হৰ হৰ ম োডী

জিতেন মেিেৰুৱো

অৱতেষে বেপুল সংখ্যোগবৰষ্ঠেোতৰ নতৰন্দ্ৰ ম োডীৰ মনেৃত্বে বেতিবপ বিেীয়েোৰৰ

েোতে েোসনলল আবহল। ইয়োে আচবৰে হ’েলগোতেো এত ো নোতয়ই, আচলতে এয়োই
আবিল অৱধোবৰে – এয়ো আবিল অৱেযম্ভোৱী। ব িু োতন মগোোঁৱোৰৰ দতৰ এইেোৰ
বেতিবপ আবহে মনোৱোতৰ েুবল ভোবে আবিল। মসইস তল এবেয়ো বনশ্চয় েুজি পোইতি
মে মেওোঁ তলো ৰ ৰোিনীবে সম্প ীয় বচন্তোে ম ৌবল স সযো আতি। ম ৱল এইেোৰৰ
বনেোচতনই
ব নহয়, অহো দুই-বেবনেোৰৰ বনেোচনতেো
ব বেতিবপ সে োই হৰোৰ সম্ভোৱনো
নোই। ইয়োৰ প্ৰথ োৰণ হ’ল বেতিবপৰ ৰোিনীবেৰ চবৰত্ৰ, বিেীয় োৰণ হ’ল
সন্ খ্
ু ে বে ল্প ৰোিলনবে েজিৰ অভোৱ। ব িু েিৰৰ পোিে মেবেয়ো বেতিবপতয়
ৰোইি বনতি বনতি খ্ুতেই আ ুওৱো হ’েলগ, মেবেয়োতহ আন আন দলৰ বনেোচনী
ব
সম্ভোৱনোৰ দুৱোৰ ু বল হ’ে পোবৰে। ব ন্তু মসই স য়ললত েবদ বে ল্প ৰোিলনবে
েজিতয় ঠন ধবৰ উঠঠে মনোৱোতৰ, মেতন্ত মেবেয়োও মভোটতেোৰ বেতিবপললত গগ
থোব ে। এই মে দুই-বেবনটো টো ৰব থো ’মলো, বস োন সঠঠ ভোতৱ অনু োন ৰোতটো
টোন, ব ন্তু এইতটো ঠঠ মে অদূৰ ভবৱষযতে বেতিবপৰ বেপুল িনস থনে
ব সহতি
হৰণ-ভগন হ’ে েুবল আেো বৰে মনোৱোবৰ।

বেতিবপৰ বেিয়ে বেপুল ধনেল, ম বডয়োৰ অহবনেব প্ৰচোৰ আবদ োৰ ৰ বনশ্চয়ল

ডোঙৰ অবৰহণো আতি। ব ন্তু ম ৱল বসবেলো ত বেতিবপৰ বেিয়ৰ োৰ েুবল
ভোবেতল ভুল ৰো হ’ে – বেতিবপৰ আচল ৰোিনীবেত ই বস ঢোব ৰোবখ্ে। চ ুল
’েলল গ’মল, েেব োন স য়ে বেতিবপ েথো সংঘ পবৰয়োতলই হ’ল ভোৰেেষৰব
সেোতেোল সংগঠঠে আৰু েোদেগেভোতৱ
ব সুসংহে েজি। এই মেত্ৰে ইয়োৰ লগে
েু লনো বৰে পৰো বিেীয় ম োতনো েজি নোই। বনেোচনে
ব জিব ৰোিপোট মখ্োৱোতটোতৱই
বেতিবপৰ এ োত্ৰ উতেেয নহয় – ই হ’ল সংঘ পবৰয়োলৰ ৰোিলনবে উইং। আৰ
এি এিৰ মনেৃত্বে সংঘ পবৰয়োতল বেংে েবে োৰ বিেীয় দে ৰপৰোই ভোৰেে বহন্দু
ৰোষ্ট্ৰ প্ৰবেষ্ঠোৰ হত েহলভোতৱ সোংস্কৃবে -ৰোিলনবে ো - োি বৰ আবহতি।
 ’েলল গ’মল, আজি বেতিবপৰ বেিয়ৰ োতিতৰ সংঘ পবৰয়োতল েহু দে ধবৰ বৰ
অহো সো োজি আতন্দোলতন পবৰপূণেো
ব লোভ বৰতি। গবেত এই বেিয় ই োন
েণস্থোয়ী মনোতহোৱোতটোতৱই স্বোভোবৱ । বস বে নহও , আৰ এি এিত ম ন্দ্ৰ বৰ
েেোবধ বহন্দুত্বেোদী সংগঠতনতৰ গঠঠে সংঘ পবৰয়োতল স গ্ৰ ভোৰেে স োিৰ
বেবভন্ন স্তৰে বহন্দু িোেীয়েোেোদৰ প্ৰচোৰ প্ৰসোৰে তনোবনতেে বৰ আবহতি। আৰু
মসই বহন্দু িোেীয়েোেোদী প্ৰতিক্টতটো ৰোিলনবে মেত্ৰে আগ েঢোই বনয়োতটোতৱই
হ’ল বেতিবপৰ ো । আনহোতে, নেু ন আথ-ৰোিলনবে
ব পবৰবস্থবেে মেোৱো েবে োৰ
নলৈৰ দে ে বহন্দু িোেীয়েোেোদৰ গসতে নেু নল প্ৰতেে ৰো নেয উদোৰেোেোদৰ
এ গভীৰ মিোোঁটেন্ধন গঠঠে গহবিল। েোৰ পোিতৰপৰো বহন্দু িোেীয়েোেোদ আৰু নেয
উদোৰেোেোদ – এই দুই আদেতব বেতিবপতয় প্ৰবেবনবধত্ব বৰ আবহতি। এই দুই
আদেৰব সোথ ব প্ৰবে বূ েবৰূতপ আবৱভবোৱ হ’ল নতৰন্দ্ৰ ম োডীৰ – েোৰ পোিৰপৰো
ম োডীতয়ই গহ পবৰল বেতিবপ। ২০১৪ চনে েোসনলল অহোৰ পোিৰপৰো বেতিবপতয়
এই েুটীয়ো এতিণ্ডো ৰূপোয়ণ বৰেলল উগ্ৰভোতৱ মচষ্টো বৰ আবহবিল। এইেোৰ
বিেীয়তটো োে ব োলৰ েোতে েোসনলল অহোৰ পোিে মে মসই মচষ্টোই েোতেোল অবধ
আগ্ৰোসী ৰূপ লোভ বৰে েো ন বদ ’ে পোবৰ। বস বে নহও , েেব োন বহন্দু
িোেীয়েোেোতদ ভোৰেেষেব েোদেগে
ব আবধপেয লোভ বৰতি। এতন অৱস্থোে
বেতিবপৰ েোতদ আন ম োতনো দতলই বনেোচনী
ব ৰোিনীবেে ভোল ফল মদখ্ুওৱোৰ আেো
নোই।

ৰোিলনবে দল এত োটোৰ িন্ম হয় এত োটো সো োজি েজিৰ প্ৰবে ূবেব েথো

প্ৰবেবনবধ বহচোতপ এত োটো সো োজি আতন্দোলনৰ োধযত তৰ। মসই সো োজি
েজিতটোৰ ৰোিনীবে আগ েঢোই বনয়োতটোতৱই দলতটোৰ উতেেয। মসই সো োজি
েজিতটোৰ গসতে মেবেয়োললত দলতটোৰ গিবৱ সম্প ব থোব ে, মেবেয়োললত
দলতটোৰ িীৱনীেজিও অটুট থোব ে। আনহোতে, মেবেয়ো সো োজি েজিতটোৰ গসতে
সম্প ব মহৰুৱোই বস এটো আত োলোেোবি সংগঠন গহ পবৰে মেবেয়োই েোৰ পেতনো
বনজশ্চে গহ পবৰে। ইয়োতৰ প্ৰথ থোবখ্বন সম্পূণভোতৱ
ব প্ৰতেোিয হয় এ োত্ৰ
বেতিবপ দলৰ মেত্ৰেতহ। স গ্ৰ ভোৰেিুবৰ বহন্দু িোেীয়েোেোদৰ বেতটো প্ৰচণ্ড েজি
ৰ
ূ দোঠঙ উঠঠতি, মসই েজিতটোত েু ু ৰ োিে গল ফুবৰতি বেতিবপ দতল। আৰ এি
এি েথো আন আন বহন্দুত্বেোদী সংগঠনবেলোত েৃণ ূল পেোয়ে ব স গ্ৰ ভোৰেিুবৰ
এই েজিৰ প্ৰসোৰ ঘটোইতি। েণেোদ,
ব বলংগ, িোবে আবদ প্ৰশ্নস ূহ ম তনল বহন্দু
িোেীয়েোেোদৰ োিে গোইে বৰ বদে লোতগ, মসই ম ৌেল এই সংগঠনস ূতহ
সফলেোতৰ প্ৰতয়োগ বৰ আবহতি। আনহোতে, আথ-ৰোিলনবে
ব েথো সোংস্কৃবে
উভয় বদেৰপৰোই স োিে আবধপেয বেস্তোৰ ৰো মেণীতটো হ’ল চহৰীয়ো ধযবেত্ত
মেণীতটো। আৰু বহন্দুপ্ৰধোন এই মেণীতটো, বেতেষল প্ৰেুজি-বপ্ৰয় েোৰ েুৱচো তটো হ’ল
েেব োন বহন্দু িোেীয়েোেোদৰ প্ৰধোন পৃষ্ঠতপোষ । এই মেণীতটো হোেে থ োৰ ফলে
বেতিবপতয় সো োজি আবধপেয বেস্তোৰ ৰোে সহতি সফল হ’ে পোবৰতি। গবেত
এত আষোতৰ ’েলল গ’মল, বেতিবপতয় এটো প্ৰচণ্ড সো োজি েজি গিবৱ ভোতৱ
প্ৰবেবনবধত্ব বৰতি। ব ন্তু েোৰ বেপৰীতে প্ৰধোন বেতৰোধী দল ংতগ্ৰিৰ বপিফোতল
ম োতনো সো োজি েজিতয়ই নোই। ংতগ্ৰি হ’ল সম্পূণৰূতপ
ব এটো েযৱহোৰ-িীণ আৰু
ব
বনিঃতেবষে দল, েোৰ ম োতনো ভবৱষযৎ সম্ভোৱনো নোই। এস য়ে ভোৰেৰ স্বোধীনেো
সংগ্ৰো ৰ োতিতৰ ংতগ্ৰি দলতটো প্ৰোণ পোই উঠঠবিল মসই সংগ্ৰো ৰ স স্ত স্বপ্ন আৰু
আেোেোদৰ েোহ বহচোতপ। বস ভোৰেৰ বেবভন্ন অঞ্চলৰ বেবভন্ন েজিবেলো আৰু
স োিৰ বেবভন্ন মেণীৰ ণ্ঠবেলো বনিৰ োিে সোঙুবৰ ল’ে পোবৰবিল। ইয়োৰ
ফলে বস গহ পবৰবিল স গ্ৰ স োিখ্নতৰ সভোথলীস্বৰূপ েোৰ ম োতনো প্ৰবেিন্দ্বী
নোবিল। ব ন্তু লোতহ লোতহ সত্তৰৰ দে ৰপৰো ভোৰেৰ স োি আৰু ৰোিনীবেৰ
পেোন্তৰৰ
ব পবৰণো স্বৰূতপ ংতগ্ৰি দলৰ েল-েজি েয় গহ আবহবিল, েোৰ
সম্ভোৱনোস হ
ূ খ্ৰচ গহ আবহবিল। বস গহ পবৰবিল এটো মফোোঁতপোলো অথচ বেেোল
আত োলোেোবি েযৱস্থো। ব ন্তু বস েোৰ পোিতেো সদতম্ভ ঠটব আবিল এ োত্ৰ েোৰ
বেেোল আ োৰতটো েথো বে ল্প ৰোিলনবে েজিৰ অভোৱৰ েোতেই। লোতহ লোতহ
মেবেয়ো এ ম ৌবল েজি বহচোতপ বেতিবপ উঠঠ আবহল, ংতগ্ৰি বনতি বনতি
বনষ্প্ৰভ গহ পবৰল। ংতগ্ৰতি আৰম্ভ ৰো নেয উদোৰেোেোদ বেতিবপতয় চূ ডোন্ত
বেখ্ৰৰ বপতন আগ েঢোই বনতল, বহন্দু মভোট ৰোবখ্েৰ েোতে ংতগ্ৰতি ৰো ু হু ীয়ো
বহন্দুত্ব বেতিবপৰ চূ ডোন্ত বহন্দুত্বই গ্ৰোস বৰ থ’মল। এবেয়ো ংতগ্ৰিৰ ওচৰলল ম োন
উভবে েোে? বস বে নহও , ংতগ্ৰি নো ৰ েযৱস্থোতটো মে পুনৰ সিীৱ ৰূপে ৰ
ূ
দোঠঙ উঠঠে পোবৰে, ম োতনো প্ৰচণ্ড সো োজি েজি আবহ মে েোৰ বপিফোতল বথয়
বদেবহ – মেতন আেো ন ৰোই ভোল।
মেতনহ’মল েো ী থোব ল সৰুসুৰো দলবেলো । সোধোৰণী ৰণ বৰ ’েলল হ’মল,
আঞ্চবল দলবেলো ৰ সোম্প্ৰবে বস্থবেতটো হ’ল আত্মৰেো ূল – বেতিবপৰপৰো
বনিৰ বনিৰ এতল োবেলো সুৰবেে বৰ ৰখ্োই এইবেলো ৰ উতেেয। ব ন্তু দ ত্ত
হোেীৰ দতৰ বেতিবপতয়ও স তলোতেোৰ ঠোই েবহলং বৰেই, বেবেলো ঠোইলল
এবেয়োললত মেোৱো নোই মসইবেলো ললও লোতহ-ধীতৰ বনশ্চয় েোে। মেতনল এইেোৰ
পজশ্চ েংগে েৃণ ল ূ ৰ মেত্ৰে মদখ্ো পোতলো। দোবেণোেযৰ মেত্ৰে থোতটো
েযবেক্ৰ হ’ে পোতৰ : ব ন্তু দোবেণোেযৰ ৰোিনীবেতয়ওতেো েোৰপৰো েোবহৰলল ওলোই
সেভোৰেীয়
ব মপ্ৰেোপটলল নোতহ, খ্ুে মেবি বস বনিৰ এতল োতটোতহ সুৰবেে ৰোবখ্ে।
আচল থোতটো হ’ল বেতিবপৰ ৰোিনীবে হ’ল এ সোেিনীন
ব আৰু স গ্ৰেোেোদী
ৰোিনীবে। ইয়োৰ সন্ ুখ্ে সৰু সৰু আত্মবন গ্ন ৰোিনীবেতেোতৰ ম োতনো ম ৌবল
প্ৰেযোহ্বোন খ্োৰো বৰে মনোৱোতৰ। এই অনুসবৰ আন দলবেলো ৰ চবৰত্ৰবেলোত ো
ফোঁ বহয়োই চোে পোবৰ। আ আদ ী পোঠটব হ’ল প্ৰধোনল লযোণ ো ী ৰোষ্ট্ৰৰ নীবে
অনুসবৰ চহৰেোসী নোগবৰ ৰ অবধ োৰ সুৰেো ৰো পোঠটব – েোৰ েোবহৰে েোৰ
গ্ৰহণতেোগযেো নোই, আৰু দলতটোতৱ বনতিও হয়তেো বস োন আেো ৰো নোই েোতেই
বদল্লীতে েল ূৰ বৰ ো বৰ আতি। এত দতৰ, এি বপ, বে এি বপ আবদৰ েণেোদ-
ব
ম জন্দ্ৰ সং ীণ ৰোিনীবে
ব এবেয়ো বেতিবপৰ বেেোল বহন্দু িোেীয়েোেোদৰ
ৰোিনীবেতয় গ্ৰোস বৰ মপলোতল। এইবখ্বনবে েোোঁওপন্থী দলবেলো ৰ থো উতল্লখ্
ৰোতটো িৰুৰী। আচলতে বেতিবপ েোদেগেভোতৱ
ব প্ৰেযোহ্বোন িতনোৱো এ োত্ৰ
েজি হ’ল েোোঁওপন্থী দলবেলো । এই দলবেলো েথো েোোঁওপন্থী অনযোনয েজিস ূতহ
স্পষ্টভোতৱ বহন্দু িোেীয়েোেোদ আৰু নেয উদোৰেোেোদৰ বেৰুতে অৱস্থোন গ্ৰহণ বৰ
আবহতি। ব ন্তু স সযো হ’ল েোোঁওপন্থী দলবেলোত বনেোচনী
ব ৰোিনীবেে ভোল ফল
মদখ্ুওৱোৰ সদযহতে ম োতনো সম্ভোৱনো নোই। পুৰবণ লীয়ো সোঁিবু লেোদী ধযোন-ধোৰণোতৰ
পবৰচোবলে এই দলবেলোতসংস্কৃবেৰ চবৰত্ৰ ম োতনোবদতন েুজিে মনোৱোবৰতল – বনি
অথনীবেেোদৰ
ব োিতে বসবেলো আেে। সোম্প্ৰবে ধযবেত্ত মেণী বদেলল
বসবেলো ৰ হোেে ম োতনো ভোল েস্তু নোই – মসইেোতে বসবেলোত প্ৰোন্তীয়ভোতৱ েব -
ৃষ ৰ ো বৰ েোেলগো গহতি। নেু ন পবৰবস্থবেে বসবেলোত বনিত
েুতগোপতেোগী ৰূপে পুনৰোবৱষ্কোৰ বৰে পোবৰতলতহ এস য়ে েজিেোলী ৰোিলনবে
েজি বহচোতপ বথয় বদে পোবৰে। এই সম্পত ব অনযত্ৰ েহলোই বলখ্ো েোে।
২০১৪ চনে েথো বিেীয়তটো োে ব োলৰ েোতে এইেোৰ পুনেোৰ
ব বেতিবপৰ বেিতয়
প্ৰ ৃ েতে ভোৰেীয় ৰোিনীবেে এ পেোন্তৰৰ
ব সূচনো বৰতল। েোদেগে
ব স্তৰে ই
মেতনল বহন্দু িোেীয়েোেোদৰ েুবনয়োদ সুদৃঢ ৰণৰ েোট ু বল বৰতল, মেতনল
বনেোচনী
ব ৰোিনীবেৰ েযো ৰণখ্তনো ই সলবন বৰ মপলোতল। বনেোচনে
ব মভোটদোনৰ
প্ৰৱণেো অধযয়ন সম্প ীয় বেদযো Psephology েুবল ম োৱো হয়। পৰম্পৰোগে
Psephologyমৰো ই এ প্ৰ োৰ অৱসোন মঘোষণো বৰতল। এত োটো স ঠষ্টৰ িনগোোঁথবন,
বেবভন্ন আথ-ৰোিলনবে
ব ইিুয আবদৰ (বেবেলো আব মফক্টৰ েুবল ওোঁ ) বভবত্তে
েন্ন েন্ন বেতেষণ বৰ বনেোচনৰ
ব ফলোফল অনু োন ৰোৰ ম োতনো অথ নোই।
ব
বেতিবপৰ ৰোিনীবে হ’ল এ হো োবেয আয়েনে চলো ৰোিনীবে – েো
িোবনেৰ েোতে ম োতনো েু চ্ছ ইিুযৰ পুংখ্োনুপংু খ্ আতলোচনোৰ প্ৰতয়োিন নোই। েেোহে
ব উবৰ ফুবৰতি চোতলই হ’ল, িনবপ্ৰয় সংস্কৃবেৰ নোবডস্পন্দনতটো ব গহতি চোতলই
হ’ল – মসয়োই হ’ল বনেোচনৰ
ব ফলোফল। অথোৎ,
ব ৰোিনীবেৰ চবৰত্ৰ মেতনদতৰ সলবন
গহতি, বস আ োৰপৰো মেতনধৰণৰ দৃঠষ্টভংগীও দোেী তৰ।

বেতিবপ পুনেোৰ
ব আবহল োতন এবেয়ো বহন্দুত্বৰ ৰথেোত্ৰো অবধ
িো ি েোতৰ চবলে। গণেোবি -প্ৰগবেেীল েজিবেলো ৰ েোতে অবধ
মেয়ো বদন নোব আবহে। েথোবপ মেওোঁ তলোত িনসোধোৰণৰ পেে, সেযৰ
পেে বনভী ভোতৱ প্ৰবেতৰোধী সংগ্ৰো আগ েঢোই বনে লোবগে। এ
ৰোিলনবে বে ল্প গঠন ৰোৰ েোতে মেওোঁ তলোত ই দীঘ ব যোদী আোঁচবন হোেে
ল’ে লোবগে। েোৰ েোতে গণেোবি -প্ৰগবেেীল েজিবেলোত বনিত প্ৰস্তুে
বৰ েু বলে লোবগে। এই ূ ে
ুহে ব মেতন এ সংগ্ৰো ৰ আেো সুদৰ
ূ পৰোহে –
ব ন্তু েোৰ েোতদ সন্মুখ্ে ম োতনো বে ল্পও নোই।

(ৰচনো োল : ২৩-০৫-১৯)