Sporty walki

1
O sportach walki

Sporty walki – ogólne określenie sportowych wersji technik walki, w odróżnieniu od sztuk walki −
które są nieusportowionymi systemami samoobrony, niekiedy połączonymi z dążeniem do
psychofizycznego samodoskonalenia. Niektóre sztuki walki zostały przystosowane do celów
rywalizacji sportowej i są uznawane również za sporty walki

Sporty walki były obecne już w programie starożytnych igrzysk olimpijskich. Zawodnicy rywalizowali
w boksie, zapasach i pankrationie. Szereg sportów walki znalazło się również wśród dyscyplin
nowożytnych letnich igrzysk olimpijskich. Zawody w zapasach i szermierce obecne są w programie
olimpijskim od pierwszych igrzysk w Atenach w 1896 roku. Od 1904 roku o medale olimpijskie walczą
również bokserzy, a od 1964 roku judocy. Najmłodszym olimpijskim sportem walki jest taekwondo*,
które zadebiutowało podczas igrzysk w Sydney w 2000 roku (w Seulu w 1988 roku jako dyscyplina
pokazowa).

*narodowy sport i tradycyjna sztuka walki Korei. Początkowo zostało stworzone do celów militarnych, następnie zostało zaadaptowane do
użytku cywilnego, jego twórcą jest gen. Choi Hong-hi. Obecnie jest jedną z pełnoprawnych dyscyplin olimpijskich.

2
Niektóre sporty walki i ich klasyfikacja:
-oparte na uderzeniach:

-boks

-boks birmański (lethwei)

-boks francuski (savate)

-boks tajski (muay thai)

-karate

-kick-boxing

-sanshou (sanda)

-taekwondo

oparte na chwytach:

-brazylijskie jiu-jitsu

-judo

-sambo

-sumo

-zapasy i pokrewne*

*zapasy pokrewne – inne zapasy podobne do sumo

3
 Sporty walki oparte na
uderzeniach
Boks
Boks – sport walki, w którym dwóch zawodników walczy ze sobą jedynie przy użyciu pięści.

Walka na pięści jest jednym z najstarszych sportów, znanym już w starożytnej Grecji i w Cesarstwie
Rzymskim. Znajdował się on w programie antycznych igrzysk olimpijskich. Statyczne bijatyki dwóch
zawodników były bardzo brutalne i czasem kończyły się śmiercią. Walki te, toczone z minimalną
ilością reguł, niewiele miały wspólnego z boksem − sportem, jaki narodził się w 1719 roku w Anglii.
Wówczas to James Figg, uznawany za pierwszego w historii mistrza Anglii, założył przy Tottenham
Court Road w Londynie akademię boksu. Walczący nie nosili rękawic i zadawali ciosy dopóki któryś z
nich nie został znokautowany lub opadł z sił[2]. Jack Broughton, który w 1730 roku zastąpił Figga,
przez 18 lat zachował mistrzowski tytuł i jako pierwszy skodyfikował podstawy zasad tego sportu.
Wstrząśnięty śmiercią na ringu jednego ze swych przeciwników, George’a Stevensona*, sformułował
i wprowadził w życie zbiór zasad znany jako Broughton’s Rules, które w I połowie XIX wieku zostały
zastąpione przez London Prize Ring Rules.

*George Stevenson – brytyjski inżynier

4
Karate
Karate* - sztuka walki i sport walki stworzone na Okinawie, w Japonii. Karate obejmuje swoim
zasięgiem cały świat. Do chwili obecnej powstało ponad 100 stylów karate.

Jedyną organizacją odpowiedzialną za ruch sportowy karate i uznaną przez Międzynarodowy Komitet
Olimpijski jest World Karate Federation (WKF).

Charakterystyczny dla karate jest system stopni uczniowskich i mistrzowskich, stworzony na

bazie judo, odrębny w wielu organizacjach i stylach karate.

Słowo to oznacza obecnie „pusta (naga, bez broni) ręka” (空手). Pełna nazwa „karate-dō” (空手道
) lub „karate-jutsu” (空手術)[1]) oznacza „drogę (sposób) pustych rąk”. Pierwotnie zapisywano je
ideogramami: 唐手, co oznaczało „chińską rękę”, „chiński sposób walki” (dosł.: ręka Tangów). Na
początku XX w. pod wpływem nacjonalistycznych idei, przyjęto w Japonii ten pierwszy zapis
znakowy.

*karate- walka spodobem pustych rąk i nóg

5
Kick-Boxing

Kick-boxing - dyscyplina sportowa (sport walki), w której walczy się stosując

zarówno bokserskie ciosy pięścią, jak i kopnięcia. Sport rozwijający w sposób holistyczny
umiejętności fizyczne takie jak: siła, szybkość, wytrzymałość, gibkość, poczucie rytmu.
Dodatkowo rozwijający cechy psychiczne m.in.: panowanie nad stresem, poczucie własnej
wartości, czy pewność siebie.

Słowo kick oznacza po angielsku "kopnięcie" lub "kopać", boxing oznacza "boks".

W większości języków stosuje się angielską nazwę "kick-boxing" (zwykle dostosowaną fonetycznie i
ortograficznie do danego języka) na określenie ogółu dyscyplin sportowych, w których walczy się
głównie za pomocą kopnięć oraz ciosów bokserskich (we Francji w tym znaczeniu używa się
określenia boxe pieds-poings). Jest to jednak uproszczenie, gdyż sporty walki takie jak boks tajski,
chińskie sanshou*, savate, boks birmański, a także niektóre odmiany taekwondo (głównie ITF)
i karate, mimo że wykazują wiele cech wspólnych z kick-boxingiem, a ich przedstawiciele startują
również w turniejach tej dyscypliny, są w gruncie rzeczy odrębnymi sportami walki.

*sanshou – nowożytny chiński sport walki

6
 Sporty walki oparte na
chwytach
Japońskie jiu-jitsu

Jiu-Jitsu - nazywane też Gracie Jiu-Jitsu lub po prostu jiu-jitsu, choć jest to określenie nieprecyzyjne i
może być mylone z japońskim pierwowzorem) − brazylijski sport walki wywodzący się z ju-
jitsu, zapasów i judo, który wyróżnia się naciskiem na walkę w parterze.

Brazylijskie jiu-jitsu koncentruje się na walce z jednym przeciwnikiem. Celem walki jest przejęcie
kontroli nad przeciwnikiem poprzez zadawanie mu kontrolowanego bólu (dźwignie) bądź pod groźbą
utraty przytomności – z bólu lub od duszenia. Walka w brazylijskim jiu-jitsu odbywa się głównie w
parterze. Taktyka polega na sprowadzeniu przeciwnika do parteru, unieruchomieniu go i wykonaniu
techniki kończącej – dźwigni bądź duszenia, zmuszającej przeciwnika do poddania się bądź
pozbawiającej go przytomności. Zawodnicy brazylijskiego jiu-jitsu walczą w zwarciu*, co dodatkowo
utrudnia ich przeciwnikom wykonywanie uderzeń.
*walka w zwarciu – walka wprost

7
Judo
Judo - sztuka walki stworzona w Japonii jako sport przez Jigorō Kanō (1860–1938) z jūjutsu. Judo
zostało docenione jako metoda ćwiczeń fizycznych, treningu moralnego i samoobrony.

Judo, którego twórcą jest Jigorō Kanō* wywodzi się od sztuki samoobrony o nazwie jūjutsu, która
ukształtowała się w okresie Edo (1603–1868). Umiejętność ta była wykorzystywana m.in. przy
dokonywaniu aresztowań. Z kolei jūjutsu wywodzi się od sechie-zumo, zapasów organizowanych
w czasie przyjęć dworskich w okresach: Nara(710–794) i Heian (794–1185).

*Jigorō Kanō- ojciec japońskiego wychowania fizycznego

8
Sumo
Sumo- japoński sport narodowy, rodzaj zapasów, znany od początku VIII wieku. Zawodnicy nazywają
się rikishi lub sumō-tori. Walki w ramach sześciu wielkich turniejów sumo noszą nazwę ō-zumō[2]

Znalezione przez archeologów figurki zapaśników sumo są datowane na okres pomiędzy III a VIII
wiekiem. Najprawdopodobniej te walki siłaczy wywodzą się z ceremoniałów agrarnych. Sumo jest
wspomniane w mitach i legendach zawartych w najstarszych kronikach japońskich, spisanych w VIII
wieku: Kojiki i Nihonshoki. Kiedy nadchodził czas sadzenia ryżu, walki były organizowane jako
modlitwa do bóstw (kami) o obfite plony lub próby przewidywania, czy zbiory będą dobre. Od
początku zatem sumo było związane z rytuałami shintō. W okresach Nara (710–794) i Heian (794–
1192), walki zapaśników organizowano przed cesarzem[3] (tenran-zumō). W okresie panowania
cesarza Shōmu (724-749) walki o nazwie shinji-zumō* były częścią festiwali tanabata. W
okresie Heian sumo stało się natomiast częścią ściśle dworskiej ceremonii o nazwie sechie-zumō.
Cesarz był uważany za przedstawiciela bogów (kami), a ceremonia miała określić ich wolę. Poprzez
takie więzi z shintō i dworem cesarskim sumo przekształciło się z obrzędu agrarnego w rytuał religijny
i polityczny, poprzez który kierowano modlitwy o dobrobyt kraju.

*shinji-zumō - służby Bogom

9
Spis treści
Sporty walki ............................................................................................................................................. 1
O sportach walki .................................................................................................................................. 2
Niektóre sporty walki i ich klasyfikacja:............................................................................................... 3
Sporty walki oparte na uderzeniach ........................................................................................................ 4
Boks ..................................................................................................................................................... 4
Karate .................................................................................................................................................. 5
Kick-Boxing .......................................................................................................................................... 6
Sporty walki oparte na chwytach ............................................................................................................ 7
Japońskie jiu-jitsu ................................................................................................................................ 7
Judo ..................................................................................................................................................... 8
Sumo.................................................................................................................................................... 9

Bibliografia:

Tekst- Agnieszka Krzemińska, Sporty Walki, [online], „Sporty Walki” 2008, nr 1, dostępny w Internecie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Sport_walki [dostęp 7 stycznia 2008].

Zdjęcia – Zdjęcia Anonimowe, Sporty Walki [fotografie], [w:] Hermanowicz Henryk, s.1.

10