Bloom’un Bilişsel Alan Taksonomisi

21. Yüzyıldaki teknolojik gelişmeler ve bu gelişmelerin toplumda, iş dünyasında ve eğitimdeki

yansımaları öğretim elemanlarının üstlenmesi gereken rolleri ve sahip olması gereken beceri
ve yeterlilikleri de değişmektedir. Bu roller ve becerileri incelemeden önce pek çoğumuzun
yakından veya uzaktan haberdar olduğu, önce Bloom’un geliştirdiği, ardından Anderson ve
Krathwohl’un güncellediği Bilişsel Alan Taksonomisini hatırlayalım.
1950’lerde Benjamin Bloom tarafından geliştirilen Eğitsel Hedefler Taksonomisinin
yükseköğretimde, özellikle de Avrupa Kredi Transfer Sistemi’ne (AKTS) geçiş süreçlerinde
sıklıkla başvurulan alanı olan Bilişsel Alan Taksonomisi, dijitalleşme süreçlerinde de sıklıkla
başvurulan bir sınıflama olmuştur.
Bu sınıflamaya göre öğrencilerin bilişsel süreçleri Alt Düzey Bilişsel Becerilerden Üst Düzey
Bilişsel Becerilere doğru sıralanmıştır. Bu sıralamaya göre bilişsel olarak en alt düzeyden en
üst düzeye göre sırasıyla bilgi, anlama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme becerileri
bulunmaktadır.
Daha sonra 2000-2001 yıllarında yine Bloom’un öğrencileri olan Lorin Anderson ve David
Krathwohl tarafından uyarlanan yeni taksonomi 21. Yüzyılın ihtiyaçlarına göre
şekillendirilmiştir. Güncelleştirilmiş taksonomide en alt düzey becerilerden en üst becerilere
doğru sırasıyla hatırlama, anlama, uygulama, analiz etme, değerlendirme ve yaratma
bulunmaktadır.
Özgün taksonomiden farklı olarak yeni taksonomide artık üst düzey düşünme becerilerinin en
üst basamağında yaratma yer almaktadır. Yaratma özellikle 21. Yüzyılda bireylerden beklenen
üretime aktif olarak katılma gerekliliğinin de bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu
üretim bilgi veya ürün olabilir.
Özellikle yükseköğretimde üst düzey bilişsel becerilerin geliştirilmesi, yükseköğretim
kurumlarından mezun olan bireylerin daha donanımlı, üretimde daha etkin bireyler olarak
yetiştirilmesi bakımından önemli görülmektedir. Bu nedenle bizler de öğrencilerin
yaratıcılıklarının, iletişim becerilerinin, eleştirel düşünme ve yaratma becerilerinin son derece
önemli olduğu bilgi çağında Bloom'un özellikle üstbilişsel becerilerine odaklanabiliriz.
Dijital ortam ve uygulamaları eğitsel uygulamalarımız için kullanırken de bu sınıflamada yer
alan alanlara göre etkinlikler seçmek, belirlediğimiz öğrenme amaçları için doğru araçları
seçebilmemizde de kolaylık sağlayabilir.