Professional Documents
Culture Documents
wminda miwaze
`Sobili~
qarTuli
qristianuli
kalendari
qarTlSi qristianobis saxelmwifo
ideologiis rangSi ayvana bunebrivad
aCenda saWiroebas, rom yovelive
Zvels, winaqristianuls Tvisobrivi
ganaxleba ganecada qristianuli
swavlebis moTxovnaTa Sesabamisad.
Zveli, warmarTuli kultura da
ideologia an axals, qristianuls
unda misadageboda, an arada, mTlianad
yofiliyo uaryofili. amieridan
yvelaferi qristianuli eklesiis
moTxovnebsa da saWiroebas unda
daqvemdebareboda. am moTxovnebSi didi
samyaros Seqmnis scena (XII s.)
adgili eWira kalendars. mis gareSe
saeklesio yovelwliuri liturgiuli cikli ubralod ver iarsebebda.
drois Sesaxeb qristianTa warmodgenebs ganapirobebda bibliuri kosmogonia
(moZRvreba samyaros warmoSobis an Seqmnis Sesaxeb) da es warmodgenebi
imTaviTve esqatologiuri (moZRvreba samyaros aRsasrulze) xasiaTis iyo.
Tumca sxvadasxva qveyanaSi morwmuneTa warmodgenebi erTgvarovani ar yofila.
IV saukuneSi bunebiT kosmopolituri qristianobis wiaRSi Tavi iCina erovnuli
aspeqtebis mZlavrma Semodinebam. am process miRma arc imdroindeli qarTuli
qristianuli sazogadoeba darCenila. qarTuli qristianuli welTaRricxva
swored imdroindeli sazogadoebis msoflgagebis nimuSs warmoadgens.
***
qarTuli qristianuli welTaRricxva
warmodgenilia 5604-wliani `dasabamiTga
nisa~ da 532-wliani ciklebisgan Semdgari
`qoronikonis~ erTobliobis saxiT. am ka
lendarul sistemaSi wlis dasawyis Tari
Rad aRebulia 25 marti. adreqristianuli
xanis morwmuneTa wreSi es TariRi friad
popularuli gaxldaT. II-III saukuneebis
cnobili qristiani mwerlebi _ ipoli
te romaeli da klimenti aleqsandrieli
mas samyaros Seqmnis TariRad aRiarebd
nen. imavdroulad, 25 marti morwmuneTa
Soris qristes dabadebis TariRadac iyo
miCneuli, radganac adamianis sicocxlis
dasawyisi aiyvaneboda Casaxvis momentamde
da ara dRis sinaTleze mis movlinebamde.
aRmosavleTis oficialurma qristianulma
eklesiam, IV saukunis Suaxanebidan moyo
lebuli, 25 marts RmrTismSoblis xarebis
uZravi dResaswaulis aRniSvna daawesa.
dasasrul, igive 25 marti, IV saukunis
davaTis stela. qarTuli asomTavruli anbanis dasawyisSi morwmuneTa Soris, qristes
amaRlebis scena, dasabamiTgan `me-11 saaTze~ mkvdreTiT aRdgomis WeSmarit TariRadac
miniSnebiT. anbanis 37-ive aso-niSani amokawrulia
miiCneod
a. aRdg
omis dResaswaulTan dakav
figurebs Soris Tevzis siluetze
SirebiT figurirebs is `konst antinopo
lis 395 wlis konsulTa siaSic~. swored
amitom, 25 martis aRdgoma dRes saxelad
ewodeba `kiriopasxa~, anu sauflo paseqi,
riTac xazi esmeba pasqalur xdomilebaTa
sammag Tanxvedras.
maTematikosebis _ nodar kandelaki
sa da guram cercvaZis azriT, es viTareba
qarTul qristianul welTaRricxvaSi
gaTvaliswinebulia, xolo `qoronikoni~
iseTi qronologiuri sistemaa, romelic
wlebs iTvlis asomTavruli anbanis rig-
saTvalavis bazaze, samyaros dasabamidan
aRsasrulamde.
Sesabamisoba qarTul `dasabamiTgansa~
da `qoronikons~ Soris marTlac Tval
naTlivia, SeiZleba iTqvas, isini erT
maneTs avseben. qarTuli `dasabamiTgan~
JamTaRricxva eyrdnoba `qor onikonis~
532-wliani periodebiT drois aTvlas,
adgili beiT
safafasTan,
sadac
aRmoCnda
qarTuli
welT-
aRricxviT
daTariRebuli
berZnuli
warwera
(596 w.)