Λυμένες ασκήσεις

1. Έχουμε δύο σώματα με μάζες = 1 Kg και = 2 Kg και ταχύτητες = 20 m/s και

= 30 m/s αντίστοιχα. Να βρεθεί η ορμή του συστήματος των δύο σωμάτων, αν:
α. Οι ταχύτητες έχουν την ίδια κατεύθυνση.
β. Οι ταχύτητες έχουν αντίθετη κατεύθυνση.
γ. Οι ταχύτητες έχουν διευθύνσεις κάθετες μεταξύ τους.
δ. Οι διευθύνσεις των ταχυτήτων σχηματίζουν γωνία 60 .
Λύση
α. Έχουμε ο = + .
Για το μέτρο έχουμε: ο = + = υ +
υ = 1 20 + 2 30 = 80 Kg m/s
H κατεύθυνση είναι ίδια με την , .

β. ο = +
Για το μέτρο έχουμε:

ο = = υ υ =
= 40 Kg m/s
H κατεύθυνση είναι της .

γ. Για το μέτρο έχουμε:

ο = ο = υ υ =

= 63,25 Kg m/s
Για την κατεύθυνση έχουμε:
υ
εφθ = = = = 0,33
υ

δ. Για το μέτρο έχουμε:

ο = συν =
 υ υ υ υ συν =

=
72,11 Kg
Για τη διεύθυνση έχουμε:

ημ υ ημ
εφθ = = = =
συν υ υ συν

2. Σώμα με μάζα m = 2 Kg πραγματοποιεί ομαλή κυκλική κίνηση με

γραμμική ταχύτητα υ = 5 m/s. Να βρεθεί η μεταβολή της ορμής σε

χρόνο: α. t = , β. t = και γ. t = T. Με τι είναι ίση η μεταβολή του

μέτρου της ορμής σε κάθε περίπτωση;

Λύση
Το σώμα κάνει ομα ή κυκ ική κίνηση, άρα το μέτρο της γραμμικής
ταχύτητας υ είναι σταθερό. Συνεπώς και το μέτρο της ορμής είναι
σταθερό και ισούται με υ. Άρα η μεταβο ή του μέτρου της ορμής
σε κάθε περίπτωση είναι Δp = 0.
α. Η μεταβο ή της ορμής είναι:

Δ = = +( ).

Για το μέτρο της Δ ισχύει:

Δp = = υ υ = υ =

mυ =2 5 Kg m/s
Για τη διεύθυνση έχουμε:
υ
εφθ = = = 1 θ = 45
υ

β. Δ = = +( ).
Για το μέτρο της Δ ισχύει: Δp = + = mυ +mυ = 2mυ = 2 2 5 = 20 Kg m/s
Η Δ έχει την κατεύθυνση της .
γ. Δ = p1 = p + ( p1 ). Για το μέτρο της Δp ισχύει: Δp = p p1 = mυ – mυ = 0

3. Ένα σώμα κάνει ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση με αρχική ταχύτητα. Να

σχεδιαστούν οι γραφικές παραστάσεις:
α. ταχύτητας-χρόνου β. ορμής-χρόνου γ. δύναμης-χρόνου
Λύση
4. Στην προηγούμενη άσκηση το βλήμα δε σφηνώνεται, όμως διαπερνάει το ξύλινο σώμα
και τη χρονική στιγμή της εξόδου του έχει ταχύτητα = 4 m/s. Να βρεθεί η τελική
ταχύτητα V του ξύλινου σώματος και η μεταβολή της ορμής για κάθε σώμα.
Λύση

Με βάση την αρχή διατήρησης της ορμής έχουμε = και για τις α γεβρικές τιμές
ισχύει:
= m υ=m + M V M V = m(υ ) V = (υ )

V= (10 – 4) = 1,5 m/s

H V έχει ίδια κατεύθυνση με τις υ, .

Για το β ήμα ισχύει:
Δ = =m m υ = m( υ) = 0,2 (4 – 10) = 1,2 Κg m/s
(έχει φορά προς τα αριστερά)
Για το σώμα ισχύει:
Δ = = M V – 0 = M V = 0,8 1,5 = 1,2 Κg m/s

5. Σώμα με μάζα m = 20 Kg κινείται οριζόντια με ταχύτητα υ = 30 m/s. Κάποια χρονική

στιγμή εξαιτίας εκρηκτικού μηχανισμού το σώμα διασπάται σε δύο κομμάτια με μάζες
= 12 Kg και = 8 Kg. Οι μάζες και κινούνται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο και
σε διευθύνσεις που σχηματίζουν με το οριζόντιο επίπεδο γωνίες φ προς τα πάνω και θ
προς τα κάτω αντίστοιχα. Να βρεθούν οι ταχύτητες των δύο μαζών μετά την έκρηξη, αν
ισχύει:
ημφ = 0,8 συνφ = 0,6 ημθ = συνθ =0,7
Λύση
ημφ = = ημφ = ημφ συνφ = = συνφ = συνφ

ημθ = = ημθ = ημθ συνθ = = συνθ = συνθ

Με βάση την αρχή διατήρησης της ορμής στον άξονα x ισχύει:

= + m υ= συνφ + συνθ
20 30 = 12 0,6 + 8 0,7 600 = 7,2 + 5,6 300 = 3,6 + 2,8 (1)
Από την αρχή διατήρησης της ορμής στον άξονα y ισχύει:
= + 0= ημφ + ημθ
12 0,8 = 8 0,7 9,6 = 5,6 4,8 = 2,8 (2)
(2) = 1,71
(1) 300 = 3,6 + 2,8 1,71 300 = 8,38 35,77 m/s
και = 1,71 35,77 61,17 m/s

6. Έχουμε πυροβόλο με μάζα Μ = 800 Kg του οποίου η κάνη έχει γωνία 30 με το

οριζόντιο επίπεδο και γίνεται βολή κατά την οποία εκτοξεύεται βλήμα με μάζα m = 8 Kg
και υ = 10 m/s. Να βρεθεί η ταχύτητα με την οποία θα κινηθεί το πυροβόλο (ταχύτητα
ανάκρουσης).

Λύση
Στον άξονα x δεν έχουμε εξωτερικές δυνάμεις. Συνεπώς ισχύει η αρχή διατήρησης της
ορμής. Η θετική φορά απεικονίζεται στο σχήμα. Άρα:
= m M V=0 V= V= υ συν30

V= 10 = m/s

7. Σώμα με μάζα m κινείται οριζόντια με υ = 5 m/s και σπάει σε δύο ίσα κομμάτια το ένα
εκ των οποίων κινείται με ταχύτητα =5 m/s κάθετα στην αρχική διεύθυνση. Να
βρεθεί πώς και με τι ταχύτητα κινείται το άλλο σώμα.
Λύση

Έστω ότι η σχηματίζει με την οριζόντια διεύθυνση γωνία θ. Ανα ύουμε την σε δύο
κάθετες συνιστώσες και . Ισχύει:

συνθ = = συνθ

ημθ = = ημθ

Αφού η ορμή διατηρείται και η ορμή (πριν από τη

διάσπαση) είναι οριζόντια, θα πρέπει και η ορμή του
συστήματος μετά τη διάσπαση να είναι οριζόντια και ίση με
την .
Σ =0 = ημθ = (1)
Σ =0 =p συνθ = p ( )
Από τις σχέσεις (1) , ( ) έχουμε:
εφθ = = = = =
και θ+ θ= + ( θ+ θ) = +
= + = +

= +4 = 150 =5 m/s