Professional Documents
Culture Documents
מחשבהקאפיטלען
קאפיטלען מחשבה
לעבהאפט ,ווייל ער האט געשטראלט וואו קען מען דען אפירטרעפן א איד קוועטשענישן און אונז אויסלייזן פון
פאר שמחה ווען ער האט געהאט די זכיה אינעם לעצטן דור צוויי וואס זאל מיט אונזער געפענגעניש און פראבלעמען?
אריינצוברענגען בהירות פאר אנדערע ,ווען אזא קלארקייט ארויסגעבן צענדליגער דער אריגינעלער מקור ,דער מצית
ער האט זיי קלארגעמאכט דעם תכלית פענאמענאלע בענדער וועלכע האבן השלהבת ,דער וואס איז געשטאנען
אויף דער וועלט. אויפגעלאכטן דער וועלט ,און איז גאר העכערן פלאם און געגאסן בענזין און
g g g
פארוואנדלט געווארן אלס פראמינענטער טייערע ברענשטאף איז נישטא ,הלך
טייל פונעם קוריקולום אין בתי חינוך לעולמו הזך ואותנו עזב לאנחות.
רבי עזריאל איז אפשר נישט געווען איבער דער וועלט? און טויזנטער שיעורים
דער גרויסער עלעקטריזירער און ער ווער קען דען ערזעצן אט דעם איד
זענען געזאגט געווארן אין עטליכע
איז די זעלבע נישט געווען דער גרויסער וועלכער האט געלעבט יעדן ריר מיט א
שפראכן מיט א לשון לימודים יארן לאנג
אינספירירער .ער האט זיך נישט צופיל לויטערקייט און קלארקייט.
בקביעות נאכאנאנד.
פארגעגרייט בעפאר זיינע רעדעס, מי יתנני ירחי קדם ,בהילו נרו עלי ראשי,
עס פעלט נישט אויס אז מיר זאלן דאס
קיינמאל האט ער פארמאגט צעטלען און ווען מיר זענען געזעסן ביינאזאם שעות,
מאשר זיין און באשטעטיגן ,נישט נאר ווייל
ספרים ביי זיינע רעדעס ,נישט דערצו האט טעג און שבתים און גערעדט דברי תורה
הודאת בעל דין כמאה עדים ,נאר וויבאלד
ער געשטרעבט .ער האט איבערגעגעבן וואס בנחת נשמעים ,די יסודות הדת וואס
מיר האבן דאך דאס אלעס פערזענליך
בהירות! אונזער תכלית! אלעס אנדערש זענען אזוי קריטיש פאר'ן דור און פאר יעדן
מיטגעהאלטן און מיטגעלעבט.
אין דער זייט געלייגט. אינדיווידועל בפרט.
g g g
עס לאזט זיך נישט פארגעסן
עס איז קיין ספק אז אן ערגענץ צו אט
האמת יאמר ,מחמת עומקן של הדברים די קריסטאל-קלארע השקפה און
אזא פערזאן איז נישטא און שווער צו
האט נישט יעדער באמת פארשטאנען, אויסגעארבעטע מח פון דעם איד.
גלייבן אז עס וועט נאך בכלל זיין.
וואס זאגט ער ,וואס וויל ער. יעדע זאך ,ממש אלעס ,מיט אזא
אויסנאמליכע בהירות און פשטות. וואו קען מען דען אפירטרעפן א שריד
יעדע זאץ וואס איז ארויס פון זיין מויל,
גארנישט איז נישט שווער געווען ווייל אויב לדור דעה ,א מלחמה איבערלעבער
האט אנטהאלטן א געוואלדיגער עמקות,
יא איז דאס גלייך פארענטפערט געווארן וועלכער איז געשטאנען ביז זיינע לעצטע
צו וואס נישט יעדער איז געווען ביכולת
אזש מען האט זיך דערנאך זעלבסט טעג עלי אדמות און אונז אויפגעקלערט אז
צו דערגיין און פארשטיין .פון יעדער זאץ
איבערצייגט אז קושיא מעיקרא ליתא. דער ביטערער קריג איז יא געווען אונזער
וואלט מען געקענט מאכן א באזונדערער
טובה ,אז עס איז זיכער יא געקומען פון
קאפיטל אין די ספרי פרקי מחשבה. g g g
גאטס ליבשאפט צו זיין פאלק ישראל.
עס לאזט זיך זאגן אז פיל וואס זענען מיט אזא פעלזן פעסטער זיכערקייט וואו קען מען דען אפירטרעפן א איד
געזעסן ביי זיינע שיעורים האבן געקענט האט ער גע'דרשנ'ט איבער דעם מענטש וועלכער האט זיך עטליכע יארן געראנגלט
קלערן אז זיי פארשטייען' ,עס איז דאך אזוי און זיין תכלית. מיט די ביטערע מחלה ל"ע און בשארית
זיס' ,אזויפיל זאכן זענען מיר פארענטפערט
אלעס איז געווען ביי אים בלויז תכלית. כוחותיו אויסגעשריגן ברבים מיט א
און קלאר געווארן' .אבער דער אמת איז ,אז
זיין התנהגות איז געווען תכלית ,זיינע שטאלץ :די לעצטע פופציג יאר בין איך
דאס הייבט זיך נישט אן.
שמועסן מיט די ארומיגע איז געווען איבער געווען א נאה דורש און יעצט בין איך א נאה
כדי צו כאפן דעם פארטל ,כדי צו וויסן תכלית און אפגערעדט אז זיינע אומצאליגע מקיים.
וואס דער מענטש וויל און ארויסהאבן זין דרשות און שיעורים וואס זענען געזאגט וואו קען מען דען אפירטרעפן א איד
טיפן ,אויסגעארבעטן ,גלאררייכן מהלך, געווארן אין די טויזנטער אין לויף פון די וואס אין די פארנומענסטע צייטן האט ער
האט זיך געפאדערט די אויבנדערמאנטע: לעצטע נאנט צו פופציג יאר איז בלויז זיך מקריב געווען און ארויסגעהאלפן אידן
זוכן בהירות ,זוכן תכלית. תכלית. אין אלע ענינים ,מקדיש געווען שעות ,טעג,
סתם קומען הערן א קרישקע ,ווערן "'לא אמות כי אחיה' ,פארוואס? ווייל חדשים און זאגאר יארן של על מנת לקבל
אינספירירט ,אלעס פיין און וואויל ,אבער 'ואספר מעשה קה" .דאס זענען געווען פרס ,אלעס ,נאר נענטער צו ברענגען אידן
דער תכלית? דאס נישט. די ווערטער וואס מיר פלעגן הערן אן צום בורא עולם.
ווער עס איז געקומען און זיך באטייליגט אויפהער אין די לעצטערע יארן .דאס איז וואו קען מען דען אפירטרעפן א איד
ביי א שבת שלהבת אלס אן אויספלוג אדער דער תכלית ,תפקיד ,ציל און מטרה. וואס ביז זיינע לעצטע טעג לא נס ליחו ,זיין
אלס גשמיות'דיגער אונטערהאלטונג, פארוואס איז דאס געווען זייין חיות? פרישקייט האט געלאכטן און געשטראלט,
דער האט דעם מהלך נישט געכאפט און פארוואס זענען זיינע קאלומס דא צווישן און מיט זיין שמייכל האט ער אזויפיל געטון
דער מטרה איז ביי אים נישט געווארן די שפאלטנס אין מאמענט געווען זיין און משתוקק געווען צו העלפן אנדערע.
פארזעצונג אויף זייט >>> 3
מחשבה קאפיטלען
אטעאיסט איז געקומען און געפרעגט וואס שפענדט ער געלט ,אויף וואס לאזט
פראגעס אויף זיין גאנצע גלויבן ,האט רבי ער זיך אזוי פאר'חובות'ן? דערפאר מוז מען פשוט איז אויסגעפירט .עס
עזריאל קיינמאל געפרעגט ווער דאס איז, האבן דעם זעלבן רצון און תשוקה וואס אוממעגליך.
מיט וועם רעד איך ,ווייל :וואס איז דאס נוגע פעלט אויס אז דער מטרה זאל אויסגעפירט צו פארשטיין וואס דער איד וויל ,וואס
צום תכלית? ווערן ,נעמליך ,וווען דער מטרה און תכלית זיין מהלך איז און ווי אזוי מיר קענען לעבן
אפגעזען ווער עס האט געפרעגט, דערמיט ,איז בלויז ווען דער מטרה
פלעגט ער ענטפערן מיט א שמחה, פונעם מקשיב ,דער מקבל איז געווען
ווייל ווי אויבנדערמאנט ,ער האט זיך
געפרייט ווען ער טוט יענעם נענטער
צו פארשטיין וואס דער קלאר צו ווערן אין זיין תפקיד אויף דער
וועלט.
ברענגען צום שורש ,צו דביקות בה' און
צום תכלית.
איד וויל ,וואס זיין מהלך g g g
דאווענען איז ,סומך זיין גאולה לתפלה ,בעפאר איך שטעל זיך אויפדעם וואס ער האט דיר געשאנקן אזא טייערן 'פעקל'.
דאווענען און בעטן צום אויבערשטן ,בין איך מסכים מיט מיין אט דער עלעקטראנישער שאק זאגט פאר דעם קראנקן איד:
גאנצן הארץ ,אז אלעס וואס איך האב מיטגעלעבט ביז יעצט, ניין ,איר זענט נישט אין א ביטערן מצב! איר זענט נישט קיין
אלעס וואס איז פאריבער אויף מיר ביז יעצט ,איז געווען א גאולה 'נעבעך' ...דו האסט באקומען אן אומשאצבארע מתנה פונעם
און א ישועה ,עס איז געווען גוט און פיין ,נאר ,וויבאלד דו האסט אויבערשטן ,ער האט בוחר געווען אין דיר ,דו געפינסט דיר שוין
געבעטן אז מיר זאלן פאר דיר דאווענען בין איך מקיים דיין רצון אויפן שפיץ לייטער ,ממש נאנט צו כביכול ,האלטסט שוין אט אט
און איך האב חלילה אויף דיר קיין טענות. ביים שפיץ פונעם לייטער .געב א יישר כח פאר'ן אויבערשטן.
' דער ערשטע זאך איז ,פארשטיי אז דו ביסט נישט א
אט דער אויסגעשמועסטער אמונה איז א רעאליסטישער און א צעקלאפטער .ביסט א "בעל תפקיד" ,און נישט סתם א תפקיד
פאקטישער ,ער האט געקוקט מיט'ן אפענע אויגן אויפן מציאות טוסטו פארמאגן ,נאר גאר א ספעציעלער תפקיד ,וואס קיינער אין
און זיך נישט באהאלטן דערפון ,נאר ער האט ווירקליך געלעבט דער וועלט האט נישט די מעגליכקייטן דאס אויסצופירן ,אנשטאט
דעם ווירקליכקייט מיטן פעלזן פעסטן און גלאררייכער אמונה. ווערן צעבראכן ,נעם דיין לעבן מיט אן אחריות און לעבעדיגקייט!
לעב דעם אמונה מיט אן אמת!
איבריג צו זאגן וויפיל מענטשן אט דער אמונה האט
אויפגעלאכטן און געברענגט אז אויך נאך גאר שווערע און אט די ווערטער פלעגן ראטעווען די לעבנס פון מענטשן ,דאס
אומערווארטעטע געשעענישן ,זאלן זיי אננעמען דעם רצון ה' פלעגט זיי מחזק זיין און מעודד זיין.
מיט'ן גאנצן התבטלות. "אבער וואס טוט מען יעצט"? פלעגט זיין דער קומענדיגער
עס דערציילט אונז א איד :א קרוב אין מיין פאמילע האט פראגע.
געברויכט אריבערגיין א קאמפליצירטער אפעראציע ,ער איז -וואס עס ליגט יעצט אויף דיר צו טון? צום ערשט זאלסטו דאס
געווען שטארק צעמישט און צעשטורעמט ,איז ער צוגעגאנגען מקבל זיין באהבה ,ווי אויך ,לאז אז דער אויבערשטער זאל דיר
צו כבוד הרב מיט וועמען ער פלעגט זיך אפט אויסשמעוסן, פירן ,זיי דיר מבטל צו אלעס וואס ער ברענגט פאר דיר אין דיין
און כבוד הרב האט מיט אים דורכגעשמועסט זיין מצב אין לעבן.
וועלכע ער געפינט זיך אין אלע אירע הינזיכטן ,אריינגערעכנט
'
דאס אז מעגליך וועט ער נישט איבערלעבן דעם היפש שעדליכן
אפעראציע און אלעס זאל זיין מיט אמונה און מיט א געבויגענעם אט די אויבנדערמאנטע רייד ,זענען ווי באוואוסט נישט געווען
קאפ צום רצון ה'. בלויזע 'דאמירן בעלמא' .נאר ,דאס זענען ווערטער וועלכע טוען
"איך בין אריין אין אפעראציע-צימער ,כאילו איך גיי יעצט מאכן סימבאליזירן דעם פערזענליכקייט .און ווי מיר האבן געהערט
א פשוט'ן "בלוט-טעסט" .מיט א רואיגקייט און אנע זארגן". פון די קינדער שיחיו :ווען דער טאטע האט גערעדט פונעם
"ותשחק ליום אחרון" ,איז דאס געווען מיט אזא געוואלדיגער
מיר האבן אים אמאל געפרעגט :ווי אזוי איז מעגליך אזוי צו רואיגקייט ,כאילו מען גרייט זיך יעצט פשוט צו אריבערגיין אן
רעדן? ווען מען רעדט צו א צווייטן איד וועלכער מאכט נעבעך אנדערן דירה ...מען גייט זיך פשוט אוועקציען פון דעם שטעטל
אזויפיל מיט ,ווי אזוי איז מעגליך צו רעדן אזא שפראך? ווער בין צו יענעם שטעטל ...אנע פאניק ...אנע פארכט און ציטער ,מיט אזא
איך בכלל אז איך זאל קענען מיט אים רעדן? ווען מיר איז גוט און געוואלדיגע רואיגקייט ,מנוחה און שלוות הנפש.
פיין ,און 'יענער' ליידט שטערבליכע יסורים ,זאל איך יעצט גיין און
אים ערקלערן אז "הכל לטובה" און אז פופציג יאר לערנען תורה '
קומט נישט צו צו קבלת יסורים באהבה"?! ...וואספארא זכות האט וחיי עולם נטע בתוכינו.
איר אז איר זאלט אזוי קענען רעדן? געווען א שטיקל טעמע וואו ער זאל זיין דער "מנוחת כבוד" נאך
דערויף איז זיין אנטווארט געווען :נישט דער מענטש רעדט מיט די הונדערט און צוואנציג .פון איין זייט איז דאך וואו באוואוסט
יענעם חולה ,דער 'אמת' רעדט מיט אים .דאס איז אונזער אמונה די מעלה פון 'קברי אבות' ,צו ליגן נעבן די עלטערן ,אבער פון די
און אויסער דעם איז גארנישט פארהאן אויף דער וועלט .און עס צווייטע זייט איז דאך איבריג ארויסצוברענגען די מעלות פון נטמן
איז באמת נישט פארהאן א זאך וואס קען אים בארואיגן ,כמעט ווערן אין ארה"ק.
נישטא וואס צו זאגן פאר איינער וועלכער געפינט זיך ליידער אין אבער ,רבי עזריאל פלעגט כדרכו מיט א רואיגקייט זאגן :מיין
אזא ביטערן מצב. גאנצן לעבן האב איך געגעבן פאר'ן בורא עולם ,ער זאל מיר פירן,
וואס זאל מען זאגן פאר דעם איד וועלכער ראנגלט זיך אויפן און אויך אין דעם ענין וועט ער מיר פירן ,דארט וואו איך וועל
שפיטאל בעטל מיט ביטערע יסורים? מיר זאלן אים זאגן :דער נסתלק ווערן דארט וועל איך באערדיגט ווערן ,און ער איז טאקע
אויבערשטער וועט העלפן אז דו וועסט זיכער ארויסגיין דערפון נפטר און באערדיגט געווארן דאהי אין חוץ לארץ.
און וועסט נאך קענען טאנצן אויף חתונות פון דיינע אור- "אלץ אננעמען דעם מצב אין וועלכע מען געפינט זיך" .דאס איז
אייניקלעך? ער וועט אין דעם נישט גלייבן ,און ער ווייסט קלאר געווען איינס פון די הויפט באגריפן ביי כבוד הרב .אין עניני תפלה,
אז דער וואס זאגט אים די ווערטער האט נישט די מינדעסטע פלעגט ער זאגן ,אונזער דאווענען דארף קומען פון "אננעמען דעם
גשמיות'דיגע און הימלישע אינפארמאציע ער זאל דאס קענען מצב אין וועלכע מיר געפינען זיך" מיט א שמחה ,מיר דארפן זיין
בכלל זאגן. פארזיכטיג אז אונזערע תפלות זאלן נישט זיין ווי מיר רעדן זיך
גענצליך אנדערש איז אבער ווען מען רעדט מיט יענעם דעם חלילה אפ אויפן הנהגה פאר'ן אויבערשטן .נאר ,דער יסוד פון
זיין ענטפער געווען :וואס איז דער אויבערשטער שולדיג? ווייל ער האט האט באקומען א רויז ,איך בין דעמאלט דאס געוואויר געווארן ,איך קוק
מיר געטון א טובה און ער האט מיר געגעבן שמחות דארף ער דערלייגן אים אן אנטוישט :מיט א רויז קומט מען פראווען א שבת?! מען רעדט
א סעמינאר?... דאך פון א געזונטהייט עיכוב און עפעס מעג מען דאך טון פאר'ן געזונט?
g g g אבער ער שמייכלט און שמייכלט אן אויפהער ,קוים וואס ער קען גיין
ווי אזוי האט רבי עזריאל זוכה געווען און וואס האט אים געברענגט אז און ער שמייכלט.
ער זאל קענען אזויפיל אויפטון אויף דער וועלט? וואס איז געווען דער וואס עס איז דער באדייט פונעם שמייכל? זאגט ער מיר ,ווען דער
אבנארמאלער כח און קראפט וואס האט דאס אלעס צוגעברענגט און אויבערשטער האט געשיקט אברהם אבינו צום עקידה ,ער זאל שחט'ן
געמאכט אז דאס זאל בכלל קענען פאסירן? זיין זון יצחק ,דעמאלט איז ער נישט געגאנגען צו אן ארט וואו עס איז
דער ענטפער איז א פשוט'ע. געווען צוגעשטעלט פון אלעם גוטן ,ער האט געברויכט מאכן א וועג
פון דריי טעג ,מיט אן אייזל ,און קוים וואס ער האט געוואוסט אוואו
עס איז געווען ווען ער האט זיך אמאל אויסגעדריקט צו אונז :ווען ער דארף גיין ,ער האט געהאט אלע סארטן מניעות און טירדות ,אבער
דער אויבערשטער אליין ,כביכול ,וואלט דיר געהייסן אז דו זאלסט ער איז געגאנגען ,ער האט פארגעזעצט מיט זיין וועג און זיך נישט
ארויפקריכן אויפן העכסטן שטאק פונעם 'עמפייער סטעיט בילדינג' און אפגעשטעלט.
דערנאך זאלסטו פון דארט אראפטאנצן! וואלטן מיר דאס ווען געטון?
זיכער אז יא! מיר זענען גרייט זיך מקריב צו זיין פאר'ן אויבערשטן .וואס ווען איך וועל אנקומען אויף יענער וועלט ,און דער אויבערשטער וועט
וואלט אבער געווען ווען דער אויבערשטער זאגן ,גיי אריין אונטן ,אויפן מיר פרעגן פארוואס איך בין נישט געפארן אויף שבת און קלארמאכן און
ערשטן שטאק אינעם 'עמפייער סטעיט בילדינג' און טאנץ ארויף! וואלטן ארויסהעלפן אידן ,וואס וועל איך ענטפערן? איך וועל ענטפערן אז איך
מיר דעמאלט אויך געפאלגט דאס וואס דער אויבערשטער הייסט אונז. האב נישט געקענט קומען ווייל איך האב געהאט א רויז?!....
דאס פלעגט ער האלטן אין חזר'ן און ער זעלבסט איז געווען דערויף א ווען ער האט געזאגט די ווערטער האט ער אזוי געלאכט… דאס וועל
באשיינפערליכער ביישפיל און סימבאל. איך ענטפערן?...
דער אויבערשטער בעט זיך צו אונז ,דארט אונטן ,אינעם ערשטן דאס איז דער איד געווען .ווי אברהם אבינו ,ער איז געווען גרייט פאר'ן
שטאק פונעם הויכן געביידע ,קום ארויף אויבן! פראביר כאטשיג צו גיין אויבערשטן ,יעדן רגע און שעה און אין יעדע זמן ,אונטער סיי וואספארא
איין טרעפל ארויף ,איין שטאק ארויף! אומשטענדן.
עס איז קלאר ,אז נאר וויבאלד דער גאון וחסיד האט געהאט אזא ער איז דעמאלט געהעריג ארומגעגאנגען מיט די פיס ,זאגנדיג :עס
געוואלדיגער בהירות ,ער האט געוואוסט מיט א קלארקייט דעם חוב פעלט אויס פאר די בלוט צירקולאציע…
פונעם מענטש אויף דער וועלט ,זיין שליחות ,תפקיד און מטרה ,אז דאס g g g
האט אים געברענגט ער זאל קענען אנקומען אזוי הויך ארויף ,סיי ער טון חסד מיט'ן אויבערשטן :דאס איז געווען איינס פון זיינע הויפט
זעלבסט און סיי ארויפברענגען הונדערטער טויזנטער אידן און פרייע סלאגאנען .ער פלעגט האלטן אין איין חזר'ן אז מיר אידן דא אויף דער
ארויף און נאנט צום אויבערשטן. וועלט ,מיר דארפן טון א "טובה" פאר'ן אויבערשטן ,פשוטו כמשמעו.
און ווי אויבנדערמאנט ,איז דאס אלעס איין לאנגער גאלדענער קייט, דער אויבערשטער ווארט אויף אונזערע מעשים טובים ,אויף אונזער
בהירות ,קלארקייט ,וויסן דער תפקיד ,תכלית ,שליחות און ציל .דאס תפלות און אויף אונזער לימוד התורה.
ברענגט דעם מענטש ער זאל קענען לעבן ריכטיג ,און אויפטון וואס ער אמאל ווען רבי עזריאל איז געווען ביי א שבת שלהבת ,ווען יענער
דארף אויפטון ,און די רעזולטאטן זאלן זיין לרצון לפני אדון כל. שבת איז פארגעקומען עטליכע שמחות אינעם פאמילע ,א שלו"ז,
g g g קידושא רבה און נאך .ווען מען האט אים געפרעגט ,פארוואס טראץ די
פילע שמחות דעם שבת טוט ער זיך באטייליגן ביים שבת שלהבת ,איז
>>> פארזעצונג
"להגיד כי
ישר ה' צורי
וצדיק באמונתו יחיה
זאגן :יישר כח אויבערשטער!
ולא עולתה
צו טון דעם רצון ה' ,און עס קומען אונטער מניעות און
לאמיר ָ בו"!
שטערונגען ,אויך אויף דאס אלעס איז גילטיג דאס "קבלת ריינעם און קלארן אמת ,דיבורי אמונה ,דיבורי בטחון ,ער זאל זיך
יסורים בהאבה" .דאס אז מיר זאלן אננעמען יעדן מצב אין וועלכע אנגארטלען אינעם מצב אין וועלכע ער געפינט זיך ,און אים געבן די
מיר געפינען זיך ,איז זיכער נישט נאר אין גשמיות ,נאר אויך גאר אין כלים ער זאל קענען מקבל זיין דעם רצון ה' ,אין אלע מצבים מיט א
רוחניות .נישט לאזן ווערן פארכמורעט ,טרויעריג און דערביטערט פרייליכקיייט און אמונה .דאס איז דאס וואס טוט באמת בארואיגן.
און דאס זאל ווערן א חלק פון אונזער עבודת ה' .נאר ,אויך דארטן אט די אויבנדערמאנטע פלעגן בארואיגן און נענטער ברענגען
דארפן מיר אוועקשטופן דעם פינסטערניש און אריינברענגען דעם אזויפיל אידן וועלכע פלעגן זיך געפינען אין שטורעמישע מצבים,
אור און זיך מבטל זיין צום רצון ה'. און זיי פלעגן נישט אויפהערן צו קלאגן און זיך זעלבסט פייניגן.
"הנני בידך כחומר ביד היוצר!" און אפילו מיט חשבונות אין רוחניות ,ווען מען איז משתוקק