You are on page 1of 207
Gercekden Bilmeniz Gereken 50 Tony Grilly igindekiler Girls 3 O1 Sifir # 02 Say1Sistemleri 8 03 Kesirler 12 04 Kareler ve Karekdkler 16 05 1% 20 06 ¢ 24 07 Sonsuztuk 28 08 Sanal Sayilar 32 09 AsalSayllar 36 10 Miikernmel Sayilar 40 11. Fibonacci Saytlart 44 12 Alun Dikdértgenler 48 18 Pascal Oggent 52 14 Cebir 56 15 Oklid Algoritmas: 60 16 Mantk 64 17 spat 68 18 Kiimeler 72 19 Kalkiliss 76 20 Cizimler 80 21 Ocgenler 84 22 Egriler 8& 23 Topoloji 92 24 Boyutlar 96 4 Frakaliar 100 26 Kaos 104 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 a7 48 49 50 Paralellik Postiilat 108 Aynik Geometri 112 Glzgeler 116 Dért-Renk Problemi 120 Olasibkk 124 Bayes Teoremi 128 Dogum Gina Problemi 132 Dagihmlar 136 Normal Dagilm 140 Verileri Birlestirmek 144 Genettk 148 Gruplar 152 Mattisler 156 Kodlar 160 ileri Dizey Sayma 164 Sthirli Kareler 168 Latin Kareler 172 Paranin Matematigi 176 Diyet Problemi 180 Seyyar Sati 184 Oyun Kuram 138 Goreliltk 192 Fermat’nm Son Teoremi 196 Riemann Hipotezi 200 Teriuler Soaliga 204 Dizin 206 ow & Giris Matematik dylesine engin bir konudurki, tek bir kiginin hepsini bilmesine imkan yoktur. Bu yiaden imatematikgiler her alan hakkanda fikir sahibi olduxtan sonra kendi kigisel yollarint gizer. Kitabi- micdaki konular bizleri baska zamanlara, bagka kiiltirlere ve matematikcileri asirlardar mesgul eden fikirlere gitiirecek. ‘Matematik hem kaclim, hem modemdir; geligimi boyunca yaygin kiiltirel ve siyasi etkilerle ig ige olmustur. Modern say sistemimiz Hindiler ve Araplardan geliyor olsa da, tarih boyunca iizerine yapisip kalan midyeleri beraberinde tagtr Babillilerin bundan dort ila bes bin yul Once kullandig 60 tabaninin izlerini modem kiiltarde gormek mumkundar; bir dakikada 60 saniye ve bir saatte 60 dakika vardir. Dik ac1 ise, Fransizlarin devrim sonrast her seyi onluk tabana gecirdikleri sirada 100 grad yapmalarina ramen, hala 90 derecedir. Modern cain teknolojik zaferlerinin temelinde matematik yatar. Dulayssiyla okuldayken mate- matikte ne kadar kétii oldugunuzdan matah bir seymig gibi bahsetmenin de pek bir esprisi kalmadt ark. Gergi okul matematifi ayrt mesele — ders sirasinda genelde aklun bir kdjesinde hep sinavlar olur. Okuldaki zaman beskisiun da duruma yardimer oldugunu séylemek giig; sonugta huz, gergek matematikte bir erdem sayilmas. Fikislerin sindirilebilmesi igin zaman gerekie, Ban en biiysk ma- tematikgiler bile derinliklerine vakif olabilmek igin dzerinde gahgtiklart koran: eziyet verecek dizeyde yavagton almislordie. Telaga bizim kitabumicda da yer yok. Caniniz nerden isterse onadan haglayabilirsiniz. Belki Snce- den kulak esinaliginuzclan fikirlerin gergekten ne anlama geldigini sakin bir yekilde kegfedin. Sifwrin hikayesinden ya da dilediginia haska bit yerden baslayarak matcmatiksel fikir adalan arasinda giizel bir gezintiye cikabilirsiniz. Omegin Oyun kuraum hakkinds fikir sahibi olduktan sonra sihirli kare leri okuyabilirsiniz. Ya da alun dikdértgenlerden Fermac'nin meghur son teoremine gecebilirsiniz. Tamamen size kalius. Macematik acisindan heyecanli bir gagda yastyoruz. En remel sorulacdan bualan gectigimiz yil- larda-yanit buldu. Modern bilgisayarlar bazi sorularda yardumimyza koyarken baailarind garesie kaldh. Dore-renk problemi bilzisayarlarin yarcimiyla géulda ama éenegin kitabin son boltiménde ete alds- tamiz Riemann hipotezini ne bilgisayarlaria, ne de baska yontemlerle gizebilmis degiliz. Matematik herkes icindir. Sudokunun popiilerligi genis kitlelerin (hilmeden de ofsa) marematik- ten 2evk alabileceifinin bir gostergesi. Nasil ki resimde veya mizikre dehalar gikmissa maremacikre de benzer bir durum vardir. Ama dehalar hikayenin tamamint anlatmez, Baz neti isimalerin farkh bolumlerde tekrar tekrar ortaya ¢iktigini goreceksiniz. Bunlardan birisi 18. ydzyilda yasamus ofan Leonhard Buler. Fakat matemarikteki gercek ilerlemeler. countuiam yizyillar icinde ist iste konan gabalaniyla ortaya cikar. Segilen konu sayisinum 50 olmasi keyfi olsa da konulart dengeli dagitmaya caligtim. Biraz soyur, biraz uygulamall; biraz eski, biraz yeni; biraz ginliik hayatin iginden ve biraz ileri diizey maremacige yer verdim. Qe yandan matemarigin bir biiriin oldugunirda akildin ctkarmamak gerek. Asil zorlugu konulan secerken degil, elerken yagadim. Kitapta 900 tikir de yer alabilirdi gerci, ama matematik keriyerinize baglamanuz i¢in 50 yeterli gibi duruyor.

You might also like