You are on page 1of 384

�������������

�������������
��������������������

�����������
�������������������

��������������������
�����������������������

�����
��������

��������������������
�����
����������� �����������
����������������������������������������
������������
�������������������������������
����������

�����

�������������
�������������

������������������

���������

����������������������������������
���������������������������������
������������������
������������������������
������������������������������� ������������������������������������
��������������������� ����������������������������������
��������������������� ������������������������������������������
�������������������� �������������������������������������
������������������������������ �����������������������������
������������������������������������� ����������������������
Sevgili Öğrenciler,

Matematik ilköğretimden üniversiteye kadar çoğu öğrencinin korkulu rüyası olmuştur. Buna karşı-
lık, istediğiniz üniversitede okuyabilmeniz büyük ölçüde YGS ve LYS'de matematik testinde gösterece-
ğiniz performansa bağlıdır. Bunun yanında, okul derslerinizdeki başarınız LYS'deki başarınızı etkileyen
başka bir faktör olacaktır. Bu yüzden hem okul başarınıza hem de YGS ve LYS'deki başarınıza katkıda
bulunacak doğru yayınların seçilmesi büyük önem taşımaktadır.

İşte Matematik Vadisi Yayınları bunların farkında olarak sizlerin başarınıza katkıda bulunacak,
amaca uygun yepyeni bir soru bankası serisi çıkarıyor. Bu serideki kitaplar amacınıza uygundur; çünkü
bu kitaplar:

1. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın belirlediği alt öğrenme alanlarına ve kazanımlarına


% 100 uyumlu olarak hazırlanmıştır. Bu yüzden, müfredat dışı sorularla uğraşmak zorunda
kalmazsınız.

2. Matematiksel kavramları organize bir şekilde sunarak, bu kavramları içselleştirmenizi sağlaya-


cak pedagojik bir alt yapı ile yazılmıştır.

NEDEN MATEMATİK VADİSİ?

Son yıllarda matematik öğretimi üzerine yapılan çalışmalar sağlıklı bir matematik öğrenme sü-
recinden geçen öğrencilerin derste karşılaştıkları matematiksel kavramları, zihinlerinde matematiksel
nesnelere çevirip, bu nesneler arasındaki mantıksal ilişkileri kurabildiğini ve bu sayede yeni matematik-
sel kavramları öğrenmeye hazır hale geldiğini ortaya koymaktadır. Matematik Vadisi Yayınları olarak
kitaplarımızı sağlıklı bir matematik öğrenme süreci geçirmenize yardımcı olacak bir sistemle ve özgün
sorularla donatarak yazdık. Kitaplarımızın sistematiğini yakından tanımak için bu sayfanın arkasındaki
organizasyon şemasını incelemenizi rica ediyorum.

Kitaplarımızla ilgili her türlü düşünce, eleştiri ve önerilerinizi www.matematikvadisi.com.tr adre-


sinden bize bildirebilirsiniz.

Başarı dileklerimle...
Saygın DİNÇER
MV. Yayın Yönetmeni
organizasyon şeması
1. BÖLÜM
Polinomlar........................................................................................................ 7

2. BÖLÜM
Polinomların Çarpanlara Ayrılması.....................................................................

3. BÖLÜM
II. Dereceden Denklemler..................................................................................

4. BÖLÜM
Eşitsizlikler..........................................................................................................

5. BÖLÜM
Parabol...............................................................................................................

6. BÖLÜM
Permütasyon . ....................................................................................................

7. BÖLÜM
Kombinasyon......................................................................................................

8. BÖLÜM
Binom Açılımı.....................................................................................................

9. BÖLÜM
Olasılık...............................................................................................................

10. BÖLÜM
Trigonometri.......................................................................................................
.
1. POLİNOMLAR
BÖLÜM

ALT ÖĞRENME ALANLARI


 Polinom, Dereceden Başkatsayı, Sabit Terim

 Polinom Çeşitleri, İki Polinomun Eşitliği

 Sabit Terim, Katsayılar Toplamı

 Derece

 Dört İşlem ve Sabit ile Çarpma

 Bölme Yapmadan Kalan Bulma


.
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Polinom, Sabit ve Sıfır Polinomu, Polinom Eşitliği
KAVRAMA TESTİ 01

2. P(x) = 9xn–3 + 19x7–n – 7


Hazine ifadesinin x değişkenine bağlı bir polinom belirt-
mesini mümkün kılan n değerlerinin toplamı kaç-
Polinom
tır?
n bir doğal sayı ve a0, a1, a2, ..., an değişkenlerinin A) 8 B) 10 C) 15 D) 22 E) 25
herbiri bir gerçek sayı olmak üzere,

a0 + a1x1 + a2x2 + ... + anxn 3. Aşağıdakilerden hangisi x2 nin bir polinomu-


dur?
ifadesine x in bir polinomu denir.
A) 1 + x + x2 B) x2 + x3
Örneğin,
C) 1 + x3 + x5 D) x4 – 2x2 – 1
7
1 + 2x + x E) x7 – 1

1 2 1 3
⋅x + ⋅x + y
y y2
Hazine
ifadeleri x in bir polinomudur, çünkü x li ifadelerin üsle-
Derece, Başkatsayı, Sabit Terim
ri birer doğal sayıdır.
an ≠ 0 olmak üzere,
3x2 – 2(x2)4 + 3(x2)6 P(x) = anxn + an–1xn–1 + ... + a2x2 + a1x + a0

ifadesi x2 nin bir polinomudur, çünkü x2 li ifadelerin üs- polinomunda,


anxn, an–1xn–1, ..., a2x2, a1x, a0
leri birer doğal sayıdır. Bu ifade aynı zamanda x in de
ifadelerine polinomun terimleri denir.
bir polinomudur.
an, an–1, ..., a2, a1, a0
gerçek sayılarına polinomun katsayıları denir.
Derecesi en büyük olan terimin katsayısına polino-
mun başkatsayısı denir.

1. Aşağıdaki ifadelerden hangileri x in bir polino- Yukarıdaki P(x) polinomunun başkatsayısı an dir.
mudur? Derecesi en büyük olan terimin derecesine polino-
mun derecesi denir ve
I. x7 – 3x4 + 5x
der[P(x)] veya d[P(x)]
II. x 3 ile gösterilir.
2 Yukarıdaki P(x) polinomunun derecesi n dir.
III. 3 x3 + +3
x P(x) polinomunda x değişkenini içermeyen terime
IV. 2x 2 + x + 5 polinomun sabit terimi denir. Yukarıdaki polinomun
sabit terimi a0 dır.
x2 − 9
V. Polinomun Polinomun Polinomun
x−3 Polinom
derecesi başkatsayısı sabit terimi
x2 + 1 2x3 + 5x2 – 3 3 2 –3
10. SINIF MATEMATİK

VI.
x +1 3x + 2 1 3 2
A) II, III, VI B) II, III C) II, IV, VI –2x 1 –2 0

D) I, II E) I, II, V 7 0 7 7


1. BÖLÜM POLİNOMLAR Polinom, Sabit ve Sıfır Polinomu, Polinom Eşitliği ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Hazine

Sabit Polinom - Sıfır Polinomu İki Polinomun Eşitliği

P(x) = a0 + a1x + a2x2 + ... + anxn İki polinomun eşit olabilmesi için, aynı dereceli terimle-
rin katsayıları eşit olmalıdır.
polinomu için,
P(x) = anxn+ an–1xn–1 + ... + a2x2 + a1x + a0
a1 = a2 = ... = an = 0 ve a0 ≠ 0

ise, o zaman, P(x) e bir sabit polinom denir. Q(x) = bnxn + bn–1xn–1 + ... + b2x2 + b1x + b0

Yani, P(x) = a0 polinomu bir sabit polinomdur. polinomları P(x) = Q(x) eşitliğini sağlıyor ise,

1 an= bn, an–1 = bn–1, ..., a2 = b2, a1 = b1, a0 = b0


Örneğin, P( x ) = 5, Q( x ) = , R( x ) = 7 birer sabit
2
polinomdur. dır. Örneğin,

Özel olarak, a0 = 0 ise, P(x) e bir sıfır polinomu de-


a  x3 + 3  x2 + b  x +   4   =  2  x3 + c  x2 + 5  x +  d
nir.

Yani, P(x) = 0 polinomu bir sıfır polinomudur.


ise a = 2, b = 5, c = 3, d = 4 olur.

4. P(x) = (a – 2b)x2 + (b – 2)x – a ⋅ b – 2a + 3

polinomu, bir sabit polinom olduğuna göre, P(x)


polinomu aşağıdakilerden hangisidir?

A) –21 B) –15 C) –13 D) –3 E) 3

7. P(x) = 7x3 – (a – 3)x2 + 6

Q(x) = (b + 4)x3 + 2x2 + (c + 1)x – d – 1

polinomları P(x) = Q(x) eşitliğini sağladığına göre,


a + b + c + d toplamı kaçtır?
5. P(x) = (a – 2b)x3 + (b – 2)x2 + cx – d – 3
A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4
polinomu, bir sıfır polinomu olduğuna göre,
a + b + c + d toplamı kaçtır?

A) 5 B) 3 C) 2 D) 0 E) –3

6. P(x) = (b –2a)x3 + (a – 2)x2 + bx – a 2x + 3 A B


8. = +
polinomu ikinci dereceden bir polinom olduğuna x2 − 3x + 2 x −1 x − 2
10. SINIF MATEMATİK

göre, b aşağıdakilerden hangisi olamaz? olduğuna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

1. E 2. E 3. D 4. C 5. B 6. E 7. A 8. A

10
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Polinom, Sabit ve Sıfır Polinomu, Polinom Eşitliği
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. Aşağıdaki ifadelerden hangileri x in bir polino- 5. P(x) = (a – 1)x4 + (b – 3a)x3 + cx2 + dx + e + 4


mudur?
polinomu, bir sıfır polinomu olduğuna göre,
I. x2 – 3x a + b + c + d + e toplamı kaçtır?

II. 2 x + x 2 A) –8 B) –4 C) –2 D) 0 E) 4

3 3
III. x + 2 + 3
x
IV. x

V. 4

A) I, II, IV B) I, III, V C) II, III

D) II, IV E) I, IV, V
6. P(x) = (2m – n)x4 – (n + 4)x3 + (m + n)x – m

polinomu üçüncü dereceden bir polinom olduğu-


na göre, m aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4
2. P(x) = 11xa –x3–a + 3

ifadesi x değişkenine bağlı bir polinom olduğuna


göre, a sayısı kaç farklı değer alır?

A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2

7. P(x) = 3x2 – (a – 1)x + b


3. Aşağıdakilerden hangisi x3 ün bir polinomu de-
Q(x) = (b – 1)x3 – (c – 1)x2 + 2x + d – 1
ğildir?
polinomları P(x) = Q(x) eşitliğini sağladığına göre,
A) 1 + x3 B) 1 – x6
a + b + c + d toplamı kaçtır?
15 21
x +x
C) x12 – x18 D) A) –8 B) –4 C) –2 D) 0 E) 2
2
E) x3 ⋅ (x7 – 1)

4. P(x) = (m – 3)x2 – 4x + nx + m + n 4x − 5 A B
8. = +
x2 + x − 2 x + 2 x −1
polinomu, bir sabit polinom olduğuna göre, P(x)
10. SINIF MATEMATİK

polinomu aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) –7 B) –1 C) 1 D) 7 E) 8 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

1. E 2. C 3. E 4. D 5. D 6. B 7. D 8. A

11
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Polinom, Sabit ve Sıfır Polinomu, Polinom Eşitliği
ÖDEV TESTİ 01

1. Aşağıdakilerden hangisi y nin bir polinomu de- 5. P(x) = ax2 – 3x + 2x2 + bx


ğildir?
polinomu, bir sıfır polinomu olduğuna göre, a + b
y2 − 1 toplamı kaçtır?
A) B) 2y 2 + 2 y
y +1
A) –5 B) –1 C) 1 D) 3 E) 5
y
C) D) y3 + 4 y + 3 y
x
E) x2 + x + 1

6. P(x) = 2a+1 + xa–2


24 n
2. P( x ) = 2x n + 3x 4
polinomunun derecesi 2 olduğuna göre, a kaç-
tır?
ifadesinin x değişkenine bağlı bir polinom belirt-
mesini mümkün kılan kaç değişik n sayısı var- A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32
dır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

7. P(x) = ax2 + 2ax + b


3. Aşağıdakilerden hangisi x6 nın bir polinomu de-
Q(x) = bx2 + bx + 4x + c
ğildir?
polinomları veriliyor.
x18 − x 24
A) x6 + x12 B)
6 P(x) = Q(x) olduğuna göre, c kaçtır?
C) 3x42 + 4x36 + 1 D) 72x66 – 66x72
A) –4 B) –2 C) 2 D) 4 E) 6
E) 112x112

4. P(x) = (m – n)x2 + (2n – 6)x + 8 2 A B


8. = +
(2x − 1) ⋅ (2x + 1) 2x − 1 2x + 1
polinomu, bir sabit polinom olduğuna göre,
10. SINIF MATEMATİK

m + n toplamı kaçtır? olduğuna göre, A ⋅ B çarpımı kaçtır?

A) –6 B) –3 C) 0 D) 3 E) 6 A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 6

1. d 2. b 3. e 4. e 5. c 6. b 7. d 8. b

12
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Sabit Terim, Katsayılar Toplamı
KAVRAMA TESTİ 02

4. P(x – 1) = 3x + 1
Hazine
Q(2x + 3) = 4x

f(x) = ................... olduğuna göre, P[Q(x)] + Q[(P(x)] toplamı aşağı-


dakilerden hangisine eşittir?
fonksiyonu verilmiş ise, f(k) değerini bulabilmek için,
x yerine k yazılır. Her polinom aynı zamanda bir fonk- A) 6x – 12 B) 6x + 12 C) 9x – 12
siyon olduğundan aynı şey polinomlar için de geçer-
D) 9x + 12 E) 12x – 12
lidir.

Örneğin,

P(x) = x2 + x – 1

polinomu verilmiş olsun ve P(1), P(2) ve P(3) değerle-


rini bulmamız istensin.
Hazine
O zaman yapacağımız şey:

x = 1 için: P(1) = 12 + 1 – 1 = 1 Sabit Terim Nasıl Bulunur?

x = 2 için: P(2) = 22 + 2 – 1 = 5 P(x) = a0 + a1x + a2x2 + ... + anxn

x = 3 için: P(3) = 32 + 3 – 1 = 11 polinomunun sabit teriminin a0 olduğunu biliyoruz.

işlemlerinden ibaret olacaktır. x yerine 0 yazarsak,

P(0) = a0 + a1 ⋅ 0 + a2 ⋅ 02 + ... + an ⋅ 0n
1. P(x) = 2x2 – 3
= a0 + 0 + 0 + ... + 0
olduğuna göre, P(–1) kaçtır?
= a0
A) –3 B) –1 C) 0 D) 1 E) 5
olduğunu görürüz. Buna göre, bir polinomun sabit te-
rimini bulmak için yapmamız gereken tek şey bilinme-
yen (x) yerine sıfır vermektir.

2. P(2x – 1) = x2 Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz.


olduğuna göre, P(5) kaçtır? Polinom Sabit Terimi
P(x) P(0)
A) 1 B) 4 C) 9 D) 16 E) 25
P(x – 2) P(0 – 2) = P(–2)
P(3x + 5) P(3 ⋅ 0 + 5) = P(5)

3. P(2x + 1) = 4x2 + 6x – 1

olduğuna göre, P(x) aşağıdakilerden hangisidir?


10. SINIF MATEMATİK

A) x2 + x – 3 B) x2 – x – 3 5. P(x) = (m – n)x2 – (3m + n)x + 8

C) x2 + x + 3 D) x2 – 2x + 3 polinomunun sabit terimi kaçtır?

E) x2 + 2x – 3 A) –8 B) –4 C) 0 D) 4 E) 8

13
1. BÖLÜM POLİNOMLAR Sabit Terim, Katsayılar Toplamı ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

6. P(2x + 1) = x2 + 3x – 5 9. P(2x – 1) + Q(x – 1) = x2 + x + 1

olduğuna göre, P(x2 + x + 1) polinomunun sabit eşitliğinde P ile Q, x in polinomlarıdır.


terimi kaçtır?
P(x) in katsayıları toplamı 2 olduğuna göre, Q(x)
A) –7 B) –5 C) –1 D) 5 E) 13 in sabit terimi kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

Hazine Hazine

Katsayılar Toplamı Nasıl Bulunur? Çift ve Tek Dereceli Terimlerin Katsayıları Toplamı

n. dereceden Bir P(x) polinomunun sadece çift dereceli terimlerinin

P(x) = anxn+ an–1xn–1 + ... + a2x2 + a1x + a0 katsayıları toplamı,


P(1) + P( −1)
polinomunun katsayılarının an, an–1, ..., a0 olduğunu ve 2
bunun sonucu olarak, katsayıları toplamının
ve sadece tek dereceli terimlerinin katsayıları toplamı,
an + an–1 + ... + a0 P(1) − P( −1)
2
olduğunu biliyoruz.
dir.
x = 1 için:
Örneğin, P(x) = (x2 + 1)100 polinomunda,
P(1) = an + an–1 + ... + a2 + a1 + a0

olacağından, P(1) değeri P(x) polinomunun katsayıları Çift dereceli terimlerin katsayıları toplamı,

toplamını verir. Buna göre, bir polinomun katsayıları P(1) + P( −1) 2100 + 2100 2 ⋅ 2100
= = = 2100 ve
toplamını bulmak için bilinmeyen (x) yerine 1 veririz. 2 2 2
Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz.
Tek dereceli terimlerin katsayıları toplamı,
Polinom Sabit Terimi
P(1) − P( −1) 2100 − 2100 0
P(x) P(1) = = =0
2 2 2
P(3x – 1) P(3 ⋅ 1 – 1) = P(2)
P(x2 + x + 1) P(12 + 1 + 1) = P(3) dır.

10. P(x) = (x + 1)50


7. P(x) = (2x3–3x2)2 ⋅ (2x + 5)
polinomunun açılımında, x in çift dereceli terimle-
polinomunun katsayıları toplamı kaçtır?
rinin katsayıları toplamı (I. sütun) ve tek dereceli
A) –9 B) –7 C) –3 D) 3 E) 7 terimlerinin katsayıları toplamı (II. sütun) aşağı-
dakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II
A) 0 250
8. P(x + 3) = 2x2 + 5x + 3
B) 250 250
olduğuna göre, P(2x + 1) polinomunun katsayıla- C) 250 0
10. SINIF MATEMATİK

rı toplamı kaçtır?
D) 249 249
A) 3 B) 2 C) 1 D) 0 E) –1 E) 249 0

1. B 2. C 3. A 4. E 5. E 6. B 7. E 8. A 9. B 10. D

14
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Sabit Terim, Katsayılar Toplamı
PEKİŞTİRME TESTİ 02

1. P(x) = 1 + x + x2 + x3 5. P(4x – 3) = x2 + 12x + 5

P(1) olduğuna göre, P(x2 + x + 1) polinomunun sabit


olduğuna göre, oranı kaçtır?
P(0)
terimi kaçtır?
A) –1 B) 1 C) 3 D) 4 E) 5
A) 5 B) 18 C) 33 D) 68 E) 90

2. P(4x + 1) = 2x2 – x – 1

olduğuna göre, P(1) kaçtır? 6. P(x) = (5x2 – 2x)2 ⋅ (x – 2)5

A) –1 B) 0 C) 1 D) 3 E) 5
polinomunun katsayıları toplamı kaçtır?

A) –12 B) –9 C) –6 D) –3 E) 0

3. P(x – 1) = x2 + 2x

olduğuna göre, P(x) aşağıdakilerden hangisidir?


7. P(x + 1) = 3x3 + 2x2 + 5

olduğuna göre, P(x – 1) polinomunun katsayıları


A) x2 + 2x + 3 B) x2 + 3x + 3
toplamı kaçtır?
C) x2 + 3x + 4 D) x2 + 4x + 3
A) –4 B) –2 C) 2 D) 4 E) 6
E) x2 + 4x + 4

8. P(x) + x ⋅ Q(x) = x2

4. P(x) = (3 – 2m)x2 – 5mx + n – 2 eşitliğinde P ile Q, x in polinomlarıdır.

polinomunun sabit terimi 2 olduğuna göre, n P(x2 + 1) in katsayıları toplamı –6 olduğuna göre,
10. SINIF MATEMATİK

kaçtır? Q(4x + 2) nin sabit terimi kaçtır?

A) –2 B) 0 C) 2 D) 4 E) 8 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

1. D 2. A 3. D 4. D 5. B 6. B 7. D 8. C

15
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Sabit Terim, Katsayılar Toplamı
ÖDEV TESTİ 02

1. Q(x) + R(x) = x2 5. P(2x) = x2 + x + 1

olduğuna göre, Q(1) + R(1) kaçtır? olduğuna göre, P(x3 + 2) polinomunun sabit teri-
mi kaçtır?
A) –1 B) 0 C) 1 D) 4 E) 9
A) 1 B) 3 C) 7 D) 13 E) 21

2. P(3x – 2) = x2 – 1

olduğuna göre, P(–8) kaçtır?


6. P(x) = (x2 – 3x + 1)2008

polinomunun katsayıları toplamı kaçtır?


A) –1 B) 0 C) 3 D) 8 E) 15
A) –22008 B) –1 C) 0

D) 1 E) 22008

3. P(2x) = 4x2 + 6x + 1

olduğuna göre, P(x) aşağıdakilerden hangisidir?

A) x2 + 3x + 1 B) x2 + x + 3 7. P(2x – 1) = x3 – x

C) x2 – 3x + 1 D) x2 + x – 3 olduğuna göre, P(x2 + x – 1) polinomunun katsa-


yıları toplamı kaçtır?
E) 2x2 + 3x + 1
A) 0 B) 6 C) 24 D) 60 E) 120

4. P(x) = x2 + 3x + 2
8. P(x) polinomunun katsayıları toplamı 12, P(x – 1)
Q(x) = 2x3 – x + 3
polinomunun sabit terimi 18 olduğuna göre, P(x)
olduğuna göre, 2P(x) + Q(x) polinomunun sabit in çift dereceli terimlerinin katsayıları toplamı
10. SINIF MATEMATİK

terimi kaçtır? kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 10 A) 6 B) 15 C) 16 D) 24 E) 30

1. C 2. C 3. A 4. C 5. B 6. D 7. A 8. B

16
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Derece
KAVRAMA TESTİ 03

Hazine Hazine

Derece Toplamın Derecesi

an ≠ 0 olmak üzere, P(x) ve Q(x) birer polinom olmak üzere,

P(x) = a0 + a1x + a2x2 + ... + anxn der[P(x)] = n

polinomu verilsin. (0 < 1 < 2 < ... < n) der[Q(x)] = m

O zaman, P(x) e, “n yinci dereceden bir polinom” ve n > m ise


veya ”P(x) in derecesi n” denir ve bu durum kısaca,
der[P(x)  Q(x)] = n
d[P(x)] = n
dir.
der[P(x)] = n ...................................................................................

ifadelerinden biri ile gösterilir. Dereceleri farklı olan iki polinomun toplam veya fark-
larının derecesi, polinomlardan büyük dereceli olanın
Özel olarak;
derecesine eşittir.
a ∈ R \ {0} olmak üzere, P(x) = a sabit polinomunun
derecesi 0 dır.
2. P(x) ve Q(x) birer polinomdur.
P(x) = 0 polinomunun derecesi –∞ kabul edilmiştir.
der[P(x)] = 6

der[P(x) + Q(x)] = 5

olduğuna göre, der[Q(x)] kaçtır?


Hazine
A) 0 B) 1 C) 4 D) 5 E) 6
a, c ∈ R \ {0} ve b, d ∈ R olmak üzere, P(x) bir polinom
olsun. O zaman,

der[P(x)] = n ⇔ der[c ⋅ P(ax + b) + d] = n

dir. Hazine
Örneğin, derP(x) = 5 ise
Çarpımın Derecesi
der(3P(2x – 4)) = 5
P(x) ve Q(x) birer polinom olmak üzere,
tir. der[P(x)] = n
der[Q(x)] = m
ise,

1. P(x) bir polinomdur. der[P(x) ⋅ Q(x)] = n + m


dir.
10. SINIF MATEMATİK

der[P(x)] = 6
...................................................................................
olduğuna göre, der[2P(3x + 1)] kaçtır?
İki polinomun çarpımlarının derecesi, polinomların de-

A) 6 B) 9 C) 12 D) 18 E) 36 recelerinin toplamına eşittir.

17
1. BÖLÜM POLİNOMLAR Derece ������������ �
KAVRAMA TESTİ 03

3. P(x) bir polinomdur.


Hazine
der[x ⋅ P(x)] = 12

P(x) bir polinom ve n bir doğal sayı olsun.


olduğuna göre, der[x3 + x2 ⋅ P(x)] kaçtır?
der[P(x)] = m
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
ise,

der[Pn(x)] = der[P(xn)] = m ⋅ n

dir.

Örneğin, der(P(x)) = 2 ise der(P3(x)) = 2 ⋅ 3 = 6 ve

 der(P(x3)) = 2 ⋅ 3 = 6 olur.

...................................................................................
Hazine Bir polinomun üssünün derecesi, polinomun derecesi
ile üssün çarpımına eşittir.
Bölümün Derecesi

P(x) ve Q(x) birer polinom ve Q(x), P(x) in bir çarpanı 5. P(x) dördüncü dereceden bir polinom olduğuna
olmak üzere, göre, x2 ⋅ P(x3) polinomunun derecesi kaçtır?

der[P(x)] = n A) 15 B) 14 C) 13 D) 12 E) 11

der[Q(x)] = m

ise,

 P(x)  6. P(x) polinomunun derecesi, Q(x) polinomunun dere-


der   =n−m
 Q(x)  cesinden 1 fazladır.
dir. P(x 3 )
polinomunun derecesi 24 olduğuna
................................................................................... x ⋅ Q(x)

Bölen polinom, bölünen polinomun bir çarpanı olmak göre, P(x) polinomunun derecesi kaçtır?

üzere, iki polinomun bölümlerinin derecesi, polinomla- A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13


rın derecelerinin farkına eşittir.

Hazine

P(x) ve Q(x) birer polinom olmak üzere,

4. P(x) ve Q(x) birer polinom ve Q(x), P(x) in bir çarpa- der[P(x)] = n


nıdır. der[Q(x)] = m

 P( x )  olsun. O zaman,
der  =6
 Q( x )  der[P(Q(x))] = m ⋅ n

der[P(x) ⋅ Q(x)] = 12 der[Q(P(x))] = n ⋅ m


10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, der[P(x) + Q(x)] kaçtır? der[P(P(x))] = n2

dir.
A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 15

1. A 2. E 3. C 4. C 5. B 6. D

18
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Derece
PEKİŞTİRME TESTİ 03

1. P(x) bir polinomdur. 5. P(x) ve Q(x) birer polinomdur.

der[P(2x – 1)] = 3 der[P(x)] = 3

olduğuna göre, der[3 ⋅ P(x + 2)] kaçtır? der[Q(x)] = 2

A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12 olduğuna göre, der[x2 ⋅ P(x) ⋅ Q(x) + Q(x3)] kaç-


tır?

A) 7 B) 8 C) 11 D) 13 E) 15

2. P(x) ve Q(x) birer polinomdur.

der[P(x)] = 4

der[P(x) – Q(x)] = 6

olduğuna göre, der[Q(x)] kaçtır?


6. P(x) polinomu 3. dereceden bir polinom olduğu-
na göre, x3 ⋅ P2(x) polinomunun derecesi kaçtır?
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 10
A) 6 B) 8 C) 9 D) 11 E) 18

3. P(x) bir polinomdur.

der[(x2 + 1) ⋅ P(x)] = 6
7. P(x) polinomunun derecesi, Q(x) polinomunun dere-
olduğuna göre, [x2 – P(x)] kaçtır? cesinden 2 fazladır.

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 x ⋅ P(x3 )
polinomunun derecesi 12 olduğuna
Q(x2 )
göre, Q(x) polinomunun derecesi kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

4. P(x) ve Q(x) birer polinom ve Q(x), P(x) in bir çarpa-


nıdır.

 P( x ) 
der  =8
 Q( x ) 
n
der[P(x) ⋅ Q(x)] = 20 8. P( x ) = ( x 2 + 3)3n + 7 ⋅ ( x 2 + 1) 4
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, der[P(x) – Q(x)] kaçtır? polinomunun derecesi en az kaçtır?

A) 6 B) 9 C) 12 D) 14 E) 15 A) 4 B) 7 C) 14 D) 30 E) 38

1. B 2. D 3. B 4. D 5. A 6. C 7. B 8. C

19
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Derece
ÖDEV TESTİ 03

1. P(x) bir polinomdur. 20


5. P( x ) = x5 −n + x n
der[2P(x) + 1] = 6
polinomunun derecesi en az kaçtır?
olduğuna göre, 2 ⋅ der[P(x)] + 1 kaçtır?
A) 1 B) 4 C) 5 D) 10 E) 20
A) 6 B) 7 C) 12 D) 13 E) 14

2. P(x) ve Q(x) birer polinomdur.

der[P(x)] = 8

der[Q(x)] = 12 6. P(x) = (x2 + 1)10 ⋅ (x – 2)3

olduğuna göre, der[2P(x) + 3Q(x)] kaçtır? olduğuna göre, der[P(x)] kaçtır?

A) 12 B) 20 C) 24 D) 36 E) 52 A) 3 B) 10 C) 13 D) 20 E) 23

3. P(x) bir polinomdur.

der[P(x)] = n
7. P(x) bir polinomdur.
olduğuna göre, der[x2 ⋅ P(x) + x] aşağıdakilerden
der[P2(x)] = 12
hangisine eşittir?
olduğuna göre, der[P(x3)] kaçtır?
A) n B) n + 1 C) n + 2
A) 12 B) 13 C) 15 D) 16 E) 18
D) 2n E) 2n + 1

4. P(x) ve Q(x) birer polinom ve Q(x), P(x) in bir çarpa-


nıdır.

 x ⋅ P( x ) 
der  =8 8. P(x) bir polinomdur.
 Q( x ) 
der[x2 ⋅ P2(x)] = 18
der[x ⋅ Q(x)] = 3
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, der[P(x)] kaçtır? olduğuna göre, der[P2(x2)] kaçtır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 A) 8 B) 12 C) 16 D) 24 E) 32

1. D 2. A 3. C 4. D 5. B 6. E 7. E 8. E

20
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Dört İşlem ve Sabit İle Çarpma
KAVRAMA TESTİ 04

2. P(x) = –3x3 + 2x2 – 7


Hazine Q(x) = 2x3 + x2 – 2x – 5
polinomları için P(x) + Q(x) ve P(x) – Q(x) poli-
Toplama, Çıkarma, Çarpma, Sabit ile Çarpma
nomları aşağıdakilerden hangisinde doğru ola-
P(x) = a0 + a1x + a2x2 + ... + anxn
rak verilmiştir?
Q(x) = b0 + b1x + b2x2 + ... + bnxn
P(x) + Q(x) P(x) – Q(x)
polinomları verilmiş olsun. A) –x3 + 3x2 – 2x – 12 –5x3 + x2 + 2x – 2
Bu iki polinomu toplarken veya çıkarırken, aynı dere- B) x3 – 3x2 + 2x + 12 5x3 – 2x – 2
celi terimlerin katsayılarını toplar veya çıkarırız. C) x3 – x2 + x + 12 –x3 + x2 – 2x – 2
P(x)  Q(x) = (a0  b0) + (a1  b1)x + ... + (an  bn )xn D) x3 – 3x2 – 12 x3 – x2 – 2x – 2
Bu iki polinomu çarparken, P(x) in her bir terimini, Q(x) E) –x3 + 3x2 + 2x + 12 5x3 – x2 – 2x – 2
in bütün terimleri ile çarpıp, elde edeceğimiz sonuçları
toplarız.

P(x) ⋅ Q(x) = (a0 + a1x + ... + anxn) ⋅ (b0 + b1x + ... + bnxn)
3. P(x) = 2x – 1
Q(x) = x2 – x + 1
polinomları için 2 ⋅ P(x) ⋅ Q(x) çarpım polinomu
Bir polinom, sabit bir sayı ile çarpılırken, polinomun aşağıdakilerden hangisidir?
her bir terimi aynı sabit sayı ile çarpılır.
A) 2x3 – 6x2 + 4x – 2
k ⋅ P(x) = ka0 + ka1x + ... + kanxn
B) 2x3 – 6x2 – 2
Örneğin, P(x) = x2 + x + 1 ve Q(x) = 2x + 3 polinomları C) 4x3 – 2x2 + 6x – 2
için,
D) 4x3 – 6x2 + 6x – 2
P(x) + Q(x) = (x2 + x + 1) + (2x + 3) = x2 + 3x + 4 E) 4x3 – 6x2 + 2x – 2

P(x) – Q(x) = (x2 + x + 1) – (2x + 3) = x2 – x – 2

P(x) ⋅ Q(x) = (x2 + x + 1) ⋅ (2x + 3)


4. P(x) + P(x + 1) = 4x + 8
= 2x3 + 3x2 + 2x2 + 3x + 2x + 3 olduğuna göre, P(x) polinomu aşağıdakilerden

= 2x3 + 5x2 + 5x + 6 hangisidir?


A) x + 2 B) x + 3 C) 2x + 1
3P(x) = 3(x2 + x + 1)
D) 2x + 3 E) 3x + 1
= 3x2 + 3x + 3 olur.

5. P(x) + P(x + 1) = 4x2 + 8


olduğuna göre, P(x) polinomu aşağıdakilerden
1. (x4 – 3x2 + x – 1) ⋅ (x3 + 2x2 – x + 3) hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

çarpımı yapıldığında, x4 lü terimin katsayısı kaç A) 2x2 – 2x + 4 B) x2 – 2x + 4


olur? C) 2x2 – x + 4 D) x2 – x + 4
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 E) x2 – 2x – 2

21
1. BÖLÜM POLİNOMLAR Dört İşlem ve Sabit İle Çarpma ������������ �
KAVRAMA TESTİ 04

8. P(x) = x3 – 2x2 – 3x + 7
Hazine
polinomunun x – 1 ile bölümünden kalan aşağı-
dakilerden hangisidir?
Bölme
A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 4
P(x) ve Q(x) birer polinom olsun.
P(x) Q(x)
B(x)
K(x)

Yukarıda verilen adi bölme işlemine göre,


(i) P(x) = Q(x) ⋅ B(x) + K(x)
(ii) der[K(x)] < der[Q(x)]
9. P(x) = –4x3 – x + 3
(iii) der[P(x)] = der[Q(x)] + der[B(x)]
(iv) der[K(x)] < der[B(x)] ise Q(x) ile B(x) yer değişti- polinomu veriliyor.

rilebilir. Buna göre, P(x – 1) polinomunun (x – 3) ile bölü-


münden kalan kaçtır?

A) –17 B) –15 C) –9 D) –2 E) 7

6. x6 + 3x2 + 1 x3 + x + 1
B(x)
K(x)

Yukarıda verilen bölme işlemine göre, der[K(x)]


en çok kaç olabilir? x 4 + 2x 2 − x + 2
10.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 x2 + x + 2
ifadesinin sadeleştirilmiş biçimi aşağıdakilerden
hangisidir?

A) x2 + x + 1 B) x2 + x – 1

C) x2 – x + 1 D) x2 – x – 1

E) x2 – x + 2

7. P(x) = x3 – 3x2 + 2x – 2

polinomunun Q(x) = x2 + 1 polinomuna bölümün-


den elde edilen bölüm ve kalan polinomları aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
Bölüm Kalan
A) x – 3 x+1 11. P(x) bir polinom olmak üzere,
B) x2 – 1 2x – 1
(x – 1)2 ⋅ P(x) = x4 – x3 – x + a
C) x + 3 x–1
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, P(1) değeri kaçtır?


D) x – 3 3x – 2
E) x + 3 3x + 1 A) 1 B) 3 C) 4 D) 5 E) 7

1. A 2. A 3. D 4. D 5. A 6. A 7. A 8. D 9. B 10. C 11. B

22
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Dört İşlem ve Sabit İle Çarpma
PEKİŞTİRME TESTİ 04

1. (2x3 + 3x2 + 4x + 5) ⋅ (4x2 + 3x + 2) 5. x12 + 6x5 + x2 3x4 – x + 1


B(x)
çarpımı yapıldığında, x3 lü terimin katsayısı kaç
K(x)
olur?
Yukarıda verilen bölme işlemine göre, K(x) poli-
A) 13 B) 14 C) 25 D) 29 E) 33
nomunun derecesi en çok kaç olabilir?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 8 E) 12

2. P(x) = x2 + x 6. P(x) = 2x4 + 3x2 + 4x – 5

Q(x) = x – 2 polinomunun Q(x) = x2 – 2x + 3 polinomuna bölü-

polinomları için P(x) ⋅ Q(x) çarpım polinomu aşa- münden elde edilen bölüm ve kalan polinomları

ğıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir?

A) x3 + x2 + 2 B) x3 – x2 – 2x Bölüm Kalan

C) x3 – x2 + 2x D) x3 + x2 – 2x A) x2 – 2x + 5 3x – 15

E) x3 – 2x2 – 2x B) x2 + 4x – 5 3x – 20

C) 2x2 – 4x + 2 x – 10

D) 2x2 + 4x + 5 2x – 20

E) 2x2 – 2x + 4 x – 20

3. P(x) + P(x + 2) = 6x + 14

olduğuna göre, P(x) polinomu aşağıdakilerden


x 4 − x3 − 4 x 2 + x + 1
hangisidir? 7.
x 2 − 2x − 1
A) x + 3 B) 2x – 3 C) 2x + 4 ifadesinin sadeleştirilmiş biçimi aşağıdakilerden

D) 3x + 2 E) 3x + 4 hangisidir?

A) x2 + x – 1 B) x2 + x + 1

C) x2 + 2x – 1 D) x2 – 2x – 1

E) x3 – x – 1

4. P(x) + P(x + 2) = 2x2 + 6

olduğuna göre, P(x) polinomu aşağıdakilerden


hangisidir? 8. P(x) bir polinom olmak üzere,

A) 2x2 – x + 2 B) 2x2 – 2x + 2 (x – 2)2 ⋅ P(x) = 2x3 – 7x2 + 4x + a


10. SINIF MATEMATİK

C) x2 – 2x + 3 D) x2 – x + 2 olduğuna göre, P(2) değeri kaçtır?

E) x2 + x + 3 A) 5 B) 7 C) 11 D) 15 E) 18

1. D 2. B 3. E 4. C 5. B 6. D 7. A 8. A

23
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Dört İşlem ve Sabit İle Çarpma
ÖDEV TESTİ 04

1. (3x4 + 4x3 – 5x2 + 1) ⋅ (4x3 + 3x2 + x + 2) 5. x8 + 4x7 + x6 – 1 x3 – x


B(x)
çarpımı yapıldığında, x5 li terimin katsayısı kaç
K(x)
olur?
Yukarıda verilen bölme işlemine göre, B(x) poli-
A) –7 B) –1 C) –5 D) 12 E) 13
nomunun derecesi kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

2. P(x) = x2 + x + 1

Q(x) = x – 1
6. P(x) = x3 + x2 + x + 1
olduğuna göre, P(x) ⋅ Q(x) çarpım polinomu aşa-
polinomu x – 1 ile bölündüğünde bölüm Q(x) olmak-
ğıdakilerden hangisidir?
tadır.
A) x3 – x + 1 B) x3 – x – 1
Buna göre, Q(1) kaçtır?
C) x3 – 2x2 – 1 D) x3 – 1
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
E) x3 + 1

x 4 − 9 x 2 + 16
7.
3. P(x) bir polinomdur. x2 − x − 4
ifadesinin sadeleştirilmiş biçimi aşağıdakilerden
P(x) + P(2x) = 6x + 2 hangisidir?
olduğuna göre, P(x) aşağıdakilerden hangisidir? A) x2 + 3x – 4 B) x2 – 3x – 4
A) x + 1 B) x + 2 C) 2x + 1 C) x2 + x – 4 D) x2 – x – 4
D) 2x + 2 E) 3x + 1 E) x2 – x + 4

4. P(x) bir polinomdur. 8. P(x) bir polinom olmak üzere,

P(x) + P(x – 3) = 2x2 – 6x + 9 (x + 1)2 ⋅ P(x) = x3 + x2 – x + a


10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, P(1) kaçtır? olduğuna göre, P(–1) değeri kaçtır?

A) –1 B) 1 C) 3 D) 5 E) 9 A) 0 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

1. C 2. D 3. C 4. B 5. C 6. D 7. C 8. A

24
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Bölme Yapmadan Kalan Bulma
KAVRAMA TESTİ 05

Hazine Hazine

Bir P(x) polinomunun ax + b ile bölümünden kalan P[Q(x)] polinomunun ax + b ile bölümünden kalan
  b 
 b P Q  −   dır.
P −    a 
 a
Örneğin,
dır. Örneğin,
P(2x – 1) in x – 2 ile bölümünden kalan,
P(x) in x – 1 ile bölümünden kalan P(1),
P(2 ⋅ 2 – 1) = P(3)
 −1 
P(x) in 3x + 1 ile bölümünden kalan P   , P(x2 + 1) in x + 3 ile bölümünden kalan,
3
P(x) in x ile bölümünden kalan P(0) P((–3)2 + 1) = P(10)

dır. P(x + Q(x)) in x – 1 ile bölümünden kalan,

P(1 + Q(1))

1. P(x) = 3x2 – 2x + 5 dir.

Yani, bölen polinomu sıfıra eşitleyip, x değerini bulduk-


polinomunun (x – 2) ile bölümünden kalan kaç-
tan sonra, bulduğumuz değeri bölünen polinomdaki x
tır?
yerine yazarız.
A) 13 B) 12 C) 11 D) 10 E) 8
4. P(x + 1) = 5x3 – 19x + 6

olduğuna göre, P(x – 1) polinomunun (x – 2) ile


bölümünden kalan kaçtır?

A) 12 B) 8 C) 7 D) 6 E) 2

2. P(x) = (m – 3)x2 – 2x + 1
Hazine
polinomunun çarpanlarından biri (x – 1) olduğu-
na göre, m kaçtır?
Bir P(x) polinomunun (axn + b) ile bölünmesinden elde
A) –1 B) 2 C) 4 D) 5 E) 8 edilen kalanı bulmak için P(x) polinomunda,

b
xn = −
a
yazılır.
Örneğin, P(x) = x3 + 2x2 + x + 2 polinomunun x2 + 2 ile
bölümünden kalanı bulalım.
x2 + 2 = 0 ⇒ x2 = –2

3. P(x – 2) = 3x2 + 4x – 7 P(x) polinomunda x2 yerine –2 yazalım.


10. SINIF MATEMATİK

x3 + 2x2 + x + 2 = x2 ⋅ x + 2 ⋅ x2 + x + 2
olduğuna göre, P(x) polinomunun (x – 1) ile bölü-
= (–2) ⋅ x + 2 ⋅ (–2) + x + 2 = –x – 2
münden kalan kaçtır?
kalan polinomdur.
A) 14 B) 22 C) 26 D) 32 E) 44

25
1. BÖLÜM POLİNOMLAR Bölme Yapmadan Kalan Bulma ������������ �
KAVRAMA TESTİ 05

5. P(x) = –3x2 + x 8. P(x) = 3x3 + 2x2 + mx + n

polinomunun (x2 + 1) ile bölümünden kalan aşa- polinomu (x – 1) ⋅ (x – 2) çarpımına tam bölündü-
ğıdakilerden hangisidir? ğüne göre, m kaçtır?

A) 2 B) x + 3 C) 3 A) –27 B) –18 C) –6 D) 6 E) 18

D) x + 4 E) 4

6. P(x) bir polinom olmak üzere,


Hazine
(x2 + 2) ⋅ P(x) + mx = x5 + 4x2 + x + n

olduğuna göre, m ⋅ n çarpımı kaçtır? Q(x) en az ikinci dereceden bir polinom olsun. P(x) po-
linomunun Q(x) polinomuna bölümünden elde edilen
A) 21 B) 28 C) 32 D) 40 E) 54
kalanı bulmak için aşağıdaki iki adım uygulanır.
1) Q(x) polinomunu sıfıra eşitle ve derecesi büyük
olanı yalnız bırak.
2) 1. adımda elde ettiğin eşitliği P(x) te kullan.

Örneğin, P(x) = x3 + x polinomunun x2 –x – 1 ile bölü-


7. Üçüncü dereceden bir P(x) polinomu x2 + 2 ile kalan-
münden kalanı bulalım.
sız bölünebilmektedir.
x2 – x – 1 = 0 ise x2 = x + 1 (P(x) te yerine yazalım)
P(x) polinomunun x2 – 1 ile bölümünden kalan
6x + 15 olduğuna göre, x ile bölümünden kalan x3 + x = x2 ⋅ x + x = (x + 1) ⋅ x + x
kaçtır? = x2 + 2x = x + 1 + 2x = 3x + 1
A) 2 B) 6 C) 10 D) 16 E) 18 (kalan polinomu)

9. P(x) = x3 + 2x2 + 5x + 4

polinomunun x2 – 3x + 2 ile bölümünden kalan


aşağıdakilerden hangisidir?
Hazine A) 12x – 4 B) 12x + 6 C) 14x – 2

Bir P(x) polinomu, D) 16x + 4 E) 18x – 6

(x – a) ⋅ (x – b) ⋅ (x – c)

çarpımına tam bölünüyorsa, (x – a) ya, (x – b) ye ve

(x – c) ye tam bölünür. Yani


10. P(x) polinomunun x2 – 4 ile bölümünden kalan
P(a) = P(b) = P(c) = 0
5x – 3 olduğuna göre, P(x) polinomunun x + 2 ile
10. SINIF MATEMATİK

dır. Örneğin, bir P(x) polinomu (x – 3) (x + 1) ile tam bölümünden kalan aşağıdakilerden hangisidir?

bölünüyorsa P(3) = P(–1) = 0 dır. A) –13 B) –11 C) –6 D) –3 E) –1

1. A 2. C 3. D 4. D 5. B 6. D 7. C 8. A 9. E 10. A

26
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Bölme Yapmadan Kalan Bulma
PEKİŞTİRME TESTİ 05

1. P(x) = 2x3 – 3x2 + x + 1 6. P(x) bir polinom olmak üzere,

polinomunun (x + 1) ile bölümünden kalan kaç- (x2 – 1) ⋅ P(x) = x4 + 3x3 – mx + n


tır?
olduğuna göre, m ⋅ n çarpımı kaçtır?
A) –9 B) –7 C) –5 D) –2 E) 0
A) –6 B) –3 C) 0 D) 3 E) 6

7. Üçüncü dereceden bir P(x) polinomu x2 + 1 ile kalan-


2. P(x) = (m – 1)x3 – 2x2 + 3
sız bölünebilmektedir.
polinomunun çarpanlarından biri (x + 1) olduğu-
P(x) polinomunun x2 – 1 ile bölümünden kalan
na göre, m kaçtır?
2x + 4 olduğuna göre, x ile bölümünden kalan
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 kaçtır?

A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) 2

3. P(x – 1) = –2x3 + 3x + 2

olduğuna göre, P(x) polinomunun (x + 2) ile bölü- 8. P(x) = 2x3 – mx2 + n – 1

münden kalan kaçtır? polinomu (x – 1) ⋅ (x + 2) çarpımına tam bölünebil-

A) –1 B) 1 C) 3 D) 4 E) 6 diğine göre, m kaçtır?

A) –12 B) –6 C) 0 D) 6 E) 12

4. P(x – 2) = 2x3 – 3x2 + 4x – 2


9. P(x) = x4 – 2x3 + x2 + 3x + 1
olduğuna göre, P(x – 3) polinomunun (x – 2) ile
polinomunun x2 – x – 2 ile bölümünden kalan
bölümünden kalan kaçtır?
aşağıdakilerden hangisidir?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
A) 2x + 1 B) 3x + 5 C) 3x –7

D) 4x – 1 E) 4x + 3

5. P(x) = 2x4 – x2 + x

polinomunun (x2 – 1) ile bölümünden kalan aşa- 10. P(x) polinomunun x2 – 1 ile bölümünden kalan
ğıdakilerden hangisidir? 2x – 3 olduğuna göre, P(x) polinomunun x + 1 ile
10. SINIF MATEMATİK

bölümünden kalan kaçtır?


A) x – 1 B) x + 1 C) 2
A) –7 B) –5 C) –1 D) 1 E) 5
D) 4 E) 5
1. C 2. E 3. B 4. D 5. B 6. B 7. E 8. B 9. B 10. B

27
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
Bölme Yapmadan Kalan Bulma
ÖDEV TESTİ 05

1. P(x) = x2 + x + a 6. P(x) bir polinom olmak üzere,

polinomunun x – 2 ile bölümünden kalan 8 oldu- (x2 + x) ⋅ P(x) = x6 + x4 + mx2 + n


ğuna göre, a kaçtır?
olduğuna göre, m + n toplamı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) –2 B) –1 C) 2 D) 3 E) 5

2. P(x) = x4 + x3 + mx 7. Dördüncü dereceden bir P(x) polinomu x3 + x ile ka-


lansız bölünebilmektedir.
polinomunun çarpanlarından biri x + 1 olduğuna
göre, m kaçtır? P(x) polinomunun x2 – 1 ile bölümünden kalan
4x + 6 olduğuna göre, P(x) in katsayılarının top-
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
lamı kaçtır?

A) 8 B) 10 C) 12 D) 18 E) 20

3. P(2x + 1) = x2 + x + 1

olduğuna göre, P(x) polinomunun x – 3 ile bölü- 8. P(x) = x3 + ax2 + bx


münden kalan kaçtır?
polinomu (x – 1) ⋅ (x + 2) ile tam bölünebildiğine
A) 2 B) 3 C) 5 D) 7 E) 13 göre, a + b toplamı kaçtır?

A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 4

4. P(x – 1) = x2 + 1
9. P(x) = x3 + x2 + x + 1
olduğuna göre, P(2x + 1) polinomunun x – 1 ile
bölümünden kalan kaçtır? polinomunun x2 – x ile bölümünden kalan aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) 1 B) 5 C) 10 D) 17 E) 26
A) x + 1 B) x – 1 C) 2x + 1

D) 3x – 1 E) 3x + 1

5. P(x) = 1 + x + x2 + x3

polinomunun 1 + x2 ile bölümünden kalan aşağı-


10. P(x) polinomunun x3 – 1 ile bölümünden kalan
dakilerden hangisidir?
x2 + x + 1 olduğuna göre, P(x) in x – 1 ile bölü-
10. SINIF MATEMATİK

A) 0 B) 1 + x C) 1 – x münden kalan kaçtır?

D) 2x – 1 E) x A) 1 B) 2 C) 3 D) 5 E) 8

1. B 2. C 3. B 4. D 5. A 6. A 7. B 8. A 9. E 10. C

28
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
BÖLÜM TESTİ 01

1. P(x) = x2 + 4x + 6 5. P(x – 1) = 5x – 3

olduğuna göre, P(–2) kaçtır? olduğuna göre, P(–2) kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A) 8 B) 2 C) –2 D) –3 E) –8

6. P(x) + Q(x – 1) = x2 + 1
2. P(x) = 2x2 + 3x + 1 P(2) = 4
olduğuna göre, P[P(0)] kaçtır? olduğuna göre, Q(1) kaçtır?
A) 1 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9 A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

7. P(2x – 5) = x2 + ax

3. P(x – 1) = x2 + x eşitliği veriliyor.

Q(x + 1) = x2 – x P(1) = 3 olduğuna göre, a kaçtır?

olduğuna göre, P[Q(1)] kaçtır? A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

8. P(x) = x3 + 1
10. SINIF MATEMATİK

 2x 
4. P   = x 2 − 2x − 4
 3  olduğuna göre, P[P(k)] = 9 eşitliğini sağlayan k
olduğuna göre, P(4) değeri kaçtır? değeri kaçtır?

A) 10 B) 16 C) 20 D) 24 E) 32 A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3

29
1. BÖLÜM POLİNOMLAR ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

9. Aşağıdakilerden hangisi x belirsizine göre bir po- 13. P(x) = (2n – m)x2 + (m + 4)x – 2mn + n
linomdur?
polinomu sabit polinom olduğuna göre, P(x) po-
x2 − 1 1 linomu aşağıdakilerden hangisidir?
A) B) −3 C)
x +1 x
A) –20 B) –18 C) –16 D) –14 E) –12
D) x–2 E) x3

10. P(x) = 2xn–2 + 7x8–n – 3 14. P(x) = (a – 1)x3 + (b – 2a)x2 + cx + d + 1

ifadesinin bir polinom belirtmesini sağlayan n polinomu sıfır polinomu olduğuna göre, a + b + c + d

değerlerinin toplamı kaçtır? toplamı kaçtır?

A) 24 B) 35 C) 36 D) 44 E) 45 A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

18
15. P(x) = (m + 2n)x3 + (n + 1)x2 + nx + m
11. P( x ) = x3 − 2x m+1 + 7 xm −5 + 3 polinomu ikinci dereceden bir polinom olduğuna
ifadesi bir polinom olduğuna göre, m nin alabile- göre, m aşağıdakilerden hangisi olamaz?
ceği değerler kaç tanedir? A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

12. P( x ) = (5 − a)xa+1 + (b − 1)x 4 + (c − 2) x + 3


16. Her x gerçek sayısı için,
(x2 + a)2 = x4 – (k – 1)x3 + 4x2 + a2
fonksiyonu üçüncü dereceden bir polinom oldu-
10. SINIF MATEMATİK

ğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır? olduğuna göre, a + k toplamı kaçtır?

A) 0 B) 2 C) 5 D) 7 E) 10 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

1. A 2. C 3. E 4. C 5. E 6. B 7. A 8. C 9. A 10. B 11. C 12. C 13. B 14. E 15. E 16. B

30
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
BÖLÜM TESTİ 02

1. P(x) = 2x – 6 5. P(x) = x3

x  Q(x) = 3
olduğuna göre, P  + 1 polinomu aşağıdakiler-
2 
olduğuna göre, x ⋅ P(x2) ⋅ Q(x3) çarpımı aşağıdaki-
den hangisine eşittir?
lerden hangisine eşittir?
A) 2x – 6 B) 2x – 4 C) x + 6
A) 3x10 B) 3x9 C) 3x8
x
D) x – 4 E) − 1
2 D) 3x7 E) 3x6

2. P(x) = 3x + 2

olduğuna göre, P(P(x) + 1) aşağıdakilerden han-


6. P(2x – 1) = x2 + x + a
gisidir?
eşitliği veriliyor.
A) 9x + 3 B) 9x + 5 C) 9x + 7
P(1) = 1 olduğuna göre, P(–1) kaçtır?
D) 9x + 11 E) 9x + 13
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

3. P(2x + 1) = 2x + 4

olduğuna göre, P(x) aşağıdakilerden hangisidir?

A) –x + 4 B) x – 3 C) x + 3
7. P(x – 1) + Q(2x – 1) = x2
D) 2x + 1 E) 2x + 4
P(0) = 0

olduğuna göre, Q(1) kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 8 E) 15

4. P(x) = x2 – x + 1

Q(x) = 2x3 – x2 + 2x – 2

olduğuna göre, 2⋅P(x) + Q(x) aşağıdakilerden


hangisine eşittir?
10. SINIF MATEMATİK

A) 2x3 + 2x2 + x – 1 B) 2x3 + x2 + x 8. P(2x + a) = 4x2 + 4ax + a2 + 1

C) 2x3 – x2 – 1 D) 2x3 + x2 olduğuna göre, P(2) kaçtır?

E) 2x3 –3x2 A) 1 B) 2 C) 5 D) 8 E) 10

31
1. BÖLÜM POLİNOMLAR ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

9. P(x) = 3x – 11 3n −1
13. P( x ) = x n − 2 + x 2 + 1
Q(x) = mx + nx + 3m – n
ifadesi x in bir polinomu olduğuna göre, n nin
polinomları P(x) = Q(x) eşitliğini sağladığına
alabileceği kaç değişik tam sayı değeri vardır?
göre, m ⋅ n çarpımı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) –10 B) –6 C) –2 D) 6 E) 10

14. P(x) = xn–2 + x3–n + 4

ifadesi x in bir polinomu olduğuna göre, P(2) kaç-


2x A B tır?
10. 2
= +
x −1 x +1
x −1 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
olduğuna göre, 2A + 3B kaçtır?

A) –5 B) –1 C) 3 D) 5 E) 13

15. P(x) bir polinom olduğuna göre, aşağıdakilerden


kaç tanesi polinomdur?
1 
I. P  x + 3 
7x − 5 A B 2 
11. = +
6 x 2 − 7 x − 3 3 − 2x 3 x + 1  1
II. P  2x + 
olduğuna göre, A + B kaçtır?  3
 1
A) 1 B) 3 C) 5 D) 6 E) 7 III. P  x + 
 x
IV. P( x 2 + x )

V. P(0)

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

12. Her x gerçek sayısı için,


x3 – ax2 – bx + 3 = (2 – x) ⋅ (cx2 + dx + e) 5x − 1 A Bx + C
16. 2
= +
( x − 1) x − 1 ( x − 1)2
eşitliği sağlandığına göre, a + b + c + d + e kaç-
10. SINIF MATEMATİK

tır? olduğuna göre, A + B – C kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 10 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

1. D 2. D 3. C 4. D 5. D 6. B 7. A 8. C 9. A 10. D 11. A 12. A 13. C 14. D 15. C 16. C

32
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
BÖLÜM TESTİ 03

1. P(x) = (5x3 – 2x2)3 ⋅ (3x – 2)2 5. P(x – 2) = x2 – 1 + Q(x – 3)

polinomunun katsayıları toplamı kaçtır? bağıntısı veriliyor.

A) –12 B) –2 C) 12 D) 19 E) 27 P(x + 5) polinomunun katsayıları toplamı 49 ol-


duğuna göre, Q(x + 4) polinomunun katsayıları
toplamı kaçtır?

A) –21 B) –18 C) –14 D) –8 E) –6

2. P(x) = (5x7 –3x5 –7x + 1) ⋅ (3x3 – 2x2 + 3x + n)2


polinomunun katsayıları toplamı –144 olduğuna
göre, n nin alacağı değerler toplamı kaçtır? 6. P(x) = (–3x4 + 2x3 + 4x2 + x) ⋅ (2x2 – 3x – 4)

A) –8 B) –6 C) 0 D) 6 E) 8 polinomunun tek dereceli terimlerinin katsayıları


toplamı kaçtır?

A) –9 B) –6 C) –5 D) –4 E) –2

3. P(x – 2) = 3x2 – 2x – 5 7. P(x) = (–2x3 + 3x2 – 4x + 1)3 ⋅ (x2 – 2x – 2)2


olduğuna göre, P(x + 2) polinomunun katsayıları polinomunun çift dereceli terimlerinin katsayıları
toplamı kaçtır? toplamı kaçtır?
A) 60 B) 48 C) 32 D) 24 E) 18 A) 1072 B) 928 C) 868

D) 646 E) 464

4. P(x3 + 1) = 2x6 + 3x3 – 4 8. P(x) = (x3 – 2x2 + x – 1)7


10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, P(2x + 3) polinomunun katsayıla- olduğuna göre, P(x + 1) polinomunun tek derece-
rı toplamı kaçtır? li terimlerinin katsayıları toplamı kaçtır?

A) 48 B) 40 C) 32 D) 24 E) 16 A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

33
1. BÖLÜM POLİNOMLAR ������������ �
BÖLÜM TESTİ 03

n 13. P(x) = 2 ⋅ xn + 1 ve Q(x) = x ⋅ xn + n


9. P( x ) = ( x 6 + 2)4n+5 ⋅ ( x 2 + 3 x ) 3
polinomları tanımlanıyor.
polinomunun derecesi en az kaç olabilir?
Der[P(x) ⋅ Q(x)] = 9
A) 18 B) 25 C) 30 D) 31 E) 36
olduğuna göre, n kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 8 E) 9

10. P(x) polinomu 5. dereceden bir polinom olduğu-


na göre, x3 ⋅ P(x2) polinomunun derecesi kaçtır? 14. P ile Q, x in polinomlarıdır.
 P( x ) 
A) 13 B) 15 C) 17 D) 21 E) 30 Der[P(x) ⋅ Q(x)] = 7 ve Der   =1
 Q( x ) 
olduğuna göre, Der[P(x) – Q(x)] kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

11. P(x) = (2 – x4)3 ⋅ (x6 –x4 + x3 + 5)n

polinomunun derecesi 54 olduğuna göre, n kaç-


tır?
15. P(x) bir polinomdur.
A) 4 B) 5 C) 7 D) 10 E) 12
Der[P(x)] = 2

olduğuna göre, Der[2x + 2 ⋅ P(3x – 1)] kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

12. P(x) polinomunun derecesi Q(x) polinomunun dere-


cesinden 1 fazladır.
x3 ⋅ P( x3 )

Q( x 2 )
16. P(x) bir polinomdur.
Der[P(x – 2)] = 8
polinomunun derecesi 24 olduğuna göre, P(x)
10. SINIF MATEMATİK

polinomunun derecesi kaçtır? olduğuna göre, Der[x ⋅ P(x2 + 1)] kaçtır?

A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20 A) 9 B) 10 C) 15 D) 16 E) 17

1. E 2. A 3. A 4. B 5. C 6. A 7. E 8. D 9. C 10. A 11. C 12. D 13. B 14. D 15. A 16. E

34
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
BÖLÜM TESTİ 04

1. P(x – 2) = x2 + 1 + Q(x – 3) 5. P(x) = 3x2 – ax + b

bağıntısı veriliyor. polinomu veriliyor.

P(x – 4) polinomunun katsayıları toplamı 4 ol- P(1) = P(2) = 0


duğuna göre, Q(x – 4) polinomunun sabit terimi
olduğuna göre, P(x2 – x) in katsayıları toplamı
kaçtır?
kaçtır?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
A) –9 B) –6 C) 0 D) 4 E) 6

2. P(x) = (x2 + x + 1)2 6. P(x2) = x4 + 4x2 + 1

olduğuna göre, P(x) in katsayılarının toplamı kaç- olduğuna göre, P(x) polinomunun katsayılarının
tır? toplamı kaçtır?

A) 1 B) 4 C) 9 D) 16 E) 25 A) 1 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

7. Bir P(x) polinomunun çift dereceli terimlerinin katsa-


3. P(x) + Q(x – 1) = x2 + x + 1
yıları toplamının tek dereceli terimlerinin katsayıları
eşitliğinde P ile Q, x in polinomlarıdır. 5
toplamına oranı − dir.
2
P(x) in katsayıları toplamı 4 olduğuna göre, P(–1) = 2 ⋅ P(1) + 1
Q(x) in sabit terimi kaçtır?
olduğuna göre, P(1) kaçtır?
A) –4 B) –2 C) –1 D) 0 E) 7
A) 1 B) 3 C) 4 D) 7 E) 8

8. P(x) dördüncü dereceden bir polinom olup, P(x)in


4. P(2x + 1) = x2 – 1 başkatsayısı 1 dir.
10. SINIF MATEMATİK

polinomu veriliyor. P(1) = P(2) = P(3) = P(4) = 5


P(x – 1) in sabit terimi kaçtır? olduğuna göre, P(x) in sabit terimi kaçtır?
1
A) –1 B) − C) 0 D) 3 E) 6 A) 19 B) 21 C) 24 D) 28 E) 29
2

35
1. BÖLÜM POLİNOMLAR ������������ �
BÖLÜM TESTİ 04

9. P ile Q, x in polinomlarıdır. 13. P ile Q, x in polinomlarıdır.


Der[P(x)] = p ve Der[Q(x)] = q Der[P(x)] = 2 ve Der[Q(x)] = 3

olduğuna göre, aşağıdaki eşitliklerden kaç tanesi olduğuna göre, Der[x ⋅ P2(x) + (x – 1) ⋅ Q(x)] kaç-
daima doğrudur? tır?

I. Der[P(x) + Q(x)] = p + q A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9

1
II. Der[P(x) – Q(x)] =
2
(| p − q | + p + q )
III. Der[P(x) ⋅ Q(x)] = p + q

 P( x ) 
IV. Der   =p−q
 Q( x ) 
IV. Der[Pn(x)] = n ⋅ p (n ∈ Z+) 4n + 2
14. P( x ) = 2x + 3 x n −1 +1
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
ifadesi x in bir polinomu olduğuna göre, Der[P(x)]
en çok kaç olabilir?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12

10. P(x) bir polinomdur.


Der[(x2 – x) ⋅ P(x)] = 6 ve P(1) = 0

 P(x) 
olduğuna göre, Der   kaçtır?
 x - 1
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
15. P(x) bir polinomdur.
Der[P(x)] = 4

olduğuna göre, Der[(x2 + 1) ⋅ P2(2x3 + x2 + 1)] kaç-


tır?

11. P(x) bir polinomdur. A) 6 B) 10 C) 12 D) 24 E) 26

Der[P(x)] = 3

olduğuna göre, Der[x2 ⋅ P2(x2)] kaçtır?

A) 14 B) 15 C) 16 D) 18 E) 20

16. P ile Q, x in polinomlarıdır.


Der[P(x)] = p ve Der[Q(x)] = q
12. P(x) bir polinomdur. olduğuna göre, Der[P(x)Der[Q(x)] ⋅ Q(x)Der[P(x)]] aşa-
Der[P(x)] = 2 ğıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, Der[P(P(x))] kaçtır? A) p + q B) 2p + 2q C) pq

A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 D) p2q2 E) 2pq

1. E 2. C 3. C 4. C 5. E 6. D 7. B 8. E 9. B 10. B 11. A 12. B 13. B 14. D 15. E 16. E

36
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
BÖLÜM TESTİ 05

1. P(x) = 2x – 1 5. P(x – 1) + P(x + 1) = 2x – 6

Q(x) = x + 2 olduğuna göre, P(x) polinomu aşağıdakilerden


hangisidir?
polinomları için 2x ⋅ P(x) + Q(x2) polinomu aşağı-
dakilerden hangisidir? A) x – 7 B) x – 3 C) x – 1

A) 5x2 – 2x + 2 B) 5x2 + 2x – 1 D) x + 5 E) x + 7

C) 5x2 – 2x + 1 D) 5x2 + 3x – 1

E) 5x2 – 3x + 3

6. P(x) + P(x – 3) = 2x2 – 4x + 10


2. (1 + 2x + 3x2 + 4x3) ⋅ (4 + 3x + 2x2 + x3)
olduğuna göre, P(x) polinomu aşağıdakilerden
çarpımının sonucunda x3 lü terimin katsayısı hangisidir?
kaçtır?
A) x2 + 2x + 2 B) x2 + 2x C) x2 + x + 2
A) 15 B) 20 C) 24 D) 29 E) 30 D) (x – 2)2 E) x2 + 2x – 2

3. P(x) + Q(x) = x2 – 3x + 1

P(x) – Q(x) = x2 + 3x + 1
7. P, x in bir polinomudur.
olduğuna göre, P(x) polinomu aşağıdakilerden
hangisidir? P(x – 4) + P(x + 4) = 4x – 2

A) x2 B) x2 + 1 C) x2 – 1 olduğuna göre, P(1) kaçtır?

D) x2 + x – 1 E) x2 + x + 1 A) –1 B) 1 C) 3 D) 5 E) 7

4. P(x) bir polinomdur.

x ⋅ P(x) = 2x3 + 3x2 + 4x 8. P, x in bir polinomudur.

olduğuna göre, x + P(x) aşağıdakilerden hangisi- P(x) + P(2x) = 5x2 + 3x – 2


ne eşittir? olduğuna göre, P(x – 1) aşağıdakilerden hangisi-
10. SINIF MATEMATİK

A) x2 + 3x + 4 B) x2 + 4x + 4 dir?

C) 2x2 + 3x + 4 D) 2x2 + 4x + 4 A) x2 + x + 1 B) x2 + x – 1 C) x2 – x – 1

E) 2x2 + 3x + 5 D) x2 – x + 1 E) x2 – 1

37
1. BÖLÜM POLİNOMLAR ������������ �
BÖLÜM TESTİ 05

9. P(x) = x3 –2x2 + 2 13. P, x in bir polinomudur.


polinomunun x2 – 1 ile bölümünden elde edilen (x – 2) ⋅ P(x + 1) = x2 + 3x + a
bölüm ile kalanın toplamı aşağıdakilerden hangi-
olduğuna göre, P(3) kaçtır?
sidir?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A) 2x + 2 B) 2x – 2 C) x + 2

D) x – 2 E) x

14. (x2 – 2) ⋅ P(x) = x3 – (m – 3)x + n


10. P(x) = x5 – 2x3 – x2 – 1 eşitliğinde P(x) bir polinomdur.
polinomunun x2 + 1 ile bölümünden elde edilen Buna göre, m + n toplamı kaçtır?
bölüm ile kalanın toplamı Q(x) polinomu olduğu-
A) 5 B) 3 C) 0 D) –3 E) –5
na göre, Q(–1) kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

15. P(x) = 2x3 – 3x2 + mx + n


11. P(x + 2) ⋅ x + a = 2x3 – 3x + 4
polinomu x2 – 1 ile tam bölündüğüne göre, m
eşitliğindeki P, x in bir polinomu olduğuna göre,
kaçtır?
a kaçtır?
A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4
A) –4 B) –2 C) –1 D) 0 E) 4

12. P, x in bir polinomudur.


16. P(x) polinomunun x3 + 1 ile bölümünden elde edi-
(x – 1) ⋅ P(x) = x3 + ax – 1 len bölüm ve kalan birbirine eşit olduğuna göre,
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, P(1) kaçtır? P(x) polinomunun derecesi en çok kaç olabilir?

A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

1. A 2. E 3. B 4. D 5. B 6. C 7. B 8. C 9. B 10. A 11. E 12. E 13. E 14. A 15. B 16. B

38
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
BÖLÜM TESTİ 06

1. P, x in bir polinomudur. 5. P, x in bir polinomudur.

P(x) + P(x + 1) = x2 P(x) + P(x + 2) = 4x2 + 6x + 6

olduğuna göre, P(5) – P(3) kaçtır? olduğuna göre, P(x) in katsayıları toplamı kaç-
tır?
A) 1 B) 4 C) 5 D) 7 E) 8
A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 7

2. P, x in bir polinomudur.

P(x) + P(x + 1) = 4x + 4
6. P, x in bir polinomu olup, P(x) in başkatsayısı pozitif-
tir.
olduğuna göre, P(1) kaçtır?
P(P(x)) = 4x + 9
A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 5
olduğuna göre, P(1) kaçtır?

A) –11 B) –7 C) –3 D) 1 E) 5

3. P, x in bir polinomudur.

P(x – 1) + P(x – 2) = 8x + 2 7. P(x) bir polinomdur.

olduğuna göre, P(x2 – 1) in sabit terimi kaçtır? P(x – 1) + P(x) + P(x + 1) = 3x2 + 2

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 olduğuna göre, P(x) aşağıdakilerden hangisidir?

A) x2 – 1 B) x2 C) x2 + 1

D) x2 + x + 1 E) x2 – x + 1

4. Bir P(x) polinomu her x gerçel sayısı için;

P(x) + P(2x + 1) = 2x2 + 3x – 1

eşitliğini gerçeklemektedir.
8. P(x) bir polinomdur.
10. SINIF MATEMATİK

x ⋅ P(x) – 1 = x3 + 3x2 + 4x + a
P(x) in katsayıları toplamı a, P(2x + 1) in katsayı-
ları toplamı b olduğuna göre, a + b kaçtır? olduğuna göre, P(a) değeri kaçtır?

A) –1 B) 4 C) 13 D) 26 E) 43 A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 4

39
1. BÖLÜM POLİNOMLAR ������������ �
BÖLÜM TESTİ 06

9. x3 + 2x + m = (x2 + x) ⋅ B(x) + n ⋅ x 13. P(x) = 2x9 + x6 – 3x3 – 1

bölüm özdeşliğinde, m + n toplamı kaçtır? olduğuna göre, P(x) in x3 – 2 ile bölümünden ka-
lan kaçtır?
A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3
A) 13 B) 16 C) 17 D) 19 E) 29

10. P(x) = x3 – x2 + m – 1
14. P(x) = x4 + 2x3 – 3x2 –x + 1

polinomunun x – 1 ile bölümündeki bölüm poli-


polinomunun x2 – x + 1 ile bölümünden kalan
nomu aşağıdakilerden hangisidir?
nx + 3 olduğuna göre, m + n toplamı kaçtır?
A) x2 + 3x2 – 2x + 1 B) x3 + 3x2 + 2x – 1
A) 1 B) 3 C) 4 D) 5 E) 7
C) x3 + 3x2 – 1 D) x3 + 3x2 + 1

E) x3 – 3x2 – 1

11. P(x) = Q(x) ⋅ B(x) + K(x) 15. P(x) = 3x5 – 4x4 + 3x2 + 2x – 1

bölüm özdeşliğinde, polinomunun x2 + 2x + 3 ile bölümündeki bölüm

d[B(x)] ≠ 0 ve d[K(x)] = d[B(x)] + 2 aşağıdakilerden hangisidir?

olduğuna göre, P(x) polinomunun derecesi en az A) 3x3 – 10x2 + 11x + 11

kaç olabilir? B) 3x3 – 11x2 + 11x + 11

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 C) 3x3 – 11x2 + 10x – 11

D) 3x3 + 10x2 + 11x + 10

E) 3x3 –10x2 – 11x – 11

12. P(x) = x3 + 2x2 + x + 1


16. P(x) = 2x3 + x2 – 5x + 1
polinomunun x – 1 ile bölümündeki bölüm B(x)
olduğuna göre, B(x) in x – 2 ile bölümünden ka- polinomunun x + 1 ile bölümündeki bölüm poli-
10. SINIF MATEMATİK

lan kaçtır? nomunun katsayıları toplamı kaçtır?

A) 11 B) 14 C) 15 D) 18 E) 21 A) –4 B) –3 C) –2 D) –1 E) 0

1. D 2. D 3. A 4. B 5. A 6. E 7. B 8. D 9. E 10. B 11. C 12. B 13. A 14. C 15. A 16. B

40
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
BÖLÜM TESTİ 07

1. Bir P(x) polinomunun x3 – x ile bölümünden ka- 5. P(x) = x7 – 4x5 + 3x3 + x – 1


lan x2 + 3x + 1 olduğuna göre, P(x) in x2 + x ile
polinomunun x4 – 2x3 ile bölümünden kalan ne-
bölümünden kalan nedir?
dir?
A) –x – 1 B) –x + 1 C) 2x – 1
A) 4x3 + x – 1 B) –2x3 + x – 1
D) 2x + 1 E) x – 2
C) x3 + x + 1 D) 3x3 + x – 1

E) –3x3 + x – 1

2. P(x) – 2x + 1 = x3 + xP(x) + a

eşitliğinde P, x in bir polinomu olduğuna göre,


6. P(x) + Q(x) = x3 + 4x2 – 3x + 1

P(x + 1) in x – 1 ile bölümünden kalan kaçtır? eşitliğinde P ile Q, x in polinomlarıdır.

A) –9 B) –3 C) 3 D) 6 E) 9 P(x) in x2 – 3x + 1 ile bölümünden kalan 4x – 3


olduğuna göre, Q(x) in x2 – 3x + 1 ile bölümünden
kalan nedir?

A) 13x – 3 B) 13x + 3 C) 17x –3

D) 17x –6 E) 17x –9

3. P(x) = x4 – x3 + x2 – 2x + 1

polinomunun x2 – 1 ile bölümünden kalan ne-


dir? 7. P(2x + 1) = 3x3 – x2 + 1

A) 1 – 2x B) 1 – 3x C) 2 – 3x polinomu veriliyor.

D) 3 – 2x E) 3 – 3x P(3x + 2) nin x – 1 ile bölümünden kalan kaçtır?

A) –89 B) –27 C) 3 D) 21 E) 73

4. P(x) = x4 + ax3 + bx2 + 4 8. x2 ⋅ P(x) polinomunun x – 2 ile bölümünden kalan


10. SINIF MATEMATİK

polinomu (x – 2)2 ile tam bölünebildiğine göre, 4 olduğuna göre, x ⋅ P2(x + 1) polinomunun kat-
a kaçtır? sayıları toplamı kaçtır?

A) –4 B) –3 C) –1 D) 0 E) 4 A) 1 B) 4 C) 8 D) 16 E) 48

41
1. BÖLÜM POLİNOMLAR ������������ �
BÖLÜM TESTİ 07

1. P(x) polinomunun x2 – 1 ile bölümünden kalan 5. P(x) in x3 – 8 ile bölümünden kalan x2 + x – 1 ol-
3x + 1 ise P(x) in x – 1 ile bölümünden kalan kaç- duğuna göre, P(2x) in x – 1 ile bölümünden kalan
tır? kaçtır?

A) –2 B) 1 C) 4 D) 7 E) 10 A) –1 B) 1 C) 5 D) 11 E) 19

2. P(x) in x2 – x – 2 ile bölümünden kalan 4x – 1 ise 6. P(x) in x2 + 1 ile bölümünden kalan 3x – 1 dir.
P(x + 1) in x – 1 ile bölümünden kalan kaçtır?
i2 = –1
A) –9 B) –5 C) –1 D) 3 E) 7
olduğuna göre, P(i) aşağıdakilerden hangisidir?

A) –i B) i C) 2 – i

D) 3i – 1 E) –1

3. P(x) in x – 1 ile bölümünden kalan 1 dir.

P(0) = 0 ve Der[P(x)] = 1

olduğuna göre, P(x) in x + 1 ile bölümünden ka- 7. P(x) in (x + 1) ⋅ (x + 2) ile bölümünden kalan 3x + a

lan kaçtır? dır.

A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 P(x + 1) in x + 2 ile bölümünden kalan 2 olduğuna


göre, a kaçtır?

A) –5 B) –3 C) 1 D) 5 E) 7

4. P(x) in x – 1 ile bölümünden kalan 2 dir.

x ⋅ P(x) + a

polinomu x – 1 ile kalansız bölünebildiğine göre, 8. P(x) polinomunun x2 – 9 ile bölümünden kalan
10. SINIF MATEMATİK

a kaçtır? 2x + 1 ise x – 3 ile bölümünden kalan kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 2 D) 3 E) 5 A) –5 B) –3 C) 1 D) 5 E) 7

1. D 2. A 3. E 4. B 5. D 6. A 7. D 8. A 9. C 10. E 11. B 12. A 13. C 14. D 15. D 16. E

42
1 BÖLÜM
POLİNOMLAR
BÖLÜM TESTİ 08

9. P(x – 1) = x2 – 2x – 4 13. P(x) = x3 – 3x2 + 3x + 4

olduğuna göre, P(P(x)) in x – 1 ile bölümünden olduğuna göre, P(x) in x - 3 2 - 1 ile bölümünden
kalan kaçtır? kalan kaçtır?
3
A) –5 B) –4 C) 7 D) 11 E) 19 A) –1 B) 4 C) 2

D) 5 2 E) 7

10. P(x) in x – 2 ile bölümünden kalan 3 olduğuna


14. P(x) = mx4 – 2x3 + x – 1
göre, x ⋅ P(x) in x – 2 ile bölümünden kalan kaç-
tır? polinomunun x + 1 ile bölümünden kalan 3 oldu-
ğuna göre, m kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8
A) –1 B) 1 C) 3 D) 5 E) 7

11. P(x + 1) in x – 1 ile bölümünden kalan 2 olduğu- 15. P(x) polinomunun (x – 2) ile bölümünden kalan 2,
na göre, x2 ⋅ P2(x2) polinomunun x - 2 ile bölü-
(x + 3) ile bölümünden kalan –3 olduğuna göre,
münden kalan kaçtır?
P(x) polinomunun (x2 + x – 6) ile bölümünden ka-
A) 4 B) 4 2 C) 8 lan aşağıdakilerden hangisidir?

D) 8 2 E) 16 A) x B) x – 2 C) –x + 2

D) –x + 1 E) –2x

12. P(x) = x2 – 2x + 5
16. P(x) polinomunun x3 – 8 ile bölümünden kalan
olduğuna göre, P(x) in x - 3 - 1 ile bölümünden x2 + x + 1 olduğuna göre, P(x + 1) in x2 + 4x + 7 ile
10. SINIF MATEMATİK

kalan kaçtır? bölümünden kalan nedir?

A) −4 3 + 6 B) 2 3 C) 7 A) –x – 3 B) –x –4 C) –x – 5

D) 2 + 4 3 E) 8 + 3 3 D) x + 3 E) x + 4

43
1. BÖLÜM POLİNOMLAR ������������ �
BÖLÜM TESTİ 08

9. P(x + 2) = 2x2 + 3x + a 13. Bir P(x) polinomunun x – 2 ile bölümündeki bölüm


B(x), kalan 3 tür.
polinomu veriliyor.
B(x) in x + 1 ile bölümünden kalan 1 olduğuna
P(x) in x – 1 ile bölümünden kalan 2 ise, P(x) in x
göre, P(x2 – 1) in sabit terimi kaçtır?
ile bölümünden kalan kaçtır?
A) –3 B) 0 C) 3 D) 4 E) 6
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 5

10. P(x) = x2 – 4x + a
14. P(x) polinomunun x2 – 1 ile bölümünden kalan
polinomu veriliyor. 3x + 1 olduğuna göre, P2(x) in x2 – 1 ile bölümün-
den kalan aşağıdakilerden hangisidir?
P(x) in x - 2 - 2 ile bölümünden kalan 4 oldu-
ğuna göre, a kaçtır? A) 4 B) 3x + 4 C) 4x + 4

A) −2 2 B) –2 C) 4 D) 4x + 10 E) 6x + 10

D) 6 E) 8 2

15. P(x) = x3 + x2 + ax + b

11. P(x) ikinci dereceden bir polinomdur. polinomunun x2 – 2 ile bölümünden kalan 0 ol-
duğuna göre, aşağıdakilerden hangisi P(x) in bir
P(1) = P(–1) = 0 ve P(3) = 4
çarpanıdır?
olduğuna göre, P(0) kaçtır?
A) x – 2 B) x – 1 C) x
1 3
A) –1 B) − C) 1 D) E) 2
2 2 D) x + 1 E) x + 2

12. P(x) in x2 – 1 ile bölümünden kalan –1, x2 + 1 ile


bölümünden kalan 1 olduğuna göre, P(x) in x4 – 1 16. P(x) = –x5 + 2x3 + ax + b

ile bölümünden kalan nedir? polinomunun x3 – x2 – 1 ile bölümünden kalan


10. SINIF MATEMATİK

A) x B) x – 1 C) x + 1 cx + 3 olduğuna göre, a + b – c kaçtır?

D) –x E) –x + 1 A) –2 B) –1 C) 0 D) 2 E) 3

1. D 2. D 3. C 4. C 5. E 6. C 7. A 8. B 9. E 10. D 11. B 12. D 13. B 14. E 15. D 16. E

44
2. POLİNOMLARIN
BÖLÜM ÇARPANLARA AYRILMASI
ALT ÖĞRENME ALANLARI
 A

 A

 A

 A

 A

 A
.
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Ortak Çarpan Parantezine Alma - Gruplandırma - İki Kare Farkı
KAVRAMA TESTİ 01

2. a(p + q) – a2(–p – q)2


Hazine
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
hangisi değildir?
Ortak Çarpan Parantezine Alma:
A) a B) p + q C) –a
Bir ifadenin tüm terimlerinde ortak çarpan varsa, ortak
çarpan parantezine alma yöntemi uygulanır. D) 1 – ap – a ⋅ q E) 1 + ap + a2

Örneğin;
• ax + ay = a(x + y) 3. xy2(x – 1) – x2y(1 – x) + x2y2(x – 1)
• 5x + 10 = 5(x + 2) iadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
• 2x2 + 6x = 2x(x + 3) hangisidir?
• 4ab3 – 6a2b2 + 8ab = 2ab(2b2 – 3ab + 4) A) x + 1 B) x2y C) x + y + xy
• 4⋅ 5x + 5x+1 =9⋅ 5x D) –x – 1 E) x – y – xy
• (x + 3)2 + 3 ⋅ (x + 3) = (x + 3) (x + 6)

Hazine

Gruplandırma Yöntemi:

Uyarı Bir ifadenin her teriminde ortak çarpan yoksa, ortak


çarpan olan terimler bir araya getirilir ve ortak çarpan
Bu Hazine'yi kullanırken şunları unutmamak gerekir! parantezine alınır.

• a – b = –(b – a) Örneğin;
Yani, a – b bir çarpan iken b – a da bir çarpandır. • ax +3
a + bx +3
b = a( x + 1) + b( x + 1)
12 12
a( x +1) b( x +1)
• n∈ Z+ olmak üzere,
= (a + b)( x + 1)
(a – b)2n = (b – a)2n • 3
3
14x2 x3 + 3 x − 1 = x 2 ⋅ (3 x − 1) + 3 x − 1
−4 2

(a – b)2n+1 = –(b – a)2n+1 x 2 ( 3 x −1)


= ( x 2 + 1)(3 x − 1)
• x3 + 1 + x 2 + x = 12
3
x4 x32 + x + 1
+4
x 2 ( x +1)

1. Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri doğru- = x 2 ( x + 1) + x + 1


dur?
= ( x 2 + 1)( x + 2)
I. x(a – b) – (a – b) = (x – 1) ⋅ (a – b)

II. 5ab2c + 10a2bc2 – 25.a2bc = 5abc(b + 2ac – 5a) 4. ab + a + b + 1

ifadesinin çarpanlarına ayrılmış şekli aşağıdaki-


III. (a – b)2 ⋅ (a – c) + (c – a)2 ⋅ (b – a)
lerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

= (a – b) (a – c) (a – 2b – c)
A) (a + 1) (b + 1) B) (a – 1) (b – 1)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) (1 – a) (b – 1) D) ab(a + b + 1)
D) I ve III E) I, II ve III
E) ab(a + b)

47
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Ortak Çarpan Parantezine Alma - Gruplandırma ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

5. x – y = – 4 8. a, b ∈ N+ olmak üzere,

y + z = 8 a2 – b2 = 23

olduğuna göre, x2 – xy + xz – yz ifadesinin değeri olduğuna göre, a kaçtır?


kaçtır?
A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 24
A) 4 B) –8 C) –16 D) –32 E) 8

9. 972 – 672 = 30 ⋅ A

olduğuna göre, A kaçtır?

A) 134 B) 144 C) 154 D) 164 E) 174


6. 55 ⋅ 60 + 40 ⋅ 111 + 55 ⋅ 51 + 16 ⋅ 111

işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

A) 111.110 B) 1122 C) 112⋅111 10. A=x+y

D) 1112 E) 112.113 B=x–y

olduğuna göre, A2 – B2 ifadesinin eşiti aşağıdaki-


lerden hangisidir?

A) xy B) 2xy C) 4xy
Hazine D) 2x – y E) x – 2y

İki Kare Farkı:

A2 – B2 = (A – B) ⋅ (A + B) 11. x=42
özdeşliğine denir. Bu eşitlik A ve B nin her gerçek sayı olduğuna göre, (x –1) (x + 1) (x2 + 1) ifadesinin
değeri için sağlandığından özdeşlik adı verilir. değeri kaçtır?
Örneğin;
A) 1 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16
• x2 – 9 = x2 – 32 = (x – 3) ⋅ (x + 3)

• 4a2 – 25 = (2a)2 – 52 = (2a – 5) (2a + 5)

1  1 
2
1  1
12. x – y = 24
• 9x2 − 2
= (3 x )2 −   =  3 x −  ⋅  3 x + 
x  x   x   x x − y =4

olduğuna göre, x + y nin değeri kaçtır?

7. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi veya hangi- A) 6 B) 24 C) 25 D) 26 E) 28


leri doğrudur?

I. 4 – a2 = (2 – a) (2 + a)
13. (x2 – 2)2 – 4
II. 16x2y2 – 25 = (4xy – 5) (4xy + 5)
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
III. x – 9 = (x – 3) (x + 3) hangisi değildir?
10. SINIF MATEMATİK

A) I ve II B) Yalnız I C) I ve III A) x B) x2 C) x – 2
D) II ve III E) I, II ve III D) x + 2 E) x – 4

1. c 2. e 3. c 4. a 5. c 6. d 7. a 8. d 9. d 10. c 11. a 12. d 13. e

48
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Ortak Çarpan Parantezine Alma - Gruplandırma - İki Kare Farkı
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır? 5. x + y ≠ 0 olmak üzere,

A) 2x + ax = x(2 + a) 3ax + 3ay = 4ax – x + 4ay – y

B) x2 + 4x = x(x + 4) olduğuna göre, a kaçtır?

C) 3ab2 – 6a2b = 3ab(b – 2a) A) –1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4


D) xy2z3 + x3y2z = xyz(z2 + x2)

E) 5x+1 – 3 ⋅ 5x = 2 ⋅ 5x

2. (x – y) ⋅ (x + 1) + (y – x)2
6. 3x+2 – 3x+1
ifadesinin çarpanlarına ayrılmış şekli aşağıdaki-
ifadesi 3x in kaç katıdır?
lerden hangisidir?

A) (x – y) ⋅ (x – y + 1) A) 4 B) 5 C) 6 D) 12 E) 13

B) (x – y) ⋅ (x + 2y – 1)

C) (x– y) ⋅ (2x + y + 1)

D) (x – y) ⋅ (x + 2y + 1)

E) (x – y) ⋅ (2x – y + 1)

7. a–b=8

x+y=4

olduğuna göre, ax – by + ay – by nin değeri kaç-


3. 100 ⋅ 148 + 41 ⋅ 100 – 89 ⋅ 100 tır?

işleminin sonucu kaçtır? A) 4 B) 8 C) 10 D) 12 E) 32

A) 100 ⋅ 278 B) 103 C) 100 ⋅ 189

D) 104 E) 106

4. (x – 1)2 ⋅ (y – 1) + (1 – x) ⋅ (1 – y)2 8. a3 – a2 + a – 1

ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


10. SINIF MATEMATİK

hangisi değildir? hangisidir?

A) x – 1 B) y – 1 C) x + y A) a B) a2 C) a – 1

D) x – y E) 1 – y D) a + 1 E) a2 – 1

49
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Ortak Çarpan Parantezine Alma - Gruplandırma ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 01

9. x⋅y=6 13. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi,


x2y + x + y + xy2 = 49 x3 – x2 – 4x + 4

olduğuna göre, x + y kaçtır? ifadesinin çarpanlarından biri değildir?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 A) x + 1 B) x – 1 C) x – 2

D) x + 2 E) 1 – x

10. x ⋅ y çarpımında ilk terime 1 ekleyip, ikinci terim-


den 1 çıkartılırsa çarpım ne olur?

A) xy + x – y – 1 B) xy + x + y – 1 14. a, b pozitif tam sayılardır.


C) xy + x + y + 1 D) xy – x + y – 1 a2 – b2 = 43
E) xy – x + y + 1 olduğuna göre, a kaçtır?

A) 11 B) 22 C) 23 D) 33 E) 44

11. x = 99 ve y = 98

olduğuna göre, x2 + x – xy – y ifadesinin değeri


kaçtır?
15. A=a–2
A) 99 B) 100 C) 199
B=a+2
D) 397 E) 1098
olduğuna göre, A2 – B2 aşağıdakilerden hangisi-
dir?

A) a B) 2a C) – 4a

D) –8a E) –16a

12. I. x2 – 25 = (x – 5) (x + 5)

II. a2b2 – 1 = (ab – 1) (ab + 1)

III. x – 16 = (x – 4) (x + 4)

Yukarıda verilen ifadelerden hangisi veya hangi-


leri doğrudur?
16. (20102 – 20082) – 8036
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri nedir?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III A) –2 B) 0 C) 2 D) 4 E) 6

1. D 2. E 3. D 4. C 5. B 6. C 7. E 8. C 9. E 10. D 11. B 12. C 13. A 14. B 15. D 16. B

50
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Ortak Çarpan Parantezine Alma - Gruplandırma - İki Kare Farkı
ÖDEV TESTİ 01

1. a2 + ab + ac – a – b – c 5. x y−x y + x − y

ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


hangisidir? hangisidir?

A) a – 1 B) a + 1 C) a + b – c A) x+ y B) xy − 1 C) x −y

D) a – b – c E) a2 + 1 D) x − y E) xy + 1

2. (x – 3)2 ⋅ (x – 1) – (1 – x)2 ⋅ (x – 3)
392 − 312
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
6.
(21, 5)2 − (13, 5)2
hangisidir?
ifadesinin değeri nedir?
A) x + 1 B) x + 3 C) –6
A) 2 B) 4 C) 8 D) 70 E) 280
D) –2 E) x – 2

3. x – 2y = 5 7. ab ve ba iki basamaklı sayılar olmak üzere,

2y + z = 10 (ab)2 – (ba)2 = 693

olduğuna göre, x2 – 2xy + xz – 2yz ifadesinin de- olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?
ğeri nedir?
A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 11
A) 15 B) 35 C) 70 D) 75 E) 95

4. 15x – 3x+1 + 5x – 3
8. x = 8 5 olmak üzere,
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
( x − 1)( x + 1)( x + 1)( x 2 + 1)( x 4 + 1)
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir?

A) 3x – 1 B) 15x – 1 C) 5x – 3 ifadesinin değeri nedir?

D) 3x + 5 E) 5x + 3 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

51
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Ortak Çarpan Parantezine Alma - Gruplandırma ������������ �
ÖDEV TESTİ 01

1 1 1 13. a–b=b–c=8
(10 8 − 1)(10 8 + 1)(10 4 + 1)
9. 1 olduğuna göre, a2 – 2b2 + c2 nin değeri kaçtır?
10 2 − 1
A) 23 B) 24 C) 25 D) 26 E) 27
ifadesinin değeri nedir?
1
A) –1 B) 1 C) 10 2 D) 10 E) 102

14. x pozitif gerçek sayıdır.


1− x
(1 + x ) ⋅ (1 + 4 x ) ⋅ (1 + 8 x )
10. (x + y + z)2 – (x – y – z)2

aşağıdakilerden hangisine eşittir? ifadesinin eşiti nedir?

A) 2x(y + z) B) x(y – z) A) 1 B) 1− x C) 1 − 4 x

C) y(x + z) D) 4x(y + z) D) 1 − 8 x E) 1 − 16 x

E) 2x(y – z)

15. x+4 − x+3 =a

olduğuna göre, x + 4 + x + 3 ün a cinsinden


11. Aşağıdakilerden hangisi 38 – 1 in tam bölenlerin- değeri nedir?
den biri değildir? 1 1
A) –a B) a C) D) a2 E)
a a2
A) 4 B) 20 C) 40 D) 41 E) 83

1
16. 5 8 + 1 = x ise,

1 1
12. (a2 – 1)2 – 9 (5 16 − 1) ⋅ (5 16 + 1)
1
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden 54 −1
hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri nedir?


A) a + 2 B) a – 1 C) a + 1
1 1
A) 2 B) C) x D) x2 E) x4
D) a2 + 3 E) a + 4 x x

1. A 2. D 3. D 4. C 5. B 6. A 7. C 8. A 9. B 10. D 11. E 12. A 13. E 14. D 15. C 16. B

52
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Tam Kareli İfadeler
KAVRAMA TESTİ 02

3. x+y=6
Hazine
x⋅y=3

(A + B)2 = A2 + 2AB + B2 olduğuna göre, x2 + y2 ifadesinin değeri kaçtır?

Vadi Dili ile; birincinin karesi artı birinci ile ikincinin çar- A) 18 B) 28 C) 30 D) 40 E) 42
pımının iki katı artı ikincinin karesidir.

(A – B)2 = A2 – 2AB + B2

Vadi Dili ile; birincinin karesi eksi birinci ile ikincinin


çarpımının iki katı artı ikincinin karesidir. 4. 992 + 2 ⋅ 99 + 1 = A

Örneğin; olduğuna göre, A nın değeri kaçtır?


• (a + 3)2 = a2 + 2 ⋅ a ⋅ 3 + 32 = a2 + 6a + 9
A) 102 B) 103 C) 104 D) 105 E) 106
• (4x – 1)2 = (4x)2 – 2 ⋅ 4x ⋅ 1 + 12 = 16x2 – 8x + 1
2 2
 1 2 1  1 2 1
• x +  = x + 2⋅x⋅ +   = x + 2 + 2
 x x x x
• ( a − 2 b )2 = ( a )2 − 2 a ⋅ 2 b + (2 b )2
25 9
= a − 4 ab + 4b 5. +2+
9 25
ifadesinin değeri kaçtır?
1. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğru değil-
8 16 17 34 44
dir? A) B) C) D) E)
15 15 15 15 15
A) (2a – 5)2 = 4a2 – 20a + 25
2
 1 1
B)  2x +  = 4 x 2 + 4 +
 x x2
C) (3b – 2c)2 = 9b2 – 12bc + 4c2 6. x2+ 6x + 

D) ( 2 x − 1)2 = 2x 2 − 2 2 x + 1 y2 – 10y + 
2
 1 1 ifadeleri birer tam kare olduğuna göre,  –  nin
E)  a2 −  = a2 − 2a +
 2 4 değeri kaçtır?

A) 16 B) 20 C) 26 D) 32 E) 60

 1
2 7. a ile b asal sayılardır.
2.  a −  = 10
 a a2 + ab = 15
1
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, a2 + aşağıdakilerden hangi- b2 + ab = 10


a2
sine eşittir? olduğuna göre, a ⋅ b çarpımı kaçtır?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 102 E) 104 A) 2 B) 3 C) 6 D) 8 E) 10

53
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Tam Kareli İfadeler ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

1
Hazine 11. a2 + = 18
a2
1
olduğuna göre, a - nın negatif değeri kaçtır?
A2 + B2 = (A + B)2 – 2AB a
A) –10 B) –8 C) –6 D) –4 E) –2
A2 + B2 = (A – B)2 + 2AB

(A + B)2 = (A – B)2 + 4AB

Örneğin;
2 2
1  1 1  1
• x2 + = x +  − 2⋅ x ⋅
2
= x +  − 2
x  x x  x
2 2 2
 1  1 1  1
• x +  = x −  + 4⋅ x ⋅ = x −  + 4
 x  x x  x Hazine

(A + B + C)2 = A2 + B2 + C2 + 2(AB + AC + BC)


1
8. x+ =5 (A + B – C)2 = A2 + B2 + C2 + 2(AB – AC – BC)
x
1 (A – B – C)2 = A2 + B2 + C2 + 2(BC – AB – AC)
olduğuna göre, x 2 + nin değeri kaçtır?
x2
Örneğin;
A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26
• (2x + y + z)2 = 4x2 + y2 + z2 + 2(2xy + 2xz + yz)
= 4x2 + y2 + z2 + 4xy + 4xz + 2yz
• (a – b + 2c)2 = a2 + b2 + 4c2 + 2(2ac – ab – 2bc)
= a2 + b2 + 4c2 + 4ac – 4bc – 2ab

3
9. (a − 3 ) − =7 12. x, y, z gerçek sayılardır.
a−3
9 x+y+z=8
olduğuna göre, (a - 3)2 + 2
nin değeri kaç-
(a - 3) xy + yz + xz = 10
tır?
olduğuna göre, x2 + y2 + z2 nin değeri kaçtır?
A) 43 B) 45 C) 54 D) 55 E) 57
A) 34 B) 44 C) 55 D) 66 E) 88

1
10. x− =6
13. x2 + y2 + z2 = 19
x
1
olduğuna göre, x + in pozitif değeri kaçtır? xy + yz + xz = 15
x
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, x + y + z nin pozitif değeri kaç-


A) 2 10 B) 4 10 C) 6
tır?
10
D) 8 E)
2 A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

54
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Tam Kareli İfadeler ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

14. (1 + 2 − 3 )2 + 2 3 + 2 6 17. x bir gerçek sayıdır.


ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? –x2 + 10x + 10

A) 2 +6 B) 6 − 2 ifadesinin en büyük değeri nedir?

C) 2 2 + 6 D) 3 + 2 +1 A) 25 B) 35 C) 45 D) 55 E) 65

E) 2 2 + 2 3 + 6

Hazine
18. (x – 4)2 + (y + 4)2 = 0

 (A + B)2 ifadesinin en küçük değeri 0 dır. olduğuna göre, x + y toplamının değeri kaçtır?

 A, B gerçek sayılardır. A) –8 B) – 4 C) 0 D) 4 E) 8


A2 + B2 = 0 ise, A = 0 ve B = 0 dır.

Örneğin;
• a2 – 2ab + b2 = (a – b)2
ifadesinin en küçük değeri için, a = b dir.
• (x – 2)2 + y2 = 0
ise, x = 2 ve y = 0 dır.

19. a2 + 8a + b2 – 2b + 17 = 0
15. x bir gerçek sayıdır.
olduğuna göre, b – a farkı kaçtır?
x2 + 4x + 4
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
ifadesinin en küçük değeri nedir?

A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4

16. a gerçek bir sayıdır. 20. x, y gerçek sayılardır.


a2 – 8a + 17 x2 – 10x + y2 + 6y + 35
10. SINIF MATEMATİK

ifadesini en küçük yapan a değeri nedir? ifadesinin en küçük değeri kaçtır?

A) –5 B) – 4 C) –2 D) 2 E) 4 A) 1 B) 5 C) 7 D) 17 E) 25

1. E 2. B 3. C 4. C 5. D 6. A 7. C 8. B 9. D 10. A 11. D 12. B 13. C 14. C 15. C 16. E 17. B 18. C 19. E 20. A

55
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Tam Kareli İfadeler
PEKİŞTİRME TESTİ 02

1. I. (3x – 1)2 = 9x2 – 6x + 1 a b


5. + = −10
b a
II. (x + 2y)2 = x2 + 2xy + 4y2
2 a2 b2
 2 4 olduğuna göre, + nin değeri kaçtır?
III.  a −  = a2 − 4 + b 2
a2
 a a2
A) 92 B) 96 C) 98 D) 100 E) 102
IV. ( 5 x + 1)2 = 5 x + 2 5 x + 1

Yukarıda verilen özdeşliklerden kaç tanesi doğ-


du verilmiştir?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

6. x, y pozitif gerçek sayılardır.

x2 + xy = 29

y2 + xy = 20
2
 1
2.
2
2
 3 x −  = Ax + Bx + C olduğuna göre, x + y nin değeri kaçtır?

eşitliğine göre, A + B + 4C nin değeri kaçtır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

A) 5 B) 7 C) 11 D) 13 E) 15

4 12 9
7. − +
49 35 25
3. x, y gerçek sayıdır. ifadesi kaça eşittir?
x–y=6 8 11 11
A) B) C)
35 49 35
x ⋅ y = –4
11 11
D) E)
olduğuna göre, x2 + y2 nin değeri nedir? 25 135

A) 28 B) 32 C) 38 D) 42 E) 44

1
8. x+ =3
x +1
4. 1
2a + =8 1
a olduğuna göre, (x + 1)2 + ifadesinin de-
10. SINIF MATEMATİK

(x + 1)2
1
olduğuna göre, 4a2 + nin değeri kaçtır? ğeri kaçtır?
a2
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80 A) 14 B) 16 C) 25 D) 30 E) 36

56
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Tam Kareli İfadeler ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 02

9. a bir gerçek sayıdır. 13. (2x – 6)2 + (y + 4)2 = 0

1 olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?


2a + = −5
a
A) – 4 B) –3 C) –2 D) –1 E) 0
1
olduğuna göre, 2a - nın pozitif değeri nedir?
a

A) 2 3 B) 14 C) 17

D) 29 E) 35

14. a bir gerçek sayıdır.


a2 – 8a + 20
10. 91⋅ 97 + 9
ifadesinin en küçük değeri kaçtır?
ifadesinin değeri kaçtır?
A) – 4 B) –2 C) 4 D) 12 E) 20
A) 89 B) 91 C) 93 D) 94 E) 96

11. a2 – 6a + 9 – b2

ifadesinin çarpanlarına ayrılmış şekli aşağıdaki- 15. x, y gerçek sayılardır.


lerden hangisidir?
x2 + 10x+ y2 – 4y + 30
A) (a – 3 – b) (a + 3 – b)
ifadesini en küçük yapan x ve y değerleri için;
B) (a – 3 – b) (a – 3 + b) y – x farkı kaçtır?

C) (a + 3 – b) (a + 3 + b)
A) –7 B) –3 C) 1 D) 3 E) 7
D) (a + 3 – b) (a – 3 – b)

E) (a + 3 + b) (a + 3 – b)

12. x, y, z gerçek sayılardır.


x+y–z=6 16. x, y, z gerçek sayılardır.
10. SINIF MATEMATİK

xy – xz – yz = –8 4x2 + 4x + y2 + 8y + z2 + 17 = 0

olduğuna göre, x2 + y2 + z2 nin değeri nedir? olduğuna göre, 4x – y + z nin değeri kaçtır?

A) 36 B) 40 C) 42 D) 52 E) 72 A) – 4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4

57
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Tam Kareli İfadeler ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 02

17. � ����� � ABCD dikdörtgeninde 1


21. x−
x
=1
|AB| = (8 – x) br
����� 1
|BC| = (x + 4) br olduğuna göre, x 4 + in değeri kaçtır?
x4
� �
A) 7 B) 9 C) 11 D) 13 E) 15
olduğuna göre, ABCD dikdörtgeninin alanının en
büyük değeri kaç br2 dir?

A) 25 B) 36 C) 49 D) 64 E) 81

22. a = 2010

b = 2008
16 x 2 + 8 x + 1
18. = ( x + c )2 olduğuna göre, (a + b)2 – 4ab nin değeri kaçtır?
16
olduğuna göre, c kaçtır? A) 2 B) 4 C) 16

1 1 1 1 D) 36 E) 2036
A) − B) − C) 1 D) E)
8 4 4 8

1
19. 2x + = 10
x

4x 4 + 1
23. x2 – 6x + 1 = 0
olduğuna göre, işleminin sonucu kaç- 2 1
x2 olduğuna göre, x + nin değeri kaçtır?
x2
tır?
(Yol Gösterme: Eşitliğin iki tarafını x e böl)
A) 94 B) 95 C) 96 D) 98 E) 100
A) 30 B) 32 C) 34 D) 36 E) 40

20. a, b, c pozitif sayılardır.


a b
=
b c 24. a, b pozitif tam sayılardır.
a2 + 2ab + ac = 16 a2 – b2 + 10b – 36 = 0

olduğuna göre, a + b toplamının değeri kaçtır? olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?


10. SINIF MATEMATİK

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 6 B) 10 C) 14 D) 16 E) 20

1. C 2. B 3. A 4. D 5. C 6. E 7. C 8. A 9. C 10. D 11. B 12. D


13. D 14. C 15. E 16. D 17. B 18. D 19. C 20. D 21. A 22. B 23. C 24. D

58
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Tam Kareli İfadeler
ÖDEV TESTİ 02

1. (a + 3)2 – 4(a + 3) + 4 1
5. 2a + =2 2
a
ifadesinin eşiti nedir?
1
A) (a + 4)2 B) (a + 1)2 C) (a – 1)2 olduğuna göre, a2 + nin değeri kaçtır?
4a2
D) (a – 4)2 E) (a – 8)2 A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8

2. 212 − 27 + 1 6. 2x2 – 6x + 2xy + y2 + 9 = 0

ifadesinin değeri kaçtır? denklemine göre, x ⋅ y çarpımının değeri kaçtır?

A) 15 B) 31 C) 63 D) 65 E) 127 A) –18 B) –9 C) –3 D) 0 E) 3

1 1
3. + = 11
x2 y2 7. A = 4x2 – 4x + 3
x⋅y =1
B = –x2 + 8x – 1
olduğuna göre, (x – y)2 + 4xy nin değeri kaçtır?
ifadelerine göre, A nın en küçük değeri ile B nin
A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17 en büyük değerinin toplamı kaçtır?

A) 15 B) 16 C) 17 D) 19 E) 21

4. 16x2 + 8xy + y2 – 16
3
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden 8. 2a − =2 3
a
hangisidir?
3
10. SINIF MATEMATİK

A) 4x + y – 4 B) 4x – y – 4 olduğuna göre, 2a + nın değeri ne olabilir?


a
C) 2x + y – 2 D) 4x + 4y – 2 A) −4 3 B) –24 C) 6

E) 4x + 2y – 1 D) 16 E) 36

59
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Tam Kareli İfadeler ������������ �
ÖDEV TESTİ 02

9. x2 + 6x = 2 1
13. x+
x
=2
4
olduğuna göre, x 2 + nin değeri kaçtır?
x2 1
olduğuna göre, x 2010 + 2010
un değeri kaçtır?
A) 10 B) 26 C) 30 D) 32 E) 40 x
A) 2 B) 4 C) 21005

D) 22010 E) 24020

14. x − x =1
64 25
10. A= +2+ olduğuna göre, x +
1
in değeri kaçtır?
25 64 x
ifadesine göre, 40 ⋅ A nın değeri kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

A) 85 B) 86 C) 87 D) 88 E) 89

15. 5x + 5–x = 4

1
olduğuna göre, 25 x + ifadesinin değeri kaç-
25 x
tır?

A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 25

11. 199 ⋅ 802 – 801 ⋅ 200

ifadesinin kaç tane asal çarpanı vardır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
16. � �

� � �

� � �

� �

ABCD ve KLMN dikdörtgenlerinin alanları toplamı


80 br2 dir. P ve R noktaları bulundukları kenarların
orta noktalarıdır.
12. l+y–s=9
Taralı bölgenin çevresi 12 br olduğuna göre,
l2 + y2 + s2 = 31
PBRN dikdörtgeninin köşegen uzunluğu kaç bi-
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, ly – ls – ys nin değeri kaçtır? rimdir?

A) 12 B) 24 C) 25 D) 50 E) 51 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

1. B 2. C 3. C 4. A 5. A 6. B 7. C 8. C 9. D 10. E 11. B 12. C 13. A 14. C 15. B 16. B

60
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
İki Terimin Toplamı veya Farkın Küpü - İki Küp Toplamı - Farkı
KAVRAMA TESTİ 03

Hazine Hazine

İki Terimin Toplamı veya Farkın Küpü: İki Küp Toplamı veya Farkı:

(A + B)3 = A3 + 3A2B + 3AB2 + B3 A3 + B3 = (A + B) ⋅ (A2 – AB + B2)

(A – B)3 = A3 – 3A2B + 3AB2 – B3 = (A + B) ⋅ ((A + B)2 – 3AB)

Örneğin; A3 – B3 = (A – B) ⋅ (A2 + AB + B2)


• (x + 1)3 = x3 + 3x2 + 3x + 1 = (A – B) ⋅ ((A – B)2 + 3AB)
3
 1 3 3 1
•  a −  = a − 3a + − 3 Örneğin;
 a a a
• x3 + 13 = (x + 1) ⋅ (x2 – x + 1)
• (2x + 3y)3 = 8x3 + 36x2y + 54xy2 + 27y3
• a3 – 8 = a3 – 23 = (a – 2) ⋅ (a2 + 2a + 4)

1. x = 37, y = 35 olduğuna göre, • x3 +


1  1  1 
=  x +  ⋅  x2 − 1 + 2 
x3  x  x 
x3 – 3x2y + 3xy2 – y3

ifadesinin değeri kaçtır? 4. x, y gerçek sayılardır.

A) 8 B) 32 C) 72 (x + y) ⋅ (x2 – xy + y2) = 83

D) 137 E) 3735 olduğuna göre, x3 + y3 ün değeri kaçtır?

A) 43 B) 73 C) 83 D) 831 E) 837

2. a ve b gerçek sayılardır.
5. a ve b gerçek sayıdır.

a–b=5
a3 + 3a2b = 15
a ⋅ b = –4
b3 + 3ab2 = 12
olduğuna göre, a3 – b3 ün değeri nedir?
olduğuna göre, a + b toplamının değeri kaçtır?

A) –20 B) 13 C) 55 D) 65 E) 130
A) 2 B) 3 C) 5 D) 7 E) 9

6. x gerçek sayıdır.

3. x = 3 2 −1 x+
1
=2
10. SINIF MATEMATİK

x
olduğuna göre, x3 + 3x2 + 3x + 1 ifadesinin değeri
1
kaçtır? olduğuna göre, x 3 + ün değeri kaçtır?
x3
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 2 B) 4 C) 8 D) 27 E) 81

61
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI İki Terimin Toplamı veya Farkın Küpü - İki Küp Toplamı - Farkı ������������ �
KAVRAMA TESTİ 03

123 + 113
7.
672 − 662
Hazine
ifadesinin değeri kaçtır?
• n ∈ Z+ için,
A) 13 B) 23 C) 123 D) 132 E) 167 an – bn = (a – b) ⋅ (an–1 + an–2⋅b + an–3⋅b2+ ... + bn–1)
• n tek pozitif tam sayı için:
an + bn = (a + b) ⋅ (an–1 – an–2⋅b + an–3⋅b2 – ... + bn–1)

Hazine Örneğin,
• a4 – 1 = (a – 1) ⋅ (a3 + a2 + a + 1)
Binom Açılımı: • x5 + 1 = (x + 1)(x4 – x3 + x2 – x + 1)
(a  b)n açılımında terimlerin katsayıları Pascal üçge-
ninden bulunur. x5 − 1
10.
1 n=0 x + x + x2 + x + 1
4 3

1 1 n=1 ifadesinin eşiti nedir?


1 2 1 n=2
A) –x B) x – 1 C) x + 1
1 3 3 1 n=3
D) x E) x5
1 4 6 4 1 n=4

1 5 10 10 5 1 n=5
......................................................
......................................................

• Açılımda a nın kuvveti azalırken b nin kuvveti ar-


tar.
• (a – b)n ifadesinin açılımında katsayıların işareti
+, –, +, –, ... şeklindedir.
1
Örneğin;
11. x2 + x + 1 +
x −1
• (x + 2y)3 = x3 + 6x2y + 12xy2 + 8y3 ifadesinin eşiti nedir?
• (x – 1)4 = x4 – 4x3 + 6x2 – 4x + 1 x3 + 1 x3 x3 − 1
A) B) C)
x −1 x −1 x +1
8. x = 5 ve y = 4 ise, x4 − 1 x2 + 1
D) E)
x +1 x −1
x4 – 4x3y + 6x2y2 – 4xy3 + y4

ifadesinin değeri kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

9. x = 3 3 - 2 olduğuna göre,
12.  1  1 1 1 
1 −  ⋅ 1 + + 2 + 3  = A
(x + 1)3 + 3(x + 1)2 + 3(x + 1) + 1  3  3 3 3 
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri nedir? olduğuna göre, 81 ⋅ A ifadesinin değeri kaçtır?

A) 3 B) 9 C) 27 D) 81 E) 243 A) 29 B) 40 C) 80 D) 81 E) 243

1. A 2. B 3. B 4. C 5. D 6. A 7. B 8. A 9. A 10. B 11. B 12. C

62
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
İki Terimin Toplamı veya Farkın Küpü - İki Küp Toplamı - Farkı
PEKİŞTİRME TESTİ 03

1. (3x + 1)3 5. x = 3 3 − 4 ise

ifadesinin açılımı aşağıdakilerden hangisidir? (x + 3)3 + 3(x + 3)2 + 3(x + 3) + 1

A) 27x3 + 27x2 + 9x + 1 ifadesinin değeri nedir?

B) 27x3 + 9x2 + 3x + 1 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

C) 27x3 – 27x2 + 9x – 1

D) 27x3 – 9x2 + 3x – 1

E) 27x3 + 3x2 + x + 1

6. x3 – 8

ifadesinin açılımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) (x – 4) ⋅ (x2 + 4x + 16)
2. 3
x = 2 −2
B) (x – 2) ⋅ (x2 – 4x + 4)
olduğuna göre, x3 – 6x2 + 12x – 8 ifadesinin değe-
C) (x – 2) ⋅ (x2 + 4x + 4)
ri nedir?
D) (x – 2) ⋅ (x2 + 2x + 4)
3 4
A) 1 B) 2 C) 2 D) 4 E) 6
E) (x – 2) ⋅ (x2 + x + 4)

3. a ve b asal sayılardır.
2
a3 + 3a2b = 60 7. x+ =5
x
b3 + 3ab2 = 65 3 8
olduğuna göre, x + ün değeri kaçtır?
x3
olduğuna göre, |a – b| kaçtır?
A) 95 B) 100 C) 105 D) 120 E) 135
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

8. x–y=3
4. x3 – y3 = 34
x3 – y3 = 12
10. SINIF MATEMATİK

xy2 – x2y = 10
olduğuna göre, x ⋅ y kaçtır?
olduğuna göre, x – y farkı kaçtır?
1 2 4 5 7
A) − B) − C) − D) − E) −
A) – 4 B) 2 C) 4 D) 6 E) 12 3 3 3 3 3

63
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI İki Terimin Toplamı veya Farkın Küpü - İki Küp Toplamı - Farkı ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 03

9. 76 – 1
13. x = 10 ise,
3
ifadesi aşağıdakilerden hangisine tam bölüne-
(x – 4)4 + 4(x – 4)3 + 6(x – 4)2 + 4(x – 4) + 1
mez?
ifadesinin değeri kaçtır?
A) 43 B) 48 C) 57 D) 63 E) 86
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
3 9 27 81 243

993 + 1
10. 14. (x + 1) ⋅ (x4 – x3 + x2 – x + 1) – 1
992 − 98
ifadesinin değeri nedir?
ifadesinin değeri kaçtır?

A) 97 B) 98 C) 99 D) 100 E) 109 A) x B) x2 C) x3 D)x4 E) x5

37 − 1
15.
1 + 3 + 32 + ... + 36
11. x2 +x+1=0
ifadesinin eşiti kaçtır?
olduğuna göre, x5 in değeri nedir?
A) 2 B) 81 C) 243 D) 729 E) 927
A) –1 B) 1 C) x – 1

D) –x – 1 E) x + 1

16. a ≠ 1 olmak üzere,


1
a 4 + a3 + a 2 + a + 1 +
a −1
12. a = 10 ve b = 9 ise,
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
a5 – 5a4b + 10a3b2 – 10a2b3 + 5ab4 – b5 a10 − 1 a5 + 1 a5 − 1
A) B) C)
10. SINIF MATEMATİK

a −1 a −1 a −1
ifadesinin değeri kaçtır?
a5 a10
D) E)
A) –1 B) 1 C) 8 D) 27 E) 64 a −1 a −1

1. A 2. B 3. A 4. C 5. C 6. D 7. A 8. D 9. D 10. D 11. D 12. B 13. D 14. E 15. A 16. D

64
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
İki Terimin Toplamı veya Farkın Küpü - İki Küp Toplamı - Farkı
ÖDEV TESTİ 03

1. (3x – 2y)3 = ... + Axy2 – ... 1


5. 2x − =7
x
açılımında A kaçtır?
8x 6 - 1
olduğuna göre, ifadesinin değeri kaç-
A) –12 B) –6 C) 12 D) 24 E) 36
x3
tır?

A) 275 B) 330 C) 385 D) 430 E) 485

2. x3
− x2y = 6
3
x y
y3
6. − =3
y x
− xy 2 = −3
3
x 6 - y6
olduğuna göre, ifadesinin değeri kaç-
olduğuna göre, x – y nin değeri kaçtır? x 3 y3
tır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 24 B) 36 C) 48 D) 60 E) 72

1
3. 8x + 3 ⋅ 4x + 3 ⋅ 2x + 1 = 729 7. x+ =2
x
olduğuna göre, x kaçtır?
x6 + 1
olduğuna göre, ün değeri kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 x3

A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32

11
4. a= olduğuna göre,
3 8. x2 – x + 1 = 0
27a3 – 27a2 + 9a – 2
olduğuna göre, x100 ifadesinin değeri aşağıdaki-
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri kaçtır? lerden hangisidir?

A) 999 B) 1000 C) 1001 A) –x B) x C) 1

D) 1005 E) 1015 D) –1 E) x – 1

65
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI İki Terimin Toplamı veya Farkın Küpü - İki Küp Toplamı - Farkı ������������ �
ÖDEV TESTİ 03

9.
3
( 3 x + 1) ⋅ ( x 2 − 3 x + 1) = 101
13. x3 + 3x2y + 3xy2 + y3 = 27
xz + yz + x + y
olduğuna göre, ifadesinin değeri
olduğuna göre, x10 sayısının sondan kaç basa- z +1
mağı sıfırdır? kaçtır?

A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

10. x2 + y2 = 1

olduğuna göre, x6 + y6 ifadesinin eşiti nedir? 56 − 1


14.
A) –1 B) 1 C) x2y2 5 + 52 + 1
4

ifadesinin sonucu kaçtır?


D) 1 – x2y2 E) 1 – 3x2y2
A) 20 B) 23 C) 24 D) 125 E) 625

11. (x – 1)5

ifadesinin açılımı nedir?

A) x5 – 5x4 + 10x3 – 10x2 + 5x – 1 a5 + 1


15. − (a4 − a3 + a2 − a + 1) = A − 1
a +1
B) x5 – 5x4 + 10x3 – 5x2 + 5x – 1
olduğuna göre, A kaçtır?
C) x5 + 5x4 – 10x3 – 10x2 + 5x – 1
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
D) x5 – 5x4 + 10x3 + 10x2 + 5x – 1

E) x5 + 5x4 + 10x3 + 10x2 + 5x – 1

 1  1 1 1 1 
12. a4 + 4a3b = 40 16. 1 −  ⋅ 1 + + 2 + 3 + 4 
 3  3 3 3 3 
b4 + 6a2b2 + 4ab3 = 41 ifadesinin değeri nedir?
olduğuna göre, a + b toplamı aşağıdakilerden 26 80 90
A) B) C)
10. SINIF MATEMATİK

hangisi olabilir? 27 81 91
242 351
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) E)
243 352

1. E 2. C 3. C 4. A 5. C 6. B 7. A 8. A 9. B 10. E 11. A 12. C 13. A 14. C 15. A 16. D

66
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
??
KAVRAMA TESTİ 04

Hazine Hazine

x2 + bx + c Şeklindeki İfadelerin Çarpanlarına a ≠ 1 ve a ≠ 0 olmak üzere, ax2 + bx + c Şeklindeki


Ayrılması: İfadelerin Çarpanlarına Ayrılması:

m ⋅ n = c ve m + n = b olmak üzere, m ⋅ n = a ve p ⋅ q = c olmak üzere,


x2 + bx + c = (x + m) ⋅ (x + n) ax2 + bx + c
m n mx p

Örneğin; nx q

• x2 + 3x + 2 = (x + 1) ⋅ (x + 2) mqx + npx = bx ise,


1 2
ax2 + bx + c = (mx + p) ⋅ (nx + q)
• x2 + 8x + 15 = (x + 3) ⋅ (x + 5)
olur.
3 5
• 2x2 + 7x + 3 = (2x + 1) ⋅ (x + 3)
• a2 – a – 6 = (a – 3) ⋅ (a + 2)
2x 1
–3 2
  x 3
• x2 + 2(a + b)x + 4ab = (x + 2a) (x + 2b)
• 3a2 – 10a – 8 = (3a + 2) ⋅ (a – 4)
2a 2b
3a 2

1. x2 + 7x + 10 = (x + a) ⋅ (x + b)   a –4
• 4x2 + 14xy + 10y2 = (2x + 5y) ⋅ (2x + 2y)
olduğuna göre, |a – b| kaçtır?
2x 5y
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2x 2y

2. x2 – 5x – 36 = (x – 9) ⋅ 4. 3x2 – 19x + 6

olduğuna göre, kutu içerisine aşağıdakilerden ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


hangisi gelmelidir? hangisidir?

A) x – 6 B) x + 4 C) x – 4 A) 3x – 1 B) x + 6 C) x – 1

D) x + 6 E) x – 12 D) x + 1 E) 3x + 1

3. x2 + 2ax – 8a2

ifadesinin çarpanlarına ayrılmış şekli aşağıdaki-


lerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

5. 10x2 + 11x + 3 = (mx + n) ⋅ (px + q)


A) (x – a) ⋅ (x + 8a) B) (x + 4a) (x – 2a)
olduğuna göre, m + n + p + q nun değeri kaçtır?
C) (x – 4a) (x – 2a) D) (x + a) (x – 8a)
E) (x + a) (x – 4a) A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

67
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI ?? ������������ �
KAVRAMA TESTİ 04

6. ax2 + (a + b)x + b 9. (x2 – x)2 – (x2 – x) – 2

ifadesinin çarpanlara ayrılmış şekli aşağıdakiler- ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


den hangisidir? hangisidir?

A) (ax –b) (x – 1) B) (ax + b) (x + 1) A) x – 1 B) x + 2 C) x – 2

C) (x – b) (ax – 1) D) (x + a) (bx + 1) D) x + 3 E) x2 + x + 1

E) (ax + 1) (x – b)

Hazine

Hazine Terim Ekleme veya Çıkarma Yöntemi:

Bazı ifadeler kendi başlarına çarpanlarına ayrılamaz-


Değişken Değiştirme Yöntemi: lar. Bu gibi ifadelerde uygun bir terim eklenip veya
çıkartılarak ve özdeşliklerden yararlanılarak çarpanla-
İkinci dereceden büyük olan ifadelerin çarpanlarına
rına ayrılabilir.
ayrılabilmesi için değişken kullanılarak yeniden adlan-
dırılır ve ikinci dereceden bir ifadeye dönüştürülür. Örneğin;

Örneğin; • x4 + 4 ifadesinde öncelikle değişken değiştirme


yaparak (x2 = t yazarız) ifadeyi t2 + 4 şekline ge-
• x4 + 3x2 – 4 ifadesinde x2 yerine t yazılırsa;
tiririz.
(x2)2 + 3x2 – 4 = t2 + 3t –4 olur.
t2 + 4 ifadesine 4t terimini ekleyip çıkartırsak,
• (x2 + x)2 – 8(x2 + x) + 15 ifadesinde x2 + x = t için,
t2 + 4t + 4 – 4t = (t + 2)2 – 4t
t2 – 8t + 15 olur.
= (x2 + 2)2 – 4x2 olur.
• 32x – 4 ⋅ 3x + 3 ifadesinde 3x = t için,
t2 – 4t + 3 olur. İki Kare Farkı Hazinesi'ni kullanarak,

x4 + 4 = (x2 – 2x + 2) (x2 + 2x + 2)

7. x4 + 8x2 + 7 olarak çarpanlarına ayrılır.

ifadesinin çarpanlarına ayrılmış şekli aşağıdaki-


lerden hangisidir? 10. x2 + 10x + 17

A) (x2 + 7) (x2 + 1) B) (x2 – 1) (x2 – 7) ifadesine hangi terim eklenirse tam kare olur?

C) (x2 – 7) (x2 + 1) D) (x2 + 7) (x2 – 1) A) 2 B) 4 C) 8 D) 10 E) 12

E) (x2 + 8) (x2 + 1)

11. x4 + x2 + 1

8. x4 – 5x2 + 4 ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


hangisidir?
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
hangisi değildir? A) x2 + x + 1 B) x2 – x – 1
10. SINIF MATEMATİK

A) x – 1 B) x + 1 C) x – 2 C) x2 + x – 1 D) –x2 + x + 1

D) x + 2 E) x – 4 E) –x2 – x + 1

1. C 2. B 3. B 4. A 5. C 6. B 7. A 8. E 9. C 10. C 11. A

68
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
??
PEKİŞTİRME TESTİ 04

1. x2 + 8x + 15 5. x3 – 10x2 + 21x

ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden ifadesinin çarpanlarına ayrılmış şekli aşağıdaki-


hangisidir? lerden hangisidir?

A) x + 15 B) x + 2 C) x – 3 A) x(x + 3) (x + 7) B) x(x – 3) (x + 7)

D) x + 1 E) x + 3 C) x(x – 3) (x – 7) D) x(x + 21) (x + 1)

E) x(x + 3) (x – 7)

2. x2 – 52x + 100 = (x + A) ⋅ (x + B)

olduğuna göre, 2 ⋅ A – 50 ⋅ B nin değeri ne olabi- 6. x2 + (n + 1)x – 12


lir? ifadesinin çarpanlarından biri x – 2 olduğuna
göre, n kaçtır?
A) –100 B) –50 C) 0 D) 50 E) 100

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

 1 a
3. x2 −  a +  x +
 b b 7. 2x2 – 7x + 5
polinomunun çarpanlarından biri aşağıdakiler-
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
den hangisidir?
hangisidir?
1
A) x + 1 B) x + a C) x +
b A) x + 1 B) 2x + 5 C) x + 5
1 a
D) x − E) x + D) 2x + 1 E) 2x – 5
b b

8.
10. SINIF MATEMATİK

4. x2 + kx – 36 = (x + 3) (x + m) 20x2 – 22x + 6 = (ax + b) ⋅ (cx + d)

eşitliğine göre, k2 – m2 nin değeri kaçtır? olduğuna göre, a ⋅ c – b ⋅ d nin değeri kaçtır?

A) –63 B) –21 C) 36 D) 63 E) 72 A) 10 B) 14 C) 16 D) 20 E) 26

69
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI ?? ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 04

9. a2x2 – (a2 – 4)cx + 4c2 13. Aşağıdakilerden hangisi,


ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden (x2 – x + 4) (x2 – x – 6) + 24
hangisidir?
ifadesinin çarpanlarından biri değildir?
A) ax – 4c B) x + c C) a 2x – 4c
A) –x B) 1 – x C) x – 2
D) ax – c E) a 2x +c
D) x + 2 E) x2 – x

10. x4 – 10x2 + 9
14. 6x − x − 1
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
hangisi değildir?
hangisidir?
A) x – 1 B) x – 3 C) x + 1
A) x − 1 B) x + 1 C) 2 x + 1
D) x + 3 E) x – 2
D) 3 x − 1 E) 2 x − 1

11. Aşağıdakilerden hangisi,


15. x2 + x + 64
(x2 – 3x)2 – 2(x2 – 3x) –8
ifadesine aşağıdaki ifadelerden hangisi eklenirse
ifadesinin çarpanlarından biri değildir? tam kare olur?
A) x – 4 B) x – 1 C) x + 1
A) x B) 5x C) 14x D) 15x E) 17x
D) x + 4 E) x – 2

16. x4 + 7x2 + 16

12. 4x – 9 ⋅ 2x + 8 ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


hangisidir?
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
hangisidir? A) x2 + x – 4 B) x2 – x – 4
10. SINIF MATEMATİK

A) 2x + 1 B) 2x + 4 C) 2x – 8 C) x2 – x + 4 D) x2 + 2x – 4

D) 2x + 8 E) 2x – 4 E) x2 + x + 8

1. E 2. C 3. D 4. A 5. C 6. C 7. E 8. B 9. C 10. E 11. D 12. C 13. D 14. E 15. D 16. C

70
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
??
ÖDEV TESTİ 04

1. x2 – 37x – 2010 5. 6x2 + 6y2 = 13xy

ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden x


olduğuna göre, oranı aşağıdakilerden hangisi
y
hangisidir?
olabilir?
A) x + 37 B) x + 67 C) x – 67
1 1 2 3 5
A) B) C) D) E)
D) x – 37 E) x – 30 2 3 3 4 6

6. 10 – x(7 – x)
2. 10 + 21x – 10x2
ifadesi x – 5 ifadesinin kaç katıdır?
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
hangisidir? A) x + 2 B) x – 2 C) x – 7

A) x – 5 B) 2x + 5 C) 5x – 2 D) x + 7 E) x – 1

D) x + 5 E) 2x – 5

7. Aşağıdakilerden hangisi,
3. x2 + 2ax + a2 –4 (x2 + 12)2 – 64x2
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden ifadesinin çarpanlarından biri değildir?
hangisidir?
A) x – 2 B) x – 6 C) x + 2
A) x + a – 4 B) x + a + 4
D) x + 6 E) x – 3
C) x – a + 2 D) x + a + 2

E) x + a2 – 4

8. 2x – 5y = –7

4. x2 + 2x + a 3x + 7y = 11
10. SINIF MATEMATİK

ifadesi ile x2 + bx + 4 ifadesinin ortak çarpanı olduğuna göre, 6x2 – xy – 35y2 ifadesinin değeri
x + 4 olduğuna göre, a ⋅ b kaçtır? kaçtır?

A) – 40 B) –20 C) 10 D) 32 E) 64 A) –87 B) –77 C) –66 D) –36 E) –21

71
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI ?? ������������ �
ÖDEV TESTİ 04

9. cdx3 + (c – d)x2 – x 13. x2 – y2 – 2x + 4y – 3

ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


hangisidir? hangisidir?

A) cdx – 1 B) cx + 1 C) dx – 1 A) x + y + 1 B) x + y + 3 C) x – y + 3

D) cdx + 1 E) cx – 1 D) x + y – 3 E) x – y – 1

10. Aşağıdakilerden hangisi, 14. a4 + a2b2 + b4

(x2 – x)2 – 26 . (x2 – x) + 120 ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


hangisidir?
ifadesinin bir çarpanı değildir?
A) a2 + ab + b2 B) a + b
A) x – 5 B) x + 2 C) x – 3
C) a2 – ab – b2 D) a – b
D) x + 4 E) x – 6
E) a2 – 3ab – b2

11. 52x – 4 ⋅ 5x+1 – 53 15. x = 998


ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden olduğuna göre, x2 + 4x ifadesinin değeri kaçtır?
hangisidir?
A) 104 + 4 B) 104 – 4 C) 106 + 6
A) 5x – 25 B) 5x + 1 C) 5x + 25
D) 106 – 4 E) 106 + 4
D) 5x – 1 E) 5x + 125

16. x4 + 4

12. Aşağıdakilerden hangisi, ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden

(t2 + 2t)2 – 11t2 – 22t + 24 hangisidir?

ifadesinin çarpanlarından biri değildir? A) x2 + 2x + 4 B) x2 – 2x + 2


10. SINIF MATEMATİK

A) t – 2 B) t – 1 C) t + 1 C) x2 + x + 2 D) x2 – 2x – 2

D) t + 3 E) t + 4 E) x2 + 2x + 1

1. C 2. E 3. C 4. A 5. C 6. B 7. E 8. B 9. E 10. E 11. A 12. C 13. D 14. A 15. D 16. B

72
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Polinomlarda OBEB - OKEK - Sadeleştirme
KAVRAMA TESTİ 05

3. P(x) = (x + 1) (x + 3)2
Hazine
Q(x) = (x + 1)2 ⋅ (x + 3)

Polinomlarda OBEB - OKEK: olduğuna göre, OBEB[P(x), Q(x)] nedir?


P(x) ve Q(x) sıfırdan farklı polinomlar olmak üzere, A) x + 1 B) x + 3
• P(x) ve Q(x) polinomlarını tam bölen en büyük
C) (x + 1) (x + 3) D) (x + 1) (x + 3)2
dereceli polinoma bu polinomların OBEB'i denir.
OBEB[P(x), Q(x)] olarak ifade edilir. E) (x + 1)2 (x + 3)2

• P(x) ve Q(x) polinomlarına tam bölünebilen en


küçük dereceli polinoma bu polinomların OKEK'i
denir.
OKEK[P(x), Q(x)] olarak ifade edilir.
Polinomların OBEB ve OKEK ini bulmak için
önce polinomları çarpanlarına ayırırız. Daha
sonra gerçek sayıların OBEB ve OKEK ini nasıl
buluyorsak polinomların da öyle buluruz.
Örneğin; Hazine
P(x) = x(x + 3) ve Q(x) = x2 – 9
Rasyonel İfadeler:
polinomlarının OBEB ve OKEK ini bulalım.
P(x) = x ⋅ (x + 3) Q(x) ≠ 0 olmak üzere, P(x) ve Q(x) iki polinom olmak

Q(x) = (x – 3) (x + 3) P( x )
üzere, şeklindeki ifadelere rasyonel ifadeler
Q( x )
OBEB[P(x), Q(x)] = x + 3
denir.
OKEK[P(x), Q(x)] = x ⋅ (x2 – 9) olur. x x3 + 1 x 2 y 2 + 1
Örneğin, , , gibi ifadeler birer
x2 − 1 x + 2 xy + 1

1. P(x) = x2 + x rasyonel ifadelerdir.

Q(x) = x + 1

polinomlarının OBEB i aşağıdakilerden hangisi-


dir? Hazine
A) x B) x + 1 C) x2 + 1
Sadeleştirme:
D) x2 + x E) x2 + x + 1
Rasyonel ifadelerde pay ve paydada bulunan ifade-
ler çarpanlarına ayrılarak varsa gerekli sadeleştirme
2. P(x) = x2 – 2x yapılır.

Q(x) = x + 2 Örneğin;

polinomlarının OKEK i aşağıdakilerden hangisi- x 2 − 2x x ( x − 2)


• = = x−2
10. SINIF MATEMATİK

x x
dir?
a b2
A) x2 + 2 B) x2 – 2x C) x2 + 2x 2
4 a 2 b3
• = 2ab2
2ab
D) x(x2 + 4) E) x(x2 – 4)

73
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Polinomlarda OBEB - OKEK - Sadeleştirme ������������ �
KAVRAMA TESTİ 05

xy + 5 y x3 − y3
4. 8.
x+5 x 2 + xy + y 2
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
dir?
dir?
A) x B) y C) x + 5 x−y
A) x – y B) x + y C)
xy
D) y + 5 E) 5
D) x2 + y2 E) x2 – y2

a2 − b2
5.
a+b
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi- x2 − 9 x2 − x − 2
9. ⋅
dir? x + 1 x2 − 5x + 6
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
A) a – b B) a + b C) a2 – b
dir?
D) a – b2 E) 1
A) x + 1 B) x – 3 C) x + 3

x+3 x−3
D) E)
x +1 x −1

x3 y − xy3
6.
x 2 y − xy 2
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
dir? x3 + 1 x 2 − x + 1
10. :
x2 − 1 x −1
A) xy B) x2y C) x – y ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
D) x + y E) x2 + y2 dir?
x +1 x −1
A) –1 B) C)
x −1 x +1
D) 1 E) x – 1

x2 + 3x + 2
7.
x2 + x − 2
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
dir? x 2 + ax + 4 x +1
11. 2
=
x −1 x +1 x+2 x + 6x + 8 x+2
A) B) C)
10. SINIF MATEMATİK

x +1 x −1 x −1 olduğuna göre, a kaçtır?


x−2
D) E) 1 A) –5 B) –4 C) 1 D) 4 E) 5
x +1

1. B 2. E 3. C 4. B 5. A 6. D 7. B 8. A 9. C 10. D 11. E

74
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Polinomlarda OBEB - OKEK - Sadeleştirme
PEKİŞTİRME TESTİ 05

1. P(x) = x2 – 2x x 2 − 2x
5.
Q(x) = x – 2 x−2
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
polinomlarının OBEB i aşağıdakilerden hangisi-
dir?
dir?
A) x2 – 2 B) x – 2 C) x + 2 A) –x B) x C) x – 2

D) x2 – 2x E) x2 + 2 D) x + 2 E) 1

2. P(x) = x(x – 2)
Q(x) = x2 – 4x + 4
x 2 − 25
6.
polinomlarının OKEK i aşağıdakilerden hangisi- x2 + 5x
dir? ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
A) x2 – 2x B) x2 – 4x C) x(x + 2)2 dir?
x−5 x+5
D) x(x – 2)2 E) x2 + 2x A) B) C) x – 5
x x
D) x + 5 E) –1

3. A = x3 + 1
B=x+1
C=x–1
x2 + 5x + 6
ifadelerine göre, OKEK(A,B,C) nedir?
7. : ( x 2 − 9)
x+2
A) x4 – x3 + x – 1 B) x4 + x3 + x + 1 ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
C) x4 – x3 – x – 1 D) x4 + x3 +x–1 dir?
1
E) x4 + x3 + x – 2 A) x – 3 B) x + 3 C)
x−3
1
D) E) 1
x+3

4. OBEB[K(x), M(x)] = x – 2
OKEK[K(x), M(x)] = 3x3 – 12x
olarak veriliyor. x3 + x 2 + x + 1
8.
K(x) = x2 – 4 x2 + 1
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, M(x) polinomu aşağıdakilerden


dir?
hangisidir?
A) x2 – 2x B) x2 + 2x C) 2x2 + 3 A) x + 1 B) x2 + 1 C) x3 + 1

D) 3x2 – 6x E) 3x2 + 6x D) 2x2 E) x2 + x

75
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Polinomlarda OBEB - OKEK - Sadeleştirme ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 05

x2 − 3x − 4 1 x2 − x − 6 x 2 − 7 x + 12
9. 2
⋅ 13. :
x − 6x + 8 x +1 x2 + 3x + 2 x2 − 3x − 4

ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi- ifadesinin sadeleşmiş hali nedir?

dir? A) –1 B) 1 C) x – 3
1 1 1
A) B) C) D) x + 2 E) x + 3
x−2 x+2 x +1

1 1
D) E)
x−4 x+4

x2 − x − 2 1 x 2 + kx − 15 x+3
10. : 14. =
x2 + x x x 2 − 3 x − 10 x+2

ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi- olduğuna göre, k kaçtır?

dir?
A) – 4 B) –3 C) –2 D) 1 E) 2
x −1 x−2
A) x + 1 B) C)
x x

D) x – 2 E) x – 1

x3 − 27
15. 2
x + 3x + 9
x 2 + 3 xy − 4 y 2
11. ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
x 2 − 16 y 2
dir?
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
A) x – 3 B) x + 3 C) x – 9
dir?
x+y x−y x+y D) x + 9 E) x – 27
A) B) C)
x − 4y x − 4y x + 4y

x−y x−2
D) E)
x + 4y x + 4y

x3 + 8 1
16. :
x2 − 4 x − 2
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
x 2 − 7 x + 12 x+3
12. ⋅ dir?
x2 − 9 x2 − 4x
ifadesinin sadeleşmiş biçimi aşağıdakilerden A) (x – 2)2 B) x2 + x + 2
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir?
C) x2 – x + 4 D) x2 + x + 4
1 1
A) –1 B) x C) D) − E) –x
x x E) x2 – 2x + 4

1. B 2. D 3. A 4. D 5. B 6. A 7. C 8. A 9. A 10. D 11. B 12. C 13. B 14. C 15. A 16. E

76
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Polinomlarda OBEB - OKEK - Sadeleştirme
ÖDEV TESTİ 05

1. A = x2 – 4x – 5 x 2 y 2 − x 2 y + xy 2
5.
xy − x + y
B = x2 – 5x
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
ifadelerine göre, OBEB(A, B) aşağıdakilerden
dir?
hangisidir?
A) xy B) –xy C) x D) –x E) y
A) x + 5 B) x – 5 C) x2 – 5x

D) x – 1 E) x + 1

2. A = x2 x 2 − 2xy + y 2 − 1
6.
x − y −1
B = x3 – x2
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
C = x4 – x2 dir?
OKEK(A, B, C)
ifadelerine göre, ifadesinin değe- A) x + y + 1 B) x – y – 1 C) x + y – 1
OBEB(A, B, C)
ri nedir? D) x – y + 1 E) x + y – 2

A) x2 + x B) x3 – 1 C) x2 – 1

D) x2 E) x2 + 1

3 x 2 − 10 x + 3
7.
x2 − 3x
3. A = 4x – 1
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
B = 4x + 2x+1 + 1 dir?

ifadelerinin OBEB i nedir? x −1 x +1 3x + 1


A) B) C)
x x x
A) 2x – 1 B) 2x + 2 C) 1 3x − 1 x−3
D) E)
x x
D) 4x + 1 E) 2x + 1

x 2 y 2 − z2 ( x 2 + 3 x − 10) ⋅ ( x 2 − 4 x )
4. 8.
z − xy ( x 2 − 6 x + 8) ⋅ ( x + 5)
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi- ifadesinin sadeleşmiş hali aşağıdakilerden han-
10. SINIF MATEMATİK

dir? gisidir?

A) xy + z B) xy – z C) –xy – z A) –x B) x C) 1

D) x + yz E) –1 D) x – 1 E) x2

77
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Polinomlarda OBEB - OKEK - Sadeleştirme ������������ �
ÖDEV TESTİ 05

x 2 + ax − 12  1
x2 −  m +  x +
m
9. 2  n n
x + 5x + 6 13. 1
ifadesi sadeleşebilir kesir olduğuna göre, a nın x−
n
alabileceği değerler çarpımı kaçtır?
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-

A) –8 B) –6 C) – 4 D) 2 E) 4 dir?
m
A) x + m B) x − C) x – m
n
1
D) x – mn E) x +
n

5x + 2 − 5x
10.
5x
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
 x+3  6 
dir? 14.   : 1 + 
3−x  x−3
işleminin sonucu kaçtır?
A) 20 B) 24 C) 25 D) 26 E) 27
A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

x 4 + x3 − 12x 2 x + 4 ( x3 − y3 )( x + y ) 1
11. : 15. ⋅
x−3 x x 2 + xy + y 2 x−y
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi- ifadesinin en sade hali nedir?
dir?
x+y x−y
1 1 A) B) C) x – y
x−y x+y
A) x B) x2 C) x3 D) 2 E) 3
x x
D) x + y E) xy

a3 + 125
x2 + 8x + a 16.
12. (a − 5)2 + 5a
x 2 + bx − 10
x +3 ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
ifadesinin en sade hali olduğuna göre,
x-2 dir?
10. SINIF MATEMATİK

a + b toplamı kaçtır?
A) a + 5 B) a – 5 C) a + 25

A) 3 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20 D) –a + 5 E) a2 – 5

1. B 2. C 3. E 4. C 5. A 6. D 7. D 8. B 9. E 10. B 11. C 12. D 13. C 14. C 15. D 16. A

78
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Polinom Denklem - Rasyonel Denklemler
KAVRAMA TESTİ 06

4. x x +1
Hazine
2
+
3
= −3

denkleminin bir kökü nedir?


Polinom Denklem: A) {–5} B) –4 C) {–4} D) –5 E) –1
P(x) derecesi sıfırdan farklı bir polinom olmak üzere
P(x) = 0 şeklindeki denklemlere polinom denklemi
5. x2 – 4 = 0
denir.
denkleminin çözüm kümesi nedir?
P(x) = 0 eşitliğini sağlayan her x gerçek sayısına
A) {2} B) {–2} C) {2, –2}
denklemin bir kökü denir.
D) {2, 0} E) {–2, 0}
P(x) = 0 eşitliğini sağlayan x gerçek sayılarının oluş-
turduğu kümeye denklemin çözüm kümesi denir.

Örneğin; 6. x2 – 3x – 4 = 0

2x – 12 = 0 polinom denklemi için, denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


gisidir?
2x – 12 = 0 ise, x = 6 denklemin bir köküdür.
Çözüm kümesi ise {6} dır. A) {4} B) {1} C) {–1, 4}

D) {1, 4} E) {1, –4}


1. 5x + 20 = 0

polinom denkleminin bir kökü aşağıdakilerden


hangisidir? Hazine
A) –5 B) –4 C) 0 D) 4 E) 5
Rasyonel Denklemler:

P(x) ve Q(x) birer polinom ve Q(x) ≠ 0 olmak üzere,


P( x )
= 0 olan denklemlere rasyonel denklemler de-
Q( x )
nir. Bu şartı sağlayan her x gerçek sayısına denkle-
2. 2(x – 1) + x = 16 min bir kökü denir.
P( x )
denkleminin çözüm kümesi nedir? = 0 eşitliğini sağlayan her x gerçek sayılarının
Q( x )
A) {–3} B) {–4} C) {0} D) {5} E) {6} oluşturduğu kümeye ise denklemin çözüm kümesi
denir.

Örneğin;
x−2
= 0 rasyonel denklemi için, kökler payı sıfır
x+2
yapan gerçek sayılardır. Paydayı sıfır yapan kökler
3. 4x + 3(x – 1) = 2x + 7 çözüm kümesine dahil edilmezler. Çünkü ifadeyi ta-
10. SINIF MATEMATİK

nımsız yaparlar.
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
x−2
gisidir? = 0 için, x – 2 = 0 ve x + 2 ≠ 0 dır.
x+2
A) {1} B) {2} C) {3} D) {4} E) {5} x = 2 dir. Çözüm kümesi ise {2} dir.

79
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Polinom Denklem - Rasyonel Denklemler ������������ �
KAVRAMA TESTİ 06

x2 − 9
7.
x−3
=0 Hazine
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
Rasyonel İfadenin Basit Kesirlere Ayrılması:
gisidir?
P(x) ve Q(x) polinomları için Q(x) ≠ 0 ve
A) {3} B) {–3} C) {3, –3}
P( x )
der[P(x)] < der[Q(x)] olmak üzere, kesri basit
D) {0, 3} E) {0, –3} Q( x )
kesirdir.

Örneğin;
x +1 4 −3
, , , ... gibi
x 2 + x + 1 ( x + 1)2 x − 3

ifadeler basit kesirdir.


Örneğin;

3x − 2 2 1
8. =2 , , ... gibi
x x2 − 9 x2 − 3x − 4
denkleminin çözüm kümesi nedir? ifadelerin paydaları çarpanlara ayrılabildiği için basit
kesir değildir. Basit kesirlere ayrılabilen bir ifadedir.
A) {–2} B) {–1} C) {1} D) {2} E) {4}
Örneğin;
x +1
ifadesini basit kesirlere ayıralım:
x( x − 1)

x +1 A B
= +
x( x − 1) x x − 1

biçiminde yazdıktan sonra paydalar eşitlenip polinom


eşitliğinden A ve B sayıları bulunur. A = –1, B = 2 dir.

4 A B
1 1 11. = +
x( x + 2) x x + 2
9. + =0
x +1 x + 3
denkleminin çözüm kümesi nedir? olduğuna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) {–2} B) {–1} C) {1} D) {3} E) {5} A) –2 B) 0 C) 2 D) 4 E) 6

3 A B
12. = +
x2 − x − 2 x − 2 x +1
olduğuna göre, A ⋅ B çarpımı kaçtır?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

x 2 − 2x − 3
10. =0
x2 − 1 4x A B
13. = +
denkleminin çözüm kümesi nedir? x2 − 4 x−2 x+2
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, A + B farkı kaçtır?


A) {–1} B) {–1, 3} C) {3}

D) {–3, 1} E) {1} A) –8 B) –4 C) 2 D) 4 E) 8

1. B 2. E 3. B 4. B 5. C 6. C 7. B 8. D 9. A 10. C 11. B 12. C 13. D

80
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Polinom Denklem - Rasyonel Denklemler
PEKİŞTİRME TESTİ 06

1. 3x – 7 = 23 x−2 x−3
5. + = −3
3 2
polinom denkleminin kökü aşağıdakilerden han-
gisidir? denkleminin bir kökü aşağıdakilerden hangisi-
16 dir?
A) B) 8 C) 10 D) 20 E) 30
3
A) –3 B) {–3} C) –1 D) {–1} E) –2

2. 4(2x – 3) + 3x = 21
6. 3x2 – 9 = 3

denkleminin çözüm kümesi nedir?


denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir? A) {–2} B) {2} C) {–2, 2}

A) {–1} B) {1} C) {2} D) {3} E) {4} D) {– 4} E) {–2, 4}

7. ( x − 1) ⋅ ( x + 1) ⋅ ( x + 1) = 15
x 
3. 2  − 4  − 4(5 − x ) = 2 denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
2 
gisidir?
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
A) {5} B) {1} C) {4, – 4}
gisidir?
D) {4} E) {– 4}
A) {2} B) {3} C) {4} D) {5} E) {6}

8. x2 + 7x + 10 = 0

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


4.
10. SINIF MATEMATİK

4(1 – x) – 2(x – 1) = – 4 – (4 – x)


gisidir?
olduğuna göre, x kaçtır?
A) {–2, 5} B) {–2, –5} C) {2, –5}

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) {–5} E) {2}

81
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Polinom Denklem - Rasyonel Denklemler ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 06

9. 2x2 – x – 6 = 0 x2 − 9
13. = −1
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- x 2 − 2x − 3
denkleminin kökü aşağıdakilerden hangisidir?
gisidir?

 3  A) – 4 B) –3 C) –2 D) –1 E) 0
A) − , 2 B) {–2} C) 2}
 2 

3   3
D)  , 2 E) − 
2   2

x2 − 6x + 8 x−2
14. =
x2 − 3x − 4 2
2x − 4
10. =0 denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
x+2
gisidir?
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir? A) {1, 2} B) {1} C) {2}

D) {–1, 2} E) {–1, –2}


A) {–2} B) {–1} C) {1} D) {2} E) {4}

7x − 1 8 A B
11. =3 15. = +
x +1 x2 − 4x x x−4
denkleminin kökü nedir?
olduğuna göre, A ⋅ B kaçtır?

A) –2 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
A) –8 B) –6 C) – 4 D) 4 E) 6

2 3
12. =
4x − 1 6x + 1 x +1 A B
16. 2
= +
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- x − 5x + 6 x−2 x−3
10. SINIF MATEMATİK

gisidir? olduğuna göre, B – A farkı kaçtır?

A) {–2} B) {0} C) { } D) {3} E) R A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 9

1. C 2. D 3. E 4. B 5. C 6. C 7. D 8. B 9. A 10. D 11. B 12. C 13. C 14. A 15. C 16. D

82
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
Polinom Denklem - Rasyonel Denklemler
ÖDEV TESTİ 06

1. 2(x – 2) – 3(x – 3) = x – 1 5. –4ax + 4x = –a(x – 4)

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- x e bağlı denkleminin bir kökü –1 olduğuna göre,
gisidir? a nın değeri kaçtır?

A) {–3} B) {–2} C) {1} D) {2} E) {3} A) –5 B) –4 C) –3 D) –2 E) –1

2. 2x - 10 = 8 – [x – (2 – x)] 6. m bir gerçek sayıdır.

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- 4x2 – m2 = 0


gisidir?  1 1
denkleminin çözüm kümesi - ,  olduğuna
 2 2
A) {–1} B) {1} C) {3} D) {5} E) {7} göre, m nin alabileceği değerler çarpımı kaçtır?

A) – 4 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

3. 3 + 4(3 + 2x) = 5(x – 3) + 3x

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


gisidir? 7. (x – 1) ⋅ (x2 – 8x + 15) = 0

 15   15   15  denkleminin çözüm kümesinin elemanları topla-


A) −  B) −  C)  
 4   2  4 mı kaçtır?
 15 
D)   E) ∅ A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
2

x − 1 1 x + 3 x + 10
4. + = − x( x 2 − 4)
3 6 2 6 8. =0
x−2
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
10. SINIF MATEMATİK

gisidir?
 11  11
A) −  B)   C) R
 6   6  A) {–2, 0, 2} B) {–2, 0} C) {0, 2

D) ∅ E) {3} D) {2} E) {–4, –2, 0}

83
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI Polinom Denklem - Rasyonel Denklemler ������������ �
ÖDEV TESTİ 06

2 3 4 − x2 x2 − x + 1 1
9. + =0 13. ⋅ =−
x −1 x − 2 3
x +1 x + 2 2
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
gisidir?
2 3   1 7  8 
A)   B)   C)   D)   E)    5 5 
5  5  5  5  5  A) −  B) {3} C)  
 3 3 
5 
D) {5} E)  
2

6x − 2 5x − 1
10. =
x−5 x−5
5x A B
denkleminin kökü aşağıdakilerden hangisidir? 14. 2
= +
x − 3x − 4 x − 4 x +1

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 olduğuna göre, A ⋅ B çarpımı kaçtır?

A) – 4 B) –2 C) 1 D) 2 E) 4

1 1 16
11. + =
x − 3 x + 3 x2 − 9
2x − 1 A B
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- 15. 2
= +
2x − x − 3 2x − 3 x + 1
gisidir?
olduğuna göre, A + 2B toplamı kaçtır?
A) {2} B) {4} C) {6} D) {8} E) {16}
4 7
A) B) C) 2 D) 4 E) 5
5 5

x x +1 13
12. − =
4 A B C
x − 1 x + 6 x2 + 5x − 6
16. 3
= + +
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- x −x x x −1 x +1
10. SINIF MATEMATİK

gisidir? olduğuna göre, A + B + C toplamı kaçtır?

A) {1} B) {2} C) {3} D) {4} E) {5} A) – 4 B) –2 C) 0 D) 4 E) 6

1. E 2. D 3. E 4. C 5. B 6. C 7. D 8. B 9. D 10. A 11. D 12. B 13. D 14. E 15. C 16. C

84
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
BÖLÜM TESTİ 01

ax 2 − axy + bx − by 5. ab ve ba iki basamaklı sayılardır.


1.
ax + b
(ab)2 – (ba)2 = 693
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
olduğuna göre, a – b nin değeri kaçtır?
A) –x B) x + y C) x – y
A) –1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
D) x E) ax + b

x 2 + y 2 − z2 + 2xy
6.
x+y−z
3 x + 2 − 3 x −1 ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
2. x x +1
3 +3
A) x + xy B) x – y – z C) x + y + z
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
D) x – xy E) –x + y – z
22 6 11 7 13
A) B) C) D) E)
3 11 6 6 6

7. A =5+2 2

1 B=5−2 2
3. 3x − = 3
3x
olduğuna göre, A2 – B2 nin değeri kaçtır?
2
 1 
olduğuna göre,  3x +  nin değeri kaçtır? A) 8 2 B) 16 2 C) 25 2
 3x 

A) 1 B) 3 C) 6 D) 7 E) 12 D) 30 2 E) 40 2

1
a2 − b2 3 8. x− =4
4. = x
a2 + 2ab + b2 5
10. SINIF MATEMATİK

a 1
olduğuna göre, oranı nedir? olduğuna göre, x 3 - farkının değeri kaçtır?
b x3
1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 4 A) 54 B) 64 C) 74 D) 76 E) 84
4 2

85
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

9. 2x2 + 2xy + y2 – 4x + 7 13. A = 1999

ifadesini en küçük yapan x ve y değerleri için B = 1997


x – 2y nin değeri kaçtır? A3 + B3
olduğuna göre, - AB ifadesinin değeri
A +B
A) – 4 B) –2 C) 2 D) 4 E) 6 kaçtır?

A) 4 B) 16 C) 2000

D) 2017 E) 4034

10. a2 – 2ab + c2 = 20

b2 – 2ac + 2bc = 16

olduğuna göre, a – b – c nin pozitif değeri kaç- 14. a2 – 5a + 1 = 0


tır? 1
olduğuna göre, a2 + nin değeri kaçtır?
a2
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
A) 20 B) 23 C) 27 D) 30 E) 33

x 2 4x
11. − + 2
15. a2 = a – 1
x−2 x+2 x −4
ifadesinin kısaltılmış biçimi aşağıdakilerden han-
olduğuna göre, a5 ifadesinin değeri aşağıdakiler-
gisidir?
den hangisidir?
x+2 x−2 x+4
A) B) C)
x−2 x+2 x−4 A) a – 1 B) a + 1 C) –a + 1

4 2 D) a E) 2a + 1
D) E)
x2 − 4 x2 − 4

x − x −2
1
16.
12. a + 1− =3 1 + x −1 + x −2
a+4
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
1
olduğuna göre, (a + 4)2 + ifadesinin de- dir?
(a + 4)2
10. SINIF MATEMATİK

ğeri kaçtır? A) x2 + 1 B) x2 – 1 C) x

A) 30 B) 32 C) 34 D) 36 E) 38 D) x – 1 E) x + 1

1. C 2. E 3. D 4. E 5. B 6. C 7. E 8. D 9. E 10. C 11. A 12. E 13. A 14. B 15. C 16. D

86
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
BÖLÜM TESTİ 02

x3 − 8 x 2 + 2x + 4 4 5. a2 + a + 1 = 0
1. : +
2x 2 − x 2x 2 + 3 x − 2 x
olduğuna göre, a3 + a6 + a9 + ... + a2010 toplamının
ifadesinin sadeleştirilmiş biçimi aşağıdakilerden değeri kaçtır?
hangisidir?
A) 335 B) 670 C) 1005
x−4
A) –x2 B) x C)
x D) 2010 E) 2100
2
x −4
D) E) –1
x

2. a pozitif bir gerçek sayıdır. 6. x ⋅ y = 1 olmak üzere,

1 1 1
a+ +
a ⋅ a2 1 x +1 y +1
3 2
=
a + a a + 2a + 1 25
ifadesinin değeri kaçtır?
olduğuna göre, a nın değeri kaçtır?
1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 4
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 4 2

3. a–b=2 7. a pozitif bir gerçek sayıdır.

a3 – b3 = 12 2
a=5+
olduğuna göre, a ⋅ b çarpımının değeri kaçtır? a

2 1 1 2 8 olduğuna göre, a - 2 a nin değeri nedir?


A) − B) − C) D) E)
3 3 3 3 3
A) –2 B) 1 C) 2 D) 4 E) 8

4. P(x) = 3x2 + 13x - 10

Q(x) = 3x2 – 2x 52 x + 5 x − 2
8.
polinomlarına göre, OBEB[P(x), Q(x)] in değeri 5 x +1 + 10
10. SINIF MATEMATİK

nedir? işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

A) 3x2 B) 3x – 2 C) 3x + 2 A) 5x–1 – 5–1 B) 5x+1 + 5 C) 5x–1 + 5

D) x + 3 E) x2 – 2 D) 5x+1 – 5 E) 5x–1 – 5

87
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

1 1 m2 x 2 + mx(1 − n) − n mx + 1
x3 + 3 x+ 13. :
9. x : x m2 x 2 − n2 mx + n
1 1
x2 + 2 − 1 x−
x x ifadesinin sadeleştirilmiş biçimi aşağıdakilerden
hangisidir?
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
dir? A) mx + 1 B) mx – n C) x – m
1 1 1
A) x + B) x − C) x + D) –1 E) 1
x x x2
D) 1 E) x – 1

14. A =2+ 2
2 2
x + ax + b x − 9 x + 14 x +1
10. ⋅ = B =2− 2
x 2 − 4 x − 21 x2 − 4 x+3
ifadelerine göre,
olduğuna göre, a ⋅ b çarpımı kaçtır?
A 3 + 3 A 2B + 3 AB2 + B3
A) 2 B) 3 C) 6 D) 9 E) 12
B2 − A 2

ifadesinin değeri kaçtır?


2
A) B) −4 2 C) 8 2
2
D) − 2 E) −6 2

11. A = –x2 + 4x – 1

B = y2 – 6y + 3

ifadelerine göre, A nın en büyük değeri ile B nin


15. 196 ⋅ 200 − 391
en küçük değerinin toplamı kaçtır?
işleminin sonucu kaçtır?
A) –6 B) –3 C) 3 D) 6 E) 9
A) 196 B) 197 C) 201 D) 203 E) 204

x2 + 2 A B
( x − 5)2 − 2x( x − 5) + x 2 16. = +
12. x3 − 1 x − 1 x2 + x + 1
25
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri nedir? eşitliğine göre, A ⋅ B çarpımı kaçtır?

A) x B) 5 C) –x D) –5 E) 1 A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 4

1. B 2. D 3. D 4. B 5. B 6. C 7. B 8. A 9. B 10. C 11. B 12. E 13. E 14. B 15. B 16. B

88
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
BÖLÜM TESTİ 03

1.  1 x   2x 1  16 4 16
 + : −  =1 5. + −
 x − 1 x + 1  x − 1 x + 1 25 9 15
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
ifadesinin değeri kaçtır?
gisidir?
1 2 7 4 7
A) B) C) D) E)
A) {–2} B) {–1} C) {0} 15 15 15 25 25

D) {2} E) {4}

x2 + 3x + k
( x − 5)2 ⋅ ( x − 1) − (5 − x ) ⋅ (1 − x )2 6.
2. x2 − 3x − 4
x2 − 4x + 3
ifadesi sadeleşebilir bir kesir olduğuna göre,
ifadesinin en sade hali nedir?
k nın alabileceği değerler toplamı kaçtır?
A) 2x – 10 B) 2x + 10 C) x – 5
A) –26 B) –24 C) –12 D) –6 E) –2
D) x + 5 E) 2x – 5

x + x − 2 x −1 9x + 3x − 2
3. : 7. = 26
x−4 x −2 3x + 2
ifadesinin en sade hali nedir? denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
1 1 1
A) B) C)
x +1 x −1 x −1 A) {0} B) {1} C) {2} D) {3} E) {4}
1 1
D) E)
x +1 x −2

1 + x + x 2 + ... + x 20
1 8.
1 1 1
4. x− =2 1 + + 2 + ... + 20
10. SINIF MATEMATİK

x x x x
1
olduğuna göre, x 3 + iadesinin değeri kaçtır? bölümü aşağıdakilerden hangisine eşittir?
x3
1 1
A) 66 B) 132 C) 198 D) 264 E) 528 A) x19 B) C) D) x20 E) x10
x19 x 20

89
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI ������������ �
BÖLÜM TESTİ 03

1 1 1
9. x2 + =9−
13. 7 4 + 1 = p olduğuna göre,
x−3 3−x
denklemini sağlayan x değerlerinin kümesinin alt 1 1
küme sayısı nedir? (7 8 − 1) ⋅ (7 8 + 1)
1

A) 1 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16 72 −1

ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?


1 1
A) B) C) p D) p2 E) p4
p p2

10. a negatif bir gerçek sayıdır. x2 3


14. −
x−3 x−3
a4 + 4 = 5a2 3
olduğuna göre, a nın alacağı değerler toplamı ne- ifadesinin sadeleşmiş biçimi aşağıdakilerden
dir? hangisidir?

A) –x + 3 B) x C) 3
A) – 4 B) –3 C) 0 D) 2 E) 4
D) –x E) x + 3

15. K(x) = x2 ⋅ (x2 – 3x + 2)

M(x) = x4 – 4x2
11. x + 10 + x − 5 = 12
ifadelerine göre,
olduğuna göre, x + 10 - x - 5 in değeri kaç-
OBEB[K(x), M(x)] = N(x)
tır?

1 2 3 5 olduğuna göre, N(x) polinomunun katsayılar top-


A) B) C) D) E) 1
5 5 5 4 lamı kaçtır?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

9x2 − y2 3 x 2 − xy
16. 2 2
:
−10 x + 8 A B 3 x − 5 xy − 2y x3 − 2x 2 y
12. = +
x2 − 6x + 8 x−2 x−4 ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, A – B farkı kaçtır? dir?


1 1
A) 6 B) 10 C) 20 D) 22 E) 28 A) 2 B) x2 C) D) x E) 1
x x
1. C 2. A 3. A 4. C 5. B 6. A 7. D 8. D 9. B 10. B 11. D 12. D 13. A 14. E 15. C 16. D

90
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
BÖLÜM TESTİ 04

1. a2 + b2 + c2 + 4a – 6b + 8c + 1 5. A = (175)2 + (75)2 – 175 ⋅ 150

ifadesinin en küçük değeri nedir? olduğuna göre, A – 1 ifadesinin sondan kaç basa-
mağı 9 dur?
A) –40 B) –36 C) –32 D) –30 E) –28
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

2. (x2 + x – 4)2 – 16x2

ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden 6. Ardışık iki pozitif çift sayının kareleri farkı 84 ol-
hangisi değildir? duğuna göre, bu sayıların toplamı kaçtır?
A) x + 1 B) x – 4
A) 44 B) 42 C) 40 D) 36 E) 32
C) x2 + 5x – 4 D) 4 – x

E) x + 4

3. x bir gerçek sayıdır.


7. Herhangi bir asal sayı iki asal sayının kareleri farkı
şeklinde yazılabiliyorsa bu sayıya "süper vadi" sayısı
x2 + x – 2 = 0 denir.
2
olduğuna göre, x + in pozitif değeri kaçtır? Aşağıdaki seçeneklerden hangisi süper vadi sa-
x
yısıdır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

A) 5 B) 7 C) 11 D) 13 E) 17

4. A = 6−2 5 1
x−
8. x = 43
B= 6+2 5 1
10. SINIF MATEMATİK

1+
x
A B
olduğuna göre, + toplamı kaçtır? olduğuna göre, x kaçtır?
B A

A) 6 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 A) 40 B) 41 C) 42 D) 43 E) 44

91
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI ������������ �
BÖLÜM TESTİ 04

1 1 4 1
9. a= 13. − =
b +1 3x − 2 9x − 4 5
1
olduğuna göre, b + a + ab - + 5 ifadesinin de- eşitliğine göre, 5x + x5 toplamı nedir?
a
ğeri kaçtır? 1 4
A) B) C) 5 D) 6 E) 25
5 5
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

14. x2 – y2 – 6x + 4y + 5
10. x ve y pozitif tam sayılar olmak üzere,
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden
x2 – 3xy – 4y2 = 0 hangisidir?

olduğuna göre, x + y aşağıdakilerden hangisi A) x – y – 1 B) x + y + 1 C) x + y + 5


olabilir?
D) x – y + 5 E) x – y + 1
A) 4 B) 8 C) 14 D) 15 E) 21

1 8
11. − + 16 = 0 15. 16x2 + (k – 2)x + 1
a2 a
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- ifadesi tam kare olduğuna göre, k nın alabileceği
gisidir? değerler çarpımı kaçtır?
 1  1  1 1
A) −  B) −  C)   D)   E) {4} A) –80 B) –60 C) – 40 D) –20 E) –10
 4  2 2 4

x3 + 8 x 2 − 16
12. ⋅
x 2 − 2x − 8 x 2 − 2x + 4
16. x2 + x + 1 = 0
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
olmak üzere, x2009 + 1 ifadesinin eşiti nedir?
dir?
10. SINIF MATEMATİK

A) 2 B) 1 C) x
A) x + 4 B) x – 4 C) x – 8
D) –x E) x2 – 1
D) x + 8 E) 1

1. E 2. E 3. C 4. C 5. D 6. B 7. A 8. E 9. E 10. D 11. D 12. A 13. D 14. A 15. B 16. D

92
2 BÖLÜM
POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI
BÖLÜM TESTİ 05

x2 4 − 4x 5. 13 ⋅ 14 ⋅ 15 ⋅ 16 + 1
1. − +2
x−2 2−x
ifadesinin değeri nedir?
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) 109 B) 209 C) 210 D) 211 E) 213
A) –x B) x C) x – 2

D) x + 2 E) x2 + 2

6. Herhangi bir yol sağ ve sol olmak üzere iki farklı yola
ayrılıyor. Bu iki farklı yolun her birisi n tane farklı yola
3
99 + 1 ayrılıyor. n tane farklı yol da her biri n farklı yola ayrı-
2. lıyor.
992 − 98
işleminin sonucu nedir? Toplam 115 tane yol olduğuna göre, bu yol sağ
ve soldan sonra kaç tane yola ayrılmıştır?
A) 201 B) 199 C) 190 D) 149 E) 100
A) 7 B) 9 C) 14 D) 18 E) 21

7. Aşağıdakilerden hangisi,

3. x = 4 11 + 3 (x2 – 6x)2 – 2 ⋅ (x2 – 6x) – 35

olduğuna göre, ifadesinin çarpanlarından biri değildir?

(x – 4)4 + 4 ⋅ (x – 4)3 + 6 ⋅ (x – 4)2 + 4x – 15 A) x – 1 B) x – 7 C) x – 5

ifadesinin değeri nedir? D) x – 3 E) x + 1

A) 4
11 + 34 B) 4
11 − 34 C) 22

D) 11 E) 3

8. x ≠ 9 olmak üzere,

3
x+ = 10
x
10. SINIF MATEMATİK

4. 56 – 1 sayısı aşağıdakilerden hangisine tam ola- olduğuna göre, x + 3 x toplamının değeri kaç-
rak bölünemez? tır?

A) 7 B) 28 C) 31 D) 41 E) 72 A) –1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 5

93
2. BÖLÜM POLİNOMLARIN ÇARPANLARA AYRILMASI ������������ �
BÖLÜM TESTİ 05

101 13. M(x) = x – 1 ve T(x) = x2 + x + 1


9. A= ve B = A 2 − A
2
polinomları ile
1
ifadelerine göre, B + toplamının değeri kaç-
4 V(x) = x2 – 1 ve D(x) = x2 + x – 2
tır?
polinomları veriliyor.
A) 2500 B) 3600 C) 4900
OKEK [M(x), T(x)]
Buna göre, ifadesinin değeri
D) 6400 E) 8100 OBEB [ V(x), D(x)]
aşağıdakilerden hangisidir?

A) x2 – x + 1 B) x2 + x + 1

C) x – 1 D) x2 – 1

E) x2 + x – 2

10. a(a2 + 3b2) = 63

b(b2 + 3a2) = 62

olduğuna göre, a + b toplamının değeri kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 7 E) 9 14. A = 1,6666...

B = 0,3333...
(A + B)2 - 4AB
olduğuna göre, ifadesinin değeri
A-B
kaçtır?

1 2 11 2 4
A) B) C) D) E)
3 9 9 3 3
11. k bir asal sayıdır.

x 2 + kx − 20
x2 + 4x − 5

kesrinin sadeleşebilir bir kesir olduğu bilindiğine


311 − 1
göre, sadeleşmiş biçimi aşağıdakilerden hangisi- 15. 10
3 + 39 + ... + 3 + 1
dir?
ifadesinin sonucu kaçtır?
x + 20 x −1 x−4
A) B) C)
x+5 x+5 x −1 1 1
A) B) C) 2 D) 6 E) 9
6 3
4 x −1
D) E)
x+5 x−5

16. x2 – y2 – 6x – 2y + 8

ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden


12. x2 – 2x + 2 = 0
hangisidir?
x6 + 8
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, ifadesinin değeri kaçtır? A) x – y – 4 B) x + y + 2 C) x – y + 4


x3
A) –6 B) – 4 C) –2 D) 2 E) 4 D) x – y – 2 E) x + y + 4

1. B 2. E 3. D 4. D 5. B 6. C 7. D 8. B 9. A 10. C 11. A 12. B 13. B 14. E 15. C 16. A

94
3. II. DERECEDEN
BÖLÜM DENKLEMLER
ALT ÖĞRENME ALANLARI
 II. Dereceden Denklemler ve Çözüm Kümesi Bulma

 Kök - Katsayı İlişkisi

 II. Dereceden Denklem Yardımıyla Çözülebilen Denklemler


.
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
II. Dereceden Denklemler, Çözüm Kümesi Bulma
KAVRAMA TESTİ 01

2. I. 3x2 – 12x = 0
Hazine
II. x2 – 4 = 0

a , b, c birer gerçek sayı ve a ≠ 0 iken, III. 9x2 – 16 = 0

ax2 + bx + c = 0 Yukarıdaki denklemlerin gerçek sayılardaki çö-


züm kümeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru
biçimindeki denklemlere x değişkenine bağlı ikinci
olarak verilmiştir?
dereceden bir bilinmeyenli denklem ya da kısaca
ikinci dereceden denklem denir. I II III

Eğer varsa bu denklemi sağlayan x gerçek sayılarına A) {3, –4} {2} {3, 4}
denklemin kökleri, bu köklerin oluşturduğu kümeye
B) {0, 4} {–2, 2} {4}
çözüm kümesi denir. Denklemde bulunan a, b, c ger-
4
çek sayıları ise denklemin katsayıları olarak adlan- C) {0} {2}  
3 
dırılır.
 4 4
D) {0, 4} {–2, 2} − , 
 3 3
1. (m – 5)x2 – 3x – 2 = 0
 4 
E) {4} {–2} − , 4 
ifadesi x değişkenine bağlı ikinci dereceden bir  3 
denklem belirttiğine göre, m aşağıdakilerden
hangisi olamaz?

A) –5 B) –3 C) 0 D) 3 E) 5

3. x2 – 2x – 3 = 0

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi


aşağıdakilerden hangisidir?

A) {–1, 3} B) {1, –2} C) {–1, –3}


Hazine
D) {1, 3} E) {–1, 2}

Çözüm Kümesi Nasıl Bulunur?

ax2 + bx + c = 0

denklemi (çarpanlarına kolayca ayrılabiliyorsa) çar- 4. 12x2 + x – 6 = 0


panlarına ayrıldıktan sonra, her bir çarpan ayrı ayrı
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
sıfıra eşitlenerek x değerleri bulunur.
gisidir?
Örneğin, x2 –x–2=0  3 3  2 3
A) − ,  B) − , 
–2 1
 4 2  3 4

(x – 2) (x + 1) = 0  3 2  4 2
C) − ,  D) − , 
 4 3  3 3
10. SINIF MATEMATİK

x – 2 = 0 veya x + 1 = 0
 2 4
x = 2 veya x = –1 E) − , 
 3 3
Ç = {–1, 2} olur.

97
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER II. Dereceden Denklemler, Çözüm Kümesi Bulma ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

5. x2 + 8x + 16 = 0 8. 2x2 – 8x – 1 = 0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi
gisidir? aşağıdakilerden hangisidir?
A) {–4, 2} B) {–2, 4} C) {–4, 4} 4 −3 2 4 + 3 2 
A)  , 
D) {–4} E) {4}  2 2 
4 − 2 4 + 2 
B)  , 
 2 2 
6. (3x – 1)2 = 16
C) {4 − 3 2 , 4 + 3 2 }
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir? D) {4 − 2 , 4 + 2 }
 5  5   5 4 − 2 2 4 + 2 2 
A) 1,  B) − , 1 C) −1, 
 3  3   3 E)  , 
 3 3 
 3  3 
D) −1,  E) − , − 1
 5  5 

Hazine

Çözüm Kümesi Nasıl Bulunur?


İfade kolayca çarpanlarına ayrılmıyorsa, tam kare ha-
line getirilebilir. Bunun için x in katsayısının yarısından
yararlanılır.
Hazine
Örneğin, x2 – 2x – 4 = 0 denkleminin çözüm kümesini
bulalım. –2 nin yarısı –1 olduğundan ifadeyi (x – 1)2 ne
II. Dereceden Denklemlerin Genel Çözümü
benzeteceğiz. Ayrıca, (–1)2 = 1 olduğundan ifadeye 1
ekleyip çıkaracağız. a, b, c gerçek sayılar ve a ≠ 0 olmak üzere,

x2 – 2x  – 4 + 1 – 1 = 0 ax2 + bx + c = 0

( x − 1)2 − 5 = 0 denkleminin diskriminantı D = b2 – 4ac dir.

( x − 1)2 = 5 I. D > 0 olduğunda ∆ bir gerçek sayı olacağın-


dan denklemin iki farklı gerçek kökü vardır.
x − 1 = 5 veya x − 1 = − 5
−b  ∆
x = 5 + 1 veya x = − 5 −1 Yani D > 0 ise x1, 2 = dır.
2a
Ç = { 5 + 1, − 5 − 1}
II. D = 0 olduğunda ∆ = 0 olacağından denklemin
birbirine eşit iki gerçek kökü (çakışık kök, iki katlı
7. x2 + 10x + 12 = 0
kök veya çift kat kök) vardır.
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- b
Yani D = 0 ise x1 = x 2 = − dır.
gisidir? 2a

A) {−5 − 13 , − 5 + 13 } III. D < 0 olduğunda ∆ bir gerçek sayı belirtme-


diğinden denklemin gerçek sayılardaki çözüm
B) {5 − 13 , 5 + 13 }
kümesi boş kümedir.
C) {−5 13 , 5 13 }
10. SINIF MATEMATİK


Sonuç olarak, ikinci dereceden bir denklemin
D) { 13 , 5} gerçek kökü veya köklerinin var olabilmesi için

E) { 13 − 5, 13 + 5} D ≥ 0 olması gerektiği ortaya çıkar.

98
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER II. Dereceden Denklemler, Çözüm Kümesi Bulma ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

9. 2x2 – 7x + 6 = 0 13. (m – 2)x2 + 2mx + m – 1 = 0

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi denklemi x değişkenine bağlı ikinci dereceden bir
aşağıdakilerden hangisidir? denklemdir.
3   2   3 Bu denklemin gerçek köklerinden biri 2 olduğu-
A)  , 2 B) − , 3  C) −2, − 
2   3   2
na göre, diğer kökü kaçtır?
 3 
D) {2} E)  , 2 A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 3
 2 

10. 4x2– 12x + 9 = 0

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi


aşağıdakilerden hangisidir?
 3 3   3  Hazine
A) −2,  B)   C) − , 1
 2 2  2 
ax2 + bx + c = 0
 3 
D) − , − 2 E) {–2}
 2  denkleminin simetrik iki kökü varsa, b = 0 dır.

14. m ≠ 0 olmak üzere,


mx2 + (m – 2)x – 4 = 0

denkleminin simetrik iki gerçek kökü olduğuna


11. (m – 1)x2 – 3x – 1 = 0
göre, denklemin büyük kökü kaçtır?
denkleminin iki farklı gerçek kökü olduğuna göre,
A) –2 B) − 2 C) 0
m nin en küçük tam sayı değeri kaçtır?
D) 2 E) 2
A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

12. 3x2 – 6x + 5 = 0 15. 3x2 –7x + 4 = 0


denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi
aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir?
3 − 6 3 + 6 
A) {3 − 6 , 3 + 6 } B)  ,   4  4   4
 3 3  A) −1,  B) − , 1 C) 1, 
10. SINIF MATEMATİK

 3  3   3
C) {−2 6 , 2 6 } D) {−3 6 }
 4 
D) − , − 1 E) {–1}
E) ∅  3 

1. E 2. D 3. A 4. C 5. D 6. C 7. A 8. A 9. A 10. B 11. C 12. E 13. C 14. D 15. C

99
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
II. Dereceden Denklemler, Çözüm Kümesi Bulma
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. (m + 2)x2 – 2mx + 2 = 0 5. 5x2 + 18x – 8 = 0

ifadesi x değişkenine bağlı ikinci dereden bir denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denklem belirttiğine göre, m aşağıdakilerden gisidir?
hangisi olamaz? 2   1 5 1 5
A)  , 4  B) − ,  C)  , 
5   4 2 4 2
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
 2   2
D) − , 4  E) −4, 
 5   5

2. I. 2x2 – 6x = 0

II. 4x2 – 36 = 0 6. ax2 + (2a + b)x + 2b = 0


Yukarıdaki denklemlerin gerçek sayılardaki çö- denklemi x değişkenine bağlı ikinci dereceden
züm kümeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru bir denklem olduğuna göre, bu denklemin ger-
olarak verilmiştir? çek sayılardaki çözüm kümesi aşağıdakilerden
I II hangisidir?
A) {3} {4, –9}  b  1 1  1 
A) −2, −  B)  ,  C) − , b 
 a a b   a 
B) {0, 3} {–3, 3}
 b   1
C) {0} {–4, 9} D) − , 2 E) −2, 
 a   a
D) {3} {3}

E) {–3, 3} {–3}

7. 4x2 – 16x + 16 = 0

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


gisidir?

3. x2 – 3x – 28 = 0 A) {–2} B) {2} C) {4}

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi D) {–2, 2} E) {–2, –4}


aşağıdakilerden hangisidir?

A) {–7, 4} B) {4, 7} C) {–3, 4}

D) {–7, 3} E) {–4, 7}
8. (2x – 8)2 = 9

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


gisidir?
 5 11  5 11
A)  ,  B) − , 
4. Her x gerçek sayısı için, 2 2   2 2
10. SINIF MATEMATİK

(x – 9) (x + a) = x2 –6x – 27  11 5   5
C) − ,  D) −2, 
 2 2  2
eşitliği sağlandığına göre, a kaçtır?
 2 11
E) − , − 
A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 4  5 2

100
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER II. Dereceden Denklemler, Çözüm Kümesi Bulma ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 01

9. x2 – 6x + 5 = 0 13. 5x2 – 10x + 4 = 0

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden


gisidir? hangisidir?

A) {1, –5} B) {1, 5} C) {–1, 5} 5 −5 5+3 5 5−2 5


A) B) C)
5 5 5
D) {–5, 2} E) {–2, 5}
2 5 −5 5− 5
D) E)
5 5

10. x2 + 2x – 8 = 0

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


gisidir?

A) {2, 4} B) {–2, 4} C) {–4, 2}

D) {–2, 2} E) {–4, 4} 14. x2 – 5x – 8 = 0

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi


aşağıdakilerden hangisidir?
 5 − 2 13 5 + 2 13 
A)  , 
 2 2 
11. x2 + 12x + 26 = 0
5 − 7 5 + 7 
B)  , 
denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi  2 2 
aşağıdakilerden hangisidir?  5 − 57 5 + 57 
C)  , 
A) {−6 10 , 6 10 } { 10 − 6, 10 }
B)  2 2 

D) {5 − 13 , 5 + 13 }
C) {3 10 , − 3 10 } D) {− 10 − 6, 10 − 6}


E) {5 − 7 , 5 + 7 }
E) {6 + 10 , 6 − 10 }

12. 2x2 – 6x – 1 = 0

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi


aşağıdakilerden hangisidir?
3 − 2 5 3 + 2 5 
A)  , 
 2 2 
15. 25x2 – 20x + 4 = 0
 3 − 11 3 + 11 
B)  , 
 2 2  denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi
aşağıdakilerden hangisidir?
 4 − 3 11 4 + 3 11 
10. SINIF MATEMATİK

C)  ,  2 5   2
 2 2  A)   B)   C) − 
5  2  5
D) {4 − 3 11, 4 + 3 11}
 2 5  2
D) − ,  E) 0, 
E) {3 − 11, 3 + 11}  5 2  5

101
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER II. Dereceden Denklemler, Çözüm Kümesi Bulma ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 01

16. x2 – 3x – m + 1 = 0 20. 2x2 – 2mx + 2n = 0


n
denkleminin birbirine eşit iki gerçek kökü oldu- denkleminin kökleri –2 ve 1 olduğuna göre,
m
ğuna göre, m kaçtır? oranı kaçtır?
9 7 5 2 1 2
A) − B) − C) − A) –2 B) − C) − D) E) 2
2 4 4 3 3 3
3 1
D) − E) −
4 4

21. m ≠ 1 olmak üzere,


17. mx2 – 3x + 6 = 0 (m – 1)x2 + (m + 3)x + 15 + m = 0

ikinci dereceden denkleminin iki farklı gerçek denkleminin simetrik iki gerçek kökü olduğuna
kökü olduğuna göre, m nin en büyük tam sayı göre, denklemin küçük kökü kaçtır?
değeri kaçtır?
A) − 3 B) − 2 C) 0
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
D) 2 E) 3

18. 2mx2 – 4x + 1 = 0
22. 13x2 – 11x – 2 = 0
denkleminin çözüm kümesinin boş küme olma-
denklemini gerçek sayılardaki çözüm kümesi
sını sağlayan m değerlerinin oluşturduğu küme
aşağıdakilerden hangisidir?
aşağıdaki sayı aralıklarından hangisidir?
 2  2  2 
A) (–∞, –3) B) (–∞, 2) C) (–∞, 0) A) − , 1 B)  , 1 C)  , − 1
 13   13   13 

D) (2, ∞) E) (3, ∞) 2


D) {1} E)  
 13 

19. (m + 1)x2 – 3mx +m – 6 = 0


23. 73x2 – mx + 12 = 0
denklemi x değişkenine bağlı ikinci dereceden bir
denkleminin köklerinden biri 1 olduğuna göre,
denklemdir.
diğer kökü kaçtır?
Bu denklemin gerçek köklerinden biri –1 olduğu- 11 11
A) –1 B) − C)
na göre, diğer kökü kaçtır? 72 72
10. SINIF MATEMATİK

1 1 5 12 15
A) − B) 0 C) D) 1 E) D) E)
2 2 2 73 73

1. A 2. B 3. E 4. D 5. E 6. A 7. B 8. A 9. B 10. C 11. D 12. B


13. E 14. C 15. A 16. C 17. B 18. D 19. E 20. E 21. A 22. A 23. D

102
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
II. Dereceden Denklemler, Çözüm Kümesi Bulma
ÖDEV TESTİ 01

1. 2x2 – 4mx2 – 2mx + n = 0 5. 2x2 + (m + n)x + 4 – n = 0

ifadesi x değişkenine bağlı ikinci dereceden bir denkleminin köklerinden biri 1 olduğuna göre, m
denklem belirttiğine göre, m aşağıdakilerden kaçtır?
hangisi olamaz?
A) –10 B) –8 C) –6 D) –4 E) –2
1 1
A) –1 B) − C) 0 D) E) 1
2 2

6. x2 + 2x – 24 = 0
2. 3x2 – 27 = 0 denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi
denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir?
aşağıdakilerden hangisidir? A) {–2, 3} B) {–2, 6} C) {–3, 4}
A) {–3} B) {–2} C) {–3, 0} D) {–4, 6} E) {–6, 4}
D) {–3, 3} E) {0, 3}

7. 3x2 –7x – 6 = 0

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi


aşağıdakilerden hangisidir?
3. Her x gerçek sayısı için, A) {–3, 2}
 2 
B) − , 3 
 3
C) −1, 
 3   2
(x – 6) (x + a) = x2 – 10x + 24
 2
D) −3,  E) {–3, –2}
eşitliği sağlandığına göre, a kaçtır?  3

A) –4 B) –2 C) 1 D) 2 E) 4

8. (x – 1)2 = 2

4. x2 + 9 = 0 denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi


aşağıdakilerden hangisidir?
denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi
10. SINIF MATEMATİK

aşağıdakilerden hangisidir? A) { 2 − 1, 2 + 1}
B) { 2 + 1}

A) {–3, 3} B) {–1, 1} C) {0, 3} C) {1 − 2 , 2 + 1} D) {− 2 , 2 }

D) {3} E) { } E) { 2 , 2 + 1}

103
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER II. Dereceden Denklemler, Çözüm Kümesi Bulma ������������ �
ÖDEV TESTİ 01

9. x2 + 2 3 x + 1 = 0 13. x2 + 8x – m + 5 = 0

denkleminin büyük kökü aşağıdakilerden hangi- denkleminin en az bir gerçek kökü olduğuna
sidir? göre, m nin en küçük değeri kaçtır?

A) 2+ 3 B) 3− 2 C) 2− 3 A) –11 B) –10 C) –9 D) –8 E) –7

D) 2 − 3 E) 3 −2

10. x2 – 4x + 1 – 2m = 0 14. x2 + 4x – m + 2 = 0

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi denkleminin gerçek köklerinin olmamasını sağ-
bir elemanlı olduğuna göre, m kaçtır? layan m değerlerinin oluşturduğu küme aşağıda-
3 1 1 kilerden hangisidir?
A) − B) –1 C) − D) E) 1
2 2 2
A) (3, ∞) B) (2, ∞) C) (–∞, 0)

D) (–∞, –2) E) (–∞, –3)

11. m ≠ 0 olmak üzere, x değişkenine bağlı,


mx2 + (m – 1)x – 1 = 0 15. m ≠ 1 olmak üzere,
denkleminin çözüm kümesi bir elemanlı olduğu- (m – 1)x2 + 3mx – m – 2 = 0
na göre, m aşağıdakilerden hangisidir?
denklemi x değişkenine bağlı ikinci dereceden bir
A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) –2 denklemdir.

Bu denklemin gerçek köklerinden biri –1 olduğu-


na göre, diğer kökü kaçtır?
3 1 1 3
A) B) 1 C) D) − E) −
2 2 2 2

12. m ≠ 2 olmak üzere,


(m – 2)x2 – 4x – 1 = 0

denkleminin iki farklı gerçek kökü olduğuna göre,


m aşağıdaki aralıklardan hangisinde bulunur?
16. x2 + (9 – m2)x + m + 1 = 0
A) (–4, ∞) – {2} B) (–2, ∞) – {2}
denkleminin simetrik iki gerçek kökü olduğuna
10. SINIF MATEMATİK

C) (–∞, 3) – {2} D) (–∞, 4) – {2} göre, m kaçtır?


E) R – {2} A) 3 B) 2 C) 0 D) –2 E) –3

1. D 2. D 3. A 4. E 5. C 6. E 7. B 8. C 9. C 10. A 11. D 12. B 13. A 14. D 15. D 16. E

104
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
Kök - Katsayı İlişkisi
KAVRAMA TESTİ 02

3. x2 –4mx + 2m + 9 = 0
Hazine
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.

Kök - Katsayı İlişkisi 1 1 4


+ =
x1 x 2 5
ax2 + bx + c = 0 olduğuna göre, m kaçtır?

denkleminin kökleri x1 ve x2 ise, A) –3 B) –1 C) 0 D) 1 E) 3
b
x1 + x 2 = − ,
a
c
x1 ⋅ x 2 = ,
a


| x1 − x 2 | =
|a| 4. x2 – mx – 2 = 0

dır. Örneğin, x2 + 2x – 1 = 0 denkleminde, denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.


1 1
−2 + =2
x1 + x 2 = = −2
1 x12 x 22

−1 olduğuna göre, m nin pozitif değeri kaçtır?


x1 ⋅ x 2 = = −1
1
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
22 − 4 ⋅ 1⋅ ( −1)
| x1 − x 2 | = = 2 2 dir.
| 1|

1. x2 – x + 9 = 0
5. x2 + (x2 + 3)x + 3x1 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
denkleminin kökleri sıfırdan farklı x1 ve x2 sayıları-
Buna göre, x1 + x2 toplamının pozitif değeri
dır.
aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, denklemin küçük kökü kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 5
A) 3 B) –3 C) –6 D) –9 E) –11
D) 7 E) 11

6. x2 – mx + n = 0

2. x2 –4x + 2m – 3 = 0 denkleminin bir kökü 5,

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. x2 + (m – 3)x + k – 1 = 0


10. SINIF MATEMATİK

2x1 + x2 = 7 denkleminin bir kökü –4 olup diğer kökleri ortaktır.

olduğuna göre, m kaçtır? Buna göre, m kaçtır?

A) –1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 5 A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12

105
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER Kök - Katsayı İlişkisi ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

7. x2 + kx – 2x – 4 = 0
9. Kökleri 2 ve 3 - 2 olan ikinci dereceden denk-
x2 + kx + 2x + 12 = 0 lem aşağıdakilerden hangisidir?

denklemlerinin birer kökü ortak olduğuna göre, A) x 2 − (2 3 − 4)x + 3 = 0


k kaçtır?
B) x 2 − 3 x + 2 3 − 4 = 0
A) –2 B) –1 C) 2 D) 5 E) 6
C) x 2 − 2 3 x + 2 3 = 0

D) x 2 + 3 x − 2 3 − 6 = 0

E) x 2 + 2 3 x + 2 3 − 6 = 0

8. mx2 –(m + 1)x + n = 0 Hazine


4x2 – 6x + n + 2 = 0
m, n, k rasyonel sayılar olmak üzere, rasyonel kat-
denklemlerinin çözüm kümeleri aynı olduğuna
sayılı ikinci dereceden bir denklemin köklerinden biri
göre, (m, n) ikilisi aşağıdakilerden hangisidir?
m + n k ise diğeri m − n k dır.
A) (2, 2) B) (–1, 2) C) (2, –1)
Yani köklerden biri köklü ifade içeriyorsa diğeri onun
D) (–2, 2) E) (–3, 2)
eşleniğidir.

10. Rasyonel katsayılı ikinci dereceden bir denkle-


min köklerinden biri 3 - 1 olduğuna göre, bu
denklem aşağıdakilerden hangisidir?

A) x2 – 2x – 2 = 0 B) x2 –2x + 2 = 0
Hazine
C) x2 + 2x + 2 = 0 D) x2 + 2x – 2 = 0

Kökleri Bilinen II. Dereceden Denklemin Yazılması E) x2 – 2x = 0

Kökler toplamı T, kökler çarpımı Ç olan ikinci derece-


den denklem,

x2 – Tx + 4 = 0

biçimindedir. 11. x2 – 3x – 5 = 0

Örneğin, kökleri 1 ve –3 olan ikinci dereceden denk- denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.


lemi yazalım.
Kökleri 2x1 – 1 ve 2x2 – 1 olan ikinci dereceden
T = 1 + (–3) = –2 denklem aşağıdakilerden hangisidir?

Ç = 1 – (–3) = –3 A) x2 – 2x – 25 = 0 B) x2 – 4x– 25 = 0
10. SINIF MATEMATİK

x2 – (–2)x + (–3) = 0 C) x2 + 2x + 25 = 0 D) x2 + 4x + 25 = 0
x2 + 2x – 3 = 0 E) x2 + 4x – 25 = 0

1. D 2. D 3. E 4. B 5. D 6. B 7. D 8. A 9. B 10. D 11. B

106
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
Kök - Katsayı İlişkisi
PEKİŞTİRME TESTİ 02

1. x2 –x + 4 = 0 6. 2x2 – mx + n = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. denkleminin bir kökü 2,

x1 + x2 toplamının pozitif değeri x2 –(m + 3)x + k = 0


Buna göre,
aşağıdakilerden hangisidir? denkleminin bir kökü –2 olup diğer kökleri ortaktır.
Buna göre, m kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 5
A) –16 B) –14 C) –12 D) –10 E) –8
D) 7 E) 11

7. x2 + (k – 2)x – 2 = 0
2. 2x2 + 6x – m + 1 = 0
x2 + (k + 3)x – 7 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
denklemlerinin birer kökü ortak olduğuna göre, k
x1 – x2 = 5 kaçtır?

olduğuna göre, m kaçtır? A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 4

A) 9 B) 7 C) 5 D) 1 E) –2

8. 3x2 – (m – 1)x + n = 0
2x2 –(m + 2)x + n + 1 = 0
3. x2 + 5mx + 2m – 3 = 0
denklemlerinin çözüm kümeleri aynı olduğuna
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. göre, (m, n) ikilisi aşağıdakilerden hangisidir?
1 1 5 A) (–3, 1) B) (–3, –1) C) (–8, –3)
+ =−
x1 x 2 3
D) (3, 8) E) (–8, –1)
olduğuna göre, m kaçtır?

A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 4
9. Rasyonel katsayılı ikinci dereceden bir denkle-
min köklerinden biri 2 - 2 olduğuna göre, bu
4. x2 + (m – 6)x + m + 4 = 0 denklem aşağıdakilerden hangisidir?
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. A) x2 – 4x + 2 = 0 B) x2 + 4x – 2 = 0

x12 + x 22 = 43 C) x2 + 4x + 2 = 0 D) x2 – 4x – 2 = 0
E) x2 – 2x – 2 = 0
olduğuna göre, m nin negatif değeri aşağıdaki-
lerden hangisidir?

A) –5 B) –4 C) –3 D) –2 E) –1 10. x2 – 5x – 4 = 0
denkleminin köklerinin 2 fazlasını kök kabul
eden ikinci dereceden denklem aşağıdakilerden
5. x2 + (x1 – 2)x – 2x2 = 0
hangisidir?
denkleminin sıfırdan farklı kökleri x1 ve x2 sayılarıdır. A) x2 – 3x – 10 = 0 B) x2 + 3x – 9 = 0
10. SINIF MATEMATİK

Buna göre, denklemin büyük kökü kaçtır? C) x2 + 9x + 10 = 0 D) x2 – 9x –10 = 0

A) –6 B) –2 C) 1 D) 2 E) 6 E) x2 – 9x + 10 = 0
1. C 2. A 3. A 4. E 5. E 6. B 7. D 8. A 9. C 10. E

107
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
Kök - Katsayı İlişkisi
ÖDEV TESTİ 02

1. x2 – (m – 1)x + 4 = 0 6. 3x2 + 2mx + n = 0


denkleminin bir kökü –1,
denkleminin kökleri x1 ve x2 olmak üzere,
x2 – 2mx + 2x + k = 0
x1 + x 2 = 3
denkleminin bir kökü 1 olup diğer kökler ortaktır.
tür. Buna göre, n ile k arasındaki bağıntı aşağıdaki-

Buna göre, m aşağıdakilerden hangisidir? lerden hangisidir?


A) n – 3k = 0 B) 3n – k = 0
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
C) n + 3k = 0 D) 2n + k = 0
E) k + n = 0
2. x2 – (m + 3)x + 12 = 0

denkleminin kökleri ardışık iki tam sayı olduğuna 7. x2 + 3x – 7 + k = 0


göre, m nin alabileceği değerlerin toplamı kaç-
x2 + 7x + 5 + k = 0
tır?
denklemlerinin bir kökü ortak olduğuna göre, k
A) –10 B) –6 C) 4 D) 6 E) 10 kaçtır?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

3. mx2 –(5m – 1)x + 3m = 0


8. (m – 1)x2 + (m + 1)x + n + 1 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
2x2 + 3x + n – 1 = 0
1 1 4
+ = denklemlerinin çözüm kümeleri aynı olduğuna
x1 x 2 3
olduğuna göre, m kaçtır? göre, m + n toplamı kaçtır?
A) –8 B) –2 C) 2 D) 6 E) 8
A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 5

9. x2 + mx + n = 0
4. x2 + (m – 1)x + (m + 4) = 0
rasyonel katsayılı ikinci dereceden denklemin
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. köklerinden biri 2 - 2 olduğuna göre, m + n
1 51
+ = toplamı kaçtır?
2 2
x1 x 2 4
A) –6 B) –2 C) 0 D) 2 E) 6
olduğuna göre, m nin büyük değeri aşağıdakiler-

den hangisidir?

A) –54 B) –2 C) 2 D) 18 E) 54 10. 4x2 – 5x – 3 = 0


denkleminin köklerinin çarpmaya göre terslerini
kök kabul eden ikinci dereceden denklem aşağı-
5. x2 – (x1 – 2)x + 3x2 – 6 = 0 dakilerden hangisidir?
denkleminin kökleri x1 ve x2 sayılarıdır. A) 2x2 + 5x – 5 = 0 B) 3x2 + 5x – 4 = 0
10. SINIF MATEMATİK

Buna göre, denklemin büyük kökü kaçtır? C) 3x2 – 5x – 2 = 0 D) 3x2 + 5x – 2 = 0

A) –6 B) –2 C) 1 D) 2 E) 6 E) 3x2 + 5x + 4 = 0

1. C 2. B 3. C 4. B 5. E 6. C 7. C 8. E 9. E 10. B

108
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
II. Dereceden Denklem Yardımıyla Çözülebilen Denklemler
KAVRAMA TESTİ 03

4. 9x – 28 ⋅ 3x + 27 = 0
Hazine
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
Polinomların Çarpımı veya Bölümü Biçimindeki
Denklemler A) {–1, 1} B) {–3, 3} C) {0, 1}

P(x) ve Q(x) birer polinom olmak üzere, D) {0, 3} E) {0, 4}

a) P(x) ⋅ Q(x) = 0 ise P(x) = 0 veya Q(x) = 0 dır.


Yani çarpanlar ayrı ayrı sıfıra eşitlenerek kökleri
bulunur.
P( x )
b) = 0 ise P(x) = 0 ve Q(x) ≠ 0 dır.
Q( x )
Yani paydayı sıfır yapan değerler ifadeyi tanım-
Hazine
sız yaptığından çözüm kümesine alınmaz.
Köklü İfade İçeren Denklemlerin Çözümü

1. (x – 3) (x2 + x – 6) = x2 – 9 n f (x) = g( x )

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- biçimindeki denklemlerin çözülebilmesi için, eşitliğin
gisidir? her iki tarafının verilen kökün derecesi kadar kuvve-
ti alınır ve denklem kökten kurtarılır. Elde edilen yeni
A) {–3, 3} B) {–3, 2} C) {–2, 3}
denklemin kökleri bulunur. Ancak bulunan köklerin ilk
D) {–3} E) {3}
verilen denklemi sağlayıp sağlamadığına bakılmalıdır.
Sağlamayan kök ya da köklere yalancı kök denir. Ya-
lancı kökler çözüm kümesine dahil edilmezler.

( x 2 + 2x − 3)( x 2 − 4) 5. x = 5 + x +1
2. 2
=0
x +x−6
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
gisidir?
A) {–1, 3} B) {1, 3} C) {3, 8}
A) {–3, –2, 1} B) {–3, 1, 2} C) {–3, 2}
D) {3} E) {8}
D) {–2, 1} E) ∅

3. (x2 – 1)2 – 11(x2 – 1) + 24 = 0 6. 2x + 3 − x + 1 = 1

denkleminin çözüm kümesinin elemanlarının denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


10. SINIF MATEMATİK

çarpımı kaçtır? gisidir?

A) –36 B) –12 C) 0 A) {–1} B) {–1, 1} C) {1, 3}

D) 12 E) 36 D) {–1, 3} E) {–3, 1}

109
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER II. Dereceden Denklem Yardımıyla Çözülebilen Denklemler ������������ �
KAVRAMA TESTİ 03

7. x + 9 + x − 1 = 10 x 10. x2 – y2 = 64

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- x+y=6


gisidir? ikinci dereceden iki bilinmeyenli denklem sis-
 5   3  3  temini sağlayan (x, y) ikililerinin çözüm kümesi
A) − , − 1 B) −1,  C) − , 1
 3   5  5  aşağıdakilerden hangisidir?
 5 3  A) {(–1, 1)} B) {(–5, 1)}
D) 1,  E)  , 1
 3 5 
C) {(5, 1)} D) {(–1, 5)}

E) {(–5, –1)}

Hazine

Mutlak Değer İçeren Denklemlerin Çözümü

Mutlak değerli denklemler çözülürken, mutlak değerli


ifadenin içini sıfır yapan x değerleri bulunur (Mutlak
değerli ifadenin içini sıfır yapan değerler kritik nokta
11. x2 + y2 = 106

olarak adlandırılır). Bulunan x değerleriyle oluşturulan x–y=4


aralıklarda mutlak değerli ifadelerin işaretleri belirlenir
denklem sistemini sağlayan (x, y) ikililerinin kü-
ve her aralık için ayrı ayrı çözüm yapılır.
mesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) {(–5, 9), (1, 5)} B) {(–5, –9), (9, 5)}

C) {(5, 1)} D) {(7, 3)}

8. x2 – |2x – 3| – 6 = 0 E) {(11, 7)}

denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi


aşağıdakilerden hangisidir?

A) {−1 − 10 , 1 + 10 } B) {−1 − 10 , 3}

C) {−3, 1 + 10 } D) {−3, − 1 − 10 }

E) {1 + 10 , 3}

12. x2 – xy + y2 = 12

x2+ xy + y2 = 18

9. x2 – 6x + 9 = 2|x – 3| olduğuna göre, x + y toplamının pozitif değeri


kaçtır?
denklemini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaç-
10. SINIF MATEMATİK

tır? A) 15 B) 17 C) 2 5

A) –15 B) –5 C) 3 D) 5 E) 15 D) 21 E) 2 7

1. A 2. D 3. E 4. D 5. E 6. D 7. D 8. B 9. E 10. C 11. B 12. D

110
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
II. Dereceden Denklem Yardımıyla Çözülebilen Denklemler
PEKİŞTİRME TESTİ 03

1. (x + 1)(x2 –5x + 4) = x2 – 1
6. 2x − 1 + x − 1 = 1
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
gisidir?
A) {–1, 1} B) {–1, 5} C) {–1, 1, 5}
A) {1, 5} B) {2, 5} C) {1}
D) {1, 5} E) {–5, –1, 1}
D) {5} E) {2}

x +1 x +1 7. x + 3 + x −1 = 2 x
2. + =0
x −1 x − 3
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesinin elemanlarının
gisidir?
toplamı kaçtır?
 3
A) {1} B) {–1} C) − 
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2  4

 3  3 
D) 1,  E) − , 1
 4  4 

3. (x2 + 2)2 – 9(x2 + 2) + 18 = 0


8. x2 = |2x – 3|
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir? denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) {–2, –1, 1, 2} B) {–3, –1, 1, 3}
A) {–3, –1} B) {–1, 3} C) {–3, 1}
C) {–2, –1, 0} D) {0, 1, 2}
D) {–3} E) {–1}
E) {–1, 1}

9. (x – 3)2 – |x – 3| –6 = 0
4. 4x – 3 ⋅ 2x+2 + 32 = 0
denklemini sağlayan x değerlerinin toplamı aşa-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
ğıdakilerden hangisidir?
gisidir?
A) 6 B) 4 C) 2 D) –4 E) –6
A) {2, 3} B) {0, 2} C) {–2, –3}

D) {–2, 3} E) {–2, 0}
10. x2 – y2 = 72

x–y=4
5. x−2 = x−2
ikinci dereceden iki bilinmeyenli denklem siste-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- mini sağlayan (x, y) ikililerinin kümesi aşağıdaki-
gisidir? lerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) {2, 3} B) {0, 2} C) {0, 3} A) {(–11, 7)} B) {(–7, 11)} C) {(–11, 5)}

D) {2} E) {3} D) {(–11, –5)} E) {(11, 7)}

1. C 2. D 3. A 4. A 5. A 6. C 7. A 8. C 9. A 10. E

111
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
II. Dereceden Denklem Yardımıyla Çözülebilen Denklemler
ÖDEV TESTİ 03

1. x2 –16 = (x – 4) (x2 + x – 12) 6. x +1 + x −1 = 1

denkleminin çözüm kümesinin elemanlarının denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


çarpımı aşağıdakilerden hangisidir? gisidir?
5  1 3
A) 64 B) 32 C) –16 D) –32 E) –64 A) ∅ B)  , 2 C)  , 
4  2 2
1 5 
D)   E)  
2 4
x 2 1
2. + =
x2 − 1 x + 1 x2 − 1

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- 7. 4 x + 16 + 4 x − 4 = 2 5 x


gisidir?
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
A) {–2, 1} B) {–2, 2} C) {–2, –2} gisidir?

D) {2, 2} E) ∅ A) {–1, 5} B) {–5, 1} C) {1, 5}

D) {–5} E) {–1}

3. (x – 2)2 + 7(x – 2) + 12 = 0
8. x|x – 5| = 6
denklemini sağlayan x gerçek sayılarının toplamı
denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi
aşağıdakilerden hangisidir?
aşağıdakilerden hangisidir?
A) –7 B) –3 C) 0 D) 3 E) 7
A) {–1, 2, 3, 6} B) {–1, 2, 3, 4}

C) {–1, 2, 6} D) {2, 3, 6}

E) {–1, 3, 4}
x
4. 3x − 4 ⋅ 3 2 +3 =0

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


9. x 2 − 4 x = x 2 − 8 x + 16
gisidir?
denkleminin çözüm kümesinin elemanlarının
A) {–2, 0} B) {–1, 0} C) {–1, 1}
toplamı kaçtır?
D) {1, 0} E) {0, 2}
A) –4 B) –3 C) –1 D) 3 E) 4

5. x = 3 − x −1 10. |x2 – y2| = 8

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- |x – y| = 2


gisidir?
denklem sistemini sağlayan kaç farklı (x, y) sıralı
10. SINIF MATEMATİK

A) {2, 5} B) {0, 2} C) {1, 2} ikilisi vardır?

D) {2} E) {5} A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

1. C 2. E 3. B 4. E 5. D 6. A 7. C 8. D 9. D 10. E

112
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
BÖLÜM TESTİ 01

1. m bir gerçek sayı olmak üzere, 5. Karesi, kendisinin 7 katının 12 eksiğine eşit olan
x 2 − 4 x + m2 − 6m = 0 sayılar aşağıdaki kümelerden hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
denkleminin çift katlı bir kökü olduğuna göre,
m nin alabileceği değerler toplamı kaçtır? A) {–4, –1} B) {–3, 2} C) {3, 4}

A) –10 B) –6 C) 0 D) 6 E) 10 D) {–4, 3} E) {3, 5}

2. m ≠ 1 olmak üzere,

(m – 1)x2 – 4x + 2 = 0
6. 3x2 – (m – 1)x + 3m + 4 = 0

denkleminin köklerinden biri 1 olduğuna göre,


ikinci dereceden denkleminin farklı iki gerçek
diğer kökü kaçtır?
kökü olduğuna göre, m için aşağıdakilerden han-
8 4 8
gisi doğrudur? A) –3 B) − C) D) E) 3
3 3 3
A) m > –3 ve m ≠ 1 B) m < –3

C) m < 1 D) m < 3 ve m ≠ 1

E) m > 3

7. Çevresi (5x – 8) birim, alanı (3x2 –5x – 88) birim


kare olan karenin alanı kaç birim karedir?

3. 2x2 – 4x + m – 1 = 0 A) 36 B) 49 C) 64 D) 81 E) 100

denkleminin birbirine eşit iki gerçek kökü oldu-


ğuna göre, m kaçtır?

A) –3 B) –2 C) 0 D) 2 E) 3

8. (x + 1)x2–x–6 = 1

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


gisidir?
4. x2 – (m – 1)x + 9 = 0
10. SINIF MATEMATİK

A) {–1, 0, 1} B) {–2, 0, 2, 3}
denkleminin gerçek kökü olmadığına göre, m nin
alabileceği tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır? C) {–3, 0, 3} D) {–3, 0, 1}

A) 12 B) 11 C) 10 D) 9 E) 8 E) {–2, 0, 3}

113
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

9. x2 – 4x + m = 0 13. x2 – x + 16 = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.

x1 – x2 = 2 Buna göre, x1 + x2 toplamının pozitif değeri


kaçtır?
olduğuna göre, m kaçtır?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
A) 3 B) 2 C) 1 D) –2 E) –3

10. (2m – 1)x2 – (5 – m)x + n = 0

ikinci dereceden denkleminin kökleri x1 ve x2 olup


köklerin aritmetik ortalaması 2 dir. 14. x2 – 5mx + 3m + 2 = 0

Buna göre, m kaçtır? denkleminin kökleri x1 ve x2 olup, aralarında


1 1 5
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 + = bağıntısı vardır.
x1 x 2 2
Buna göre, m kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3

11. x2 + mx + n = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.

2x1 = x2

olduğuna göre, m ile n arasındaki bağıntı aşağı-


dakilerden hangisidir? 15. x2 – (5m + 2)x + p = 0

A) m2 – 9n = 0 B) 2m2 – 3n = 0 denkleminin kökleri,

C) 2m2 – 9n = 0 D) 2m2 + 3n = 0 (m + 2)x2 – (3m –1)x – n = 0

E) 2m2 + 9n = 0 denkleminin köklerinden 4 er fazla olduğuna


göre, m nin alabileceği değerler toplamı kaçtır?
3 1 1 1
A) − B) –1 C) − D) − E) −
2 2 3 5

12. abx2 + (a2 + b2)x + 2ab = 0

denklemi x değişkenine bağlı ikinci dereceden bir


denklem olup köklerinin toplamı, köklerinin çarpımı-
na eşittir.
16. x2 – 4x – 8 = 0
Buna göre, a ile b arasındaki bağıntı aşağıdaki-
lerden hangisidir? denkleminin kökleri x1 ve x2 olduğuna göre,
|x1 –x2| ifadesinin değeri kaçtır?
A) a – b = 0 B) a + b = 0
10. SINIF MATEMATİK

A) 2 3 B) 3 3 C) 4 3
C) 2a – b = 0 D) 2b – a = 0
D) 5 3 E) 6 3
E) 2a – 3b = 0

1. D 2. D 3. E 4. B 5. C 6. B 7. C 8. E 9. A 10. D 11. C 12. B 13. D 14. A 15. E 16. C

114
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
BÖLÜM TESTİ 02

1. ax2 – (a2 + b)x + a ⋅ b = 0 5. px2 – (p2 + p – 6)x – 18 = 0

denklemi x değişkenine bağlı ikinci dereceden denkleminin simetrik iki gerçek kökü olduğuna
bir denklem olduğuna göre, bu denklemin kökle- göre, bu denklemin küçük kökü kaçtır?
rinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
A) 5 B) 3 C) –1 D) –3 E) –5
a
A) –a B) –b C)
b
b
D) E) a + b
a

6. a ≠ 0 olmak üzere,

ax2 + bx + c = 0
2. ax2 + (a + b)x + b = 0
denkleminin katsayıları arasında, a + b + c = 0 ba-
denklemi x değişkenine bağlı ikinci dereceden bir
ğıntısı olduğuna göre, bu denklemin köklerinden
denklemdir.
biri aşağıdakilerden hangisidir?
Bu denklemin çakışık iki kökünün olduğuna b c
A) –1 B) 0 C) 1 D) E) −
göre, a ile b arasındaki bağıntı aşağıdakilerden a b
hangisidir?

A) a + b = 0 B) a – b = 0

C) 2a – b = 0 D) 2b – a = 0

E) a + 2b = 0
7. a ≠ 0 olmak üzere,

ax2 + bx + c = 0

denkleminin katsayıları arasında a + c – b = 0 ba-

3. 3x2 – 6mx + 2n = 0 ğıntısı olduğuna göre, bu denklemin köklerinden


biri aşağıdakilerden hangisidir?
x değişkenine bağlı ikinci dereceden denkleminin
b c
kökleri –1 ve 2 dir. A) –1 B) 0 C) 1 D) E) −
a b
n
Buna göre, oranı kaçtır?
m
A) 4 B) 2 C) –2 D) –4 E) –6

8. 89x2 – mx + 41 = 0

denkleminin köklerinden biri 1 olduğuna göre,


4. x2 + (3m – 6)x – 2m + 1 = 0
diğer kökü kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

denkleminin simetrik iki kökü olduğuna göre, bu 89 41


A) − B) –1 C) −
denklemin kökler çarpımı kaçtır? 41 89
41 89
A) –6 B) –3 C) 3 D) 6 E) 8 D) E)
89 41

115
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

9. x2 –4ax + a + 2 = 0 13. x2 + ax + b = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 olup kökler arasında denkleminin iki gerçek kökü x1 ve x2 dir.
x1 – 3x2 = 0 bağıntısı olduğuna göre, a nın değer-
Köklerin aritmetik ortalaması 5 ve geometrik or-
lerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
talaması 4 olduğuna göre, a ⋅ b çarpımı kaçtır?
3 2 3
A) − B) –1 C) − D) 0 E)
2 3 2 A) –160 B) –80 C) –10

D) 80 E) 160

10. İkinci dereceden bir bilinmeyenli bir denklemin


gerçek kökleri x1 ve x2 olup kökler arasında,

x1(2x2 – 1) – x2 = 2m + 4 14. x2 + 2ax + b = 0


x1(x2 + 1) + x2(x1 + 1) = 2m denkleminin kökleri a ve b olduğuna göre, a + b
bağıntıları olduğuna göre, m için aşağıdakilerden toplamı kaçtır?
hangisi doğrudur? A) –3 B) –2 C) 0 D) 2 E) 3
A) m ≤ 2 B) m ≤ 1 C) m ≤ 0

D) m ≥ 0 E) m ≥ –1

15. x2 – 2x + n = 0
11. ax2 – (a – 1)x + b = 0 denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
2x2 – 3x + b + 2 = 0 Kökler arasında x12 - x22 = 8 bağıntısı olduğuna
denklemlerinin çözüm kümeleri aynı olduğuna göre, n kaçtır?
göre, (a, b) ikilisi aşağıdakilerden hangisidir? A) 3 B) 2 C) –1 D) –2 E) –3
A) (–2, –1) B) (–2, 1) C) (–1, 2)

D) (–2, 2) E) (–2, 3)

16. 4x2 – (3a + 2)x + 3 = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 olup, kökler arasın-


12. a pozitif bir gerçek sayı olmak üzere,
x1 x2 10
da + = bağıntısı olduğuna göre, a nın
x2 – (a + 3)x + 4a = 0 x 2 x1 3
alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır?
denkleminin köklerinin aritmetik ortası, geomet-
rik ortasına eşit olduğuna göre, a nın alabileceği 20 10
10. SINIF MATEMATİK

A) − B) − C) 2
3 3
değerlerin toplamı kaçtır?
10 20
D) E)
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 3 3

1. D 2. B 3. E 4. B 5. D 6. C 7. A 8. D 9. C 10. C 11. A 12. D 13. A 14. B 15. E 16. A

116
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
BÖLÜM TESTİ 03

1. x2 + mx – 1 = 0 5. x2 – mx + n = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. rasyonel katsayılı ikinci dereceden denkleminin


1 1 köklerinden biri 2 - 1 olduğuna göre, m + n
+ =6
x12 x 22 toplamı kaçtır?

olduğuna göre, m nin negatif değeri aşağıdaki- A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

lerden hangisidir?

A) –1 B) –2 C) –3 D) –4 E) –5

6. İkinci dereceden x değişkenine bağlı bir denkle-


 1 1
min çözüm kümesi - ,  olduğuna göre, bu
 2 3
denklem aşağıdakilerden hangisidir?
2. x2 – (x1 – 3)x + 2x2 – 3 = 0
A) 6x2 –x – 1 = 0 B) 6x2 – x + 1 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 sayılarıdır.
C) 6x2 + x – 1 = 0 D) 3x2 + x – 3 = 0
Buna göre, denklemin büyük kökü kaçtır?
E) x2 + x – 1 = 0
A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 5

7. 2x2 – 2x – 1 = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.


3. x2 + x + m – 1 = 0
Kökleri x1 + 1 ve x2 + 1 olan ikinci dereceden
2x2 + 3x + 2m + 3 = 0
denklem aşağıdakilerden hangisidir?
denklemlerinin birer kökleri ortak olduğuna göre,
A) x2 – 3x + 1 = 0 B) 2x2 – 3x + 2 = 0
m kaçtır?
C) 2x2 – 6x + 1 = 0 D) 2x2 – 6x + 3 = 0
A) –19 B) –13 C) –11 D) –7 E) –5
E) 3x2 – 6x + 2 = 0

4. x2 – (m + 1)x + n = 0 8. 3x2 – 5x – 2 = 0

denkleminin bir kökü 2, denkleminin köklerinin çarpmaya göre terslerini


kök kabul eden ikinci dereceden denklem aşağı-
x2 + (m – 1)x + k = 0
dakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

denkleminin bir kökü –1 olup diğer kökler ortaktır.


A) 2x2 – 5x – 1 = 0 B) 2x2 + 5x – 3 = 0
Buna göre, m kaçtır?
C) 2x2 – 3x + 5 = 0 D) x2 – 3x + 5 = 0
3 1 3
A) − B) –1 C) D) 1 E)
2 2 2 E) x2 – 5x + 3 = 0

117
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 03

9. x2 – mx + m – 2 = 0 13. x2 – (a – 1)x + a = 0

denkleminin bir kökü m ve n ≠ 0 olmak üzere, denkleminin kökleri x1 ve x2 olup aralarında


x1 – x2 = 1 bağıntısı olduğuna göre, a nın alabile-
(m + 1)x2 + (m + n)x + 2n = 0
ceği değerlerin çarpımı kaçtır?
denkleminin bir kökü n olduğuna göre, m ⋅ n çar-
A) –6 B) –3 C) 0 D) 3 E) 6
pımı kaçtır?

A) –4 B) –2 C) –1 D) 2 E) 4

10. x2 – 3x + a + 2 = 0

x2 + 2x + a – 8 = 0
14. (a – 4)x2 + 4x – 2a + 5 = 0

denkleminin köklerinden biri diğerinin çarpmaya


denklemlerinin birer kökleri ortak olduğuna göre,
göre tersi olduğuna göre, a kaçtır?
a kaçtır?
A) –3 B) –1 C) 0 D) 3 E) 4
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

11. x2 + mx + n = 0

denkleminin bir kökü 2,

x2 + ax + b = 0 15. 2ax2 – ax + 1 = 0

denkleminin bir kökü –4 ve bu iki denklemin di- denkleminin köklerinden biri diğerinin iki katı ol-

ğer kökleri eşit olduğuna göre, a – m kaçtır? duğuna göre, a kaçtır?

A) –6 B) –2 C) 0 D) 2 E) 6 A) 9 B) 6 C) 3 D) –6 E) –9

12. (a – 2)x2 – 2x – a = 0
16. 3x2 –8x + 2 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 olup aralarında
denkleminin kökleri m ve n dir.
x12 + x22 = 6 bağıntısı olduğuna göre, a nın alabi-
1 1
leceği değerlerin toplamı kaçtır? Buna göre, + toplamı kaçtır?
2 2
10. SINIF MATEMATİK

3m - 8m 3n - 8n
A) –5 B) −2 5 C) 2 5
8 2 8
A) − B) –1 C) − D) 1 E)
D) 5 E) 8 3 3 3

1. B 2. D 3. A 4. E 5. A 6. C 7. D 8. B 9. B 10. C 11. E 12. D 13. C 14. D 15. A 16. B

118
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
BÖLÜM TESTİ 04

1. x2 – 2(a + 1)x + a + 1 = 0 5. x2 + (x1 – 2)x – 2x2 = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 olup, kökler arasın- denkleminin sıfırdan farklı kökleri x1 ve x2 oldu-

da x12 + x22 = 30 bağıntısı olduğuna göre, a nın ğuna göre, x1 + x2 toplamı kaçtır?

alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır? A) –6 B) –4 C) –1 D) 4 E) 6


4 2 4
A) –7 B) − C) D) E) 7
7 7 7

2. m ve n pozitif tam sayılar olmak üzere,

x2 – m2 ⋅ n ⋅ x + 2m + n = 0
6. x2 + (2 – x1)x + x2 + 6 = 0
denkleminin kökler toplamı 16 olduğuna göre,
kökler çarpımının alabileceği en büyük değer denkleminin kökleri x1 ve x2 olduğuna göre,
kaçtır? x1 ⋅ x2 çarpımı kaçtır?

A) 9 B) 12 C) 15 D) 18 E) 21 A) 6 B) 4 C) –1 D) –4 E) –6

3. 5x2 – 3x – 5 = 0

denkleminin köklerinin toplamaya göre terslerini


kök kabul eden ikinci dereceden denklem aşağı-
dakilerden hangisidir?
7. 2x2 + 8x + m2 + n2 = 0
A) 3x2 – 5x –5 = 0 B) 3x2 + 5x – 5 = 0
denkleminin kökleri m ve n olduğuna göre, m nin
C) 5x2 – 5x – 3 = 0 D) 5x2 + 3x – 5 = 0 değeri kaçtır?

E) 5x2 –3x + 5 = 0 A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3

4. x2 + 4x + 3 = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.

Buna göre, kökleri x1 ⋅ x2 ve x1 + x2 olan ikinci


dereceden denklem aşağıdakilerden hangisidir? 8. x2 – 6x – 18 = 0
10. SINIF MATEMATİK

A) x2 – 12x + 1 = 0 B) x2 – x + 12 = 0 denkleminin kökleri x1 – x2 ve x1 + x2 dir.


2 2
C) x2 + x – 12 = 0 D) x2 – x – 12 = 0 Buna göre, x1 + x2 toplamı kaçtır?

E) x2 + 12x + 1 = 0 A) 18 B) 27 C) 36 D) 48 E) 54

119
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 04

9. –2x2 + (m + 1)x + 3 = 0 13. a(x – 2)2 + b(x – 2) + c = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 olup aralarında denkleminin kökler toplamı 5 olduğuna göre,


x1 ⋅ x22 + x2 ⋅ x12 = 3 bağıntısı bulunduğuna göre, ax2 + bx + c = 0
m kaçtır?
denkleminin kökler toplamı kaçtır?
A) –5 B) –4 C) –3 D) 4 E) 5
A) –1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

10. 5x2 + 20x + m = 0


14. ax2 + bx + c = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
denkleminin kökler toplamı 5 olduğuna göre,
Kökler arasında (2x1 – 5) (2x2 – 5) = 45 bağıntısı
a(x – 3)2 + b(x – 3) + c = 0
olduğuna göre, m kaçtır?
denkleminin kökler toplamı kaçtır?
A) –45 B) –35 C) –25 D) –15 E) –5
A) –1 B) 1 C) 5 D) 8 E) 11

11. x2 – 2x – 4 = 0
15. x2 –8x + 9 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
12 12
Buna göre kökleri ve olan ikinci
x1 + x 2 x1 ⋅ x 2 Buna göre, x1 ⋅ x2 - x2 ⋅ x1 farkının pozitif de-
dereceden denklem aşağıdakilerden hangisidir? ğeri kaçtır?

A) x2 –18x + 3 = 0 B) x2 + 3x + 2 = 0
A) 3 2 B) 2 3 C) 6
C) x2 –3x + 2 = 0 D) x2 – 3x – 18 = 0
D) 3 E) 2
E) x2 + 3x – 18 = 0

3 x 2 − 12xy + 2y 2
16. = y2
12. x2 + mx + n = 0 5
denklemi x değişkenine bağlı ikinci dereceden
rasyonel katsayılı ikinci dereceden bir denklemdir.
bir denklem olduğuna göre, x in y cinsinden ala-
Bu denklemin köklerinden biri 2 - n olduğuna bileceği değerlerin toplamı aşağıdakilerden han-
10. SINIF MATEMATİK

göre, n kaçtır? gisidir?

A) –3 B) –2 C) 1 D) 2 E) 3 A) 3y B) 4y C) 5y D) 6y E) 8y

1. A 2. D 3. D 4. C 5. D 6. B 7. A 8. C 9. A 10. C 11. D 12. D 13. B 14. E 15. A 16. B

120
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
BÖLÜM TESTİ 05

1. x2 – 4 = (x – 2) (x2 + 5x + 6) x2 + 5x − 6
5. =0
denkleminin çözüm kümesinin elemanlarının x2 − 3x + 2
çarpımı kaçtır? denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) –8 B) –4 C) 0 D) 4 E) 8
A) {–6, 1} B) {–2, 1, 2} C) {–6, 1, 2}

D) {1} E) {–6}

1 1
2. x2 + =9−
3−x x−3
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
x 2 − 5 x − 14
gisidir? 6. =0
2x + m
A) {–3, 0, 3} B) {–3, 0} C) {0, 3} denkleminin çözüm kümesi bir elemanlı olduğu-
na göre, m nin alabileceği değerler toplamı kaç-
D) {–3} E) ∅
tır?

A) –14 B) –10 C) –6 D) –2 E) 2

( x 2 − 8 x + 15)( x 2 + 7 x + 10)
3. =0
( x + 2)( x 2 − 2x − 15)
(3 x + m)( x − 4)
denkleminin çözüm kümesinin eleman sayısı 7. =0
x−4
kaçtır?
denkleminin çözüm kümesi bir elemanlı olduğu-
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 na göre, m aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) –12 B) –6 C) –3 D) 6 E) 12

4. (x2 – 5x + 6) ⋅ (x2 –9) = 0


x x +1 5
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- 8. = +
x + 1 x − 4 x2 − 3x − 4
gisidir?
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
10. SINIF MATEMATİK

A) {–2, 1, 2} B) {–1, 0, 1} gisidir?

C) {–3, 2, 3} D) {–2, –1, 2} A) {1} B) {–4} C) {–1}

E) {–3, –2, –1} D) {4} E) ∅

121
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 05

13. 2x + 3 + 3 x + 3 = 10 x + 11
9. 2x − 9 − x + 8 = 0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
gisidir?
A) ∅ B) {–1, 0} C) {–1, 7}
A) ∅ B) {8, 11} C) {8, 17}
D) {–1, 11} E) {–1}
D) {8} E) {17}

14. 11 + 3 x − 1 = 3
10. 2x − 7 − 1 = x − 4
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
gisidir?
A) ∅ B) {–7} C) {–26}
A) ∅ B) {4, 8} C) {4, 6}
D) {–54} E) {–63}
D) {6, 8} E) {8, 16}

15. |2x – 5| = |x + 2|
11. x = −1 + x + 1
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- gisidir?
gisidir?
A) {–7, 1} B) {–1, 5} C) {–7, –1}
A) {0} B) {1} C) {–1, 0}
D) {–1, 7} E) {1, 7}
D) {0, 1} E) {–1, 1}

16. |2x + 10| ⋅ |x – 3| = 0


12. 2x − 1 + 3 x − 2 = 2
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
gisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) {–5, 3} B) {–3, 5} C) {–3, –1}


A) {–1, –41} B) {0, 1} C) {1, 41}

D) {1} E) {41} D) {–1, 3} E) {–5, –3}

1. B 2. D 3. B 4. C 5. E 6. B 7. A 8. E 9. E 10. B 11. C 12. D 13. D 14. B 15. E 16. A

122
3 BÖLÜM
II. DERECEDEN DENKLEMLER
BÖLÜM TESTİ 06

1. (x2 – 1)2 + 5(x2 – 1) – 6 = 0


 2 1  
2
1
2
5.  x + 2 + 2 − 5 x +  + 4 = 0
denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi  x   x

kaç elemanlıdır? denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi

A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0 kaç elemanlıdır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

x +1 6
2. − −1= 0
3 x +1
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- 6. Aşağıdakilerden hangisi,

gisidir? x4 – 6x2 + 8 = 0

A) {–3, 4} B) {–4, 5} C) {–2, 2} denkleminin bir kökü değildir?

D) {–1, 2} E) {2, 4} A) –2 B) − 2 C) 1

D) 2 E) 2

2
 x+7   x+7 
3.   − 4 +3 =0
 2x − 1   2x − 1 
denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi
aşağıdakilerden hangisidir?
7. 4x – 5 ⋅ 2x + 4 = 0
A) {2, 8} B) {–8, –2} C) {–8, 1} denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
D) {–2, 8} E) {–1, 8}
A) {–2, 2} B) {–1, 2} C) {–1, 0}

D) {–2, 0} E) {0, 2}

4. (2x2 – 5x)2 + (2x2 – 5x) – 2 = 0

denklemini sağlayan x değerlerinden biri aşağı-


dakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) –1 B) −
1
C)
1 8. 2x − 6 ⋅ 2 2 + 8 = 0
2 2
denkleminin kökler çarpımı kaçtır?
5 + 11
D) 1 E)
2 A) –8 B) –4 C) 2 D) 4 E) 8

123
3. BÖLÜM II. DERECEDEN DENKLEMLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 06

9. x2 – |x| – 6 = 0 13. x ⋅ |x| = 9

denkleminin gerçek köklerinin çarpımı kaçtır? denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) –36 B) –9 C) –6 D) 9 E) 36
A) ∅ B) {–9, 9} C) {–3, 3}

D) {–3} E) {3}

14. x2 + 9 = 6|x|
10. x2 – 9 = |x – 3|
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin gerçek köklerinin toplamı kaçtır? gisidir?
A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3
A) {–3, 3} B) {–2, 2} C) {–1, 1}

D) {–3} E) {–2}

15. x2 + y2 = 20

x–y=2
11. x2 – 10x + 25 = 2|x – 5|
denklem sisteminin çözüm kümesi olan (x, y) iki-
denklemini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaç-
lileri aşağıdakilerden hangisidir?
tır?
A) {(2, 4), (4, 2)} B) {(–2, 4), (4, 2)}
A) 15 B) 42 C) 70 D) 84 E) 105
C) {(–2, –4), (4, 2)} D) {(–2, 4), (–4, 2)}

E) {(–4, 2), (–2, 4)}

16. x2 + y2 = 8

x ⋅ y = –4

12. x2 − 3x = x2 − 6x + 9 denklem sistemini sağlayan (x, y) ikililerinden

denkleminin çözüm kümesinin elemanlarının biri aşağıdakilerden hangisidir?


10. SINIF MATEMATİK

toplamı kaçtır?
A) (–4, 1) B) (–2, –2) C) (–2, 2)
A) –3 B) –2 C) –1 D) 2 E) 3
D) (–1, 4) E) (2, 2)
1. C 2. B 3. A 4. C 5. C 6. C 7. E 8. E 9. B 10. A 11. E 12. D 13. E 14. A 15. C 16. C

124
4. EŞİTSİZLİKLER
BÖLÜM

ALT ÖĞRENME ALANLARI


 A

 A

 A

 A

 A

 A
.
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
KAVRAMA TESTİ 01

2. A = [3, 6]
Hazine
B = [4, 8]

a, b gerçek sayılar ve a < b olsun. ifadelerine göre, A ∩ B kümesi aşağıdakilerden


hangisine eşittir?
• a ve b sayıları ve bu sayılar arasındaki tüm ger-
çek sayıları içine alan küme [a, b] veya a ≤ x ≤ b, A) [3, 4] B) [4, 6] C) [6, 8]
x ∈ R şeklinde gösterilir.
D) [3, 8] E) (3, 6]
� �

• a ve b sayılarının arasındaki tüm gerçek sayıları


içine alan küme (a, b) veya a < x < b, x ∈ R şek-
linde gösterilir.
� �

• a ve b sayılarından birisi dahil ve arasındaki


tüm gerçek sayıları içine alan küme [a, b) veya
a ≤ x < b, x ∈ R şeklinde gösterilir.
� �

3. (–∞, 2) ∪ [–1, 5)
Örneğin;
ifadesinin farklı bir gösterimi aşağıdakilerden
• 1 ≤ x ≤ 3 eşitsizliğine göre, x ∈ [1, 3] tür.
hangisidir?
� �

A) (–∞, 5) B) (–∞, –1) C) [–1, ∞)
• –2 < x < 2 eşitsizliğine göre, x ∈ (–2, 2) dir.
D) (2, 5) E) (2, ∞)
�� �

• 4 ≤ x eşitsizliğine göre, x ∈ [4, ∞) dir.



1. –2 ≤ x ≤ 4

eşitsizliğine göre, aşağıdakilerden hangisi yan-


lıştır?

A) x ∈ [–2, 4] 4. � �

B) –1 ≤ x + 1 ≤ 5 Yukarıda sayı doğrusunda gösterilen ifade aşağı-


dakilerden hangisi ile ifade edilebilir?
x
10. SINIF MATEMATİK

C) –1 ≤ ≤2
2 A) (1, 7] B) (–∞, 1] ∪ (7, ∞)
D) 2 ≤ –x ≤ – 4
C) [1, 7) D) R – (1, 7]
�� �
E) E) R – [1, 7)

127
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

6. –3x – 12 ≤ 0
Hazine
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
a ≠ 0 olmak üzere,
A) (–∞, 4] B) [4, ∞) C) [– 4, ∞)
ax + b > 0, ax + b < 0, ax + b ≥ 0, ax + b ≤ 0
D) (– 4, ∞) E) (–∞, –4]
ifadelerinin her birine birinci dereceden bir bilinme-
yenli eşitsizlikler denir.
b
ax + b = 0 dan x = − bulunarak işaret tablosu ya-
a
pılır ve bizden istenen bölge taranarak çözüm kümesi
yazılır.
b

x –∞ a ∞
ax + b a ile zıt a ile aynı 7. 2(2 + x) – 4 < 10
işaretli işaretli
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
Örneğin, hangisidir?

3x – 6 ≤ 0 eşitsizliğinin çözüm kümesini yazalım. A) (–∞, 5) B) (5, ∞) C) (–∞, 5]

3x – 6 = 0 ⇒ x = 2 D) [–5, ∞) E) (–∞, –5)


x –∞ 2 ∞
3x – 6 – +

Bizden istenen 3x – 6 ≤ 0 olduğundan çözüm kümesi


(–∞, 2] olur.

8x − 1
8. ≤ 2x − 5
3
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
Uyarı A) [7, ∞) B) (–∞, 7) C) (–7, ∞)

D) (–∞, –7] E) [–7, ∞)


ax + b ≤ 0 ve ax + b ≥ 0 eşitsizliklerinin çözüm küme-
si yazılırken kök çözüm kümesine dahil edilir. çözüm
kümesine dahil olan kökler tabloda biçiminde, dahil
olmayan kökler biçiminde yazılır.

3x − 1 x
5. 2x – 6 > 0 9. > +2
2 4
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) (–∞, 3) B) (3, ∞) C) [3, ∞) A) (2, ∞) B) (–∞, 2) C) (–2, ∞)

D) (–∞, 3] E) (–3, ∞) D) (–∞, –2] E) [–2, ∞)

1. D 2. B 3. A 4. E 5. B 6. C 7. A 8. D 9. A

128
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. x bir tam sayıdır. 5. A = [–1, 10] ve B = [4, 12] ifadelerine göre, A ∩ B


kümesindeki tam sayı elemanlarının sayısı kaç-
x ∈ [–1, 5) olduğuna göre, x in kaç farklı değeri
tır?
vardır?
A) 4 B) 6 C) 7 D) 12 E) 14
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

2. � � 6. (–∞, 1] ∪ [3, ∞)

Yukarıdaki sayı doğrusundaki gösterim aşağıda- ifadesinin farklı bir gösterimi aşağıdakilerden
kilerden hangisi ile ifade edilebilir? hangisidir?

A) (2, 8) B) [2, 8] C) [2, 8) A) R – (1, 3) B) R – [1, 3]

D) (2, 8)] E) R – [2, 8) C) (–∞, ∞) D) R – [1, 3)

E) (–∞, 2] ∪ [1, ∞)

3. x ∈ (–∞, 0]

çözüm kümesinin sayı doğrusunda gösterimi


7. f(x) = 2x – 12
aşağıdakilerden hangisidir?
fonksiyonu için, aşağıdakilerden hangisi yanlış-
�� ��
tır?
� �
A) x < 6 ⇔ f(x) < 0
�� ��
B) x > 6 ⇔ f(x) >0
� �

�� C) x = 6 ⇔ f(x) = 0

� D) x ≥ 6 ⇔ f(x) ≥ 0

E) x < 0 ⇔ f(x) > 0

4. x ∈ [1, 5]

çözüm kümesine göre, aşağıdakilerden hangisi 8. 3x + 18 < 0


doğrudur?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
10. SINIF MATEMATİK

A) 1 < x ≤ 5 B) 3 ≤ x + 2 ≤ 5 hangisidir?
C) –5 ≤ –x ≤ –1 D) 0 ≤ x2 ≤ 25 A) (–∞, –6] B) [–6, ∞) C) (–∞, –6)
E) 1 ≤ 3x ≤ 15 D) (–∞, 6) E) (6, ∞)

129
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 01

9. –4x + 2 ≤ 10 13. 3 katının 4 eksiği kendisinin 2 katının 10 eksiğin-


den büyük olan kaç tane negatif tam sayı var-
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
dır?
hangisidir?

A) [2, ∞) B) [–2, ∞) C) (–∞, –2) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

D) (–∞, 2] E) (–2, ∞)

14. 5–2m –2 ≤ 25m+3

eşitsizliğini sağlayan negatif tam sayılar toplamı


10. 3(x – 2) + 4 < 7 kaçtır?

eşitsizliğini sağlayan x pozitif tam sayılarının


A) –1 B) –2 C) –3 D) – 4 E) –5
toplamı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

15. x ∈ [–1, ∞)

çözüm kümesi aşağıda verilen eşitsizliklerden


hangisine ait olabilir?
11. –2(2x – 1) + 7 ≥ x – 1
A) 2x – 1 ≤ x + 1 B)
x−3
≥ −x + 2
2
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
3x − 1 7 4x + 1
hangisidir? C) ≥ −x − D) ≥ −x + 4
3 3 4
A) (–∞, 2) B) (2, ∞) C) (–∞, 2] E) 5x + 2 ≤ 4x + 1

D) [2, ∞) E) (–∞, –2]

16. Bir ürünün maliyeti x TL, satış fiyatı y TL olmak üzere,


y = –5x + 24
x−3 x −1
12. +1> bağıntısı veriliyor.
2 3
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden Bu ürünün satışından kâr elde edildiğine göre,
hangisidir? aşağıdakilerden hangisi daima doğrudur?
10. SINIF MATEMATİK

A) (5, ∞) B) (–∞, 5) C) (–1, ∞) A) x < 4 B) x > 4 C) x > 5

D) [1, ∞) E) (1, ∞) D) x < 5 E) 4 < x < 5

1. C 2. C 3. D 4. C 5. C 6. A 7. E 8. C 9. B 10. B 11. C 12. E 13. E 14. C 15. C 16. A

130
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
ÖDEV TESTİ 01

1. x ∈ (–∞, –2) ∪ [1, ∞) 4. f(x) = 3x – 1

çözüm kümesinin sayı doğrusunda gösterimi fonksiyonuna göre, f(x) ∈ [–4, 11) ise, aşağıdaki-
aşağıdakilerden hangisidir? lerden seçeneklerden hangisi yanlıştır?

�� �� A) –1 ≤ x < 4 B) –8 < –2x ≤ 2

�� � �� � x−3 1
C) −2 ≤ < D) 0 ≤ x2 < 16
�� �� 2 2
E) –1 ≤ x3 – 1 < 63
�� � ��

��

5. Aşağıda verilenlerden hangisi veya hangileri


doğrudur?
5x − 6 1
I. < ise x > 1
−2 2
II. 2(4 – x) + 1 ≥ 3(6 – x) – 1 ise x ≤ 8
2. �� � 2x + 5 3x + 1
III. −2≤ ise; çözüm kümesi ∅ dir.
Yukarıdaki sayı doğrusundaki gösterim aşağıda- 2 3
kilerden hangisi ile ifade edilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

A) R – (–4, 4) B) R – [–4, 4] D) II ve III E) I ve III

C) R – (–4, 4] D) R – [–4, 4)
E) R – (–4, ∞)

1 1 1
6. ≤ <
8 4 − 2a 2
olduğuna göre, a nın alabileceği değer aşağıda-
3. A = (–6, 1] ∩ [–1, 6] kilerden hangisi olabilir?
5 8 4 3
B=R A) − B) − C) − D) 1 E)
2 3 3 2
ifadelerine göre, B – A gösterimi aşağıdakilerden
hangisidir?

�� ��

�� � �� � x −3 3 x −3
 1
�� �� 7.   >4 2
8
10. SINIF MATEMATİK

�� � �� � eşitsizliğini sağlayan x doğal sayıların toplamı

�� kaçtır?

�� �� �� � A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

131
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
ÖDEV TESTİ 01

8.
x –∞ –3 ∞ 12. İki katının 7 eksiğinin üçte biri, kendisinin 3 katı-
f(x) + – nın 2 fazlasının yarısından büyük olan en büyük
tam sayı aşağıdakilerden hangisidir?
Yukarıda işaret tablosu verilen f(x) değeri aşağı-
dakilerden hangisi olabilir? A) –4 B) –5 C) –6 D) –7 E) –8
−x + 3
A) f(x) = 2x + 6 B) f ( x ) =
3
12 − 4 x
C) f(x) = 1 – 3x D) f ( x ) = −
5
3x − 9
E) f ( x ) = x + 2 −1 − 5 x
2 13. 1 − 3x − ≤
3 2
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?

A) (–∞, –1] B) [–1, ∞) C) [1, ∞)


9. |5x – 1| ≤ 9 D) (–1, ∞) E) (–∞, 1)
eşitsizliğini sağlayan x tam sayılarının toplamı
kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
−2k + 3 k +1
4  27 
14.   ≥ 
9  8 

eşitsizliğini sağlayan en küçük k tam sayısı aşa-


ğıdakilerden hangisidir?

10. f(x), bire-bir ve örten bir fonksiyondur. A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

4 − 3x
f (x) =
5
11
fonksiyonuna göre, f -1(x) ≤ eşitsizliğini sağ-
3
layan kaç tane negatif tam sayı vardır? 2010
15. ≤ 2010
−7 x + 92
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?

A) (–∞, 13] B) (13, ∞) C) (2010, ∞)

D) [–13, ∞) E) (–∞, –13)

3 x + 10 2x + 5
11. Ali'nin yaşı ve kardeşi Veli'nin yaşı
2 3
tür. 16. 1 ≤ |x – 1| ≤ 10

Yaşları farkı 5 ten büyük olduğuna göre, yaşları eşitsizliğini sağlayan x tam sayılar toplamı kaç-
10. SINIF MATEMATİK

toplamı en az kaçtır? tır?

A) 17 B) 19 C) 24 D) 31 E) 34 A) 10 B) 20 C) 25 D) 30 E) 40

1. A 2. B 3. C 4. E 5. E 6. C 7. A 8. B 9. E 10. C 11. C 12. B 13. C 14. C 15. A 16. B

132
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
KAVRAMA TESTİ 02

Hazine Hazine
a ≠ 0 ve a, b, c gerçek sayılar olmak üzere, a ≠ 0 ve a, b, c gerçek sayılar olmak üzere,
f(x) = ax2 + bx + c = 0 f(x) = ax2 + bx + c = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 olsun. D = 0 iken
denkleminin kökleri x1 ve x2 olsun. (x1 < x2 kabul ede-
f(x) = ax2 + bx + c üç terimlisinin birbirine eşit iki kökü
lim). D > 0 iken, f(x) = ax2 + bx + c üç terimlisinin işaret
x1 = x2 olur. İşaret tablosu ise aşağıdaki gibidir.
tablosu aşağıdaki gibi olur.
x –∞ x1 = x2 ∞
x –∞ x1 x2 ∞ a ile aynı a ile aynı
a ile aynı a ile ters a ile aynı f(x)
f(x) işaretli işaretli
işaretli işaretli işaretli
Örneğin, x2 – 4x + 4 ≥ 0 eşitsizliğinin çözüm kümesini
Örneğin, x2 – 2x – 3 < 0 eşitsizliğinin çözüm kümesini gösterelim.
gösterelim. x2 – 4x + 4 = 0 için (x – 2)2 = 0, x1 = x2 = 2 dir.
x1 = x2 = 2 olduğundan 2 çift katlı köktür.
x2 - 2x – 3 = 0 için, x1 = –1 ve x2 = 3 tür.
–∞ 2 ∞
x –∞ –1 3 ∞
x2 – 4x + 4 + +
x2 – 2x – 3 + – +
çift katlı kök
Bizden istenen, x2 – 2x – 3 < 0 olduğundan çözüm
Bizden istenen x2 – 4x + 4 ≥ 0 olduğundan çözüm kü-
kümesi (–1, 3) tür.
mesi (–∞, 2) ∪ {2} ∪ (2, ∞) = R olur.

1. x2 – x – 6 ≤ 0
4. x2 – 8x + 16 > 0
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
hangisidir?
A) [–2, 3] B) [–3, 2] C) (–2, 3]
A) [4, ∞) B) ∅ C) R
D) (–∞, –2] E) (2, ∞)
D) R –{4} E) (–∞, –4)

2. –x2 + 2x + 8 > 0 5. –4x2 + 4x – 1 ≥ 0


eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? hangisidir?
A) (–4, 2) B) (2, 4) C) (–2, 4)  1
A) R B) ∅ C) − 
 2
D) (–∞, –2) E) (–4, ∞)
 1  1 
D) R − −  E)  − , ∞ 
 2  2 
3. f(x) = x2 – 4x
fonksiyonu veriliyor. 6. x2 + 12x + 36 < 0
10. SINIF MATEMATİK

f(x) < 0 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakiler- eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
den hangisidir? hangisidir?

A) (0, 4) B) (4, ∞) C) R – [0, 4] A) R B) ∅ C) (–∞, –6)

D) R – (0, 4) E) (–∞, 0) D) R – {–6} E) {–6}

133
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

Hazine Hazine
a ≠ 0 ve a, b, c gerçek sayılar olmak üzere, a ≠ 0 olmak üzere,
f(x) = ax2 + bx + c = 0 • ax2 + bx + c > 0 eşitsizliğinin daima sağlanma-
denkleminde D < 0 ise denklemin reel kökü yoktur. sı yani fonksiyonun daima pozitif değerli olması
O halde, f(x) = ax2 + bx + c üç terimlisinin işaret tablo- için, D < 0 ve a > 0 olmalıdır.
su aşağıdaki gibi olur. • ax2 + bx + c < 0 eşitsizliğinin daima sağlanması
x –∞ ∞ yani fonksiyonun daima negatif değerli olması
f(x) a ile aynı işaretli için, D < 0 ve a < 0 olmalıdır.

Örneğin, x2 + 2x + 4 > 0 eşitsizliğinin çözüm kümesini Örneğin,


gösterelim. D yı hesaplayalım. a = 1, b = 2, c = 3 tür.
f(x) = x2 + 5x + 8
D = b2 – 4ac = 4 – 4 ⋅ 1 ⋅ 3 = –8 < 0 dır.
fonksiyonu için, a = 1, b = 5, c = 8 dir.
Fonksiyonun işareti başkatsayı olan a nın işaretine
bağlıdır. D = b2 – 4ac = 25 – 4 ⋅ 1 ⋅ 8 = –7 < 0
x –∞ ∞
ve a > 0 olduğu için f(x) > 0 dır.
x2 + 2x + 4 + + + + + +

x2 + 2x + 4 > 0 eşitsizliğinin çözüm kümesi (–∞, ∞)


10. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi veya hangi-
veya R dir.
leri daima pozitiftir?

7. x2 – 4x + 5 > 0 I. f(x) = x2 – 6x + 11
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden II. g(x) = x2 – 5x – 6
hangisidir?
III. h(x) = –x2 + 3x – 4
A) (–1, 5) B) (–5, –1) C) (1, 5)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) R E) ∅
D) I ve II E) I ve III

11. Her x gerçek sayısı için,


8. –x2 + 6x – 10 > 0 –x2 + 6x + m – 1 < 0
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
eşitsizliği sağlandığına göre, m nin en geniş çö-
hangisidir?
züm aralığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) (–5, 2) B) (2, 5) C) (–5, –2)
A) (–∞, –8) B) (–∞, 8) C) (–8, ∞)
D) R E) ∅
D) (–8, 8) E) R

12. Her x gerçek sayısı için,

9. (x + 5)2 + a > 0 x2 + 4x – k > 0

eşitsizliğinin çözüm kümesinin R olması için a eşitsizliği sağlandığına göre, k nın en büyük tam
10. SINIF MATEMATİK

nın değeri aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? sayı değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 0 E) 1
A) –3 B) – 4 C) –5 D) –6 E) –7

1. A 2. C 3. A 4. D 5. C 6. B 7. D 8. E 9. E 10. A 11. A 12. C

134
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
PEKİŞTİRME TESTİ 02

1. x2 – 3x – 10 < 0 5. b < a < 0 olmak üzere,

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden x2 – (a + b)x + a ⋅ b > 0


hangisidir?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
A) [–2, 5] B) (–2, 5] C) (–2, 5) hangisidir?

D) (–∞, 5) E) (–2, ∞) A) R – [b, a] B) R – [a, b] C) R – (b, a)

D) R – (a, b) E) R

2. –x2 + 4x + 12 ≥ 0
6. 2(m2) ≤ 25m+6
eşitsizliğini sağlayan x doğal sayılarının toplamı
aşağıdakilerden hangisidir? eşitsizliğini sağlayan en büyük m tam sayısı kaç-
tır?
A) 17 B) 19 C) 21 D) 23 E) 25
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

3. 25 – x2 > 0 7. Karesi, kendisinin 30 fazlasından küçük olan kaç


eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x tam sayı değeri farklı doğal sayı vardır?
vardır?
A) 5 B) 6 C) 8 D) 10 E) 11
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

8. –2x2 + x + 3 ≤ 0

4. x2 – 6x ≤ 0 eşitsizliğinin çözüm aralıklarından biri aşağıdaki-

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden lerden hangisidir?


10. SINIF MATEMATİK

hangisidir?  3  3
A)  −1,  B)  −1,  C) (–∞, –1)
 2  2
A) (–∞, 0] B) [6, ∞) C) R – [0, 6]
3   3 
D) (0, 6) E) [0, 6] D)  , ∞  E)  − , 1
2   2 

135
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 02

9. f(x) = x2 + 5x 13. f(x) = –x2 + (k + 1)x – 4

fonksiyonu 24 ten küçük olduğuna göre, x in fonksiyonu veriliyor.


alabileceği pozitif tam sayı değerleri toplamı kaç-
f(x) < 0 koşulu, her x gerçek sayısı için sağlan-
tır?
dığına göre, k nın çözüm aralığı aşağıdakilerden
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 hangisidir?

A) (–3, 5) B) (–5, –3) C) (–5, 3)

D) (–∞, 3) E) (–5, ∞)

10. x2 + 10x + 25 ≥ 0 14. f(x) = x2 + mx – 2x + 4

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden fonksiyonu veriliyor.


hangisidir? f(x) > 3 koşulu, her x gerçek sayısı için sağlan-
A) (–∞, –5] B) [–5, ∞) C) R dığına göre, m nin alabileceği tam sayı değerleri
toplamı kaçtır?
D) R – {–5} E) ∅
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

15. Her x gerçek sayısı için,


11. x2 + 6x + 16 < 0 –x2–5x+3m–1
5 < 25
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
eşitsizliği sağlandığına göre, m nin en büyük tam
hangisidir?
sayı değeri kaçtır?
A) (2, 8) B) (–8, –2) C) ∅
A) 1 B) 0 C) –1 D) –2 E) –3
D) R E) (–2, 8)

16. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi veya hangi-


leri daima negatiftir?

12. Her x gerçek sayısı için, I. f(x) = –x2 + 7x – 12

x2 + 3x + m – 2 > 0 II. g(x) = –x2 + 3x + 15

eşitsizliği sağlandığına göre, m nin en küçük tam III. h(x) = x2 + 5x + 8


10. SINIF MATEMATİK

sayı değeri kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 D) I ve III E) I, II ve III

1. C 2. C 3. D 4. E 5. A 6. E 7. B 8. D 9. A 10. C 11. C 12. B 13. C 14. E 15. D 16. A

136
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
ÖDEV TESTİ 02

1. 4x2 – 4x – 3 ≤ 0 5. 0 < a < 1 olmak üzere,

eşitsizliğini sağlayan x tam sayılar toplamı kaç- 2


a−2k +6
≤ a11k
tır?
eşitsizliğini sağlayan kaç tane k tam sayısı var-
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 dır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

2. 14x – 8 – 3x2 ≥ 0

eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayısı var- 6. 3 eksiğinin karesi 16 dan küçük olan gerçek sayı-
dır? ların kümesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) (–1, 7) B) (–7, 1)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
C) (1, 7) D) R – [–1, 7]

E) (–7, –1)

3. a < 0 < b olmak üzere,

ax2 – x(ab + 1) + b < 0 7. x2 + kx + 64 ≥ 0

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğinin çözüm kümesi tüm gerçek sayılar
hangisidir? ise, k nın alabileceği tam sayılar çarpımı kaçtır?
1 
A)  , b  B) (a, b) A) –4 B) –16 C) –64
a 

 1 1  D) –128 E) –256
C)  −b,  D) R −  , b 
 a a 
1 
E) R −  , b 
a 

8. x2 – (m + 1)x + 1 = 0

denkleminin gerçek kökü olmadığına göre, m nin


4.
2
− 4 x −1
3x ≤ 81 alabileceği değerlerin kümesi aşağıdakilerden
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir? A) (–3, ∞) B) (–∞, 0)


A) (–∞, –1] B) [–1, 5] C) [5, ∞) C) (–3, 1) D) (–∞, 1) ∪ (–3, ∞)
D) (–1, 5) E) [–5, 1] E) R – [–3, 1]

137
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
ÖDEV TESTİ 02

m 13. a bir gerçek sayıdır.


9. x 2 + (m + 2)x − −1
2
x2 – a2 ≤ 0
denkleminin iki farklı gerçek kökü olduğuna
göre, m nin alabileceği değerler kümesi aşağıda- eşitsizliğinin çözüm kümesi [–3, 3] olduğuna
kilerden hangisidir? göre, a kaçtır?

A) (–4, –2) B) (2, 4) A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 3

C) (–∞, –4) D) (–2, ∞)

E) R – [–4, –2]

14. m bir gerçek sayıdır.


10. Her x gerçek sayısı için, x2 – 8x + m < 0

2x2 + x – 4k + 1 > 0 eşitsizliğinin çözüm kümesi (2, 6) olduğuna göre,


m kaçtır?
eşitsizliği sağlandığına göre, k nin en büyük tam
sayı değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 24

A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) –2

15. –2x2 + x – 10 > 0

11. f(x) = –x2 + 3x + k – 3 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


hangisidir?
fonksiyonu veriliyor.
A) R B) (–2, 5) C) (2, 5)
f(x) < 0 koşulu, her x gerçek sayısı için sağlan-
dığına göre, k nın en büyük üç tam sayı değeri D) (–5, 2) E) ∅
toplamı kaçtır?

A) –1 B) –2 C) –3 D) – 4 E) –5

16. 0 < a < 1 < b < c olmak üzere,


bx2 + ax + c > 0
12. x2 – mx – 4x + 6
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
ifadesi daima 5 ten büyük olduğuna göre, m nin
hangisidir?
aralığı aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) ∅ B) (–b, c) C) (c, b)
A) (–∞, –6) B) (–2, ∞) C) (2, 6)
 1 1
D)  ,  E) R
D) (–6, –2) E) (–6, 2) b c

1. D 2. D 3. E 4. B 5. E 6. A 7. E 8. C 9. E 10. C 11. C 12. D 13. E 14. D 15. E 16. E

138
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
KAVRAMA TESTİ 03

3. (x + 6) ⋅ (x – 3) ⋅ x ≥ 0
Hazine
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
P(x) ⋅ Q(x) şeklinde olan eşitsizlikler çözülürken, her
çarpanın kökü tabloya küçükten büyüğe doğru sırala- A) [–6, 0] ∪ [3, ∞) B) (–∞, –6] ∪ [0, 3]
nır ve çarpanların işaretlerinin çarpılmasıyla çarpımın
C) (–6, 0] D) [0, 3)
işareti belirlenir.
E) [–6, 0) ∪ (3, ∞)
Örneğin,

(x – 1) ⋅ (x + 2) < 0

eşitsizliğinin çözüm kümesini bulalım.

x – 1 = 0 için, x1 = 1
4. –x ⋅ (x + 4) ⋅ (x2 – 2x – 3) > 0
x + 2 = 0 için, x2 = –2
x –∞ –2 1 ∞ eşitsizliğini sağlayan x pozitif tam sayısı kaçtır?

(x – 1) ⋅ (x + 2) + – +
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

x – 1 ve x + 2 çarpanlarının başkatsayılarının işareti


sırasıyla +, + olduğundan, + ⋅ + = + tabloya + işareti
ile başlanır.

(x + 1) ⋅ (x + 2) < 0 eşitsizliğinin çözüm kümesi


(–2, 1) dir.
5. 0 < a < b olmak üzere,

(x + a) ⋅ (ax – b) < 0

1. (2x – 6) ⋅ (x + 1) ≤ 0 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


hangisidir?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?  b   b   b
A)  − , − a  B)  − , a  C)  a, 
 a   a   a
A) (–1, 3] B) [–1, 3] C) (–1, 3)
 b  b
D)  −a,  E)  −a, 
D) (–3, –1] E) [–3, –1]  a  a

6. (x2 – 4) ⋅ (1 – x) ≤ 0

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


2. (2x + 3) ⋅ (2 – x) > 0 hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

eşitsizliğini sağlayan x tam sayılarının toplamı A) [–2, 1] ∪ [2, ∞) B) (–∞, –2] ∪ [1, 2]
kaçtır?
C) (–2, 1) ∪ (2, ∞) D) (–∞, –2) ∪ (1, 2)

A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 E) [–1, 2] ∪ [4, ∞)

139
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
KAVRAMA TESTİ 03

x2 + x − 6
Hazine 9.
x ⋅ ( x + 1) ⋅ ( x − 4)
≥0

eşitsizliğini sağlayan çözüm aralıklarından biri


P( x )
Q(x) ≠ 0 olmak üzere; olarak verilen ifadele- aşağıdakilerden hangisidir?
Q( x )
rin işareti incelenirken, pay ve paydadaki çarpanların A) (–∞, –3] B) (–1, 0) C) [2, 4)
kökleri bulunup tabloya küçükten büyüğe doğru sıray-
D) (0, 2] E) (–3, 0)
la yazılır. Her bir çarpanın başkatsayısının işareti çar-
pılıp, bölünerek tabloda en sağdan hangi işaretle baş-
lanacağı bulunur. Daha sonra istenen bölge taranarak
çözüm kümesi bulunur. Paydayı sıfır yapan değerler
Hazine
çözüm kümesine dahil edilmez.
x −1
Örneğin, ≤ 0 eşitsizliğinin çözüm kümesini bu- AT GİTSİN METODU
x+2
lalım. • Eşitsizlikte daima pozitif olan ifadeler, eşitsizlik-
ten atılır.
x–1=0 için, x1 = 1
Örneğin; x2 + 1, 2x, 5–x, x2 + x + 1, (x – 2)2 + 1,
x + 2 = 0 için, x2 = –2 dir.
|x| + 1, x + 1 , ... gibi ifadeler eşitsizlikten atılır.
x – 1 ve x + 2 nin başkatsayı işaretleri +, + olduğu için,
• Eşitsizlikte sıfırdan büyük veya eşit olan ifadeler,
+
= + işaretiyle tabloya en sağdan başlarız. eşitsizlikten atılır. Atılan ifadenin kökü eşitsizliği
+
sağlamıyor ama çözüm kümesinde varsa çözüm
x –∞ –2 1 ∞ kümesinden çıkarılır. Atılan ifadenin kökü eşitsiz-
x −1 + – + liği sağlıyor ama çözüm kümesinde yoksa çözüm
x+2 kümesine ilave edilir.

x2 = –2 kökü paydayı sıfır yaptığı için çözüm kümesine Örneğin, x2, (x + 1)2, (x – 4)2, |x|, x , |x + 2|,
dahil edilmez. 4
x − 1 , ... gibi ifadeler eşitsizlikten atılır.

Bizden istenen çözüm kümesi (–2, 1] dir.

x2 − 4 ( x − 1)2
7. >0 10. | x | ⋅ ( 2x − 6)
≥0
x +1
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? hangisidir?

A) [–2, –1) ∪ [2, ∞) B) (–2, –1) ∪ (2, ∞) A) (3, ∞) B) [3, ∞) ∪ {1}

C) (–∞, –2) ∪ (–1, 2) D) (–∞, –2] ∪ [–1, 2] C) (–∞, 0) ∪ (3, ∞) D) (3, ∞) ∪ {1}

E) R – (–1, 2) E) [1, 3)

−x + 5 | x + 2 | ⋅ ( x − 2) ⋅ 7 − x
8. ≥0 11. ( −3 x − 9) ⋅ ( x 2 − x + 1)
>0
x 2 − 2x − 3
eşitsizliğini sağlayan pozitif x tam sayıları topla- eşitsizliğini sağlayan x tam sayıları toplamı kaç-
10. SINIF MATEMATİK

mı kaçtır? tır?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 A) –3 B) –2 C) –1 D) 0 E) 1

1. B 2. C 3. A 4. B 5. E 6. A 7. B 8. C 9. D 10. D 11. D

140
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
PEKİŞTİRME TESTİ 03

1. (x – 1) ⋅ (x + 4) < 0 5. x ⋅ (–x + 1) ⋅ (x2 – 5x + 6) > 0

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


hangisidir? hangisidir?

A) (–4, 1) B) (–1, 4) C) (1, 4) A) (0, 1) ∪ (2, 3) B) (–∞, 0) ∪ (1, 2)

D) (–∞, –4) E) (1, ∞) C) (1, 2) ∪ (3, ∞) D) R – [2, 3]

E) R – [3, ∞)

2. (3x + 6) (7 – 2x) ≥ 0
6. |a| < b olmak üzere,
eşitsizliğini sağlayan x doğal sayılarının toplamı
(x2 – b2) ⋅ (x – a) ≤ 0
kaçtır?
eşitsizliğinin çözüm aralıklarından biri aşağıdaki-
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
lerden hangisidir?

A) [–b, a] B) [b, ∞) C) (–∞, –b)

D) (a, b) E) [a, b]

3. (4x – 1) ⋅ x ⋅ (x + 4) ≤ 0

eşitsizliğinin çözüm aralığı aşağıdakilerden han-


gisidir? x+5
7. ≤0
2x − 4
 1  1
A) ( −∞, − 4) ∪  0,  B) ( −∞, − 4] ∪ 0,  eşitsizliğinin çözüm aralığı aşağıdakilerden han-
 4  4
gisidir?
1  1 
C) [ −4, 0] ∪  , ∞  D) ( −4, 0) ∪  , ∞  A) (–5, 2) B) [–5, 2) C) [–5, 2]
4  4 

 1 D) [–2, 5] E) [–2, 5)
E)  −∞,  ∪ [ −4, ∞ )
 4

x ⋅ ( − x + 2)
4. (x2 – 25) ⋅ (x – 1) < 0 8. <0
x+3
10. SINIF MATEMATİK

eşitsizliğini sağlayan x doğal sayılarının toplamı eşitsizliğini sağlayan x negatif tam sayıları topla-
kaçtır? mı kaçtır?

A) 7 B) 9 C) 10 D) 15 E) 17 A) –7 B) –6 C) –3 D) –2 E) –1

141
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 03

( x − 1) ⋅ ( x − 3) ( x − 2)2
9.
2
≥0 13. ≤0
x + 3x + 2 x2 + 2
eşitsizliğini sağlayan en büyük negatif tam sayı eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
kaçtır? hangisidir?

A) –1 B) –2 C) –3 D) – 4 E) –5 A) (–∞, 2] B) [2, ∞) C) {2}

D) ∅ E) R

x2 − 4x − 5 | x + 3 | ⋅( x 2 − 4)
10. >0 14. <0
−x2 + 6x x2 + x + 1
eşitsizliğinin çözüm aralığı aşağıdakilerden han- eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayısı var-
gisidir? dır?

A) (–1, 0) ∪ (5, 6) B) (–∞, –1) ∪ (0, 5) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5


C) (0, 5) ∪ (6, ∞) D) (0, 5) ∪ (5, 6)

E) (–∞, –1) ∪ (–1, 0)

x 2 ⋅ ( − x + 6)
15. |x −5|
≥0

eşitsizliğinin çözüm aralığı aşağıdakilerden han-


gisidir?
x( x 2 − 1)
11. ≥0
x 2 − 16 A) (–∞, 6) B) (–∞, 6]
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x negatif tam sayı-
C) (5, ∞) D) (–∞, 6] – {5}
sı vardır?
E) [6, ∞)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

| x 2 − 16 | ⋅ (5 − x )4
16. ( x − 6)2
≥0

12. 5–x ⋅ (–x + 5) < 0 eşitsizliğinin çözüm aralığı aşağıdakilerden han-


gisidir?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? A) [5, 6) B) [5, 6) ∪ {–4, 4}
10. SINIF MATEMATİK

A) (5, ∞) B) (–∞, 5) C) (0, 5) C) R D) R – {5}

D) (–5, 0) E) (–5, ∞) E) R – {6}

1. A 2. D 3. B 4. B 5. A 6. E 7. B 8. C 9. C 10. A 11. C 12. A 13. C 14. C 15. D 16. E

142
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
ÖDEV TESTİ 03

1. (4x2 – 1) ⋅ (–x + 4) ≥ 0 5. (x2 – 4x + 4) ⋅ (–x2 + 4x) > 0

eşitsizliğini sağlayan x doğal sayılarının toplamı eşitsizliğinin çözüm aralığı aşağıdakilerden han-
kaçtır? gisidir?

A) 3 B) 6 C) 10 D) 12 E) 15 A) (0, 4) B) (–∞, 0)
C) (4, ∞) D) (0, 4) – {2}
E) (–∞, 0) ∪ {2}

6. (x – 6)2008 ⋅ (x – 4)2009 ≤ 0
2. 9x ⋅ (x2 + 8x + 15) < 0
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir?
hangisidir?
A) (–∞, 4) B) (–∞, 4]
A) (–5, –3) B) (3, 5) C) (–∞, –4] D) (–∞, 4] ∪ {6}
C) (–∞, –5) D) (–3, ∞) E) (–∞, –4] ∪ {6}
E) R – [–5, –3]

x 2 − 16
7. ≥0
−2x
eşitsizliğini sağlayan x pozitif tam sayılarının
toplamı kaçtır?

3. |x – 5| ⋅ (–x2 + 9) ≥ 0
A) 15 B) 10 C) 6 D) 4 E) 3
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayısı var-
dır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
2x 2 + 3 x − 2
8. <0
2x 2 + x − 3
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
 3 1 
A)  −2, −  ∪  , 1
 2 2 
1 
4. x2 ⋅ (x2 – 6x + 8) ≤ 0 B) ( −∞, − 2) ∪  , 1
2 
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden  3 1
C) ( −∞, − 2) ∪  − , 
hangisidir?  2 2
10. SINIF MATEMATİK

A) [2, 4] B) [0, 2]  3
D)  −2, −  ∪ (1, ∞ )
 2
C) [2, 4] ∪ {0} D) (0, 2]
 3  3 1
E)  −2, −  ∪  − , 
E) [4, ∞)  2  2 2

143
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
ÖDEV TESTİ 03

1− x 12 − x 2
9. 3
≥0 13. >0
x −1 | x | + 12
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayı değeri
hangisidir?
vardır?
A) (–∞, 1) B) [1, ∞) C) R
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3
D) ∅ E) {1}

( x 2 − 6 x + 10) ⋅ (32 − x5 )
14. ≤0
x 2 − 8 x + 16
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
x 2010 ⋅ ( −3 x + 6)
10. ≥0 hangisidir?
x +1
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayısı var- A) (–∞, 2] B) (–∞, 2)
dır?
C) [2, ∞) D) [2, ∞) – {4}
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
E) (2, ∞)

15. a < b < c < 0 olmak üzere,


− | x | ⋅ ( x − 1)7
11. ≤0
x 2 ⋅ (ax + b)
x2 + x + 1 <0
bx − c
eşisizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir? eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) (–∞, 0] ∪ [1, ∞) B) [1, ∞)
 c  b 
A)  −∞,  B)  − , ∞ 
C) [0, ∞) D) [1, ∞) ∪ {0}  b  a 

E) R – (1, ∞) c   b   c
C)  , 0  D)  − , 0  ∪  0, 
b   a   b
c b
E)  , − 
b a

−2−2x
| 2x − 10 | 16. | x − 1 | −1
≥0
12. ≤0
2x + 3 x
eşitsizliğine göre, x hangi aralıktadır?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? A) 0 < x < 2 B) 0 ≤ x < 2
10. SINIF MATEMATİK

A) R B) R – {5} C) [5, ∞) C) 0 ≤ x ≤ 2 D) 2 < x < ∞

D) ∅ E) {5} E) –∞ < x < 2

1. C 2. A 3. D 4. C 5. D 6. D 7. B 8. A 9. D 10. C 11. D 12. E 13. A 14. D 15. D 16. A

144
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
KAVRAMA TESTİ 04

2x − 1 1
Hazine 4. ≤
x+2 2
eşitsizliğini sağlayan x tam sayılar toplamı kaç-
• Eşitsizliğin her iki tarafında da bir ifade varsa tır?
herhangi birisi eşitsizliğin diğer tarafına atılır.
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
• Eşitsizliklerde, çarpanların pozitif veya negatif
olduğu kesin bilinmiyorsa içler-dışlar çarpımı ya-
pılamaz.
Örneğin,
x2 < x eşitsizliğinin çözüm kümesini bulalım.
Hazine
x2 – x < 0 ⇒ x(x – 1) < 0
En az iki eşitsizliğin bir arada olmasına eşitsizlik sis-
x1 = 0, x2 = 1 dir. temi denir. Eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi bulu-
x –∞ 0 1 ∞ nurken, eşitsizlikler ayrı ayrı çözülür ve çözüm aralık-
x2 – x + – +
larının kesişimi alınır.

Çözüm kümesi (0, 1) dir. Örneğin,

1 x–1≤0
1. >x
x
x2 – 4 ≤ 0
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? eşitsizlik sisteminin çözüm kümesini bulalım.

A) (–1, 0) ∪ (1, ∞) B) (–∞, –1) ∪ (0, 1) x – 1 = 0 için, x1 = 1

C) (–∞, –1] ∪ (0, 1] D) (–1, 1) x2 – 4 = 0 için, ( 


x − 2) ⋅ ( 
x + 2) = 0
0 0
E) (–1, 0) x 2 = 2, x3 = −2

olarak bulunur.
x –∞ –2 1 2 ∞
4 x x–1 – – + +
2. ≥
x 4 x2 – 4 + – – +
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x pozitif tam sayısı
vardır? SİSTEM

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Her iki eşitsizliği de sağlayan aralık [–2, 1] dir.

5. x2 – 1 < 0
1 1
3. < –x + 3 > 0
x−3 x−2
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler-
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir? den hangisidir?


A) (2, 3) B) (–∞, 2) C) (3, ∞) A) (–∞, –1) B) (–1, 1) C) (1, 3)
D) R – [2, 3) E) (–∞, 3) D) (3, ∞) E) (–1, 3)

145
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
KAVRAMA TESTİ 04

6. x2 – 3x – 4 ≥ 0
Hazine
x–2≥0

eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler- 2n


n ∈ Z+ olmak üzere, f ( x ) ifadesi f(x) ≥ 0 için ta-
den hangisidir?
nımlıdır.
A) (–∞, –1] B) [–1, 2) C) (2, 4]
Örneğin,
D) [4, ∞) E) (–1, ∞)
x − 2 ifadesinin gerçek sayılarda tanımlı olabilmesi
için x – 2 ≥ 0 yani x ≥ 2 olmalıdır.

10. x − 1 ⋅ (2x − 1) > 0

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


x −1
7. ≤0 hangisidir?
x+3
 1 1 
1 A)  −∞,  B) (1, ∞) C)  , ∞ 
<0  2 2 
x−4
 1
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler- D) (–∞, –1) E)  −∞, − 
 2
den hangisidir?

A) [–3, 1] B) (–3, 1] C) [1, 4)

D) (–∞, –3) E) (4, ∞)

x 2 − 25
11. x+3
≤0

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


hangisidir?
8. x2 + 2x – 15 > 0
A) (–5, 5) B) [–5, 5] C) (–3, 5]
x2 – 3x – 10 < 0
D) [–3, 5] E) (–∞, 5]
eşitsizlik sistemini sağlayan kaç tane tam sayı
vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

x2 − x − 2
12. x+2
ifadesinin en geniş tanım kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir?
9. 2 ≤ x2 – x < 6
A) (–2, –1) ∪ [2, ∞) B) (–2, –1) ∪ (2, ∞)
eşitsizliğinin çözüm kümesinin eleman sayısı
10. SINIF MATEMATİK

C) [–1, 2] D) [–1, ∞)
kaçtır?
E) [–2, –1] ∪ [2, ∞)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1. B 2. D 3. A 4. C 5. B 6. D 7. B 8. A 9. B 10. B 11. C 12. A

146
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
PEKİŞTİRME TESTİ 04

4 x 2 + 10
1. ≤x 5. ≤7
x x
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x negatif tam sayı- eşitsizliğini sağlayan x pozitif tam sayılar toplamı
sı vardır? kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

1 1 2
6. + ≥
x x 2 x3
2
2. >4 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
x+2
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir?

hangisidir? A) (–2, 0) ∪ (1, ∞) B) [–2, 0) ∪ [1, ∞)


 3 3   3
A)  −2, −  B)  , 2  C)  −2,  C) [–2, 0] ∪ [1, ∞) D) (–∞, –2] ∪ (0, 1]
 2 2   2
 3  E) (–∞, –2] ∪ [0, 1]
D) (–∞, –2) E)  − , ∞ 
 2 

3 − 2x
7. x−4<
x
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
−x + 3
3. <2 hangisidir?
x
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden A) (–∞, –1) ∪ (0, 3) B) (–1, 0) ∪ (3, ∞)
hangisidir?
C) (–∞, –1] ∪ [0, 3] D) [–1, 0] ∪ [3, ∞)
A) (0, 1) B) (0, 3) C) (1, ∞)
E) (–1, 3) ∪ (3, ∞)
D) R – [0, 1] E) R – (0, 1)

8. x+4≤0

x+6≥0
1 1
4. ≤ eşitsizlik sisteminin çözüm aralığı aşağıdakiler-
x x +1
den hangisidir?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir? A) (–6, 4) B) (–6, –4)

A) (0, ∞) B) (–∞, –1) C) [–1, 0] C) [–6, –4] D) (–∞, –6) ∪ (–4, ∞)

D) (0, 1) E) (–1, 0) E) [4, 6]

147
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 04

9. x–2<0 13. 3 < x2 – 1 < 8

x2 – 25 ≤ 0 eşitsizliğinin çözüm aralıklarından biri aşağıdaki-


lerden hangisidir?
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir? A) (–2, 2) B) (–3, –2) C) (3, ∞)

A) (–5, 2) B) (2, 5] C) (–2, 5] D) (–2, 2) E) (–∞, –3)

D) [–5, 2) E) [–5, 2]

10. x(x – 4) ≤ 0 14. x + 4 ⋅ (3 x + 6 ) ≥ 0

x2 – x > 0 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


hangisidir?
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir? A) (–2, ∞) B) [–2, ∞) C) (–∞, –2]

A) (1, 4] B) (1, 4) C) (–∞, 0) D) [–4, ∞) E) (–∞, –4]

D) [4, ∞) E) (–1, 4]

11. x2 − 5x + 4 ≥ 0 x2 − 1
15. <0
5 x2 + 1
>0
x eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesinin bir alt kü- hangisidir?
mesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) (–1, ∞) B) (–∞, 1) C) (–1, 1)
A) [1, 4] B) [4, ∞) C) (4, ∞)
D) [–1, 1] E) (1, ∞)
D) (–∞, 1] E) [4, 5]

12. x2 ≥ 0

x 16. x2 + 5x + 4
− ≥0
x−6 − x 2 + 16
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler- ifadesinin en geniş tanım kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir? den hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) (6, ∞) B) (–∞, 6) C) [0, 6) A) (–∞, –1) B) (4, ∞) C) (–1, 4)

D) (0, 6) E) (–6, 0] D) [–1, 4) E) [–1, 4]

1. B 2. A 3. D 4. E 5. C 6. B 7. A 8. C 9. D 10. A 11. B 12. C 13. B 14. B 15. C 16. D

148
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
ÖDEV TESTİ 04

7 4
1. x−6<
x 5. 16 x ≤ 2x
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x doğal sayısı var- eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
dır? hangisidir?
A) (–∞, 4] B) (0, 4) ∪ (4, ∞)
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
C) [–4, 4] D) [–4, 0) ∪ [4, ∞)
E) (–4, 4)

1 x
2. ≥
x 3x + 4
eşitsizliğini gerçekleyen negatif tam sayılar top- 6. Ali'nin bilyelerinin sayısı x, Veli'nin bilyelerinin sayısı
lamı kaçtır? y dir. x ile y arasında,
y = x2 – 19x + 36
A) –5 B) –4 C) –3 D) –2 E) –1
bağıntısı vardır.
Veli'nin bilyelerinin sayısı Ali'nin bilyelerinin sa-
yısından az olduğuna göre, aşağıdakilerden han-
gisi daima doğrudur?
A) 2 < x < 18 B) 4 < x < 36
C) 1 < x < 9 D) 19 < x < 36
1
3. > x−2 E) 4 < x < 18
x−2

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


hangisidir?

A) (–∞, 1) ∪ (2, 3) B) (–∞, –1) ∪ (2, 3)


x x+4
7. <
C) (1, 2) ∪ (3, ∞) D) (2, 3) ∪ (1, ∞) x−4 x
eşitsizliğinin çözüm aralığı aşağıdakilerden han-
E) (–∞, –1) ∪ (–3, –2)
gisidir?

A) (–∞, 0) B) (0, 4) C) (4, ∞)


D) [4, ∞) E) (0, 4]

1 2 3
4. + ≤
x x x+4
8. x2 – 1 < 0
eşitsizliğinin çözüm aralığı aşağıdakilerden han-
gisidir? x2 – 9 < 0
10. SINIF MATEMATİK

eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler-


A) (–∞, –4) B) (0, ∞)
den hangisidir?
C) (–4, 0) D) (0, 4)
A) (–3, 3) B) (–1, 1) C) (–3, –1)
E) R – [–4, 0] D) (1, 3) E) (–3, 1)

149
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
ÖDEV TESTİ 04

9. 4−x 13. x2 ≥ 8x – 16
≥0
x−2
x2 ≤ 3x – 2
x2 − 3x − 4 < 0
eşitsizlik sistemini sağlayan x tam sayılar topla-
eşitsizlik sistemini sağlayan x tam sayılar topla-
mı kaçtır?
mı kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 9

10. –10–x ⋅ (2x – 10) ≥ 0


1 − x2
x2 – 36 ≤ 0 14. ≤0
x−4
eşitsizlik sistemini sağlayan kaç tane negatif tam eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayı değeri
sayı vardır? vardır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

x2 − 4
11. 0≤ ≤3
x
15. x2 − x − 2 ≥ x
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) (–∞, –2] B) [–1, 0)
A) (–∞, –2] B) [–2, ∞) C) [2, ∞)
C) (0, 2] D) [–2, –1] ∪ [2, 4]
D) [–1, 2] E) [0, 2]
E) (0, 2] ∪ [4, ∞)

2x + 2
12. mx2 – 4x + m + 3 < 0 16. >0
x2 + 2
eşitsizliği daima doğru olduğuna göre, m nin çö- eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
züm aralığı aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) (–∞, –1) B) (–∞, –2) C) R– A) R B) R+ C) Z

D) (–∞, –3) E) (–∞, –4) D) R – {0} E) R – R–

1. B 2. E 3. A 4. C 5. D 6. A 7. B 8. B 9. B 10. C 11. D 12. E 13. B 14. C 15. A 16. A

150
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
KAVRAMA TESTİ 05

Hazine Hazine

a ≠ 0, a, b, c ∈ R olmak üzere, a ≠ 0, a, b, c ∈ R

ax2 + bx + c = 0 ax2 + bx + c = 0

denkleminde, denkleminin iki farklı gerçek kökü x1 ve x2 olmak üze-


re, x1 < x2 olsun.
D = b2 – 4ac ifadesi için,
A) x1 < x2 < 0 ise;
• D > 0 ise; farklı iki gerçek kökü vardır.
• D>0
• D < 0 ise; gerçek kökü yoktur.
b
• x1 + x2 = − <0
• D = 0 ise; birbirine eşit iki gerçek kökü vardır. a

Örneğin, c
• x1 ⋅ x2 = >0
a
x2 + 3x – 2 = 0 denkleminde,
B) 0 < x1 < x2 ise;
a = 1, b = 3, c = –2 için, • D>0
b
D = b2 – 4ac = 32 – 4 ⋅ 1 ⋅ (–2) = 17 > 0 • x1 + x2 = − >0
a
olduğundan, farklı iki gerçek kökü vardır. c
• x1 ⋅ x2 = >0
a

1. x2 – 4x + m – 1 = 0 C) x1 < 0 < x2 ise;


• D bakmaya gerek yoktur.
denkleminin farklı iki gerçek kökü varsa, m hangi
aralıktadır? • x1 ⋅ x2 < 0
• Kökler toplamının işareti için;
A) (0, –5) B) (–∞, 5) C) (5, ∞)
b
D) [0, –5) E) (–∞, 5]
* |x1| < x2 ise; x1 + x2 = − >0
a
b
* |x1| >x2 ise; x1 + x2 = − <0
a

2. x2 – mx + 1 = 0 * |x1| = |x2| ise; x1 + x2 = 0 dır.


Örneğin;
denkleminin farklı iki gerçek kökü varsa m nin en
büyük negatif tam sayı değeri aşağıdakilerden x2 – 7x + 5 = 0
hangisidir? denklemi için,
a = 1, b = –7, c = 5 tir.
A) –1 B) –2 C) –3 D) –4 E) –5
D = b2 – 4ac = (–7)2 – 4 2 1 ⋅ 5 = 29 > 0
olduğu için x1 ve x2 olmak üzere, farklı iki kökü vardır.
b
x1 + x 2 = − =7>0
3. x2 + 2mx – m + 2 = 0 a
10. SINIF MATEMATİK

c
denkleminin gerçek kökü yoksa m nin alabilece- x1 ⋅ x 2 = =5>0
a
ği kaç tane tam sayı değeri vardır?
olduğundan, köklerin ikisi de pozitif işaretlidir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

151
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
KAVRAMA TESTİ 05

4. x2 – 3x – 2 = 0 8. x2 + kx + k + 4 = 0

denkleminin kökleri ile ilgili aşağıdakilerden han- denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.


gisi doğrudur?
x1 < 0 < x2
A) Gerçek kök yoktur.
olduğuna göre, k aşağıdakilerden hangisi olabi-
B) Kökler birbirine eşittir.
lir?
C) Kökler zıt işaretlidir.
A) –5 B) – 4 C) –3 D) –2 E) –1
D) Kökler aynı işaretlidir.

E) Kökler toplamı negatiftir.

9. (m – 1)x2 – 5x + m + 4 = 0

denkleminin zıt işaretli iki kökü olduğuna göre,


5. I. x2 – 4x – 1 = 0 m nin alabileceği tam sayı değerleri toplamı kaç-

II. x2 + 7x + 2 = 0 tır?

III. x2 – 5x + 3 = 0 A) –3 B) – 4 C) –5 D) –6 E) –7

Yukarıda verilen denklemlerden hangisi veya


hangilerinin iki kökü de pozitiftir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III 10. x2 – 4x + k = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.

0 < x1 < x2

olduğuna göre, k nın en geniş çözüm aralığı aşa-


ğıdakilerden hangisidir?
6. x2 + 6x + m – 6 = 0
A) (0, ∞) B) (–∞, 4) C) (0, 4)
denkleminin zıt işaretli iki kökünün olması için,
m hangi aralıktadır? D) (–4, 0) E) (4, ∞)

A) (–∞, 6) B) (6, ∞) C) (6, –6)

D) (–6, ∞) E) (–∞, –6)


11. m < 0 olmak üzere,
x2 + (m – 2)x – m = 0

denkleminin kökleri için aşağıdakilerden hangisi


doğrudur?
7. 2x2 – 5x + 1 = 0
A) Kökler zıt işaretlidir.
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. (x1 < x2)
B) Gerçek kökü yoktur.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) x1 < 0 < x2 B) x1 < x2 < 0 C) Köklerden biri sıfırdır.


10. SINIF MATEMATİK

C) 0 < x1 < x2 D) x1 = x2 < 0 D) Köklerin ikisi de pozitiftir.

E) 0 < x1 = x2 E) Köklerin ikisi de negatiftir.

1. B 2. C 3. B 4. C 5. C 6. A 7. C 8. A 9. D 10. C 11. D

152
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
PEKİŞTİRME TESTİ 05

1. k ∈ R– olmak üzere, 5. x2 + (k – 1)x + 2k + 4 = 0

x2 – 10x + k = 0 denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.

denkleminin kökleri ile ilgili aşağıdakilerden han- x1 + x 2


≥0
gisi doğrudur? x1 ⋅ x 2

A) Kökler toplamı negatiftir. olduğuna göre, k nın çözüm aralığı aşağıdakiler-

B) Kökler aynı işaretlidir. den hangisidir?

A) [–1, 2] B) (–2, 1) C) [–2, 1)


C) Gerçek kök yoktur.
D) (–2, 1] E) (1, 2]
D) Kökler zıt işaretlidir.

E) Kökler birbirine eşittir.

6. x2 – (m2 – 4)x + m + 1 = 0

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.


2. x2 – 5x + 5m – 15 = 0
( x1)2 ⋅ x 2 + x1 ⋅ ( x 2 )2 ≤ 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
eşitsizliğine göre, m nin çözüm aralığı aşağıdaki-
x1 < 0 < x2 lerden hangisidir?

olduğuna göre, m nin çözüm aralığı aşağıdakiler- A) (–∞, –2] ∪ [–1, 2] B) [–2, –1] ∪ [2, ∞)
den hangisidir? C) (–∞, –2) ∪ (–1, 2) D) (–1, 1) ∪ (2, ∞)

A) (–∞, 3) B) (–∞, –3) C) (3, ∞) E) (–∞, –1] ∪ [2, ∞)

D) (–∞, 3] E) [3, ∞)

7. x2 – 2x + k + 1 = 0

denkleminin iki gerçek kökü de pozitif olduğuna


3. x2 + mx – 3m + 9 = 0
göre, k nın en geniş çözüm aralığı aşağıdakiler-
denkleminin kökleri zıt işaretli olduğuna göre, den hangisidir?
m nin en küçük tam sayı değeri aşağıdakilerden A) (–1, ∞) B) (–∞, –1) C) (–1, 0)
hangisidir?
D) (0, 1) E) (0, ∞)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

8. x2 + 4x + 2m – 1 = 0

4. mx2 + 6x + m – 4 = 0 denkleminin iki gerçek kökü x1 ve x2 dir.

x1 < x2 < 0
10. SINIF MATEMATİK

denkleminin biri pozitif, diğeri negatif iki gerçek


kökü varsa, m nin alabileceği tam sayılar toplamı olduğuna göre, m nin alabileceği kaç tane tam
kaçtır? sayı değeri vardır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

153
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 05

9. m > 0 olmak üzere, 12. x2 – (k + 4)x + k = 0


denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.
m
x 2 − (m + 1)x + =0
2 x1 < 0< x2 ve |x1| < x2

denkleminin kökleri için aşağıdakilerden hangisi olduğuna göre, k nin en geniş çözüm aralığı aşa-

doğrudur? ğıdakilerden hangisidir?


A) (0, ∞) B) (0, 4) C) (–∞, –4)
A) Köklerin ikisi de negatiftir.
D) (–4, 0) E) (–4, 4)
B) Gerçek kök yoktur.

C) Köklerin biri pozitif biri negatiftir.

D) Kökler birbirine eşittir. 13. x2 + kx + k2 – 16 = 0

E) Köklerin ikisi de pozitiftir. denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.


x1 < 0 < x2 ve |x1| > x2
olduğuna göre, k nın alabileceği kaç farklı tam
sayı değeri vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
10. m < 0 olmak üzere,
x2 + 6x + 2m = 0

denkleminin farklı iki gerçek kökü x1 ve x2 için 14. kx2 – 2kx + k – 2 = 0

aşağıdakilerden hangisi doğrudur? denkleminin aynı işaretli farklı iki gerçek kökü
olduğuna göre, k nın en küçük tam sayı değeri
A) x1 < x2 < 0
aşağıdakilerden hangisidir?
B) 0 < x1 < x2
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
C) x1 < 0 < x2 ve x2 < |x1|

D) x1 < 0 < x2 ve x1 < |x2|


15. x2 – 2x + k – 4 = 0
E) 0 < x1 = x2 denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
0 < x1 < x2
olduğuna göre, k nın en geniş tanım aralığı ne-
dir?
11. m < 0 olmak üzere, A) (4, ∞) B) (–∞, 5) C) (4, 5)

mx2 + 3x + m – 4 = 0 D) (–4, 5) E) (–5, –4)

denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 16. mx2 – (m + 1)x + m – 4 = 0


A) x1 < 0 < x2 denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.

B) x1 < x2 < 0 x1 < 0 < x2 ve |x1| < x2


olması için m nin alabileceği değerler hangi ara-
C) 0 < x1 < x2
lıktadır?
10. SINIF MATEMATİK

D) x1 < 0 < x2 ve x2 > |x1|


A) (–∞, –1) B) (–1, 0) C) (4, ∞)
E) x1 < x < x2 ve x2 < |x1| D) (–1, 4) E) (0, 4)

1. D 2. A 3. D 4. B 5. D 6. A 7. C 8. B 9. E 10. C 11. C 12. D 13. C 14. B 15. C 16. E

154
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
????
ÖDEV TESTİ 05

1. m bir gerçek sayıdır. 5. x2 – (m – 3)x + 4 = 0

(x – m)2 – 2a(x – m) + b = 0 denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.

denkleminin gerçek kökü olmaması için a ile b 0 < x1 < x2


arasındaki bağıntı aşağıdakilerden hangisidir?
olduğuna göre, m nin alabileceği en geniş tanım
A) a2 + b > 1 B) a2 + b < 1 C) a2 =b aralığı aşağıdakilerden hangisidir?

D) a2 > b E) a2 < b A) (3, ∞) B) (–∞, –1) C) (7, ∞)

D) (3, 7) E) R – [3, 4]

2. (k – 1)x2 – 4x + k2 – 16 = 0 6. x2 – (k + 2)x + 25 = 0

denkleminin kökleri zıt işaretli olduğuna göre, denkleminin iki gerçek kökü de negatif olduğuna
k nın alabileceği kaç tane pozitif tam sayı değeri göre, k nın alabileceği en büyük tam sayı değeri
vardır? kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4 A) –12 B) –13 C) –14 D) –15 E) –16

7. m < 0, n ∈ R olmak üzere,

3. x2 – mx + m + 4 = 0 x2 + mx – n2 – 1 = 0

denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir. denkleminin farklı iki kökü x1 ve x2 için aşağıda-
kilerden hangisi doğrudur?
x1 x 2
+ <0
x 2 x1 A) x1 < x2 < 0

olduğuna göre, m nin çözüm aralığı aşağıdakiler- B) 0 < x1 < x2

den hangisidir? C) x1 < 0 < x2 ve |x1| < x2

A) (–∞, –4) ∪ (–2, 4) B) (–4, –2) ∪ (2, ∞) D) x1 < 0 < x2 ve |x1| > x2

C) (2, 4) ∪ (4, 8) D) (–∞, –2) ∪ (–4, ∞) E) x1 ⋅ x2 ≤ 0

E) R – [–2, 2]

8. mx2 + 8x + 4m – 2 = 0
4. x2 – 4mx + m – 8 = 0
denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.
denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.
x1 < 0 < x2 ve |x1| > x2
1 1
+ ≤3 olduğuna göre, m nin en geniş çözüm aralığı aşa-
x1 x 2
ğıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, m nin alabileceği kaç tam sayı  1 1 


A)  0,  B) (–∞, 0) C)  , ∞ 
değeri vardır?  2 2 
 1 
A) 30 B) 31 C) 32 D) 33 E) 34 D) (0, ∞) E)  − , 0 
 2 

155
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ???? ������������ �
ÖDEV TESTİ 05

9. x2 + (–m + 1)x – 36 + m2 = 0 13. x2 + 6mx + 9m – 1 = 0

denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir. denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.

x1 < 0 < x2 ve |x1| < x2 x1 < x2 < 0

olduğuna göre, m nin en geniş tanım aralığı aşa- olduğuna göre, m nin en geniş çözüm aralığı aşa-
ğıdakilerden hangisidir? ğıdakilerden hangisidir?
1 
A) (–6, 0) B) (0, 1) C) (1, 6) A) (0, ∞) B) (–∞,0 ) C)  , ∞ 
9 
D) (6, ∞) E) (–∞, –6)
 1   1
D)  − , ∞  E)  −∞, 
 9   9

14. (a – 6)x2 – 3ax + a2 + a + 1 = 0

10. –x2 + (m + 2)x – m = 0 denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.

denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir. x1 ⋅ x2 < 0

m > 0 ve |x1| < |x2| olduğuna göre, a nın çözüm aralığı aşağıdakiler-

olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru- den hangisidir?

dur? A) (–∞, 6) B) (–∞, 3) C) (0, ∞)

A) x1 < 0 < x2 B) x2 < 0 < x1 D) (6, ∞) E) (3, ∞)

C) x1 < x2 < 0 D) 0 < x1 < x2

E) 0 < x2 < x1 15. mx2 + nx + p = 0

denkleminin köklerinin ikisinin de negatif olması


için aşağıdaki ifadelerin hangisinin sağlanması
gerekir?

11. (m2 + 1)⋅x2 – 6x + m2 – 4 = 0 A) ∆>0 B) ∆ > 0 C) ∆>0


p p p
<0 >0 <0
denkleminin kökleri zıt işaretli olduğuna göre, m m m m
nin alabileceği tam sayı değerleri toplamı kaç- n n n
− <0 − <0 − >0
tır? m m m

p m
A) –3 B) –2 C) –1 D) 0 E) 1 D) <0 E) <0
m p
m n
− <0 − >0
n m

16. x2 – 6x + 5m – 1 = 0
12. (m + 1)x2 – 4x + 2 = 0
denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.
denkleminin aynı işaretli, birbirinden farklı iki
gerçek kökü olduğuna göre, m nin en geniş ta- 0 < x1 ≤ x2
nım aralığı aşağıdakilerden hangisidir?
olduğuna göre, m nin alabileceği tam sayı değer-
10. SINIF MATEMATİK

A) (–∞, –1) B) (–1, 1) C) (–∞, –1] leri toplamı kaçtır?

D) [–1, 1) E) (–1, 1] A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6

1. E 2. B 3. A 4. C 5. C 6. B 7. C 8. A 9. C 10. D 11. D 12. B 13. C 14. A 15. B 16. C

156
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
BÖLÜM TESTİ 01

x 4 x 2 − 3 x − 10
1. − ≤0 5. ≤0
9 x x−7
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğini sağlayan x doğal sayılarının toplamı
hangisidir? kaçtır?
A) (–∞, –6] ∪ [0, 6] B) (–∞, –6) ∪ (0, 6)
A) 6 B) 11 C) 18 D) 26 E) 31
C) (–∞, –6] ∪ (0, 6] D) [–6, 0) ∪ [6, ∞)

E) (–∞, –6) ∪ (0, 6]

6. x2 – x + m2 – 100 = 0

denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.

|x| x1 ⋅ x2 < 0
2. <2
x2 + x + 4
olduğuna göre, m nin kaç tane tam sayı değeri
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
vardır?
hangisidir?
A) 19 B) 20 C) 21 D) 22 E) 23
A) (–2, 2) B) [–2, 2] C) (–∞, 2)

D) (2, ∞) E) (–2, 4)

x −1
7. ≤1
x +1
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
3. x2 ≤ 2x + 8
hangisidir?
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayısı var-
A) (1, ∞) B) (–1, ∞) C) (–∞, –1)
dır?
D) ∅ E) (–∞, 1)
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

−4 x
8. (x2 – x – 2) ⋅ 2–x < 0
4. x2  1 
5 > 
 25  eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir? A) (–1, 2) B) (1, 2)

A) (–∞, 0) B) (0, 8) C) (8, ∞) C) (–1, 2) ∪ (2, ∞) D) (–2, 1)

D) R – (0, 8) E) R – [0, 8] E) (–∞, –1)

157
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

9. x2 – 2x + m – 1 > 0 x2 − 4
13. ≥0
eşitsizliği "x ∈ R için sağlandığına göre, m nin − x 2 + x + 12

en geniş çözüm aralığı aşağıdakilerden hangisi- eşitsizliğini sağlayan x tam sayıları toplamı kaç-
dir? tır?

A) (–∞, 2) B) (1, ∞) C) (2, ∞) A) 3 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9


D) (–∞, –1) E) (4, ∞)

x2 − 4x + 3
10. ≤0
( x − 2)2
14. (x – 1)⋅(x2 + 2x + 3) ≤ (x – 1)2
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) [1, 3] B) (1, 2) ∪ (2, 3)
A) (–∞, –1) B) (–∞, 1] C) (–∞, 1)
C) [1, 3] – {2} D) (–∞, 1) ∪ (3, ∞)
D) [1, ∞) E) (1, ∞)
E) (1, 3)

11. |a| < 1 olmak üzere,

x2 − 1
<0
x−a 15. x2 – 9 < 0

eşitsizliğinin çözüm kümesinin bir alt kümesi x>0


aşağıdakilerden hangisidir?
eşitsizlik sisteminin çözüm aralığı aşağıdakiler-
A) (–1, a) B) (1, ∞) C) (–1, 1) den hangisidir?

D) (–∞, –1) E) (–∞, a) A) (0, 3) B) [0, 3] C) (3, ∞)

D) [3, ∞) E) R – {–3, 3}

12. f ( x ) = x ve g( x ) = − x 2 + x

fonksiyonları veriliyor.

(fog)(x) ≥ 0

eşitsizliğini sağlayan x in çözüm aralığı aşağıda- 16. 2 fazlasının karesi 16 dan küçük olan gerçek sa-
kilerden hangisidir? yılar kümesi aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) [–1, 0] B) (0, 1] C) [0, 1] A) (2, 6) B) (– 4, 4) C) (– 6, 2)

D) (0, 1) E) (–1, 0) D) (–2, 6) E) (– 4, 2)

1. C 2. A 3. C 4. E 5. B 6. A 7. B 8. A 9. C 10. C 11. D 12. C 13. A 14. B 15. A 16. C

158
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
BÖLÜM TESTİ 02

1. x2 – 6x – 2k + 6 = 0 5. mx2 + (2m – 1)x + m + 8 = 0

denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir. denkleminin birbirinden farklı iki gerçek kökü ol-
duğuna göre, m nin alabileceği en büyük üç tam
x1 < 0 < x2 ve x2 > |x1|
sayının toplamı kaçtır?
olduğuna göre, k nın çözüm aralığı aşağıdakiler-
den hangisidir? A) 3 B) 1 C) 0 D) –2 E) –3

A) (0, 3) B) (–∞, 3) C) (3, ∞)

D) (–3, ∞) E) (–∞, –3)

4
6. x−
x
fonksiyonunun en geniş tanım aralığı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
2. (m + 1)x2 + 10x+ m2 – m – 2 = 0
A) [–2, 0) ∪ (2, ∞) B) (–∞, –2] ∪ (0, 2]
denkleminin biri pozitif, diğeri negatif iki gerçek
kökü olduğuna göre, m nin en geniş tanım aralığı C) (–2, 2) D) (–∞, 0) ∪ (2, ∞)
aşağıdakilerden hangisidir? E) [–2, 0) ∪ [2, ∞)
A) (–∞, 2) B) (2, ∞)

C) (0, 2) D) (–∞, 2) – {–1}

E) R – {–1}
7. y = f(x)

fonksiyonu bire-bir ve örten fonksiyondur.

Aşağıda verilen fonksiyonlardan hangisinin çö-


3
3. ≥ x−2 züm kümesi f(x) ≥ 0 ve f–1(x) ≥ 0 eşitsizliklerini
x
sağlar?
eşitsizliğini sağlayan x doğal sayısı kaç tanedir?
4x − 2 2x − 1
A) x2 – x ≥ 0 B) ≥0 C) ≥0
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 3 x +1
x+4 3−x
D) ≥0 E) ≥0
x −1 2x + 6

( x − 4)2010
4.
( x + 1)2009
≤0
8. x2 + 4x + k
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
ifadesinin x in bütün değerleri için 3 ten büyük
hangisidir?
olduğuna göre, k nin en geniş çözüm aralığı aşa-
10. SINIF MATEMATİK

A) (–∞, –1) B) (–∞, 1) ğıdakilerden hangisidir?

C) [4, ∞) D) (–∞, –1] ∪ {4} A) (–∞, 7) B) (–∞, 4) C) (4, 7)

E) (–∞, –1) ∪ {4} D) (–4, 7) E) (7, ∞)

159
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

( x 2 − 3) ⋅ ( x 2 + 9) 13. a < 0 < b olmak üzere,


9. <0
x2 − 9
a  1
x2 + < a + x
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden b  b
hangisidir?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
A) ( −∞, − 2) ∪ ( − 3, 3 ) hangisidir?
B) ( −3, − 3 ) ∪ ( 3, 3) 1  1 
A) (–∞, a) B)  , b  C)  , ∞ 
a  b 
C) ( 3, 3) ∪ (3, ∞ )
 1  1 
D)  a,  E)  − , − a 
D) ( −3, 3 )  b  b 

E) ( − 3, 3)

4 x ⋅ ( x 2 − 6 x + 9)
14. >0
4−x
2 x−2 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
10. < 0 ve ≥0
x−2 x+2 hangisidir?
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir? A) (0, 4) B) (4, ∞) C) (–∞, 0)

A) (–2, 2] B) (–2, 2) C) (2, ∞) D) [3, 4) E) (0, 4) – {3}

D) (–∞, -2) E) (–∞, 2)

x2 − 8x + 7
15. ≤0
| x −2|
11. –5–5x ⋅ (x2 + x + 5) ⋅ (x2 – 25) ≥ 0
eşitsizliğini sağlayan x tam sayılarının toplamı
eşitsizliğini aşağıdaki x in hangi değerleri sağ- kaçtır?
lar?
A) 28 B) 26 C) 20 D) 18 E) 16
A) x ≤ 5 B) x ≥ –5

C) –5 ≤ x ≤ 5 D) 0 ≤ x ≤ 5

E) x ≥ 5, x ≤ –5

2 2
16. f ( x) = −
x x+2
fonksiyonunun en geniş tanım aralığı aşağıdaki-
12. x2 + 1 < 16x + 1 lerden hangisidir?

eşitsizliğini sağlayan x doğal sayılarının toplamı A) R B) (–2, 0)


10. SINIF MATEMATİK

kaçtır? C) R – [–2, 0] D) (0, ∞)

A) 100 B) 110 C) 120 D) 126 E) 136 E) (–∞, –2)

1. C 2. D 3. C 4. E 5. E 6. E 7. D 8. E 9. B 10. D 11. C 12. C 13. D 14. E 15. B 16. C

160
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
BÖLÜM TESTİ 03

( 4 − x ) ⋅ (6 − x ) 5. x2 – 2mx + m2 – 4 = 0
1. >0
−x
denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? 1 1
f ( x) = +
x1 x 2
A) (–∞, 0) ∪ (4, 6) B) (0, 4) ∪ (6, ∞)

C) (–∞, 0) ∪ [4, 6) D) (0, 4] ∪ [6, ∞) ifadesinin en geniş tanım aralığı aşağıdakilerden


hangisidir?
E) R – [0, 6]
A) [–2, 0] ∪ [2, ∞) B) (–2, 0] ∪ (2, ∞)

C) (–∞, –2] ∪ [0, 2] D) (–∞, –2) ∪ (0, 2)

E) [–2, 0] ∪ (0, 2]

x2
2. 3
≤0
x −8
6. –x2 + 9 ≥ 0
eşitsizliğini sağlayan x in en büyük iki tam sayı
toplamı kaçtır? x2 – 2x – 3 ≤ 0

A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0 eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler-


den hangisidir?

A) [–3, –1] B) [3, ∞) C) (–∞, –3]

D) [–1, 3] E) [–3, 3]

3. (x2 + 2010) ⋅ |x – 4| ≤ 2
1 1
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayısı var- 7. − <0
x + 1 x2 − x − 2
dır?
eşitsizliğini sağlayan çözüm kümesinin bir alt
A) 4 B) 5 C) 8 D) 9 E) 10 aralığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) (–1, 2) B) (–∞, –1) C) [2, 3)

D) (3, ∞) E) (–1, ∞)

| x + 1| − 1
4. <0
2x 1
x−
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden 8. 3 x ≤3 3
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir? eşitsizliğini sağlayan kaç tane x pozitif tam sayısı


A) (–∞, –2) B) (0, ∞) C) (–2, 0) vardır?

D) [–2, 0) E) (–2, ∞) A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

161
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 03

9. 12 + 22+ 32 + ... + n2 ≥ 1 + 2 + 3 + ... + n ( x − 4)3 ⋅ x 2


13. ( x + 4)2 ⋅ (1 − x )5
≥0
eşitsizliğini sağlayan n nin çözüm aralığı aşağı-
dakilerden hangisidir? eşitsizliğini sağlayan kaç tane x tam sayısı var-

A) (–1, 0) ∪ (1, ∞) B) (–∞, –1) ∪ (–1, 0) dır?

C) [–1, 0] ∪ [1, ∞) D) (–∞, –3] ∪ [–1, 0] A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

E) (–2, –1] ∪ (–1, 0]

14. Karesinin 4 fazlasının yarısı, kendisinin 2 katın-


10. P < 0 olmak üzere, dan küçük olan gerçek sayıların kümesi aşağıda-
Px2 + (P + 4)x + P2 + 4 = 0 kilerden hangisidir?

denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir. A) (–∞, 2) B) R C) (2, ∞)

x1 < x2 ve |x1| > x2 D) ∅ E) R – {2}

olduğuna göre, P nin en büyük negatif tam sayı


değeri kaçtır?

A) –2 B) –3 C) –4 D) –5 E) –6

15. mx2 – (m – 3)x + m + 3 = 0

denkleminin gerçek kökleri x1 ve x2 dir.

1 1
+ >3
x1 x 2

11. (x – 3) ⋅ (x + 1) ≤ (x – 3)2 olduğuna göre, m nin çözüm kümesi aşağıdaki-


eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden lerden hangisidir?
hangisidir? A) (–6, –3) B) (–∞, –6)
A) (–∞, 3) B) [3, ∞) C) (–∞, 3] C) (–3, ∞) D) (–6, ∞) – {0}
D) (–∞, 1] E) [–3, 1] E) (–∞, 3) – {0}

7 x −1 ⋅ x99 ⋅ ( x − 5)98
|x|+ 2 16. |2+ x|
≤0
12. <0
−x2 + 6x + m
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
eşitsizliği x in tüm gerçek sayı değerleri için sağ-
hangisidir?
landığına göre, m nin en geniş tanım aralığı aşa-
ğıdakilerden hangisidir? A) (–∞, 0) – {–2} B) (–∞, 0] – {–2}
10. SINIF MATEMATİK

A) (–∞, –9) B) (–∞, –4) C) (4, 9) C) [5, ∞) D) [0, 5]

D) (2, 4) E) (4, ∞) E) (0, ∞)

1. A 2. D 3. B 4. C 5. BB 6. D 7. B 8. A 9. CC 10. D 11. C 12. A 13. C 14. D 15. AA 16. B

162
4 BÖLÜM
EŞİTSİZLİKLER
BÖLÜM TESTİ 04

27 | x2 − 4 | ⋅ x2 + 4
x2 − ≤0
1. x 5. >0
x5 ⋅ 5 x
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden

hangisidir? hangisidir?

A) (–∞, 0) B) (0, 3] C) [0, 3] A) (–2, 2) B) (–∞, –2)

D) [3, ∞) E) (0, ∞) C) (0, ∞) D) (0, ∞) – {2}

E) (0, ∞) – {–2, 2}

2. –3 ≤ x(x – 4) < 5

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


6. a2 < a olmak üzere,

hangisidir? (ax – 1) ⋅ (x – a) < 0

A) [–1, 1] ∪ [3, 5] B) (–1, 1] ∪ (3, 5] eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


hangisidir?
C) [1, 3] ∪ [5, ∞) D) (–∞, –1] ∪ [3, 5]
1   1   1
E) (–∞, –1) ∪ (5, ∞) A)  , a  B)  − , a  C) a, 
a   a   a
1 
D)  , a  E)  a, 1 
a   a

x3 + x 2 − 6 x 1
3. <0 7. | x + 1| − ≤0
x+3 | x − 1|
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğini sağlayan x tam sayıları toplamı kaç-
hangisidir? tır?
A) (–3, 0) B) (0, 2) C) (2, ∞)
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
D) (0, 3) E) (–2, 0)

2x 2
2 8. ≤x
2
( x − 2)
3
2− x x+2
4.   ≤ 
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
3 2
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir? A) (–∞, –2) ∪ [0, 2] B) (–∞, –2) ∪ [0, 2)


A) [3, ∞) B) (–∞, 2) C) R C) (–2, 0) ∪ [2, ∞) D) (–2, 0) ∪ (2, ∞)
D) R – (2, 3) E) (–∞, 3] E) (–∞, –2) ∪ [2, ∞)

163
4. BÖLÜM EŞİTSİZLİKLER ������������ �
BÖLÜM TESTİ 04

9. x2 + x – 2 < 0 3
13. x 2 − (k − 2)x + k − =0
4
x2 > x
denkleminin iki gerçek kökü x1 ve x2 dir.
–x2 + 1 > 0
x1 = x2 < 0
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler-
olduğuna göre, k kaçtır?
den hangisidir?
A) 1 B) 3 C) 5 D) 7 E) 9
A) (–2, –1) B) (0, 1) C) (–1, 0)

D) (–∞, –1) E) (1, ∞)

14. x2 − 6x + 9 < 4
10. x2 – kx + 4x + k – 8 = 0
eşitsizliğini sağlayan x tam sayılarının toplamı
denkleminin pozitif iki gerçek kökünün olması kaçtır?
için, k nın en küçük tam sayı değeri kaçtır?
A) 20 B) 21 C) 25 D) 28 E) 31
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

15. f(x) = x2 – 1
| x − 4 | −1
11. ≤0 g(x) = x2 – 11x + 24
x−2
eşitsizliğini sağlayan kaç tane x doğal sayısı var- fonksiyonlarına göre,
dır?
(gof)(x) ≤ 0
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?

A) (–∞, –3) ∪ [3, ∞) B) [–3, –2] ∪ [3, ∞)

C) [–3, –2] ∪ [2, 3] D) [–3, –2] ∪ (2, 3]

E) (–∞, –3] ∪ [2, 3]


12. x2 – (m – 2)x + m – 5 = 0

denkleminin gerçek iki kökü x1 ve x2 dir.

(x1 + 1) ⋅ (x2 + 1) ≥ 0

(x1)2 ⋅ x2 + x1 ⋅ (x2)2 ≤ 0 16. 25x – 26 ⋅ 5x + 25 ≤ 0

eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdakiler- eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden


den hangisidir? hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) [2, 3] B) (–∞, 2] C) [3, 5] A) (–∞, 0] B) [2, ∞) C) (0, 2)

D) [5, ∞) E) [2, 5] D) [0, 2] E) R – [0, 2]

1. B 2. E 3. B 4. D 5. D 6. E 7. B 8. A 9. C 10. E 11. C 12. C 13. A 14. B 15. C 16. D

164
5. PARABOL
BÖLÜM

ALT ÖĞRENME ALANLARI


 Parabol, Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası,
Simetri Ekseni, Grafikler

 Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi

 Grafikten Denklem Yazma, Bir Parabol İle Bir Doğrunun Birbirine Göre
Durumları
.
5 BÖLÜM
PARABOL
Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Hazine

Parabol y = ax2 (a < 0) Grafiği

a, b, c, x ∈ R ve a ≠ 0 olmak üzere a ve x gerçek sayılar, a ≠ 0 olmak üzere y = ax2 fonk-


siyonunda a < 0 ise fonksiyonun grafiği aşağıdaki gibi
f:R→R
olur.
x → y = f(x) = ax2 + bx + c

biçiminde tanımlanan fonksiyonlara, gerçek sayılarda


tanımlı ikinci dereceden bir değişkenli fonksiyonlar
denir.

İkinci dereceden bir değişkenli fonksiyonların grafikle-


rine ise parabol adı verilir.
a < 0 iken

• Parabolün kolları aşağı doğrudur.

• a nın değeri küçüldükçe parabolün kolları y ek-


senine yaklaşır, büyüdükçe uzaklaşır.

Hazine • O(0, 0) noktası fonksiyonun en büyük değerini


aldığı nokta olup, tepe noktası olarak adlandırı-
y = ax2 Grafiği (a > 0)
lır.
a ve x gerçek sayılar, a ≠ 0 olmak üzere y = ax2 fonk- • x = 0 doğrusu (y ekseni) parabolün simetri ekse-
siyonunda a > 0 ise fonksiyonun grafiği aşağıdaki gibi nidir.
olur.

1.

a > 0 iken

• Parabolün kolları yukarı doğrudur.

• a nın değeri büyüdükçe parabolün kolları y ekse-


nine yaklaşır, küçüldükçe uzaklaşır. Yukarıda y = ax2, y = bx2, y = cx2 ve y = dx2 fonksi-
yonlarının grafikleri verilmiştir.
• O(0, 0) noktası fonksiyonun en küçük değerini
aldığı nokta olup, tepe noktası olarak adlandırı- Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
10. SINIF MATEMATİK

lır. A) a > b > c > d B) a > b > d > c


• x = 0 doğrusu (y ekseni) parabolün simetri ekse- C) b > a > d > c D) b > a > c > d
nidir.
E) b > c > a > d

167
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Hazine

y = ax2 + c Grafiği a, b, c, x gerçek sayılar ve a ≠ 0 olmak üzere A(m, n)

a, c, x gerçek sayılar ve a ≠ 0 olmak üzere y = ax2 + c noktası y = f(x) = ax2 + bx + c fonksiyonunun grafiği
fonksiyonunun grafiği, üzerinde ise A noktası denklemi sağlar. Yani x yerine
• c > 0 ise y = ax2 eğrisi y ekseninin pozitif yönüne m değeri yazıldığında sonuç n olur.
doğru c birim kaydırılarak elde edilir.
O halde, A(m, n) noktası için,
� �

���������� f(m) = n

�����

a ⋅ m2 + b ⋅ m + c = n
������
� �
� olur. �
� � �

• c < 0 ise y = ax2 eğrisi y ekseninin negatif yönüne


doğru |c| birim kaydırılarak elde edilir.
3.
� �
������

����������

� �
� �

��

Yukarıdaki şekilde, B köşesi y = –x2 –1 parabolü


üzerinde olan ABCD karesi çizilmiştir.

A noktasının koordinatları (1, 0) olduğuna göre,


ABCD karesinin alanı kaç birim karedir?

A) 1 B) 4 C) 9 D) 16 E) 25

2.

Yukarıda tepe noktasının koordinatları (0, 2) olan bir


4. Gerçek sayılarda tanımlı

parabolün grafiği çizilmiştir. f(x) = ax2 +bx + c

Buna göre, bu grafik aşağıdaki fonksiyonlardan fonksiyonunun grafiği, analitik düzlemde A(1, –1),
hangisine ait olabilir? B(0, –1) ve C(2, 3) noktalarından geçmektedir.
10. SINIF MATEMATİK

A) y = –2x2 – 2 B) y = –x2 – 2 Buna göre, bu fonksiyonun grafiği üzerindeki ap-


sisi – 2 olan noktanın ordinatı kaçtır?
C) y = –x2 + 2 D) y = x2 – 2

E) y = x2 + 2 A) –4 B) 3 C) 5 D) 9 E) 11

168
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

6. f(x) = 3x2 + (m + 1)x + 2n


Hazine
g(x) = 2x2 + (2m – 3)x + 3n + 2

a, b, c, x gerçek sayılar ve a ≠ 0 olmak üzere fonksiyonlarının grafiklerinin x eksenini kestiği


noktalar aynı olduğuna göre, m – n farkı kaçtır?

31 43 57 79 83
A) B) C) D) E)
20 20 20 20 20

ax2 + bx + c = 0 denkleminin kökleri için,


• D > 0 ise denklemin iki farklı gerçek kökü olaca-
ğından parabol x eksenini iki farklı noktada ke-
7.
ser. (g(x) parabolü)
• D = 0 ise denklemin birbirine eşit iki gerçek kökü
(çift kat kök) olacağından parabol x eksenine te-
ğettir. (h(x) parabolü)
• D < 0 ise gerçek kök olmayacağından parabol x
eksenini kesmez. (f(x) parabolü) f(x) = x2 – 4x + m – 2

parabolü yukarıdaki grafikte görüldüğü gibi x ekseni-


ni A ve B gibi iki farklı noktada kesmektedir.

|AB| = 2 birim olduğuna göre, m kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

5. I. Fonksiyonun grafiğinin x eksenini kesmemesi


için m nin çözüm kümesi

II. Fonksiyonun grafiğinin x eksenine teğet olması


için m nin çözüm kümesi

III. Fonksiyonun grafiğinin x eksenini iki farklı nokta-


da kesmesi için m nin çözüm kümesi Hazine
f(x) = x2 – (m + 2)x + m +10
a, b, c, x gerçek sayılar ve a ≠ 0 olmak üzere
fonksiyonu için yukarıda istenen bilgiler hangi
seçenekte doğru olarak verilmiştir? y = f(x) = ax2 + bx + c parabolünün y eksenini kestiği
noktayı bulmak için x yerine 0 verelim.
I II III
A) (–6, 6) {–6, 6} R–[–6, 6] x = 0 için,
B) [–6 , 6] (–6, 6) R–[–6, 6] y = f(0) = a ⋅ 02 + b ⋅ 0 + c
10. SINIF MATEMATİK

C) [–6, 6] R–[–6, 6] {–6, 6}  y = c olur.


D) R–[–6, 6] (–6, 6) [–6, 6] O halde, parabolün y eksenini kestiği noktanın koordi-
E) {–6, 6} (–6, 6) R–[–6, 6] natları (0, c) dir.

169
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

8. f(x) = –x2 + 8x + c 10. y = x2 + bx + c

parabolü x eksenini negatif tarafta A noktasında, po- parabolünün tepe noktasının koordinatları
zitif tarafta B noktasında kesmektedir. T(1, –2) olduğuna göre, b + c toplamı kaçtır?

|AB| = 12 birim olduğuna göre, parabolün y ekse- A) 3 B) 2 C) –1 D) –2 E) –3


ni kestiği noktanın ordinatı kaçtır?

A) 20 B) 10 C) 5 D) –10 E) –20

11. f(x) = x2 – 2x + m2 – 3

parabolünün tepe noktası, analitik düzlemde dör-


düncü bölgede olduğuna göre, m nin değer aralı-
Hazine
ğı aşağıdakilerden hangisidir?

a, b, c, x ∈ R ve a ≠ 0 olmak üzere ikinci dereceden A) m < –2 B) –2 < m < 2


f(x) = ax2 + bx + c fonksiyonunun tepe noktası T(r, k)
C) –1 < m < 3 D) m > 2
olsun.
E) m > 3
O zaman,
b
r=−
2a

4ac − b2
k = f (r ) =
4a

dır. 12. Tepe noktası y ekseni üzerinde olan,


f(x) = mx2 – (m2 – 9)x – 5m + 3
�������
parabolünün x eksenini kestiği noktaların apsis-
������� leri x1 ve x2 olduğuna göre, |x1 – x2| kaç olabilir?

4 8
���������

���������
� A) B) 2 C) D) 4 E) 5
�� �� 3 3

b
Ayrıca x = r = − doğrusu parabolün simetri ekse-
2a
nidir.

13. f:R→R
9. f:R→R
f(x) = mx2 – 4x + m + 1
f(x) = mx2 + (5m + 3)x + 7 parabolünün tepe noktası x ekseni üzerinde ol-
fonksiyonunun grafiğine ait simetri ekseninin duğuna göre, m nin alabileceği değerlerin çarpı-
10. SINIF MATEMATİK

denklemi x + 2 = 0 olduğuna göre, m kaçtır? mı kaçtır?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 2 E) 3 A) –6 B) –4 C) –2 D) 2 E) 4

1. D 2. C 3. B 4. E 5. A 6. D 7. D 8. A 9. A 10. E 11. B 12. D 13. B

170
5 BÖLÜM
PARABOL
Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. 4. Gerçek sayılarda tanımlı

f(x) = –2x2 + mx – n

fonksiyonunun grafiği, analitik düzlemde A(–1, 1) ve


B(0, –2) noktalarından geçmektedir.

Buna göre, bu fonksiyonun grafiği üzerindeki ap-


sisi 1 olan noktanın ordinatı kaçtır?
Yukarıda y = ax2, y = bx2 ve y = cx2 fonksiyonlarının
A) –11 B) –9 C) –5 D) –3 E) –1
grafikleri verilmiştir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) a > b > c B) a > c > b C) c > a > b
D) c > b > a E) b > c > a 5. I. Fonksiyonun grafiğinin x eksenini kesmemesi
için m nin çözüm kümesi

II. Fonksiyonun grafiğinin x eksenine teğet olması


2.
için m nin çözüm kümesi

III. Fonksiyonun grafiğinin x eksenini iki farklı nokta-


da kesmesi için m nin çözüm kümesi.

f(x) = x2 + (m + 4)x + 2m + 5

fonksiyonu için yukarıda istenen bilgiler hangi


Yukarıda tepe noktasının koordinatları (0, –2) olan
seçenekte doğru olarak verilmiştir?
bir parabolün grafiği çizilmiştir.
Buna göre, bu grafik aşağıdaki fonksiyonlardan I II III
hangisine ait olabilir? A) (–2, 2) R–[–2, 2] {–2, 2}
A) y = –x2 – 2 B) y = x2 + 2
B) [–2, 2] {–2, 2} R–(–2, 2)
C) y = 2x2 – 2 D) y = –2x2 + 2
C) (–2, 2) {–2, 2} R–[–2, 2]
E) y = –3x2 – 2
D) {–2, 2} (–2, 2) R–[–2, 2]

E) R–[–2, 2] {–2, 2} (–2, 2)


3.

6. f(x) = –x2 + (3m – 2)x + 3n

g(x) = x2 + (m + 1)x + 2n – 1

Yukarıdaki şekilde, B köşesi y = –x2 parabolü üzerin- fonksiyonlarının grafiklerinin x eksenini kestiği
10. SINIF MATEMATİK

de olan OABC karesi çizilmiştir. noktalar aynı olduğuna göre, m + n toplamı kaç-
tır?
Buna göre karenin çevresi kaç birimdir?
9 1 1 7 9
A) − B) − C) D) E)
A) 1 B) 2 C) 4 D) 8 E) 12 20 20 20 20 20

171
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 01

7. 11. f(x) = x2 + 4x + m2 – 5

parabolünün tepe noktası, analitik düzlemde


üçüncü bölgede olduğuna göre, m nin değer ara-
lığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) m < –5 B) m < –3
Yukarıda f(x) = –x2 + 6x + 3 – m parabolünün grafiği
C) –5 < m < –3 D) –3 < m < 3
verilmiştir.
E) 3 < m < 5
|AB| = 4 birim olduğuna göre, m kaçtır?

A) –3 B) –1 C) 3 D) 7 E) 8

12. Tepe noktası y ekseni üzerinde olan,


y = mx2 + (4 – m2)x + 2 – 3m
8. f(x) = –2x2 +6x + 5m +1
parabolünün x eksenini kestiği noktaların apsis-
parabolü x eksenini negatif tarafta A noktasında, po-
leri x1 ve x2 olduğuna göre, |x1 – x2| kaç olabilir?
zitif tarafta B noktasında kesmektedir.
19
|AB| = 9 birim olduğuna göre, parabolün y ekse- A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E)
2
nini kestiği noktanın ordinatı kaçtır?

A) 12 B) 18 C) 24 D) 28 E) 36

13. f:R→R

f(x) = (m – 1)x2 – 3x + m
9. f:R→R
parabolünün tepe noktası x ekseni üzerinde ol-
f(x) = mx2 + 3x – 4 duğuna göre, m nin alabileceği değerlerin çarpı-

parabolünün simetri ekseninin denklemi x = 6 ol- mı kaçtır?

duğuna göre, m kaçtır? 5 9 3


A) − B) − C) –2 D) − E) –1
2 4 2
1 1 3 1 1
A) − B) − C) − D) E)
2 4 20 4 2

14. y = x2 – 2mx + m + 3
10. y = ax2 + bx + c
parabolünün tepe noktası y = 3 doğrusu üzerinde
parabolünün tepe noktasının koordinatları olduğuna göre, m nin alabileceği değerlerin top-
10. SINIF MATEMATİK

T(–2, 3) olduğuna göre, c – 4a farkı kaçtır? lamı kaçtır?

A) 3 B) 2 C) 1 D) –2 E) –3 A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3

1. D 2. C 3. C 4. B 5. C 6. E 7. E 8. E 9. B 10. A 11. D 12. B 13. B 14. C

172
5 BÖLÜM
PARABOL
Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası
ÖDEV TESTİ 01

1. 4. Gerçek sayılarda tanımlı

f(x) = ax2 + 3x + b

fonksiyonun grafiği, analitik düzlemde A(0, –1) ve


B(–1, 1) noktalarından geçmektedir.

Buna göre, bu fonksiyonun grafiği üzerinde bu-


lunan ve apsisi 2 olan noktanın ordinatı kaçtır?
Yukarıda y = ax2, y = bx2 ve y = cx2 fonksiyonlarının
grafikleri verilmiştir. A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 25

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


A) a > c > b B) a > b > c C) b > a > c
D) c > a > b E) c > b > a
5. I. Fonksiyonun grafiğinin x eksenini kesmemesi
için m nin çözüm kümesi

II. Fonksiyonun grafiğinin x eksenine teğet olması


2. için m nin çözüm kümesi

III. Fonksiyonun grafiğinin x eksenini iki farklı nokta-


da kesmesi için m nin çözüm kümesi

f(x) = x2 + (m – 2)x + m – 2

fonksiyonu için yukarıda istenen bilgiler hangi


Yukarıda tepe noktasının koordinatları (0, –1) olan seçenekte doğru olarak verilmiştir?
bir parabolün grafiği çizilmiştir.
I II III
Buna göre, bu grafik aşağıdaki fonksiyonlardan A) (–6, 2) {–6, 2} R–[–6, 2]
hangisine ait olabilir?
B) [–6, –2] {–6, –2} R–[–6, –2]
A) y = x2 – 1 B) y = –2x2 + 1
C) (–6, –2) {–6, –2} R–[–6 , – 2]
C) y = 3x2 – 1 D) y = –3x2 + 1
E) y = –3x2 – 1 D) (–2, 6) {–2, 6} R–[–2, 6]

E) (2, 6) {2, 6} R–[2, 6]

3.

6. f(x) = –mx2 + 2mx + n – 1

g(x) = mx2 –2mx + n – 5


parabolleri yandaki grafik-
te görüldüğü gibi x ekseni
Yukarıdaki şekilde O, A ve C köşeleri y = –3x2 para- üzerindeki A ve B noktala-
10. SINIF MATEMATİK

bolü üzerinde olan OABC karesi çizilmiştir. rında kesişmektedir.


Buna göre, B noktasının ordinatı kaçtır? Buna göre, n kaçtır?
4 2 2 1
A) − B) –1 C) − D) − E) − A) 3 B) 2 C) –2 D) –3 E) –4
3 3 3 3

173
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün Eksenleri Kestiği Noktalar, Tepe Noktası ������������ �
ÖDEV TESTİ 01

7. 11. y = x2 – 2ax + b

parabolü y eksenini (0, 1) noktasında kesmektedir.

Bu parabolün tepe noktası analitik düzlemde bi-


rinci bölgede olduğuna göre, a aşağıdaki aralık-
ların hangisinde olmalıdır?
Yukarıda f(x) = – x2 – 3x + m + 5 parabolünün grafiği
A) (–1, 0) B) (–1, 1) C) (0, 1)
verilmiştir.
D) (0, 2) E) (–1, 2)
|AB| = 5 birim olduğuna göre, m kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3

12. Tepe noktası y ekseni üzerinde olan,


f(x) = (2m – 1)x2 – m2x – 4m +9
8. f(x) = (m – 1)x2 – (2m + 1)x + m + 1
parabolünün x eksenini kestiği noktaların apsis-
parabolü x eksenine teğet olduğuna göre, para-
leri x1 ve x2 olduğuna göre, |x1 – x2| kaçtır?
bolün y eksenini kestiği noktanın ordinatı kaç-
tır? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
5 3 1 1 5
A) − B) − C) − D) E)
4 4 4 4 4

13. f:R→R

9. f:R→R f(x) = 3x2 – (m + 1)x –2 + m

f(x) = (m – 1)x2 – (3m + 1)x + 12 parabolünün tepe noktası x ekseni üzerinde oldu-
ğuna göre, m nin alabileceği farklı değerlerin top-
parabolünün simetri ekseni x = 1 doğrusu oldu-
lamı kaçtır?
ğuna göre, m kaçtır?
A) 25 B) 20 C) 15 D) 10 E) 5
A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

10. y = mx2 – 2mx – 3m –11 14. y = mx2 – 2mx – m – 2

parabolünün tepe noktasının apsis ve ordinat parabolünün tepe noktası y = 2 doğrusu üzerinde
10. SINIF MATEMATİK

değerleri birbirine eşit olduğuna göre, m kaçtır? olduğuna göre, m kaçtır?

A) 3 B) 2 C) –1 D) –2 E) –3 A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

1. B 2. E 3. C 4. E 5. E 6. A 7. B 8. C 9. A 10. E 11. C 12. C 13. E 14. B

174
5 BÖLÜM
PARABOL
Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi
KAVRAMA TESTİ 02

4. Şekildeki grafik
Hazine
f(x) = x2 – 4x + k

a, b, c, x ∈ R ve a ≠ 0 olmak üzere f(x) = ax2 + bx + c parabolüne aittir.


olsun.

• a > 0 iken fonksiyonun en küçük değeri
|OB| = 3|OA| olduğuna göre, k kaçtır?
4ac − b2
k = f (r ) = , fonksiyonu en küçük yapan A) –12 B) –6 C) –3 D) 6 E) 12
4a
b
değer x = r = − dır.
2a

• a < 0 iken fonksiyonun en büyük değeri

4ac − b2
k = f (r ) = , fonksiyonu en büyük yapan
4a Hazine
b
değer x = r = − dır.
2a • a > 0 iken parabolün grafiği ∪ biçiminde olduğun-
dan alabileceği en küçük değer vardır. Yani para-
bol alttan sınırlı, üstten sınırlı değildir. Fonksiyonun

1. f(x) = x2 – 6x + 4 alabileceği en küçük değer tepe noktasının ordinatı


olan
fonksiyonunun alabileceği en küçük değer kaç-
4ac − b2
tır? f (r ) = k = değeridir.
4a
A) 5 B) 3 C) –1 D) –3 E) –5 Fonksiyonun görüntü kümesi ise [k, +∞) dur.
• a < 0 iken parabolün grafiği ∩ biçiminde oldu-
ğundan alabileceği en büyük değeri vardır. Yani
parabol üstten sınırlı, alttan sınırlı değildir. Fonk-
2. f(x) = –2x2 – 4x + 5 siyonun alabileceği en büyük değer tepe nokta-
sının ordinatı olan
fonksiyonunun alabileceği en büyük değer kaç-
tır? 4ac − b2
f (r ) = k = değeridir.
4a
A) –1 B) 3 C) 5 D) 7 E) 8
Fonksiyonun görüntü kümesi ise (–∞, k] dır.

3. Şekildeki grafik
f(x) = –x2 –2mx + m + 7
5. f(x) = –x2 + 8x + 3
parabolüne aittir.
fonksiyonunun görüntü kümesi aşağıdakilerden
Buna göre, f(x) in alabi-
10. SINIF MATEMATİK

hangisidir?
leceği en büyük değer
kaçtır? A) (–∞, 4] B) (–∞, 12] C) (–∞, 19]

A) 2 B) 5 C) 7 D) 9 E) 11 D) [4, ∞) E) [19, ∞)

175
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

7. f : [–2, 2] → R
Hazine
f(x) = x2 – 2x – 3

a, b, c, x gerçek sayılar ve a ≠ 0 olmak üzere fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-


dir?
f(x) = ax2 + bx + c

fonksiyonunun grafiğini çizmek için,


I. Başkatsayının işaretine göre parabolün kolları-
nın yönü belirlenir.
II. Eğer mümkünse parabolün x eksenini kestiği
noktalar bulunur. Bu noktalar ax2 + bx + c = 0
denkleminin kökleridir.
III. Parabolün y eksenini kestiği nokta bulunur. Bu
nokta x = 0 değeri için bulunan f(0) değeridir.
IV. Parabolün tepe noktasının koordinatları bulunur.

6. f:R→R

f(x) = x2 + 4x + 9

fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-


dir?

Hazine

m ile n gerçek sayılar ve m < n olmak üzere,

f : [m, n] → R

f(x) = ax2 + bx + c

fonksiyonunun en büyük ve en küçük değerlerini bul-

mak için f(m), f(n) ve r ∈ [m, n] ise f(r) bulunur. Bu-


10. SINIF MATEMATİK

lunan değerlerden en büyük değer fonksiyonun en

büyük değeri, en küçük değer fonksiyonun en küçük

değeridir.

176
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

8. f : [0, 4] → R 10. f(x) = –x2 – 2x – 1


f(x) = –x2 + 6x + 8 g(x) = x2 + 4x + 2
fonksiyonunun en büyük ve en küçük değerleri-
parabollerinin tepe noktaları arasındaki uzaklık
nin çarpımı kaçtır?
kaç birimdir?
A) 38 B) 76 C) 102 D) 128 E) 136 3 5
A) B) 3 C)
2 2
D) 5 E) 3

Hazine

Tepe noktasının koordinatları T(r, k) olan parabolün


denklemi, a ∈ R – {0} olmak üzere,

f(x) = a(x – r)2 + k

dır.

11.

�������


� �

9. f:R→R Yukarıdaki y =2(x – 4)2 – 8 parabolü y eksenini A


noktasında, x eksenini B ve C noktalarında kesmek-
f(x) = (x – 1)2 – 4
tedir.
fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç birim kare-
dir?
dir?

A) 24 B) 36 C) 48 D) 60 E) 72

12. y = x 2 + (m + 8)x + 5 – 2m

parabolü x eksenine, eksenin negatif tarafında


10. SINIF MATEMATİK

teğet olduğuna göre, m kaçtır?

A) –22 B) –12 C) –2 D) 2 E) 12

1. E 2. D 3. D 4. A 5. C 6. A 7. C 8. E 9. C 10. D 11. C 12. C

177
5 BÖLÜM
PARABOL
Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi
PEKİŞTİRME TESTİ 02

1. f(x) = 2x2 – 8x + 5 5. f(x) = 2x2 + 8x + 11

fonksiyonunun alabileceği en küçük değer ile fonksiyonunun görüntü kümesi aşağıdakilerden


fonksiyonu en küçük yapan değerin toplamı kaç- hangisidir?
tır?
A) (–∞, –2] B) (–∞, 3] C) [1, ∞)
A) –3 B) –2 C) –1 D) 2 E) 3
D) [–2, ∞) E) [3, ∞)

2. f(x) = –x2 + 2x – 3
6. f:R→R
f(x) = 2x2 + 8x + 5
fonksiyonunun alabileceği en büyük değer kaç-
tır? fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

3. Şekildeki grafik
f(x) = x2 + mx + m + 2

parabolüne aittir.

Buna göre, f(x) in alabileceği en küçük değer


kaçtır?

A) –8 B) –6 C) –4 D) –2 E) –1

4. Şekildeki grafik

f(x) = –x2 – 2x + k
7. f : [–8, 4] → R
parabolüne aittir.
f(x) = x2 + 12x + 5
10. SINIF MATEMATİK

fonksiyonunun en büyük ve en küçük değerleri-


|OA| = 3|OB| olduğuna göre, k kaçtır? nin toplamı kaçtır?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 2 E) 3 A) 27 B) 38 C) 53 D) 61 E) 84

178
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 02

8. f : [–3, 1] → R 10. f(x) = 4x2 – 8x + 5

f(x) = – x2 – 4x + 5 g(x) = –3x2 + 12x – 7

fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi- parabollerinin tepe noktaları arasındaki uzaklık


dir? kaç birimdir?

A) 3 B) 4 C) 17

D) 19 E) 5

11.

9. f:R→R Yukarıdaki y = – (x + 2)2 + 16 parabolü y eksenini C


noktasında, x eksenini A ve B noktalarında kesmek-
f(x) = 2(x + 1)2 + 2
tedir.
fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-
T noktası parabolün tepe noktası olduğuna göre,
dir?
TAO üçgeninin alanı kaç birim karedir?

A) 32 B) 48 C) 52 D) 64 E) 72

12. f(x) = mx2 + mx – 2x + m


10. SINIF MATEMATİK

fonksiyonunun grafiğinin x eksenine, eksenin


pozitif tarafında teğet olduğuna göre, m kaçtır?

2 2
A) –2 B) –1 C) − D) E) 2
3 3

179
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 02

13. y = x2 –4mx – m + 1 16. f(x) = m(x2 – 4x + 3 )

parabolünün tepe noktası y = – 3 doğrusu üzerin- fonksiyonunun alabileceği en küçük değer –3 ol-
de olduğuna göre, m nin alabileceği değerlerin duğuna göre, m kaçtır?
çarpımı kaçtır?
A) –3 B) –2 C) –1 D) 2 E) 3
A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

17. f(x) = mx2 – 2mx – m + 1

fonksiyonunun alabileceği en küçük değer –1 ol-


duğuna göre, m kaçtır?
14. Şekilde grafiği verilen
8 5 5
A) − B) − C) –1 D) 1 E)
y = f(x) = ax2 + bx + c 3 2 2
parabolünün tepe noktası
ikinci bölgededir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 18. Şekildeki grafik


A) b ⋅ c > 0 B) a ⋅ b > 0
f(x) = –x2 – 4mx + m
C) a + b < 0 D) b2 > 4ac
parabolüne aittir.
E) a ⋅ c < 0

Buna göre, f(x) i en büyük yapan x değeri kaç-


tır?

A) –5 B) –3 C) –2 D) –1 E) 2

15. Şekilde grafiği verilen

y = f(x) = ax2 + bx + c
parabolünün tepe noktası
19. Şekildeki grafik
üçüncü bölgededir.
f(x) = mx2 – 4mx + m – 12

parabolüne aittir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) a + b > c B) b2 > 4ac


10. SINIF MATEMATİK

C) a ⋅ b > 0 D) a ⋅ c < 0 |AB| = 6 birim olduğuna göre, m kaçtır?

E) b ⋅ c > 0 A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3

1. C 2. B 3. B 4. E 5. E 6. D 7. B 8. C 9. E 10. C 11. B 12. D 13. C 14. A 15. E 16. E 17. D 18. C 19. D

180
5 BÖLÜM
PARABOL
Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi
ÖDEV TESTİ 02

1. f(x) = mx2 – 2mx – m +1 4. f : [–2, 1] → R

fonksiyonunun görüntü kümesi [–1, ∞) olduğuna f(x) = x2 + 2x + 1


göre, m kaçtır?
fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 dir?

2. f:R→R
f(x) = –x2 + 2x + 3

fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-


dir?

5. f(x) = a (x + m)2 – n

parabolünün tepe noktasının koordinatları T(1, 3)


olup parabol (0, 2) noktasından geçtiğine göre, a
kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3

6. f(x) = –x2 – 2x + m + 3
3. f : [0, ∞] → R
g(x) = mx2 –2mx + m – 2
f(x) = –x2 + 4x + 1
parabollerinin tepe noktaları arasındaki uzaklık
10. SINIF MATEMATİK

fonksiyonunun en büyük değeri alması için x kaç 2 5 birim olduğuna göre, m nin alabileceği de-
olmalıdır? ğerler çarpımı kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 5 E) 7 A) –20 B) –12 C) 12 D) 16 E) 20

181
5. BÖLÜM PARABOL Parabolün En Küçük - En Büyük Değeri, Görüntü Kümesi ������������ �
ÖDEV TESTİ 02

7. Yandaki y = (x + 1)2 – 36 10. x bir gerçek sayı olmak üzere,


parabolü y eksenini C
1
noktasında, x eksenini A
x2 + 4x + 5
ve B noktalarında kes-
mektedir. ifadesinin en büyük değeri kaçtır?
1 2 4 3
A) B) C) D) 1 E)
2 3 5 2

T noktası parabolün tepe noktası olduğuna göre,


TAO üçgeninin alanı kaç birim karedir?

A) 126 B) 138 C) 156 D) 184 E) 216

8. Şekilde grafiği verilen 11. f: [–2, 1] → R

y = f(x) = ax2 + bx + c f(x) = x2 + 2x + 10

parabolünün tepe noktası fonksiyonunun görüntü kümesinde kaç tane tam


birinci bölgededir. sayı vardır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) b2 > 4ac B) b + c > a

C) ac – b < 0 D) ab – c > 0

E) b ⋅ c > 0

9. x bir gerçek sayı

A = 2x – 1 12. f: [–3, 3] → R

B=x+1 f(x) = x2 + 4x + 2

olduğuna göre, A ⋅ B ifadesinin alabileceği en kü- fonksiyonunun tanım kümesi T, görüntü kümesi
çük değer kaçtır? G olduğuna göre, T ∩ G kümesi aşağıdakilerden
hangisine eşittir?
5 9
A) − B) − C) –1
10. SINIF MATEMATİK

4 8 A) [–2, 3] B) [–3, –2] C) [–3, 25]


7 3 D) [3, 25] E) [2, 25]
D) − E) −
8 4

1. A 2. D 3. C 4. E 5. B 6. E 7. A 8. D 9. B 10. D 11. C 12. A

182
5 BÖLÜM
PARABOL
Grafikten Denklem Yazma, Parabol ile Doğrunun Durumları
KAVRAMA TESTİ 03

2.
Hazine

Parabole ait üç nokta verilmiş ise bu noktalar

y = ax2 + bx + c

denkleminde yerine yazılarak a, b ve c katsayıları bu-


lunur. Böylece, parabolün denklemi bulunmuş olur. Yukarıdaki grafikte x eksenini 1 ve 3 noktalarında ke-
sen ve (–1, 8) noktasından geçen parabol çizilmiştir.

1. Analitik düzlemde A(1, 1), B(0, 2) ve C(–4, –2)


Buna göre, bu parabolün denklemi aşağıdakiler-
noktalarından geçen parabolün denklemi aşağı-
den hangisidir?
dakilerden hangisidir?
1 2 A) y = 2x2 – 4x + 3 B) y = 2x2 – 4x + 8
A) y = − x 2 − x + 2
5 5
C) y = x2 – 4x + 3 D) y = x2 – 4x + 8
3 2
B) y = − x 2 − x + 2
5 5 E) y = x2 – 4x – 1

2 3
C) y = − x 2 − x + 2
5 5
D) y = –5x2 –2x + 2

E) y = –3x2 – 2x + 2

Hazine
Hazine
Parabolün x eksenini kestiği noktalar olan (x1, 0) ve
(x2, 0) ile bu noktaların dışında bir nokta daha verilmiş Parabolün tepe noktasının koordinatları T(r, k) ve bu
ise parabol denklemi nokta dışında bir nokta biliniyorsa parabolün denklemi

y = a (x – x1)(x – x2) y = a(x – r)2 + k

ile bulunur. ile bulunur.


� �
10. SINIF MATEMATİK


�� � �� �������


� �

183
5. BÖLÜM PARABOL Grafikten Denklem Yazma, Parabol ile Doğrunun Durumları ������������ �
KAVRAMA TESTİ 03

3. Yandaki grafikte tepe


noktasının koordinatla- Hazine
rı T(2, 3) olan ve y ek-
senini 2 noktasında a ≠ 0 ve a, b, c, m, n ∈ R olmak üzere
kesen parabolün grafi- y = ax2 + bx + c parabolü ile y = mx + n doğrusunun
ği çizilmiştir. düzlemdeki durumları incelenirken denklemler ortak
çözülür. Denklemler birbirine eşitlenip elde edilen ikin-
Buna göre, bu parabolün denklemi aşağıdakiler-
ci dereceden denklemin diskriminantına bakılarak pa-
den hangisidir?
rabol ile doğrunun durumları bulunur.
1
A) y = –(x – 2)2 + 3 B) y = − ( x + 2)2 − 3
2 Elde edilen denklemde,

1 1 • D > 0 ise parabol ile doğru iki farklı noktada kesişir.


C) y = − ( x − 2)2 + 3 D) y = − ( x + 2)2 − 3
2 4
• D = 0 ise parabol ile doğru birbirine teğettir.
1
E) y = − ( x − 2)2 + 3 • D < 0 ise parabol ile doğru kesişmezler.
4

5. y = x + 2 doğrusu ve y = x2 + 3x + n parabolü iki


farklı noktada kesiştiğine göre, n nin en büyük
4. Yandaki şekilde y ekseni 6
tam sayı değeri kaçtır?
noktasında, x ekseni –2 ve
–3 noktalarında kesen f(x) A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3
parabolü vermiştir.

Buna göre, f(–5) kaçtır?

A) –6 B) –5 C) –1 D) 5 E) 6

Hazine

Hazine y = ax2 + bx + c

parabolü ile y = mx + n doğrusunun (eğer varsa) kesi-


(i) x eksenini x1 ve x2 noktalarında kesen bir f(x) pa- şim noktalarının apsisleri,
rabolü için,
ax2 + bx + c = mx + n
f(x1 + k) = f(x2 – k)
dır. denkleminin kökleridir.

(ii) Tepe noktasının apsisi r olan bir f(x) parabolü


için, 6. Tepe noktasının koor-
f(r – k) = f(r + k) dinatları T(1, –1) olan
dır. f(x) parabolü orijin ve A
� � noktalarında y = 4x
doğrusu ile kesişmek-
tedir.
� �
10. SINIF MATEMATİK

� �
Buna göre, A noktasının ordinatı kaçtır?
� �� �� � ����� � �����
A) 12 B) 16 C) 20 D) 24 E) 28

184
5. BÖLÜM PARABOL Grafikten Denklem Yazma, Parabol ile Doğrunun Durumları ������������ �
KAVRAMA TESTİ 03

7. Şekilde y = x2 parabolü 9. y = x2
ve bu parabol ile A ve O y = –x2 + 4x
noktalarında kesişen
parabollerinin ortak kirişinin uzunluğu kaç birim-
y = 2x doğrusunun gra-
dir?
fiği çizilmiştir.
A) 3 B) 15 C) 3 2

D) 2 5 E) 2 6
Buna göre, OBA dik üçgeninin alanı kaç birim ka-
redir?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 16

Hazine

y = ax2 + bx+ c parabolüne başlangıç noktasından çi- 10. y = x2 – x – m


zilen teğetler birbirine dik ise,
y = – x2 + x + m – 2
ax2 + bx + c = 0
parabolleri birbirine teğet olduğuna göre, m kaç-
denklemi için
tır?
D = –1
3 5 3
A) B) 1 C) D) E) 2
dir. 4 4 2

8. y = x2 – ax + 3

parabolüne başlangıç noktasından çizilen teğet-


ler birbirine dik olduğuna göre, a aşağıdakilerden
hangisidir?

A) 3 B) 5 C) 7

D) 11 E) 13

11.

Hazine

y = f(x) ve y = g(x) parabolleri verilmiş olsun.

f(x) – g(x) = 0

denklemi için;
Yukarıda verilen f(x) fonksiyonunun grafiğine
10. SINIF MATEMATİK

• D > 0 ise paraboller iki farklı noktada kesişir.


göre x ⋅ f(x) > 0 eşitsizliğini sağlayan x tam sayı-
• D = 0 ise paraboller teğettir. larının toplamı kaçtır?
• D < 0 ise paraboller kesişmez.
A) –5 B) –3 C) 3 D) 6 E) 9

185
5. BÖLÜM PARABOL Grafikten Denklem Yazma, Parabol ile Doğrunun Durumları ������������ �
KAVRAMA TESTİ 03

12. x – 3y + 6 ≤ 0 14. y > x2 – 2x – 3


eşitsizliğini sağlayan noktalar kümesinin analitik eşitsizliğini sağlayan noktalar kümesinin analitik
düzlemdeki görüntüsü aşağıdakilerden hangisidir? düzlemdeki görüntüsü aşağıdakilerden hangisi-
dir?

13. 3y – x + 6 < 0
x+y–3≤ 0
eşitsizlik sistemini sağlayan noktalar kümesinin
analitik düzlemdeki görüntüsü aşağıdakilerden
hangisidir?

15.

Yukarıda verilen taralı bölge aşağıdaki eşitsizlik-


lerden hangisi ile ifade edilir?

A) y < –x2 – 2x – 8 B) y < –x2 + 2x – 8


10. SINIF MATEMATİK

C) y < –x2 – 2x + 8 D) y > x2 + 2x + 8

E) y > x2 + 2x – 8

1. C 2. C 3. E 4. E 5. D 6. D 7. A 8. D 9. D 10. A 11. D 12. B 13. D 14. A 15. C

186
5 BÖLÜM
PARABOL
Grafikten Denklem Yazma, Parabol ile Doğrunun Durumları
PEKİŞTİRME TESTİ 03

1. Analitik düzlemde A(1, 4), B(–1, 1) ve C(0, 2) nok- 4. Yandaki grafikte y eksenini 3
talarından geçen parabolün denklemi aşağıdaki- noktasında, x eksenini 1 ve 3
lerden hangisidir? noktasında kesen f(x) para-

3 1 1 3 bolü verilmiştir.
A) y = − x 2 + x + 2 B) y = − x 2 + x + 2
2 2 2 2
Buna göre, f(–1) kaçtır?
3 1 1 3
C) y = x 2 + x + 2 D) y = x 2 + x + 2
2 2 2 2
A) 8 B) 6 C) 4 D) –4 E) –6
E) y = 2x2 + 3x + 2

2. Yandaki grafikte x ekse-


nini –3 ve 1 noktaların-
da, y eksenini 6 nokta-
sında kesen parabolün
5. y = 2x + n
grafiği çizilmiştir.
doğrusu y = x2 + 5x + 2 parabolüne teğet olduğu-
na göre, n kaçtır?
Buna göre, parabolün denklemi aşağıdakilerden
1 1 1 1
hangisidir? A) − B) − C) 0 D) E)
2 4 4 2
A) y = –x2 – 3x + 6 B) y = –x2 – 4x + 6

C) y = –2x2 – 3x + 6 D) y = –2x2 – 4x + 6

E) y = – 2x2 + 3x + 6

6. x = 1 noktasında x ek-
senine teğet olan ve y
3. Tepe noktasının koordinatları T(–1, 2) olan ve
eksenini –2 noktasın-
(1, 3) noktasından geçen parabolün denklemi
da kesen f(x) parabo-
aşağıdakilerden hangisidir?
lü y = x + n doğrusu ile
1 1
A) y = − ( x + 1)2 − 2 B) y = − ( x − 1)2 − 2 A ve B noktalarında
4 4
10. SINIF MATEMATİK

kesişmektedir.
1 1
C) y = ( x − 1)2 + 2 D) y = ( x + 1)2 + 2 Buna göre, A noktasının ordinatı kaçtır?
4 4
1 1 1 4 5
E) y = ( x + 1)2 − 2 A) − B) − C) –1 D) − E) −
4 4 2 3 3

187
5. BÖLÜM PARABOL Grafikten Denklem Yazma, Parabol ile Doğrunun Durumları ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 03

7. 10.

Şekilde y = – x2 parabolü ve bu parabol ile O ve A


noktalarında kesişen y = –2x doğrusunun grafiği çi- Yukarıda verilen f(x) fonksiyonunun grafiğine

zilmiştir. göre,

(x 2 − 1) ⋅ f(x)
Buna göre, OCAB dikdörtgeninin alanı kaç birim ≥0
x−4
karedir?
eşitsizliğini sağlayan kaç değişik x tam sayısı
A) 4 B) 8 C) 12 D) 16 E) 24 vardır?

A) 8 B) 6 C) 4 D) 3 E) 1

11. x – 2y – 4 ≥ 0

8. y = x2 – 5x + a – 1 eşitsizliğini sağlayan noktalar kümesinin analitik

parabolüne başlangıç noktasından çizilen teğet- düzlemdeki görüntüsü aşağıdakilerden hangisi-

ler birbirine dik olduğuna göre, a kaçtır? dir?

15
A) –7 B) –3 C) 1 D) 7 E)
2

9. y = 2x2 + m

parabolünün y = x2 + 4x + 9 parabolüne teğet


olduğu noktanın apsisi n olduğuna göre, m + n
10. SINIF MATEMATİK

toplamı kaçtır?

A) 5 B) 7 C) 11 D) 13 E) 15

1. D 2. D 3. D 4. A 5. B 6. B 7. B 8. E 9. E 10. B 11. A

188
5 BÖLÜM
PARABOL
Grafikten Denklem Yazma, Parabol ile Doğrunun Durumları
ÖDEV TESTİ 03

1. 4. Yandaki grafikte tepe


noktasının koordinatları
T(–1,–1) olan ve y ekse-
nini –2 noktasında kesen
f(x) parabolü verilmiştir.

Buna göre f(–2) kaçtır?


Yukarıdaki grafikte x eksenini – 3 ve 5 noktalarında,
y eksenini –15 noktasında kesen parabol çizilmiştir.

Buna göre, bu parabolün denklemi aşağıdakiler- A) –6 B) –4 C) –2 D) 2 E) 4


den hangisidir?

1 2
A) y = x − x − 15 B) y = x2 – 3x – 15
2
C) y = x2 – 2x – 15 D) y = 2x2 – 3x – 15

5 2
E) y = x − 2x − 15
2

5. y = 2x + n

doğrusu ile y = x2 – 2x parabolü kesişmediğine


göre, m nin en geniş çözüm kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir?

A) (4, ∞) B) (–4, ∞) C) (–∞,2 )


2. Analitik düzlemde A(–2, 0), B(4, 0) ve C(2, –2)
D) (–∞, 4) E) (–∞, –4)
noktalarından geçen parabolün denklemi aşağı-
dakilerden hangisidir?

1 2 1 1 2 1
A) y = x − x−2 B) y = x + x−2
4 2 4 2
1 2 1 1 2 1
C) y = x − x−2 D) y = x − x−2
2 4 2 4
1 1
E) y = − x 2 − x − 2
2 4 6. Tepe noktasının koor-
dinatları T(1, 4) olan
ve y eksenini 3 nokta-
sında kesen f(x) para-
bolü y = x + n doğrusu
ile A ve B noktaların-
da kesişmektedir.
3. Analitik düzlemde (3, 0) noktasından geçen ve
tepe noktasının koordinatları T(1, –4) olan para-
10. SINIF MATEMATİK

Buna göre, A ve B noktalarının apsislerinin topla-


bolün denklemi y = ax2 + bx + c olduğuna göre,
mı kaçtır?
a + b + c toplamı kaçtır?
1 1 1
A) –1 B) − C) D) E) 1
A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4 2 4 2

189
5. BÖLÜM PARABOL Grafikten Denklem Yazma, Parabol ile Doğrunun Durumları ������������ �
ÖDEV TESTİ 03

7. Şekilde tepe noktası B 10. x–y–1>0


olan y = 2x – x2 – 1 pa-
eşitsizliğini sağlayan noktalar kümesinin analitik
rabolü ve bu parabol ile
düzlemdeki görüntüsü aşağıdakilerden hangisi-
A ve B noktalarında ke-
dir?
sişen y = – 2x + n doğ-
rusunun grafiği çizil-
miştir.

A noktasının y ekseni üzerindeki dik izdüşümü D


noktası olduğuna göre, CDA dik üçgeninin alanı
kaç birim karedir?

A) 6 B) 9 C) 12 D) 15 E) 18

8. y = ax2 – 3x + a+ 1

parabolüne başlangıç noktasından çizilen teğet-


ler birbirine dik olduğuna göre, a nın alabileceği

değerlerin toplamı kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3

9.

11.

Yukarıda verilen f(x) fonksiyonunun grafiğine


göre,
Yukarıda verilen taralı bölge aşağıdaki eşitsizlik-
x ⋅ (x 6 + 5) ⋅ f(x)
≤ 0 lerden hangisi ile ifade edilir?
x2 − 4
A) y < x2 – 2x – 3 B) y < x2 + 2x – 3
eşitsizliğini sağlayan x tam sayılarının toplamı
10. SINIF MATEMATİK

kaçtır? C) y > x2 – 2x – 3 D) y > x2 + 2x – 3

E) y ≤ x2 – 3x + 2
A) –15 B) –13 C) –12 D) –8 E) –3

1. C 2. A 3. A 4. E 5. E 6. E 7. B 8. B 9. C 10. C 11. A

190
5 BÖLÜM
PARABOL
BÖLÜM TESTİ 01

1. 4. Gerçek sayılarda tanımlı,

f(x) = ax2 + bx + c

fonksiyonunun grafiği (–1, 1), (0, 3), (1, –3) nokta-


larından geçtiğine göre, a + b + c toplamı kaçtır?

A) 3 B) 2 C) –2 D) –3 E) –4

Yukarıda y = ax2, y = bx2 ve y = cx2 fonksiyonlarının


grafikleri çizilmiştir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) c > a > b B) b > c > a C) b > a > c


D) a > c > b E) a > b > c

5. Yandaki şekilde A ve
O köşeleri y = x2 pa-
rabolünün üzerinde
2. olan AOB eşkenar
üçgeni çizilmiştir.

Buna göre, AOB üçgeninin alanı kaç birim kare-


dir?

9
A) B) 2 3 C) 3 3
Yukarıda tepe noktasının koordinatları (0, 2) olan bir 4
parabol çizilmiştir. 27 3
D) 4 3 E)
4
Buna göre, bu parabol aşağıdaki fonksiyonların
hangisine ait olabilir?

A) y = –5x2 + 2 B) y = –3x2 – 2 C) y = x2 + 2

D) y = –x2 – 2 E) y = –2x2 – 2

6. f(x) = 2x2 + (m – 1)x + 2n – 1

3. f:R→R g(x) = –x2 + (2m + 1)x + 3n

f(x) = 2x2 + mx + n fonksiyonlarının grafiklerinin x eksenini kestiği


10. SINIF MATEMATİK

noktalar aynı olduğuna göre, m ⋅ n çarpımı kaç-


fonksiyonunun grafiği (1, –2) noktasından geçti-
tır?
ğine göre, m + n toplamı kaçtır?
1 1 1 1 1
A) − B) − C) − D) E)
A) –6 B) –4 C) –2 D) 0 E) 2 5 8 40 40 8

191
5. BÖLÜM PARABOL ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

7. f:R→R 11. f(x) = – 2x2 + 6x – 5

f (x) = (m + 1)x2 + (m – 1)x + m – 1 fonksiyonunu en büyük yapan x değeri kaçtır?


3 5
parabolünün tepe noktası x ekseni üzerinde ol- A) 1 B) C) 2 D) E) 3
2 2
duğuna göre, m nin alabileceği değerlerin topla-
mı kaçtır?
6 3 1 2 3
A) − B) − C) − D) − E) −
5 5 5 3 2

12. f(x) = x2 – 4x + 9

fonksiyonunun alabileceği en küçük değer ile


8. y = (m + 1)x2 + (m + 1)x + m + 1 fonksiyonu en küçük yapan değerin toplamı kaç-
tır?
parabolünün tepe noktası y = – 1 doğrusu üzerin-
de olduğuna göre, m kaçtır? A) –7 B) –3 C) 3 D) 7 E) 10
7 5 5 7
A) − B) − C) –1 D) E)
3 3 3 3

13. Şekildeki grafik

f(x) = –x2 + mx + 1 – m
9. y = –x2 – 4mx + m
parabolüne aittir.
parabolünün tepe noktası y = 2 doğrusu üzerinde
olduğuna göre, m nin alabileceği değerlerin çar-
pımı kaçtır?
Buna göre, f(x) in alabileceği en büyük değer
1 1 1 1
A) − B) − C) 1 D) E) kaçtır?
2 4 2 4
A) 9 B) 11 C) 13 D) 18 E) 22

10. Şekilde grafiği verilen

y = ax2 + bx + c para-

bolünün tepe noktası x


14. Şekildeki grafik

f(x) = x2 – 2mx + m – 3
eksenine T noktasında
parabolüne aittir.
teğettir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


Buna göre, f(x) in alabileceği en küçük değer kaç-
10. SINIF MATEMATİK

A) b2 = 4ac B) a < 0 C) c < 0 tır?

D) a + c < 0 E) a ⋅ b > 0 A) –7 B) –9 C) –11 D) –18 E) –22

1. E 2. A 3. B 4. D 5. C 6. C 7. D 8. A 9. A 10. E 11. B 12. D 13. A 14. B

192
5 BÖLÜM
PARABOL
BÖLÜM TESTİ 02

1. Yandaki grafikte x ek- 5. f(x) = (m + 3)x3 + (m – 2)x2 + x – 3


senini A ve B noktala- fonksiyonunun belirttiği eğri bir parabol olduğu-
rında kesen na göre, bu parabolün x eksenini kestiği noktala-
f(x) = 2x2 – 4x – m + 2 rın apsislerinin toplamı kaçtır?
1 1 1 1
parabolü çizilmiştir. A) –1 B) − C) − D) E)
2 5 5 2

|AB| = 6 birim olduğuna göre, m kaçtır?

A) –18 B) –16 C) –14 D) 16 E) 18

6. f:R→R

f (x) = (5m – 1)x2 + (2m + 1)x – 2

parabolünün simetri ekseninin denklemi


2. f:R→R 4x + 1 = 0 olduğuna göre, m kaçtır?
1
f(x) = x2 – (2m – 1)x – 3m – A) 3 B) 2 C) 1 D) –2 E) –3
2
parabolü x eksenine teğet olduğuna göre, m nin
alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır?
3 1 1 3 3
A) − B) − C) D) E)
4 2 2 4 2

7. y = 2x2 + mx + n

3. Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisinin grafiği x parabolünün tepe noktasının koordinatları

eksenini kesmez? T(–1, –2) olduğuna göre, m – n farkı kaçtır?

A) y = x2 – 4x + 5 B) y = x2 – 4x + 1 A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4

C) y = –x2 – 3x + 2 D) y = – 2x2 + 4x + 1

E) y = x2 – 4x – 1

8. f(x) = 2x2 – 4x – m2 + 6

4. f:R→R parabolünün tepe noktası analitik düzlemin dör-

f(x) = (m – 1)x2 + (m + 1)x – 3 düncü bölgesinde olduğuna göre, m nin çözüm


10. SINIF MATEMATİK

aralığı aşağıdakilerden hangisidir?


parabolünün y eksenini kestiği noktaların ordi-
natı kaçtır? A) (–2, 2) B) (–2, 1) C) (–1, 2)

A) –8 B) –5 C) –3 D) 3 E) 5 D) R – [–2, 2] E) R – [–1, 2]

193
5. BÖLÜM PARABOL ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

9. Şekildeki grafik 12. f : (–3 ,3] → R

f(x) = x2 – 5x – k – 4 f (x) = x2 + 2x – 8

parabolüne aittir. fonksiyonunun görüntü kümesi aşağıdakilerden


hangisidir?

A) [–3, 9] B) [–5, 7] C) [–9, 3]


|OB| = 6|OA| olduğuna göre, k kaçtır?
5 49 D) [–9, 7] E) [–9, ∞)
A) –1 B) 2 C) D) 6 E)
2 4

10. f(x) = –x2 + 4x – 2


13. f : [–1, 1] → R
fonksiyonunun görüntü kümesi aşağıdakilerden
f(x) = x2 + 2x – 3
hangisidir?
fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-
A) (–∞, –2 ] B) (–∞, 2] C) (–∞, 4]
dir?
D) [2, ∞) E) [4, ∞)

11. f:R→R

f(x) = x2 + 2x – 15

fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-


dir?

14. f : [–2, 4] → R

f(x) = –2x2 +4x + 7

fonksiyonunun en büyük ve en küçük değerleri-


10. SINIF MATEMATİK

nin toplamı kaçtır?

A) –11 B) –9 C) –2 D) 0 E) 9

1. E 2. D 3. A 4. C 5. D 6. A 7. E 8. D 9. B 10. B 11. C 12. D 13. A 14. D

194
5 BÖLÜM
PARABOL
BÖLÜM TESTİ 03

1. y = (a + 2)x2 – 2ax + 1 5. f(x) = –2x2 – 4x + m – 3

parabolü x eksenine eksenin negatif tarafında te- fonksiyonunun alabileceği en büyük değer 4 ten
ğet olduğuna göre, a kaçtır? küçük olduğuna göre, m nin çözüm kümesi aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
A) (–∞, –5) B) (–∞, –1) C) (–∞, 5)

D) (–1, 5) E) (5, ∞)

6. Yandaki grafikte

f(x) = –x2 + 6x parabolü


2. x = 2t + 1 verilmiştir.

y = 8t2 + 4t + 1

parametrik denklemleriyle verilen y = f(x) parabo-


lünün tepe noktasının apsisi ile ordinatının topla- A noktası parabol üzerinde bir nokta olduğuna göre,
mı kaçtır? AOB üçgeninin alanı en çok kaç birim kare olabilir?
1 1 3
A) − B) 0 C) D) 1 E) A) 48 B) 45 C) 36 D) 27 E) 18
2 2 2

7. Yandaki grafikte tepe

noktası T olan

f(x) = x2 + 4x + 4 + m

parabolü verilmiştir.

|OT| = 4 birim olduğuna göre, m kaçtır?

3. x ∈ R olmak üzere kenar uzunlukları (2 – x) birim A) 2 B) 3 C) 2


ve (3x – 2) birim olan dikdörtgenin alanının en
D) 2 2 E) 2 3
büyük değeri kaç birim karedir?
2 4 5
A) B) 1 C) D) E) 2
3 3 3
8. Yandaki grafikte y = –4x2
parabolü verilmiştir.

2
4.
10. SINIF MATEMATİK

f ( x ) = 2x − 2 x −1 B noktası parabol üzerinde ve OCBA dikdörtge-


ninin alanı 32 birim kare olduğuna göre, OCBA
fonksiyonunun alabileceği en küçük değer kaçtır?
dikdörtgeninin çevresi kaç birimdir?
1 1 1
A) − B) C) D) 1 E) 2
2 4 2 A) 32 B) 36 C) 40 D) 48 E) 56

195
5. BÖLÜM PARABOL ������������ �
BÖLÜM TESTİ 03

9. Analitik düzlemde A(2, –1), B(0, 1) ve C(–1, 3) 12.


noktalarından geçen parabolün denklemi aşağı-
dakilerden hangisidir?
1 2 5 5 1
A) y = x − x + 1 B) y = − x 2 + x + 1
3 3 3 3
1 5 5 2 1
C) y = − x 2 + x + 1 D) y = x + x +1
3 3 3 3
1 5
E) y = − x 2 − x + 1 Yukarıdaki grafikteki eksenleri kestiği noktalar
3 3
verilen y = f(x) parabolünün denklemi aşağıdaki-
lerden hangisidir?

A) y = –x2 – 2x – 3 B) y = –x2 – 2x + 3

C) y = –x2 + 2x – 3 D) y = –x2 + 3x – 2

E) y = –x2 – 3x + 2

10. 13. Tepe noktasının koordinatları T(–1, 1) olan ve


A(0, 2) noktasından geçen parabolün denklemi
aşağıdakilerden hangisidir?

A) y = x2 – 2x – 2 B) y = x2 – 2x + 2

C) y = x2 + 2x – 2 D) y = x2 + 2x + 2

E) y = –x2 + 2x + 2
Yukarıdaki grafikte verilen y = f(x) parabolünün
denklemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) y = x2 – 25x + 25 B) y = x2 – 25x

C) y = x2 – 5x D) y = x2 – 4x 14.
E) y = x2 – x

Yukarıdaki grafikte tepe noktasının koordinatları


ve y eksenini kestiği noktanın ordinatı verilen pa-
rabolün denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
x2 x2
A) y = − + 2x + 5 B) y = − +x+5
11. y= ax2 + bx + c 2 2

parabolü eksenleri A(1, 0), B(3, 0) ve C(0, 3) nok- x2 x2


10. SINIF MATEMATİK

C) y = − + 2x + 5 D) y = − − 2x + 5
4 4
talarında kestiğine göre, a ⋅ b ⋅ c çarpımı kaçtır?
x2
E) y = − +x+5
A) –12 B) –10 C) 0 D) 10 E) 12 4

1. B 2. D 3. C 4. B 5. C 6. D 7. E 8. B 9. A 10. D 11. A 12. B 13. D 14. E

196
5 BÖLÜM
PARABOL
BÖLÜM TESTİ 04

1. AOB eşkenar üçgeninin 3. Yandaki grafikte y = x2 parabo-


A köşesi y = 2x2 para- lü verilmiştir. A noktası parabol
bolü üzerindedir.
üzerinde ve [AC] ^ OX tir.

|OB| = |AB| = 6 birim olduğuna göre, |AC| kaç bi-


Buna göre, eşkenar üçgenin çevresi kaç birim- rimdir?
dir?
A) 3 B) 11 C) 13 D) 11 E) 13
1
A) B) 1 C) 3 D) 6 E) 9
2

4. Yandaki grafikte tepe


noktasının ordinatı
9 olan ve eksenleri
A, B, C noktalarında
kesen f(x) parabolü
verilmiştir.

2. f:R→R Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç birim kare-

f(x) = ax2 + bx + c dir?

fonksiyonunda a + b + c = 0, a + b < 0 ve A) 30 B) 25 C) 20 D) 15 E) 10

a ⋅ b ⋅ c > 0 olduğuna göre, y = f(x) fonksiyonunun


grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir?

5. Yandaki grafikte

f(x) = x2 – 16 parabo-
lü verilmiştir.

Buna göre, ABCD dörtgeninin alanı kaç birim ka-


redir?

A) 24 B) 48 C) 72 D) 108 E) 144

7
6. f ( x) =
10. SINIF MATEMATİK

x 2 − 2 x −3
2
olduğuna göre, f(x) fonksiyonunun alabileceği
en büyük değer kaçtır?
A) 112 B) 126 C) 140 D) 154 E) 168

197
5. BÖLÜM PARABOL ������������ �
BÖLÜM TESTİ 04

7. Yandaki grafikye y ekse- 11. Tepe noktasının ko-


nini 4 noktasında, x ekse- ordinatları T(–1, 5)
nini –4 ve 2 noktalarında olan ve y eksenini
kesen f(x) parabolü veril- 3 noktasında ke-
miştir. sen f(x) parabolü ile
y = –x + n doğrusu A
ve B noktalarında ke-
Buna göre, f(4) kaçtır? sişmektedir.

A) –8 B) –6 C) –4 D) –2 E) 0 Buna göre, A ve B noktalarının apsislerinin topla-


mı kaçtır?
1 1 3
A) − B) − C) –1 D) − E) –2
4 2 2

8. Yandaki grafikte tepe


noktasının koordinatları
T(1, 3) olan ve y eksenini
5 noktasında kesen f(x)
parabolü verilmiştir.
12. y = x2 parabolü ile
y = –2x + 3 doğrusu
A ve B noktaların-
Buna göre, f(1) + f(–1) toplamı kaçtır?
da kesişmektedir. A
A) 3 B) 7 C) 9 D) 11 E) 14 noktasının x ekseni
üzerindeki dik izdü-
şümü D, B noktası-
nın x ekseni üzerin-
9. y = x + m doğrusu ve y = x2 – 2x – m – 1 parabolü
deki dik izdüşümü C
iki farklı noktada kesiştiğine göre, m nin en kü-
çük tam sayı değeri kaçtır? olduğuna göre, ABCD yamuğunun alanı kaç
birim karedir?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60

10. Tepe noktasının


koordinatları
T(–1, –3) olan f(x)
13. Yandaki grafikte
x f(x) = 2x2 parabolü
parabolü y =
3
ve bu parabol ile A ve
doğrusu ile O ve
B(2, 8) noktalarında
A noktalarında
kesişen d doğrusu ve-
kesişmektedir.
rilmiştir.
Buna göre, A noktasının apsisi kaçtır?

17 5 d doğrusu y eksenini (0, 2) noktasında kestiğine


A) –2 B) − C) −
10. SINIF MATEMATİK

9 3 göre, A noktasının ordinatı kaçtır?


13 4 1 3 5
D) − E) − A) B) 1 C) D) 2 E)
9 3 2 2 2

1. B 2. E 3. D 4. D 5. C 6. A 7. A 8. E 9. B 10. B 11. D 12. A 13. A

198
5 BÖLÜM
PARABOL
BÖLÜM TESTİ 05

1. � Yandaki şekilde 4. � y = f(x) = –x2 + 2x + 3


y = f(x) parabolü-
parabolü y eksenini
��������
nün grafiği gösteril-
A noktasında kes-
miştir.
� � � miştir.


� � �
�� �
��������

Buna göre, f(1) değeri kaçtır? OABC bir dikdörtgen olduğuna göre, Alan(OABC)
kaç birim karedir?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12

2. � Yandaki şekilde
�������� y = f(x) parabolü- 5. � y = x2 – 2

nün grafiği gösteril- parabolü ile x + y = 0


����������
� miştir. doğrusu A ve B nok-
� talarında kesişmiştir.

� � �



Buna göre, y = f(x) parabolü üzerindeki, eksenle- ���������
re eşit uzaklıkta bulunan noktaların apsislerinin
toplamı kaçtır? Buna göre, A ve B noktalarının ordinatlarının top-
lamı kaçtır?
A) 3 B) 5 C) 7 D) 8 E) 9
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

3. � Yandaki şekilde
6. � Yandaki şekilde
y = f(x) parabolünün
�������� y = 3x2 – 3 ile
grafiği gösterilmiştir. �����������
y = 2 – 2x2 para-

bollerinin grafikleri

�� � � � � � gösterilmiştir.

��

� �����������
Buna göre, y = f(x) parabolünün simetri ekseni-
10. SINIF MATEMATİK

nin denklemi aşağıdakilerden hangisidir? Buna göre, ABCD dörtgeninin alanı kaç birim ka-
redir?
A) x – 1 = 0 B) x – 2 = 0 C) x – 3 = 0
A) 5 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10
D) x + 1 = 0 E) x + 2 = 0

199
5. BÖLÜM PARABOL ������������ �
BÖLÜM TESTİ 05

7. 9. Şekilde verilen taralı


bölge aşağıdaki eşit-
sizliklerden hangisi ile
ifade edilir?

A) y < –x2 – 2x + 8 B) y < –x2 + 2x + 8


Yukarıda verilen f(x) fonksiyonunun grafiğine C) y < –x2 + 2x– 8 D) y > – x2 – 2x + 8
göre, (x2 – 1) ⋅ f(x) ≤ 0 eşitsizliğini sağlayan en E) y > – x2 + 2x – 8
büyük negatif tam sayı ile en küçük pozitif tam
sayının toplamı kaçtır?

A) –5 B) –2 C) –1 D) 0 E) 1

10. Şekilde verilen taralı


bölge aşağıdaki eşit-
sizliklerden hangisi ile
ifade edilir?

8. x – 2y + 6 > 0

x–y+1<0 A) y ≥ – x2 + 2x – 1 B) y > – x2 + 2x – 1
C) y > – x2 + 2x + 1 D) y ≤ – x2 + 2x – 1
eşitsizlik sistemini sağlayan noktalar kümesinin
E) y ≤ – x2 – 2x + 1
analitik düzlemdeki görüntüsü aşağıdakilerden
hangisidir?

11. Yandaki grafikte A ve B


noktalarında kesişen d
doğrusu ve f(x) para-
bolü çizilmiştir.

Buna göre, taralı bölge aşağıdaki eşitsizlik sis-


temlerinin hangisi ile ifade edilir?
A) y ≤ – x2 + 4x – 6 B) y ≤ – 2x2 + 4x – 6
y > –2x + 6 y > –x + 6

C) y ≤ – 2x2 + 4x + 6 D) y ≤ – 2x2 – 4x + 6
10. SINIF MATEMATİK

y > –2x + 6 y > 2x – 6


E) y ≤ – 2x2 – 4x – 6
y > 2x + 6

1. A 2. B 3. B 4. A 5. D 6. A 7. D 8. E 9. A 10. D 11. C

200
5 BÖLÜM
PARABOL
BÖLÜM TESTİ 06

1. y = x + 5 doğrusu ile y = x2 + 2x + 3 parabolünün 5. y = –x2 + 7


kesişim noktaları arasındaki uzaklık kaç birim-
y = 2x2 – 5
dir?
parabolleri iki farklı noktada kesişmektedir.
A) 2 3 B) 15 C) 4
Buna göre, bu noktalar arasındaki uzaklık kaç bi-
D) 3 2 E) 2 6
rimdir?
5 7
A) 2 B) C) 3 D) E) 4
2 2

6. Yandaki grafikte
f(x) = ax2 parabolü
2. y = 4x – m doğrusu y = x2 parabolüne teğet oldu- ve bu parabol ile A
ğuna göre, m kaçtır? ve B noktalarında
kesişen d doğrusu
A) 4 B) 8 C) 12 D) 16 E) 20
verilmiştir.

Buna göre, a kaçtır?


1 3 5
A) B) 1 C) D) 2 E)
2 2 2

3. y = 2x2 – mx + 4
7. Yandaki grafikte
parabolüne başlangıç noktasından çizilen teğet- bir f(x) doğrusu ve
ler birbirine dik olduğuna göre, m aşağıdakiler- g(x) parabolünün
den hangisidir? grafiği verilmiştir.

A) 2 7 B) 31 C) 4 2

D) 6 E) 37

Buna göre, gof(2) kaçtır?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 0 E) 1

8. y = x2 – 3

4 . y = x2 – 2x – m y = –x2 + x + a
10. SINIF MATEMATİK

y = –x2 + 2x + m – 2 parabolleri birbirine teğet olduğuna göre, a kaç-

parabolleri birbirine teğet olduğuna göre, m kaçtır? tır?


25 23 11 11 25
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 A) − B) − C) − D) E)
8 8 4 2 8

201
5. BÖLÜM PARABOL ������������ �
BÖLÜM TESTİ 06

9. Yandaki grafikte 11.


eksenler üzerinde
kesişen d doğrusu
ve f(x) parabolü
verilmiştir.

Buna göre, taralı bölge aşağıdaki eşitsizlik sis-


temlerinden hangisi ile ifade edilir? Yukarıda verilen taralı bölge aşağıdaki eşitsizlik
sistemlerinden hangisi ile ifade edilir?
A) y ≤ x2 – x – 6 B) y ≤ x2 – x + 6 C) y ≤ x2 – x – 6
A) y > x2 – 2x – 3 B) y > x2 + 2x – 3
y ≥ 2x – 6 y ≥ 2x – 6 y ≤ 2x – 6 2
y <2− x y < 6 – 3x
3
D) y ≤ x2 – x + 6 E) y ≥ x2 – x – 6
C) y < x2 – 2x – 3 D) y < x2 + 2x – 3
y ≥ 2x – 6 y ≥ 2x – 6 3
y >3− x y > 6 – 3x
2
E) y > x2 – 2x – 3

y < 6 – 2x

10.

12.

Yukarıdaki grafikte y = f(x) ve y = g(x) fonksiyonları-


nın grafikleri çizilmiştir.

Buna göre, taralı bölge aşağıdaki eşitsizlik sis- Yukarıda verilen taralı bölge aşağıdaki eşitsizlik
temlerinden hangisi ile ifade edilir? sistemlerinden hangisi ile ifade edilir?

A) y ≤ – x2 – 3x + 4 B) y ≤ – x2 + 3x – 4 A) y ≤ –x2 – 2x + 8 B) y < –x2 + 2x + 8

y ≥ x2 + x – 6 y ≥ x2 – x – 6 y < – x + 2 y ≤ x + 2

C) y ≤ – x2 + x + 6 D) y ≤ – x2 + x – 6 C) y < –x2 – 2x + 8 D) y < –x2 + 2x – 8


y ≥ x2 + 3x – 4 y ≥ x2 – 3x + 4 y≤x–2 y ≤ x + 2
10. SINIF MATEMATİK

E) y ≤ – x2 – 3x – 4 E) y < –x2 – 2x – 8

y ≥ x2 + x – 6 y≤x–2

1. D 2. A 3. B 4. C 5. E 6. C 7. D 8. A 9. E 10. A 11. A 12. B

202
6. PERMÜTASYON
BÖLÜM

ALT ÖĞRENME ALANLARI


 Sayma Yöntemleri

 Permütasyon

 Dairesel Permütasyon

 Tekrarlı Permütasyon
.
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
Sayma Yöntemleri
KAVRAMA TESTİ 01

1. A ülkesinden B ülkesine 3 farklı karayolu, 3 farklı de-


Hazine miryolu ve 2 farklı havayolu ile gidilebilmektedir.

Buna göre, A ülkesinden B ülkesine kaç farklı


Bire Bir Eşleme Yolu ile Sayma Yöntemi
yolla gidilebilir?
Bir sınıftaki öğrenci sayısının, bir kalem kutusundaki
A) 6 B) 8 C) 9 D) 18 E) 72
kalem sayısının, bir kitaptaki sayfa sayısının belirlen-
mesi için söz konusu elemanları sayma sayıları ile
birebir eşleriz. Örneğin, kitabın ilk sayfasına 1, ikinci
sayfasına 2, ..... gibi isim vererek o kitapta kaç sayfa
olduğunu bulabiliriz.

O halde, sayılmak istenen nesneleri sayma sayıları


kümesinin elemanları olan N+ = {1, 2, 3, ....} ile eşle-
yerek yapılan işleme birebir eşleme yoluyla sayma 2. Bir torbada 5 beyaz, 4 kırmızı bilye vardır.
yöntemi denir.
Torbadan bir beyaz ya da bir kırmızı bilye kaç de-
ğişik yolla alınabilir?

A) 20 B) 10 C) 9 D) 7 E) 2

Hazine
Toplama Yolu ile Sayma Yöntemi

A ve B sonlu ve ayrık iki küme olsun. Bu iki kümenin


birleşiminin eleman sayısı, kümelerin eleman sayıları-
nın toplamına eşittir. Yani,

s(A∪B) = s(A) + s(B) dir. 3. A = {0, 1, 2, 3, 4} kümesinin elemanları kullanı-


larak oluşturulmak istenen rakamları tekrarsız,
O halde, ayrık iki işlemden birincisi m farklı şekilde,
dört basamaklı bir sayının yüzler basamağına
ikincisi n farklı şekilde gerçekleşiyor ise bu işlemler-
kaç farklı rakam yazılabilir?
den biri ya da diğeri m + n farklı şekilde gerçekleşir.
Sonlu ve ayrık iki kümenin birleşiminin eleman sayısı- A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
nı bu yolla bulmaya toplama yoluyla sayma yöntemi
denir.

Örneğin, " A şehrinden B şehrine 4 farklı karayolu ve 2


farklı demiryolu ile gidilmektedir. Buna göre, A şeh-
rinden B şehrine kaç farklı yolla gidilebilir?" soru-
sunu cevaplayalım.

Aynı anda hem karadan hem de havadan gitmek müm- 4. 5 farklı matematik, 2 farklı fizik ve 3 farklı kimya kita-
kün olmadığı için karadan ve havadan gidilen yollar bı bir rafa sıralanacaktır.
10. SINIF MATEMATİK

ayrık kümelerdir. O halde A şehrinden B şehrine


Tüm farklı sıralanışlar için, rafın sol baştan ikinci
2+4=6 sırasına gelebilecek kaç farklı kitap vardır?

farklı yolla gidilebilir. A) 3 B) 7 C) 8 D) 10 E) 30

205
6. BÖLÜM PERMÜTASYON Sayma Yöntemleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

6. Onur’un 4 farklı pantolonu ve 3 farklı gömleği vardır.


Hazine
Buna göre Onur 1 pantolun ve 1 gömleği kaç
Çarpma Yolu ile Sayma Yöntemi farklı şekilde seçebilir?

A ve B sonlu ve boş kümeden farklı kümeler olsun. A A) 6 B) 7 C) 12 D) 24 E) 34


ve B kümelerinden sırayla birer eleman seçerek oluş-
turulabilecek bütün sıralı ikililerin sayısı

s(A x B) = s(A) ⋅ s(B) dir.

O halde, iki işlemden birincisi m farklı şekilde gerçek-


leştikten sonra, ikinci işlem n farklı şekilde gerçekle- 7. 5 yüzücünün katıldığı bir yüzme yarışmasında birin-

şebiliyorsa, birinci ve ikinci işlem ardışık olarak m ⋅ n ciye altın, ikinciye gümüş, üçüncüye bronz madalya

farklı şekilde gerçekleşebilir. Sıralı iki işlemi bu yolla verilecektir.

saymaya çarpma yoluyla sayma yöntemi denir. Buna göre madalyalar kaç farklı şekilde dağıtıla-

Örneğin, A şehrinden B şehrine 3 farklı yol, B şehrin- bilir?

den C şehrine 2 farklı yol olsun. A) 3 B) 15 C) 30 D) 45 E) 60


� �

Buna göre, A şehrinden C şehrine kaç farklı şekilde


gidilebileceğini bulalım. Burada ardışık olarak iki işlem
8. 4 kişinin katıldığı bir sınavın sonucu “başarılı” ya da
yapılacaktır. Birinci işlem A şehrinden B şehrine git-
“başarısız” olarak değerlendirilmektedir.
mek, ikinci işlem B şehrinden C şehrine gitmektir.
Buna göre, bu sınav kaç farklı şekilde değerlen-
O halde, cevap,
dirilebilir?
3 ⋅ 6 = 6 olur.
A) 4 B) 8 C) 16 D) 32 E) 64

5. A şehrinden B şehrine 3 farklı, B şehrinden C


şehrine 2 farklı yolla gidilebilmektedir. A şehrin-
den C şehrine gitmek isteyen biri için aşağıdaki
soruların yanıtları hangi seçenekte verilmiştir?

I. A şehrinden C şehrine kaç farklı şekilde gidilebi-


9. 4 mektup 5 farklı posta kutusuna kaç farklı şekil-
de postalanır?
lir?
A) 14 B) 120 C) 300
II. A şehrinden C şehrine kaç farklı yoldan gidilip
dönülebilir? D) 625 E) 1024

III. A şehrinden C şehrine, gidilen yolların dönüşte


kullanılmaması şartıyla kaç farklı şekilde gidilip
dönülebilir?

I II III 10. 4 mektup 5 farklı posta kutusundan postalanacaktır.


A) 6 36 36
Her mektup farklı posta kutusundan postalana-
10. SINIF MATEMATİK

B) 6 36 12
cağına göre, postalama işlemi kaç farklı şekilde
C) 6 12 36
gerçekleştirilebilir?
D) 6 12 12
E) 12 36 36 A) 24 B) 30 C) 60 D) 90 E) 120

206
6. BÖLÜM PERMÜTASYON Sayma Yöntemleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

11. A = {1, 2, 3, 4, 5} olmak üzere A kümesinin ele- 13. 3 kız ve 3 erkekten oluşan bir arkadaş grubu sine-
manları kullanılarak, maya gidiyor.

I. Üç basamaklı kaç farklı sayı yazılabilir? Bu grup, sinema salonunda yanyana bulunan 6
koltuğa aynı cinsiyete sahip iki arkadaş yanyana
II. Üç basamaklı, rakamları birbirinden farklı kaç
gelmeyecek şekilde kaç farklı şekilde oturabilir?
sayı yazılabilir?
A) 24 B) 36 C) 48 D) 72 E) 90
III. Üç basamaklı kaç farklı çift sayı yazılabilir?

IV. Üç basamaklı, rakamları birbirinden farklı kaç çift


sayı yazılabilir?

V. Üç basamaklı, rakamları birbirinden farklı, 300


den büyük kaç çift sayı yazılabilir?

Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki


seçeneklerin hangisinde verilmiştir? 14. A = {0, 1, 2, 3} olmak üzere, A kümesinin eleman-
larını kullanarak yazılan tam sayılardan kaç tane-
I II III IV V
si 1000 ile 2000 arasındadır?
A) 125 60 40 48 15
A) 62 B) 63 C) 64 D) 255 E) 256
B) 125 50 60 24 18

C) 125 60 50 24 15

D) 125 60 60 40 18

E) 125 120 24 48 15

15. A = {a, b, c, d}

B = {1, 2, 3, 4, 5}

kümeleri veriliyor.
12. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6} olmak üzere A kümesinin
Buna göre, A dan B ye tanımlı bire bir fonksiyon-
elemanları kullanılarak üç basamaklı,
lardan kaç tanesi b yi 1 ile eşler?
I. Kaç farklı sayı yazılabilir?
A) 12 B) 18 C) 24 D) 36 E) 64
II. Rakamları tekrarsız kaç farklı tek sayı yazılabilir?

III. Rakamları tekrarsız, 9 ile bölünebilen kaç farklı


sayı yazılabilir?

Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki


seçeneklerin hangisinde verilmiştir?

I II III
16. 0, 2, 4, 6, 8 rakamları A rakamları kümesinin eleman-
A) 343 90 12 larıdır. A kümesinin elemanlarını kullanarak rakamla-
B) 343 90 16 rı tekrarsız 294 tane üç basamaklı sayı yazılabilmek-
tedir.
C) 294 75 18
10. SINIF MATEMATİK

Buna göre, A kümesi kaç elemanlıdır?


D) 294 75 26
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
E) 294 75 34
1. B 2. C 3. A 4. D 5. B 6. C 7. E 8. C 9. D 10. E 11. A 12. D 13. D 14. B 15. C 16. C

207
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
Sayma Yöntemleri
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. 2 armut, 3 muz ve 5 portakal bulunan sepetten 5. A şehrinden B şehrine 2 farklı, B şehrinden C şehri-
1 çeşit meyve seçmek isteyen bir çocuğun kaç ne 3 farklı yolla gidilebilmektedir.
farklı seçeneği vardır?
Buna göre, A şehrinden C şehrine gidilen yollar
A) 10 B) 8 C) 7 D) 4 E) 3 dönüşte kullanılmamak üzere kaç farkı yoldan gi-
dilip dönülebilir?

A) 6 B) 12 C) 18 D) 24 E) 36

2. 4 pantolonu ve 3 ceketi olan Taner, bir pantolonu 6. A kentinden B kentine 5 farklı yol ve B kentinden C
ya da bir ceketi kaç değişik yolla seçebilir? kentine 4 farklı yol vardır.

A) 2 B) 5 C) 6 D) 7 E) 12 Buna göre, A kentinden C kentine gidilen yoldan


aynen dönmemek şartı ile kaç farklı yoldan gidi-
lip dönülebilir?

A) 360 B) 380 C) 400 D) 420 E) 440

3. 4 farklı gri, 5 farklı siyah ve 2 farklı beyaz çorabı


olan bir kişi, giydiği çorabı bir daha giymemek 7. 3 farklı gömleği, 4 farklı pantolonu ve 2 farklı ce-

koşuluyla arka arkaya en fazla kaç gün çorap gi- keti olan Ozan her gün gömlek, pantolon ve ce-

yebilir? ket giyme koşuluyla ard arda kaç gün farklı giyi-
nebilir?
A) 3 B) 8 C) 11 D) 20 E) 40
A) 12 B) 18 C) 24 D) 32 E) 48

8. Bir bilgisayar satıcısında 9 tip monitör ve 6 tip bilgisayar


kasası vardır.
4. A = {0, 1, 2, 3, 4} kümesinin elemanları kullanı-
Bir monitör ve bir bilgisayar kasası alacak biri
10. SINIF MATEMATİK

larak oluşturulmak istenen rakamları tekrarsız,


üç basamaklı bir sayının yüzler basamağına kaç için kaç tane monitör - bilgisayar kasası seçene-
farklı rakam gelebilir? ği vardır?

A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 A) 2 B) 9 C) 27 D) 54 E) 108

208
6. BÖLÜM PERMÜTASYON Sayma Yöntemleri ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 01

9. Her gün tişört giyen bir öğrencinin 5 farklı tişörtü var- 13. A = {1, 2, 3, 4, 5} olmak üzere A kümesinin ele-
dır. manları kullanılarak,

Ard arda iki gün aynı tişörtü giymeyen bu öğren- I. Dört basamaklı kaç farklı sayı yazılabilir?
ci hafta içi kaç farklı şekilde tişört giyebilir?
II. Üç basamaklı, rakamları birbirinden farklı kaç tek
A) 45 B) 5 ⋅ 44 C) 54 sayı yazılabilir?

D) 4 ⋅ 54 E) 5 ⋅ 54 III. Üç basamaklı, rakamları farklı 300 den büyük ve


5 ile bölünebilen kaç farklı sayı yazılabilir?

IV. Üç basamaklı, rakamları çarpımı çift olan kaç


farklı sayı yazılabilir?

Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki


seçeneklerin hangisinde verilmiştir?

10. 10 soruluk bir sınavda her sorunun dört yanlış ve bir I II III IV
doğru olmak üzere 5 seçeneği vardır. A) 625 36 9 27
Bu sınavın cevap anahtarı hazırlanırken, ard arda B) 625 36 6 98
gelen iki sorunun doğru cevabı aynı seçenek ol-
C) 625 18 18 125
mayacak biçimde kaç farklı cevap anahtarı hazır-
lanabilir? D) 625 72 12 125

A) 105 B) 511 C) 510 E) 625 36 12 81


D) 4 ⋅ 510 E) 5 ⋅ 49

14. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6} olmak üzere A kümesinin


elemanları kullanılarak üç basamaklı,

I. Rakamları tekrarsız kaç farklı sayı yazılabilir?


11. 3 elemanlı bir kümeden 7 elemanlı bir kümeye
kaç farklı fonksiyon tanımlanabilir? II. Rakamları tekrarsız 200 ile 500 arasında kaç fark-
lı sayı yazılabilir?
A) 21 B) 3 ⋅ 72 C) 7 ⋅ 33
III. Rakamları tekrarsız 5 ile bölünebilen kaç farklı
D) 73 E) 37
sayı yazılabilir?

Yukarıdaki soruların doğru cevapları hangi seçe-


nekte verilmiştir?

I II III

A) 36 60 60

B) 108 60 60
12. {3, 4, 5, 6, 7} kümesinin elemanları kullanılarak,
C) 180 90 55
üç basamaklı rakamları birbirinden farklı ve 400
10. SINIF MATEMATİK

ile 600 arasında kaç sayı yazılabilir? D) 180 30 50

A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 24 E) 180 60 30

1. e 2. d 3. c 4. b 5. b 6. b 7. c 8. d 9. d 10. e 11. d 12. b 13. c 14. e

209
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
Sayma Yöntemleri
ÖDEV TESTİ 01

1. 7 kişilik bir gruptan bir başkan, bir başkan yar- 5. Üç basamaklı sayılardan kaç tanesinin en az iki
dımcısı ve bir genel sekreter kaç farklı şekilde rakamı aynıdır?
seçilir?
A) 252 B) 271 C) 352 D) 371 E) 810
A) 30 B) 42 C) 105 D) 144 E) 210

6.

2. Bir rafta bulunan 5 farklı matematik, 4 farklı fizik


ve 3 farklı kimya kitabı arasından bir matematik,
bir fizik ve bir kimya kitabı kaç farklı şekilde seçi-
lebilir? Şekildeki kareler her satırda ve sütunda yalnız bir
kare olmak üzere tek renk ile boyanacaktır.
A) 3 B) 15 C) 30 D) 60 E) 120
Buna göre, kaç farklı boyama yapılabilir?

A) 20 B) 30 C) 60 D) 120 E) 240

3. 4 elemanlı bir kümeden 5 elemanlı bir kümeye 7. Üç basamaklı sayılardan kaç tanesinin bir rakamı

kaç farklı birebir fonksiyon tanımlanabilir? tek, iki rakamı çifttir?

A) 45 B) 54 C) 120 D) 24 E) 20 A) 320 B) 325 C) 330 D) 335 E) 340

8. A = {1, 2, 3} kümesinin elemanları ile yazılan ra-


kamları tekrarsız üç basamaklı sayıların toplamı
4. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8} kümesinin elemanları kul-
kaçtır?
lanılarak rakamları tekrarsız dört basamaklı kaç
10. SINIF MATEMATİK

çift sayı yazılabilir? A) 1250 B) 1254 C) 1282

A) 210 B) 380 C) 540 D) 720 E) 750 D) 1296 E) 1332

1. E 2. D 3. C 4. E 5. A 6. D 7. B 8. E

210
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
Permütasyon
KAVRAMA TESTİ 02

n!
Hazine 2.
(n − 2)!
= 2n + 4

eşitliğinde n sayısının değeri kaçtır?


Faktöriyel (Çarpansal):

n pozitif bir tamsayı olmak üzere 1’den n’ye kadar (n A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

dahil) olan sayıların çarpımına n faktöriyel denir ve n!


ile gösterilir, yani

1 ⋅ 2 ⋅ 3 ⋅ .......⋅ (n – 1) ⋅ n = n!

Örneğin, 1! = 1
3. Aralarında bir matematik ve geometri kitabının bu-
2! = 2 ⋅ 1 = 2 lunduğu 5 farklı kitap bir rafa yanyana dizilecektir. Bu
kitaplar,
3! = 3 ⋅ 2 ⋅ 1 = 6
I. Kaç farklı şekilde dizilebilir?
4! = 4 ⋅ 3 ⋅ 2 ⋅ 1 = 24
II. Matematik ve geometri kitapları yanyana olmak
5! = 5 ⋅ 4 ⋅ 3 ⋅2 ⋅ 1 = 120
üzere kaç farklı şekilde dizilebilir?
6! = 6 ⋅ 5 ⋅ 4 ⋅ 3 ⋅ 2 ⋅ 1 = 720
III. Matematik ve geometri kitapları yanyana olma-
Bunların dışında sıfır sayısının faktöriyeli 1 olarak ta- mak üzere kaç farklı şekilde dizilebilir?
nımlanmıştır.
IV. Matematik ve geometri kitabı arasında sadece
0! = 1 bir kitap olmak üzere kaç farklı şekilde dizilebi-

Ayrıca bir doğal sayının faktöriyelini, kendisinden kü- lir?

çük olan bir doğal sayının faktöriyeli yardımıyla da Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki-
gösterebiliriz. lerden hangisinde verilmiştir?

Örneğin, 10! = 10 ⋅ 9 ⋅ 8! I II III IV

10! = 10 ⋅ 9 ⋅ 8 ⋅ 7 ⋅ 6! A) 120 24 18 72

7! = 7 ⋅ 6 ⋅ 5 ⋅ 4! B) 120 24 18 36

n! = n ⋅ (n – 1)! C) 120 48 36 72

n! = n ⋅ (n – 1)! ⋅ (n – 2)! D) 120 48 72 36

E) 120 48 72 72

1. 6 ⋅ 7 ⋅ 8 ⋅ 9 ... 105

çarpımının faktöriyel formunda yazılışı aşağıda-


kilerden hangisidir?
4. n ve m farklı iki doğal sayıdır.
10. SINIF MATEMATİK

A) 105! B) 105! – 5
n! = m!
105!
C) 105! – 120 D) olduğuna göre, n + m toplamı kaçtır?
5!
E) 5 ⋅ 105! A) 1 B) 3 C) 5 D) 7 E) 9

211
6. BÖLÜM PERMÜTASYON Permütasyon ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

6.
Hazine
3 şerit 5 farklı renk ile her şerit farklı renkte ol-
Permütasyon mak koşuluyla kaç farklı şekilde boyanabilir?

n farklı nesneden r tanesinin bir sıralamasına (bir sıra- A) 10 B) 12 C) 36 D) 60 E) 72


ya yanyana dizilişine) n nesnenin r li permütasyonu
denir.

n farklı nesnenin tüm r li permütasyonlarının sayısı


P(n, r) ile gösterilir.

Örneğin a, b, c nesnelerinin ikili permütasyonları,

ab ba ca
7. Aralarında 2 subayın bulunduğu 7 kişilik bir asker
ac bc cb grubu yanyana fotoğraf çektireceklerdir.
olmak üzere 6 tanedir. Bu durumu sembolik olarak,
İki subayın yanyana gelmemesi koşulu ile bu
P(3, 2) = 6 grup kaç farklı şekilde fotoğraf çektirebilir?
ile ifade edebiliriz.
A) 5040 B) 3600 C) 2880
P(n, r) ifadesinin anlamını iyice kavramak için aşağı-
D) 2520 E) 1440
daki örnekleri inceleyelim.

P(3, 2) = Farklı 3 nesneden 2 tanesinin bir sıraya yan-


yana dizilişlerinin sayısı

P(7, 4) = Farklı 7 nesneden 4 tanesinin bir sıraya yan-


yana dizilişlerinin sayısı

P(n, r) = Farklı n nesneden r tanesinin bir sıraya yan-


yana dizilişlerinin sayısı
8. A = {1, 2, 3, 4, 5}
Şimdi de P(n, r) ifadesine karşılık gelen sayısal değeri
verelim. kümesindeki elemanların 3’lü permütasyonları-
nın kaç tanesinde 1 bulunur?
n!
P(n, r ) = = n ⋅ (n − 1) ⋅ (n −422
) ⋅444444
... ⋅ (n − (r − 1))
(n − r )! 144444 3 A) 12 B) 24 C) 36 D) 48 E) 60
r tane ardışık sayı

Örneğin,
5! 5!
P(7, 2) = 7 ⋅ 6 P(5, 0) = = =1
12
4 4 3 (5 − 0)! 5!
2 tane

n! n!
P(10, 3) = 10
4⋅ 94
12 ⋅8
3 P(n, 0) = = =1
(n − 0)! n!
3 tane

P( 4, 4) = 4 ⋅ 32
⋅2 ⋅1 P(n, 1) = n
9. 16 eş kareden oluşan yandaki
14 43
4 tane
şekilde her satır ve her sütundan
yalnız bir kare tek bir renk ile bo-
P(n, n) = n ⋅ (n − 1) ⋅ (n − 2) ⋅ ... ⋅ 1 = n!
yanarak desen elde edilecektir.

Buna göre, kaç farklı desen


10. SINIF MATEMATİK

elde edilir?
5. 2 ⋅ P(n, 2) + 50 = P(2n, 2)
A) 3! B) 4! C) 6!
olduğuna göre n kaçtır?
16!
D) 4! ⋅ 4! E)
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 12!

212
6. BÖLÜM PERMÜTASYON Permütasyon ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

10. 16 eş kareden oluşan yandaki 12. 5 erkek ve 5 kadın yuvarlak bir masada aynı cin-
şekilde her satır ve her sütundan siyete sahip iki kişi yanyana olmayacak biçimde
yalnız bir kare farklı bir renk ile kaç farklı şekilde oturabilirler?
boyanarak desen elde edilecek-
A) 720 B) 1080 C) 1440
tir.
D) 1800 E) 2880
Buna göre; sarı, siyah, kırmızı ve mavi renklerin
kullanılmasıyla kaç farklı desen elde edilir?

A) 3! B) 4! C) 6!
16!
D) 4! ⋅ 4! E)
12!

Hazine Hazine
Dairesel Permütasyon n > 2 olmak üzere, farklı n tane anahtar yuvarlak ve

Sonlu bir kümeye ait elemanların bir çember etrafında (n − 1)!


maskotsuz bir anahtarlığa , yuvarlak ve mas-
birbirlerine göre farklı sıralanışlarından her birine bu 2
n!
kümenin bir dairesel (dönel) permütasyonu denir. kotlu bir anahtarlığa farklı şekilde takılabilir.
2
Farklı n nesnenin dairesel permütasyonlarının sayısı Örneğin, farklı 4 anahtar yuvarlak ve maskotsuz bir
(n – 1)! dir. ( 4 − 1)!
anahtarlığa = 3, yuvarlak ve maskotlu bir
Örneğin, 5 kişi yuvarlak bir masa etrafına, 2
4!
(5 – 1)! = 4! = 24 anahtarlığa = 12 farklı şekilde takılabilir.
2
farklı şekilde oturabilir.

11. 3 matematikçi, 3 fizikçi ve 2 astronom yuvarlak bir


masa etrafında,

I. Kaç değişik şekilde oturabilirler?

II. Aynı meslekten olanlar yanyana olmak üzere


kaç değişik şekilde oturabilirler? 13. 6 farklı anahtar yuvarlak bir anahtarlığa kaç farklı
şekilde takılabilir?
III. Astronomlar yanyana gelmemek koşuluyla kaç
değişik şekilde oturabilirler? A) 120 B) 100 C) 80 D) 60 E) 30

Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki-


lerden hangisinde verilmiştir?

I II III

A) 2520 36 7200

B) 2520 72 7200
10. SINIF MATEMATİK

C) 5040 72 3600 14. 5 farklı anahtar yuvarlak ve maskotlu bir anahtar-


D) 5040 144 3600 lığa kaç farklı şekilde takılabilir?

E) 5040 144 1800 A) 60 B) 48 C) 36 D) 24 E) 12

213
6. BÖLÜM PERMÜTASYON Permütasyon ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

16. �
Hazine

Tekrarlı Permütasyon

Bazıları birbirinden farklı olmayan nesnelerin bir sı-



radaki farklı dizilişlerinin her birine bu nesnelerin bir
tekrarlı permütasyonu denir. Eş karelerden oluşan ızgaranın A noktasında bulu-

n1 + n2 + n3 + ....... + nr = n olmak üzere nan bir karınca en kısa yoldan B noktasına ulaşmak
istiyor.
n1 tanesi özdeş, 1. çeşit,
Buna göre, karıncanın izleyeceği kaç farklı yol
n2 tanesi özdeş, 2. çeşit,
vardır?
n3 tanesi özdeş, 3. çeşit,
. . . . A) 70 B) 140 C) 630
. . . .
. . . .
nr tanesi özdeş, r. çeşit D) 980 E) 1440

olan n tane nesnenin bir sıraya yanyana dizilişlerinin


sayısı
n!
n1!⋅ n2 !⋅ n3 !⋅ ... ⋅ nr !
ile hesaplanır.

Örneğin, "YAYGARA" kelimesindeki harflerin yerlerini


değiştirerek 7 harfli,
17.
7!
= 420
2! ⋅ 3 !

2 tane 3 tane
Y için A için

farklı sözcük oluşturulabilir.


Şekildeki çizgiler bir kentin birbirini dik kesen sokak-
15. MATEMATİK larını göstermektedir.

kelimesinin harfleri kullanılarak 9 harfli, C noktasından geçmek şartıyla A dan B ye en

I. Kaç harfli sözcük oluşturulabilir? kısa yoldan kaç farklı şekilde gidilebilir?

II. E harfi ile başlayan kaç farklı sözcük oluşturulabilir? A) 60 B) 120 C) 180 D) 360 E) 480

III. M harfi ile başlayıp K harfi ile biten kaç farklı söz-
cük oluşturulabilir?

Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki-


lerden hangisidir?

I II III

A) 5040 5040 2520

B) 9 ⋅ 7! 5040 1260 18. 1100222

C) 5760 360 360 sayısının rakamlarının yerlerini değiştirerek yedi


10. SINIF MATEMATİK

basamaklı kaç farklı doğal sayı yazılabilir?


D) 9 ⋅ 6! 1260 5040
A) 90 B) 120 C) 150 D) 180 E) 210
E) 9 ⋅ 7! 2520 120

1. D 2. C 3. D 4. A 5. B 6. D 7. B 8. C 9. B 10. D 11. D 12. E 13. D 14. A 15. B 16. A 17. A 18. C

214
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
Permütasyon
PEKİŞTİRME TESTİ 02

1. 2 ⋅ 4 ⋅ 6 ⋅ 8 ⋅ ... ⋅ 144 5. 12 kişinin katıldığı bir yüzme yarışmasında ilk üç


derece kaç farklı biçimde oluşabilir?
çarpımının faktöriyel formunda yazılışı aşağıda-
kilerden hangisidir? A) 1716 B) 1320 C) 990
D) 720 E) 504
A) 272 ⋅ 72! B) 236 ⋅144! C) 144! – 1

144!
D) E) 72! – 2
2!
6. Bilgisayar için monitör ve televizyon üretimi yapan
bir firma, birbirinden farklı 2 monitörü ve birbirinden
(n + 7)! farklı 4 televizyonu fuarda sergileyecektir.
2. (n + 4)!
= 720
Bir masa üzerinde düz bir sıra halinde dizilecek
eşitliğinde n sayısının değeri kaçtır? olan 2 monitörün arasına en fazla 3 televizyon

A) 8 B) 7 C) 5 D) 4 E) 3 yerleştirilecek biçimde bu altı elektronik cihaz


kaç farklı şekilde dizilebilir?
A) 144 B) 288 C) 360 D) 672 E) 720

3. 5 farklı tarih, 4 farklı fizik ve 3 farklı kimya kitabı bir


rafta yanyana dizilecektir. Bu kitaplar,
7. A = {1, 2, 3, 4}
I. Kaç farklı şekilde dizilebilir? kümesindeki elemanların 3’lü permütasyonların

II. Aynı derse ait kitaplar yanyana gelmek şartı ile kaç tanesinde 2 rakamı bulunur?

kaç farklı şekilde dizilebilir. A) 12 B) 18 C) 24 D) 36 E) 48

III. Tarih kitapları yanyana olmak şartı ile kaç farklı


şekilde dizilebilir?
8. Anne, baba ve dört çocuktan oluşan bir aile yuvarlak
Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki-
masa etrafında yemek yiyecektir.
lerden hangisinde verilmiştir?
I. Anne ve babanın yanyana olması şartı ile kaç
I II III değişik şekilde oturabilirler?
A) 12! 3! ⋅ 3! ⋅ 4! ⋅ 5! 8! ⋅5! II. Anne ve babanın yanyana olmaması şartı ile kaç
değişik şekilde oturabilirler?
B) 12! 3! ⋅ 3! ⋅ 4! 7! ⋅5!
III. Anne ve babanın arasında en küçük çocuk olma-
C) 12! 3! ⋅ 4! ⋅ 5! 8! ⋅5!
sı şartı ile kaç değişik şekilde oturabilirler?
D) 12! 3! ⋅ 4! ⋅ 5! 7! ⋅5! Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki-
E) 12! 3! ⋅ 3! ⋅ 4! ⋅ 5! 7! ⋅5! lerden hangisinde verilmiştir?
I II III
A) 48 72 24
10. SINIF MATEMATİK

B) 48 72 12
4. P(2n, 2) = 22 ⋅ n
C) 48 36 24
olduğuna göre n kaçtır?
D) 48 36 12
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
E) 48 36 36

215
6. BÖLÜM PERMÜTASYON Permütasyon ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 02

9. 4 öğretmen ve 4 öğrenci yuvarlak bir masada 13. A = {1, 2, 3, 4, 5} kümesinin rakamları ile yazılan
herhangi iki öğretmen arasına bir öğrenci gele- rakamları farklı beş basamaklı doğal sayıların
cek biçimde kaç farklı şekilde oturabilir? kaç tanesinde,

A) 18 B) 36 C) 72 D) 144 E) 288 12345

13524

sayılarında olduğu gibi 1 rakamı 2 rakamına göre


sol tarafta bulunur?
10. 6 farklı anahtar, belli iki anahtar yanyana olmak
üzere yuvarlak bir anahtarlığa kaç farklı biçimde A) 36 B) 54 C) 60 D) 72 E) 96
takılabilir?

A) 12 B) 24 C) 36 D) 48 E) 60

14. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6} kümesinin rakamları ile yazılan


11. "MATEMATİK" kelimesinin harfleri kullanılarak 9 rakamları farklı altı basamaklı doğal sayıların kaç ta-
harfli, nesinde,

I. E ile başlamayan kaç farklı sözcük oluşturulabi- 123456


lir?
124356
II. İki M harfi yanyana olmak üzere kaç farklı sözcük
15263
oluşturulabilir?
sayılarında olduğu gibi 2 rakamı 1 rakamına göre
Yukarıda soruların doğru cevapları aşağıdakiler-
sağda, 3 rakamına göre solda bulunur?
den hangisidir?
A) 100 B) 120 C) 150 D) 180 E) 240
I II

A) 9 ⋅ 7! 2 ⋅ 7!

B) 9 ⋅ 7! 8 ⋅ 7!

C) 8 ⋅ 7! 2 ⋅ 7!
15. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6} kümesinin rakamları ile yazı-
D) 8 ⋅ 7! 6 ⋅ 7!
lan rakamları farklı altı basamaklı doğal sayıların
E) 6 ⋅ 7! 8 ⋅ 7! kaç tanesinde 3 rakamından hemen sonra 4 ge-
lir?

A) 24 B) 48 C) 72 D) 120 E) 240

12. Şekildeki çizgiler bir ken-


tin birbirini dik kesen so-
kaklarını göstermektedir.

16. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6} kümesinin rakamları ile yazılan


C noktasından geçmek şartıyla A dan B ye en rakamları farklı altı basamaklı doğal sayıların kaç
10. SINIF MATEMATİK

kısa yoldan kaç farklı şekilde gidilebilir? tanesinde 3 ve 4 rakamları yanyana bulunur?

A) 60 B) 120 C) 180 D) 360 E) 480 A) 24 B) 48 C) 72 D) 120 E) 240

1. A 2. E 3. A 4. A 5. B 6. D 7. B 8. B 9. D 10. B 11. C 12. A 13. C 14. B 15. D 16. E

216
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
Permütasyon
ÖDEV TESTİ 02

1. 5 ⋅ 10 ⋅ 15 ⋅ ... ⋅ 150 5. Tiyatroya giden 4 öğrenci yanyana duran 10 fark-


lı koltuktan dördüne oturacağına göre bu oturma
çarpımının faktöriyel formunda yazılışı aşağıda-
kaç farklı şekilde gerçekleşir?
kilerden hangisidir?
A) 840 B) 1680 C) 3024
A) 5150 ⋅ 30! B) 560 ⋅ 7! C) 530 ⋅ 30!
D) 4320 E) 5040
150!
D) E) 150! – 50!
50!

6. Ferruh ve Zeki'nin de aralarında bulunduğu 6 kişi


yanyana fotoğraf çektireceklerdir.

Ferruh ve Zeki'nin arasında en az bir kişi olmak


üzere bu grup kaç farklı şekilde fotoğraf çektire-
(n + 1)! bilir?
2. = 2 ⋅ 40!
1 + 2 + 3 + ... + n
A) 180 B) 240 C) 360 D) 480 E) 540
eşitliğinden n sayısının değeri kaçtır?

A) 29 B) 31 C) 39 D) 41 E) 49

7. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}

kümesindeki elemanların 5’li permütasyonlarının


kaç tanesinde 1 ve 3 yan yana bulunur?

A) 180 B) 240 C) 360 D) 480 E) 540


(n + 3)! + (n + 4)!
3. (n + 2)! ⋅ (n + 4) + (n + 2)!

ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-


dir? 8. 6 futbolcu, 4 voleybolcu ve 2 basketbolcu yuvarlak
bir masa etrafında oturacaklardır.
A) n + 2 B) n + 3 C) n + 4
I. Sporcular kaç farklı şekilde oturabilirler?
D) n + 5 E) n + 6
II. Aynı branştaki oyuncular yan yana olmak üzere
kaç farklı şekilde oturabilirler?

Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki-


lerin hangisinde verilmiştir?

I II

A) 11! 2! ⋅ 2! ⋅ 6! ⋅ 4!

B) 11! 3! ⋅ 2! ⋅ 6! ⋅ 4!
4.
10. SINIF MATEMATİK

“ŞİMAL” kelimesindeki harflerin yerleri değiştiri-


lerek sesli harfle başlayıp sesli harfle biten kaç C) 11! 3! ⋅ 3! ⋅ 6! ⋅ 4!
farklı sözcük oluşturulabilir? D) 12! 2! ⋅ 3! ⋅ 6! ⋅ 4!
A) 6 B) 12 C) 24 D) 48 E) 72 E) 12! 2! ⋅ 2! ⋅ 6! ⋅ 4!

217
6. BÖLÜM PERMÜTASYON Permütasyon ������������ �
ÖDEV TESTİ 02

9. 10 tane evli çift yuvarlak masa etrafında her çift 13. 122333
birlikte olmak şartıyla kaç farklı şekilde oturabi-
sayısının rakamlarının yerlerini değiştirerek altı
lir?
basamaklı kaç farklı çift doğal sayı yazılabilir?
A) 9! B) 2 ⋅ 9! C) 28 ⋅ 9!
A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60
D) 210 ⋅ 9! E) 310 ⋅ 9!

10. 6 farklı anahtar yuvarlak ve maskotlu bir anahtar-


lığa kaç farklı şekilde takılabilir?

A) 60 B) 90 C) 180 D) 360 E) 720


14. 101566

sayısının rakamlarının yerlerini değiştirerek altı


basamaklı kaç farklı doğal sayı yazılabilir?

11. 6445577777 A) 60 B) 90 C) 120 D) 135 E) 150

sayısının rakamları yer değiştirilerek 10 basa-


maklı,

I. 7 ile başlayıp 6 ile biten kaç farklı sayı yazılabi-


lir?

II. 467 ile başlayan kaç farklı çift sayı yazılabilir?

Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki- 15. Bir başkan ve iki başkan yardımcısı bulunan bir pet-
lerden hangisidir? rol şirketi çevre politikalarını açıklamak üzere basın
toplantısı yapma kararı alıyor ve 8 gazeteciye top-
I II
lantıya katılmaları için davet gönderiyor. Toplantının
A) 420 15 gerçekleşeceği "U" şeklindeki masa için aşağıdaki
B) 420 30 şekilde resmedilen bir oturma planı hazırlanıyor.

C) 210 30 ������
������ ������ ����������
D) 210 15 ����������
����������

E) 210 60

��
���
����
��

12. Ş İ M
Yandaki şekilde Ş har-
finden başlayıp, ardı- Petrol şirketini protesto eden iki gazeteci toplantıya
İ M A şık harfleri takip ederek katılmayacağını bildiriyor.
M A L ŞİMAL kelimesi kaç farklı
Kimin nereye oturacağını yukarıdaki oturma pla-
şekilde okunabilir?
nına göre belirleyen şirketin Halkla İlişkiler Mü-
6! 5!
A) 6! B) C) dürü kaç farklı oturma düzeni belirleyebilir?
2!⋅ 3! 2!⋅ 2!
10. SINIF MATEMATİK

A) 6! B) 2 ⋅ 6! C) 7!
4! 3!
D) E)
2!⋅ 2! 2!⋅ 1! D) 8! E) 2 ⋅ 8!

1. c 2. d 3. b 4. b 5. e 6. d 7. d 8. a 9. d 10. d 11. a 12. d 13. a 14. e 15. d

218
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
BÖLÜM TESTİ 01

1. A ülkesinden B ülkesine 5 farklı karayolu, 4 farklı de- 5. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}


miryolu ve 3 farklı hava yolu ile gidilebilmektedir.
kümesinin elemanları kullanılarak oluşturulmak
Buna göre, A ülkesinden B ülkesine kaç farklı istenen rakamları tekrarsız dört basamaklı bir sayı-
yolla gidilebilir? nın onlar basamağına kaç farklı rakam yazılabilir?

A) 3 B) 6 C) 12 D) 36 E) 60 A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4

2. 16 erkek ve 10 kız bulunan bir sınıftan bir başkan 6. Üç farklı matematik, 4 farklı fizik ve 3 farklı kimya
seçmek isteyen öğretmenin kaç farklı seçeneği kitabı bir rafa dizilecektir.
vardır?
Tüm farklı sıralanışlar için, rafın sağ baştan ikinci
A) 6 B) 10 C) 16 D) 26 E) 32 sırasına gelebilecek kaç farklı kitap vardır?

A) 3 B) 7 C) 10 D) 12 E) 36

3. Bir torbada 4 beyaz 6 kırmızı bilye vardır. 7. A kentinden B kentine 3 farklı yol, B kentinden C
kentine 4 farklı yol vardır.
Torbadan 1 beyaz veya 1 kırmızı bilye kaç değişik
yolla alınabilir? A kentinden C kentine gitmek isteyen biri kaç
farklı yoldan gidebilir?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 10 E) 24
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12

8. A kentinden B kentine 4 farklı yol, B kentinden C


4. 5 farklı siyah, 5 farklı gri ve 2 farklı mavi ceketi
kentine 2 farklı yol vardır.
olan biri, giydiği ceketi bir gün daha giymemek
10. SINIF MATEMATİK

üzere arka arkaya en fazla kaç gün ceket giyebi- Buna göre, A kentinden C kentine kaç farklı yolla

lir? gidilip dönülebilir?

A) 50 B) 25 C) 18 D) 12 E) 7 A) 64 B) 32 C) 16 D) 8 E) 6

219
6. BÖLÜM PERMÜTASYON ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

9. A kentinden B kentine 5 farklı yol, B kentinden C 13. 8 kişilik bir gruptan bir başkan, bir başkan yar-
kentine 3 farklı yol vardır. dımcısı, bir sekreter ve bir çaycı kaç değişik şe-
kilde seçilir?
Buna göre, dönüşte gidilen yollar kullanılmamak
üzere, A dan C ye kaç farklı yoldan gidilip dönü- A) 1680 B) 1344 C) 1008 D) 672 E) 336
lebilir?

A) 225 B) 180 C) 120 D) 60 E) 30

14. 10 kişinin katıldığı bir sınav başarı yönünden kaç


farklı şekilde sonuçlanabilir?

10. A kentinden B kentine 5 farklı yol, B kentinden C A) 10! B) 2 ⋅ 10! C) 210


kentine 3 farklı yol vardır.
D) 10 ⋅ 10! E) 210 ⋅ 10!
Buna göre, A kentinden C kentine gidilen yoldan
aynen dönmemek şartı ile kaç farklı yoldan gidi-
lip dönülebilir?

A) 225 B) 210 C) 120 D) 60 E) 30

15. Hergün gömlek giyen birinin 4 farklı gömleği vardır.


Ard arda iki gün aynı gömleği giymeyen bu kişi
hafta içi kaç farklı şekilde gömlek giyebilir?

11. 4 farklı gömleği ve 6 farklı pantolonu olan Gök- A) 35 B) 5 ⋅ 35 C) 45 D) 4 ⋅ 34 E) 5 ⋅ 45


han her gün gömlek ve pantolon giymek koşu-
luyla ard arda kaç gün farklı giyinebilir?

A) 10 B) 12 C) 18 D) 20 E) 24

16. 5 soruluk bir sınavda her sorunun 4 yanlış ve 1 doğ-


ru olmak üzere beş seçeneği vardır.

Bu sınavın cevap anahtarı hazırlanırken ard arda

12. 12 atletin katıldığı bir koşuda birinciye altın, ikinciye gelen iki sorunun doğru cevabı aynı seçenek ol-

gümüş, üçüncüye bronz madalya verilecektir. mayacak biçimde kaç farklı cevap anahtarı hazır-
lanabilir?
Buna göre madalyalar kaç farklı şekilde dağıtıla-
10. SINIF MATEMATİK

bilir? A) 55 B) 56 C) 4 ⋅ 55

A) 3 B) 120 C) 360 D) 792 E) 1320 D) 5 ⋅ 44 E) 5 ⋅ 55

1. C 2. D 3. D 4. D 5. A 6. C 7. E 8. A 9. C 10. B 11. E 12. E 13. A 14. C 15. D 16. D

220
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
BÖLÜM TESTİ 02

1. 5 mektup 6 farklı posta kutusundan postalanacaktır. 5. A = {1, 2, 4, 6, 7}

Her mektup farklı posta kutusundan postalana- kümesinin elemanları kullanılarak dört basamak-
cağına göre, postalama işlemi kaç farklı şekilde lı kaç çift doğal sayı yazılabilir?
gerçekleştirilebilir?
A) 125 B) 250 C) 375 D) 500 E) 625
A) 1440 B) 720 C) 360 D) 180 E) 120

6. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}
2. 5 mektup 6 farklı posta kutusundan kaç farklı şe-
kilde postalanabilir? kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı
500 den büyük kaç tek doğal sayı yazılabilir?
A) 6 ⋅ 66 B) 5 ⋅ 65 C) 5 ⋅ 64 D) 56 E) 65
A) 60 B)72 C) 76 D) 84 E) 96

3. 4 elemanlı bir kümeden 5 elemanlı bir kümeye 7. A = {1, 2, 3, 4, 5}


kaç farklı fonksiyon tanımlanabilir?
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı,
A) 20 B) 4 ⋅ 52 C) 5 ⋅ 44 D) 54 E) 45 rakamları farklı ve 400 den küçük kaç doğal sayı
yazılabilir?

A) 12 B) 18 C) 24 D) 36 E) 48

8. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}

4. 3 elemanlı bir kümeden 7 elemanlı bir kümeye kümesinin elemanları kullanılarak 3000 ile 5000
10. SINIF MATEMATİK

kaç farklı bire bir fonksiyon tanımlanabilir? arasında rakamları farklı kaç tek doğal sayı yazı-
labilir?
A) 120 B) 210 C) 4 ⋅ 35

D) 54 E) 45 A) 140 B) 120 C) 80 D) 60 E) 48

221
6. BÖLÜM PERMÜTASYON ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

9. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6} 13. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5}

kümesinin elemanları kullanılarak rakamları fark- kümesinin elemanları kullanılarak rakamları fark-
lı, üç basamaklı kaç çift sayı yazılabilir? lı, üç basamaklı 5 ile bölünemeyen kaç sayı yazı-
labilir?
A) 120 B) 105 C) 75 D) 60 E) 45
A) 24 B) 36 C) 48 D) 64 E) 72

10. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}
14. A = {1, 2, 3, 4, 5}

kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı


kümesinin elemanları kullanılarak rakamları fark-
ve sadece iki rakamı aynı olan kaç sayı yazılabi-
lı, üç basamaklı 400 den büyük kaç çift sayı yazı-
lir?
labilir?
A) 120 B) 60 C) 40 D) 20 E) 10
A) 36 B) 48 C) 64 D) 72 E) 84

15. A = {1, 2, 3, 4, 5}

kümesinin elemanları kullanılarak en az iki raka-


mı aynı olan üç basamaklı kaç sayı yazılabilir?

11. Onlar basamağı tek sayı, birler basamağı çift sayı A) 65 B) 50 C) 45 D) 25 E) 20


olan iki basamaklı kaç doğal sayı yazılabilir?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30

16. 3 1
14243 14243
Harf Rakam

Alfabenin belirli 20 harfi ve {1, 2, 3, 4} kümesinin


elemanları kullanılarak yukarıdaki şartlara uygun
kaç tane Hatay plakası oluşturulabilir?
12. Onlar basamağı çift, birler basamağı tek olan iki
10. SINIF MATEMATİK

basamaklı kaç doğal sayı yazılabilir? A) 12800 B) 16000 C) 19200

A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30 D) 20800 E) 25600

1. b 2. e 3. d 4. b 5. c 6. d 7. d 8. a 9. b 10. e 11. d 12. c 13. d 14. b 15. a 16. e

222
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
BÖLÜM TESTİ 03

(n + 2)! 10! − 9!
1. n!
= 20 5.
10! + 9!
olduğuna göre, n kaçtır? işleminin sonucu kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 5 8 9 5 7
A) B) C) D) E)
6 11 11 18 19

(2n + 1)! 18 ⋅ (n + 1)!


2. =
(2n − 1)! 5 ⋅ (n − 1)!
olduğuna göre n kaçtır? 6. 2! + 4! + 6! + ... + 2010!

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 toplamının 5 ile bölümünden kalan kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

3. 0! + 5! + 10! + ...+ 100!


7. P(n + 1, 2) = 72
toplamının onlar basamağındaki rakam kaçtır?
olduğuna göre, P(n – 1, 2) kaçtır?
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
A) 56 B) 42 C) 30 D) 20 E) 12

8.
10. SINIF MATEMATİK

4. 0! + 1! + 2! + ... + 60! P(3, 3) + P(4, 4)

toplamının 7 ile bölümünden kalan kaçtır? işleminin sonucu kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A) 2 B) 7 C) 12 D) 24 E) 30

223
6. BÖLÜM PERMÜTASYON ������������ �
BÖLÜM TESTİ 03

9. 5 kişi yan yana duran 3 sandalyeye ikisi ayakta 13. 5 farklı tarih, 4 farklı coğrafya ve 3 farklı Türkçe
kalmak üzere kaç farklı şekilde oturabilir? kitabı, her iki uçta da Türkçe kitabı olması koşu-
luyla bir rafa kaç farklı şekilde dizilebilir?
A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 75
A) 3 ⋅ 10! B) 6 ⋅ 9! C) 6 ⋅ 10!

D) 12 ⋅ 10! E) 1210 ⋅ 10!

14. 3 farklı matematik, 5 farklı fizik ve 4 farklı kimya


kitabı belli iki kitap yan yana gelmek şartıyla kaç
10. 4 kişi yan yana duran 5 sandalyeye kaç farklı şe- farklı şekilde dizilirler?
kilde oturabilir?
A) 2 ⋅ 12! B) 2 ⋅ 11! C) 720 D) 360 E) 120
A) 120 B) 80 C) 60 D) 40 E) 20

15. “GÜLİZAR”

kelimesindeki harflerin yerleri değiştirilerek sesli


11. 5 farklı matematik, 3 farklı fizik ve 2 farklı kimya harfle başlayan kaç farklı sözcük oluşturulabi-
kitabı, aynı branşın kitapları yan yana olmak üze-
lir?
re bir rafa kaç farklı şekilde dizilebilir?
A) 180 B) 360 C) 720
A) 9600 B) 8640 C) 5040 D) 1440 E) 120
D) 1440 E) 2160

12. 3 farklı matematik, 2 farklı fizik ve 3 farklı kimya 16. 4 doktor ve 3 hemşireden oluşan 7 kişilik bir sağlık
kitabı 2 fizik kitabı yanyana gelmemek şartıyla bir ekibinin isim listesi yapılacaktır.
rafa kaç farklı şekilde dizilebilir?
Aynı statüde olanların isimleri alt alta gelmek
10. SINIF MATEMATİK

A) 5 ⋅ 6! B) 5 ⋅ 7! C) 6 ⋅ 6! şartıyla kaç değişik isim listesi yapılabilir?

D) 6 ⋅ 7! E) 7 ⋅ 7! A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 E) 360

1. A 2. B 3. C 4. E 5. C 6. B 7. C 8. E 9. D 10. A 11. B 12. D 13. B 14. B 15. E 16. D

224
6 BÖLÜM
PERMÜTASYON
BÖLÜM TESTİ 04

1. P(n, 2) + P(n, 1) = P(5, 2) + 5 5. 6 mühendis ve 5 teknisyen arasından, 2 mühen-


dis ve 3 teknisyenden oluşan 5 kişilik bir teknik
olduğuna göre, n doğal sayısı kaçtır?
komisyon kaç değişik şekilde oluşturulabilir?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A) 150 B) 180 C) 720 D) 1440 E) 1800

2. P(2n, 2) = 3 ⋅ P(n – 1, 2) + 54
6. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6}
olduğuna göre n doğal sayısı kaçtır?
kümesinin elemanları kullanılarak oluşturulan
A) 4 B) 5 C) 7 D) 9 E) 12 üçlü permütasyonların kaç tanesinde 5 bulun-
maz 6 bulunur?

A) 12 B) 24 C) 36 D) 48 E) 60

3. x > y olmak üzere x ve y doğal sayıları için,

P(x – y, 2) = 6
7. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6}
P(x + y, 2) = 42
kümesinin elemanları kullanılarak oluşturulan üçlü
olduğuna göre (x, y) ikilisi aşağıdakilerden han-
permütasyonların kaç tanesinde 1 veya 6 bulunur?
gisidir?
A) 24 B) 48 C) 60 D) 96 E) 120
A) (5, 2) B) (5, 3) C) (6, 3)

D) (7, 2) E) (7, 3)

8. Aralarında bir teknik direktör ve bir masörün de bu-


lunduğu 7 kişilik bir atletizm takımı yan yana fotoğraf
çektirecektir.

Teknik direktör ve masörün yan yana gelmeme-


4. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6} si koşuluyla bu takım kaç farklı şekilde fotoğraf
10. SINIF MATEMATİK

kümesinin elemanları kullanılarak oluşturulan 4 lü çektirebilir?


permütasyonların kaç tanesinde 6 rakamı bulunur? A) 720 B) 1440 C) 2880

A) 120 B) 180 C) 210 D) 240 E) 360 D) 3600 E) 5040

225
6. BÖLÜM PERMÜTASYON ������������ �
BÖLÜM TESTİ 04

9. 5 Avrupalı, 3 Asyalı, 2 Afrikalı yuvarlak bir masa 13. 5 farklı anahtar yuvarlak ve maskotlu bir anahtar-
etrafında 5 Avrupalı yan yana olmak koşuluyla lığa kaç farklı şekilde takılabilir?
kaç farklı şekilde oturabilirler?
A) 180 B) 120 C) 60 D) 24 E) 12
A) 5! ⋅ 5! B) 6! ⋅ 5! C) 10! – 5!

D) 6! – 5! E) 5! – 5

14. CİMBOMBOM

kelimesinin harfleri kullanılarak yazılacak 9 harf-


ten oluşan sözcüklerin kaçında B, O, M harfleri
“BOM” biçiminde bulunur?
10. 2 futbolcu, 3 voleybolcu ve 5 basketbolcu yuvar-
lak bir masa etrafında 3 voleybolcunun üçü birden A) 30 B) 60 C) 90 D) 120 E) 150
yan yana olmamak koşuluyla kaç farklı şekilde
oturabilirler?

A) 7! B) 3! ⋅ 7! C) 9! – 7! ⋅ 3!

D) 10! – 3! ⋅ 7! E) 10! – 3!

15. Şekildeki çizgiler bir


kentin birbirini dik ke-
sen sokaklarını göster-
mektedir.

[CD] yolunu kullanmak şartıyla, A dan B ye en


11. 4 erkek ve 4 kız yuvarlak bir masa etrafına iki kız
kısa yoldan kaç farklı şekilde gidilebilir?
arasına bir erkek oturmak şartıyla, kaç farklı şe-
kilde oturabilirler? A) 6 B) 12 C) 18 D) 24 E) 32

A) 36 B) 72 C) 144 D) 288 E) 576

16. Yandaki şekilde O har-


O K T
finden başlayıp ardışık
K T A harfleri takip ederek OK-
TAY kelimesi kaç farklı
12. 5 evli çift yuvarlak bir masa etrafına her çift birlik- T A Y
10. SINIF MATEMATİK

şekilde okunabilir?
te olmak şartıyla kaç farklı şekilde oturabilirler?

A) 192 B) 384 C) 600 D) 768 E) 1536 A) 4 B) 6 C) 12 D) 16 E) 24

1. C 2. B 3. A 4. D 5. A 6. C 7. D 8. D 9. A 10. C 11. C 12. D 13. E 14. B 15. D 16. B

226
6. KOMBİNASYON
BÖLÜM

ALT ÖĞRENME ALANLARI


 Kombinasyon
.
7 BÖLÜM
KOMBİNASYON
Kombinasyon
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Uyarı
Kombinasyon Bir kümenin bir kombinasyonu, o kümenin bir alt

n, r  ∈ N ve 0 ≤ r ≤ n olmak üzere, n elemanlı bir A kümesi olduğundan, kombinasyonda sıra kavramı


yoktur (Herhangi bir kümede elemanların yerlerinin
kümesinin r elemanlı alt kümelerinden her birine A kü-
değişmesi kümeyi değiştirmez). Permütasyonda sıra-
mesinin r li bir kombinasyonu denir. n elemanlı bir
lanış önemlidir. Kombinasyonda ise sıralanış önemli
kümenin r elemanlı kombinasyonlarının sayısı C(n, r)
değildir. Bu yüzden, seçim yapma ve gruplama işlem-
n
veya  r  biçiminde gösterilir. leri kombinasyonla, sıralama ve dizme işlemleri permü-
 
tasyonla hesaplanır.
Kombinasyon ve permütasyon arasındaki farkı göre-
bilmek için A = {1, 2, 3, 4} kümesinin elemanları ile
rakamları tekrarsız 3 basamaklı sayıları ve 3 elemanlı
1. 8 elemanlı bir kümenin 4 elemanlı kombinasyon-
larının sayısı kaçtır?
alt kümelerini yazalım.
A) 70 B) 110 C) 150 D) 180 E) 210
Üçlü Kombinasyonlar Üçlü Permütasyonlar

123 132 213


{1, 2, 3}
231 312 321
Hazine
124 142 214
{1, 2, 4}
241 412 421
n n!
134 143 314 •  = ve
{1, 3, 4}  r  r ! ⋅ (n − r )!
341 413 431
 n  n! n!
234 243 324  = =
 n − r  (n − r )! ⋅ (n − n + r )! (n − r )! ⋅ r !
{2, 3, 4}
342 423 432 n  n 
olduğundan   =  
n elemanlı bir kümenin r’li kombinasyonlarının,  r  n − r 
Örneğin,
(r elemanlı alt kümelerinin) sayısı,
 10   10  10 ⋅ 9 ⋅ 8  20   20 
 = = = 120,   =   = 1
n n! n ⋅ (n − 1) ⋅ (n − 2) ⋅ ... ⋅ (n − (r − 1)) 7 3 3⋅2  0   20 
C(n, r ) =   = =
 r  r ! (n − r )! r ⋅ (r − 1) ⋅ (r − 2) ⋅ .. ⋅ 2
7 + 3 = 10 0 + 20 = 20
dir.
n n
•   =   ise x + y = n ya da x = y dir.
Örneğin, 5 elemanlı bir kümenin 2 elemanlı alt küme- x y
lerinin sayısı, n  n 
• Örneğin,   =   ⇒ n = 3 + 5 = 8 olur.
5 5 ⋅ 4 3 5
 = = 10
 2 2
 10   10 
7 elemanlı bir kümenin 3 elemanlı alt kümelerinin sa-  3  =  p  ⇒ p = 3 ya da p = 10 − 3 = 7 olur.
   

yısı  n − 1  n − 1  n 
10. SINIF MATEMATİK

•  +  =   dir.
7 7 ⋅ 6 ⋅ 5  r − 1  r   r 
 = = 35
3 3⋅2  10   10   11
 + = 
olur. 8 9 9

229
7. BÖLÜM KOMBİNASYON Kombinasyon ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

8  8  6. Aynı renkteki boncuklar özdeş olmak üzere 4


2.  = 
 x   3x − 4  kırmızı ve 5 beyaz boncuk, kırmızı boncuklardan

olduğuna göre x in alabileceği değerlerin toplamı herhangi ikisi yan yana olmamak şartıyla bir sıra-

kaçtır? da kaç farklı şekilde dizilebilirler?

A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 75
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 8

3. 5 erkek ve 3 kız öğrenci arasından 3 kişilik bir komis-


yon seçilecektir. 7. Bir okulda okutulan 8 seçmeli dersten belli 3’ü aynı
saatte okutulmaktadır.
I. Kaç farklı komisyon kurulabilir?
3 ders seçmek isteyen bir öğrenci kaç farklı şe-
II. 2 erkek ve 1 kız öğrenciden oluşan kaç farklı ko-
kilde seçim yapabilir?
misyon kurulabilir?
A) 32 B) 40 C) 48 D) 60 E) 80
III. En az bir erkek öğrencinin bulunduğu kaç farklı
komisyon kurulabilir?

Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki-


lerden hangisidir?

I II III

A) 56 30 45 8. Bir toplantıya katılan kişilerin herbiri bir diğeriyle to-


kalaşmıştır.
B) 56 30 55
120 tokalaşma gerçekleştiğine göre bu toplantı-
C) 112 60 10
ya kaç kişi katılmıştır?
D) 112 90 45
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
E) 336 60 15

4. 6 kişilik bir topluluktan seçilen 3 kişi bir sıra ha-


linde kaç farklı şekilde sıralanabilir?
9. 5 evli çift arasından içinde sadece 1 evli çift bu-
lunan 4 kişilik bir ekip kaç değişik biçimde seçi-
A) 40 B) 60 C) 80 D) 100 E) 120 lebilir?

A) 60 B) 90 C) 120 D) 180 E) 240

5. 10 sorudan oluşan ve soruların seçmeli olduğu bir


sınavda bir öğrenciden 6 soru seçerek cevaplandır-
ması istenmektedir.
10. SINIF MATEMATİK

İlk 4 sorudan en az üçünü cevaplamak zorunda 10. 6 elemanlı bir kümenin en çok 2 elemanlı alt kü-
olan bu öğrenci kaç farklı seçim yapabilir? melerinin sayısı kaçtır?

A) 60 B) 80 C) 95 D) 115 E) 135 A) 12 B) 14 C) 18 D) 20 E) 22

230
7. BÖLÜM KOMBİNASYON Kombinasyon ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

11. A = {a, b, c, d, e, f} 13. Bir çember üzerindeki 6 nokta en çok kaç doğru
geçer?
kümesinin 4 elemanlı alt kümelerinin kaç tane-
sinde, A) 10 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20

I. a bulunur?

II. b bulunmaz?

III. a ve b birlikte bulunur?


Hazine
IV. a veya b bulunur?
Düzlemde farklı n nokta verilsin ve bu noktalardan en
Yukarıdaki soruların doğru cevapları aşağıdaki-
az üçü doğrusal olsun.
lerin hangisinde verilmiştir?
Bu noktalar en çok,
I II III IV

A) 10 10 5 12 n Doğrusalların belirttiği Doğrusalların


  – varsayılan doğruların + oluşturduğu doğruların
2
 
B) 10 5 6 14 sayısı sayısı

C) 10 10 6 12
kadar doğru belirtir.
D) 20 5 12 14

E) 20 5 12 12
14.

Şekildeki yarım çember üzerindeki 8 nokta en


12. a, b, c birer rakam ve
çok kaç doğru belirtir?
0≤c<b<a<8
A) 15 B) 18 C) 21 D) 23 E) 27
olmak üzere, kaç farklı üç basamaklı sayı yazıla-
bilir?

A) 14 B) 20 C) 28 D) 42 E) 56

15. Şekilde d1 ve d2 doğruları A


noktasında kesişmektedir.

Bu doğrular üzerindeki 8
Hazine nokta en çok kaç doğru be-
lirtir?
Düzlemde herhangi üçü doğrusal olmayan farklı n
n A) 14 B) 16 C) 17 D) 18 E) 20
nokta en çok   doğru belirtir.
 2

Örneğin, herhangi üçü doğrusal olmayan farklı 8 nok-


ta en çok,
10. SINIF MATEMATİK

8 8 ⋅ 7
 = = 28 16. Düzlemde paralel olmayan 8 doğru en çok kaç
 2 2
noktada kesişir?
doğru belirtir.
A) 14 B) 18 C) 24 D) 28 E) 32

231
7. BÖLÜM KOMBİNASYON Kombinasyon ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

17. Şekildeki çember üzerin- 21. Şekilde birbirine paralel 4


deki 7 noktayı köşe kabul doğru ve A noktasında ke-
eden kaç tane üçgen çi- sişen 5 doğru verilmiştir.
zilebilir?
Buna göre, 9 doğru en
çok kaç üçgen belirtir?

A) 18 B) 24 C) 27 D) 35 E) 48
A) 20 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

18. ABC üçgeni üzerindeki


10 noktayı köşe kabul
eden kaç üçgen çizilebi-
lir? Hazine

Düzlemde bir paralelkenarın oluşması için 2 paralel


doğru ile bunlara paralel olmayan 2 paralel doğru ge-
rekir.
A) 88 B) 92 C) 98 D) 102 E) 108

19. ABC bir üçgen olduğu-


O halde x tane paralel doğru ile bunlara paralel olma-
na göre şekilde kaç üç-
yan y tane paralel doğru,
gen vardır? x y
 ⋅ 
 2  2
tane paralelkenar oluşturur.

A) 12 B) 16 C) 20 D) 24 E) 28

22.

20.
Şekilde yatay olan 5 doğru paralel, düşey olan 8
Farklı 4 noktası belirlenmiş bir d doğrusu ve farklı 5 doğru paraleldir.
noktası belirlenmiş bir k doğrusu birbirine paraleldir. Buna göre, şekilde kaç farklı paralelkenar var-
Bu 9 nokta en çok kaç üçgen belirtebilir? dır?
10. SINIF MATEMATİK

A) 40 B) 45 C) 50 D) 60 E) 70 A) 120 B) 180 C) 240 D) 280 E) 360

1. A 2. D 3. B 4. E 5. C 6. A 7. B 8. C 9. C 10. E 11. B
12. E 13. C 14. D 15. A 16. D 17. D 18. D 19. D 20. E 21. D 22. D

232
7 BÖLÜM
KOMBİNASYON
Kombinasyon
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. 7 elemanlı bir kümenin 5 elemanlı kombinasyon- 6. Aynı renkteki boncuklar özdeş olmak üzere 4
larının sayısı kaçtır? kırmızı ve 6 beyaz boncuk, kırmızı boncuklardan
herhangi ikisi yan yana olmamak şartıyla bir sıra-
A) 18 B) 21 C) 28 D) 35 E) 42
da kaç farklı şekilde dizilebilir?

A) 15 B) 25 C) 35 D) 45 E) 75

 n   n   n + 1  10 
2.  + + = 
 2 3  4   4 
olduğuna göre n kaçtır?
7. Bir okulda okutulan 6 seçmeli dersten belli 3’ü aynı
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
saatte okutulmaktadır.

2 ders seçmek isteyen bir öğrenci kaç farklı şe-


kilde seçim yapabilir?

A) 12 B) 18 C) 24 D) 36 E) 48
3. 6 bay ve 6 bayan arasından 4 kişi seçilecektir.

Bu 4 kişiden en az üçünün bay olması şartı ile


kaç farklı seçim yapılabilir?

A) 55 B) 80 C) 100 D) 115 E) 135


8. 10 futbol takımının katıldığı bir turnuvada her takım
diğer takımlarla bir maç yapacaktır.

Buna göre bu turnuvada toplam kaç maç yapı-


lır?

4. 5 basketbolcudan 3 kişi ve 4 voleybolcudan 2 kişi A) 15 B) 25 C) 35 D) 45 E) 65


seçilerek bir hatıra fotoğrafı çekilecektir.

3 basketbolcu arkada ve 2 voleybolcu önde ol-


mak üzere kaç farklı poz verilebilir?

A) 180 B) 360 C) 720


9. 4 evli çift arasından içinde evli çift bulunmayan 3
D) 960 E) 1440 kişilik bir ekip kaç değişik biçimde seçilebilir?

A) 12 B) 16 C) 24 D) 32 E) 36

5. 10 sorudan oluşan ve soruların seçmeli olduğu bir


sınavda bir öğrenciden 8 soru seçerek cevaplandır-
ması istenmektedir.
10. SINIF MATEMATİK

İlk 4 soruyu cevaplamak zorunda olan bu öğrenci 10. 5 elemanlı bir kümenin en çok 3 elemanlı alt kü-
kaç farklı seçim yapabilir? melerinin sayısı kaçtır?

A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 120 A) 18 B) 22 C) 26 D) 28 E) 32

233
7. BÖLÜM KOMBİNASYON Kombinasyon ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 01

11. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8} 16.


kümesinin 4 elemanlı alt kümelerinin kaç tane-
sinde 1 elemanı bulunur, 2 elemanı bulunmaz?

A) 12 B) 16 C) 20 D) 24 E) 32 Şekildeki yarım çember üzerindeki 9 noktayı


köşe kabul eden kaç tane üçgen çizilebilir?

A) 62 B) 68 C) 74 D) 78 E) 84

12. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}

kümesinin elemanları ile abc biçiminde üç basamaklı


doğal sayılar yazılacaktır. 17. � ABC bir üçgen olduğu-
na göre şekilde kaç
a > b > c koşulu ile kaç farklı sayı yazılabilir?
tane üçgen vardır?
A) 60 B) 100 C) 120 D) 160 E) 180

� � �

A) 18 B) 24 C) 32 D) 48 E) 54

13. Bir çember üzerindeki 5 nokta en çok kaç doğru


belirtir?

A) 5 B) 10 C) 12 D) 15 E) 18
18.

Üzerinde 2 nokta belirlenen d doğrusu ile d doğru-


suna paralel olan ve üzerinde 4 nokta belirlenen k
14. Şekildeki ABC üçgeni- doğrusu veriliyor.
nin kenarları üzerindeki
Bu 6 nokta ile en çok kaç üçgen oluşturulabilir?
9 nokta ile en çok kaç
doğru belirlenebilir? A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20

A) 14 B) 16 C) 17 D) 18 E) 20
19. Şekilde yatay olan 4
doğru paralel, düşey
olan 5 doğru paraleldir.
Buna göre şekildeki
15. 3 tanesi A noktasından, diğer 4 tanesi farklı bir B paralelkenarların kaç
noktasından geçen ve paralel olmayan 7 doğru tanesinin bir kenarı d
10. SINIF MATEMATİK

en çok kaç noktada kesişir? doğrusu üzerindedir?

A) 14 B) 18 C) 24 D) 28 E) 32 A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60

1. B 2. D 3. E 4. C 5. A 6. C 7. A 8. D 9. D 10. C 11. C 12. C 13. B 14. E 15. A 16. C 17. D 18. C 19. B

234
7 BÖLÜM
KOMBİNASYON
Kombinasyon
ÖDEV TESTİ 01

1. 6 kişilik bir topluluktan 3 kişilik bir grup kaç farklı 6. 8 kişilik bir kafileden 4 kişi Ankara’ya, 4 kişi İstanbul’a
şekilde oluşturulabilir? gidecektir.

A) 32 B) 28 C) 24 D) 20 E) 16 Bu iki grup kaç değişik biçimde oluşturulabilir?

A) 35 B) 70 C) 140 D) 210 E) 280

2. C(3n, 2) = 7 ⋅ C(3n, 3n – 1)

olduğuna göre n kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9 7. 6 erkek ve 2 kızdan 3 kişilik bir ekip oluşturulacaktır.

Ekipte en az 1 kız olmak zorunda olduğuna göre


bu ekip kaç farklı biçimde kurulabilir?

A) 36 B) 48 C) 56 D) 64 E) 72
3. 6 mühendis ve 5 teknisyen arasından 3 mühendis ve
2 teknisyenden oluşan bir ekip oluşturulacaktır.

Mühendis Ceyhun ve teknisyen Uğur’un bu ekip-


te bulunması şartıyla kaç farklı ekip oluşturulabi-
lir? 8. Bir çalıştaya katılan bilim insanlarının her biri bir di-

A) 40 B) 60 C) 80 D) 100 E) 120 ğeriyle tokalaşmıştır.

Toplam 66 tokalaşma gerçekleştiğine göre bu


toplantıya kaç kişi katılmıştır?

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
4. Bir başkan, bir başkan yardımcısı ve 5 üyeden oluşan
bir yönetim kurulu sıra halinde dizilerek fotoğraf çekti-
receklerdir.

Başkan ile yardımcısı arasında 3 üye olmak üze-


re kaç değişik şekilde fotoğraf çektirebilirler?
9. 5 evli çift arasından içinde en az bir evli çift bulu-
A) 120 B) 180 C) 360 nan 4 kişilik bir ekip kaç değişik biçimde seçile-
bilir?
D) 720 E) 1440
A) 120 B) 130 C) 140 D) 160 E) 170

5. 10 sorudan oluşan ve soruların seçmeli olduğu bir


sınavda bir öğrenciden 7 soru seçerek cevaplandır-
ması istenmektedir.
10. SINIF MATEMATİK

İlk 4 sorudan en az üçünü cevaplamak zorunda 10. 7 elemanlı bir kümenin en az 3 elemanlı alt küme-
olan bu öğrenci kaç farklı seçim yapabilir? lerinin sayısı kaçtır?

A) 60 B) 80 C) 100 D) 120 E) 180 A) 128 B) 121 C) 112 D) 107 E) 99

235
7. BÖLÜM KOMBİNASYON Kombinasyon ������������ �
ÖDEV TESTİ 01

11. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9} 16.


kümesinin 4 elemanlı alt kümelerinin kaç tane-
sinde en çok bir çift sayı bulunur? Üzerinde 3 nokta bulunan d doğrusu ile d doğrusuna
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 60 paralel olan ve üzerinde 5 nokta bulunan k doğrusu
veriliyor.

Bu 8 nokta kaç farklı doğru belirtir?

A) 15 B) 17 C) 19 D) 21 E) 28

12. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}

kümesinin elemanları ile abcd biçiminde dört basa-


maklı doğal sayılar yazılacaktır.

a < b < c < d koşulunu sağlayan ve rakamları tek


olan kaç farklı sayı yazılabilir?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 17.

13. 8 farklı nokta en çok kaç doğru belirtir?


Şekilde, düzlemde bir noktadan geçen 6 doğru ile
A) 18 B) 22 C) 28 D) 32 E) 44
birbirine paralel 3 doğru verilmiştir.

Buna göre, şekilde kaç tane üçgen vardır?

A) 20 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

14. 4 ü A noktasından geçen, diğer üçü kendi ara-


larında paralel olan 7 doğru en çok kaç noktada
kesişir?

A) 12 B) 13 C) 15 D) 16 E) 18

18.

15. � ABCD bir dörtgen


ve BD ∩ AC = {E}
olduğuna göre, şe-
kilde kaç tane üçgen
� �
vardır? Şekilde yatay olan 4 doğru paralel, düşey olan 5
doğru paraleldir.
10. SINIF MATEMATİK

Buna göre, şekilde kaç paralelkenar vardır?


A) 30 B) 45 C) 60 D) 75 E) 90
A) 62 B) 63 C) 64 D) 107 E) 108

1. D 2. A 3. A 4. D 5. B 6. B 7. A 8. A 9. B 10. E 11. D 12. D 13. C 14. B 15. B 16. B 17. E 18. C

236
7 BÖLÜM
KOMBİNASYON
BÖLÜM TESTİ 01

1. 7 elemanlı bir kümenin 3 elemanlı kombinasyon- şekilde kurulabilir?


larının sayısı kaçtır?
A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45
A) 14 B) 21 C) 28 D) 35 E) 48

6. 5 kız ve 4 erkek öğrenci arasından içinde en az


2 kız öğrencinin bulunduğu 4 kişilik bir grup kaç
farklı şekilde kurulabilir?
2. 8 kişilik bir topluluktan 4 kişilik bir grup kaç farklı
şekilde oluşturulabilir? A) 45 B) 60 C) 85 D) 90 E) 105

A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80

 9   9  7. 7 matematikçi ve 5 fizikçinin arasından 3 matematikçi


3.  = 
 2x − 5   x + 2  ve 3 fizikçiden oluşan bir bilim kurulu oluşturulacaktır.
olduğuna göre, x in alabileceği değerler toplamı
Matematikçi Nazım ve fizikçi Zekeriya’nın bu
kaçtır?
ekipte bulunması şartıyla kaç farklı ekip oluştu-
A) 12 B) 11 C) 7 D) 6 E) 4 rulabilir?

A) 80 B) 90 C) 100 D) 120 E) 144

8. Bir koç, bir kondisyoner ve 5 as oyuncudan oluşan


4. 4 erkek ve 3 kız arasından 3 kişilik bir grup kaç bir basketbol takımı sıra halinde dizilerek fotoğraf
farklı şekilde seçilebilir? çektireceklerdir.
10. SINIF MATEMATİK

A) 20 B) 24 C) 35 D) 48 E) 75 Koç ve kondisyoner arasında 2 oyuncu olmak


üzere kaç farklı şekilde fotoğraf çektirebilirler?
5. 6 kız ve 3 erkek öğrenci arasından 2 kız ve 1 er-
kek öğrenciden oluşan 3 kişilik bir grup kaç farklı A) 120 B) 240 C) 480 D) 720 E) 960

237
7. BÖLÜM KOMBİNASYON ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

9. 4 farklı televizyondan 2 si ve 6 farklı cep telefonun- 13. Bir okulda okutulan 7 seçmeli dersten belli üçü aynı
dan 3¨ü seçilerek bir masada sergilenecektir., saatte okutulmaktadır.

2 televizyon arkada ve 3 cep telefonu önde olmak 3 ders seçmek isteyen bir öğrenci kaç farklı şe-
üzere kaç farklı sıralama yapılabilir? kilde seçim yapabilir?

A) 360 B) 480 C) 720 D) 960 E) 1440 A) 12 B) 15 C) 18 D) 22 E) 26

10. 10 sorudan oluşan ve soruların seçmeli olduğu bir


sınavda bir öğrenciden 7 soru seçerek cevaplandır- 14. Bir toplantıda kişilerin her biri bir diğeriyle tokalaşmıştır.
ması istenmektedir.
Toplam 91 tokalaşma gerçekleştiğine göre, bu
İlk 5 sorudan en az üçünü cevaplamak zorunda toplantıya kaç kişi katılmıştır?
olan bu öğrenci kaç farklı seçim yapabilir?
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
A) 110 B) 100 C) 90 D) 70 E) 60

11. Aynı renkteki boncuklar özdeş olmak üzere 5 15. 6 elektrikçi ve 4 tesisatçı arasından içlerinde en
kırmızı ve 6 beyaz boncuk, kırmızı boncuklardan az bir elektrikçinin bulunduğu 4 kişilik bir ekip

herhangi ikisi yanyana olmamak şartıyla bir sıra- kaç farklı şekilde oluşturulabilir?

da kaç farklı şekilde dizilebilirler?


A) 90 B) 107 C) 167 D) 193 E) 209

A) 15 B) 18 C) 21 D) 24 E) 30

16. Birbirinden farklı 6 matematik kitabı ve birbirinden


12. 5 kişilik bir ekipten 3 kişi Ankara’ya, 2 kişi İzmir’e farklı 7 türkçe kitabı arasından 5 kitap seçilecektir.
gidecektir.
Seçilecek kitaplardan ikisi matematik kitabı ol-
10. SINIF MATEMATİK

Bu iki grup kaç değişik biçimde oluşturulabilir? mak şartıyla kaç farklı seçim yapılabilir?

A) 8 B) 10 C) 12 D) 15 E) 18 A) 210 B) 405 C) 480 D) 525 E) 600

1. D 2. D 3. B 4. C 5. E 6. E 7. B 8. E 9. E 10. A 11. A 12. B 13. D 14. C 15. E 16. D

238
7 BÖLÜM
KOMBİNASYON
BÖLÜM TESTİ 02

1. 10 kişiden 6 kişilik bir grup ve grup içinden de bir 6. A = {1, 2, 3, 4, 5}


lider seçilecektir.
kümesinin 3 elemanlı alt kümelerinin kaç tane-
Buna göre kaç farklı seçim yapılabilir? sinde 1 elemanı bulunur?
A) 840 B) 1050 C) 1260
A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10
D) 1470 E) 1680

7. A = {1, 2, 3, 4, 5}
2. Bir pansiyonda biri 4 kişilik, ikisi 3 kişilik 3 boş oda
vardır. kümesinin 3 elemanlı alt kümelerinin kaç tane-

10 kişi bu pansiyona kaç farklı şekilde yerleşebilir? sinde 2 elemanı bulunmaz?

A) 4200 B) 3800 C) 3600 A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10

D) 2800 E) 2400

8. ABC üçgeni üzerin-


deki 12 noktadan
3. 5 yönetici, 4 satış müdürü ve 6 personelden se-
herhangi üçünü köşe
çilecek 2 yönetici, 2 satış müdürü ve 1 personel
yuvarlak bir masa etrafında kaç farklı şekilde otu- kabul eden kaç deği-
rabilir? şik üçgen çizilebilir?

A) 7200 B) 7920 C) 8280

D) 8640 E) 9360
A) 220 B) 190 C) 160 D) 130 E) 100

4. Bir sınıftaki kızların sayısı, erkeklerin sayısının 2


katıdır. Bu sınıftaki kız öğrencilerle yapılacak 2 şerli
9.
grupların sayısı, erkek öğrencilerle yapılacak 2 şerli
grupların sayısının 6 katıdır.

Buna göre, bu sınıftaki toplam öğrenci sayısı


kaçtır?

A) 4 B) 6 C) 9 D) 15 E) 18

Şekilde, çember üzerinde 6 nokta ve çemberin dışın-


daki doğru üzerinde 4 nokta işaretlenmiştir.
10. SINIF MATEMATİK

Köşeleri bu noktalardan herhangi üçü olan en


5. 5 elemanlı bir kümenin en çok 2 elemanlı alt kü-
melerinin sayısı kaçtır? çok kaç tane üçgen çizilebilir?

A) 16 B) 18 C) 24 D) 32 E) 36 A) 96 B) 108 C) 116 D) 128 E) 144

239
7. BÖLÜM KOMBİNASYON ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

10. 13. İki farklı aileden biri 5 kişiden diğeri 6 kişiden oluş-
maktadır.

Her aileden en az bir kişi olmak şartı ile 4 kişilik


kaç farklı grup oluşturulabilir?

A) 310 B) 370 C) 420 D) 525 E) 680

Yukarıdaki şekilde 10 farklı nokta verilmiştir.

Bu noktaları köşe kabul eden en çok kaç tane


üçgen çizilebilir?

A) 140 B) 120 C) 110 D) 90 E) 70

14. İçlerinde Şimal ve Eylül'ün bulunduğu 6 kişilik bir


gruptan 4 kişilik bir ekip seçilecektir.

Şimal'in bulunup, Eylül'ün bulunmadığı kaç ekip


seçilebilir?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 18
11.

Üzerinde 5 nokta işaretlenen bir d doğrusu ile d doğ-


rusuna paralel olan ve üzerinde 6 nokta işaretlenen
k doğrusu veriliyor.

Bu 11 nokta ile kaç farklı üçgen oluşturulabilir? 15. 4 kişi aynı renkli ve yan yana olan 6 koltuğa kaç
farklı şekilde oturabilir?
A) 60 B) 75 C) 90 D) 120 E) 135
A) 15 B) 24 C) 36 D) 240 E) 360

12.

16. Bir yemekte 8 evli çift vardır. Erkekler birbiriyle ve


kadınlarla tokalaşıyor.

Kadınlar birbiriyle tokalaşmadığına göre, en çok


10. SINIF MATEMATİK

Yukarıdaki şekilde kaç üçgen vardır? kaç farklı tokalaşma olur?

A) 90 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130 A) 28 B) 56 C) 84 D) 90 E) 92

1. C 2. A 3. D 4. B 5. A 6. B 7. A 8. B 9. C 10. D 11. E 12. A 13. A 14. B 15. E 16. E

240
8. BİNOM AÇILIMI
BÖLÜM

ALT ÖĞRENME ALANLARI


 Binom Açılımı ve Özellikleri
.
8 BÖLÜM
BİNOM AÇILIMI
Binom Açılımı
KAVRAMA TESTİ 01

1. (3x – 2y)6
Hazine
ifadesinin açılımı x in azalan kuvvetlerine göre
Binom Açılımı ve Özellikleri sıralanırsa baştan 4. terimin katsayısı aşağıdaki-
x, y ∈ R, x + y ≠ 0 ve n ∈ N olmak üzere, lerden hangisi olur?
 n  n  n  n−1 n n A) –4320 B) –3240 C) –2700
(x + y)n =  x + x y + ... +   xn−r yr + ... +   yn

 0   1
 
r 
 
n
 
D) –2160 E) –1620
Binom açılımının özelliklerini keşfetmek için (x + y)4
ifadesinin açılımını inceleyelim.
Katsayılar simetrik

 4  4  4  4  4
( x + y )4 =   x 4 +   x3 y +   x 2 y 2 +   xy3 +   y 4
0
  1
  2
  3
   4

Katsayılar simetrik

• Açılımda 4 + 1 = 5 terim vardır.


2. (x – 2y)8

• x in kuvveti her terimde, bir öncekine göre 1 azalır- ifadesinin açılımı x in azalan kuvvetlerine göre
ken, y nin kuvveti 1 artmaktadır. sıralanırsa sondan 3. terimin katsayısı kaç olur?
• Her bir terimde x ve y nin kuvvetleri toplamı 4 tür. A) 1792 B) 1680 C) 1568
Buna göre,
D) 1512 E) 1344
• (x + y)n açılımında (n + 1) tane terim vardır.
• x in üsleri n den sıfıra kadar her terim de 1 azalır-
ken, y nin üsleri sıfırdan n ye kadar her terimde 1
artar.
• Her bir terimdeki x ve y nin üslerinin toplamı n dir.
• Baştan ve sondan eşit uzaklıktaki terimlerin katsa-
n  n 
yıları eşittir. Yani   =   dir. Hazine
 r  n − r 
(x + y)4 açılımını incelemeye devam ediyoruz.
n ∈ Z+ olmak üzere, (x + y)2n açılımı x in azalan kuv-
 4  4  4  4  4
( x + y ) =   x 4 +   x3 y +   x 2 y 2 +   xy3 +   y 4
4
vetlerine göre yazıldığında ortadaki terim,
0  1  2 3  4
 2n  n n
 4   4   ⋅x ⋅y
Baştan 2. terim =   ⋅ x3 ⋅ y 1 =   x 4 −1 ⋅ y 1 n
 1  1
olur. Örneğin, (x + y)8 açılımı x in azalan kuvvetlerine
2 nin bir eksiği 8
göre yazıldığında ortadaki terim   ⋅ x 4 ⋅ y 4 olur.
 4
 4   4  4−2 2
Baştan 3. terim =   ⋅ x 2 ⋅ y 2 =  x ⋅y
 2   2 

3 ün bir eksiği 3. (x – 2y)6


Buna göre, (x + y)n ifadesi x in azalan kuvvetlerine ifadesinin x in azalan kuvvetlerine göre açılımın-
10. SINIF MATEMATİK

n
göre sıralanırsa baştan (r + 1). terim,   ⋅ xn −r ⋅ yr da ortanca terimin katsayısı kaçtır?
r 
olur. Bu terim, aynı zamanda sondan (n – r +1). A) –80 B) –100 C) –120
terimdir.
D) –140 E) –160

243
10. BÖLÜM BİNOM AÇILIMI Binom Açılımı ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

6. (2x – 3)3
Hazine ifadesinin açılımında sabit terim kaçtır?

x ve y bilinmeyenler, a ve b sabit gerçek sayılar ve A) –27 B) –8 C) 8 D) 24 E) 27


n∈ N+ olmak üzere, (ax + by)n açılımının katsayılar
toplamını bulmak için x ve y yerine 1 yazılır.

Buna göre, (ax + by)n açılımının katsayılar toplamı


(a + b)n dir.

Örneğin, (2x + y)5 açılımının katsayılar toplamı, 7. (2x – y)8

(2 ⋅ 1 + 1)5 = 35 = 243 olur. ifadesinin açılımında x5 li terimin katsayısı kaç-


tır?

A) –1344 B) –1512 C) –1568


4. (2x – 3)3
D) –1680 E) –1792
ifadesinin açılımında katsayılar toplamı kaçtır?

A) –6 B) –2 C) –1 D) 1 E) 6

10
 3 1 
8. x + 2 
 x 
ifadesinin açılımı x in azalan kuvvetlerine göre
5. (x – 2y)4 yazıldığında x15 li terim baştan kaçıncı terim
olur?
ifadesinin açılımında katsayılar toplamı kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A) –6 B) –2 C) –1 D) 1 E) 6

10
 3 1 
9. x + 2 
 x 
Hazine
ifadesinin açılımında sabit terim kaçtır?

a ve b gerçek sayılar, x bilinmeyen ve n ∈ N+ olmak A) 45 B) 120 C) 180 D) 210 E) 252


üzere, (ax + b)n ifadesinin sabit terimini bulmak için x
yerine 0 yazılır. Buna göre, (ax + b)n ifadesi bir poli-
nom olduğundan, sabit terimini bulmak için x yerine
sıfır yazabiliriz. Polinom olmayan bir ifadenin (varsa)
sabit terimini bulmak için bilinmeyenin yerine sıfır yaz-
10. ( 3 3 + 2 )7
mak her zaman doğru sonuç vermeyebilir.
10
 1  ifadesinin açılımındaki rasyonel terim nedir?
Örneğin,  x3 +
10. SINIF MATEMATİK

 ifadesinin sabit terimini bulmak


 x2 
A) 240 B) 320 C) 360
için x yerine sıfır yazamayız.
D) 400 E) 420
1. A 2. A 3. E 4. C 5. D 6. A 7. E 8. B 9. D 10. E

244
8 BÖLÜM
BİNOM AÇILIMI
Binom Açılımı
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. (x + 3y)5 5. (8x – 1)11

ifadesinin açılımı x in azalan kuvvetlerine göre ifadesinin açılımında sabit terim kaçtır?
sıralanırsa baştan 3. terimin katsayısı kaç olur?
A) –8 B) –7 C) –1 D) 1 E) 11
A) 72 B) 84 C) 90 D) 102 E) 114

6. (x – 2y)8

ifadesinin açılımında y6 lı terimin katsayısı 256 ⋅ k


olduğuna göre, k kaçtır?
2. (2x – y)8
A) –28 B) 4 C) 7 D) 28 E) 64
ifadesinin açılımı x in azalan kuvvetlerine göre
sıralanırsa sondan 2. terimin katsayısı kaç olur?

A) –64 B) –48 C) –24 D) –16 E) –8

11
 3 1
7. x − x 
 
ifadesinin açılımı x in azalan kuvvetlerine göre
yazıldığında x5 li terim baştan kaçıncı terim
olur?

3. (x – y)8 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

ifadesinin x in azalan kuvvetlerine göre açılımında


ortanca terimin katsayısı kaçtır?

A) 60 B) 70 C) 80 D) 92 E) 110 8
 3 1
x − x 
8.  

ifadesinin açılımında sabit terim kaçtır?

A) 14 B) 28 C) 42 D) 56 E) 70

4. x ve y değişkenlerine bağlı,

(ax – y)5
9. ( 4 7 + 5 3 )10
ifadesinin açılımında katsayılar toplamı 1 oldu-
10. SINIF MATEMATİK

ğuna göre a kaçtır? ifadesinin açılımında kaç terim irrasyoneldir?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2 A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

1. C 2. D 3. B 4. E 5. C 6. C 7. E 8. B 9. D

245
8 BÖLÜM
BİNOM AÇILIMI
Binom Açılımı
ÖDEV TESTİ 01

1. (2x – y)8 5. (x – 3)8

ifadesinin açılımı x in azalan kuvvetlerine göre ifadesinin açılımında x5 li terimin katsayısı kaç-
sıralanırsa baştan 2. terimin katsayısı kaç olur? tır?

A) –512 B) –640 C) –768 A) –1792 B) –1680 C) –1512

D) –896 E) –1024 D) –1458 E) –1344

2. (2x – 3y)6 1 2
7
6.  −x 
ifadesinin açılımı x in azalan kuvvetlerine göre x 
ifadesinin açılımında x8 li terimin katsayısı kaç-
sıralanırsa sondan 2. terimin katsayısı kaç olur?
tır?
A) –3402 B) –2916 C) –2430
A) –42 B) –21 C) –7 D) 21 E) 42
D) –2187 E) –1458

3. (x – y)10 1 2
9
7. x −x 
ifadesinin x in azalan kuvvetlerine göre açılımında  

ortanca terimin katsayısı kaçtır? ifadesinin açılımında sabit terim kaçtır?

A) –126 B) –168 C) –210 A) –84 B) –56 C) –42 D) –28 E) –21

D) –252 E) –294

4. (3x – 5y – 2)5 8. ( 5 − 3 3 )8
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin açılımında sabit terim kaçtır? ifadesinin açılımında kaç terim rasyoneldir?

A) 32 B) 10 C) –8 D) –10 E) –32 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

1. E 2. B 3. D 4. E 5. C 6. B 7. A 8. B

246
8 BÖLÜM
BİNOM AÇILIMI
BÖLÜM TESTİ 01

1. (2x2 – y2)6
 2 
9
5. x − 2 
açılımında ortanca terimin katsayısı kaçtır?  x 
ifadesinin açılımında sabit terim kaçtır?
A) –180 B) –160 C) –80 D) 80 E) 320
A) –416 B) –528 C) –672

D) 672 E) 528

6
 3 2  6. (x2y2 – z4)10
2. x − 2 
 x 
ifadesinin açılımında x8 in bulunduğu terim aşa-
ifadesinin açılımında x3 lü terimin katsayısı kaçtır?
ğıdakilerden hangisidir?
A) 320 B) 160 C) 80 D) –80 E) –160
A) 144x8y8z12 B) 210x8y8s24

C) 210x8y8z16 D) 420x8y8z12

E) 420x8y8z24

8
 3 2 
3. x + 5 
 x  7. n ∈ N+ olmak üzere,
ifadesinin açılımındaki sabit terim kaçtır?
(a2 – 2b3)n
A) –448 B) –224 C) –112 D) 224 E) 448
ifadesinin açılımında terimlerden biri m ⋅ a14 ⋅ b6
olduğuna göre, m + n toplamı kaçtır?

A) 92 B) 108 C) 128 D) 144 E) 153

15
3 1 
8.  a+
a


10. SINIF MATEMATİK

4. (3 3 − 2 )5
ifadesinin açılımında sabit terim baştan kaçıncı
ifadesinin açılımındaki rasyonel sayı kaçtır? terimdir?

A) –60 B) –40 C) 40 D) 60 E) 80 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

247
10. BÖLÜM BİNOM AÇILIMI ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

 3 1
6 13. a ∈ Z olmak üzere,
9.  2a − 
a
 ( 3 a + a2 )6

ifadesinin açılımında ortadaki terimin katsayısı
ifadesinin açılımında rasyonel sayı olan terimle-
kaçtır?
rin toplamı kaçtır?
A) –160 B) –80 C) –40
A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 28
D) 80 E) 160

14. n ∈ Z+ olmak üzere,


10. ( 3 a + a2 )6 (x3 + 3x2)n

ifadesinin açılımında kaç terim rasyonel sayıdır? ifadesinin açılımında x in çift kuvvetlerinin bu-
lunduğu terimlerdeki katsayıların toplamı 36 ol-
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
duğuna göre, n kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8

11. (a – 2b)5
15. n ∈ Z+ olmak üzere,
ifadesinin açılımı a nın azalan kuvvetlerine göre
düzenlenirse baştan 3. terimin katsayısı kaç (x + y)n
olur? ifadesinin açılımının hangi kuvvetinde 6. ve 9. te-
A) 60 B) 40 C) 20 D) –20 E) –40 rimlerin katsayıları birbirine eşit olur?

A) 6 B) 9 C) 13 D) 15 E) 16

5
 x
12. 9 −  16. (a – b + c2)5
 9
ifadesinin açılımında x2 li terimin katsayısı kaç- ifadesinin açılımındaki terimlerden biri m⋅a2⋅c4
10. SINIF MATEMATİK

tır? olduğuna göre, m kaçtır?

A) 45 B) 60 C) 75 D) 90 E) 105 A) 30 B) 20 C) –20 D) –30 E) –40

1. B 2. E 3. E 4. D 5. C 6. B 7. E 8. D 9. A 10. C 11. B 12. D 13. C 14. A 15. C 16. D

248
9. OLASILIK
BÖLÜM

ALT ÖĞRENME ALANLARI


 Deney, Çıktı, Örneklem Uzay, Örneklem Nokta

 İmkânsız Olay, Kesin Olay, Ayrık Olaylar

 Olasılık Fonksiyonu, Bir Olayın Olasılığı

 Bağımlı, Bağımsız Olaylar

 Koşullu Olasılık
.
9 BÖLÜM
OLASILIK
Olasılık Fonksiyonu, Bir Olayın Olasılığı
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Hazine

Deney, Çıktı, Örneklem Uzay, Örneklem Nokta • n tane madeni paranın atılması deneyinde örnek-
lem uzayın eleman sayısı çarpma yöntemi ile say-
Herhangi bir olayın gelişimini incelemek için yapılan
ma kullanılarak bulunur. Her madeni para için 2
deneme ve testlere deney denir. seçenek olduğundan n tane madeni para için,
2 ⋅ 2 ⋅ 2 ⋅ ... ⋅ 2 = 2n
Bir deneyin mümkün olan tüm sonuçlarına da çıktı adı 1442443
n tane
verilir.
dir. Yani n tane madeni paranın atılması deneyin-
Bir zarın atılması işi bir deney, 3 gelmesi bir çıktıdır. de örneklem uzayın eleman sayısı 2n ile bulunur.
Benzer biçimde, n tane zarın atılması deneyinde
Bir madeni paranın atılması bir deney, tura gelmesi
örneklem uzayın eleman sayısı 6n ile bulunur.
bir çıktıdır.
Örneğin, 4 madeni paranın atılması deneyinde

Bir basketbol maçının yapılması bir deney, maçın be- örneklem uzayın eleman sayısı 24 = 16, 3 zarın
atılması deneyinde örneklem uzaın eleman sayısı
rabere bitmesi bir çıktıdır.
63 = 216 dır.
Bir deneyin mümkün olan tüm çıktılarının kümesine • n tane elemandan r tanesi seçilecekse (seçimi
örneklem uzay denir ve E ile gösterilir. Örneklem uza- kombinasyonla yaptığımızı hatırlayınız) örneklem
yın her bir elemanına ise örneklem nokta adı verilir. n
uzayın eleman sayısı   ile bulunur.
r 
Bir zarın atılması deneyinde zarın üst kısmına gelebi-
Örneğin, 4 kırmızı, 3 siyah bilyenin bulunduğu bir
lecek sayıların kümesi {1, 2, 3, 4, 5, 6} olup bu küme torbadan 2 bilye seçilmesi durumunda örneklem
örneklem uzaydır. 7 7 ⋅ 6
uzay,   = = 21 olur.
 2 2
Örneklem noktalar ise 1, 2, 3, 4, 5, 6 dır. Benzer biçim-
de iki madeni paranın atılması deneyinde,
2. Bir torbada 3 beyaz 2 siyah bilye vardır.
(Yazı:Y, Tura: T diyelim)
Torbadan 3 bilye seçileceğine göre, örneklem
örneklem uzay {(Y, Y), (Y, T), (T, T), (T, Y)} ve uzay kaç elemanlıdır?

örneklem noktalar (Y, Y), (Y, T), (T, T), (T, Y) dir. A) 60 B) 40 C) 20 D) 10 E) 5

1. Bir madeni para ard arda 3 kez atıldığında elde


edilecek örneklem noktalardan biri aşağıdakiler-
den hangisidir?
3. Bir torbada 4 kırmızı, 3 beyaz bilye vardır.
10. SINIF MATEMATİK

(Yazı Y harfi ile tura T harfi ile gösterilmiştir.)


Torbadan aynı renkli iki bilye seçileceğine göre,
A) (Y) B) (T) C) (Y, T) örneklem uzay kaç elemanlıdır?

D) (Y, Y) E) (Y, T, T) A) 4 B) 6 C) 9 D) 12 E) 18

251
9. BÖLÜM OLASILIK Olasılık Fonksiyonu, Bir Olayın Olasılığı ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Hazine

Bir örneklem uzayın her bir alt kümesine olay denir. İmkansız Olay, Kesin Olay, Ayrık Olaylar

Örneğin, bir zar atma deneyinde örneklem uzayımız Örneklem uzayının alt kümelerinden boş kümeye im-
kansız olay, E örneklem uzayına da kesin olay de-
E = {1, 2, 3, 4, 5, 6} idi.
nir.
Buna göre zarın üst yüzüne gelen sayılarla ilgili bazı
Bir zarın atılması deneyinde zarın üst yüzüne 7 gel-
olaylar,
mesi olayı imkansız olay, 0 dan büyük 7 den küçük bir
• Çift sayı gelme olayı {2, 4, 6} kümesidir. sayı gelmesi olayı ise kesin olaydır.

• Tek sayı gelme olayı {1, 3, 5} kümesidir. A ve B, E örneklem uzayına ait iki olay olsun.

• Asal sayı gelme olayı {2, 3, 5} kümesidir. A ∩ B = ∅ ise A ve B olaylarına ayrık olaylar denir.

• 3 ten küçük sayı gelme olayı {1, 2} kümesidir. Örneğin bir zarın atılması deneyinde A olayı zarın tek
sayı gelmesi, B olayı zarın çift sayı gelmesi olsun.
• 5 gelmemesi olayı {1, 2, 3, 4, 6} kümesidir.
O halde,
4. Bir çift zar atıldığında zarın üst yüzüne gelen sa- A = {1, 3, 5} ve
yıların aynı gelme olayı aşağıdakilerden hangisi-
B = {2, 4, 6} olup
dir?
A ∩ B = ∅ olacağından A ve B ayrık olaylardır.
A) {(1, 1), (1, 2), (1, 3), (1, 4), (1, 5), (1, 6)}

B) {1, 2, 3, 4, 5, 6}

C) {(1, 2), (2, 1), (2, 3), (3, 2), (3, 4), (4, 3), (5, 6), (6, 5)}


Hazine
D) {(1, 1), (2, 2), (3, 3), (4, 4), (5, 5), (6, 6)} Olasılık Fonksiyonu

E) {(1, 2), (2, 3), (3, 4), (4, 5), (5, 6)} Olasılık fonksiyonu P ile A olayının olma olasılığı P(A)
ile E örneklem uzayının tüm alt kümelerinin kümesi EA
ile gösterilmek üzere, örneklem uzayın alt kümelerinin
kümesinden [0, 1] aralığına tanımlanan ve
• 0 ≤ P(A) ≤ 1

5. Bir torbada 2 beyaz, 3 siyah bilye vardır. • P(E) = 1 (kesin olay)


• A, B ∈ EA için A ∩ B = ∅ ise
Bu torbadan seçilecek 3 bilyeden birinin beyaz
P(A ∪ B) = P(A) + P(B)
ikisinin siyah olma olayının eleman sayısı kaç-
tır? koşullarını sağlayan fonksiyona olasılık fonksiyonu
denir.
A) 6 B) 8 C) 12 D) 16 E) 24
Bu tanımı biraz açalım. İlk koşul bir olayın olasılığının
0 dan küçük, 1 den büyük olamayacağını ifade edi-
yor.
İkinci koşul örneklem uzayın olasılığının her zaman 1
olduğunu belirtiyor. Yani kesin olayın olasılığı 1 dir.
6. Bir torbada 3 siyah, 4 beyaz bilye vardır.
10. SINIF MATEMATİK

Üçüncü koşul ise kesişimleri boş küme olan (başka bir


Bu torbadan seçilecek 2 bilyenin farklı renkte ifadeyle ayrık iki olay için) iki olayın birleşiminin olası-
olma olayının eleman sayısı kaçtır? lığının her iki olayın olasılıkları toplamı olduğunu ifade
eder.
A) 7 B) 12 C) 15 D) 16 E) 18

252
9. BÖLÜM OLASILIK Olasılık Fonksiyonu, Bir Olayın Olasılığı ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

7. E = {1, 2, 3} 9. A ve B, E örneklem uzayında iki olay olmak üzere,

örneklem uzay, P olasılık fonksiyonu olmak üzere, 3 1 1


P( A ) = , P(B) = , P( A ∪ B) =
1 1 1 7 7 2
I. P(1) = , P(2) = , P(3) =
3 2 6 olduğuna göre, P(A ∩ B′) kaçtır?
1 1 3 1 2 5 7 5
II. P(1) = , P(2) = , P(3) = A) B) C) D) E)
5 10 4 14 7 14 18 12
1 1 11
III. P(1) = , P(2) = , P(3) =
4 5 20
yukarıdakilerden hangisi bir olasılık fonksiyonu Hazine
belirtir?

A) I, II B) I, III C) II, III Eş Olumlu Örnek Uzay


Bir deneyin sonlu elemanlı örneklem uzayı,
D) I, II, III E) Yalnız I
E = {e1, e2, e3, e4, ... , en} olsun.
P({e1}) = P({e2}) = P({e3}) = ... = P({en})

Hazine ise E örneklem uzayına eş olumlu veya eş olumlu


örneklem uzay denir.

A ve B bir E örneklem uzayında iki olay ve A nın tüm- Örneğin, Bir para atma deneyinde
leyeni A′ olsun. E örneklem uzayında tanımlı P olasılık E = {Y, T} ve P(Y) = P(T)
fonksiyonu için,
olduğundan E eş olumlu örneklem uzaydır. Benzer bi-
• A ⊂ B ise P(A) ≤ P(B) dir. Yani A olayı B olayının çimde bir zar atma deneyinde
alt kümesi ise A olayının olma olasılığı, B olayının E = {1, 2, 3, 4, 5, 6} ve
olma olasılığından küçük veya eşittir.
P(1) = P(2) = P(3) = P(4) = P(5) = P(6)
• A ∪ A′ = E ve A ∩ A′ = ∅ olduğundan E eş olumlu örneklem uzaydır.
olduğundan,
P(A ∪ A′) = P(A) + P(A′)
P(E) = P(A) + P(A′)
Hazine
123
1
Bir Olayın Olasılığı
P(A) + P(A′) = 1 bulunur.
E, eş olumlu örneklem uzay ve A ⊂ E olsun.
P(A), A olayının olma olasılığı,
P(A) : A olayının olasılığı
P(A′), A olayının olmama olasılığıdır.
2 2 3 s(A) : A kümesinin eleman sayısı
Örneğin, P( A ) = ise P( A′) = 1 − = tir.
5 5 5 s(E) : E örneklem uzayının eleman sayısı
• A veya B olayının olma olasılığı,
s( A )
olmak üzere A olayının olasılığı, P( A ) = ile bu-
P(A ∪ B) = P(A) + P(B) – P(A ∩ B) s(E)
lunur.
ile hesaplanır.
Örneğin, bir zar atıldığında zarın üst yüzüne gelen sa-
yının asal sayı olma olasılığını bulalım.
8. E örneklem uzayı ve A ⊂ E olmak üzere,
Örneklem uzay = E = 1, 2, 3, 4, 5, 6}
7
10. SINIF MATEMATİK

P(A) + 3 ⋅ P(A′) =
3 Asal sayı olma olasılığı = A = {2, 3, 5}
olduğuna göre, P(A′) kaçtır?
s( A ) 3 1
7 1 5 3 2 A olayının olasılığı = P( A ) = = = olur.
A) B) C) D) E) s(E) 6 2
24 3 12 5 3

253
9. BÖLÜM OLASILIK Olasılık Fonksiyonu, Bir Olayın Olasılığı ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

10. 2 zar bir masanın üzerine atılıyor. 12. Bir torbada 3 kırmızı, 5 sarı bilye vardır. Bu torbadan
aynı anda iki bilye çekiliyor.
Buna göre,
Bilyelerden birinin sarı, diğerinin kırmızı olma
I. Zarların üst yüzüne gelen sayıların toplamının
olasılığı kaçtır?
10 dan büyük olma olasılığı kaçtır?
3 5 15 4 3
A) B) C) D) E)
II. Zarların üst yüzüne gelen sayıların birbirinin aynı 28 8 28 7 4
olma olasılığı kaçtır?

III. Zarların üst yüzüne gelen sayıların birinin diğe-


rinden 1 fazla olma olasılığı kaçtır?

Yukarıdaki soruların cevapları hangi seçenekte


doğru verilmiştir?
13. Bir torbada 5 beyaz, 6 kırmızı bilye vardır. Bu torba-
I II III
dan aynı anda 3 bilye çekiliyor.
1 1 5
A) Bu bilyelerden en az birinin beyaz olma olasılığı
12 6 12
kaçtır?
1 1 1
B) 29 27 23 41 19
3 36 9 A) B) C) D) E)
33 37 35 73 41
4 1 2
C)
9 18 9
2 2 1
D)
3 9 6
1 2 1
E)
3 3 3

14. A ve B, E örneklem uzayında iki olay olmak üzere,


1 5 1
11. Üç madeni para havaya atılıyor. P( A ) =
4
, P(B) = ,
8
P( A ∩ B) =
8
I. İkisinin yazı, birinin tura gelme olasılığı kaçtır? olduğuna göre, P((A ∪ B)′) kaçtır?

II. En çok birinin tura gelme olasılığı kaçtır? 1 1 1 1 1


A) B) C) D) E)
4 5 6 8 10
III. En az birinin tura gelme olasılığı kaçtır?

Yukarıdaki soruların cevapları hangi seçenekte


doğru olarak verilmiştir?

I II III
1 5 2
A)
8 8 7
15. Y takımı ile maç yapacak olan bir X takımının maçı
1 2 3 kazanma olasılığı 0,57 ve berabere kalma olasılığı
B)
4 7 4
0,25 tir.
1 7 7
C)
2 16 16 buna göre, Y takımının maçı kazanma olasılığı
5 1 1 kaçtır?
D)
10. SINIF MATEMATİK

8 4 4
A) 0,27 B) 0,23 C) 0,21
3 1 7
E)
8 2 8 D) 0,19 E) 0,17

1. E 2. D 3. C 4. D 5. A 6. B 7. B 8. E 9. C 10. A 11. E 12. C 13. A 14. A 15. E

254
9 BÖLÜM
OLASILIK
Olasılık Fonksiyonu, Bir Olayın Olasılığı
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. Bir madeni para ard arda 2 kez atıldığında elde 6. E örneklem uzayında A ⊂ E olmak üzere,
edilecek örneklem noktalardan biri aşağıdakiler- 23
den hangisidir? 4 ⋅ P( A ) + 5 ⋅ P( A′) =
5
(Yazı Y harfi ile tura T harfi ile gösterilmiştir.) olduğuna göre, P(A) kaçtır?
A) (Y) B) (T) C) (Y, T)
7 1 2 3 2
A) B) C) D) E)
D) (Y, Y, T) E) (Y, T, T) 24 3 5 5 3

2. Bir kutuda 5 mavi 4 kırmızı gömlek vardır. 7. A ve B, E örnek uzayında iki olay olmak üzere,
Bu kutudan 3 gömlek seçileceğine göre örnek- 2 6 3
P( A′) = , P(B′) = , P( A ∪ B) =
lem uzay kaç elemanlıdır? 5 7 5
A) 36 B) 48 C) 64 D) 72 E) 84 olduğuna göre, P(A ∩ B) kaçtır?
2 4 1 2 3
A) B) C) D) E)
21 35 7 5 5
3. Bir çift zar atıldığında zarın üst yüzüne gelen sa-
yıların toplamının 9 dan büyük olma olayı aşağı-
dakilerden hangisidir? 8. İki zar bir masanın üzerine atılıyor.

A) {(4, 6), (5, 5), (5, 6), (6, 4), (6, 5), (6, 6)} Buna göre,
B) {(4, 6), (5, 5), (5, 6), (6, 5), (6, 6)} I. Zarların üst yüzüne gelen sayıların birbirinin aynı
C) {(4, 6), (5, 6), (6, 5)} gelme olasılığı kaçtır?
D) {(4, 6), (5, 5), (5, 6), (6, 6)} II. Zarların üst yüzüne gelen sayıların birinin 5, di-
ğerinin 3 olma olasılığı kaçtır?
E) {(4, 6), (5, 6), (6, 4), (6, 5)}
III. Zarların üst yüzüne gelen sayıların toplamının
en az 2 olma olasılığı kaçtır?
4. Bir torbada 3 beyaz, 2 kırmızı, 2 mavi bilye vardır.
Yukarıdaki soruların cevapları hangi seçenekte
Buna göre, bu torbadan 3 bilye seçme deneyinde doğru olarak verilmiştir?
bilyelerin üçünün de farklı renkte gelme olayının
I II III
eleman sayısı kaçtır?
2 1 1
A) 6 B) 8 C) 12 D) 16 E) 24 A)
9 6 18
1 1
B) 1
5. E = {a, b, c} 6 18
4 5 1
örneklem uzay, P olasılık fonksiyonu olmak üzere, C)
15 12 6
1 3 1
I. P(a) = , P(b) = , P(c ) = 1 1 1
8 4 8 D)
3 3 2
1 4 7 2 1
II. P(a) = , P(b) = , P(c ) = E) 1
12 5 60 3 9
1 1 9
III. P(a) = , P(b) = , P(c ) =
7 4 14
yukarıdakilerden hangileri bir olasılık fonksiyonu 9. Bir madeni para art arda 4 kez atılıyor.
10. SINIF MATEMATİK

belirtir? Ardışık sonuçların farklı gelme olasılığı kaçtır?


A) I, II B) I, III C) II, III 1 1 1 1 2
A) B) C) D) E)
D) I, II, III E) Yalnız II 8 4 3 2 7

1. C 2. E 3. A 4. C 5. A 6. C 7. C 8. B 9. A

255
9 BÖLÜM
OLASILIK
Olasılık Fonksiyonu, Bir Olayın Olasılığı
ÖDEV TESTİ 01

1. Bir zarın masaya atılması deneyinde zarın üst 6. E örneklem uzayında A ⊂ E olmak üzere,
yüzüne gelen sayılar için elde edilecek örneklem 1
2 ⋅ P( A ) − P( A′) =
uzay aşağıdakilerden hangisidir? 4

A) {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6} olduğuna göre, P(A′) kaçtır?



3 7 5 1 1
B) {1, 2, 3, 4, 5, 6} A) B) C) D) E)
4 12 12 4 6
C) {(1, 1), (1, 2), (1, 3), (1, 4), (1, 5), (1, 6)}

D) {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}

E) {(1, 1), (2, 2), (3, 3), (4, 4), (5, 5), (6, 6)}

7. A ve B, E örnek uzayında iki olay olmak üzere,


2. {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6} 1 1 3
P( A ∩ B′) = , P( A ∩ B) = , P(B) =
kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilen ra- 6 3 5

kamları farklı tüm 3 basamaklı sayıların kümesin- olduğuna göre, P(A ∪ B) kaçtır?
den bir sayı seçme deneyinin örneklem uzayının 5 7 41 18 23
A) B) C) D) E)
eleman sayısı kaçtır? 14 16 81 35 30

A) 240 B) 180 C) 120 D) 64 E) 36

3. İki madeni para atıldığında ikisinin aynı gelme 8. İki zar bir masanın üzerine atılıyor.
olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre,
A) {(Y, T)} B) {(T, Y)}
I. Zarların üst yüzüne gelen sayıların toplamının 6
C) {(Y, T), (T, Y)} D) {(Y, Y), (T, T)} olma olasılığı kaçtır?
II. Zarların üst yüzüne gelen sayıların çarpımlarının
E) {(Y, Y)}
tek sayı olma olasılığı kaçtır?
III. Zarların üst yüzüne gelen sayıların çarpımlarının
4. Bir torbada 2 siyah, 3 beyaz, 3 mavi bilye vardır. 36 dan büyük olma olasılığı kaçtır?
Buna göre, bu torbadan 3 bilye seçme deneyinde Yukarıdaki soruların cevapları hangi seçenekte
bilyelerden en az birinin mavi olma olayının ele- doğru olarak verilmiştir?
man sayısı kaçtır? I II III

A) 32 B) 38 C) 42 D) 46 E) 54 5 1
A) 1
12 9
2 1
5. E = {x, y, z} B) 0
9 18
örneklem uzay, P olasılık fonksiyonu olmak üzere, 1 2
C) 1
1 2 3 9
P( x ) = , P( y ) =
5 9 5 1
D) 0
36 4
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, P(z) kaçtır?


22 5 26 2 7 1 1 5
A) B) C) D) E) E)
45 9 45 3 9 6 2 12

1. B 2. B 3. D 4. D 5. C 6. B 7. E 8. D

256
9 BÖLÜM
OLASILIK
Bağımlı, Bağımsız Olaylar
KAVRAMA TESTİ 02

3. Bir torbada 7 mavi, 3 kırmızı top vardır. Çekilen top


Hazine yeniden torbaya konmak koşulu ile ardarda iki top
çekiliyor.
Bağımlı ve Bağımsız Olaylar
I. Toplardan birinin mavi, diğerinin kırmızı olma
İki veya daha fazla olayın herhangi birinin gerçekleş- olasılığı kaçtır?
mesi ya da gerçekleşmemesi diğerlerini etkilemiyorsa
II. Toplardan birincisinin mavi ikincisinin kırmızı
bu olaylara bağımsız olaylar denir. Bağımsız olma-
olma olasılığı kaçtır?
yan olaylar ise bağımlı olaylar olarak adlandırılır.
Yukarıdaki soruların cevapları hangi seçenekte
Eğer A ile B olayları bağımsız olaylar ise A ve B nin doğru olarak verilmiştir?
olasılığı,
I II
P(A ve B) = P(A) ⋅ P(B) 21 21
A)
100 100
P(A ∩ B) = P(A) ⋅ P(B)
3 7
ile bulunur. B)
10 10
Örneğin, bir madeni para ile bir zar atıldığında; pa- 7 3
C)
ranın tura, zarın üst yüzeyine beş gelme olasılığını 10 10
bulalım.
21 21
D)
1 50 100
Tura gelme olasılığı =
2
1 7
Beş gelme olasılığı = E) 1
6 10
Paranın tura gelmesiyle, zarın üst yüzüne beş gelmesi
birbirini etkilemediğinden bu olaylar bağımsız olaylar-
dır. Bu yüzden ikisinin birlikte gerçekleşme olasılığı,
4. Bir torbada 6 mavi 4 siyah top vardır. Torbadan çe-
1 1 1 kilen top yeniden torbaya konmadan ardarda iki top
⋅ = olur.
2 6 12 çekiliyor.
I. Çekilen toplardan birincinin siyah ikincinin
1. İki zar masaya atılıyor. mavi olma olasılığı kaçtır?
II. Çekilen toplardan birinin siyah diğerinin mavi
Birinci zarın üst yüzüne çift sayı ve ikinci zarın
olma olasılığı kaçtır?
üst yüzüne asal sayı gelme olasığı kaçtır?
I II
1 1 1 2 3
A) B) C) D) E)
4 3 2 3 4 2 7
A)
15 15
2 8
B)
5 15
7 2
C)
2. Bir madeni para ile bir zar atılıyor. 15 15
10. SINIF MATEMATİK

Paranın yazı ve zarın üst yüzüne dörtten büyük 8 4


D)
bir sayı gelme olasılığı kaçtır? 15 15
4 8
1 1 1 1 1 E)
A) B) C) D) E) 15 15
4 5 6 8 9

257
9. BÖLÜM OLASILIK Bağımlı, Bağımsız Olaylar ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

5. Mavi torbanın içinde 3 mavi, 5 beyaz bilye, beyaz 8. Bir fabrikada A, B ve C makineleri fabrikanın toplam
torbanın içinde 6 mavi, 2 beyaz bilye vardır. üretiminin sırasıyla % 60, % 30 ve % 10 unu karşıla-
maktadır. Bu makinelerin bozuk mal üretme yüzde-
I. Rastgele bir torba seçilip, seçilen torbadan rast-
leri sırasıyla %4, % 3, %2 dir.
gele bir bilye çekiliyor. Çekilen bilyenin rengi-
nin mavi olma olasılığı kaçtır? Bu fabrikada üretilmiş rastgele bir mal seçildi-
ğinde, bu malın A makinesi ile bozuk üretilmiş
II. Rastgele bir torba seçilip, seçilen torbadan rast-
olma olasılığı kaçtır?
gele bir bilye seçiliyor. Çekilen bilyenin renginin
3 1 7
torbanın rengi ile aynı olma olasılığı kaçtır? A) B) C)
125 36 250
I II 2 6
D) E)
125 125
1 3
A)
8 16

9 5
B)
16 16

3 1
C)
8 8

D)
3 3 9. 5 evli çift arasından rastgele seçilen iki kişinin
4 8 evli olma olasılığı kaçtır?

5 9 1 2 1 4 5
E) A) B) C) D) E)
16 16 9 9 3 9 9

10. Bir sınıfta 25 erkek ve 15 kız öğrenci vardır. Kızların


6. 4 madeni para birlikte atıldığında ikisinin tura, 4 ü, erkeklerin 6 sı sarışın diğerleri ise kumraldır
ikisinin yazı gelme olasılığı kaçtır?
Sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin kız veya
1 1 1 3 1
A) B) C) D) E) sarışın olma olasılığı kaçtır?
16 8 4 8 2
3 7 13 19 21
A) B) C) D) E)
20 40 40 40 40

7. İçinde 3 kırmızı, 4 mavi ve 5 sarı bilye bulunan bir


11. Bir zar masaya atılıyor.
10. SINIF MATEMATİK

torbadan rastgele seçilen üç bilyenin her birinin Zarın üst yüzüne gelen sayının asal ve tek sayı
farklı renkte olma olasılığı kaçtır? olma olasılığı kaçtır?
1 3 2 3 6 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
22 22 11 11 11 3 4 9 18 36

258
9. BÖLÜM OLASILIK Bağımlı, Bağımsız Olaylar ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

12. Bir kapıyı içinde 6 anahtar bulunan bir anahtarlıktan


sadece ikisi açabilmektedir. Hazine
Bu kapıyı açmayı deneyen birinin ikinci deneme-
Koşullu Olasılık
sinde kapıyı açma olasılığı kaçtır?
Eş olumlu E örneklem uzayının herhangi iki olayı A
1 4 3 2 9
A) B) C) D) E) ve B olsun. P(B) > 0 olmak üzere B olayının gerçek-
5 15 10 5 10
leşmesi halinde, A olayının gerçekleşme olasılığına
A olayının B ye bağlı koşullu olasılığı denir ve
P(A / B) biçiminde gösterilir.

Koşullu olasılık,
P( A ∩ B)
P( A / B) =
P(B)
ile hesaplanır.
13.
Örneğin, "Bir zar atıldığında üst yüze gelen sayının
asal olduğu bilindiğine göre, bu sayının tek sayı olma

Birbirine paralel olan d1 ve d2 doğrularından, d1 doğ- olasılığı kaçtır" sorusunu cevaplayalım.

rusu üzerindeki 4 nokta ve d2 doğrusu üzerindeki 6 Asal sayı gelme olayını (yani koşulu) B ile gösterirsek
nokta ile mümkün olan bütün üçgenler oluşturulu- B = {2, 3, 5} olur. Tek sayı gelme olayını A ile gösterir-
yor. sek A = {1, 3, 5} olur.

Oluşan üçgenlerden rastgele seçilen birinin yal- Buna göre, A nın B ye bağlı koşullu olasılığı,
nızca bir köşesinin d1 doğrusu üzerinde olma
s( A ∩ B) 2
olasılığı kaçtır? P( A / B) = = olur.
s(B) 3
3 1 5 3 7
A) B) C) D) E)
8 2 8 4 8

15. Bir zar atıldığında üst yüze gelen sayının 4 ten


küçük olduğu bilindiğine göre, bu sayının asal
sayı olma olasılığı kaçtır?

1 1 1 4 2
A) B) C) D) E)
6 4 3 7 3

14.

Birbirine paralel olan d1 ve d2 doğrularından, d1 doğ-


rusu üzerindeki 5 nokta ve d2 doğrusu üzerindeki 4
nokta ile mümkün olan bütün üçgenler oluşturulu-
yor. 16. 4 bayan, 3 erkek yüzücü ve 5 bayan, 12 erkek para-
şütçü arasından rastgele bir kişi seçilecektir.
Oluşan üçgenlerden rastgele seçilen birinin yal-
nızca bir köşesinin d1 doğrusu üzerinde olma Seçilen kişinin bayan olduğu bilindiğine göre,
10. SINIF MATEMATİK

olasılığı kaçtır? yüzücü olma olasılığı kaçtır?


1 3 3 5 3 1 5 3 4 5
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
7 8 7 8 4 6 24 8 9 9

1. A 2. C 3. D 4. E 5. B 6. D 7. D 8. A 9. A 10. E 11. A 12. B 13. C 14. C 15. E 16. D

259
9 BÖLÜM
OLASILIK
Bağımlı, Bağımsız Olaylar
PEKİŞTİRME TESTİ 02

1. İki zar masaya atılıyor. 4. Kırmızı torbanın içinde 7 kırmızı 3 beyaz top, beyaz
torbanın içinde 2 kırmızı 8 beyaz top vardır. Rastge-
Birinci zarın üst yüzüne 3, ikinci zarın üst yüzüne
le bir torba seçilip, seçilen torbadan rastgele bir top
4 gelme olasılığı kaçtır?
çekiliyor.
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
3 6 9 18 36 Çekilen topun renginin, alındığı torbanın rengi ile
aynı olma olasılığı kaçtır?

2. Bir torbada 3 siyah, 4 mavi top vardır. 1 7 2 11 3


A) B) C) D) E)
4 20 5 20 4
Çekilen top yeniden torbaya konmak koşulu ile ar-
darda iki top çekiliyor.
I. Birincinin siyah, ikincinin mavi olma olasılığı
kaçtır?
II. Çekilen toplardan birinin siyah, diğerinin
mavi olma olasılığı kaçtır?
5. 4 madeni para atıldığında üçünün tura, birinin
I II
yazı gelme olasılığı kaçtır?
3 4
A) 1 1 3 1 3
7 49 A) B) C) D) E)
12 24 16 8 16 4 8
B)
49 49
3 4
C)
49 7
12 12
D)
49 49

E)
24 12 6. İçinde 4 mavi, 4 yeşil, 4 sarı bilye bulunan bir
49 49 torbadan rastgele seçilen üç bilyenin her birinin
farklı renkte olma olasılığı kaçtır?

3. Bir torbada 3 kırmızı 7 beyaz top vardır. Torbadan


A)
16
B)
12
C)
4
D)
8
E)
3
çekilen top yeniden torbaya konmadan ardarda iki 55 55 25 55 25
top çekiliyor.
I. Çekilen toplardan birincinin kırmızı ikincinin
beyaz olma olasılığı kaçtır?
II. Çekilen toplardan birinin kırmızı diğerinin be-
yaz olma olasılığı kaçtır?
7. Bir fabrikada A, B, C makineleri fabrikanın toplam
I II
üretiminin sırasıyla % 60, % 30 ve % 10 unu karşıla-
1 7
A) maktadır. Bu makinelerin bozuk mal üretme yüzde-
10 10
7 7 leri sırasıyla % 4, % 3 ve % 2 dir.
B)
30 15
Bu fabrikada üretilmiş rastgele bir mal seçildi-
2 21
C) ğinde bu malın bozuk olma olasılığı kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

15 100
7 2 1 7 11
D) A) B) C)
15 15 40 200 250
7 3 9 9
E) D) E)
10 10 200 100

260
9. BÖLÜM OLASILIK Bağımlı, Bağımsız Olaylar ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 02

8. 4 evli çift arasından rastgele seçilen iki kişinin 12. Bir kapıyı içinde 6 anahtar bulunan bir anahtarlıktan
birbiriyle evli olma olasılığı kaçtır? sadece ikisi açabilmektedir.

1 1 1 1 1 Bu kapıyı açmayı deneyen birinin en çok ikinci


A) B) C) D) E)
16 7 5 4 3
denemesinde kapının açılma olasılığı kaçtır?

1 4 3 3 9
A) B) C) D) E)
5 15 10 5 10

9. Bir sınıfta 12 kız ve 18 erkek öğrenci vardır. Kızların


3 ü, erkeklerin 5 i gözlüklüdür.

Sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin gözlüklü 13. 32 kişilik bir sınıfın 20 si erkektir. Erkeklerin 4 ü, kız-
veya kız olma olasılığı kaçtır? ların 5 i gözlüklüdür.

1 1 7 17 7 Sınıf rastgele seçilen bir öğrencinin gözlüklü ya


A) B) C) D) E)
10 7 15 30 10 da kız olma olasılığı kaçtır?

1 5 7 1 11
A) B) C) D) E)
8 32 32 2 32

10. Bir zar masaya atılıyor.


Zarın üst yüzüne gelen sayının asal ve çift sayı 14. Bir zar masaya atılıyor.
olma olasılığı kaçtır?
Zarın üst yüzüne gelen sayının asal veya çift sayı
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) olma olasılığı kaçtır?
3 6 9 18 36
4 1 3 2 5
A) B) C) D) E)
9 2 5 3 6

11. Bir kapıyı içinde 5 anahtar bulunan bir anahtarlıktan


sadece ikisi açabilmektedir. 15. Bir zar atıldığında, zarın üst yüzüne gelen sayının
Bu kapıyı açmayı deneyen birinin ikinci deneme- çift geldiği bilindiğine göre, bu sayının asal sayı
10. SINIF MATEMATİK

sinde kapıyı açma olasılığı kaçtır? olma olasılığı kaçtır?

1 4 3 2 9 1 1 3 3 1
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
5 15 10 5 10 6 4 7 7 3

1. E 2. B 3. B 4. E 5. D 6. A 7. B 8. B 9. D 10. B 11. C 12. D 13. E 14. E 15. E

261
9 BÖLÜM
OLASILIK
Bağımlı, Bağımsız Olaylar
ÖDEV TESTİ 02

1. İki zar masaya atılıyor. 4. 6 madeni para atıldığında ikisinin yazı, dördünün
tura gelme olasılığı kaçtır?
Zarlardan birinin üst yüzüne 3, diğerinin üst yü-
züne 4 gelme olasılığı kaçtır? 1 3 7 1 15
A) B) C) D) E)
16 32 64 8 64
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
3 6 9 18 36

2. Bir torbada 2 beyaz 3 siyah top vardır. Çekilen top


yeniden torbaya konulmak koşuluyla torbadan ar- 5. İçinde 2 kırmızı, 4 sarı, 5 mavi bilye bulunan bir
darda 3 top çekiliyor. torbadan rastgele seçilen üç bilyenin her birinin
I. Çekilen toplardan birincinin siyah, ikinci ve farklı renkte olmama olasılığı kaçtır?
üçüncünün beyaz olma olasılığı kaçtır?
6 5 7 8 25
II. Çekilen toplardan birinin siyah, diğerlerinin A) B) C) D) E)
55 44 55 33 33
beyaz olma olasılığı kaçtır?
I II
6 18
A)
125 125
18 6
B)
125 125
12 36
C) 6. Bir fabrikada, A, B, C makineleri fabrikanın toplam
125 125
24 18 üretiminin sırasıyla % 60, % 30 ve % 10 unu karşıla-
D)
125 125 maktadır. Bu makinelerin bozuk mal üretme yüzde-
36 12 leri sırasıyla % 4, % 3 ve % 2 dir.
E)
125 125
Bu fabrikada üretilmiş rastgele bir mal seçildi-
ğinde, bu malın B makinesi ile bozuk üretilmiş
3. Bir torbada 6 yeşil 4 beyaz top vardır. Torbadan çe-
olma olasılığı kaçtır?
kilen top yeniden torbaya konmadan ard arda iki top
1 3 7
çekiliyor. A) B) C)
200 500 1000
I. Çekilen toplardan birinin yeşil diğerinin be-
yaz olma olasılığı kaçtır? 1 9
D) E)
II. Çekilen toplardan ikisinin de beyaz olma ola- 125 1000

sılığı kaçtır?
I II
4 8
A)
15 15
8 2 7. 5 evli çift, erkekler bir arada, kadınlar bir arada olmak
B)
15 15
üzere iki ayrı grup halinde bulunmaktadır.
1 1
C)
15 5 Her iki gruptan da rastgele bir kişi seçilirse, seçi-
2 1 lenlerin birbiri ile evli olma olasılığı kaç olur?
D)
10. SINIF MATEMATİK

15 3
1 4 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
E) 10 9 7 5 4
3 15

1. E 2. C 3. B 4. E 5. E 6. E 7. D

262
9 BÖLÜM
OLASILIK
BÖLÜM TESTİ 01

1. Bir torbada 3 tane mavi 7 tane kırmızı top vardır. 5. Bir zar atıldığında zarın üst yüzüne gelen sayının
3 olmama olasılığı kaçtır?
Torbadan rastgele çekilen bir topun mavi olma
olasılığı kaçtır? 1 1 2 5
A) B) C) D) E) 1
6 2 3 6
1 1 3 2 3
A) B) C) D) E)
10 5 10 5 5

6. İrfan’ın öğrenci seçme sınavını kazanma olasılığı


0,63 olduğuna göre, kazanmama olasılığı kaçtır?
2. Bir torbada 4 yeşil, 5 kırmızı top vardır.
A) 0,27 B) 0,37 C) 0,45 D) 0,47 E) 0,57
Torbadan rastgele seçilen bir topun yeşil veya
kırmızı olma olasılığı kaçtır?

4 5 2
A) 0 B) C) D) E) 1
9 9 3

7. Bir sınıftaki 22 erkek öğrenciden 6 sı, 28 kız öğrenci-


den 12 si kumraldır.

Sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin kumral


3. Bir torbada 4 kırmızı, 5 turuncu top vardır.
bir kız olma olasılığı kaçtır?
Torbadan rastgele seçilen bir topun kırmızı ve tu- 4 3 2 8 6
A) B) C) D) E)
runcu olma olasılığı kaçtır? 5 5 5 25 25
4 5 2
A) 0 B) C) D) E) 1
9 9 3

8. Üzerine 1 den 9 a kadar numaralar yazılmış 9 top bir


torbaya konuyor.

4.
10. SINIF MATEMATİK

Bir zar atıldığında zarın üst yüzüne gelen sayının Torbadan bir top çekildiğinde bu topun üzerinde-
5 olma olasılığı kaçtır? ki sayının çift sayı olma olasılığı kaçtır?
1 1 2 5 2 1 4 2 8
A) B) C) D) E) 1 A) B) C) D) E)
6 2 3 6 9 3 9 3 9

263
9. BÖLÜM OLASILIK ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

9. Bir zar arka arkaya iki kez atıldığında zarın üst 13. A ve B bağımsız olaylar olmak üzere,
yüzüne gelen sayıların toplamının 7 olma olasılı- 1
P( A ) =
ğı kaçtır? 4
1 1 1 2 5 1
A) B) C) D) E) P( A ∩ B) =
6 3 2 3 6 6

olduğuna göre, P(A ∪ B) kaçtır?

3 1 5 3 7
A) B) C) D) E)
8 2 8 4 8

10. Bir sınıfta 4 öğretmen, 6 öğrenci vardır. Sınıftan rast-


gele iki kişi dışarı çıkıyor.

Çıkan iki kişinin ikisinin de öğretmen olma olası- 14. Üzerinde 1 den 9 a kadar numaralar yazılmış 9 kart
lığı kaçtır? bir torbaya konuyor.

1 2 1 4 1 Torbadan bir kart çekildiğinde çekilen kartın üze-


A) B) C) D) E)
15 15 5 15 3 rindeki sayının çift veya 3 ile bölünebilen bir sayı
gelme olasılığı kaçtır?

1 1 1 2 5
A) B) C) D) E)
6 3 2 3 6

11. İki madeni para havaya atılıyor.


Paraların ikisinin de tura gelme olasılığı kaçtır?
15. Bir zar art arda iki kez atıldığında zarın üst yüzü-
1 1 3 1 3
A) B) C) D) E) ne gelen sayıların çarpımlarının 12 olma olasılığı
8 4 8 2 4
kaçtır?

1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
10 9 7 5 4

12. Bir torbada 4 beyaz, 3 kırmızı bilye vardır. Zuhal tor-


badan bir bilye çekerken Fikret hilesiz bir zarı atıyor. 16. İki zar birlikte bir masaya atılıyor.
Bilyenin beyaz ve zarın 3 ten büyük bir sayı gel- Zarların üst yüzüne gelen sayıların toplamlarının
10. SINIF MATEMATİK

me olasılığı kaçtır? 7 ve çarpımlarının 12 olma olasılığı kaçtır?

1 3 2 5 4 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
7 14 7 14 7 3 6 9 18 36

1. C 2. E 3. A 4. A 5. D 6. B 7. E 8. C 9. A 10. B 11. B 12. C 13. D 14. D 15. B 16. D

264
9 BÖLÜM
OLASILIK
BÖLÜM TESTİ 02

1. İçinde 6 sarı ve 4 mavi top bulunan bir torbadan bir


5, 6, 7 ve 8 numaralı soruları aşağıdaki metne göre
top çekiliyor. Bu top rengine bakıldıktan sonra yeni-
cevaplayınız.
den torbaya atılıyor. Torbadan yeniden bir top çekili-
yor. “Bir torbada 5 kırmızı, 4 beyaz top vardır.”

Sırayla çekilen bu iki toptan birincinin sarı ikinci-


nin mavi olma olasılığı kaçtır?

3 1 6 2 3 5. Bu torbadan, alınan top torbaya geri konulmak


A) B) C) D) E)
25 5 25 5 5 koşuluyla arka arkaya çekilen iki toptan birinci-
nin kırmızı, ikincinin beyaz olma olasılığı kaçtır?

20 10 4 40 5
A) B) C) D) E)
81 27 9 81 18

2. İçinde 5 beyaz, 6 sarı bilye bulunan bir torbadan bir


bilye çekiliyor. Bu bilye geriye konmadan ikinci bir bil-
ye daha çekiliyor.

Çekilen bilyelerden birincinin sarı, ikincinin beyaz


olma olasılığı kaçtır?
6. Bu torbadan, alınan top torbaya geri konulmak
1 3 2 3 6
A) B) C) D) E) koşuluyla arka arkaya çekilen iki toptan birinin
22 22 11 11 11
kırmızı diğerinin beyaz olma olasılığı kaçtır?

20 10 4 40 5
A) B) C) D) E)
81 27 9 81 9

3. Bir madeni para ard arda 3 kez atılıyor.

Birinci atışın yazı geldiği bilindiğine göre, ikinci


ve üçüncü atışın tura gelme olasılığı kaçtır?

1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
4 5 6 8 10 7. Bu torbadan aynı anda alınan iki topun aynı renk-
li olma olasılığı kaçtır?

20 10 4 40 5
A) B) C) D) E)
81 27 9 81 9

4. Bir sınıfta 12 kız, 18 erkek öğrenci vardır. Kızların


3 ü, erkeklerin 6 sı İngilizce dersinden başarısızdır.

Bu sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin İngiliz-


10. SINIF MATEMATİK

ce dersinden başarısız olduğu bilindiğine göre, 8. Bu torbadan aynı anda alınan iki topun farklı
bu öğrencinin kız öğrenci olma olasılığı kaçtır? renkli olma olasılığı kaçtır?
1 1 1 2 5 20 10 4 40 5
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
6 3 2 3 6 81 27 9 81 9

265
9. BÖLÜM OLASILIK ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

1 13. 3 erkek 4 kız yuvarlak bir masa etrafında oturacaklar-


9. Bir atıcının bir hedefi vurma olasılığı dır.
6 dır.
Bu atıcının hedefi ilk iki atışta vuramayıp, 3. atış- Erkeklerin yanyana oturma olasılığı kaçtır?
ta vurma olasılığı kaçtır? 1 1 2 1 3
A) B) C) D) E)
25 13 7 4 1 20 5 5 2 5
A) B) C) D) E)
216 108 54 27 6

14. 1, 2, 3, 4, 5 rakamları kullanılarak yazılabilecek iki


basamaklı bütün doğal sayıların arasından rast-
gele biri seçildiğinde, bu sayının 40 tan küçük
olma olasılığı kaçtır?
10. Bir kapıyı açan bir anahtarın da içlerinde bulunduğu
2 3 3 4 5
8 anahtar kapıyı açmak için denenecektir. A) B) C) D) E)
5 5 4 5 6
Kapının dördüncü denemede açılma olasılığı
kaçtır?

7 5 1 5 1
A) B) C) D) E)
20 24 6 32 8 15.

11.
Şekildeki ABC üçgeninde |AB| = 10 birim,
 = m (DAC)
|AC| = 6 birim, m (BAD)  dir.
Birbirine paralel olan d1 ve d2 doğrularından, d1 doğ-
Atılan bir okun ABC üçgensel bölgesine isabet
rusu üzerindeki 5 nokta ve d2 doğrusu üzerindeki 7
ettiği bilindiğine göre, okun ADC üçgensel böl-
nokta ile mümkün olan bütün üçgenler oluşturulu-
gesine isabet etmiş olma olasılığı kaçtır?
yor.
1 3 3 5 4
Oluşan üçgenlerden rastgele seçilen birinin sa- A) B) C) D) E)
3 8 5 8 5
dece bir köşesinin d1 doğrusu üzerinde olma ola-
sılığı kaçtır?

2 1 1 3 3
A) B) C) D) E)
7 4 2 5 4 16. Altı basamaklı bir mer-
divenin başında duran
bir kurbağa her seferin-
de eşit olasılıkla ya bir
basamak ya da iki ba-
12. (x + 1)6 açılımındaki terimlerin katsayıları kartlara ya- samak sıçrıyor.
zılıp bir torbaya konuyor.
Merdivenin ikinci basamağı kırık olduğuna göre,
Torbadan aynı anda iki kart çekildiğinde kartların bu kurbağanın kırık basamağa düşmeden beşin-
10. SINIF MATEMATİK

üzerindeki sayıların aynı olma olasılığı kaçtır? ci basamağa sıçrama olasılığı kaçtır?
3 4 5 6 1 1 1 3 3 5
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
7 7 7 7 7 8 16 16 32 32

1. c 2. d 3. a 4. b 5. a 6. d 7. c 8. e 9. a 10. e 11. d 12. e 13. b 14. b 15. b 16. c

266
9 BÖLÜM
OLASILIK
BÖLÜM TESTİ 03

1. İki zar atıldığında üst yüze gelen sayıların çarpı- 5. Bir madeni para 4 defa atılıyor.
mının çift sayı olma olasılığı kaçtır?
En az iki kez yazı geldiği bilindiğine göre, üç kez
1 1 3 7 5 yazı bir kez tura gelmiş olma olasılığı kaçtır?
A) B) C) D) E)
4 2 4 36 36
5 4 2 5 1
A) B) C) D) E)
11 11 8 16 4

6. Bir madeni para ile bir zar birlikte atılıyor.


2. Üç madeni para havaya atıldığında 2 yazı, 1 tura
gelme olasılığı kaçtır? Paranın tura veya zarın 4 ten büyük gelme olası-
lığı kaçtır?
1 1 3 2 3
A) B) C) D) E)
4 3 8 3 4 5 2 3 1 1
A) B) C) D) E)
6 3 4 3 4

7. Üç zar birlikte bir masaya atılıyor.


3. Bir zar ile bir madeni para birlikte atılıyor.
Zarların üst yüzüne gelen sayıların üçünün de
Paranın tura ve zarın çift sayı gelme olasılığı kaç- farklı gelme olasılığı kaçtır?
tır?
125 25 1 5 5
A) B) C) D) E)
1 1 1 1 1 216 36 6 9 54
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 6

8. Yüzleri 1 den 6 ya kadar numaralandırılmış bir hileli


zarda her sayının gelme olasılığı bu sayı ile doğru
4. Bir madeni para 4 defa atılıyor. orantılıdır.
10. SINIF MATEMATİK

Bu atışlardan en az birinin yazı gelme olasılığı Bu zar peşpeşe 2 kez atıldığında, ikisinin de 6
kaçtır? gelme olasılığı kaçtır?

1 5 7 11 15 8 1 6 4 3
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
16 16 16 16 16 49 7 49 49 49

267
9. BÖLÜM OLASILIK ������������ �
BÖLÜM TESTİ 03

9. Bir zar ard arda 3 kez atılıyor. 13. Bir zarın 3 yüzü beyaz, 2 yüzü siyah, 1 yüzü de mavi
renklidir.
Bu atışların ikisinde 4, birinde 6 gelme olasılığı
kaçtır? Bu zar 3 kez atıldığında üst yüzüne gelen renkle-

1 1 1 1 1 rin üçünün de farklı olma olasılığı kaçtır?


A) B) C) D) E)
6 18 36 72 108 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
2 3 6 9 12

14. Bir torbada 2 kırmızı, 2 beyaz ve bir sarı top bulun-


maktadır. Torbadan çekilen top geri bırakılmaksızın
10. İki zar bir masaya atılıyor. ardarda 2 tane top çekiliyor.

Zarların üst yüzüne gelen sayıların farklı olduğu İkinci çekilen topun sarı olma olasılığı kaçtır?
bilindiğine göre, bu sayıların toplamının 8 olma
1 1 3 2 1
olasılığı kaçtır? A) B) C) D) E)
2 4 5 5 5
1 4 1 1 2
A) B) C) D) E)
10 15 9 6 15

1
15. Tura gelme olasılığı olan hileli bir madeni para
3
ile hilesiz bir madeni para düzgün bir zemine birlikte
atılıyor.

İkisinin de yazı gelme olasılığı kaçtır?


11. İki zar bir masaya atılıyor. 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 8
Zarların üst yüzüne gelen sayıların farklı olma
olasılığı kaçtır?

6 5 5 2 4
A) B) C) D) E)
7 6 7 3 7

16. Hileli bir zar üst yüzünde 1 sayısı varken atıldığında


1
6 gelme olasılığı olmaktadır. Üst yüzünde 1 sayı-
3
sı yokken atıldığında bütün sayıların gelme olasılık-
ları eşittir.

Bu zarı, bir kez zara bakarak bir kez de bakmadan

12. Bir zar ve iki madeni para birlikte atılıyor. peşpeşe atan ve hileyi bilen birinin her iki sefer-
de de 6 atma olasılığı kaçtır?
Zarın üst yüzüne gelen sayının asal ve paralar-
10. SINIF MATEMATİK

dan en az birinin yazı gelme olasılığı kaçtır? (Zarı atan kişi, zarın 6 gelmesini istemektedir.)

1 3 1 5 3 1 1 1 19 7
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
4 8 2 8 4 36 18 9 36 216

1. C 2. C 3. C 4. E 5. B 6. B 7. D 8. D 9. D 10. E 11. B 12. B 13. C 14. E 15. B 16. E

268
10. TRİGONOMETRİ
BÖLÜM

ALT ÖĞRENME ALANLARI


 A

 A

 A

 A

 A

 A
.
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Yönlü Açı, Açı Ölçü Birimleri, Birim Çember, Esas Ölçü
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Hazine

Açının İç - Dış Bölgesi, Açısal Bölge Bir açının köşesini merkez kabul eden bir çemberin,
açısal bölge ile kesişen parçasına o bölgenin gördü-
Bir ışını başlangıç noktası etrafında döndürdüğümüz-
ğü yay denir.
de, ışının taradığı noktalar kümesinden, oluşan açının
çıkartılmasıyla elde edilen kümeye o açının iç bölgesi
denir.

Bir açının bulunduğu düzlemden, o açının kendisi ve


iç bölgenin çıkarılmasıyla elde edilen kümeye o açının
dış bölgesi denir.

Bir açı bulunduğu düzlemi açının iç bölgesi ve dış böl-


gesi olmak üzere iki bölgeye ayırır. Açı ile iç bölgesinin
birleşimine açısal bölge denir. Şekildeki gibi O merkezli bir çember ve pozitif yönlü
BOA açısını çizdiğimizde, BOA açısal bölgesi ile O

merkezli çemberin kesişimi bize MN yayını verir ( MN
 nın yönü BOA açısının yö-
biçiminde gösterilir). MN

nüdür. Yani MN pozitif yönlü bir yay olup başlangıç
noktası M, bitiş noktası N dir.

1. Aşağıdaki tabloda verilen boşlukları örnekleri


dikkate alarak uygun biçimde doldurunuz.
Hazine Sembolle Başlangıç Bitiş
Şekil Yönü
Gösterim kenarı kenarı
Yönlü Açı
Açıyı oluşturan iki ışından biri başlangıç kenarı diğeri  [OB [OA Pozitif
BOA
bitiş kenarı olarak alındığında elde edilen açıya yönlü
açı denir. Açılar adlandırılırken önce başlangıç kenarı
sonra bitiş kenarı yazılır.

Başlangıç kenarından bitiş kenarına ilerlerken saatin


10. SINIF MATEMATİK

yelkovanının tersi yönünde ilerleniyorsa açıya pozitif


yönlü açı (sol şekil), yelkovanla aynı yönde ilerleni-
yorsa negatif yönlü açı denir (sağ şekil).

271
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Yönlü Açı, Açı Ölçü Birimleri, Birim Çember, Esas Ölçü ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Hazine

Birim Çember Açı Ölçü Birimleri

Analitik düzlemde, merkezi orijinde ve yarıçap uzunluğu Bir tam çember yayı 360 eş parçaya bölündüğünde,
1 birim olan çembere birim (trigonometrik) çember bu eş yaylardan birini gören merkez açının (köşesi
çemberin merkezinde olan açı) ölçüsü 1 derece ola-
denir.
rak adlandırılır.
Merkez koordinatları O(0,0) ve yarıçapı r=1 birim oldu-
ğundan birim çemberin denklemi

x2 + y2 = 1

olur.

Buna göre, bir tam çember yayının ölçüsü 360° dir.

Bir çemberde, yarıçap


uzunluğuna eşit uzun-
luktaki yayı gören mer-
kez açının ölçüsüne
1 radyan denir ve 1R
veya 1 rad ile göste-
rilir.

Bir tam çember yayınını ölçüsü 2p radyandır.


Buna göre, 360° = 2p rad olur.
O halde derece (D) ve radyan (R) arasında
 m m
2. Koordinatları  - ,  olan nokta birim çem- D R
 2 2 =
360° 2π
ber üzerinde olduğuna göre m aşağıdakilerden eşitliği geçerlidir. Paydalar 2 ile sadeleştirilirse
D R
hangisi olabilir? =
180° π
A) −2 2 B) –1 C) − 2 elde edilir.

D) 2 E) 3 4. I. 210° II. 40° III. 120°

IV. p/6 V. 3p/4 VI. 2p/3

Yukarıda derece ve radyan birimlerinde açı ölçüleri


verilmiştir.
Bu açılardan derece biriminde verilenlerin rad-
yan biriminde eşiti, radyan biriminde verilenlerin
 2  derece biriminde eşiti aşağıdakilerden hangisin-
3. Koordinatları  -
 2
, m  olan nokta birim çem-

  de doğru olarak verilmiştir?
ber üzerinde olduğuna göre m aşağıdakilerden I II III IV V VI
hangisi olabilir? A) 3p/2 p/9 2p/3 30° 120° 150°
10. SINIF MATEMATİK

6 3 2 B) 7p/6 p/3 3p/2 60° 150° 135°


A) − B) − C) −
2 2 2 C) 2p/9 p/2 3p/2 120° 135° 150°
D) 7p/6 2p/9 2p/3 30° 135° 120°
3 6
D) E) E) 3p/2 2p/3 p/9 60° 135° 150°
2 2

272
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Yönlü Açı, Açı Ölçü Birimleri, Birim Çember, Esas Ölçü ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

Hazine Hazine

Esas Ölçü k ∈ Z, a ∈ R ve a ∈ [0, 2p) olmak üzere birim çember


üzerinde a gerçek sayısı ile a + k . 2p sayısı aynı nok-
k ∈ Z ve a ∈ [0°, 360°) olmak üzere, bir çember üze-
taya denk gelmektedir. Bu nedenle ölçüsü
rinde a açısı ile a + k . 360° açısı aynı noktaları göste-
rir. Bu nedenle ölçüsü a + k ⋅ 2p

a + k . 360° olan açının esas ölçüsü a radyandır. O halde radyan


cinsinden bir açının esas ölçüsü bulunurken bu açının
olan açının esas ölçüsü a derecedir. içinden 2p nin tam katları atılır. a ∈ [0, 2p) olan açı
ölçüsü o açının esas ölçüsüdür.
Derece cinsinden bir �
açının esas ölçüsü Ayrıca, Çift ⋅ p nin esas ölçüsü 0
bulunurken, bu açının Tek ⋅ p nin esas ölçüsü p dir.
ölçüsü 360 a bölünür. � �
� Örneğin; 2p nin esas ölçüsü 0
Elde edilen kalan o açı-
78p nin esas ölçüsü 0
nın esas ölçüsüdür.
–10p nin esas ölçüsü 0
Örneğin; 1310° nin esas ölçüsünü bulalım: 21p nin esas ölçüsü p

1310 360 –7p nin esas ölçüsü p


1310º nin esas ölçüsü
1080 3 dir. Bunun dışında (pozitif rasyonel sayı) ⋅ p nin esas
230° dir.
230 ölçüsünü bulmak için pay paydanın iki katına bölünür,
elde edilen p ile çarpılarak paya yazılır, payda değiş-
Eğer açı ölçüsü negatif verilmiş ise pozitifmiş gibi iş-
77π
lem yapılır, bulunan kalan 360° dan çıkarılır. mez. Örneğin, nın esas ölçüsünü bulalım:
6
Örneğin; –1500° nin esas ölçüsünü bulalım: 77 12
77π 5π
72 6 nın esas ölçüsü
1500 360 360 – 60 = 30 6 6
 5 → Paya yaz dır.
1440 4 –1500º nin esas ölçüsü
60 300° dir. Eğer açı ölçüsü negatif ise pozitifmiş gibi işlem yapılır.
Bulunan değer 2p den çıkarılır.
13π
Örneğin, − ün esas ölçüsünü bulalım:
3
5. I. 490°
13 6 13π
II. 1680° − ün esas ölçüsü
3
12 2
III. –550° 1 → Paya yaz π 5π
2π − = olur.
3 3
IV. –1680°
19π 19π
Yukarıda ölçüleri verilmiş açıların esas ölçüleri 6. I. II. −
3 3
aşağıdakilerden hangisidir? Yukarıda ölçüleri verilmiş açıların esas ölçüleri
I II III IV aşağıdakilerden hangisidir?
A) 130° 240° 170° 120° I II
A) 2p/3 4p/3
10. SINIF MATEMATİK

B) 130° 210° 150° 220°


B) 3p/2 p/2
C) 120° 150° 210° 130°
C) p/3 5p/3
D) 170° 150° 210° 120° D) 2p/5 8p/5
E) 130° 210° 150° 135° E) 5p/3 p/3

273
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Yönlü Açı, Açı Ölçü Birimleri, Birim Çember, Esas Ölçü ������������ �
KAVRAMA TESTİ 01

7. I.
17π
II.
13π
III. − 9π
10. 0 ≤ a < 2p
2 5 2
olmak üzere, a nın kaç farklı değeri için ölçüleri
Yukarıda ölçüleri verilmiş açıların esas ölçüleri a ve p - a olan iki açının esas ölçüsü birbirine
aşağıdakilerden hangisidir? eşittir?
I II III
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) p/2 3p/5 3p/2
B) p/2 2p/5 p/2
C) 3p/2 p/6 3p/5
D) 3p/2 3p/5 3p/2
E) 3p/5 p/2 3p/2
11. �

� �

18π 19π 7π  3 1
8. I. II. III. − IV. –5p P -
 2
, -  noktası birim çember üzerinde ol-
2
7 8 2
 nın esas ölçüsü kaç derece-
duğuna göre, AOP
Yukarıda ölçüleri verilmiş açıların esas ölçüleri
aşağıdakilerden hangisidir? dir?

A) 60 B) 120 C) 240 D) 300 E) 330


I II III IV
A) 4p/7 5p/8 3p/2 p
B) 2p/7 3p/8 p/2 p/2
C) 4p/7 3p/8 p/2 p
D) 2p/7 5p/8 3p/2 p
E) 4p/7 3p/8 3p/2 0 12. 7 radyanlık bir açının esas ölçüsü kaç radyan-
dır?

A) 7 B) 3p – 7 C) p

D) 7 – p E) 7 – 2p

73p
9. 900°lik bir açının esas ölçüsüyle radyanlık
9 13. 3 radyanlık bir açının esas ölçüsü kaç radyan-
bir açının esas ölçüsü arasındaki fark aşağıdaki- dır?
10. SINIF MATEMATİK

lerden hangisine eşit olabilir?


A) 3 – 2p B) 2p – 3 C) p + 3
2π 8π 11π 4π
A) B) C) p D) E)
3 9 9 3 D) 3 E) p – 3

1. – 2. B 3. C 4. D 5. A 6. C 7. A 8. C 9. B 10. B 11. C 12. E 13. D

274
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Yönlü Açı, Açı Ölçü Birimleri, Birim Çember, Esas Ölçü
PEKİŞTİRME TESTİ 01

1. (a + 2) ⋅ x2 + (b – 3) ⋅ y2 = a – b + c 4. Bir ABC üçgeninde,

denklemi birim çember belirttiğine göre, a + b + c  ) = π rad


m (B
toplamı kaçtır? 12

 ) − m (C
m (A  ) = 5°
A) –3 B) 1 C) 3 D) 7 E) 9

 kaç radyandır?
olduğuna göre, m(C)

4π 3π 2π 7π 4π
A) B) C) D) E)
9 5 3 12 5

2. I. 180° II. 300° III. 240°


5. I. 360° II. –360°
4π 5π 7π
IV. V. VI.
3 3 12 Yukarıda ölçüleri verilmiş açıların esas ölçüleri
Yukarıda derece ve radyan birimlerinde açı ölçüleri aşağıdakilerden hangisidir?

verilmiştir. I II

Bu açılardan derece biriminde verilenlerin rad- A) 360° 0°

yan biriminde eşiti, radyan biriminde verilenlerin B) 360° 360°


derece biriminde eşiti aşağıdakilerden hangisin- C) 180° 180°
de doğru olarak verilmiştir? D) 0° 360°

I II III IV V VI E) 0° 0°
A) p/2 5p/2 6p/5 280° 310° 340°
B) p 5p/3 4p/3 240° 300° 105°
C) p/2 3p/4 5p/3 135° 240° 175° 72p
6. radyanlık bir açının esas ölçüsü kaç rad-
D) p/2 4p/3 5p/3 300° 240° 280° 5

E) p 4p/3 5p/2 300° 240° 150° yandır?

π π 2π 3π
A) B) C) D) E) p
10 5 5 5

69p
7. Ölçüsü - olan açının esas ölçüsü kaç rad-
4
3. I. 5380° II. 127° III. –127° IV. –4835° yandır?

Yukarıda ölçüleri verilmiş açıların esas ölçüleri π π 3π 5π 7π


A) B) C) D) E)
4 2 4 4 4
aşağıdakilerden hangisidir?
I II III IV
A) 240° 127° 333° 105°
B) 240° 127° 333° 205° 25 p
8. radyanlık bir açının esas ölçüsü kaç dere-
C) 140° 127° 133° 105° 12
10. SINIF MATEMATİK

cedir?
D) 340° 127° 233° 155°
E) 340° 127° 233° 205° A) 7,5 B) 10 C) 12 D) 15 E) 18

1. E 2. B 3. E 4. A 5. E 6. C 7. C 8. D

275
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Yönlü Açı, Açı Ölçü Birimleri, Birim Çember, Esas Ölçü
ÖDEV TESTİ 01

 3  5. Ölçüsü –3580° olan açının esas ölçüsü kaç dere-


1. Koordinatları  , m  olan nokta birim çember
cedir?
 2 
üzerinde olduğuna göre, m aşağıdakilerden han-
A) 20 B) 160 C) 220
gisi olabilir?

3 2 1 D) 280 E) 340
A) − B) − C)
2 2 2
2 3
D) E)
2 2

73p
6. Ölçüsü radyan olan açının esas ölçüsü kaç
4
radyandır?

5π 3π 2π π π
2. Ölçüsü 320° olan açı kaç radyandır? A) B) C) D) E)
4 4 3 2 4
5π 16π 7π 4π 2π
A) B) C) D) E)
3 9 5 3 5

61p
7. Ölçüsü - radyan olan açının esas ölçüsü
6
3p kaç radyandır?
3. Ölçüsü radyan olan açı kaç derecedir?
5
π 2π 5π
A) B) C)
A) 108 B) 120 C) 135 6 3 6
D) 144 E) 150 5π 11π
D) E)
3 6

8. Bir ABC üçgeninde,

) = 2π
m(B
5

4. Ölçüsü 4580° olan açının esas ölçüsü kaç dere-



 ) − m(C
m( A  ) = 44°

cedir?
 kaç radyandır?
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, m(C)


A) 240 B) 250 C) 260
π π 8π π 2π
A) B) C) D) E)
D) 280 E) 320 15 9 45 5 9

1. C 2. B 3. A 4. C 5. A 6. E 7. E 8. C

276
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Fonksiyonlar ve Birim Çember
KAVRAMA TESTİ 02

2. A = 3 ⋅ cos5x + 2
Hazine
olduğuna göre, A nın en büyük değeri kaçtır?

Sinüs ve Cosinüs Fonksiyonları A) –3 B) –1 C) 2 D) 3 E) 5


����������� �����������

����� �����
������������ ������������
����
������ ������ ���� � �����
� � � �
� ���� ����� ������� � �������
����
������ ������

0° ≤ q < 360° olmak üzere, birim çember üzerinde alı-


nan her P noktasına karşılık bir ve yalnız q derecelik 3. A = 3 ⋅ sin2q + 5 ⋅ cos3a
pozitif yönlü bir açı vardır. P noktasının apsisine q de-
olduğuna göre A değerlerinin oluşturduğu aralık
recelik açının kosinüsü denir ve cosq ile gösterilir. P
aşağıdakilerden hangisidir?
noktasının ordinatına q derecelik açının sinüsü denir
ve sinq ile gösterilir. A) [–1,1] B) [–2,2] C) [–3,3]

P noktasının apsisi ve ordinatı çember dışına çıkama- D) [–5,5] E) [–8,8]


yacağından,
cosq sinq

–1 ≤ P nin apsisi ≤ 1 ve –1 ≤ P nin ordinatı ≤ 1

eşitsizlikleri sağlanır, yani

−1 ≤ cosθ ≤ 1 ve −1 ≤ sinθ ≤ 1

olur. Buna göre, hiçbir açının sinüsü ve kosinüsü


4. 5 ⋅ cos5x = m – 1
1 den büyük, –1 den küçük olamaz.
olduğuna göre, m aşağıdaki aralıkların hangisin-
Ayrıca, P noktası nerede olursa olsun bir tane cosq,
de bulunur?
bir tane sinq değeri vardır. Bu yüzden kosinüs ve sinüs
fonksiyonlarının tanım kümesi R dir. A) [–6,2] B) [–6,4] C) [–4,6]

cos: R → [–1, 1] D) [–2,8] E) [2,8]


sin: R → [–1, 1]

Ayrıca, soldaki şekil için OAP dik üçgeninde Pisagor


Teoremini kullanırsak,

cos2 θ + sin2 θ = 1

özdeşliğini elde ederiz.


5. A = 3 ⋅ cosx + siny
10. SINIF MATEMATİK

1. A = 3 ⋅ cosx + 5
olduğuna göre A nın alabileceği en büyük değer
olduğuna göre, A nın en küçük değeri kaçtır? kaçtır?

A) –3 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

277
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Fonksiyonlar ve Birim Çember ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

Hazine Hazine
Tanjant Fonksiyonu Cotanjant Fonksiyonu
����������
����������
����� ����������
� ����������

�����
� ����� �

������ � �
������� �
������ � �������
������

OP doğrusunun x = 1 doğrusunu kestiği noktayı P′ ile


gösterelim. P′ noktasının ordinatına q derecelik açının OP doğrusunun y = 1 doğrusunu kestiği noktayı P′ ile
tanjantı denir ve tanq ile gösterilir. P nin konuma bağlı gösterelim. P′ noktasının apsisine q derecelik açının
olarak tanq, x = 1 doğrusu boyunca sınırsız olarak yu- kotanjantı denir ve cotq ile gösterilir.
karı çıkabilir ve sınırsız olarak aşağı inebilir, yani tanq
herhangi bir gerçek sayı değerini alabilir. P nin konumuna bağlı olarak cotq, y = 1 doğrusu bo-

Özel olarak, P noktası y ekseni üzerindeyken tanjant yunca sınırsız olarak büyüyebilir ve sınırsız olarak kü-

fonksiyonu tanımsızdır. Aşağıdaki şekilleri inceleye- çülebilir, yani cotq herhangi bir gerçek sayı değerini

lim. alabilir.

����������� �����������
Özel olarak P noktası x ekseni üzerindeyken kotan-
� �����
jant fonksiyonu tanımsızdır. Aşağıdaki şekilleri incele-
����
� � yelim.
� ������� � �������
� �
� ������
����� �����
����
����� ������
90° ve 270° için OP doğrusu x = 1 doğrusu ile kesiş- � �
� � � �
mez. Bu yüzden tan90° ve tan270° tanımsızdır. 90°
π 
 rad  yi, 180° (p rad) artırır veya azaltırsak P nok-
2 
tası (0, 1) ya da (0, –1) noktası olur, yani tanjant yine 0° ve 180° için OP doğrusu y = 1 doğrusu ile kesiş-

π  mez. Bu yüzden cot0° ve cot180° tanımsızdır. 0° yi


tanımsız olur. O halde, k ∈ Z için tan  + kπ  ifadesi
2  (0 rad), 180° (p rad) artırır veya azaltırsak P noktası
tanımsızdır.
(1, 0) ya da (–1, 0) noktası olur, yani kotanjant yine
Buna göre, tanjant fonksiyonunun tanım kümesi
tanımsız olur. O halde, k ∈ Z için cot(kp) ifadesi ta-
π
{ }
R − + kπ olur. Ayrıca, tanjant fonksiyonu herhangi
2
nımsızdır. Buna göre, kotanjant fonksiyonunun tanım

kümesi R – {kp} olur. Ayrıca, kotanjant fonksiyonu her-


bir gerçek sayı değerini alabileceğinden görüntü kü-
hangi bir gerçek sayı değerini alabileceğinden görüntü
10. SINIF MATEMATİK

mesi (–∞, ∞) olur.


kümesi (–∞, ∞) olur.
π
{ }
tan : R − + kπ → ( −∞, ∞ ), k ∈ Z
2 cot: R – {kp} → (–∞, ∞), k ∈ Z

278
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Fonksiyonlar ve Birim Çember ������������ �
KAVRAMA TESTİ 02

8. Şekilde O merkezli
Hazine birim çember veril-
miştir.
Secant ve Cosecant Fonksiyonları
[KA] ^ [CA
cosq nın çarpma işlemine göre tersine q nın sekantı
[BF] // [CA ve
denir ve secq ile gösterilir.
) = θ
m (KOA
sinq nın çarpma işlemine göre tersine q nın kosekantı
denir ve cscq ile gösterilir.
olduğuna göre, |KF| aşağıdakilerden hangisidir?
1 1
sec θ = csc θ = A) secq + cscq B) secq – cscq
cos θ sin θ
C) cscq – secq D) 2secq – cscq
6. � Yandaki şekilde birim E) 1 + secq
çember üzerinde bir

P noktası verilmiştir.
���  = 70°

� m(POA)

9. Şekilde O merkezli bi-
rim çember verilmiştir.

[PH] ^ CA
olduğuna göre, P noktasının koordinatları aşağı-
dakilerden hangisidir? ) = θ
m(PCA

A) (sin70°, cos70°) B) (cos70°, sin70°)

C) (tan70°, cot70°) D) (cot70°, tan70°)

E) (sec70°, csc70°) olduğuna göre, |AH| aşağıdakilerden hangisidir?

A) cos2q B) 2cosq C) cos2q – 1

D) 1 – 2cosq E) 1 – cos2q

7. � Yandaki şekilde birim


çember üzerinde bir 10. Şekilde O merkezli bi-
P noktası verilmiştir. rim çember verilmiştir.



 ) = 40°
m(POC [PH] ^ CA
��� �
) = θ
m(POA

olduğuna göre, P noktasının koordinatları aşağı-


dakilerden hangisi ile ifade edilebilir? olduğuna göre |PR| aşağıdakilerden hangisidir?
A) (cos40°, sin40°) B) (sin40°, cos40°) A) sinq – cosq – 1 B) sinq – cosq + 1
10. SINIF MATEMATİK

C) (cos130°, sin130°) D) (sin130°, cos130°) C) sinq + cosq – 1 D) 1 – sinq + cosq

E) (sin220°, cos220°) E) sinq + cosq + 1

1. D 2. E 3. E 4. C 5. C 6. B 7. E 8. B 9. E 10. C

279
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Fonksiyonlar ve Birim Çember
PEKİŞTİRME TESTİ 02

1. cos2q = 3m – 5 5. A = 5 ⋅ sin3a + 2 ⋅ cos2q

olduğuna göre, m nin en büyük değeri kaçtır? olduğuna göre, A nın bulunduğu en geniş aralık
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
A) [–2, 2] B) [–3, 3] C) [–4, 4]

D) [–5, 5] E) [–7, 7]

Şekilde O merkezli
6.
3 ⋅ cos 2x + 2 birim çember veril-
2. 2 ⋅ cos 2x = +m
4 miştir.
olduğuna göre, m nin en küçük tam sayı değeri
[PH] ^ [CA
kaçtır?
 ) = 40°
m(PCA
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

Yukarıdaki verilere göre, |AH| aşağıdakilerden


hangisidir?

A) cos80° B) 2 ⋅ cos40° C) cos80° – 1

D) 1 – 2 ⋅ cos40° E) 1 – cos80°
3. A = 2 ⋅ cos2x + 5

olduğuna göre, A nın en büyük değeri kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
Şekilde O merkezli
7.
birim çember veril-
miştir.
PA ^ [OA
 ) = 20°
m(POA

4. 1 + 2 ⋅ sin3x = m
olduğuna göre, m aşağıdaki aralıkların hangisin-
Yukarıda verilenlere göre, |PN| aşağıdakilerden
de bulunur?
hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) [–1, 1] B) [–1, 3] C) [–2, 3]


A) sec40° B) sec40° – 1 C) sec20° – 1

D) [–3, 3] E) [–3, 4] D) csc 20° E) csc 20° – 1

1. C 2. B 3. D 4. B 5. E 6. E 7. C

280
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Fonksiyonlar ve Birim Çember
ÖDEV TESTİ 02

1. Şekilde O merkezli 4. 5 ⋅ sin23x = 5a – 16


birim çember veril-
eşitliğini sağlayan a tam sayılarının toplamı kaç-
miştir.
tır?
[OK] ^ [EF]
A) 15 B) 14 C) 12 D) 9 E) 6
) = θ
m(EOA

Yukarıda verilenlere göre, FEO üçgeninin alanı


5. 3x + 4cos5a = 5
aşağıdakilerden hangisidir?
eşitliğini sağlayan x tam sayılarının toplamı kaç-
A) sinq + cosq B) tanq + cotq
tır?
C) secq ⋅ cscq D) sinq ⋅ cosq
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
E) secq + cscq

6. 4 ⋅ sin25x + 3 ⋅ cos32y

toplamının alabileceği en küçük tam sayı değeri


Şekilde O merkezli
2. kaçtır?
birim çember veril-
miştir. A) –7 B) –5 C) –3 D) –1 E) 0

) = θ
m(EAC

7. �

olduğuna göre |AE|2 – 2 ifadesinin eşiti aşağıda- �



kilerden hangisidir?
� � �


A) sin2q B) 2cosq C) 2sin2q

D) cos2q E) 2cos2q �

) = α
Şekildeki O merkezli birim çemberde m(KOC
dır.

Buna göre, K noktasının ordinatı aşağıdakilerden


hangisidir?
4 − 3x
10. SINIF MATEMATİK

3. sin2α =
A) sin(180° – a) B) cosa
2
eşitliğini sağlayan x tam sayıları kaç tanedir? C) cos(180° – a) D) tana
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E) sec(180° – a)

281
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Fonksiyonlar ve Birim Çember ������������ �
ÖDEV TESTİ 02

8. x2 + y2 + (a – 1)x + by – 1 = 0 11. �

ifadesi birim çember belirttiğine göre a + b topla-


� �

mı kaçtır?

� �
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 � �

Şekildeki d doğrusu O merkezli birim çembere D


noktasında teğettir.

 = x olduğuna göre, |CB| aşağıdakiler-


m(AOC)
den hangisidir?

A) 1 – secx B) secx – 1 C) 1 + secx


x 1
9. A  , -  noktası birim çember üzerinde ve III. D) 1 + cscx E) cscx – 1
2 2
bölgede olduğuna göre, x kaçtır?
3
A) − 3 B) –1 C) −
2 12. �
1
D) − E) 0
2 �

� �
� �


 =a
Şekildeki O merkezli birim çemberde m(CAK)
olduğuna göre, K noktasının apsisi aşağıdakiler-
den hangisidir?

A) sina B) 2sina C) sin2a


10. �
D) 2cosa E) cos2a
� �

� �
� �
� � � 13. �

� �

� �
Yukarıdaki şekilde d doğrusu, O merkezli birim çem- �

bere B noktasında teğettir.

 = a olduğuna göre, PKLB yamuğunun


m(LOA)
alanı aşağıdakilerden hangisidir?  =a
Şekildeki O merkezli birim çemberde m(AOB)
sin3 α cos3 α sin3 α olduğuna göre, |AB|2 aşağıdakilerden hangisidir?
A) B) C)
10. SINIF MATEMATİK

2 2 sin α cos α
A) 2sin2a B) 2 – 2sina C) 2 – 2cosa
cos3 α sin2 α
D) E) D) 1 – cosa E) cos2a
sin α 2

1. D 2. E 3. B 4. D 5. E 6. C 7. A 8. D 9. A 10. B 11. D 12. E 13. C

282
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Temel Trigonometrik Özdeşlikler
KAVRAMA TESTİ 03

3 +1
Hazine 4. sin x + cos x =
2
olduğuna göre sinx ⋅ cosx çarpımı kaçtır?
x ∈ R olmak üzere,
1 3 1
A) B) C)
cos2x + sin2x = 1 4 4 2

dir. Buna göre, 3 3 +1


D) E)
2 3
cos2x = 1 – sin2x = (1 – sinx) ⋅ (1 + sinx)

sin2x = 1 – cos2x = (1 – cosx) ⋅ (1 + sinx)

olur.

8 + cos2 x
1. −3
1
3 + sin x 5. sin x − cos x =
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- 2
dir? olduğuna göre sinx ⋅ cosx çarpımı kaçtır?
3 3 1 3 3
A) tan x B) cot x C) –sin x A) − B) − C) D) E)
4 8 4 8 4
D) sin x E) –cos x

6. x = sinq ve y = cosq olduğuna göre,


2
3 + sin x x4 – y4 – 2x2 – 1
2. 2 + cos x
−2

ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-
dir?
dir?

A) –sinx B) –cos x C) –tanx A) –2 B) –2sin2q

D) sinx E) cosx C) –2cos2q D) sinq – cosq

E) 2

sin2 x cos2 x
3. − + cos x Hazine
1 + cos x 1 + sin x
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangi-
x ∈ R ve cosx ≠ 0, sin x ≠ 0 olmak üzere,
10. SINIF MATEMATİK

sidir?
sin x cos x
tan x = ve cot x =
A) –sinx B) –cosx C) –tanx cos x sin x
tir.
D) sinx E) cosx

283
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Temel Trigonometrik Özdeşlikler ������������ �
KAVRAMA TESTİ 03

2 ⋅ sin x − 3 ⋅ cos x 2 sec x ⋅ sin2 x


7.
sin x + cos x
=
5 11. 1−
1 + sec x
olduğuna göre, tanx değeri kaçtır? ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-
dir?
13 17 3 13 17
A) B) C) D) E)
12 12 2 8 8 A) –cosx B) cosx C) secx

D) –cscx E) tanx

tan x − cot x
8. + cos2 x
tan x + cot x
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangi-
sidir?

A) cos2x B) sin2x C) tanx

D) tan2x E) cot2x
Hazine

x ∈ R olmak üzere,

1 + tan2x = sec2x

Hazine 1 + cot2x = csc2x

tir.
x ∈ R olmak üzere, tanımlı olduğu değerler için,

tanx ⋅ cotx = 1

dir. 12. sec2x – tan2x

ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-


dir?
9. tanx + cotx = 2 A) 1 B) secx C) cscx
olduğuna göre, tan2x + cot2x toplamı kaçtır? D) tanx E) cotx
A) 1 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6

 1 + sin x 1 
10.  ⋅  − tan x
 1 − sin x sec x + tan x  1 + tan2 x 1 + cot 2 x
13. + = 2
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- sec 3 x csc 3 x

dir? olduğuna göre, sinx ⋅ cosx çarpımı aşağıdakiler-


10. SINIF MATEMATİK

den hangisine eşittir?


A) sinx B) cosx C) secx
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
D) cscx E) tanx 9 6 4 3 2

1. C 2. B 3. D 4. B 5. D 6. A 7. E 8. B 9. B 10. C 11. B 12. A 13. E

284
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Temel Trigonometrik Özdeşlikler
PEKİŞTİRME TESTİ 03

3 ⋅ cos x − sin x 1 5. tanx – cotx = 2


1. =
cos x − sin x 5
olduğuna göre, tan2x + cot2x toplamı kaçtır?
olduğuna göre, tanx değeri kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6
2 2 1 5 7
A) B) C) D) E)
7 5 2 2 2

6. tanx – cotx = 2
5 ⋅ sin x − cos x 2
2. = olduğuna göre, tanx + cotx toplamının pozitif de-
cos x − sin x 3
ğeri kaçtır?
olduğuna göre, cotx değeri kaçtır?
A) 3 B) 2 C) 6
17 13 11 5 5
A) B) C) D) E)
5 5 5 13 17 D) 2 2 E) 2 3

1 cot x 1
cot x + 7. −
3. sin x ⋅ (1 − cos x ) csc x − 1 sec x(sin x + 1)
sin x
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangi- dir?
sidir?
A) 2 ⋅ tanx B) 2 ⋅ cotx C) 2 ⋅ cosx
A) sinx B) cosx C) sin2x
D) secx E) 2 ⋅ cscx
D) cos2x E) 1

sin x cos x
8. +
cot x tan x 1 − cot x 1 − tan x
4. +
1 + cot x 1 + tan x ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangi-
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- sidir?
10. SINIF MATEMATİK

dir?
A) sinx + cosx B) sinx – cosx
A) tanx B) cotx C) 1 C) cosx – sinx D) tanx

D) sinx E) cosx E) cotx

285
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Temel Trigonometrik Özdeşlikler ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 03

tan x ⋅ cos x − sin2 x 13. 1 + cos x 


9.  1 − cos x : (csc + cot x ) − cot x
1 − sin x  
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-
dir? dir?

A) cosx B) sinx C) tanx A) sinx B) cosx C) cotx


D) –cosx E) –sinx
D) secx E) cscx

10. tanx + cotx 14. s = sinx ve c = cosx olmak üzere


toplamı aşağıdakilerden hangisine eşittir? s3 + c 3 s3 − c 3
+
1− s ⋅ c 1+ s ⋅ c
A) secx + cscx B) sinx + cosx
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-
C) sinx ⋅ cosx D) secx ⋅ csc x
dir?
E) cscx
A) 2sinx B) 2cosx C) 2tanx

D) –2sinx E) –2cosx

1 − sin x cos x
11. +
cos x 1 − sin x  1 − sin x 1 + sin x 
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- 15. 1 + sin x − 1 − sin x  .cos x
 
dir? ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) 2⋅sinx B) 2⋅cosx C) tanx

D) 2⋅secx E) 2⋅cscx A) –2 ⋅ sinx B) –2 ⋅ cotx C) –4 ⋅ tanx

D) –4 ⋅ cotx E) –4 ⋅ sinx

1 + cos x
12. (csc x − cot x ) ⋅
sin x
2 ⋅ cos x − sin x 1
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- 16. =
sin x + cos x 3
dir?
olduğuna göre, tanx kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

A) –1 B) sinx C) sin2x
2 3 4 5 5
A) B) C) D) E)
D) cosx E) 1 5 4 5 4 2

1. E 2. A 3. E 4. C 5. E 6. D 7. A 8. A 9. B 10. D 11. D 12. E 13. E 14. A 15. C 16. D

286
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Temel Trigonometrik Özdeşlikler
ÖDEV TESTİ 03

1. sin x + cos x = 2 5. sinx + cosx = m olduğuna göre,

olduğuna göre, sinx ⋅ cosx çarpımı kaçtır? sin3x + cos3x

1 2 1 ifadesinin m türünden eşiti aşağıdakilerden han-


A) B) C)
4 4 2 gisidir?
2 3 3m − m3 m3 − 2m
D) E) A) B)
2 2 2 2

m3 + 2m m3 + 3m
C) D)
2 2

m3 − 2m2
E)
2

2. tanx + cotx = 3
cos x sin x
olduğuna göre, tan2x + cot2x toplamı kaçtır? 6. +
1 + cot x 1 + cos x
A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 11 sin x
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
dir?

A) cosx B) sinx C) 1 + cosx

D) 1 + sinx E) sinx + cosx

3. tanx + cotx = 4

olduğuna göre, tanx – cotx farkının pozitif değeri


1 1 cot x 
kaçtır? 7. :
2 1 − cos x

sin x 
sin x 

A) ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-


2 B) 3 C) 2 2
dir?
D) 2 3 E) 4 3
A) sinx B) cosx C) 1

D) tanx E) cscx

 
 tan x sin x  2
8.  − :
 1 − 1 1 + cos x  sec x
4. 1–csc2x + cot2x  cos x 
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?


dir?
A) cotx B) –1 C) 0
A) sinx B) cosx C) 1

D) 1 E) secx D) secx E) cscx

287
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Temel Trigonometrik Özdeşlikler ������������ �
ÖDEV TESTİ 03

9. 1  cos x 1 + sin x  2 ⋅ cos2 x + 3 ⋅ sin2 x



sec x  1 + sin x
+
cos x 
13.
3 ⋅ sec x − cos x
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-

dir? dir?

A) 1 B) 2 C) 2sinx A) –1 B) 1 C) sinx

D) 2cosx E) secx D) cosx E) tanx

10. x = tan θ

14. (1 – sec2x) ⋅ (1 – csc2x)


y = sec θ

olduğuna göre, x in y türünden eşiti aşağıdakiler- işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

den hangisidir? A) –1 B) 0 C) 1

A) y − 1 B) y + 1 C) y – 1 D) tanx E) cotx

D) y E) y + 1

11. x = 5 ⋅ cosa – 7 ⋅ sina 15. a ⋅ sin2a – cosa = a

y = 5 ⋅ sina + 7 ⋅ cosa olduğuna göre, a aşağıdakilerden hangisine eşit-


tir?
olduğuna göre, x2 + y2 toplamının değeri kaçtır?
A) –seca B) –csca C) seca
A) 12 B) 24 C) 25 D) 49 E) 74
D) csca E) 1

sin6 α + cos6 α
12.
sin α + cos4 α − sin2 α ⋅ cos2 α
4
sin α − sin α ⋅ cos2 α
16.
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- cos3 α
dir? işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) 1 B) sinx C) cosx A) –1 B) 1 C) tan3a

D) tanx E) cotx D) cot3a E) sec3a

1. C 2. C 3. D 4. C 5. A 6. B 7. C 8. E 9. B 10. C 11. E 12. A 13. D 14. C 15. A 16. C

288
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Dik Üçgenlerde Trigonometrik Oranlar
KAVRAMA TESTİ 04

1. � ABC bir dik üçgen


Hazine
) = α
m(BCA

Dik Üçgenlerde Trigonometrik Oranlar � |AB| = 3 birim


|BC| = 4 birim

� � �

Yukarıdaki verilere göre, sina + cosa toplamı


kaçtır?
3 4 6 7
A) B) C) 1 D) E)
5 5 5 5
• Bir dik üçgende, bir açının karşısındaki dik kenar
uzunluğunun, hipotenüs uzunluğuna oranına o
açının sinüsü denir.
Karşı dik kenarın uzunluğu c
sinα = =
Hipotenüsün uzunluğu b

• Bir dik üçgende, bir açının komşu dik kenar uzun- 2. � ABC bir dik üçgen
luğunun, hipotenüs uzunluğuna oranına o açının ) = α
m( ABC
kosinüsü denir. |BC| = 26 birim
Komşu dik kenarın uzunluğu a
cosα = = � 5
Hipotenüsün uzunluğu b � �� �
tanα =
12
• Bir dik üçgende, bir açının karşısındaki dik kenar
Yukarıdaki verilere göre, |AB| + |AC| kaç birim-
uzunluğunun, komşu dik kenarın uzunluğuna ora-
dir?
nına o açının tanjantı denir.
Karşı dik kenarın uzunluğu A) 17 B) 20 C) 31 D) 34 E) 40
c
tanα = =
Komşu dik kenarın uzunluğu a
• Bir dik üçgende, bir açının komşu dik kenarının
uzunluğunun, karşısındaki dik kenarın uzunluğu-
na oranına o açının kotanjantı denir.
Komşu dik kenarın uzunluğu
c ot α = =
a 3. � ABC bir üçgen
Karşı dik kenarın uzunluğu c
AH ^ BC

• Bir dik üçgende, hipotenüs uzunluğunun açının � ) = α


m( ABC
komşu dik kenar uzunluğuna oranına o açının se- � � ) = β
m(BCA
kantı denir. � � �
� |AH| = 2 birim
Hipotenüsün uzunluğu b
sec α = = |BC| = 4 birim
Komşu dik kenarın uzunluğu a
7
tan α + cot β =
• Bir dik üçgende hipotenüs uzunluğunun, açının 2
karşısındaki dik kenar uzunluğuna oranına o açı-
10. SINIF MATEMATİK

Yukarıdaki verilere göre, |HC| – |BH| kaç birim-


nın kosekantı denir.
dir?
Hipotenüsün uzunluğu b
csc α = = 1 3 5
Karşı dik kenarın uzunluğu c A) B) 1 C) D) 2 E)
2 2 2

289
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Dik Üçgenlerde Trigonometrik Oranlar ������������ �
KAVRAMA TESTİ 04

4. Şekilde 7. ABCD dikdörtgen


ve E [AB] üzerinde
[AB] ^ [BC]
bir nokta
[BC] ^ [CD] [DE] ^ [EC]

4|AB|=2|DC|=|BC| |AD| = 9 birim


|AE| = 12 birim
) = α
m(ECB

olduğuna göre sina kaçtır?

olduğuna göre   + tan m(CDA)


sin m(BAD)   5 5 4 3 2
   A) B) C) D) E)
3 4 5 5 5
toplamı kaçtır?

9 32 11 7 13
A) B) C) D) E)
5 15 5 3 5

8. ABCD dikdörtgen
5. Yandaki şekil bir ve E, [DC] üzerin-
küpün açılımıdır. de bir nokta
Buna göre, [AE] ^ [EB]

 tanq + cota topla- 5 ⋅ |DE| = 12 ⋅ |AD|
mı kaçtır?
) = α
m(CBE

olduğuna göre cosa kaçtır?

5 6 8 9 12
A) B) C) D) E)
13 13 13 13 13
7 7 13 11 13
A) B) C) D) E)
12 3 4 3 3

6. ABC bir ikizkenar


9. ABCD dikdörtgen ve
üçgen E, [AB] üzerinde bir
nokta
|AB| = |AC|
 ) = m (ECB
m (DEA ) = α
) = α
m ( ABC
|DC| = 10 birim
) = θ
m (BAC
|BC| = 4 birim
4
Yukarıda şekilde tana = olduğuna göre, tanq olduğuna göre, tana nın değerlerinden biri aşağı-
3
10. SINIF MATEMATİK

nın değeri kaçtır? dakilerden hangisidir?

24 14 32 1 2 9
A) B) 4 C) D) 7 E) A) B) C) 1 D) E) 2
7 3 3 4 5 5

1. E 2. D 3. D 4. B 5. E 6. A 7. D 8. E 9. E

290
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Dik Üçgenlerde Trigonometrik Oranlar
PEKİŞTİRME TESTİ 04

1. 4. Şekilde ABCD
dikdörtgen
|AE| > |EB|
[DE] ^ [EC]
|DC| = 25 birim
|AD| = 12 birim
) = x
m(ECB
Yukarıdaki şekil yedi tane özdeş kareden oluş-
 = a olduğuna göre, tana kaçtır? olduğuna göre, tanx kaçtır?
muştur. m(CAD)
2 3 6 4 3
A) B) C) D) E)
5 4 3 3 1 3 4 5 3 2
A) B) C) D) E)
3 3 4 5 2

Şekilde ABC üçgeninde


2. 5. ABCD kare
|AD| = |BD| = |DC|
[CF] ^ [EB]
 α
m(ABC)= |AE| = 2 ⋅ |ED|

5 ) = x
m(FCB
tanα=
2

  kaçtır?
olduğuna göre sin m(ACB) olduğuna göre, cotx kaçtır?

3 3 2 1
2 5 2 3 5 A) B) 1 C) D) E)
A) B) C) D) E) 2 4 3 3
3 4 3 5 2

Şekilde ABC
3.
üçgeninde
6. ABCD dikdörtgen
[BA] ^ [AC]  ) = m(DEA
) = θ
m(ECB
[AH] ^ [BC]
) = α |AD| = 6 birim
m( ABC
|DC| = 15 birim
) = θ
m( ACB

|BH| = 4 birim, |HC| = 9 birim olduğuna göre, Yukarıda verilenlere göre, tanq nın değerlerinden
tana – tanq kaçtır? biri aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

2 4 5 6 3 9 3 1 2
A) B) C) D) E) A) B) 1 C) D) E)
3 5 6 5 2 5 5 2 5

1. D 2. C 3. C 4. B 5. A 6. D

291
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Dik Üçgenlerde Trigonometrik Oranlar
ÖDEV TESTİ 04

1. ABC eşkenar üçgen 4. ABC bir dik üçgen

|AB| = 6 ⋅ |BD| [AB] ^ [BC]


) = θ
m( ADC |BD| = 1 birim

|DC| = 3 birim
 ) = m(DAC
m(BAD ) = x

Yukarıda verilenlere göre, sinx değeri kaçtır?


olduğuna göre, tanq kaçtır?
2 3 3 2 3
2 3 3 3 4 3 A) B) C) D) E)
A) B) C) 4 4 3 2 2
3 4 3

3 3
D) E) 3 3
2

5. ABCD bir kare


4 ⋅ A( ABED) = 5 ⋅ A(BCE)
2. ABCD bir yamuk
[AD] ^ [DC] ) = x
m(EBC
[BC] ^ [DC]
|BC| = 4 birim
|AD| = |AB| = 10 birim Yukarıda verilenlere göre, cotx değeri kaçtır?
) = θ
m(DAB 1 4 8 9 9
A) B) C) D) E)
3 9 9 8 4
olduğuna göre, cosq kaçtır?

4 3 3 3 5
A) B) C) D) E)
5 4 5 8 8

6. � ABC bir dik üçgen


3. ABC bir üçgen
AH ^ BC
[AH] ^ [BC] ) = α
m(BCA
|AC| = |BC| = 13 birim �
|HC| = 1 birim
� � � � �
|BD| = 10 birim |BH| = x birim

) = x
m(BAH Yukarıda verilenlere göre, x aşağıdakilerden han-
gisine eşittir?
Yukarıda verilenlere göre, sinx değeri kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

A) tan2a B) tana C) cot2a


2 7 4 5 12
A) B) C) D) E)
15 24 13 13 13 D) cota E) sin2a

1. D 2. C 3. D 4. C 5. D 6. A

292
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Tümler ve Özel Açıların Trigonometrik Oranları
KAVRAMA TESTİ 05

3. x pozitif bir gerçek sayı olmak üzere,


Hazine
sin(2x – 13)° = cos(3x – 2)°

Ölçülerinin toplamı 90° olan iki açı için, eşitliğini sağlayan en küçük x değeri kaçtır?

Birinin sinüsü = Diğerinin kosinüsü A) 21 B) 23 C) 27 D) 31 E) 33


Birinin tanjantı = Diğerinin kotanjantı

Birinin sekantı = Diğerinin kosekantı

eşitlikleri geçerlidir. Yani,

a + b = 90° ise,

sina = cosb ve sinb = cosa

tana = cotb ve tanb = cota sin 48° cos 43°


4. +
cos 42° sin 47°
seca = cscb ve secb = csca
işleminin sonucu kaçtır?
dır.
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
Örneğin,
• sin 48° = cos 42° (42° + 48° = 90°)
• cos 27° = sin 63° (27° + 63° = 90°)
• tan 32° = cot 58° (32° + 58° = 90°)
• cot 89° = tan 1° (89° + 1° = 90°)
• sec 72° = csc 18° (72° + 18° = 90°)
 cos 50° 2 − cos2 50°  sec 40°
• csc 10° = sec 80° (10° + 80° = 90°) 5. 
 tan 50°
− ⋅
 sin 50°  2
π π π π π π π
• sin2 + sin2 = sin2 + cos2 = 1  + = 
6 3 6 6 6 3 2 ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
sin15° sin15° dir?
• = = tan15° = cot 75°
sin 75° cos15°
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
sin15° tan 22° cot 45°
1. ⋅ ⋅
cot 68° tan 45° cos 75°
çarpımının sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

1
A) sin15° B) cos75° C)
2
D) 1 E) 2
2 − tan 33° ⋅ tan 57°
6.
cos2 57° + cos2 33
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-
sin 31° cos 38°
10. SINIF MATEMATİK

2. + dir?
cos 59° sin 52°
toplamı aşağıdakilerden hangisidir? A) 0 B) 1 C) 2

A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 D) 2sin33° E) 2cos33°

293
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Tümler ve Özel Açıların Trigonometrik Oranları ������������ �
KAVRAMA TESTİ 05

75π 99π 71π


Hazine 9. sin
4
+ cos
2
+ cot
6

işleminin sonucu kaçtır?


Ölçüsü 30° ve 60° olan bir açının trigonometrik oran-
2 2
larını bulmak için 30°- 60°- 90° üçgenini, ölçüsü 45° A) 1 + + 3 B) + 3
2 2
olan bir açının trigonometrik oranlarını bulmak için
2 2
45°- 45°- 90° üçgenini, ölçüsü 0°, 90°, 180° ya da 270° C) − 3 D) −1 − − 3
2 2
olan bir açının trigonometrik oranlarını bulmak için bi-
2
rim çemberi kullanabiliriz. E) − − 3
2

������
������
��� �����
������� �������

��� ���
� � ������ ��
� � �
���� � �����
��� ���
� ����� �����
� ������ ����

������� �������
10. sin21°+sin22°+sin23°+ ... +sin2 88°+sin289°+sin290°
0° 30° 45° 60° 90° 180° 270°

a π π π π 3π toplamının değeri kaçtır?


0 p
6 4 3 2 2
89 91 93
A) 44 B) C) 45 D) E)
1 1 2 3 2 2 2
sina 0 = 1 0 –1
2 2 2 2

3 1 2 1
cosa 1 = 0 –1 0
2 2 2 2

1 3
tana 0 = 1 3 Tanımsız 0 Tanımsız
3 3

1 3
cota Tanımsız 3 1 = 0 Tanımsız 0
3 3

11. sin22° + sin24° + sin26° + ... + sin2 88°

7. sin30° + cos150° + tan240° toplamının değeri kaçtır?

işleminin sonucu kaçtır? A) 11 B) 22 C) 44 D) 45 E) 88


1+ 3 1− 3 1− 3 3
A) B) C)
2 2 2

1+ 3 3
D) E) 3
2

12. tan 1° ⋅ tan 2° ⋅ tan 3° ⋅ ... ⋅ tan 88° ⋅ tan 89°


7π 3π
8. sin + tan + cos 2π
çarpımının değeri kaçtır?
6 4
10. SINIF MATEMATİK

işleminin sonucu kaçtır? 2


A) B) 1 C) 2
5 3 1 1 3 2
A) B) C) D) − E) −
2 2 2 2 2 D) 3 E) 2

1. D 2. E 3. A 4. E 5. B 6. B 7. A 8. D 9. C 10. D 11. B 12. B

294
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Tümler ve Özel Açıların Trigonometrik Oranları
PEKİŞTİRME TESTİ 05

1. x ∈ R+ olmak üzere, 5. sin2a = 2⋅sina ⋅ cosa

sin(3x – 19°) = cos(x + 33°) cos2a = cos2a – sin2a

eşitliğini sağlayan en küçük x sayısı kaçtır? olmak üzere,

A) 17 B) 19 C) 23 D) 28 E) 33 2
 π π 
 sin − cos 
 12 12 
π π
sin2 − cos2
12 12

işleminin sonucu kaçtır?


3 2
A) 0 B) − C) −
3 2
D) − 2 E) − 3
2 2
cot 55° ⋅ cot 35° − sin 5π − cos 5π
2.
5π π π
sin ⋅ cos + cot
12 12 4
işleminin sonucu kaçtır?

1 1 6. sin90° + cos180° + cos0° – sin0°


A) –1 B) − C) 0 D) E) 1
2 2
işleminin sonucu kaçtır?
1 1
A) 1 B) C) 0 D) − E) –1
2 2

π
sin 60° − cos
3. 2
cot 45°
işleminin sonucu kaçtır?  π
7. tan(tan 0) + sin  cos 
3 1 3  2
A) B) C) D) 1 E) 3
4 2 2 işleminin sonucu kaçtır?

A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) –2

4. π π
tan55° ⋅ tan30° ⋅ tan35° 8. tan π + cot + sin π + cos
2 2
10. SINIF MATEMATİK

çarpımının sonucu kaçtır? işleminin sonucu kaçtır?


2 1
A) 2 B) 2 C) 1 D) E) A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0
2 2

1. B 2. C 3. C 4. E 5. B 6. A 7. C 8. E

295
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Tümler ve Özel Açıların Trigonometrik Oranları
ÖDEV TESTİ 05

1. 0° < x < 90° olmak üzere, cot 90° + tan 45°


5.
cot 30° ⋅ cot 45°
tan(3x – 25°) ⋅ tan(x + 15°) = 1
işleminin sonucu kaçtır?
olduğuna göre, x kaç derecedir? 1 3 2
A) B) C) D) 2 E) 3
A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35 2 3 2

2. tan1° ⋅ tan3° ⋅ tan5° ⋅ ... ⋅ tan85° ⋅ tan87° ⋅ tan89°

çarpımı kaçtır?
6. Aşağıda verilen eşitliklerden hangisi doğrudur?

3 5 A) tan270° = 1 B) sin0° = 1
A) 1 B) C) 2 D) E) 3
2 2
C) cos180° = 0 D) cot180° = 0

E) cos0° = 1

 5π
sin x + cos x, x ≥ 12
3. f (x) = 
 tan x − cot x, x < 5π
 12
p p p 4
olduğuna göre, f   + 3 ⋅ f   toplamının de- 7. x= olmak üzere, ifadesinin değe-
2 3 4 tanx + cotx
ğeri kaçtır? ri kaçtır?
1 3
A) 1 B) 2 C) 3 D) 2 E) 3 A) 0 B) C) 1 D) E) 2
2 2

cos2 42° + cos2 48°


4.
cos 0° + sin 90° 8.
2 ⋅ csc 30°
cos180° + sin 270°
10. SINIF MATEMATİK

işleminin sonucu kaçtır?


işleminin sonucu kaçtır?
1 1 1
A) B) C) D) 1 E) 0
A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) –2 6 4 2

1. C 2. A 3. E 4. D 5. B 6. E 7. E 8. B

296
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Değerlerin İşareti, Bölgelere Göre Özdeşlikler, Sıralama
KAVRAMA TESTİ 06

2. a = sin90°
Hazine b = cos180°
c = sin270°
İşaret Tespiti
d = sec0°
olduğuna göre, a, b, c, d sayılarının işaretleri sı-
rasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) +, –, –, + B) –, +, –, + C) +, +, –, –

D) –, –, +, + E) +, –, +, –

Aşağıdaki tabloyu inceleyelim.

Trigonometrik Açının Trigonometrik


Değer Bulunduğu Bölge Değerin İşareti
3. a = tan 170°
tan50º I +
sin125º II + b = cot 190°

cos91º II – c = sec 280°


cot170º II –
d = sin 310°
cos229º III –
tan260º III + olduğuna göre, a, b, c, d sayılarının işaretleri sı-
rasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
cos315º IV +
sin315º IV – A) –, +, –, + B) +, +, –, – C) –, –, +, +

sin2000° nin işaretini belirleyelim. Önce 2000° nin D) –, +, +, – E) +, –, –, +


esas ölçüsünü bulalım.
2000 360
1800 5 sin2000° = sin200°
200

200° lik açı III. bölgede olduğundan sin2000° nin işa-


reti (–) dir.
4. a = –cos 50°
1. a = sin 65° b = cos (–150°)
b = tan 140° c = tan (–40°)
c = cos 220° d = – cot (–20°)
d = cot 242°
olduğuna göre, a, b, c, d sayılarının işaretleri sı-
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, a, b, c, d sayılarının işaretleri sı- rasıyla aşağıdakilerden hangisidir?


rasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
A) +, +, +, – B) –, –, +, + C) –, –, –, +
A) +, –, +, – B) –, + , +, – C) +, –, – ,+
D) –, –, +, + E) +, +, –, – D) –, +, –, – E) –, –, +, –

297
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Değerlerin İşareti, Bölgelere Göre Özdeşlikler, Sıralama ������������ �
KAVRAMA TESTİ 06

Hazine Hazine

II. Bölge ile İlgili Özellikler III. Bölge ile İlgili Özellikler

���������� ����������
����� � �
����

� � �������� �
� �
�������� ���� � ����
������� �������
��������

�����

q, I. bölgede bir açı olmak üzere, II. bölgedeki açıları Yukarıdaki şekle göre,
p - q ile gösterebiliriz. sin(p + q) = –sinq
Yukarıdaki şekle göre, cos(p + q) = – cosq
sin(p - q) = sinq tan(p + q) = –tanq

cos(p - q) = – cosq cot(p + q) =  cotq

tan(p - q) = –tanq özdeşlikleri geçerlidir. III. bölgedeki bir açının trigono-


metrik değeri istendiğinde, açı ölçüsünün 180° den (p
cot(p - q) = – cotq den) ne kadar fazla olduğuna bakıp yukarıdaki özdeş-
özdeşlikleri geçerlidir. Bu özdeşlikler q, I. bölgede likleri kullanacağız.
olmasa da sağlanır. Kolayca düşünebilelim diye q yı Örneğin,
I. bölgede aldık.
sin 200° = sin(180° + 20°) = − sin 20°
II. bölgedeki bir açının trigonometrik değeri istendiğin-
de, açı ölçüsünün 180° den (p den) ne kadar az oldu- 2
cos 225° = cos(180° + 45°) = − cos 45° = −
ğuna bakıp yukarıdaki özdeşlikleri kullanacağız. 2
Örneğin, tan 233° = tan(180° + 53°) = − tan 53°

3 cot 250° = cot(180° + 70°) = − cot 70°


sin120° = sin(180° − 120°) = sin 60° =
2

cos130° = cos(180° − 130°) = − cos 50°


8π π
7. sin( π − x ) + sin( π + x ) + cos + cos
tan135° = tan(180° − 135°) = − tan 45° = −1 7 7
işleminin sonucu kaçtır?
cot 157° = cot(180° − 157°) = − cot 23°
A) 2sinx B) sinx C) 0

5. sin150° + cos120° + tan135° D) 2 cos


π
E) −2 cos
π
7 7
işleminin sonucu kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

cos(A + B) + cosC
6.
10. SINIF MATEMATİK

Bir ABC üçgeninde oranı kaç-


sinA + sin(B + C) 8. Bir ABC üçgeninde tan(2A + B + C) + tan(B + C)
tır? toplamı kaçtır?
1
A) –1 B) 0 C) D) 1 E) 2 A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
2

298
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Değerlerin İşareti, Bölgelere Göre Özdeşlikler, Sıralama ������������ �
KAVRAMA TESTİ 06

9. cot 315° – tan 135° – cot 225°


Hazine
işleminin sonucu kaçtır?

IV. Bölge ile İlgili Özellikler A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2


����������

����
����
� �

�������
��������� �����������

������

Yukarıdaki şekle göre,


sin(2p - q) = –sinq
tan 315° + sin 300°
cos(2p - q) = cosq 10.
cos 300° + tan 210°
tan(2p - q) = –tanq
işleminin sonucu kaçtır?
cot(2p - q) =  –cotq 3
A) –1 B) − C) − 3
özdeşlikleri geçerlidir. IV. bölgedeki bir açının trigo- 2
nometrik değeri istendiğinde, açı ölçüsünün 360° den 1
D) E) 1
(2p den) ne kadar az olduğuna bakıp yukarıdaki öz- 2
deşlikleri kullanacağız.

Örneğin,

sin 340° = sin(360° − 340°) = − sin 20°

3
cos 330° = cos(360° − 330°) = cos 30° =
2

tan 295° = tan(360° − 295°) = − tan 65°

cot 310° = cot(360° − 310°) = − cot 50°


tan135°
Ayrıca 2p leri atma hakkımız her zaman var. Yukarıda- 11.
sin120° ⋅ cos 210°
ki özdeşliklerden 2p leri atalım. işleminin sonucu kaçtır?
sin(–q) = –sinq 4 3 3 3 4
A) − B) − C) D) E)
cos(–q) = cosq 3 4 4 4 3

tan(–q) = –tanq

cot(–q) = –cotq

Buna göre; kosinüs eksiyi yutar, diğerleri kusar.

Örneğin,

sin(–40°) = –sin40°

cos(–100°) = cos100° = cos(180° – 100°) = –cos80°

tan(–240°) = –tan240° = –tan(180° + 60°) 7π 3π


12.
10. SINIF MATEMATİK

sin + tan + cos 2π


6 4
 = –tan60° = − 3
işleminin sonucu kaçtır?
cot(–20°) = –cot20° 5 3 1 1 3
A) B) C) D) − E) −
2 2 2 2 2

299
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Değerlerin İşareti, Bölgelere Göre Özdeşlikler, Sıralama ������������ �
KAVRAMA TESTİ 06

13. Aşağıdaki trigonometrik değerlerden hangisi en


Hazine küçüktür?

A) cot150° B) tan350° C) cos710°


I. Bölgede Sıralama
D) sin(–520°) E) tan40°
����������
����


���� 14. a = sin140°
���� ����
���� b = sin 70°
����
� � c = sin 220°

� ���� ����
������� d = sin 340°
�����
Yukarıdaki trigonometrik değerlerin küçükten
0° < a < b < 90° olmak üzere,
büyüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
• a < b iken sina < sinb
A) d < c < b < a B) d < c < a < b
cosa > cosb
C) c < d< b < a D) c < d < a < b
tana < tanb
E) c < a < d < b
cota > cotb
Örneğin,
sin20° < sin70°
15. a = cot (–130°)
cos5° > cos25°
b = cot 520°
tan12° < tan13°
c = cot150°
cot24° > cot56°
d = cot 450°
cos10° ile sin70° yi karşılaştıralım.
cos10°

4 4
 Yukarıdaki trigonometrik değerlerin küçükten
cos10° = sin 80° ve sin 70° < sin 80° olduğundan
büyüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
sin70° < cos10° olur.
A) b < c < d < a B) a < b < c < d
• I. bölgedeki bir açının sinüsü, tanjantından küçük- C) b < a < c < d D) a < c < d < b
tür, yani
E) d < c < b < a
sina < tana dır.

Örneğin,

sin20° < tan20°


16. a = cos 140°

b = cos 240°
sin75° < tan75°
c = cos 440°
• Ölçüsü 45° ile 90° arasında olan bir açının tanjantı
1 den büyük olacağı için, bütün açıların sinüsün- d = cos 1040°

den ve kosinüsünden büyüktür. Yukarıdaki trigonometrik değerlerin küçükten


büyüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
Örneğin,
A) a < b < d < c B) a < c < b < d
10. SINIF MATEMATİK

sin89° < tan46°


C) a < b < c < d D) b < a < d < c
cos75° < tan52°
E) d < c < b < a

1. C 2. A 3. D 4. C 5. B 6. B 7. C 8. C 9. C 10. C 11. E 12. D 13. A 14. D 15. A 16. B

300
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Değerlerin İşareti, Bölgelere Göre Özdeşlikler, Sıralama
PEKİŞTİRME TESTİ 06

1. a = cos50° 5. Aşağıdaki trigonometrik değerlerden hangisi en


büyüktür?
b = sin105°
A) tan480° B) tan620° C) cot130°
c = tan305°
D) sin90° E) cos860°
d = cot330°

Yukarıda verilenlere göre, a, b, c, d sayılarının


işaretleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
6. a = sin130°
A) +, +, –, – B) –, –, +, + C) +, –, +, –
b = sin30°
D) –, +, –, + E) –, +, +, +
c = sin230°

d = sin330°

2. a = sin327° Yukarıdaki trigonometrik değerlerin küçükten


büyüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
b = cos510°
A) c < b < d < a B) c < a < d < b
c = tan1020°
C) c < d < b < a D) b < c < d < a
d = cot(–240°)
E) b < d < c < a
olduğuna göre, a, b, c, d sayılarının işaretleri sı-
rasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) –, +, –, – B) –, +, –, + C) +, –, –, + 7. a = sin125°

D) –, –, –, – E) –, +, +, – b = cos300°

c = tan250°

Yukarıda trigonometrik değerlerin küçükten bü-


3. a = cos220° yüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
b = sin (–140°) A) a < b < c B) c < b < a C) b < c < a
c = tan (–160°) D) a < c < b E) b < a < c
d = cot200°

olduğuna göre, a, b, c, d sayılarının işaretleri sı- 8. a = sin50°


rasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
b = cos310°
A) –, –, +, + B) +, +, –, – C) –, +, –, +
c = tan70°
D) +, –, +, – E) +, –, –, +
d = cot160°

Yukarıdaki trigonometrik değerlerin büyükten

4. Aşağıdaki trigonometrik değerlerden hangisi en küçüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

küçüktür? A) c > b > a > d B) c > a > b > d


10. SINIF MATEMATİK

A) cot170° B) tan320° C) cos830° C) a > c > b > d D) a > b > c > d

D) sin(–550°) E) tan80° E) a > b > d > c

1. A 2. D 3. A 4. A 5. B 6. C 7. E 8. B

301
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Değerlerin İşareti, Bölgelere Göre Özdeşlikler, Sıralama
ÖDEV TESTİ 06

1. Aşağıdaki trigonometrik değerlerin en büyüğü 5. sin1°, cos11°, tan111°, cot1111°


hangisidir?
değerlerinin işaretleri sırasıyla aşağıdakilerden
A) sin70° B) cos520° C) cot130° hangisidir?

D) tan250° E) tan130° A) +, +, –, + B) +, –, –, – C) +, –, +, –

D) +, +, +, – E) +, +, +, +

2. Aşağıdaki trigonometrik değerlerden hangisi en


küçüktür?
6. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) tan 60° B) cot 170° C) sin 20°
A) sin(–50°) = –sin50°
D) cos 300° E) sin 400° B) sin(–220°) = sin40°
C) sin130° = sin50°
D) cos(–140°) = –cos40°

E) cos(–130°) = sin60°

3. sin30° + cos150° + tan240°

işleminin sonucu kaçtır?

1+ 3 1− 3 1− 3 3
A) B) C) cos 330° − tan 210°
2 2 2 7.
sin150° − cot 120°
1+ 3 3
D) E) 3 işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
2
A) 3 −2 B) 2 − 3 C) 2 3 − 1

D) 2 3 E) 2 + 3

75π 99π 71π


4. sin + cos + cot
4 2 6
işleminin sonucu kaçtır? cot 315° − cos 300°
8.
sin 300° + tan120°
2 2
A) 1 + + 3 B) + 3
2 2 işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

2 2 3 1 1
C) − 3 D) −1 − − 3 A) B) C)
2 2 3 2 3
10. SINIF MATEMATİK


2 1 3
E) − − 3 D) − E) −
2 3 3

1. D 2. B 3. A 4. C 5. A 6. E 7. B 8. A

302
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Diğer Trigonometrik Oranların Bulunması
KAVRAMA TESTİ 07

2.  p
Hazine x ∈  0,  olmak üzere,
 2

2
Diğer Trigonometrik Oranların Bulunması tan x =
3

Ölçüsü q olan bir açının trigonometrik oranlarından biri olduğuna göre cotx ⋅ (cos2x – sin2x) ifadesinin
biliniyorsa, diğerlerini bulmak için aşağıdaki adımlar
değeri kaçtır?
sırasıyla takip edilir.
10 5 15 3 25
A) B) C) D) E)
39 13 26 2 13
1. q nın değeri ne olursa olsun, bir iç açısının ölçü-
sü q yı temsil eden bir dik üçgen çizilir.

2. q nın verilen trigonometrik oranına göre, dik üç-


genin iki kenarına uygun olan uzunluk değerleri
verilir. Pisagor teoremiyle üçüncü kenarın uzun-
luğu hesaplanır.

3. İşaret tespiti için q nın bulunduğu bölge dikkate


 p
alınarak, diğer trigonometrik oranlar bulunur. 3. x ∈  0,  olmak üzere,
 2
π  3 1
x ∈  , π  ve sin x = olsun. cos x =
2  5 3
cosx, tanx ve cotx değerlerini bulalım. sin2 x - cos2 x
olduğuna göre, ifadesinin değeri
cot 2 x
kaçtır?


72 56 8 7 7
A) B) C) D) E)
� 7 9 9 9 72

x, II. bölgede olduğundan,

4 3 4
cos x = − , tan x = − , cot x = −
5 4 3

olur.

p 
4. x ∈  , p  olmak üzere,
2 

 p 12
1. x ∈  0,  olmak üzere, tan x = −
 2 5

3 sinx + cosx
sin x = olduğuna göre, ifadesinin değeri
5 cotx
kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, cosx ⋅ (tanx + cotx) ifadesinin de-


35 7 13
ğeri kaçtır? A) − B) − C) −
156 13 12
3 4 5 4 5 84 12
A) B) C) D) E) D) − E) −
4 5 4 3 3 65 5

303
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Diğer Trigonometrik Oranların Bulunması ������������ �
KAVRAMA TESTİ 07

p  7. Aşağıdakilerden hangisi cos35° ye eşit değildir?


5. x ∈  , p  olmak üzere,
2 
A) cos215° B) sin125° C) cos325°
1
tan x = − D) sin55° E) cos(–35°)
3

olduğuna göre, sinx ⋅ cosx çarpımı kaçtır?

3 10 10 3
A) − B) − C) −
10 10 10

3 3 10
D) E)
10 10
8. x = tan10° olduğuna göre,

 3p  1 − tan 80° ⋅ tan 260°


6. x ∈  p,  olmak üzere,
 2  1 − tan170° ⋅ tan 350°

cotx = 2 ifadesinin x cinsinden eşiti aşağıdakilerden han-


gisidir?
olduğuna göre, sinx ⋅ cosx + tanx ifadesinin de-
ğeri kaçtır? x2 + 1 1 + x2 1 − x2
A) 2 B) 2 C)
9 2 1 1 9 x −1 x x2
A) B) C) D) − E) −
10 5 10 10 10 1
D) –x2 E) − 2
x

Hazine

p 3p
 q,  q Özdeşlikleri
2 2

π  π 
sin  − θ  = cos θ cos  − θ  = sin θ 9. 12a = p olduğuna göre,
 2   2 
cos a tan 9a
π  π  +
sin  + θ  = cos θ cos  + θ  = − sin θ sin 5a tan 3a
2  2 
toplamı aşağıdakilerden hangisidir?
 3π   3π 
sin  − θ  = − cos θ cos  − θ  = − sin θ A) cosa B) sina C) –1
 2   2 
D) 0 E) 1
 3π   3π 
sin  + θ  = − cos θ co s  + θ  = sin θ
 2   2 

π  π 
tan  − θ  = cot θ cot  − θ  = tan θ
 2   2 

π  π 
tan  + θ  = − cot θ cot  + θ  = − tan θ
2  2  10. a + 2b = p olduğuna göre,
2
 3π   3π  sin(a + b) tan b
tan  − θ  = cot θ cot  − θ  = tan θ
 2   2  −
sin(a + 3b) cot(a + b)

10. SINIF MATEMATİK

 3π   3π  işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?


tan  + θ  = − cot θ cot  + θ  = − tan θ
 2   2 
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

1. E 2. C 3. B 4. D 5. C 6. A 7. A 8. E 9. D 10. C

304
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Diğer Trigonometrik Oranların Bulunması
PEKİŞTİRME TESTİ 07

1. Aşağıdakilerden hangisi sin140° ye eşittir? 5. 20x = p olduğuna göre,


cos12x sin 7 x
A) cos130° B) –sin40° C) –sin80° +
cos 8 x sin 3 x
D) –sin(–140°) E) cos40° toplamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1 + cot7x B) 1 – tan7x

C) –1 + tan7x D) –1 + tan3x

E) 1 + tan3x

p 
2. Aşağıdakilerden hangisi sin  - x  e eşit değil- 3p
2  6. < x < 2p olmak üzere,
dir? 2
5
A) cos(2p – x) B) cos(–x) C) cos x
cos x =
13
π  cscx - cotx
olduğuna göre, ifadesinin değeri
D) sin(–x) E) sin  + x  tanx
2 
kaçtır?
4 3 5 4 5
A) B) C) D) E)
5 4 13 13 18

3. x = tan70°  3p 
7. x ∈  0, olmak üzere,
 2 
olduğuna göre, tan200° nin x cinsinden eşiti aşa-
ğıdakilerden hangisidir? 1
tan x = −
2
1 1 1
A) − 2 B) − C) olduğuna göre, sinx ⋅ cosx + cotx ifadesinin de-
x x x
ğeri kaçtır?
1
D) E) x2 2 5 9
x2 A) − B) − C) −
5 5 10

12 12 5
D) − E) −
5 5

4. x = cos 15° olduğuna göre,


 p p
cos195° − sin105° 8. q ∈  - ,  olmak üzere,
 2 2
sin 345°
1
sinθ = −
3
ifadesinin x cinsinden eşiti aşağıdakilerden han-
olduğuna göre, cosq ⋅ cotq + cscq ifadesinin de-
gisidir?
ğeri kaçtır
1 − x2
10. SINIF MATEMATİK

x x
A) B) C) 17 13
2x A) − B) –5 C) −
1 + x2 1 − x2 3 5
2x 2x 5 2 4 2
D) E) D) E)
1 − x2 1 + x2 6 3

305
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Diğer Trigonometrik Oranların Bulunması ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 07

9. 0 < cosx < 1 olmak üzere, 13. x+y=p


3
sin x = − olmak üzere, sin(5x + 4y) aşağıdakilerden hangi-
5
sine eşittir?
olduğuna göre, cotx ⋅ cosx çarpımının değeri
kaçtır? A) –sinx B) sinx C) cosx

5 9 16 15 3 D) –cosx E) tanx
A) − B) − C) − D) − E) −
3 8 15 16 5

π   3π 
tan  − x  + cot  − x
10. 2   2  14. x+y=p
tan x
olmak üzere, sin(3x + 2y) aşağıdakilerden hangi-
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
sine eşittir?
A) sec2x B) csc2x
A) siny B) cosy C) –siny
C) tanx – cotx D) cscx – secx
E) secx – cscx D) –cosy E) tany

π 3
11. 0<x<
2
ve tan x = olduğuna göre,  p
4 15. x ∈  0,  olmak üzere,
 2
p 
tan(2p - x) - cos  + x 
2   49π  1
sin  − x =
 3p   2  3
cot(p - x) + sin  x -
 2 
olduğuna göre, secx kaçtır?
işleminin sonucu kaçtır?
1 2 2 3 2
A) B) C)
7 9 3 4 7 3 3 4
A) B) C) D) E)
25 32 7 9 12 D) 3 E) 4

12. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


A) cos(p – x) = –cosx 16. 3p < x < 2p olmak üzere,
2
B) sin(2p + x) = sinx
 31π  3
 5π  sin  x − =
C) cos  − x  = cos x  2  5
 2 
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, tanx kaçtır?


 7π 
D) cos  + x  = sin x
 2  1 1 3 3 4
A) B) C) D) E)
E) sin(x – 2p) = sinx 3 2 5 4 3

1. D 2. D 3. C 4. D 5. C 6. E 7. D 8. A 9. C 10. B 11. B 12. C 13. A 14. C 15. D 16. E

306
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Diğer Trigonometrik Oranların Bulunması
ÖDEV TESTİ 07

π 5 5. 21x = p olduğuna göre,


1. < − x < π ve cos x = − olduğuna göre
2 13 sin 7 x cos 5 x
+
csc(- x) + cot(- x) sin14 x cos16 x
işleminin sonucu kaçtır?
tan(x - p)
işleminin sonucu kaçtır?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
2 3 1 5 5
A) B) C) D) E)
13 13 9 18 27

π
6. a + 2b = olduğuna göre,
 3π   5π  2
sin  − x  − sin  − x
2.  2   2  cos b cot(3b)

 π sin(a + b) tan(a − b)
cos( x − π) + sin  x − 
 2
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
A) –1 B) 0 C) 1

D) tanx E) cotx

 p
7. x ∈  0,  olmak üzere,
 2
tanx = 3 olduğuna göre
3. sin27° nin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 1+ sinx 1 - sinx
+
1 - sinx 1+ sinx
A) sin207° B) cos(–27°) C) cos157°
işleminin sonucu kaçtır?

D) sin(–27°) E) cos297° 3 10
A) 10 − 2 B) C) 2 10
2
5 10
D) E) 4 5
2

4. a = –tan(–10°) olduğuna göre,


sin( −10°) − cos 80° 8. x = tan15° olduğuna göre,

cot( −10°) tan 315° + cot 255°

tan105° + tan195°
ifadesinin a cinsinden eşiti aşağıdakilerden han-
gisidir? ifadesinin x cinsinden eşiti aşağıdakilerden han-
gisidir?
2a2 2a a2
10. SINIF MATEMATİK

A) B) C) x2 x 2x
a2 + 1 a2 + 1 a2 + 1 A) B) C)
x +1 x +1 x −1
a 2
D) E) 1− x 1 + x2
2 2 D) E)
a +1 a +1 x x

307
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Diğer Trigonometrik Oranların Bulunması ������������ �
ÖDEV TESTİ 07

9.
π   3π
f ( x ) = sin  + x  + sin 

− x  + cos(15π + x ) 13. Şekildeki O mer-
2   2  kezli birim çember

 5p  üzerinde bulunan
olduğuna göre, f   kaçtır?
 6  P ve P′ noktaları

3 1 Oy eksenine göre
A) − B) − C) –1
2 2 birbirinin simetri-

1 3 ğidir.
D) E)
2 2 ) = θ
m( AOP

Yukarıda verilenlere göre, P′ noktası aşağıdaki-


lerden hangisi ile ifade edilemez?

 3p  A) (cos(p – q), sinq)


10. x ∈  , 2p  olmak üzere,
 2  B) (–cosq, sin(p– q))
1 + cos x 1 − cos x   3π 
+ 
1 − cos x 1 + cos x C)  sin  2 + θ  , − sin( −θ) 
   
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
 π  
D)  sin  + θ  , − sin( −θ) 
  2  
A) –2sinx B) –2cosx C) –2tanx
 π 
E)  − cos( 2π − θ), cos  − θ  
D) –2secx E) –2cscx  2 

11. x2 – 3x + tanq = 0

denkleminin köklerinden biri diğerinin 2 katıdır.

tanq ⋅ cos b = 2 ⋅ sinq


13. ′) = 90°
m(POP
eşitliğini sağlayan q ve b dar açıları için q + b top-
lamı aşağıdakilerden hangisidir? ) = α
m( AOP

π 2π 5π
A) B) C)
2 3 6
14π
D) p E)
9

Şekilde birim çember üzerinde P ve P′ noktaları ve-


12. 0 < x < p ve k tek bir tam sayı olduğuna göre, rilmiştir.
2
 1 π  Yukarıdaki verilere göre, P′ noktasının koordinat-
sin  k +  π + ( −1)k ⋅  + x  
 2 2  ları aşağıdakilerden hangisidir?
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir? A) (cosa, sina) B) (–sina, cosa)
10. SINIF MATEMATİK

A) cosx B) –cosx C) sinx C) (sina, cosa) D) (sina, –cosa)

D) –sinx E) –1 E) (–cosa, –sina)

1. D 2. C 3. E 4. A 5. C 6. C 7. C 8. B 9. E 10. E 11. A 12. C 13. D 14. B

308
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Periyot ve Grafik
KAVRAMA TESTİ 08

Hazine Hazine

Periyodik Fonksiyonlar Trigonometrik Fonksiyonların Periyotları


n ∈ Z+, a, b, c, d ∈ R ve c ≠ 0 olmak üzere,
Haftanın günlerinin 7 günde bir tekrar etmesi, dün- I. f(x) = a + b ⋅ cosn (cx + d)

yanın güneş etrafındaki 1 tam turunu tamamlaması, f(x) = a + b ⋅ sinn (cx + d)

olimpiyat oyunlarının 4 yılda bir düzenlenmesi periyo- fonksiyonlarının esas periyotları



dik olarak meydana gelen olaylardır. • n tek tam sayı ise ,
|c|

Matematikte bazı fonksiyonlar, belli aralıklarla tekrar π


• n çift tam sayı ise dir.
|c|
tekrar aynı değerleri alırlar. Kendini tekrarlama özelli-
II. f(x) = a + b ⋅ tann (cx + d)
ğine sahip bu tür fonksiyonlara periyodik fonksiyon- f(x) = a + b ⋅ cotn (cx + d)
lar denir. π
fonksiyonlarının esas periyodu dir.
|c|
A ⊂ R olmak üzere Bu kuralları uyguladığımız tabloyu dikkatle inceleyiniz.

Fonksiyon Periyodu
f:A→B

5 + 2 ⋅ sin3(5x – 4)
bir fonksiyon olsun. 5


Her x gerçek sayısı için 4 – 5 ⋅ cos (3x + 1)
3

f(x + T) = f(x) π
cos6(6x – 1)
6
eşitliğini sağlayan bir T pozitif gerçek sayısı varsa, π π
–5 –3 ⋅ tan5(2 – 3x) =
| −3 | 3
f fonksiyonuna periyodik fonksiyon, bulunan T de-

ğerine fonksiyonun bir periyodu, bu T değerlerinden π


5 ⋅ cot42x
2
(varsa) en küçüğüne de f fonksiyonunun esas peri-

yodu denir. 1. f(x) = –8 + 3 ⋅ sin4(7x + 5)

fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden


Örneğin her x değeri için,
hangisidir?
sin(x + 2p) = sinx π π π π π
A) B) C) D) E)
8 7 5 4 3
eşitliği doğru olacağından sinüs fonksiyonun bir peri-

yodu 2p dir. 2. f(x) = –5 + 3 ⋅ cot4(6 – 2x)


10. SINIF MATEMATİK

sinx ve cosx fonksiyonlarının esas periyodu 2p, tanx fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden
hangisidir?
ve cotx fonksiyonlarının esas periyodu p dir
π π π π π
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 6

309
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Periyot ve Grafik ������������ �
KAVRAMA TESTİ 08

4. �
Hazine
Trigonometrik Fonksiyonların Grafikleri �

� ��
� �

�������� �
� �


��

��


� �
�� �� �� �� � � � � �� �� �� ��  p 7p 
Yukarıda  - , aralığında grafiği verilen f(x)
 8 8 
� � � � � �
��


fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?

�������� 1  π 1
A) y = ⋅ sin  x +  B) y = ⋅ sin(2x )
2  4 2

1  π x π
� � C) y = ⋅ sin  2x +  D) y = sin  + 
�� ��

�� ��

� �



� ��

�� ��

�� 2  4 2 4
��
1
E) y = ⋅ sin x
� �������� 4

� �
�� �� �� �� � � � � �� �� �� ��
� � � � � �

� �������� 5.
 π π
{ }
π π
 − 2 , 2  − − 4 , 4

kümesinde tanımlı f(x) = tan2x fonksiyonunun


� grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
�� �� �� �� � � � � �� �� �� ��

� � � � � �
�� � �� �

� � � �
� � � � �

� �
� � � � � � � �

3.

�� � �� �

� � � �
� � � � �

� �
� � � � � � � �

�� �

Şekilde [0, 2p] aralığında grafiği verilmiş olan


y = f(x) fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

� � � �


A) 2 – 2cosx B) 1 + 2cosx C) 2 – cos2x � � � �

D) 3cosx E) 4 – cosx

1. B 2. A 3. B 4. C 5. D

310
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Periyot ve Grafik
PEKİŞTİRME TESTİ 08

1.
 3x 
f ( x ) = cos5   5.
 2 
fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden
hangisidir?

2π 3π 4π 4π 3π
A) B) C) D) E)
3 4 5 3 2

Yukarıda [–p, p] aralığında grafiği verilen f(x)


fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?

A) 2 ⋅ cosx B) 3 – cosx C) sin2x


 3x π 
2. f ( x ) = 3 + 5 ⋅ sin2  + 
 2 3 D) 2 ⋅ sinx E) 2 – sinx
fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden
hangisidir?

10π 5π 4π 6π 2π 6.
A) B) C) D) E)
3 3 3 5 3

Yukarıda [–p, p] aralığında grafiği verilen f(x)


3. f(x) = 3 + 8 ⋅ tan5(3x + 20°) fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?

fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden A) 1 + cosx B) 1 – cosx C) cosx


hangisidir?
D) –cosx E) cos(–x)
8π 8π 3π 3π π
A) B) C) D) E)
3 5 2 5 3

7.

4. m, n ∈ Z+ olmak üzere
n⋅x π
f ( x ) = 2 + 3 ⋅ cosm  + 
 m 3
Yukarıda [0, 2p] aralığında grafiği verilen f(x)
10. SINIF MATEMATİK

8p
fonksiyonunun esas periyodu olduğuna göre, fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
5
m + n toplamının en küçük değeri kaçtır?
A) 2 + cosx B) 2 – cosx C) 2 ⋅ cosx
A) 8 B) 11 C) 13 D) 17 E) 19 D) cos2x E) 2 ⋅ cos2x

311
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Periyot ve Grafik ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 08

8. 11.

Yukarıda [0, 2p] aralığında grafiği verilen f(x) Yukarıda [0, 2p] aralığında grafiği verilen f(x)
fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir? fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?

A) 3 + cosx B) 2 ⋅ cos3x C) 2 + sinx A) 3 + cosx B) 3 – cosx C) 3 ⋅ cosx


D) 2 ⋅ sinx E) 3 + sin2x
D) 4 ⋅ sinx E) 4 + sinx

9.
12.

Yukarıda [0, p] aralığında grafiği verilen f(x) fonk-


Yukarıda [0, p] aralığında grafiği verilen f(x) fonk-
siyonu aşağıdakilerden hangisidir?
siyonu aşağıdakilerden hangisidir?
x x
A) cot   B) 2cotx C) 2 tan   sin x
2 2 A) 2 ⋅ sinx B) C) sin2x
2
x sin2x sin 4 x
D) 2tanx E) tan   D) E)
2 2 2

10. 13.

 2p 
p
Şekilde  0,  aralığında grafiği verilmiş olan Yukarıda 0,
 3 
aralığında grafiği verilen f(x)
 2 
fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
y = f(x) fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) 1 + cot2x B) 2 + cotx C) cot2x A) –2 + sinx B) 2 – sin3x C) –2 ⋅ cos3x

D) 2 + tanx E) 1 – tanx D) 2 + cosx E) –2 + cosx

1. D 2. E 3. E 4. C 5. E 6. D 7. C 8. C 9. D 10. A 11. B 12. C 13. C

312
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Periyot ve Grafik
ÖDEV TESTİ 08

1. f(x) = –8 + 7 ⋅ sin4 (7x + 5) ve 5. �

g(x) = –5 + 3 ⋅ cot4 (6 – 2x)



fonksiyonlarının periyotları aşağıdakilerden han-

gisidir? �
� �
f(x) g(x) � �� �� ��
��

A) p
7
Yukarıda grafiği verilen fonksiyon f(x) = m + n ⋅ sinkx
2π π olup periyodu 4p dir.
B)
7 2 Buna göre, m + n + k toplamı aşağıdakilerden
π hangisidir?
C) p
7 1 1
A) –2 B) –1 C) − D) E) 1
2 2
π π
D)
7 2

π π 6. �
E)
2 7


� � �
� �� ��
2. f(x) = –5 + 7 ⋅ cos4(2 – a ⋅ x) ��
� �

�� ����
3p
fonksiyonunun periyodu olduğuna göre, a
2
aşağıdakilerden hangisi olabilir? Yukarıda [0, 2p] aralığında grafiği verilen f(x)
fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
3 1 2 2 3
A) − B) − C) D) E)
2 3 7 3 2 A) f(x) = –2sinx B) f(x) = –cosx
C) f(x) = cos2x D) f(x) = –2cosx
E) f(x) = 2sinx

 x 2π 
3. f ( x ) = cos4  − 
3 3 
7. �
fonksiyonunun periyodu aşağıdakilerden hangi-
sidir? ����

π
A) B) p C) 2p D) 3p E) 5p
2
� � � �
�� �
� � �

��

 4π x 
4. f ( x ) = cot 6  −  Yukarıda [0, p] aralığında grafiği verilen f(x) fonk-
 3 2
siyonu aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

fonksiyonunun periyodu aşağıdakilerden hangi-


sidir? A) f(x) = 2sin2x B) f(x) = sin2x

π C) f(x) = 2cosx D) f(x) = 2cos2x


A) B) p C) 2p D) 3p E) 5p
2 E) f(x) = cos2x

313
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Periyot ve Grafik ������������ �
ÖDEV TESTİ 08

8. � 11. �

� � �
� � � ����
� �


�� � �

�� � � � � �� ��
� � �
��

���� Yukarıda grafiği verilen f(x) fonksiyonu aşağıda-


kilerden hangisidir?
Yukarıda grafiği verilen f(x) fonksiyonu aşağıda-
A) f(x) = 1 – sinx B) f(x) = 1 + cosx
kilerden hangisidir?
C) f(x) = 1 + cos2x D) f(x) = 1 + sinx
A) f(x) = –1 + tanx B) f(x) = –2 + tanx
E) f(x) = 1 + sin2x
C) f(x) = –1 – tanx D) f(x) = –2 + 2tanx
E) f(x) = –1 + 2tanx

12. �

9. �

� ����
� � ��
� � � �
� �
� �



�� ����

�� Yukarıda grafiği verilen f(x) fonksiyonu aşağıda-


kilerden hangisidir?
Yukarıda grafiği verilen f(x) fonksiyonu aşağıda- A) f(x) = cos2x B) f(x) = sin2x
kilerden hangisidir?
C) f(x) = cos2x D) f(x) = sin2x
A) f(x) = –2sinx B) f(x) = –1 + sin2x
E) f(x) = cosx2
C) f(x) = 2 – sinx D) f(x) = –1 + cos2x
E) f(x) = –2 – 2cosx

13. �

10. �
� ����

� �������� �

� �
� � �� �� ��

� �



Yukarıda grafiği verilen f(x) fonksiyonu aşağıda-
kilerden hangisidir?
Yukarıda grafiği verilen f(x) fonksiyonu aşağıda-
A) f(x) = 1 + sinx B) f(x) = 1 – sinx
kilerden hangisidir?
x
A) f(x) = 1 – cosx B) f(x) = 1 + cosx C) f ( x ) = 1 + sin D) f(x) = 1 – cosx
10. SINIF MATEMATİK

2
C) f(x) = 2 – sinx D) f(x) = 1 – sinx
x
E) f ( x ) = 1 + cos
E) f(x) = 2 – 2sinx 2

1. D 2. D 3. D 4. C 5. C 6. D 7. A 8. E 9. B 10. A 11. D 12. C 13. E

314
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Ters Trigonometrik Fonksiyonlar
KAVRAMA TESTİ 09

Hazine Hazine

arcsin Fonksiyonu arccos Fonksiyonu

 π π cos: [0, p] → [–1, 1]


sin :  − ,  → [ −1, 1]
 2 2
fonksiyonunun ters fonksiyonu arccos ile gösterilir ve
fonksiyonunun ters fonksiyonu arcsin ile gösterilir ve "arkkosinüs" diye okunur.
"arksinüs" diye okunur. Buna göre, Buna göre,
 π π
arc sin : [ −1, 1] →  − ,  arccos: [–1, 1] → [0, p]
 2 2
 π π ve y ∈ [0, p] için,
ve y ∈  − ,  için,
 2 2 y = arccosx ⇔ cosy = x
y = arcsinx ⇔ siny = x
olur. Örneğin,
 π π
olur. O halde "arcsinx" ifadesinin anlamı "  − ,  2
 2 2 arccos ifadesinin anlamı "[0, p] aralığındaki
2
aralığındaki hangi değerin sinüsü x eder?" olur.
2
1  π π hangi değerin kosinüsü eder?" olacağından,
Örneğin, arcsin ifadesinin anlamı "  − ,  aralı- 2
2  2 2 2 π
1 arcsin = olur.
ğındaki hangi değerin sinüsü eder?" olacağından 2 4
2
1 π
arcsin = olur. π 2 2 π
2 6 cos = ⇔ arccos =
4 2 2 4
π 1 1 π
sin = ⇔ arcsin =
6 2 2 6 3. x, y ∈ [0, p] olmak üzere,

x = arccos1
2 3
1. arc sin + arc cos 
y = arc cos  −
3
2 2  2 
 
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisine eşit-
tir? olduğuna göre cot(x + y) ifadesinin değeri kaçtır?
3 1
7π 5π π π π A) 3 B) C)
A) B) C) D) E) 3 2
12 12 3 4 6
3
D) − E) − 3
3

4. x, y ∈ [0, p] olmak üzere,


2. csc(arcsinx) cos(arccos(–1)) + sin (arccos(–1))

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? işleminin sonucu kaçtır?


10. SINIF MATEMATİK

1 1 x
3 1
A) B) C) A) –1 B) − C) −
x x2 1 − x2 2 2
x x2 + 1 3
D) 2 E) D) E) 1
1+ x x 2

315
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Ters Trigonometrik Fonksiyonlar ������������ �
KAVRAMA TESTİ 09

5. arc tan( −1) + arc tan 3


Hazine
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?
arctan Fonksiyonu π π π π π
A) B) C) D) E)
2 3 4 6 12
 π π
ta n :  − ,  → R
 2 2

fonksiyonunun ters fonksiyonu arctan ile gösterilir ve


"arktanjant" diye okunur. Buna göre,
 π π   3 
arctan : R →  − , 
 2 2 6. cos(arc cot( − 3 )) + tan  arc cot 


 3  
  
 π π
ve y ∈  − ,  için, toplamının değeri kaçtır?
 2 2
3 1 1
y = arctanx ⇔ tany = x A) − B) − C)
2 2 2
 π π
olur. Örneğin, arctan1 ifadesinin anlamı "  − ,  3 3 3
 2 2 D) E)
2 2
aralığındaki hangi değerin tanjantı 1 eder?" olacağın-

π
dan arc ta n1 = olur.
4

π π
tan =1 ⇔ arctan1 =
4 4  3  24 
7. cos  arc sin  + sin  arc cos 
5 25 
 
toplamının değeri kaçtır?

Hazine A)
27
B)
25
C)
27
D)
4
E)
7
7 7 25 5 25

arccot Fonksiyonu

cot: (0, p) → R

fonksiyonunun ters fonksiyonu arccot ile gösterilir ve


"arkkotanjant" diye okunur.
8. f(x) = arccos(3 + x)
Buna göre,
fonksiyonunun tanım kümesinin kaç elemanı
arccot: R → (0, p) tam sayıdır?

ve y ∈ (0, p) için,
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
y = arccotx ⇔ coty = x

olur. Örneğin, arc cot 3 ifadesinin anlamı "(0, p) ara-

lığındaki hangi değerin kotanjantı 3 eder?" olaca-

π 4
ğından arc cot 3 = olur. 9. arc cot x = arccos
6 5
10. SINIF MATEMATİK

denklemini sağlayan x değeri kaçtır?


π π
cot = 3 ⇔ arc cot 3 = 3 9 3 4 4
6 6 A) B) C) D) E)
5 16 4 5 3
1. B 2. A 3. E 4. A 5. E 6. E 7. C 8. C 9. E

316
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Ters Trigonometrik Fonksiyonlar
PEKİŞTİRME TESTİ 09

 1  2  2  1
1. arcsin   + arcsin  −
  5. sin  arcsin  + cos  arc cos 
2
  2  3  4
 
toplamının değeri kaçtır?
toplamı aşağıdakilerden hangisidir?
11 3 13 2
5π π π A) B) C)
A) − B) − C) 12 12 3
12 12 12
13 + 5 1
5π 17π D) E)
D) E) 12 4
12 12

 1  2
6. sin  arc cos  + cos  arcsin 
3 3
 
  3 
sin  ar c cos   toplamının değeri kaçtır?
2.   2  
  
2 5+ 3 2 5+ 2
ifadesinin değeri kaçtır? A) B)
3 3
1 2 3 2 3+ 5 2 2+ 5
A) –1 B) C) D) E) 1 C) D)
2 2 2 3 3
3+ 5
E)
3

  4 
7. cot  arcsin  −  
  5 
  1 
3. cos  arcsin  −  
  2  ifadesinin değeri kaçtır?

ifadesinin değeri kaçtır? 4 3 3


A) B) C) −
3 4 5
1 2 3
A) –1 B) C) D) E) 1 3 4
2 2 2 D) − E) −
4 3

8. sin(arccosx)

 5  ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?


4. sin  arc cos 
 13  1 − x2
A) 1 + x2 B) 1 − x 2 C)
ifadesinin değeri kaçtır? x
10. SINIF MATEMATİK

3 5 5 8 12 x x
A) B) C) D) E) D) 2 E)
13 13 12 13 13 1− x 1 + x2

1. B 2. B 3. D 4. E 5. A 6. D 7. D 8. B

317
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Ters Trigonometrik Fonksiyonlar
ÖDEV TESTİ 09

9. cos(arcsinx) 2
13. arctan x = arcsin
3
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
denklemini sağlayan x kaçtır?
2 2 1 − x2
A) 1+ x B) 1 − x C) 2 5 5 5
x A) B) C)
5 3 5
x x 3 5 5
D) 2 E) D) E)
1− x 1 + x2 5 2

10. Tanımlı olduğu aralıkta,


14. arccosx = arccot2
tan(arcsinx)
denklemini sağlayan x kaçtır?
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
5 1 5
2 2 1 − x2 A) B)
5
C)
A) 1+ x B) 1 − x C) 6 4
x
5 2
x x D) E)
D) E) 3 5
1 − x2 1 + x2

11. Tanımlı olduğu aralıkta, 15. 4


⋅ arctan( x 2 − 5 x − 15) − π = 0
3
tan(arccosx)
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? gisidir?
2
1− x
A) 1 + x2 B) 1 − x 2 C) A) {–7, 2} B) {–7, –2} C) {–5, 2}
x
x x D) {–5, –2} E) {–2, 7}
D) 2 E)
1− x 1 + x2

21  31  7π
12.  1− x 
f ( x ) = arc cos  16. ⋅ arccos  x 2 − 10 x +  − =0
 8  2 4
 3 
fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıda- denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
kilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

A) [–4, 3] B) [–4, 4] C) [–2, 4] A) {–9, –1} B) {–6, –4} C) {–8, –2}

D) [–1, 4] E) [–1, 1] D) {2, 8} E) {4, 6}

1. B 2. D 3. C 4. C 5. A 6. E 7. E 8. D

318
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Sinüs, Kosinüs Teoremleri ve Üçgenin Alan Formülleri
KAVRAMA TESTİ 10

3. ABCD eşkenar
Hazine dörtgen
|AB| = 5 birim
Kosinüs Teoremi
|AE| = |CF| = 2 birim
Kenar uzunlukları a, b ve c
 ) = 120°
m( ADC
olan bir ABC üçgeninde

a2 = b2 + c2 – 2 ⋅ b ⋅ c ⋅ cos A olduğuna göre, |EF| uzunluğu kaç birimdir?

b2 = a2 + c2 
– 2 ⋅ a ⋅ c ⋅ cosB A) 2 7 B) 31 C) 4 2

c2 = a2 + b2 – 2 ⋅ a ⋅ b ⋅ cosC
D) 35 E) 6

eşitlikleri vardır.

1. Şekildeki ABC 4. Şekildeki ABCD dört-


geninin köşeleri çem-
üçgeninde
berin üzerindedir.
|AB| = 4 birim
|AD| = 6 birim
|AC| = 8 birim |AB| = 2 birim
 ) = 120°
m(BAC |BC| = 3 birim
|DC| = 4 birim
olduğuna göre, |BC| = x kaç birimdir?
 kaçtır?
Yukarıda verilenlere göre, cos(BAD)
A) 2 14 B) 3 7 C) 4 7
5 1 1
A) − B) − C)
D) 5 14 E) 6 7 16 16 6
1 5
D) E)
4 16

5. Şekildeki ABCD dörtge-


ninin köşeleri çemberin

2. Şekilde üzerindedir.
|AB| = 5 birim
[BE] ∩ [AD] = {C}
|BC| = 3 birim
|AC| = |CD| = 5 birim
|CD| = 2 birim
|ED| = 6 birim |AD| = 4 birim
|EC| = 4 birim ) = θ
m(DCB
|BC| = 8 birim
Yukarıda verilenlere göre, cosq kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, |AB| = x kaç birimdir? 7 5 7


A) B) C)
A) 11 12 13
69 B) 6 2 C) 77
7 5
D) 79 E) 9 D) − E) −
13 12

319
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Sinüs, Kosinüs Teoremleri ve Üçgenin Alan Formülleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 10

6. DBC bir üçgen


Hazine
[AB] ^ [BC]
| BD | = 6 birim Sinüs Teoremi

| BC | = 15 birim Kenar uzunlukları a, b, c ve

|AB| = 1 birim çevrel çemberinin yarıçapı


R olan bir ABC üçgeninde
Yukarıda verilenlere göre, |AD| = x kaç birimdir? a b c
= = = 2R

sin A 
sin B 
sin C
2 3 5
A) B) C) 3 D) 2 E)
2 2 2 bağıntısı vardır.

10. Bir ABC üçgeninde | AC | = 8 6 birim,


7. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve c dir.
 = 60° ve m(A)
m(B)  = 45° olduğuna göre |BC|
Kenar uzunlukları arasında,
kaç birimdir?
b3 + c3 = a2 ⋅ b + a2 ⋅ c
A) 6 6 B) 8 3 C) 16
bağıntısı vardır.
 = θ olduğuna göre, tanq kaçtır? D) 9 2 E) 24
m(A)

3 2 3 1
A) 3 B) C) D) E)
2 2 2 2

11. Bir ABC üçgeninde  = 75°


| AB |= 6 birim, m(A)
 = 45° olduğuna göre |AC| uzunluğu kaç
ve m(B)
8. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve c dir.
birimdir?
Kenar uzunlukları arasında,
1
a−c b+c A) B) 3 C) 2
= 2
b a+c
D) 5 E) 2 3
 kaç derecedir?
bağıntısı olduğuna göre, m(A)

A) 30 B) 60 C) 120 D) 135 E) 150

12. Bir ABC üçgeninde |AB| = 10 birim, |AC| = 8 birim,


 = 60° ve m(ABC)
m(BAC)  =θ olduğuna göre
9. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve c dir.
 açısı arasında,
Kenar uzunlukları ve C sinq kaçtır?
2 2 2

a = 2 ⋅ b ⋅ cos C A) 2 B) C) 1 D) E)
3 5 7

bağıntısı olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi


kesinlikle doğrudur?

A) ABC üçgeni eşkenar üçgendir. 13. Bir ABC üçgeninde |AB| = 3 birim, |AC| = 5 birim,
|BC| = 7 birim olduğuna göre ABC üçgeninin çev-
B) ABC üçgeni ikizkenar üçgendir.
rel çemberinin yarıçapı kaç birimdir?
10. SINIF MATEMATİK

C) ABC üçgeni çeşitkenar üçgendir.


5 7
A) B) 2 3 C)
 ) = 60° dir.
D) m( A 3 3
8
 ) = 90° dir. D) E) 3 3
E) m(B 3

320
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Sinüs, Kosinüs Teoremleri ve Üçgenin Alan Formülleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 10

14. Bir ABC üçgeninde | AB | = 4 3 birim, |AC| = 6 17. Bir ABC üçgeninde |AB| = 5 birim, |AC| = 6 birim,
|BC| = 7 birimdir.
birim ve | BC | = 2 39 birim olduğuna göre, ABC
üçgeninin çevrel çemberinin yarıçapı kaç birim- Üçgenin B köşesinden [AC] na çizilen dikme
dir? [AC] nı D noktasında kestiğine göre, |AD| kaç bi-
rimdir?
A) 4 3 B) 2 13 C) 3 13
3 6
A) 1 B) 2 3 C)
D) 2 39 E) 4 13 2
D) 2 6 E) 3 3

18. BAC dik üçgeninde


[BA] ^ [AC]
15. Bir ABC üçgeninde |AB| = 6 birim, |AC| = 8 birim
|AD| = 9 birim
ve | BC |= 2 13 birim olduğuna göre ABC üçge-
|DC| = 3 birim
ninin çevrel çemberinin çapı kaç birimdir?
|BD| = 13 birim
2 13 2 39 4 13
A) B) C) olduğuna göre, ADC üçgeninin alanı kaç birim
3 3 3
4 39 karedir?
D) E) 4 13 18 11
3 A) 9 11 B) 6 11 C)
5
14 11 8 11
D) E)
5 3

Hazine Hazine

Üç kenarı bilinen üçgenin alanı (Heron formülü) Bir üçgende, iki kenarın
uzunluğu ve bu kenarlar
ABC üçgeninin kenar
arasındaki açının ölçüsü
uzunlukları a, b, c olmak
bilinen üçgenin alanı,
üzere, üçgenin çevresine
2u diyelim.
 1 
A( ABC) = ⋅ b ⋅ c ⋅ sin A
2
2u = a + b + c ise
 1 
a+b+c A( ABC) = ⋅ a ⋅ c ⋅ sin B
u= olur. 2
2
 1 
Üçgenin alanı, A( ABC) = ⋅ a ⋅ b ⋅ sin C
2

A( ABC) = u ⋅ (u − a) ⋅ (u − b) ⋅ (u − c )
ifadelerinden biri ile bulunur.
ile bulunur.
19. ABC bir üçgen
 ) = 45°
m(BAD
16. Bir ABC üçgeninde |AB| = 13 birim, |BC| = 14 birim,
|AC| = 15 birimdir.  ) = 30°
m(DAC
|AB| = 4 birim
Üçgenin A köşesinden [BC] na çizilen dikme [BC]
|AC| = 6 birim
nı D noktasında kestiğine göre, |AD| kaç birim-
10. SINIF MATEMATİK

dir? | BD |
olduğuna göre oranı kaçtır?
| DC |
A) 8 B) 8 2 C) 12
3 3 3 2 2 3 2 2
D) 12 2 E) 12 3 A) 2 2 B) C) D) E)
2 2 3 3

321
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Sinüs, Kosinüs Teoremleri ve Üçgenin Alan Formülleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 10

20. ABC bir üçgen 24. Şekilde


|AB| = 6 birim [BC] ∩ [DF] = {E}

|AC| = 4 birim |AD| = 2 birim


|BD| = 4 birim
|BC| = 3 ⋅ |DC|
 ) = 30° |FC| = 8 birim
m(DAC
 
) = θ A(DEB) = A(CEF)
m(BAD

olduğuna göre sinθ kaçtır? olduğuna göre |AC| kaç birimdir?

2 1 2 1 1 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) B) C) D) E)
3 2 5 3 4

21. ABC bir üçgen


 ) = 45°
m(BAD
Hazine
) = θ
m(DAC
|AB| = 4 birim Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b, c ve çevrel
|AC| = 3 2 birim çemberinin yarıçapı R olmak üzere, ABC üçgeninin
alanı
|BD| = |DC|  a ⋅b ⋅c
A( ABC) =
olduğuna göre cosq kaçtır? 4R
ile bulunur.
2 3 2 5 3
A) B) C) D) E)
3 3 3 3 2

25. Şekildeki ABC üçgeni-


22. Şekilde
nin çevrel çemberinin
[AC] ∩ [FD] = {E}
yarıçapının uzunluğu
 
A( AFE) = A(ECD) 8 birimdir.
|AF| = 8 birim |AB| = 12 birim
|BF| = 12 birim |AH| = 5 birim
|BC| = 6 birim
Yukarıda verilenlere göre, |AC| kaç birimdir?
Yukarıda verilenlere göre, |CD| = x kaç birimdir?
20 22 25
A) 6 B) C) 7 D) E)
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 3 3 3

23. Şekilde
[AB] ∩ [FD] = {E}
 
A( AED) = A(EFB) 26. Bir ABC üçgeninde |AB| = 5 birim, |AC| = 6 birim
|AD| = 4 birim ve |BC| = 7 birim olduğuna göre ABC üçgeninin
|DC| = 8 birim çevrel çemberinin yarıçapı kaç birimdir?

|BC| = 6 birim 9 3 35 6 32 6
A) B) C)
4 24 25
olduğuna göre |BF| kaç birimdir?
10. SINIF MATEMATİK

28 3 25 3
D) E)
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 25 24

1. C 2. D 3. B 4. E 5. D 6. D 7. A 8. C 9. B 10. C 11. C 12. E 13. C


14. D 15. D 16. C 17. A 18. C 19. E 20. A 21. C 22. B 23. B 24. C 25. B 26. B

322
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Sinüs, Kosinüs Teoremleri ve Üçgenin Alan Formülleri
PEKİŞTİRME TESTİ 10

6. İkizkenar bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve


1. Bir ABC üçgeninde | AB | = 3 2 birim,
 c dir.
|BC| = 12 birim ve m(ABC) = 45° olduğuna göre,
|AC| kaç birimdir? |AB| = |AC| ve kenar uzunlukları arasında,

A) 4 13 B) 5 5 C) 3 10 (2a + b – c)(2a + b – 2c) = a ⋅ b

 aşağıdakilerden
bağıntısı olduğuna göre, cosA
D) 2 19 E) 2 15
hangisidir?

17 23 11 13 19
A) B) C) D) E)
21 32 19 25 41

2. Bir ABC üçgeninde, |AB| = 4 birim, |BC| = 4 3


 = 150° olduğuna göre |AC| kaç
birim ve m(ABC)
birimdir?

A) 4 7 B) 10 C) 5 2
7. [AD] ∩ [BC] = {E}

D) 3 5 E) 3 3 |ED| = |DC| = 8 birim

|EC| = 6 birim

|EB| = 5 birim

3. Bir ABC üçgeninde |AB| = 8 birim, |AC| = 3 birim |AE| = 4 birim


 kaç de-
ve |BC| = 7 birim olduğuna göre, m(BAC)
Yukarıda verilenlere göre, |AB| = x kaç birimdir?
recedir?
A) 19 B) 23 C) 5
A) 30 B) 45 C) 60 D) 90 E) 120
D) 26 E) 2 7

4. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları mümkün olan


en küçük ardışık tam sayılardır.

Buna göre, bu üçgenin ölçüsü en büyük açısının


kosinüsü kaçtır?

A) −
1
B) −
1
C) −
1
D)
1
E)
1 8. ABCD kirişler dörtgeni
2 3 4 3 2
|AB| = 2 birim

|BC| = 3 birim

|AD| = 4 birim
5. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları 3 birim, 5 birim |DC| = 5 birim
ve 7 birimdir. ) = θ
m( ADC
10. SINIF MATEMATİK

Buna göre, bu üçgenin en küçük dış açısının öl-


Yukarıda verilenlere göre, cosq kaçtır?
çüsü kaç derecedir?
11 4 13 7 11
A) B) C) D) E)
A) 30 B) 60 C) 45 D) 120 E) 150 40 13 40 13 13

323
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Sinüs, Kosinüs Teoremleri ve Üçgenin Alan Formülleri ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 10

9. ABC bir üçgen 12. Bir ABC üçgeninde m(BAC)


 = 60° ve |BC| = 12 birim

olduğuna göre, ABC üçgeninin çevrel çemberi-


[DB] ^ [BC]
nin yarıçapı kaç birimdir?
| AD | = 2 3 birim
A) 3 3 B) 4 3 C) 6 3
| BD | = 3 birim
D) 8 3 E) 12 3
| BC | = 3 2 birim

Yukarıda verilenlere göre, |AB| = x kaç birimdir?

A) 35 B) 33 C) 3 3

D) 23 E) 19

10. ABC bir üçgen


|AD| = 4 birim 13. Bir ABC üçgeninde m(ABC)
 = x, m(BAC)
 = 90° + x

|BD| = 5 birim |BC| = 6 birim ve |AC| = 4 birim olduğuna göre,


|AE| = 3 birim tanx kaçtır?

|EC| = 2 birim 2 4 5 6 3
A) B) C) D) E)
|BC| = 11 birim 3 5 6 5 2

Yukarıda verilenlere göre, |DE| = x kaç birimdir?

A) 41 B) 39 C) 35

D) 31 E) 29

14. ABC bir üçgen

|AB| = 6 birim

 + sin B
sin A  = 3 ⋅ sin C

11. Bir  = 135°, m(B)


ABC üçgeninde m(BAC)  = 30°

ve |AC| = 8 birim olduğuna göre |BC| kaç birim-


dir?
Yukarıda verilenlere göre, ABC üçgeninin çevre-
10. SINIF MATEMATİK

A) 6 2 B) 5 3 C) 8 2 si kaç birimdir?

D) 8 3 E) 16 2 A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 28

1. C 2. A 3. C 4. C 5. B 6. B 7. D 8. D 9. B 10. E 11. C 12. B 13. A 14. D

324
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Sinüs, Kosinüs Teoremleri ve Üçgenin Alan Formülleri
ÖDEV TESTİ 10

1. Bir ABC üçgeninde |AB| = 4 birim, |BC| = 6 birim, 4. Bir ABC üçgeninde |AB| = 4 birim, |AC| = 6 birim ve
 = 150° ve m(ACB)
m(BAC)  = x olduğuna göre, |BC| = 8 birimdir.
cotx kaçtır?
B köşesinden [AC] kenarına çizilen dikme [AC] yi
A) 10 B) 3 C) 2 2 D noktasında kestiğine göre, |BD| kaç birimdir?

10 2 2 A) 3 B) 13 C) 15
D) E)
2 3
D) 2 13 E) 2 15

2. Şekilde

[AD] ∩ [BC] = {E}


5. ABC dik üçgen
 ) = 60°
m(BAD [AB] ^ [BC]
 ) = 45°
m( ADC |AD| = 8 birim
|DC| = 2 birim
| EC | = 3 2 birim
|BD| = 6 birim
olup ABE ve ECD üçgenlerinin çevrel çemberlerinin
yarıçapları eşittir. Yukarıda verilenlere göre, BDC üçgeninin alanı
kaç birim karedir?
Buna göre, |EB| kaç birimdir?
3 13 2 17 6 14
A) B) C)
A) 2 3 B) 3 2 C) 2 5 4 3 5

D) 3 3 E) 3 5 4 14 5 13
D) E)
3 3

6. ABC bir üçgen


 ) = 60°
3. ABC bir üçgen m(BAD
[DE] ^ [BC]
 ) = 30°
m(DAC
 ) = 150°
m(BAC
|AB| = 6 birim
|ED| = 2 birim
|EB| = 4 birim |AC| = 12 birim
10. SINIF MATEMATİK

|AC| = 6 5 birim | BD |
Yukarıda verilenlere göre, oranı kaçtır?
| DC |
Yukarıda verilenlere göre, |EC| kaç birimdir?
2 6 6 3 6 2
A) B) C) D) E)
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15 3 2 2 3 2

325
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Sinüs, Kosinüs Teoremleri ve Üçgenin Alan Formülleri ������������ �
ÖDEV TESTİ 10

7. ABC bir üçgen 10. [BD] ∩ [EC] = {F}


 ) = 30°
m(BAD |AE| = 6 birim
|AB| = 4 birim
|AD| = 8 birim
|AC| = 8 birim
|CD| = 4 birim
|BD| = |DC|  
) = θ A(BEF) = A(FDC)
m(DAC

Yukarıda verilenlere göre, sinq kaçtır? Yukarıda verilenlere göre, |BE| kaç birimdir?

1 1 1 1 2 A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
A) B) C) D) E)
5 4 3 2 3

8. Bir ABCD konveks dörtgeninde | AC | = 4 2 birim, 11. ABC üçgeninin çevrel

| BD | = 6 3 birimdir. çemberinin yarıçapı


6 birimdir.
Köşegenler arasındaki geniş açının ölçüsü 120°
[AD] ^ [BC]
olduğuna göre ABCD dörtgeninin alanı kaç birim
karedir? |AD| = 6 birim
|AC| = 8 birim
A) 12 3 B) 18 2 C) 12 6
Yukarıda verilenlere göre, |AB| kaç birimdir?
D) 18 3 E) 24 6
A) 14 B) 13 C) 12 D) 10 E) 9

9. ABCD konveks dörtgen


E, F, K noktaları üzerin-
de bulundukları kenar-
ların orta noktaları

| FK | = 4 3 birim 12. Şekildeki 6 birim yarı-


çaplı O merkezli çem-
| EF | = 6 birim ber, ABC üçgeninin
çevrel çemberidir.
 ) = 120°
m(EFK
|AB| = 5 birim
Yukarıda verilenlere göre, ABCD dörtgeninin ala-
|AC| = 3 birim
nı kaç birimkaredir?
10. SINIF MATEMATİK

Yukarıda verilenlere göre, |AD| kaç birimdir?


A) 36 2 B) 72 C) 48 3
6 5 7 8 11
D) 72 3 E) 144 A) B) C) D) E)
5 4 4 3 3

1. C 2. D 3. A 4. C 5. D 6. C 7. B 8. B 9. B 10. D 11. E 12. B

326
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Toplam - Fark Formülleri
KAVRAMA TESTİ 11

4. 3x + 7y = p olmak üzere,
Hazine
sin 2x ⋅ cos 3 y + cos 2x ⋅ sin 3 y
sin x ⋅ cos 4 y + cos x ⋅ sin 4 y
sin (x + y) = sinx ⋅ cosy + cosx ⋅ siny
ifadesinin değeri kaçtır?
sin(x – y) = sinx ⋅ cosy – cosx ⋅ siny
1 1
A) 1 B) C) 0 D) − E) –1
Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz. 2 2

sin23°⋅cos37° + cos23°⋅sin37° sin(23°+37°) sin60°

sin47°⋅cos33° – cos47°⋅sin33° sin(47° – 33°) sin14°

sin54°⋅cos23° + cos54°⋅sin23° sin(54° + 23°) sin77°

sin65°⋅cos31° – cos65°⋅sin31° sin(65° – 31°) sin34°

sin137° ⋅ cos 88° + cos137° ⋅ sin 88°


sin75° nin değerini hesaplayalım. 5.
sin117° ⋅ cos 27° − cos117° ⋅ sin 27°
sin 75° = sin( 45° + 30°)
ifadesinin değeri kaçtır?
= sin 45° ⋅ cos 30° + cos 45° ⋅ sin 30°
3 2 1
A) − B) − C) −
2 3 2 1 6+ 2 2 2 2
= ⋅ + ⋅ =
2 2 2 2 4 1 2
D) E)
2 2

1. sin165°

aşağıdakilerden hangisine eşittir?

6+ 2 3− 2 3+ 2
A) B) C)
4 4 4
2
6. sin x − cos y =
6− 2 3 −1 2
D) E)
4 4
3
sin y + cos x =
3
olduğuna göre, sin(x – y) kaçtır?
2. sin195°
8 5 7 5 4
aşağıdakilerden hangisine eşittir? A) B) C) D) E)
9 6 12 13 15
6− 2 2− 6 2− 3
A) B) C)
4 4 4

1− 3 2− 6
D) E)
4 4

1
7. sin a − cos b =
2
3. 5a + 3b = p olmak üzere,
1
sin 3a ⋅ cos 2b + cos 3a ⋅ sin 2b sin b + cos a =
10. SINIF MATEMATİK

3
sin 2a ⋅ cos b + cos 2a ⋅ sin b
olduğuna göre, sin(a – b) kaçtır?
ifadesinin değeri kaçtır?
1 1 45 31 53 59 25
A) –1 B) − C) 0 D) E) 1 A) B) C) D) E)
2 2 48 36 64 72 36

327
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Toplam - Fark Formülleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 11

11. 2x + 5y ile 5y birer dar açıdır.


Hazine
cos2x – sin2x ⋅ tan5y = tan5y

cos(x + y) = cosx ⋅ cosy – sinx ⋅ siny olduğuna göre, x + 5y toplamı aşağıdakilerden


hangisidir?
cos(x – y) = cosx ⋅ cosy + sinx ⋅ siny
2π π π π π
A) B) C) D) E)
Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz. 3 2 3 4 6

cos23°⋅ cos37°– sin23°⋅ sin37° cos(23°+ 37°) cos60°

cos44°⋅ cos36°+ sin44°⋅ sin36° cos(44°– 36°) cos8°

cos83°⋅ cos27°– sin83°⋅ sin27° cos(83°+ 27°) cos110°

cos74°⋅ cos36°+ sin74°⋅ sin36° cos(74°– 36°) cos38°

8. cos10° ⋅ cos70° + cos80° ⋅ cos20° 12. x - y = p olmak üzere,


3
işleminin sonucu kaçtır? (cosx + cosy)2 + (sinx +siny)2
1 1 toplamının sonucu kaçtır?
A) − B) C) 1
2 2
3
D) sin10° E) 2⋅cos10° A) 2 + 2 B) 3 C) +2
2
3
D) E) 1
2

13. x - y = 5p olmak üzere,


6
9. cos36° ⋅ cos34° – sin36° ⋅ sin34° + cos110° sin y ⋅ cos x − cos y ⋅ sin x
cos y ⋅ cos x + sin y ⋅ sin x
işleminin sonucu kaçtır?
ifadesinin değeri kaçtır?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 1
A) − 3 B) − C) 1
3
1
D) E) 3
3

sin( x + 45°) 3 ⋅ sin10° − cos10°


10. 14.
cos( x − 45°) sin 20°
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? işleminin sonucu kaçtır?


3
A) tanx B) cotx C) secx A) –2 B) − 3 C) −
2
D) –1 E) 1 D) 3 E) 2

328
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Toplam - Fark Formülleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 11

18. ABCD ve BEFG


Hazine kare

|AE| = 4 ⋅ |BE|
tan x + tan y
tan( x + y ) =
1 − tan x ⋅ tan y ) = θ
m( AGE
tan x − tan y
tan( x − y ) =
1 + tan x ⋅ tan y
Yukarıda verilenlere göre, cotq kaçtır?
Örneğin, tan75° nin değerini hesaplayalım.
1 1
tan 45° + tan 30° A) –2 B) − C) D) 1 E) 2
tan 75° = tan( 45° + 30°) = 2 2
1 − tan 45° ⋅ tan 30°

3 3 3
1+
3 3 3+ 3
= = =
3 3− 3 3− 3
1 − 1⋅
3 3 19. ABCD bir dikdörtgen

1 |DC| = 2|BC|
cot a = olduğundan cot(x + y) ve cot(x – y) için
tan a
|AE| = |EB|
formül ezberlememize gerek yoktur.
) = x
m( ACE

15. tan15°
Yukarıda verilenlere göre, cotx kaçtır?
ifadesinin değeri kaçtır?
1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 3
1+ 3 2+ 2 3 2
A) 2 + 3 B) C)
2 2
3 −1
D) E) 2 − 3
2

20. Yandaki şekil sekiz


tane özdeş kare-
den oluşmuştur.
) = x
m(EAF
tan 32° + tan 28°
16.
1 − tan 32° ⋅ tan 28°
olduğuna göre, tanx kaçtır?
ifadesinin değeri kaçtır?
7 2 7 5 5
3 A) B) C) D) E)
A) B) 1 C) 3 D) 2 E) 3 8 3 15 14 21
3

21. ABCD bir dikdörtgen


2 ⋅ |AB| = 3 ⋅ |AD|
17. Bir ABC üçgeninde, |DE| = |EC|

= 1 =1 |BC| = 4 ⋅ |BF|


tan A ve tan B
2 3 ) = x
m( AEF
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, C açısının ölçüsü kaç derece-


Yukarıda verilenlere göre, tanx kaçtır?
dir?
1 3 4 7
A) 45 B) 60 C) 120 D) 135 E) 150 A) B) C) D) E) 7
7 4 3 3

329
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Toplam - Fark Formülleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 11

22. ABCD bir kare 26. ABC bir dik üçgen

|AF| = 5 ⋅ |BF| [AB] ^ [BC]


|AB| = 4 birim
|EC| = 2 ⋅|EB|
|DC| = 1 birim
) = x
m(DEF
|BD| = 2 birim
) = x
m(DAC
Yukarıda verilenlere göre, tanx kaçtır?
Yukarıda verilenlere göre, sinx kaçtır?
A) –4 B) –5 C) –6 D) –8 E) –9
11 5 7 5 5
A) B) C)
25 25 5
3 5 2 5
D) E)
25 25

23. ABCD bir dik yamuk


27. Şekilde ABCD dikdört-
[AD] ^ [DC]
geni [EF] ile AFED ve
[DA] ^ [AB]
FBCE karelerine ay-
|AB| = 6 birim
rılmıştır.
|EA| = 1 birim
) = x
m(CAE
|ED| = 2 birim
|DC| = 4 birim olduğuna göre, sinx kaçtır?
) = x
m(CBE
2 5 3 5 10
A) B) C)
Yukarıda verilenlere göre, tanx kaçtır? 5 10 5
10 5
9 3 8 7 5 D) E)
A) B) C) D) E) 10 10
4 2 11 15 24

Hazine

 1 2 a ⋅ sinx + b ⋅ cosx ifadesinin alabileceği en küçük de-


24. sin  arccos − arctan
 
3 4 ğer − a2 + b2 , en büyük değer
  a2 + b2 dir.
ifadesinin değeri kaçtır?
Örneğin, 3sinx + 4cosx ifadesinin
7 8 9 4 5
A) B) C) D) E)
9 11 14 9 12
en büyük değeri, 32 + 42 = 5

en küçük değeri, − 32 + 42 = −5 tir.

 12 4 28. 3 ⋅ sinx + cosx


25. cos  arcsin + arccos 
 13 5 toplamının alabileceği en büyük değer kaçtır?
ifadesinin değeri kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 5
10. SINIF MATEMATİK

16 13 11 13 16
A) B) C) − D) − E) −
65 56 48 56 65 D) 7 E) 10

1. D 2. E 3. E 4. A 5. B 6. C 7. D 8. B 9. C 10. E 11. D 12. B 13. D 14. A


15. E 16. C 17. D 18. B 19. E 20. D 21. E 22. D 23. C 24. A 25. E 26. E 27. D 28. E

330
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Toplam - Fark Formülleri
PEKİŞTİRME TESTİ 11

1. sin75° p
5. x-y= olduğuna göre,
6
aşağıdakilerden hangisine eşittir?
(sinx – siny)2 + (cosx – cosy)2
2 −1 2− 3 2+ 3 ifadesinin değeri kaçtır?
A) B) C)
4 4 4
A) 2 3 + 3 B) 2 3 − 1 C) 3 +2
6+ 2 6− 2
D) E)
4 4 D) 3 − 1 E) 2 − 3

3
6. sin x − cos y =
2
1
2. sin50° ⋅ cos20° – sin20° ⋅ cos50° sin y + cos x =
2
işleminin sonucu aşağıdakileden hangisidir? olduğuna göre, sin(x – y) kaçtır?

1 3 2 1 5 5 1 7
A) B) C) A) − B) − C) D) E)
2 2 2 2 12 12 2 13

D) 2⋅sin20° E) cos40°

7. Birbirine eş dört kareden


oluşmuş yandaki şekilde
) = θ
m(BAC

p
3. 3x + 2y = olduğuna göre,
2 olduğuna göre, sinq nın değeri kaçtır?
sin 4 x ⋅ cos 3 y + sin 3 y ⋅ cos 4 x 2 3 4
A) B) C)
cos x ⋅ sin y + sin x ⋅ cos y 10 10 10
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 5 6
D) E)
1 10 10
A) –1 B) 1 C)
2
D) cot(x + y) E) tan(x + y)
8. BAC bir dik üçgen
[BA] ^ [AC]
|AC| = 3 birim
|AD| = 4 birim
3 |DB| = 2 birim
4. sin x ⋅ cos y =
5
) = x
m(DCB
2
sin y ⋅ cos x =
5 Yukarıda verilenlere göre, sinx değeri kaçtır?

10. SINIF MATEMATİK

sin(x + y) 5 2 5 2 5
olduğuna göre oranı kaçtır? A) B) C)
sin(x - y) 10 15 25
1 1 2 3 5 4 5
A) B) C) D) 3 E) 5 D) E)
5 4 3 25 35

331
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Toplam - Fark Formülleri ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 11

9. sin(x + 45°) + cos(x + 45°) 13. tanx = 2 ve tany = 3

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, x + y toplamı kaç derece olabi-
lir?
A) 2 ⋅ sin x B) 2 ⋅ cos x C) 2 ⋅ tan x
A) 45 B) 195 C) 225
D) 2 E) 1
D) 270 E) 315

2 4
14. tan x = ve tan( x − y ) =
3 9
olduğuna göre, tany değeri kaçtır?
10. y ve 3x + y birer dar açıdır. 3 5 6 4 7
A) B) C) D) E)
cos3x – sin3x ⋅ tany = tany 26 32 35 21 30

olduğuna göre 6x + 4y toplamı aşağıdakilerden


hangisidir?

π π π 5π
A) B) C) D) E) p
6 4 2 6

15. ABCD bir kare

|EC| = 3 ⋅ |EB|
) = x
m(BDE

Yukarıda verilenlere göre, tanx değeri kaçtır?

3 3 2 2 1
A) B) C) D) E)
11. 2 ⋅ cosx + 3 ⋅ sinx 4 5 5 7 7

toplamının alabileceği en büyük değer kaçtır?

A) 5 B) 15 C) 13 D) 11 E) 7

16. ABC eşkenar üçgen

|AC| = 4 ⋅ |AD|
) = x
m( ABD

Yukarıda verilenlere göre, tanx değeri kaçtır?


12.
10. SINIF MATEMATİK

5 ⋅ sinx + 12 ⋅ cosx – 6
3 5 2
A) B) C)
ifadesinin alabileceği en büyük değer kaçtır? 7 8 5
5 3
A) 1 B) 7 C) 11 D) 13 E) 19 D) E)
7 7

332
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Toplam - Fark Formülleri ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 11

5p 1 3
17. a - b = olmak üzere, 21. tan x = ve tan y =
6 3 4
(sina – cosb)2 + (cosa + sinb)2 olduğuna göre tan(x + y) kaçtır?

1 4 9 13 9
toplamı kaçtır? A) B) C) D) E)
4 9 13 9 4
1
A) –2 B) –1 C) 0 D) E) 1
2

18. Yandaki şekilde


ABCD ve BEFG 22. x ve y dar açılar olmak üzere,
birer karedir.
2 1
sin x = ve cos y =
|DC| = 2|BE| 5 10
) = θ
m( AGE olduğuna göre, x + y toplamı kaç derecedir?

Yukarıda verilenlere göre, tanq kaçtır? A) 45 B) 60 C) 120 D) 135 E) 150

A) –3 B) –2 C) 0 D) 2 E) 3

5
3 ⋅ sin 40° − cos 40° 23. tan x = 3 ve tan( x − y ) =
19. 6
cos 80°
olduğuna göre, tany kaçtır?
işleminin sonucu kaçtır?
11 13 5 10 18
3 A) B) C) D) E)
A) –2 B) − 3 C) − 19 21 2 3 5
2
D) 3 E) 2

20. 2 ⋅ sinx + 3 ⋅ cosx


1 3
ifadesinin en büyük değeri kaçtır?
24. arctan + arccos
2 10
=x

A) 7 B) 3 C) 11 eşitliğinde x in değeri kaç radyandır?


10. SINIF MATEMATİK

π π π 2π 3π
D) 13 E) 15 A) B) C) D) E)
6 4 3 3 4

1. D 2. A 3. D 4. E 5. E 6. D 7. B 8. C 9. B 10. E 11. C 12. B


13. E 14. C 15. E 16. E 17. E 18. A 19. E 20. D 21. D 22. D 23. B 24. B

333
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Toplam - Fark Formülleri
ÖDEV TESTİ 11

1. cos22° ⋅ cos23° – sin22° ⋅ sin23° 5. sin(a – 60°) ⋅ cos(a – 15°) – sin(a – 15°) ⋅ cos(a – 60°)

ifadesinin değeri kaçtır? ifadesinin değeri kaçtır?

3 1 2 3 3 2 3
A) B) C) D) E) 1 A) − B) − C)
3 2 2 2 3 2 3
1 2
D) E)
2 2

2. cot(–15°) nin değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) −2 − 3 B) −1 + 3 C) 1 − 3 3 1
6. ⋅ sin15° + ⋅ cos15°
2 2
D) 2 + 3 E) 1 + 3 toplamının değeri kaçtır?

3 2
A) –1 B) − C) −
2 2
2 1
D) E)
2 2

3. � ABC bir dik üçgen


AB ^ BC

|AB| = 3 birim
3 1

� |AD| = 5 birim 7. tan x = ve cot y =
2 5
|DC| = 2 birim olduğuna göre, x + y toplamının en küçük pozitif
� � � � ) = α
m(DAC değeri kaç derecedir?

Yukarıdaki verilere göre, tana kaçtır? A) 90 B) 105 C) 120 D) 135 E) 150


11 5 7 2
A) B) C) D) 1 E)
5 3 8 11

8. �
� BAC dik üçgen

� [BA] ^ [AC]
4. 9a = p olmak üzere,


|AC| = 3 birim
|AD| = 1 birim
cos 5α ⋅ cos 2α + sin 5α ⋅ sin 2α �
π  � � |DB| = 5 birim
cos  − 3α  ) = α
2  m(DCB
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri kaçtır? Yukarıdaki verilere göre, cota kaçtır?

3 1 2 3 4 7 5 11
A) B) C) D) E) 1 A) B) 1 C) D) E)
3 2 2 2 11 8 2 4

334
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Toplam - Fark Formülleri ������������ �
ÖDEV TESTİ 11

9. Bir ABC üçgeninde, 13. � � � ABCD bir kare



= 1  =3 |FC| = 2⋅|DF|
tan B ve tan C
2
� |ED| = |EA|
 kaçtır?
olduğuna göre, tanA ) = x
m(EFB

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 � �

Yukarıdaki verilere göre, tanx kaçtır?

12 5
A) 3 B) 2 C) D) 1 E)
5 13

10. 2cosx + sinx 5


14. sin α + cos θ =
5
toplamının alabileceği en büyük ve en küçük de-
ğerlerin çarpımı kaçtır? 3
sin θ + cos α =
3
A) –1 B) –2 C) –3 D) –4 E) –5 olduğuna göre, sin(a + q) ifadesinin değeri kaç-
tır?

13 11 7
A) B) C) −
15 15 15
11 13
D) − E) −
15 15

11. � � � ABCD bir kare

|AD| = 4⋅|KD|
) = x 15. a ve q dar açılar olmak üzere,
m(KBD
� 5 3 10
sin α = ve cos θ =
5 10
� �
olduğuna göre, a + q toplamı kaç derecedir?
Yukarıdaki verilere göre, tanx kaçtır?

1 2 3 4 5 A) 30 B) 45 C) 60 D) 120 E) 135
A) B) C) D) E)
7 7 7 7 7

16. � � � ABCD bir kare

|DF| = |AF|
� |EC| = 3|DE|
1
12. sin α ⋅ sin θ = ve
2 � ) = x
m(EBF
cot α + cot θ = 1 � �
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, a + q toplamı kaç derece olabi-


Yukarıdaki verilere göre, cotx in değeri kaçtır?
lir?
11 11 1
A) B) C) 1 D) E) 2
A) 45 B) 60 C) 120 D) 150 E) 210 6 8 2

335
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Toplam - Fark Formülleri ������������ �
ÖDEV TESTİ 11

17. � � ABCD bir 21. x + y + z = 180° olmak üzere,


� � dikdörtgen
� 1
� |ED| = 1 birim cos x ⋅ cos y =
� 3
|BC| = 3 birim
1
|AB| = 4 birim sin x ⋅ sin y =
5
� � �
BD ∩ EC = {F}
olduğuna göre, cosz kaçtır?
Yukarıdaki verilere göre, tana kaçtır?
2 1 1 2 1
A) − B) − C) D) E)
13 11 13 19 16 15 15 15 15 5
A) B) C) D) E)
16 13 11 16 3

18. Dar açılı bir ABC üçgeninde, 22.


 3 5 
cos  arctan + arc cot 
 4 12 
= 3 = 5
sin A ve cos B ifadesinin değeri kaçtır?
5 13
1 8 7
A) − B) − C) −
 kaçtır?
olduğuna göre, cosC 5 35 24
16 8 7 8 9 8 16
A) B) C) D) E) D) − E) −
65 15 24 35 40 15 65

19. (x – y) ∈ (0°, 360°) olmak üzere,


(2cosx + 3cosy)2 + (2sinx + 3siny)2 = 1
23. � ABCD bir dörtgen
��
� AB ^ BC
olduğuna göre, x – y farkı kaç derecedir? �
|AB| = 4 birim

A) 60 B) 90 C) 150 D) 180 E) 270 |BC| = 3 birim
��
|CD| = 12 birim
� � � |AD| = 13 birim
) = x
m(BAD
20. � � � ABCD bir dik yamuk
Yukarıdaki verilere göre, sinx kaçtır?

CD ^ AD
DA ^ AB 63 42 32 17 8
� � A) B) C) D) E)
|DC| = 1 birim 65 65 65 65 65
� |DE| = |EA| = 2 birim
� � � |AB| = 3 birim
) = x
m(CEB

Yukarıdaki verilere göre, cosx kaçtır?  4 5 


24. sin  arccos − arctan 
5 12 
2 1 1 
A) − B) − C)
65 65 65 ifadesinin değeri kaçtır?
2
10. SINIF MATEMATİK

1 1 7 16 42
D) E) 1 A) B) C) D) E)
65 16 5 24 65 65

1. C 2. A 3. E 4. A 5. B 6. D 7. D 8. B 9. D 10. E 11. A 12. D


13. C 14. D 15. B 16. E 17. E 18. A 19. D 20. B 21. A 22. E 23. A 24. D

336
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Yarım Açı Formülleri
KAVRAMA TESTİ 12

cos 48° sin 48°


Hazine 4. −
cos16° sin16°
ifadesinin değeri kaçtır?
sin2x = 2sinx cosx
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
Örneğin,

sin 40° = 2 sin 20° ⋅ cos 20°

sin15° = 2 sin(7, 5°) ⋅ cos(7, 5°)


3 1
sin 4 x = 2 sin 2x ⋅ cos 2x 5. −
cos10° sin10°
x x ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
sin x = 2 sin ⋅ cos
2 2
A) –4 B) 2 C) sec10°
44 sin10
44 ° 
2 ⋅ sin 5° ⋅ cos 5° sin10° D) csc10° E) 4
sin 5° ⋅ cos 5° = =
2 2

1. sin20° = k  2 
6. sin  2 ⋅ arccos 
 5
olduğuna göre, sin40° nin k cinsinden eşiti aşa-
ğıdakilerden hangisidir? ifadesinin değeri kaçtır?

5 5 3 5 4
A) 2k 1 − k 2 B) 2k 1 + k 2 A) B) C) D) E)
5 4 5 3 5
C) k 1 − k 2 D) k 1 + k 2

E) 1 − k2

p
7. 0<x< olmak üzere,
4
7
sin2x =
1 25
2. sin x − cos x = −
3
olduğuna göre, tanx kaçtır?
olduğuna göre, sin2x değeri kaçtır?
1 7 7 24
1 2 3 A) B) C) D) E) 7
A) B) C) 7 25 24 7
10 5 5
8 3
D) E)
9 10

Hazine
3.
10. SINIF MATEMATİK

sin7,5° ⋅ cos7,5° ⋅ cos15° cos2x = cos2x – sin2x

çarpımının değeri kaçtır? cos2x = 1 – 2 ⋅ sin2x


1 1 1 1 1 cos2x = 2 ⋅ cos2x – 1
A) B) C) D) E)
2 4 8 16 32

337
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Yarım Açı Formülleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 12

8. cos82° = x 11. tan20° = x

olduğuna göre, sin74° nin x cinsinden eşiti aşa- olduğuna göre, cot50° nin x cinsinden eşiti aşa-
ğıdakilerden hangisidir? ğıdakilerden hangisidir?
x x 2x
A) 1 + x2 B) 1 – x2 C) 1 + 2x2 A) B) C)
1 + x2 1 − x2 1 + x2
1 + 2x 2
D) 1 – 2x2 E) 2x x2
x D) E)
2
1− x 1− x 2

sin 4θ
9.
cos4 θ − sin4 θ
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- 12. 0 < x < p olmak üzere.
2
dir?
4
cos x =
A) sin2q B) 2 ⋅ sin2q C) cos2q 5
x
D) 2 ⋅ cos2q E) tan2q olduğuna göre, tan nin değeri kaçtır?
2
9 5 5 1
A) 3 B) C) D) E)
5 4 9 3

p
10. 0<x< olmak üzere,
4

1 − cos 2x + 1 + cos 2x

1 + sin 2x
13. 0 < x < p olmak üzere,
2
işleminin sonucu kaçtır? 1
sinx =
3
1 2 1 2
A) B) C) D) E) 2 x
4 4 2 2 olduğuna göre, tan değeri kaçtır?
2

A) 3 − 2 2 B) 2 − 3 C) 5 − 3 2

D) 2 + 3 E) 3 + 2 2

Hazine

2 tan x
tan 2x =
1 − tan2 x 14. cotx = 2
1
10. SINIF MATEMATİK

cot 2x = olduğundan cot2x için bir formül ez- olduğuna göre, cos2x değeri kaçtır?
tan 2x
2 3 1 2 1
berlememize gerek yoktur. A) B) C) D) E)
5 5 5 5 5

1. A 2. D 3. C 4. A 5. A 6. E 7. A 8. D 9. B 10. E 11. D 12. E 13. A 14. B

338
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Yarım Açı Formülleri
PEKİŞTİRME TESTİ 12

1. cos54° = k 6. cos36° ⋅ cos72°

olduğuna göre, cos18° nin k cinsinden eşiti aşa- çarpımının değeri kaçtır?

ğıdakilerden hangisidir? 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
2 4 8 16 32
A) 1 − k2 B) k 1 + k 2 C) k 1 − k 2

D) 2k 1 + k 2 E) 2k 1 − k 2
7. cos70° = k olduğuna göre,

cos 35° sin 35°


+
cos10° sin10°
p
2. 0<x< olmak üzere, ifadesinin k cinsinden eşiti aşağıdakilerden hangi-
2
sidir?
tanx = k
k 2
A) 2k B) k 2 C)
olduğuna göre, sin2x in k cinsinden eşiti aşağı- 2
dakilerden hangisidir?
1 2
D) E)
2k 2k 2 2k k k
A) B) C)
1 − k2 1 + k2 1 + k2
2k k
D) E)
1 − k2 1 − k2
8. 0° < a < 45° olmak üzere,

sin 48° cos 48°


− = csc 2x
sin x cos x
2
3. sin α + cos α = − denklemini sağlayan x açısı kaç derecedir?
3
olduğuna göre, sin2a değeri kaçtır? A) 12 B) 16 C) 18 D) 24 E) 32
7 3 1 1 9
A) − B) − C) − D) E)
9 5 3 3 11

1 3
9. +
sin15° cos15°
x x 3
4. sin − cos = − toplamının değeri kaçtır?
2 2 5
olduğuna göre, sinx değeri kaçtır? A) 2 3 B) 3 2 C) 3 3

16 8 8 D) 4 2 E) 4 3
A) B) C) −
25 25 25
6 16
D) − E) −
25 25
1 1
10. sin 80°

3 ⋅ cos 80°

farkının değeri kaçtır?


5.
10. SINIF MATEMATİK

cos20° ⋅ cos40° ⋅ cos80°


4 2 1
A) B) C) −
çarpımının değeri kaçtır? 3 3 3
1 1 1 1 1 2 4
A) B) C) D) E) D) − E) −
2 4 8 16 32 3 3

339
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Yarım Açı Formülleri ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 12

1
11.

sin  2 ⋅ arc cos  16. 0 < x < p olmak üzere,
 3 4
ifadesinin değeri kaçtır? 1 + sin 2x + cos 2x

4 3 5 4 2 1 + sin 2x − cos 2x
A) B) C)
9 3 9 ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
2 3 2 2
D) E) dir?
9 9
A) tanx B) cotx C) tan2x

x
D) cot2x E) tan
2
12. 0 < x < p olmak üzere,
4
3 17. tan35° = x
tan2x =
4
olduğuna göre cot20° nin x cinsinden eşiti aşağı-
olduğuna göre, sinx kaçtır?
dakilerden hangisidir?
1 3 2
A) B) C) 2x 2x x
10 5 10 A) B) C)
1 + x2 1 − x2 1 − x2
4 3
D) E) x2 x2 + 1
5 10 D) 2 E)
1− x x2

1
18. tan x =
13. sin78° = x 2

olduğuna göre, cos24° nin x cinsinden eşiti aşa- olduğuna göre tan2x in değeri kaçtır?

ğıdakilerden hangisidir? 2
A) B) 2 C) 2 2
2
A) x2 + 1 B) x2 – 1 C) 2x2 –1
D) 3 2 E) 4 2
2
x −1
D) 2x2 + 1 E)
x

19. 0 < x < p , sinx = a, cosx = b olmak üzere,


2
3 3
14. sinx ⋅ cos x − cos x ⋅ sin x M = 2a2 + cos2x + sin2x
sin 4 x
olduğuna göre, M aşağıdakilerden hangisidir?
ifadesinin değeri kaçtır?
A) a + b B) a – b C) 2a – b
1 1 1
A) B) C) D) 2 E) 4
8 4 2 D) a+b E) a ⋅b

15. 1 + cos 2x 20. 0 < x < p olmak üzere,


2
1 − cos 2x
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi- x 1
tan =
dir? 2 2
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, sinx kaçtır?


A) – tan2x B) – cot2x C) cot2x
3 4 2 10 3
A) B) C) D) E)
D) tan2x E) csc2x 10 5 3 5 5
1. E 2. C 3. A 4. A 5. C 6. B 7. E 8. C 9. D 10. E 11. C 12. A 13. C 14. B 15. C 16. B 17. B 18. C 19. A 20. B

340
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Yarım Açı Formülleri
ÖDEV TESTİ 12

1. sin18° = a 5. cos10° ⋅ cos20° ⋅ cos40° ⋅ cos80°

olduğuna göre, cos54° nin a cinsinden eşiti aşa- çarpımının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
ğıdakilerden hangisidir?
A) 16⋅sec10° B) cos10° C) 8⋅sin10°
A) 2a 1 − a 2 B) 2a 1 + a 2 C) a 1 − a 2
cos10° 1
D) E)
8 8
D) a 1 + a2 E) 1 − a2

p
2. 0<x< olmak üzere,
2
cos18° sin18°
cotx = m 6. +
sin 6° cos 6°
olduğuna göre, sin2x in m cinsinden eşiti aşağı- ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
dakilerden hangisidir?
A) 2 B) 2 ⋅ tan12° C) 2 ⋅ cot12°
2 1 − m2 1 − m2 m
A) B) C)
m m 1 + m2 D) 2 ⋅ cos12° E) –2
2 2m
D) E)
1 − m2 1 + m2

1
3. sin x − cos x = −
2
7. cos(2 ⋅ arcsinx)
olduğuna göre, sin2x in değeri kaçtır?
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
2 1 3 3 4
A) B) C) D) E)
5 2 5 4 5
A) 1 + 2x2 B) 1 – 2x2 C) 1 + x2

1 − x2
D) 1 – x2 E)
2x

p
4. 0<x< olmak üzere,
2

sin x =
3 8. cos(2 ⋅ arccosx)
5
1 - sin2x ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, ifadesinin değeri kaç-


cos2x
tır?
A) 2x2 – 1 B) 2x2 + 1 C) x2 + 1
1 3 7 7
A) B) C) D) E) 7 x2 − 1
7 7 5 3 D) x2 – 1 E)
2x

341
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Yarım Açı Formülleri ������������ �
ÖDEV TESTİ 12

π 13. cos64° = x
9. 0<x<
4
olmak üzere,
olduğuna göre, sin38° nin x cinsinden eşiti aşa-
cos 2x ğıdakilerden hangisidir?
1 − sin 2x
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? A) x2 – 1 B) 1 – x2 C) 1 + x2

A) sinx – cosx B) cosx – sinx C) sinx + cosx D) 1 + 2x2 E) 1 – 2x2

D) 1 + sinx E) 1 + cosx

14. p < x < 3p olmak üzere,


2
1 + sin 2x
p
10. 0<x< olmak üzere,
2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
x 1 A) – sinx – cosx B) sinx + cosx
tan =
2 2
olduğuna göre, sinx in değeri kaçtır? C) sinx – cosx D) cosx – sinx

2 1 3 3 4 E) sinx + tanx
A) B) C) D) E)
5 2 5 4 5

cos x − sin x ⋅ sin 2x


11.
sin x ⋅ cos 2x 15. 0 < x < p olmak üzere,
2
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
cos x

A) 1 B) tanx C) cotx 2 + 2 ⋅ cos 2x
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
D) cscx E) secx
1 1 1 2 1
A) B) C) D) E)
8 6 4 5 2

12. 0 < x < p olmak üzere,


2 16. sin20° + cos20° = x
tanx = 2
olduğuna göre, sin40° nin x türünden eşiti aşağı-
olduğuna göre, sin2x + cos2x toplamının değeri
dakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

kaçtır?
A) x2 + 1 B) x2 – 1 C) x + 1
1 2 3 4
A) B) C) D) E) 1
5 5 5 5 D) x – 1 E) 1 – x
1. A 2. E 3. D 4. A 5. D 6. A 7. B 8. A 9. C 10. E 11. C 12. A 13. E 14. A 15. E 16. D

342
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Dönüşüm - Ters Dönüşüm Formülleri
KAVRAMA TESTİ 13

4. 20x = p
Hazine cos4x - cos8x
olduğuna göre, ifadesinin değeri
cos4x ⋅ cos8x
Dönüşüm Formülleri kaçtır?
x+y x−y
sin x + sin y = 2 ⋅ sin ⋅ cos 1
2 2 A) –2 B) –1 C) D) 1 E) 2
2
x+y x−y
sin x − sin y = 2 ⋅ cos ⋅ sin
2 2

x+y x−y
cos x + cos y = 2 ⋅ cos ⋅ cos
2 2

x+y x−y
cos x − cos y = −2 ⋅ sin ⋅ sin π
2 2 5. 13 x =
2
dir.
sin5x - sin9x
olduğuna göre ifadesinin değeri
sin6x ⋅ cos11x
1. sin40° = x
kaçtır?
olduğuna göre, sin70° + sin10° ifadesinin x cin- 1
A) –2 B) –1 C) D) 1 E) 2
sinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 2
x 3
A) B) x 3 C) x
2
D) 2x E) 2x 3

π
6. 11x =
2
cos5x + cos3x
2. sin80° = x olduğuna göre
sin8x + sin6x
ifadesinin değeri
kaçtır?
olduğuna göre, cos20° + sin50° ifadesinin x cin-
1
sinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir? A) –2 B) –1 C) D) 1 E) 2
2
x 2 x 3
A) B) C) x 3
2 3
D) 2x E) 2x 3

sin(a + b) + sin(a − b)
7.
cos(a + b) − cos(a − b)
3. cos70° = x
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, cos10° – cos50° ifadesinin x cin- dir?


sinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) –tana B) –cota C) –cotb
A) –2x B) –x C) x D) x 3 E) 2x D) tana E) tanb

343
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Dönüşüm - Ters Dönüşüm Formülleri ������������ �
KAVRAMA TESTİ 13

sin(a + b) − sin(a − b)
8. cos(a + b) + cos(a − b) Hazine
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
Ters Dönüşüm Formülleri
dir?
1
A) – tana B) – tanb C) cotb sin a ⋅ cos b = [sin(a + b) + sin(a − b)]
2
D) tana E) tanb 1
cos a ⋅ sin b = [sin(a + b) − sin(a − b)]
2

1
cos a ⋅ cos b = [cos(a + b) + cos(a − b)]
2

1
sin a ⋅ sin b = − [cos(a + b) − cos(a − b)]
2
cos(a + b) − cos(a − b)
9.
sin 2a
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi- 12. cos10° = x

dir? olduğuna göre, cos25° ⋅ cos35° çarpımının x cin-

A) – sinb ⋅ seca B) – sina ⋅ cscb sinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

2x − 1 2x − 1 x −1
C) cosa ⋅ secb D) cosb ⋅ csca A) B) C)
4 2 4
E) sina ⋅ secb 2x + 1 2x + 1
D) E)
2 4

cos x + cos 5 x + cos 9 x


10.
sin x + sin 5 x + sin 9 x

ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi- 1


13. 4 ⋅ sin 70° −
dir? sin10°

A) tan5x B) cot5x C) cot10x ifadesinin değeri kaçtır?

D) 0 E) 1 3
A) –2 B) –1 C) − D) 1 E) 2
2

p
11. x = olduğuna göre,
12
sin x + sin 3 x + sin 5 x

cos x + cos 3 x + cos 5 x 14. 2 ⋅ sin80° ⋅ cos20° – cos10°
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri kaçtır? ifadesinin değeri kaçtır?



3 3 3
A) B) 3 C) 1 D) –1 E) − 3 A) –2 B) –1 C) − D) E) 1
3 2 2
1. B 2. C 3. C 4. E 5. A 6. D 7. C 8. E 9. A 10. B 11. C 12. E 13. A 14. D

344
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Dönüşüm - Ters Dönüşüm Formülleri
PEKİŞTİRME TESTİ 13

1. sin80° = x 5. cos230° – cos170° – cos70°

olduğuna göre, sin40° + sin20° toplamının x tü- ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?
ründen eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 3
A) x2 – 1 B) x – 1 C) x D) x2 + 1 E) x + 1

sin 75° + cos 75°


6.
sin15° − cos15°
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?
2. sin5° + sin85° = x
1 1
olduğuna göre, cos80° nin x türünden eşiti aşa- A) − 3 B) − C) −
3 2
ğıdakilerden hangisidir?
1
D) –1 E)
3
A) 2x2 – 1 B) 2x2 + 1 C) x2 + 1
x −1
D) x2 – 1 E)
x2 + 1

7. sin x + sin 3 x
1 − cos 4 x
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-
dir?

3. sin105° + sin15° A)
1
⋅ sin x B)
1
⋅ tan x C)
1
⋅ cot x
2 2 2
toplamının değeri kaçtır? 1 1
D) ⋅ csc x E) ⋅ sec x
3 1 2 2 2
A) B) C)
4 2 2
6
D) 1 E)
2

4 1
8. sin x = ve sin y = olduğuna göre,
5 3
x−y x+y
4.
sin 20° + sin 60° sin   ⋅ cos  2 
 2   
cos110° − cos 30°
ifadesinin değeri kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?


17 17 7 1 7
A) B) C) D) E)
A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3 15 30 15 3 30

1. C 2. D 3. E 4. B 5. C 6. A 7. D 8. E

345
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Dönüşüm - Ters Dönüşüm Formülleri
ÖDEV TESTİ 13

π 1 1
9. x+y=
2
olduğuna göre, 13. +
sin15° cos15°
cos x − cos y toplamının değeri kaçtır?
sin x − sin y

A) 3 B) 6 C) 2 2
ifadesinin değeri kaçtır?

3 2 3 D) 2 3 E) 2 6
A) 1 B) C) D) E) –1
2 2 4

cos 80° ⋅ cos 20° ⋅ cos10°


14.
10. sin x = 3 olduğuna göre, cos 50°
3 ifadesinin eşiti kaçtır?
π  π  1 1 1 1
cos  + x  ⋅ cos  − x 
 4  4  A) 1 B) C) D) E)
2 3 4 6
çarpımının sonucu kaçtır?

1 3 1 1 2
A) B) C) D) E)
6 6 3 2 2

sin 3 x + sin 5 x + sin 7 x


15.
cos 3 x + cos 5 x + cos 7 x
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisi-
dir?
11. cos255° – cos165°
A) cot5x B) tan5x C) sin5x
farkının değeri kaçtır?
D) cos5x E) sec5x
1 3 1 2
A) B) C) D) E) 1
6 2 2 2

cos 20° + cos 50° + cos 80°


16.
cos10° + cos 40° + cos 70°
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangi-
cos10°
12. sin 40° + sin 80° + sin 20°
sidir?
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) tan50° B) cot40° C) cot50°


1 3 1 2
A) B) C) D) E) 1 D) cos40° E) sec40°
6 2 2 2

1. E 2. A 3. D 4. C 5. E 6. D 7. B 8. C

346
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Denklemler
KAVRAMA TESTİ 14

1
Hazine 4. cos2x =
2
denkleminin [0, 2p) aralığındaki köklerinden biri
cosx = a (–1 ≤ a ≤ 1) Denklemi aşağıdakilerden hangisidir?

k ∈ Z olmak üzere cosx = a denklemini sağlayan 5π 2π 3π π π


A) B) C) D) E)
[0, 2p) aralığındaki en küçük pozitif değer q ise bu 6 3 4 4 3
denklemin kökleri

q + k ⋅ 2p ve –q + k ⋅ 2p

olup, çözüm kümesi

Ç = {q + k ⋅ 2p veya –q + k ⋅ 2p, k ∈ Z}
1
dir. Örneğin, cos x = denklemini sağlayan en küçük
2 5. cos3x = –1
π
pozitif x değeri olduğundan denklemin kökleri, denkleminin [0, 2p) aralığındaki köklerinden biri
3
aşağıdakilerden hangisidir?
π π
+ k ⋅ 2π ve − + k ⋅ 2π, k ∈ Z dir.
3 3 π π 2π 3π
A) B) C) D) E) p
6 2 3 4
1
1. cos x =
2
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
hangisidir?

7π 3π 3π π π
A) B) C) D) E)
4 4 5 6 3
6. cos5x = 1

denkleminin [0, 2p) aralığında kaç tane kökü var-


dır?

3
2. cos x = − A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2
denklemin kökleri [0, 2p) aralığındaki köklerin-

den biri aşağıdakilerden hangisidir?

π π 7π 5π 11π
A) B) C) D) E)
6 3 6 3 6

 π
7. cos  2x −  = sin x
4

 π
3. cos  x +  = −1 denkleminin [0, 2p) aralığındaki köklerinden biri
 6
aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

denkleminin [0, 2p) aralığındaki kökü aşağıdaki-


11π 7π 5π
lerden hangisidir? A) B) C)
12 8 6
11π 7π 5π π π 3π 2π
A) B) C) D) E) D) E)
6 6 6 6 3 4 3

347
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Denklemler ������������ �
KAVRAMA TESTİ 14

8. cos2x – cosx – 2 = 0 10. 4 ⋅ sin2x + 8 ⋅ sinx – 5 = 0

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir? gisidir?
 π 2π 
A) {x : x = π + k ⋅ 2π, k ∈ Z} A)  x : x = + k ⋅ 2π veya x =
3 3
+ k ⋅ 2π, k ∈ Z 
 
 π 
B)  x : x = + k ⋅ π, k ∈ Z   π π 
 2  B)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = − + k ⋅ 2π, k ∈ Z 
 3 3 

C) {x : x = −π + k ⋅ π, k ∈ Z} π 5π
 
 π  C)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z 
 6 6 
D)  x : x = − + k ⋅ π, k ∈ Z 
 2   π 3π 
D)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
E) {x : x = k ⋅ 2π, k ∈ Z}
 6 4 
 π π 
E)  x : x = + k ⋅ π veya x = − + k ⋅ π, k ∈ Z 
 12 6 

Hazine

sinx = a (–1 ≤ a ≤ 1) Denklemi


Hazine
k ∈ Z olmak üzere sinx = a denklemini sağlayan
[0, 2p) aralığındaki en küçük pozitif değer q ise bu tanx = a ve cotx = a Denklemleri
denklemin kökleri,
k ∈ Z olmak üzere [0, 2p) aralığında tanx = a denkle-
q + k ⋅ 2p ve (p – q) + k ⋅ 2p
mini sağlayan en küçük pozitif değer q ise bu denkle-
olup, çözüm kümesi min çözüm kümesi,
Ç = {q + k ⋅ 2p veya (p – q) + k ⋅ 2p, k ∈ Z}
{x : x = q + k ⋅ p, k ∈ Z} dir.
1
dir. Örneğin, sin2x = denklemini sağlayan en kü-
2 k ∈ Z olmak üzere [0, 2p) aralığında cotx = a denkle-
π mini sağlayan en küçük pozitif değer q ise bu denkle-
çük pozitif 2x değeri olduğundan,
6 min çözüm kümesi
π π
2x = + k ⋅ 2π veya 2x = π − + k ⋅ 2π dir. {x : x = q + k ⋅ p, k ∈ Z} dir.
6 6

π 5π Örneğin, tan3x = 1 denklemini sağlayan en küçük po-


Yani x = + kπ veya x = + kπ olur. π
12 12 zitif 3x değeri olduğundan,
4
π π kπ
1 3x = + kπ yani x = + olur.
9. sin x = 4 12 3
2
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
11. tan 4 x = 3
gisidir?
 3π 5π  denkleminin [0, 2p) aralığında kaç tane kökü var-
A)  x : x = + k ⋅ π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z 
 2 6  dır?
 2π π 
B)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
A) 2 B) 4 C) 6 D) 7 E) 8
 3 6 

 π 5π 
C)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z 
 6 6 

10. SINIF MATEMATİK

 π π  12. cot 3 x = − 3
D)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z 
 3 6 
denkleminin [0, 2p) aralığında kaç kökü vardır?
 π 5π 
E)  x : x = + k ⋅ π veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
 6 6  A) 1 B) 2 C) 3 D) 5 E) 6

348
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Denklemler ������������ �
KAVRAMA TESTİ 14

13. tan3x ⋅ tan15x = 1 18. 3 ⋅ cos x + 3 ⋅ sin x = 3


 π denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin 0,  aralığında kaç tane kökü
 2
gisidir?
vardır?
π
A) { x : x = + k ⋅ 2π veya x = k ⋅ π, k ∈ Z}
A) 4 B) 6 C) 9 D) 12 E) 15 6
5π π 2π
B) { x : x = +k⋅ veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z}
3 3 3

C) { x : x = + k ⋅ π veya x = π + k ⋅ π, k ∈ Z}
3
π
14. sin5x + sin3x = cosx D) { x : x =
3
+ k ⋅ 2π veya x = k ⋅ 2π, k ∈ Z}

denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden π π
E) { x : x = − + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z}
hangisidir? 3 3
π π π 5π π
A) B) C) D) E)
36 24 18 72 12
1
19. sin x + cos x = 0
3
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
15. cos4x + cos2x = cos3x A) { x : x =
π
+ k ⋅ π, k ∈ Z}
6
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden

hangisidir? B) { x : x = + k ⋅ π, k ∈ Z}
3
π π π 2π 3π 5π
A) B) C) D) E) C) { x : x = + k ⋅ π, k ∈ Z}
4 6 2 3 2 4


D) { x : x = + k ⋅ π, k ∈ Z}
6

E) { x : x = + k ⋅ π, k ∈ Z}
6
16. cos2x + sin2x = 1

denkleminin [0, 2p) aralığında kaç kökü vardır?


20. sin x + 3 ⋅ cos x = 0
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
denkleminin [0, 2p) aralığındaki köklerinden biri
aşağıdakilerden hangisidir?

π π 3π 7π 5π
A) B) C) D) E)
3 6 4 6 3

17. 3p < x < 2p olmak üzere,


2 21. sin2x – 3 ⋅ sinx ⋅ cosx + 2cos2x = 0
cos x − 3 ⋅ sin x = 3
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
denkleminin kökü aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir?
5π 7π 13π 9π 11π 9π 5π 5π 2π 3π
10. SINIF MATEMATİK

A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
3 4 8 5 6 4 6 8 3 2

1. A 2. C 3. C 4. A 5. E 6. E 7. A 8. A 9. C 10. C 11. E
12. E 13. C 14. B 15. B 16. D 17. E 18. D 19. D 20. E 21. A

349
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Denklemler
PEKİŞTİRME TESTİ 14

 3π  π  5. sin2x = –2
1. cos  2x + = sin  − x 
 4  2 
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
gisidir?



A)  x : x =

4
π
4

+ k ⋅ π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z 
A) { π
3
+ kπ, k ∈ Z }
 



B)  x : x =
3π π π 
+ k ⋅ veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
B) { 2π
3
+ kπ, k ∈ Z }
4 3 4
{ }
 
π 2π
C) + kπ, k ∈ Z ∨ + kπ, k ∈ Z
 3π π 2π  3 3
C)  x : x = − + k ⋅ 2π veya x = − + k ⋅ , k ∈ Z 
 4 4 3  D) {kp, k ∈ Z}
 3π 2π π 
D)  x : x = − + k ⋅ π veya x = + k ⋅ , k ∈ Z E) ∅
 4 3 4 

 2π 3π 
E)  x : x = − + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
 3 8 

3
6. sin x =
2. 4 ⋅ cos2x + 4 ⋅ cosx – 3 = 0 4
denkleminin [0, 2p) aralığında kaç tane gerçek
denkleminin [0, 2p) aralığındaki köklerinden biri kökü vardır?
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
π 5π 4π 5π 7π
A) B) C) D) E)
6 6 3 3 4

3. cos2x – 4cosx – 5 = 0
7. sinx = cosx

denklemini sağlayan en küçük pozitif x açısı kaç


denkleminin [0, 2p) aralığındaki kökü aşağıdaki-
derecedir?
lerden hangisidir?

π π π π A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 90
A) B) C) D) E) p
6 4 3 2

4. sinx + cosx = 0 8. cos3x + cosx = cos2x


10. SINIF MATEMATİK

denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden


hangisidir? hangisidir?

7π 5π 5π 7π π 5π 3π π 3π π
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
4 3 4 6 4 3 2 2 8 6

350
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Denklemler ������������ �
PEKİŞTİRME TESTİ 14

9. cos43x – sin43x = 0 12. sin3x + cos4x – cos2x = 0

denkleminin [0, 2p) aralığında kaç kökü vardır? denkleminin [0, 2p) aralığında kaç kökü vardır?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10

 3π   π
10. sin  2x +
4 
= cos  x + 
6
 
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
13. 2sin2x – 3cosx ⋅ sinx + cos2x = 0
gisidir?
 π 5π  denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
A)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
 12 18  hangisidir?
 π 5π π  π 2π 5π 5π 5π
B)  x : x = + k ⋅ π veya x = + k ⋅ , k ∈ Z A) B) C) D) E)
 12 36 3  2 3 8 6 4
 π 5π 
C)  x : x = − + k ⋅ π veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
 6 12 
 π 5π 2π 
D)  x : x = − + k ⋅ 2π veya x = − + k ⋅ , k ∈ Z
 12 36 3 
 3π 5π 2π 
E)  x : x = − + k ⋅ 2π veya x = − + k ⋅ , k ∈ Z
 8 18 3 

14. sin2x – 5sinx ⋅ cosx + 6cos2x = 0

olduğuna göre, tanx in alabileceği değerler topla-


mı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
11. 3 ⋅ sin x + cos x = 1

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-


gisidir?

π
A) { x : x = + k ⋅ π veya x = k ⋅ π, k ∈ Z}
3
π 3π
B) { x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z}
6 2

C) { x : x =
3
+ k ⋅ 2π veya x = k ⋅ 2π, k ∈ Z} 15. sin2x + sinx ⋅ cosx – 2cos2x = 0

π π denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden


D) { x : x = + k ⋅ 2π veya x = − + k ⋅ 2π, k ∈ Z}
10. SINIF MATEMATİK

6 3 hangisidir?
5π 5π 5π 5π 2π π
E) { x : x = + k ⋅ π veya x = π + k ⋅ 2π, k ∈ Z} A) B) C) D) E)
6 4 6 8 3 2

1. C 2. D 3. E 4. A 5. E 6. A 7. C 8. A 9. E 10. D 11. C 12. D 13. E 14. D 15. A

351
10
BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
Trigonometrik Denklemler
ÖDEV TESTİ 14

 π π 
1. 2 sin  2x −  = 3 5. cos  − 2x  = sin 3 x
 6 3 
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden denkleminin (0, p) aralığındaki kökü aşağıdakiler-
hangisidir? den hangisidir?

π π 5π 3π 5π 3π 2π π π π
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
6 3 12 5 6 4 3 3 4 6

1
6. sin2x = −
2
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
2. x ∈ (180°, 270°) olmak üzere,
gisidir?
sinx = cosx  7π π 
A)  x : x = + kπ veya x=− + kπ, k ∈ Z 
 12 12 
olduğuna göre, x kaç derecedir?
 7π π 
B)  x : x = + k 2π veya x = − + k 2π, k ∈ Z 
A) 190 B) 200 C) 210 D) 225 E) 240  12 12 

 5π 7π 
C)  x : x = + kπ veya x = + kπ, k ∈ Z
 6 6 

 5π π 
D)  x : x = + k 2π veya x = − + k 2π, k ∈ Z
 6 6 

 7π π 
E)  x : x = + k 2π veya x = − + k 2π, k ∈ Z 
 6 12 

3. cos2x = sin50°

denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden


hangisidir?
tan 3 x 3
A) 40 B) 100 C) 160 D) 220 E) 260 7. =−
1 − tan2 3 x 2
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
hangisidir?

π π π π π
A) B) C) D) E)
3 6 9 12 15

 π  π
4. cos  x +  = sin  x + 
 4  8
8.
10. SINIF MATEMATİK

denkleminin en küçük pozitif kökü kaç radyan- 3cosx – 4sinx = 5


dır? denklemini sağlayan x için cotx değeri kaçtır?
π 2π π π π 4 3 3 4
A) B) C) D) E) A) − B) –1 C) − D) E)
16 3 3 4 6 3 4 4 3

352
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Denklemler ������������ �
ÖDEV TESTİ 14

9. 15 13. sin2x + 4sinx + 4 = 0


3 cos2 x + 3 ⋅ sin 2x =
4
denkleminin [0, 2p] aralığındaki çözüm kümesi
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
aşağıdakilerden hangisidir?
hangisidir?
 π 3π 
π π 3π 5π A)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z 
A) B) C) D) E) p  12 5 
6 4 4 6
 2π 5π 
B)  x : x = +k⋅π veya x = + k ⋅ 2π, k ∈ Z 
 3 4 

 π 3π 
C)  x : x = +k⋅π veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
 12 5 
D) ∅
 2π 5π 
E)  x : x = + k ⋅ 2π veya x = + k ⋅ π, k ∈ Z 
 3 4 

10. 3cos2x – sin2x – sin2x = 0

denklemini sağlayan x için cotx değeri aşağıda-


kilerden hangisidir?

1 1 1 1 14. x ∈ (0, 2p) olmak üzere,


A) –1 B) − C) − D) E)
2 3 3 2 1
sin 4 x =
2

denkleminin çözüm kümesinin eleman sayısı


kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 7 D) 8 E) 11

3
11. cos2 x + = 3 ⋅ sin 2x
4
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
hangisidir?
15. 2sin2x – 5sinx + 2 = 0
π π π π
A) p B) C) D) E) denkleminin en küçük pozitif kökü kaç radyan-
2 3 4 6
dır?

π π π 2π 5π
A) B) C) D) E)
6 3 2 3 6

π   π
12. sin  + x  = sin  2x − 
3   3 16. (4cos3x – 3) ⋅ (4sin2x + 3) = 0
10. SINIF MATEMATİK

denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden


denkleminin (0, 2p) aralığında kaç farklı kökü
hangisidir?
kaçtır?
π π 2π 5π 5π
A) B) C) D) E)
6 4 3 6 4 A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10

353
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ Trigonometrik Denklemler ������������ �
ÖDEV TESTİ 14

17. 2cos2x – 5sinx + 2 = 0 21. sinx + cosx = 1

denkleminin en küçük pozitif kökü kaç radyan- denkleminin (0°, 360°) aralığındaki kökü kaç de-
dır? recedir?

π π π 2π 5π
A) B) C) D) E) A) 30 B) 45 C) 60 D) 90 E) 150
6 3 2 3 6

18. tan2x ⋅ tanx = 1 22. 2 ⋅ cos2x + sinx + 3 = 0

denkleminin en küçük pozitif kökü kaç radyan- denkleminin (0, 2p) aralığındaki kökü kaç radyan-
dır? dır?

5π 2π π π π 3π 4π 5π 2π π
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
3 3 2 3 6 2 3 6 3 2

 π
19. sin  2x +  = sin 3 x 23. sinx – tanx = 0
 3 
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden denkleminin en küçük pozitif kökü kaç radyan-
hangisidir? dır?

π 2π 4π 3π π π π 2π
A) B) C) D) E) A) B) C) p D) E) 2p
8 15 15 8 16 4 2 3

 π
20. x ∈ R olmak üzere, 24. tan 2x ⋅ cot  3 x −  = 1
 3
a ⋅ sin2x + b ⋅ cos2x = 4 + 2 ⋅ cos2x denklemini sağlayan en küçük pozitif kök kaç
radyandır?
özdeşliği sağlandığına göre, a ⋅ b çarpımı kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

5π 2π π π π
A) B) C) D) E)
A) 12 B) 10 C) 6 D) 4 E) 2 6 3 3 4 6

1. C 2. D 3. C 4. A 5. E 6. A 7. C 8. C 9. A 10. C 11. E 12. C


13. D 14. D 15. A 16. E 17. B 18. E 19. B 20. D 21. D 22. A 23. C 24. E

354
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 01

1. Birim çemberde, ölçüsü a olan yay birim çemberi 5. 8cos2x + 2sin2x – cosx – 3 = 0
II. bölgede kesmektedir.
olduğuna göre, cosx in pozitif değeri kaçtır?
Buna göre, yayın bitim noktasının apsis ve ordi- 1 1 1 3
A) B) C) D) E) 1
natının çarpımı aşağıdakilerden hangisi olabilir? 4 3 2 5
1 1 3 3
A) − B) 0 C) D) E)
2 2 3 2

6. 5cos2a + sina ⋅ cosa = 3


sin 2x + sin 4 x + sin 6 x
2.
1 + cos 2x + cos 4 x olduğuna göre, tana nın pozitif değeri kaçtır?
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 6
A) tan2x B) cos2x C) 2cos2x

D) 2sin2x E) sin2x

3p
7. p<a< olmak üzere,
2
3. a = sin85°
7
tanα =
b = tan200° 24

c = cos290° olduğuna göre, sina + sin2a toplamının değeri


kaçtır?
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi
doğrudur? 25 45 161
A) B) C)
161 161 25
A) a > b > c B) c > a > b C) b > c > a
161 625
D) E)
D) b > a > c E) a > c > b 625 161

π  π 
4. tan  + x  + tan  − x 
4  4 
8.  = 150° ve
Bir ABC üçgeninde, m(BAC)
10. SINIF MATEMATİK

toplamı aşağıdakilerden hangisine eşittir?


|BC| = 10 birim olduğuna göre, ABC üçgeninin
A) sec2x B) 2sec2x C) csc2x çevrel çemberinin yarıçapı kaç birimdir?

D) 2csc2x E) cos2x A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15

355
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 01

9. � 13. � ABC ve FBD


� birer üçgen
�  
Alan( AFE) = Alan(ECD)
� �
� �� � |AF| = 2 birim
� � � |BF| = 4 birim
� � � �� � ��
� � � �
� � � � � |BC| = 6 birim
��

Yukarıdaki verilere göre, |CD| = x kaç birimdir?


Yukarıda grafiği verilen trigonometrik fonksiyo-
A) 3 B) 4 C) 6 D) 9 E) 12
nun esas periyodu kaç radyandır?
3π π π
A) 2p B) C) p D) E)
2 2 4

14. Dar açılı bir ABC üçgeninde,

 ⋅ cos B
 + sin B
 ⋅ cos C
= 1
sin C
2
10. 40x = p olmak üzere,
 nın değeri kaçtır?
olduğuna göre, cotA
2 ⋅ cos 7 x ⋅ cos 5 x 1
− 3 2 3
sin 4 x 2 ⋅ sin 2x A) 3 B) 2 C) D) E)
2 2 3
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangi-
sidir?

A) cos4x B) sin4x C) 2sin4x


15. a = sin 750°
D) 2sin2x E) 2cos4x
b = cos( −350°)

16π
c = tan
3
 32π 
d = cot  − 
sin 2α cos 2α  3 
11. −
sin α cos α
olduğuna göre, a, b, c, d nin işaretleri sırasıyla
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
aşağıdakilerden hangisidir?
dir?
A) –, –, –, – B) +, +, +, + C) –, +, –, +
A) 1 B) sina C) cosa
D) +, –, +, – E) +, –, +, +
D) seca E) csca

16. 19x = p olmak üzere,


12. cos7° = a
cos x ⋅ cos15 x
olduğuna göre, sin76° nin a türünden eşiti aşağı-
cos 5 x + cos 3 x
dakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri kaçtır?


A) 2a2 – 1 B) a2 – 1 C) 1 – a2
3 1 1
A) 1 B) C) D) − E) –1
D) 1 – 2a2 E) 2a 2 2 2

1. A 2. D 3. A 4. B 5. C 6. B 7. D 8. C 9. C 10. E 11. D 12. A 13. D 14. A 15. B 16. D

356
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 02

1. sin2x = cos3x π
5. arctan x + arctan( x − 1) =
4
olduğuna göre, x kaç derece olabilir?
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
A) 12 B) 15 C) 18 D) 20 E) 21 gisidir?

A) {–1, 2} B) {–1, 1} C) {1}

D) {–2, 1} E) {–1, 1, 2}

π 2
2. tan ⋅ sin x + cos x =
6 3
denklemini sağlayan dar açının ölçüsü kaç dere-
cedir? 1 3
6. tan  arccos 
A) 75 B) 60 C) 45 D) 30 E) 15 2 5
ifadesinin değeri kaçtır?
4 3 2 1
A) 1 B) C) D) E)
5 5 5 2

3. sin28° = x

olduğuna göre, cos62° nin x türünden eşiti aşa-


ğıdakilerden hangisidir?

A) –x B) x C) x2 D) 2x E) 1 7. a = sin20°

b = cos20°

c = cot20°

olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi


doğrudur?
4. �
A) b < c < a B) c < b < a C) a < b < c

� D) c < a < b E) b < a < c

� �
� �

1 2 2
Şekildeki [OP ışını birim çemberi P  ,  nokta-
3 3 
sında kesmektedir. 1
10. SINIF MATEMATİK

8. cos2 x + cos 2x − 2 sin x =


4
 = x olduğuna göre, cosx kaçtır?
m(AOP)
denklemini sağlayan dar açı kaç radyandır?
1 2 2 2 2 π π π π π
A) B) C) D) E) 1 A) B) C) D) E)
3 3 3 3 24 12 6 4 3

357
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 02

9. � � ABCD dikdörtgeni 8 13. � � ABCD bir

� eş kareye ayrılmıştır. dikdörtgen


) = α
m(EBC |AD| = 2|AE|

) = θ
m(BAE � |AE| = |EF| = |FB|

� � � � ) = x
� m(EKF
� �
Yukarıdaki verilere göre, sinx kaçtır?
Yukarıdaki verilere göre, tana + cotq toplamı kaç-
1 1 2 2
tır? A) 1 B) C) D) E)
2 3 4 2
5 3
A) 3 B) C) 2 D) E) 1
2 2

sin 2x + sin 4 x + sin 6 x


10. p < a < p olmak üzere,
14.
1 + cos 2x + cos 4 x
4 2
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
1 2
1 −  1 − sin 2α + 1 + sin 2α  dir?
2
A) 2sinx B) sin2x C) cos2x
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
dir? D) 2cos2x E) 2sin2x

A) sin2x B) cos2x C) sin2x

D) sinx E) cosx

15. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve c dir.


Kenarlar arasında,
11. sin110° = m
a2 + b2 + c2 – 6a – 10b – 14c = –83
olduğuna göre, sin220° nin m türünden eşiti aşa-  nin değeri
bağıntısı olduğuna göre, tan(ACB)
ğıdakilerden hangisidir?
kaçtır?
1 − m2
A) 2m 1 − m2 B) −
m A) 2 B) 3 C) − 2
m
C) − D) −2m 1 − m2 D) − 3 E) –2
1 − m2

1 − m2
E) −
2m

1
16. cos4 x − sin4 x =
5
 3 1
12. tan  arctan − arctan  olduğuna göre, tan2x in değeri aşağıdakilerden
 4 2
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri kaçtır? hangisi olabilir?

1 1 2 1 2 1 2 3
A) B) C) D) E) A) B) C) 1 D) E) 2
11 12 13 6 11 2 3 2

1. C 2. A 3. B 4. A 5. D 6. E 7. C 8. C 9. C 10. B 11. D 12. E 13. A 14. E 15. D 16. E

358
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 03

1. � ABC bir üçgen 5. 3 – 3sinx – cos2x = 0


� |AB| = 8 birim denkleminin [0, 2p) aralığında kaç tane kökü var-

� |BC| = 7 birim dır?

|AC| = 3 birim A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
� � � ) = x
m(BAC

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

A) 30 B) 60 C) 90 D) 120 E) 150

6. cos 2x − 3 ⋅ sin 2x = 0

denkleminin (–p, p) aralığında kaç tane kökü var-


dır?
2. Birim çemberde ölçüsü 30° olan ayın bitim nok-
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
tasının apsisi aşağıdakilerden hangisidir?

1 3 2 3
A) B) C) D) E) 1
2 3 2 2

3. 55π
csc 259°, cot 265°, sec ,
36 7. 8a = p olmak üzere,

tan π, sin 50°, cos cos13α + cos α
9
cos 7α ⋅ cos 2α
ifadelerinden kaç tanesi pozitiftir?
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) –2 B) –1 C) 1

D) 2 E) cscs2a

p
4. 0<x< olmak üzere,
2
3
sin x =
5 8. tan10° ⋅ tan20° ⋅ tan30° ⋅ ... ⋅ tan80°
olduğuna göre, tan2x in değeri kaçtır?
10. SINIF MATEMATİK

çarpımının sonucu kaçtır?


24 8 24
A) − B) − C)
7 7 7 A) tan40 B) cot40 C) 2
8 3 1
D) E) D) 1 E)
7 2 2

359
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 03

9. Bir ABC üçgeninde |AB| = 4 birim, |AC| = 6 birim, 13. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve c dir.
 = 60° ve m(ACB)
m(ABC)  =a olduğuna göre, Kenarlar arasında,
sina kaçtır?
a2 = b2 + c2 – bc
3 3 3 2 2
A) B) C) D) E)  nin ölçüsü kaç
3 4 6 2 3 bağıntısı olduğuna göre, (BAC)
derecedir?

A) 30 B) 45 C) 60 D) 120 E) 135

 p
10. ABC bir eşkenar 14. x ∈ 0, ve tanx = 3 olmak üzere,
�  2 
üçgen
(sin x + cos x )(sin x − cos x )
4|AB| = 7|BK| π 
sin2 y ⋅ cot x + sin2  − y  ⋅ cot x
) = x
m( AKB 2 
� işleminin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
� � �
5 12 13
A) B) C)
12 5 12
Yukarıdaki verilere göre, cotx kaçtır?
12
D) E) 3coty
3 7 2 3 7 13
A) B) C) D) E)
7 3 21 21 21

tan x
15. =2
cos 2x − 1
eşitliğini sağlayan x açısının en küçük pozitif de-
ğeri kaç derecedir?
7p
11. a= olmak üzere,
18 A) 45 B) 75 C) 105 D) 120 E) 205

sin 4α + sin 2α
cos 4α + cos 2α

işleminin sonucu kaçtır?


3 3 2 16. �
A) 3 B) C) D) E) 1
3 4 2

� ����


� � � �� ��
� �

12. sin215° – cos215° Yukarıda [0, 2p] aralığında grafiği verilen f(x)
fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?
3 3 3 A) f(x) = 1 + sin2x B) f(x) = 2 + sin2x
A) B) C) −
10. SINIF MATEMATİK

3 2 2
C) f(x) = sin2x D) f(x) = 2 + cosx
3 2
D) − E) −
3 2 E) f(x) = 2 – sinx

1. B 2. D 3. C 4. C 5. A 6. D 7. A 8. D 9. A 10. D 11. B 12. C 13. C 14. B 15. C 16. E

360
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 04

7p p
1. radyan kaç derecedir? 5. 0<a< olmak üzere,
24 2
A) 42,5 B) 47,5 C) 49 9
sin 2α + sec α ⋅ csc α =
2
D) 50 E) 52,5
olduğuna göre, a kaç derecedir?

A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 75

2. � ABC bir üçgen

|AB| = |AC| 6. �

=3
tanB
4 � ����


� �

� � �� �� ��
 nın değeri kaç-
Yukarıdaki verilere göre, tanA
tır? Yukarıda (0, 4p] aralığında grafiği verilen f(x)
24 18 15 fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
A) − B) − C) −
7 7 7
x x
18 24 A) f ( x ) = 2 cos B) f ( x ) = cos +1
D) E) 2 2
7 7
x x
C) f ( x ) = sin D) f ( x ) = sin +1
2 2
x
E) f ( x ) = 2 sin
2
 3π 
3. sin  + x  − cos(3π − x )
 2 
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
sin 83° ⋅ cos 97° ⋅ tan 277° ⋅ cot 457°
A) tanx B) cotx C) cosx 7.
sin 7° ⋅ cos 7° ⋅ tan 7° ⋅ cot 7°
D) 0 E) –1 işleminin sonucu kaçtır?

A) cos7 B) sin7 C) –1

D) 0 E) 1

p
4. < a < p olmak üzere,
2
1 sin+ sin 3 x
sinα = 8.
2 cos x − 2 sin2 x ⋅ cos x
olduğuna göre, cosa kaçtır? ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
10. SINIF MATEMATİK

2 3 1 dir?
A) B) C)
2 2 2
A) 2cot2x B) cot2x C) tan2x
3 1
D) − E) −
2 2 D) 2tanx E) 2tan2x

361
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 04

9.
cot 225° − tan 300° 13. sin 70° − 3 ⋅ cos 70°
cot( −30°) + tan135°
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
işleminin sonucu kaçtır?
A) 2sin10° B) cos10° C) sin10°
A) − 3 B) –1 C) −2 − 3
1
D) E) 1
D) 2 + 3 E) 1 2

14. sin10° = x
10. x = p olmak üzere, olduğuna göre, sin110° nin x türünden eşiti aşa-
7
ğıdakilerden hangisidir?
cos 2x + cos12x
cos 2x ⋅ cos 7 x A) 2x2 – 1 B) 1 – 2x2 C) x2 – 1
ifadesinin değeri kaçtır? D) x2 + 1 E) 1 – x2
5 5
A) –3 B) − C) –2 D) –1 E)
2 2

15. x + y = p olmak üzere,


2
11. cos(–15°) ⋅ sin(–75°)
 1   1 
çarpımının değeri kaçtır?  cot x +  ⋅  tan x + 
 cot y   tan y 
3 +1 3 +1 3 −1
A) B) C) ifadesinin değeri kaçtır?
4 2 2
3 +1 3 +2 A) 2 B) 3 C) 4 D) 8 E) 9
D) − E) −
4 4

12. p < a < 3p olmak üzere, 16. x ≠ 0 olmak üzere,


2
2sin3x = (4siny)cosy
1
tanα =
3 olduğuna göre, x in y türünden eşiti aşağıdakiler-
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, tan2a nın değeri kaçtır? den hangisidir?


3 1 3 3 y 2y 3y
A) B) C) D) E) 1 A) B) 2y C) D) E) 3y
2 2 5 4 3 3 2

1. E 2. A 3. D 4. D 5. A 6. B 7. C 8. E 9. B 10. C 11. E 12. D 13. A 14. B 15. C 16. C

362
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 05

1. Ölçüsü 40° olan açının radyan cinsinden değeri 5. sina – cosa + sin2a = 1
aşağıdakilerden hangisidir?
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
5π 4π 2π 5π 2π
A) B) C) D) E) hangisidir?
3 3 3 9 9
π π π π
A) B) C) D) E) 0
2 3 4 6

1
2. arctan + arc cot 3
2
toplamının değeri aşağıdakilerden hangisidir?
π π π 2π 3π
A) B) C) D) E)
4 3 2 3 4   3 
6. sin  arccos  −
2
 
  
ifadesinin değeri kaçtır?

1 1 1 1
A) B) C) D) E) 0
8 6 4 2

p
3. < a < p olmak üzere,
2
8
sinα =
17
1
olduğuna göre, cosa + toplamı aşağıdaki-
csca
lerden hangisidir?
7.  = 120°, |AB| = 3 birim,
Bir ABC üçgeninde, m(ABC)
15
A) –1 B) 0 C) −
17 |AC| = 97 birimdir.
8 7 Buna göre, |BC| kaç birimdir?
D) − E) −
17 17
A) 6 B) 8 C) 10 D) 4 7 E) 11

p
4. 0<a< olmak üzere,
2
1
sinα =
3

olduğuna göre, cosa kaçtır? 8. Aşağıdakilerden hangisi cos(–25°) ye eşit değil-


10. SINIF MATEMATİK

2 2 2 3 2 dir?
A) B) C)
4 3 2 A) sin65° B) cos65° C) – cos205°
2 2
D) E)
2 2 D) –cos155° E) cos25°

363
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 05

(1 + sin x )(1 − sec x ) 13. sin20° ⋅ sin40° ⋅ sin60° ⋅ sin80°


9.
(1 − cos x )(1 + csc x )
çarpımının sonucu kaçtır?
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangi-
1 3 1 3 1
sidir? A) B) C) D) E)
8 8 16 16 4
A) –tanx B) –cotx C) tanx

D) cotx E) sinx

14. cos20° = x

olduğuna göre, cos65° ⋅ cos25° çarpımının x tü-


cos4 2α − sin4 2α ründen eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
10.
cos 4α 1
A) x 2 − B) x2 – 1 C) 2x2 – 1
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi- 2
dir? 1
D) 1 – 2x2 E) x +
2
A) sina B) cosa C) sin2a

D) 2cosa E) 1

 π π
15. f :  − ,  → [ −1, 1]
 2 2
11. p < a < 5p olmak üzere, f ( x ) = sin x
4
 1  3
1 + 2 sin α cos α olduğuna göre, f -1   + f -1  -  toplamının
=7 2  2 
1 − 2 sin α cos α değeri kaç derecedir?

eşitliğine göre, tana kaçtır? A) 30 B) –30 C) –60


1 2 3 1 1
A) B) C) D) E) D) –90 E) –120
3 3 4 2 4

3
12. tan α =
1
2 16. 4 ⋅ sin 70° −
1 sin10°
tan θ =
5 işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, a + q toplamı kaç derecedir? A) sin10 B) cos10 C) –2

A) 150 B) 135 C) 120 D) 90 E) 60 D) –1 E) 2

1. E 2. A 3. E 4. B 5. C 6. D 7. B 8. B 9. A 10. E 11. C 12. B 13. D 14. A 15. B 16. C

364
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 06

1. sinx = a 10
5. tan α + cot α =
3
olduğuna göre, cos2x in a cinsinden eşiti aşağı-
olduğuna göre, cos4a nın değeri kaçtır?
dakilerden hangisidir?
1 7 8 14 16
A) 2a2 – 1 B) 1 – 2a2 C) a2 – 1 A) B) C) D) E)
5 25 25 25 25
D) a2 – 2 E) 2a2 + 1

 x
6. f ( x ) = −5 ⋅ cos8  7 − 
 2
2. 5800° lik açının esas ölçüsü kaç derecedir? fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden
A) 40 B) 50 C) 60 D) 80 E) 90 hangisidir?
π 2π 5π
A) B) C) D) p E) 2p
2 3 6

3. sin90°, cos275°, tan175°, cot365°

değerlerinin işaretleri sırasıyla aşağıdakilerden


hangisidir? 7. Bir ABC üçgeninde, |AC| = 8 6 birim,
 = 45°, m(ABC)
m(BAC)  = 60° olduğuna göre,
A) –, –, –, + B) –, +, –, – C) –, +, –, +

D) –, –, +, – E) –, –, –, – |BC| kaç birimdir?

A) 8 B) 12 C) 16

D) 12 2 E) 16 2

4. x + y + z = 180° olmak üzere,

x y+z y x+z
sin2 + cos2 + tan ⋅ tan
2 2 2 2 2π π
8. cos + cos + sin π
10. SINIF MATEMATİK

3 2
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
toplamının değeri kaçtır?
A) 2sinx B) 2cosx C) 2
1 1 2
A) –1 B) − C) D) E) 1
D) 1 E) 0 2 2 2

365
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 06

9. x + y = 90° olmak üzere, 13. � [BA] ^ [AE]

1 [BD] ∩ [AE] = {C}


sin(2x + y ) = �
3 |AB|=|CD|=9 birim


olduğuna göre, siny kaçtır? � �� � |BC| = 15 birim
��
1 2 1 2 3 |CE| = 10 birim
A) B) C) D) E)
8 3 3 3 3 �


Yukarıdaki verilere göre, Alan(CDE) kaç birim
karedir?

A) 90 B) 45 C) 36 D) 32 E) 27

10. tan2° ⋅ tan4° ⋅ tan6° ⋅ ... ⋅ tan86° ⋅ tan88°

çarpımının sonucu kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 14. 1 + 2cos2x = 4 + 3sinx


 3p 
denkleminin  0,  aralığındaki kökü aşağıda-
 2 
kilerden hangisidir?
4π 7π 5π 2π π
A) B) C) D) E)
3 6 6 3 3

11. sin18° = x

cos18° = y

olduğuna göre, cos54° nin x ve y türünden eşiti


aşağıdakilerden hangisidir? 15. cos420° – sin420º – cos140°

A) a – b B) 2ab C) ab işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

a+b A) cos20° B) 2cos20° C) cos40°


D) E) a + b
2
D) 2cos40° E) 1

 7π   5π 
3π 16. tan  x −  − cot  + x
12. 2 ⋅ cos 2
−1  2   2 
8
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
işleminin sonucu kaçtır?
dir?
1 2
A) 1 B) C)
10. SINIF MATEMATİK

2 2 A) tanx B) cotx C) –tanx


2 1
D) − E) − D) –cotx E) tanx – cotx
2 2

1. B 2. A 3. C 4. C 5. B 6. E 7. C 8. B 9. C 10. A 11. B 12. D 13. E 14. B 15. D 16. E

366
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 07

1. Birim çember üzerindeki iki nokta arası uzaklık 5. sin3a + cos3a = 0


en fazla kaç birimdir?
denklemini sağlayan değerlerden biri aşağıdaki-
A) 1 B) 2 C) 3 D) 2 E) 5 lerden hangisidir?
π π 5π 3π 7π
A) B) C) D) E)
4 2 6 2 4

1 + sin x + cos x
2.
1 + sin x − cos x
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
x x
A) 1 B) cos C) cot
2 2
x
D) cscx E) sin
2
6. sin2x – 3sinx ⋅ cosx – 4cos2x = 0

olduğuna göre, tanx in alabileceği en büyük de-


ğer kaçtır?

3. π<α<θ< A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0
2
olmak üzere, aşağıdaki önermelerden kaç tanesi
doğrudur?

I. sina < sinq

II. cosa < cosq

III. tana < tanq 1 1


7. −
cos 75° sin 75°
IV. cota < cotq
farkının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
V. seca < secq 3
A) 2 B) 2 2 C)
2
VI. csca < cscq
D) 3 E) 2 3
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

4. � ABC bir eşkenar


üçgen

� � DEFK bir kare


8. x = cos160°

) = x
m( AEK y = sin200°

z = cos260°
� � � �
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi
10. SINIF MATEMATİK

Yukarıdaki verilere göre, tanx in değeri kaçtır?


doğrudur?
1 2 3
A) B) C) A) c < a < b B) b < a < c C) a < b < c
2 2 3
D) 2 E) 2 3 D) a < c < b E) b < c < a

367
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 07

9. � Şekilde 13. � ABC bir üçgen


[AB] ^ [BC]  ) = 90° + x
m( ABC
� ��
[AD] ∩ [BC] = {E} �
) = x
m( ACB
� |AE| = 4 birim
� ����� �
|AB| = 3 birim
� � �
� � |BE| = |EC| = 3 birim � � |AC| = 12 birim

|ED| 2 birim
Yukarıdaki verilere göre, sinx in değeri kaçtır?
Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç birimdir? 1 2 3
A) B) C)
17 17 17
A) 7 B) 5 C) 2
4 1
D) 3 E) D) E)
2 17 2

14. 0 < x < p olmak üzere,


10. f(x) = 6sinx – 8cosx + 2 2

fonksiyonunun en büyük değeri kaçtır? 84sinx = 32cosx

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 olduğuna göre, cosx in değeri kaçtır?


13 5 12 3 3
A) B) C) D) E)
5 13 13 4 5

1 3
11. −
sin10° cos10°
15. 4 ⋅ arctan(x2 – x – 7) + p = 0
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
3 5 eşitliğini sağlayan x in alabileceği değerler topla-
A) B) 2 C) D) 4 E) 8
2 2 mı kaçtır?

A) 2 B) 1 C) –1 D) –2 E) –3

12. 0 < x < p olmak üzere,


2
16. tan α = x + 1
3
sin2x =
5 cot α = x − i
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, tanx in değeri kaçtır? olduğuna göre, x kaçtır?


3 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) A) –2 B) –1 C) D) 1 E) 2
4 3 4 5 6 2

1. D 2. C 3. B 4. C 5. E 6. A 7. B 8. C 9. C 10. E 11. D 12. B 13. A 14. C 15. B 16. E

368
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 08

1  5. cos3a – sin3a = sina – cosa


1. I. bölgedeki A  , k  noktası birim çember üze-
2 
denkleminin en küçük pozitif kökü kaç radyan-
rinde olduğuna göre, k kaçtır?
dır?
3 3 3 3 π π π π π
A) B) C) D) E) 3 A) B) C) D) E)
6 4 3 2 2 3 4 6 12

2. �
 π
6. f ( x ) = 12 − 2 tan4  3 x − 
 4
fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden
� hangisidir?
π π π π 2π
� A) B) C) D) E)
6 4 3 2 3

Şekildeki dikdörtgen 24 eş kareye ayrılmıştır.

 nin değeri kaçtır?


Buna göre, tan(ABC)

5 7 5 3 1
A) B) C) D) E)
3 5 7 5 2
3
7. cos2 x − sin2 x =
2
denklemini sağlayan x değerlerinden biri aşağı-
dakilerden hangisidir?

A) 15° B) 22,5° C) 30°


43p
3. sin ifadesinin değeri kaçtır?
D) 45° E) 60°
3
1 3 1
A) − B) − C)
2 2 2
2 3
D) E)
2 2
8. � ABC bir üçgen
���
 ) = 45°
m(BAK
���
 ) = 30°
m(CAK
� �

p  
4. x+y= olmak üzere, Alan( ABK ) = Alan( AKC)
7
| AB | = 2 birim
� � �
tan(4x – 3y) + tan(3x + 10y)

Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç birimdir?


10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

A) 0 B) 1 C) 7 2 3
A) B) C) 2
2 2
π π
D) tan E) cot D) 3 E) 2 2
7 7

369
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 08

9. Bir ABC üçgeninde |AB| = 4 birim, |AC| = 7 birim 13. f(x) = 3 ⋅ sn(4x – 3)
 = 60° olduğuna göre, Alan(ABC) kaç

ve m(CAB) fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden
birim karedir? hangisidir?
2π 2π π
A) 5 B) 7 C) 7 3 A) B) C) D) p E) 2p
5 3 2
D) 10 3 E) 12 2

10. �
14. sin3 x − cos3 x sin3 x + cos3 x
+
1 + sin x ⋅ cos x 1 − sin x ⋅ cos x
� ����
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
dir?

� A) 2sinx B) cosx C) cos2x


� � � �� ��
� �
��
D) sin2x E) 1 – cos3x

Yukarıda [0, 2p] aralığında grafiği verilen f(x)


fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?

A) 2cos2x B) 1 + 2cosx C) cos2x

D) 1 + sin2x E) –1 + sin2x

15. sin(2 ⋅ arctan3)

ifadesinin değeri kaçtır?


3π 3π 1 10 1 2 3
sin cos A) B) C) D) E)
11. 7 − 7 10 10 5 5 5
π π
sin cos
7 7
işleminin sonucu kaçtır?
1
A) 2 B) 1 C) − D) –1 E) –2
2

16. p < x < p olmak üzere,


2
1 5
12. cos α − sin α =
2
sin x =
13
olduğuna göre, sec2a + csc2a toplamının değeri
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, csc(90° – x) in değeri kaçtır?


kaçtır?
13 13 13 13 13
A) − B) − C) D) E)
A) 2 B) 4 C) 8 D) 12 E) 16 5 12 5 7 12

1. D 2. B 3. E 4. A 5. C 6. C 7. A 8. E 9. C 10. B 11. A 12. E 13. C 14. A 15. E 16. B

370
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 09

1. a ⋅ cosx + b ⋅ sinx = c 5. x2 ⋅ sinq – 2x ⋅ sinq + 1 = 0

denkleminin çözüm kümesi boş küme olduğuna denkleminin eşit iki kökü olduğuna göre, q nın
göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? alabileceği değerlerden biri aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) a2 + b2 < 4c2 B) a2 + b2 < c2
A) 45° B) 60° C) 90°
C) a2 – b2 < c2 D) b2 + c2 < a2
E) a2 + c2 < b2 D) 120° E) 150°

2. Birim çemberde ölçüsü –180° olan açının birim


6. � ����
çemberi kestiği noktanın koordinatları aşağıda-

kilerden hangisidir?
��
A) (–1, 1) B) (0, –1) C) (–1, 0) �

� � � �
� �
D) (1, 0) E) (0, 1)
��

Yukarıda [0, p] aralığında grafiği verilen f(x) fonk-


siyonu aşağıdakilerden hangisidir?
3p
3. < x < p olmak üzere, A) f(x) = tan2x B) f(x) = cot2x
4

1 C) f(x) = 2cotx D) f(x) = 2tanx


2 ⋅ cot x + 2
sin x E) f(x) = 2tan2x
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) –1 – cotx B) 1 – cotx C) 1 + cotx

D) 1 + tanx E) 1 – tanx
tan 480° ⋅ cot 120°
7.
sin 390° ⋅ cos 240°
işleminin sonucu kaçtır?

A) –1 B) –2 C) –3 D) –4 E) –5
4. x = sin63°

y = cos137°

z = sin211°

olduğuna göre, x, y, z nin işaretleri sırasıyla aşa- π π


8.
10. SINIF MATEMATİK

3 ⋅ sin ⋅ cos
ğıdakilerden hangisidir? 6 6
işleminin sonucu kaçtır?
A) –, –, + B) +, +, – C) –, +, –
1 1 3 2 3
A) B) C) D) E)
D) +, –, + E) +, –, – 4 2 4 2 4

371
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 09

 3π
tan( π + x ) + sin 

− x 13. � � � ABCD bir kare
 2 
9. D, C, E noktaları
π 
cot  − x  − cos(2π − x )
2  doğrusal
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? � |AB| = 2|CE|
A) –1 B) 1 C) tanx ) = x
m(CAE
� �

D) cotx E) sinx + cosx


Yukarıdaki verilere göre, tanx kaçtır?
3 2 1 1 1
A) B) C) D) E)
5 5 5 4 2

10. cos20° ⋅ cos40° ⋅ cos80° 14. cos55° = x

çarpımının sonucu kaçtır? olduğuna göre, sin20° nin x türünden eşiti aşağı-
1 1 1 1 dakilerden hangisidir?
A) 1 B) C) D) E)
2 4 8 16
A) 1 – x2 B) 1 – 2x2 C) 2x2 – 1

x
D) x ⋅ 1 − x 2 E)
x2 − 1

11. � � ABCD bir dikdörtgen


cos 2x
|AE| = 2 birim 15. − tan x ⋅ cos x
cos x − sin x
� |EB| = 3 birim ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
� |BC| = 1 birim dir?
� � � � � ) = x
m(DEC
A) –sinx B) cos2x C) sin2x
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
D) cosx E) sinx
A) 60 B) 90 C) 120 D) 135 E) 150

16. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve c dir.


Kenarlar arasında,
sin 40° + tan 60° ⋅ cos 40°
12. a2 = b2 + c2 + bc
cos10°
bağıntısı olduğuna göre, BAC açısının ölçüsü
10. SINIF MATEMATİK

işleminin sonucu kaçtır?


kaç derecedir?
1 2 3
A) B) 1 C) 2 D) E)
2 2 2 A) 45 B) 60 C) 120 D) 135 E) 150
1. B 2. C 3. A 4. E 5. C 6. D 7. D 8. C 9. B 10. D 11. D 12. C 13. C 14. B 15. D 16. C

372
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 10

1. Ölçüsü –3680° olan açının esas ölçüsü kaç dere- 1 1 2


5. + =
cedir? 1 − sin x 1 + sin x cos x

A) 80 B) 150 C) 180 D) 280 E) 320 denklemini sağlayan x açılarından birinin ölçüsü


aşağıdakilerden hangisidir?

A) 0° B) 30° C) 60°

D) 90° E) 180°

 π
2. f ( x ) = −4 ⋅ sin  x + 
 6 
fonksiyonu x in aşağıdaki hangi değeri için en
 1 − 2x 
büyük değerini alır? 6. f ( x ) = arccos  
 3 
π π 2π 5π 4π
A) B) C) D) E) fonksiyonunun tanım kümesindeki tam sayıların
4 3 3 4 3
toplamı kaçtır?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2

p
3. 0<a< olmak üzere,
2 7. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b, c olup
3 aralarında,
tanα =
4
 13p  a ⋅b
olduğuna göre, sin  a - a+b+c =
 ifadesinin değeri a+b−c
 2 
aşağıdakilerden hangisidir?  kaç derece-
bağıntısı olduğuna göre, m(BCA)
1 3 4 3 4 dir?
A) − B) − C) − D) E)
5 5 5 5 5
A) 45 B) 60 C) 90 D) 120 E) 150

1
4. cos x − sin x = 8. 3 sin x + 2 cos x
10. SINIF MATEMATİK

=2
5 2 sin x − cos x
olduğuna göre, sinx ⋅ cosx çarpımı kaçtır? olduğuna göre, cotx in değeri kaçtır?
11 12 13 3 24 3 4 6 1 1
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
25 25 25 5 25 2 3 5 2 4

373
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 10

3 2
9. sin x + cos x = 13. cos x =
3 3
sinx cosx a 3a
olduğuna göre, + toplamının de- olduğuna göre, 2cos ⋅ cos işleminin sonu-
1+ cotx 1+ tanx 2 2
cu kaçtır?
ğeri kaçtır?
5 4 1 2 1
2 3 A) B) C) D) E)
A) B) C) 3 D) 2 E) 0 9 9 3 9 9
3 3

cos13° − 3 ⋅ sin13°
14.
10. sin415° + cos415° sin17°
işleminin sonucu kaçtır?
toplamının değeri kaçtır?
1
3 1 5 3 7 A) –2 B) –1 C) D) 1 E) 2
A) B) C) D) E) 2
8 2 8 4 8

5 cos2 α − cos α − sin2 α 1 − sin 80° + cos 80°


11. 15.
3 cos α + 1 1 + sin 80° + cos 80°
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi- işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
dir?
A) tan10° B) tan5° C) cot10°
A) cosa – 1 B) 2sina – 1 C) sina – 1
D) cot5° E) 1
D) 2cosa – 1 E) 2cosa + 2

π 1
16. tan  − arctan 
2 2
 
12. tanx(tany – 1) = tany + 1
10. SINIF MATEMATİK

ifadesinin değeri kaçtır?


olduğuna göre, x + y toplamı kaç derecedir?
3 4 3 1
A) 2 B) C) D) E)
A) 150 B) 135 C) 120 D) 90 E) 60 2 3 4 2

1. D 2. E 3. C 4. B 5. A 6. E 7. D 8. E 9. C 10. E 11. D 12. B 13. A 14. E 15. B 16. A

374
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 11

1. Ölçüsü –340° olan açının esas ölçüsü kaç dere- 5. 3 ⋅ sin α + cos 2α = 1
cedir?
denkleminin [0, 2p) aralığında kaç tane kökü var-
A) 340 B) 320 C) 220 D) 120 E) 20 dır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

6. �
2. f(x) = 5cosx – 12sinx

fonksiyonunun alabileceği en büyük değer kaç- � � ��
tır? � � �



�� � ����
A) 5 B) 6 C) 8 D) 12 E) 13

��

Yukarıda [0, p] aralığında grafiği verilen f(x) fonk-


siyonu aşağıdakilerden hangisidir?

A) f(x) = cosx – 1 B) f(x) = 2cosx – 1

 5π   3π  C) f(x) = cos2x – 1 D) f(x) = 3sin2x – 1


sin  + θ  + sin  + θ
 2   2 
3. E) f(x) = 3sinx + 1
 3π   5π 
cos  − θ  − cos  − θ
 2   2 
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

A) –1 B) 0 C) 1

D) tanq E) cotq 7. Bir ABC üçgeninde, |BC| = 9 3 birim, |AC| = 8 birim


 = 60° olduğuna göre, Alan(ABC) kaç

ve m(ACB)

birim karedir?

A) 36 B) 48 C) 54 D) 60 E) 72

x
4. tan =t
2

olduğuna göre,
1 - sinx
ifadesinin t cinsinden 8. cosx – sinx = p
1+ sinx
olduğuna göre, p nin en geniş çözüm aralığı aşa-
eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

ğıdakilerden hangisidir?
t −1 t2 + 1 t +1
A) B) C)
t +1 t +1 t2 − 1 A) |p| < 1 B) |p| < 2 C) |p| < 3

D) t2 + 1 + t E) t2 + 1 − t D) |p| < 2 3 E) |p| < 2 2

375
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 11

9. Bir ABC üçgeninde, |AB| = 7 birim, |AC| = 5 birim 13. Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve c dir.
 nın ölçü-
ve |BC| = 8 birim olduğuna göre, (ACB) Kenarlar arasında,
sü kaç derecedir?
a3 – c3 = ab2 – cb2
A) 30 B) 45 C) 60 D) 120 E) 150
 nın ölçüsü kaç
bağıntısı olduğuna göre, (ABC)
derecedir?

A) 60 B) 90 C) 120 D) 135 E) 150

14. sinx + cosx = m


10. cos36° – sin18°
sinx – cosx = n
ifadesinin değeri kaçtır?
olmak üzere, cotx in m ve n cinsinden eşiti aşağı-
1 1 1 1 5
A) B) C) D) E) dakilerden hangisidir?
6 5 4 2 4
m n m −1
A) B) C)
m−n m+n m+n
m +1 m−n
D) E)
m−n m+n

15. Aşağıdakilerden hangisi,


cos 85° − cos 25°  11π 
11. cos  x − 
sin125°  2 
işleminin sonucu kaçtır?
ifadesi ile özdeştir?
1 1 3
A) –1 B) − C) D) 1 E) A) sinx B) cosx C) –sinx
2 2 2
D) –cosx E) –1

16. x2 + mx – n = 0

denkleminin kökleri sin2q ve cos2q dır.

12. cos22,5° ⋅ sin22,5° m = 8n olduğuna göre, q açısının en küçük pozitif


değeri kaç derecedir?
10. SINIF MATEMATİK

çarpımının değeri kaçtır?


A) 15 B) 22,5 C) 30
2 2 3
A) 0 B) C) D) E) 1
4 2 2 D) 45 E) 60

1. E 2. E 3. B 4. A 5. E 6. D 7. C 8. B 9. C 10. D 11. A 12. B 13. C 14. E 15. C 16. B

376
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 12

3 7 5. tanq + cotq = 8 ⋅ cos2q


1. arcsin + arcsin
4 4
denklemini sağlayan en küçük dar açı kaç rad-
toplamının değeri aşağıdakilerden hangisidir? yandır?
π π π 3π π π π π π
A) B) C) D) E) p A) B) C) D) E)
6 3 2 4 24 18 12 6 3

6. f(x) = –5sec3(2x + 7) + 12
2. x2 – (a + 3)x – 2a + 9 = 0
fonksiyonunun esas periyodu aşağıdakilerden
denkleminin kökleri tanq ve cotq dır.
hangisidir?
1 1
Buna göre, + toplamının değeri kaç- π 2π 5π
tanq cotq A) B) C) D) p E) 2p
tır? 2 3 6

A) –7 B) –4 C) 0 D) 4 E) 7

7. cot(x + 20°) = tan(2x – 5°)

denkleminin (0, 90°) aralığındaki köklerinin topla-


π  mı kaç derecedir?
cos  − x 
sin( π − x )  2 
3. − A) 80 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130
cot x − csc x cot x + csc x
ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisi-
dir?

A) –2 B) –1 C) 0

D) cotx E) 1

8. � ABC bir üçgen


���
 ) = 45°
m(BAD
���

� �  ) = 30°
m(DAC

|AB| = 4 birim
p
4. a + q = olduğuna göre, � � � |AC| = 6 birim
6
| BD |
 sin α cos α  1 Yukarıdaki verilere göre, oranı kaçtır?
 + ⋅ | DC |
10. SINIF MATEMATİK

 sin θ cos θ  csc 2α


2 2
ifadesinin değeri kaçtır? A) 6 B) C)
2 3
2 3 1 2 2 2 3
A) 2 B) 1 C) D) E) D) E)
2 2 2 3 3

377
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 12

9. 0 < a < 90° olmak üzere, 3


13. sin x − cos y =
3
3
cosα = 2
5 sin y − cos x =
3
olduğuna göre, sin(180° – a) kaçtır? olduğuna göre, sin(x + y) nin değeri kaçtır?
5 5 4 3 4
A) B) C) D) E) 11 5 3 18 13
3 4 3 4 5 A) B) C) D) E)
18 18 11 11 18

10. 14x = p olmak üzere, 14. sin 53° ⋅ sin18° + sin 37° ⋅ sin 72°
sin125°
cos 7 x − cos15 x işleminin sonucu kaçtır?
sin 6 x
1 3
A) –1 B) 0 C) D) E) 1
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangi- 2 2
sidir?

A) –1 B) 0 C) 1

D) tan6x E) –cot6x

15. 0 < x < p olmak üzere,


4

 3π 
a = cos  + x
 2 
π 
b = sin  + x 
2 
11. sin25° = m
c = tan(2π − x )
olduğuna göre, cos110° ⋅ cos20° çarpımının m
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi
türünden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
doğrudur?
1
A) − m2 B) 1 – 2m2 C) 2m2 – 1
2 A) c < b < a B) b < c < a C) a < c < b
1 1
D) m2 − E) m2 + D) c < a < b E) b < a < c
2 2

sin x − 4 sin2 x − 6 cos2 x


16. − sin x
2 sin x − 3
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
3
12. sin x = dir?
4
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, cos2x in değeri kaçtır? A) –1 B) 1 C) 2


1 3 1 1 3
A) − B) − C) − D) E) D) sinx E) cosx
2 8 8 8 8
1. C 2. E 3. A 4. B 5. A 6. D 7. C 8. D 9. E 10. C 11. D 12. C 13. A 14. E 15. D 16. C

378
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 13

1. Ölçüsü 1260° olan açının esas ölçüsü kaç dere- 5. cos2x + 2sinx + sin2x = 2
cedir?
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
A) 90° B) 120° C) 150° hangisidir?
π π π 2π 5π
D) 180° E) 210° A) B) C) D) E)
4 3 2 3 6

2. 5a + 4sin3x = 2
6. cos2x + 3sinx ⋅ cosx + sin2x = 3
eşitliğini sağlayan kaç farklı a tam sayısı vardır?
denkleminin [0, 2p) aralığında kaç tane kökü var-
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 dır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8

3. a = sin20°

b = cos20°

c = tan160° 7. Aşağıdakilerden hangisi sin(p – x) ifadesine eşit-


tir?
d = cot160°  3π 
A) cos  + x  B) sin(p + x)
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi  2 

doğrudur?  3π   3π 
C) sin  − x D) cos  − x
 2   2 
A) d < c < b < a B) c < d < a < b
π 
E) cos  + x 
C) d < c < a < b D) b < a < d < c 2 

E) a < b < c < d

p 8. sin70° = x
4. a= olduğuna göre,
18
olduğuna göre, cos55° ⋅ cos35° çarpımının x tü-
sin 3α ⋅ cos α ründen eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
10. SINIF MATEMATİK

cos 7α + cos 5α
x 3x
A) B) x C)
ifadesinin değeri kaçtır? 2 2
1 1 x 3 x 3
A) –1 B) − C) 0 D) E) 1 D) E)
2 2 2 3

379
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 13

9. f(x) = arcsin(5 – x) 13. � ABC bir üçgen


 ) = 30°
m(BAD
fonksiyonunun en geniş tanım aralığı aşağıdaki-
��� �
lerden hangisidir? |BD| = |DC|
� ��
|AB| = 8 birim
A) 4 ≤ x ≤ 6 B) 3 ≤ x ≤ 5 C) 5 ≤ x < 8
|AC| = 12 birim
D) 4 ≤ x ≤ 7 E) –1 ≤ x ≤ 1 � � � ) = x
m(DAC

Yukarıdaki verilere göre, sinx kaçtır?


1 1 1 2 3
A) B) C) D) E)
2 3 4 3 4

10. f(x) = (7 + sinx) ⋅ (2 – sinx)

fonksiyonunun en büyük değeri kaçtır?


49 81
A) 2 B) 7 C) 18 D) E) tan2 (arcsin(0, 2))
4 4 14.
cos2 (arctan(0, 5))

işleminin sonucu kaçtır?

5 12 12 5
A) B) C) D) E) 18
96 5 13 13

11. � BAC bir dik üçgen


[AE] ^ [CD]
� [BA] ^ [AC]

� |DE| = 2 birim 15. � ABC bir üçgen

� � |AE| = |BD| = 5 birim
|EC| = 8 birim
� � �
 ) = m(DCB
) �
m( ACD |AD| = 3 birim
) = x
m( ABC � � |EC| = 2 birim

� |DE| = 7 birim
Yukarıdaki verilere göre, tanx kaçtır? � � �
|BC| = x
4 3 4 5 5
A) B) C) D) E)
5 4 3 4 3 Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç birimdir?

A) 9 B) 11 C) 12 D) 13 E) 15

12. 90° < x < 180° olmak üzere,


 π   15π 
1 16. cos  − − α  + cos(8π + α ) + cos  + α
tan( x + 45°) =  2   2 
3
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
10. SINIF MATEMATİK

olduğuna göre, cos2x in değeri kaçtır?


A) sin2a B) sina C) cosa
1 2 1 3 4
A) B) C) D) E)
5 5 2 5 5 D) –cosa E) –sina

1. D 2. B 3. C 4. D 5. E 6. B 7. A 8. A 9. A 10. C 11. B 12. D 13. B 14. A 15. D 16. C

380
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 14

2p tan x tan x
1. Ölçüsü radyan olan açının derece cinsinden 5. − =4
5 1 − cos x 1 + cos x
değeri aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, sinx aşağıdakilerden hangisidir?

A) 24° B) 36° C) 72° D) 84° E) 96° 1 3 1


A) B) 1 C) D) − E) –1
2 2 2

6. arccos4x = arcsin3x
2. p derecelik açının radyan cinsinden değeri aşağı-
denklemini sağlayan x in pozitif değeri kaçtır?
dakilerden hangisidir?
1 1 3 1 1
π A) B) C) D) E)
A) p B) 180 C) 4 2 5 3 5
180
π2 π2
D) E)
180 360

 5   2
7. cos  arc cot  + sin  arctan 
12  3
 
toplamının değeri kaçtır?

5 13 5 + 2 13 2 + 13
3. � ACB bir dik üçgen A) B) C)
3 13 13
[AC] ^ [CB]
2+ 7 3

� ) = x D) E)
m( ADB 7 2
) = y
m(DBC

3
� � sin x =
5

Yukarıdaki verilere göre, coty kaçtır?


9 3 4 5 4 8. a = cos195°
A) B) C) D) E)
16 4 5 4 3
b = sin355°

c = tan235°

d = cot165°

olduğuna göre, a, b, c, d nin işaretleri sırasıyla


10. SINIF MATEMATİK

aşağıdakilerden hangisidir?

4. –p radyanlık açının esas ölçüsü kaç derecedir? A) –, +, +, – B) –, +, –, – C) +, –, +, –

A) 0 B) 90 C) 180 D) 270 E) 340 D) –, –, +, – E) +, +, –, –

381
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 14

9. tan x + cot x = 3 13. cos 2x + cos 6 x + cos10 x


sin 2x + sin 6 x + sin10 x
olduğuna göre, tan2x + cot2x toplamının değeri
ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-
kaçtır?
dir?
A) 1 B) 2 C) 5 D) 7 E) 9
A) 1 B) cos6x C) sin6x

D) tan6x E) cot6x

10. cot80° = x

olduğuna göre, tan20° nin x türünden eşiti aşağı-


dakilerden hangisidir?
14. � ABC bir üçgen
2x 2x x2 − 1
A) B) C)  ) = m( ABC
 ) = 2x
x2 − 1 1 − x2 2x 2m( ACB
� �
x2 − 1 x2 |AB| = 4 birim
D) E)
2 2
�� � |AC| = 6 birim
� �

Yukarıdaki verilere göre, cosx in değeri kaçtır?


3 3 3 2
A) B) C) D) E) 1
4 2 5 5

11. m, n ∈ R olmak üzere,


n = 3m – 2cosx

–1 < m < 5

olduğuna göre, n nin alabileceği kaç farklı tam


sayı değeri vardır?
15. sin(α + 10°) + cos(80° − α ) = 3
A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22
eşitliğini sağlayan a dar açısı kaç derecedir?

A) 10 B) 20 C) 25 D) 30 E) 50

1
12. tan α =
3
1
tan θ = x 
4 16. f ( x ) = arccos  − 4 
2 
olduğuna göre, tan(a – q) nın değeri aşağıdakiler-
fonksiyonunun tanımlı olduğu aralıkta kaç farklı
10. SINIF MATEMATİK

den hangisidir?
x tam sayısı vardır?
1 5 1 2 1
A) B) C) D) E)
8 12 13 13 8 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

1. C 2. D 3. B 4. C 5. A 6. E 7. B 8. D 9. A 10. B 11. D 12. C 13. E 14. A 15. E 16. C

382
10 BÖLÜM
TRİGONOMETRİ
BÖLÜM TESTİ 15

1. 2cos2x + cos2x = 2 5. csc α + sec α = 2 2

denkleminin [0, 2p) aralığındaki köklerinin topla- denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden
mı aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir?
5π 5π 4π 3π
A) B) C) D) E) 2p 6π 11π 5π 3π 5π
6 4 3 2 A) B) C) D) E)
5 12 6 5 12

sin2 ( x + y ) − sin2 ( x − y )
2.
4 ⋅ sin2 x ⋅ cos2 y
6. sinx + cosx = 0
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
denkleminin [0, 2p) aralığındaki kökler toplamı
A) cotx ⋅ tany B) sinx ⋅ cosy
aşağıdakilerden hangisidir?
C) cosx ⋅ coty D) tanx ⋅ coty 3π 5π 7π
A) B) 2 C) D) 3p E)
2 2 3
E) tanx ⋅ siny

3.
sin(36π) 7. sin75° ⋅ cos75° ⋅ cos150°
sin 36°
çarpımının eşiti kaçtır?
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
3 3 3
A) sin10° B) tan10° C) –1 A) B) C) −
2 4 2
D) 0 E) 1 3 3
D) − E) −
4 8

sin2 x
4.
cos x + tan2 x − sec 2 x
2
8.
10. SINIF MATEMATİK

sin2(x + 30°) + sin2(60 – x)


ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
toplamının değeri kaçtır?
A) 1 B) tanx C) cscx
3 2
A) 3 B) 2 C) 1 D) E)
D) cotx E) –1 2 2

383
10. BÖLÜM TRİGONOMETRİ ������������ �
BÖLÜM TESTİ 15

9.  = 30°, m(ACB)
Bir ABC üçgeninde, m(ABC)  = 45° 13. � ABC bir üçgen
� |AD| = 3 birim
ve |AB| = 4 birim olduğuna göre, |AC| kaç birim-
� � |AE| = 2 birim
dir? |DE| = 7 birim
2 � |AB| = 4 birim
A) 2 2 B) 2 C)
2
|AC| = 5 birim
3 3 � � �
D) E) |BC| = x
2 4
Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç birimdir?

A) 6 B) 4 2 C) 3 3

D) 5 E) 21

10. sin20° = x

olduğuna göre, cos20° nin x türünden eşiti aşa-


ğıdakilerden hangisidir?

A) x B) x2 + 1 C) 1 − x2 14. csc2x(sin4x + cos4x – 1)

D) 1 + x2 E) x2 – 1 ifadesinin en sade eşiti aşağıdakilerden hangisi-


dir?

A) –2cos2x B) cot2x C) tan2x

D) 2sec2x E) –2sin2x

11. 10x = p olmak üzere,


cos 4 x − cos 2x
cos 6 x + cos 2x
15. tanq(1 + cos2q) = sin70°
işleminin sonucu kaçtır?
eşitliğini sağlayan q açısının en küçük pozitif de-
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
ğeri kaç derecedir?

A) 15 B) 20 C) 30 D) 35 E) 40

12. 0 < a < p olmak üzere,


2 16. x = tan160° – tan190°
1 y = sin50° – cos50°
sin α − cos α =
3
z = tan80° – cot50°
olduğuna göre, sin2a – cos2a farkı aşağıdakiler-
den hangisine eşittir? olduğuna göre, a, b, c nin işaretleri sırasıyla aşa-
3 2 3 4 ğıdakilerden hangisidir?
A) B) C)
10. SINIF MATEMATİK

9 9 9
A) +, +, + B) –, –, – C) –, +, +
17 2
D) E)
9 3 D) –, +, – E) +, –, +

1. E 2. A 3. D 4. E 5. B 6. C 7. E 8. C 9. A 10. C 11. B 12. D 13. E 14. A 15. D 16. C

384

You might also like