You are on page 1of 30

Logaritma 1.

ÜNİTE
BAN Z5

Bilgi Örnek 3

Üstel Fonksiyon f : R "R+, g : R "R+


a ≠ 1 ve pozitif bir reel sayı olmak üzere, y = f(x) = ax olmak üzere f(x) = (2m – 11)x ve g(x) = (11 – m)x
fonksiyonuna "üstel fonksiyon" denir. fonksiyonları birer üstel fonksiyon belirtiyor.
Örneğin;
Buna göre m'nin alacağı tam sayı değerleri top-
f(x) = 2x, lamını bulunuz.

g(x) = 3x−1,
1 x+1
h(x) = c m ,
2

k(x) = ^ 3 h
3x - 1

gibi Örnek 4
f(x) = 23x–1
Örnek 1
olduğuna göre, f(1) – f(0) değerini bulunuz.
f : R "R+, f(x) = (4n – 23)x
fonksiyonu üstel fonksiyon olduğuna göre, n'nin
en geniş değer aralığını bulunuz.

Örnek 5
f(x) = 3x–1
f (2x + 1)
olduğuna göre, ifadesinin eşitini bulu-
f (x - 2)
nuz.

Örnek 2

f : R "R+,
m+4 x
f(x) = c m
9-m
fonksiyonu üstel fonksiyon olduğuna göre, m'nin Örnek 6
alabileceği kaç farklı tam sayı değeri olduğunu
bulunuz. f(x) = 23x+1 – 3
olduğuna göre, f(1) + f(x + 1) ifadesinin eşitini
bulunuz.

7
1. ÜNİTE Logaritma

Bilgi Örnek 9
Üstel Fonksiyon Grafiği f(x) = 3x+1
a ≠ 1 ve a > 0 olmak üzere, f(x) = ax fonksiyonunun fonksiyonunun grafiğini çiziniz.
grafiği,
0 < a < 1 ise f(x) AZALAN
a > 1 ise f(x) ARTAN
şekilde olacaktır.
y y
y = ax

y = ax 1
1

0 x 0 x

Örnek 10
01a11 a21
d n d n f(x) = 3 . 2x–1
Azalan Artan
fonksiyonunun grafiğini çiziniz.
Örnek 7

1 x
y=c m
3
fonksiyonunun grafiğini çiziniz.

Örnek 11
f(x) = 2–2x–1
Örnek 8
fonksiyonunun grafiğini çiziniz.
f(x) = 2x
fonksiyonunun grafiğini çiziniz.

8
Logaritma 1. ÜNİTE
Örnek 12 Not

3 -x + 1 log  a  b = c ´ b = a  c
f : R "R+ olmak üzere, f(x) = c m fonksiyonu
4
veriliyor. Taban Taban
Buna göre, Yukarıdaki ifadede görüldüğü gibi a sayısı taban olma
özelliğini kaybetmez.
I. f, örten fonksiyondur.
II. f, birebir fonksiyon değildir.
III. f, artan bir fonksiyondur. Örnek 14
ifadelerinden hangisi veya hangilerinin doğru
Aşağıdaki ifadelerin eşitini karşılarına yazınız.
olduğunu bulunuz.
a. 3x = 4 ise x =

b. 2a = 5 ise a =

c. 4y = 3 ise y =

Örnek 13 d. 2–x = 3 ise x =

f : R "R+ olmak üzere,


f(x) = (3a – 4)x fonksiyonu azalan bir fonksiyon e. 3x+1 = 12 ise x =
olduğuna göre, a'nın değer aralığını bulunuz.

f. 4x–1 = 3 ise x =

Örnek 15
Aşağıdaki denklemlerde x değerlerini bulunuz.
a. log3x = 2 ise x = ?

Bilgi
b. log2(x + 1) = 3 ise x = ?
Logaritma Fonksiyonu
a ≠ 1 ve a > 0 olmak üzere, f(x) = ax üstel fonksiyo-
nunun tersi olan f–1(x) = logax fonksiyonuna "logaritma c. log216 = x ise x = ?
fonksiyonu" denir.
logab = c
a : Taban d. logx27 = 3 ise x = ?
b : Logaritması alınan sayı
c : Logaritma işleminin sonucu

9
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 16 Örnek 20
Uygun tanım aralığında f(x) = 2x ise f–1(x) i bu- Uygun tanım aralığında f(x) = 2 . 5–x+2 ise f–1(x) i
lunuz. bulunuz.

Örnek 17 Örnek 21
Uygun tanım aralığında f(x) = 3x–1 ise f–1(x) i Uygun tanım aralığında f(x) = log2x ise f–1(x) i
bulunuz. bulunuz.

Örnek 18 Örnek 22
Uygun şartlarda tanımlı f fonksiyonu için, Uygun tanım aralığında f(x) = log3(x + 1) ise f–1(x) i
bulunuz.
f(x) = 2 . 3x+1 ise f–1(x) i bulunuz.

Örnek 19 Örnek 23
Uygun şartlarda tanımlı f fonksiyonu için, Uygun şartlarda tanımlı f(x) = 2 . log3(2x – 1) ise
1 f–1(x) i bulunuz.
f(x) = . 3–x+1 ise f–1(x) i bulunuz.
2

10
Logaritma 1. ÜNİTE
BAP4R

Örnek 24 Bilgi
Uygun şartlarda tanımlı f fonksiyonu için, Logaritma Fonksiyonunun
1
f(x) = . log(3 – x) – 1 ise f–1(x) i bulunuz. En Geniş Tanım Aralığı
3

f(x) = logg(x)h(x) fonksiyonunun en geniş tanım aralığı


g(x) ≠ 1
g(x) > 0
h(x) > 0
şartlarını sağlayan x değerlerinden oluşur.

Örnek 25 Örnek 28
Uygun tanım aralığında f(x) = 4 – log4(3x – 1) ise f(x) = logx(5 – x)
f–1(x) i bulunuz.
fonksiyonunun en geniş tanım aralığını bulunuz.

Örnek 26 Örnek 29
3x - 1
Uygun tanım aralığında f(x) = log2 c m ise
f(x) = log(x+2)(5 – x) + log(x+2)(x + 4)
–1 x+2
f (x) i bulunuz. fonksiyonunun en geniş tanım aralığını bulunuz.

Örnek 27 Örnek 30
2x f(x) = log3(mx2 + (2m – 1)x + m + 1)
Uygun şartlarda tanımlı f(x) = . log3 c m ise
1
3 3
f–1(x) i bulunuz. fonksiyonu ∀x � R için tanımlı olduğuna göre
m'nin değer aralığını bulunuz.

11
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 31 Bilgi
f(x) = log3(x2 – 7x – 18) Bayağı (Onluk) Logaritma Fonksiyonu
fonksiyonunun en geniş tanım aralığını bulunuz. Tabanı 10'a eşit olan logaritma fonksiyonuna "bayağı
(onluk) logaritma fonksiyonu" denir.
Taban = 10 iken yazılmaz.
Yani,
log10x = logx
şeklinde ifade edilir.
log103 = log3
log10ñ7 = logñ7
Örnek 32 log10(a + 3) = log(a + 3)
f(x) = log(x–2)(9 – x)
fonksiyonunun en geniş tanım aralığındaki x tam
sayı değerleri toplamını bulunuz.
Bilgi
Doğal Logaritma Fonksiyonu
e = 2, 718 ... olmak üzere,
Tabanı e sayısına eşit olan logaritma fonksiyonuna
"doğal logaritma fonksiyonu" denir
Taban = e iken yazılmaz.
Yani,
Örnek 33
logex = lnx şeklinde ifade edilir.
f(x) = log(x–3)(x2 + 4x – 21)
loge5 = ln5
fonksiyonunun en geniş tanım aralığını bulunuz. logea = lna
loge(2x + 1) = ln(2x + 1)

Bilgi
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri
1) 1 sayısının tüm tabanlardaki logaritması 0'dır.
Örnek 34
loga1 = 0
f(x) = log(x+3)(4 –x2) + log3(–x2 + 3x)
log1 = 0
fonksiyonunun en geniş tanım aralığını bulunuz. ln1 = 0

2) Taban ile logaritması alınan sayı aynı ise sonuç 1'dir.


logaa = 1 (a ≠ 1, a > 0)
log33 = 1
log10 = 1
lne = 1

12
Logaritma 1. ÜNİTE
Bilgi Örnek 38
3) logab x = x . logab'dir. log23 = a, log25 = b olmak üzere,
log35 2 = 2 . log35 log227 + log225 – log216 ifadesinin a ve b türün-
den değerini bulunuz.
log22 7 = 7 . log22 = 7 . 1 = 7

Örnek 35
log63! + log10 + lne + log10011
toplamının sonucunu bulunuz.

Bilgi
1
4) loga  y  b = . logab'dir.
y
1
log2 3 5 = .   log25
3
1 1 1
log7 –2 7 = - .   log77 = -  . 1 = -
2 2 2

Örnek 36
Örnek 39
log28 – log39 + log5ñ5 + lne3
işleminin sonucunu bulunuz. log93 + log0,110 – logñ5 5
işleminin sonucunu bulunuz.

Örnek 37
Örnek 40
1
log3 - log2 3 4 log 2 2 - log3 27
9 1
- ln log 5 log
log5 25 + log2 2-3 e2 1 + 0, 01 10
5
işleminin sonucunu bulunuz. işleminin sonucunu bulunuz.

13
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 41 Örnek 44
log32 = x, log25 = y olmak üzere,
log 3
3 + log3 5
5
log272 – log165 + log497 ifadesinin x ve y türün-
işleminin sonucunu bulunuz.
den değerini bulunuz.

Bilgi

5) loga   y   b  x = x . logab'dir.
y
Örnek 45
2
log2 3 5  2 = .   log25
3 log 3
a + log 0, 001
a
1
1
3 . 1 ln e - log3 m
m
log3-2 7 3 = log3 7 = - . log3 7
-2 6 işleminin sonucunu bulunuz.
5 5 5
log1632 = log2 4   2  5 = .   log22 = . 1 =
4 4 4
1
3 1/3 3 . 2 2
log 3
3 = log31/2 3 = log3 3 = .1 =
1 3 3
2

Örnek 42
log0,090,3 — log25125 + log     8
ñ2
ifadesinin eşitini bulunuz. Bilgi
6) loga(x . y) = logax + logay
Pozitif iki reel sayının çarpımının logaritması, logarit-
malarının toplamına eşittir.
log2(5 . 3) = log25 + log23
ln(7 . 2) = ln7 + ln2
log(3 . 11) = log3 + log11
Örnek 43
x = y3 olmak üzere,
logxy2 — logx2y3 işleminin sonucunu bulunuz. Not
log(10) = log(2 . 5)
1 = log2 + log5
O halde,
log5 = 1 — log2 veya log2 = 1 — log5
olarak yazılabilir.

14
Logaritma 1. ÜNİTE
Örnek 46 Örnek 50
log23 = a, log25 = b olmak üzere, log2 = 0,301, log3 = 0,477 ise,
log2135 sayısının a ve b türünden değerini bulu- log180'in değerini bulunuz.
nuz.

Örnek 51
Örnek 47
1 2 999
log2 = x, log3 = y olmak üzere, log + log + ... + log
2 3 1000
log360'ın x ve y türünden değerini bulunuz. işleminin sonucunu bulunuz.

Örnek 52
Örnek 48
log99! = x olduğuna göre,
log7600 = x, log72 = y, log73 = z ise,
log100! in x türünden değerini bulunuz.
log75'in x, y ve z türünden değerini bulunuz.

Bilgi
Örnek 49
7) loga d y n = loga x - loga y
x
log2 = a, log7 = b ise,
Pozitif iki reel sayının bölümünün logaritması, loga-
log175'in a ve b türünden değerini bulunuz. ritmalarının farkına eşittir.
10
log3 c m = log3 10 - log3 7
7
12
ln c m = ln 12 - ln 5
5
m+2
log c m = log (m + 2) - log (n - 1)
n-1

15
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 53 Örnek 56
log5150 — log56 25log5 3 + 81log3 2

işleminin sonucunu bulunuz. 16log2 3

işleminin sonucunu bulunuz.

Örnek 54 Örnek 57
— log4 + 3log2 = (x + 1) . log18
2log3 
23 + log2 5 = 7x + 12 ise,
olduğuna göre x değerini bulunuz.
x değerini bulunuz.

Örnek 55 Örnek 58

log 5 8 - log 5 27 + log 5 125 3log x 5 + 5log x 3 = 50 ise,



10
log c m x değerini bulunuz.
3
işleminin sonucunu bulunuz.

Bilgi Bilgi
8) Sayının kuvveti logaritmik ise, 9) Taban Değiştirme Kuralı
loga y
a logb c = clogba log x y =
loga x
a loga b = blogaa = b1 = b yani, a loga b = b'dir. +
(a, x � R ve a ≠ 1, x ≠ 1) a tabanı keyfi olarak seçilir.

16
Logaritma 1. ÜNİTE
Örnek 59 Örnek 62

log3 25 log7 125 log32 = m, log35 = n olmak üzere,


log25 = a olduğuna göre, +
log3 8 log7 16 log60120 ifadesinin m ve n türünden değerini
ifadesinin a türünden değerini bulunuz. bulunuz.

Not Bilgi

log b 1
ln b 10) loga b = 'dır.
loga b = = şeklinde yazılabilir. logb a
log a ln a
Yani logab . logba = 1'dir.
1
Dolayısıyla logab = x ise logba = 'tir.
Örnek 60 x

log2 = a, log3 = b olmak üzere,


Örnek 63
log2716 ifadesinin a ve b türünden değerini bu-
lunuz. log1627 . log8132
işleminin sonucunu bulunuz.

Örnek 61
ln3 = x, ln5 = y olmak üzere,
Örnek 64
log1545 ifadesinin x ve y türünden değerini bu-
lunuz. 1 1 1
+ +
log2 70 log7 70 log5 70

işleminin sonucunu bulunuz.

17
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 65 Örnek 69
3 1 2 log32 = x, log25 = y olmak üzere,
+ +
log2 360 log5 360 log3 360
log1545 ifadesinin x ve y türünden değerini bu-
işleminin sonucunu bulunuz. lunuz.

Örnek 66 Örnek 70
log23 = a ve log35 = b olmak üzere, 3
, log y z = 4 ise, log y f p
1 x .z
log x y =
log3200 ifadesinin a ve b türünden değerini bu- 3 y2
lunuz. ifadesinin sonucunu bulunuz.

Örnek 67 Örnek 71
log27 = x olduğuna göre, logx.yz = 5 ise,
log728 ifadesinin x türünden değerini bulunuz. logzx.y.z ifadesinin eşitini bulunuz.

Örnek 68 Örnek 72
2 log23 = x, log35 = y ve log57 = z olduğuna göre,

2
1+ log245500 ifadesinin x, y ve z türünden değerini
log3 2
bulunuz.
ifadesinin eşitini bulunuz.

18
Logaritma 1. ÜNİTE
Örnek 73 Örnek 77
ln2 = a, log3e = b olduğuna göre, a = log29, b = log38 olmak üzere,
log12e18e ifadesinin a ve b türünden değerini 12a.b sayısının asal olmayan pozitif bölen sayısını
bulunuz. bulunuz.

Bilgi
11) logab . logbc . logcd = logad dir.

Örnek 74 Örnek 78

log89 . log27ñ5 . log2564 log849 . log 125 . log5ñ3 = a olduğuna göre,


ñ7

işleminin sonucunu bulunuz. log2732 sayısının a türünden değerini bulunuz.

Örnek 75
3
log3 7 . log 25. log 4
5 8 7

işleminin sonucunu bulunuz.


Örnek 79
ABC dik üçgen, A

m(ABC) = 90o,
|AB| = log89 br,
|BC| = log2716 br
B C

Örnek 76 Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin alanını


bulunuz.
1 3
log . log 1 3 . log 1 121
11 8 4
3 2

işleminin sonucunu bulunuz.

19
1. ÜNİTE Logaritma

BAP4 U

Bilgi Örnek 83
Logaritmalı Denklemler log5(3x + 2)—log5(2x—1) = 1
a � R+ —{1} olmak üzere, denklemini sağlayan x değerini bulunuz.
logaf(x) = logag(x) ise f(x) = g(x), ^f ] xg, g ] xg 2 0h
logaf(x) = b ise f(x) = ab dir. ]f] xg 2 0g

Örnek 80
log3(x+1) = log3(2x—5)
denklemini sağlayan x değerini bulunuz. Örnek 84
1
log x2 + log = 2 log 6 - log x3
x3
denklemini sağlayan x değerini bulunuz.

Örnek 81
log8(x2) = 2 . log2ñ6 ise,
Örnek 85
logx36 ifadesinin eşitini bulunuz.
2
ln e x o = 4, ln(x . y2) = 7 olduğuna göre,
y
x . y çarpımını bulunuz.

Örnek 82
Örnek 86
ln(x—3) + ln(x + 1) = 2ln2ñ3
denklemini sağlayan x değerini bulunuz. 6. log7 x 32
= log7
log7 49 x2
denklemini sağlayan x değerini bulunuz.

20
Logaritma 1. ÜNİTE
Örnek 87 Örnek 91
log3(2x—1) = 2 7—log2(4—log2(x2—5)) = 6
denklemini sağlayan x değerleri çarpımını bulu-
denklemini sağlayan x değerini bulunuz.
nuz.

Örnek 88 Örnek 92
log3(log5(3x + 1)) = 1 log(ñx—1) + log(ñx + 1) = 2
denklemini sağlayan x değerini bulunuz. denklemini sağlayan x değerini bulunuz.

Örnek 89 Örnek 93
1 + log3(2—log(x3 + 2)) = 1 xlogx = 104
denklemini sağlayan x değerini bulunuz. denkleminin çözüm kümesini bulunuz.

Örnek 90 Örnek 94
log (log2(log3(2x + 1))) = 0 xlog2x = 64 . x
ñ3 
denkleminin kökünü bulunuz. denkleminin çözüm kümesini bulunuz.

21
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 95 Örnek 99
xlnx = e12 . x4 9x —3x+2 + 14 = 0
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. denkleminin kökler çarpımını bulunuz.

Örnek 96 Örnek 100


log3x — logx3 = 2 — ex) — 2x = 0
ln(20 
denklemini sağlayan x değerleri çarpımını bulu- denkleminin kökünü bulunuz.
nuz.

Örnek 97 Örnek 101


log2x + logx2 = 24 log2x + log2(x — 4) = 5
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. denkleminin çözüm kümesini bulunuz.

Örnek 98 Örnek 102


3 log9(x—2) + log9(x2—4) — log9(x + 2) = 1
3logx + =4
3log x denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
denkleminin kökler toplamını bulunuz.

22
Logaritma 1. ÜNİTE
Örnek 103 Örnek 105
21x + 10 = 2 . 3x + 5 . 7x log 1 (9 - x) < log 1 (x + 3)
3 3
denklemini sağlayan x değerleri çarpımını bulu-
nuz. eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

Örnek 106
log 1 (x + 2) ≥ 0
2
Örnek 104
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
^1 - log3 xh^
1 + log2 x h
=1
denklemini sağlayan x değerleri toplamını bulu-
nuz.

Örnek 107

> —3

eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

BAP5 F

Bilgi
Logaritmalı Eşitsizlikler
a � R+ —{1} olmak üzere,
logaf(x) < logag(x) ise,

\ 0 < a < 1 iken f(x) > g(x) ve f(x) > 0, g(x) > 0 dır.
Örnek 108
(yön değişir)
log3(4x—1) < log3(3x + 4)
\ a > 1 iken f(x) < g(x) ve f(x) > 0, g(x) > 0 dır.
(yön değişmez) eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

logaf(x) < b ise,

\ 0 < a < 1 iken f(x) > ab ve f(x) > 0 dır.


(yön değişir)

\ a > 1 iken f(x) < ab ve f(x) > 0 dır.


(yön değişmez)

23
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 109 Örnek 113

log 1 (3x + 1) ≥ log 1 (2x - 3) — log3x| ≤ 2


|1 
2 2
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

Örnek 110

log 1 (3x - 5) ≥ —1
4

eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz. Örnek 114

log2(x — 1)> log 1 (x + 1)
2

eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

Örnek 111
1 ≤ log3(x + 1) < 2
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

Örnek 115
log (x — 2) + log (x + 2) ≤ 2
ñ5     ñ5    
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

Örnek 112
log2 (log3(x — 1) ≤ 0
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

24
Logaritma 1. ÜNİTE
BAP5 N

Bilgi Örnek 118


Logaritma Fonksiyonunun Grafiği f(x) = log(x — 1)
a ≠ 1 ve a > 0 olmak üzere, fonksiyonunun grafiğini çiziniz.
f(x) = logax fonksiyonunun grafiği,
0 < a < 1 ise AZALAN
a > 1 ise ARTAN
şeklinde olacaktır.
y y

0 1 x 0 1 x
f(x) = logax f(x) = logax Örnek 119
01a11 a21
d n d n f(x) = ln(x + 1)
Azalan Artan
fonksiyonunun grafiğini çiziniz.
Uyarı
a > 0 ve a ≠ 1 olmak üzere,
f(x) = ax üstel fonksiyonunun grafiği ile
f—1(x) = logax logaritma fonksiyonunun grafiği
y = x doğrusuna (I. açıortay doğrusu) göre simetriktir.

Örnek 116

f (x) = log 1 x
2

fonksiyonunun grafiğini çiziniz. Örnek 120


y
y = loga(bx + c)

A(4,1)
x
2 3

Örnek 117 Şekilde y = loga(bx + c) fonksiyonunun grafiği veril-


miştir.
f (x) = log3 x
Buna göre a . b + c ifadesinin değerini bulunuz.
fonksiyonunun grafiğini çiziniz.

25
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 121 Örnek 123


y y
f(x) = logax
C f(x) = log (x + a)
3
1
Ac , 2m D
4
x
x A B

x=1
Yukarıdaki şekilde f(x) = logax fonksiyonunun grafiği
verilmiştir. Yukarıdaki şekilde C ve D köşeleri f(x) = log3(x + a)
1 eğrisi üzerinde olan ABCD yamuğu verilmiştir.
Buna göre f d f c mn değerini bulunuz. A(4, 0) ve B(28, 0)
256
Buna göre, Alan(ABCD) değerini bulunuz.

Örnek 122 Örnek 124


y y x=4
y = f(x)

1 f(x) = logax 2

x x
1 5
2 7
2
Yukarıdaki şekilde f(x) = logax fonksiyonunun grafiği
verilmiştir. Yukarıdaki şekilde f(x) = loga(b + cx) eğrisinin grafiği
1 verilmiştir.
Buna göre f c m + f-1 (2) toplamının sonucunu
25 Buna göre a — b + c ifadesinin değerini bulunuz.
bulunuz.

26
Logaritma 1. ÜNİTE
Örnek 125 Bilgi
y Logaritmada Sıralama
y = ax y = bx
Tabanları aynı olan ifadelerde sıralama:
4
x < y < z olmak üzere,
3
2 a > 1 iken
y = logcx
1 logax < logay < logaz
y = logdx
x
1 2 3 4 0 < a < 1 iken

logax > logay > logaz
Yukarıda verilen grafiklere göre a . b — c . d işle-
minin sonucunu bulunuz.
Örnek 127
a = log217, b = log221, c = log211
sayıları veriliyor.
Buna göre a, b, c'yi sıralayınız.

Örnek 126 Örnek 128

y x = log 1 23, y = log 1 41, z = log 1 17


3 3 3
sayıları veriliyor.
y = logdx
y = logcx
Buna göre x, y, z'yi sıralayınız.

y = logbx
x
1
y = logax

Yukarıda verilen grafiklere göre a, b, c, d'yi sıra-


layınız.
Örnek 129

a = log 1 5 , b = log 1 125 , c = log 1 25


2 8 4

sayıları veriliyor.
Buna göre a, b, c'yi sıralayınız.

27
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 130 Örnek 133


x = log911, y = log8123, z = log317 log325 = x, log223 = y, log729 = z
sayıları veriliyor. sayıları veriliyor.
Buna göre x, y, z sayılarını sıralayınız. Buna göre x, y, z sayılarını sıralayınız.

Örnek 134
log328 = m, log263 = n, log551 = k
Örnek 131 sayıları veriliyor.
a = log 9, b = log 1 3 , c = log3 27 , d = log12581 Buna göre m, n, k sayılarını sıralayınız.
ñ5    25
5
sayıları veriliyor.
Buna göre a, b, c, d sayılarını sıralayınız.

Örnek 135
1 1 1
log2 = a, log5 = b, log =c
11 100 41
sayıları veriliyor.
Buna göre a, b, c sayılarını sıralayınız.
Bilgi
Tabanları farklı olan ifadelerde sıralama yapılırken
üstlü sayılardaki sıralama işlemlerinden faydalanılır.

Örnek 132
log235 = a, log373 = b, log597 = c
Örnek 136
sayıları veriliyor.
10x = 0,006, 5y = 0,008, 3z = 0,025
Buna göre a, b, c sayılarını sıralayınız.
sayıları veriliyor.
Buna göre x, y, z sayılarını sıralayınız.

28
Logaritma 1. ÜNİTE
Örnek 137 Örnek 140
log0,0008 sayısının ait olduğu aralığı bulunuz. log2 = 0,30103
log3 = 0,47712 olduğuna göre,
2430 sayısının basamak sayısını bulunuz.

Örnek 141
Bilgi
log2 = 0,30103
Basamak Sayısı Bulma
log3 = 0,47712 olduğuna göre,
Ax sayısının basamak sayısı hesaplanırken,
4512 sayısının basamak sayısını bulunuz.
Ax = y eşitliğinde
her iki tarafın 10 tabanına göre logaritması alınır.
logAx = logy
x . logA = logy
ifadesinde x . logA sayısının değeri bulunur. Bulunan bu
değer genellikle ondalıklı bir sayıdır. Bu ondalıklı sayının
tam kısmının 1 fazlası Ax sayısının basamak sayısını verir. Bilgi
Günlük Hayatta Logaritma
Örnek 138
Logaritma günlük hayatta oldukça büyük ve oldukça
log2 = 0,30103 olduğuna göre, küçük olan sayılarla yapılacak işlemler için kullanılır. Do-
layısıyla uzay bilimlerinde de logaritmadan faydalanılır.
1625 sayısının basamak sayısını bulunuz.
Ayrıca kimya alanında pH hesabında, ses şiddeti hesa-
bında, deprem şiddeti hesabında, bankacılık sektöründe
bileşik faiz hesabında ve bakterilerin çoğalma hızının
hesabında kullanılır.

Bilgi
e Sayısı
Euler sayısı veya e sayısı olarak bilinen bu irrasyonel
Örnek 139 sayı, matematikte, mühendislikte ve doğal bilimlerde
kullanılan bir sayıdır. Bildiğimiz üzere doğal logaritmanın
log3 = 0,47712 olduğuna göre,
tabanını ifade eder.
2720 sayısının basamak sayısını bulunuz.
e sayısı,   üstel ifadesinde n'nin sonsuza doğru
yaklaşması sonucu elde edilir. (Limit konusunda daha
detaylı inceleyeceğiz.)
Bu işlemin sonucunda
e = 2,718281828459... şeklinde sonsuza kadar devam
eden, ∏ sayısı gibi irrasyonel bir sayı elde edilir.

29
1. ÜNİTE Logaritma

Örnek 142 Örnek 145


Bir doktorun, hastasına verdiği bir ilacın, ilaç alınıp Bugünkü nüfusu 100000 olan bir ilçenin ortalama
kana karıştıktan t saat sonra kanında kaç miligram yıllık nüfus artışı %3'tür.
1 t
kalacağı K(t) = 100 . e 3 o şeklinde modellenmiştir. Buna göre bu ilçenin nüfusunun kaç yıl sonra
e bugünkü nüfusunun 4 katına çıkacağını bulunuz.
Buna göre, 2 saat sonra bu hastanın kanında kaç
miligram ilaç kalacağını bulunuz.

Örnek 143 Örnek 146


Bir bakteri türü her dakikada 2 katına çıkmaktadır. Bir çözeltinin pH seviyesi pH = —log[H+] şeklinde
bulunur. 0,2 mol asetikasit çözeltisi 0,00152 mol/lt
Başlangıçtaki bakteri sayısı 20000 ise, kaç daki-
hidrojen iyon konsantrasyonu içerir.
ka sonra bakteri sayısının başlangıçtakinin 100
katına çıkacağını bulunuz. (log2 @ 0,301) Buna göre asetik asitin pH'ını bulunuz.
([H+]:Hidrojen iyon konsantrasyonu) (log1,52 @ 0,18)

Örnek 144 Örnek 147


4000 lira, yıllık %20 bileşik faiz oranı üzerinden ban- Ses şiddeti ì olan bir ses kaynağının ses gücü düzeyi
kaya yatırılıyor. L = 10 . log(ì . 1012) formülü ile hesaplanır.
Buna göre kaç yıl sonra paranın faiziyle birlikte Buna göre ses şiddeti 100 watt/m2 olan bir ses
8000 lira olacağını bulunuz. kaynağının ses gücü düzeyini bulunuz.

30
BAP6 E

Logaritma 1. TEST
1. log4(2.logx5) = 1 5. ln5=m
ln7=n
eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır?

A) ò10 B) ñ5 C) 5 D) 25 E) 50 olduğuna göre, log57 eşiti aşağıdakilerden hangi-


sidir?

A) m+n B) m-n C) 5m+7n

n m
D) E)
m n

2. log7(Inx) = 0
6. log37 . log715 . log1581
eşitliğindeki x değeri kaçtır?
çarpımının eşiti kaçtır?
A) 1 B) 7 C) 10 D) e E) p
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 1

3 1
3. log5x=2 7. –
log35 log275

log7y=1

işleminin sonucu kaçtır?
olduğuna göre, log33(x+y+1) kaçtır?
A) 2 B) 1 C) 0 D) -1 E) -2
A) 2 B) 1 C) 0 D) -1 E) -2

2
4. 5log2(x ) = 625 4 log81
8. –
3 log27
eşitliğini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaçtır?
ifadesinin eşiti kaçtır?
A) -36 B) -25 C) -16 D) -9 E) 0
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

31
1. Test Logaritma

9. 3log5x + xlog53 = 18 13. xlnx = e4

olduğuna göre, x değeri kaçtır? denkleminin kökler çarpımı kaçtır?

A) 3 B) 9 C) 16 D) 25 E) 100
e3
A) 1 B) e C) e2 D) E) 10
2

10. log2 = 0,30103


14. log23 = m
olduğuna göre, 2100 sayısı kaç basamaklıdır? log52 = n

A) 29 B) 30 C) 31 D) 32 E) 33
olduğuna göre, log610'un m ve n cinsinden değeri
aşağıdakilerden hangisidir?

m+1 m m
A) B) C)
n n+1 n
n+1 m+1
D) E)
mn + n mn + m

1 1 1
11. + +
log8120 log3120 log5120

toplamının değeri kaçtır? 15. 2 ≤ log3(x + 4) < 3

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 eşitsizliğini sağlayan x tamsayıları kaç tanedir?

A) 20 B) 19 C) 18 D) 17 E) 16

12. ln(x+y) = lnx – lny


16. log 1  3  x   2
2
olduğuna göre, x’in y cinsinden eşiti aşağıdakiler-
eşitsizliğini sağlayan en büyük x tamsayısı kaçtır?
den hangisidir?
y y2 1 y
A) y – 1 B) C) D) E) A) -2 B) -1 C) 1 D) 2 E) 3
y–1 1–y y+1 2–y

32
BAP2 4

Logaritma 2. TEST
1.  x  5. log12549 . ln5 . log7e
f  x   log x 3   
 x 2
çarpımının sonucu kaçtır?
fonksiyonunun en geniş tanım aralığı
aşağıdakilerden hangisidir? 1 2 5 7
A) 1 B) C) D) E)
3 3 3 3
A) (1,2) B) (2,3) C) (3, ¥) – {4}

D) (2, ¥) – {3} E) (0, 3) – {2}

6. ln(tan40°) + lntan(50°)

toplamının değeri kaçtır?

 x 7 A) -2 B) -1 C) 0 D) 1 E) 2
2. y  log 3 x   
5x 
fonksiyonunun en geniş tanım aralığındaki
tamsayıların toplamı kaçtır?

A) -7 B) -9 C) -11 D) -20 E) -25

7. logx = 37,5265

olduğuna göre, x sayısı kaç basamaklıdır?

A) 3 B) 10 C) 36 D) 37 E) 38
3. f(x+3) = 2 – logm(x+1) ve f -1(3) = 7

olduğuna göre, m değeri kaçtır?

1 1
A) 1 B) 2 C) 5 D) E)
2 5

8. x dar açı olmak üzere,


1
4. log8 = m log5cosx – log5(sinx) =
2

olduğuna göre, log5 aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, sinx değeri kaçtır?

A)
m
B)
m
C)
m
+1 D)
3–m
E)
2m +1 A) ñ5 B) ñ6 C) ñ5 D) ñ6 E) 11
3 2 2 3 3 5 6

33
2. Test Logaritma

9. log2m = x 13. m = log43

2x + 4x = 6 n = log317

p = log23
olduğuna göre, m değeri kaçtır?

olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi


A) -3 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
doğrudur?

A) n<p<m B) p<n<m C) m<p<n



D) m<n<p E) p<m<n

10. 3a = 4b = 5c = 60

1 1 1
olduğuna göre, + + değeri kaçtır? log7(x+1)
a b c 14. 49 = 64
1 1
A) 5 B) 3 C) 1 D) E)
3 5 olduğuna göre, x değeri kaçtır?

A) -9 B) 2 C) 5 D) 7 E) 10

lnx
11. + ln2
logx
ifadesinin değeri kaçtır? 15. m tamsayı olmak üzere,

m < log7295 < m+1
A) 1 B) ln20 C) ln30
eşitsizliği veriliyor.
D) log710 E) log20
Buna göre, m2 değeri kaçtır?

A) 1 B) 3 C) 9 D) 16 E) 25

12. log5x = m . lnx

eşitliğini sağlayan m değeri kaçtır? 16. 5lnx=7ln25

1 olduğuna göre, x değeri kaçtır?


A) log2e B) log7e C)
ln5
1
D) ln5 + 2 E) log5e + 3 A) B) 5 C) 25 D) 7 E) 49
5

34
BAPE2

Logaritma 3. TEST
1. lnx= m olduğuna göre, 5. f(x)=5x+1-3

logx2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? fonksiyonunun tersi aşağıdakilerden hangisidir?

m. m+2
A) loge B) 2.m.loge C) A) log3(x+5) B) log2(x+3)-1
2 loge

e+2 C) log5(x+3)-1 D) log2(x-3)+5
D) 2.logm E)
logm
E) log5(x+2)-1

2. 15 + log3 log1000 + 6

ifadesinin eşiti kaçtır?


6. 49x – 9 . 7x +14 = 0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
gisidir?

A) {log27} B) {log72} C) {1, log72}

D) {1, log27} E) {7, log27}

3. f(x) = log7x
(gof ) (x) = x+2

eşitlikleri veriliyor.

Buna göre g(x) fonksiyonunun eşiti


aşağıdakilerden kaçtır?
 1  1  1 
7. log5  1   log5  1   ....  log5  1 
7  2  3  49 
A) 7x – 2 B) 7x + 2 C) + 2
x
toplamının eşiti kaçtır?
D) 7x + 2 E) x3 + 2
A) 3 B) 2 C) 1 D) 0 E) -1

4. log100! = m
8. (lnx)2 – lnx4 – 140 = 0
olduğuna göre, log99! un değeri aşağıdakilerden
hangisidir? eşitliğini sağlayan x değerleri çarpımı kaçtır?

A) 2m B)
m
C) m+2 D) m-2 E) m3 A) 1 B) e C) e2 D) e3 E) e4
2

35
3. Test Logaritma

9. Yandaki şekilde 
13. log (log2 (x – 4)) ≥ – 2
ABC dik üçgeni verilmiştir. �
|CB| = log536 eşitsizliğini sağlayan kaç x tamsayısı vardır?
|AB| = log56
A) 8 B) 10 C) 11 D) 12 E) 15
 

olduğuna göre, sin(AëCB) değeri kaçtır?

B) ñ2
1 1
A) C) 1 D) 1 E)
2 2 ñ5 6

1 1
14. +
log5 7 + 1 1+ log7 5
toplamının sonucu kaçtır?

6 A) 1 B) 2 C) log57
10. 2.log2 x  0
 8  10
log2 x
D) log75 E) log53
eşitliğini sağlayan x değerleri toplamı kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 16

11. 15. x2 – ñ8 x + log2a = 0


logx 2x 2  6 x  5  1

eşitliğini sağlayan x değerlerinin toplamı kaçtır? denkleminin çakışık iki kökü olduğuna göre, a
değeri kaçtır?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32

12. 3m = 10 ve 10n = 2

olduğuna göre, log65 ifadesinin eşiti aşağıdakiler-


den hangisidir?
7  7  125
x3 .log 5
16.
m – m.n
A) m + n B) m – n C)
1 + mn olduğuna göre, x değeri kaçtır?
1–m n+m
D) E)
mn – 1 mn + m A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

36

You might also like