Professional Documents
Culture Documents
CHAPTER
. กัมมันตภาพรังสี
และ
พลังงานนิวเคลียร
.
4.1 กัมมันภาพรังสี
▷▷ P20001
ในปจจุบัน นี้ เปน ที่ ทราบกัน แลว วา อะตอมประกอบไปดวยอนุภาคที่ สำคัญ สามชนิด ไดแก
อิเล็กตรอน โปรตอน และนิวตรอน อนุภาคทั้ง สามชนิด นี้ เรียกวา อนุภาคมูลฐาน ของอะตอม ซึ่ง มี
คุณสมบัติดังแสดงในตารางตอไปนี้ 1
อนุภาค ประจุ มวล (a.m.u)
โปรตอน (p) +1 1.007285
อิเล็กตรอน (e) −1 0.000549
นิวตรอน (n) 0 1.008665
หมายเหตุ: 1 a.m.u = 1.66x10−24 กรัม
สัญลักษณ ของธาตุ ที่ เขียนโดยแสดงรายละเอียดเกี่ยวกับ จำนวนอนุภาคมูลฐานของอะตอม
เรียกวา สัญลักษณนิวเคลียร รูปแบบการเขียนเปนดังนี้
.เลขมวล (A) = จำนวนโปรตอน + จำนวนนิวตรอน
= จำนวนนิวคลีออน
A
.Z X
.เลขอะตอม (Z) = จำนวนโปรตอน.
เลขอะตอม ( Z ) คือ จำนวนโปรตอนที่ มี ในนิวเคลียส และหากเปน อะตอมปกติ จะเปนกลาง
ทางไฟฟา ( ประจุไฟฟารวมเปนศูนย ) จำนวนโปรตอนจะเทากับจำนวนอิเล็กตรอน ดังนั้นเลขอะตอม
จะเทากับจำนวนอิเล็กตรอนดวย
เลขมวล ( A ) คือ มวลรวมของอะตอม ปกติ แลว อิเล็กตรอนจะมี มวลนอยมากเมื่อ เทียบกับ
มวลโปรตอนและนิวตรอน ดังนั้นมวลรวมของอะตอมจึงเปนมวลของโปรตอนรวมกับมวลของนิวตรอน
นั่นเอง และเนื่องจากโปรตอนกับ นิวตรอนแตละตัว จะมี มวลเทากับ 1 มวลอะตอมรวมแลว จึง เทากับ
จำนวนโปรตอนรวมกับจำนวนนิวตรอนนั่นเอง
อีก ประการหนึ่ง ทั้ง โปรตอนและนิวตรอน ตางก็ อยู ในนิวเคลียสของอะตอม ทั้ง สองจึง เรียก
รวมกันเปน นิวคลีออน จึงกลาวไดวา เลขมวลจะเทากับนิวคลีออนไดดวย
.
ขอควรทราบเกี่ยวกับสัญลักษณนิวเคลียร
1. เลขอะตอม = จำนวนโปรตอน = ลำดับของธาตุในตารางธาตุ
▶ เชนธาตุ 6 X มีเลขอะตอมเปน 6 แสดงวาตองเปนธาตุลำดับที่ 6 ในตารางธาตุซึ่งก็คือธาตุ
คารบอน ( C ) นั่นเอง
2. จากสัญลักษณนิวเคลียรของอะตอมปกติ ( อะตอมที่เปนกลางทางไฟฟา )
.เลขมวล (A)
4
.2 He
.เลขอะตอม (Z).
จะไดวา จำนวนโปรตอน ( p ) = A
จำนวนนิวตรอน ( n ) = A – Z
จำนวนอิเล็กตรอน ( e ) = จำนวนโปรตอน ( p ) = A
เมื่อ A คือเลขมวล , Z คือเลขอะตอม
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
1. .P10001 ธาตุใดตอไปนี้เปนธาตุชนิดเดียวกัน 126 A , 136 B , 146 C , 147 D
1. A , B , C 2. A , C , D 3. B , C , D 4. A , B , C , D
เฉลย 1. ตอบ p = 18 ; n = 40 – 18 = 22 ; e = 18
2. ตอบ p = 19 ; n = 39 – 19 = 20 ; e = 19
3. ตอบ p = 92 ; n = 235 – 92 = 143 ; e = 92
.
1. โปรตอน 126 ตัว นิวตรอน 82 ตัว 2. โปรตอน 82 ตัว นิวตรอน 126 ตัว
3. โปรตอน 126 ตัว นิวตรอน 208 ตัว 4. โปรตอน 208 ตัว นิวตรอน 82 ตัว
..
4
.
www.educasy.com
4. .P10004 (แนว O-NET) อนุภาคใดในนิวเคลียส 236 234
92 U และ 90 Th ที่มีจำนวนเทากัน
▷▷ P20003
ไอโซโทป คือ อะตอมของธาตุเดียวกัน แตมีมวลไมเทากัน
12 13 14
เชน 6 C กับ 6 C กับ 6 C
16 18
8 O กับ 8 O
สาเหตุที่เลขมวลไมเทากัน เพราะมีจำนวนนิวตรอนไมเทากัน
.
6. .P10006 อะตอมคูใดเปนไอโซโทปกัน
1. 126 A 14
7 A 2. 146 B 14
7 B
3. 11 X 31 X 4. 21 Y 21 Y
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
7. .P10007 (แนว O-NET) ขอใดถูกตองเกี่ยวกับไอโซโทปสองไอโซโทปของธาตุชนิดเดียวกัน
1. มีเลขอะตอมเทากัน 2. มีจำนวนนิวตรอนเทากัน
3. มีจำนวนนิวคลีออนเทากัน 4. มีเลขมวลเทากัน
8. .P10008 (แนว O-NET) ในธรรมชาติธาตุออกซิเจนมี 2 ไอโซโทป คือ 168 O และ 188 O ขอใดตอไปนี้ถูก
1. แตละไอโซโทปมีจำนวนนิวตรอนตางกัน 5
2. แตละไอโซโทปมีจำนวนโปรตอนเทากับจำนวนนิวตรอน
3. แตละไอโซโทปมีจำนวนอิเล็กตรอนตางกัน
4. แตละไอโซโทปมีจำนวนโปรตอนตางกัน
▷▷ P20004
อัตราการสลายตัวของธาตุกัมมันตรังสีจะไมขึ้นกับปจจัยแวดลอมใด ๆ นอกจากจำนวน
นิวเคลียสของธาตุนั้น ๆ กลาวคือหากมีจำนวนนิวเคลียสมากกวาจะมีอัตราการสลายตัวมากกวาเมื่อมี
จำนวนนิวเคลียสนอย
.
..
4
.
www.educasy.com
▷▷ P20005
1. รังสีแอลฟา (Alpha particte , α) เปน นิวเคลียส ของ อะตอม ของ ธาตุ ฮีเลียม มี มวล
เทากับ 4 และมีประจุไฟฟา +2 เขียนสัญลักษณจึงได 42 He มีพลังงาน 4 –10 MeV เนื่องจากรังสีแอลฟา
6 มีมวลมาก เมื่อเคลื่อนไปชนอนุภาคตัวกลางใดๆ จะทำใหอนุภาคตัวกลางแตกตัวไดดี แตตัวรังสีแอลฟา
จะสูญเสียพลังงานไปมากจึงทำใหอำนาจในการทะลุทะลวงไปขางหนาต่ำ ( เคลื่อนได 3 – 5 เซนติเมตร
ในอากาศ ) รังสีแอลฟามีองคประกอบเปนอนุภาค จึงอาจเรียกเปนอนุภาคแอลฟาก็ได
2. รังสีบีตา ( Beta paticle , β ) เปน อิเล็กตรอนที่ มี พลังงานสูง ในชวงประมาณ 0.025 –
3.5 MeV เขียนเปน สัญลักษณ จะได 0−1 e เนื่องจากรังสี บีตามี มวลนอย เมื่อ เคลื่อนไปชนอนุภาคตัว
กลางใดๆ จะทำให อนุภาคตัวกลางแตกตัว ได นอย สูญ เสีย พลังงานไม มากจึง ทำให อำนาจในการทะลุ
ทะลวงไปขางหนา สูง กวา รังสี แอลฟา ( เคลื่อนได 1 – 3 เมตร ในอากาศ ) นอกจากนี้ รังสี บีตา
ยัง เบี่ยงเบนในสนามแม เหล็ก ได มากกวา รังสี แอลฟา เพราะอัตราเร็ว ของการเคลื่อนที่ สูง กวา แอลฟา
3. รังสีแกมมา ( Gamma Rays , γ ) เปนคลื่นแมเหล็ก α
ไฟฟาชนิดหนึ่ง จึงเปนกลางทางไฟฟา ( ไมมีประจุ ) รังสีแกมมามี β
พลังงานสูงมาก ( 0.04 – 3.2 MeV ) และทำใหเกิดการแตกตัวเปน
ไอ ออนของตัวกลางที่ผานนอยมาก ดังนั้นรังสีแกมมาจึง มีอำนาจ γ
กระดาษ อลูมิเนียม ตะกั่ว
ในการทะลุผานสูงมาก
เฉลย 1. แอลฟา , บีตา , แกมมา 2. แอลฟา , บีตา , แกมมา 3. แอลฟา , บีตา , แกมมา
4. แกมมา , บีตา , แอลฟา 5. แอลฟา , บีตา , แกมมา
. 7
..
4
.
www.educasy.com
13. .P10013 (มช. 53) ถานำแผนอะลูมิเนียมหนาไปกั้นทางเดินของรังสีแกมมา รังสีบีตา และรังสีแอลฟา รังสี
ชนิดใดที่สามารถทะลุผานแผนอะลูมิเนียมได
1. รังสีแกมมาและรังสีบีตาเทานั้น 2. รังสีบีตาเทานั้น
3. รังสีบีตาและรังสีแอลฟาเทานั้น 4. รังสีแกมมาเทานั้น
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
17. (มช. 55) การเคลื่อนที่ของรังสีสามชนิดผานประจุลบ ดังรูป ขอใด C
เรียงลำดับรังสี A - B - C ไดถูกตอง
1. บีตา −→ แอลฟา −→ แกมมา
2. แอลฟา −→ แกมมา −→ บีตา
3. แอลฟา −→ บีตา −→ แกมมา B A
4. บีตา −→ แกมมา −→ แอลฟา
▷▷ P20006
กอนที่จะศึกษาถึงเรื่องตอไป นักเรียนควรทำความรูจักสัญลักษณบางอยางตอไปนี้ดี
4 0
รังสีแอลฟา = α = 2 He รังสีบีตา = β = −1 e
0
รังสีแกมมา = γ โพซิตรอน = e+ = 1e
1 1
นิวตรอน = n = 0n โปรตอน = p = 1H
ดิวเทอรอน = 21 H ตริตรอน = 31 H
หลักในการเขียนสมการนิวเคลียร
1. ตองใหผลรวมเลขมวลกอนปฏิกิริยา และผลรวมเลขมวลหลังปฏิกิริยามีคาเทากัน
2. ตองใหผลรวมเลขอะตอมกอนปฏิกิริยา และผลรวมเลขอะตอมหลังปฏิกิริยาเทากัน
.
..
4
.
www.educasy.com
▷▷ P20007
238
92 U → 234 4
90 Th + 2 He
222
86 Rn → 218 4
84 Po + 2 He
.
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
▷▷ P20008
210
83 U → 210 0
84 Po + −1 e
234
90 Th → 234 0
91 Pa + −1 e + γ
.
20. .P10019 (แนว O-NET) นิวเคลียส 146 C สลายตัวแลวไดนิวเคลียส 147 N รังสีไดจากการสลายตัวของ 146 C
คือรังสีอะไร
1. บีตา 2. แกมมา 3. เอกซ 4. แอลฟา
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
22. .P10021 (แนว O-NET) ในการสลายตัวของ 146 C นิวเคลียสของคารบอน-14 ปลอยอิเล็กตรอนออก หนึ่ง
ตัว นิวเคลียสใหมจะมีประจุเปนกี่เทาของประจุโปรตอน
1. 3 2. 5 3. 7 4. 15
13
▷▷ P20009
เมื่อนิวเคลียสของธาตุกัมมันตรังสีสลายตัวไปปริมาณที่เหลืออยูยอมลดลง เวลาที่ใชในการสลาย
นิวเคลียสจนเหลือปริมาณจำนวนนิวเคลียสอยูครึ่งหนึ่งของตอนเริ่มตนเรียกวา ครึ่งชีวิต
ตัวอยางเชน ถาสมมติวามีธาตุ X อยู 800 นิวเคลียส เมื่อทิ้งไวนาน 2 ปปรากฏวา ธาตุ X สลาย
ตัวไป แลวเหลืออยูเพียง 400 นิวเคลียส ( คือเหลืออยูครึ่งหนึ่งของตอนเริ่มตน ) เวลาที่ผานไป 2 ป นี้
จะเรียกวาเปนครึ่งชีวิตของธาตุ X
.
25. .P10024 (แนว O-NET) ไอโอดีน-128 มีคาครึ่งชีวิต 22 นาที ถาเริ่มตนมีไอโอดีน-128 อยู 200 มิลลิกรัม
ไอโอดีน-128 จะลดลงเหลือ 50 มิลลิกรัม เมื่อเวลาผานไปกี่นาที
..
4
.
www.educasy.com
27. .P10026 (มช. 55)ระบบขับ ถายของรางกายจะขับ ถายของเหลวออกจากรางกาย หลัง จากรับ ประทาน
แลว ประมาณ 2 ชั่วโมงครึ่ง ถา รับ ประทานน้ำ ผสมไอโอดีน-128 ซึ่ง มี ครึ่ง ชีวิต ประมาณ 30 นาที เมื่อ ขับ
ถายของเหลวจะมีนิวเคลียสไอโอดีน-128 เหลืออยูกี่เปอรเซ็นต
1. 0.8 2. 1.6 3. 3.1 4. 6.2
30. .P10029 (แนว O-NET) ธาตุ X หนัก 24 กรัม เมื่อเวลาผานไป 30 วัน จะสลายตัวเหลืออยู 3 กรัม ธาตุ X
นี้มีครึ่งชีวิตกี่วัน
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
▷▷ P20010
ปจจุบันเราไดนำไอโซโทปของธาตุกัมมันตรังสีหลายตัวมาใชประโยชนมากมาย เชน
ดานการแพทย มี การใช ไอโซโทปกัมมันตรังสี ในการวินิจฉัย และรักษาโรคหลายโรค เชน รังสี
แกมมาจากโคบอลต-60 ไปทำลายเซลลมะเร็ง ใชไอโอดีน-131 ตรวจสอบความผิดปกติของตอม
ไธรอยด เปนตน
ดานอุตสาหกรรม เราใช ไอโซโทปกัมมันตรังสี ควบคุม กระบวนการผลิต กระจก กระดาษ แผน
เหล็ก พลาสติก ใหมีความหนาสม่ำเสมอ ใชตรวจหารอยรั่วของทอสงน้ำมันและแกสธรรมชาติ เปนตน
ดานการเกษตร เราใช รังสี แกมมาฉายดักแด ของแมลงเพื่อ ให เปน หมัน ฉายอาหารเพื่อ ให คง
ความสดเปนเวลานาน ฉายดอกไมบางชนิดเพื่อใหกลายพันธ เราใชปุยที่มีสวนผสมของ ฟอสฟอรัส-32
เพื่อใหรากพืชดูดซึมเขาไปแลววัดปริมาณรังสีจากใบพืชเพื่อศึกษาอัตราการดูดซึมปุยได 15
ดานโบราณคดีและธรณีวิทยา เราสามารถวัดอัตราสวนของคารบอน-14 และ คารบอน-12
จากซากสิ่งมีชีวิตโบราณ แลวนำมาคำนวณหาอายุของซากโบราณนั้น หรือหาอายุของหิน ของโลกได
.
..
4
.
www.educasy.com
4.2 รังสีกับมนุษย
▷▷ P20011
ปกติแลวสิ่งแวดลอมในธรรมชาติจะมีรังสีทั้งจากธรรมชาติ และจากที่มนุษยสรางขึ้นอยูแลวใน
ระดับ หนึ่ง รังสี เหลา นี้ เรียกวา รังสี พื้น หลัง ซึ่ง โดยทั่วไปแลว จะมี ไม มากและไม เปน อันตราย ปริมาณ
รังสีที่ประชาชนทั่วไปไดรับรวมแลวตองไมเกิน 5 มิลลิซีเวิรดตอป และสำหรับผูทำงานเกี่ยวกับรังสีตอง
ไมเกิน 20 มิลลิซีเวิรดตอป การไดรับรังสีมากเกินไปจะทำใหเซลลตางๆ ของรางกายถูกทำลาย หรืออาจ
ทำใหกลายเปนเซลลมะเร็ง และอาจมีผลทางพันธุกรรมถายทอดไปสูงรุนลูกหลานได
รังสีที่อยูในสภาพผงหรือแกส เมื่อเขาสูรางกายทั้งทางการหายใจหรือการกิน จะตกคางอยูใน
16 รางกายเปนเวลานานและมีอันตรายมากกวารังสีที่อยูภายนอกรางกาย
ปจจุบันเราไดนำไอโซโทปกัมมันตรังสีมาใชประโยชนในดานตางๆ มากมาย ซึ่งจะทำใหเกิดของ
เสียปนเปอนดวยสารรังสี ของเสียนี้เรียก กากกัมมันตรังสี ซึ่งแบงตามปริมาณรังสีที่ปนเปอนได 3 ระดับ
คือ กากกัมมันตรังสีระดับสูง ระดับกลาง และระดับต่ำ การกำจัดกากกัมมันตรังสีตองนำไปหอหุมดวย
สารที่คงทนตอการเปลี่ยนแปลงเชนซีเมนต ซิลิกา หรือแกว จากนั้น หากเปนกากกัมมันตรังสีระดับต่ำ
หรือกลางตองนำไปฝงดินตื้นลึกมากกวา 10 เมตร โดยสภาพพื้นที่ตองไมเปนที่ลุม ไมมีประวัติแผนไหว
ภูเขาไฟระเบิด ไมมี น้ำ ใตดิน หากเปน กากกัมมันตรังสี ระดับ สูง ตองนำไปฝง ในชั้น ธรณี ลึก และมั่นคง
สภาพพื้นที่ตองมีชั้นหินอัคนี หินแปร หรือหินชนวน
.
..
4
.
www.educasy.com
4.3 พลังงานนิวเคลียร
▷▷ P20012
1. แรงดึงดูดระหวางมวล คอยยึดเหนี่ยว
อนุภาคเหลานั้นไวดวยกัน
2. แรงผลัก ระหวางประจุ บวกของโปรตอนกับ
18 โปรตอนคอยผลักออก
3. แรงนิวเคลียรคอยยึดเหนี่ยวอนุภาคเหลานี้ไวดวยกันเชนเดียวกับแรงดึงดูดระหวางมวล แตแรง
นิวเคลียรมีขนาดมากกวาแรงดึงดูดระหวางมวลมาก
ลักษณะของแรงนิวเคลียร คือ
1. เปนแรงดึงดูดระยะสั้น
2. ไมเกี่ยวกับชนิดของประจุ
3. มีคามากกวาแรงผลักระหวางประจุไฟฟา
.
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
▷▷ P20013
..
4
.
www.educasy.com
ปจจุบันเราใชปฏิกิริยาฟชชันในเครื่องปฏิกรณไปผลิตกระแสไฟฟาดังแสดงในแผนภาพ
20
แตปฏิกิริยาฟวชันที่ทำใหเกิดนี้ยังไมสามารถควบคุมและนำมาใชประโยชนได
.
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
การเกิด ปฏิ กิริยาฟช ชัน และฟว ชัน มวลหลัง ปฏิกิริยาจะหายไปบางสวน มวลที่ หายไปนี้ จะถูก
เปลี่ยนเปน พลังงานตามทฤษฏีสัมพันธภาพของไอนส ไตน ความสัมพันธ ของพลังงานกับมวลเขียนเปน
สมการจะไดวา
E = mc2
เมื่อ E คือ พลังงาน หนวยเปนจูล ( J )
m คือ มวล หนวยเปนกิโลกรัม ( kg )
c คือ คือความเร็วแสง มีคา 3 × 108 เมตร/วินาที
.
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
. แบบฝกหัด
1. .P10047 (แนว O-NET) ธาตุที่มีสัญลักษณนิวเคลียร 126 C มักถูกเรียกชื่อยอวาอะไร
1. คารบอน-6 2. คารบอน-12
3. คารบอน-13 4. คารบอน-18
..
4
.
www.educasy.com
5. .P10051 (มช. 54) ขอใดกลาวถึงรังสีแอลฟาไดถูกตอง
1. มีจำนวนนิวตรอนสูงกวาอะตอมไฮโดรเจน
2. มีอำนาจทะลุทะลวงสูงกวารังสีแกมมา
3. ไมสามารถถูกทำใหเบี่ยงเบนภายใตสนามแมเหล็ก
4. เคลื่อนที่ภายใตสนามไฟฟาในทิศตรงกันขามกับสนามไฟฟา
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
10. .P10056 ถานิวเคลียสหนึ่งมีการสลายใหรังสีแกมมา เลขอะตอมและเลขมวลจะเปลี่ยนแปลงอยางไร
1. เลขอะตอมลดลง 2 เลขมวลลดลง 4
2. เลขอะตอมลดลง 2 เลขมวลลดลง 2
3. เลขอะตอมลดลง 1 เลขมวลลดลง 1
4. เลขอะตอมและเลขมวลไมมีการเปลี่ยนแปลง
11. .P10057 (มช. 51) เทคนีเซียม-99 ใหรังสีแกมมาเพื่อการวินิจฉัย มีครึ่งชีวิต 6 ชั่วโมง หากจะให สลายใน
รางกายผูปวยเหลือเพียงรอยละ 12.5 ตองใชเวลานานกี่ชั่วโมง
1. 3 2. 6 3. 12 4. 18
25
12. .P10058 (แนว O-NET) ธาตุกัมมันตรังสีธรรมชาติ X มีครึ่งชีวิตเทากับ 5,000 ป นักธรณีวิทยาคนพบ ซาก
ของสัตวโบราณที่มีปริมาณธาตุกัมมันตรังสี X เหลืออยูเพียง 12.5 % ของปริมาณ เริ่มตนสัตวโบราณนี้มี
ชีวิตโดยประมาณเมื่อกี่ปมาแลว
1. 10,000 ป 2. 15,000 ป 3. 20,000 ป 4. 25,000 ป
..
4
.
www.educasy.com
. เฉลยโจทยประกอบเนื้อหา
1. ตอบขอ 1)
แนวคิด พิจารณา 6 A , 6 B , 6 C มีเลขอะตอม (จำนวนโปรตอนเทากัน) จึงเปนธาตุเดียวกัน แนนอน
2. ตอบขอ 2)
แนวคิด จำนวนโปรตอนในนิวเคลียสจะเปนตัวบอกใหรูวาธาตุนั้นๆ เปนธาตุอะไร เปนธาตุลำดับที่เทาใด
ในตารางธาตุและถาจำนวนโปรตอนเปลี่ยนไปชนิดของธาตุนั้น ๆ และคุณสมบัติตางๆ ของธาตุ
26 จะเปลี่ยนไปดวย
3. ตอบขอ 2)
แนวคิด จาก 208
82 Pb จะไดวา
จำนวนโปรตอน = 82
จำนนนิวตรอน = 208 – 82 = 126
4. ตอบขอ 4)
แนวคิด 236
92 U มีจำนวนนิวตรอน = 236 – 92 = 144
234
90 Th มีจำนวนนิวตรอน = 234 – 90 = 144
จะเห็นวาอนุภาคทั้งสองมีจำนวนนิวตรอนเทากัน
5. ตอบขอ 3)
แนวคิด จากสัญลักษณ 157 N จะไดวา
จำนวนโปรตอน = จำนวนอิเล็กตรอน = เลขอะตอม = 7
จำนวนนิวตรอน = เลขมวล – เลขอะตอม = 15 – 7 = 8
6. ตอบขอ 3)
แนวคิด ไอโซโทปคือธาตุชนิดเดียวกัน แตมีมวลไมเทากัน
12
พิจารณาธาตุ 6. A กับ 14.7 A .
2 ธาตุนี้ เปนธาตุคนละชนิดกันเพราะมีจำนวนโปรตอนไมเทากัน จึงเปนไอโซโทปกันไมได
14
ธาตุ .6 B กับ 14.7 B .
2 ธาตุนี้ เปนธาตุคนละชนิดกันเพราะมีจำนวนโปรตอนไมเทากันจึงเปนไอโซโทปกันไมได
..
4
.
www.educasy.com
13. ตอบขอ 4)
แนวคิด จากแผนภาพจะพบวารังสีแกมมาเทานั้นที่สามารถทะลุทะลวงผานแผน อะลูมิเนียมได
α
β
γ
กระดาษ อลูมิเนียม ตะกั่ว
14. ตอบขอ 4)
28 แนวคิด รังสีแกมมามีอำนาจในการทะลุทะลวงสูง สามารถทะลุตัวกลางในโจทยไดทุกขอ
15. ตอบขอ 2)
แนวคิด ขอ 1. ถูก เพราะรังสีแอลฟา (42 He) จะมีประจุ +2 จริง
ขอ 2. ผิด อนุภาคแอลฟามี มวลมาก เมื่อ เคลื่อนไปชนอนุภาคตัว กลางใดๆ จะทำให อนุภาค
ตัวกลางแตกตัว ได ดี แต ตัว รังสี แอลฟาจะสูญ เสีย พลังงานไปมากจึง ทำให อำนาจใน การทะลุ
ทะลวงไปขางหนาต่ำ
ขอ 3. ถูก รังสีบีตาประกอบไปดวยอิเล็กตรอนจึงมีประจุ −1 และมีมวลนอยมาก
ขอ 4. ถูก รังสีแกมมาเปนคลื่นแมเหล็กไฟฟาพลังงานสูง มีอำนาจทะลุทะลวงสูงสุดจริง
16. ตอบขอ 4)
แนวคิด รังสี แกมมาเปน คลื่นแมเหล็กไฟฟา ไมมี ประจุ เมื่อ เคลื่อนที่ ในสนามแม เหล็ก จะไม ถูก แรงของ
สนามแมเหล็กกระทำและไมเบี่ยงเบนการเคลื่อนที่ สวนอนุภาคแอลฟาและบีตา เปนอนุภาคที่
มีประจุไฟฟาจะถูกสนามแมเหล็กผลักและเกิดการเบี่ยงเบน
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
17. ตอบขอ 1)
แนวคิด ประจุที่อยูตรงกลางรูปภาพเปนประจุลบ เมื่อ A วิ่งเขา C
ใกล ประจุ ลบนี้ จะถูก ผลัก ให เคลื่อนโคง ออกไป แสดงวา A มี
ประจุเปนลบเชนกัน ดังนั้น A จึงควรเปนอนุภาคบีตา
เมื่อ B เคลื่อนที่เขาใกลประจุลบตรงกลาง B จะถูกดูด
ใหเคลื่อนเขาใกลประจุลบนี้ แสดงวา B มีประจุเปนบวก B จึง
A
ควรเปนอนุภาคแอลฟา B
สวน C เมื่อ เคลื่อนที่ เขา ใกล ประจุ ลบ ตรง กลาง จะ
เคลื่อนที่ เปน เสน ตรงไม เบี่ยงเบน แสดงวา C ไมมี ประจุ ดัง
นั้น C จึงควรเปนรังสีแกมมา
29
18. ตอบขอ 2)
แนวคิด เมื่อดุลสมการจะไดดังนี้
4 .
86 Rn + 2 He
226
88 Ra → 222
19. ตอบขอ 4)
แนวคิด เมื่อดุลสมการจะไดดังนี้
. 0
7 N + 1e
14
7 N +11 H → 15
20. ตอบขอ 1)
แนวคิด เมื่อดุลสมการจะไดดังนี้
0 .
14
6 C → 14
7 N + −1
e
จะเห็นวารังสีที่ไดคือรังสีบีตานั่นเอง
21. ตอบขอ 3)
แนวคิด เมื่อดุลสมการจะไดดังนี้
→ 86 .X + 42 He + γ
226 222
88 Ra
จะเห็นวาอนุภาคที่เกิดใหมในสมการนี้คือ 222
86 X
..
4
.
www.educasy.com
22. ตอบขอ 3)
แนวคิด เมื่อดุลสมการจะไดดังนี้
→ 7 .X + 0−1 e
14 14
6 C
23. ตอบขอ 2)
แนวคิด เมื่อ โคบอลต-59 รับ นิวตรอนเขาไป 1 ตัว จะทำให มวลเพิ่ม ขึ้น 1 หนวย แต ยัง คง เปน ธาตุ
โคบอลตเหมือนเดิมเพราะมีจำนวนโปรตอนเทาเดิม นั่นคือสุดทายจะกลายเปน โคบอลต-60
30 24. ตอบขอ 2)
แนวคิด โจทยบอก ครึ่งชีวิต = 10 วัน , จำนวนอะตอมเริ่มตน = 24,000 อะตอม
เวลาที่ผานไป = 30 วัน , จำนวนอะตอมที่เหลือ = ?
เนื่องจาก เมื่อเวลาผานไปทุก 10 วัน ( ครึ่งชีวิต ) จะเหลือจำนวนอะตอมครึ่งหนึ่งของตอนกอน
หนานั้นเสมอ จึงไดวา
24,000 10 วัน 12,000 10 วัน 6,000 10 วัน 3,000
อะตอม อะตอม อะตอม อะตอม
25. ตอบ 44
แนวคิด โจทยบอก มวลเริ่มตน = 200 มิลลิกรัม , ครึ่งชีวิต = 22 นาที
มวลที่เหลือ = 50 มิลลิกรัม , เวลาที่ผานไป = ?
เนื่องจากเมื่อเวลาผานไปทุกๆ 22 นาที ( ครึ่งชีวิต ) จะเหลือมวลครึ่งหนึ่งของตอนกอนหนานั้น
เสมอ จึงไดวา
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
26. ตอบขอ 4)
แนวคิด สมมุติให ปริมาณไอโอดีนเริ่มตน = 100%
เมื่อผานไปชวงเวลาหนึ่งไอโอดีนเหลืออยู = 12.5%
ครึ่งชีวิต = 25 นาที ใหหาเวลาที่ผานไป
เนื่องจากเมื่อ เวลาผานไปทุกๆ 25 นาที (ครึ่ง ชีวิต) จะเหลือ ไอโอดีน อยู ครึ่ง หนึ่ง ของตอนกอน
หนานั้นเสมอ จึงไดวา
100% 25 นาที 50% 25 นาที 25% 25 นาที 12.5%
28. ตอบขอ 1)
แนวคิด โจทยบอก มวลเริ่มตน = 400 กรัม , ครึ่งชีวิต = 25 นาที , มวลที่เหลือ = 50 กรัม ,
เวลาที่ผานไป = ?
เนื่องจากเมื่อเวลาผานไปทุกๆ 25 นาที (ครึ่งชีวิต) จะเหลือมวลครึ่งหนึ่งของตอนกอนหนานั้น
เสมอ จึงไดวา
400 กรัม 25 นาที 200 กรัม 25 นาที 100 กรัม 25 นาที 50 กรัม
30. ตอบ 10
แนวคิด โจทยบอก มวลเริ่มตน = 24 กรัม , เวลาที่ผานไป = 30 วัน
มวลที่เหลือ = 3 กรัม , ครึ่งชีวิต = ?
สมมุติ ครึ่ง ชีวิต มี คา เทากับ T ดัง นั้น เมื่อ เวลาผานไปเทากับ T จะเหลือ มวล ครึ่ง หนึ่ง ของตอน
กอนหนานั้นเสมอ จึงไดวา
24 g T 12 g T 6g T 3g
31. ตอบขอ 2)
แนวคิด การทอดลูกเตา แลว คัด ลูกเตา บางลูก ทิ้ง ไป จำนวนลูกเตา ที่ ถูก คัด ทิ้ง จะเทียบได กับ จำนวน
นิวเคลียสที่สลายไปในการสลายตัวของธาตุกัมมันตรังสี
32. ตอบขอ 3)
แนวคิด เราใช ไอโอดีน-131 ในการตรวจการทํา งานของตอมไทรอยด เพราะไอโอดีน-131 มี ราคาถูก
วา ไอโซโทปอื่น และเราสามารถเห็น ไอโอดีน-131 ได ดวยเทคนิค การถายภาพทางเวชศาสตร
นิวเคลียร
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
33. ตอบขอ 4)
แนวคิด -
34. ตอบขอ 4)
แนวคิด รังสีที่ใชอาบผลไมคือรังสีแกมมา ทั้งนี้เพื่อกำจัดแมลงที่ติดไปผลไมนั้น
35. ตอบขอ 2)
แนวคิด ธาตุ C-14 ในวัตถุ โบราณจะสลายตัว กลายเปน C-12 หากเราทราบอัตราสวนของ C-12 และ
C-14 ที่เหลืออยู และครึ่งชีวิตของ C-14 เราจะสามารถคำนวณหาอายุของวัตถุ โบราณนั้นๆ ได
36. ตอบขอ 4)
แนวคิด ปริมาณรังสีในระดับปลอดภัยที่ประชาชนทั่วไปไดรับจากแหลงกำเนิดรังสีทุกชนิด รวมกันตองมี
คาไมเกิน 5 มิลลิซีเวิรต 33
37. ตอบขอ 2)
แนวคิด ปริมาณรังสีที่ผูทำงานเกี่ยวกับรังสีไดรับตอปตองไมเกิน 20 มิลลิซีเวิรด หรือ 2 เรม
38. ตอบขอ 3)
แนวคิด ปริมาณรังสีที่ไดรับในระดับที่ไมอันตรายในหนึ่งปคือ 5 มิลลิซีเวิรด
โจทยบอกการเดินทางโดยเครื่องบิน
จะไดรับรังสี 0.005 มิลลิซีเวิรด ในเวลา 1 ชั่วโมง
1x5
ดังนั้นรังสี 5 มิลลิซีเวิรด ใชเวลา ชั่วโมง
0.05
= 1, 000 ชั่วโมง
1, 000
= วัน
24
≈ 42 วัน
นั่นคือในหนึ่งปควรเดินทางโดยเครื่องบินรวมเวลาแลวไมเกินกี่วันโดยประมาณ
39. ตอบขอ 4)
แนวคิด -
40. ตอบขอ 2)
แนวคิด การใชคอนกรีตเทปดกากกัมมันตรังสี จะเปนการปองกันการรั่วไหล และปองกันการแผรังสีไดดี
41. ตอบขอ 4)
แนวคิด แรงระหวางอนุภาคซึ่งอยูภายในนิวเคลียสประกอบดวย
1. แรงทางไฟฟา อันเปนแรงผลักระหวางประจุบวกของโปรตอนแตละตัว
2. แรงดึงดูดระหวางมวล
3. แรงนิวเคลียรซึ่งจะคอยยึดเหนี่ยวอนุภาคแตตัวในนิวเคลียสไวดวยกัน
..
4
.
www.educasy.com
42. ตอบขอ 2)
แนวคิด การที่ โปรตอนและนิวตรอนสามารถยึด กัน อยู ในนิวเคลียสได
n +
เปนเพราะมีแรงคอยยึด เหนี่ยวโปรตอนและนิวตรอนเหลานั้น + n n
เอาไวดวยกัน แรงยึดเหนี่ยวนี้เรียกวาแรงนิวเคลียร n + + +
ลักษณะของแรงนิวเคลียร คือ n n + +
1. เปนแรงดึงดูดระยะสั้น + + +
+
2. ไมเกี่ยวกับชนิดของประจุ
3. มีคามากกวาแรงผลักระหวางประจุไฟฟา
43. ตอบขอ 1)
34 แนวคิด ขอ 1. ผิด ปฏิกิริยานิวเคลียรที่เกิดในดวงอาทิตย คือปฏิกิริยาฟวชัน ไมใชฟชชัน
ขอ 2. ถูก ขอ 3. ถูก และขอ 4. ถูก ฟชชัน คือปฏิกิริยานิวเคลียรที่เกิดจากนิวเคลียส ของ
ธาตุหนักเกิดการแตกตัวออกเปน 2 สวนที่มีขนาดใกลเคียงกันจะทำใหไดนิวเคลียสใหม ตัวอยาง
ปฏิกิริยาที่เกิดจากการยิงนิวตรอนเขาไปใน นิวเคลียสของยูเรเนียม ดังสมการ
235
92 U + 10 n → 141 92
56 Ba + 36 Kr + 3 10 n + พลังงาน
จะเห็น วา ผลของปฏิกิริยานี้ จะได นิวเคลียสใหม 2 ตัว ตัว หนึ่ง มี เลขอะตอมอยู ระหวาง
30 ถึง 63 และอีกตัวอยูระหวาง 72 ถึง 158 และปฏิกิริยานี้ยังใหพลังงานออกมาอยาง มหาศาล
เรียกวาพลังงานนิวเคลียร และให นิวตรอนอีก 3 ตัว ซึ่ง ถา นิวตรอนเหลา นี้ มี พลังงานสูง พอ
ก็ จะวิ่ง เขา ชนนิวเคลียสของยูเรเนียมอะตอมตอๆ ไป กอ ให เกิด ปฏิกิริยาอยาง ตอ เนื่องที่ เรียก
วาปฏิกิริยาลูกโซ เฟร มี เปน นัก วิทยาศาสตร คนแรกที่ สามารถควบคุม อัตรา การเกิด ปฏิกิริยา
ลูกโซใหสม่ำเสมอไดโดยใชเครื่องมือที่เรียกวาเครื่องปฏิกรณนิวเคลียร ซึ่ง ควบคุมอัตราการเกิด
ฟงชันโดยการควบคุมจำนวนนิวตรอนที่เกิดขึ้น
44. ตอบขอ 2)
แนวคิด ปฏิกิริยานิวเคลียรที่ใชในโรงไฟฟานิวเคลียรปจจุบันคือปฏิกิริยาฟชชัน
45. ตอบขอ 4)
แนวคิด ในโรงไฟฟานิวเคลียรเตาปฏิกรณจะใชพลังงานความรอนในการตมน้ำใหเดือดกลาย เปนไอ จาก
นั้นใชไอน้ำไปหมุนกังหันไอน้ำซึ่งจะไปฉุดหมุนขดลวดตัดสนามแมเหล็ก เพื่อใหเกิดกระแสไฟฟา
จะเห็นไดวากระบวนการนี้แกสไฮโดรเจนไมไดเกี่ยวของโดยตรง
46. ตอบขอ 4)
แนวคิด โรงไฟฟา พลังงานนิวเคลียร ตองใช น้ำ ระบายความรอนในปริมาณมาก จึง ตองอยู ใกล แหลง น้ำ
ขนาดใหญเชนทะเล เพื่อใหมีน้ำเพียงพอตอการหลอเย็น (ระบายความรอน) ตลอดเวลา
..
4
. 3 วันพรอมสอบ ฟสิกส O-NET
47. ตอบขอ 1)
แนวคิด ฟว ชัน คือ ปฏิกิริยาที่ เกิด จากการรวมตัว กัน ของธาตุ เบา ทำให เกิด ธาตุ ซึ่ง หนัก กวา และมี การ
ปลดปลอยพลังงานนิวเคลียรออกมาดวย เชน
4 11 H → 42 He + 2 01 e + 26 MeV
48. ตอบขอ 4)
แนวคิด ปฏิกิริยาฟชชันจะเหลือกากรังสี มากกวาปฏิกิริยาฟวชัน
35
..
4
.
www.educasy.com
. เฉลยแบบฝกหัด
1. ตอบขอ 2)
แนวคิด การเรียกชื่อ ธาตุ สามารถทำได โดยเรียกชื่อ ของธาตุ แลว ตอ ดวยเลขมวลของธาตุ นั้น เชน 126 C
เรียกวา คารบอน-12
2. ตอบขอ 2)
แนวคิด จำนวนนิวตรอนของ 227 89 Ac = 227 – 89 = 138
จำนวนนิวตรอนของ 218 86 Rn = 218 – 86 = 132
36 จำนวนนิวตรอนของ 226 88 Ra = 226 – 88 = 138
จำนวนนิวตรอนของ 232 90 Th = 232 – 90 = 142
3. ตอบขอ 3)
แนวคิด ไอโซโทป คือธาตุชนิดเดียวกัน แตมีมวลอะตอมไมเทากัน เชน 126 C กับ 146 C เปนตน
เนื่องจากเปนธาตุชนิดเดียวกัน จึงมีเลขอะตอมหรือจำนวนโปรตอนเทากัน แตจำนวนนิวตรอน
จะมีไมเทากันจึงทำใหเลขมวลตางกัน ดังเชนในตัวอยางนี้
12
6 C มีจำนวนนิวตรอน = 12 – 6 = 6
14
สวน 6 C มีจำนวนนิวตรอน = 14 – 6 = 8
4. ตอบขอ 3)
แนวคิด อัตราการสลายตัว ของธาตุ กัมมันตรังสี จะขึ้น กับ จำนวนนิวเคลียสเบื้องตน ไม ขึ้น กับ ความดัน
และอุณหภูมิ
5. ตอบขอ 1)
แนวคิด ขอ 1. ถูก เพราะรังสีแอลฟา ( 42 He ) มีจำนวนนิวตรอน = 4 – 2 = 2
อะตอมไฮโดรเจน ( 11 H ) มีจำนวนนิวตรอน = 1 – 1 = 0
จะเห็นวารังสีแอลฟามีจำนวนนิวตรอนสูงกวาอะตอมไฮโดรเจน
ขอ 2. ผิด เพราะรังสีแอลฟามีอำนาจทะลุทะลวงต่ำกวารังสีแกมมา
ขอ 3. ผิด เพราะรังสีแอลฟามีประจุเปนบวก เมื่อเคลื่อนที่ตัดสนามแมเหล็กยอมถูก แรงของ
สนามแมเหล็กกระทำ ทำใหเกิดการเบี่ยงเบนแนวการเคลื่อนที่ได
ขอ 4. ผิด เพราะรังสีแอลฟามีประจุเปนบวก เมื่ออยูในสนามไฟฟาจะเคลื่อนที่ไป ทางเดียวกับ
ทิศของสนามไฟฟา
7. ตอบขอ 2)
แนวคิด ขอ ก. ถูก ธาตุกัมมันตรังสีคือธาตุที่สลายตัวไดเองและมีการคายรังสีออกมา
ขอ ข. ผิด อะตอมของธาตุกัมมันตรังสีไมสามารถทะลุสิ่งกีดขวางได
ขอ ค. ถูก เมื่อธาตุกัมมันตรังสีเกิดการสลายตัวไป ยอมทำใหมวลที่เหลืออยูมีปริมาณลดลง
37
8. ตอบขอ 2)
แนวคิด เมื่อดุลสมการจะไดดังนี้
222 .
226
88 Ra → 86 Rn + 42 He
จะเห็นวานิวเคลียสที่เกิดใหมจะมีเลขอะตอม 86 และมีเลขมวล 222
9. ตอบขอ 2)
แนวคิด เนื่องจากรังสีแอลฟาจะประกอบไปดวยนิวเคลียสของฮีเลียม (42 He) ซึ่งจะมีโปรตอน 2 ตัว และ
นิวตรอนอีก 2 ตัว ดังนั้นการคายรังสีแอลฟานิวเคลียสที่เกิดใหมจึงมี โปรตอนลดลง 2 นิวตรอน
ลดลง 2 นั่นเอง
10. ตอบขอ 4)
แนวคิด เนื่องจากรังสีแกมมาเปนคลื่นแมเหล็กไฟฟาไมมีตัวตน ไมมีมวล ไมมีประจุ ดังนั้น การคายรังสี
แกมมาเลขอะตอมและเลขมวลของนิวเคลียสที่เกิดใหมจึงไมมีการเปลี่ยนแปลง
11. ตอบขอ 4)
แนวคิด สมมุติให ปริมาณเทคนีเซียมเริ่มตน = 100%
เมื่อผานไปชวงเวลาหนึ่งเทคนีเซียมเหลืออยู = 12.5%
ครึ่งชีวิต = 6 ชั่วโมง ใหหาเวลาที่ผานไป
เนื่องจากเมื่อเวลาผานไปทุกๆ 6 ชั่วโมง (ครึ่งชีวิต) จะเหลือเทคนีเซียมอยู ครึ่งหนึ่งของตอนกอน
หนานั้นเสมอ จึงไดวา
100% 6 ชม. 50% 6 ชม. 25% 6 ชม. 12.5%
..
4
.
www.educasy.com
12. ตอบขอ 2)
แนวคิด สมมุติให ปริมาณ X เริ่มตน = 100%
เมื่อผานไปชวงเวลาหนึ่ง X เหลืออยู = 12.5% ครึ่งชีวิต = 5,000 ป ใหหาอายุของซากโบราณนี้
ซึ่งก็คือเวลาที่ผานไปนั่นเอง เนื่องจากเมื่อเวลาผานไปทุกๆ 5,000 ป (ครึ่งชีวิต) จะเหลือ X อยู
ครึ่งหนึ่งของ ตอนกอนหนานั้นเสมอ จึงไดวา
100% 5000 ปี 50% 5000 ปี 25% 5000 ปี 12.5%
14. ตอบขอ 1)
แนวคิด โจทยขอนี้ควรสมมุติใหปริมาณโพแทสเซียม เริ่มตน = 4 สวน
จะไดวาเมื่อผานไปชวงเวลาหนึ่งโพแทสเซียม เหลืออยู = 1 สวน
และโจทยบอก ครึ่งชีวิต = 1.3 x 109 ป = 1,300 x 106 ป = 1,300 ลานป ( 106 คือหนึ่งลาน)
ใหหาอายุของหินนี้ ซึ่งก็คือเวลาที่ผานไปนั่นเอง
เนื่องจากเมื่อ เวลาผานไปทุกๆ 1,300 ลานป (ครึ่ง ชีวิต) จะเหลือ โพแทสเซียมอยู ครึ่ง หนึ่ง ของ
ตอนกอนหนานั้นเสมอ จึงไดวา
..