Τρισδιάστατη Οπτικοποίηση

μιας Σύγχρονης Οικολογικής Πόλης

Καραγιαννάκη Μαρία-Ελένη1, Καραγιάννη Ελένη2, Φίλλιος Γεώργιος3, Χαρίτογλου Νικόλαος4,
Τσακλίδου Αικατερίνη5, Ευγενιάδου Πηνελόπη6, Ντούσκας Σπυρίδων7, Ψαρρά Αναστασία8, Χατζημίσης
Γεώργιος9, Βογιατζή Νίκη10, Βασιλειάδου Ευαγγελία11, Αλεξανδράκη Ευστρατία-Ιουλία12, Κενάνογλου
Ευαγγελία13, Τσαγκαλόπουλος Αναστάσιος14
Μαθητές Β' Γυμνασίου Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης
1-14

Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος
Καθηγητής Πληροφορικής (ΠΕ19)
Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης
diparaske@gmail.com

Περίληψη
Το SketchUp είναι ένα δωρεάν και εύκολο στη χρήση λογισμικό σχεδίασης τρισδιάστατων μοντέλων (CAD).
Στην παρακάτω εργασία, χρησιμοποιήσαμε το SketchUp, για να αναπαραστήσουμε σε τρεις διαστάσεις μια
φανταστική σύγχρονη οικολογική πόλη. Κατασκευάσαμε τρισδιάστατα μοντέλα κτιρίων, εγκαταστάσεων και
δημόσιων χώρων. Τα επενδύσαμε με κατάλληλες υφές για να προσδώσουμε επιπλέον αληθοφάνεια και τα
τοποθετήσαμε όλα μαζί σε ένα ψηφιακό χάρτη.
Λέξεις κλειδιά: SketchUp, οικολογική πόλη, τρισδιάστατα μοντέλα

1. Εισαγωγή
Σκοπός της εργασίας ήταν η τρισδιάστατη οπτικοποίηση μιας φανταστικής σύγχρονης οικολογικής
πόλης. Η οπτικοποίηση έγινε με τη βοήθεια υπολογιστή, χρησιμοποιώντας το σχεδιαστικό πρόγραμμα
SketchUp. Η επιλογή του SketchUp βασίστηκε στην ευκολία εκμάθησης και χρήσης του
προγράμματος, ακόμη και από αρχάριους χρήστες, με μικρή ή καθόλου εμπειρία στη σχεδίαση
τρισδιάστατων αντικειμένων με τη βοήθεια υπολογιστή. Επιπλέον η δωρεάν άδεια εγκατάστασης και
χρήσης του λογισμικού, για τη βασική του έκδοση, επιτάχυνε τη διαδικασία δημιουργίας των
τρισδιάστατων μοντέλων, αφού μπορέσαμε να εργαστούμε όχι μόνο στο εργαστήριο αλλά και στο
σπίτι χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς μας υπολογιστές.

2.Συγκέντρωση πηγών για τις οικολογικές πόλεις

Πριν να ξεκινήσει η κατασκευή τρισδιάστατων μοντέλων για την οπτικοποίηση της "πράσινης"
πόλης, η σχεδιαστική ομάδα αναζήτησε κατάλληλη βιβλιογραφία, για να αντλήσει πληροφορίες
σχετικά με την οικολογική δόμηση, τον βιοκλιματικό σχεδιασμό πόλεων αλλά και την οικολογική
μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών.

2.1. Οικολογική δόμηση και βιοκλιματικός σχεδιασμός

Η οικολογική δόμηση ή βιοκλιματικός σχεδιασμός έχει στόχο τη σωστή κατασκευή και διαχείριση
των κτιρίων. Η φιλοσοφία του σχεδιασμού αυτού αποβλέπει στη δημιουργία κτιρίων που
εναρμονίζονται με το περιβάλλον τους εκμεταλλευόμενα στο μέγιστο δυνατό τις συνθήκες που αυτό
ορίζει. Η μορφολογία, ο προσανατολισμός, το κλίμα είναι μερικές από τις παραμέτρους που
λαμβάνονται υπόψη από την αρχή ώστε το κτίριο να επιτύχει μέγιστες συνθήκες άνεσης με όσο το
δυνατό λιγότερη κατανάλωση ενέργειας.
Η οικολογική δόμηση δεν είναι κάτι καινούργιο, έχει τις ρίζες της στις βασικές αρχές της
παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Τότε που η εργασία και η διαβίωση των ανθρώπων ήταν άμεσα
συνδεδεμένη με το φυσικό τους περιβάλλον. Από τότε όμως μέχρι σήμερα, οι συνθήκες έχουν
αλλάξει. Η συσσώρευση πληθυσμού στις μεγάλες πόλεις προκάλεσε την επείγουσα ανάγκη της
μαζικής παραγωγής στον τομέα των κατασκευών. Οι νέες συνθήκες ζωής απομάκρυναν την δόμηση
από τους στόχους της άνεσης, λειτουργικότητας, υγείας, ανταπόκρισης στο περιβάλλον οδηγώντας
την σε λύσεις γρήγορες, ενεργειακά σπάταλες, περιβαλλοντικά επιβλαβείς.
Τα τελευταία χρόνια η ανάγκη για μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και η προσπάθεια για
ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον τείνουν να αλλάξουν σημαντικά τις αντιλήψεις στο
σχεδιασμό των κτιρίων. Πολλές μάλιστα από τις σύγχρονες θεωρίες βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής
υιοθετούν και εκφράζουν πρακτικές και μεθόδους του παρελθόντος προσαρμοσμένες στις σύγχρονες
απαιτήσεις της δόμησης.
Η λαϊκή εμπειρία και γνώση ενσωματώθηκαν στα κτίρια με απλούς και ίσως όχι συνειδητούς
τρόπους. Οι παραδοσιακοί χτίστες ήταν αναγκασμένοι, λόγω έλλειψης τεχνολογικών μέσων και
υλικών, να προσαρμόσουν την κατοικία και τον οικισμό στα κλιματικά, τοπογραφικά και γενικότερα,
περιβαλλοντικά δεδομένα του τόπου τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Στόχος τους ήταν πάντα η
καλύτερη προστασία από τις κλιματικές συνθήκες αλλά και η μέγιστη οικονομία δυνάμεων και
πόρων. Η παραδοσιακή ελληνική αρχιτεκτονική είχε ενσωματώσει πολλές αρχές βιοκλιματικού
σχεδιασμού, που σήμερα μελετώνται και αναλύονται, όχι για να γίνουν αυτούσια μιμητικά πρότυπα,
αλλά, για να αποτελέσουν θεμέλιο σύγχρονων ιδεών και προτάσεων.
Η παραδοσιακές κατοικίες και οι εσωτερικοί τους χώροι προσανατολίζονταν έτσι, ώστε να είναι
δροσερές το καλοκαίρι και ζεστές το χειμώνα, κάτι παρόμοιο δηλαδή με τα σύγχρονα παθητικά
ηλιακά συστήματα θέρμανσης και δροσισμού. Τα επίπεδα φωτισμού ήταν επίσης μελετημένα
εφαρμόζοντας μάλιστα διάφορα συστήματα περιορισμού του έντονου καλοκαιρινού φωτός. Επίσης,
χρησιμοποιούνταν κατά κανόνα τοπικά υλικά, με αποτέλεσμα τα σπίτια να έχουν χαμηλές
ενεργειακές ανάγκες δημιουργώντας συνθήκες θερμικής και οπτικής άνεσης για μεγάλα διαστήματα
του έτους.
Επιστρέφοντας στο παρόν, οι σύγχρονες ανάγκες υπαγορεύουν πιο ευρύχωρες κατοικίες με μεγάλα
ανοίγματα, όψεις και θέες, οι οποίες βρίσκονται σε αντιδιαστολή προς τις μεγάλης θερμικής μάζας, με
μικρά ανοίγματα, συμπαγείς κατασκευές του παρελθόντος. Ακόμα κι έτσι όμως η παραδοσιακή
κατοικία μπορεί να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες στο σύγχρονο σχεδιασμό. Οι αρχές της
οικολογικής-βιοκλιματικής δόμησης που εντοπίζονται στις κατασκευές του παρελθόντος έχουν τη
δυνατότητα να προσαρμοστούν στις σύγχρονες ανάγκες με στόχο τη δημιουργία κατασκευών φιλικών
προς το περιβάλλον.

2.2. Οικολογική μετακίνηση

Η δημιουργία μιας "πράσινης" πόλης χωρίς την ανάπτυξη δικτύων οικολογικής μετακίνησης δεν θα
μπορούσε ποτέ να είναι εφικτή. Μία οικολογική πόλη πρέπει να διαθέτει φιλικά προς το περιβάλλον
μέσα μεταφοράς. Η ανάγκη για χρήση μηχανοποιημένων μέσων μετακίνησης πρέπει να είναι
μειωμένη στο ελάχιστο, ενώ όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς θα πρέπει να είναι διαθέσιμα και
προσβάσιμα από όλους τους κατοίκους της.

3. Βασικές αρχές σχεδιασμού της "πράσινης" πόλης

Αφού ολοκληρώσαμε τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις παραδοσιακές τεχνικές οικολογικής
δόμησης, τις σύγχρονες τεχνολογίες βιοκλιματικής σχεδίασης πόλεων αλλά και την οικολογική
μετακίνηση, καταλήξαμε σε κάποια απαραίτητα χαρακτηριστικά που θα έπρεπε να ενσωματώσουμε
στην πόλη μας.
Οι μετακινήσεις των κατοίκων μέσα στην πόλη πρέπει:
 να γίνονται στην πλειοψηφία τους με μέσα μαζικής μεταφοράς και όχι με ιδιωτικής χρήσης
οχήματα,
 να γίνονται όταν είναι δυνατόν με χρήση ποδηλάτου ή ακόμα και με τα πόδια,
 να γίνονται όταν αυτό απαιτείται με ιδιωτικά μέσα μετακίνησης τα οποία θα πρέπει να έχουν
μειωμένες εκπομπές ρύπων και μειωμένη κατανάλωση ορυκτών καυσίμων.
Τα κτίρια της οικολογικής πόλης πρέπει:
 να έχουν την κύρια όψη τους αλλά και τα μεγαλύτερα ανοίγματα προσανατολισμένα προς τον
νότο,
 ναι είναι προσανατολισμένα προς το μεσημβρινό ώστε να δέχονται τον ήλιο κατά τη
μεγαλύτερη διάρκεια την ημέρας,
 να έχουν συμπαγείς τοίχους με μικρά ανοίγματα προσανατολισμένα προς Βορρά για
προστασία από τους ψυχρούς βόρειους ανέμους,
 να είναι κατασκευασμένα από συμπαγή υλικά, όπως η πέτρα και το χώμα και να διαθέτουν
τοίχους με μεγάλο όγκο,
 να χρησιμοποιούν σωστά τη βλάστηση για ηλιοπροστασία, σκιασμό και προστασία από
ανέμους.
Επίσης πρέπει κατά τη σχεδίαση και την τοποθέτηση των κτιρίων να ληφθούν υπόψη και κάποια
επιμέρους κατασκευαστικά στοιχεία τα οποία συμβάλουν σε συγκεκριμένες βιοκλιματικές
λειτουργίες όπως:
 Ο αερισμός
Ο αερισμός των κτιρίων είναι σημαντικός για την απομάκρυνση τόσο των θερμικών φορτίων
όσο και της υγρασίας. Όπου αυτό ήταν εφικτό, επιδιώχθηκε ο διαμπερής αερισμός με μικρά
ανοίγματα προς την βόρεια πλευρά.
 Ο δροσισμός
Ο δροσισμός επιτυγχάνεται όταν στην πορεία του ο αέρας συναντά μάζες με χαμηλότερη
θερμοκρασία που κατακρατούν μέρος του θερμικού φορτίου του, ψύχοντάς τον. Η θερμική
μάζα των κτιρίων από πέτρα ή του εδάφους έχει σαν αποτέλεσμα την διατήρηση της
θερμοκρασίας στους εσωτερικούς χώρους σε σχετικά σταθερά ενδιάμεσα επίπεδα. Ιδιαίτερα
στους υπόγειους χώρους, ο αέρας παραμένει σταθερά στους 18ο βαθμούς - έτσι εάν με κάποιο
τρόπο επιτευχθεί κυκλική κίνηση του αέρα από αυτόν τον χώρο προς έναν υπέργειο με
μεγαλύτερα θερμικά φορτία έχουμε δροσισμό του κινούμενου αέρα. Χρησιμοποιήθηκαν
επίσης πυκνά φυλλώματα και σκιεροί εξωτερικοί χώροι τους οποίους διαπερνά ο αέρας πριν
μπει στο κτίριο από τα ανοίγματα.
 Τα υλικά, το χρώμα
Στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική πολλά υλικά και ο τρόπος εφαρμογής τους έχουν αντίστοιχο
αποτέλεσμα με την εφαρμογή σύγχρονων υλικών θερμομόνωσης. Έτσι, στα παραδοσιακά
δώματα οι στρώσεις από ξερά φύκια ή βούρλα (υλικά με μικρή θερμική διαπερατότητα)
λειτουργούν θερμομονωτικά. Όσων αφορά την επεξεργασία των εξωτερικών επιφανειών, το
λευκό χρώμα που χρησιμοποιείται περιορίζει την θερμότητα που απορροφάται από τους
τοίχους.
 Η σκίαση και η ηλιοπροστασία
 Η προστασία του κτιρίου από την έντονη ηλιακή ακτινοβολία αλλά και η δημιουργία
προστατευμένων εξωτερικών υπαίθριων ή ημι-υπαίθριων χώρων μπορεί να επιτευχθεί με τη
σωστή κατανομή των όγκων του κτιρίου σε σχέση με τον προσανατολισμό και τη διεύθυνση
των ανέμων. Επίσης σημαντική βοήθεια μπορούν να προσφέρουν κινητές κατασκευές όπως τα
στέγαστρα από ξύλο ή καλάμια, η βλάστηση (πέργκολες, αναρριχόμενα, δέντρα), τα
παντζούρια, οι προεξοχές πάνω από τα παράθυρα, οι τέντες-υφάσματα κ.λ.π.
 Η βλάστηση
Τα αναρριχητικά φυτά και τα φυλλοβόλα δέντρα είναι ο πιο συνηθισμένος, στην παραδοσιακή
αρχιτεκτονική, αλλά και πιο αποτελεσματικός τρόπος σκιασμού. Το φύλλωμα τους δεν
υπερθερμαίνεται και ταυτόχρονα δροσίζει χωρίς να παγιδεύει τον αέρα. Όπου ήταν εφικτό
τοποθετήθηκαν φυλλοβόλα δέντρα ή αναρριχώμενα (όπως η μουριά ή η κληματαριά) σε
οριζόντια θέση στην νότια πλευρά των κτιρίων. Στους δυτικούς και ανατολικούς τοίχους αντί
για μονοτικό υλικό τοποθετήθηκαν κατακόρυφα αναρριχώμενα φυτά ώστε να αποφεύγεται
έτσι η συσσώρευση θερμότητας στους τοίχους. Στη βόρεια πλευρά ή στην διεύθυνση των
κυρίων ανέμων τοποθετήθηκαν κατακόρυφα πετάσματα από αειθαλή δέντρα, όπως τα
κυπαρίσσια.
 Η διαχείριση νερού
Για το πότισμα της βλάστησης των κτιρίων θα χρησιμοποιείται το βρόχινο νερό μέσα από τη
συλλογή του σε ταμιευτήρες στις ταράτσες των κτιρίων.

4. Κατασκευή μοντέλων
Αφού συγκεντρώσαμε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία
μιας οικολογικής πόλης, η εργασία μας συνεχίστηκε με την κατασκευή και την τοποθέτηση των
απαραίτητων μοντέλων τόσο των κτιρίων όσο και των μέσων μετακίνησης.
Κατασκευάσαμε τα μοντέλα των κτιρίων της πόλης και στη συνέχεια τα επενδύσαμε με υφές
πραγματικών υλικών ώστε να είναι περισσότερο αληθοφανή.

Εικόνα 1: Μερικά από τα κτίρια της πόλης μας.

Κατασκευάσαμε διάφορα αντικείμενα που βρίσκει κανείς τοποθετημένα στους δρόμους μιας πόλης,
όπως κολόνες φωτισμού, παγκάκια, πινακίδες, στάσεις λεωφορείων, χώρους στάθμευσης ποδηλάτων,
πεζογέφυρες κλπ.

Εικόνα 2: Μερικά από τα αντικείμενα που τοποθετήσαμε στους δρόμους της πόλης.
Κατασκευάσαμε αλλά και κατεβάσαμε έτοιμα μοντέλα ηλεκτροκίνητων αλλά και υβριδικών
οχημάτων τόσο ιδιωτικής όσο και δημόσιας χρήσης.

Εικόνα 3: Ιδιωτικά και δημόσια μέσα μετακίνησης.

Τέλος δημιουργήσαμε έναν ψηφιακό χάρτη με τα τετράγωνα της πόλης και τοποθετήσαμε πάνω του
τα μοντέλα που δημιουργήσαμε προηγουμένως. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό και σίγουρα μας
αποζημίωσε για τις πολλές ώρες εργασίας που αφιερώσαμε.

Εικόνα 4: Άποψη της πόλης.

Εικόνα 5: Άποψη της πόλης.

 Εικόνα 6: Άποψη της πόλης.

Εικόνα 7: Άποψη της πόλης.

Ευχαριστίες
Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας στον καθηγητή πληροφορικής του Ελληνικού
Κολλεγίου Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνο Παρασκευόπουλο για την καθοδήγηση τόσο στην έρευνα
για την συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών όσο και στην εκμάθηση του SketchUp.

Βιβλιογραφία
1. http://www.sketchup.com/learn