Professional Documents
Culture Documents
ေမတာျဖင့္စီးပြားရွာျခင္ PDF
ေမတာျဖင့္စီးပြားရွာျခင္ PDF
arwåmjzifh pD;yGm;&Smjcif;
ÓPfygrScsrf;om&rnf
vltrsm;pkBuD;onf tjypfvGwf½kHavmufom udk,fhtvkyf? ukd,fh vkyfief;udk avhvmMuonf/ xdkUaemuf qufvuf avhvmjcif;
rjyKawmhbJ todynm&SmazGrKS udk &yfypfvu kd Mf uonf/ vkyif ef;qdik &f m em;vnfwwfuRrf; rI&&dS ef qufvuf avhvm&rnf? avhusif&h rnf
qdo
k nfukd olwYkd rodMu/ vkyif ef;wdik ;f vdv k w kd iG f vlenf;pkomvQif vkyo f ifh vkyx
f ukd w
f mawGukd vkyMf u onf/
þacwfxw J iG f BuD;yGm;csrf;omvdak om vli,fwpfa,muf taejzifh vdt k yfonfrmS txl;wvnfwwfoad om A[kow k &S&d rnf/
vkyif ef; qdik &f m em;vnfwwfuRrf;rSK&Sad tmif avhvm&rnf/ rqnf;yl; roifMum; bJEiS hf vkyEf ikd o f nf[k qdo
k ol nf yifu,
kd t
f odÓPf enf;
olomjzpfonf/
qif;&Jjcif;\t"dutaMumif;&if;
]]qif;&Jjcif;ESifh ratmifjrifjcif;\ t"du taMumif;&if;onf rwwfjcif;? rodjcif;? vkyfief;qdkif&m em;vnfwwfuRrf;rSK
(ÓPorÜw)åd r&Sjd cif;aMumifyh if jzpf\/ þonfrmS b,fawmhrS rrSm;aom trSef w&m;yif jzpfonf}}
[m;bwftifuufqif
(NAdwod Q pD;yGm;a&ynm&SiEf iS hf pDrt
H yk cf sKyfa&;yg&*l)
trSKudp?ö [lorQü? ESp0f usdK;jypf? pdppfazG&mS ? aocsmaphi?k Munf½h I qifjcif? rjyKjyifb?J tvsifpvd?k jyKvkyv f í
kd ? uHuo
kd mcs? ur® óum?
jzpfv&kd mav? jzpfygap[k? rjyKESv;Hk ? ÓPfuo kd ;Hk í? xk;H enf;pdppf? jzpfoifrh oif?h EdiI ;f csifq
h ifjcif? tjrifoefjref? ÓPfvnf;&ifrh ?S BuD;yGm;&?
rkcstrSeo f m/ /
pHausmif;q&mawmf
(arwåow k ?f arwåmykAbÁ m*y#dy'g? edyaump)
Ä
tcef; 1
'gejyKvsuf qif;&J&jcif;taMumif;&if;
taumif;ESit hf qd;k
Edik if jH cm;rS odyyÜH nm&SiBf uD;wpfO;D tr&yl&NrdKU? r[m*E¨m½kH q&mawmfBuD;xH a&mufvmNyD; odyyÜH nm xGe;f um; wd;k wufvmrSKtay:
q&mawmf\tjrifukd odvykd gonf[k ar;avQmuf\/ q&mawmfu-
]]taumif;vnf; &Sw d ,f? tqd;k vnf; &Sw d ,f? Oyrm odyyÜH nm rwd;k wufcifu a&vrf;c&D;udk avSeo YJ mG ;&awmh wpfNydKifeuf av;ig;
q,fa,mufyJ oGm;Edik w f maygh/ odyyÜH nmaMumifh yifv,fu;l oabFm BuD;awGay:vmawmh wpfNydKifeuf vlEpS af xmif ok;H axmif oGm;Edik w f m
aygh/ 'gutaumif;bufu Munfw h m-
tqd;k bufuMunfah wmh avSarSmufvaYkd o&if tvGeq f ;Hk vl q,fa,mufaygh? oabFmarSmufvaYkd o&if vlEpS af xmif ok;H axmiftxd
ao&wmaygh}} [kajzawmfr\ l / odyyÜH nm&SiBf uD;onf acgif;wndwf ndwjf zifh awG;ac: pOf;pm;rdomG ;aMumif; zwf&zl;\/
todynm (0dZÆm)ESifh twwfynm (odyHÜ)wdkYonf csdefcGifvQm tv,fü wnfhrwfaeouJhodkY tnDtrQ wdk;wufaerSom
avmuaumif;usdK;udk azmfaqmifEikd rf nf jzpf\/ ody\ ÜH wd;k wufrKS aemufoYkd 0dZmÆ u trD rvdu
k Ef ikd rf KS aMumifh [D½&dk ;DS rm; ESihf
em*gpuD NrdKUBuD;ESpNf rdKUonf jymykb H 0odYk a&mufc&hJ jcif; jzpf\/
pdwfykdif;qdkif&m wdk;wufrSK[lonf avmuudk zsufqD;rnfh avmbç a'go paomudavomrsm; pdwfoEÅmefwGif avsmhyg;ukef
cef;vmonfukd qdv k jkd cif;jzpf\/ igaumif;pm;zd[ Yk al om &nf&, G f csufrygbJ olwpfyg; aumif;pm;zdYk [laom &nf&, G cf sufjzifh 'gejyKjcif;?
oDvaqmuf wnfjcif;? y&[dw (trsm;aumif;usdK;) vkyjf cif;rsm;onf 0dyóemw&m; emMum;tm;xkwo f nfeh nf;wl igpGw J nf;[laom
'd|u
d ad vom? ig aumif;pm;zdYk wnf;[laom avmbudavomrsm;udk txdu k tf avsmuf avsmhyg;ukecf ef;aponfomjzpf\/
aumhaomif;NrdKYu apwem&Sif
aumhaomif;NrdKU? 8-rdik ?f a0ae,sokc&dyo
f mausmif;? 1368ckEpS f w&m;pcef;ü igaumif;pm;a&;udk y,fowfcahJ om twk,zl ,
G f
ZifrmaX; trnf&dS xm;0,forl av;wpfa,mufukd awG&Y zl;\/ olr\toufonf 22 cefo Y m &Sad o;aomfvnf; toufajcmufq,fausmf
a,m*Drsm;xufyif pdwxf m;&ifu h sufonfukd awG&Y \/
,ckwpfBudro f m w&m;pcef;0ifz;l aomfvnf; tBudrrf sm;pGm w&m;pcef;0ifz;l olrsm;xuf udavom ydrk kd avsmhyg;ukecf ef;onfukd
axmufí olronf olwpfyg; aumif;pm;zdkY[laom arQmfvifhcsufjzifh y&[dw tvkyfrsm;udk vkyfaeoljzpfaMumif; xif&Sm;\/ olronf
w&m;pcef; 0ifcsdet f wGi;f trsdK;orD;a,m*Drsm; tok;H jyKaom tdro f m rsm;udk tcsde&f oavmuf oef&Y iS ;f a&;vky\ f / xdo k Ykd vkyaf Mumif;udk
vnf; rnfou Yl rkd Q todray;ay/
w&m;pcef; aemufq;Hk nwGif w&m;pcef;0if a,m*Drsm;onf w&m;jyq&mawmfrsm;udk rdrw d Ykd wwfEikd of rQ e0ur® 0w¬KaiGrsm;jzifh
uefawmhMu\/ ZifrmaX;aeaom taqmifxrJ S a,m*Dajcmufq,f ausmfavmufonf qif;&JErG ;f yg;aomaMumifh q&mudk 0w¬KaiGjzifh ruef
awmhEikd Mf u/ xdt k cg ZifrmaX;u olt Y w d xf rJ S aiGrsm;udk wpfa,muf wpfaxmifpD xkwaf y;NyD; q&mudk uefawmhap\/
a,m*Dajcmufq,fausmf aiGxw k af y;ae&aomtcg olu, kd wf ikd f uefawmh&efyif aiGrusefawmhaomaMumifh q&mudk vuftyk cf sD
uefawmh um ukwfukwfuav; jyefoGm;&Sm\/ xdktjzpfudk rodaom ypönf;jynfhpkH aom a,m*DtcsdKUu ZifrmaX;udk txifao;aom
tMunfhjzifh MunfhMu onfudk awGY&\/ ZifrmaX;\ 'gewGif q&mawmfu ighudk ta&;ay; &r,f? aemufb0 aumif;pm;&r,f[laom
&nf&,
G cf sufrsm; wpfcrk Q rygonfukd awGU&\/
þonfum; ig[laom 'd|dudavomESifh ta&;ay;zdkY igaumif; pm;zdkY[laom avmbudavomrsm;udk tvkyfESifh
y,fowfvu kd jf cif;yif jzpf\/ xdu k o
hJ Ykd todynm\ wd;k wufrKS ygrvmbJ twwfynm wpfcw k nf; wd;k wufvmjcif;\ tqk;H pGeq f ;kd usdK;um;
vlom;rsm;onf rdrw d Ykd vlom;wpf&yfv;Hk rsdK;jyKwfaprnfh EsLuvD;,m; vufeufrsm;udk tNydKiftqdik f wDxiG f wyfqifvmMujcif;yif jzpf\/
odaYk omf pdwaf umif;&Su d vl\toufukd aoapaom a>rqdyf udyk if a>rqdyaf jzaq;tjzpf jyefvnfwx D iG f Edik af omaMumifh odyyÜH nm
onf taumif;bufodkY tokH;csEdkifvQifvnf; tjcm;ynmrsm;xuf q,fqru omonfom jzpf\/ pma&;olwdkYt&if pmwwfaywwf?
ta[m tajymaumif;? tusifah umif; "r®uxdu q&mawmfrsm;ESihf vly*k K¾d vfrsm; rsm;pGm ay:xGe;f cJ\ h /
odkYaomf odyHÜynm\ taxmuftyHhudk r&aomaMumifh a[m orQajymorQ w&m;awmfrsm;onf avxJrSmyif ESajrmzG,f&m
aysmufqkH; oGm;cJh&\/ pma&;olwdkYacwfwGifum; uGefysLwmtifwmeufpaom odyHÜynm\ tultnD&rIaMumifh ,aeYna[maom
w&m;onf aemufn wGif ½kyjf rifoMH um; ADp'D "D mwfjym;tjzpf wpfjynfv;Hk yifru wpfurÇm vk;H udyk if jzefjY zL;vmEdik Nf yD jzpf\/
puFmylrSmaygufaom w&m;acG
puFmylrS w&m;emy&dowfwpfOD;\ avQmufxm;rSKaMumifh pma&;ola[morQw&m;rsm; tifwmeufay: wifxm;NyD;
jzpfaomaMumifh urÇmEh ikd if t H oD;oD;rS Ak'b ¨ mom0ifrsm; tcsderf a&G; em,lEikd Nf yD jzpfaMumif; 0rf;ajrmufz, G &f m od&\/ yJE, G uf ek ;f Zmwd pm&if;ppf
ukrP Ü w
D pfcrk S tusdK;aqmif trdsK;orD;wpfO;D uvnf; puFmylrmS aygufaewJh q&mawmf&UJ w&m;acG[q k ukd m q,fy'k pf myg]]trfyo D &D;}}
pD'cD syfuav; wpfcsyfukd jy\/
acgif;pOfukd Munfv h u kd af omtcg ajrmuf'*kEH iS ?hf &efuif; 5 &yfuu G ?f "rdu ® "r®m½kw
H iG f q,fnwdik w f ikd f a[mxm;aom ]onmodEiS hf
ynmod} trnf&dS 0dyóemtvkyaf y; w&m;rsm; jzpfaMumif; awGU&\/
jrefrmjynfrmS a[maomw&m;onf puFmylwiG f t&ifjyefUNyD; jrefrmjynfoyYkd if jyefvnf0ifa&mufvmonfrmS odyyÜH nm\ aus;Zl;
yifjzpf\/ 2007-ckESpf? 2-vydkif; twGif;avmufu qdkAD,ufrS jrefrmynmawmfoif trsdK;orD;wpfOD;u a&TjynfomrS rdwfaqG
rde;f uav;wpfO;D xH ]]odyaf umif;wJh w&m;av;? emMunfph rf;yg}}[kqu kd m tifwmeufrS wpfqifh w&m;wpfy'k f ydaYk y;vdu k \ f /
w&m;emrnfum; pma&;ol a[mxm;aom ]]rd½kd;zvmAk'¨bm omESifh wu,fhAk'¨bmomyif}} jzpf\/ xdkw&m;onf
yxrqk;H ADp'D D xkwaf om acGyifjzpf\/ xkwpf acGwiG f t&SiZf 0e(arwåm&Si)f [kom ygí a&Tjynfom[k rygay/ xdaYk Mumifh qdAk , D ufrS rdwaf qGu
a&Tjynf omrS rdwaf qGukd a&Tjynfomq&mawmf a[maomw&m;acGukd ydrYk v d suf om; jzpfaejcif;yif/
jrefrmjynfrS o½kyaf qmif rif;om;wpfa,mufonf xdik ;f Edik if ?H befaumufNrdKUoYkd tvnftywfa&muf&&dS mrS befaumuf trSww f &
vufaqmiftjzpf vSyaooyfaom a&Tcsnfxdk; OD;xkyfuav; wpfvkH; wefzdk;BuD;BuD;ay;í 0,fvmcJh\/ jrefrmjynfodkY jyefa&mufNyD;
rEÅav;om; o½kyaf qmifwpfa,mufEiS hf awGUaomtcgwGirf S pma&;ol\ Zmwd tr&yl&NrdKU? eef;awmf&m pHjyuGuo f pf&yfuu G rf S xGuaf om
a&Tcsnfx;kd OD;xkyrf eS ;f odomG ;\/
a&Tjynfom q&mawmf a[maomw&m;udk a&TjynfomolxH ydaYk y;rdjcif;ESihf Edik if jH cm;ü jrefrmvkyaf om OD;xkyu f kd jrefrmu jyef0,f
rdjcif;rSm tHMh ozG,&f m wdu k q f ikd rf KS wdyYk if jzpf\/ þpmtkyüf t"dua&; csifonfh tcsufrmS odyyÜH nm\ ulnrD KS aMumifh pma&;ol a[mMum;aom
w&m;awmfrsm; Ak'b ¨ mom0ifrsm;&S&d m Edik if t H oD;oD;odYk jyefUESUH oGm;&mrS Edik if &H yfjcm;rS w&m;yGyJ ifzh w
d rf KS rsm; &Sv d m\/
xdo k Ykd yifzh wd rf KS aMumifh 2006 ckEpS ?f Ed0k ifbmv 6 &ufrS 22 &ufaeYtxd Mopaw;vsEdik if ?H qpf'eDNrdKUü Ak'\ ¨ "r®a'oemawmf rsm;
a[mMum;jcif; w&m;pcef; zGijhf cif;rsm;udk jyKvkyaf y;cJ&h \/ "r®a'oem c&D;pOftwGi;f y&dowfrsm;odv&kd mudk ar;jref;cGihf ay;cJ\ h / ar;cJah om
ar;cGe;f rsm;pGmteufrS Ak'b ¨ mom0if jrefrmvli,fwikd ;f odxm;oifah om ar;cGe;f wpfcu k vkd nf; jynfph pHk mG ajzMum;ay;cJ&h \/
xdak r;cGe;f rSm-
]]jrefrmwdik ;f &if;om; trsm;pkonf tjrwfq;Hk Ak'b ¨ momudk ud;k uG,af eygvQuf? tvSL'gersm;pGm jyKaeMuygvQuf BuD;yGm;wd;k wuf
oluenf;NyD; qif;&JErG ;f yg;olrsm; rsm;jym;ae&onfrmS tb,fah Mumifh ygenf;}} [laom ar;cGe;f yifjzpf\/ tajztusOf;um; ]]Ak'b ¨ mom
0ifrsm; jzpfaeygvsuf Ak'\ ¨ pum;udk em;raxmifMuaomaMumifh BuD; yGm;oifo h avmuf rBuD;yGm;Mujcif;}} yifjzpf\/ tus,fcsJ UvQif-
rBuD;yGm;jcif;taMumif; 11 csuf
1/ Ak'¨u 'gejyKvQif avmuaumif;pm;a&;udk MunfhNyD; vkdtyf aomae&mwGif vSLcdkif;\/ Ak'¨bmom0if trsm;pku ig
aumif;pm;a&;udk a&SUwef;wifNyD; rvdt k yfaom ae&mwGif ykí H vSLwwfMu\/
2/ Ak'u ¨ pD;yGm;&SmvQif orÜ'gw&m;av;yg;ESihf jynfph &Hk rnf [k ñTejf y\/ Ak'b ¨ mom0if trsm;pkum; wpfyg;rQ rjynfph MHk u/
3/ Ak'u ¨ bmoma&;tay:rSmxm;aom arwåmapwemrsdK; pD;yGm;a&;tay:rSm xm;cdik ;f \/ Ak'b ¨ mom0if trsm;pku rvdu k ef mMu/
4/ Ak'u ¨ BuD;yGm;wd;k wuf&ef rdru d ,
kd u
f kd rysufp;D atmif xde;f odr;f aom ]]twåormyPD"}d } r*FvmESihf jynfph &Hk ef ñTejf ycJ\
h / trsm;pku
rvdu k ef mMu/
5/ Ak'a¨ [mMum;aom a&mif&h jJ cif; tppfukd rusifo h ;Hk MuyJ tuk odv k wf iG f yg0ifaom ]]aumoZÆ}} ac: ysif;&djcif;udk a&mif&h jJ cif;[k
rSm;,Gi;f usifo h ;Hk aerdMu\/
6/ Ak'u ¨ BuD;yGm;wd;k wufvo kd rl sm;onf tcsderf eS o f rQxJrS ukov kd çf ynmç Opöm wpfrsdK;rsdK;udk tNrJ&atmif ,l&rnf [kñeT f jy\/
Ak'b ¨ mom0if jrefrmtrsm;pkum; tcsderf eS f orQxJrS tukov kd ?f arm[? rGjJ ymusaq; (tok;H tjzKef; BuD;jcif;) wdu Yk o
kd m xkw, f l
aeMu\/
7/ Edik if w H um A[kow k r&Sjd cif;/
ydkaeaomt&yfESifh vdkaeaomt&yf
&efuek Nf rdKUrS *Pef;ay;aom q&mawmfxw H iG f Ak'b
¨ mom 0ifrsm;\ vSL'gef;aiG ode;f aygif;av;aomif;ausmf&\ dS / xdak iGrsm;onf
avmutwG u f omoemtwG u f bmrQ tusd K ;r&S d b J ta[mod u H jzpf a e&\/ xd k t csd e f w G i f rd b rJ h u av;rsm;
apmifah &Smufa&;ausmif;rsm;wGif vSL'gef;ol enf;yg; vSojzifh uav;i,frsm;rSm r0a&pmpm; aeMu&\/
,aeYtcsdew f iG f Ak'b
¨ momrS tjrifus,faom &[ef;awmfrsm; oDv&Sirf sm;onf y&[dwausmif;rsm; wnfaxmifNyD; awmifay:a'o ESiw hf uG
te,fe,f t&yf&yfrS rdbrJu h av;rsm;udk xde;f odr;f apmifah &Smuf ynmoifay;aeMu\/ xdu k o hJ Ykd vufcaH pmifah &Smufol r&Syd gu Ak'b¨ mom
uav;i,frsm;onf bmomjcm;b0odYk a&mufMu&rnf jzpf\/
xdaYk Mumifh Ak'b ¨ mom0ifrsm;onf rdrw d Ykd Ak'b¨ mom0if uav;rsm; wjcm;bmomxJ ra&muf&eftwGuf rdbrJh y&[dwausmif;rsm;
qif;&J EGr;f yg; 'kua© &mufaeolrsm;udk t"duxm;NyD; vSL'gef;Mu&rnf jzpf\/
jrpfBuD;em;NrdKUrS jzpf&yfuav;wpfcu k vnf; Ak'k b¨ mom0if rsm;taejzifh vSLrIa&;tvSLudk t"duxm;zdYk oifah eNyDjzpfaMumif;
rD;armif; xd;k jyvsuf&\
dS / yef;'um udw k ifjrif\
h a[majymjyorSKaMumifh bmom jcm;trsdK;orD;BuD; wpfO;D onf om;ESpaf ,mufEiS t hf wl
Ak'¨bmomxJ 0ifa&mufvm\/ Ak'¨bmom0if jzpfoGm;onfESifh ,cifbmomrS axmufyHhrSKrsm; ½kwfodrf;oGm;ojzifh trsdK;orD;BuD;ESifh
om;ESpfa,mufwdkYrSm tawmf 'ku©a&muf&Sm\/ trsdK;orD;BuD;rSm toufBuD;NyD jzpfojzifh pD;yGm;a&;udk OD;aqmif rvkyfEdkifawmhay/
om;ESpaf ,mufuom BudK;pm;vkyaf qmif ae&\/ wdu k q
f ikd rf [
I k qd&k ayrnf/ bmomajymif;NyD;rS pD;yGm;a&;u xd;k usvm\/
,cifbmomuJhodkY qif;&Jom;rsm;udk Ak'¨bmomrS ulnDaxmuf yHhrI ay;rnf[k xifxm;rdMu\/ odkYaomf xdkuJhodkY
vlrIa&;ulnDrItoif; rsdK;r&Sd[k qdkaomtcg olwdkYrSm awmfawmf tHhMoMu\/ olwdkY\ 'ku©udk ulnDol[lí yef;'umudkwifjrifh
wpfa,mufom&S\ d /
pm;0wfaea&; 'kur© sdK;pkH cHpm;&if;yif Ak'b¨ momudk pGNJ rJqyk u f ikd f &if;? ,if;trsdK;orD;BuD; uG,v f eG o
f mG ;\/ uG,vf eG cf sdew
f iG v
f nf;
Ak'b
¨ mombufrS ulno D [
l í l yef;'umudw k ifjrifh wpfa,mufwnf; om/ xdt k csdew
f iG f tkypf v
k u
kd f vma&mufun l aD om tzGu YJ m; bmom
jcm;rsm;yifjzpf\/
oDwif;ok;H Mu&\/ q,fEpS yf if rMumygacs? ½kyyf mG ;awmfrsm;onf rd;k 'Pf? ae'PfaMumifh ysufp;D oGm;&\/
½kyfyGm;awGwdk; uav;awGavQmh
tr&yl&NrdKU? r[m*E¨m½kH q&mawmfbk&m;BuD;qdkvQif wefaqmif; wpfckwGif oyÜg,faom ½kyfyGm;wpfqlom xm;oifhaMumif;?
xdt Yk wl ausmif;wdu k Bf uD;wpfcwk iG v f nf; ½kyyf mG ;awmf wpfqo l m xm;oifah Mumif; Mo0g'ay;awmf rlc\ hJ /
q&mawmf\ ausmif;wdkufwGifvnf; *E¨uk#Dwdkuf ausmif; BuD; wpfausmif;wGifom ½kyfyGm;awmfwpfql xm;&Sdonf/ usefonfh
ausmif;aqmifaygif; ig;q,fausmfwiG f rnfonfah usmif;wGirf S bk&m; cef;½kyyf mG ;r&Sad y/ bk&m;½kyyf mG ;awmfyifx h m;vQif oufawmfxif&mS ;
bk&m; &Siaf &SUwGif aeovdk aeEdik rf S aumif;onf/ raeEdik v f Qif yifrh xm;oifh [k Mo0g'ay;awmfrcl o hJ nf/
Ak'b¨ mom0if trsm;pku xdu k o hJ Ykd ÓPfr,SOb f J vSLaeMu csdew f iG f bmomjcm;ola|;rsm;u olwYkd bmomtwGuf aus;Zl;rsm;aom
ae&mwGif &SmazGvSLaeMuonfrSm Ak'¨bmom0ifrsm; twkcdk;p&m aumif; vS\/ tif;pdefwdkY? vSKdifom,mwdkYwGif NcHus,fBuD;rsm;0,fNyD;
um;0yfa&Smh ½kBH uD;rsm;? um;abmf'½D BHk uD;rsm; wnfaxmifNyD; Ak'b ¨ momuav;rsm;udk qGaJ qmiford ;f oGi;f Mu\/
xrif;vnf;auR;? toufarG;0rf;ausmif; ynmvnf; oifay;? vpmvnf;ay;aomtcg qif;&Jaom Ak'b ¨ momuav; &maygif;
rsm;pGmwdkYonf wzGJzGJa&mufvmMu\/ aemufqkH;ü xdkuav;rsm; tm;vkH;onf bmomjcm;xJodkY a&mufoGm;Mu\/ wpfaxmif ½kyfyGm;
awmfrsm; wd;k wd;k vmoavmuf Ak'b ¨ momuav;rsm; avsmhavsmhomG ; onfukd Ak'b ¨ mom &[ef;&Siv f w l ikd ;f txl;owd jyKoifv h \S /
{&m0wDwdkif;? armfvNrdKifuRef;NrdKUe,frS &Gmwpf&GmwGif ausmif;xdkif q&mawmfonf tjrifus,fus,fjzifh bkef;awmfBuD;oif
txufwef; ynmoifausmif;BuD;udk pGepYf m;pGm wnfaxmifvu kd \f / xdok Ykd wnf axmifjcif;rSm taMumif;ESpcf suf &S\ d / yxrwpfcsufrmS
xd&k mG wGif bmomjcm; omoemjyK toif;BuD;wpfoif; a&mufvmNyD; &Gmom;uav; rsm;udk twef;ynm toufarG;0rf;ausmif;ynmrsm;udk
oifay;NyD; olw\ Ykd bmomxJoYkd qGo J iG ;f \/
'kw, d wpfcsufrmS xdq k &mawmf\&GmESihf &GmeD;csKyfpyf ajcmuf &Gmcefw Y iG f txufwef;ausmif; vk;H 0r&Sjd cif;yif jzpf\/ xdaYk Mumifh
,if;&Gmajcmuf&GmwGif q,fwef;atmifol? bGJY&ol? r&Sdoavmuf&Sm;\/ armfvNrdKifuRef;NrdKUay: txufwef; ausmif;rsm;odkY oGm;vmzdkY
uvnf; a&vrf;c&D;omjzpfí rvG,u f v l /S
xdktaMumif;ESpfcsufaMumifh q&mawmfu wu,fvdk tyfaom bkef;awmfBuD;oif txufwef;ynmoif ausmif;BuD;ukd r&SdrJh?
&Srd EhJ iS hf wnfaxmifjcif;jzpf\/ ausmif;aqmifopfrsm; aqmuf&jcif;? vpOfq&mç q&mrrsm;udk vpmay;&jcif;? ausmif;tdyaf usmif;pm;
uav;rsm;twGuf auR;arG;&jcif;wdaYk Mumifh q&mawmfrmS aiGq,foed ;f yif ta<u;wifae&Sm\/
ESpt
f enf;i,ftwGi;f ajrMoZmjzpfrnfh wpfaxmifb&k m;rsm;udk ode;f aygif;ok;H axmifausmf tukecf w H nfaeaom tvSL&Sirf sm;onf
,ckvakd usmif;rsm;wGif ode;f ok;H q,favmuf vSLwwfrnfqv kd Qif avmu twGu?f omoemtwGuf rnfrQtusdK;&Sv d u kd rf nfenf;/
wpf&ufwGif xdkq&mawmfxHodkY wynfhaygrsm;aom *kdPf; q&mBuD;wpfa,muf a&mufvmNyD; ausmif;0dkif;twGif;ü bk&m;wnf
vdak Mumif; avQmufxm;\/ q&mawmfu ausmif;0dik ;f xJwiG f bk&m; apwDrsm;&Sad eí rvdt k yfaMumif;? wu,f vdt k yfaeonfrmS ausmif;ol
ausmif;om;rsm; oGm;&ef tdro f mrsm;om vdt k yfaMumif; trde&Yf dS vdu k \f /
xdk'umonf rsufESm½IHUrJhoGm;NyD; bk&m;omvSLcsifNyD;? tdrf om rvSLcsifaMumif;ajymum jyefxGufoGm;\/ ,cktcsdefwGifum;
pma&;olEiS hf 'um'umrrsm; pkaygif;vSL'gef;rSKaMumifh ta<u;q,foed ;f um; ausoGm;avNyD/ þjycJah om tcsufrsm;aMumifh pma&;ol
vSLNyD qdv k Qif avmutwGuf wu,f tusdK;&Srd nfh ae&m? omoemtwGuf wu,f tusdK;&Srd nfh ae&mrsm;wGio f m ykíH vSLonf/
pma&;ol odwwfaom tcsderf pS í ,ckav;q,fo h ;Hk ESpf oufwrf; 2007 ckEpS t f wGi;f vSLcJah om tvSLaiGrsm;udk uyÜ, d rsm;u
cefrY eS ;f wGucf sufjyonfrmS ode;f av;&meD;yg; &SNd yD[o k &d \/ xdk tvSLrsm; teufrS pma&;ol tMunfE;l &qk;H tvSL av;ck&&dS m wpfcu k kd þü
a&;ygrnf/ usefo;Hk ckukd ]]tompHjcif;ESihf temcHjcif;}} pmtkyüf qufvuf a&;rnf jzpf\/
tjypfuif;vsuf 'PfcwfcH&olrsm;
1988 ckESpf0ef;usifuyif jzpf\/ axmufBuHUrS temBuD; a&m*gonfrsm;? pDrHcsufwpfckaMumifh &efukefwdkif;? vSnf;ul;NrdKUe,f?
r&rf;acsmif;&Gm[k wGiv f mrnfh awmeufBuD;xJoYkd tpkvu
kd t
f NyHKvdu
k f a&mufvmMuonf/ tdraf xmifpak ygif; &Sp&f mcef?Y vlO;D a& &Spaf xmif
cefY &So d nf/ a&m*gonfrsm;onf vufwkd ajcwdrk sm; jzpfaomaMumifh awmif;&rf;pm;aomufum olwpfyg;udk rScD &kd olrsm;om jzpf\/
xdkYaMumifh pkaqmif;xm;onfh aiGr&SdMuaomaMumifh xdkawmxJ wGif olwdkYtwGuf aep&mtdrfrSm opfyifESifh NcHKykwfrsm;om/
pm;p&mum; awGY&mtoD;t&GufESifh rQpfrsm;om jzpf\/ NrdKUay:wufí awmif;pm; &atmifuvnf; vSnf;ul;NrdKUonf olwdkY&GmESifh
rdik Ef pS q
f ,fausmf a0;\/ vufwakd jcwdk a&m*gonfrsm; rnfonfeh nf;jzifh oGm;a&mufEikd yf g rnfenf;/
aEGr;kd aqmif; ok;H &moDv;Hk opfyifatmufwiG f ae&jcif;aMumifh iSuzf sm;a&m*g jzpfjcif;? tpma&pm jywfvyfjcif;wdaYk Mumifh a&m*gonf
av;&meD;yg;cefY aoqk;H cJ&h \/ þwGicf sJ*Pef;ay;aom bke;f BuD;udk vSLxm;aom ode;f aygif; av;aomif;ausmfrS ode;f aygif; av;&mausmf
avmufuo kd m r&rf;acsmif;&GmodYk vmvSLMurnfqv kd Qif tjypfrahJ om a&m*gonf av;&mcefw Y Ykd aoqk;H &vdrrhf nf r[kwaf y/
wpfenf; wpfaxmifb&k m;rsm; wnf&mü vSLxm;aom ode;f aygif; ok;H axmifausmfrS ode;f aygif; ok;H &mausmfavmufuo kd m r&rf;
acsmif;&GmodYk vmvSLrnfqv kd Qif a&m*gonfav;&mcefw Y \ Ykd toufukd tcsderf D u,fwifEikd rf nfom jzpf\/
odaYk omf Ak'b
¨ momrsm;bufrS tvdu k w
f od ykNH yD; vSLaomol [lí wpfa,mufrQ r&Scd ahJ y/
rSwfcsuf/ / pma&;q&m cspfp0H if;\ rdom;pkum; wwfEidk o f rQ vSL'gef; xm;onfukd awG&Y \/
odaYk omf *kPyf umoeudk t"durxm;yJ wu,fvt kd yfaom ae&mtwGuf tusdK;aqmifaeaom jzLpifjrifjh rwfol tcsdKUudvk nf;
awG&Y \/ pma&;q&mr roef;jrifah tmifEiS hf ykZeG af wmif aps;olaps; om;rsm;onfum; rdrwd vYkd nf; vSLMu\/ olwpfyg;vSLorQwdu
Yk v
kd nf;
wm0ef,yl aYkd y;Mu\/
wpf&ufwiG f pma&;q&mr oef;jrifah tmifonf olwpfyg; axmufyv hH ukd af om ypön;f ESihf aiGtcsdKUudk r&rf;acsmif;&GmodYk vmyd\ Yk /
wpfcgrQ rjrifzl;aom jrifuGif;udk jrifvdkuf&ojzifh oef;jrifhatmifwpf a,muf ckefaygufcsifavmufatmif aysmfjrL;oGm;\/ jrifvdkuf&
onfum; oyf&yfvyS pGm aqmufxm;aom tdru f av; ajcmufv;Hk cefyY if/
wdkY Ak'¨bmomawG wu,fvdktyfwJh ae&mrSm vSLwwfvmNyD [laom tawG;ESifhtwl tdrfav;ajcmufvkH;xJodkY aocsmapmif;iJh
Munfhvdkuf\/ a&m*gonf rdom;pkajcmufpkudk 0rf;ajrmuf0rf;om jzpfvsuf awGY&\/ taMumif;pkHudk aocsmodcsifojzifh tusdK;aqmif
vlBuD;wpfa,mufukd ar;rd\/
]]OD;av;? 'Dtrd af jcmufv;Hk u usrwdYk Ak'b ¨ momxJu vSLwmyJvm;}}
tusdK;aqmifvBl uD;\ rsufEmS wpfcsuf ñSKd ;i,fomG ;\/ csuf csif; pum;rjyefyJ cyfvrS ;f vSr;f &Sd Am'HyifatmufrmS toufajcmuf
q,fih g;ESpcf efY &Srd nfh a&m*gonf tzd;k wpfa,mufxo H Ykd &Da0aom rsufv;Hk rsm;jzifh vSr;f pdu k Mf unf&h if; acwåNidro f ufomG ;\/ oef;jrifah tmif
rSm bmqufajym&rSe;f rodbJ tusdK;aqmifvBl uD;udk wpfvn S ?hf opfyif atmufrS tzd;k udk wpfvn S hf Bunf&h if; ai;aMumifaMumif jzpfaeonf/
tawmfav;MumrS olx Y uH pum;oHxu G vf m\/
]]q&mr aocsmodcsif&if [do k pfyifatmufu um,uH&iS f tbpHukd ud, k wf ikd of mG ;ar;Munfyh gvm;}}
tusdK;aqmifvBl uD; ñTejf y&m Am'Hyifatmuf a&mufvQif oef;jrifah tmifu tbpHuakd &m? tbpHywf0ef;usifuykd g aphaphpyfpyf
avhvmMunfrh \ d / tbpHrmS a&m*g'PfaMumifh ajcwdv k ufwkd jzpfae onft h jyif ESmacgif;uvnf; csdKif0h ifaeonf/ odaYk omf aemufq;Hk ay:
vmaom trf'w D aD q;aygif;udk aomufxm;NyD; jzpfaomaMumifh r&rf;acsmif; &Gmol&mG om; tm;vk;H temBuD; a&m*gyd;k um; r&Sad wmhay/
xdaYk Mumifh rnfou Yl rkd v
S nf; rul;pufEikd af wmhay/ xd&k mG om;wpfa,mufu ,ckvkd ajymzl;\/
]]r&rf;acsmif; wpf&mG vk;H udk temBuD;a&m*gyd;k uif;pif&m a'otjzpf w&m;0if aMujimEdik yf gw,f/ wpfjcm;ae&m a'oawGuakd wmh
temBuD; a&m*gyd;k uif;pif&ma'ovdYk raMujimEdik yf gbl;/ bmhaMumifv h J qdv
k Qif r&rf;acsmif;wpf&mG vk;H u vlawG[m trf'w D aD q;aygif;udk
aomufo;Hk NyD;jzpfvYkd tm;vk;H rSm a&m*guif;aeygNyD/
olwdkYu arG;vmwJh om;orD;awGrSmawmif a&m*gydk; ygr vmawmhygbl;/ wjcm;ae&ma'ou vlawGrSmawmh trf'DwDaq;
aygif;udrk aomuf&ao;wmaMumifh wpfa,mufr[kwf wpfa,mufrmS temBuD;a&m*gyd;k &SEd ikd yf gao;w,f}}/
oef;jrifah tmifu tbpH\ opfcufeef;awmfukd aocsmMunfh rdjyef\/ awmif;pm;&aom a&m*gonf tbpHwrYkd mS ay;urf;rnfv h l
trsm;ESihf a0;&m awmBuD;xJoYkd a&mufvmaomtcg aep&mtdrf raqmufEikd o f nft h wGuf Am'Hyifuykd if tdrt f jzpf owfrwS Nf yD; ae& &Smonf/
opfcufrsm;ay:wGif yvyfpwpfrsm;udk jzefw Y ifum trd;k tjzpf tok;H jyKxm;\/
þ jzpfuwufqef; jzefw Y ifxm;aom yvyfpwpfrsm;onf ae'Pfr;kd 'Pfukd tb,foYkd umuG,Ef ikd yf grnfenf;/ xdaYk Mumifh rd;k &GmvQif
tbpHwpfu, kd v f ;Hk a&pd\k / wpfzef aeylvmjyefvQif ajcmufomG ;\/ vlaumif;rsm;twGuf usef;rma&;aumif;NyD; touf&n S &f jcif;onf
0rf;omzG,jf zpf aomfvnf; a&m*gonf tbpHwYkd twGuu f m; ]]aorif; &,f ac:Edik cf &J efaum}}[k NiD;wGm;&onftxd pdwyf suf0rf;enf;zG,f
jzpfae\/
tbpHwdkY temBuD;a&m*gonfrsm;onfum;- tjypfuif;vsuf 'PfcwfcH&olrsm; jzpf\/ vlowfrSK usL;vGefolrsm;udk
tjypfaMumifh wpfuRef;odYk ydo Yk nfrmS obm0usyg\/ rnfonfh tjypfrS rusL;vGeb f J tbpHwv Ykd kd temBuD;a&m*gonfrsm;udk vlyY wf0ef;usifrS
z,f&mS ;ypf Mujcif;um; rnforYkd Q obm0rusay/
ul;pufwwfaom a&m*gcsif;twlwl wDbDa&m*gonfrsm;udk wef;wl&nfwl qufqHNyD; temBuD;a&m*gonfrsm;usrS
vlyY wf0ef;usifrS rw&m;ESix f wk af eMuonfrmS tb,fah Mumifyh genf;/ wpfzef a&m*gyd;k &Síd ul;pufrmS aMumufaomaMumifh vlaY vmutjyifrmS
xm;onf[k qdkcJhvQif trf'DwD aq;aygif;aomufí a&m*gydk;uif;pifoGm;olrsm;udk wDbD a&m*g aysmufoGm;olrsm;uJhodkY vlYavmuwGif
tb,fah Mumifh jyefívuf rcHMuoenf;/
þtcsufü c&pf,mefbmom0ifrsm;onf Ak'¨bmom0ifrsm; xufom\/ temBuD;a&m*g tjrpfjywfaysmufaom
trf'DwDaq;aygif; ray:rDuyif oufom½kHrQ&Sdaom ay:paq;rsm;jzifh c&pf,mefoDv&Sif rsm;u temBuD;a&m*gonfrsm;ESifh
vufyeG ;f wwD;aeum jyKpk,, k uko ay;Mu\/ tcefrY oifah omtcg jyKpkuo k ay;aom c&pf,mefov D &Sirf sm; ud,
k w
f ikd f a&m*gonfb0odYk
a&mufMu&&Sm\/
xdo
k Ykd c&pf,mefbmom0ifrsm;u temBuD;a&m*gonfrsm;udk ud, k zf &d ifzd jyKpkaecsdew
f iG f Ak'b
¨ mom0ifwcsdKUum; xdu k o
hJ Ykd jyKpkzYkd
aeaeomom temBuD;a&m*g aq;½kaH &SUa&mufvQif pufb;D udk tjref eif;ajy;\/ um;udk tjrefarmif;ajy;\/
tompHvrf;pOfESifh temcHvrf;pOf
t&Sifa'0'wfonf t&m&mü tomcsnf;pHcJh\/ tompHjcif; 0g'udkwnfaxmifcJhaom t&Sifa'0'wfonf ,cktcg
t0Dpdi&JodkY usa&mufae&NyD jzpf\/ xdkYtwl tompHjcif; 0g'udk usifhokH;olrSeforQonf t&Sifa'0'wf aemufodkY
vdkufMu&rnf jzpf\/
Ak'¨onf t&m&mü temcHcJh\/ temcHjcif;0g'udkwnf axmifcJhaom Ak'¨onf ,cktcg edAÁmefodkY a&mufaeNyD jzpf\/
xdkYtwl temcHjcif;0g'udk usifhokH;ol rSeforQ onf Ak'¨aemufodkY vdkufMu&rnf jzpf\/ opömpum;jzifh ajymvQif
tompHjcif;onf ]]ork',opöm}} ac: wPSmudk odrf;ydkufxm;jcif; jzpf\/ temcHjcif;onf ork',opöm ac:wPSmudk
pmawGYr[kwfbJ igawGYtvkyfjzifh y,f owfjcif; jzpf\/ xdkYaMumifh edAÁmefcsrf;omudk &vdkolrSef orQ temcHjcif;0g'udk
usifhokH;&rnf jzpf\/
rEÅav;NrdKUü temBuD;a&m*gukaq;½kH wnfptcsdefu jrifuGif; udkMunfhí azmfjyyg "r®'óeav;onf pma&;ol&ifxJodkY
uqkeaf yguf um 0ifa&mufvmjcif; jzpf\/ oef;jrifah tmifonf tbpH\ aea&;udk jrifNyD;onfEiS hf pm;a&;udv k nf; qufvuf jrif&jyef\/
tbpHab;em; rS ausmufco J ;Hk vk;H jzifh jyKvkyx f m;aom rD;zdx k ufwiG f ',ft;kd wpfv;Hk u tcefoY m; ae&m,lxm;\/
',ftdk;wGif;üum; awmrQpfESpfwkH;udk a&aygavmjzifh awGY&\/ tbpHwdkYum; xrif;udkyif rpm;EdkifbJ awmrQpfjyKwfESifh
cufcpJ mG touf &Siaf e&olrsm;ygwum;/ oef;jrifah tmifu u½kPmrsuf0ef;jzifh tbpH udk pdu k Mf unfvh ukd &f if;-
]]tbpHu wpfa,mufwnf;vm;}}
[k ar;vdu k \
f / tbpH\ tajzpum;rsm;u tvGr;f aiGrY sm; qdik ;f aeoa,mifyif xif&\/
]]tcktcsderf mS awmh wpfa,mufwnf;ayghq&mrav;&,f? t&ifwek ;f uawmh r,m;vnf;&Sw d ,f? orD;ok;H a,mufvnf; &Sw d ,f?
tbpH touf ESpq f ,ft&G,?f ZeD;jzpfol toufq,f&h pS Ef pS f t&G,u f wnf;u tbpHwYkd vufxyfNyD; 'd;k wlabmifzuf awmif;pm;vmcJMh uwm
MumvSygNyDu, G }f }
]]'Dae&m a&mufpwke;f uvnf; tbpHwYkd vifr,m;&,f? orD; ok;H a,muf&,f? 'DopfyifatmufrmS at;twlyt l rQ aecJMh uwmyJ}}
]]tck olwYkd b,fa&mufomG ;MuvJ tbpH}}
]]iwfjywfqif;&Jw'hJ Pf rcHEikd v f Ykd bmomajymif;NyD; a[m[dk tdro f pfav;wpfv;Hk xJ a&mufomG ;MuNyDav}}
oef;jrifah tmifrmS xdt k cgusrS tdro f pfav;ajcmufv;Hk rSm Ak'b ¨ mom0ifrsm;u vSLxm;jcif;r[kwb f J bmomjcm; omoemjyKrsm;
vSLxm;jcif;jzpfaMumif; odvu kd &f \/
]]r,m;eJY orD;awGu tbudo k wl eYkd YJ vmaezdrYk ac:bl;vm;}}
]]ac:wmaygh q&mrav;&,f? olwdkYom;trdokH;a,muf wpfv ausmfausmfavmufxd 'DopfyifatmufrSm idk,kdNyD; tbudk
olwdkYeJYtwl vmaezdkY? bmomajymif;zdkY qGJaqmifpnf;½kH;Muao;w,f? tbolwdkY pum;udk em;raxmifbl;? ac:r&rSef;odvdkY tckawmh
vmrac:Muawmhygbl;? bmomcsif;rwlawmh twlvnf; raecsifawmhygbl; q&mrav;&,f? 'ghaMumifh tbpHwdkYrdom;pkrSm
wpf&mG wnf;aeNyD; wpfe,fpv D kd a0;uGm aewmaygh}}
]]tba&m bmomjcm;xJukd bmvdaYk jymif;roGm;wmvJ}}
]]q&mrav;&,f? tbpHw[ Ykd m vlaY vmuu pGeyYf ,fc&H wJh temBuD; a&m*gonfb0vnf; a&mufc&hJ NyD? tbpHtouf[m ckEpS q f ,f
eD;yg;&SNd yDqakd wmh tdv k nf; tdak eygNyD? a&SU ESpt f enf;i,ftwGi;f rSm emNyD; ao&awmhrmS yg? 'Dtouf't D &G,t f xd Ak'b
¨ momtjzpf cdik cf ikd rf mrm
&yfwnfcNhJ yD; emNyD;ao&cgeD; tcdsefem;a&mufraS wmh tbpH Ak'b ¨ mom udk b,fawmhrS rpGeb Yf ;l }}
tbpH&JU rsuf&nf
xdpk um;udk ajymNyD;csdew f iG f tbpH\ EIwcf rf;ESpcf u k wif;wif; aphxm;\/ odaYk omf rsufpEd pS zf ufrS rsuf&nfwu Ykd m; pD;usvmcJNh yD/
wif;wif;aphxm;aomEIwfcrf;u taeqif;&J tpm;qif;&Jaeaomfvnf; Ak'¨bmomrS avQmrusatmif awmifhcHxm;EdkifonfhtwGuf
0rf;omtm; wufrdaomaMumifh jzpf\/ rsuf&nfusjcif;um; vlrSKa&;'getm;enf;vS aomAk'¨bmom0ifrsm;aMumifh olonfvnf;
tpma&pmiwfjywfonfh 'Pf? iSufzsm;a&m*g'PfwdkYjzifh vtenf;i,ftwGif; aoqkH;&awmhrnfudk pOf;pm;rdojzifh tm;i,f
0rf;enf;vSaomaMumifh jzpf\/
r&rf ; acsmif ; &G m wG i f td r f a jc ok H ; &mh i g;q,f a usmf &S d \ / bmom jcm;bk & m;&S d c d k ; ausmif ; ok H ; ausmif ; &S d a omf v nf ;
Ak'¨bmombkef;BuD;ausmif; wpfausmif;om &Sd\/ bmomjcm; bk&m;&Sdcdk;ausmif;rsm;u wpfygwf wpfBudrf bk&m;&Sdckd;ausmif; wufvQif
vlwpfa,muf qefwpfjynf axmufy\ hH /
Ak'b¨ mombke;f BuD;ausmif;um; &Gmol&mG om;rsm;udk xdu k ohJ Ykd axmufyEhH ikd pf rG ;f r&S?d xdaYk Mumifv
h nf; iwfjywfqif;&Jonf'h Pfukd rcHEikd f
ojzifh tdraf jcwpf&mhig;q,fausmfonf Ak'b ¨ momtjzpfrS bmomjcm;odYk ajymif;oGm;Mu\/
wjcm;bmomrS Ak ' ¨ b momod k Y ajymif ; 0if v mMujcif ; vnf ; &S d \ / xd k Y t wl Ak ' ¨ b momrS v nf ; wjcm;bmomod k Y
ajymif;0ifoGm;Mujcif;vnf; &Sd\/ odkYaomf wjcm;bm omrS Ak'¨bmomodkY ajymif;0ifvmMujcif;onf tjcm;bm omxuf
Ak'¨bmomu jrwfaomaMumifh jzpf\/ Ak'¨bm omrS tjcm;bmomodkY ajymif;0if oGm;jcif;um; tjcm;bm omu
Ak'¨bmomxuf jrwfaomaMumifh r[kwf? (iwfaom) qif;&JaomaMumifh jzpf\/
]] bmomjcm; bk&m;&Sdcdk;ausmif;rsm;rS qefa0iSwdkif; Ak'¨bm om temBuD;a&m*gonfrsm;onf igwdkYAk'¨bmom0ifrsm;vnf;
bmomjcm;rsm;uJo h Ykd vma&mufaxmufyv hH Qif aumif;avpG[k awmifh wrdMu\/ tbpHonfvnf; xdo k aYkd wmifw
h &if; b0wpfyg;odYk ajymif;
oGm;cJ&h avNyD/
tbpHwYkd Ak'b ¨ mom temBuD;a&m*gonfrsm;\ awmifw h rIonf 5? 1? 2007 aeYu jynf0h avNyD/ pma&;olonf vSL'gef; csifvo S jzifh
temBuD;a&m*gonf&mG udk pkpH rf;aeonfrmS ESpt f wef MumavNyD/ [dv k al r;rod? 'Dval r;rodjzifh &ufuv kd pm;? vukEd pS pf m;jzifh tcsdef tawmf
vifoh mG ;&\/ pma&;q&mr oef;jrifah tmifEiS ahf wGrY yS if pma&;ol\ qE´vnf; jynf0h &awmh\/
pma&;olEiS hf 'umç 'umrrsm; pkaygif;vSL'gef;rIrsm;rSm-
1/ aiGom; 5ode;f /
2/ qeftw d f 71 tdw/f
3/ jcifaxmif 250 vk;H /
4/ NcHKapmif 350 xnf/
5/ zdeyf 100 &H/
6/ ykq;kd ç tusÐ tdwBf uD; 2 tdw/f
"r®m½kBH uD;xJ w&m;a[m tNyD;wGif r&rf;acsmif;aus;&Gm Ouú|u ,ckvkd avQmuf\/
]]q&mawmfb&k m;? wynfah wmfwYkd &Gmxdyrf mS Edik if aH wmfu aqmufvyk af y;wJh taqmifEpS af qmif&ydS gw,f bk&m;? 'DtaqmifawGxJ
rSmawmh rdom;pkr&Sw d hJ txD;usef a&m*gonfawGukd xm;ygw,fb&k m;? olwu Ykd awmh ud,
k w
f ikd cf sufjyKwf pm;Edik pf rG ;f udk r&Sad wmhvYkd &yf&mG uyJ
pkNyD; csufjyKwfa<u;arG;&ygw,f}}
]] a&m*gyd;k uawmh r&Sad wmhygbl;bk&m;? 'gayr,fh a&m*g'Pf csufu jyif;xefawmh wcsdKUqd&k if tdy, f mrSmyJ yufvuf aeMu&w,f/
trsdK;orD;aqmifrSm av;q,feJY? trsdK;om;aqmifrSm av;q,f&Sdygw,f? 'Da0'em&SifawGuvnf; q&mawmfudk zl;yg&apvdkY
awmif;yefavQmufxm; cdik ;f ygw,f/
]]olwYkd ud, k wf ikd af wmh "r®m½kx
H u
J kd rvmEdik b
f ;l bk&m;? tJ'g q&mawmf olwt Ykd aqmifxJ <uapcsifwmudk ravQmuf&b J ;l jzpfaew,f
bk&m;}}
]]td-k q&mawmfukd zl;csifwmrsm; bmvdYk ravQmuf&b J ;l jzpfae &wmvJ}}
]]olwu Ykd kd a&m*gu ay;xm;wJh 'PfcsufawGu jyif;vGe;f awmh ab;tjrifawmh raumif;bl;aygh bk&m;? awmfawmfwefwef vlawG
tJ't D aqmifxJ r0ifcsifMubl; bk&m;? 'ghaMumifh q&mawmfa&m taqmifxJ 0ifcsifyghrvm;vdYk awG;NyD; ravQmuf&b J ;l jzpfaewmygbk&m;}}
]]bmjzpfvYkd r0if&&J rSmvJ? tckomG ;pd}Yk }
pma&;ol a&SUuOD;aqmifoGm;onfESifh y&dowfrsm;vnf; aemuf u pDwef;NyD;ygvm\? pma&;ol taqmifxJ0ifvmonfESifh
trsdK;orD; a&m*gonfrsm; Murf;jyifay: r& &atmifqif;NyD; 0rf;omtm;& &Sdcdk;uef awmhMu\/ pma&;olu wpfa,mufwpfaxmifpD
a0iSay;vdu k \f /
toufajcmufq,fcef&Y dS trsdK;orD;BuD;wpfO;D rSm pma&;olukd uefawmh&if; rsuf&nfawGp;D usNyD; ikad <u;&Sm\/ pma&;olu ar;rd\/
]]'umrBuD;u bmjzpfvYkd idw k mwke;f }}
]]0rf;omvdyYk g bk&m;? wynfah wmfwYkd 'Dae&mudk a&mufae wm ESpEf pS q
f ,fe;D yg; &Syd gNyD? bk&m;om;awmf oHCmawmfukd 'DwpfcgyJ
zl;cGihf &vdyYk gbk&m;}}
pma&;ol&ifxJ eifu h eJaeatmif cHpm;vdu k &f \/ olwYkd tm;& atmifz;l cGi&hf zdt
Yk wGuf vrf;v,fwiG f cyfMumMum &yfay;aerd\/
xdrk S wzef trsdK;om;aqmifxJ 0ifvu kd of nfEiS hf trsdK;om;a&m*gonf rsm;uvnf; tm;&yg;&zl;arQmfMu\/ olwu Ykd v
kd nf; aiGwpfaxmifpD
a0iS ay;vdu k \f /
ay;cJh&aom uwdwpfck
trsdK;om;a&m*gonf wpfO;D u ol&Y ifxu J qE´wpfcu k kd awmif;qd\
k /
]]q&mawmfb&k m;? wynfah wmfw[ Ykd m bk;d pOfabmifquf Ak'b ¨ m omawGygbk&m;? oHCmawmfrsm;udk tNrJz;l jrifvMkd uygw,f bk&m;?
'gayr,fh wynfah wmfwu Ykd vnf; oHCmawmfawG&&dS m roGm;Edik ?f oHCm awmfawGuvnf; wynfah wmfw&Ykd &dS m r<uEdik ef YJ ESpEf pS q f ,f eD;yg;&Srd S
'DwpfcgyJ oHCmawmfukd aumif;aumif; zl;&ygw,fb&k m;? wynfah wmf wdYk a&m*gonfrsm;rSm 'geukov kd jf yK&atmif "etm;vnf; r&Syd gbk&m;?
wpfcg Ak'a¨ 0,sm0pöç oHCmha0,sm0pö jyK&atmif um,tm;vnf; r&Syd gbk&m;? wynfah wmfwYkd &Edik w f hJ ukov
kd q
f v
kd Ykd q&mawmf oHCmawmf
rsm; <uvmwJt h cg zl;jrif&wJh ukov kd yf J &Syd gw,fb&k m;? 'ghaMumifh a&m*gonfrsm; tm;vk;H &JUud, k pf m; q&mawmfukd awmif;yef avQmufxm;
yg&ap? wynfah wmfwYkd zl;cGi&hf atmif q&mawmftaeeJY 'Dr&rf;acsmif; &Gmudk wpfEpS f ESpBf udrcf efY <ua&mufay;awmfryl gbk&m;}}
]]b,favmuf tvkyu f pd aö wGrsm;rsm; OD;yÍöi;f wpfEpS f ESpaf cguf a&mufatmif <uay;yghr,f}}
]]wynfah wmfwt Ykd wGuf 'DaeY[m 0rf;omp&m taumif;qk;H aeY? r*Fvmt&Sq d ;Hk aeYygbk&m;}}
pm<uif;/ / 30ç 5ç 2007 aeYu rEÅav;wdik ;f ? rwå&mNrdKUe,f? a&eHo Y m temBuD;a&m*gaq;½kt H wGuf -
aq;0g;ESihf tjcm;ya'omyif 1500000d/
a'gufwm jrwfow D mESihf rdom;pkqck saiG 500000d/
eHo
Y mNrdKifrS rdom;pk av;&mausmftwGuq f eftw
d (f 70) 1400000d/
rEÅav;NrdKU? 38 vrf;rS? OD;vSp;kd +a':wifa&T rdom;pk?
yef;uefEiS hf pwD;cGurf sm; 150000d/
ig;ZGeNf rdKUrS? udjk rBuD;ESihf nDç nDrrsm; rS
ausmif;pdr;f vkcH snf (250) 200000d cef/Y
vlemwpfa,muf 5000 EI;H a0iS 600000d/
roDwmEG,Of ;D ? aps;csdK ]cifMunfMunf} zdeyfqikd rf zS ed yf 100- &H 150000d/
vlemrsm;tm; xrif;wpfeyfauR; 100000d/
"r®apwD q&mawmfrS xrif;wpfeyfpmv 100000d/
&GmxJrS tEGr;f yg;qk;H rdom;pkrsm;tm; axmufyahH iG 280000d/
0efxrf;rsm;tm; wpfO;D wpfaxmif axmufyahH iG 120000d/
pkpak ygif; 5820000d
&efuek Ef iS hf rEÅav;? w&m;emy&dowfrsm;tm;vSLaiG 33 ode;f cef/Y
q&mawmfrv S LS aiG 25 ode;f cef&Y /dS
ÄÄÄ
BuD;yGm;csrf;om&ef pdwf\pGrf;tifwefcdk;vdktyfonf
pdwfwefcdk; &&SdaprSK taMumif;w&m; 10 ck
1/wdusaom &nf&, G cf suf xm;&Sjd cif;/
2/ qk;H jzwfcsuf tjrefcsrSwjf cif; ('G[ d r&Sjd cif;)/
3/ ud, k u f sifwh &m;cdik v f jHk cif; (½d;k om;rSK)/
4/ rdrpd w d \ f vIy&f mS ;rSKrsm;udk wif;usyfpmG tkyx f ed ;f csKyfwnf; Edik jf cif;/
5/ tusdK;jyK ]y&[dw} tvkyv f yk &f ef pdwt f m;xufoefpNJG rJjcif;/
6/ rdrv d yk if ef;rsm;tay: aumif;pGmodem;vnfjcif;/
7/ t&mcyford ;f wdt Yk ay:rSm onf;cHEikd pf rG ;f &Sjd cif;/
8/ rdrv d yk af zmfuikd b
f uf taygif;toif;rsm;tay: opöm&Sjd cif;ESihf obm0w&m;tay: ,kMH unfrKS &Sjd cif;/
9/ todynmrsm;udk pGpJ NJG rJNrJ &SmrS;D vdpk w d &f jdS cif;/
10/ pdwu f ;l BuHpnfrI tm½ku H kd rsufjcnfrjywf apmifMh unfEh ikd pf rG ;f &Sd jcif;/
(urÇmt
h csrf;omqk;H oHrPdoal |;BuD; tif'½l;umeuf*sD)
tcef; ( 2 )
ypöKyÜefBuD;yGm;csrf;omaMumif;w&m;av;yg;
BuD;yGm;csrf;omaMumif;w&m;av;yg;rSm-
1/ O|meorÜ'gg- x<uvkv YH 0D&,
d jzifh Opömpnf;pdru
f kd &SmazG&rnf/
2/ tm&u©orÜ'gg- rukeo f ifw
h m rukeaf tmif xde;f odr;f apmifah &SmufrEI iS hf jynfph &Hk rnf/
3/ uvsmPrdwåorÜ'gg- rdwaf qGaumif; &S&d rnf/
4/ orZD0dworÜ'gg- t0iftxGuf rQwatmif ok;H pGw J wf&rnf/
þ O|meorÜ'gü t*Fgig;csuf&\ dS /
1/ rdr\d pD;yGm;a&;vkyif ef;ü uRrf;usifvrd m® jcif;/
2/ rysif;r&d x<uvkv YH 0D&,d &Sjd cif;/
3/ vkyif ef;ü plprf;qifjcifEikd af om ÓPfynm&Sjd cif;/
4/ ud,k w f ikd u f ,
kd u
f s jyKvkyjf cif;/
5/ OD;pD;OD;aqmif jyKí pDrñ H eT Mf um;Edik jf cif;/
¤if;ig;csufwGif pD;yGm;a&;vkyfief;ü uRrf;usifvdr®mjcif;? pl;prf;qif jcifEdkifaom ÓPfynm&Sdjcif;[laom t*FgESpfcsuf
tm;enf;csdKU,Gi;f wwfaomaMumifh Ak'b ¨ mom jrefrmrsm;\ pD;yGm;a&; vkyif ef;rsm;onf ysufp;D oGm;wwf\/ Edik if aH usmf pma&;q&mBuD;
yDr;kd eif;onfyif ykEH ydS f pufqikd &f mü uRrf;usifrKS r&Sb d J ykEH ydS pf ufwpfv;Hk wnfaxmif&m aiG&if; rsm;pGm ysufp;D qk;H ½I;H oGm;zl;\/
a&TjynfomrS pma&;ol\ qGr;f 'umwpfa,mufonf vdik ;f um; wpfp;D wnfaxmifrnf jzpfaMumif; pma&;olukd avQmufxm;í
tBuHÓPf awmif;\/ pma&;olu olu Y kd jyefNyD;ar;cGe;f xkwrf \ d /
aps;a&mif;ol&Sd&rnfY t*Fg
aps;a&mif;olonf-
1/ ynmrsufaph &S&d rnf/ (rnfonfh ukeo f nf? rnfonft h csdef aps;usNyD;? rnfonft h csdeaf ps;wufonf ponfukd odaomynm)/
2/ vkvYH 0D&,d &S&d rnf/ (Oyrm- ig;ydaumif; a&mif;vdo k o
l nf {&m0wDwikd ;f rSvnf; 0,fEikd of vd?k weoFm&Dwikd ;f NrdwNf rdKUe,f? uRef;pkNrdKU
e,fwrYkd v
S nf; 0,f,El ikd o f nf? Nrdwif g;ydukd 0,fa&mif; Edik vf Qif ykíd wGif us,fEikd o
f nf? o,f,yl aYkd qmifrKS a0;aomfvnf; tyifyef;cHí
o,f,l jcif;rsdK;udk vkv YH 0D&,d &Sjd cif; [kqEkd ikd \
f )/
3/ trDo S [J rdwaf qGaumif; &S&d rnf/
4/ eHeuf apmapmxí a&mif;&rnf/(apmapm aps;0,fvdkolrsm; onf apmapmxGufaom qdkifwGifom 0,fwwfí þtcsufudk
a[mjcif; jzpf\)/
5/ aeYvnfcif;wGifvnf; *½kwpdkufa&mif;&rnf/(ysif;&daomaps; onfrsm;onf aeYvnfaeYcif;wGif awmf&modkY avQmufvnfae
wwfonf? xdt k csderf sdK; 0,forl sm;onf a&mif;oltoifh &Sad omqdik w f iG o
f m 0,fwwfí þtcsufukd xnfah [mjcif; jzpf\/
6/ nrd;k csKyfonftxd a&mif;jcif;/ (aemufusrS tvkyjf yef&aom olrsm;onf rd;k csKyfrS aps;0,fwwfMu\/ xdt k cgrsdK;wGif rd;k csKyf
onftxd zGix hf m;aomqdik w f iG of m 0,fMuí þtcsufukd xnfah [mjcif; jzpf\/)
(t*Fwk Kåd &fygVdawmf? wduedygwf? yXrygyPduokwEf iS hf 'kw, d ygyPduokw)f
O|meorÜ'g t*Fgig;csufteuf aemufq;Hk ESpcf sufrmS vnf; BuD;yGm;csrf;oma&;wGif ta&;BuD;qk;H ae&mrS yg0if\/ xdEk pS cf sufrmS
ud,
k w f ikd f ud,
k uf s OD;pD;OD;aqmifí jyKvkyjf cif;? ud, k w f ikd f pDrñ H eT Mf um; ay;jcif; jzpf\/ vGecf ahJ om ESpaf ygif;ESpq f ,fih g;ESpcf efu Y rEÅav;NrdKUwGif
tvGeaf &mif;aumif;aom xrif;qdik w f pfqikd f &Scd zhJ ;l \/
qdkifydkif&Sifonf rdrd\ vkyfief;ü uRrf;usifvdr®mjcif;? x<u vkHYv0D&d,&Sdjcif;? pl;prf;qifjcifEdkifaom ÓPfynm&Sdjcif;[laom
O|meorÜ'g t*Fgig;csufteuf a&SUydik ;f ok;H csufEiS t hf nD a&mif;0,fjcif;aMumifh ,ckvkd atmifjrifaejcif; jzpf\/
qdik &f iS o f nf xrif;qdik f av;ig;qdik w f iG f tvky0f ifvyk &f if; tcsuftjyKwfynmudk uRrf;usifatmif avhvmoif,\ l / xdaYk Mumifh
olYqdkifrS[if;onf rEÅav;&Sd xrif;qdkifwdkYwGif taumif;qkH;[lí pm;okH; olwdkY ywf0ef;usifwGif emrnfxGufcJh\/ þum;rdrdvkyfief;ü
uRrf;usif vdrm® jcif;[laom ]yxrO|meorÜ'g}t*FgESihf jynfph jHk cif;jzpf\/
olYqdkifonf [if;tapmqkH;usuf\/ xdkYaMumifh reufapmapm xGufrnfh ukefum;armif;orm;rsm;onf olYqdkifwGif pm;Mu\/
nOfeh ufrS qdik o f rd ;f \/ xdaYk Mumifh rEÅav;odYk nOfeh ufrS 0ifvmaom um;orm; rsm;onf olq Y ikd wf iG o f m pm;Mu\/ olq Y ikd o
f nf rEÅav;NrdKU
t0if um;vrf;ab; rlvZD;befeD ausmif;wdu k ef m;wGif &S\ d /
aeYvnfcif;wGif tvkyo f rm;tcsdKUudk tdycf sifvQiftyd cf iG hf jyKaomf vnf; olu, kd wf ikd uf m; rtdy/f vmorQ pm;ok;H olrsm;udk ud, k w f ikd f
BudKqdNk yD; ae&mcsxm;ay;\/ þtcsufrsm;onf x<uvkv YH 0D&, d &Sjd cif; [laom 'kw, d O|meorÜ'gt*FgESihf jynfph jHk cif; jzpf\/
qdik &f iS of nf xrif;qdik t f rsdK;rsdK;wGif tvkyv f yk cf ahJ omaMumifh pm;ok;H oltrsdK;rsdK;\ tBudKuftrsdK;rdsK;udk od\/ odatmifvnf;
aocsm avhvmxm;\/ xdkYaMumifh olYqdkifwGif 0ufom;wpfckwnf;udkyif 0ufom;ESyf? 0ufom;qDysH? 0ufom;[if;av; (o&ufoD; ESifh
csufjcif;)? 0ufom; yJig;yd? ponfjzifh pkv H ifatmif csufxm;\/
twdt Yk jr§Kwfuv
kd nf; tpkyH gEdik af tmif tNrJBudK;pm;\/ wrm &Guf wk;H csdew f iG yf if olq Y ikd üf wrm&Gut f wdu Yk kd &\/ rnfo&Ykd oenf;/
pOfth ;kd BuD;rsm;pGmjzifh wrm&Gurf sm;udk tcsOfprd x f m;Edik af om aMumifyh if jzpf\/ þum; rdrv d yk if ef;ü pl;prf;qifjcifEikd af om ÓPfynm&Sjd cif;[k
qd&k rnfh ]wwd, O|meorÜ'g}ESihf jynfph jHk cif;yif jzpf\/
qdkifa&mif;tm; xdk;wufvmNyD; aiGrsm;rsm;udkif&onfESifh xdkqdkif &Sifonf rdef;rtaysmftyg; vkdufpm;vm\/ ao&nfao&uf
aomufvm \/ avmif;upm; vkyv f m\/ taygif;toif;rsm;ESihf avQmufvnfcsdef rsm;vm\/ þav;csufum; pD;yGm;Opömysufp;D aMumif;
w&m;rsm;yif jzpf\/
qdik o f nf emrnfBuD;oGm;NyDjzpfí t&Sed Ef iS hf vdrahf e&m tjrwf aiGrsm;rSm ykrH eS 0f ifvsuf&o dS jzifh qdik &f iS u
f olu, kd w f ikd f rxdik v f nf;
jzpfonf[k ,lqvm\/ xdaYk Mumifh qdik x f ikd cf sdef r&So d avmuf enf; vm\/ [if;tr,frsm;udk ud, k wf ikd f rcsufawmhovdk ud, k w f ikd pf rD ñ
H eT f
Mum;rIvnf; r&Sad wmhay/
þonfum; O|meorÜ'g t*Fgig;yg;wGif ud, k w f ikd Of ;D aqmif í vkyjf cif;? ud,
k wf ikd pf rD ñH eT Mf um;ay;jcif;[laom pwkwE¬ iS hf yÍört*FgESpf
yg;ysufp;D oGm;jcif;yif jzpf\/
tvkyform;rS tvkyf&SifjzpfvdkvQif
tvkyform;[lonf tvkyftay:? pm;okH;oltay:? tvkyf&Sifavmuf b,faomtcgrQ apwemxm; vdrfhrnf
r[kwfay/ xdkokdY apwemrxm;aomaMumifh tvkyf&Sifb0odkY ra&mufbJ tvkyform;b0ESifh aeMu&jcif;yif jzpf\/
tu,fí tvkyf&Sif\ apwemrsdK;xm;NyD; BudK;pm;rnf qdkvQif ESpftenf;i,f twGif; tvkyform;onf tvkyf&Sif
jzpfvmay vdrfhrnf/
þae&mü pma&;q&m eydkvD,H[D;vfESifh tar&duef oef;<u,f ola|;BuD; tif'½l;umeuf*sDwdkY\ tar;tajzrSm
BuD;yGm;csrf;omvdo k wl ikd ;f odxm;oifo h jzifh aumufEw k af zmfjytH/h
ar;/ //rpöwmumeuf*sDcifAsm;? tck uRefawmfar;r,fh ar;cGe;f twGuf cifAsm;cGiv hf w T v
f rd rhf ,fvYkd uRefawmfarQmfvifyh gw,f/
uRefawmf Mum;xm;wmu cifAsm;rSm tBuD;tus,f a0zefjypfwifrSK cHae&w,f? bmjzpfvdkYvJqdkawmh cifAsm;rSm tBuD;tus,f
tpkvu kd tf NyHKvdu
k f <u,f0csrf;omaecsderf mS ? cifAsm;tckvkd <u,f0vmatmif vkyaf qmifay;cJh Mu&wJh cifAsm;&JU tvkyo f rm;rsm;rSmawmh
qif;&JErG ;f yg;vsufyJ &Sad eMuw,f/ 'Dtcsufukd axmufNyD; cifAsm;<u,f0csrf;omvmrI[m tvkyo f rm;rsm; tay:rSm acgif;ykjH zwfaoG;pkyrf I
jyKvdyYk gyJvYkd vlwpfcsdKUu ajymqdMk uw,f 'Dawmh cifAsm;&JU <u,f0csrf;omvmrIeYJ cifAsm;&JU tvkyo f rm;rsm;&JU qif;&JErG ;f yg;rI[m bmjzpfvYkd
'Davmufxd uGma0;ae&w,f qdw k mudk cifAsm;t,ltqt& &Si;f jyapcsifygw,f}}
umeuf*sDajz/ //'Dar;cGef;udk ar;wJhtwGuf uRefawmf trsm; BuD;0rf;omygw,f? 'Dar;cGef;twdkif;ygyJ? vlrsm;pGmwdkYuvnf;
ar;Muyg w,f? xdo k rl sm;udk uREkyf tf ajzay;cJoh vdyk J rif;udv
k nf; uREkyf u
f ajzqdak y;ygr,f-
tif'½l;umeuf*sD csrf;om&jcif;taMumif;ESpfyg;
uREkfyfrSm BuD;rm;pGm <u,f0rI&Sdaewm[m uREfkyfonf BuD;rm;aom wm0efrsm;xrf;aqmif&efESifh us,fus,f jyefYjyefY
tusdK;jyKvkyfief;rsm; vkyfaqmif&efudk vdkvdk vm;vm; pdwfxm;&SdcJhjcif;aMumifhygyJ/
rSwfcsuf/ / olwpfyg;udk ay;urf;axmufyHhvdkaompdwfaMumifh ay;urf;axmufyHhEdkifatmif BuD;yGm;csrf;omvmonf [k
qdvk jkd cif;jzpf\/
uREkyf af wG;Munfw h ,f? uREfyk t
f wGuf tvkyv f yk af y;aeMuwJh axmifaygif;rsm;pGmaom tvkyo f rm;rsm;udk uREfyk x
f rf;aqmifaewJh
wm0efrsm;udk xrf;aqmifNyD; uREfyk t f vkyv f yk af om tcsdeef m&Dtwkid ;f tvkyf vkyMf urvm;? vkyEf ikd Mf u&if uREfyk rf mS <u,f0orQudk ay;r,fvYkd
qd&k if vkyaf qmifEikd yf gr,fvYkd qdrk ,fo h [ l m OD;a&ESpq f ,fxuf ydrk ,f rxifb;l ?
tcktcgrSm uREfyk t f wGuf tvkyv f yk af y;aeMuwJh vltcsdKU omvQif uREfyk f ajymcJw h w
hJ m0efukd vdv k v
kd m;vm; xrf;aqmifMuwJh
twGuf olwYkd pdwq f E´&o dS avmuf <u,f0csrf;omaeMuwmudk xif&mS ; pGm jrifawGEY ikd yf gw,f/
uREfyk &f UJ tvkyo f rm;rsm;teufrS csmvD&0S yfuo hJ aYkd om olrsm; udk wpfEpS x f rJ mS udyk J olwv Ykd yk cf twGuf a':vmwpfoef; uREfyk af y;yg
w,f? tJ'DaiG a':vmwpfoef;qdkwm olwdkY&JU &NrJvpmtjyif olwdkYvkyf oifhvkyfxdkufwmxuf ydkNyD;tvkyfudk pdwfygvufyg vkyfwJhtwGuf
tydak Mu;tjzpf ay;wJah iGyg/
odaYk omfvnf; BuD;rm;aom xdak iGtvk;H t&if;udk olwt Ykd m; uREfyk f ray;&cifrmS yJ olwrYkd &S&d if uREfyk rf mS tvkyv f yk í
f rjzpfEikd f atmif
olwdkY&JU vkyftm;[m uREfkyftwGuf vdktyfaeygw,f/ bmjzpf vdkYvJqdkawmh olwdkY[m pdwfygvufyg uREfkyfxrf;aqmif&r,fh vkyfief;
wm0efrsm;udk 0ifa&muf xrf;aqmifMuawmh uREfyk rf mS wm0ef tzdp;D cH&rI avsmhyg;oGm;vdyYk gyJ/
olwdkYvdk pdwfxm;&Sdolrsm;[m olwdkY&JU 0ifaiGudk olwdkYudk,fwdkif owfrSwfEdkifMuwmyJ? olwdkY&oifh&xdkufwJh 0ifaiGudk olwdkYrS
wpfyg;tjcm; ol tenf;i,fuav;rQom olwrYkd &&SEd ikd af tmif wm;jrpfEikd Mf uygvdrrhf ,f/
uREfkyftwGuf tvkyf vkyfay;aeMuolrsm;&JU vpmudk uREfkyf b,fawmhrS rlaouefYowfNyD; rxm;ygbl;? olwdkY&JU
vpmudk olwdkYyJ owfrSwfqkH;jzwfMuwmyg? olwdkY udk,fwdkif b,fvdkowfrSwf qkH;jzwfovJ qdk&if olwdkYuay;tyfwJh
olwdkY&JU vkyftm;yrmPeJY t&nftcsif;wdkif;yJ olwdkYrSm vpmtjzpf aiGaMu; rsm;udk &&SdMuygw,f/
tck uREfyk af jymjywJh trSew f &m;udk rif;aumif;pGmem;vnf &if vlom;&JU <u,f0csrf;omrI trsdK;rsdK;&JU uGm[csufrsm;eJY ywfouf
NyD; avhvmMunf½h w I t
hJ cgrSm rw&m;ojzifah y:&wJh tcsufqw kd m ryg&Sbd ;l vdYk rif;odvmygvdrrhf ,f/
ar;/ / rpöwmumeuf*sD&JU ajymjycsufrsm;rS teuf t"dyÜg,fudk uRefawmfaumuf,l&&Sdwmuawmh cifAsm;twGuf tvkyf
vkyfay;aeMuwJh vltrsm;pkBuD;[m olwdkYrSm wduswJh&nf&G,fcsuf r&SdMubl;/ tu,fíom olwdkYrSm xdk&nf&G,fcsufrsdK;&SdcJhvdkY&Sd&if olwdkY
[mvnf; cifAsm;enf;wl <u,f0csrf;omMurSmyJvYkd jzpfygw,f? tJ'g rSeyf govm;/
vkyfief;atmifjrifjcif; taMumif;av;yg;
O|meorÜ'gESihf qufpyfí vkyif ef;atmifjrifvo kd wl ikd ;f usifo h ;Hk &rnfh bm0emav;csuf &S\ d / xdak v;csufrmS -
1/ pd&umvbm0em
umvbm0em- Mumjrifph mG jyKvkyjf cif;/
2/ ed&EÅ&bm0em
bm0em- rjywfjyKvkyjf cif;/
3/ ed&0aoobm0em
0aoobm0em- tpGr;f ukejf yKvkyjf cif;/
4/ ouú p ö b m0em
m0em- vkyfief;tay: av;pm;pGmjyKvkyfjcif;-wdkYyif/ þav;csufjzifh yg&rDq,fyg;udk BudK;pm;jznfhqnf;
MuaomaMumifh tavmif;awmfrsm;onf or®morÁK'¨bk&m;&Sif tjzpf odkY a&mufMujcif; jzpf\/ þav;csufESifh tnDBudK;pm;ygu
bk&m;tjzpfoyYkd if a&mufEikd f ao;&m pD;yGm;a&;vkyif ef; atmifjrifzu Ykd m; ajymp&myif rvdak wmhay/
rEÅav;wdik ;f ? aysmfb, G Nf rdKU? a&Tjynf&efvHk &yfrS OD;vSatmif onf Edq Yk cD sufvyk if ef;udk azmfjyyg t*Fgav;csufEiS t
hf nD ESpaf ygif;
ig;q,fausmfMumatmif BudK;pm;tm;xkwcf &hJ m ,cktcsdew f iG f BuD;yGm;csrf; omaom b0odaYk &muf&adS eayNyD/
twk,lp&m &Gmwpf&Gm
xdw
k pf&mG vk;H wGif AG'D ,
D jdk yaom½kq
H v
kd Qif wpf½o
Hk m&S\
d / t&ifvl \ pD;yGm;a&; xdcu
kd rf mS pd;k aomaMumifh aemufvul vdu k rf vkyjf cif;
jzpf\/ tdrfqdkif zGifhxm;vQifvnf; wpfqdkifom&Sd\/ aemufvlu vdkufrzGifh/ xdkarwåm? u½kPmaMumifhyif uHom½Gm wpf&GmvkH; olYpD;yGm;
a&;ESio
hf l tqifajyMuolcsnf; jzpf\/
]]wynfah wmf EdqYk cD sufp tcsdeu f ywf0ef;usifu ajymMu wmaygh bk&m;? 'DaumifcPyg? olrsm;rvkyw f m xvkyw f ahJ umif &Sw
d mawG
tm&u©orÜ'g xdef;odrf;apmifUa&SmufrI
O|meorÜ'gtaMumif;udk jyNyD;í tm&u©orÜ'gtaMumif;udk qufjytH/h tm&u©orÜ'g[lonf &SmazG&&Sad om ypön;f Opömrsm;udk
rukeo
f ifw
h m rukeaf tmif? rysufp;D oifw
h m rysufp;D atmif xde;f odr;f apmifah &Smufjcif;yif jzpf\/
rD;ç a&ç rif;ç cd;k olç rcspfrESpo f ufo[ l al om &eforl sdK; ig;yg; rzsufq;D Edik af tmif apmifah &Smuf&ouJo h Ykd OpömaMu;aiGukd pnf;urf;
wusok;H pGjJ cif;jzifh rukeof ifwh m rukeaf tmifvnf; apmifah &Smuf&\/
tok;H ESihf tjzKef;wGif tok;H om&SNd yD; tNzKef;r&Sv d Qif BuD;yGm; wd;k wufrnfomjzpf\/ pm;0wfaea&;twGuf r0,frjzpfí 0,f&jcif;
onf tok;H jzpfí r0,fbjJ zpfvQuf *kPw f *k Pk Nf ydKif vkyv
f í kd 0,f,jl cif; onf tNzKef;[kcjJG cm;Edik \
f /
þtcsufEiS hf ywfoufí t*Fw k Kdå &fygVdawmf? ukvokwv f m ypön;f Opömrsm; Mumjrifph mG wnfwjhH cif; taMumif;av;yg;ESihf Mumjrifph mG
rwnfwjhH cif;taMumif; av;yg;wdu Yk kd OD;pGmodoifo h jzifh azmfjytH/h
twk,lzG,f&m t&SiftmeE´m
wpfaeYaomtcg t&Sit f meE´mrax&fonf aemufyg&[ef; ig;&mESit hf wl aumorDjÁ ynfoYkd <ucsDawmfrcl \ hJ / taMumif;rSm Ak'r¨ ed Yf
awmfrjl cif;aMumifh t&Siq f E´tm; jA[®'Pfay;&eftwGuf jzpf\/ aumorDjÁ ynfoYkd a&mufaomtcg Oawerif;BuD;\ O,smOfteD; opfyif&if;
wpfcük oDwif;ok;H aeawmfr\ l /
xdtk csdew f iG f Oawerif;BuD;onf armif;rrdóiH g;&mESihf twl O,smOfupm; pHaysmfaecsdejf zpf\/ t&Sit f meE´mrax&f O,smOfteD;
opfyif&if;wpfcük oDwif;ok;H aeaMumif; od&aomtcg oGm;a&mufz;l arQmf &ef bk&ifBuD;xH cGiyhf efMu\/
cGijhf yKcsuf &&Sad omtcg armif;rrdórH sm;onf t&Sit f meE´m rax&fxo H Ykd oGm;a&mufz;l arQmfMu\/ t&Sitf meE´mrax&f a[mMum;
aom w&m;awmfrsm;udk Mum;em&ojzifh BunfnKd o'¨g tm;BuD;pGm tay:½kH wbufig;&mudk vSL'gef;NyD; jyefvmMu\/
Oawerif;BuD;onf jyefvmaom armif;rrdów H x
Ykd rH S tay:½kH wbufig;&mvk;H vSLypfcMhJ uaMumif; odaomtcg t&Sit f meE´monf
tb,fah Mumifh wpfyg;wnf;jzpfvsuf wbufig;&mvk;H udk tvSLcH&o enf; t&Sit f meE´monf txnfuek o f ,G jf cif;udv
k nf; jyKtHah vm?
txnf qdik u f v kd nf; zGit hf ahH vm [k½wI cf sajymqd\
k /
xdaYk emuf Oawerif;BuD;onf t&Sit f meE´mxHoYkd csOf;uyf NyD; ,ckuo hJ Ykd avQmufxm;ar;jref;\/
pnf;urf;&Sdaom omauwola|;uawmf
Ak'¨vufxufu omauwNrdKUü ola|;uawmf wpfOD;onf ckepfESpfwdkifwdkif acgif;udkufa&m*g pGJuyfae\/ q&mtrsdK;rsdK;ESifh
ukoaomfvnf; a&m*graysmufbJ aiGtojymrsm;om aysmufomG ;ojzifh orm;awmfrsm;udk pdwu f ek af ecsdef jzpf\/
xdt k csderf mS yif q&mZD0u a&mufvmNyD; ukozdYk BudK;pm;&m i,f&, G af o;aom q&mZD0uudk txifao;ojzifh ukocGirhf ay;ay/
xdt
k cg q&mZD0uu ]]a&m*graysmufcif aq;ukocay;p&mrvdk a&m*g aysmufrS ay;vdo k avmufay;yg}}[k ajymojzifh ukocGihf &av\/
ukocGi&hf onfEiS hf q&mZD0uonf wpfvufzufaom axmywf udak wmif;í aq;trsdK;rdsK;wdjYk zifh csuf\/ NyD;vQif ola|;uawmfukd
anmifapmif;ü tdyaf pum aq;jzifch sufxm;aom axmywfEiS hf ESmESyaf y; \/ xdt k cg axmywfwo Ykd nf cHwiG ;f rS jyefítefxu G \ f / ola|;
uawmfonf axG;cHjzifah xG;í þaxmywfwu Ykd kd 0g*Gr;f jzifh wd,
Yk x l m;yg[k uRefrudk apcdik ;f aomtcg ZD0uonf tvGepf w d "f mwfusNyD; rsufEmS
romr,m jzpfomG ;\/ ola|;uawmfum; tvGeEf aS jrmap;ES\ J / ola|;jzpfygvsuf pGeyYf pfxu kd af om axmywfukd 0g*Gr;f jzifh wd, Yk cl ikd ;f ao;\/
igonf wefz;kd &Sad om aq;wdt Yk ukecf &H \/ a&m*gaysmufaomf vnf; þola|;uawmfonf wef&mwefaMu; aq;zd;k udk ay;vdrrhf nf r[kwf
[kawG;awmBuHpnfr\ d /
xdt k cg ola|;uawmfu rsufEmS romr,m jzpfjcif; taMumif; udk ar;jref;aomtcg q&mZD0uçu BuHpnfro d nft h wdik ;f ajymjy
vduk \
f / xdtk cg ola|;uawmfu -
]]q&m? tuREfkyfwdkY tdrfaxmifonfwdkYrnfonf tema&m*grS uif;vGwfatmif ukoay;aom aus;Zl;udk odwwfygukef\/
þaxmywf onf uREfkyfwdkYtm; vnf;aumif;? trSKvkyfwdkYtm;vnf;aumif;? ajcudk vdrf;&efaumif;\/ qDrD;xGef;jcif;ü xnfhí
tokH;jyKEdkifygao;\/ q&m? oifonf ESvkH;romr,m rjzpfygESifh? oifhtm; ay;oifhay;xdkufonfxuf avQmhíay;vdrfhrnf r[kwfyg}}
[kajym\/
q&mZD0uonf ckEpS Ef pS af 0'emcHpm;ae&aom ola|;uawmfBuD; \ acgif;udu k af &m*gudk wpfBudrEf mS ESyu f mrQjzifh aysmufuif;ap\/
ola|;uawmfonf a&m*gaysmufuif;vwfaomf tojymav;axmif ay;\/ om;? acR;r? ola|;BuD;wdkYuvnf; tojymav;axmifpD
ay;Mu\/
xdt Yk jyif uRefa,musfm;? uRefred ;f r? jrif;&xm;wdu Yk ykd g ay; vdu
k \f /
pnf;urf;&Sdjcif;ESifhESajrmjcif;
pnf;urf;&Sjd cif;udk ESajrmjcif;ESihf a&maewwfMu\/
ruk e f o if h w m ruk e f a tmif apmif h a &S m uf j cif ; ud k pnf ; urf ; &S d j cif ; [k a c:NyD ; ? uk e f o if h y gvsuf ruk e f a tmif
pDppfvGef;jcif;udkum; ESajrmjcif;[k qdkoifh\/
omauwrS ola|;uawmfonf axmywfrsm;udk 0g*Gr;f jzifh wd, Yk \
l / wd,
Yk x l m;jcif;onf ESajrmjcif;r[kwpf nf;urf;&Sjd cif;om jzpf\/
rESajrmonft h wGuf ZD0utm; wef&mwefaMu;xuf tqrsm;pGmydak om aq;zd;k aiGrsm;udk ay;jcif;jzpf\/
pma&;ol pmcszl;aom pmoifwu kd w f pfcrk S q&mawmfwpfyg; onf pm;p&maomufp&mrsm;udk wynfrh sm;tm; rauR;bJ usufoa&
cef;xJwiG f rIw d ufatmifxm;\/ xdt k cef;udk oef&Y iS ;f a&;vkyaf omtcg pma&;olu ykyaf eaom iSuaf ysmoD;rsm;udk vTiyfh pfrnfjyKaomtcg
]]vTirhf ypfeYJ qDeaYJ Mumfpm;vdYk &ao;w,f}} [kqu kd m jyeford ;f oGm;zl;\/
nudk;em&Dxdk;onfESifh wpfausmif;vkH; arSmifrdkufoGm;\/ taMumif;um; xdkq&mawmfu rdef;csypfvdkufaomaMumifh jzpf\/
oHCmrsm; nud;k em&Dausmfonft h xd rD;zGiNhf yD; pmMunfv h Qif rDwm wufrnf pd;k aomaMumifh xdo k jYkd yKvkyjf cif; jzpf\/
xdktcg pma&;olu rDwmctvSL&Sif &Smay;vdkuf\/ oHCmrsm; pdwfBudKufpmMunfhEdkif&ef jzpf\/ xdkodkY rDwmctvSL&Sif
&Smay;aomtcg rDwmc rukefawmhaomfvnf; pmoifom;rsm;tm; rD;udk tcsdefydkíray;/ udk;em&Dxdk;onfESifh rdef;csNrJ cs\/ þum;
ukeof ifyh gvsuf rukeaf tmif pDppfveG ;f tm;BuD;onft h wGuf ESajrmap;ESjJ cif;[k rSwt f yf\/
pnf;urf;&Sdaom rEÅav;rSaq;yGJpm;BuD;
1987 ckEpS cf efu Y rEÅav;NrdKUwGif tvGecf srf;omaom aq; yGpJ m;BuD;wpfO;D &Scd zhJ ;l \/ wpfcgwGif qGr;f auR;&eftwGuf olyifch sif
aom q&mawmfrsm;bGUJ udk a&;&ef pm&Guw f pf&u
G uf kd awmif;\/ om;orD; rsm;u taumif;pm; pm&Guw f pf&u G u f kd ay;aomtcg yGpJ m;BuD;u-
]]'Dpm&Guu f odyaf umif;aew,f? jyeford ;f xm;vdu k f vTiyhf pf &r,fh pm&Guw f pf&u G uf okd m ,lc}hJ } [kajymojzifh pm&Gupf w k f wpfcu k kd
,lay;rS olyifch sifaomq&mawmfrsm;ESihf ausmif;emrnfukd a&;ay;\/ þjzpf&yf wpfcw k nf;udk Munfv h Qif yGpJ m;BuD;udk ESajrmap;ESo J [l k
xifp&m&S\ d / trSeu f m; yGpJ m;BuD;onf ESajrmap;ESjJ cif;r[kw/f pnf; urf;&Sjd cif;om jzpf\/ ola&;onfh pm&Guo f nf wpfpwHk pfa,mufu
jyefvnf tokH;jyK&rnfh? odkYr[kwf odrf;xm;&rnfh pm&GufrsdK;r[kwf/ qGrf;pm;yifh&rnfh q&mawmf rsm; ausmif;emrnfod½kH a&;onfh
pm&Gurf sdK;om jzpf\/
xdaYk Mumifh þae&mrsdK;ü taumif;pm;pm&Gurf sdK; rukeo f if/h xdo
k Ykd rukeo f ifah omaMumifh tok;H rjyKjcif;om jzpf\/ xdak q;yGpJ m;
BuD;onf rEÅav;NrdKU? rpd;k &drw f u
kd o
f pfü pmcspmoif oHCmrsm; oDwif;ok;H &ef ESpx f yfwu kd Bf uD;wpfv;Hk udk ud, k w f ikd f pDraH qmufvyk f vSL'gef;cJ\
h /
1986 ckESpfuaps;t& &Spfodef;cefY ukefuscJh\/ wcsdKU ausmif; tvSL&Sifrsm;rSm 0denf;em;rvnfojzifh ausmif;aqmuf&ef
q&mawmftm; aiGawGyNHk yD; vSLcJw h wf\/ pdwcf s&aom uyd, Ü um&u r&Sad omtcg q&mawmftcsdKUrSm edó*dy¾ gpdwt f mywf toifch NH yD;
aqmufvyk Mf u&\/
xduk o hJ Ykd rjzpf&eftwGuf aq;yGpJ m;BuD;u ud, k w
f ikd f pDrH aqmuf vkyv f LS 'gef;jcif; jzpf\/ xdu k o
hJ Ykd &Spo f ed ;f wef ausmif;BuD; wpfaqmifukd
yif aqmufvyk v f LS 'gef;aom yGpJ m;BuD;tm; ESajrmol[k rqdo k if/h pnf; urf;&So d [l ok m qdo k if\
h /
pma&;olESifh tokbukwif
,cka&;rnfh acgif;pnf;ESihf ywfoufaom w&m;wpfy'k u
f kd 1992 ckEpS cf efu
Y a&TjynfomNrdKUü emMum;vdu
k &f zl;\/ a[majymcsufrmS -
]]'umç 'umr trsm;pk[m raumif;ausmif;ydkYqdkwJh pum;t wdkif; raumif;wmrS ausmif;ydkYMuw,f? aumif;wmusawmh
ausmif;udk ydkYzdkY owdr&Mubl;? vlwpfa,mufaoNyDqdk&if aool0wfcJhwJh xrDawG? ykqdk;awGudk vdkufumawG? aeuxdkifawGcsKyfNyD;
ausmif;vmvSLMuw,f? tajymav;uawmh oifhygw,f? aooGm;wJhol ukodkvf&atmifvdkYyg bk&m;wJh? trSefu b,folrS r0wf&JvdkY
ausmif;vmvSLwm}}
(&,forH sm;)
]]aemufNyD; vlaowifwJh ukwifBuD;udkvnf; ausmif;vmvSL w,f? ajymwmuawmh aoolukodkvf&atmifvdkYwJh? wu,fawmh
b,f olrwS ufrtdy&f v J Ykd ausmif;vmvSLwmyg}}
(&,forH sm;)
Mandalay Monestry Computer - Shwepyithar
- 22 -
]]aooluo k vkd &f atmifvYkd vmvSLwmygqd&k if ajymvdu k cf sif w,f? aool[m qGBJ udK;qG&J if;vnf; aowmyJ? vufpyG v f ufaumuf
0wf&if;vnf; aowmyJ? aool0wfqifcw hJ hJ qGBJ udK;? vufpyG ?f vuf aumufawGusawmh aooluo k v
kd &f atmifvyYkd gbk&m;qdNk yD; wpfa,mufrS
ausmif;vmrvSLMuygbl;}}
(&,forH sm;)
]]'umç 'umrtm;vkH;udk arwåm&yfcHcsifygw,f? raumif;wm ausmif;ydkYwm rsm;aeygNyD? wpfcgwpf&H aumif;wmvnf;
ausmif;ydMYk uygOD;}} [l\/
,ckvnf; pma&;oltyd af om ukwifrmS aooluo k v kd &f atmif vmvSLxm;aom tokbukwifjzpf\/ ukwiftaumif;pm;ay:ü
wdkuftkyfq&mawmfudk tdyfapygonf/ wdkuftkyfq&mawmfudk tdyfcef;? a&csdK;cef;? uk#DwGJxm;aom taumif;qkH;tcef;rSm xm;NyD;
pma&;olum; ausmif;cef;rBuD;xJwiG f tokbukwifukd csNyD;tdyo f nf/
pma&;olukd vmawGo Y rl sm; tvGepf w d cf srf;om&aMumif; tNrJ ajym\/ wHcg;r&Sçd "m;r&Sd qdo k nfrmS pma&;oltwGuf xm;cJo h nf
vm;[kyif qd&k ygawmhrnf/ tcef;r&Sad omaMumifh wHcg;vnf; r&Sd awmhay/
ukwifay:wGif arT, Y mrqdx k m;ESihf tdy, f mcif;yif r&S/d oifzsL; zsmwpfcsyfom cif;xm;\/ tydak pmif[í l vnf; r&S/d {nfoh nf
tm*EÅK &[ef;rsm;vmwdkif; þapmifudkyif cPcP,lay;ae&aomaMumifh jzpf\/ iSufaysmtl jcifaxmifwpfvkH;om rm;rm;rwfrwf
ukwifxufrmS &S\ d / þum; aea&;ESiyhf wfoufí jzpf\/
0wfa&;ESihf ywfoufí qdOk ;D tH/h ouFe;f taumif;pm; &vQif ausmif;&So d C H mrsm;udk tyg;aphatmif jyefvLS \/ ausmif;oHCmrsm;
tyg; aphrS pma&;oltwGuf 0wf\/ taumif;pm; ouFe;f qdo k nfrmS *syefrS vmaom bdrk wHqyd ?f pD0ikd pf ?D o&D;½kid zf ,f? rmwif?tifwmeuf
paom ouFef;rsm;udk qdkvdkjcif;jzpf\/ pmoifom; oHCmrsm; ausmif;odkY tvnftywfa&mufvmvQif ouFef;wpfpkHESifh aiGig;axmif
tNrJvLS \/ xdo k uFe;f rsm;rSm wpfpv Hk Qif ESpaf omif;txuf&o dS jzifh vlwikd ;f rvSLEdik f Muay/ wcsdKUu rwwfEikd í f rvSLjcif; jzpfNyD;? wcsdKUum;
wwfEikd yf g vQuf rodonft h wGuf rvSLMujcif; jzpf\/ trsm;tm;jzifh vSLMuaom ig;axmifajcmufaxmifausmfwef ouFe;f rsm;rSm 'kvb ’
usta[mif;rsm; om jzpf\/
xdkYaMumifhvnf; BuD;BuD;i,fi,f i,fjzLq&mawmfrsm;onf xdk ouFef;rsdK;udk r0wfMujcif;jzpf\/ ouFef;qdkiftcsdKUu 'kv’b
&moDNyD; onfESifh bkef;BuD;ausmif;rsm;odkYoGm;NyD; ouFef;ta[mif; wpfpkHig;&m avmufESifhaumufNyD; aumfjyefwifum jyifqifvdkuf\/
NyD;vQif vSLrnfh 'umrsm;udk axmifEiS chf sDí jyefa&mif;Mu\/
ouFef;y#dpöorkyÜg'f
olwiYkd g;axmifEiS ahf &mif;NyD; ouFe;f rsm;onf 0gqd?k uxde&f m oD a&mufonfEiS hf bke;f BuD;rsm;xHoYkd tpHak ygif; aomif;ESichf sDNyD;a&muf
oGm;\/ ta[mif;awGreS ;f odí bke;f BuD;rsm;u xdo k uFe;f rsm;udk vSLonfah e&m rSmyif ykx H m;Mu\/ 0gqd?k uxde&f moD NyD;onfEiS hf ouFe;f qdik f
tcsdKUu olwiYkd g;axmifEiS hf a&mif;xm;aom ouFe;f rsm;udk ig;&mavmufEiS hf vdu k 0f ,fMujyef\/
xdkYaMumifh jrefrmjynfwGif cE¨y#dpöorkyÜg'fomru ouFef; y#dpöorkyÜg'fyg vnfaejcif;jzpf\/ Ak'¨bmom trsm;pkonf avmu
twGuf omoemtwGu?f tvSLcHtwGuf aus;Zl;rsm;atmif ÓPfjzifh a0zefyikd ;f jcm;NyD; vSLwwfol tvGeef nf;\/ o'¨gwGif ynmr,SOjf cif;
jzpf\/
ynmrygaom 'ge&Siftrsm;pkonf aemifb0rsm;wGif csrf;om aomb0udkum; &Muyg\/ odkYaomf ÓPfynmrygaom
'G[
d w
d yf *k K¾d vf? ok*wdt[dwyf *k K¾d vfrsm; jzpfMu&\/ xdyk *k K¾d vfrsm;onf ,ckb0wGif r*fzv kd &f cGihf r&Sad wmhay/
NrdKUwpfNrdKUwGif 15 ESptf &G,cf ef&Y dS ola|;om;av;wpfa,mufukd awGUzl;\/ 'geukov kd yf gcJah omaMumifh csrf;omaom rdb0rf;xJ
a&mufojzifh ola|;om;um; jzpf&\/ odkYaomf 'gejyKpOftcgu avmu twGuf? omoemtwGuf aus;Zl;rsm;rnfhae&mudk &SmazG
vSL'gef;wwf onfhynm rygaomaMumifh pum;rajymwwfaom? rnfonfhtwwfynmrS oifMum;í r&aom tçtav;? ÓPfxkHav;
jzpfae&Sm\/
xdu k av; ÓPfynmrygvdu k yf rHk sm; xrif;udyk if ykrH eS pf m; &rSe;f rodojzifh rdbrsm;u xrif;csdef xrif; apmifah <u;ay;&onf/
wpfcgu vnf; wjcm;uav;rsm; tk;H oD;tcGH cGmaeonfukd oGm;Munf\ h / "m;u tk;H oD;tcGaH y:odYk pdu k v
f u
kd ?f uvefNY yD; tcGu
H ckd mG vdu
k Ef iS hf
vkyaf eonfukd Munf&h if; olv Y ufacsmif;rsm;udk ckwaf eaom "m;atmufoYkd oGm;xd;k xnfh vdu k \f /
ol\vufñSd;ESifh vufcv,fESpfacsmif;vkH; t&if;u jywfyg oGm;ygavawmhonf/ ckwfaeaom "m;atmufvufvQKdvQif
vufacsmif; awG jywfvrd rhf nf[o l nfh ÓPfynmyif ygrvm&Smaom xdu k av;\ tjzpfum; &ifemp&maumif;vS\/ xdaYk Mumifh Ak'b ¨ mom
avmuDOpömESifholawmfaumif;Opöm
o'¨gwGif ynm,SOaf om nDtrok;H OD;udk a&TjynfomwGi&f mS ; &Sm;yg;yg; awGUvdu k &f \/ olwt Ykd rnfrsm;udk wifwif? cifcif? 0if;0if;
cdik [
f k tvG,w f ulyif ac:Mu\/ pma&;ol\ ypön;f av;yg; 'umrrsm; yif jzpf\/ olwo Ykd nf rdbESpyf g;udk rke[ Yf if;cg;ESihf tokypf aHk &mif;NyD;
jyKpkvyk af uR;aeMuol orD;tvdrm® rsm;jzpf\/
olwdkYonf avmuDOpöm qif;&Jaomfvnf; olawmf aumif; Opöm csrf;omMu\/ avmuDOpömonf 'ge ukodkvftjzpf
tokH;rcswwfvQif tyg,fodkY qGJcsrnfh twGif;&efolwpfrsdK; jzpf\/ o'¨gç oDvç okwç pm*ç ynmç [d&dç MowåyÜ[laom
olawmfaumif; Opömrsm; um; oHo&mwpfavQmuf vlcsrf;om? ewfcsrf; omudkomru edAÁmefcsrf;omtxd ydkYay;rnfh
rdwfaqG aumif; pifppfjzpf\/
olwo Ykd nf pma&;oltm; uxde&f moDwpfBudr?f 0gqd&k moD wpfBudrf wpfEpS vf sif ESpBf udrf ouFe;f vSL\/ xdo k Ykd vSLaomtcg t"duESihf
omrnudk cGJjcm;NyD; vSLwwf\/ Oyrmtm;jzifh 0gqdkouFef;uyfrnfqdkvQif taumif;pm; ouFef;okH;pkHavmuf 0,fvdkuf\/
wpfpEHk pS af omif;qdv k Qif ok;H pkaH jcmufaomif;us\/
xdkouFef;rsm;udk pma&;oltyg0if oHCmokH;yg; yifhNyD; nae ydkif;rSmuyf\/ oHCmESifh y&dowfrsm;tm; tat;wdkuf\/ xdkodkY
tusOf;csKyf vSLonft h wGuf -
1/ rdrv d nf; taumif;pm;ouFe;f udk vSLEdik jf cif;/
2/ oHCmrsm;vnf; tvGe&f cJaom ouFe;f taumif;pm;udk &jcif;/
3/ naeydik ;f jzpfonft h wGuf w&m;udv k nf; at;csrf;pGmem Mum;&jcif;? aumif;usdK;wdu Yk kd tvSLU&Sirf sm; cHpm;&\/
t"duESifh omrncGJwwfol
0gqdkouFef;vSL'gef;yGJü t"durSm ouFef;aumif;aumif;udk vSL 'gef;Edkifa&;yif jzpf\/ ta<u;tarG;rSm omrnomjzpf\/
qGr;f auR; qdok nfrmS rnfonft h csdev
f yk v
f yk f &onfomjzpf\/
,ckacwfwGif ]0gqdkouFef;uyf}[k trnfwyfaomfvnf; uyf aomouFef;rSm av;ig;axmifwef tnHhpm;ouFef;om/
taygif;tazmf rsm;ESifh pm;aomufMuonfum; ESpfodef;ausmfxd ukefus\/ vGefcJhonfh ESpftwGif;u olwdkYnDtrokH;OD; ausmif;odkY
a&mufvmNyD; ,ckvkd avQmufxm;\/
]]'DEpS f q&mawmfukd 0gqdo k uFe;f ruyfEikd af wmhb;l bk&m;}}
]]at;? tqifrajy&ifvnf; ruyfMueJaY ygh}}
]]ouFe;f zd;k twGuf tqifajyw,fb&k m;}}
]]'gqdk bmu tqifrajywmvJ}}
]]ouFef;zdk;uawmh ig;aomif;ausmfavmufxd pkrdaeNyD? tdrfab; em;u bBuD;wpfa,muf rsufpdwdrfcGJzdkY ydkufqHravmufbl;
jzpfaewmeJY ouFe;f vSLzdYk rSe;f xm;wJh ig;aomif; tukev f ;Hk axmufyv hH u
kd w
f ,f bk&m;}}
]]om"kAsm? om"k? om"k? tJ'g bk&m;&Sif om"kac:wJh umv'ge yJ? wifwifwdkYqkH;jzwfcsuf rSefw,f/ wifwifwdkY &yfuGufxJrSm
Ak'¨bmom tdrfajcwpfaxmif&Sdw,fqdk&if udk;&mhudk;q,fhudk;tdrfu 0gqdkouFef;vSL zdkYodw,f/ vSLvnf; vSLMuvdrfhr,f/ 'gaMumifh
OD;Zif;twGuf 0gqdk ouFef;r&rSm ylp&mrvdkbl;/ apmapmuvdk rsufpdcGJpdyfr,fh vlemtwGuf aiGaMu;axmufyHh zdkYusawmh Ak'¨bmom
tdrfwpfaxmifrSm wpftdrf avmufyJ odw,f/ wifwifwdkY rdom;pk[m OD;Zif;&JU wynfh&if;awG yDoMuygay w,f/ aemufaemif rdrd&JU
acR;enf;pmudk vSL'gef;cGihf BuHKvmNyDq&kd if tckvykd J avmutwGu?f odrYk [kwf omoemtwGuf wu,faus;Zl;rsm; r,fah e&m udk pdppfNyD;vSLyg}}
]]wifwifwdkYtvSLxJrSm wdkYtvSLyg xyfxnfhvdkufr,f/ uydÜ, qDu ig;aomif;xkwfNyD; apmapmu rsufpdvlem bBuD;udk
xyfaxmufyhH vdu k yf g}}
0wfa&;ESihf ywfoufí a&;om;&if; ouFe;f vSL'gef; wwfzYkd txd tydak &;om;ay;aejcif; jzpf\/ ,ck 0wfa&;ESihf ywfoufí
pepfxm;ykH qufOD;tHh/ taumif;pm; ouFef;rsm; vSL&if;jzifh vufvGef oGm;aomtcg wcgw&H w&m;a[m<u&müyif tnHhpm;ouFef;
0wfNyD; <u&\/
wpfcgu w&m;yGw
J pfyo
JG Ykd t<uwGif pma&;ol0wfxm;aom ouFe;f udk udik Mf unfNh yD; wdu
k t
f yk q
f &mawmfu
]][m q&mawmf0wfxm;wJh ouFe;f u tMurf;pm; tnHBh uD; yJ? q&mawmfukd vlawGtxifao;vdrrfh ,f? aumif;wJh ouFe;f 0wfyg
bk&m;}} [kk avQmuf\/ pma&;olu jyefajymvdu k \
f /
,rrif;ppfaq;wm tZößwåyg
olrsm;txifao;vdkY rMunfndKvdkY tyg,frusygbl;/ udk,fhudk,fudk txifao;rS rMunfndKrS tyg,fuswmyg/ A[d'¨udk
od y f t av;xm;vG e f ; wJ h o l trsm;pk [ m tZö s wå y d k i f ; oef Y & S i f ; pif M u,f z d k Y tm;enf ; oG m ; wwf M uw,f / ,rrif ;
ppfaq;w,fqdkwmvnf; tZößwåudkyg? edAÁmefa&mufw,f qdkwmvnf; tZößwårSm udavom tnpftaMu; pifMu,f
olawGyg/
pma&;ol rxifrw S b
f J ajymvdu
k af om pum;wpfceG ;f u wdu k f tkyq f &mawmftwGuf awG;p&m? usifph &mawG trsm;BuD;ygoGm;[ef
wl\/ taMumif;um; ol\rsufEmS onf Nidro f ufwnfMunf oGm;aomaMumifh jzpf\/
udk,fwdkufqyfjymqdkvQif pma&;olonf wpfcJvkH;tpaysmuf ukefoGm;rS aemufwpfcJxkwf\/ ausmif;rSm t½kPfqGrf;pm;vQif
[if;wpf cGuw f nf;om rsm;\/ tcsdKyGv J nf; aocsmrpDrcH ikd ;f ay/ opfo;D tcsdKU vSLxm;wm toif&h v dS Qif bkO;f ay;\/ r&Sv
d Qif rbkO;f ay;/
wpfcgu armfvNrdKifrS w&m;yGt J vSL&Sif 'umBuD;wpfa,muf onf eHeuftapmBuD; armfvNrdKifo<Ykd u&ef olu Y m;jzifh vmBudK\/
ola&mufvmcsdew f iG f pma&;olwYkd oHCmrsm; t½kPq f rG ;f bkO;f ay;aecsdef jzpf\/ olonf qGr;f yGu J kd vmMunfNh yD; pma&;oltm; tawmfu½kPm
oufoGm;onf[k qdk\/
EdkifiHausmfq&mawmfwpfyg; jzpfNyD; c&rf;csOfoD;ig;ydcsuf wpf cGufjzifh jzpfovdkbkOf;ay;aeonfudk rMunfh&uf[kqdkum
olYNrdKUta&muf wGif [if;cGufaygif; ESpfq,feD;yg;jzifh qGrf;uyf\/ [if;cGufawG rsm;aomf vnf; pma&;olum; udk,fESifh oyÜg,rQaom
[if;cGuw f pfcu G f ESpcf u
G o
f m pm;ojzifh ausmif;rSm wpfcu G w
f nf;pm;ovdyk ifjzpfí odyrf xl;vSay/
pma&;olwiG f aep&mtcef; aumif;aumif;r&Sjd cif;? tJ,m; uGe;f xm;í yefumyif r&Sjd cif;? tokbukwifEiS yhf if jzpfovdt k yd jf cif;?
toifah wG&Y m ouFe;f tnHph m;udyk if 0wfjcif;? tcsdKyGrJ yg [if;wpfcu G f wnf;jzifh jzpfovdq k rG ;f pm;jcif;rsm;onf ESajrmjcif;aMumifh r[kw?f
rukef oifwh mrukeaf tmif xde;f odr;f aom tm&u©orÜ'gac: pnf;pepf aMumifyh if jzpf\/
pma&;oloEÅmefwiG f ESajrmaom rpä&, d "mwftm;BuD;rnf qdyk gu azmfjyyg tvSLrsm;udk vSLvdrrhf nf r[kwaf y/ tdrEf iS Nhf cHvLS aom
rdom;pk okH;pk? ajruGufcsnf;vSLaom rdom;pkav;pk? pkpkaygif; umvwefzdk; odef;wpf&mcefY &Sdygrnf/ ,if;rdom;pk trsm;pkonf
vrf;ab;a&mufNyD; 'kua© &mufomG ;Edik af omaMumifh pma&;olu r&Sçd &Sw d mxkwNf yD; pGeBYf uJ&jcif; jzpf\/
rsufpdcJGay;ygbk&m;
a&TjynfomNrdKUe,fESifh teD;ywf0ef;usifNrdKUe,frS rsufpda0'em&Sif rsm;udk cGJpdwfukovSL'gef;aeonfrSm wpfESpfausmfcJhayNyD/
rsufaphwpf vk;H vQif aq;zd;k ESichf pJG yd cf wpfoed ;f ESpaf omif;cefY ukeu f s\/ cGpJ yd Nf yD; wpfvcefY em;aecsdet
f wGi;f pm;p&mr&So d l rsm;twGu&f ud m© zd;k
ajcmuf aomif;cefY axmufyahH y;\/ ,cktcg rsufaphwpfv;Hk twGu?f ESpv f ;Hk twGuf ponfjzifh wyfEikd o f rQ ausmif;odYk vma&mufvLS 'gef;ol
tcsdKU &Sad eNyD/
rsufpdcGJpdyfrSK tvSLpvSLjzpfjcif; taMumif;udk wifjytHh/ wpf&ufwGif toufig;q,fausmfcefY &Sdrnfxif&aom t0wftpm;
cyfErG ;f EGr;f ESihf trsdK;orD;BuD;wpfO;D ajcmufEpS cf Ek pS Ef pS o
f m; t&G,cf ef&Y dS uav;ESpaf ,mufvufukd udik v f suf prf;prf;prf;prf;jzifh ausmif;ay:
wufvmNyD; pma&;olukd OD;cs\/
OD;csonfah e&m vGaJ eojzifh ygvmaom uav;rsm;u pma&; olEiS hf wnfrh wfomG ;atmif jyifay;Mu\/ xdaYk Mumifh rsufrjrifwpfO;D
jzpfrSef; rar;bJ odvdkuf&\/ trdsK;orD;BuD;onf bkef;BuD;rsm; ESifh &if;ESD;uRrf;0if &Sdzl;[efrwl/ wpfpkHw&mrS rajym0HhbJ rwkefrvIyf
xdik v f Quf&o dS jzifh pma&;oluyif a&;vufppmudk cP&yfum pum;p&\/
]]'umrBuD;? vdw k hJ tulnaD jymyg/ OD;yÍÆi;f bmuln&D rvJ}}
]]wynfah wmfr rsufaphEpS zf ufv;Hk uG,af ewm ok;H ESpef ;D yg; avmuf&ydS gNyDb&k m;/ cGpJ yd u f ok &if jyefjrifEikd w
f ,fvYkd ajymMuayr,fh
wynfah wmfrrSm aiGr&Sw d thJ wGuf 'Dtwdik ;f yJ aeae&wmygbk&m;/ csif; wGi;f vrf;xJu a':cifoef;u q&mawmf[m wu,f'u k © a&mufaewJh
yk*K¾d vfawGq&kd if ulnw D ,fqv kd Ykd wynfah wmfr rsufv;Hk udk cGpJ yd u
f ok ay; rvm;qdNk yD; vmpkpH rf;wmygbk&m;}}
wlonf/ q&mawmfwpfyg; trde&Yf o dS jzifh jzpf&yfuav;wpfck Mum;zl;\/ NrdKUwpfNrdKUwGif OD;tmpm&ESihf OD;aum0d'trnf&dS rdwaf qGausmif;xdik f
q&mawmfEpS yf g; &S\ d /
OD;tmpm&onf rpä&d,ESihf avmb"mwftm;BuD;ojzifh tvGef ESajrm\/ olYxHodkY t0ifom&Sd\/ txGufr&Sd/ tvSLtwef;
0goemryg vdkufykHrSm ]ay;} [laompum;udkyif rMum;csifavmufatmif em;Mum;jyif; uyfaom[l\/ wpf&ufwGif olwdkYESpfyg;
pufavSwpfpif;jzifh &Gmwpf&mG odYk qGr;f pm;<uMu\/
vrf;ckvwfwGif pufavSarSmufNyD; OD;tmpm&rSm acsmif;a&t wGif; epfoGm;\/ OD;aum0d'um; uHaumif;axmufrpGm
ukef;ay:tvG,f wula&mufoGm;\/ odkYaomf OD;tmpm&twGuf ylp&modyfr&SdvS/ tb,fhaMumifhenf; u,fq,frnfh 'umrsm;
pufavSrsm;jzifh avSarSmuf onfh ae&modYk trsm;tjym; csufcsif;a&mufvmMuaomaMumifh jzpf\/
xdt Yk jyif a&&Sijf zpfojzifh a&epfoo l nf a&ay:odYk tenf;qk;H ok;H Mudrjf yefay:aomtaMumif;vnf; yg\/ 'umrsm;onf OD;tmpm&
ay:vmrnfh ae&modYk pufavSrsm;udk armif;oGm;NyD; qG, J u l ,fwif&ef toifjh yifaeMu\/
OD;tmpm&um; yxrtBudrt f jzpf a&ay:odYk bGm;ceJay:vm ayNyD/ teD;a&mufaeaom avSay:rS 'umu-
]] OD;tmpm& ?q&mawmfv h ufuav; vSr;f ay;vdu k yf gbk&m;}} [kavQmufxm;vdu k &f m OD;tmpm&u -
]]ray;bl;uGm}} [katmfajym&if; a&xJoYkd jyefepfomG ;\/ OD;tm pm&onf ]ay;} [laompum;udk rBudKuf? ypön;f OpömrajymESihf
olYvuf udkyif vSrf;ray;csif/ xdkYaMumifh aocsifaoygap[laom oabmjzifh vufudk vSrf;ray;bJ jyefepfoGm;jcif; jzpf\/ xdktjzpfudk
Mum;aejrifae &aom OD;aum0d'u-
]]'umawG OD ; tmpm&ud k ay;qd k w J h p um;rygatmif ajymNyD ; u,f Mu? Ed k Y r d k Y q d k taoomcH o G m ;r,f h u d k , f a wmf } } [k
vSr;f atmfowday;ojzifh OD;tmpm& 'kw, d tBudrf a&ay: ay:vmaomtcg -
]]OD;tmpm& wynfhawmfvufuav; tvSLcHvdkufygbk&m;}} [k avQmufaomtcgwGifrS]]at;}} [kajymNyD; 'um\vufudk
vSr;f qGu J m avSay:wufvmaom [l\/
'um'umrrsm;onf avmbud k o wf N yD ; ypö n f ; av;yg;ud k vS L 'gef ; Mujcif ; jzpf \ / xd k Y a Mumif h vS L NyD ; ypö n f ; ud k
axG;NyD;om;wHawG;vdk oabmxm;Mu\/ 'umç'umr wdkU pGefYvSLxm;aom ypönf;rsm;udk pGJvef; wyfrufaeaom
&[ef;onf 'um'umrwdkY axG;xkwfvdkufaomwHawG; udk jyefrsdKonfESifh wlvS\/
þpmtkyaf &;qJ 2007 ckEpS ?f av;vydik ;f twGi;f rSmyif tnma'orS &Sp0f g& &[ef;wpfyg; a&Tjynfomausmif;odYk a&mufvm\/
&efuif; rd;k aumif;bk&m;wGif nw&m;yGaJ [mpOfu pmoifom;oHCmrsm; vrf;BuKH vQif rEÅav;ausmif;wdu k o
f Ykd 0ifcyhJ g/ ouFe;f wpfpEHk iS hf
aiGig;axmifvLS rnf[k w&m;emvmaom oHCmrsm;udk avQmufxm;cJ\ h /
olonf &efuif;üpmvdu k af eonfh "r®mp&d,ESpu f srf;pGJ pmoifom;wpfyg; jzpf\/ olvmjcif; taMumif;rSm ajcz0g;wGif jzpfaeaom
temudk ukcsifygvQuf aiGr&Sad omaMumift h ulnv D m awmif;jcif; jzpfaMumif; od&ojzifh aq;½kw H ufa&mufuo k &ef aiGwpfoed ;f cGJ vSLvdu k \
f /
xdkodkYvSLNyD; av;vcefYtMumwGif pma&;olxH wpfacgufjyef a&mufvmjyef\/ jyefvm&jcif;taMumif;rSm ,ckESpfoBuFefwGif
usKHrai; NrdKU? ewfxyd af usmif;ü pma&;oljyornfh w&m;pcef;udk 0ifa&muf&ef twGuf jzpfonf/ w&m;pcef;0ifNyD; &if;ES;D oGm;aomtcgwGirf S
olt
Y aMumif;udk aocsmod&\/
olzY cifwiG f tonf;uifqma&m*g jzpfojzifh &Gm&St d rd Ef iS hf NcHukd aygifNyD; rEÅav;aq;½kBH uD;wGif aq;oGm;uk&\/ a&m*graysmufbJ
aq; zd;k aiGvnf;ukef zcifvnf; qk;H oGm;ojzifh tdrEf iS Nhf cHukd jyefra&G; Edik af wmh ay/ wpf&mwpfq,fw;kd jzifh tdrEf iS Nhf cHukd aiGwpfoed ;f cGjJ zifh
aygifc&hJ m ok;H ESpMf umaomtcg twd;k yif ig;ode;f pGe;f pGe;f jzpfaeojzifh t&if;ESihf aygif;ygu ckEpS o f ed ;f cefx Y jd zpfae&m tdrrf mS &Sad om ESrESihf
tarrSm xdak iGcEk pS o f ed ;f udk wpfb0vk;H &Smvnf; qyfEikd pf &mtaMumif; r&Sad wmhay/
xdkYaMumifh olonf ,ckw&m;pcef;tNyD; vl0wfvJum tvkyf xGufvkyf aiG&Sm&awmhrnf jzpfaMumif; ajymjy&Sm\/ þuJhodkY
udprö sdK;wGif pma&;olonf b,faomtcgrS vufraES;? uyÜ, d udk aiGcEk pS o f ed ;f xkwf ay;cdik ;f um tdrEf iS Nhf cHukd jyefa&G;ay;vdu k o
f jzifh olonf
,cktcg vl0wfvpJ &mrvdak wmhyJ pma&;olxH w&m;tvkypf maytvkyrf sm;udk qufvuf vkyEf ikd Nf yDjzpf\/
þjzpf&yfü taygifcHaom rdom;pkonf Ak'¨bmomrsm;yif jzpf\/ "r®mp&d,wef; NyD;cgeD; &[ef;awmfwpfyg; omoemawmfrS
tqkH;½IH;cH vl0wfvJNyD;rS qyf&rnfh twdk;aiGrsdK;udk avmb&r®ufBuD; pGmjzifh r,loifhay/ oifhwifhaom twdk;aiGav; ,lNyD; tdrfESifhNcHudk
jyefay;oif\ h /
pma&;ol E S i f h o mrawG U vQif uk d , f a wmf a v; vl 0 wf v J & onf h w d k i f atmif ol w d k Y r d o m;pk o nf td r f a y:rS qif ; NyD ;
vrf ; ab;a&muf M uawmh r nf jzpf \ / pD ; yG m ;&S m &mü rd r d r d o m;pk axmuf y H h a uR;arG ; ½k H a vmuf &S m azG v Qif rd o m;pk
axmufyahH uR;arG;½kaH vmufom&\/ avmuudk axmufyhH auR;arG;Edik o f nftxd &SmazGvQif avmuudk axmufyahH uR;arG; Edik o f nfh txd
&&S\
d /
þonfudk&nf&G,fí a&S;q&mawmfBuD;rsm;u w&m; udk &SmazGvQif reufjzefao&rvdk oabmxm;NyD; &Sm&rnf/
pD;yGm;Opömudk &SmazGvQif wpfuyfwpfurÇm pm;&ravmuf oabmxm;NyD; &SmazG&rnf/
[k qk;H rawmfrcl jhJ cif; jzpf[efw\ l / þae&mü twd;k ay;pm;ol rsm; twk,o l ifo
h nfh vloal wmfaumif;BuD;wpfa,muf taMumif;udk
wifjytH/h
rEÅav;wdik ;f ? aysmfb, G Nf rdKUe,f? uke;f om&Gmü OD;ausmufcJ trnf&dS trsdK;om;BuD;wpfa,muf &S\ d / OD;ausmufco
J nf ,ckb0cE¨m
ESihf rdom;pkrsm; &Sad eonft h wGuf avmuDOpöm ok;H rsdK;udv k nf; or®mtm ZD0uspGm raerem; &SmazG\/
aemufb0oHo&mrsm;pGm &So d nfth wGuf tEk*grduac: ukov kd f Opömudv
k nf; &SmazGpak qmif;\/
Opömav;rsdK;
Opömonf xm0&Opömç Z*FrOpömç t*ForOpömç tEk*grduOpöm [kav;rsdK;&S\ d / xm0&Opöm[lonf a½TUajymif;í r&aumif;aom
wdu
k w
f m NcHajr? v,f,macsmif;ajrmif;wdu Yk kd qdv
k jkd cif; jzpf\/
Z*FrOpöm[lonf a&TUajymif;í &aumif;aom qif? jrif;? uRJ? EGm;? a&T? aiG&wemrsm;udk qdv k jkd cif; jzpf\/
t*ForOpöm[lonf toufarG;0rf;ausmif;twGuf wwfajrmuf xm;aom twwfynm rSeo f rQudk qdvk jkd cif;jzpf\/
tEk*grduOpöm[lonf 'ge?oDv? bm0emukov kd f Opömudk qdv
k kd jcif;jzpf\/ þav;rsdK;wGif a&SUok;H rsdK;udk avmuDOpöm[k ac:\/
aemufq;Hk wpfrsdK;udk ukov
kd Of pöm(od)Yk oHo&mOpöm[k ac:\/
vljzpf&jcif;&JUt"du&nf&G,fcsuf
aps;a&mif;aeol wpfa,mufukd ]]cifAsm;vlvmjzpfwm aps;a&mif; zdw Yk pfcw k nf; twGuv f m;}}? tif*sife, D mwpfa,mufukd ]]cifAsm;
vljzpf vmwm tif*sife, D mvkyzf Ykd wpfcw
k nf;twGuv f m;}}? uHx½du k w f m wpfa,mufukd ]]cifAsm;vlvmjzpfwm uHx½ku d w f mvkyzf Ykd wpfcw
k nf;
twGuv f m;}} [kar;cJv h Qif ½kww
f &ufbmajz&rSe;f rodatmif EIwq f UHG oGm;rSm aocsm\/
vlom;trsm;pkonf toufom ig;q,fausmfí ajcmufq,f em;uyfvmonf rdrv d vl mjzpf&jcif;\ t"du&nf&, G cf sufuo kd od l
tvGeef nf;\/
vljzpf&jcif;\ t"du&nf&G,fcsufonf 'geukodkvfç oDvukodkvfç orxbm0emukodkvfç 0dyóembm0em ukodkvfç
r*fukodkvfç zdkvfukodkvf ajcmufrsdK;vkH;udk t&,l&eftwGuf jzpf\/ pD;yGm;Opöm&SmazGjcif;onfyif xdk ukodkvfajcmufrsdK;
jyKvky&f eftwGuf jzpf\/ 31 bkw H iG f tyg,fav;bko H nf qif;&J'u k a© wG rsm;vGe;f tm;BuD;í rnfonfu h o
k vkd rf Q jyKvkyí
f r&/
ewfbkHajcmuf bkHESifh jA[®mhbkHESpfq,fonfum; csrf;omokcawG rsm;vGef; tm;BuD;í ukodkvfw&m;rsm;udkyif
wif;jynfu h syfjynfh jyKvkyí f r&jyef/
Oyrmtm;jzifh ewfjynf? jA[®mjynfü tvSLcHr&Sí d 'geukov kd f rnfoaYkd omenf;ESirhf Q r&Edik jf cif;rsdK;wnf;/ xdaYk Mumifh 31-bkw H iG f
þvlbkH wpfbkHwnf;omvQif ukodkvftm;vkH;udk qnf;yl;tm;xkwfí &\/ bk&m;tavmif;awmfrsm;qdkvQif ewfjynfa&mufcJhvQifyif
oufwrf; jynfh raebJ ewfoufacRum vljY ynfjyefvmNyD; ukov kd jf yKMu\/
þtcsufrsm;aMumifh vljzpf&jcif;\ t"du&nf&, G cf sufonf ukov kd jf yKzdt
Yk wGuf [k qdck &hJ jcif;jzpf\/ vlb Y 0cE¨m&Muwmjcif;
wlaomf vnf; tok;H csykjH cif;um; rwlMu/
ynm&SdESifh ynmrJh vlYb0tokH;csykH
ynmrJ h vl r d k u f r sm;onf &vmaom vl b 0cE¨ m ud k tqif ; ç toH ç teH Y ç t&omç tawG U txd [ l a om umr*k P f
cH p m;zd k Y t wG u f tok H ; csí tyg,f a v;yg;od k Y oG m ;Mu\/ ynm&S d vl v d r ® m rsm;onf &vmaom vl U b0cE¨ m ud k
ukodkvf&zdkYtwGuf tokH;csí edAÁmefodkY oGm;Mu\/
OD;ausmufcu J m; vljzpf&jcif;\ t"du&nf&, G cf sufukd aocsm odxm;oljzpf\/ xdaYk Mumifh ypön;f Opömudk rsm;rsm;&atmif&mS ovdk
rsm;rsm;vnf; vSL'gef;\/ OD;ausmufco J nf v,fEiS , hf mudv k nf; vky\
f / ta&mif;t0,fvnf;vky\ f / taygifvnf;cH\/
odkYaomf OD;ausmufcJtaygifcHjcif;um; udk,fhtusdK;olYtusdK; ESpf rsdK;vkH;yg\/ taygifcHolrdrdrSm twdk;tjrwf&ovdk
aygifolrSmvnf; aiG &if;aiGESD;&oGm;\/ taygifcHxm;aom v,f,mrsm;udk udk,fwdkifOD;pD;NyD; pdkufysdK;\/ taygifcHaomv,frS
xGuo f rQoD;ESw H \
Ykd wefz;kd aiGukd pm&if;ESirhf w
S x
f m;\/
wpfodef;ESifh taygifcHxm;aomv,fonf oD;ESHwpfodef;zdk;ausmf atmif xGufNyD;onfqdkonfESifh quf,lrxm;awmhbJ
ydik &f iS t
f m;ac:í jyefay;vdu k af wmhonf/ jrefrmtcsif;csif; acgif;ykjH zwf tjrwfBuD;pm;aeonfh taygifco H rl sm; twk,pl &myifjzpf\/
&GmxJrmS pm;zdaYk omufzYkd tqifrajyolrsm;&Sv d Qif wpftrd v f Qif pyg;wpfawmif; vm,lciG jhf yK\/ ay;olEiS , hf o
l w
l iG f ypöur© sufpjd zifh
Munfhygu ,lolu&\/ oHo&mrsufpdjzifh Munfhygu ay;olu&\/ OD;ausmufcJ\ ÓPfynmonf xdkrQtxd xdk;xGif;íjrif\/ þuJhodkY
oHo&m wpfavQmufxd xdk;xGif;í odaomynmudkom wu,fhÓPf ynm[k qdk&\/
þwpfb0pm tok;H cs½kH wwfxm;orQ bGUJ 'D*&Dtm;vk;H wdo Yk nf oifíwwf&aomaMumifh onmodomjzpf\/ bGUJ 'D*&D BuD;BuD;?
&mxl; jrifhjrifh &xm;ygvsuf pdwf"mwfnHhzsif; udk,fusifhoDv,Gif;olrsm;udk awGU &jcif;tm;jzifh xdktwwfynmrsm;onf ynmodr[kwf
onmodom jzpf aMumif; xif&mS ;\/
pyg;vmawmif;olrsm;udk OD;ausmufcu J pyg;vnf;ay;\/ 'geukov kd f ,lenf;udv
k nf; ay;\/ tdrjf yefa&mufvQif qefwpfjynfpm
pyg;jrefjrefzyG Nf yD; oHCmawmfrsm;udk qGr;f avmif;zdYk rSmvdu k jf cif;ygwnf;/
rdrdudk,frdrd MunfndKolrsm;twGuf aojcif;w&m;onf cspfp&m aumif;aom rdwfaqGom jzpf\/ rdrdudk,frdrd
rMunfndKolrsm;twGufum; aojcif;w&m;onf aMumuf p&maumif;aom &efolom jzpf\/
Ak'¨vufxufu "r®dutrnf&Sd Oygoum wpfa,muf&SdcJh\/ vljzpf&jcif;\ t"du&nf&G,fcsufonf ukodkvftm;vkH;t&,lzdkY
qdok nfukd odxm;aom OygoumBuD;onf pD;yGm;a&;udk tm;wufoa&m &SmazGNyD; avmutwGu?f omoemtwGuf pGev Yf w
T v
f LS 'gef;\/
rsm;rsm;vnf; &Sm\/ rsm;rsm;vnf; vSL\/ olaornfh tcsdefudk BudKwifodxm;onfh twGuf oHCmawmfrsm;udk yifhNyD; tdyf,mxJrSmyif
w&m;em\/ Z&m'Pf a&m*g'PfaMumifh tdy, f mxJrS emjcif;jzpf\/ xdo k Ykd w&m;emaeqJ tcsderf mS yif ewfjynfrS &xm;ajcmufpif;a&mufvmNyD;?
oYl&xm;ay: wufyg? igh&xm;ay:wufygESifh tvkt,uf qlnHpGm atmf[pf ac:,laeMu\/ OygoumBuD;onf olao&rnfudkvnf;
od\/ewfjynf a&mufrnfukd vnf;od\/ odaYk omf w&m;udu k m; qk;H atmif em,lomG ;csif\/
xdaYk Mumifh ewf&xm;rsm;udk ]]cPqdik ;f ygOD;}}[kvrS ;f ajymvdu k \ f / &[ef;awmfrsm;rSm olwu Ykd kd wm;jrpfonf[k xifMuonft h wGuf
ausmif; odkY jyef<uoGm;Mu\/ xdktcg tem;rS apmifhMunfhaeMuaom om;orD; rsm;onf ]]igwdkYbcifum; þrQavmufxd
ukov kd af umif;rSKawG jyKvkyf ygvsuf aojcif;w&m;udk aMumuf&UG NH yD; xifrx d if&mawG jyKygayghvm;}} [k awG;xif idak <u;Mu\/
xdtk cg OygoumBuD;u idak <u;jcif;taMumif;udk ar;jref;í om;orD;wdYk tajzudo k &d aomtcg ]]igonf aojcif;w&m;udk raMumuf
ewf&xm;rsm;udo k m w&m;emrNyD;rD rac:ao;&ef wm;jrpfjcif; jzpfonf/ &[ef;awmfrsm;udk w&m;qufra[m&ef wm;jrpfjcif;r[kw}f } [k
&Si;f jy\/ odaYk omf ewf&xm;rsm;udk om;orD;rsm;u rjrif&ojzifh r,kEH ikd f jzpfaeMu\/
xdktcg OygoumBuD;u yef;ukH;rsm; jyKvkyfcdkif;NyD; ewfjynf ajcmufxyfwGif arGUavsmfzG,f&m taumif;qkH; ewfjynfrS&xm;ü
þyef; uk;H udck sdwrf &d ef t"d|mefNyD;]] aumif;uifuykd pfajr§mufvu kd yf g}} [kap cdik ;f \/
aemifyGifhrnfh bk&m;tavmif;awmf t&darawå,s ewfom;ae xdkifonfh wkodwmewf&xm;odkYcsdwf&ef t"d|mefí yef;ukH;udk
aumif;uifoYkd ajr§mufwifvu kd &f m ewf&xm;udk csdwrf Nd yD; wGv J jJ zpfae\/
xdt k cgusrS om;orD;rsm;rSm OygoumBuD;\ pum;udk ,kMH unf oGm;Mu\/ OygoumBuD;onf pD;yGm;a&;? ukov kd af &;udk ESprf sdK;vk;H
&SmazG &ef Mo0g'ay;NyD; wpfb0csKyfq;Hk av\/ aumif;uifwiG f vSr;f jrifae& aom yef;uk;H rSmvnf; txufoYkd wjznf;jznf;wufíoGm;&m
aemufq;Hk rjrif&awmhonftxdyif jzpf\/
("r®y't|uxm? "r®u d Oygoum0w¬K)
OD;ausmufcJ taojyifykH
þonfum; vGecf o hJ nfEh pS af ygif; 2551 ckEpS af usmfu olawmf aumif;wpfa,muf\ aoqk;H ykjH zpf\/ ,ckEpS q f ,fwh pf&mpkxrJ S
olawmf aumif;wpfa,mufjzpfaom OD;ausmufc\ J aoqk;H ykuH kd ½IO;D avmh/ OD;ausmufcoJ nf ukov kd w
f &m;ESihf tNrJaeí pdwo f ef&Y iS ;f \/
pdwo f ef&Y iS ;f aomtcg pdwaf Mumifh jzpf&aom ½kyo f nfvnf; oef&Y iS ;f &awmh\/ xdaYk Mumifh a&m*gb,uif;NyD; usef;rmpGmjzifh touf
&S p f q ,f a usmf t &G , f o d k Y a&muf v m\/ OD ; ausmuf c J o nf bm0emyG m ;rsm; rI & S d a omaMumif h orm"d t m;aumif ; \/ orm"d
tm;aumif;aomaMumifh ao&rnft h csdeu f kd BudKíod\/ reufapmapm tdy, f mux xrif;pm;NyD; a&aEG;Murf;aomufae&if;jzifh ZeD;jzpfou l kd
wnfNidraf om avoHjzifh ajym\/
]]&Sifr? 'DaeYnae ighoufwrf;ukefNyD/ 'ghaMumifh raorDrSm &GmOD; ausmif; q&mawmfudk aeYqGrf;uyfNyD; "r®pMumw&m;
emvdu k cf sifw,f/ qGr;f uyf&atmif pDpOfyg}}
]][if udak usmufcu J vnf; edrw d rf &Sd ermr&S/d reufapmapm bmawGavQmufajymaewmvJ}}
]]&Sirf &m? toufyJ &Spq f ,fausmfaeNyD/ uav;uvm; r[kwf wmajymyghrvm; uJtrd rf mS ig;ajcmufaumif;aumif; &Sw d ,f/ tJ'gudk
c&rf;csOfo;D eJY aocsmcsufxm; igo&ufo;D eJY [if;&Guu f av; oGm;&SmOD; r,f}} [kqu kd m xoGm;ojzifh ZeD;jzpforl mS orD;rsm;ajr;rsm;udk
ac:í qGrf;ESifh [if;udk csufjyKwf&av\/ odkYaomf OD;ausmufcJ naeqkH;rnf [laom pum;udkum; vkH;vkH;r,kH/ cPMumaomtcg
Mandalay Monestry Computer - Shwepyithar
- 29 -
ykno'´grSvmjcif;aMumifh pajymptcsdeu f yke;f BuD;onf[o k m ajym Mu\/ umvMumaomtcg yke;f rS bke;f jzpfvmjcif;yif/ ykno'´gonf
ukov kd u
f kd a[m\/ xdaYk Mumifh bke;f BuD;ol [lonf ]]uk ukodkvfrsm;ol}} [kqv kd jkd cif; jzpf\/
bke;f uHr&S[
d k ajymjcif;onf ukov kd rf &S[
d k ajymjcif;yif jzpf\/ xdaYk Mumifh bke;f BuD;vdu
k ukov
kd v
f yk &f efom &S\ d / wjcm;jzwfvrf;
r&Sad y/ þtxd a&;jyaeonfrmS pma&;ol\ ud, k af &;ud,
k wf m pm;0wfaea&; NcdK;NcHacRwmaejcif;onf ESajr§mjcif;r[kw/f a&mif&h jJ cif;
pnf;pepf&Sdjcif;wdkYaMumifhom jzpfaMumif; cdkifvkHpGmodapvdkíjzpf\/ pma&; olonf ESajr§molomjzpfygu ,ckvdkvlrIa&;udpörsm;wGif
ulnaD xmufyhH vdrrhf nf r[kwaf y/
tm&u©orÜ'gtaMumif; &Si;f jyNyD;í orZD0w d orÜ'gtaMumif; udk quft/hH
orZD0w d orÜ'g[lonf t0iftxGuf rQwatmifo;Hk pGjJ cif;yif jzpf\/ t0ifrsm;NyD; txGuef nf;atmif ok;H pGw J wf&rnf[q k v
kd \
kd /
tm&u©orÜ'gudk vdu k ef musifBh uHu orZD0w d orÜ'gonf yg0ifNyD;oavmuf jzpfaeojzifh tus,frcsJUvdak wmhay/
uvsmPrdwo å rÜ'gonf rdwaf qGaumif;&Sjd cif;udk qdv k \
kd / rdwaf qGaumif;\ t*Fg ckEpS cf sufukd t*Fw k Kåd &fygVdawmf? owåuedygwf?
yXrrdwo å w k v
f mtwdik ;f azmfjytH/h
rdwfaqGaumif;t*Fg ckESpfyg;
1/ ay;Edik cf aJ om t&m0w¬Kudk ay;jcif;/
2/ jyKEdik cf aJ om trIupd u
ö kd jyKvkyEf idk jf cif;/
3/ onf;cHEikd cf aJ omt&mudk onf;cHjcif;/
4/ rdr\
d vQdKU0Sut f yfaomt&mudk rdr\ d taqGcifyeG ;f tm; zGi[hf ajymMum;jcif;/
5/ rdrrd wd af qG\ vQKdU0Sut f yfaomt&mudk vQKdU0Sux f m;jcif;/
6/ ab;&eftEÅ&m,fawGBY uHKvmaom tcgü rdr\ d rdwaf qGukd pGeyYf pf rxm;jcif;/
7/ ypön;f Opömukecf ef;ysufp;D jcif;aMumifh rdr\ d rdwaf qGtm;t xifao;í rdrdudk,fudkrl txifBuD;armufrmNyD; raxrJhjrif rjyK
wwfjcif;/
(t*FkwdåK&fygVdawmf? owåuedygwf? yXrrdwåokwf)
þum; rdwaf qGaumif; t*FgckEpS yf g;yif jzpf\/ qefu Y sifbuf t*FgckEpS cf sufukd rdwaf qG,w
k t
f *Fg[k tjyeftm;jzifh odEikd yf g\/
tusOf ; csKyf t m;jzif h ol a wmf a umif ; jzpf v Qif rd w f a qG a umif ; jzpf avNyD / xd k Y a Mumif h rS w f & vG , f u l a om
olawmfaumif;t*Fgav;csufEiS hf ol,w
k rf mt*Fgav;csufwu Ykd kd azmfjyOD;tH/h
olawmfaumif;t*Fg av;yg;
1/ olwpfyg;\ *kPaf us;Zl;rJ(h raumif;aMumif;) udrk ar;vQif rajym? ar;vQifvnf; csJUum;í rajymbJ avQmhayghíajymqdjk cif;/
2/ olwpfyg;\ *kPaf us;Zl;(aumif;aMumif;) udk rar;yJEiS yhf if ajymjcif;? ar;vQifvnf; rxdecf sefbJ jynfph pHk mG ajymjcif;/
3/ rdr\
d *kPaf us;Zl;rJ?h (raumif;aMumif;)udk rar;bJEiS yhf if ajymjcif;? ar;vQifvnf; xdecf sefrxm;yJ jynfph pHk mG ajymjcif;/
4/ rdr\d *kPaf us;Zl;(aumif;aMumif;)udk rar;bJEiS rhf ajym? ar;vQif vnf; csJUum;í rajymbJ avQmhayghí ajymjcif;/
ol,kwfrmt*Fg av;yg;
1/ olwpfyg;\ *kPaf us;Zl;rJh (raumif;aMumif;)udk rar;bJEiS hf yif ajymMum;wwfNyD;? ar;vQifvnf; csJUum;í ajymwwfjcif;/
2/ olwpfyg;\*kPaf us;Zl; (aumif;aMumif;)udk rar;vQif rajymbJ ar;vQifavQmhayghí ajymjcif;/
3/ rdr\
d *kPaf us;Zl;rJh (raumif;aMumif;)udk rar;vQifrajym? ar; vQif avQmhayghxed cf sefíajymjcif;/
4/ rdr\d *kPaf us;Zl; (aumif;aMumif;)udk rar;bJEiS hf ajymMum; wwfonf/ ar;vQif csJUum;í ajymMum;wwfjcif;/
(t*Fw k Kåd &fygVdawmf? pwkueú yd gwf? oyÜK&dookw)f
þrQESiyhf if orÜ'gav;yg; jynfph aHk vNyD/
urÇmausmfol<u,frsm;\ aiGpkenf;vrf;ñTef
Ä aphaphoyd o f nf;? a&GUa&GUqnf;aomf
p&nf;td;k cGu?f BuD;pGmvQufyif
wHpufusrsm;? jynfah omvm;odYk
ysm;\enf;xk;H ? rSwu f sifoh ;Hk í
jcck;H awmify?Ykd zdo
Yk nfjh cif;&m
vlvrd m® wd?Yk Opömqnf;axG
wufvaS pavmh? <uufaowpfck
t&if;jyKí? <u,frKS wwfq;Hk
ola|;xk;H ud?k ESv;Hk rlvQuf
BuHpnfeufí? olxufveG u f J <u,faprif;/ /
Ä avmuüyif? ysm;ESi, hf ifukd
rsufjrifyxHk m;? armif½pI m;avmh
ysm;um;tkjH yK? t&nfpí k
xm;rIvrd m® ? aemifcsrf;om\
,ifrmS aomfw?Hk 0rf;0½krH Q
ok;H umaomufpm;? pkrxm;í
&Smjim;rjywf? r&iwf\
qufqufrck s? tvojzifh
i,fuysif;ol? BuD;rlqif;&J
&pNrJwnf;/ /
oifaooGm;aomf
vlYjynfavmu? vlYb0um;
td&k ç em&ç ao&OD;rnf?
rSeaf yonfwnf/h
odwYk NyD;um;? oifaooGm;aomf
oifzmG ;&majr? oifwaYkd jronf
tajcwd;k jrif?h usefaumif;oif\h
oif\rsdK;om;? pmpum;vnf;
BuD;yGm;wufjrif?h usefaumif;oif\h
oifO;D csí? trQa0&m? apwDomESihf
opömta&mif? ÓPfwefaqmifvnf;
ajymifvsuf0if;vsuf usefapownf;/ /
aZmf*sD
W
tcef; ( 3 )
arwåmjzifUpD;yGm;&Smjcif;
Ak'¨bmom jrefrmtrsm;pk rBuD;yGm;jcif;\ wwd,taMumif; rSm bmoma&;tay:rSm xm;aom arwåmapwemrsdK;
pD;yGm;a&;tay:rSm rxm;aomaMumifh [ktusOf;qdck \ hJ / ,cktus,fcsJ UtH/h Ak'u
¨ -
csdKaomrsdK;aphukd pdu
k yf sdK;vQif
csdKaomtoD;udk pm;&rnf/
cg;aomrsdK;aphukd pdu k yf sdK;vQif
cg;aomtoD;udk pm;&rnf/
xdt Yk wl.
aumif;aomtrIujkd yKvQif
aumif;aomtudsK;udk cHpm;&rnf/
raumif;aomtrIukd jyKvQif
raumif;aomtusdK;udk cHpm;&rnf/
[k bmoma&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&; rnfonfhtvkyfjzpfap arwåmçapwem xm;NyD; aumif;rGefpGmjyKvkyfygu aumif;aomtusdK;udk
cHpm;&rnfjzpf aMumif; twdtvif; a[mMum;awmfrlcJh\/ odkYaomf Ak'¨bmom pD;yGm; a&;orm; trsm;pkum; arwåmapwemu
aumif;usdK;ay;onf [laom pum;udk odyrf ,kcH sifMu/
arwåmaMumifhvm; ,MwmaMumifhvm;
"mwfç ,Mwmç taqmifç*gxmrEÅmefwdkYu aumif;usdK;ay;onf [k,lqaeMu\/ xdkYaMumifh pD;yGm;a&;orm;wdkY tdrfacgif;&if;
qdik af cgif; &if;wGif ,Mwmtaqmif rsdK;pku H kd awGUae&jcif; jzpf\/,aeYrS pí jywf om;pGm rSwo f m;ygavmh-
vuf,yfac:aeaom vmbfac:t½kyu f rBuD;yGm;apEdik /f arwåm apwemuom BuD;yGm;apEdik o f nf/
axmifwef ig;&mwefwjYkd zifh pDrx
H m;aom vmbfac: ZD;uGu½f yk u f rBuD;yGm;apEdik /f
arwåmapwemuom BuD;yGm; apEdik o f nf/
tpdr;f a&mif ykvif;wGif pdu
k xf m;aom ESi;f qDyiG u hf rBuD;yGm;apEdik /f
arwåmapwemuom BuD;yGm;apEdik o f nf/ aps;OD;ayguf a&mif;&aom ydu k q
f jH zifh ukeyf pön;f wdu
Yk kd wzswfzswf ½ku
d jf cif;u
rBuD;yGm;apEdik /f
arwåmapwemuom BuD;yGm;apEdik o f nf/
&uf&mZmu aumif;usdK;ray;Edik /f
arwåmapwemuom aumif;usdK;ay;Edik o f nf/
taqmif,Mwmudk r,ko H tl csdKUum; uvdeu f uspfvyk Ef ikd f vQifBuD;yGm;rnf[k ,kMH unfjyef\/ rrSeu f efaom enf;jzifh BuD;yGm;olum;
]]a&yGuyf rm? wpfoufvsmwnf;}} [kajym&rnfjzpf\/ ]]acG;½l;aumif;pm; wrGe;f wnf}h } [laompum;onf xdo k rl sm;twGuf qdv k [
kd ef&\
dS /
rcifjynfU\ arwÅmapwem
arwåmç apwemaMumifh BuD;yGm;vmolrsm;taMumif;udk &yfuu G f tqifrh S urÇmt h qifx h d azmfjytH/h
pma&;olwdkYwGif arG;csif;udk;a,muf &Sdonfhteuf ig;a,mufom tzwfwif\/ xdkig;a,mufrSm pma&;ol txufrS
tpfrESpaf ,muf? atmifurS nDwpfa,muf? nDrwpfa,mufwYkd jzpf\/
xdwk iG f tpfri,frmS 28 ESpt f &G,w f iG f qk;H yg;oGm;aMumif; ]]r*fwm;zdv k w f m; tEÅ&m,frsm;}} pmtkyw f iG f a&;om;cJzh ;l NyD/ xdaYk Mumifh
,cktcgwGif tpfrtBuD;qk;H wpfa,mufom usef\/ zcif\ oifMum; ay;rIt& tpfri,fukd tpfrav;[k ac:í? tBuD;qk;H tpfrudk tpfrBuD;
[kac:&onf/ ,ckxt kd ok;H EI;H wdik ;f qufvufa&;om;ygrnf/
tpfrtBuD;qk;H \ cifyeG ;f um; tyifyef;cHEikd o f l r[kwí f tvkyf ykrH eS rf &S/d xdaYk Mumifh tpfrBuD;rSm om;av;a,muf? orD;wpfa,muf
twGuf renf;BuD; 0rf;pm&Sm&\/ yxrud, k yf ikd f tdryf ifr&S/d rdbrsm; tdraf b;wGif wJomom tdrw f pfv;Hk xd;k umae&\/ t&if;tES;D vnf;
rsm;rsm; r&So
d jzifh acRwma&;rkev Yf yk af &mif;\/
acRwma&;rkefYqdkonfrSm rkefYjym;ovuf tjzLtyg;rsdK;jzpf\/ rkefY&nfudk enf;enf;av;xnfhNyD; ',ftdk;wGif jzefYay;vdkuf\/
]]wynfah wmfqikd rf mS bmyJwifa&mif;a&mif; aumif;ç rsm;ç oufom qdw k rhJ ol ;Hk csufeJY nDatmif tNrJtm;xkwyf gw,f/ 'Dvt kd m;
xkwfwJh twGuf aiGtrsm;BuD; ydkrukefygbl;/ wjcm;qdkif&SifawGxuf ydkyifyef;wm yJ&Sdygw,f/ wjcm; tdrfqdkifawGu um;cukefrSm&,f?
vlyifyef;rSm&,fukd pd;k &drNf yD; vufzufet YJ aMumfpaHk wGukd tr&yl&NrdKU aps;BuD;xJrmS yJ vufvD 0,fa&mif;Muw,f/ 'gaMumifh olw0Ykd ,fa&mif;
wJq h ikd uf vufzufaumif;rS olwv Ykd nf; taumif;udk a&mif;Edik rf mS yg/
rl&if;qdik u f udk raumif;&if olwv Ykd nf; aumif;wm ra&mif; Edik yf gbl;/ vufv0D ,fNyD; jyefa&mif;&wJt h wGuf wjcm;tdrq f ikd af wG[m
rsm;rsm;vnf; ray;Edik o f vdk aps;vnf; avQmhra&mif;Edik yf gbl;/ 'Dtcsuf awGukd tdrq f ikd af wGrmS aps;0,fwikd ;f wynfah wmf aocsmavhvm
pkpH rf; xm;ygw,f/
'ghaMumifh wynfhawmf tdrfqdkifzGifhwJhtcg rEÅav;aps;csKdu vufzufyGJ½kHawG? taMumfpkHyGJ½kHawGtxdoGm;NyD; pdwfBudKufvnf;
aumif;wm a&G;ygw,f/ vufum;vnf; rsm;rsm;0,fvdkufygw,f? 'ghaMumifh wynfhawmf vufvD jyefa&mif;wJhtcg aumif;? rsm;?
oufomqdw k hJ rlo;Hk csufeYJ nDatmifa&mif; Edik w f myg}}
þum; tpfrBuD;\ arwåmç apwemjzifh aps;a&mif;enf;yif jzpf\/ xdt Yk jyif tjrwfenf;enf;,l? ypön;f rsm;rsm;a&mif; pepfjzifh
a&mif; csyku H v kd nf; ar;jref;cJyh gao;onf/
]]avwHcGef(pGef)awGvnf; tpfrBuD;qdkifrSm wtm;a&mif;&w,f? wjcm;qdkifawGrSmvnf; &Sd&ufeJY 'DqdkifrSmcsnf; bmhaMumifh
vm0,fae& wmvJ}}
]]wynfah wmfqikd u f wjcm;qdik af wGxuf aps;oufomwm aMumifah ygh}}
]]b,faps;eJY 0,fNyD; b,faps;eJY jyefa&mif;wmvJ}}
]]rEÅav;uae0,f&wm? avwHceG w f pfcu k kd ig;usyfe0YJ ,f&w,f? wjcm;qdik af wGu ig;usyftjrwf,Nl yD; wpfq,feYJ a&mif;w,f?
wynfh awmfqikd u f ESpu f syftjrwf,Nl yD; ckEpS u f syfeYJ a&mif;w,f}}
]]'gqdk tpfrBuD;rSm wjcm;qdik &f iS af wGepYJ m&if ok;H usyfawmif tjrwfenf;oGm;wmaygh}}
]] 'gu aps;a&mif;rwwfwo hJ al wG&UJ tjrifygbk&m;/ ig;usyftjrwf ,la&mif;wJo h al wG avwHceG q f ,fcak vmuf ukew f t hJ csderf mS
wynfah wmfu tckwpf&mavmuf ukeaf eNyDav/ 'ghaMumifh ig;usyf tjrwf,al &mif;wJo h l ig;q,fjrwfwikd ;f ESpu f syftjrwf,w l hJ wynfah wmfu
ESp&f mjrwfae w,fav}}
NrdwfNrdKUuOD;pdk;BuD;uGrf;,m
jrefrmjynf NrdKUe,fwikd ;f wGif uGr;f ,mqdik &f \ dS / odaYk omf uGr;f ,mjzifh ode;f aygif;rsm;pGm csrf;omoGm;olum; vufig;acsmif;yif
jynfrh nf rxif/ NrdwNf rdKUrS OD;pd;k BuD;onfum; xdv k ufig;acsmif;xJwiG f wpfO;D tyg t0if jzpfonf[q k okd if\ h / 0,fvt kd m; rsm;vGe;f aomaMumifh
NrdwNf rdKU? &yfuu G tf oD;oD;wGif qdik af ygif;&Spq f ikd cf efY cGNJ yD; a&mif;ay;&\/
qdyif ,f &yfuu G rf S rlvqdik Bf uD;wGif vcpm; uGr;f ,m ,may;ol tvkyo f rm;aygif; 15-a,mufcef&Y \ dS / uGr;f ,mtjrwfaiGEiS yfh if
ok;H xyfwu kd Bf uD;aqmufNyD; aexdik Ef ikd \ f / olonf Nrdwo f m;r[kwf &efuek f omauwNrdKUe,fom;jzpf\/ pma&;ol\ &[ef;'um ausmif;
'umwpfO;D vnf; jzpf\/ omauwwGiv f nf; NcH0,fum wdu k w
f pfv;Hk aqmufaeqJ &S\ d /
Nrdwf&Sd pma&;olausmif;wGif ausmif;aqmifrsm;? a&uefrsm;? awmifay:tqif;twufavSum;ESifh apmif;wef;rsm;?
pkpkaygif;wefzdk; odef; 150 eD;yg;cefYxd vSL'gef;xm;\/ pma&;ola[mMum;aom ]]Ak'¨tvdk us'gejyKenf;}}? ]]yg&rDxdkufaom'geESifh
yg&rDrxdkufaom'ge}} w&m;rsm;udk em,lNyD;aom tcsdefrSpí avmutwGuf ? omoemtwGuf aus;Zl; rsm;aom ae&mrsm;wGif
a&G;cs,fvLS 'gef;wwfvm\/
csdKUwJhaom pmoifwdkufrsm;odkY vpOfqGrf;qefawmfrsm; vSL'gef; jcif;? pmoifom;rsm; wu,fvdktyfaeaom pmtkyfrsm;udk
pm&if;awmif; cHNyD; 0,f,v l LS 'gef;jcif;wdu Yk kd jyK\/ NrdwNf rdKU ta0;ajy;*dwf aemufem;&Sd ]]oHo&mat;}} bke;f awmfBuD;oifynma&;ausmif;wGif
ode;f ckEpS q f ,f eD;yg;cefY ukeu f sonfh ausmif;aqmifwpfaqmif aqmufvyk v f LS 'gef;jcif;? a&;csdK;cef;ESihf tdro f mwdu Yk kd aqmufvyk v f LS 'gef;jcif;?
xdjYk yif q&mq&mr rsm;twGuf vpmaiGukd rdwaf qGrsm;ESit hf wl OD;aqmifvLS 'gef;jcif;wdu Yk kd jyKcJ\
h /
uGr;f ,monfcsif; wlygvQuf tusdK;ay;ykrH wlonfh t"du taMumif;&if;rsm;udk OD;pd;k BuD;u pma&;oltm; þodYk &Si;f vif; avQmuf
xm;cJ\ h /
]]wynfah wmf&UJ b0tawGUtBuHKt&qk&d if b,foal oao iawrm&if NyD;a&mqdw k hJ pdwrf sdK;eJpY ;D yGm;&Smaeoa&GU b,fawmhrS atmif
jrifrI r&Edik b f ;l qdwk mygyJ? twå[w d wpfct k wGuf &SmwJph ;D yGm;qd&k if ratmifjrif Edik yf gbl;/ y&[dwudyk g a&S;½IrS atmifjrifr&I r,fvYkd qdv k kd
wmyJb&k m;/
arwåmeJY pD;yGm;&SmrS atmifjrifr,fvdkY ajym&if trSefqkH;vdkYxifyg w,fbk&m;/ wynfhawmf[m tdrfaxmifrusrDua&m
tdraf xmifusNyD; aemufyikd ;f rSma&m pD;yGm;a&;rsdK;pkv H yk Nf yD; aiGuw kd &Murf; &SmazGcwhJ ,f/ Edik if H tawmfrsm;rsm;udak wmif a&mufatmifomG ;NyD;
aiG&mS cJyh gw,f/
aiG&zdkYtwGufqdk&if or®mtmZD0wifruyJ rdpämtmZD0xd ygvmygw,f? yifv,fxJ ig;zrf;avSvdkufwJhtxd aiG&SmcJhygw,f/
'gayr,fh atmifjrifrI r&cJhygbl;bk&m;? tJ'Dwkef;u bmhaMumifh atmifjrifrI r&wmvJ rpOf;pm;cJhbl;/
tckcsdefa&mufrS pOf;pm;rdw,f? b,fatmifjrifrvJ bk&m;? udk,fcsrf;om &ifNyD;a&m b,folbmjzpfjzpfqdkwJh pdwfqdk;?
pdwfykyf? pdwf,kwfawGeJY aiG&SmcJhwmudk; bk&m;? aemufwynfhawmf[m udk,fhudkudk,fvnf; rxdef;odrf;EdkifcJhbl;? taysmftyg;? taomuf
tpm; avmif;upm; tukefvkyfw,f/
'DtcsufawG[mvnf; rBuD;yGm;jcif;&JU taMumif;awGayghbk&m;? om;orD;okH;a,muf &vmwJh tcsdefrSmawmh wynfhawmfrSm
zcif wpf a,muf&JU arwåm"mwfav; ikyfae&muae ay:vmw,f/ igtokH; rus&if ighom;orD;awGawmh atmufwef;usawmhrSmyJ
qdwk phJ w d yf g-
tJ't D csdeuf ig;zrf;avSvu kd &f if; tqifrajyvdYk Nrdwrf mS aomif wifaecsdeaf ygh? Nrdww f pfNrdKUvk;H udk avhvmMunfv h u kd w
f hJ tcg uGr;f ,m
tawmfpm;wmudk awGY&w,f/ uGrf;,mqdkifuawmh bmomjcm;qdkifu rsm;ygw,f/ bmomjcm;awGqDrSmawmif Nrdwfom;awG
uGrf;,m0,fpm;Mu ao;wm iguAk'¨bmomvnf; jzpfw,f/ uGrf;,muvnf; aumif;r,f? apwemvnf; aumif;r,fqdk&if ighqDrSm
0,fpm;MurSmyJvYkd awG;rdomG ; w,f/
'geYJyJ rkH&Gmu rdwfaqGwpfa,mufqD uGrf;,mynm oGm;oifNyD; NrdwfrSm vrf;ab;uGrf;,mqdkifav; pzGifhwmyJ? 1995
ck E S p f a vmuf u aygh bk & m;? wynf h a wmf q &mu aocsmrS m vd k u f w ,f / armif p d k ; BuD ; uG r f ; ,m a&mif ; awmh r ,f q d k & if
uGr;f ,mvm0,fpm;wJo h al wGukd xrif;auR;wJh aus; Zl;&Siaf wGvYkd wpfcgxJrw S xf m;vdu k /f
udk,fh&JU aus;Zl;&Sifudk udk,fhtwGufaMumifh b,fawmhrS pdwfqif; &JrI rjzpfapeJY/ arwåmxm; onf;cHNyD; olwdkYvdkorQ
pdwcf srf;omatmif jznfq h nf;ay;vdu k /f &pfwwfwo hJ l wcsdKUuGr;f ,mvmpm;&if [d[ k m awmif;vdu k f 'D[mawmif;vdu k ef YJ pdwuf oduatmifh
jzpfatmifvyk w f wf w,f/ tJ'v D tkd cgrsdK;rSm pdwrf qd;k eJY olawmif;wmudk pdw&f n S &f nS ef YJ ay;vku d /f
'Dvu l kd a&mif;&vdYk tjrwfr&vnf; aemufval wGusawmh tjrwf&rSmyJqNkd yD; ajzvdu k &f w,f/ q&mh&UJ tJ't D qk;H trwdik ;f wynfh
awmf uGrf;,mvmpm;ol rSeforQudk udk,fhaus;Zl;&Sifvdk oabmxm;NyD; a&mif;cJhygw,f/ pa&mif;wJh&ufu okH;axmif&ygw,f/ pm;NyD;
aomufNyD; tjrwfEpS af xmifavmuf usefygw,f/
'gqd&k if ightwGuf qufBudK;pm;&if tvkyjf zpfr,fqw kd m wynfh awmf oabmaygufomG ;w,f? a&mif;tm;aumif;vmwJh tcgrSm
qdyif ,f &yfrmS tcef;av;wpfcef; iSm;NyD; qufa&mif;w,f bk&m;/
t&ifu aiGrsm;rsm;&atmif&SmEdkif&if csrf;omrSmyJvdkY xifcJhw,f/ tJ'g rrSefbl;bk&m;/ 0ifvmwJhaiGawG tv[ó
rukefatmif xdef;odrf;apmifha&SmufEdkifrSvnf; csrf;omEdkifwm qdkwmudk wynfhawmf udk,fawGU oabm ayguf vmw,f/
uGrf;,m pa&mif;wJh tcsdefupNyD; wynfhawmf taysmftyg; taomuftpm;? avmif; upm;? tokH;tjzKef; wpfckrS
rvkyfawmhbl;/ tusÐqdk&if ppfa&mif pGyfus,f okH;xnfyJ&Sdw,f/ wjcm;tydk bmrS r0,fbl;/ 'ghaMumifh wu,fcsrf;om
csif & if aiG & S m ae½k H e J Y rNyD ; bl ; / &vmwJ h a iG u d k ruk e f o if h w m ruk e f a tmif xd e f ; od r f ; apmif h a &S m uf w wf r S v nf ;
jzpfw,fqdkwm wynfh awmf udk,fawGYyg/
b,fp;D yGm;a&;yJ vkyv f yk f arwåmapwemygrS BuD;yGm;Edik w f ,f qdw
k mvnf; wynfah wmfu, kd af wGUygyJ/ wynfah wmf uGr;f ,ma&mif;wJh
tcsdeu f pNyD; bmomjcm;uGr;f ,mqdik af wG awmfawmfaysmufomG ;w,f/ arwåmç apwemeJyY wfoufNyD; wynfah wmfu, kd af wGU rsm;pGmxJu
ESpcf k avmufajymjyr,fb&k m;/
pm;vdv Yk nf; ydak umif;atmif tlawG? uvDpmawGrmS xk;H ausmuf vnf;rwnfatmif uGr;f ,mxJrmS oHy&k moD;pdyaf v;pxnfw h m
wynfh awmfyg/ uGr;f ,mxJrmS ygwJx h ;Hk awG[m odyrf sm;rsm;pm;vm&if tlawG? uvDpmawGrmS ausmufwnfwhJ a&m*gjzpfwwfygw,f-
oHy&k moD;pdyx f nfah y;vdu k jf cif;tm;jzifh oHy&k moD;rSmygwJh tcsOf "mwf[m ausmufjzpfr,f"h mwfukd zsufq;D ypfygw,f/ 'ghaMumifh
oH y k & m oD ; pd y f u d k xnf h a y;&wmyg/ 'gayr,f h rd k ; cgeJ Y aqmif ; cgrS m yJ xnf h E d k i f w ,f / aEG c gusawmh rxnf h E d k i f a wmh b l ; /
aps;uwtm;BuD;oGm;wmud;k bk&m;/
'DtcgrSm avmb"mwfeJY arwåm"mwf[m wynfh awmf&ifxJrSm wdkufyGJjzpfMuw,f/ avmb"mwfu oHyk&moD;udk
aEG c grS m rxnf h e J Y ? tjrwf a iG e nf ; vd r f h r,f q d k N yD ; wm;jrpf y gw,f / arwå m "mwf u xnf h o m xnf h y g
aEGtcgtjrwfenf;vnf; bmjzpfvJ/ rdk;cg eJYaqmif;cgusawmh jyefjrwfrSmyJvdkY wGef;tm; ay; xnfhcdkif;w,f/
'D t Zö s wå w d k u f y G J r S m avmb"mwf u Ed k i f o G m ;NyD ; oH y k & moD ; pd y f u d k rxnh f y J a ecJ h & if wynf h awmf [ m wjcm;
cdk;vdkY&wJh tpm;tpmqdkwm
tvkyrf vkyb
f J &wJt
h pm[m cd;k vd&Yk wJt
h pm? tckigtpmpm; NyD? 'gaMumifh igtvkyv
f yk &f awmhr,f/
(tpmiwfcH&mrS tpmppm;aomaeYwGif Akdif;iif&if; ajymaom(r[wår*E¨D\pum;)
*E¨DwifjyonfU
EdkifiHa&;acgif;aqmifwdkif;vdkufem&rnfhpnf;rsOf;rsm;
1/ 0efBuD;wdik ;f onf jynfwiG ;f jzpf zsifMurf;rsm; 0wfqif&rnf/
2/ tapcHrxm;bJ omreftrd rf sm;wGiaf exdik &f rnf/
3/ ud,k yf idk u
f m; rpD;&/
4/ Zmwferd ?hf Zmwfjrif(h tkycf sKyfo^l tkycf sKyfc)H rcG&J /
5/ wpfaeYvQif tenf;qk;H wpfem&D Akid ;f iifjcif;? pdu k yf sdK;jcif;paom tvkyf wpfrsd K;rsdK; vky&f rnf/
6/ rdrwd tYkd rd w
f iG f Edik if jH cm;jzpf y&dabm*rok;H &/
7/ oGm;vm&mwGif ud, k &f aH wmfrsm; ryg&/
8/ acgif;aqmifwikd ;f ud, k t hf rd o
f m ud,
k af q;yg/
(xdt
k wdik ;f vdu k ef mrS Edik if w H ;kd wufrnf[k *E¨u D ,lqonf)
F
tcef; ( 4 )
twåormyPD"dr*Fvm csdKYwJhjcif;?
rdrdudk,fudk aumif;pGmraqmufwnfEdkifjcif;? rdrdudk,fudkxdef;odrf;apmifha&SmufEdkifpGrf; r&Sdjcif;
tukov kd of nf pkevf rf;? toGm;&vG,u f \
l / oGm;olvnf; rsm;\/ odaYk omf xdv
k rf;\ aemufq;Hk yef;wdik f um;
tyg,fav;yg;/ ukov kd o f nf qefvrf;? oGm;vm& cufc\ J /oGm;olvnf; enf;\/ odaYk omf xdvk rf;\ aemufq;Hk yef;wdik uf m;
edAmÁ ef/
avmuDçavmukwå&mESpfjzmvkH; qkwf,kwf ysufpD;aeaom ol rSeforQonf pdwf\uRef/
avmuDçavmukwå&m ESpfjzmvkH; BuD;yGm;wdk;wuf atmif jrifaeaom ykd*¾dKvfrSeforQonf pdwf\ocif/
Ak'¨bmomjrefrm trsm;pk rBuD;yGm;Mujcif;\ pwkw¬taMumif; rSm twåormyPD"d r*FvmcsdKUwJhjcif;aMumifh jzpfaMumif;
tusOf;azmfjycJ\ h / ,cktus,fcsJUtH/h xdt k wåormyPd"rd *Fvmudk acwfvil ,frsm; em;vnf vG,af tmif a&;&vQif rdru
d ,
kd u
f kd rysufp;D atmif
xde;f odr;f apmifah &SmufEikd f pGr;f &Sjd cif;yif jzpf\/
pdwfocifESifh pdwfuRef
urÇmwGif vlO;D a&oef;aygif; ajcmufaxmifausmf &Sad omfvnf; trdsK;tpm;cGv J ukd v
f Qif pdwu f kd uRefco H ?l pdwu f kd ocifvyk o f [l k
ESprf sdK; om&S\d / ygyo®ð &rwd raem [laom "r®y'a'oemawmft& pdwf onf raumif;rSKtukov kd f tvkyüf om aysmfyu kd af omaMumifh
pdwu f kd uRefc&H aom vlom;onf raumif;rIreS o f rQ tm;vk;H jyKvkyf awmhrnfom jzpf\/
xdktcg pdwfudk uRefcH&aomvlom;onf ypöu©rSmvnf; rGJ\/ iwf\/ atmufwef;us\/ axmifwef;usum b0ysuf&\/
oHo&mwGif vnf; tyg,fi&JwiG f epfreG ;f &\/ pdwu f kd ocifvyk af om vlom;um; avmuDa&;&mrSmvnf; BuD;yGm;wd;k wuf atmifjrif\/
avmukw&å m a&;rSmvnf; r*fÓPfzv kd Ó
f Pf&NyD; edAmÁ efoaYkd &muf\/
a&vrf;c&D;ü pkefvrf;qefvrf;[lí ESpfrsdK;&Sd\/ xdkESpfrsdK;wGif pkefvrf;onf oGm;&vm&vG,ful\/ tm;pdkufp&mrvdk/
tomarQmvdu k f oGm;½ko H mjzpf\/ qefvrf;um; yifyef;\/ aytenf;i,fa&mufatmif yif renf;tm;pku d af vSmcf wf&\/ odaYk omf pkev f rf;\
aemufq;Hk yef;wdik f um; ork'&´ mxJa&mufNyD; vIid ;f ½ku d ?f 0Jpyk ?f ig;pm;cH&um ysufp;D &jcif;yif/
qefvrf;\ aemufq;Hk yef;wdik u f m; a&rsm;pwifp;D qif;&m a& wHceG f awmifxyd af &mufNyD; vSyaom ½IarQmfcif;rsm;udk awGUjrifcpH m;cGihf
&&Sjd cif;yif/ xdt Yk wl tukov kd t
f vkyf rSeo f rQonf pkev f rf;jzpf\/ tm; pku d pf &mrvd/k pdwu f udk tvdv k kd vkycf sifaewwf\/ taysmftyg;vdu k f
pm;zd?Yk ao&nfao&ufaomufz?Ykd avmif;upm;zdYk oifwef; wufp&mrvdk tvdv k kd wwfae\/
w&m;udk wpfem&DrQ rxdik Ef ikd af omolonf zJ½u dk &f müum; wpf nvk;H xdik Ef ikd \ f / w&m;udk wpfem&DrQ remEdik af omolonf taysmftyg;
taomuftpm; tvkyu f u kd m; nvk;H ayguf pdwyf gvufyg vkyEf ikd \ f / taysmfyg; taomuftpm; avmif;upm;vkyzf t Ykd wGuq f v kd Qif wpfcg
ac:½kEH iS hf csufcsif;xvdu k \ f /
'gejyKzd?Yk oDvaqmufwnfzYkd bm0emyGm;zd?Yk y&[dwtvkyv f yk f zdYk ac:vQif q,fcgac:rS wpfcgavmufomvdu k \ f / xdo k v Ykd u kd jf cif;rSm
vnf; pdwyf gvGe;f vSí r[kw/f raumif;wwfí vdu k jf cif;omjzpf\/ uk- odv k v f yk vf Qif atmufxpfq;Hk tm;jzifh vlcsrf;om? ewfcsrf;omudk
cHpm; &\/ tjrifq h ;Hk tm;jzifh edAmÁ efcsrf;omtxd cHpm;&\/
tukov kd v
f yk vf Qif tyg,fav;ygodu Yk s\/ odjYk zpfygvQuf ykxk ZOfvo l m;onf vlcsrf;om? ewfcsrf;om? edAmÁ efcsrf;omudak y;rnfh
ukov kd f tvkyüf raysmfyu kd yf J tyg,fqcJG srnfh tukov kd f tvkyüf tb,fah Mumifh aysmfyu kd af e&oenf;t . ajzum;..
ykxkZOfvlom;usifvnfNyD;cJhaom ra&rwGufEdkifonfh b0 aygif;rsm;pGmwdkYwGif tukodkvfvkyfNyD; tyg,fuscJhaom b0awGu
rsm; cJah omaMumifh [kajzqd&k ayrnf/ tyg,fbüHk aecJ&h aom b0 awGursm; cJah omaMumifh tyg,fusrnfh tukov kd tf vkyrf sm;ü aysmfyu kd f
aeMujcif; jzpf\/
tyg,fusaomb0u rnfrQavmufxd rsm;jym;cJhoenf;/vlom;\ ra&rwGufEdkifaom b0rsm;udk wpfuka#pDuefYí ykHMunfh
vduk yf gu b0aygif;(9999999) b0onf tukov kd af Mumifh tyg,f usae&NyD; wpfb0avmufonfom ukov kd af Mumifh vljY ynf? ewfjynfoYkd
a&mufc&hJ \/
þazmfjycsufukd axmufíqif;&J'u k © a&mufaeaom tyg,f bko H m;tm;vk;H onf 'ge? oDv? bm0em[laom ukov kd rf eS o f rQudk
a&Smif NyD; taysmftyg;? avmif;upm;? taomuftpm; tukov kd rf eS f orQudk aqmifcahJ om pdwcf ikd ;f orQ tukev f u kd v f yk &f onfh pdw"f mwf\
aus;uRef rsm;om jzpf\/
ed A Á m efcsrf; omudk cHpm;ae&aom or®morÁK '¨bk& m;&Si f? yapöu Ak' ¨gac:bk& m;i,f? &[EÅmt&Si fjrwfrsm;ES if h wuG
t&d,myk*K¾d vfwo Ykd nf pdwv
f yk cf sifaom 'kp½ku
d ?f 'k&mZD0tukov
kd t
f vkyf rSeo
f rQudk wpfcrk S rvkyb
f J pdwrf vkycf sifonfh 'ge? oDv? bm0em
ukov
kd w
f &m;tm;vk;H udk ayvkycf MhJ uaom pdw"f mwf\ ocifrsm;omjzpf\/
pdwfuRef rdk;ukwfola|;
vGecf ahJ om ESpaf ygif; av;q,fausmfcefu Y jrefrmjynfwiG f tcsrf;omqk;H [k qd&k rnfh ola|;wpfO;D ay:aygufc\ hJ / olt Y rnfum;
xGe;f armif/ olZY mwdEiS w hf í JG rd;k ukwof al |;.[ . k ac:Mu\/ ol jyKcJh aom 'geukov kd af Mumifh oloaE¨wnfaom tcgrSpí rdbrsm;rSm pD;yGm;
wtm;wufc\ hJ / ol\tusdK;ay;rSm tawmfx;l jcm;\/ oli,f&, G f pOftcgu tdru f ay;vdu k af om aiGwpfoed ;f udk tjyifrmS ukeaf tmifo;Hk
vdu
k v f Qif tdrw f iG f ESpo f ed ;f jyef0if\/ tjyifrmS ESpo f ed ;f ukeaf tmifo;Hk vQif tdrw f iG f av;ode;f jyef0if\/ þodjYk zpfaeonfrmS w&Hwpfcgr[kw/f
aeYpOftNrJwef;yif/
Mumaomf rdbrsm;rSm aiGrsm;tqrwef wdk;vmrnfudkomjrifNyD; aeYpOf odef;aygif;rsm;pGmokH;pGJ&atmif ay;\/
omorD;ysufpD;rSmudkum; owdrjyKrd&SmMuay/. . . . p. D;yGm;a&;vkyfaom tcgwGifvnf; ol wpfyg;xuf q,fqru jzpfxGef;\/ . . . . \ .
tok;H tpGMJ urf;ykrH mS jrefrmjynfü ajymprSww f iG cf \hJ /
armif. . . . . [dkw,fwpfckodkY 0ifoGm;NyDqdkvQif xdk[dkw,f ay:odkY aemufxyf rnfolrQ vmwnf;r&awmh/ tb,fhaMumifhenf;/
[d k w ,f t wG i f ; &S d tcef ; tm;vk H ; pm;p&maomuf p &m tm;vk H ; ud k aiG E S i f h tuk e f c sKyf x m;vd k u f a omaMumif h y if jzpf \ /
olwnf;cd;k pm;aomufaeaom &ufrsm;wGif olt Y odrw d af qGrwS pfyg; rnforl Q wnf;cdpk m;aomufí r& awmhay/
xdktcsdefu &efukefwGif . . . . t . rnf&Sd ukvm;ola|;wpf a,muf &Sd\/ . . . o . nf EdkifiHjcm;rS um;taumif;pm;rsm;udk wifoGif;NyD;
ta&mif;t0,fvyk af eoljzpf\/ xdt k csdeu f aps;tBuD;qk;H um;rSm rmpD';D um;yif jzpf\/ xdak cwfu rmpD';D um;wpfp;D wpfoed ;f [kqv kd Qif
,ckacwftae jzifh ode;f ig;axmifcefY wefz;kd &Sad yvdrrhf nf/
rdk;ukwfola|;. . . . u . &efukefola|;a&SmfzDxHwGif rmpD'D; um;topf wpfpD; oGm;0,f\/ xdktcg um;a&mif;aom . . . . u . olYum;
topfjzpfaMumif;udk ,ckvt kd mrcH\/
]]ud?.k 'Dum;awG[m topfpufpufawGyg/ okH;av;ESpf twGif; vkH;0rysufap&bl;/ 'DokH;av;ESpftwGif; wpfckckjzpf&if aemuf
xyfwpfp;D topfvaJ y;ygr,f}}
]]'DrSm ?. v . dkaumifu um;ysuf&ifvJNyD; jyifpD;r,fh ola|;rsdK; r[kwfbl;? rif;qDu 0,fvmwJhum;udk aomhwpfcsufvSnfh MunfhvdkY
pufrEd;k bl;qd&k if 'Dtwdik ;f rD;yk½H UdI ypfvu kd Nf yD; aemufwpfp;D topf0,fr,f}}
xdaYk Mumifv h nf; pma&;q&maomfwmaqGu t&ifuaiGaygayg ok;H pGEJ ikd v f Qif aiGukd a&vdo k ;Hk w,fw,f[k ajymMu\/t . . wGuu f m;
xdpk um;ESihf rvkaH vmuf aiGukd avvdo k ;Hk w,f[k ajymrS vkaH vmufrnf[k ]]uRefawmhb f 0ZmwfaMumif;}} pmtkyw f iG f a&;om;cJ\ h /
tar&duefoal |;BuD; tif'½l;umeuf*sDu olcsrf;omorQudk vlom;rsm;twGuf tusdK;&Sad om ae&mrsm;wGif vSL'gef;jcif;jzifh
olaY ':vm rsm;udk tok;H cs\/ ,ck jrefrmola|;.u . olcsrf;omorQudk olu Y mr*kPt f wGuf rukef ukeaf tmifo;Hk pGNJ yD; tok;H cs\/ rnfrQ pdwf
"mwfcsif; uGmjcm;vdu k yf goenf;/
xdo k Ykd pdw"f mwftqifw h ef;csif; uGmjcm;aomaMumifh jrefrm ola|;trsm;pkonf urÇmt h qifx h ad &mufatmif rcsrf;omMujcif;
jzpf\/ rd;k ukwo f al |;.o . . nf olb Y 0cE¨mudk umr*kPcf pH m;zdt Yk wGuf tok;H cs&if; rl,pfaq;0g;\ om;aumifjzpfomG ;cJ&h \/ aemufq;Hk tif;pdef
axmiftwGi;f rSmyif aoqk;H cJo h nf/
tukov kd f A&aAGEiS hf ao&aomaMumifah emufb0wGiv f nf; tyg,fuszd&Yk ef aocsmoavmuf&\ dS / pdwuf kd uRefccH &hJ aom . . . . onf
ypöur© mS vnf; axmifwef;usNyD; taoqd;k ESihf ao&ovdk oHo&m wGiv f nf; tyg,fqif;&Jukd cH&OD;rnfjzpf&m ESpb f 0vk;H epfemvS\/
pdwfocif vufyHwef;ola|; OD;xdef0if;
OD;xde0f if;udk pma&;oltaeESihf vlu, kd wf ikd rf awGzY ;l ay/ vlu, kd f wdik rf awGUzl;bJ olUtaMumif;udk tb,fah Mumifh a&;Edik o
f enf;/
olYZmwd &GmodkY w&m;a[m<u&if; oljyKcJhonhf 'geukodkvfrsm;udk jrif&aomaMumifh ,ckvdk a&;Ekdifjcif;jzpf\/ OD;xdef0if;onf yJcl;wdkif;?
vufyw H ef;NrdKUe,f? crkq H yd &f mG Zmwdjzpf\/
&efukefwGif ukrÜPDrsm;axmifEdkifonftxd BuD;yGm;csrf;omae \/ olBuD;yGm;csrf;omjcif;onfvnf; arwåmapwemaMumifh
[kqEkd ikd \
f / crkq
H yd &f mG wGif 'gejyKolwikd ;f twk,o l ifo h nhf ukov kd o
f ;Hk rsdK;udk awGU&\/
yxrwpfrsdK;um; ode;f aygif;av;axmifausmfcefY wefz;kd &Sad om tpd;k & txufwef;ausmif;BuD;yif jzpf\/ 'kw, d wpfrsdK;um;
ode;f wpf axmifausmfwefz;kd &Sad om wdu k ef ,faq;½kH taqmuftODjzpf\/ wwd, wpfrsdK;um; crkq H yd b
f w
l m½kyH if jzpf\/
pkpak ygif; ode;f ajcmufaxmifausmfcefY wefz;kd &Srd nf[k cefrY eS ;f & \/ Ak'b ¨ momtrsm;pkonf taqmuftODvLS zdYk qdv k Qif ausmif;uef
bk&m; apwDrsm;om vSLí&onf[k xifMu\/ trSefum; aq;½kHaq; ay;cef;? wef;ausmif;tm;vkH; vdktyfonfhae&mrsm;wGif
vSLaumif;onf om jzpf\/ *syefjynfw;kd wufcsrf;omonfrmS xdu k o hJ Ykd vdt
k yfaom vlraI &; rsm;wGif vSL'gef;wwfaomaMumif[h k ,lq&\/
jrefrmjynfü olwv Ykd LS aomae&mrsm;udk Munfvh u kd v
f Qif wu,fvt kd yfaom ae&m rsm;csnf; jzpfaeonfukd awGU&\/
*syefwdkY\ y&[dw'ge
rwå&mNrdKU? a&eHo Y m temBuD;a&m*guk aq;½k0H if;xJwiG f aq; oifwef;ydcYk s&m taqmuftODBuD;wpfck vSL'gef;xm;\/
eHomNrdKif a&m*gonfpcef;wGiv f nf; qdv k mjym;ok;H a&wifpuf? a&pifBuD;wpfv;Hk ESihf rlvwef;ausmif;aqmifBuD;wpfaqmifukd
vSL'gef;xm; \/ &efukefwdkif;? '*kHqdyfurf;NrdKUe,fwGif wnf&Sdonfh ]]0domcg}} oDv&Sif y&[dwausmif;wGifvnf; ESpfxyfwdkuf
taqmifBuD;wpfaqmif vSL'gef; xm;onfukd awGUcJ&h \/
vtwefMumu NrdKUe,fwpfc&k dS aus;&Gmausmif;wpfausmif;wGif ausmif;vkrI jzpfymG ;\/ wpfyg;onf trI½;HI ojzifh ausmif;ay:rS
qif;ay;&\/ xdu k , kd af wmfbufryS gaom ypön;f &S'd umwpfa,mufu t&if ausmif;ESirhf vSr;f rurf;ae&mwGif ESpx f yfausmif;BuD;wpfausmif;
aqmuf NyD; olu Y ,kd af wmf wpfyg;wnf; yifx h m;vdu k \ f /
{&mrausmif;BuD;xJwiG f ud, k af wmfwpfyg;wnf;aeonfukd awGU oGm;aom *syefrsm;u -
]]ESajrmp&maumif;vku d w f m/ ud, k af wmfwpfyg;wnf; aewJ[ h m wpfyg;aeom½kH aqmuf&if awmfa&maygh/ rlvwef;ausmif;awGrmS
qdk&if ausmif;om;awGursm;? taqmuftODuao;eJY wu,fvdktyfaewm/ tJ'Dvdk vdktyfaewJh ae&mawGrSm vSLoifhw,f[k
a0zefomG ;aMumif; pum;jyef wpfa,mufu jyefajymjyojzifh od&\/ omoemudw k u,f cspfjrwfE;kd ½k;d rSev f Qif trI½;HI oGm;aomud, k af wmfonf
ausmif;xdkifbkef;BuD; vpfvyfaeaom &Gmausmif; wpfausmif;ausmif;wGif oGm;a&mufaexdkif oifh\/ ausmif;'umonfvnf;
rlvwef;ausmif;wGif jzpfap? wjcm;&Gm OD;ausmif; raqmufEikd af om &Gmwpf&mG &GmwGif jzpfap oGm;aqmufoifh \/
,ckvkd wpf&mG wnf;wGif ESpaf usmif;NydKifaqmufjcif;jzifh ukov kd f xuf &GmESpjf crf;uGNJ yD; tukov kd f ydrk sm;zdo
Yk m &S\ d / xdaYk Mumifvh nf;
ucsif jynfe,f? er®m;q&mawmf t&SiÓ f Pq&mawmfBuD;u-
]]urÇmrSm 'getjyKqkH;uvnf; jrefrmyJ/ 'gayr,fh trGJqkH;uvnf; jrefrmyJ jzpfaew,f/ tJ'gbmhaMumifh vJqdk&if
o'¨gtcsdK;rusvdu Yk ,G /hf rvSLoifw h hJ ae&m usawmh eif;uefvLS w,f/ wu,fvLS oifw h hJ ae&mus awmh xdu k w f efatmif
rvSLMubl;}}
[k qk;H rMo0g' ay;awmfrcl jhJ cif; jzpf\/ ,ckwifjyaeaom OD;xde0f if;um; ,if;Mo0g'ESihf tnDvLS 'gef;jcif; [kqo kd if\
h /
umv'getaejzifh wu,fvdktyfaomae&mwGif vSL'gef; aom'ge&Sifrsm;onf &rf;vSLaom 'ge&Sifrsm;xuf tusdK;
xl;ESprf sdK;yd&k \/ xdEk pS rf sdK;um; jzpf&mb0wGif yxrt&G,f i,fi,fuwnf;u csrf;omjcif;? rdrv d t kd ifqE´rsm; csuf csif;
jynfph v Hk m&jcif;wdyYk if jzpf\/
OD;xdef0if;onf t&G,fi,fpOfuvnf; taysmftyg;? taomuf tpm;? avmif;upm;wdkYudk a&Smif&Sm;NyD; or®mtmZD0uspGmjzifh
pD;yGm;a&;udk wpdkufrwfrwf&SmcJhjcif;onf pdwfudk rdrdvdk&mapcdkif;Edkifaom pdwfocif trsdK;tpm;xJwGif yg0ifaomaMumifh jzpf\/ wzef
,ckuo hJ Ykd csrf;om vmaom tcsdew f iG v
f nf; rdrt d m½kcH pH m;zdcYk snf; tok;H rjyKbJ vlrXI mersm; wGiv f LS 'gef;Edik o f nfrmS vnf; pdwo f cifwpfa,muf
jzpfaejcif;aMumifyh if/
'geukodkvfyif jyKaeaom OD;xdef0if;onf oDvukodkvf? orx bm0emukodkvf? 0dyóembm0em ukodkvfwdkYudkvnf;
jyKrSmaocsm\/ 0dyóemukov kd u f v kd nf; qnf;yl;ygu r*fuo k v
kd ?f zdvk uf o
k v
kd rf sm;& rnfrmS aocsm\/ xdaYk Mumifh OD;xde0f if;uJo h aYkd om
ola|;rsKd;um; pdwu f kd rdrv
d &kd modYk apcdik ;f Edik af om pdwo f cifrsKd;yif jzpf\/
opfcGJaom ukvm;ESifh jrefrm
yJc;l ½k;kd rBuD;xJwiG f opfc?JG opfqaJG omukvm;ESihf jrefrmwpf a,muf &Scd zhJ ;l \/ jrefrmum; Ak'b ¨ momjzpfaomfvnf; Ak'\ ¨ pum;udk
wpfcGef;rS em;axmifjcif;r&Sd/ awmBuD;rsufrnf;wGif opfcGJopfqGJtvkyfonf yifyef;oavmufaiGwtm;&\/ jrefrmtvkyform;onf
&orQaiGukd taysmftyg;? taomuftpm;? avmif;upm;wdjYk zifh tukeo f ;Hk jzKef; ypf\/
jrpfxw J iG f a&twuftustwdik ;f arsmcsif&m arsmaeaom aA'grsm;uJo h Ykd rnfonfh &nf&, G cf sufrQ r&S/d pdwEf iS hf ½kyw
f iG f pdwuf OD;
aqmif\/ pdwjf zpfcsifaom ykpH t H wdik ;f ½kyu f vdu
k jf zpf&\/ pdwuf bmrQ rjzpfcsifvQif ½kyu f vnf; bmrQvdu k rf jzpfawmhay/ ukvm;um;
bmom jcm;jzpfaomfvnf; ]twåormyPD"rd *Fvm} udt k jynft
h 0vdu
k ef m\/
igonf awmBuD;rsufrnf;xJwiG f 'Dtwdik ;f rae? t&if;tES;D pk rdonfEiS hf &efuek w f iG f ukerf mqdik Bf uD;zGiNhf yD; pD;yGm;&Smrnf[k &nf&, G cf suf
xm;NyD; &orQ pkaqmif;\/ taysmftyg;? taomuftpm;? tavmif;t pm;wpfcrk Q rvky/f aA'grsm;uJo h yYkd if uRef;azmifBuD;rsm;vnf;
jrpfxw J iG f a&pD;ESit hf wl arsmygae&\/
odaYk omf uRef;azmifrsm;um; a&muf&rnfh &nf&, G cf sufXme &S\ d / yJu
h ikd af y;rnfoh l &S\
d / xdaYk Mumifh c&D;qk;H aomtcg wefz;kd &Sad om
b0odkY a&mufoGm;Mu\/ xdkYtwl rnfonfhvlrsdK;jzpfap rnfonfhbmom0if jzpfap &nf&G,fcsufwpfckckjzifh aeYpOf BudK;pm;tm;xkwfae
olrsm;onf uRef;azmif BuD;rsm;ESihf wlMu\/
uRef;azmifBuD;rsm;onf tqkH;aeYusvQif wef;zdk;&Sdaomae&m a&mufouJhodkY &nf&G,fcsuf&Sdaomolrsm;onfvnf;
tqk;H wpfaeYusvQif BuD;yGm;wd;k wufaom ae&modYk a&mufMu&\/ ,ck yJc½l ;kd rwGif opfcaJG e aom jrefrmESihf ukvm;wGif jrefrmu aA'godu k Ef iS hf
wl\/ ukvm;um; uRef;wk;H azmifEiS w hf \
l /
ajcmufEpS cf efY Mumaomtcg uRef;wk;H azmifEiS w hf al om ukvm; onf t&if;tES;D &NyDjzpfojzifh tvkyrf x S uG Nf yD; &efuek w
f ufomG ;\/
jrefrmum; opfc&JG if;ESiyhf if usefc\ hJ / aemufxyfo;Hk ESpcf efY Mumaomtcg jrefrmopfco JG rm;onf vTomG ;topf0,f&eftwGuf cGiw hf ifNyD;
&efuek f odo Yk mG ;\/
ESpx f yfwu kd f ukerf mqdik Bf uD;wpfcw k iG f olvckd sifwmrsm;0,fNyD; aiGacs&eftwGuf armfMunfv h u kd af omtcg qdik yf ikd &f iS o
f al |;rSm olEiS hf
twlopfccJG ahJ om ukvm;jzpfae\/ jrefrmrSm olrY sufpu d kd olyifr,kH MunfEikd af tmif jzpfae\/ ud;k ESp[ f al om tcsdeu f mvonf &nf&, G cf suf
&So
d El iS hf r&So d w l tYkd m; rd;k ESiahf jryrmuGmjcm;atmif jyKvkyaf y;vdu k o
f nf r[kwyf gvm;/
jrefrmopfco JG rm;u aocsmatmif EIwjf zifw h u kd ½f u dk af r;vdu
k f ao;\/
]]cifAsm; uRefawmfet YJ wl yJc;l ½k;d rxJrmS opfccJG w hJ o
hJ l [kwyf g ovm;}}
]][kwyf gw,f? cifAsm;xifwm rrSm;ygbl;}}
]]tHhMop&maumif;vdkufwmAsm/ cifAsm;eJYuRefawmf[m tvkyf vnf;twlwl? vpmvnf; twlwl? 'geJYawmifrS uRefawmfu
ckxq d if; &Jwek ;f &Sad o;w,f? cifAsm;uawmh csrf;omaeNyD? bmuGmjcm;oGm;w,f rodb;l }}
xdt k cg ukvm;u oa&mfNyHK;wpfcsufNyHK;vdu k Nf yD; ,ckvakd jym vdu k \
f /
]]cifAsm;wdYk jrefrmtrsm;pk rBuD;yGm;wmu 0ufom;pm;wm apm vGe;f vdyYk g}}
ukvm;ajymcsifonfh t"dutcsufrmS -
jrefrmtrsm;pkonf ola|;rjzpfao;cif ola|;vdk tokH; tNzKef; Murf;aomaMumifh rBuD;yGm;wm [kqdkvdk&if; jzpf\/
csJxDudkruf b0ysuf
q,fih g;&ufwpfcg? ay:vdv Yk m? csJx'D u k y© g/
qif;&Jcsrf;omvlra&G;? csJx'D u k a© y;/
'kua© y;rSe;f vlrod? tdrrf mS qefr&S/d
qefr&Sv d Ykd aiG&mS xGu?f aeYjyefw;kd uwuf/
pm;zdt Yk wGujf zpfovd?k rde;f rrsuf&nf,/kd
rde;f rrsuf&nfjrifygrS? csJuakd emifw&/
rauseyfvYkd &Sw d ma&mif;? ESpv f ;Hk xDuakd vmif;/
uHraumif;vdYk vGjJ yefawmh? pdwn f pf&NyDaygh/
pdwn f pfnpfeYJ vrf;udak vQmuf? bd;k awmfqu D akd &muf/
bd;k awmfqu D *Pef;ay;? xd;k zd0Yk efrav;/
bk;d awmfay;wJ*h Pef;yg? wGv J x Ykd ;kd jyefwm/
,cktcg csJrayguf? rde;f r[du k akd &muf/
xd;k raygufvYkd csJ'ikd u f ikd ?f &Jzrf;rdvaYkd i;umrdiI /f
&NyDtydik f vGwzf t Ykd a&;? rde;f raiG&mS ay;/
rde;f rvdu k w f t hJ rIawmif? wpfacgufav;ig;axmif/
vdu k pf &maiGr&S?d rde;f rbufuMkd unf/h
vifuckd spfwt hJ cspfaZm? ydu k q f &H &if olNyD;a&m/
oloabmeYJ aiGu&kd mS ? &Jum;rdvYkd zrf;jyefwm/
olcrsmb0ysuf? csJxx D pkd euf/
Mandalay Monestry Computer - Shwepyithar
- 44 -
]]raygufygbl;}}
]]bmjzpfvYkd raygufwmvJ}}
]]r,kv H aYkd ygh}}
]]bmjzpfvYkd r,kw H mvJ}}
]]cifAsm; pOf;pm;Munfah v/ cifAsm;vnf; tem*grf? &[EÅm r[kwaf wmh ola|;orD;uav;&r,fq&kd if ,lcsifrmS yJ/ wu,fom
'Daq;aygufxm;vdkY ola|;orD;&NyD; csrf;omr,fqdk&if tckvdk wpfrl; wpfjym;eJY e,fwumvSnfh tyifyef;cHNyD; olwpfyg;udk b,fvdkuf
aygufay;aervJ/ ud, k hf udu k ,kd jf yefaygufNyD; ola|;orD;,l Nidrahf erSmaygh}}
aemufaeYrmS yif bd;k awmfonf a&Tbrkd S jrefjrefvpfxu G o
f mG ; avawmh\/ ,ckvnf; ESpvf ;Hk *Pef;? ok;H vk;H *Pef;ay;Muaom t&[ef;
tcsdKUESifh bdk;awmftcsdKUonf wu,fom xGufrnfh*Pef;udk twdtus odcJhvQif olwdkYbmom xdk;NyD; NidrfhaeMurnfomjzpf\/ xdkodkY
aocsmrod aomaMumifh wpfyg;olrsm;udk *Pef;ay;NyD; aygufaomolxrH S ab;uif; &efuif;atmif tacsmifaiG,al eMujcif; jzpf\/
tokbtdrfwGif zJ½kdufMuaomtcg aiGonf upm;oltcsif;csif; wpfa,mufqDrS wpfa,mufqDodkY wpfvSnfhpDul;ae\/
wpfyGJNyD;wdkif; tokbaMu;taumufudkvnf; rSefrSefay;&\/ rdk;vif;aomtcg zJorm; tm;vkH;\ aiGonf taumufykH;xJ
tukeaf &mufomG ;avawmh\/
ESpv f ;Hk ? ok;H vk;H xd;k olrsm;ESihf 'dik o f nf zJorm;rsm;ESihf wl\/
þjzpf&yfü awmola|;onf w&m;cHt&SmrSm;jcif;jzpf\/ olY b0udk ysufatmifvkyfolrSm cJs'dkifr[kwf/ tvkyfrvkyfyJ
jzwfvrf;u csrf;omcsifaom 0doravmb"mwfomjzpf\/ xdk 0doravmb"mwfudkom rdrdpdwfoEÅmefwGif jzpfay:cGifhray;aom
tm;jzifh y,fowf&rnfjzpf\/
xd;k om;uvnf; 'dik x f rH aS iGukd 0doravmbjzifh vdck sif\/ 'dik f uvnf; xd;k om;xHraS iGukd 0doravmbjzifh vdck sif\/ *Pef;ay;ol?
vdkufvHzrf;olwdkYuvnf; xdk;om;ESif 'dkifxHrS aiGudk 0doravmjzifhvdkcsif\/ 0doravmb"mwfudk vufcHaeorQ okH;OD;vkH;
wu,fch srf;omtppf udk &Muvdrrhf nf r[kwaf y/
armifpGrf;&nf a&;pyfcJhonfh uAsmwpfyk'fonf xdk0doravmb "mwf tm;BuD;olrsm; zwfzdkYtwGufavavm [kxifp&myif
jzpfygawmh\/
NcH&yd af rSmifwiG ?f acgif;axmifp, G jf yL;?
w½I;½I;ESi?hf [l;[l;rmefxu G ?f
yg;jyif;cGuu f m?
iSwcf wform;? rkq;kd om;udk ?
wtm;ayguf&ef? toifBh uHonf?
vl&Y efa>rqd;k wpfaumifEiS /hf
avwGiyf sH0?J w&S&J v JS Qif
ud, k rf EJ w I ef ?D vufonf;&SnEf iS hf
pGpD pDG ;l pl;? &Jwif;usL;um
[l;[l;rmefxu G ?f a>rqd;k Zufukd
xk;d vQufow k &f ef? toifBh uHonf
a>rU&efpeG &f w J pfaumifEiS /hf
vufzsHaMumaxmif? vnfaMumaxmifvQuf
rsufarSmifuMkd uKwf? tm;tefxw k uf m
rd;k ukwyf sH0?J iSupf eG &f u J kd
rQm;pGEJ ikd &f ef? toifBh uHonf
pGe&fY ef rkq;kd wpfa,mufEiS /hf
þjrifuiG ;f udk
igvQifcP? jrifvu kd &f pOf
ywf0ef;usif0,f? emusifow H v Ykd rT ;f ae\/ /
(armifprG ;f &nf)
bDvf*dwf\ vkyfief;atmifjrifenf;
vlwpfa,mufatmifjrifzq Ykd v kd Qif raerem;tvkyv f yk &f r,f/
atmifjrifwt hJ xd tjyif;txef BudK;pm;&r,f/
ud,
k u
f ÓPf &Srd ,f/ ud, k Ó
hf Pfuv kd nf; b,fvt kd ok;H cs&rvJqw kd m
odwv hJ w l pfa,muftzdYk
ud,k v
f ckd sifwmudk &zdrYk vGyJ gbl;/
tjyif;txef rBudK;pm;wJv h wl pfa,muf[m
b,fawmhrS ratmifjrifEikd yf gbl;/
uHay;vd&Yk wmwd?Yk b,fewfb&k m;u apmifrh ay;vdYk &wmwdq Yk wkd mrsdK;awGukd
uRefawmfv;Hk 0r,kyH gbl;/ /
(rdu k cf ½kad qmhzf ukrP
Ü BD uD;wnfaxmifol
urÇmt
h csrf;omqk;H ola|;BuD; bD;vf*w d -f tar&duef)
tcef; ( 5 )
yifv,fa&ESifh jrpfa&
yifv,fa&onf rsm;\/ odkYaomf iHonfhtwGufaMumifh rnfolrQ aomufokH;ír&/ jrpfa&onf enf;\/ odkYaomf
csdKonft h wGuf aMumifh owå0gwdik ;f aomuf ok;H í&\/ xdt Yk wl rolawmfvufxJ a&mufomG ;aom OpömaiGaMu; rsm;onf
yifv,fa&uJo h Ykd rnfoYl twGurf S tusdK;r&S/d olawmfaumif; vufxaJ &mufomG ;aom OpömaMu;aiGrsm; onf jrpfa&ESiw hf \
l /
tm;vk;H twGuf tusdK;&S\ d / xdaYk Mumifh olawmfaumif;jzpfaom Ak'b ¨ mom0ifrsm;onf olwpfyg;xuf ydí k pD;yGm;Opömudk
&SmazGoif\ h /
Ak'¨bmom0ifrsm; csrf;omvQif wjcm;bmom0ifrsm;vnf; csrf;omrnf jzpf\/ taMumif;um; Ak'¨bmom0ifrsm;onf
bmom ra&G; vlrsdK;ra&G;? axmufyHhay;urf;wwfaomaMumifhyifwnf;/ rif;wkef;rif;BuD;onf aqmf'Dtma&AsEdkifiH? ruúmNrdKUwGif
tpövmrf bk&m;zl;rsm; wnf;ckdEdkif&ef Z&yfBuD;wpfaqmif aqmufvkyf vSL'gef; zl;\/
temBuD;a0'em&Sirf sm;tm; tjcm;bmom0ifrsm; vma&muf axmufyv hH LS 'gef;Muyg\/ odaYk omf olwb
Ykd mom0if rdom;pkrsm;udo
k m
axmufy\ hH / Ak'b ¨ mom0ifrsm;udk raxmufyahH y/ olwb Ykd mom usrf;*ef rsm;u bmomjcm;rsm;udk raxmufy&hH [k ñTeMf um;xm;aMumif;
opöma& pif pmtkyw f iG f zwf½&I \/
Ak'u
¨ m; vdt k yfaom ae&mwGif bmomra&G;? vlrsdK;ra&G; vSL 'gef;&rnf[k ñTejf ycJ\ h / Ak'v ¨ ufxufawmfu Oygvdo<l u,fonf
ed*@ em#ykwu å kd ud;k uG,o f jl zpf\/ ,ckacwfwiG f *sdr;f *dP k ;f (*sde;f bke;f BuD;) [kac:\/ olaomwmyefwnfNyD; Ak'b ¨ mom0ifjzpfomG ;aomtcg
ed*@*dP k ;f om;rsm;udk t&ifuuJo h Ykd vSLNrJvLS Edik af Mumif; Ak'u¨ cGijhf yKcJ\
h /
þum; wjcm;bmoma&; acgif;aqmifrsm;xufomaom Ak'\ ¨ oabmxm;BuD;rm;rIyif jzpf\/ pma&;ol temBuD;a&m*gonf
&GmESpf&Gm odkY oGm;a&mufvSL'gef;aom tcgwGifvnf; vkH;0bmomcGJjcm;jcif; rjyKyg/ Ak'¨bmom0ifrsm;udka&m wjcm;bmom0ifrsm;udkyg
tnDtrQ cGaJ 0vSL'gef; cJ\ h / þtcsufrsm;aMumifh Ak'b ¨ mom0ifrsm; csrf;omvQif vlom;tm; vk;H csrf;omrnf[k qdck jhJ cif;jzpf\/
jrpfa&ESiw hf al om ola|;BuD;wpfa,muftaMumif;udk ,ckacwf vli,frsm;twGuf "r®mp&d, OD;a|;vIid af &;om;aom ]"r®'w l }
usrf; 'kw, d wGrJ S aumufEw I af zmfjyvdu k af yonf/
armif;axmifola|; OD;jr&m
-1-
]]&Sizf mG ;&Siaf &? [drk mS uGr;f awmifb&k m;qDu vSn;f awGvmae w,f/ a&aEG;td;k uav; qlatmifr;D zdek m;uyfxm;vdu k yf gOD;}}
udjk r&monf Al;oD;aMumf aMumfaeaom ZeD;tm; vSr;f íajym&if; c&D;onfrsm; rD;vI&H ef xif;rD;zdu k kd uysmu,m jyifqifvu kd \f /
rzGm;&Sif onf taMumfaMumf&if; ajrmufbufoYkd vSr;f arQmfMunf&h m ESi;f rIzH zJG w JG iG f &GmqDoYkd vmaeaom vSn;f tkyBf uD;udk roJruGjJ rifae&\/
]]awmfuvnf; tJ'gxm;ygOD;? 'DrmS Al;oD;ulv;DS ygOD;/ vSn;f awG utrsm;BuD;aerSmawmh}}
udjk r&monf ]at;yguG} [kajymajymqdq k kd caemfceJY ,dik ef aYJ e aom pm;yGw J pfcük xdik u f m Al;oD;vS;D &ef [efjyifvu
kd \
f / ajrxnfa&aEG;
c&m;td;k udv k nf; taMumfaMumfaeaom rD;zdt k eD;rS qG, J v
l u
kd \f / rD;vIH &efzx kd m;aom rD;zdo k Ykd ajymif;a&TUwnf&ef xdyüf oGyef ef;jzifh ezm;azmuf
wkycf sDxm;aom ok;H acsmif;axmufuav;udk rD;zdak y:ü cGícsJí tqif oifjh yifvu kd \
f /
a,musfm;awGqdkwm a&aEG;ususESifh ylyluav; wpfcGuf avmuf aomufvdkuf&&if tifrwefoabmuswm &Sifr&JU/ a&aEG;
yGuyf uG q f l zdtYk a&;BuD;w,f/ wcsdKUa&mif;wJo h al wGu a&aEG;qdk NyD;a&m? qlqrl qlql xnfah y;wwfMuw,f/ apwem rygMubl;/ rvSLwwf
aps;a&mif;qdw k mvdk vufzuf&nfav;wpfcu G af vmuf apwemygygeJY c&D;oGm;awGukd wdu k &f wJh ukov kd vf nf; renf;ygbl;uGm}}
udkjr&mwdkY ZeD;armifESHonf tdrfajcwpfaxmifcefY&Sd armif;axmif &GmBuD;\ ajrmufbufü Al;oD;aMumf a&mif;csjcif;jzifh
toufarG;Mu\/ t&if;tES;D r&Sí d qdik Bf uD;? uem;BuD;vnf; ra&mif;Edik f v,f,m? rd;k ajr r&S/d trsm;enf;wl awmifov l ,form;vnf;
rvkyEf ikd /f od&Yk mwGif a&- aEG;Murf;uav; wpfcu G u f pí olpY w d x f m;udk jrifEikd \ f /
,kwpf mG t h qk;H pOfvh ufzuf&nf yef;uefv;Hk uav;rsm;udyk if rMumcP wdu k cf Rwfaq;aMumay;\/ &Gmt0if vSn;f 0dik ;f rsm; pwnf;cs
&m refusnf;yif0ikd ;f BuD;atmuf&dS Z&yfuv kd nf; aeYpOf wHjrufpnf;vSaJ vh &S\ d / opfyifatmuf&dS c&D;onfrsm;? EGm;rsm;pGeyYf pfxm;cJah om
trIu d of ½ku d f tnpftaMu;rsm;udv k nf; aeYpOfwjH ruford ;f onf/ xdrk Qru-
]]&Sirf a&? olrsm;enf;wl tvSLBuD;ray;Edik af yr,fh rylygeJu Y mG 'Drefusnf;yifBuD;atmuf a&csrf;pifrmS aqmif;? aEG? rd;k a&cyfxnf&h wJh
tvSLvnf; renf;ygbl;/ a&tusdK;q,fyg;wJh}} [krMumcPajymavh&Sd um aeYpOfokH;zmvkHavmufa0;aom a&uefrS armif;axmifjzpf
opfap; yvk;H a&cyfy;Hk ESpyf ;Hk jzifh ud, k w f ikd x f rf;NyD; xnfah y;avhvnf;&So d nf/
udjk r&mwdYk ZeD;armifEüHS qif;&Jaomfvnf; twk,pl &m rsm;pGm &S\ d / yxrqk;H csaom td;k uif;rS taMumftenf;i,fukd z,fxm;NyD;rS
a&mif;csonf/ xdt k aMumfO;D udrk l qGr;f Asyfqikd ;f xrf;vmaom armifausmif; om; &GmxJoYkd tvmwGif OD;pGmavmif;vSLMuonf/
usKyfajc axmuf eJY eif;acse,fzwfaewJh aumufvidI ;f u&wJh pyg;awGqefawG[m bk&m; qGr;f awmf jzpfcsifvnf; jzpfr,f/ &[ef;oHCmawG&UJ
qGr;f jzpfcsif vnf; jzpfr,f/ bk&m;ç w&m;ç oHCm&wemok;H yg;vSLwJh rkeyYf o
J mG ;a&pm jzpfcsifvnf; jzpfr,f/ rajymEdik b
f ;l avAsm}}
EGm;awGtay:rSmxm;wJh arwåm
udjk r&monf tnma'oxk;H pHtwdik ;f pyg;rsm;udk usDxo J iG ;f NyD; aomtcg yke;f rMunf(AkA-Á ykAu Á Mu,f) ac: v,f,mudik ;f uRef;
oD;ESH jzpfxGef;apwwfaom v,form;ewftm; tom;vGwfxrif;[if; rsdK;pkH rkefYjzL? rkefYeD rsdK;pkHwdkYjzifh trsm;enf;wl yçojcif;udkvnf;
jyKwwfonf/yke;f rMunfewf[o l nf "r®y't|uxmvm umV,u©ed aD c:? aomwm yefewfr,fwpfO;D jzpf\/ orifarG;&if; usm;pm;&if;
[kem;vnfaeMuaom &efu&kd efcsif; rwkv H QOf;a&; 0w¬Kyifwnf;/ rD;zdak csmif? armif;qkwH ?J EGm;wJ ygrusef wpftrd v f ;Hk qDr;D rsm;xGe;f ndM§ u&m
udjk r&mrSm za,mif;wdik rf ;D xGe;f NyD; rdrEd mG ;rsm; teD;odo Yk mG ;um ausmoyfacgif;oyf yGwo f yfNyD;-
]] uJ-usKyfeJY vkyfazmfudkifzuf aus;Zl;&Sifrsm; cifAsm;? rif;wdkYudk vnf; bk&m;udkvSLzdkY 'DrD;awGudk ay;ygw,f/ rif;wdkYeJYig
twlw½l ;Hk NyD;&wJh yduk q
f eH YJ 0,fv&Ykd wJh za,mif;wdik yf g/ uJ bk&m;vSLMu? vSLMu/ tvkycf iG rf mS armifwu Ykd kd aigufirf;½ku
d Ef u S rf w
d mrsm; &S&d ifvnf;
cGiv hf wT f Muyg}}
[k EGm;rsm;teD;wGif rD;xGef;ay;NyD; awmif;yefaewwf\/ tjcm; olrsm;u ½l;onf[k qdkcsifqdkMuygap? xdkodkY jyKvkyfvkduf&
onft h wGuf udjk r&mpdwx f w J iG f &Si;f oGm;\/ oHo&mc&D;azmfwpfO;D cZDywf (cg;qnf; ywfNrD) wifrnfukd rvdv k m;/
vludkrqdkxm;bd udk,fESifhpyfaom wd&pämefrsm;tay:udkyif a<u; rwifapvdk/ rausrcsrf; &efwkefY&efvSnfh rNidrf;cJhaom
umV,u©deD(ykef;rMunf)udka[maomw&m;ESifh udkjr&m\ ykef;rMunf yçoyGJrSm wpfoabmxJ udkufnDaeawmh\/ olESifh a&mif;0,f
qufqH&aom vlom;rsm;tay: udkjr&m rnfodkY oabmxm;rnf udk jrifomvSyg\/
xdkaomreóo[*kwf? ÓPorÜ,kwf? r[mukodkvfpdwf xm;onf rkefYonf qif;&Jom;udkjr&mtm; armif;axmif ola|;BuD;
OD;jr&m tjzpfodkY ESpfumv tenf;i,ftwGif;rSmyif ydkYay;vdkufav awmh\/
-3-
armif;axmif&Gm? tbOD;atmifabmf? trda':tdkr,fwdkYrS 1231 ckESpfwGif arG;zGm;cJhaom OD;jr&mESifh a':zGm;&SifwdkYü
om;orD;ok;H a,muf xGe;f um;&m om;armifa&miferD mS ig;ESpo f m;uyif uG,v f eG cf \hJ / orD;BuD; rarcspf? om;i,farmifbcspf? (,cktouf
77 ESp)f wdEYk iS hf aexdik cf &hJ m v,f,mrsm; wpfaeYwpfjcm; wd;k yGm;vmcJ\ h /
txnftvdyfESifh ig;yd? ig;ajcmuf ukefrsKd;pkHvnf; rdrdtdrfrSmyif wnfcif;a&mif;csav&m OD;jr&m\ or®mtmZD0us?
½k;d ajzmifrh eS u
f efaom pdwx f m;aMumifh ta&mif;t0,f vkyif ef;wGiv f nf; 'Da&tvm; wpfaeY wjcm; wd;k yGm;vQuf &Scd \ hJ /
wpfaeYwm a&mif;0,fí&aom aiGrsm;udk opfom;Zvm;BuD;ESifh xnfhxm;&\/ aiGrsm; tqrwef rsm;jym;vmaomtcg
ESpw f if;cefq Y efY aom aMu;td;k BuD;rsm;wGif xnfyh w d íf ajrü`r§yEf HS odrqf nf;avh&\ dS / rnfrQyif csrf;om<u,f0aomfvnf; awmifov l ,f,m
vkyif ef;udk vkyNf rJ vky\ f /
taetxdik v f nf; rajymif;vJ? ykq;kd cg;ykcH sESihf twGi;f cHtuÐsr yg? yifew D u kd yf tHk usÐ&ifuEJG iS o
hf m awGU&wwf\/ pnfum;aom
vrf;rBuD; ab;&Sd ol\tdrw f iG f opfyifatmuf&dS ckw
H ef;vsm;&Snaf y:üom tcg&moD ra&G; em;aetdypf ufonfukd awGU&wwf\/
cdk;?qdk;vl,ufrnfhab;aMumifh ykef;vQdK;? uG,fvQdK;ae&onfr&Sd ay/ rdrdapwemudkvnf; ,kHMunfxm;ykH&\/ OD;jr&monf
udk,fwdkifvkyf í&aom v,f{u ig;&mrSxGufaom pyg;rsm;ESifh 0,f,lxm;aom pyg; rsm;twGuf odkavSmif&ef pyg;usDBuD; q,fhwpfvkH;
aqmuf xm;&\/ armif;axmifü ud;k vk;H ? ok;H cef;usDav;vk;H ? ig;cef;usDo;Hk vk;H ? vTw J &J mG ESihf bkwvifNrdKUüvnf; ESpv f ;Hk aqmufxm;&ao;\/
OD;jr&m\ y&[dw'gersm;
1/ okH;cef;usDwpfvkH;\ pyg;jzifh armif;axmif&GmOD;ü ajcmuf{u cefY&Sd bv’mwd, uefawmfBuD;udk ESpfpOfwl;azmf jyifqif\/
uefawmfBuD; qGr;f avmif;yGw J iG f yifo
h CH m ESp&f mcefu Y kd ESppf Of yifwikd q
f rG ;f auR;í Zmwf? ½kyaf o;ponf &yf&mG u iSm;&rf;vdv
k Qif OD;jr&mu
wpf0uf uscH\/
2/ armif;axmifajrmuf&yf rdrt d rd t
f eD;&Sd rmefatmifjrifb&k m; ESppf OfyaJG wmfusif;y&m &yf&mG u wm0efay;orQ tukew f m0ef,&l \/
rnfonft h cgrQ rjiif;qef/
3/ r&Sq
d if;&Jom; yk*K¾d vfrsm;\ om;ajr;rsm;udk &Sijf yKay;avh&dS \/ &Sijf yKaomtcg t&yfav;rsufEmS rS vmvmorQ pdr;f usufra&G;
pwk'o d m auR;arG;\/
4/ armif;axmif&mG \ ajrmufbuf&dS rdryd ikd f ,mcif;xJü &yf&mG e,fol trsm;ok;H pG&J ef t0Dpv d ufa&wGi;f wl;azmfí urÁn;f ausmufpm
xd;k vQuf tkwuf efEiS w
hf uG jyKvkyv f LS 'gef;\/
&yfusdK;&GmusdK; omoemusdK;udk onfy;kd xrf;aqmifol xdo k akYd om ola|;tm; ab;&eftaESmift h ,Suf r&So
d nfrmS tHMh ozG,rf &Sad cs/
OD;jr&m ESihf a':zGm;&Siw f \ Ykd ukov kd 'f gersm;um; xdrk Qru rsm;jym;vS\/
5/ rmefatmifjrifb&k m; vQyfppftif*sifr;D puf vdo k rQaiG pduk f xkwv f LS 'gef;í rmefatmifjrif bk&m;ESihf avwifausmif;bk&m;ESpq f l
tMum; 1291 ckEpS u f tm½kcH H tkww f ukd Bf uD; wpfv;Hk ? ausmufqif;wk ½kyyf mG ; awmfBuD;wpfq?l rmefatmifjrifb&k m; ta&SUajrmufwcH eG w f ikd f
1289/
6/ armif;axmif&Gm taemufajrmufbuf&Sd rdrdvSLxm;aom ukef;omausmif;wdkuftwGif;ü tom;ausmif;wpfaqmif?
odrt f opfwpf vk;H ? 1305 ckEpS ?f odr?f tkww f ukd /f
7/ 1292 ckEpS w f iG f uke;f omausmif;wdu k &f dS rdrv d LS xm;aom ausmif;a&SUwGif Vif;wwpfaumif tpmcsDí oufqif;&m edrw d rf aumif;
[k ,lqum oHcsdKOD;ausmfv\ S ajr; ud&k ifBuD; OD;pHñeG o Yf nf xdak usmif;rS a&T"m;uefausmif;odYk ajymif;a&TUoGm;\/ rMumrDyif OD;jr&monf
tom; ausmif;udk zsufí tkww f u kd Bf uD;topfwnfaqmufí vSLonf/
,if;tkww f u kd Bf uD;rSm ausmif;OD;jyó'ftaqmifyg &Spcf ef;? av;cef; ESpx f yfwu kd Bf ud;D jzpf&m umvwefaMu; tenf;qk;H ok;H av;ode;f
[k cefrY eS ;f Muavonf/
OD;jr&monf bk&m;ausmif;uefrsm;udk xdkrQBuD;rm;cefYjim;pGm aqmufvSLxm;aomfvnf; rdrdtwGuf ae&eftdrfrSm
omrefopfom;tdrf tvwfpm;rQom jzpfonf/ xdt k rd &f iS uf xdw k ukd af usmif;BuD;udk aqmuf vSLygonf[q k v
kd Qif ,kzH ,
G rf &Sad cs/ od&Yk mwGif
rdrtd rd üf ud;k uG,&f ef½yk f yGm; qif;wkurkd l opfom;qif;wk? aiGqif;? a&Tqif;wkrsm;udk xkvyk yf al Zmf xm;avonf/
tdraf &SUodYk eHeufwikd ;f <uvmaom oHCmwef;BuD;udrk l ud, k w f ikd f yif qGr;f avmif;vSL&rS auseyfonf/
OD;jr&monf 'gejyK&mü udk,fwdkifudk,fus (om[w¬du) vSLjcif;? ½kd½dkaoao oefYoefY&Sif;&Sif; jyKvkyfvSLjcif;(ouúpöH) vSL&mü
pdwfjywfom; jcif; ponfwdkYtwGuf olY'geolYapwemudk tvGef,kHMunfol jzpf\/ awmvufaus;&Gmü þrQcsrf;om<u,f0aomfvnf;
rnfonf&h eforl sdK; ig;yg;udk pd;k &drpf w d rf &Sad cs? &Hcg ypön;f rsm;twGuf pd;k &dryf yl efwwfaom omr,m;rsm;ESiyhf if oabmxm;uGv J &JG av\/
-4-
]]udjk r&m? nuawmfb,frmS tdyo f vJ}}
]]bmjzpfvv Ykd J &Sizf mG ;&Si&f UJ ?igcgwdik ;f vdyk J tdraf &SUu cke&f n S rf mS tdyw
f myJaygh}}
]]ukeNf yD udjk r&ma& ukeNf yD}}
]][Jah jymygOD;? nnf;pum;u edrw d rf &Sd ermr&S}d }
]]udjk r&ma&? &Sit hf rd nf u olc;kd azmufomG ;NyD? 'DaeYn bk&m;Zmwf yGu J aew,f/ owd0&D , d eJY tdyyf gvdYk qdak ewJh Mum;xJu}}
a':zGm;&Sio f nf orD;BuD; rarcspf? om;rufub kd *srf;wdEYk iS t
hf wl ypön;f aomujzifh tl,m;zm;,m; vmajymaeojzifh OD;jr&m\
rsufEmS rSm ½kww f &uf okerf eI o f mG ;\/ twefMumrS rsufEmS yd;k owfum-
]]ypön;f ocFg&yJumG / 'Davmufvnf; pdwaf omu a&mufraeyg eJ?Y bmawGbmawG ygoGm;vdv Yk }J }
xdt k cg orD;jzpforl mS ol\vuf0wfvufpm; tcsdKUygoGm;o jzifh id, k akd jymqdak vjyef&m-
]]aeygOD; zGm;&Si&f UJ b,favmufz;kd ygoGm;vdv Yk ?J orD;uvnf; idrk aeygeJY aemuftazvkyaf y;rSmaygh}}
]]wpfaxmifz;kd tenf;qk;H &Srd mS yJ ?tck odoavmufajym&wm? aemufbmawGbmawG ygoGm;ao;vJ rodb;l ? Munfw h ek ;f &Sad o;w,f?
'g 'Dtwdik ;f Munfah evdrYk jzpfb;l / 'Du orD;eJY om;rufuvnf; *gwfwikd zf Ykd vkyaf eMuw,f? aeMuygOD;at nnf;wdt Yk azeJY wdik yf ifNyD; "mwf½u dk ?f
"mwfqif aA'if,Mwmav;bmav; vkyo f if&h ifvyk &f r,fvYkd ajymxm; &w,f}}
]]*gwfvnf; rwdik Mf uygeJY orD;wd&Yk ,f tazawmif;yef;ygw,f? Opömaysmuf i&Ja&mufwhJ awmfMumxifaMu;eJY rqdik w f o hJ al wGukd
zrf;vm; qD;vm; ½ku d v f m; ESuv f m; vkyv f Ykd ud,k yhf a,m* ygaeygOD;r,f &Sizf mG ; &Si&f ,f nnf;aA'if ,MwmawG vkyrf aecsifygeJ/Y aA'ifz;kd
tqpfygae ygOD;r,f}}
xdt k cg a':zGm;&Sirf mS tm;rvdk tm;r&jzpfum cyfqwfqwf avoHjzifh -
]]EdYk 'Dtwdik ;f Munfah e&rSmvm;? Mum&if usDwikd yf g EIwo f mG ;vdrhf r,f Munfah e}} [kajymvdu k &f m-
]]wdk;wdk;ajymyg zGm;&Sif&,f vlMum;ukefygOD;r,f/ rif;wdkY igwdkYrSm ukokdvfaumif;rIawGvnf; vkyfcJh&NyDyJ/ 'Dtouft&G,fxd
atmifvnf; wpfcgrS taysmuft&S? tck;d t0Suf rcHc&hJ zl;bl;? ud, k yhf pön;f rrSe&f ifvnf; cH&rSmaygh? ud, k yhf pön;f rSe&f if b,fygvdrhf rwke;f /
aoaocsmcsmvnf; ppfaq;Munfyh gOD; aemuf&ufrsm;rS vkyo f ifw
h mvkyMf uwmaygh? bk&m;yGJ rSm qGr;f uyfzYkd qGr;f BuD;avmif;zdYk ukov kd af &;awG
wef;vef;eJ}Y }
OD;jr&mrS ESpo f rd phf um; ajymvdu k &f m tcdu k t
f weft Y m;jzifh om; trdwawG pdwaf jyoGm;Mu\/
OD;jr&mtdraf &SUwGif bk&m;yG?J bk&m;aps;vm y&dowfrsm;jzifh wpfaeukef pnfum;ae\/ naeydik ;f wGif ydí
k vlpnfum;vmojzifh
tdrf 0if;wHcg;rsm;udk txl;*½kpdkufum owdrvpfatmif aeMu&onf/ aps;yGJudk vnf; ravQmufEdkifMu/ bk&m;&ifjyifay:odkYyif
rwufEikd Mf uawmhay/
EGm;vSnf;ESifhvmaom olcdk;
ae0if&Dwa&m tdrfa&SU0if; wHcg;tydwfwGif vSnf;wpfpD; tdrf a&SUodkY qdkufa&mufvmojzifh txl;owdjyK MunfhaerdMu\/
vSnf;orm; u OD;jr&mtm; cGifhawmif;oHMum;ojzifh om;trdrsm;yif teD;odkY a&muf vmMuonf/ vSnf;orm;onf vSnf;jzKwfNyD;
ES;D AsyfuefawmhyJG BuD;wpfck csDrum OD;jr&ma&SUwGif csvdu k \ f / NyD;vQif OD;ok;H Budrcf sum-
]]uRefawmf? uwd;k &Gmu armifay:'ifyg? raeYnu yGw J iG ;f rSm rl;,pfaomufpm;rd&mu OD;tdru f kd azmufxiG ;f cd;k ,lryd gw,f}}
teD;&Sd rdom;pkrmS ]][,f}} [koNH ydKifxu G u f m rsufv;Hk rsm; jyL;us,f oGm;um em;axmifaerd\/
]]'DtwGuf uRefawmfuefawmhcsifvyYkd g? tckvv kd yk rf w
d m ay;csif wJt h jypfay;yg/ cd;k cJw
h yhJ pön;f awGuv kd nf; wpfjym;wpfcsyfrrS usef
jyef,l vmygw,f/ vSn;f ay:rSm ygcJyh gw,f}}
udak y:'ifu 0rf;yef;wenf; awmif;yefajymqdak v&m OD;jr&mrSm vnf; oufjyif;csum ½kww f &uf tHt h m;oifah e\/ udak y:'ifrmS
ajym ajymqdq k kd vSn;f ay:ü ygvmaom ypön;f rsm;udk wpfcNk yD;wpfck OD;jr&m a&SUü ykcH sí tyfEv HS ukd af vonf/ OD;jr&monf a':zGm;&Sit f m;
aiG'*Fg; ig;q,f,cl ikd ;f um -
]]uJ? ighwl OD;vnf; 0rf;omvdkYrqkH;ygbl;? cGifhvnf; vTwfyg w,f/ ighwludk tjypfay;ta&;r,l½kHru b,folYudkrSvnf; OD;r
ajymygbl;/ igwl½;dk om;wJ*h P k tf wGuf OD;u 'DaiGig;q,f qkcsygw,f/ OD;. wpfcak jymcsifwmuawmh aemiftcg 'DuaepNyD; olwpfyg;ypön;f
qdv k Ykd OD;[mom r[kwb f ;l / b,foyYl pön;f udrk S pdwx f uJ awmif rjypfrmS ;zdYk OD;rSm Mum;csifw,f}}
udak y:'ifrmS rsuf&nfrsm;yif 0Jvmum OD;jr&mqkcsaom aiGig; q,fuykd if auseyfvufcNH yD; jyefvnf uefawmhxm;cJah vawmh
onf/
rSwfcsuf/ / ol w pf y g;Opö m ud k cd k ; ,l c J h v Qif ? 'gejyK&mü ol w pf y g;ud k xd c d k u f c J h v Qif ? rd r d O pö m rsm;ud k &ef o l r sd K ;ig;yg;teuf
wpfyg;yg;uzsufq;D ypfwwfonf/ 'gejyK&mü olwpfyg; udk xdcu kd jf cif;[lonf onftvSLrsKd;udk igomvQif vSLEdik w f ,f?
wjcm;vlawG rvSLEdkif[k rmeaxmifjcif;? om;ig;rsm;udk &ufBudKrSmrdjcif;wdkY jzpf\/ qdkifay: toifh awGUaom
tom;ig;udv k LS vQif tjypfvw G o f nf/ &efol rsKd;ig;yg; rD;ç a&ç rif;çcd;k olç tarGcq H ;kd /
-5-
1300 jynfhywf0ef;usifuyif jzpf\/ ta&mif;t0,f taygif tESH?tacRt&H tvkyform;rsm;jzifh pnfum;aeaom
OD;jr&mtdrBf uD;onf ZeD;ESihf orD;rsm; a&SUqifah emufqifh uG,v f eG Mf uav&m wajz;ajz; ajcmufaoGUvm\/ OD;jr&mvnf; touft&G,f
ajcmufq,fcefYodkY a&muf &Sdvmojzifh ta&mif;t0,fESifh v,f,mtvkyftudkifrsm;udk &yfoifhwm &yf? avQmhoifhwm avQmhum
ukov kd t f m½kEH iS o hf m aevmavawmh\/
toufESpfq,fausmf t&G,fom; ti,farmifbcspfrSmvnf; a&bk,s ola|;om;wdkY\ pdwfaeoabmxm;twdkif;
rnfonfhvkyfief; wGifrS pdwfyg0ifpm;rIr&Sd/ uRrf;usifrIr&Sd/ pifppf rdbypönf;rsm;uvnf; wpfOD;wnf;aomom; armifbcspftwGuf
tvkyv f yk u f ikd &f ef rvd/k ESpf oufo;Hk ouf pm;vdyYk if rukeEf ikd af cs/ xdaYk Mumifh armifbcspfonf ok;H jzKef; vsufom aecJ\ h / rdbrsm;uvnf;
tvdv k u kd f tBudKufay;xm;Muav onf/
OD;jr&m\ v,f{uig;&mausmftvSL
xdak eYu OD;jr&mtdrüf xl;xl;&Sm;&Sm; vlpnfum;vsuf &Sad e\/ &GmeD; csKyfpyfrS OD;jr&mESihf qufqcH zhJ ;l aom rdwaf qGrsm; ta,mufig;
q,fcefY zdwaf c:xm;ojzifh pka0;a&muf&v dS mMujcif; jzpf\/ vmorQ rdwaf qG rsm;tm; wpfow k Nf yD;wpfow k f txl;wvnf aumif;rGepf mG
csufjyKwfauR; arG;{nfhcH\/ rdrdwpfOD;wnf;udkom ac:onf[kxifum toD;oD;vma&mufMu&m {nfhonfrsm; pkHpkHnDnD awGU&Sd&cgrS
tcsif;csif; tHth m;oifh aeMuonf/
pm;aomufajymqdk aeMuaomfvnf; taMumif;udprö nfoYkd [k rnforl Q rodMu/ tvSLyGrJ sm;odYk vma&mufaeusjzpfí tvSL[kom
xifaeMu\/ {nfo h nfrsm; xrif;auR;cdu k f OD;jr&monf tdraf y:wuf oGm;NyD; om;jzpfol armifbcspftm; rdrt d eD;odYk ac:í -
]]vlav;? vmOD; tdraf y: tazhacgif;&if;u pm&if;pmtkyaf wG tazhqD ,lcphJ rf;}} [k ac:cdik ;f vdu k \ f /
om;vufrS pm&if;pmtkyrf sm;udk vSr;f ,l&if; -
]]uJ vlav; cPxdik Of ;D / 'DuaeY tazwdYk om;tz olwum rvSLzl;wJh tvSLwpfcak y;Mu&atmif/ rdwaf qGtm;vk;H xrif;pm;NyD;&if
tdraf y:udk vlav;uac:cJ?h cPaeOD;/ wpfaeYu vlav;udk tazajym wJt h wdik ;f tazhypön;f awG[m vlav;wpfoufrajymeJ/Y ok;H av;ouf
pm;vdkY rukefygbl;uGm/ tazvkyfwm vSLwmudk vlav; rwGefYwdkeJY/ vlav; odygw,f/ tazwdkY[m rkefYysm;ovuf taMumfa&mif;&mu
v,f uav; wpf{uavmuf pNyD; v,f,mvkycf &hJ w,f-
vlav;wdv Yk kd rdbvufiw k qf v kd Ykd bmrS ygrvmbl;/ tckqkd v,f{u ig;&mausmf v,f,majrvnf; trsm;BuD; vlav;'Dv,fawG
,mawGudk tukefvkyfEdkifrvm;? vlav; 'DtvkyfawG vkyfzdkY rvdkawmhbl;? 'Dv,f,mawG[m rdbvufikwftarG&wmr[kwfbl;/
crsmrsm;r&Sdqif; &JvdkY aygifESHa&mif;csxm;MuvdkY &xm;wJh v,f,mawG/ 'Dv,f,mawG aygifESH 0,f,lwJhaiG aus½kHrubl;/ tazwdkY
ESpaf ygif;rsm;pGm vkyu f ikd pf m; aomufMu &wm/ tjrwfawG trsm;BuD;&cJNh yD/
uJ'aD wmh vlav;? v,f,macsmif;ajrmif;r&Sv d Ykd r,fr,f&& tvkyt f udik rf &Svd Ykd pm;&rJh aomuf&rJh r&Sq
d if;&Jom;rsm;udk 'DuaeY
olwYkd ajr olwjYkd yefay;Mu&&if raumif;bl;vm; vlav;}}
om;armifbcspf[m rdbpum; em;axmifwwfo?l &wemok;H yg;udk udik ;f ½Iid ;f í vlcspfvcl ifaygol? wpfzufom;tay: ulnw D wfol
jzpfonft h wdik ;f rqkwrf qdik ;f bJ-
]]tazhoabmtwdkif; vkyfyg? uRefawmf 0rf;omygw,f?bmrS ESajr§mwGefYwdkp&m r&Sdygbl;? tazvSLomvSLyg}} qdkí rdwfaqG
{nfo h nf rsm;tm;vk;H tdraf y:od<Yk u&ef oGm;í zdwaf c:cdik ;f vdu k \
f /
y&dowfrsm; pkn H aD omtcg OD;jr&monf rdwaf qGrsm;tm; tusdK; taMumif; &Si;f jy&m tm;vk;H tHt h m;oifu h ek Mf u\/ ½k½d adk oao
cif;xm; aom pm;yGJcif;ay:rS taygiftESHta&mif;t0,f pmcsKyfpmwrf; rsm;udk wpfckNyD;wpfck aumuf,lNyD; aygifESHol? a&mif;ol\
trnf?ajr{u? aygifEaHS &mif;0,f wefz;kd aiGrsm;udk armifbcspftm; zwfjyap\/
pmcsKyft& &yf&mG emrnfrsm;tvdu k f wpfO;D csif;ac:,lum jyef vnf ay;vSLvdu k af vonf/ wpfro d m;pk acsmifacsmifvnfvnf
vkyu f ikd f pm;aomufEikd af tmif {uwefz;kd rsm;jym;aom pm&if;rsm; trsm;tjym; yg&Sad v&m jyefvnf vufc&H &So d rl sm;rSm wpfoufEiS w hf pfu, kd f
xDayguf jcif;yif jzpf\/ twdik ;f rod 0rf;ajrmufMunfE;l oGm;Muavawmh\/
xdktcsdefrS aemufq,fESpfcefYMumaomtcg wpfacwfajymif; vmav\/ 'kwd,urÇmppfBuD; umvyifwnf;/ xdkppftwGif;
umvwGif aus;vufawm&Gmrsm;ü NrdKUrsm;uJo h Ykd Ak;H 'PfrcH&aomfvnf; awmola|; rsm;ü Ak;H 'Pfxo d nfxuf emaom tjzpfq;kd rsm;ESihf
&ifqdkifMu&&Sm\/ taMumif;rSm t*Fvdyfacwfu aiGESpfq,ftpdwf? wpf&mESpf&mESifh aygif ESHvufcH&&Sdxm;aom v,f,mrsm;udk
*syefpuúLrsm;jzifh ydik &f iS rf sm;u jyefvnfa&G;,lMu&m ola|;rsm; rcsdrqefY vufvw G cf MH u&avonf/
OD;jr&monf xdkacwfajymif;rnfudk BudKwifrodaomfvnf; jzLpif aomolYapwemt& vlomrefwdkY vkyfEdkifcJaom ESpfOD;ESpf0
csrf;omMunf El;&aom ukov kd x
f ;l udk qnf;yl;&,lEikd cf ahJ vonf/ OD;jr&monf vkNH cHKrI r&Sad om *syefacwfEiS hf vGwv f yfa&; acwfO;D umv
wGif olykefoluefESifh cdk;om; "m;jyrsm; te,fe,ft&yf&yf x<uaomif;usef;aeaomfvnf; vrf;rBuD;ab; opfyifatmuf&Sd ol\cHk&Snf
uav;rSmyif xm0pOfEpS Nf cdKuf pGm tdyaf umif;jcif; tdypf ufaexdik cf &hJ \/
ol\apwemESihf arwåmonf xdak cwfysufumvBuD;wGirf S ydí k odomay:vGiaf yawmhonf/ ol\ypön;f rsm; &eforl sKd;ig;yg;aMumifh
rnf onft h cgurQ qk;H yg;avvGijhf cif;r&S/d 'get&mwGif tvGef pifMu,fc\ hJ / ypöKyÜe, f ckb0rSmvnf; pifMu,fae\/ jywfom;oljzpf\/
ywf0ef;usif tay:üxm;aom ol\arwåmapwemrSmvnf; BuD;rm; vSay\/
OD;jr&mESifhtwl tdrfrSxGufoGm;aom &wemrsm;
vGwfvyfa&;r&rD? vGwfvyfa&;acwfOD; 1309 ckESpf? touf (66) ESpft&wGif OD;jr&monf vlBuD;a&m*gjzifh ol\aetdrfü
uG,fvGefcJh\/ om;jzpfol armifbcspfonf zcifBuD;tavmif;tm; cef;em;odkuf NrdKufpGm oN*ØKvf\ armif;axmif&Gm\xkH;pHt&
oufaysmuf&ufvnf qGr;f pOfrsm;tjyif tavmif;ajrusonfh aemuf&ufeeH ufwiG v f nf; qGr;f tvSL jyKvkyMf uNrJjzpf&m zciftavmif;
okomefü oN*ØKvfNyD;aemuf xdak eYn wpfnvk;H eHeufqrG ;f pOftwGuf td;k BuD;td;k i,fjzifh csufjyKwfprD MH uav onf/
xdkaeYn aemufwpf&uf eHeufcif; okH;em&DcefYwGif vufeufudkif vlqkd;"m;jy ESpf&mcefYonf csufjyKwfaMumfavSmfaeaom
OD;jr&mtdr0f if;odYk uif;txyfxyfcsí 0dik ;f xm;Mu\/ tdr0f if;BuD; twGi;f odYk wl&iG ;f ? aygufjym;rsm;jzifh 0ifo0l ifí pdraf jyeajy ajrvSepf epfjzifh
"m;jywdu
k Mf u&m OD;jr&m jr§KyfEx
HS m;cJah om taEÅmydwf aMu;td;k BuD;rsm;udk vSn;f rsm;jzifh wif,o l mG ;Mu\/
OD;jr&mtavmif; tdrfrSxGufaom n\ rdk;aomuf,HrSmyif OD;jr&m\ &wemaiGrsm;vnf; wpfae&modkY xGufcGmajymif;a&TU
oGm;Muav awmh\/ ypön;f OpömwdrYk nfonf rdbbd;k bGm;wdYk &nfñeT ;f &modYk oGm;vdrk S oGm;wwfMuavonf/
rdbt&dyaf tmufwiG f ayghavsmhat;aq;pGm BuD;jyif;vmcJ&h aom wpfO;D wnf;aomom; udb k cspfrmS rScD &kd m at;jraomopf&yd Bf uD;
aysmufomG ;í aeajymufx;kd ½krH Qru aeylusJusJoyYkd if usa&mufum wpfp wpfp? qif;&JErG ;f yg;vm\/
tdraf xmifvnf; uscJNh yD;jzpfí rdbrsm;\ tdraf xmifonfb0 tpueOD; tajcaersdK;odYk a&mufum qif;&JpmG ½k;H uef&&Smav\/
awmif olv,f,mvnf; vkyf\/ ,kwfpGmhtqkH; tcg&moDtvdkuf Al;oD;? c&rf;oD;? c&rf;csOfoD;rsm; pdkufysdK;aom &Gmrsm;odkYyifoGm;um
armifwpfxrf; r,fwpf&u G f &GmpOfavQmufíyif toufarG;&&Smavonf/
&wem&Srd S &wemvmonf? &wemwnfonfukd oHa0*,lz, G f aumif;vS\/ ,ck OD;bcspftouf (77)ESp&f NdS yD jzpf&m toufBuD;ydik ;f
wGiu
f m; txdu k t
f avsmuf oufomvm\/ OD;bcspfi,fpOfu pí wpfrx l ;l jcm;onfrmS rnfrQqif;&Jyifyef;BuD;pGm vkyu f ikd &f onfjzpfap?
q&morm; rdbwd\ Yk tqk;H tr&í ok;H yg;0wfurkd l aeYpOfrysufruGuf aeylr;kd &Gmra&Smif aqmif&u G Nf rJ aqmif&u G \f /
omoemydik f ESpyf g;ESiw hf uG &[ef;ynm&Sd vlynm&Sd pmqdak wmf rSL;rwfrsm; xGuaf y:&m armif;axmif&mG ü &wemok;H yg;0wfEiS hf
rSwof m; avmufatmif pGNJ rJorl sm;wGif OD;bcspfonf wpfO;D tygt0if jzpfonf/
armif;axmif&mG wGif odraf wmfb&k m;0wftoif;? a&Tbo Hk m? ig;qlrm&fatmifjrif? avwifb&k m;0wfoif;rsm;rSm tpOftqufrysuf
rxGufaom 0wftoif;rsm; jzpfvm\/ OD;bcspfonfum; rnfrQ tvkyf yif yef;aomfvnf; naepm pm;aomuf a&rdk;csKd;NyD;vQif
ae0ifonfEiS hf 0wfjzLpifMu,frsm; vJv, S u
f m aMu;pnfwpfaESmifaESmifEiS hf tdrt f eD;&Sd rm&f- atmifjrifavwifb&k m; &ifjyifü aeYpOf tapmqk;H
a&mufaewwfav onf/ OD;bcspftwGuf rdbwdx Yk rH S &&Sad om avmuD&wem tarGxuf avmuk- wå&m &wemtarGrmS wefz;kd rjzwfEikd af cs/
taz&Sw d ek ;f ursm; ZD;jzLoD;pm;zdYk rD;zdak csmif qm;td;k xJu qm;awG vufcyk Ef iS hf tjynf, h Nkl yD; wdpYk m;? rukevf Ykd rD;vI&H if; qm;awG
wpfvuf ckyfBuD;udk rD;zdkxJusJcsvdkY wpf&SJ&SJ wzspfzspf rD;avmifoH Mum;&jrif&wm aysmfvdkufwm/ ESajrm&aumif;rSef; rodbl;/ ckrsm;jzifh
vuf0g;ay:rSm wpfrIHESpfrIH usefaewmawmif rD;zdkacsmifoGm;NyD; wrif yGwfcsae&w,f[k ajymavh&Sdaom OD;bcspfpum;udk Mum;a,mif
rdav\/
xdkufolpH
-6-
'kw, d urÇmppfNyD;p vGwv f yfa&;umvwGif rk&H mG NrdKUonf aps; a[mif;? aps;opfwjYkd zifh touf0ifp jyKvm\/ ppfaMumifh ysufp;D oGm;
aom wdkufrsm;rSmrl tysuftpD;enf;í aeYcsif;ncsif; a&S;,cifutwdkif; cef;em;xnf0gaom wdkufwmrsm;tjzpf wpfacwfjyefvnf
0if<h um;vm \/ aps;a[mif ; BuD ; ES i f h uyf a eí
ta&mif;t0,fvnf; pnfum;vS onf/ eHeufq,fem&Davmuf e,frSum;rsm; qdkufa&mufvmcsdef t0wf tpm; npfax;ax;ESifh
toufav;q,fausmfywf0ef;usif&Sd vifr,m; ESpfa,mufonf bk&m;BuD;vrf;&Sd emrnfausmf ouFef;oydwf y&du©&m a&mif;csaom
ESpx f yfwu
kd Bf uD;atmufoYkd r0Hrh &J 0ifomG ;onfukd trSwf rxif awGUjrif&\/
a,musfm;u txkyw f pfcuk kd w½kw
d ao ayGUydu k v
f suf rde;f ru aps;awmif;wpfck acgif;ay:rSm &Guv f suf/ tqdyk g ZeD;armifEo
HS nf
wdu
k &f iS f ta':BuD;a&SUpm;yGrJ mS td;k wd;k trf;wrf; xdik cf svsufu t0wfjzifh ayGUydu
k f vmaom ypön;f wpfcu k kd ajzíjy\/
]]'g uRefawmfwdkY bdk;bGm;pOfquf udk;uG,fvmwJh ½kyfyGm; qif;wkyg/ ck&if;ESD;p&muav; r&SdvdkY BuH&mr&vkyfwmyg/ ay;csifo
avmuf ay;ygta':&,f/ aemufaiGacsmifvnfawmh uRefawmf jyef,lrSmyg/ uRefawmfvnf; rdbtarGtESpfqdkawmh ESajrmajrmeJY
a&mif;&wmyg}}
wdu k &f iS f ta':BuD;rSm xdo k pfom; ½kyyf mG ;qif;wkawmfukd 0,f,l ylaZmf&ef rnforYkd Q pdwrf 0ifpm;acs/ aiGaMu;wefz;kd tm;jzifv h nf;
rufarmavmufaom ½kyyf mG ;rsKd; r[kwí f acgif;wGiw f iG f cgvQufae\/ qufNyD; vufcpH um; ajymvd[ k efr&S/d
xdvk &l ,G u f rsufEmS i,fjzifh oufjyif;csvQuf &yf&mG Zmwd? trnfemr? rsKd;½k;d yg ajymjytoem;cHaeojzifh qif;wkyal Zmfc[k oabm
rxm;? aps;0,fjcrf;&ef ay;urf;onfh taejzifh jrefjrefxu G of mG ;&ef aiG tenf;i,fay;NyD; jyefvw T v
f u kd af v\/
ZeD;armifErHS mS rSe;f ajcudu k [ f ef r&Syd J av;vHaomajcvSr;f rsm; jzifh wdu k xf rJ S qif;oufí aps;bufoYkd xGuo f mG ;Mu\/
tdrf&Sifta':BuD;onf ½kyfyGm;qif;wkxuf pr®cPfyv’ifu BuD;ae aom bk&m;udk,fawmfjrwfudk vSnfhywfyGwfoyfMunfh½I&if;
usefaecJ\
h / yv’i\ f atmufbufü tufaMumif;&mudk awGUojzifh vufonf;uav; jzifh jcpfzMhJ unf&h m opfap;o½k;d jzifh tEÅmydwx f m;aom
opfom;jym;rSm yGio hf mG ;\/ pm;yGaJ y:wifí opfom;jym;uav;udk xkwv f ukd &f m ud,k rf sufpud kd r,kEH ikd af vmufatmif jzpf&av\/
cPMumvQif wpfpw Hk &mudk owd&um ½kyyf mG ;ud, k af wmfjrwfukd t0wfjzifh zk;H zdNyD; csufcsif;wdu k af &SUodYk xGuv
f m\/ [d[ k o
kd nfonf
awmifajrmufav;yg; vSr;f arQmfMunfah e\/ vrf;ray:odyYk if twefi,f a0;uGmatmifqif;í avQmufMunfjh yef&m oljrifawGUvdak om t&mudk
oJoJuGJuGJ jrifawGUykHray:/ &Srf;awmvrf;wpfavQmuf oGm;vmaeaom vltkyfBuD;udkyif vrf;xdyfxd oGm;a&mufMunfhvdkufrdao;\/
qif;&Jom; ZeD;armifErHS mS zkex f x
l vl t l yk xf wJ iG f aysmufu, G ef pfjrKyf oGm;Mu&Smav awmh\/
rSwfcsuf/ / Opömpnf;pdro f nf 'gejyKcJo h xl rH mS om aeonf[al om jy,k*u f kd azmfjyonfh jzpf&yfqef;uav;yif jzpf\/ xdZk eD; armifEo HS nf
OD;jr&m\ ajr;jrpfrsm;yifwnf;/
aiGESifh t&dyf
vlonf t&dyaf emufoYkd vku d v f Qif b,faomtcgrSrrD/
t&dyuf m; vdu k af vajy;avjzpf\/
t&dyaf emufrvdu k af wmhbJ ud, k vf rf;ud,
k o f mG ;vQif
t&dyu f aemufrS jyefvu kd \
f /
xdtYk wl
arwåmapwemrxm;bJ aiGaemufoYkd '&Murf;vdu k uf m
pD;yGm;&SmvQif b,faomtcgrQ ratmifjrif/
aiGaemufrvdu k b f J arwåmapwemaemufvu kd u f m
tvkyu f kd tm½kpH u kd Bf udK;pm;vQif
aiGu aemufrS waumufaumufjyefvu kd \ f /
tcef; ( 6 )
tcsdefwefzdk;udk rodjcif;
Ak'b
¨ mom jrefrmtrsm;pk rBuD;yGm;jcif;\ ajcmufcak jrmuf taMumif;onf tcsdew f efz;kd udk rodryI if jzpf\/ avmuwGif wefz;kd jzwf
í r&aomt&mum; tcsdefyif jzpf\/ xdktcsdefudk tokH;csNyD; EdkifiHawmf or®wBuD;vnf; jzpfEdkif\/ urÇmausmf pma&;q&mBuD;vnf;
jzpfEikd \
f / urÇmausmf *Dwynm&SiBf uD;vnf; jzpfEikd \ f /
þtcsufaMumifv h nf; tcsdeu
f kd wefz;kd jzwfír&[k qdck jhJ cif; jzpf\/ xdjYk yif ukeof mG ;aom ypön;f Opömwpfcck u k kd tcsdejf zifh jyef&mS í
&aomfvnf; ukov kd ?f ynm? Opömwpfcrk S r&vdu k bf J tvum;ukeo f mG ; aomtcsdeu f ukd m; bmESirhf Q jyef&mS ír&aomaMumifv h nf; tcsdeu f kd
wefz;kd jzwfír&[k qdck jhJ cif;jzpf\/
tcsdef[lonf touf
puúefYç rdepfç em&Dç aeYç &ufç vç ESpfpaom tcsdefwdkav; rsm; aygif;pnf;xm;jcif;udkyif touf[k ac:&jcif;jzpf\/
rdrdtoufudk wefzdk;xm;aomolonf tcsdefudkvnf; wefzdk;xm;&rnf/ tcsdefudk wefzdk;xm;olonf tcsdef
rSeforQxJrS ukodkvf? ynm? OpömwpfrsdK;rdsK;udk tNrJ&atmif ,lae&rnfjzpf\/ r,lolonf tcsdefudk tv[ó
jzKef;wD;olyif jzpf\/ tcsdefudk tv[ó jzKef;jcif; [lonf vlUb0ü rdrdae&rnfh toufudk jzKef;wD;jcif;yif
jzpf\/
tEkjrLAk;H 'PfaMumifh NrdKUBuD;ESpNf rdKU jymykjH zpfc&hJ aom *syefrsm;onf ,cktcgwGif tcsrf;omqk;H Edik if w H pfct k jzpfoYkd a&mufc&hJ jcif;onf
tcsdew f efz;kd udok Nd yD; tvkyvf yk cf MhJ uaomaMumifh jzpf\/ jrefrmjynfu puf½?Hk tvky½f rHk sm; naeav;em&Dx;kd onfEiS hf ydw\ f /
*syefrS puf½?Hk tvky½f rHk sm;um; xdt k csdew f iG f nqdik ;f tvkyof rm;rsm; tvkypf 0ifaom tcsdeyf if jzpf\/ Edik if w H pfck pD;yGm;a&;wd;k wuf
zdt
Yk wGuf vQyfppfr;D (24)em&D &zdv Yk nf; ta&;wBuD;vdt k yfv\ S / xdaYk Mumifh puFmyl0efBuD;csKyfa[mif; vDurG , f ul -
EdkifiHwdk;wufBuD;yGm;csif&if 'Drdkua&pD &zkdUxuf vQyfppfrD;rysufzdkUu ydkta&;BuD;w,f/
[k ajymcJjh cif; jzpf\/ Ekid if aH wmftpk;d &\ BudK;yrf;rIaMumifh rsm; rMumrD tcsdew f iG f vQyfppfr;D vkaH vmufatmif ay;Edik af wmrnf[k
,lq&\/ *syefEikd if &H dS xrif;qdik f trsm;pkwiG f xdik cf rHk &S/d *syeftvkyo f rm; trsm;pkonf tcsdeyf u kd ek rf nf pd;k &dríf xrif;udyk if xdik rf pm;Mu/
rwfwyfpm;NyD; csufcsif; tvkyjf yef0ifwwfMuonf/
bk&m;a[mESifhtnD O|meorÜ'gESifh jynfhpkHaom xdkvlrsdK;rS rBuD;yGm;vQif tb,fvlrsdK;u vmíBuD;yGm;rnfenf;/ *syefwdkY
BuD;yGm;jcif; taMumif;wdkYwGif pnf;urf;&Sdjcif; [laom tcsufvnf;yg\/ *syefrdom; pkrsm;onfvnf; t&ifu pnf;urf;r&Sday/
xrif;pm;NyD;wdik ;f yef;uefxJ wGif xrif;rsm; trsm;BuD; ydak ewwf\/
vlwpfa,mufxrif;wpfaphydkvQif vloef;ig;q,fqdkvQif xrif; taphaygif; oef;ig;q,ftvum; jzpfaernf[k
odomG ;aomaMumifh xrif;udk ukeo f avmufpm;&\/ pm;NyD;vQif yef;uefwiG f wpfaphrS rusef&ay/ xdpk nf;urf;csuftwdik ;f vku d ef mvQif
jrefrmrsm;vnf; BuD;yGm;Edik \ f /
jrefrmrsm;um; vlwpfa,mufwnf;ESihf xrif;aphaygif; oef;ig; q,fyakd tmif pnf;rJu h rf;rJh &Sv
d eG ;f \/ tcsdew f efz;kd ESihf ywfoufí
*syef ola|;av;wpfa,muf ajymaompum;udk jrefrmvli,fwikd ;f odapcsif\/ wpfcgwGif *syefoal |;av;wpfa,mufonf jrefrmocGm;rsm;
0,f,&l ef twGuf jrefrmjynfoYkd a&mufvm\/
*syefola|;&JU jrefrmawGtay: pD;yGm;a&;tjrif
xd*k syefav;onf *syefjynf&dS tcsrf;omqk;H q,fO;D wGif wpfO;D jzpfonf/ xd*k syefoal |;av;udk q&mcspfp0H if;u ,ckvakd r;jref;\/
]]uRefawmfwYkd jrefrmEdik if [
H m o,HZmwypön;f awGvnf; tif rwefrS aygrsm;<u,f0ygw,f/ ,cktcg Edik if aH wmf tpd;k &u aps;uGuf
pD;yGm;a&;udv k nf; zGiv
hf pS x
f m;ygw,f/ *syefoal |;av;&JU pD;yGm;a&; tawGUtBuHKt& uRefawmfwYkd jrefrmjynf[m ESpaf ygif;b,favmufrS
BuD;yGm;wd;k wufr,fvYkd xifygovJ}}
]]uRefawmftjrift& ajym&&if jrefrmvli,fav;rsm; vufzuf &nfqdkifawGrSm tckvdk tcsdefjzKef;aeoa&GU b,fawmhrS
BuD;yGm;wd;k wuf rSm r[kwyf gbl;}}
*syefoal |;av;\pum;onf &Si;f ygonf/ o,HZmwypön;f awGrnfrQavmufrsm;rsm;? aps;uGupf ;D yGm;a&;awG rnfrQavmuf
zGizhf iG hf tcsdeaf wG tv[ójzKef;NyD; tvkyrf vkyo f a&GU b,faomtcgrS BuD;yGm; wd;k wufaom Edik if H jzpfvmrnfr[kwaf y/
jref r mrsm;twG u f tcsd e f r sm;onf aygrsm;vG e f ; vS \ / xd k Y a Mumif h vuf z uf & nf q d k i f x d k i f N yD ; awmh v nf ; jzKef ; \/
ppfwk&ifxdk;NyD;awmhvnf; jzKef;\/ bdvd,ufxdk;NyD;awmhvnf; jzKef;\/ pum;rsm; t&ufqdkifxdkif NyD;awmhvnf; jzKef;\/
wcsdKUjrefrmrsm;onf rdrEd ikd if w H iG f tcsdejf zKef;í tm;r&aomaMumifh olwpfyg;Edik if x H d oGm;ítcsdejf zKef;vdu k af o;\/
wpfcgu jrefrmwpfa,mufonf Mopaw;vsEdik if ?H qpf'eDNrdKU odYk a&mufomG ;\/ wpf&ufwiG f xdjk refrmonf vufzuf&nfqikd w f iG f
vufzuf&nfaomuf\/ jrefrmjynfuo hJ yYkd if tcsdet f MumBuD; qGaJ omuf ae\/
xdjk refrmjyefxaomtcg qdik &f iS u f vufzuf&nfz;kd tjyif qdik f rSm tMumBuD;xdik cf yg awmif;ojzifh atmifo h ufoufjzifh ay;cJ&h \/
rdrw
d qYkd rD mS uJo h Ykd tv[ó tcsdejf zKef;olrsm; r&SMd u/ qdik üf tcsdeyf kd xdik o f nft h wGuf 0efaqmifp&dwf yd, k jl cif;jzpf\/
wpfcguvnf; tar&duefEikd if H zdeyfqikd w f pfqikd wf iG f jrefrm wpfa,muf zdeyf0if0,f\/ tcsdew f efz;kd udk em;vnfaomEdik if rH sm;
jzpfjcif;aMumifh pum;ajymjcif;jzifh tcsderf ukeaf p&ef zdeyft&Hwikd ;f wGif wefz;kd a':vm wpfcgwnf; uyfxm;\/ 0,foal &m a&mif;olyg
tcsdef wefz;kd odorl sm; jzpfonft h wGuf xdt k pDpOfonf tvGet f qifajy\/
tqifrajyonfum; tcsdew f efz;kd udk rodaom jrefrmtcsKdUt wGuyf ifjzpf\/ xkjd refrmonf q,fa':vm[k a&;om;xm;aom
zdeyf wpf&Hudk ig;a':vmESifh r&ru qpfae\/ qdkif&Sifu r&EdkifaMumif; &Sif;jy\/ jrefrmuvnf; vufrcH/ taMumif;trsKd;rsKd;jyNyD;
aps;qpfae\/ xdo k Ykd aps;qpfaeonfrmS q,fih g;rdepfcefyY if MumoGm;\/ xdt k cg udak &Tjrefrmu qdik &f iS u
f kd ,ckvkd bkawm\/
]]cifAsm;Asm? aps;onfvyk af eNyD; qufqaH &;usJvu kd wf m/ uRef awmf'aD vmufMumatmif qpfaewm tm;emNyD; enf;enf;yg;yg;
aps;avQmh oifyh gw,f}}
]]ravQmhwt hJ jyif ig;a':vmxyfwufvu kd Nf yD/ t&ifu 'Dzed yf wpf&u H kd q,fa':vm? tckcifAsm;0,f&if q,fih g;a':vm jzpfomG ;NyD}}
]]b,fvjkd zpf&wmvJAsm? cifAsm;[m aps;qpfrS aps;ydw k ufomG ; &ovm;}}
]]ydkwuf&rSmaygh? cifAsm;u uRefawmhf&JU wefzdk;&SdwJh tcsdefq,fh ig;rdepfudk tvum;jzKef;ypfwmudk;? tJ'D ukefoGm;wJh
tcsdeq f ,fih g;rdepf twGuf ig;a':vmxyfwufvu kd w f myg}}
rSwfcsuf/ / þjzpf&yfukd zwf&onfrmS MumvSNyDjzpfonf/ jrefrm (odrYk [kw)f wpfjcm;Edik if o H m;wpfO;D OD;vnf; jzpfEikd o f nf/
þtcsufukd Munfí h taemufEikd if rH sm; wd;k wufaeonfrmS tcsdeu f kd wpfred pfrQ tvum;tukerf cHbJ tok;H csaeí jzpfaMumif;
xif&mS ;\/ &[ef;jzpfap? vljzpfap tcsdeu f kd wefz;kd &S&d dS tok;H csolrsm;onf BuD;yGm;wd;k wufjcif;odYk a&mufMuonfomjzpf\/
tcsdeu f kd wefz;kd &S&d dS tok;H csaom q&mawmfrsm;wGif "r®'w l t&Siyf nmaZmw q&mawmfBuD;onf wpfyg;tygt0ifyif jzpf\/
"r®'lwq&mawmfBuD;\ tem;,lenf;
q&mawmfBuD;onf pma&;? pmcs? w&m;a[m? w&m;jytvkyf av;rsdK;vk;H udk r&yfrem; jyKvkyaf wmfral om q&mawmfwpfyg;jzpf\/
oufawmfajcmufq,ft&G,f ysHveG af wmfrrl yS if omoemjyKtvkyrf S tem;,lawmfro l nf/ oufawmfxif&mS ; &Spd OftwGi;f q&mawmfBuD;\
tem;,lyrHk mS rSwaf vmufom;avmuf\/ q&mawmfBuD;\ tem;,lenf; udk q&mawmfBuD;ud, k wf ikd f ,ckvtkd rde&Yf adS wmfr\ l /
]]pma&;&wm yifyef;vdYk tem;,lcsif&if pmcsvdu k wf myJ/ pmcs&wm yifyef;vdYk tem;,lcsif&if w&m;a[mvdu k w f myJ/ bke;f BuD;
taeeJu Y awmh tvkyw f pfcu k ae tjcm;tvkyf wpfck ajymif;vkyw f mudk tem;,lw,fvYkd oabmxm;w,f}}
wcsKdUyk*Kd¾ vfonf rdrt d csdejf zKef;&wmESihf tm;r&aomaMumifh olwpfyg; tcsdeu f ykd if vdu
k í f jzKef;Mu\/ rac:bJ avQmufvnfNyD;
pum;aygwwf olrsm;onf olwpfyg;\ tvkyv f yk cf sderf sm;udk vdu
k í
f jzKef; wD;aejcif;yif jzpf\/
xdkYaMumifh tvkyfwu,fvkyfcsifaom q&mawmfrsm;rSm {nfhawGU csdefudk oD;oefYowfrSwfay;Mujcif; jzpf\/ xdk{nfhawGUcsdef
owfrwS af om yk*Kd¾ vfrsm;udk rmeBuD;onf[k ,lqNyD; tMunfnKd rysufoif/h vlb Y 0 ae&orQtcsderf sm;udk omoemtwGu?f avmutwGu?f
tjynfth 0 tok;H csaeolrsm;jzpfonf [kem;vnfNyD; ydrk Mkd unfnKd av;pm;oif\ h /
xduk o hJ Ykd olwpfyg;tcsdeu f ykd g vdu
k v f jH zKef;wD;aeolrsm;udk "r®'w l q&mawmfBuD;u -
]]udk,fydkif tcsdefawGudk jzKef;&wm tm;r&vdkY olwpfyg; tcsdef- awGudkyg vkdufjzKef;aewJh tcsdefolcdk;awGudk owdxm;Mu/
tem;uyfrcHMueJY }} [kowday;awmfrcl \ hJ /
ESpqf ,fah v;em&D tcsdeu f kd &Muwmjcif; wlaomfvnf; tod ÓPfrwlojzifh tok;H csykcH sif;vnf; rwlMuacs/ ynm&Sv d v l rd m® ESihf
ynm rJvh rl u
kd w f \ Ykd tcsdet f ok;H csrI rwlyu Hk kd jyaom*gxmwpf*gxm &zl;\/ xd*k gxmum;-
"em yknm"dvmabe?
umvH cd,wd y@dawm/
uDVaee p 'kar®a"m?
ed'g´ , uva[e 0g-[l\/
t"dyÜg,fum; ]]ynm&Sdonf ukodkvf? ynm? OpömwpfrsKd;rsKd;udk &jcif;jzifh? tcsdefumvudk ukefvGefaponf/ ynmrJhonf
jrL;wl;aysmfyg; upm;jcif;? tdyjf cif;? jiif;ckecf u kd &f ef pum; rsm;jcif;jzifh tcsdeuf mvudk ukev f eG af ponf}}
tcsdef&JUwefzdk;
wpfEpS &f UJ wefz;kd udk odcsif&if
pmar;yGu J swJah usmif;om;udk ar;Munfyh g/
wpfv&JUwefz;kd udk odcsif&if
vraphbJ uav;arG;wJh rdcifuakd r;Munfyh g/
wpfywf&UJ wefz;kd udk odcsif&if
tywfpOfxw k f *sme,ft,f'w D mudk ar;Munfyh g/
wpfaeY&UJ wefz;kd udk odcsif&if
uav;ajcmufa,mufukd auR;arG;&wJh aeYpm;tvkyo f rm;wpfa,mufukd ar;Munfyh g/
wpfem&D&UJ wefz;kd udk odcsif&if qkpH nf;cGiu hf kd apmifah eMuwJh cspforl sm;udk ar;Munfyh g/
wpfred pf&UJ wefz;kd udk odcsif&if
&xm;rrDvu kd w
f hJ c&D;onfukd ar;Munfyh g/
wpfpuúe&Yf UJ wefz;kd udk odcsif&if
,mOfwu kd rf EI iS hf oDoaD v;vGo J mG ;wJh '½kid bf mudk ar;Munfyh g/
wpfrv D pD uúe&Yf UJ wefz;kd udk odcsif&if
tdv k yH pf aiGwq H yd &f iS u
f kd ar;Munfyh g/
]]ausmf0if;}}
D
BuD;jrwfolwdkY ae&m
BuD;jrwfo[ l rl QwdYk
,lMuonfh jrwfae&m/
a&Smifwcifcck sufcsif;
vQif;r&yg/
rsm;olwt Ykd yd af e&m
ncgyif olrem;
tjrifuh kd oljrifvYkd
oltpOfEpS q
f wd;k vd&Yk ,f
BudK;ukwaf vom;/
(jynfwiG ;f ? jynfyomoemjyK bmoEÅ&pG,pf Hk ynm&Sif
t&SiÓ
f Pdu-ajrmif;jr)
tcef; ( 7 )
rif;tok;H taqmif tk;d awmfvyk o f nf xif;vdu k &f mS aepOf O,smOft0ü tqifoifh awGU&aomxif;rsm;udk tojymq,fah jcmufusyf
ESifh tdk;ig;vkH;ay;um 0,f,loGm;av\/ ,ckacwfwGif t&if;tESD;r&SdvdkY pD;yGm;a&; rvkyfEdkifwmyg[k NiD;jiLaeMuaom vlnHhwdkYtm;
plVao|dZmwf awmfrS qif;&Jom;\ t&if;tES;D aiG&mS enf; erlemudk ay;aejcif;jzpf\/
yef;zdk;&SpfusyfESifh q,fhajcmufusyfaomaiGudk aygif;vdkufaom tcg aiGESpfq,fhav;usyfudk pkaqmif;rdav\/ xdkYaemuf
NrdKUwHcg;0teD; ü a&tdk;pifwnfí jruf&dwform;rsm;tm; tarmajy aomufa&udk wdkuf \/ jruf&dwform;rsm;u aus;Zl;wifojzifh
vdt k yfaom t&mudk ajymyg[k zdwrf aH omtcg qif;&Jom;u tulnv D akd omtcgrS ajymygrnf[k pum;oGi;f rdwzf x YJG m;vdu k \
f /
qif ; &J o m;onf e,f w um t&yf w umvS n f h u m c&D ; oG m ;&if ; uk e f ; vrf ; yd k Y a qmif a &;XmerS tBuD ; tuJ w pf O D ; ES i f h
a&;aMumif;ydaYk qmifa&;Xme rS tBuD;tuJwpfO;D udk awGU&Srd w d zf UJG cJah v\/ wpfaeYaomtcg uke;f vrf; ydaYk qmifa&;XmerS tBuD;tuJwpfO;D u
qif;&Jom;tm; ]reufjzef þAm &mPoDjynfoYkd jrif;ukeo f nfwpfO;D onf jrif;ig;&mESifh twl vma&muf rnf} jzpfaMumif; owif;pum;
ajymMum;av\/
xdo k wif;udk Mum;&aomtcg jruf&w d o f rm;rsm;xHomG ;í ]uREfyk t f m; jrufwpfpnf;pDay;yg? xdt k jyif uREfyk jf rufrsm; ra&mif;rD
oifwdkY jrufrsm;udk ra&mif;ygESihf} [kajymqdkav\/ jruf&dwform;rsm;u ]aumif;ygNyD} [k0efcHNyD; xdktrsdK;om;tm; jrufpnf;ig;&mudk
tdraf &SUü csay;Muav\/
jrif;ukeo f nfonf wpfNrdKUvk;H ü jrif;pmr&í qif;&Jom;tm; aiGtojymwpfaxmif ay;í jrufrsm;udk 0,f,o l mG ;\/ xdaYk emuf
ESp&f uf? ok;H &ufveG af omtcgü a&aMumif; ydaYk qmifa&;XmerS tBuD;tuJ u qdyu f rf;odYk ukew f ifoabFmBuD;wpfp;D qdu k af &mufvmrnfjzpf
aMumif; owif;ay;av\/
qif;&Jom; trdsK;aumif;om;onf ightwGuf BuD;yGm;wdk;wuf aMumif; enf;vrf;aumif;wpfck jzpfay:vmjyefNyD[k
BuHpnfpdwful;um taqmifta,mifESifh jynfhpkHaom jrif;&xm;wpfpD;udk aiGtojym&Spfusyf jzifh cPiSm;í qdyfurf;odkY oGm;a&mufNyD;
ukeo f nfrLS ;BuD;tm; p&Htjzpf vufpyG w f pfuiG ;f ay;vdu k af v\/
qdyu f rf;ESihf reD;ra0;t&yfü uefv Y efu
Y mrsm; vSyaooyfpmG um&HNyD; aexdik \ f / qif;&Jaom trsdK;om;onf tjcm;ukeo f nfrsm;
a&mufvmcJhaomf owif;pum;udk okH;qifhajymMum;jcif;jzifh ighudk ajymMum;ukef[k rdrdiSm;xm;aom olrsm;tm; tkyfpkESpfpkcGJí wm0ef
ay;vdu k \f /
ukew f ifoabFmBuD; qdu k af &mufvmNyD[al om owif;udk Mum; aomtcg Am&mPoDjynfrS wpf&mrQavmufaom ukeo f nfwo Ykd nf
uke-f ypön;f wdu Yk kd 0,f,u l ek t
f [ hH k BuHí qdyu f rf;odYk a&mufvmMu\/ xdt k cg qif;&Jom;vTwx f m;onf yxrwynft h yk pf uk ukeyf pön;f wdu Yk kd
oifwYkd &Muawmhrnf r[kw?f þrnfaom t&yfü aexdik af om ukeo f nfBuD;u ypön;f tm;vk;H twGuf p&Hay;xm;NyD[k qD;BudKí ajymMu\/
xdktcg ukefonfwdkYonf p&Hay;xm;aom ukefonfBuD;ESifh awGY- qkHcGifh&&ef 'kwd,wynfhtkyfpkxH 0ifMu&jyef\/ xdk'kwd,
wynft h yk pf k ESihf awGUNyD;rS qif;&Jom;ukeo f nfEiS hf awGUMu&\/ Am&mPoDuek o f nf rsm;\ av;pm;rIu&kd &ef]]qdu k u
f }kd }ynmudk ok;H xm;jcif;[k
qdEk ikd \ f /
ukeo f nfwpf&mwdo Yk nf qif;&Jom;tm; wpfaxmifpD ay;í tpk&, S ,f m0ifMu\/ xdrk S wpfoed ;f &\/ xdaYk emuf wpfaxmifpx D yfí
qif;&Jom;ukeo f nftm; tpk&, S , f m0iftjzpfrS xGuaf pNyD; oabFmay: yg ukeyf pön;f tm;vk;H udk rdrw d yYkd ikd af om ukeyf pön;f jyKvkyMf u\/
xdrk v S nf; aemufxyfwpfoed ;f xyf&\/
qif;&Jom;\ uHç ÓPfç 0D&, d ok;H yg;aMumifh wpfxikd w f nf;ESihf aiGtojymESpo f ed ;f &&S\
d / xdaYk emuf Am&mPoDjynfwiG ;f odYk jyefvmNyD;
]igonf aus;Zl;&Siu f kd aus;Zl;qyfrS awmfrnf}[k qifjcif;pOf;pm;í plVao|d ola|;BuD;tm; tojymwpfoed ;f oGm;a&mufuefawmh\/
ar;jref;í taMumif;pkH odomG ;aom ola|;BuD;u þodaYk om vli,fwpfa,mufukd olwpfyg;vufxJ ygroGm;apoifh / ig\ twGi;f
vljzpfatmif jyKjcif;iSm oifhawmf\[k pOf;pm;í t&G,fa&mufaom orD;ysdKwpfa,mufESifh xdrf;jrm;ay;av\/ xdktrsdK;om;onf
plVao|doal |; uG,v f eG af omtcg Am&mPoDjynfü ola|;BuD;&mxl;udk &av\/
ukefoG,fa&;twwfynm av;&yf
ukeof ,
G af &;wGif atmifjrifvv kd Qif azmfjyyg ynmav;&yfukd uRrf;usifyikd Ef ikd pf mG wwfuRrf;&rnf/
1/ qufqaH &;ynm/
2/ ukeof ,G af &;udk uRrf;usifaomynm/
3/ azmufonf&atmif ,lEikd af omynm/
ZeD;onf\ pGrf;&nf
ZeD;r,m;wpfa,mufonf vifom;wpfa,mufukd wd;k wuf jzpfxeG ;f atmif? odrYk [kwf qkw, f wk yf sufq;D atmif vkyaf qmif
Edik pf rG ;f &S\
d / ordik ;f wpfavQmufwiG f ZeD;\ aumif;jrwfaom pdwx f m;apwem t&Sed t f 0g aMumifh atmifjrifxif&mS ;oGm;aom
a,musfm;aygif; rsm;pGm&S\ d / xdaYk Mumifh rdrv
d ufxyf,rl nfh trsdK;orD;onf rdrv
d yk if ef; tay: pdw0f ifpm;rSK &S^d r&Sd tm;ay;rSK
&S^d r&Sd avhvmNyD;rS vufxyfoif\ h /
wefzdk;
wefc;kd qdo
k nfrmS olwpfyg;\ ydik qf ikd rf KS tcGit hf vrf;rsm;udk csdK;azmufrI rjyKbJ rdrb d 0wpfoufwmwGif vdck sifwm bmrqdk
&atmifBuHaqmifEikd o f nfh atmifjrifru I kd qdv k jkd cif ;jzpf\/ tjcm;olrsm;\ todÓPfynmESihf tawGUtBuHK A[kow k rsm;udk
rdr\
d &nf&, G cf suf jynf0h a&;twGuf tok;H csEdik v f Qif wefc;kd [lonf jzpfay: vmNrJjzpf\/
[D ; vf / / rpöwmumeuf*sDcifAsm;? tckacwfrSm a,musfm;vkyf ol[m olvufxyfwJhZeD;rSwpfyg; wjcm;rdef;rrsm;tay:rSm
pdw0f ifpm;rI &Sad eMuwm[m bmhaMumifv h Ykd xifjrif,q l ygovJ/
umeuf*sD/ / tckvjkd zpf&wm[m rsm;aomtm;jzifh olw&Ykd UJ ZeD;r,m;rsm;u olwv Ykd ifom;rsm; a&G;cs,fvyk u
f ikd w
f hJ tvkytf ay:rSm
pdw0f ifpm;rIr&Sjd cif;udk awGUjrifcsdeuf pw,fvq Ykd &kd if 'g[m cJsUum; &mra&mufb;l vdYk uRefawmfxifw,f/
a,muFsm;qdkwJh owå0g[m olYtvkyftudkifay:rSm pdwf0ifpm;rI xufoefwJholeJY &if;&if;ESD;ESD; yl;aygif;aqmif&GufrI
jyKvdwk o
hJ abmw&m; wpfck tNrJ&adS ewwfw,f/ a,mufsm;&JU olu Y , kd of l txifBuD;vdw k t hJ wå pdwt f wGuf tm[m&"mwfwpfc[ k m r&Srd jzpf
vdktyfw,f/ tJ'g bmvJqdkawmh olYudkwdkifudk,fus tm;ay;csD;ajr§mufrI jyKay;r,fh vlwpfa,muf &SdzdkYyJ/ tJ'Dtm[m&"mwfudk
olcspfcifwyfrufwhJ ZeD;rS wpfyg; b,fou l rS jynfph aHk tmif ray;Edik b f ;l /
atmifjrifaomolrsm;onf rdrad &G;cs,fxm;aom tvkyEf iS q hf ikd f &m pmtkyrf sm;udk zwf½&I efonf olt Y vkyof Yl wm0efyif jzpf\/
vlwpfO;D \ pmzwfjcif; tcsdeZf ,m;udk aeYpOfpm; aomuf&onfh tpm;tpmrsm; a&G;cs,fouJo h Ykd owdxm;a&G; cs,foif\ h /
taMumif;um; pmzwfjcif;onf pdwf\tpm jzpfjcif;aMumifh pmrzwf&vQif pdwfonf BuD;xGm;jrifhrm;rSK rjzpfyGm;Edkifawmh
aomaMumifjh zpf\/
,Ofaus;odrfarGYjcif;[lonf
rnfonfh tajcaerSmrqdk tjcm;olrsm;&JU cHpm;csufrsm;tm; av;pm;jcif;tusifu h kd ,Ofaus;odraf rGUw,fvYkd ac:qdak y- w,f/
aemufNyD;awmh uHraumif;? taMumif;rvSrIrsm;eJY awGU&Sdae&wJh olrsm;tm; b,ftcgrqdk rdrdwwfEdkifwJh tcgwdkif;
ulnrD jI yKjcif;[mvnf; ,Ofaus;odraf rGUjcif;ygyJ/ aemufq;Hk jzpfayr,fh b,fvrkd S t&nftaoG;ravsmhwhJ tcsufwpfck uawmh
wpfudk,faumif; pdwfxm;[l[lorQudk ae&mwdkif;rSm rjzpfyGm;&avatmif rdrdudk,f rdrd xdef;odrf;Edkifjcif;[mvnf;
,Ofaus;odraf rGUjcif; jzpfayw,f/
taumif;qkH; ouf&Snftm;wdk;aq;
aysmf&iT pf w
d f BuD;rm;xufoefjcif; &So d [ l m tajctaeawG tajymif;tvJawG&adS eayr,fh olcY E¨mud, k ef pYJ w
d f ajzavQmh tem;,lruI kd
&&SdaewJh vlom;yDoaom b0udk &&Sdapw,f/ ol[m trsm; wumywf0ef;usifeJY qufqH&mrSm pdwfr ygovdk at;pufpuf
trl&meJY cGjJ cm;cGjJ cm;aejcif;rsdK;udk rjyKvkyf rusifo h ;Hk bl;/
aemufNyD;awmh aysmf&iG pf w d f BuD;rm;xufoef wJo h l qdw k m olu Y ,kd of el YJ olb
Y 0udo k m ta&;wBuD;oabm xm;jcif;
trIudkvnf; rjyKbl;/ rdrd udk,fa&;udk,fwm onfom ta&;tBuD;qkH; jzpfNyD; rdrdb0onfom eufeJrI &Sdw,fvdkY rdrdtwGuf
odyNf yD; ta&;wBuD; oabmxm;jcif; qdw k mrsdK;[m vltrsm;pkvu kd pf m;vdw k hJ tusifw h pfcyk /J
rdrcd E¨meYJ pdw"f mwfukd ajzavQmhtem;,lrI udv k nf; rjyKEdik ?f &,f&,farmarm &Ti&f iT yf syseJY aeoifw h hJ tcsdeu
f mvrSm
vnf; r&,fr&TifEdkifwJh vlom;udk awGUjrif&&if uREfkyf olYtwGuf 0rf;enf;rdw,f/ bmhaMumifhvJ qdkawmh &,farmjcif; [m
pdwf"mwftwGuf txufjrufqkH;tm;wdk;aq; jzpfvdkYygyJ/ 'Dae&mrSm cE¨mudk,ftwGuf aumif;rGefwJhtm;wdk; aq;[m
pdwfuvufrcHoa&GY
tNrJwef; ½IH;edrfhjcif;[lonf r&Sd
vkyif ef;&yfrsdK;pkrH mS wu,fwrf; BuD;jrifwh hJ acgif;aqmifBuD;rsm; &JU ordik ;f taMumif;udk rif;jyefajymif;NyD; Munfv
h u
kd pf rf;yg/
olwYkd &JUatmifjrifrI yrmP[m olw&Ykd UJ ratmifjrifrI t00udk atmifjrifpmG wGe;f vSecf &hJ wmeJY twdtus yrmP csif;wlnrD I
&Sdaewmudk rif; awGYjrif&ygvdrfhr,f/ tEdkifcH&jcif;eJY ½IH;edrfhjcif; qdkonfrSm ,m,Dtm;jzifhom jzpfyGm;vQuf&Sd\/ xdkodkY
jzpfjcif;tm;jzifh yk*d¾Kvf toD;oD;wdkY&JU b0rSm tiftm; wdk;wufjzpfxGef;jcif;eJY todÓPf ynmwdk;yGm;rIudk jzpfapzdkY
enf;vrf;awG[m yg&Sad eayw,f/ rdrpd w d uf vufrcHoa&GU tNrJwef; ½I;H edro hf mG ;w,fqw
kd m r&Syd gbl;/
pdwf&JU tiftm;qdkwm tifrwefBuD;rm;w,f? b,favmufxd BuD;rm;ovJqdk&if tuefYowfr&Sdatmifudk
BuD;rm;w,f/ yk*d¾KvfwpfOD;pD wpfOD;pD&JU pdwf"mwfu olYrSm tuefYtowfeYJom BuD;rm;rI&Sdw,fvdkY olwdkYudk,fwdkif
owfrw S rf jI yKrSmom pdw"f mwf&UJ tiftm;[m tueftowfeYJ &SNd yD; BuD;xGm;wd;k wufrKS udk aemufxyfr&&SEd ikd f jzpf&ayw,f/
atmifpw d f yrmP
jrifrh m;wJh atmifjrifruI kd &&Sad eMuwJh yk*K¾d vfrsm;rSm olw&Ykd UJ wdusaom t"du&nf&, G cf suf jynf0h a&;qE´[m olw&Ykd UJ pdwx f rJ mS
tonf;cdu k af tmif av;eufpmG pGx J ifaewJt h usifh &Sad eNrJyg/ tckvkd olwv
Ykd ckd sifwm&zdYk pdwxf rJ mS eufeufeeJ yJ J zsufr&atmif
pGx
J ifaewmudk Obession ]]atmhAq f uf&iS ;f }} vdYk ac:w,f/
ratmifjrifjcif;\ t"du&efol
urÇmhvlom; trsm;pkwdkY[m tHzG,fwefcdk;tvkH;pkHonf olwdkY ESifh twl &SdaeygvQufESifh tcuftcJawGudkom awG;jrifNyD;
aMumuftm;ydkzdkY olwdkYudk,folwdkY cGifhjyKxm;Muwm[m vGefpGm rS 0rf;enf;p&mjzpf&yfawGyJ/ olwdkY awG;NyD;aMumuf&GUHaeMuwJh
tcuftcJrsm; qdkwm[mvnf; olwdkY&JU pdwful; awG;jrifrIrS wpfyg; wu,f&Sdwmvnf; r[kwfygbl;/ tJ'gudkyJ olwdkYawG [m
aMumuf&UG aH eMuw,f/ 'ghaMumifh vlom;rsm;&JU t"du &efoBl uD;[m aMumuf&UHG jcif;yJvYkd tqd&k w
dS ,f/
vlom;tusdK;jyK pdwfocifrsm;
rdrdpdwfrdrd ydkifEdkifwJholudk pdwfocifvdkY ac:w,f/ tJ'Dvdk yk*d¾Kvf rsm;rSom vlYavmuaumif;usdK;udk aqmif&GufEdkifw,f/
pdwfocifqdkwm urÇmrSm tawmfBuD;MumrS wpfa,muf avmufyJay:wm/ tuf'DqifwpfOD;? tJ&pf(pf)awmhwJvf wpfOD;?
yavwdkwpfOD;pwJh tusdK;&Sdvkyfief;&yfrsm;eJY ywfouf wJh BuHpnfpdwful;rIrSm jzpfap? vkyfaqmifBudK;yrf;rIrSmjzpfap?
acgif;aqmifwpfO;D tjzpf ay:aygufcahJ yw,f/
udv k b
H wf[m olpY w d uf kd olyikd Ef ikd w
f hJ twGuf urÇmopfukd uREfyk w
f t
Ykd m; ay;tyfcw
hJ ,f/ atmfaA;½ku
d Ef iS hf 0DvAf m½ku
d f
wdkYESpfOD;[m olwdkYpdwfudk olwdkYydkifEdkifwJhtwGuf vlom;tm; tawmifyHwyfay;NyD; avaMumif;udk atmifEdkif apw,f/
*Refeufpf*l;wif;bwf[m olYpdwfolydkifEdkifwJh twGuf a&TUajymif;vdkY&wJh cJpmvkH;rsm;udk vlom;rsm;tm; ay;tyfcJh w,f/
xdkcJpmvkH;rsm;jzifh tckuREfkyfwdkYtwGuf pmtkyfrsm;pGmudk jzpfay:apcJhw,f/ xdkYjyif vlom;rsm; pkaqmif; wwfodxm;wJh
ynm&yftrsdK;rsdK;udv k nf; uREfyk wf tYkd m; &&Sad pEdik Nf yD; rarG;zGm; ao;wJh vlom;rsdK;qufrsm; twGuv f nf; tusdK;jzpfxeG ;f ap
atmif vkyaf qmifay;cJah yw,f/
taoeJY t&Sif
]]tvkyfrygaom ,kHMunfrIonf toufrygaom taoomwnf;}}
vkyftm;'ge\ wefjyefoufa&mufrI
rpöwm&S0yfu 0DvsHvil ,ftm; acgif;acguf a&G;cs,fNyD; olu Y ,kd f ydik v
f ufa&;wdk pma&;tjzpf ac:,lomG ;avmufatmif oHrPd
tvkyf½kHrSm &SdaeMuaom tjcm;vufa&;wdk pma&;rsm;xuf 0DvsHrSm bmt&nftcsif;rsm; ydkrdk&SdaevdkYygvJqdkwm uREkfyfwdkY
&SmMunhMf u&ayrnf/
rpöwm&S0yf\ udk,fwdkifajympum;t& uREkfyfwdkY od&Sd&onfrSm 0DvsHwGif tjcm;vufa&;wdk pma&;rsm;xuf
omvGefaom t&nfcsif;rSm bmrQr&Sd/ olonf omrefvuf a&;wdk pma&;rsm;tqifhxuf t&nftcsif; jrifhrm;onfvnf;
r[kw/f odaYk omf vufa&;wdyk nm&yfEiS hf rywfoufaom tjcm;t&nf tcsif;wpfck olrY mS &S\ d /
xdt
k &nftcsif;udk olonf olu, kd w
f ikd f pwifNyD; BuD;xGm;atmif vkyaf qmif&m csdK;azmufrI rjyKEdik o
f nfh tusifh
oDvtjzpfodkYa&mufatmif olBuHaqmifxm;ayonf/ xdktusifh rSm vltenf;i,fwdkYom ydkifqdkifvQuf&Sdonfh tavhtusifh
vlwdkif;rcsrf;omjcif;\ t"dutaMumif;
tvkyo f rm; trsm;pkukd rif;taotcsm avhvmMunfyh g/ wpf&mrSm ud;k q,f&h pS af ,muf[m rdr&d &Sad eus vpm&&Sd &efrw S pfyg;
tjcm; txufwef;uswJh <u,f0csrf;omzdYk &nf&, G cf suf wpfpufrS r&SMd ubl;qdw k m rif;awGU&vdrrhf ,f/ odjYk zpfjcif;aMumifh olw[Ykd m
tvkyu f kd b,favmufyJ ydrk kd aumif;rGeaf tmifvyk v f yk f b0&JU uHMur®mpuf0ikd ;f [m xdok l rsm;twGuf vSnyhf wfwt hJ cgrSm &±pm;
vcpm; 0rf;cg; vS½rHk wS q f wkd hJ tqifx
h uf ydv
k eG w
f hJ tcGit hf a&;rsm; ay;&efukd ray;awmhbJ ausmfvmT ;NyD; vnfywfomG ;awmhw,f/
tb,fh aMumifhqdkaomf xdkolrsm;[m tckxuf ydkvGefwJh <u,f0 csrf;omrIudk arQmfvifhjcif;vnf; r&Sd/ awmif;qdkrIvnf;
rjyKwJt h wGuaf Mumifyh gyJ/
wpf0rf;wcg; rQw½kH vpmav;&&SdaeMuwJh tvkyf orm;rsm;eJY uREfkyf&JU b0tajctaecsif; uGmjcm;&jcif;&JU
t"dutaMumif;uawmh uREfyk o f nf <u,f0&ef twdtus awmif;qdw k ,f/ <u,f0ap&eftwGuf wduswJh tpDtpOf &Sw d ,f/
xdktpDtpOftwdkif; aeYpOfBudK;pm; tm;xkwfaew,f/ uREkfyfonf rdrd awmif;qdkxm;onfh <u,f0rIeJY nDrQwJh tokH;0if
tusdK;jyKvkyftm;rsm;udk ay;w,f/ uREkfyf ajymcJhNyD; udk;q,fh &Spfa,mufaom tvkyform;rsm;uawmh uREfkyfuJhodkY awmif;
qdjk cif;? tpDtpOfcsjcif;? BudK;pm;vkyaf qmifjcif; r&SMd ubl;/
txufwef;odkY ra&mufjcif;taMumif;
rsm;pGmaomolwdkY[m wGufuyfwJh pdwfxm;udk arG;jrLvsuf &SdMuNyD; olwdkY&wJhtcaMu;aiG (odkYr[kwf) vpm xufydkNyD;
apwemxm;um vkyt f m;ray;Edik yf gbl;/ wef&mwef&m vkyt
f m;yJ enf;Edik o
f rQ enf;yg;pGmom ay;r,fqw
kd hJ pdwx
f m;eJY tvkyf
vky&f mrSm cdu
k yfrjI yKMuw,f/ onfawmh olwrYkd mS pm;&aomuf&½krH Q b0rS rwd;k wufEikd Mf uawmhb;l /
cPcPyJ olwdkY ajymMuqdkMuoHawG uREfkyf Mum;&wmuawmh 'D[mvkyfzdkY ighrSm tcaMu;aiG&wm r[kwf bl;/
'gvkyzf Ykd ighrmS wm0efr&Sbd ;l / ighrmS tcaMu;aiG r&bJeJY 'gudv
k yk &f if ighrmS t½I;H ay:rSmaygh ponfjzifh wGuu
f yfwhJ pum;awGygyJ/
tJ'Dvdk pum;ajymwJhvlqdk&if 'Dvl[m toufrao½kHom pm;aomuf&wJhb0rS txufodkYa&muf awmhr,f r[kwfbl;vdkYom
rif;rSwv f ukd af yawmh/
udk,fESifhwefonfhvpmudk udk,fwdkifowfrSwfjcif;
uREfkyf rif;udk yGifhyGifhvif;vif; ajym&rSmuawmh pdwfaumif; apwemaumif;xm;&SdwJh tvkyform;wpfOD;udk aemufokdY
qGrJ xm;oifah ybl;/ xdt k vkyo f rm;[m ol&Y UJ wefz;kd a&;om;yg&Sw d hJ u'fjym;udk olu, kd w
f ikd yf J qGcJ sdwrf mS jzpfayw,f/ xduk 'fjym;rSm
a&;om;yg&Sw d hJ olw
Y efz;kd aiGukd ol[m vdv k ckd sifcsif ay;tyfjcif;cH&rSmyJ jzpfayw,f/
tu,fí tjrifww kd hJ tvky&f iS w f pfO;D [m xdu k hJ odaYk om tvkyo f rm;aumif;wpfa,mufukd xdu k xf u
kd f wefwef
tzd;k tc ray;bJ olu Y kd aemufjyefqx JG m;cJ&h if tjrifus,fwhJ tjcm;tvky&f iS w f pfO;D u xdt k vkyo f rm;aumif;&JU t&nf tcsif;udk
jrifomG ;NyD; xdt
k vkyo f rm;udk olx Y aH &mufatmif xdu k wf efwhJ tzd;k tceYJ tvkyaf umif;udk ay;NyD; aqmifMuOf; oGm;ayvdrrhf ,f/
þae&mrSm ]óD avmh atmhzf qyfyvdkif; tif 'Dref;} The law of supply and demand ac: a&mif;tm;ESifh 0,ftm;Oya'[m
a&mufvmawmhw,f/ &Sm;yg;ukeq f v kd Qif wefz;kd ydNk yD; ay;&wJh oabmrsdK;yJ/
pD;yGm;a&; ÓPfynm&SdolESifh r&Sdol
ukeftav;csdef ydkpD;avatmif oMum;udk a&qGwfNyD; a&mif;wJh qdkif&Sifxuf oMum;wpfaygifudk csdefwG,fwJh tcgrSm
0,folbuf csdefcGifvQm ydkxGufatmif csdefay;wJh ukefpkHqdkif ydkif&Sifu todÓPfynm omvGefw,fvdkY qdk&rSm jzpfw,f/
uk e f o nf w pf O D ; [m uk e f y pö n f ; a&mif ; cswJ h t cg tEk w f t rf ; &mrS m tEk w f r vG , f v d k Y ig;jym; q,f j ym;pwJ h
tpGef;xGufuav;udk avQmh,lvdkufjcif;[m tckvdk vkyfzdkYjiif;qdkwJh ukefonfxuf todÓPfynm omw,fvdkY rSwf,l&r,f/
ig;jym;q,f j ym;pwJ h tao; trT m ;av;ud k Munf h j rif a vh & S d w J h pD p pf v G e f ; wJ h uk e f o nf [m wpf E S p f w pf E S p f r S m
aiG&maygif;rsm;pGm ay;aewJh ukefonfawGudk vufvGwf qkH;½IH;cH&avh &Sdw,f/
Mandalay Monestry Computer - Shwepyithar
- 68 -
odyHÜbmom&yfqdkif&m ynmawGygyJ/ xdkynm&yfawGudk tpwkef;uqdk&if ol[m wpfckrS wwfodcJhjcif; r&Sdygbl;/ odkY&mwGif ol[m
ynm&Sjd zpfw,f/
ynm&Sdqdkawmh xdkynmrsm;udk b,fvdkenf;tm;jzifh b,fqD b,f0,f ae&mrsm;rS &,l&r,fqdkwmudk odwJhtwdkif;
odyyÜH nm&yfrsm;udk olv Y yk if ef;twGuf &,lppk nf;NyD; tok;H csEdik cf ahJ yw,f/
odjYk zpf&m wwfow d hJ todÓPfukd ynmvdYk oif&h UJ txifrmS ;aerI udk pGev
Yf w
T v
f u
kd yf gavmh/ todÓPf&NdS yD; xdt
k odÓPfukd b,fvt
kd ok;H
cs&r,fqdkwmudk rodolxuf todÓPfudk oltvdk&SdwJh tcgrSm b,fae&mrSm b,fvdk &,ltokH;cs&r,fqdkwmudk odem;vnfwJh olu
ydNk yD;ynm&Sw
d ,f vdYk ac:qd&k rSmjzpfw,f/
tvkyf&Sif jzpfwJhenf;
rdrdudk,fwdkif OD;aqmifwDxGif? apwem xm;vkyfjcif; tm;jzifh atmufajcodrf; tvkyform;[m olvkyfudkif&m
tvk y f X merS m ol r &S d v sif rjzpf q d k a om tajcaexd wd k ; wuf a &muf & S d oG m ;Ed k i f w ,f / xd k t cG i f h t a&;ud k tok H ;
jyKjcif;tm;jzifhaeYpm;tvkyform;wpfOD;[m xdktvkyf Xmeudkyif ydkifqdkifcGifh &&SdEdkifw,f/ odkYr[kwf olydkif tjcm;aom
tvkyfXmeudk jzpfay:apEdkifw,f/
a&SYwef;odkY a&mufapaomenf;
rdrw
d Ydk ud,
k w
f ikd f OD;aqmifppD Of uGyu
f t
J m;xkwjf yKvkyrf I ryg&Sbd EJ iS hf xif&mS ;BuD;rm;pGm atmifjrifxajrmufru I kd &&So
d mG ; ol qdw
k mudk
uREkyf f b,faomtcgurS rod&cdS &hJ zl;ygbl;/ rdrw d Ykd pGr;f tm;udk rdrw d u
Ydk ,kd w
f ikd f pDpOfuyG u
f J OD;aqmifNyD; vkyu f idk of l rsm;onfom
tpDtpOfrhJ zifah ES;NyD; arsmcsifovdk tarsmcHaeol rsm;xuf vsifjrefpmG a&SUwef;udk a&muf&o dS mG ;MuNrJ jzpfayw,f/
ta&;tBuD;qkH; acgif;aqmif t&nftcsif;ESpfck
rdrdOD;acgif;ESifh rdrdESvkH;om;&JU tvkdqE´rsm;udk xdef;odrf; uGyfuJEdkifum rdrdudk,frdrd pnf;pepfuspGm xdef;odrf;aexdkif
vkyu f ikd Ef ikd pf rG ;f &Sjd cif; jzpfonf? rdrud ,
kd rf rd d xde;f odr;f uGyu
f rJ I rjyKEdik of ol nf rnfonft h cgrQ tjcm;olrsm;tm; xde;f odr;f uGyu
f rJ I
rjyKEdik /f þ Oya'owGif >cif;csuf r&Sad cs/ þtcsuf onf tvGet f a&;BuD;aom tcsufjzpfay&m acgif;aqmifrsm; twGuf
vdtk yfcsuf pnf;rsOf;tm;vk;H wd\ Yk xdyq f ;Hk rSm xdt
k csuf onf wnf&adS eayvdrrhf nf/
ESpftcsufrSm a0zefjypfwifjcif;udk pdwfemusifrI r&SdbJ cHEdkif&nf &Sdjcif;jzpfonf? olYtvkyfudk a0zefjypfwif cH&aomtcgwGif
emusifpdwfeJY ][kef;} ueJ a'goxGufwJhol[m b,ftcgrSmrS acgif;aqmifaumif;wpfa,muf jzpfrvmEdkifaybl;/ ppfrSefwJh
acgif;aqmifrsm;[m a0zefjypfwifrI vufcEH ikd w f ,f/ tckvkd vufcjH cif;[m olwYkd tvkyyf jJ zpfw,f/ BuD;jrifjh cif;oabm&So d l
[m odrif ,faom jypfwif½w I cf srI [l[o l rQudk ta&;rpdu k b f J rdrw d m0efEiS hf 0wå&m;udo
k m qufvuf aqmif&u G w f ,f/
bGJY&olwdkif; ynmrwwf
vlrsm;pGmwdkY[m ausmif;pmudk oifMum;Muw,f/ xdkol rsm;teufrS vltenf;i,frQom twwfynmudk &&SdMuay w,f/
twwfynm&Sad omolqo kd nfrmS tjcm;olrsm;&JU tcGit hf a&;rsm;udk xdyg;csdK;azmufrI rjyKbJEiS hf rdrv
d &dk m [l[o
l rQ &&Sad tmif
rdrpd w
d "f mwfurkd nfoYkd rnfyHk tok;H cs &r,fqw
kd hJ ynm&yfrsm; oifMum;wwfajrmufxm;olom jzpfayw,f/
tvkyfxJrSm aysmfcsifvQif
vlwpfa,muf[m olBudKufEpS o f ufwhJ tvkyq f &kd if taumif; qk;H jzpfatmif vkyaf qmifayvdrrhf ,f/ 'ghaMumifh wpfpw Hk pf a,muf&UJ
b0vrf;pOftwGuf t"du&nf&G,fcsufxm;&SdwJh tcgrSm rdrdvkyfaqmif&r,fh tvkyfudk rdrdudk,fwdkif 0goem ygwmudk
a&G;cs,foifw h maygh/ vlrsm;[m rdrb d 0 &yfwnfEikd af &; twGuf 0ifaiG&rdS yS qJ w
kd thJ aeeJY wpfpw Hk pfcak om tvkyu f kd rdru
d , kd w
f ikd f
BudKufESpfoufjcif; r&SdbJ vkyfudkifvQuf vlYb0 a&pD;aMumif;rSm txdef;tuGyfrJh arsmygae&vdkY&Sd&if xdkolrSm olYtvkyfu&wJh
aiGaMu;[m &±pm; 0rf;cg;rQw½krH Qxuf ydrk &kd &Sw d ,fqwkd m[m tifrwefrS enf;yg;ygw,f/
bmjzpfvv Ykd q
J akd wmh ol[Y mol tvkyx f rJ mS eufeufeeJ J zsufr&atmif pGNJ rJwphJ w d x
f m; r&Svd yYkd gyJ/ tJonf tcsufwpf ck[m
uREkw
f Ykd vlom;rsm;&JU ,Ofaus;rIrmS aMuuGJ 0rf;enf; p&m wpfct k jzpf wnf&adS ew,f/ bmjzpfvv Ykd q
J akd wmh ol tBudKuftESpf
oufq;Hk jzpfwhJ tvkyt f udik rf sdK;udo
k m olvyk Ef ikd af tmif enf;vrf;wpfpw Hk &m &SmrawGU&ao;aom aMumifyh gyJ/ ol0goemygwJh
tvkyu f o kd m olpY wd Bf udKuf vkyaf qmif&r,fq&kd if olrY mS tvkyt f wGuf yifyef;w,f? pdw'f u k a© &mufw,fqw kd m[m r&SEd ikd yf gbl;/
vkyfief;atmifjrifolESifh ratmifjrifol
atmifjrifrI &&Sw
d v
hJ El iS hf ratmifrjrif jzpfaewJh vlEpS Of ;D &JUt aMumif;t&mrsm;udk rif;cGjJ crf;pdwjf zmNyD; Munfph rf;yg/ atmifjrif
Mandalay Monestry Computer - Shwepyithar
- 70 -
aewJh vlawGqdkwm olwdkY0goemygwJh tvkyfudk vkyfudkif aewmudk awGU&vdrfhr,f/ olwdkYrSm tvkyfcsdef em&Dqdkwm r&Sdygbl;/
tvkyfcsdef[m b,favmufMumMum 'gudk olwdkY y"me rxm;bl;/ tvkyf vkyfae&wmudku olwdkYtwGuf ta&;BuD;wJh
aysmf&iT pf &myJvYkd ,lqMuw,f/ tvkyf vky&f wJt
h wGuf jyefvnf&&Srd ,fh qkvmbfqo kd nfrmS tvkyv
f yk &f jcif;aMumifh xGuaf y:&&Sw
d hJ
aysmf&iT rf yI /J xdt
k csuf [m olwt
Ykd wGuf ta&;tBuD;qk;H yJvYkd olwYkd ,lqw,f/
csrf;omjcif;tppf &SdwJhae&m
wu,f<u,f0csrf;omjcif;qdkwm 0w¬Kypönf;rsm;xJrSm r&Sdygbl;/ xdk0w¬Kypönf;rsm;tm; tokH;csNyD; ay;a0jcif; rSmom
&S d y gw,f / 'gh a Mumif h uREk f y f [ m uREf k y f y d k i f q d k i f w J h ypö n f ; rsm;ud k pG e f Y v T w f ay;a0vS L 'gef ; aejcif ; jzpf y gw,f /
ay;a0vSL'gef;&mrSm vlwpfOD;pDwpfOD;pDtm; ay;urf; rSmawmh r[kwfygbl;/ vlwpfOD;pDwpfOD;pDwdkYtm; rdrdudk,f rdrd
tulnDay;a&;rSm pdwftm;wuf <uvmatmif vkyfaqmifay;r,fh ae&mXmersm;rS wpfqifhom uREfkyf ydkifqdkifwJh
0w¬Kypönf; aiGaMu;rsm;udk ay;vSLrSmjzpfw,f/
atmifjrifjcif;\vQKYd0Sufcsuf
a&Tpnf;rsOf;qdkwJh pum;vkH;udk vlrsm;pGmwdkY t"dyÜm,f jyefqdk Muwmuawmh tjcm;olrsm;&JU ae&mrSm rdrdwdkYudk,fwdkif 0ifpm;
MunfhNyD; rdrdwdkY rBudKufESpfoufwJh tjyKtrlrsdK;udk tjcm;olrsm; tm; rjyKusifhbJ rdrdwdkYtm; jyKusifhapcsifwmrsdK;udkawmh
tjcm;olrsm;u rdrw d t
Ykd m; rjyKusifrh cD ifrmS yJ rdrw
d u
Ykd a&S;OD;pGm jyKusifyh gvdYk jzpfayw,f/
tvkyfeJYtyef;ajzcsifvQif
trSeu f awmh uREkyf &f UJ pD;yGm;a&; tvky[ f m uREfyk t f wGuf tvSyqk;H jzpfwhJ upm;aysmf&iT pf &mvdYk uREkyf f Munfjh rifrw d ,f/ tJovdk
atmifjrifru I kd wu,freS u
f efpmG &&Sad eolwikd ;f [mvnf; olwt Ykd vkyu f kd olwYkd uREfyk Mf unfjh rifovdk Munfjh rif MuwmygyJ/ tu,fí
vlwpfO;D [m jyif;jyif;jyjy pdwt f m; xufoefr&I cdS &hJ if oYt l vky[ f m olt Y wGuf ]&Du,D;&Si;f } tyef;ajzem;aerIukd jzpfapw,f/
tvkyf vkyaf e&wmudyk J ol[m BudKufEpS o f ufaew,f/
wpfudk,faumif;orm;qdkwm
wpfudk,faumif;orm; r[kwfolqdkwm tcsdefudk ½kdaoav; pm;rI &SdNyD;? xdktcsdefudk tjyKvkyfief;rsm;ESifh wnfaqmufrI
vkyfief;&yfrsm;rSmom tokH;jyKol jzpfw,f/ wpfudk,faumif; orm;qdkwmuawmh tcsdefudk tav;rjyK? *½krxm;olygbJ/
xdkol[m olydkif tcsdefudka&m wjcm;olrsm;&JU tcsdefudkyg rav;pm;wJholyJ jzpfw,f/ b,folrS 'DavmuBuD;xJrSm
rdrw
d pfO;D wnf;om aexdik rf I jyKykid cf iG q hf wkd m r&Syd gbl;/ vlom;rsm;&JU ,Ofaus;rIt& wpfenf;wpfvrf;tm;jzifh vlwikd ;f vlwikd ;f yJ
tjcm;olrsm;&JU tay:rSm wpfpw Hk pfcak om wm0ef0wå&m;[m &Syd gw,f/ odaYk omf rsm;vSpmG aom vlom; awG[m vl, Y Ofaus;rIrS
&&Swd t
hJ cGit hf a&;rsm;udk rdrw d Ydk ud,k u f sdK;twGuo f m &,lvMkd uNyD; rdrw d uYdk jyefvnfí tusdK;jyKrIuakd wmh ray;tyfvMkd ubl;/
tJonfypHk t H wdik ;f aeol[m tvGeaf Mumufp&maumif;wJh wpfu, kd af umif; orm;yJ/
þum; oHrPdoal |;BuD; tif'½l;umeuf*sD\ pD;yGm;a&;? vlrKS a&;? usef;rma&;rsm;ESihf ywfoufaom 'óersm;yif jzpf\/ ,ck
qufvufí Ak'b ¨ mom jrefrmtrsm;pk rBuD;yGm;jcif;\ &Spcf ak jrmuf taMumif;udk a&;OD;tH/h xdt k aMumif;um; ud, k x
f ufom remvd[ k al om
pdwxf m;yif jzpf\/
udk,fhxufomoltay: 0rf;omvdkufvsif rk'dwm[laom ukodkvfjzpf\/ remvdkvdkufvsif £óm[laom tukodkvf jzpf\/
t&nfr&? tzwfr&wmjcif; twlwl ukodkvfudkom ,loifh\/ tukodkvfudk r,loifh/ udk,fhatmuf edrfholtay: u½kPmxm;vsif
ukov kd &f ovdk ud, k x hf ufomoltay: 0rf;ajrmufvsifvnf; ukov kd &f onfom jzpf\/
xl;jcm;csufum; u½kPmxm;zdt Yk wGuq f v
kd sif ud,
k t
hf w d xf rJ S aiGaMu; tenf;ESit hf rsm; xkw&f NyD;? rk'w
d mxm;zdtYk wGuu f m; bmrQ
ukepf &m rvdjk cif;yif jzpf\/ odaYk omf jrefrmtrsm;pkonf ukov kd &f wm csif;wlygvsuf aiGuek ?f ypön;f uke&f aom u½kPmudx k m;Edik Nf yD; bmrQ
rukeo f nfh rk'w d mw&m;udk ryGm;Edik jf cif;um; tHMh op&myif jzpf\/
£ómaMumifhaoaom ewfrsm;
remvdjk cif;udk £óm? ud, k &f ovdk olwpfyg;r&apvdjk cif;udk rpä&,
d [k ac:\/ xdw
k &m;ESpyf g;udk vufco
H rl sm;onf i&Jov
Ykd nf;
us&\/ i&JuvGwfí vljzpfvmvsifvnf; iwfjywfqif;&JNyD; txD;usef wpfa,mufwnf; ae&wwf\/ ukd,fhxufomvdkY remvdkaom
£ómw&m;onf a'goESihf ,SOaf omaMumifh tvGeyf jl yif;\/ rnfrQtxd yljyif;oenf; qdv k sif aoonftxd yljyif;\/ rCa'0ü vm\/
olüY jynfph ?Hk pnf;pdryf u
Hk ?kd jrifwbHk v
d nf;
rsufppd ;l 0if? r½Icsifatmif? 0rf;wGiv f u
dI q
f l
Mandalay Monestry Computer - Shwepyithar
- 71 -
r&Sad y/ uav;udk awmf&mwGif csxm;NyD; oGm;awmif;&rf;rSomvsif ay;rnfah uR;rnfo h l &Sad om[l\/ olcEk pS Ef pS t
f &G,f a&mufaomtcg
rdcifonf olvY ufxw J iG f awmif;pm;p&m td;k jcrf;yJu h av;wpfck xnhf ay;NyD; xGuaf jy;oGm;&Sm\/
avmouwdóonf om0wd¬NrdKUxJwGif vSnfhvnfawmif;aomf vnf; £ómç rpä&d,"mwfcHaMumifh ay;rnfha<u;rnfhol
wpfa,mufrQ r&Sad y/ tdraf emufaz;wGif tdr&f iS rf rsm; vSr;f yufxm;aom td;k aq;a&? cGuaf q;a&rsm;xJrS xrif;aphuav;rsm;udk wpfaphcsif;
vduk af umufpm; um toufquf&&Sm\/
omrefy*k K¾d vfqv kd sif iwfNyD; ao&rnfjzpf\/ olum; &[EÅmjzpf &rnfh uHaMumifh toufrao&jcif; jzpf\/ wpf&ufwiG f t&Sio f m&d
ykw&å mu awGUNyD; &Sio f mraP 0wfay;vdu k \
f / xdrk wS pfqifh &[ef;b0 odaYk &mufum &[EÅmyif jzpfomG ;av\/ &[EÅm jzpfomG ;aomfvnf;
qGr;f um; wpfeyfrQ 0atmifrpm;&ay/
&[ef;ig;&m twlwl qGrf;cHpDwef;<u&mü olYtvSnfha&mufvsif qGrf;avmif;rnfhol\ qGrf;tkyfxJrS qGrf;rsm;onf
aysmufomG ;Mu\/ olt Y vSnhf ausmfNyD; aemufwpfyg;tvSnahf &mufrS qGr;f tkyx f rJ S qGr;f rsm;onf jyefay:vmMu\/ xdu k ohJ aYkd om enf;jzifh
]avmou wdórax&f} &[EÅmjzpfaomfvnf; qGr;f wpfeyfrS 0atmif rbkO;f ay;&jcif; jzpf\/
tm[m& rrQwrIaMumifh avmouwdórax&fonf touf t&G,f i,fi,frmS yif y&deAd mÁ efp&H rnfah eYoYkd a&mufc\ hJ / t&Sio
f m&d
ykw&å monf olwkY ynfu
h kd y&deAd mÁ efprH nfah eYwiG f qGr;f wpfeyfawmh 0atmif bkO;f ay;oGm;&ygap[laom apwemjzifh avmouwdórax&fukd
ac:um ESpyf g;twl qGr;f cH <uoGm;Mu\/
tHMh op&m aumif;aypG/ avmouwdórax&f ygaomaMumifh t*¾om0ujzpfaom t&Sio f m&dyw
k &å mudyk if qGr;f avmif;rnfo
h l
wpfa,mufrQ r&Sad wmhay/ xdaYk Mumifh avmouwdórax&fukd ausmif; jyefcikd ;f NyD; wpfyg;wnf; qGr;f cH<u&\/ wpfyg;wnf; jyef<uaomtcg
wGiu
f m; avmif;vSLrnfo h rl sm; ykx
H yfae\/
t&Siof m&dywk &å mu ausmif;odYk qGr;f pm;trD jyef<urnfjyK&m 'umç'umrrsm;u tdrrf mS yif qGr;f bkO;f ay;cdik ;f NyD; avmouwdó
rax&f t wG u f oyd w f x J w G i f qG r f ; rsm;? [if ; rsm;xnf h í 'umwpf a ,muf tm; ausmif ; od k Y tyd k Y c k d i f ; vd k u f \ / 'umonf
avmouwdórax&fukd arhavsmhum qGr;f cJz, G rf sm;udk vrf;rSmyif pm;ypfvu
kd \
f /
t&Sio f m&dyw
k &å m ausmif;odYk jyefa&mufaomtcg qGr;f pm; ausmif;xJwiG f wpfyg;wnf; xdik af pmifv h suf&adS om avmouwdó
rax&fukd awGU&ojzifh ar;Munf&h m rpm;&ao;aMumif;udk odomG ;\/ aeudk Munfah omtcg rGe;f vGo J mG ;NyDjzpfaMumif; awGU&\/ xdaYk Mumifh
tjref ouFe;f ½ku H m oydwyf ukd Nf yD; aumovrif;BuD;\ eef;awmfxo J Ykd oGm;&yf\? rGe;f vGaJ eNyD jzpfaomaMumifh aumovrif;BuD;u nydik ;f wGif
ok;H aqmif rD0S &J aom pwkr"kaq;rsm;udk avmif;vSLvdu k \f / rax&f jrwfBuD;onf tvsiftjref jyef<uvmum pwkr"koydwu f kd ydu
k x
f m;NyD;
avmouwdórax&ftm; vufjzifEh u dI ,
f u
l m bkO;f ay;ap\/ avmo uwdórax&fvufxJ oydwu f x kd nfah y;vdu k v
f sif pwkr"krsm;
aysmufomG ;rnf pd;k aomaMumifh ud, k af wmfwikd f oydwu f kd ydu
k x
f m;jcif; jzpf\/
xdkpwkr"kudk bkOf;ay;NyD; y&dedAÁmef 0ifpH&\/ xdkYaMumifh &[EÅm jzpfwdkif;vnf; bkef;rBuD;? bkef;BuD;wdkif;vnf; &[EÅmr[kwf}
[kq&kd jcif; jzpf\/ jrefrmtcsif;csif; wd;k wufBuD;yGm;atmif ulnD apmifrh Edik Mf uygap/
arG;rnfharG;vsif Muufrsm;? bJrsm;udkom arG;oifh\/ remvdkaompdwfESifh 0efwdkaompdwfudk rarG;oifh/ tukodkvf
jzpfwmcsif; tyg,fuswmcsif; wlaomf vnf; Muufrsm;? bJrsm; arG;jcif;u MuufObJO pm;NyD;rS tyg,fus&\/
remvdkjcif;ESifh 0efwdkjcif;udk arG;jrLolum; bmrQrpm;&bJ tyg,fus&aomaMumifh wnf;/
aemif&if;nD&if;? EG,fruif;aom? om;csif;rsdK;azmf? tausmfxif&Sm;? aqGawmfrsm;udk w&m;rysuf? arwåm qufí?
rzsufqD;rSK? csD;ajr§mufjyKavmh? oludk,fcsD;ajr§muf? udk,fh*kPfajr§muf\? ,Gif;azmuftvdk? 0efrwdkESifh? oludk,f*kPfESdrfh?
ud,
k *f P
k ef rd \
hf / (rCa'0)
£ómç rapä? ESpaf xG[ed ? xd"k r®w?Ykd usa&mufued ;f cd?k ,if;yk*K¾d vfum;? xdþ k umv? b0tpü? r&aumif;usdK;? rwd;k *kPo f rd ?f
t&Sed rf u
hJ if;? qif;&JwiG ;f od?Yk oufqif; wwfay? odjYk zpfaxGaMumifh t&Snaf rQmfaxmuf? qif;&J aMumufí? atmuftyg,f0#f?
uif ; vd k v wf a omf ? ow¬ K &ef E S p f ? qd k ; tnpf u d k ? t&pf t &H ? yl ; rcH b J ? wG e f ; vS e f y ,f c G i f ; ? jyKxd k u f v sif ; onf ?
twGi;f &efoyl gwum;/ rif;&efoyl g wum;/ /
(a&T[oFmawm& pwkwp¬ aH usmif;q&mawmf)
oifhtvdkqE´twdkif;om
rdom;pkudk axmufyhHauR;arG;zdkYavmuf &nf&G,fí &SmazG vsif rdom;pkudk axmufyHhauR;arG;zdkYavmufom&rnf/ aqGrsdK;
om;csif; tm;vk;H udk axmufyahH uR;arG;zdaYk vmuf &nf&,G í
f &SmazGvsif aqGrsdKom;csif;tm;vk;H udk axmufyaHh uR;arG; zdaYk vmuf
&rnf/ EdkifiHom;tm;vkH;udk axmufyHhauR;arG;zdkY avmuf &nf&G,fí &SmazGvsif? EdkifiHom;tm;vkH;udk axmufyHh
auR;arG;zdaYk vmufom&rnf/ vlom;tm;vk;H udk axmufyHh auR;arG;zdYk &nf&,G í
f &SmazGvsif vlom;tm;vk;H udk axmufyHh auR;arG;zdYk
&rnf/
tcef; ( 8 )
acgif;aqmifpdwf
Ak'b¨ momjrefrm trsm;pk rBuD;yGm;jcif;\ q,fcak jrmuftaMumif; onf acgif;aqmifpw d f enf;yg;jcif; jzpf\/ acgif;aqmifpw d Ef iS hf
aemufvu kd f pdwu f kd cGjJ cm;í rSwo f m;tyf\/
rcdkif;bJ vkyfjcif;? tvkyfudk rsm;rsm;vkyfNyD; tcGifh ta&;udk enf;enf;,ljcif;onf acgif;aqmifpdwf/ cdkif;rS vkyfjcif;?
tvkyfudk enf;enf;vkyfNyD; tcGifh ta&;udk rsm;rsm; ,ljcif;onf aemufvdkufpdwf/
½kyfonf pdwf\aemufodkY vdkufNrJjzpf\/ xdkYaMumifh acgif;aqmif pdwf&Sdolonf acgif;aqmif jzpf&NyD; aemufvdkufpdwf&Sdolonf
aemufvdkuf om jzpf&\/ avmuudk aumif;usdK;jyKaom oD;yif? pm;yif? opfyifrsm;udk aocsm jyKpkpdkufysdK;,l&ovdk ocifpdwf?
acgif;aqmifpw d uf v kd nf; aocsm avhusifh ysdK;axmif,rl S &\/
avmuudk aumif;usdK;rjyKaom jruf? NcHKykwf paom tyifrsm; udk aocsmpdu k yf sKd;p&m rvdo k vdk uRefpw d ?f aemufvu
kd pf wd u
f v kd nf;
aocsm avhusifhysdK;axmifp&m rvdkay/ oD;yif? pm;yifonf tcefYroifhí jrufxJ NcHKxJayguf&aomfvnf; cPomjzpf\/ wefzdk;odol
awGUjrifomG ;onfEiS hf aocsmwl;,lum ae&maumif;wGif aumif;rGepf mG pdu k yf sdK;jcif;udk cH,&l \/
xdkYtwl acgif;aqmifpdwf&Sdolonf tcdkuftwefYt& aemuf vdkufae&mwGif ae&aomfvnf; wefzdk;odolESifh awGUaomtcg
acgif;aqmif ae&modYk a&muf&NrJjzpf\/ jrufyif? NcHKyifonf uHpw G í f aocsmjyKjyif xm;aom ae&maumif;wGif aygufa&muf&aomfvnf;
cPomjzpf\/
O,smOfrSL;rsm;? NcHydkif&Sifrsm; awGUonfESifh Ekwf,lNyD; rD;½IdU zsufqD; jcif;udk cH&\/ xdkYtwl aemufvdkufpdwf &Sdolonf Muufuef;
qeft;kd wd;k onft h aejzifh acgif;aqmifae&mwGif a&mufae&aomfvnf; cPomjzpf\/ acgif;aqmifpw d &f o
dS l a&mufvmonfEiS hf aemufwef;odYk
avQmusoGm;&\/ ]aemufvu kd af umif;pm; wrGe;f wnf}h [kyif pum;ykw H pfcu k kd wd;k Edik yf g\/
jrefrm trsm;pkonf acgif;aqmifpw d f enf;yg;Mu\/ xdaYk Mumifh t*Fvyd \ f aemufvu kd bf 0jzifh ESpw f pf&mausmf aecJ&h jcif; jzpf\/
e,fcsJUvufrS vGwfvyfa&;&&ef toufaygif;rsm;pGm pGefYvTwfí wdkufyGJ 0ifcJhMuonfudkum; csD;usL;&rnfjzpf\/ odkYaomf
vGwv f yfa&;&onfEiS hf Edik if NH ydKuGv J ek ;D yg;jzpfatmif tmPmvkMuonfuu kd m; 0dik ;f 0ef; ½Iwcf s&rnf jzpf\/
bk&ifae&m? or®wae&mudk vufcHjcif;onf EdkifiH wdk; wuf BuD;yGm;&m BuD;yGm;aMumif; tvkyfrsm;udk vkyfzdkY wm0efBuD;
wpfckudk &,lvdkufjcif;om jzpf\/ vlYb0wGif tBuD;qkH; pnf;pdrf csrf;omBuD; wpfckudk &,lvdkufjcif;[k oabmrxm;oifhay/
wm0efonf ]t"du}? rif;pnf;pdrf csrf;omonf ]omrn}om/
xdkuJhodkY rSefuefaom t,ltqr&SdbJ rif;pnf;pdrf cHpm;zdkY onf t"du? wm0efonf omrnae&m a&mufoGm;aomaMumifh
Ak'¨bmom0ifrsm; jzpfygvsuf? jrefrmordkif;wGif zcifudkowfí rif;tjzpfudk &,laom om;rdkufrsm; ay:xGef;cJhjcif; jzpf\/
rif;udkowfí rif;tjzpfudk &,laeMuaom acwfBuD;wGif ay;tyfvmaom bk&if&mxl;udk jiif;y,f&Jaom NrdKUpm;? rif;om;
tcsdKUvnf; ay:xGef;cJhzl;\/}
tmPmxuf EdkifiHudkydkcspfaom oDv0
tif;0bk&if owd;k rif;zsm; e,fpeG ef ,fzsm;wGif ewf&mG pHaom tcg bk&if\ aemifawmfjzpfaom &rnf;oif;NrdKUpm; oDv0udk bk&if
&mxl;vufc&H ef rl;BuD;rwf&m aoemywdwUdk u vma&mufavQmuf xm;Mu\/ xdt k cg oDv0u ]igESihf rif;ae&m roifah wmf? apmfuu J o kd m
rif;ajr§mufav} [k jywfom;pGm rdeMYf um;cJ\ h /
oDv0onf qufqaH ygif;oif;a&; rwwf/ wpfoufv;Hk aerS ok;H cgom NyKH;zl;\/ ppfwu kd uf m; aumif;yg\/ tif;0\ tEÅ&m,f?
&efp,G f rsm;udk rMumcP ydik Ef ikd pf mG wdu
k cf u
kd f ESrd ef if; umuG,af y;zl;\/ odaYk omf bk&ifae&monf wdu k cf ukd af &;wpfcEk iS hf rvkaH vmuf/ pD;yGm;a&;?
vlraI &;? qufqrH sm;yg vdt k yf\/
oltyk cf sKyfonfxuf apmfurJ if; tkycf sKyfonfu wdik ;f jynf ydrk kd wd;k wufEikd o f nfukd oDv0u od\/ xdaYk Mumifh olu, kd w
f ikd f apmfut J m;
rif;tjzpfwif&ef tBuHjyKcJjh cif; jzpf\/ olxifonfh twdik ;f yif rif;BuD;apmf uJonf tif;0jynfBuD; om,m0ajymatmif tkycf sKyfEikd cf \ hJ /
]oDv0um; bk&iftjzpfukd tjrifq h ;Hk pnf;pdrcf srf;om cHpm;aom ae&m[k rowfrw S bf ?J tBuD;qk;H wm0efxrf;aqmifaom ae&m[k
,lqcJ\ h / wpfenf; tm;jzifh rif;tmPmxuf Edik if u H kd ydck spfcjhJ cif;yif jzpf\/ oDv0um; tvkyu f kd trsm;BuD;vkyNf yD; tcGit hf a&;udk tenf;i,f
om,laom acgif;aqmifpw d f &So d yl if jzpf\/
jrefrmbk&if tqufqufom xdkuJhodkYaom acgif;aqmifpdwfrsdK; arG;jrL cJhMurnfqdkvsif urÇmhordkif;onf ajymif;jyef
vefomG ;rnfjzpf\/ t*Fvyd u f jrefrmudk vmrodr;f Edik b f J jrefrmawGuom t*Fvefukd oGm;odr;f Edik rf nf jzpf\/} acgif;aqmifpw d &f odS jzifh
aemufvu
kd b
f 0rS acgif;aqmif jzpfomG ;Muolrsm;udk rSwo
f m;rdorQ azmfjytH/h
yJa&mhOD;qefeD\ acgif;aqmifpdwf
1934 ckESpf ra&mufrD q,fESpfausmf 0ef;usifuyif jzpf\/ 0efxrf;aygif; rsm;pGm&Sdaom &efukefNrdKU XmeBuD;wpfcktwGif;ü
½kwfwpf&uf avjyif;usa&mufvmojzifh 0ef;xrf;rsm;rSm udk,fhtvkyfudk,f qufrvkyf EdkifbJ rsufESmudk vufjzifhtkyfum tajctaeudk
apmifMh unfah e vsuf&\ dS /
avjyif;'PfaMumifh aygufcsdwf csdwrf xm;aom jyLwif;ayguf rsm;onf wdu k ef &H uH kd w'dik ;f 'dik ;f ½ku
d v
f suf&odS vdk zkerf sm;? oJrsm;?
trIu d o f ½ku d rf sm;rSmvnf; wdu k cf ef;BuD;twGi;f odYk vGwv f yfpmG 0ifa&muf vsuf&\ dS /
xdt k csderf mS yif toufEpS q f ,fausmfcef&Y dS atmufwef; pma&; uav; wpfa,mufonf rnforl Q rcdik ;f &bJ jyLwif;aygufrsm;udk
wpfaygufNyD; wpfayguf vdkufvHydwfae\/ jyLwif;aygufrsm; ydwfNyD; aomtcg zkefrsm;? oJrsm;? trIdufo½kdufrsm; r0ifEdkifbJ
&yfwefo Y mG ;av\/
xdktcgusrS armifqefeDu wHjrufpnf;wpfacsmif;udk ,lum zkefrsm;? oJrsm;? trIdufo½kdufrsm; vSJusif; oefY&Sif;ypfvdkuf\/
armifqefeDtm; xdktvkyfrsm;udk vkyf&ef rnfolurQ apckdif;jcif; r&Sdacs/ vlBuD;rsm;udk rsufESmvkyf&efvnf; &nf&G,fcsufr&Sday/
jyLwif;wHcg;rsm; ruGaJ pvdak ompdw?f 0efxrf;rsm; csrf;ompGm tvkyv f yk af pvdak om apwemaMumifh xvkyaf y;jcif; jzpf\/
acgif;aqmifpw d af Mumifh xvkyjf cif;[kvnf; qdEk ikd \ f / ESpu
f ek í f &mxl;rsm; toD;oD;wufay;aomtcg atmufwef; pma&;uav;
armifqefeo D nf xdXk merS jrifrh m;aom &mxl;wpfcu k kd &&So
d mG ;\/ olx Y uf vkyo f uf&ifah om 0efxrf;rsm;udk ausmfwufí xd&k mxl;udk &&Sjd cif;
jzpf\/
xdkXmeBuD;wGif armifqefeDxuf ynmwwfol? vkyfouf&ifhol trsm;tjym; &Sdygvsuf olwdkYtm;vkH;udk ausmfwufNyD; tjrifhqkH;
&mxl;udk &&Sdjcif;rSm acgif;aqmifpdwfaMumifhyif jzpf\/ xdkrSwpfqifh qufvuf BudK;pm;&m ]yJa&mh½kyf&Sif} ukrÜPDydkif ola|;BuD;b0odkY
a&mufc&hJ \/
q&mBuD; yDr;kd eif;udk t,f'w D mcefí Y *sme,fwpfapmifuv kd nf; atmifjrifpmG xkwaf 0 jzefcY sdco hJ nf/ *sme,ftrnfrmS ]vrf;ñTef
*sme,f} [lí jzpf\/ ola|;jzpfaom tcgwGiv f nf; tvSLtwef;udk &ufa&mpGm jyK\/ odaYk omf ]yumoe'ge} ryg/ wu,fvt kd yfaom
ae&mrsm;wGio f m ykaH tmí vSLwwf\/
Oyrmtm;jzifh aqmif;wGi;f a&mufvsif qif;&Jom; &yfuu G rf sm; odYk ud, k w f ikd qf if;í apmiftaumif;pm;rsm;udk um;ESiw hf u kd u f m
tdraf ygufaph vSL'gef;ay;wwfonf/ olb Y 0wd;k wufrw I iG f pmayA[kow k &Srd o
I nf ta&;ygaom taMumif;wpfck jzpfc[ hJ ef &S\d /
tb,fah Mumifq h akd omf pmayESihf ywfoufvQif olrwlatmif vSL'gef;wwfaomaMumifjh zpf\/ pma&;q&mrsm; tzGUJ csKyf½;Hk ae&m
vdtk yfvsuf &Spd Of OD;qefeu D olyikd w f ukd Ef iS hf NcHwpfNcHukd tvum; eD;yg; aps;EIe;f jzifh a&mif;csay;cJ\ h / vGecf ahJ om ESpaf ygif; &Spq f ,fausmfcefu Y yif
xdw k u kd Ef iS hf NcHonf ig;aomif;ausmfcefY wefz;kd &S\ d /
ola|;wpfO;D odYk xdak ps;ESihf a&mif;&ef ajymxm;NyD;vnf; jzpf\/ xdt k csdeu f pma&;q&mrsm;onf tzGUJ csKyf½;Hk twGuf NcH0,f&ef
&HyaHk iG&mS Mu &m ESpaf omif;cefo Y m &&S\ d / OD;qefeu D xdik g;aomif;ausmfcefY wefaom wdu k Ef iS hf NcHukd wpfaomif;&Spaf xmifjzifh a&mif;csay;cJ\ h /
OD;qefeo D nf vli,frsm;tay:wGif tvGeaf pwemxm;\/ olt Y vkyf wdu k \f atmufxyfwiG f pmMunfw h u
kd w f pfwu kd f zGix hf m;\/
tcrJh BudKufovdk iSm;&rf;Munf½h EI ikd \ f / olu, kd wf ikd f pmzwfí wd;k wuf vmjcif; jzpfaomaMumifh vli,frsm;udk pmzwfapcsifí pmMunfw h u kd u f kd
zGiv hf pS af y;jcif; jzpfonf/
OD;qefeD\ apwem
vli,frsm; tay:wGif xm;aom OD;qefeD\ apwemudk jrifom&ef twGuf 1963 ckESpf0ef;usifu xkwfa0cJhaom ]pm0uFyg}
pmtkyrf S aiGOa'gif;\ ud, k af wGUwpfcu k kd ola&;om;onft h wdik ;f xkwjf y vdu
k af yonf/
]]yJa&mhO;D qefe\ D vrf;ñTe*f sme,fwiG f q&myDr;kd eif; t,f'w D m vkyaf omtcg uRefawmfonf rMumcPqdo k vdk a&muf&o dS mG ;\/
trSet f m;jzifh aeYwikd ;f oGm;csifvo S nf/ od&Yk mwGif ykZeG af wmifrS vrf;ñTe*f sme,fwu kd f &S&d m? armfwifvrf;odYk "mwf&xm;jzpfap? bwfpu f m;
jzpfap ok;H jym;ay;rS a&muf&adS v&m toGm;tjyef ydu k q f H ajcmufjym;udk aeYwikd ;f tukerf cHEikd af omaMumifh tukecf EH ikd o f nf aeYro S m oGm;&onf/
aeYwikd ;f oGm;vdo k nf qdjk cif;rSm yJa&mhwukd o f Ykd q&myDr;kd eif; a&muf rSe;f odí yxrqk;H oGm;onft h acgufwiG yf if taygufaumif;
wpfcuk kd rarQmfvifb h J awGU&aomaMumifh jzpf\/ xdt k aygufaumif;um; yJa&mhwu kd f atmufxyfwiG f pmMunfw h ukd f zGix
hf m;jcif;yifwnf;/
xdtk csdeu f yJa&mhurk P Ü o D nf wpfzufwiG f ½ky&f iS Zf mwfum;rsm; xkwv f yk í f wpfzufwiG f wuúpu D m;rsm; ajy;qGo J nf/ yJa&mhwu kd f
atmufxyf aemufyikd ;f wGif qifem;&Guf wHcg;uav; umxm;aom q&myDr;kd eif;\ tvkycf ef;&Sí d a&SUydik ;f wpfjcrf;wGif wuúpv D yk if ef;rS
trdeaYf y; xm;w,f/ yxrawmh 'grsKd;awGUvdu k &f if em;&if;awmh rtkycf sifygbl;/ yg;pyfu ajymvdu k cf sifveG ;f vdYk tlu, kd m; ,m;aewmyJ?
'gayr,fh trdet Yf wdik ;f bmrSrajymygbl;-
]]EdaYk yr,fh jrif&wmu rsm;vmvdYk wpfcck ak wmh vkyaf y;OD;rS awmfawmhrmS yJvYkd tvSL&Si&f UJ apwemudk axmufxm;NyD; pmtkyaf wG
rbke;f MuzdYk pmuav;wpfapmif a&;NyD; axmifxm;vdu k wf ,f? tJ'pD mudk q&mOD; qefev D nf;awGaY &m ,lNyD; qkwyf pfvu kd w f ,f}}
]]cifAsm;udk bmrSrajymeJY qdw k m yg;pyfeYJ rajymwmom r[kwb f ;l ? pmeJv Y nf; rajym&bl;-wJ/h bk;H prf;ygapAsm-wJ?h pmMunfh wdu k Bf uD;
wpfcv k ;Hk awmif rEkid &f if rçoGm;ygap/ 'gavmufeYJ usKyf rGrJ oGm;ygbl;-wJu h }G }
uRefawmfu ]aMomf}. } [komqdEk ikd \ f /
]]bk;H om bk;H ygapOD;awmh? ig tonf;t,m;qk;H uawmh pmtkyu f kd pkw,
f wl [
hJ myJu?G wcsdKUaumifav;awG[m odyu f kd qk;d wmyJ/
pmtkyq f w kd m rpkwaf o;? rNyJao;orQ zwfv&Ykd &if wefz;kd &Sad ewmyJu/G 'Dawmh bk;H oGm;OD;awmh rpkwrf csif; wpfa,mufrzwf? wpfa,mufzwf
OD;r,f/ pkww f muawmh oufouf zsufq;D wJh oabmyJu}G }
]]uRefawmfom OD;av;ae&m pmMunfw h ukd rf LS ; vky&f &if q&m OD;qefeD pum; em;raxmifEikd w f meJY jrefjref tvkyjf yKwfrmS yJ}}
]]at;? rif;ajymwm odyrf qd;k bl;a[h? igvnf; tvkyjf yKwfrmS pd;k awmh bmvkyw f ,fxifovJ? rMunfyh J aevdu k w f mayghu/G tm;vdYk
xdik af e&ifawmif olwb Ykd uf ausmcdik ;f xdik w
f ,f}}
]] EdYk pmMunfw h u kd rf LS ;taeeJY bmawG vky&f ovJ}}
]] bmvkyf&rvJuG? pmMunfhwdkuf ydwf&if olwdkY udk;,dk;um;,m; xm;cJhwJh pmtkyfawG jyefpD&w,f? pmtkyfvdkcsifw,fqdk&if
0,fay;&w,f? 'gyJaygh}}
]]'gjzifh uRefawmfajymwJh pmtkyaf &m 0,fay;rSmvm;}}
]]0,fay;yghr,f armif. ay;yghr,f}} [kqdkum wuúpD '½kdifbm wpfa,mufudk ac:í pmwdkav;wpfapmif a&;NyD; aiGwpfq,fESifh
vTwv f ukd f NyD; em&D0uftwGi;f ]aumvdyaf usmif;om;} ESppf yHk gvmonf/
udk&ifvlxGuf ola|;om;ruf
vGecf ahJ om ESpaf ygif; wpf&mcefu
Y yif jzpf\/ yxr rpd;k &drq
f &m awmfb&k m;BuD;\ wynfo
h mraPwpfyg;onf omoemhabmifü
raysmfydkuf ojzifh q&mawmfBuD;xH cGifhawmif;um vl0wfvJvdkuf\/ q&mawmfBuD; onf udk&ifvlxGuftm; olY'um opfpufola|;BuD;
wpfO;D xH tvkyo f iG ;f ay;vdu
k o
f nf/
opfpufwiG f opfxrf;? opfa&G; paomtvkyMf urf;udo k m vky&f \/ tvkyu f atmufwef;usaomfvnf; ud&k ifvx l u
G u
f av;\
pdw"f mwfu txufwef;us\/ ay;onfv h pmESihf wef½o
Hk m vkyrf nf [laom pdwrf sdK;udk rarG;bJ apwemxm;um ydv k yk \f / opfpuftwGi;f rS
opfrsm;? ypön;f rsm;udvk nf; raysmufysufatmif xde;f odr;f apmifah &Smuf ay;\/
tcsdet f m; [lírxm;bJ opfceJG nf;udk avhvmovdk opfpufref ae*sm\ vkyif ef;vkyyf Hk wGucf sufyrHk sm;udv k nf; ar;jref;rSwof m;
avhusifh xm;\/ ESpftwefMumvmaomtcg udk&ifvlxGufuav;\ ½kd;om;rI? BudK;pm;rI? aus;Zl;odwwfrI? acgif;aqmifpdwf&SdrIwdkUudk
owdxm;rdomG ;aom ola|;BuD;onf orD;ESiahf y;pm;um vkyif ef;tm;vk;H udk vTt J yfay;av\/
tvkyMf urf;orm; ud&k ifvx
l u
G uf av;udk opfpufoal |;BuD; b0odYk ydaYk y;aom t&mum; acgif;aqmifpw d rf wS pfyg; tjcm; rnfonfh
t&m jzpfEikd yf grnfenf;/
pef;yGifhaom armifat;av;
ESpfaygif; wpf&meD;yg;u taMumif;awGcsnf; ajymaeaomaMumifh ,aeY ESpfq,fhwpf&mpk acwftwGif;rSma&m xdkuJhodkY
jzpfEdkifygOD;rvm; [k wcsdKUaom vli,frsm;u apm'u wufvmzG,f&SdaomaMumifh pma&;ol\ wynfhav;wpfa,muftaMumif;udk
wifjyygtH/h olt Y rnfukd ]armifat; av;}[kyif tvG,af c:Mu\/ olonf olwYkd nDtpfukd armifErS rsm;wGif ti,fq;Hk jzpfaomaMumifyh if/
pma&;ol\ qk;H rrIaMumifh armifat;av;onf acgif;aqmifpw d f vnf; &S\d / ½k;d vnf; ½k;d om;\/
pm&dwåudk wefzdk;jzwfolonf atmufwef;pm;b0odkY a&muf&\/ pm&dwåudk wefzdk;rjzwfolonf txuf wef;pm;b0odkY
a&muf & \/ qk w f , k w f ysuf q D ; aeaom ol r sm;onf pm&d w å u d k wef ; zd k ; jzwf c J h o l r sm; jzpf \ /
wd;k wufatmifjrifaeaomolrsm;onf pm&dwu å kd wefz;kd rjzwfco
hJ rl sm;jzpf\/
twå[dw wpfckom&Sdolonf aemufvdkuf jzpfvmNyD; twå[dwç y&[dw ESpfckvkH;&Sdolonf acgif;aqmif jzpfvm&onf/
acgif;aqmifpdwf&SdNyD; atmifjrifaeol rsm;onf tvum;ae&onfudk ysif;í tvkyf vkyfae& onfudk aysmfonf/
aemufvu kd pf w
d f &SNd yD; atmifjrifrI r&olrsm;onf tvkyf vkyaf e&onfukd ysif;í tvum; ae&onfukd aysmfonf/
Mandalay Monestry Computer - Shwepyithar
- 78 -
olonf ukrP
Ü w
D pfcw
k iG f tvky&f \/ ol\tvkyrf mS e,fvn S Nhf yD; ukrP
Ü xD w
k f ypön;f rsm;udk a&mif;&jcif; jzpf\/ ESpt f enf;i,f
Mumaom tcg apwemxm;NyD; tvkyBf udK;pm;rI? ½k;d om;ajzmifrh wfrw I aYkd Mumifh ½k;H csKyfwiG f ola|;\ rsufEmS vTyJ if jzpfvm&\/ ½k;H csKyfwiG v
f nf;
rcdrk uyf apwemxm;NyD; tvkyf vkyaf omaMumifh ukrPÜ yD ikd &f iS f ola|;ronf tjcm;ae&m ajymif;oGm;rSmudyk if pd;k &drv f m\/
ola|;ronf rkq;kd r jzpfonf/ toufav;q,fcefyY if &Sad o; \/ orD;ysdKav; wpfa,mufvnf; &So
d nf/ &if;ES;D cifrifvmaomtcg
armifat;av;udk yGiyhf iG v
hf if;vif;yif xkwaf jymvm\/
armifat;av;udk vufvw G f rcHEikd yf g/ aqG;rsdK;&if;csmvdv k nf; oabmxm;ygonf/ xdaYk Mumifh olu
Y kd jzpfap? odrYk [kwf orD;udk
jzpfap vufxyfNyD; vkyfief;udk OD;aqmifvkyfyg [l\/ pma&;olonf armifat;av; tm; acgif;aqmifpdwf&Sdjcif;ESifh ½kd;om;
ajzmifhrwfa&;wdkYudkom oifay;vdkuf &NyD; tdrfaxmifa&;? tcspfa&; taMumif;rsm;udk oifray;Edkifvdkuf&um; armifat;av;onf
tdraf xmifjyK&rSm aMumufojzifh wjcm;a0;&mrS tvkyw f pfcok Ykd tNyD; ajymif;oGm;ygawmhonf/
xdaYk Mumifh olrY mS vnf; ola|;om;ruf rjzpf&ovd?k pma&;olrmS vnf; ola|;q&m rjzpf&awmhay/ a&SUydik ;f rSm a&;vmcJo h uJo h Ykd
aemuf vdkufpdwf &Sdolrsm;Mum;wGif acgif;aqmifpdwf&SdolrSm usD;rsm; Mum;xJwGif a'gif;onf xif&Sm;pGm uGJjym;ouJhodkY uGJjym;ae&um;
tvkyf&Sifrsm;onf aocsmodMuonfom jzpf\/
xdaYk Mumifh armifat;av;onf aemuftvky&f iS o f al |;\ ta&; ay;rIukd cH&onfom jzpf\/ ,cktcgwGif Edik if jH cm;odYk tvkyf
xGuf vkyaf evsuf&o dS nf/ pm&dwo å nf acgif;aqmifpw
d f enf;wl tjrifo
h Ykd ydaYk qmifay;wwfaom t&mwpfcyk if jzpf\/
bdk;oif;Edkif\ pm&dwåowdå
þae&mü pm&dwEå iS hf ywfoufí av;pm;p&maumif;aom jrefrmESpOf ;D udk azmfjytH/h yxrwpfO;D rSm &efuek ?f vrf; 50 rS pmtkyf
ta[mif; qdik yf ikd &f iS f ]bk;d oif;Edik }f yifjzpf\/ ,cktcsdew
f iG f touf 70 0ef;usif &Sad eayNyD/
wpf&ufwiG f rde;f uav;wpfO;D onf ]jrefrmhp,
G pf u
Hk srf;} twGv
J u
kd f BuD; vma&mif;\/ bk;d oif;Edik u
f aps;onfx;Hk pHtwdik ;f aps;pum;
ajym&\/
]]wlrBuD; b,favmufeYJ a&mif;rSmvJ}}
]]ok;H axmifavmuf &csifygw,f}}
]]wlrBuD;wkdYu tcuftcJ &SdvdkYom vma&mif;wm? pmtkyfwefzdk; taMumif; b,fodrSmvJ? wlrBuD; qdkifxJ0ifvmuwnf;u
'Dpmtkyaf wG a&mif;cJ&h if b,favmufay;r,fqw kd mudk OD;av;&JU vuf0g;rSm abmvfyif eJY a&;xm;NyD;om;yg}}
[k ajymNyD; vuf0g;udk uav;rbuf vSnfhjyvdkuf&m ]okH;aomif;} [k a&;xm;\/ xdka&;xm;onfh twdkif;yif ay;vdkufonf/
bk;d oif;Edik uf m; taemufEikd if rH S ]*sefvw
f v
J rf ef;}qdok rl sm;xuf omvGerf eG jf rwfo[
l k qdEk ikd yf g\/
yGJpm;BuD;\ pm&dwåowdå
,ckazmfjyrnfh taMumif;t&mudk 1964 ckEpS u f xkwaf 0aom aiGOa'gif;\ ]pm0uFyg} wwd,wGrJ S &&So d nf/ wu,fjh zpf&yfrsm;onf
wpfcgw&H pdwful;,Of taMumif;t&mrsm;xuf ydkí qef;us,faewwf\/ *syefacwfu jrefrmjynf\ ykH&dyfuav; wpfckudk ,ckacwf
vli,frsm; tawG;jzifh jrifz;l ap&ef aiGOa'gif;\ a&;om;csuftwdik ;f azmfjyvdu k f ygonf/
ÄÄÄ
]]tjyefc&D;wGif rauG;rS qDrsm;wifí jrefatmifwiG f 0ifa&mif; onf/oajyuke;f rS a,mu©rrsm;&S&d m tazsmufoYkd jyefaomtcg
ajrydik &f iS f OD;av;u qm;a&mif;&aom uRefawmfah iGEiS hf olaY iGuykd g aygif;NyD;vsif avSwpfpif;ESihf MuufoeG af wG wifí vTwv f u
kd o
f nf/
odkY&mwGif avSorm;rsm;onf [oFmwodkY a&mufaomtcg tazsmufxdatmif qufvufrvdkuf0Hhawmh[kqdkum uyfwD;uyfzJh
vkyfaeMujyefonf/ &efukefrS tazsmufodkY vmpOfu "EkjzLwGif avSorm; rsm; uyfzJhvkyfMuykHudk txufwGif azmfjyNyD; jzpf\/
avSorm;rsm;tm; rnforYkd Q awmif;yefí r&ay/
olwYkd &&ef&adS o;aom avScaiGuv kd nf; r,lawmh[q k \kd / taMumif;rSm tazsmufteD;wpf0u kd w
f iG f *syefppfaMumif;udk jzwfí
awmfveS f a&;&Jabmfrsm;\ wdu k yf rJG sm; tjyif;txef jzpfaeonf[al om owif; aMumifyh if jzpfayonf/
*syefvufeufcsí ppfNyD;NyDqakd omfvnf; Ekid cf sdew f iG f tonf; cdu k af tmif rdu
k v
f ;Hk xGm;cJah om *syefEiS ahf wmfveS af &;orm; awmol
awmifom;wd\ Yk jyóemonf awmfawmfEiS hf r&Si;f ao;ay/ avSorm; rsm;onf [oFmw qdyu f rf;&Sd 0g;azmifBuD;ay:odYk uRefawmfh MuufoeG f
tdwrf sm;udk csaeqJrmS yif rd;k &Gmvmojzifh MuufoeG t f wd rf sm; rd;k pduk ek of nf/
MuufoGefrSm rdk;pdkcHEdkifaom ukefr[kwf&m avSorm;rsm;wGif oufñ§maompdwf &SdcJhvsif MuufoGeftdwfrsm;udk acwåyifjzpfap?
Mandalay Monestry Computer - Shwepyithar
- 79 -
avSay:odYk jyefwifzYkd aumif;\/ urf;em;wGif rd;k vkaH vvkH taqmuftOD vk;H 0r&S/d urf;ezl;ay:rS yG½J rkH sm;rSmvnf; azmifEiS hf a0;vSonf/
odkY&mwGif avSorm;rsm;onf MuufoGeftdwfrsm;udk avSxJrS jrefjrefukefoGm;atmif o,fNyD;vsif avSudk okwfajcwif xGufcGm
oGm;Mu\/ uRefawmf bmvky&f rnfenf;/ þwGif uRefawmf\ vlzsif; tbd"r®monf 0if<h um;pGmay:vm\/ e*ku d rS pdwrf csrf;om&onfh
Mum;wGif rd;k &Gmatmufü pd&k aJT eaom MuufoeG t f wd rf sm;udk ikí
YH Munf½h u I m rcsDEikd f rcsEdik jf zpfae&onf/
þ 'kuo © nf MuufoeG t f wd af wGaMumifo h m jzpfay:&jcif; jzpf\/ MuufoeG t f wd rf sm; r&Sv
d sif aemufyikd ;f 'kut © m;vk;H jywfomG ;rnf[k
awG;ac: um MuufoeG t f wd rf sm;udk azmifpyfrS a&xJoYkd wpftw d Nf yD;wpftw d f uefcsawmhonf/ MuufoeG t f wd rf sm;rSmvnf; ri,fvaS y&m
wpftw d cf sif; udk a&xJoYkd ZGEJ iS rhf mefEiS hf wGe;f uefcsvsuf&&dS m þonfukd &nfí txufwiG f uRefawmf ½l;cJo h nf[k qdck jhJ cif;jzpfonf/
ok;H tdwrf Q wGe;f cstNyD;wGif jrpfurf;qDrS vlBuD;wpfa,muf ajy; csvmonfukd awGU&\/ uRefawmfq h o D Ykd vufwpfzufukd ajr§mufí
]a[h oli,f? a[h oli,f} [katmfaeonfuv kd nf; Mum;&\/ vlBuD;tm; ai; Munfah eqJrmS yif teD;odYk a&mufvm\/
]b,fvdk jzpfwmvJ} [kar;ojzifh uRefawmfu tusdK;taMumif; ajymjy&if; uRefawmhf tbd"r®mudkvnf; ta&;xJwGif
a[mvdu k af o;\/ vlBuD;u cyfNyHK;NyHK; em;axmif&if; -
]]tv[ó jzpfr,ft h wlwal wmh usKyfukd ay;cJyh gvm; armif&,f? ukov kd vf nf;&? armifvnf; oufomygao;w,f}} [kqo kd jzifh
wpfcsuf uav;rS rwGeb Yf J ]][kwu f hJ ,lygawmh}} [kajym&if; csmceJ urf;qDoYkd vSnv hf m\/ vlBuD;u ]] aeygOD; oli,f&UJ ? armif&ifh vdypf muav;
OD;udk ay;cJyh gOD;? vlqwkd m rdwzf UJG aumif;ygw,f}} [k qdjk yefojzifh tdrv f yd pf mudk olUrSwpf pk mtkyx f wJ iG f a&;ay;cJ&h onf/
xl;jcm;aom oli,fcsif;av;a,muf
qdyu f rf; yG½J w
Hk ef;wGif xdn
k aeüyif tazsmufbufoYkd pkerf nfh oli,fcsif;wpfa,mufukd awGUonf/ oli,fcsif;u olavSEiS hf vdu k cf zhJ Ykd
twif;ac:ae&m? rvdkufcsifvSaomfvnf; tcuftcJ jzpfaeí vkdufcJh&onf/ rvdkufcsifonfh taMumif;rSm xdkoli,fcsif;rSm
þe,fwpf0u kd w f iG f "m;jy acgif;aqmifjzpf\/
olaY vSonf tcsderf a&G; jyóemay:vmEdik o f nf/ oGm;vm vIy&f mS ;rIrsm;onf aumif;aom oGm;vmjcif;? ½k;d om;aom oGm;vmjcif;
rsm; [kwcf sifrS [kwrf nf/ odaYk omf xdo k il ,fcsif;onf uRefawmht f m; av;av;pm;pm; cifrifol jzpf\/
b0c&D;wpfavQmufudk jyefMunfhvdkufaomtcg &oajrmufaom 0w¬Kuav;rsm; wpfyk'fpD a&;oDxm;ouJhodkY tuGufqef;?
tjzpfqef; uav;rsm;pGmudk awGUjrif&onf/ i,fpOfu aecJ&h aom bke;f awmfBuD; ausmif;wGif ausmif;om; wpf&mcef&Y o dS nfwiG f xl;jcm;aom
oli,fcsif; ausmif;om;av;a,mufukd rMumcP owd&wwfonf/
pHxeG ;f onf OD;aESmuf tvGeaf umif;ol jzpf\/ pmusufí tvGef &vG,o f l jzpfonf/ trSet f m;jzifh usuf&onfr[kwf zwf½EHk iS hf
tvG,&f ol jzpfonf/ oN*ØK[f ud;k ydik ;f vk;H udk ckEpS &f ufjzifh a*smif;a*smif; ajy;oljzpf\/ tu,fí rdbcsrf;omojzifh acwfynm oifMum;&vQif
ygarmu©avmuf awmh wef;aernf/ odrYk [kwf &[ef;jzpfcv hJ Qif yd#uwfo;Hk ykH tm*kaH qmif 'kw, d OD;0dpw d o
å m& jzpfEikd zf Ykd &Sod nf/
odkY&mwGif OD;aESmuf tb,frQ aumif;apumrl tjcm;taxmuf tul r&Sdojzifh v,form;? acsmif;orm; b0rSyif
rwuf&awmhacs/ aemufwpfa,mufrmS ½SLem½Iu d u f ek ;f yef;emjrpfajcmuform; armifoef; jzpf\/ i,fpOfuyif acsmif;uav;wpf[w G [f wG Ef iS hf
a&m*gtjrpf rjywf&cdS &hJ m rnfou l rQ oufq;kd &Snv f rd rhf nf[k rxifcahJ y/
i,foli,fcsif;csif; qkHrdvQif armifoef;taMumif;udk ar;MuNrJ jzpf\/ odkY&mwGif tjcm; av;vkH;av;buform;awGom
wpfa,mufNyD; wpfa,mufaoukeo f nf/ armifoef;um; csdeeYJ yYJ if oufq;kd &Snv f Quf &So d nf/ usefEpS af ,muf trnfuu kd m; xkwaf zmfa&;í
rjzpfay/ wpfa,muf rSm olc;kd jzpfí? wpfa,mufrmS txufazmfjyyg "m;jyacgif;aqmif jzpfonf/
olc;kd oli,fcsif;onf ausmif;om;b0uyif ajymifajrmufpmG cd;k vmcJo h l jzpf\/ q&mESihf rdbwdu Yk rnfrQyif xde;f uGyaf pumrl
olt
Y rltusifo h nf avQmhíroGm;acs/ *syefacwfwiG u f m; &efuek o f Ykd a&mufvmí &efuek w f iG f cd;k onf/ uRefawmfonf *syefacwfO;D wGif
odrBf uD;aps;ü aps;onf vkycf zhJ ;l &m olçcd;k ay;aom ypön;f tcsdKUudk olc;kd vufct H jzpf a&mif;csay;cJ&h zl;onf/
olrY mS olc;kd arSmf &So
d nf[k ajymMuonf/ [kwaf vrnfvm; rod/ wpfoufv;Hk cd;k aomfvnf; rouFm cH&½krH t S y ykvyd t f zrf;wpfcgrQ
rcHpzl;[k olajymí od&onf/
1956 wGif uRefawmf ]zqyv pmapmif}t,f'w D mvkyí f pmapmif ½ku d af om ]jynfaxmifp}k owif;pmwdu k w f iG f xdik &f aomtcg
jynfaxmifpk ykHESdyfwdkufwGif tyfxnf ur®|mef;usrf;pmtkyf ½kdufESdyfaeonfudk awGU& onf/ usrf;jyKaom ur®|mef;q&mawmf\
taMumif;udv k nf; jynfaxmifpk zdrk ifBuD; OD;ode;f u av;av;pm;pm; ajymaeonfukd awGU&\/
wpfaeYcif;wGif xdu k r®|mef;ud, k af wmf ud, k w f ikd f jynfaxmifpo k Ykd <uvm&m uRefawmfrh mS tHt h m;oif&h \/ olc;kd oli,fcsif;wnf;/
uRefawmfu tHt h m;oifah omfvnf; olt Y rl,mrSm uRefawmfu h kd awGUí xl;jcm;ykyH if rjy/ &ifu h sufaom £a`E´EiS o hf m EIwqf ufpum; ajymonf/
tNyD;owfwiG f ]igh b0udk ajymif;jyef vSeyf pfvu kd Nf yD oli,fcsif;} [kajymonf/ olU£a`E´ukd tuJcwfí uRefawmf ,kMH unf\/ tif;pdeb f ufwiG f
oltY oduk ?f oltY tkH ESihf ur®|mef;q&mawmf jzpfaeonf/ 1959 wGif oli,fcsif; ur®|mef;q&m awmf ysHveG af wmfr&l mS onf/
azmfjyyg "m;jyoli,fcsif;rSm emrnfBuD;jzpfonf/ aemiftcgwGif EdkifiHausmfyif jzpfvmonf/ bPf"m;jywdkufrIxd
yg0ifvmaomaMumifh jzpfonf/ "m;jyqdí k yef;csDq&mrsm; o½kyaf zmfouJo h Ykd rkwq
f w
d f oJoEJ iS hf
rJrwJ w
k wf wk f r[kwaf y/ tom;jzLjzL vl[efyg;yg;ESihf Zmwfrif;om; uav;vdk vlacsmjzpfonf/ pum;enf;í rsufEmS uav; wNyHK;NyHK;ESihf
aewwfol jzpfonf/ uRefawmfwu Ydk þrQ ykyH ef;oP²eu
f kd xkwjf yjcif; jzifh &Jbufurl rnfoq l o kd nfukd odMuayrnf/ taMumif;aomfum;
oli,fcsif;onf "m;jyyDyD wpfoufv;Hk vdv k kd rMumcP axmifeef;pH jzpf&m&Smonf/
"m;jyESifh c&D;oGm;jcif;
[oFmwrS ae0ifNzdK;zs avSxu G o
f nf/ xdt k csderf mS ppfNyD;p pyfu;l rwfu;l tcsdejf zpfí &JbufrS zdzpd ;D pD; rtkycf sKyfEikd af o;ay/
vuf e uf w d k ? vuf e uf & S n f a wG r S m vnf ; aygrsm;vS \ / jrpf ½ k d ; avS v rf ; wpf a vQmuf uk e f ; ay: um;vrf ; wpf a vQmuf w d k Y w G i f
"m;jywNcdr;f Ncdr;f wdu k af om owif; rsm;rSm xaeonf/ oli,fcsif; avSxu G af om tcsdeo f nf avSaumif;? vlaumif;wdYk xGu0f hH oGm;0Hah om
tcsderf [kwaf y/
xifonht f wdik ;f yif avSxw J iG f aoewfEpS v f ufukd awGU&NyD; avSrmS ayghaygh yg;yg; abmufwl ti,fpm;jzpfí oli,fcsif;tjyif
avSorm; ok;H a,mufygonf/ olwo Ykd nfvnf; avSorm;wpfyikd ;f "m;jy½kid ;f rsm; jzpfMuayonfukd uRefawmf twwfoo d nf/ aoewfrsm;udk
awGUvQif uRefawmf vdu k vf mrdonfrmS rSm;NyD[ak wG;rd\/ odvsufEiS yhf if 0dygufMur®m riifygESihf [kom qkawmif;&awmhonf/
avSukd ravSmrf cwfbJ a&pD;twdik ;f arQmívmonf/ [oFmw atmufqeJG m;wGif wufí pm;MuaomufMuonf/ xdak e&mwGiyf if
ntdyf onf/ awmfygao;\/ xdn k bmrQ tvkyrf jzpfay/ nydik ;f tvkyrf jzpf vQif aeYyikd ;f tvkyjf zpfzrYkd mS rvG,u f vl aS y/ aemufaeYqv kd Qif
uRefawmht f rd f odYk jyefa&mufrnf/ od&Yk mwGif aemufaeY eHeufwiG f rarQmfvifah om tvkyw f pfck jzpfay:vmaomaMumifh acgif;eyef; BuD;cJ&h
ao;onf/
aemufaeY eHeuftapmBuD; avSxGuf\/ eHeufapmapm qdkawmh qD;ESif; jrLrIefrsm;tMum;wGif Zuf&J vuf&J xGufcsif
xGuv f mwwfaom om;aumif avSrsm;ESihf awGUEdik o f nf r[kwaf vm/ awGUawmh awGUyg\/ awGUyku H wpfrsdK;wnf;/
avSxGufí wpfem&DcefYtMum vla&mif ruGJwuGJ tcsdefwGif urf;yg; NcHKpyfab;rS ]a[h? [dkavS&yfvdkuf/ &yfqdk r&yfbl;vm;/
ypfvu kd f &rvm;/ 'Dukd wufc}hJ [laomtoHukd Mum;&onf/ vSr;f í Munfah omtcg ESi;f rIerf sm;tMum;wGif vlav;a,mufukd awGU&onf/
ESpaf ,mufu aoewf ud, k pf D udik x f m;onf/ uRefawmfum; cufaumif; cuf&csnf[ h k xdwrf d onf/ oli,fcsif;u NyHK;NyD;vQif avSukd urf;odYk
uyf&ef trdeaYf y;onf/ yJrh v S ul avSO;D udk urf;bufoYkd vSnahf y;vdu k of nf/ avSaygif;wGi;f aoewf ESpv f ufonf "edaygufrsm;tMum;rS
uke;f "m;jyrsm;qDoYkd csdex f m;\/ uRefawmfum; qeftw d Ef iS hf aowåmtuG,u f kd ae&m,lxm;onf/
avSonf urf;yg;odYk qdu k rf ad omtcg aoewfrudik af om "m;jy ESpaf ,mufu qif;vmí avSO;D udk qGo J nf/ olwYkd rsufEmS rsm;udk
xk;H ? td;k rJrsm;jzifh ½kyzf sufxm;onf/ yg;pyfrS qJvu kd ?f Budr;f armif;vdu k f onfrmS vnf; rd;k rTeaf e\/ avSqu kd rf í
d oli,fcsif;"m;jyu avSaygif;
t0tjyifodkY xGufvdkufaomtcg ukef;"m;jyrsm;onf tHhtm;oifhí oGm;Muum ][m? q&mygvm;} [kqdk&if; Muufao aoaeMu\/
oli,fcsif;u avSaygif; twGi;f rS aoewfuikd rf sm;odYk vSr;f í ]]rypfMueJU a[}}h[k ajym&if; uke;f ay:odYk ckeq f if;onf/
tajymif;tvJrmS jrefv\ S / tckyif vlowfawmhtq hH qJ J ol&aJ umif;BuD;rsm;onf oli,fcsif;ajcaxmufukd udik v f rk wwf xdik í f
&Scd ;kd Muonf/ trsdK;rdsK;awmif;yefonf/ ] rSm;ygonf} [kajymonf/ olwYkd aoewfEpS v f ufv;Hk rSm ]tppfr[kwf twkBuD;awG} [kajymygonf/
oli,fcsif;url ol[eftwkid ;f cyfNyHK;NyHK;yif/ ]]aemufvl Munfv h yk Mf uAsm} [kwpfceG ;f rQom ajym&if; avSay:odYk jyefwufNyD; xGuv f mcJo h nf/
vrf;wGif avSay:rS wynfw h pfa,mufu ]]wJwv J akd wmhw,f q&m? qJveG ;f tm;BuD; awmh tjrifuwfuwfeYJ uRefawmf tkyx f nfv h u
kd af wmh
rvd}Yk } [kajym&m oli,fcsif;u ]]rif;wdu Yk vnf; ig b,fEpS cf g ajym&rvJu?G b,fawmhrS vufr,OfygeJY qdw k m}} [kajym&if; uRefawmfb h ufoYkd
vSnfhí ]][kwfw,f oli,fcsif;&? ukd,fhrSm vufeuf&Sdwdkif; xpfceJqdk vuf,Ofwm[m aumif;wm r[kwfbl;? "m;jywdkufw,fqdkwmu
wpfrsdK;? vlowfw,f qdkwmu wpfrsdK;uG}} [kajymonf/ uRefawmfum; þonfvnf; "m;jytbd"r®mwpf&yf[k rSwfcsufcsrdonf/
apmapmutwkid ;f rl uRJEpS af umif pyfMum; ajrpmyifjzpfued ;f BuHK&awmhrnfvm;[k pd;k &drcf rhJ o d nf/ tckrS pdwaf t;&onf/
wpfoufwmwGif þuJo h Ykd oufpeG q Yf zH sm;udpö ESpBf udr?f ok;H Budrf BuHK&zl;\/ tjcm;taMumif;rsm;udv k nf; tvsOf;oifo h nf tcgrS
wifjyawmhrnf/
xdak eY aevnfyikd ;f wGif tdro f Ykd jyefa&mufonf/ qm;avSEiS hf xGuo f mG ;csderf pS í tjzpftysufrsm;udk a,mu©rrsm;tm; NyD;pvG,f
ajymjyvdkufonf/ orD;twGuf pdwfrNidrfolrSef;odí wpfpkHw&mrQ rajymMuay/ okH;&ufcefYtMumwGifrl [oFmwrS jyefvmaom olBuD;
wpfa,mufu t*Fvyd af iG ajcmuf&mausmfausmfEiS hf pm&if;pm&Guf wpf&u G uf kd vlBuHKyg;vdu k o
f jzifh ,lvmonfqNkd yD; ay;onf/ uRefawmfrh mS
ud,
k t
hf m;ud,k u
f ;kd pD;yGm;wk;d ? aumif;usdK;tqifq
h ifh
Ak'b
¨ mom jrefrmtrsm;pk rBuD;yGm;jcif;\ q,fw h pfcak jrmuf taMumif;onf ud, k t
hf m;ud,
k u
f ;kd vdpk w
d f enf;yg;jcif;yif jzpf\/
'óeygaom umwGe;f uav;wpfuu G u
f kd zwfz;l \/ aumifav; wpfa,mufonf olBudKufaom aumifrav;wpfa,muf olu Y kd pdw0f ifpm;
vmap&eftwGuf olonf ola|;om; jzpfaMumif;? olt Y azonf rnfa&GU rnfrQ csrf;omaMumif; ajymjyae\/
aumifav;pum; qkH;aomtcg aumifrav;u ]]'gqdk&if armifh&JU 'uf'DudkyJ vufxyfawmhr,f}}[k ajymaeykHuav; jzpf\/
rdef;uav; trsm;pk aiGrufonfudk oa&mfvdkjcif; jzpfaomfvnf; rdbcsrf;omrIonf om;orD; csrf;omrIr[kwf[laom tcsufudkvnf;
jyovsuf &So
d nf/
rdbudk tm;ud;k vGe;f aom om;orD;rsm; rxifrw S af om avmu"H ESihf BuHKBudKu&aomtcg b0ysufonftxd 'kua© &mufwwf
Muonf/ ykodrfNrdKUodkY w&m;a[m<upOfu wnf;cdk&mausmif;wpfausmif;wGif vif;,kefBuD;ESpfaumif avSmiftdrfxJwGif arG;xm;onfudk
awGU&onf/
<uufudkaMumufaom vif;,kefESpfaumif
vif;,keEf pS af umifonf i,fi,fav;uwnf;u vlawGukd tm;ud;k NyD; avSmiftrd w f iG ;f ü BuD;jyif;vmcJ&h jcif; jzpfonf/ ud,
k t
hf m;ud,
k f
ud;k NyD; om;aumifrsm;udk &SmazGpm;aomufwwfaom tavhtxrsm; r&SMd uawmh/ olw\ Ykd tpmjzpfaom Muufav;rsm;? <uufuav;rsm;udk
t&Sifvdkuf avSmiftdrfwGif;odkY xnfhay;vdkufvsif aMumifí Munfhaewwf Muonf/ zrf;&aumif;rSef;vnf; rod? pm;&aumif;rSef;vnf;
rod/ ckwx f pfauR;rSom pm;wwfawmhonf/
vljzpfap wd&pämefjzpfap? olwpfyg;udk tm;udk;vGef;vQif pGrf;&nf owådwdk;wufrI r&Sdawmhonfhtjyif t&if&SdNyD;om;
pGrf;&nfowdå rsm;yif avsmhyg;ukefcef;wwfonfrSm obm0 yifjzpf\/ avmif;&dyf rdaom tyifi,fonf BuD;rm; xGm;usKdif;
jcif; r&SdawmhouJhodkY q&m\t&dyf? rdb\t&dyf vTrf;rdk; cH&vGef;tm;BuD;aom wynfhom;orD;rsm;onf BuD;yGm;wdk; wufrI
r&Sdawmhacs/
xdaYk Mumifh q&mrdbrsm;uvnf; wynfEh iS hf om;orD;rsm;udk ud, k hf tm;ud,k f ud;k vdak om pdw"f mwfrsm; ay:aygufvmatmif olwEYkd iS hf
wef&m wm0efrsm; tvkyrf sm;udk vGwv f yfpmG vkyEf ikd &f ef tcgtm;avsmfpmG cGaJ 0ay; oifo h nf/ aEG&moD ausmif;ydw&f ufrsm;wGif rdr0d goemyg&m
toufarG;0rf; ausmif;ynm wpfcck u k kd oifxm;oifo h nf/
txl;tm;jzifh &mxl;BuD;BuD; &xm;aom om;orD;rsm;? uawmf rsm;onf b0 ydak rhwwfonf/ ]rif;ca,mufsm;? urf;em;opfyif}
qdo k nfh twdik ;f ,aeY tBuD;qk;H t&m&SBd uD;onf aemufaeY tedrq hf ;Hk omrefvw l pf a,muftjzpfoYkd cPcsif; a&mufomG ;Edik o f nfukd owdjyKNyD;
xGuv f mrnfh avmbç a'goç arm[ç rmersm; rxGuaf tmif *½kpu kd o
f ifo
h nf/
tavmif;o,faom bk&ifcHuawmf
tdE, d´ Edik if \H aemufq;Hk bk&ifcH avmharmifb h ufwef\ZeD; tuf 'Gief marmifb h ufwefonf bk&ifcu H awmfjzpfaomfvnf; rmeudk
y,fowfEikd f ol[k qdo k if\h / tdE, d´ Edik if H vGwv
f yfa&; &cgeD;tcsdeu f rlqvif? [dEL´ ta&;tcif;aMumifh vltawmfrsm;rsm; aoMu&onf/
wpfcgwGif bk&ifcH uawmfonf udpöwpfckjzifh tjyifxGuf&if; vrf;ab;wGif ykyfyG aoqkH;ae aom tavmif;wpfckudk awGU&ojzifh
um;&yfcikd ;f um qif;Munfo h nf/
xdt k csderf mS yif vlemwif,mOfwpfp;D udk jrifojzifh vSr;f ac:um tavmif;udk aq;½ko H Ykd ydcYk ikd ;f onf/ ,mOfarmif;u wifray;Ekid [
f k
twif; jiif;onf/ taMumif;udk ar;Munfhaomtcg olu ZmwfjrifhNyD; aoqkH;olu ZmwfedrfhaomaMumifh [l\/ rmeBuD;aom
pdw"f mwferd uhf saom bk&ifcH uawmf wpfa,mufomqdv k sif xd'k ½kid b
f mudk atmf[pf aigufirf;NyD; zrf;csKyfcikd ;f rnf xifonf/
avmharmifb h ufwefuawmfonf rnfoYkd jyKvkyo f nfxifyg oenf;/ tavmif;udk ud, k w f ikd f rçNyD; vlemwif,mOfay: wifay;vdu k f
ygownf;/ pmtkyaf &SUydik ;f wGif a&;cJo h nft h wdik ;f ½kyo
f nf pdw\ f aemufvu dk jf zpf&m pdw"f mwferd u hf svQif ½ky"f mwfvnf;edru hf s\/ vlemwif
,mOfarmif;onf pdw"f mwferd u hf saomaMumifh aoonft h xd vlemwif ,mOfuo kd m armif;oGm;&\/
pdw"f mwfjrifv h Qif ½ky"f mwfvnf; vdu k jf rif\h / bk&ifcu H awmf onf pdw"f mwfjrifah omaMumifh bk&ifcu H awmfb0odYk a&muf&jcif;
jzpf\/ olwdkY ZeD;armifESHESpfa,muf EdkifiHa&;rS tem;,lonftxd jrefrmESifh tdEd´, jynfoltrsm;pk\ cspfcifav;pm;rIudk &onfrSm
&mxl;aMumifh r[kwf/ olwdkY\ jrifhjrwf,Ofaus;aom pdwf"mwfaMumifhjzpfaMumif; xif&Sm;\/ pm&dwåowdåpmtkyfwGif azmfjycJhzl;aom
q&maZmf*sD\ 'óe uAsmuav;udk xyfqifh azmfjyvdu k cf sifygao;\/
tumESifhtESpf
aqG*P k rf sdK;*kP?f &mxl;*kPu
f m;
vlb Y aHk vmu? tumrQwnf;/
olujiLpl? rMunfjzLí
cGm,lv&Ykd ? uGmíus/
½k;d *kPaf jzmif*h P k ?f ,Ofaus*kPuf m;
vlbkHavmu? ESpfçom&wnfh
olujiLpl? rMunfjzLvnf;
cGm,lr&? uGmrus/ /
ÄÄÄ
u½kPmoufzG,f a[mifaumiftaysmfr,f
urÇmt h qifeh ;D yg; csrf;omoGm;aom jrefrmEdik if o
H m; wpfa,muf &Scd zhJ ;l \/ oltrnfukd ]atmfbeG af [m} [kac:\/ usm;brf;y½kyq f D
a&mif;cs jcif;jzifh csrf;omvmjcif; jzpfonf/
zsm;em acsmif;qdk;? anmif;nmudkufcJ a&m*grsm;twGuf aomuf? vdrf;? ½SL? okH;rsdK;vkH; tokH;jyKEdkifaom qif;&Jom;trsm;pk
tokH;jyKaom aq;wpfrsdK;jzpf\/ qif;&Jom;rsm; aq;zdk;oufompGmjzifh usef;rmapvdk aom arwåmçapwemjzifh usm;brf;y½kyfqDudk
wDxiG cf jhJ cif; jzpf\/ xdak rwåmç apwemu atmfbeG af [mudk urÇmt h qifh a&mufvek ;D yg; ola|;BuD;tjzpf odYk ydaYk qmifay;cJjh cif; jzpf\/
usm;brf;y½kyfqDudk jrefrmjynfomru wpfjcm;EdkifiHrsm;uyg 0,f ,ltokH;jyKvmojzifh aps;uGufus,fvm\/ xdkYaMumifh
puFmylEdkifiHtxd jzefYcsda&;Xmersm;udk wdk;csJUcJh&onf/ wpf&ufwGif atmfbGefa[monf a[mifaumifodkY tyef;ajzc&D;xGufcJh\/ ol\
ud, k pf m;vS,u f olt Y wGuf acsmarmvSyEke,faom rde;f uav;wpfa,mufukd ac:vmay;\/
taysmfr,fav;rSm vSyEke,faomfvnf; &Tif&Tifvef;vef; r&SdbJ n§dK;i,farmyef;onfh trlt&mrsm;udk awGU&ojzifh
atmf b G e f a [mu u½k P mouf p G m ar;jref ; Munf h a omtcg ,ck v d k od & \/ol r onf a[mif a umif o l wpf a ,muf r [k w f
qdAk ,D ufoal X;wpfa,muf jzpfonf/
olYzcifonf &mxl; tvGefjrifhrm;aom t&m&SdBuD;wpfa,muf jzpfonf/ wpfcsdefwGif tmPmtodrf;cH&ojzifh olwdkYrdom;pk
okH;a,muf onf toufab;aMumifh vufvGwfxGufajy;vmMu&\/ ajy;&if; vTm;&if; zcifonf wdAufEdkifiHrSmyif aousef&pfcJhonf/
qufajy;&if; a[mifaumif rSm aomifwifae&m avmu"Hudk cHEdkif&nfr&Sdaom rdcifrSm pdwfqif;&JNyD; uG,fvGefcJhojzifh olrrSm
avmutv,fwGif wpfa,mufwnf; usef&pfcJh \/ zcifudk rSDcdkvGef;tm;BuD;cJhaomaMumifh rdcifESifh olrrSm udk,fhajcaxmuf ay:udk,f
&yfwnfEikd pf rG ;f r&SMd u/
xdkYaMumifh rdcifrSm a&SUqufavQmuf&rnfh b0c&D;udk awG;Munfh NyD; pdwfqif;&Jum ao&ovdk? olrvnf; 0rf;a&;twGuf
wjcm;rnfonfh tvkyfrS rvkyfwwfojzifh jynhfwefqmrb0odkY a&mufcJh&jcif; jzpfonf/ ,cktvkyfrSmvnf; em;vnf uRrf;usifrI
r&Sad o;aomaMumifh pm;0wfae a&;tqifajyao;ay/
,aeY naepmyif rpm;&ao;aomaMumifh ndK§ ;EGr;f ae&jcif; jzpfaMumif; taysmfrav;u rsuf&nft0dik ;f om;ESihf &Si;f jy&Smonf/
xdt
k cg jrefrmEdik if o H m;yDyD oem;wwfaom atmfbeG af [mu aumfzED iS rhf ek rYf sm;udk csa<u;&m qmaeaomrde;f uav;onf atmfbeG af [mudyk if
r&SuEf ikd b f J rkerYf sm;udk yvkwyf avmif; pm;&Sm\/
pm;aomufNyD;aomtcg atmfbeG af [monf a':vmESpaf xmif ay;NyD; olt Y rd o
f Ykd csufcsif; jyefyaYkd y;cJo
h nf/ atmfbeG af [mtwGuf
taysmfn r[kwaf wmhb?J u½kPmn jzpfomG ;awmh\/
rnfoyYkd ifqakd p pl*sD tm;rysufyg/ &nfreS ;f csuf wpfct k wGuf oEé|d mefcsNyD; ausmif;pmudk BudK;pm;oifonf/ pl*sD ausmif;NyD;awmh
tazu olYukrÜPDwGif uGefysLwm pma&;rtvkyf ay;onf/ i,fpOfuwnf;u xufatmuf zGJUpnf;ykHawGudk pdwfysufpdwfemaeaom
pl*sDtaeESihf b,fvrkd S vufrcHEikd yf g/
tazwdYk ukrP Ü D xufatmufzUJG pnf;ykw H iG f pma&;rtwGuf trdeYf emcH½rHk w S pfyg; bmwpfcrk Q vkyyf ikd cf iG hf r&So
d nfukd aumif;aumif;
odNyD; jzpfygonf/ onfvEkd iS hf tazhqE´ukd vGeq f efNyD; olrud, k yf ikd f ukrP
Ü w D pfck wnfaxmifco hJ nf/
ukrP Ü D trnfrmS Vinualtek ½H;k ok;H aqmhz0f v J af wG xkwv f yk f a&mif;csaom tdik w f u
D rk PÜ jD zpfonf/ jzpfcsifawmh xdt k csderf mS
tdik w
f aD wmf vSeaf &;BuD; awmifu;kd &D;,m;odYk t&Sed t f [keEf iS hf a&mufvmcsdejf zpf&m pl*sD twGuf csdecf goifh jzpfomG ;awmh\/
,cktcg pl*sD\ Vinualtek rSm t&if;wefz;kd a':vm oef;av;&mjzifh vnfywfaeaom xdww f ef; ukrP Ü BD uD; jzpfaeavNyD/
olwdkY ukrÜPDwGif tpOftvm xufatmufzGJUpnf;ykHawG r&Sd/ 0efxrf;tm;vkH;rSm olr\ rdwfaqGawG jzpfonf/ tm;vkH; vli,fawGcsnf;
jzpfonf/ trsdK;orD;awGu trsm;pk jzpfonf/
]]uRefrwdq Yk rD mS tvkyw f m0ef cGaJ 0rIu vGv J Ykd &mxl;qdw k mr&Syd g bl;/ tm;vk;H oli,fcsif;awGcsnf;yg}}
ajymawmh-a&S;½k;d orm;BuD; olzY cifu tHMh oaeonf/
]]orD;wdYk b,fvkd tvkyf vkyMf uvJ}}
]]onfvykd J n§Ed idI ;f vkyw
f maygh? 'Denf;u ydt k vkyjf zpfw,fav/ tdik 'f , D m opfawGvnf; ydx k uG v f mw,f}}
pl*sDUpum;awGukd csmbdik ;f acwf bpöeufpf wpfO;D jzpfaom tazhtaeESihf em;vnfcsifrS em;vnfEikd yf gvdrrhf nf/ vli,f ]tefx&m
y&maESm} wpfO;D jzpfaom tpfuu kd awmh aumif;aumif; em;vnfonf/ oln Y rD udk tm;ay;onf/
]]tdak u? nDrav; qufvyk }f }
ÄÄÄ
txufwiG f azmfjycJo h nfwrYkd mS tm&Sa'o ]tefx&my&maESm} (pGeOYf ;D wDxiG )f vli,frsdK;qufopfrsm;xJrmS trsdK;orD;vkyif ef;&Sif
ESpOf ;D \ wpfyikd ;f wpfp ½kyyf v
Hk mT jzpfygonf/ ,aeY tm&Sbpöeufpf vkyif ef;udk OD;aqmifaeolrsm;\ ok;H ykwH pfyaHk usmfrmS olwv
Ydk kd vli,ftrsdK;orD;
]tefx&m y&maESm}rsm; [k od&ygonf/
þykt H wdik ;f qdv
k Qif tm&S\ aumif;uifwpf0ufrmS rMumrwif tcsdet f wGi;f tjynht
f 0 vif;vufvmawmhrnf[k rSe;f q&ygonf/
(pm½Iotl m;vk;H arwåmjzifh BuD;yGm;wd;k wuf csrf;omMuygap/)
arwåm&Sif (a&Tjynfom)
5ç 4ç 2007 wGif pwifa&;om;í
12ç 7ç 2007? n 9;10 rdepfwiG f
&efuek w f ikd ;f ? arSmb
f ND rdKUe,f? zefcg;uke;f aus;&Gm
]ok'0¨ yd óem } awm&ausmif;ü a&;om;NyD;pD;onf/