Granična stopa supstitucije (MRS)
Granična stopa sustitucije je stopa po
kojoj će osoba odustati od dobara y
(dobro izmjerenih na y-osi) kako bi
dobila dodatnu jedinicu dobrog x
(dobro izmjereno na x-osi) dok je
preostalo indiferentno (ostaje na istoj
krivoj indiferentnosti). Veličina nagiba
krive indiferentnosti mjeri graničnu
stopu supstitucije.
■ Ako je kriva indiferentnosti strma,
granična stopa supstitucije je visoka.
Osoba je voljna da se odrekne velike
količine dobrog y kako bi dobila
dodatnu jedinicu dobrog x, a da ostane
pritom indiferentna.
■ Ako je kriva indiferentnosti ravna,
granična stopa supstitucije je niska.
Osoba je voljna da se odrekne male
količine dobrog y kako bi dobila
dodatnu jedinicu dobrog x dok ostaje
indiferentna.
Slika 9.4 pokazuje kako izračunati
graničnu stopu supstitucije. U tački C
na krivoj indiferentnosti I1, Lisa
kupuje 6 limenki sode i pogleda 2
filma. Njena marginalna stopa
supstitucije je magnituda nagiba
krive indiferentnosti u tački C. Da bi
se izmjerila ta magnituda, postavite
pravu liniju na suprot, ili tangentu na,
krivu indiferentnosti u tački C. Uzduž
linije, kako količina sode smanjuje se
za 10, broj filmova se povećava za 5-
ili 2 po filmu. U tački C, Lisa je
spremna da se odrekne soda za
filmove po stopi od 2 po filmu -
marginalna stopa zamjene 2.
Magnituda krive indiferentnosti naziva se
granična stopa supstitucije (MRS). Crvena
linija u tački C nam govori da je Lisa spremna
da odustane od 10 slučajeva sode da bi vidjela
5 filmova. Njena marginalna stopa supstitucije
u tački C je 10 podieljena sa 5, što je jednako 2.
Crvena linija u tački G nam govori da je Lisa
spremna da odustane od 4.5 slučajeva sode da
vidi 9 filmova. Njena marginalna stopa
supstitucije u tački G je 4.5 podijeljeno sa 9, što
je jednako 1/2.
U tački G na krivoj indiferentnosti I1,
Lisa kupuje 1.5 limenki sode i
pogleda 6 filmova. Njena marginalna
stopa supstitucije mjeri se nagibom
krive indiferentnosti u tački G. Taj
nagib je isti kao nagib tangente na
krivu indiferentnosti u tački G. Sada,
kako se količina sode smanjuje za 4,5
broj filmova se povećava za 9 - ili 1/2
za film. U tački G, Lisa je spremna da
se odrekne soda za filmove po stopi
od 1/2 limenki sode po filmu -
marginalna stopa zamjene 1/2. Dok
Lisa pogleda više filmova i kupuje
manje sode, njena marginalna stopa
1
supstitucije se smanjuje. Smanjena
granična stopa supstitucije je ključna
pretpostavka o preferencijama.
Opadajuća marginalna stopa
supstitucije je opšta tendencija da
osoba bude voljna da se odrekne
manje dobara/roba y da bi dobila još
jednu jedinicu dobra x, dok u isto
vrijeme ostaje indeferentns kako se
količina x povećava. U slučaju Lise,
ona je manje spremna da se odrekne
sode da pogleda još jedan film kako
se filmova koje gleda povećava.