1

Δημήτριος Αθ. Παπαδάτος

25.11/7.12.2017 Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης

Απαντητική Επιστολή προς τον συμπαθέστατο

κ. Χ. Γκουτζίδη

Αγαπητέ μου Χρήστο, διάβασα την επιστολή σου και ειλικρινά λυπήθηκα για όσα γράφεις για
εμένα. Πρωτού όμως σου απαντήσω, επέτρεψέ μου να εκφράσω για ακόμη μία φορά τον
ειλικρινή σεβασμό μου προς το πρόσωπο του αξιόλογου πατέρα σου, ο οποίος (σεβασμός)
ουδέποτε σταμάτησε να υπάρχει. Οφείλω να αναγνωρίσω, και αναγνωρίζω, τους αγώνες που
για χάρη της Ορθοδοξίας έχει κάνει, αλλά οφείλω και ως Ορθόδοξος Χριστιανός, ταπεινό
μέλος του ενωμένου σώματος της Εκκλησίας, να διαφωνίσω σε ορισμένα θέματα που εδώ και
λίγο καιρό μας προβληματίζουν.

Σχετικά με τα νέα δεδομένα για το θέμα της <<χειροθεσίας>>:

Θα ήθελα να ξέρεις πως πάντοτε συμφμωνούσα με την αλήθεια που η Εκκλησία έλεγε, κι
αυτό συνεχίζω να κάνω ακόμη και σήμερα. Εσύ όμως έσπευσες και με χαρακτήρισες ως
υβριστή της Αποστολικής Διαδοχής, επειδή τόλμησα να γράψω κάτι που μάλλον έρχεται σε
αντιπαράθεση με τα δικά σου λεγόμενα και βασίζεται σε νεότερα στοιχεία που υπάρχουν.
Νομίζεις, αγαπητέ μου Χρήστο, πως με το να εμμένουμε σε όσα μέχρι προ λίγου καιρό λέγαμε,
χωρίς να εξετάζουμε καθόλου τα νέα δεδομένα, αυτό μας κάνει ένθερμους υποστηρικτές της
αλήθειας και ως εκ τούτου της Αποστολικής Διαδοχής; Μήπως ξεχνάς πως σαν άνθρωποι,
άσχετα με όποια ιδιότητα έχει ο καθ' ένας, μπορεί άθελά μας να έχουμε τοποθετηθεί κάπως
εσφαλμένα στην προσέγγιση αυτού του θέματος; Αν δεν υπάρξει η καλή θέληση όλοι να
σκύψουμε με ταπείνωση επάνω εις αυτό το σοβαρό θέμα, να δούμε όλες τις παραμέτρους που
το αφορούν, με λίγα λόγια να συζητήσουμε επ' αυτού, τότε πως νομίζουμε ότι θα μπορέσουμε
να ομολογήσουμε την αλήθεια; Το ενδεχόμενο από το 2005 μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι και όχι
η Εκκλησία, να έχουν κάνει κάποια λάθη δεν υπάρχει; Δεν επιθυμώ να επισέλθω για ακόμη
μία φορά σε λεπτομέρειες. Αυτό αφήνω να το κάνει η Ιερά Σύνοδος, η οποία πάντοτε
τοποθετούνταν Ορθόδοξα επ' όλων των σοβαρών θεμάτων. Για να φτάσουμε όμως στο σημείο
ώστε σήμερα η Ιερά Σύνοδος να έχει κάποια διαφορετική γνώμη για το '71, αυτό δεν
οφείλεται στην δήθεν <<ένωση>> που θέλει να κάνει με τον π. Ευστάθιο, αλλά στο ότι όπως
όλοι γνωρίζουμε, οφείλει να εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα. Κάτι που αν θυμάμαι καλά από το
2005 και για πολύ καιρό, γινόταν και απί τις στήλες του περιοδικού και επομένως εις εμένα
πολύ λογικά γεννάτε η απορία γιατί και τώρα δεν μπορεί να συμβεί το ίδιο. Επαναλαμβάνω,
πως ανεξαρτήτου γνώμης, επιβάλλεται η διεξαγωγή ενός διαλόγου, εις τον οποίο όλα τα
στοιχεία θα τεθούν επί της τραπέζης και αν σε περίπτωση δεν υπάρξει σύμφωνη γνώμη από
όλους, τουλάχιστον, να βρεθούν οι κοινές συνιστώσες οι οποίες θα βοηθήσουν εις την αποφυγή
σοβαρότερων προβλημάτων.

Σχετικά με το θέμα του π. Ευσταθίου:

Ειλικρινά, από τα έγκατα της ψυχής μου, πενθώ για την γνώμη που έχεις σχηματίσει για την
Ιερά Σύνοδο, επειδή απλά και μόνο προσπαθεί να βρει μία μέση λύση ώστε να κάνει δεχτούς
τον π. Ευστάθιο και κάποιους άλλους μέχρι σήμερα πρώην εν Χριστώ αδελφούς μας. Απ' όσο
ξέρω η Εκκλησία εις την Ιστορία που μέχρι σήμερα έχει διαγράψει, ποτέ δεν στάθηκε μόνο εις
 2

την ακρίβεια. Ως φιλεύσπλαχνη μητέρα έναντι όλων εκείνων που έχουν διαπράξει λάθη και
έστω την τελευταία στιγμή μετανοούν, έχει εφεύρει και την Οικονομία, η οποία ενεργείτε ως
φάρμακο επούλωσης πληγών και όχι ως ''πέτρα σκανδάλου''. Επ' αυτού επέτρεψέ μου να σου
παραθέσω και τα σχετικά λόγια του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου:

''Προτρέπων ὁ ῞Αγιος Νικόδημος ὅλους τούς Χριστιανούς νά τηροῦν τήν

ἀκρίβειαν τῶν ἱερῶν Κανόνων, ἐγνώριζε βεβαίως πόσον τοῦτο εἶναι
δύσκολον ἐξ αἰτίας τῶν ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν. Παρατηρῶν κατ᾿ ἀρχήν
μετά πόνου τάς διαρκεῖς παραβάσεις Κανόνων λόγῳ ἀγνοίας, ἠθέλησε διά
τῆς ἐκτυπώσεως τοῦ Πηδαλίου νά βοηθήση εἰς τήν διόρθωσιν τῆς
καταστάσεως, προσφέρων εἰς ὅλους τήν γνῶσιν τοῦ ὀρθοῦ. Εἶδεν ὅμως καί
μετά ταῦτα νά συνεχίζεται τό κακόν. Δέν παρεσύρθη ἐν τούτοις εἰς
προσωπικάς ἐπιθέσεις καί δημοσίας καταδίκας τῶν παραβατῶν, οὔτε
ἐδημιούργησε παρατάξεις καί σχίσματα. Χάριν τῆς εἰρήνης τῆς
᾿Εκκλησίας, παρεκάλει τοὐλάχιστον νά μή ἐμποδίζωνται εἰς τήν τήρησιν
τῆς ἀκριβείας, ὅσοι τήν ἐπιθυμοῦν. Διά τούς ἄλλους, ἄς ἐπεκράτει ἡ
οἰκονομία, ἡ ὁποία ἀνέκαθεν συγκαταβατικῶς ἐφηρμόζετο ἐν τῇ
᾿Ορθοδοξίᾳ. ῾Ο ἴδιος γράφει: "δύω εἴδη κυβερνήσεως εὑρίσκονται ἐν τῇ τοῦ
Χριστοῦ ῾Αγίᾳ ᾿Εκκλησία· καί τό μέν πρῶτον εἶδος, ὀνομάζεται ᾿Ακρίβεια,
τό δέ ἄλλο, ὀνομάζεται Οἰκονομία, καί συγκατάβασις".
᾿Αναφερόμενος εἰς τάς ἔριδας καί ταραχάς περί τῆς ἡμέρας τελέσεως τῶν
μνημοσύνων, αἱ ὁποῖαι ἀπό τοῦ 1754 ἐπί πολλάς δεκαετίας συνεχίζοντο ἐν
῾Αγίῳ ῎Ορει, καί δεχθείς προσωπικῶς ὑβριστικάς κατηγορίας διά τό θέμα
αὐτό, ὁ ἴδιος ἀπεδέχετο τήν "οἰκονομίαν", τήν ὁποίαν πρός εἰρήνευσιν
μετεχειρίσθη ὁ Πατριάρχης Σωφρόνιος Β', ὁρίσας νά γίνωνται τά
μνημόσυνα "ἀπαρατηρήτως" (χωρίς παρατήρησιν ἡμερῶν) εἴτε ἐν
Σαββάτῳ, εἴτε ἐν Κυριακῇ. ᾿Επεξηγῶν τοῦτο σαφέστερον γράφει: "Καί διά
νά εἰπῶ καθαρώτερα, ἐάν ἐσύ ἀδελφέ θέλης νά ποιῇς τά μνημόσυνα ἐν
Κυριακῇ, φυλάττων τήν οἰκονομίαν τῆς ᾿Εκκλησίας, καί συγκατάβασιν·
ἡμεῖς δέν πρέπει νά σέ παρατηρῶμεν καί νά σέ κατηγορῶμεν διά τοῦτο,
οὔτε νά σέ βιάζωμεν διά νά τά κάνης ἐν τῷ Σαββάτῳ· καί ἀντιστρόφως, ἐάν
ἡμεῖς ποιῶμεν τά μνημόσυνα ἐν τῷ Σαββάτῳ, φυλάττοντες τήν ἀκρίβειαν,
καί τήν ἀρχαίαν τῆς ᾿Εκκλησίας παράδοσιν· ἐσύ δέν πρέπει νά μᾶς
παρατηρῆς καί νά μᾶς κατηγορῆς διά τοῦτο, δυσφημῶν ἡμᾶς μέ ὀνόματα
δύσφημα, ἀλλά μᾶλλον καί νά μᾶς ἐπαινῆς".

᾿Εκ τῶν ἀνωτέρω σαφέστατα καταφαίνεται πόσον ὁ ῞Αγιος Νικόδημος

ἀπεστρέφετο τάς ἔριδας καί ἐπόθει τήν εἰρήνην τῆς ᾿Εκκλησίας. Διά τήν
ἐπικράτησίν της ἦτο ἕτοιμος νά δεχθῆ οἰκονομίας καί συγκαταβάσεις καί
νά ἀνεχθῆ ἀποκλίσεις τῶν ἄλλων ἐκ τῆς ἀκριβείας τῶν Κανόνων.
 3

Καί ὅμως πόσοι Χριστιανοί σήμερον χρησιμοποιοῦν τό Πηδάλιον τοῦ

῾Αγίου Νικοδήμου διά νά κατηγοροῦν διαρκῶς καί μετά πάθους τούς
ἀδελφούς των! Πόσοι τό χρησιμοποιοῦν εἰς προσωπικάς διαμάχας! Πόσοι
δημιουργοῦν σχίσματα στηριζόμενοι εἰς αὐτό!

᾿Αξίζει διά τοῦτο νά ἀκούσωμεν τήν ἔκκλησιν ἐκείνην, τήν ὁποίαν μετά
βαθέος ψυχικοῦ πόνου ἀπηύθυνεν ὁ θεῖος συγγραφεύς τοῦ Πηδαλίου πρός
ὡρισμένους ἐριστικούς μοναχούς τῆς ἐποχῆς του, ἀλλά καί πρός τά
ἐριστικά μέλη τῆς ᾿Εκκλησίας ὅλων τῶν ἐποχῶν, ἱκετεύων νά παύσουν τάς
ἔριδας καί νά ἀγαπήσουν τήν εἰρήνην:

"᾿Αδελφοί καί Πατέρες, ἐάν δέν ἐκριζώσετε τό μῖσος ἀπό τήν καρδίαν σας,
καί δέν ἐμφυτεύσετε τήν ἀγάπην, καί ἐάν δέν παύσετε ἀπό τάς κατά τῶν
ἀδελφῶν σας δυσφημίας, νά ἠξεύρετε (καί σύγγνωτε ἡμῖν διά τήν τόλμην)
ὅτι ματαίως κατοικεῖτε εἰς τά ὄρη καί τά βουνά· μάταιοι εἶναι ὅλοι οἱ
ἀσκητικοί σας ἀγῶνες καί κόποι καί ἱδρῶτες· νά εἰποῦμεν καί καλύτερον;
μαρτύριον αἰσθητόν ἐάν ὑπομείνητε διά τόν Χριστόν, ἔχετε δέ μῖσος, καί
δέν ἀγαπᾶτε τούς ἀδελφούς σας, μάταιον εἶναι τό τοιοῦτον μαρτύριόν σας·
καί τοῦτο δέν εἶναι λόγος ἐδικός μας, ἀλλά τοῦ χρυσοῦ τόν νοῦν καί τήν
γλῶτταν ᾿Ιωάννου· οὕτω γάς ἐκεῖνός φησιν· "᾿Αγάπης οὐδέν, οὔτε μεῖζον
οὔτε ἴσόν ἐστιν, οὐδέ αὐτό τό Μαρτύριον, ὅ πάντων ἐστί κεφάλαιον τῶν
ἀγαθῶν· καί πῶς; ἄκουσον. ᾿Αγάπη μέν, καί χωρίς μαρτυρίου, ποεῖ
μαθητάς τοῦ Χριστοῦ· Μαρτύριον δέ, χωρίς ἀγάπης, οὐκ ἄν ἰσχύσειε τοῦτο
ἐργάσασθαι". (Λογ. εἰς τόν Μεγαλομάρτυρα Ρωμανόν).
᾿Αφίνοντες λοιπόν, ᾿Αδελφοί καί Πατέρες, εἰς ἕνα μέρος τό μῖσος καί τόν
φθόνον, καί τάς κατά τῶν ἀδελφῶν δυσφημίας, ἄς ἀναλάβωμεν τό
σημεῖον καί γνώρισμα τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, τήν ᾿Αγάπην, καί τήν
πρός ἀλλήλους εἰρήνην καί ὁμόνοιαν καί συμψυχίαν ἐναγκαλισώμεθα, καί
οὕτως ἄς προσφέρωμεν ἐν εἰρήνῃ τάς εὐχάς μας τῷ εἰρηνάρχι Θεῷ, τῷ
εἰρηνοποιήσαντι ἡμᾶς διά τοῦ Αἵματος τοῦ Σταυροῦ αὐτοῦ, καί εἰρήνην
δόντι τοῖς μακράν καί τοῖς ἐγγύς, κατά τόν ᾿Απόστολον· δοξάζοντες ἐν ἑνί
στόματι,καί μιᾷ καρδίᾳ, τό Πανάγιον ῎Ονομα τοῦ Πατρός, καί τοῦ Υἱοῦ,
καί τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, τῆς μιᾶς ἐν Τριάδι Θεότητος· ᾗ πρέπει πᾶσα
δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν".

Επομένως αγαπητέ μου Χρήστο, δεν μπορώ να καταλάβω το γιατί δεν μπορούμε να
εφαρμόσουμε τα παραπάνω λόγια του Αγίου προς τον π. Ευστάθιο και στα γνωστά άτομα που
θέλουν να επανενταχθούν εις τους κόλπους της μητρός ημών Εκκλησίας, όταν και εφ' όσον
εκείνοι τοποθετηθούν σωστά σε όλα εκείνα που μέχρι σήμερα μας χωρίζουν. Μην ξεχνάμε πως
πίσω από τα πρόσωπα
 4

αυτά υπάρχει μεγάλη μερίδα κόσμου, για την οποία η Εκκλησία οφείλει να αγωνιστεί για την
επανενταξή τους εις αυτήν και περαιτέρω για την σωτηρία τους. Να είσαι απόλυτα σίγουρος
πως ούτε εγώ θα δεχόμουν ένωση με τον π. Ευστάθιο, και θα αντιδρούσα και με το παραπάνω,
αν δεν ήξερα πως αυτή πρόκειται να γίνει μόνο εάν το πρόσωπο αυτό δεχθεί να ομολογήσει τα
σωστά. Αλλά αν αυτό γίνει και έχοντας υπ' όψιν δύο τινά : α) Τα παραπάνω λόγια του Αγίου
Νικοδήμου και, β) Το ότι ο ληστής ομολόγησε επάνω στο Σταυρό με ένα απλό ή μ α ρ τ ο ν,
τότε μάλλον λάθος θα κάνουμε που ίσως θα έχουμε ακολουθήσει την ακρίβεια και όχι την
Οικονομία.

Ο προβληματισμός μου για την περαιτέρω πορεία της Εκκλησίας:

Κλείνοντας την απάντησή μου στην επιστολή σου θα ήθελα να σου εκφράσω και τον φόβο
μου για την συνέχεια της Εκκλησίας μας. Όπως όλοι πολύ καλά γνωρίζουμε, στην Ελλάδα
έχουμε μόνο δύο Επισκόπους, τον Σεβ/το Κήρυκο και τον Σεβ/το Αμφιλόχιο. Και οι δύο έχουν
ξεπεράσει τα εξήντα χρόνια και κάθε μέρα που περνάει μπορεί ο Θεός να τους καλέσει κοντά
Του. Οι δε δύο αυτοί Επίσκοποι λόγω και της Σ ο β α ρ ή ς έλλειψης Ιερέων, αναγκάζονται να
τελούν και τα καθήκοντα αυτών. Μόλις το περασμένο Σάββατο γίναμε αυτόπτες μάρτυρες
ενός παραδείγματος που ο ίδιος ο Θεός το επέτρεψε (;) εις την Ξάνθη να υπάρχει έκτακτη
ανάγκη Ιερέως δια την πραγματοποίηση ενός μνημοσύνου και επειδή ο Σεβ/τος Αμφιλόχιος
ξαφνικά αρρώστησε, το μνημόσυνο δεν κατέστει δυνατόν να πραγματοποιηθεί. Άραγε οι
άνθρωποι εκείνοι που απλά και μόνο ήθελαν σε μία Ορθόδοξη θεία Λειτουργία να
μνημονευτούν τα ονόματα των κεκοιμημένων συγγενών τους, τι φταίνε ώστε αυτό να μην
μπορέσουν να το πραγματοποιήσουν; Ή πολύ περισσότερο γιατί πρέπει οπωσδήποτε να
ξαναέλθουν αντιμέτωποι με αυτό; Αν εμείς δεν αγωνιστούμε ώστε Κληρικοί να ενταχθούν
στην Εκκλησία μας, πόσο μάλλον πρώην δικοί μας οι οποίοι έχουν δηλώσει ειλικρινή
μετάνοια, τότε την επόμενη φορά που θα συμβεί κάτι παρόμοιο τι θα πούμε στους συγγενείς;
Πως δεν έχουμε ιερέα; Τότε εμείς οι ίδιοι θα τους ανγκάσουμε να στραφούν εις την μόνη λύση
που για εκείνους θα υπάρχει προκειμένου να μνημονεύσουν τους νεκρούς τους, δηλαδή εις την
αναζήτηση κληρικού από άλλη κακόδοξη παράταξη. Διότι μην ξεχνάμε πως ο απλός κόσμος θα
επιζητόντας απλά έναν ιερέα δεν θα κάτσει να ασχοληθεί με τις δικές μας εκκλησιαστικές
διαφορές έναντι των άλλων παρατάξεων.Επομένως θα αναγκαστούν να εκζητήσουν ιερέα από
την ''σύνοδο'' του Στεφάνου ή και ακόμη από εκείνες των Φλωριναίων, και σε αυτό θα έχουμε
συνησφαίρει και εμείς!!! Επομένως και αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος ώστε προς τα γνωστά
άτομα, να επιδείξουμε την οικονομία που τους χρειάζεται, προκειμένου έτσι η Εκκλησία να
αποκτήσει εργάτες.

Αγαπητέ Χρήστο,

Ελπίζω όσα σου προανέφερα αν δεν μπορέσουν να σε ταρακουνήσουν, τουλάχιστον να σε

προβληματίσουν. Θα χαρώ πάρα πολύ να μάθω πως από πλευράς σου υπήρξε θετική
ανταπόκριση εις το θέμα της διεξαγωγής ενός διαλόγου ώστε να βρεθούν οι λύσεις που πρέπει
σε όσα τελευταία μας απασχολούν.