Chuong 7 - Lua Chon Thiet Bi Dien

EE3420 – CÁC HỆ THỐNG CUNG CẤP 5/4/2019
ĐIỆN - Chương 7
EE-3425 Hệ Thống Cung Cấp Điện
Chương 7.
Lựa chọn thiết bị điện
TS. Bạch Quốc Khánh

Bộ môn Hệ thống điện
Đại học Bách Khoa Hà Nội
Nội dung
Chương 7. Lựa chọn TBĐ
EE3425 - Hệ thống cung cấp điện
1. Khái niệm chung

2. Chọn dây dẫn
3. Chọn thanh dẫn & sứ đỡ
4. Chọn các thiết bị đóng cắt
Bạch quốc Khánh
Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

điện/BKHN 1
1. Khái niệm chung

Điều kiện chung lựa chọn thiết bị điện

 Làm việc dài hạn (CĐXL):
 Điện áp định mức: Uđm ≥ Uđm.m

 Dòng điện định mức: Iđm ≥ Ilv.max
 Chịu quá tải: Kqt = f(tqt)
 Chịu ngắn mạch:

 Khả năng ổn định nhiệt: Iôđ . t ôđ ≥ B
= i
t dt = I
.t
đ

 Khả năng ổn định động: Iôđđ ≥ ixk
 Tối ưu hóa về kinh tế C  Min

2.1. Theo điều kiện phát nóng dài hạn

 Điều kiện chọn: I = k . I ≥ I
Icb: Dòng điện làm việc cưỡng bức lâu dài lớn nhất của dây dẫn,
A (xét đến điều kiện n-1)

I: Dòng điện cho phép trong điều kiện lắp đặt thực tế, A
Icp: Dòng điện cho phép trong điều kiện lắp đặt thiết kế, A
kd: Hệ số hiệu chỉnh Icp theo điều kiện lắp đặt thực tế,
Ví dụ: Cáp 10kV 3 lõi đặt trực tiếp trong đất của CADIVI
Chọn F = 25mm2
F (mm2) … 16 25 35 …
I
(A)
… 109 140 166 …
Icb = 120A
4

điện/BKHN 2

 Dòng điện cho phép trong điều kiện lắp đặt thiết kế, Icp
 Theo IEC60050, Icp: “(IZ) The maximum current which can be
carried continuously by the conductor(s) (of the cable) under

specified conditions, without its steady-state temperature
exceeding a specified value”.
Chương 2
R. I q. S
θ = = T − T' ⟹ I = · (T − T' )
q. S R
 Độ tăng nhiệt độ cho phép (Tcp) phụ thuộc vào cách điện dây dẫn
‒ PVC – Polyvinyl Chloride (70oC)
‒ XLPE – Cross-linked Polyethylene (90oC)

‒ EPR – Ethylene Propylene Rubber (90oC)

 Dòng điện cho phép trong điều kiện lắp đặt thiết kế, Icp
 Đối với dây dẫn trần, Icp được cho dưới dạng bảng phụ thuộc các
yếu tố sau:
‒ Vật liệu làm dây dẫn
‒ Độ tăng nhiệt độ lớn nhất
‒ Nhiệt độ môi trường lắp đặt dây dẫn Độ tăng nhiệt
‒ Tốc độ gió độ lớn nhất

điện/BKHN 3
 Đối với cáp điện, Icp được tra theo bảng phụ thuộc các yếu tố sau:
‒ Vật liệu làm dây dẫn: Đồng, nhôm
‒ Vật liệu cách điện
‒ Phương pháp lắp đặt: Theo IEC60364 có 9 phương pháp lắp đặt mẫu
(Reference method of installation): A1, A2, B1, B2, C, D, E, F và G
Độ tăng nhiệt độ lớn

Nhiệt độ môi trường
nhất của dây dẫn
trong điều kiện mẫu
Vật liệu Phương pháp

cách điện lắp đặt mẫu
Vật liệu
dây dẫn
IEC 60364-5-52
8

điện/BKHN 4
 Hệ số hiệu chỉnh Icp theo điều kiện lắp đặt thực tế, kd
kd = k1.k2.k3.k4 trong đó
 Hiệu chỉnh theo nhiệt độ môi trường lắp đặt dây dẫn (k1, k2)
Ví dụ: Theo IEC 60364 - Cáp XLPE
Điều kiện Nhiệt độ môi trường
lắp đặt 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60
Nổi (k1) - - 1,08 1,04 1 0,96 0,91 0,87 0,82 0,76 0,71
Ngầm (k2) 1,07 1,04 1 0,96 0,93 0,89 0,85 0,8 0,76 - -
 Hiệu chỉnh theo nhiệt trở suất của đất (k3)

Theo IEC 60364
Nhiệt trở suất (K.m/W) 1 1,5 2 2,5 3
Hệ số hiệu chỉnh (k3) 1,18 1,1 1,05 1 0,96
 Hiệu chỉnh khi nhiều đường dẫn đặt cạnh hoặc gần nhau (k4)
Ví dụ: Cáp chôn trực tiếp trong đất - IEC 60364
Số Khoảng cách giữa các mạch (a)
mạch
Tiếp xúc Đường kính 0,125m 0,25m 0,5m

2 0,75 0,8 0,85 0,9 0,9
3 0,65 0,7 0,75 0,8 0,85
4 0,6 0,6 0,7 0,75 0,8

 Lựa chọn thiết diện cáp hạ áp kết hợp với thiết bị bảo vệ
chống quá tải (IEC 60364)
I ≤ I ≤ I (1) Phụ tải Cáp điện

I ≤ 1,45. I (2)
In I2
In: Dòng điện định mức
của thiết bị bảo vệ Icb Icp 1,45Icp I
I2: Dòng điện tác động
hiệu quả của bảo vệ Thiết bị bảo vệ
trong thời gian xác định
(1): Đảm bảo bảo vệ không tác động nhầm và dây không bị quá tải.
(2): Cho phép quá tải 45% trong thời gian xác định.
10

điện/BKHN 5
 Chọn thiết diện cáp hạ áp kết hợp với

thiết bị bảo vệ chống quá tải (IEC 60364)
t t I2t dây
t(I) cầu dẫn
chì
t(I) áp
tô mát
<1g
It Idc Icp I2 I It In Icp I2 Ikđđt I
 Dây dẫn được bảo vệ bởi áp tô mát:

Chỉ cần kiểm tra (1) In ≤ Icp vì:
‒ I2=1,3ln với áp tô mát dùng cho công nghiệp (theo IEC60947-2)
‒ I2 = 1,45In với áp tô mát dùng cho tòa nhà (theo IEC 60898)
 Điều kiện (2) luôn thỏa mãn khi (1) In ≤ Icp thỏa mãn.
 Dây dẫn được bảo vệ bởi cầu chỉ: Theo IEC60269-2-1, I2 = 1,6.In (thực tế
I2 = (1,6÷1,9).In) nên điều kiện (2) viết lại: 1,6.In ≤ 1,45.Icp hay là 0,9.Icp ≥ In
11

2.4. Theo điều kiện phát nóng ngắn hạn
 Điều kiện chọn (Điều kiện ổn định nhiệt, IEC60364):

Fôđn: Thiết diện ổn định nhiệt của cáp, mm2
I
t
I
:
F ≥ Fôđ =
Dòng điện ngắn mạch lớn nhất, Arms

k tN: Thời gian tồn tại ngắn mạch, giây (dưới 5s)
k: Hệ số phụ thuộc vật liệu dây dẫn, loại cách điện, nhiệt độ đầu tiên và cuối cùng
 Đối với đồng,
θ5 − θ6 θ5 : Nhiệt độ cuối cùng của cáp
k = 226 ln 1 +
234,5 + θ6 (ngắn mạch bị loại trừ), oC
θ6 : Nhiệt độ đầu tiên của cáp
 Đối với nhôm, (ngắn mạch xảy ra), oC
θ5 − θ6
k = 148 ln 1 +
228 + θ6
12

điện/BKHN 6

2.4. Theo điều kiện phát nóng ngắn hạn
 Ví dụ hệ số k của cáp đơn theo IEC 60364

Nhiệt
độ làm
việc lâu
dài lớn
nhất
 Đối với lưới phân phối, I

I
13

2.5. Theo tổn thất điện áp cho phép
R+jX
 Tổn thất điện áp của đường Uđm
dây một phụ tải
P. R + Q. X P+jQ
∆U = = ∆U? + ∆U@ ≤ ∆U

Uđ>
Q. X Q. x' . l
∆U@ = = ít phụ thuộc vào F
Uđ> Uđ>
0,3÷0,4(Ω/km) đối với ĐDK
vì xo =
0,07÷0,1(Ω/km) đối với cáp
P. R P. ρ. l Q. x' . l
⇒ ∆U? = = ≤ ∆U −
Uđ> Uđ> . F Uđ>
P. ρ. l
hay là F≥
∆U . Uđ> − Q. x' . l
14

điện/BKHN 7
 Đường dây nhiều phụ tải, chọn cùng thiết diện

P1,Q1 Pn,Qn
ρ D P6 . l6
6EF
F≥
l1 ln

∆U . Uđ> − x' . D Q 6 . l6

Áp dụng: Dùng cho các đường

6EF dây ngắn, nhiều phụ tải.
 Đường dây nhiều phụ tải, chọn cùng mật độ dòng điện

P6 . ρ. l6 I6
∆U?. = D = 3ρ D . cos φ6 . l6 = 3ρ. J. D cos φ6 . l6
Uđ> . F6 F6
6EF 6EF 6EF
∆U?. I6
⇒ J= so sánh với Jkt, chọn J bé hơn. ⇒ F6 =
J
3ρ D cos φ6 . l6 Áp dụng:
6EF
Dùng cho các đường dây dài, ít phụ tải.
15

2.6. Theo các điều kiện kinh tế
 Chọn thiết diện dây dẫn theo giản đồ khoảng chia kinh tế
ZL = k. V'L F + 3IL . R F . τ. α ⇒ Min

ZL F1 F2 F3
Nếu QR < QRF ⇒ TUV = TF
Nếu QRF < QR < QR ⇒ TUV = T
Nếu QR > QR ⇒ TUV = TX

IL
IL1 IL2
16

điện/BKHN 8

2.6. Theo các điều kiện kinh tế
 Chọn thiết diện dây dẫn theo mật độ dòng điện kinh tế
IZ[.>\] Ilv.max: Dòng điện làm việc lớn nhất ở chế độ

FY =
làm việc bình thường qua dây dẫn

JY JY : Mật độ dòng điện kinh tế (tra sổ tay
theo loại dây và Tmax phụ tải)
C
Chọn
… 50 70 95 120 …. F(mm2)
F
Fkt = 75mm2 F1 F2 Fkt F3
17

2.7. Tổng kết phạm vi áp dụng
Lưới điện KC-KT Jkt ∆Ucp Icp

Cao áp   – –
Trung áp CN và đô thị   – –
Trung áp nông thôn   –
Hạ áp CN và đô thị – 
Hạ áp nông thôn  –
: Điều kiện chọn chính
: Điều kiện chọn phụ

–: Điều kiện kiểm tra
18

điện/BKHN 9

3.1. Chọn thanh dẫn
 Lực tương tác giữa hai thanh dẫn có dòng điện

F = B · I · l (Với B: Từ cảm [T], I: Dòng điện [A])
 Lực tương tác lớn nhất giữa

2 thanh dẫn
μ k
F> = × i × a ×
2π ]Y d
Trong đó:
ixk: Dòng điện ngắn mạch xung kích (A).
μ : Độ từ thẩm không khí (4π.10-7H/m)
k: Hệ số hiệu chỉnh phụ thuộc dạng mặt cắt
thanh dẫn và khoảng cách giữa 2 thanh
dẫn (Dwight’s chart)

VD: a = 5mm, b = 80mm, d = 100mm, l = 1m
 k=0,91. Nếu ixk = 35kA  Fm= 224daN
19

3.1. Chọn thanh dẫn
F> . l
Mô men uốn tác động lên thanh dẫn: M =
8

 Ứng suất trên thanh dẫn phải nhỏ hơn ứng suất cho phép
ν. β. M ν. β. F> . l
y
b
σ> = = ≤ σ b. h
W 8. W W] =
x x 6
Trong đó: h
h. b
W: Mô men chống uốn (cm3) Wh =
6
ν: Hệ số xét đến tự đóng lại 3 pha (Không y
có TĐL: ν=1; có TĐL: ν=1,8)
β: Hệ số phản ảnh loại và đặc điểm đỡ y D
thanh dẫn
x π. D
σcp: Ứng suất cho phép của thanh dẫn W] = Wh =

32
20

điện/BKHN 10
 Với thanh dẫn phân pha

(nhiều thanh (n)/một pha):
Xét thêm lực tương tác giữa các
thanh trên cùng 1 pha

μ i]Y lj 1 lF lFX lFn
Fj = · · = + +⋯+
2π n aj
Trong đó:
aj aF aFX aF
ν. β. Fj>\] . lj
σj = ⟹ σ = σ> + σj ≤ σ
16Wj
21

3.2. Chọn sứ đỡ
 Lực điện động lớn nhất tác động lên sứ đỡ

F = γ. α. F>
F ≤ 0,6 × F
Trong đó:
α: Hệ số xét đến sự phân
bố lực trên thanh dẫn
γ: Hệ số.
Mạch DC: γ = 2;
AC 1pha: γ ≤ 2;
AC 3 pha: γ ≤ 2,7
F: Tải trọng phá hủy của sứ đỡ Theo IEC60865
22

điện/BKHN 11
4. Chọn thiết bị đóng cắt

4.1. Chọn máy cắt
 Chức năng: Đóng cắt mạch có dòng

điện đến dòng ngắn mạch.
 Tiêu chuẩn : IEC 62271-100

Buồng dập HQ dùng SF6
 Phân loại:
 Công nghệ dập hồ quang gần
đây: Chân không và khí SF6
(Sulphur hexafluoride)
 Cách lắp đặt: Ngoài trời, hợp
bộ trong nhà
 Điện áp: Máy cắt (Uđm>1kV),
Áp tô mát (hạ áp)

Máy cắt 35kV ngoài trời Tủ máy cắt 35kV
23

 Các thông số cơ bản máy cắt trung áp

Minh họa: Máy cắt hợp bộ SF của Schneider
24

điện/BKHN 12

 Áp tô mát (Máy cắt hạ áp):

 Tiêu chuẩn: IEC-947-2
 Kết cầu
25
 Áp tô mát loại nhỏ

1. Loại áp tô mát
2. Đặc tính bảo vệ (B, C, D, Chương 9)
3. Dòng định mức, IđmA
4. Điện áp vận hành, Uvh
5. Dòng cắt định mức, Icắt.A
8. Cấp giới hạn năng lượng (I2t).
 Áp tô mát loại lớn (công nghiệp)

1. Loại áp tô mát
2. Điện áp cách điện, Ui
3. Điện áp chịu xung kích, Uimp
4. Dòng cắt làm việc, Ics (= % Icu)
5. Dòng cắt cuối cùng, Icu
6. Điện áp vận hành, Ue

7. Dòng điện ổn định nhiệt, Icw
(Tiếp tục ở Chương 9)
26

điện/BKHN 13

 Điều kiện chọn Uđ>.qr ≥ Uđ>.>

Iđ>.qr ≥ I
.t
Máy cắt (cao áp) Iôđ.qr . t ôđ.qr ≥ B
= I đ
Iôđđ.qr ≥ i]Y
Iắ.qr ≥ I"
Uđ>.u ≥ Uđ>.>
Iđ>.u ≥ I
Áp tô mát
Iắ.u ≥ I" = I hoặc Ij ≥ I" = I
Đặt tính bảo vệ t=f(I)  Xem Chương 9
27

4.2. Chọn cầu dao (trung áp)
Cầu dao phụ tải
loại trong nhà
 Cầu dao phụ tải: Đóng cắt các
mạch đến dòng điện định mức.
 Dao cách ly: Cách ly về điện

giữa các phần mang điện
 Điều kiện chọn
Uđ>.rv ≥ Uđ>.>
Iđ>.rv ≥ I
.t
Iôđ.rv . t ôđ.rv ≥ B
= I đ
Iôđđ.rv ≥ i]Y
Dao cách ly trung
áp loại ngoài trời
28

điện/BKHN 14

4.2. Chọn cầu dao (hạ áp)
 Contactor:
Đóng cắt các mạch đến dòng điện định mức.
 Tiêu chuẩn: IEC 60947

 Khởi động từ: Mạch 3
pha 4 dây
Contactor + Rơ le BV quá tải.
 Điều kiện chọn
Uđ>.rww ≥ Uđ>.> Contactor Nút đóng
Iđ>.rww ≥ I Rơ le
quá tải RLQT Nút cắt

Chọn đặc tính bảo vệ
quá tải Đ
29

4.3. Chọn cầu chì
 Chức năng: Bảo vệ quá dòng điện

(quá tải, ngắn mạch).
 Tiêu chuẩn: IEC60282-1 (TA), IEC60269-2 (HA)

 Cầu chì hạ áp Ví dụ: Cầu chì hạ áp và hộp
(loại thường)
Thông số cầu chì hạ áp
Dòng cắt lớn nhất (Icắt.max - I1)
Dòng cắt dưới 1h (I2)

Ví dụ: Cầu chì hạ áp và hộp

Dòng định mức (Iđm.CC) (loại hạn chế dòng ngắn mạch - HRC)
30

điện/BKHN 15

 Cầu chì trung áp

 Kết cầu
Ví dụ: Nhãn cầu chì ABB

 Phân loại Cầu chì 10kV
Cầu chì tự rơi 10kV
 Các thông số
Dòng cắt lớn nhất (Icắt.max - I1)
Dòng hồ quang lớn nhất (I2)
Dòng cắt nhỏ nhất (Icắt.min - I3)

Dòng định mức (Iđm.CC)

Ví dụ: Kết cấu cầu chì trung áp – Merlin Gerin
31

 Điều kiện chọn cầu chì

Uđ>.rr ≥ Uđ>.>
Iđ>.rr ≥ I
Iắ.>\].rr ≥ I" = I
Tủ cầu dao cầu chì
Đặt tính bảo vệ t=f(I) trung áp
 Hợp bộ cầu dao – cầu chì cao áp

 Bảo vệ máy biến áp phân phối Cầu dao cầu chì
trung áp đặt
 Tủ mạch vòng (ring-main unit) ngoài trời
 Cầu chỉ bảo vệ quá tải & ngắn mạch

 Cầu dao đóng cắt có hoặc không tải
32

điện/BKHN 16

Cầu chì
tổng
 Cầu chì bảo vệ động cơ CC3
 Điều kiện chọn: CC1 CC2
Pđ>.Đ
Iđ>.rr ≥
3. Uđ>.Đ . cosφ. η
 Điều kiện kiểm tra:

Iđ α : Hệ số quá nhiệt
Iđ>.rr ≥ Đ Đ Đ Đ
α của dây chảy
Iđ = K >> . Iđ>.Đ (CC1: Bảo vệ 1 động cơ)
|F
Iđ = I>>.q\] + K j D K { Iđ>.Đ6

(CC2: Bảo vệ 1 nhóm động cơ)

6EF
wĐL wĐL wĐL
Iđ = I>>.q\] + (I − K { . Iđ>.Đ.q\] ) (CC3: Cầu chì tổng)
32

điện/BKHN 17

Chuong 7 - Lua Chon Thiet Bi Dien

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 7 - Lua Chon Thiet Bi Dien

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

EE3420 – CÁC HỆ THỐNG CUNG CẤP 5/4/2019

EE-3425 Hệ Thống Cung Cấp Điện

TS. Bạch Quốc Khánh

1. Khái niệm chung

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

1. Khái niệm chung

Điều kiện chung lựa chọn thiết bị điện

 Điện áp định mức: Uđm ≥ Uđm.m

 Chịu ngắn mạch:

 Tối ưu hóa về kinh tế C  Min

2. Chọn dây dẫn

A (xét đến điều kiện n-1)

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

2. Chọn dây dẫn

carried continuously by the conductor(s) (of the cable) under

‒ XLPE – Cross-linked Polyethylene (90oC)

2. Chọn dây dẫn

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

Độ tăng nhiệt độ lớn

Vật liệu Phương pháp

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

 Hiệu chỉnh theo nhiệt trở suất của đất (k3)

Tiếp xúc Đường kính 0,125m 0,25m 0,5m

2. Chọn dây dẫn

I ≤ I ≤ I (1) Phụ tải Cáp điện

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

 Chọn thiết diện cáp hạ áp kết hợp với

It Idc Icp I2 I It In Icp I2 Ikđđt I

 Dây dẫn được bảo vệ bởi áp tô mát:

2. Chọn dây dẫn

 Điều kiện chọn (Điều kiện ổn định nhiệt, IEC60364):

Dòng điện ngắn mạch lớn nhất, Arms

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

2. Chọn dây dẫn

 Ví dụ hệ số k của cáp đơn theo IEC 60364

 Đối với lưới phân phối, I

2. Chọn dây dẫn

∆U = = ∆U? + ∆U@ ≤ ∆U

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

 Đường dây nhiều phụ tải, chọn cùng thiết diện

∆U . Uđ> − x' . D Q 6 . l6

Áp dụng: Dùng cho các đường

2. Chọn dây dẫn

ZL = k. V'L F + 3IL . R F . τ. α ⇒ Min

Nếu QRF < QR < QR ⇒ TUV = T

Nếu QR > QR ⇒ TUV = TX

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

2. Chọn dây dẫn

IZ[.>\] Ilv.max: Dòng điện làm việc lớn nhất ở chế độ

làm việc bình thường qua dây dẫn

2. Chọn dây dẫn

Lưới điện KC-KT Jkt ∆Ucp Icp

: Điều kiện chọn phụ

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

3. Chọn thanh dẫn & sứ đỡ

 Lực tương tác giữa hai thanh dẫn có dòng điện

 Lực tương tác lớn nhất giữa

dẫn (Dwight’s chart)

3. Chọn thanh dẫn & sứ đỡ

σcp: Ứng suất cho phép của thanh dẫn W] = Wh =

Bạch Quốc Khánh/Bộ môn Hệ thống

 Với thanh dẫn phân pha

3. Chọn thanh dẫn & sứ đỡ

 Lực điện động lớn nhất tác động lên sứ đỡ

I ≤ I ≤ I (1) Phụ tải Cáp điện

∆U = = ∆U? + ∆U@ ≤ ∆U

∆U . Uđ> − x' . D Q 6 . l6

ZL = k. V'L F + 3IL . R F . τ. α ⇒ Min

Nếu QRF < QR < QR ⇒ TUV = T

Nếu QR > QR ⇒ TUV = TX