Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Balthasar

    Uploaded by

    Woj Ski
    44 views47 pages
    Książka

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    Książka

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    44 views47 pages

    Balthasar

    Uploaded by

    Woj Ski
    Książka

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 47
    ‘Serta "Problemy teologiczne" 1H. U. von Balthasar, Chreescifanin I lek. H. U. von Balthasar, Credo. HU. von Balthasar, Wanfgadna est ko ios K. Rahner, Sakramenty Kos Hans Urs von Balthasar CHRZESCIDANIN Wydawnictwo WAM Ksigza Jezuici Krakow 1997 | LEK Przektad Anna i Antoni Klubowie eel ine Teologicz Tyat ayes Der Christ und die Angst © Johannes Verleg Einsiedeln ~ Trier 1989 © ala wydania polskiego, Wydawnictwo WAM Ksigza leaici, Krakow 1997 Redes Karolina i Michal Romankowie Projet okt Andezej Sochacki | W. 2244 ISBN 83-7097-322-1 ‘WPROWADZENIE, [Nie pomylimy sig, jolt réwnie wnikliwe co presirayste stadium Kierkegaards dotyezace ,pojecia Iku” (Begreber Angest, 1844) ‘urnamy za pierwsza i osttnia probe tologicznego uporania sig tym temater, Nie ma praed nim Ww histori tologii nic bardziejistomego pponad to, co potrafili adnoénie do tej pastio animae powiedzies “Arystoteles i stbiey; a poniewae Tomasz nie rozwinal tego topos, to ‘nawet osobowy lek niemieckiego reformatora nie zdolat oddzialaé _zapladniajgco na teologigsystematyczna, Kiéra whrstce zawrécita do schemat6w scholastyki. Traeba bylo poczakéw wspélezesnego Teka prod Swiotem, jaki zaczat sie té w materalizmie osiernastego, nasil sig w dobie poromanycrne} dziewieinastego stulecia — piecwsze podmuchy dzisiejsze) psychazy zagiady ~ by sklonié wiel- kkich filozof6w: Schellinga, Hegla i Baadera do umieszezenia Ieku w sera ontologi i religit. Wezysthichtreech wymienia Kierkegaard Jako swych bezposrednich inspiratordw, dzieki ktdrym podjal ten ‘emat jako teolog (chocaz tylko propedeutycznic czy, jak sam m6Wwi, _psychologicanie" anie~ jk valetaloby ~ ,dogmatyemie"). To, 2 ‘le umiat sie zdecydowaé na jakas dogmatyke, 2 stawiajge problem zrozmyslem pozostawat w obrebiepsychologii- ocaywiscie, w tym Jedynie celu, by problem znala ujscie w nieaniknionosi prawdy ‘dogiatycznej ~ 22 wskuiek tego Iek pozostaje w niego spraw sko ‘czonego docha, preerazonego swoja wlasna nieskosiezonosei, 22 Bog 4 Chrystas w tej pomyslane} praeciet wylacznie jako chrzecijaska Kesigice bezpostednio prawie weale nie wysepnja — to wszystko musialo preyezynié sie do. péniejsego losu dzieta. Powstajac 2 inspitajiflozoficeno-psychologicenych, nie uwolnito si od nich ra oye, by uniknys ponownego rozpuseezenia z,jednej stony w fie s Tozofi, 2 drugie| strony w psychologii~ czyli podwéjne| sekulary- 2acji, POL wiekn, Kt6re oxidzicla Kierkegaarda od Freada, om ‘ezydaesci Lt migdzy Freudem i Heideggerem to czas, w ktérym lek raed Switem ik egzystencjalny wspélczesnego criowieka wezbrat tak gwaltownie, 2 tematem i preedmiotem analizy pozostl ten i tyl- ko ten rodzaj Ieku. PomySlane jako teologiczne, penetrijace, ba, reczace analizy Kierkeguarda byly dla psychoanalizy i flozofi cegzystencjne} ~ wiafnio dla nich ~ dobrym punktem wyjfeia da prezentaeji eb i zachowas skoiczonego ducha wobec samego sic- i; czyniono to, prayjmujac pankt widrenia wlasciwy duchowe] postawie drisicjszo) epoki, jakkolwiek pod wagledem zamiara wykonania prace analitykow i egzystencalistow moge nam sig ‘wydawat tak banizo réznorodne. Gdybyémy cheieli teraz z porye}i teologicenych pryjaé ndecydowanie opozycyjne stanowisko wobec ‘bu kierunksw 7 les w tym rac! ~fakisw sig przeciet nie emien, a faktem jest, 2 oba wspomniane Kirunki, kaddy na swe} spossb, nie waiely sie 2 powietrza i nie istnieja'w préimi; ich punkiem wyjeia i modelem jest najzupetni realny stan wspéiczesnego Swiata, jego subicktywny i cbickiywny duch, ba, ka2dy 2 tych erunkéw na swe spos6b, byé mode pray pomocy bardzo niewystar- czaincych Srodksw, staal sie przezwyciezyé oprese Ickowa wepét- czesnega dca. Brak powafne} tologi Ieku wobec narastaje) fai ‘zar6wno samego Ieku, jak i prob jego wyjasnienia i preezwyciezenia 1 filozofi i psychologi, musiat by¢ tym bardziej doklimy, 2ejedno i drugie ~zjawisko oraz proba jego objatnienia - nie zatreymaly sig 1 progéw Koscols, lecz 2 cala sit obwiescity wa obecnoSE w obre- bie Swiatachrzesijasskiego. Ito nie tylko W ten spos6b, Ze zaczaty sie mnotyé oskardenia z zewnatr, jakoby chrzeteijafstwo bylo re ligia strachu, 2e protestancey psychoanalityey (Oskar Pfister, Das Christentun und die Angst, Zarych 1942), zwolennicy i preeciwnicy ‘Nietzschego, starali se ustali, ie jest prawdy w tej tezie W odniese niu do calego chrueicijafstwa i do porzczegélnych wymnaf, Ieee takze i w ten sposdb, 2 Kompetentne umysly wewnatrz Kosciola Podjely ten tema, a przedstawiajgc go i objasniajge ~ rozwingly. Jak dial sig juz wiclokrotnie w nowszych czasach, tak i (ym rizem to 6 reede wszystkim poeci wypelil nie zagospodarowana praee teolo- g6w luke: Bloy, Bemanos i Claudel we Francii, a w Niemczech Gertrada von Le Forti wielu innych, ktrzy pielegnowali duchowose ‘Karmelu. Jes tym razem za temat,Kt6rym jut dawno treba sig bylo aj, zabiora sig teolog (2godnie 2 francuskim preyslowiem: .Lepic} line nit weale”), to nie tylko po to, zeby prace zacagty proce ‘Kierkegaard kontynuowaé w kiorunku dogmatyki,lecz rSwmie po fo, by w tg aktualng problematyke ~ niewlasciwie postawiona przez sttonnikéw nienawisei, zajdujgeych sp wewnair2 Kosciola i poza nim wnies niecojasnosei i uspokojena. Pierwsze wyjasniajace posunigcie ~ 0 ile powaenie uprawiamy tecologie ~polegeloby na zwréceniu sig ku Zelom Objawicniai tym samym odwréceniu sig od niepevmmosei wspGlezesayeh ezasow i wspélezesnej ludzkosei. Nie ten duc i nie ta dusza,kiéreIgcznie zich lekiem byly dla wigkszoéi badacay nowsrych czas6w wlassi- wy obiektem bad, stanowia w6wezas mia i gwarancje prawidlo- wogo oplada i interpretacii tego, co raeczywiste,lecz slowo Boze, kiére mwi o duchu i duszy, io ich Ieku. Mamy wige gwarancie, 22 Se-stym poe wars mili niu To pone ee dbeivane Jest deport i i ae 9 OC ‘seach psa iF pep se eg, SE ustyawany Sym 25 tc capt w ahduinen ent serjgnoval reg, co Viana nem gece ee iy ce wa pnd fc wane tie {zat opin ae, hier ates togloby Mu pomée, sao sig pein nema, Were Drei imi, sige je ists wag noe ee On pass ja cg mca. i "eh arn nod sega pores ante Posey tego Svat iene dope oe fo hee one weds che da innych Wises Bas ee ia kogos, ito prawdziwie ciorpi, byloby praecies enceyte seagslivosei. Kio chee cic rpie’, wh mui pdae ee potlwokt Koran st) weep Alto cterpi wes ze Posheviny le. gpacren a” alone mwa wiivep pence Prot pracinstvone prygnzeni wt. me diet 2 powods grzch, 2 powedhstypatnieca seh ot bel fon hob W ets ets ine ey ‘dy ovika passe ncen eens See, ote 33 ‘Meki Passkej; w greesanym Ieku natomiast obraz ten 2ostaje nar seony lub znisoczony. Chrzesijaiski lek jest spotegowaniem chrzes- cijuttkiej prawdy, dowodem, 22 Bog uenaje, 2 moze duszy ezlowie- ka powieray¢ swoje najcenniejszetajemnice; natomiastgrzeszny Ick jest umiejszeniem lub ura prawdy, dawodem, 2 dusza czlowiek ‘oddalita sig od Swiata Boga Pierwsza zasade, kira opisuje chreetcijaisi kk, moina by wige sformulowa w spossb nastpuiaey: Chreescliaristwo chee i mote wyhawié ezlowieka od leku preed grzechem, 0 ile ‘clowiek orworzy sig na odkupiene i jego warenki: w micjsce Ieku preed groechem obdarownie go pozbawionym leu dostepert do Boga 1w wierze, miloiei i nadeiv: ale poniewa: wiara, mitosé nadeieja pochodea od krzyia, maga wige same 2 siebie wydobyé nowa, task ‘wa, wywledsiong : Hatolckie) solidamotei, charalzerysryezng dla ‘wspélhe) ekspiacti forme Ick Tednak t¢ picrwsea, pros linig praecina terar druga, kta ‘wprowadza nowe komplikucje. Z perspekiywy ukrzy2owanego Syn 'Bodego, wolnego od grazchu, praciwstawienie zbawczego Iku Ieko- Wi preed erzechem (dla Niogo niedostepnerm, jaowemu) jest oe: wistoscig, Dae si zrozumiet tak2e it, 2edzigki nadmiarowi task raya cos 2 tego shawe2ego leku moze 2ostaéudzielone czlowicko wi wierzacema. Czy jednak chrzeSeijanie, akbe jako ci, Kt6eych ‘odkupiono, Ktorzy wierea, kochaja, maja nadzieje, nie sq weiad i nadal graesenikami? Czy to dlatego, 2e ponownie popadli w cig wing i potem byé mote ~ jak méwi o tym Apastot -grzesza 0 wile strasliwiejniénieSwiadomi poganie (Hbe 6, 4-8), c7y 0 dlatego, te szamocza sg w potmroku migdzy miloseig a poagdiwoseia, migdzy nadeieja a niepewnoscia,niezym pna wpét uratowane dusze”,ktSrych zasadniczy Kienunek porasaje nigjasny, ktére weige rownie dobrze 2ashuguja na miano ,grzesanyeh”, jak na miano ,sprawviedliwych"” “Zapeswne, nie jest mozlwe,zeby caowiekjednocze‘nie postal las, uswigcajgea i byl Kim, kto nienawidei Boga, w takim sensi jak Later czy ,Katechizm heidelbersi” interretowali Simul justus et peccator. lee prawdy aawiora jednak to 2danie dla kazdego, Ko za Tub preeczuwa swoja slabos, swoja praewrotnos, swoja skloanosé sa ier ig pa i orang = Soest an fie jo aie” wite w rezltaci wani-to ant meee ile sie prezentuja ora, co jesrore Po i = 0 {ater tabincize, x powasl ich ithe, 28 ktGrych sie podaa, ‘bu pred gechom Balmsonege oe ys ble, Ka nigdy w pen nic sae tai tzito nowa forme leku, re forms W Nowy Pr age rym saa je ig ‘™ma.on bowiem, caikiem ich, bye pownyi, & mi, 5s smo to godzit sig, teby wszystko pozostawalo w stnle zawieszenia cyt nie nai i nie obey nadmierae sil ludskie|dusy? Cry das 296 w obrbie te saeco, cz ake ,avySobowanie” ie owod,2e wymaga sgt ad czlowicka r2c2yniemodlivych? Cay chretijanin nie Wika sig, taktuge poweiniegraech i odkupini, ‘joka porbawiong wyjSia dally, Kt) Kata pore las "richamia joka poejemiegodzwose,nawet winys ay W 7m gas cz reign nie sje si sty piekem? 1 ery wlaSic ua} naj bari} bez poychoanaliza nie ma latweg0 pols do opis? Nie da sig zaprace2y 2elulzc, ake wirzacy, 2 powedh tego siestannego balan migdry srachem anadreja moa dott c2eg04 ww rodzau zawotu glowy ~ 10 prscie? zwyhla racer. ednak 10 tracene grnta pod nogumi nie moze obciaé chrastijanistwa, lea phen clowika, ry ie che eligi chao taktowad powaenie. Chaesiatstwo proponieczlowickow aie otchla, lez {oardy grant — rec jasna jest to oparce W Bogu, a nie w sobie samy; payee tego oparciaozacrarezyenae 2 poegania ma 5 rym sob. Gracsmik choe popezestawa na sobie Samy, ae ma Bogu, Upada jodnak taker ton, ko chee mice opacie | ¥ Bogu, iw sobie samy; spada oczywitcie w benlennodé jakiegos .pomic- zy", Stwierdeni ub nawet daznanio 90, 2 sig eustanniespada, ‘omacaa mjpierw, esi practi. Ze sig zapraestao wedrowanin na slakach wytjczonyeh praez Boga lb 20 sig nie zrezygnowalo 2 wlasnych dnp na rescz de, Boga. Wiara jako 0S Pywego, jako oS drihjgoego, omacea ec ho-d zen ie, to, 2 jest sie W take tie praechodrenia. Kto chodz, a 7iemie pod stopami. Wiar, mi 1o6é, nadzcja~nieastananie propoaowane czlowiekow —s4 pods wanym mu sale po topy grunt. I Dynan migdzygrzechem Gasey odeaaca ten prot, Zeby staé na wlasnym gronce) a sku szonym powrotem do Boga nie jest konieczny | zalofony ~ méwiae 10 chrseisks roment way grunt Kio wicry, Ko sig pO ‘wiry, ten ezyni prawdziwy Krok, igs, nie mode flezofowat © modliwotei chodzenia, zastnawiaé sig, jak proxi od sibie do Boga i mi zarazem nad tym kontrol. To byaby przede wszstkim sprrecrnosé i wok takich reflksi tc2 aie mpl by€ niemm 56 ing jak spoecnacig, dlehiyhs, Shor, 2 chridciadsiego unk widen, iste moeliwod przjcia na tony Bose a ee W swe) asawoti de te modlvote ~ to W fakin mee week 2 chrasejsiego pokes widen zadanie,pyrtin se penne siem nc niety do clowika el alowiek ocyuisce hee ‘u0e2), 2 Bog zavosuy! sg wozeins} © motlone tas ronwigral problem clo, wars parade mone cot Jsk en oAchilesici twa, ssa poLonane Neste anes wily crzetiun i baaiacy ma tm lek nie ict seta Todos 6158 groesnkani i cyeyistargroschu lc al oe tee wie w pra sge=ns swe) winy miss a wasn nica, aia Swit Bora w sla pyogenes dat sig amierne Bog. Cri, czegri ao cazecsonarr rate aie woln: obser ware # bunate,Watpg ma toes lds se poze mins | sya w prepa fata ae cies ried chris powinoli stereo wanion, penn i, kr, mya po cheese peso wnat na usceon nk misse.Tudno sig wie dai Kiedy zpowodu eg nplonsoreae ‘opanowaje ich Iek. - Ni sie ate nictakiego, comin by naewat crefiat ‘lesa o tyeznym stosnk migzy Iekiem pncehe ¢ Len kyla. Otoma naa ona regula crn Kota seine ‘96 tylko prec rch ed jedego do ges popes hein ‘uch zdecydowanychéd—to ma y€ jk wis Nowyatooan ic, ie opis sig jako cof absaitnie pevnego, oberon spokojem, gvarannjceao besplcceiseo, i w tain net he te bye jak migodiva dlekiyka my ekem ercche a "eel thiviens, mize) drzniom pacddatlem «thonfosenio od nm, Te gis ne sprawl si Luter, jablwick nes wn © chesijukim Iku jest nehywale global coe ca svejego daleityemego rorivazania, bo Tego poise adhe nary 2anato ryt sed go, co sartestanenovetoamacoy nee charters obictiy i exngos eachaologicerege Bo on ce cha ‘un snitego, ie cna se poabye ks pacd garcons 2 motna vzesniezyéw bu Pane na iayea, Wary Promong 37 nie bylo praecie# ani jednego, ani drugiogo, lub bylo, ale tylko \w formie obietnicy. I ten sposcb takie,ani-to-ani-tamto” musialo zmienié sig w jakies dialekiyeze ,i-to-i-tamio"; zaiteresowanie teologa, kaznodziei i duszpasterza musiato 2ostaé skierowane na owW0 niemodlive i z chrzeéeijaiskiego punkte widzenia zakazane mig: zy”, kere musialo pais w jake} powaznej Kontynuacj luteras- dilektyki, doprowadeié do kierkegaardowskiego pojeciaIgku = do tego mimnowicie, x skofczony duch dostaje zawrom glowy 2 powodu siebie samego, z powoda skoku, Ktéry sig musi w nim dokonaé migdzy tym, co skofezone, a tym, CO niesko‘ezone, 2 po wodu bezdenne| glebi jego wolnosi. Wszystko, co Kierkegaard \wywiddl -gleboko dalektycznie!—w kwesti abopSlnego przyezyno- \wego warunkowania sie grzechu i Ieku, dowoddi tylko, 28 pezabywa on W jakiié aie pracwideianeprzse mySl chrzeScijaisks Warstvie, ‘Grane est ani naiwnoSeig Adama, ani zalecanym chrzescijaninow ppozbawionym strachu dgzeniem do Boga, lecz, jak stusenie 19 Kierkegaard ocenia, jst warstwa psychologi,ktdra ne jest dogmaty- kA poniewa7 nie jest dogmatyka, zadomowil sie w ng) [ek dialetyezny. Niezmiemie charakterystyeane pozostae da luteraniz~ mu. Kieskegsarda, 2e podstawowym Igkiem nie jest u niego ~ jak vu Kalwina ~ 6w Iek pred sadam boskiej predestynsei,leez lek przed otchlania wlasnego ducha, Kierkogeard staje sig W ten spos6b Jczaikiom i pomostom migdzy Lutrem a Heideggerem. ‘ednak rownie2 Kalwin uknat w presisiu. Takze on — tam, gdzio ‘wymagana byla aktywna wiara ~ rozmySlal i dlatego interpretowalna tylko w ujgeiu wiary dwustromoss boskiego sadu rozpada sig w system mySlowy podw6jnej predestynacj. Co prawda W innym, ‘migjsu niz-u Lutr, ale w spossh réwnie gruntowny musi sig i tutaj ‘zagnieddri¢ jakis nowy, niechrzescjaskiIek. Tym razem nawr6t do Starego Testament skatkije gleboko indywidualistycana, wyklucza- jaca wzelka. soidamosé koncepeja ludzkiego zbawienia. Gdziekol- ‘wiek w mySli chraeéjafikie} pojawia sig skoficzonosé odkupienia— Tanseaiusz powtémie jq podresli — tam pojawia sig rwnied lek Historia rancuskicgo jansenizmu i jego trwajgeych po deié dzii nastepst to nieomal wylacznie kronika spustoszenia spawodowaneg0 razz ten Ie, 38 nll Katolizowi nie wolno tak myles. Celowiek, kt6ry rozpacza lub nawet zvatpil w swoje rmoczywiste praechodzenie do Boga, nie dnajdzie spokoju, zwracajac sig ku jakiejé dialektyce; moze go osiagnaé wylacanie przez spokojne wskazanie na 2ywa wiare ako ha realny spos6b pracchodzenia. To wskazanie jest zapewne takie pdstawowym celem obu odmian protestantyzmiu. Jednk 2amiesea Tie, jakie w nich wywoiuje rfleksa, nie pozwala na to, 2eby oped? eschatologicrnego mégt zadzialaé moment realny, Poniewa? dla Katoika odkupienie nic jst tylko jakims obiektywnyin faktem, ktSry sig dokonal na krzyéu i ky ~ Igeznie x jego skuthiem ~ czlowiek wierzacy prayjmuje do wiadomosci poniewat pomigdzy obicktyw- yma subiektywnym odkupieniem katolik dostrzega wymnég wspil- caxjacego preyswojenia, dlatego droga od leku praed greechem do ‘ek odkupiajacego jest dla niego rveceywistg droga. Gay idaie ka rniema,tarten mode mieé tylko za pleeami gdy zbliza sig ku niem, jednoczesnie dala sigod tamtego. A migdzy nimi ety rozdrilajaca J srefa nieobecnoti Igku, ktdra wylycza rozpromienienic wiaty, ‘milofi i nadziei. Tylko w jednym punkcie cof w rodzaj,lalektyk wehodai w gry réwnied w pezypadku chresciaiskiego lehu odkupic- nia; iw tym delikatnym, barizo wrazliwym punkcie wein? sie bed Pojewiaé nieporozumienia i biydne interpretace:cziowiek wierzaey, téry zostgje wlaczony w taske leku na Kray, nigdy nie move rorpatrywaé siebie jako kogos, kto wobec greesenik6w stanowi {ednoSé 2 Odkupiciciom. Taka bezposredni i nierozerwalna jednose bylaby. zaréwno pod wzeledem obiektywno-teologicznym, jak i sue bielaywno-doznaniowym, falseywa i nie do przyjcia, Zaden chrres cijanin nie moze slaé obok Chrystusa w pocaucin jakiegokolwiek éwnouprawnina inikt,ktodeigki lace analat sie w Jego pobliza, nie jest sklonny sig Nim zamionié, Wiasnie tam, zie laska nazywa 20 .przyjacielem’,chreesejanin venaie si 2a luge”; nie tylko 2a shage, lec i za graesanika. Na drodze kreyéowe) tylko Chrystus jest ofiar: Kio sig znajduje w pobligu, albo zostae, jek zlocayscy, stusznie ukrzy2owany za swoje greechy, albo jest kims, Kio jest \Winny ukrzyzowania Chrystusa (a kms takim jest zawsze'). Kade realne i obiektywne uezestictwo w Igku Pana na krzyi moze mice 59 subicktywnie - ¢ylko ten prelamany charter, w wyniku ezeg0 lek chrzeSejanina od Igku Chrystusa oddzila praepasé, albowiem ten, try tutaj cierpi dzieki face, jest przeciez graesznikiem jobciata go grzech pierworodny. Ni jest powiedziane, 2 jogo gracsmnosézostala ‘mu wyraénio zadana i proedstawiona jako pow6d Ieku; moze bye reeciet tak, 2e jest ona preed nim podobnie 2akryta, jak Yo, co msi on zdeponowaé w nadprzyrodzonyin Swietle u Boga. Jednak i wOw- <2as nigdy sig nie pokusi to, by sw lek zamienié na Iek Pana, lecz vr jakimé wskizanym mu, odosobnionym miejscu, bedzie go ‘nosilz niepojetym dla niego samego posluszesstwem. MoglibySmy tym samym, podsumowujnc,sformulowat drug q zasade: Skoro jesteiny grzesznikami i motemy, réwniet jako wierzaey, ponowne sig ml staé, 10 w takim razie, w wyniku obi. Irywnego ceynu odkupienia na krayén. Ug proed greechem nie zostal ‘nan tak po prostu odjety proecivnie:stawia g0 przed nami takie Nowy Testament. Mazemy g0 mieé 2a sobq 0 tle, o ile naprawde _przyswoimy sobie zaproponowang nam. wywiedeiong z kreyea, 2¥Wa, to znaczy obecna w naszym Zycin, wiare, przy ezym jednak takze ww udzielonelasce leku kryéa dystans migdey tm, bry wspolcierp, Tym, Kibry cierpiatpierwomie i odlupiajaco, pozostaje calkowicie widoceny 1 ezlowiek, kzéry podlega lekowi, jest tego swiadomy. ‘Terecia zasada zawiera sig juz w drugiej, nalety jg jednak wyradniej oswietis, Jest lek poawalaiacy uczestnicayé w Krzyan jest Jgkiem szezegélnym, jit jest owocem pochodzacym x dara wiry, nifosei, nadzici oraz okreslona, udzielona prazz Boga forma ‘wspomagania tego chrzesijaiskiego dar, to nie jest modlive, Zeby cedlowiek zostatz Igku przed graechem wprowadzony bezpostednio w lek krzy?a. Innymi slowy:tajemnica prayciemnienia w leku kezyza riusi zosiaé ujgta teologicenie w obrebie rozleglesze} tajemmicy chraetcijatskiego odkupienia, wyzwalajzcego 2 grzechu i Ieku praed ‘grzechem, 2atem w obrebie chraescijaiskej radosei. Prawdeive, taki, jakiego cheial Bég, uczestniciwo w nocy Ukrzyiowanego, nie ‘mote zaisnieé w Zaden imny sposdb: to mote byé tyiko epizod migdzy jednym a drugim Swiatem, jednq a droga radoteia, jena a druga sil, To jest aie tylko nieprawdopodobne, lecz i wewnetrnie cy anal riemorlie, eby Bég wyprowadaitc7towieka zleku praed grzechem i wprowadeit go w tek krzyia, zanim 6w czlowiek nie mialby motliwosei doswindezyé w pelni wspaniatosei chezescijaskiegs ‘ukojenia. Dotyezy to praede wszystkim wlasciwej, mistyemej nocy, tire] ~ jako chrzeSijafiskiej ~ nie mozna preeciez. interpretowad inaczej nig z perspektywy krzy2a: naledy jg interpretowae nie tyle jako fenomen ,cczyszezenia”, kisry méghty ewentiainie wehodzié ‘w rachube jako pocratek duckowej wedeéwki, ile praede wszystkie jako chrzeScijaiska, & tym samym jako spotecema, laske, Ki6ra calkowicie pozstaje w éysporycji Boga‘ dlatego moze byé nalozona ‘a kaidym etpie cin dachowego, 2 tym jednak, 2e ova laska mope bye udzielonatyiko tenn, Kogo Swiatlo Bote — obeene w wierze, mie lofi, nadziei ~ praeniknelo az do glebi. Gaye: taka .n0o” nie est nic cceym innym jak niedostatkiem te go Swiata; a im siliejzy jest ‘ontrast, im plebszy niedostatek, tym pelniesza i skutecznicjsza saje sie noc. Tylko Syn Bory, przed wickami zrodzony z fona Ojea, BGg 2 Boga, moe w najglebsZ2j glebi ocenie, co to znaczy bye opus. ‘ezonym proez Ojea. Znown daje sig to precsledzié na preykladzic Keobiet z Betani: nie moglyby odezuwaé Ieku z powod niepojtc] aicobecnosci Jezusa, gdyby nie byly 2 Nim zapeeyjadnione, gdyby ‘ego uszezesiviajges obecnosé nie stanowilaistty ich Zycia. Jest Aotyezy to wietke} mistyeznejnoey i pojawiajacego sie podezas nie} Wilkiego mistycznego leku, to ~ analogicenie~ dotyezy rowniet, co pravida na mniejszg skal, kx?dego prawdzivego chrzescjaskiego Zycia kierjacego sie wiary: .pociecha” wiary zawsze popreedza i zawsze nastepuje po ,braku pociechy”, albowviem tego braka po- ciechy, tej beznadzieinosei, jako ch'rzescijanskiego wystawienia na probe, nie modna doSwiaderyé inaczej nit popezee cofnigcie duchowego foista, ‘Mussa to sobie zapamigtaé preede wszystkim pisarze katolicey, podejmujacy problematyke chreeeijadskiego Ieku. Biora bowiem na Siebie duza odpowiedzialnos¢ ito tym wicksza, im wigksze znaczenic = w Kotciele i poza nim ~ma ich Swiadoctwo. Kto dhitejzajmuje sig ‘wérezoscia Georgesa Bernanosa, ten zapewne nie 2g0dzi sie ? 2a ‘autem, ltwym prey powierzchawnej znajomosi, 2 pisarz ten pree- 6 sadza z noc, zwatpieniem i Igkiem. Rant oka na jogo 2ycie ~a jest to 2ycie, Kite toczy sig od katastrofy do Katastrofy, we wszystkim Jednak zachowuje zamie chrzesejaiskie} retelnofei ~ rozwiewa (stain watpliwosei. Poza calg sklonnoScia do. grandilokwene}i i calym saumem namiginosci (nie mnie} gwaltowne niu jego da chowego praodka - Bloya) oduajdujemy stefe, x kisre) bierze poczatek jeyo duielo: jest to nieprzekupna pewnosé w spravach Kofcielnych i nadprzyrodzonych, odstaniana fachowa eeka lekacza, ktéry nie chce ani webudzaé sensaeji, ani niczego zafalszowywas, lece tytko pokazaé to, co jest. Sam Bemanos zat ik od drieck; lk przylgnal do niego i nie opuszczat go prez caleZycie, Nic przesaks- dal jednak jego niezwyezajnema ~ zwycigskiemn | rycetskiemu — mst, byl w kofeu fyko forma jego mestwa, kiée polegalo na 4ym, zeby byé nagim i bezbronnym przed Bogiem, jak sige, 0 KiS- zych-pisa. T dlatego w roku swe} émierci mégt osiagnaé glebi, 1 KiGrej slowa 2 jego notatnika nie brzmia ani praesadnie, ani blutnienzo: Chemy naprawde tego, ezego On chee, chcemy naprawde, chat 0 tym nie wiemy, naszych cierpier, naszego bélu, nase) samotnosi, Jakkolwiek sadzimy preeiet, e chcemy ko naszeradaécl. Wyobra- “amy sobie, 2e uciekamy preed imiercig, gy tymczasem preecied ‘chcemy e]Smierciw catej prawdei, tak jak On chciat swojel. On nie ‘lho oftarovnje signa kvm oltarcu, na kidrym edpraviona jest ‘sca, lez takie ponawia swoja smieré w kacdym clowicku,kaéry ona w smiertelnym leku. Cheemy, czego On che, ale nie wiemy, ezego cheemy nie nay siebe, grzech kaze nam 2vé na powierzchat nas samych; dopiero kiedy mamy umieraé, nawiedzany samych sie- Die; @ On tam na nas czeka [Natomiast bardzej problematyezna jest nowela Gertrudy von Le Fort Die Lerte am Schafott (,Ostania na szafocie") ~ problema- tyema nie x powodu charakterystyki mistyeznego leku + zlozonej w nim, w skrajnej slaboSi, ofiary; nie z powody prascivstawienia {ej .drobnej slabosci” mezema heroizmowi nalepsze} nowicjuszki, a a ‘te zostnie jednak konicekosc6w pominigta prey wyborzeofiary; Jest problematyezna ze wzgledu an spossh, w Jaki natualay tere deony lek Blanche de tn Force ~ jest to catkiem wymnie Ick ‘eurotycany ~ mialby tworzyé podstawe mistycznego lekt, a kage ym raxie mialby prose wen bez peknigé. Lek Blanche jest zsHlonnoteia", ktére prryezyny tumaczy sig tym, it urodzia sig \ zac siorowej paniki: od wezesnych la okazywata pewna lek wot, wykraccajaea daleko poza i, tka ezsto obserwje sie a dete Gh. Cay schody sig aby nie ebsuna? (..) Cey Sciana sie nie cawall? Cay gondola aby nie eatonie? A czy ludzie sig nie rovgniewajg? — Dyta ciggle dziewezynka, PSéniej wynaiduje ble jakie pretest, ceby preynaimnisy reece zamaskowa Blanche czuta sig nagle ameccona albo robito sie fej niedobroe, ‘apominala preyniesé 0 cxy tamto albo nauczyé sie ceegoss tame anaidowat si jis powéd, eby nie musiata wis do gondolt abo wehodsié po schodach. Wetapienie do Karmelu jest dla nicj ~ poccatkowo ~ wyraina vciscka proed Icke, ucieceka w be7picczefstwo: ale pedis Posréd tego neurotycznego lek, lekuprzedIekiem” 2awladnelo ng owalanie do pawdziwego, mistyeznego eka. Wprawdie nema po ‘wodu, by powolanie to miato dotyezyé tylko ludzi obdarowanyeh si. nym, pozbawionym leku charakterem, a ie hdzilkliwych 2 natry, itdnak wilasnie dlatego nie wolno ustanawiae tutaj jekicjholwick aslo, a nawet nalezy stamowezo wystr2egaé sig poauréw ezegos takiego, oddzelajac od siebie Swiatem i nieeawodng sila powolena hie tak odmienne ciemnosci: leku natuainego i neuroseznego od lek nadprayrodzonego. O ile w Gertudy von Le Fort genera power tania do lek pozostajeproblematyezns(podezas gy na ore, pod szafotem, prabija sig Swath), 0 tye w yZaktadnky” (L'Otage) Pana ClaudelaSmicrei bohatesi, Syene de Coufonttne,towarzysey skrjna ciemnos. Bo kiedy poswigcla sw6j honor, vigce) newer honor swcicgo domu i~symboliezie — honor ealege dawnege ‘monarchicznego porzadku, po to, 2eby ratowae papicta i Kote cy 1 progy rewolueji— u progu nadciagaace pute) i bezsensowne} swolnoei~ wyezerpta sie w ni] wszlia mazlinossprasbacrenia, radot, wszrka sa spokoj. Kiedy umiera,gnerwowym tien” povasa glowa w geiie zapraccznia ~ nie 4 spraacin wobec prady, lez dltego,2e nie zostala w tej nawetodrobina sity, 2eby Potwierzat. U Claudela zee (a najsnic) w Zniastowant) es 5 postspowanic ego postaci maja wymiarsymboliceny a precraajace W ym Rmnszce jet to, 20 tam, gdeie symbol (upadee ancien regime's jako chizeSjaiska oftara todona tera, co Nowe) jes ienagannicpreyzyiny napici,jakionm podlega osoba bedaca nosnikiem symbol, warasia do nisbezpiecanych granic. Wszysey {roe wymienin’pisarzedakladnie oxpoznalito, co starow dochowa prrstred chresijafshiego Iku, i zag wobec tego pozycie — ‘wobee rewoluci francuskiej, wobce zalamania sig ealego starego ~ porzadk Swiss, gdy nadciagnat chaos wolnoéi, Iaéry ~ jako ‘chaotyczna sec2erose i dawolnosé~ 2 perspektywy choxtijafishiego catia sg ku Bogu moze byéozeniony tylko jako dibelska Kon- teafakure prawedy- Zada sig jednak — monsruale, sbsurlaie vwygérowane i dlatego pograaone w najglebszym leku Zadanie ~ otenia woferze a te @ 0 poraadku (ktry jst paste jedymy). W czas te} zagiady proctrwata jednakie ova czysioS 0 tra walezy Bernanos ene: bon! soye fer! W Smit mods} makizy de a Force przetwala iewidzialna sia kez, ktry mode uksatalto- ‘va nie daca sie preewidziee praystoS: rewoluja sie skoriczya Reecapwiéte,teror zalamal sig delesieé dni pOéne proc ~ pomima zniwrazenia ~ nawet honor pani Coufonaine ‘Sygne: Viens avec moi od i n'y a plus de douleur. (Georges: Et plus d'honneur? ‘Sygne: Plus de nomi et auc honneur. Georges: Le mien est intact. Same: Mais & quoi ser d'@tre intact? Le grain que Von met dans la De quel usage esti sl ne pourre d'abord?. Toute terre est la méme a six pieds de profondeur, 6 tena ‘mien sie ud w dobowolnym wag tiny oa sete aka en Soldat ¢ innym grceitem, bye mote sean a ‘since ket, abowiem tx clkiem pops rape Beendinen ofp. Gisy mvs my feo esc ‘Moego indywidulizm, jigs spout donereey eae nn tea wap raiby 24 gcse ont ya bby de, gy ak ae sal wine oat re, te iM sym zo aston prone Ease as Foros ieee da aidego pron W Boge Se any 8 winnie ma adacgo Swit. Syn Bony stale se (Cela ie 6 my we wizyskim opréce techs, i wane ovo sop” est rum df deme i wane a ite | dpukowad ny gech Rie deg mossy oi ‘a. Chrazfjanin noe weplne vgn by soldamymdokad- new taim ston, ji cam sbi odilt od praec. Wap Iekat sig o gusta mode dokadieo taki sop, w aim, coun rosa woiney ole pos ace Trzecia zasada brani wice naepiaco: Bi nie raj nye cyte ewoty) uence key ove Sia deg cw ere roms wet ne padre tal cal sly crzeseuliegoposannctea adc oraz pogo Seta wiry, mf! nate cl rem nie debra weenie ipl rc Zee mena eke Jednego druieo, ub rece dene do nh ie doe se poe te rowg nt crcl m ISTOTA LEKU Cofsjge sie do pytania 0 istote, nie opuszcramy preesttzeni teologicane), lecz ~ starajae sie ghbiej ziozumieé to, co novialo objawione ~ odwokyemy sig do naszego tozumn, do tego, co tovary 4st w stan wniesE w te problematyke. Postigujemy’ sie. inncre} Iéwige, flozfig, 0 ile sig rozumic, czym ona jest i ezym jedyais ‘ode byé: zastanawianiem sig ludzkiego umyshi nad podstawan: i prayexynami tego koakretnego Swiats, kiry, jak pokauje nara Objawienic,nigdy nie byt yezysto naturalnym’” éwiter,lece vitor ‘tworzonym przez Boga w ramach nadpreyrodzone) lski | nakiero, \Wwanym na jedyny nadprzyrodzony cel ostateczny, jak jest widzonic Boga: nawet gay od Niego odstcpowal, ni stawal sig Swiatem sce). ‘to naturainym” ~ pozostawal pod kagdym wraledem Swiaiem occ. lzonym w tym, 60 nadpreyrodzone. Tak wige preediniot flozof zawsze wykracza poza to, co écile filozoficzne (jel uznad laske # Objawienie za cos, co jest specyficenym praedmiotem eolog) «te latego, 2e rome, ktry jest zar6wno preedmiotem, jak inarzedziews flozoficene} pracy, nigdy, podobnie jak ,natara’, ktra je jeg ‘lem, nie byt ~ ani nie bedze — .c7yso naturalny” Tym bandee nie jest taki, 22 wprawdzie modna Zadaé i sprdbowad sformatowac Pojgie natary wyzwolonejz tego, co nadpezyrodzone, ale 2 powedty braku wystarcajacych danych doswiadczenia oglu, Koastaktywne Przeprowadzenie tego pojgca nie jest dla filozofa modlive. Natura, aka znamny, jest natura poruscana i poruszajaca sie miedzy grzsehem Pierworodnym a odkupieniem: obie modalnoéei waiknely w nig tah _keboko, 2 nawet posladowarekonstokejapierwotne) rahi natuy o (laéra jako realny stan” jest stosunkowo blisks natury isnijace} ‘obecnie) budri powaine watpliwosei, a e&t dopiero, edy chodzi ‘© nigdy reanie nie istniejacy stan, bedacy stanem poza jakimkolwick hadpezyrodzonym zwigzkiem, Jedeliflozof zaakeeptuje owo prozz ‘Objawienie narzucone mo ogranizeie, ksre go ponadto pozbawia pola dzialania calkowicie iczaleznego od Objawienia (bo ni istieje saska” bez. Objawienis", poniewa2 istotowy i Swiadomosciowy {spekt nadprzyrodzonego samoudostepniania sip Boga sq 7 90ba jak najscisl} zwigzane), to ulzal filozoficznego namyslu w obrebie badas telogicanych jest wysoce potadany, ba, niezbedny, bo jakze ‘naczej mislaby sig rozwijaé wiedza wologiczns, jes nie dzigki refleksyjnej pracy rozumu? ‘W tej pracy, kt6ra treba dopiero wykonag, chodi wige ni tik © jakyé szerseg i gruntownicjsza analzg tekstow bibliinych, lee, + Srietle oploszonego w nich Objawienia,o taka analizg - objtyeh ‘ym Swialem ludzkiego rozuma i natury, do kiGre] preeciet samo ‘Objawienie wyraénie zaprasza, a mianowicie, aeby w obrebie glo- szonych przez slowo Bote stwierdze i sqd6w na nowo siebe prze imyfles i zrozumies. W tej kwestiistniee narozlegejsa preestret AUiatania. Rozum mote w sposdb zasaday wnosié swo}e wane roz- ‘wigzania, 2eby sprawdaié, co sig 2 nimi stanie w Swietle slowa ‘Botepo, na ile sig obronia, na ile zostana odrzucone,w jakim stopnin — po stosownym przetopieniy — bed sig jeszcze nadawaly do u2ycia: Intellectus quaerens fdem; moze on jednak rGwnie dobrae wysé od stowa Bozego, 2eby ~ jako wyrar Konkretnego porzadku isinicia, wskazanego proc Boga ~ wniesé je w zrozumialy dla ezlowieks, deny od Boga, porzadek istnienia i uznaé za ostatnig absolutng prawde dostepne} mu, dotychezasowej i wzgledne} prawdy’ fides ‘quaerens itelectum. Kio chcialby t gruntowniejszego podziat, ten ‘musialby rozcina€ dywe wiery prawdy. Poczynajae od Platona filozofia za swe podstawowe dzialanie awadata admivatio, akt, w Ktérym rozam wychodzae ze swe} co- dziennosei spostrega byt jako taki, Nie treba bylo Heideggera, aeby odiryé bliski zwiqek tego podstawowego akin i Ieku. Pokre- ‘wietstwo podziwu i adriwienia jest juz plalofiskie, ba, mozna by 68 ‘amet ovo rorwiazani ore jako na yadijsy mak soba shige genius, Solas bowiem to, co Wyse a pecan at stannic oda jako nie pomane (sym samen wy nine nie, exyni topo to, toby dope ten yaa dal ene oprawnego ponina (i pozwoll point, sans jee adi on, 816, co wydse sie nie porae, see poses Has Brawdhic, pay exym dystanujce davies jst tke ook kebszigo, padninjgepo rsa Tomas 2 Akwing dows ‘2ajemteodiaywan buch fora avin Hedy oa dare: Flo pobuiza do dociekanapravdy pode easton Jak mw (Arystotetes} na poczatku Fk. Lek natomiaststlania nic to posokvania, ec race) dowel. Jen wie ame, te reba i deinen nie sa forma le Nasi jeans ccoviocae oréania prose ty form Ie, ile wake onw dehces ate oprzzzewnetane zo: ake Ho mote Zama’ sl opo iots {4 fen sposth wabudza ego lek), po pirwsze,' poweda moana prom, rego graic nie ajo sg paewidesé oe ee Powstje ania, zaziwienes po dee powols rue} eens otf neprandopoobiedstva = w ten sposdh powsshs akorege Domiesaie, spor, weszie” powodu sels isprowayentoaes <¥ len spss ows rwogsagonia, Odpowiald ma oa tra teraz natu

    You might also like