DİCLE ÜNİVERSİTESİ 1/4

MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

2009–2010 Ö.Y. BAHAR D.
İMZ 208 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ MAZERET SINAVI CEVAP ANAHTARI, 08.06.2010
=============================================================================
Soru 1 2 3 Toplam
Puan 10 40 50 100

S.1. Aşağıda hız denklemleri verilen üç boyutlu akımın doğada meydana gelmesinin mümkün olup
olmadığını ve ve zamanla değişip değişmediğini belirleyiniz (10+5 P.)
1 3
u = 2x2yz - x2y2 + 10t3, v= xy – y2zx + 100t, w = -xyz2 + xy2z + 20t
3
C.1. Bu akımın doğada meydana gelmesinin mümkün olması için süreklilik denklemini sağlaması gerekir.
u v w
 4 xyz  2 xy 2  0,  xy 2  2 xyz  0,  2 xyz  xy 2  0 ;
x y z
u v w
   4 xyz  2 xy 2  0  xy 2  2 xyz  0  xy 2  2 xyz  0 = 0 olduğu için bu akımın doğada
x y z
meydana gelmesi mümkündür.
Akımın zamanla değişip değişmediğini tespit etmek için her üç hız denkleminin zamana göre türevini
almak gerekir. Eğer her üç türevin sonucu da sıfır ise akım zamanla değişmeyen bir akımdır, aksi halde
(üçü, ikisi veya üçünden biri sıfırdan farklı ise) akım zamanla değişen bir akımdır. Açıkça görüldüğü
üzere her üç hız denkleminin de zamana göre türevleri sıfırdan farklıdır. O halde akım zamanla değişen
bir akımdır.
u v w
 300t 2  0 ,  100  0 ,  20  0
t t t

S.2. Şekilde verilen düzenekte akışkanın birim hacim ağırlığı 2 t/m 3, sol taraftaki yükün eni 0,5 m; boyu 0,5
m; yüksekliği 10 m ve birim hacim ağırlığı ise 1 t/m 3’tür. Sağ taraftaki yükün eni 0,5 m; boyu 0,5 m;
yüksekliği 0,5 m ve birim hacim ağırlığı ise 8 t/m 3’tür. Yükler çelik levhanın iki ucuna A noktasına eşit
mesafeye konulmuştur. Çelik levha bir tahterevalli gibi A mafsalı etrafında düşeyde serbestçe
dönebilmektedir ve hazneler arasında tam bir sızdırmazlık sağlanmıştır. Yükler şekildeki gibi yatayda
durduğuna ve mafsaldaki sürtünmeler ihmal edildiğine göre sol taraftaki haznenin su yüksekliğini
hesaplayınız (h = ?) (35 P).

h1 A h2 h = 18 m

h=?m
3m

Ç.2. Sol taraftaki yükün ağırlığı;

G1  x1 * y1 * z1 *  1  0,5 * 0,5 *10 *1  2,5 t ,
Sol taraftaki kaldırma kuvveti;
F1  x1 * y1 * (h1 ) *  sivi  0,5 * 0,5 * h1 * 2  0,5h1
Sağ taraftaki yükün ağırlığı;
G2  x2 * y2 * z 2 *  2  0,5 * 0,5 * 0,5 * 8  1 t

NOTLAR AÇIK OLUP SINAV SÜRESİ 45 DAKİKADIR

BAŞARILAR Dr. Z. Fuat Toprak
 DİCLE ÜNİVERSİTESİ 2/4
MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
2009–2010 Ö.Y. BAHAR D.
İMZ 208 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ MAZERET SINAVI CEVAP ANAHTARI, 08.06.2010
=============================================================================
Sağ taraftaki kaldırma kuvveti;
F2  x2 * y2 * (h2 ) *  sivi  0,5 * 0,5 * 0,5 * 2  0,25 t
Yükler yatayda dengede durduklarına göre;
G1  F1  G2  F2  2,5  0,5h1  1  0,25  h1  3,5 m
h  h1  3  3,5  3  6,5 m olarak hesaplanır.

S.3. Şekilde verilen hazne-boru sisteminde, haznedeki akışkanın seviyesi sabit ve birim hacim ağırlığı, su = 2
t/m3 olup boru sistemi yatayda ve boru çapları şekil üzerinde verilmiştir. 5 kesitinde akım atmosfere
açılmaktadır. Atmosfer basıncı, P0 = 10 t/m2 olup sistemdeki tüm enerji kayıpları ihmal edilmektedir.
Buna göre P1, P2, P3, P4 ve P5 basınçlarını, V1, V2, V3, V4 ve V5 hızlarını hesaplayıp enerji - piyezometre
çizgilerini çiziniz ve 3–4 kesitleri arasında kalan D dirseğine gelen bileşke kuvveti bulunuz (50 P).
90 m

20 m
D2 = 0,15 m D3 = 0,45 m
D1 = 0,15 m
 = 45o D4 = 0,3 m

1 2 3
D5 = 0,12 m
4

5
C.3. Hazne su yüzeyi ile 5 kesiti arasında Bernoulli denklemi kurulursa;
V H2 PH V2 P
  z H  5  5  z5
2g  2g 
VH = 0 V5 = ?
PH = P0 P5 = P0
zH = 90 z5 = 70
Bu durumda sistemdeki tüm enerji kayıpları da ihmal edilirse, bir kabın dibindeki akış bağıntısı olan
V5  2 gh elde edilecektir.

V5  2 * 9,81 * 20  19,81 m / s

Süreklilik denkleminden;
0,224
 0,12 2 V4   3,17 m / s
Q  VA  19,81  0,224 m 3 / s  D42
4
4
Şimdi 4–5 kesitleri arasında Bernoulli denklemi kurulursa;
V52 P5 V2 P
  z 5  4  4  z 4 z5 = z4 ( boru sistemi yatayda)
2g  2g 

NOTLAR AÇIK OLUP SINAV SÜRESİ 45 DAKİKADIR

BAŞARILAR Dr. Z. Fuat Toprak
 DİCLE ÜNİVERSİTESİ 3/4
MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
2009–2010 Ö.Y. BAHAR D.
İMZ 208 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ MAZERET SINAVI CEVAP ANAHTARI, 08.06.2010
=============================================================================
19,812 10 3,17 2 P
   4  P4  29,49 t / m 2
2 * 9,81 1 2 * 9,81 1

Q 0,224
V3    1,408 m / s
Süreklilik denkleminden; A3  0,45 2
4
3–4 kesitleri arasında Bernoulli denklemi kurulursa;
V42 V32 P4
P3     P3  29,9 t / m 2
2g 2g 
Q 0,224
V2    12,68 m / s
Süreklilik denkleminden; A2  0,15 2
4
V32 V22 P3
2–3 kesitleri arasında Bernoulli denklemi kurulursa; P2     P2  21,806 t / m 2
2g 2g 
Q 0,224
V1    12,68 m / s
Süreklilik denkleminden; A1  0,15 2
4
(Kesit değişmediği için süreklilik denkleminden V1 = V2 olacağı tahmin edilebilirdi)
V1 = V2 → P1 = P2 = 21,806 t/m2
VH2 PH V2 P P 12,68 2 P1
Sağlama;   z H  1  1  z1  0  0  90    70  P1  21,806 t / m 2
2g  2g   2g 

45

R x  (  P3 A3  P4 A4  QV3  QV4 )Cos

R y  ( P3 A3  P4 A4  QV3  QV4 ) Sin

 0,45 2  0,3 2
R x  ( 29,9  29,49  0,102 * 0,224 *1,409  0,102 * 0,224 * 3,17)Cos45  R x  1,86 t
4 4
Benzer şekilde yukarıdaki formülden Ry = 4,91 t bulunur.
Bileşke kuvvet R R x2  R y2  (1,86) 2  (4,91) 2  R  5,25 t olarak bulunur.

90 m E.Ç.

P.Ç.
NOTLAR AÇIK OLUP SINAV SÜRESİ 45 DAKİKADIR
BAŞARILAR Dr. Z. Fuat Toprak
 DİCLE ÜNİVERSİTESİ 4/4
MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
2009–2010 Ö.Y. BAHAR D.
İMZ 208 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ MAZERET SINAVI CEVAP ANAHTARI, 08.06.2010
=============================================================================

20 m
D3 = 0,45 m
D1 = 0,15 m D2 = 0,15 m
 = 45o D4 = 0,3 m

1 2 3
D5 = 0,12 m
4

NOTLAR AÇIK OLUP SINAV SÜRESİ 45 DAKİKADIR

BAŞARILAR Dr. Z. Fuat Toprak