DİCLE ÜNİVERSİTESİ 1/3

Adı-Soyadı: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

No: 2010–2011 Ö.Y. BAHAR DÖNEMİ
İMZ 208 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ MAZERET SINAVI CEVAP ANAHTARI, 01.06.2011
=============================================================================
Soru 1 2 3 4 Toplam

Puan 30 30 10 30 100

S.1. Üst kısmı atmosfere açık olan A, B, C ve D tanklarında hA = 12 m, hB = 10 m, hC = 4 m ve hD = 2 m

derinliğinde akışkan bulunmakta ve akışkan seviyeleri sabit tutulmaktadır. Tahliye borularının çapları
birbirine eşit ve D = 0,5642 m olan tankların vanaları aynı anda açılmaktadır. Sürtünme gerilmeleri
ihmal edildiği takdirde tankların, diplerindeki delikten meydana gelen akım nedeniyle akım yönünün
tersine maruz kaldıkları kuvvetler; FA = 6 t, FB = 5 t, FC = 2 t ve FD = 1,5 t olduğuna göre hangi tanktaki
akışkan su değildir (Suyun birim hacim ağırlığı 1 t/m3’tür)? (30 P.)

A B C D

hA D hB D hC D hD D
Karşılaştırma
düzlemi
C.1. İmpuls-momentum denklemi gereği F =  Q V, süreklilik denklemi gereği Q = A*V  F = A V2,
D 2 D 2 D 2
Bernoulli denklemi gereği V = 2 gh ve A  olup bu durumda F = 2 gh = h
4 4 2
2𝐹
olacaktır. Birim hacim ağırlığı,  formülden çekilerek yalnız bırakılırsa; 𝛾 =
𝜋𝐷2 ℎ
2∗6
𝛾𝐴 = = 1.0𝑡/𝑚3
𝜋 ∗ 0.56422 ∗ 12
2∗5
𝛾𝐵 = = 1.0 𝑡/𝑚3
𝜋 ∗ 0.56422 ∗ 10
2∗2
𝛾𝐶 = = 1.0 𝑡/𝑚3
𝜋 ∗ 0.56422 ∗ 4
2 ∗ 1,5
𝛾𝐷 = = 1.5 𝑡/𝑚3
𝜋 ∗ 0.56422 ∗ 2
𝛾𝐷 = 1.5 𝑡/𝑚3 ≠ 1.0 𝑡/𝑚3 olduğundan D tankındaki akışkan su değildir.
𝑉2
S.2. Hız yüksekliği, 𝐻𝑉 = 2𝑔 olduğu bilinmektedir. Aşağıdaki tabloyu kullanarak Pi teoremi ile boyutsuz bir
büyüklük elde edin (30 P.).

ANA BÜYÜKLÜKLER KONUK BÜYÜKLÜK

TEMEL BOYUTLAR
HV [L] V2 [L2T-2] g [LT-2]

ÜSLER x y 1

NOTLAR AÇIK OLUP SINAV SÜRESİ 50 DAKİKADIR

BAŞARILAR Dr. Z. Fuat Toprak
 DİCLE ÜNİVERSİTESİ 2/3
Adı-Soyadı: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
No: 2010–2011 Ö.Y. BAHAR DÖNEMİ
İMZ 208 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ MAZERET SINAVI CEVAP ANAHTARI, 01.06.2011
=============================================================================
C.2. Formüle bakıldığında toplam olaya etki eden üç tane değişken vardır. Dolayısıyla n = 3 olacaktır. Her üç
değişkende L ve T olmak üzere toplam 2 temel boyut mevcuttur. Dolayısıyla r = 2 olacaktır. O halde m = 3 –
2 = 1 olacaktır. Her üç değişken de sadece iki temel boyut içerdiğine göre ikisini “ana büyüklük” diğerini ise
“konuk büyüklük” olarak kabul edelim. Kolaylık olsun diye aşağıdaki tablo verilmiştir:

ANA BÜYÜKLÜKLER KONUK BÜYÜKLÜK

TEMEL BOYUTLAR
HV [L] V2 [L2T-2] g [LT-2]

L +1 +2 +1

T 0 -2 -2

ÜSLER x y 1

O halde bir denklem ve bir bilinmeyen söz konusudur:

x + 2y + 1 = 0
-2y – 2 = 0  y = -1
x + 2 (-1) + 1 = 0  x = 1
Bu durumda;
HV
 g olacaktır.
V2
S.3. Hız denklemleri u = 2x2+1, v = 3y + 1 ve w = z3 olarak verilen üç boyutlu akımın zamanla değişip
değişmediğini işlem yaparak belirleyin (10 P.).
Ç.3. Verilen hız denklemlerinin zamana göre türevleri alındığında;
u v w
 0,  0 ve  0 olduğundan akım, “zamanla değişmeyen” bir akımdır.
t t t
S.4. Şekilde gerekli ölçümleri ile birlikte verilen hazne-kapak sisteminde, dikdörtgen kapağın şekil
düzlemine dik boyutu 2 m olup hazneye 4,81 m3/s’lik bir debi ile su verilmektedir. Sol haznedeki su
yüksekliği 7.34 m değerine kadar yükselince kapak A mafsalı aracılığı ile şekildeki gibi açılarak sabit bir
açıklıkta dengede kalmaktadır. Suyun birim hacim ağırlığı, S = 1 t/m3 olduğuna ve sürtünme gerilmeleri
ihmal edildiğine göre kapağın açıklığını (y) hesaplayınız (30 P).

7,34 m A

y/2
y

NOTLAR AÇIK OLUP SINAV SÜRESİ 50 DAKİKADIR

BAŞARILAR Dr. Z. Fuat Toprak
 DİCLE ÜNİVERSİTESİ 3/3
Adı-Soyadı: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
No: 2010–2011 Ö.Y. BAHAR DÖNEMİ
İMZ 208 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ MAZERET SINAVI CEVAP ANAHTARI, 01.06.2011
=============================================================================
C.4. Sistem dinamik bir sistem olup bir haznenin dibindeki delikten akış bağıntıları geçerlidir. Dolayısıyla
V   2 gh olacaktır. Sistemdeki sürtünme gerilmeleri ihmal edildiğine göre V  2 gh olarak
alınabilir. Nitekim 1–1 kesiti ile 2–2 kesitleri arasında Bernoully denklemi kurulursa hız bağıntısı aynı
olacaktır. Sol haznedeki su seviyesi değişmediğinden hazneye giren debi ile çıkan debi aynı olacaktır.
V  2 * 9,81* 7,34 olacaktır. Diğer taraftan
Q  VA  2gh B * y  = 2 m3/s olduğu bilinmektedir. O halde 2 * 9,81* 7,34 * (2 * y) = 4,81 m3/s
buradan; y = 0,2 m olarak elde edilir.

NOTLAR AÇIK OLUP SINAV SÜRESİ 50 DAKİKADIR

BAŞARILAR Dr. Z. Fuat Toprak