Professional Documents
Culture Documents
Taşın hacmini ve
yoğunluğunu bulunuz.
PA + 900 ∗ 9.81 ∗ 0.6 − 2940 ∗ 9.81 ∗ 0.5 − 1000 ∗ 9.81 ∗ 0.3 = 101325
PA = 113,3913kPa
3. 3048m uzunluğunda, 305mm çaplı dökme demir borudan( ε = 0.26 mm ) , Q=44,4x10-3 m3/s debi ile,
mutlak viskozitesi 0.1Pa.s ve yoğunluğu 850kg/m3 olan bir yağ akmaktadır. Borudaki yük kaybını
bulunuz.
Yük
5. Şekildeki hidrolik kaldırıcı üzerindeki 500kg’lık bir yük 500kg h
ince bir boruya yağ (ρ = 780kg / m 3 ) dökülerek
1.2m
1cm
Yağ
yükseltilecektir. Yükün yükselmeye başlayacağı h yüksekliğini bulunuz.
W 500 ∗ 9.81
= ρ gh ∴ = 780 ∗ 9.81 ∗ h
A π ∗1.22
4
h = 56.7cm
6. Şekilde gösterilen su haznesinden sifonlama yoluyla su çekilmektedir, burada sifonun debisini bulunuz.
Akışın sürtünmesiz olduğunu kabul ediniz.
φ20mm P1 V12 P V2
+ + z1 = 2 + 2 + z2
2m
ρ g 2g ρ g 2g
P1 = P2 = Patm , V1 ≅ 0, z2 = 0
V22 V22
z1 = ⇒ 3= ⇒ V2 = 7.67 m / s
2g 2 ∗ 9.81
π ∗ 0.022
Q = VA = 7.67 ∗ = 0.00241m3 / s
3m
7. 40cm çapında ve 90cm yüksekliğindeki düşey silindirik tank 60cm yüksekliğine kadar suyla doludur.
Tanktan suyun taşmaması istenildiğine göre tankın maksimum dönme açısal hızını devir/dakika cinsinden
bulunuz.
w2 2
z = h0 − ( R − 2r 2 )
4g
w 2R 2 w 2 ∗ 0.4 2
=h⇒ = 60 w2
2g 2 ∗ 9.81 veya 90 = 60 − (0.4 2 − 2 ∗ 0.4 2 )
4g
w = 85.77 rad / s ⇒ n = 819.1dev / dk
w = 85.77 rad / s ⇒ n = 819.1dev / dk
8. Geniş bir tankta bulunan su d=100mm çaplı ve L=450m uzunluğundaki bir borudan atmosfere
boşalmaktadır. Depodan boruya keskin kenarlı bir giriş olup, H=12 m için, düz boru kayıp katsayısı
f=0.04 alınarak sistemin debisini bulunuz (Kkeskin,giriş=0.5)
P1 V12 P V2
+ + z1 = 2 + 2 + z2 + hK ⇒ hK = hs + hL
ρ g 2g ρ g 2g
LV 2 V2 V22
hK = f +K ⇒ z1 = + hK
D2 g 2g 2g
V22 450V22 V22
12 = + 0.04 ∗ + 0.5 ∗ ∴ V2 = 1.138m / s
2g 0.1 ∗ 2 ∗ 9.81 2 ∗ 9.81
H=12m π ∗ 0.12
Q = VA = 1.138 ∗ = 0.0089m3 / s
4
3‐ Bir havuz içerisinde tamamen suya gömülü olarak dik vaziyette ayakta duran 1,8 m boyundaki bir adamı göz
önüne alınız. Bu adamın başına ve ayakuçlarına etki eden basınçlar arasındaki farkı kPa olarak hesaplayınız.
Pbaş=Patm+ ρ*g*hbaş ve Payak=Patm+ ρ*g*hayak
Payak‐ Pbaş = ρ*g*hayak‐ ρ*g*hbaş = ρ*g*( hayak‐ hbaş)
Payak‐ Pbaş = (1000 )* (9.81)*(1,80 ‐ 0)
Payak‐ Pbaş = 17,7 kPa
4‐ 50x30x20‐cm3 boyutlarında ve 150 N ağırlığında olan bir blok, sürtünme katsayısı 0.27 olan bir eğik yüzey
boyunca 0.8 m/s sabit hızla hareket ettirilecektir, (a) Yatay yönde uygulanması gereken F kuvvetini belirleyiniz. (b)
Blok ile yüzey arasında dinamik viskozitesi 0.012 Pa•s olan 0.4 mm kalınlığında bir yağ filmi bulunursa, bu
durumda uygulanması gereken kuvvetteki yüzde azalmayı belirleyiniz.
a)
ΣFx= 0 : F1‐Ffcos 20˚‐ FN1*sin 20˚ =0 (1)
ΣFy= 0 : FN1*cos 20˚ ‐Ff*sin 20˚‐G=0 (2)
Kayma gücü : Ff= f*FN1 (3)
FN1= G / (cos 20˚‐ f* sin 20˚) =150/ (cos 20˚‐0,27* sin 20˚) = 177,0 N
F1=Ffcos 20˚+FN1*sin 20˚ =(0,27‐177 N)* cos 20˚+(177 N)* sin 20˚= 105.5 N
b)
‐4
Fkayma=τ*A=µ*A*(V/h)=(0.012)*(0,5*0,2)*[(0,8) /(4*10 )]=2,4 N
ΣFx= 0 : F2‐Fkayma*cos 20˚‐ FN2*sin 20˚ =0 (4)
ΣFy= 0 : FN2*cos 20˚ ‐Fkayma*sin 20˚‐G=0 (5)
FN2= (Fkayma*sin 20˚+G) / cos 20˚ =[(2,4 N)* sin 20˚+(150 N)] / cos 20˚=160,5 N
F2=Fkayma*cos 20˚+ FN2*sin 20˚ = =(2,4 N)*cos 20˚+(160,5 N)* sin 20˚=57,2 N
Yüzde azalma =[(F1‐F2)/F1]*100=[(105,5‐57,2)/105,5]*100 =%45,8
5‐ Bir sabun kabarcığını dikkate alınız. Kabarcık içerisindeki basınç dıştaki basınçtan yüksek midir yoksa düşük
müdür?
Sabun köpüğü içindeki basınç dış basınçtan büyüktür. Sabun köpüğünün film tabakasının gerginliği de bunun kanıtıdır.
6‐ 45° olan enlemdeki yerçekimi ivmesi, deniz seviyesinden yükseklik z'nin fonksiyonu olarak, g = a‐bz şeklinde
tanımlanmıştır. Bu ifadede sırasıyla a = 9.807 m/s2 ve b = 3.32 x 10‐6s2 dir. Bir cismin ağırlığının yüzde 1 azalması
için deniz seviyesinden ne kadar yükseğe çıkılması gerektiğini belirleyiniz.
G=m*g = m*(9.807‐3.32*10‐6 z)
G=0.99*Gdeniz=0.99*m*gdeniz =0,99*(m)*(9.807)
‐6
0,99*(9.807)= (9.807‐3.32*10 z) z=29,540 m
1- Şekildeki özgül kütlesi 7850 kg/m3 olan 3 cm çapında ve 40
cm uzunluğundaki çelik şaft 3.02 cm çaplı düşey konumdaki
dairesel kesitli bir yatak içerisinde kendi ağırlığı ile hareket
etmektedir. Şaft ile yatak arasındaki sıvının viskozitesi 1.5 Pa.s
olduğuna göre şaftın hareket hızını bulunuz?
π ⋅ (0.03 )2
3.02 cm
π ⋅d2
G = γ ⋅V = ρ ⋅ g ⋅V = ρ ⋅ g ⋅ ⋅ L = 7850 ⋅ 9.81 ⋅ 0.4 ⇒ G = 27.77 N
4 4
40 cm
3 cm
0.0302 − 0.03
h= ⇒ h = 0.0001 m
2
F dV V F h 21.77 0.0001
τ= =µ⋅ = µ ⋅ ⇒V = ⋅ = ⋅ ⇒ V = 0.0385 m/s
A dy h A µ 0.0377 1.5
π R4 π (3)4
I= = + 7.07 x(2.1) 2 = 35.15 m 4
64 64
35.15
y= = 2.37 m; e = 2.37 − 2.1 = 0.27 m
7.07 x 2.1
145, 649 x0.27 − Kx1.5 = 0, K = 26, 216 kN
Hava
Pa
Su
3-Silindirik depo 50 mm yüksekliğinde su içermektedir. İçteki küçük
silindir depo h yüksekliğinde özgül ağırlığı 0.8 olan gaz yağı
içermektedir. PA`nın ölçülen basıncı ve gaz yağının ölçülen yüksekliği 50 mm
nedir. (Gaz yağının deponun üstüne çıkmasının önlendiği kabul
edilecektir.)
Gaz yağı
Pb Pc
katsayısını hesaplayınız?
( V = 1.45 m/s; h = 11.4 cm; ρb civa = 13.6 ) 2
Su 1
V1 = V2 ve z 1 − z 2 = 0
P1 − P2 V2
= ζ 12 = K ⋅ (1)
ρ⋅g 2⋅ g
P1 − P2
P1 + ρ s ⋅ g ⋅ h = P2 + ρ c ⋅ g ⋅ h ⇒ P1 − P2 = ( ρ c − ρ s )⋅ g ⋅ h ⇒
ρ⋅g
[ ]
= ρbc − 1 ⋅ h (2)
K⋅
V2
[ ]
= h ⋅ ρbc − 1 ⇒ K =
[ =
]
2 ⋅ g ⋅ h ⋅ ρ b c − 1 2 ⋅ 9.81 ⋅ 11.4 ⋅ 10 − 2 ⋅ 12.6 ⋅
⇒ K ≅ 13.4
2⋅ g V2 (1.45 )2
∆y =
(10.04 − 10 ) ⋅ 10 −2 ⇒ ∆y = 2 ⋅ 10 −4 m
2
∂u 0.8
F =µ⋅ ⋅ A = 0.066 ⋅ ⋅ 0.0219 ⇒ F = 5.78 N
∂y 2 ⋅ 10 −4
3- Silindirik depo 50 mm yüksekliğinde su
içermektedir. İçteki küçük silindir depo ise h hava PA
yüksekliğinde, özgül ağırlığı 0.8 olan gaz yağı
içermektedir. PA’nın ölçülen basıncı ve gazyağının
s
ölçülen yüksekliği nedir? (Gazyağının deponun üstüne
H = 50 mm
çıkmasının önlendiği kabul edilecektir.)
( PB = 13.80 kPa; PC = 13.82 kPa )
h
PA + ρ s ⋅ g ⋅ (H − h ) + ρ g ⋅ g ⋅ h = PB
h = 1.987 ⋅ 10 −3 m ⇒ h ≅ 2 mm A
x x
4- A ve B haznelerini birbirinden ayıran duvar
üzerinde xx’ yatay ekseni etrafında dönerek 2 m Fa
B
a
açılabilen dikdörtgen şeklinde bir kapak 5.5 m
Fb
la = e + 1
Ia a2 7
la = +1= + 1 ⇒ la = m
zG ⋅ A 24 6
2
lb = 0.5 + 1.5 ⋅ ⇒ lb = 1.5 m
3
kapağı açmak için gerekli moment;
P V2 P V2
z + 1 + 1 =z + 2 + 2 P =0 V ≅0 z − z = −(h − h')
1 ρg 2 g 2 ρg 2 g 2 1 1 2
V2 P
2 = 1 + z −z
2 g ρg 1 2
( ) V =
2
2 gP
ρg
(
1 2 2
)
1 + 2 g z − z ⇒ V = 9,71m / s
πd 2
Q = AV = V = 27,47lt / s
4 2
b) A noktasındaki basınç
πD 2 πd 2 36
V = V ⇒V = × 9,71 = 3,495m / s
4 B 4 2 B 100
1-A arası için
P =P
A o
B-2 arası için
P V2 V2
B = 2 − B ⇒ P = P = 0,4103 Bar
ρg 2 g 2 g B C
ρ4
P0 + ρ1 gH 1 + ρ 2 gH 2 + ρ 4 gh2 = 0
− ρ 3 h1 + ρ1 H 2 + ρ 2 H 2 + ρ 4 h2 = 0
1
I GY = (Taban ) ⋅ (Yükseklik )3
12
1
⋅ 3 ⋅ 43
I GY
a) e = = 12 ⇒ e ≅ 0.111 m
z G ⋅ A (10 + 2 ) ⋅ (3 ⋅ 4 )
b) F = PG ⋅ A = ρ ⋅ g ⋅ h ⋅ A = 9810 ⋅ 12 ⋅ (4 ⋅ 3 )
F = 1412.64 kN
Toplam su hacmi
a) Dökülen su hacmi =
3
x⋅L
⋅c =
(H − h ) ⋅ c ⇒ x = 2 ⋅ (H − h ) ⇒ x = 0.83 m
2 3 3
x b x ⋅ g 0.83 ⋅ 9.81
tg θ = = ⇒b= = ⇒ b = 0.68 m/s 2
L g L 12
b) A noktasındaki basınç,
PA = 31097.7 N/m 2
B noktasındaki basınç,
PB = 22955.4 N/m 2
Akışkanlar Mekaniği
H 0 L
x=
sin θ Su Fy
2
H H H b H
Fx = ρ ⋅ g ⋅ ⋅ (b ⋅ x ) = ρ ⋅ g ⋅ ⋅ b ⋅ ⇒ Fx = ρ ⋅ g ⋅ ⋅
2 2 sin θ 2 sin θ
Fy = ρ ⋅ g ⋅ H ⋅ L ⋅ b
H L
∑M = 0 ⇒ F x ⋅
3 ⋅ sin θ
− Fy ⋅ = 0
2
b H2 H L
ρ⋅g⋅ ⋅ ⋅ − ρ ⋅ g ⋅ H ⋅ L⋅b⋅ = 0
2 sin θ 3 ⋅ sin θ 2
H2
= L2 ⇒ H 2 = 3 ⋅ L2 ⋅ sin 2 θ = 3 ⋅ 2 2 ⋅ sin 2 60 ⇒ H = 3 m
3 ⋅ sin θ
2
D y − Dm 75.15 − 75
e= = ⇒ e = 0.075 mm
2 2
Sürtünme yüzey alanı ise;
A = π ⋅ Dm ⋅ L = π ⋅ 75 ⋅ 200 ⇒ A = 47123.89 mm 2
F V F ⋅ e 9 ⋅ 75 ⋅ 10 −6
=µ⋅ ⇒µ = = ⇒ µ = 0.1193 kg / m ⋅ s
A e A ⋅ V 0.047 ⋅ 0.12
Dm 0.075
b) M = F ⋅ = 9⋅ ⇒ M = 0.3375 N ⋅ m
2 2
3. Suyun hız ve debisini ölçmek amacıyla kullanılan eğik bir
venturimetre için aşağıdaki veriler ışığında 1 nolu kesitteki hız
θ
ve debiyi kayıpları ihmal ederek hesaplayınız. 2
( h = 30 cm; d1 = 40 mm; d2 = 15 mm ) 1
( ρciva = 13600 kg/m3; θ = 300 ) h2
Bernoulli denkleminden; h1
h
civa
P1 V2 P V2
+ 1 + z1 = 2 + 2 + z 2
γ 2⋅g γ 2⋅g
P1 − P2 V22 − V12
+ + z 2 − z1 (1)
γ 2⋅ g
Süreklilik denkleminden;
2
d
A1 ⋅ V1 = A2 ⋅ V2 ⇒ V2 = 1 ⋅ V1 (2)
d2
Manometre için basınç taraması yapılırsa;
P1 − P2 ρ civa
P1 + ρ su ⋅ g ⋅ h1 − ρ civa ⋅ g ⋅ h − ρ su ⋅ g ⋅ h2 = P2 ⇒ = h⋅ − h1 + h2 (3)
γ ρ su
(1) nolu denklemi (1)’de yerine yazarsak;
4
d1
⋅ V12 ⋅ V22
ρ civa d
h⋅ − h1 + h2 = 2 + z 2 − z1 z 2 − z 1 = h2 − h1 + h
ρ su 2⋅g
ρ 13600
2 ⋅ g ⋅ h ⋅ civa − 1 2 ⋅ 9.81 ⋅ 0.3 ⋅ − 1
Buradan; V1 = ρ su = 1000 ⇒ V = 1.223 m / s
4 4 1
d1 40
− 1 −1
d2 15
ρ2
π ⋅ d 12 π ⋅ (0.04 )2
Q= ⋅ V1 = ⋅ 1.223 ⇒ Q = 1.536 ⋅ 10 −3 m 3 / s
4 4
h2
4. Şekildeki düzenekte A ve B noktaları arasındaki ρ1 ρ4
basınç farkını veren ifadeyi çıkartınız? h1
ρ3
Basınç taramasından;
PA − ρ 1 ⋅ g ⋅ h1 − ρ 3 ⋅ g ⋅ h2 + ρ 4 ⋅ g ⋅ (h1 + h2 ) + ρ 5 ⋅ g ⋅ h3 = PB A
ρ5
h3
PA − PB = g ⋅ [ρ 1 ⋅ h1 + ρ 3 ⋅ h2 − ρ 4 ⋅ (h1 + h2 ) − ρ 5 ⋅ h3 ] B
Akışkanlar Mekaniği
Su
Pa
Pa = 13600 ⋅ 9.81 ⋅ (0.25 + 0.15 ) − 1000 ⋅ 9.81 ⋅ 0.25 − 1.2 ⋅ 9.81 ⋅ 0.25 Civa
Q1 = Q2 + Q3 ⇒ Q3 = Q1 − Q2 = 10 − 4 ⇒ Q3 = 6 lt / s
4 ⋅ Q3 4 ⋅ 0.006
V3 = = ⇒ V3 = 3.056 m / s
π ⋅ D3 π ⋅ (0.05 )2
2
A ve B arası Bernoulli’den;
PA V A2 PB VB2
+ + zA = + + zB
γ 2⋅ g γ 2⋅ g
Vb = V3 ; PA = PB = Patm = 0 ; z A − zB = h
V32
= h ⇒ V3 = 2 ⋅ g ⋅ h ⇒ h = 0.48 m
2⋅ g
a
Soru 1 : Şekildeki sıvı tankı katı cisim
hareketi yapan sıvı ile sağa doğru
ivmelenmektedir.
Su a) İvme değerini hesaplayınız,
28 cm 15 cm b) Akışkan su olduğuna göre A
noktasındaki etkin basıncı
A hesaplayınız.
100 cm
100 cm Cevap 1 :
ax 28 − 15
tan θ = = = 0,13
g 100
ax Pa = ρ su .g .h = 1000.9,81.0, 28
a) = 0,13 b)
9,81 Pa = 2746,8 N m 2
ax = 1, 28 m s 2
F
Soru 2: AB kapağının uzunluğu L, kağıt
düzlemine dik genişliği b olup, B
A
noktasından mafsallanmıştır ve ihmal
edilebilir bir ağırlığı vardır. Sıvı seviyesi
h’dır. Şekildeki kapağı dengede tutabilmek
Su L
h için, AB’ ye dik olarak etkiyen gerekli F
kuvvetini veren ifadeyi bulunuz.
θ
h
Fsu = ρ su .g .
2
b.L3
e= 12 = L
L 6
.( L.b)
2
L
F .L = Fsu ( − e)
2
h L L h 4L
ρ su .g . ( − ) ρ su .g . ( )
F= 2 2 6 = 2 6 = ρ .g . h ( 4 ) = ρ .g . h
su su
L L 2 6 3
Soru 3: Şekildeki sistemde atmosfer basıncı 101,325 kPa
ve tankın dibindeki toplam basınç 242 kPa ise akışkanın
yoğunluğunu bulunuz.
Yağ 100 cm
ρ yağ = 888 kg m3
ρ su = 1000 kg m
3
Su 200 cm
ρ civa = 13600 kg m3
Ptoplam = Patm + ρ yağ .g.1 + ρ su .g .2 + ρ akışkan .g.3 + ρ civa .g.0,5
Akışkan 300 cm
Ptoplam − Patm − ρ yağ .g .1 − ρ su .g .2 − ρciva .g .0,5
ρ akışkan =
g.3
Civa 0, 5 m 242000 − 101325 − 888.9,81.1 − 1000.9,81.2 − 13600.9,81.0,5
ρ akışkan =
9,81.3
242000 − 101325 − 8711,3 − 19620 − 66708
ρ akışkan = = 1550, 7 kg m3
29, 43
d
(2)
D
Soru 4: Şekildeki kapalı depo içerisinde basınç ve P
su seviyesi sabit tutulmaktadır. Su, 100 m (0)
uzunluğunda bir hortumla H=20 m yükseklikte H
yatay olarak püskürtülmektedir. Dirsek kayıplarını
ihmal ederek debiyi hesaplayınız? h
( P = 60 Pa ; h = 258 cm; D = 10 cm; f= 0.02; d =
5 cm; Fıskiyenin kayıp katsayısı
K = 0.235; Khç = 0,5 )
0 ve 2 arası Bernoulli’den;
P0 V02 P2 V22
+ + z0 = + + z 2 + ζ 02
ρ ⋅g 2⋅ g ρ ⋅ g 2⋅ g
V2
K hç ⋅ : Hazne çıkış kaybı K hç = 0.5
2⋅g
L V2
f⋅ ⋅ : Boru boyu yük kaybı
D 2⋅ g
V2
K ad ⋅ : Fıskiyedeki daralma kaybı K ad = 0.235
2⋅ g
V12
60 = 20 − 2.58 + (16 + 0.5 + 20 + 16 ⋅ 0.235 ) ⋅
2⋅ g
V12
42.58 = 40.26 ⋅ ⇒ V = 1.06 2 ⋅ g ⇒ V = 4.68 m / s
2⋅g
π ⋅ D2 π ⋅ (0.01)2
Q= ⋅V = ⋅ 4.68 ⇒ Q = 0.0368 m 3 / s
4 4
Soru 1: R
Alt tarafı açık bir kaba bir U-borusu manometresi
bağlanarak su içinde R kuvvetiyle şekilde görüldüğü
gibi dengede tutulmaktadır.
h yüksekliğini hesaplayınız. Hava h3
sıvı
h
ρ su = 1000 kg m3 , ρ sıvı = 2500 kg m3 P0 h2 P0
Su
h1 = 30cm , h2 = 60cm , h3 = 90cm Su h1
Su
Cevap 1:
Basınç taramasından;
P0 − ρ su .g.h2 = P0 − ρ sıvı .g (h3 − h)
ρ sıvı .h3 − ρ su .h2
h=
ρ sıvı
ρ .h
h = h3 − su 2
ρ sıvı
1000.0, 6
h = 0,9 − = 0, 66m
2500
Soru 2:
O da dönebilecek şekilde yerleştirilmiş olan OAB
kapağı bir P kuvveti vasıtasıyla B ye dayanmaktadır. 3m
Kağıda dik yönde kapağın eni 3m dır. Kapağın
Ağırlığını ve O daki sürtünmeleri ihmal ederek SU
suyun akmaması için gerekli olan minimum P
kuvvetini hesaplayınız. 4m P0
ρ su = 1000 kg m3
2m
Cevap 2:
Kapağa gelen Fx kuvveti;
Fx = ρ su .g .(3 + 2). A
Fx = 1000.9,81.5.4.3
Fx = 588600 N
Yüzeyden Fx kuvvetinin kapağa etki etme noktası
I
e= a
zg .A
3.43
e=
12.5.4.3
e = 0, 2666m
Kapağa gelen Fy kuvveti;
Fy = ρ su .g.V
Fy = 1000.9,81.(2.7.3)
Fy = 412020 N
O noktasına göre moment alırsak
Fy .1 + Fx .2, 2666 = P.4
Fy .1 + Fx .2, 2666
P=
4
412020.1 + 588600.2, 2666
P=
4
P = 436535,19 N
Soru 3:
Aşağıdaki kavramları tanımlayınız.
a-) Akışkan , b-) Mükemmel akışkan , c-) Viskozite ,
d-) Bağıl yoğunluk , e-) Özgül ağırlık
Cevap 3:
a-) Üzerine uygulanan kayma doğurabilecek en ufak bir kuvvet ile devamlı olarak deforme
olan madde.
b-)Vizkositesi sıfır olan akışkana mükemmel akışkan denir.
c-)Akışa karşı gösterdiği iç dirençtir. Diğer bir ifadeyle akışkanın iç sürtünmelerini ifade eden
özelliğidir.
d-)Bir akışkanın yoğunluğunun ,standart referans kabul edilen bir akışkanın yoğunluğuna
oranıdır.
e-)Akışkanın birim hacminin ağırlığıdır.
Soru 4: ax
Şekildeki sıvı tankı katı cisim hareketi yapan
sıvı ile sağa doğru ivmelenmektedir.
a-) ax i m s 2 biriminden hesaplayınız ,
b-) akışkan 200C civa ise A noktasındaki 48 cm Civa
etkin basıncı belirleyiniz. 35cm
ρ civa = 13600 kg m3 200cm
Cevap 4:
a-)
a 48 − 35
tan θ = x = 0, 065
g 200
θ = 3, 719
ax = g .0, 065
ax = 0, 6377 m s 2
b −)
PA = ρciva .g .∆z + ρ civa .ax .∆x
PA = 13600.9,81.0,35 + 13600.0, 6377.2
PA = 46695, 6 + 17345, 44
PA = 64041, 04 Pa
1. Bir su pompasının giriş kesitinde suyun basıncı P1=2Bar hızı
V1=6,8m/s, çıkış kesitindeki basınç ise P2=5Bar, V2=9,7m/s. Çıkış ve B
giriş kesitleri arasındaki yükseklik farkı e=0,98m olduğuna göre E
pompanın özgül enerjisini bulunuz?
Motor
Y =Y −Y P −P V 2 −V 2
B E Y = B E + B E + g(z − z )
pom ρ 2 B E
P V2
Y = B + B + gz 5 × 10 5 − 2 × 10 5 6, 8 2 − 9, 7 2
B ρ 2 B Y = + + 9, 81(0, 98)
pom 1000 2
= 261, 76 J / kg
V2
Y
P pom
Y = E + E + gz
E ρ 2 E
2. 8.5 cm çapında, 6.5 cm uzunluğunda bir piston, çapı 8.58 cm olan bir silindir içinde hareket
etmektedir. Piston ile çeper arası viskozite katsayısı 0.056 Pa s olan bir yağ ile yağlanmaktadır.
Pistona 0.7 m/s’lik bir hız sağlanabilmesi için eksenel olarak uygulanması gerekli kuvveti ve
momenti hesaplayınız?
Dm
e=
Dm − Ds
⇒ e=
( 0.0858 − 0.085) ⇒ e = 0.0004 m
2 2
∂u 0.7
F =µ⋅ ⋅ A = 0.056 ⋅ ⋅ 0.017 ⇒ F = 1.66 N
∂e 0.0004
Dm
M = F. ⇒
2
3. Şekildeki diferansiyel manometrede h1 = 32 cm ve h2 = 21 cm olarak okunduğuna göre Pa
basıncının efektif değerini bar cinsinden hesaplayınız?
( ρciva = 13600 kg/m3; ρsu = 1000 kg/m3; ρhava = 1.2 kg/m3 )
Hava Patm
Su
Pa
h2
h1
Civa
4. Boyutları 8mx5mx3m olan, dikdörtgen kesitli bir depoda su seviyesi 1,7m’dir. Buna göre;
a) Tank uzunluğu yönünde yatay lineer ivme 3,54 m/s 2 olduğunda, her iki alana etkiyen suyun
doğurduğu toplam kuvveti bulunuz?
b) Deponun tamamen su ile dolu olması durumunda ve uzunluğu yönünde 1,7m/s 2 ivmeli olması
durumunda, kaç m 3 suyun boşaldığını hesaplayınız?
L=8m
H=5m a
h=1,7m
A B
a)
L=8m
C
θ
H=5m y a
D
d
a 3,54
A B tan θ = = = 0,36
g 9,81
tan θ = 19,80
y L
tan θ = ⇒ y = tan θ .
L/2 2
d = h − y ⇒ 1, 7 − tan θ .4 = 0,3m
d = 0,3m hAC = h + y = 3,1m
y = 1.4m hBD = h − y = 0,3m
b)
L=8m
C θ
y
H=5m a
A B
a 1, 7
tan θ = ⇒ = 0.173
g 9,81
y
tan θ = ⇒ y = 8.tan θ = 1,38m
L
1 1
Dökülen Hacim= d . y.L. ⇒ 3.8.1,38. = 16.56m3 (d=derinlik)
2 2
.
SORULAR
Soru 4: Ağırlığı 80 kg olan bir adam, yoğunluğu 900 kg/m3 ve toplam yüksekliği 0,7 m olan bir buz
plakasını üzerinde oturmaktadır. Buz plakasının 0,65 m’lik kısmı, yoğunluğu 1035 kg/m3 olan sıvı
içerisinde olduğuna göre, buzun yüzey alanı en az ne kadar olmalıdır?
Soru 5: Yoğunluğu 1252 kg/m3 ve µ =0,27 kg/ms olan 400C gliserin 5 cm çapındaki yatay düzgün boruda
ortalama hızı 3,5 m/s olarak akmaktadır. Buna göre her 10 m deki basınç düşümünü hesaplayınız.
Soru 6: 60 cm yüksekliğinde ve 40 cm çapındaki silindirik su tankı, düz bir yolda taşınmaktadır. Suyun
tanktan dökülmemesi için izin verilebilen maksimum ivmenin 4 m/s2 kabulüyle başlangıçta tanktaki su
seviyesini bulunuz.
Soru 7: Soğuk iklimlerde gerekli önlem alınmaz ise boru içerisindeki su donabilir ve boruyu patlatır.
Böylesi bir durumda su patlayan noktadan 34 m yukarıya doğru fışkırmaktadır. Borudaki suyun gösterge
basıncını hesaplayınız. (Boru içi hız değeri düşük olduğu için ihmal edilebilir.)
1
CEVAPLAR
1.
Püst = (ρgh) üst = 13600 ⋅ 9,81 ⋅ 0, 730 = 97393, 68 Pa
= 97,39 kPa
Palt = (ρgh)alt = 13600 ⋅ 9,81 ⋅ 0, 755 = 100729, 08 Pa
= 100, 73kPa
Whava / A = Palt − Püst
(ρgh) hava = Palt − Püst
Palt − Püst 100729, 08 − 97393, 68
h= = = 288,15 m
ρg 1,18 ⋅ 9.81
2.
Pkan = ρkan ⋅ g ⋅ h kan ve Pciva = ρciva ⋅ g ⋅ h civa
P = ρkan ⋅ g ⋅ h kan = ρciva ⋅ g ⋅ h civa
ρciva ⋅ h civa 13600
h kan = = ⋅ 0,12 = 1,55 m
ρkan 1050
3.
Nehrin toplam enerjisi;
V2
e mek = Pe + K e = gh +
2
3,5 1kJ / kg
2
= (9,81 ⋅ 90 + ) = 0,8874 kJ / kg
2 1000 m 2 / s 2
Güç üretme potansiyeli;
. . .
W max = E mek = m⋅ e mek
.
m = ρ ⋅ Q = 1000 ⋅ 500 = 500000 kg / s
.
W max = 500000 ⋅ 0,8874 = 443700 kW
= 443, 7 MW
4.
FG = FK
m buuz ⋅ g + madam g = ρsıvı ⋅ VBKH ⋅ g
ρbuz ⋅ VBTH + m adam = ρsıvı ⋅ VBKH
ρbuz ⋅ (A ⋅ h T ) + m adam = ρsıvı ⋅ (h BK ⋅ A)
m adam 80
A= = = 1,87 m 2
ρsıvı h BK − ρbuz ⋅ h T 1035 ⋅ 0, 65 − 900 ⋅ 0, 7
2
5.
ρVD h 1252 ⋅ 3,5 ⋅ 0, 05
Re = = = 811,5
µ 0, 27
R e < 2300 olduğu için akış la min er
64 65
λ= = = 0, 07887
R e 811,5
L V2 10 3,52
∆P = PL = λ ρ = 0, 07887 1252 = 120702,19 Pa
D 2 0, 05 2
= 121kPa
6.
ax 4
tan θ = = = 0, 4077 (θ = 22, 20 )
g 9,81
∆z D 0, 40
tan θ = ⇒ ∆z = tan θ ⋅ = 0, 4077 ⋅ = 0, 082 m
D/2 2 2
= 8, 2 cm
h su = h tan k − ∆z = 60 − 8, 2 = 51,8cm
7.
P1 V12 P V2
+ + z1 = 2 + 2 + z 2 ⇒
ρg 2g ρg 2g
P1 Patm P − Patm
= + z2 → z2 = 1
ρg ρg ρg
P
→ z2 = 1
ρg
P1 = ρgz 2 = 1000 ⋅ 9.81 ⋅ 34 = 333540 Pa
= 333,5 kPa
3
1- Bir basınç tankı, bağıl yoğunluğu 0.9 olan yağ içermektedir. Bu
tankın yan yüzünde 0.6 m x 0.6 m boyutlarında, şekilde görüldüğü
gibi cıvatalanmış bir plaka mevcuttur. Yağın üst kısmında bulunan
havanın basıncı basınç ölçer yardımıyla 50 kPa olarak ölçüldüğünde,
alttaki plakaya etki eden kuvvetin büyüklüğünü ve etki noktasını
tespit ediniz?
Şekil 1 Şekil 2
2- Şekil 2’deki sistemde bağıl yoğunluğu 0.85 olan Kerosen Venturi metreden 0.005 ile 0.05
m3/s’ lik debide akmaktadır. Bu aralıktaki debiyi hassas olarak ölçebilmek için 1 ve 2
noktaları arasındaki basınç farkını hesaplayınız.
katsayısını hesaplayınız?
( V = 1.45 m/s; h = 11.4 cm; ρb civa = 13.6 ) Su 1 2
h
Civa
P1 − P2 V2
=K Su 1 2
ρg 2g
1 ve 2 arasında basınç taramasından h
P1 − P2 Civa
P1 + ρ su gh = P2 + ρ civa gh ⇒ = ( ρ cb − 1)h
ρg
V2
K = h( ρ cb − 1) = h(13.6 − 1)
2g
2.9,81.12, 6.11.4.10−2
K= ⇒ K = 13.4
(1.45) 2
4-
20.10−3
Q = AV V1 = ⇒ V1 = 10 m / s
20.10−4
20.10−3
Q2 = A2V2 den V2 = ⇒ V2 = 3.076 m / s
65.10−4
Bernoulli denklemiyle
2.105 (102 − 3.0762 )
P2 = + .9810 ⇒ P2 = 3.452 Bar
9810 2.9,81
x yönündeki momentumdan,
− A1 P1x − A2 P2 x + Rx = ρ Q(V2 x − V1x )
Rx = ρ Q(V2Cos 60 + V1 ) + P1 A1 + P2 A2Cos 60
Rx = 1000.20.10−3 (3.076.Cos 60 + 10) + (3.20 + 3.452.65.Cos 60)10
Rx = 1952.66 N Rx' = −1952.66 N
y yönündeki momentumdan,
Ry + P2 A2 Sin 60 = ρ Q(−V2 Sin 60 − V1 )
Ry = −3.46.105.65.10−4 Sin 60 − 1000.20.10−3 Sin 60
Ry = −2000 N ⇒ Ry' = 2000 N
a-
b-
Atmosfer basıncı, yükseklikle azalır. Bu nedenle damar içinde akan kanın basıncı ile atmosfer basıncı arasındaki
farkın artmasıyla, bazı zayıf dokulardan kanama gerçekleşir. Yine yükseklikle havanın yoğunluğu
azalacağından, birim hacim başına alınacak hava miktarının azalması nedeni ile daha sık nefes alınır.
2- Boyutları 6x1.8x2.1 olan dikdörtgen kesitli bir depoda su seviyesi 0.9 m’dir. Tank uzunluğu yönünde yatay
ivme 2.45m/s2 olduğuna göre deponun yan duvarlarındaki su yüksekliklerini bulunuz.
a 2.45
tan θ = = ⇒ θ = 14.02 Sol duvardaki su yüksekliği hsol
g 9.81
y
tan14.02 = ⇒ y = 0.749m ⇒ hsol = 0.9 + 0.749
1.8 m
0.9 m
a=2.45m/s 2
3
hsol=1.65m, Sağ duvardaki su derinliği hsağ =0.9-0.749=0.15m
6m
3- Bir saç kurutma makinası aslında içine birkaç sıra halinde elektrik rezistansı yerleştirilmiş sabit çaplı bir
kanaldan oluşmaktadır. Küçük bir fan havayı içeri emer ve havayı ısıtılan rezistansların üzerine doğru üfler.
Havanın yoğunluğu girişte 1.2kg/m3 ve çıkışta 1.05kg/m3 olduğuna göre, saç kurutma makinasından geçen
havanın hızındaki yüzde artışı belirleyiniz.
Süreklilik denkleminden
. . V2 ρ1 1.2
m1 = m 2 = ρ1 AV
1 1 = ρ 2 A2V2 ⇒ = = = 1.142 ⇒ %14.2
V1 ρ 2 1.05
4- a) Bir lüleden çıkan, en-kesiti sabit yatay bir su jeti; hareketsiz düşey, düz bir plakaya dik olarak
çarpmaktadır. Plakayı su akımına karşı tutabilmek için belirli bir F kuvveti gerekir. Su hızı iki katına
çıkarılırsa, plakayı tutmak için gereken kuvvet kaç F olmalıdır.
. . .
F = mV burada m = ρ AV ’dir. Su hızı iki katına çıkarılırsa kütlesel debi de 2 katına çıkar. m = ρA 2V .
Hızda 2 katına çıktığından, kuvvet 4 katına çakar. 4F olmalıdır.
5- Boru içerisindeki türbülanslı akışta sürtünme faktörü f, yüzey pürüzlülüğünün bir fonksiyonudur. Laminer
akışta da f, pürüzlülüğünün fonksiyonumudur? Değilse neden değildir. Açıklayınız.
Türbülanslı akışta laminer alt tabaka azalır dolayısıyla viskoz etkiler pürüzlülük tarafından oluşturulur. Laminer
akışta viskoz alt tabakanın yeterli kalınlıkta olması dolayısıyla pürüzlülüğün fonksiyonu değildir.
7. Şekildeki 2 m genişliğe sahip dikdörtgen AB kapağı üzerine etkiyen hidrostatik kuvveti ve etki noktasının
serbest yüzeye olan mesafesini bulunuz.
γ = 10kN / m 3
h=6m A
2.8m
B
2.1m
F = ρ ∗ g ∗ hc ∗ A hc=6-1.4=4.6m F = 10000 ∗ 4.6 ∗ 7 = 322kN AB = 2.82 + 2.12 = 3.5m
2.8 I xx ,c 4.6
A = 3.5 ∗ 2 = 7 m 2 θ = arctan ⇒ θ = 53.13 y p = yc + yc = ⇒ yc = 5.75m ,
2.1 yc A Sin53.13
bh3
2 ∗ 3.5 3
7.145
I xx = = = 7.145m y p = 5.75 + = 5.927 m hp = 5.927 ∗ sin 53.13 = 4.74m
12 12 5.75 ∗ 7
8. 6 cm çaplı pürüzsüz bir boru içinde akan su, 4 cm boğaz çaplı bir venturimetreye girmektedir. Yukarı akım
basıncı 120kPa, boğazdaki basınç ise 50 kPa olduğuna göre, ideal sürtünmesiz akışın debisini bulunuz.
P1 V12 P V2
+ + z1 = 2 + 2 + z2 z1 = z2
ρ g 2g ρ g 2g
P1 − P2 V22 − V12
= V1 A1 = V2 A2
ρg 2g
2 D2=4cm π D12 π D22
V1 = V2 ⇒ V2 = 2.25V1
1 D1=6cm P2=50kPa 4 4
P1=120kPa 120000 − 50000 (2.25V1 ) 2 − V12
= ⇒ V1 = 5.87 m / s
9810 2 ∗ 9.81
0.062
Q = V1 A1 = 5.87 ∗ π = 0.01659m3 / s = 16.6 L / s
4
9- 6 cm çapındaki bir mil 6.02 cm çapında ve 40 cm uzunluğunda bir yatak içinde eksenel olarak itilmektedir.
Üniform olarak kabul edilen açıklık özellikleri kinematik viskozitesi 0.003m2/s ve bağıl yoğunluğu 0.88 olan
bir yağ ile doludur. Mili 0.4 m/s hareket ettirmek için gerekli olan kuvveti bulunuz.
du kg
τ =µ µ = νρ = 0.003 ∗ 880 = 2.64
dy m.s
0.4
τ = 2.64 ∗ 10560 Pa ⇒ F = τ ∗ A = τ ∗ 2π rL = 10560 ∗ 2 ∗ π ∗ 0.03 ∗ 0.4 = 796.2 N
0.0001
120kPa
10. Şekildeki pompa yoğunluğu 1000kg/m3 olan suyu 57 m3/saat 400kPa
debi ile basmak için 10 kW elektrik gücü harcamaktadır. Kayıplar
ihmal edilerek, pompa tarafından suya aktarılan gücü ve pompa-
motor grubunun toplam verimini bulunuz.
D1=9cm
P1 V12 P V2 D2=3cm Pompa
+ + z1 + h f = 2 + 2 + z2
ρ g 2g ρ g 2g
P2 − P1 V22 − V12
hf = + Q = V1 A1 = V2 A2 = 57 m3 / saat = 0.01583m3 / s
ρg 2g
400000 − 120000 22.42 − 2.482
V1 = 2.48m / s V2 = 22.4m / s hf = + = 53.8m
9810 2 ∗ 9.81
2- Bir adam göldeki taşı çıkarmak istemektedir. Gölün tabanında bulunan taşı çıkarabilmesi
için adamın gereksinim duyduğu kuvveti hesaplayınız. Acaba bu kişi taşı çıkarmayı
başarabilir mi?, tartışınız. Taşın ağırlığı 170 kg, yoğunluğu ise 2700 kg/m3.
3- Asansör kabininde bulunan balık
tankının hareketini göz önüne alınız.
Tankın tabanına etki eden kuvveti,
asansörün a) sabit, b) sabit ivmeyle yukarı
doğru, c) sabit ivmeyle aşağı doğru, olduğu
konumları için hesaplayınız.
θ
B
Cevap 1:
Kapağa etki eden kuvvet basınç taraması yapılırsa
F = P. A
π .D 2 Patm + ρ su .g .( H + 0, 02) = Patm + ρciva .g .h
F = ρ su .g.( H − D.cos 40).
4 ρ su .g.( H + 0, 02) = ρ civa .g.h
4F ρ .( H + 0, 02)
H= + D.cos 40 h = su
ρ su .g.π .D 2 ρ civa
4.25 1000.(2, 06 + 0, 02)
H= + 0, 04.cos 40 h=
1000.9,81.3,14.0, 042 13600
H = 2, 06m h = 0,153m
Soru 2:
Şekildeki AB kapağının kâğıt düzlemine dik genişliği
2 m olup dalmış durumda ağırlığı 13344 N’dur ve B
noktasında mafsallanmış olup A noktasında düz bir h
duvara dayanmaktadır. Kapağın açılmasına yol
A 1,5 m
açacak soldaki en küçük h su seviyesini belirleyiniz.
Su
Su 4m
B
3m
Soru 2:
θ
B tapası açıldığında sıvının dengede kalması ve suyun B
dökülmemesi için;
ω 2 ⋅ R2
h= olacaktır.
2⋅ g
h h 0.2
tg θ = ⇒R= = ⇒ R = 0.346 m
R tg θ tg 30
2⋅g ⋅h 2 ⋅ 9.81 ⋅ 0.2
ω= = ⇒ ω = 5.718 rad / s
R2 (0.346 )2
h
A
B
D1 D2
L1 L2
A-B arası Bernoulli denklemi yazılırsa
p A VA 2 p V2
+ + z A = B + B + z B + Kayıplar
ρ .g 2.g ρ .g 2.g
Süreklilik denkleminden
Q1 = Q2
π D12 π D22
V1. A1 = V2 . A2 ⇒ V1. = V2 . ⇒ V1.D12 = V2 .D22
4 4
2 2
V2 D V 10
= 1
2
⇒ 2 = 2 = 25 ⇒ V2 = V1.25
V1 D 2 V1 2
Denklem yerine yazılırsa
V2 (25V1 ) 2
h = 1, 04 1 + 1,915
2g 2g
h 0,8
h = 61, 056V12 ⇒ V1 = ⇒ V1 = = 0,114m / s
61, 056 61, 056
π .0,12
Q1 = V1. A1 = 0,114.
4
Q1 = 0,895lt / s
1- Şekildeki sistemde üstü açık iki tank
arasındaki seviye farkı ∆h ’ı bulunuz.
Basınç Taramasından;
π R4 π (3)4
I= = + 7.07 x(2.1) 2 = 35.15 m 4
64 64
35.15
y= = 2.37 m; e = 2.37 − 2.1 = 0.27 m
7.07 x 2.1
145, 649 x0.27 − Kx1.5 = 0, K = 26, 216 kN
4- Aşırı rüzgar, binaların çatılarına etki etmekten ziyade onları kaldırmaya zorlar. Bu olayı
basınç dağılımı yönünden irdeleyiniz.
5- Ne zaman bir araba, kamyon veya otobüs ile yüksek hızda karşılık olarak geçerken,
arabadaki kişilerin bu olaydan etkilenmesi daha fazla hissedilir. Bu olayı akışkanlar mekaniği
açısından irdeleyiniz.
Bir kamyon veya otobüsün ön kısmındaki hava yüksek hızda yanlara doğru
hareket eder. Küçük bir araç, bir otobüs veya kamyonu geçerken bu yanal hava
küçük araç tarafında etkili bir şekilde hissedilir. İki araç arasında gözlemlenen,
özellikle büyük araç tarafından üretilen vortex hareketi küçük araç üzerine
türbülans hareketi doğurur.