Gıda Mühendisliği Bölümü, 2014/2015 Öğretim Yılı, Bahar Yarıyılı

0216-Akışkanlar Mekaniği Dersi, Dönem Sonu Sınavı Soru Çözümleri

20.05.2015
Soru (puan) 1 (25) 2 (20) 3 (20) 4 (20) 5 (20) 6 (20) Toplam
Alınan Puan
Adı- Soyadı: Fakülte No:
NOT: Toplam 5 (beş) soru çözünüz. Sınav süresi 90 dakikadır.
SORULAR - ÇÖZÜMLER
1. Aşağıdaki çizelgede boş bırakılan yerleri doldurunuz.
Dönüşüm Değerleri
2
1 atm = 76 cmHg = 14.7 psi (lbf/in ) = 1.013 bar = 760 Torr = 101325 Pa; 1 lbm = 453.6 g; 1 cal = 4.187 J
1 Btu = 252 cal = 1.055 kJ, 1 kW = 1 kJ/s = 1.341 BG = 3412 Btu/h; 1 ft = 12 in = 0.3048 m; 1 m3 = 103 L
Kinematik 2
1.345 ft2/s 1.35 g/mL
0.125 m /s
viskozite 1250 cm2/s Yoğunluk 1,35 g/cm3 1350 kg/m3
18.375 psi 84.27 lbm/ft3

Basınç 1.266 bar 22.7 g/cm s

950 mmHg Viskozite 2.27 kg/m-s
1.25 atm 1.524 lbm//ft-s
126.66 kPa 9.325 kW
64.26 kcal Güç 12.5 BG 2.227 kcal/s
Enerji 255 Btu
269.06 kJ 8.83 Btu/s
Çözüm.1.

1
 2. Yandaki şekilde üstü atmosfere açık 380 cm çapındaki bir
tankta 9.6 m yüksekliğinde bağıl yoğunluğu ( 1.025
olan bir sıvı bulunmaktadır. Tankın tabanındaki basıncı
(atm) ve suyun tankın yan duvarına uyguladığı kuvvetin
(Fsu), sayısal değerini (kN) olarak hesaplayınız.
(Patm = 1 atm = 101.325 kPa, su = 1000 kg/m3,
g = 9.81 m/s2, )

Çözüm.2. Bağıl yoğunluk verildiğinden sıvının

yoğunluğu hesaplanmalıdır.

Tankın tabanındaki basınç,

Tankın yan duvarına etkiyen net kuvvet için ise silindirik tank için aşağıdaki alan ifadesi kullanılarak
eşitlik integre edilir. Buna göre tankın yan duvarı silindirik yüzey olarak düşünür ve dA =  D dh yazılır.

Bu ifadenin integrali alındığında aşağıdaki eşitlik elde edilir ve sayısal işlem yapılır.

………………………............…………………….

3. a) Q hacimsel debi (m3/s), kinematik viskozite (m2/s) olmak üzere, D çaplı (m) dairesel bir
borudaki akışta Reynold Sayısının (Re) aşağıdaki gibi tanımlanabileceğini gösteriniz.

Çözüm.3.a) Düz borulardaki akış için Re sayısı aşağıdaki gibi tanımlanır.

Ortalama hız ile hacimsel debi Q ve dinamik viskozite ile kinematik viskozite arasında
aşağıdaki eşitlikler yazılır ve (1) ifadesi ile birleştirilir.

2
3. b) Hidrolik çap (Dh) kavramını dikkate alarak, dikdörtgen kesitli
bir kanaldaki (Şekil.S3b, b = 2a) laminer akış koşullarında akan a
bir akışkan için Re sayısının aşağıdaki gibi olduğunu gösteriniz
( akışkanın kinematik viskozitesi, m2/s, akışkanın ortalama b
akış hızı, m/s)

Şekil.S3b.

Çözüm.3.b) Laminer akış koşullarında dikdörtgen kesitli bir kanaldaki akışta Re sayısı aşağıdaki
gibi tanımlanır;

Dikdörtgen kesitli kanal için hidrolik çap (Dh) aşağıdaki gibi verilir;

(2) ve (3) ifadeleri (1) eşitliğinde yazılır ve düzenlenirse;

…………………………...............………….............………….

4. Başlangıçta tamamen su ile dolu olan üstü atmosfere açık

2 m yüksekliğinde geniş bir tank, (Şekil.S5), tabanında
bulunan 10 cm çapındaki keskin köşeli bir delikten 100 m
uzunluğundaki boru ile atmosfere boşaltılmaktadır.
Sistemdeki toplam tersinmez yük kaybı (hL) 1.5 m olarak Su
belirlendiğine göre tanktan boşalan suyun ilk hızını (V)
belirleyiniz.

Çözüm.4.
Önce z2 =0, z1 = 2 m, P1 = P2 = Patm, türbin ve pompa
olmadığından htürbin =0, hp,f = 0 kabul edilir ve (1) ve (2) Şekil.S5.
noktaları arasında Bernoulli eşitliği yazılır. Buna göre,

3
 Patm
5. Farklı yoğunluklu üç akışkanla doldurulmuş bir tank
yandaki sistemde (Şekil.S5) görüldüğü gibi bir U-tüpüne
bağlanmıştır. Bağıl yoğunluklar (b) ve herbir sıvı sütunu Yağ
yüksekliği şekilde verildiğine göre A noktasındaki
b = 0.90
gösterge basıncı (kPa) ve bu yüksekliği sağlayacak civa
sütunu yüksekliğni (cm ve mm) hesaplayınız.
Su
Çözüm.4.
Bağıl yoğunluk verildiği için herbir sıvının yoğunluğu Gliserin
bulunabilir. Tankın tepesine uygulanan atmosferik basınçtan b = 1.26
başlanarak basınç denkliği yazılır ve daha sonra bu
yüksekliği sağlayacak civa sütunu yüksekliği hesaplanır. Şekil.S5

Basınç denkliği,

Verilen değerler yerine yazılırsa,

…………………………...............…………………….

4
6. 20 oC sıcaklık ve 1 atm basınçta 150 mm çaplı ve 2.82 m uzunluğundaki dairesel düz bir boruda
-4
0.215 m3/s hacimsel debi ile yoğunluğu 950 kg/m3 ve kinematik viskozitesi 6.2*10 m2/s olan bir
yağ akmaktadır. Boru bir ısı kaynağı ile ısıtılarak, yağın viskozitesinin başlangıç dinamik
viskozitesinin beşte birine düşmesi sağlanıyor (yoğunluktaki değişim ihmal ediliyor). Bu verilere
göre, ikinci durumdaki sıcaklık yükselmesinin akış rejimini nasıl etkilediğini yorumlayınız.
(Laminer akış; 2100 > Re > 4000; Türbülent akış)
Çözüm. 6.
Öncelikle kinematik viskozite yardımı ile dinamik viskozite belirlenir. Daha sonra hacimsel debi
yardımıyla akış hızı belirlenir ve Re sayısı hesaplanarak akış rejimleri değerlendirilir.

Birinci durumda,

2945 < Re <4000 olduğundan akış geçiş bölgesindedir.

İkinci durumda

olduğundan akış türbülent bölgededir. Buna göre sıcaklık artışı yağın viskozitesini
düşürmüş ve akış rejimi önemli derecede farklılık göstermiştir.

Gerekli sabitler: Hg = 13.6 g/cm3 = 13600 kg/m3, Su = 1 g/cm3 = 1000 kg/m3, g = 9.81 m/s2,
 = 3.14, 1 Pa = N/m2, 1 N = 1 kg.m/s2.
Başarılar
Yrd. Doç. Dr. Adil KOÇ