You are on page 1of 132

T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

BİLGİSAYARLA ÇELİK YAPI TEMEL -


KOLON VE DUVAR ÇİZİMİ
582YIM353

Ankara, 2011
 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve
Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak
öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenme
materyalidir.

 Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir.

 PARA İLE SATILMAZ.


İÇİNDEKİLER

AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ–1 .................................................................................................... 3
1. ÇELİK KOLONLAR ........................................................................................................... 3
1.1. Çelik Basit Kesitli Kolon Çizim ................................................................................... 3
1.1.1. İşlem Sırası .......................................................................................................... 10
1.2. Çelik Birleşik Kesitli Kolon Gövde Teşkili Çizim ..................................................... 11
1.3. Çelik Birleşik Kesitli Kolon Bağlantıları Çizim ......................................................... 12
1.3.1. Birleşik Kesitli Kolonların Örgü Çubukları İle Bağlantı Çizimleri..................... 12
1.3.2. Birleşik Kesitli Kolonların Bağ Levhaları İle Bağlantı Çizimleri ....................... 19
1.4. Çelik Kolon Başı Teşkili Çizim .................................................................................. 24
1.4.1. Basit Kesitli Kolon Başı Teşkili Çizimi .............................................................. 24
1.4.2. Birleşik Kesitli Kolon Başı Teşkili Çizimi .......................................................... 27
1.4.3. Kolon Kiriş Bağlantı Çizimleri............................................................................ 30
1.5. Çelik Kolon Ayağı Teşkili Çizim ............................................................................... 34
1.5.1. Kolon Ayaklarının Teşkili Çizimleri ................................................................... 34
1.5.2. Kolon Temel Bağlantı Çizimleri ......................................................................... 37
1.6. Çelik Kolonların Eklenmesi Çizim ............................................................................. 41
1.6.1. İşlem Sırası .......................................................................................................... 41
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 44
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 53
ÖĞRENME FAALİYETİ–2 .................................................................................................. 54
2. ÇELİK TEMELLER .......................................................................................................... 54
2.1. Çelik Temel Çizim...................................................................................................... 54
2.1.1. Çelik Tekil Temel Çizimleri ................................................................................ 54
2.1.2. Çelik Izgara Temel Çizimleri .............................................................................. 62
2.1.3. Çelik Kazık Temel Çizimleri............................................................................... 65
2.2. Çelik Temel Kesit Çizim............................................................................................. 69
2.2.1. Çelik Tekil Temel Kesit Çizimleri....................................................................... 69
2.2.2. Çelik Izgara Temel Kesit Çizimleri ..................................................................... 72
2.2.3. Çelik Kazık Temel Kesit Çizimleri ..................................................................... 73
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 77
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 83
ÖĞRENME FAALİYETİ–3 .................................................................................................. 84
3. ÇELİK DUVARLAR ......................................................................................................... 84
3.1. Çelik Yapı İç Duvar Çizim ......................................................................................... 84
3.1.1. Tipik İç Duvar Çizimleri ..................................................................................... 84
3.1.2. Bükme Sac İç Duvar Çizimleri............................................................................ 86
3.1.3. Özel Yalıtımlı İç Duvar Çizimleri ....................................................................... 91
3.2. Çelik Yapı Dış Duvar Çizim....................................................................................... 93
3.2.1. Prefabrik Beton Panelli Dış Duvar Çizimleri ...................................................... 93
3.2.2. Metal Panel Dış Duvar Çizimleri ........................................................................ 98
3.2.3. Ahşap Üzeri Metal Kaplama Dış Duvar Çizimleri............................................ 102
3.2.4. Cam Perde Dış Duvar Çizimleri ........................................................................ 104
UYGULAMA FAALİYETİ ............................................................................................ 109
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................. 121
i
MODÜL DEĞERLENDİRME ............................................................................................ 122
CEVAP ANAHTARLARI ................................................................................................... 125
KAYNAKÇA ....................................................................................................................... 126

ii
AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
KOD 582YIM353
ALAN İnşaat Teknolojisi
DAL/MESLEK Çelik Yapı Teknik Ressamlığı
MODÜLÜN ADI Bilgisayarla Çelik Yapı Temel, Kolon Ve Duvar Çizimi
MODÜLÜN TANIMI Bilgisayarla Çelik Konstrüksüyon Çizimi uygulamalarını
kapsayan öğrenme materyalidir.
SÜRE 40/32 (+40/32 Uygulama tekrarı yapmalı)
ÖN KOŞUL
YETERLİK Bilgisayarla çelik yapı konstrüksüyonlarını çizmek
Genel Amaç
Çelik kolon,temel ve duvar çizimlerini standartlara uygun
yapabileceksiniz.
Amaçlar
MODÜLÜN AMACI 1. Çelik kolon kesit ve birleşim detaylarını çizebileceksiniz.
2. Çelik temel kesitlerini ve birleşim detaylarını
çizebileceksiniz.
3. Çelik duvar kesitlerini ve birleşim detaylarını
çizebileceksiniz.
Laboratuar ortamı, meslek ile ilgili uygun kuruluşlarda CAD
EĞİTİM ÖĞRETİM
programlarını çalıştırabilecek kapasitede bilgisayar donanımı,
ORTAMLARI VE
paket programlar, programlarla ilgili kitaplar ve dokümanlar,
DONANIMLARI
projeksiyon cihazı ve donanımı,
Bu modüldeki her faaliyet sonrasında verilen ölçme araçları
ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek kendi kendinizi
ÖLÇME VE değerlendirebileceksiniz.
DEĞERLENDİRME Modül sonunda öğretmeniniz tarafından hazırlanan ölçme
aracı ile kazandığınız bilgi ve beceriler ölçülerek
değerlendirilecektir.

iii
iv
GİRİŞ
GİRİŞ
Sevgili Öğrenci,
İnşaat teknolojisi içinde birçok meslek barındıran geniş bir alandır. Çelik yapılar,
yaşanan depremlerin ardından son yıllarda adını daha sık duyduğumuz yapım teknolojisidir.
Şimdiye kadar ülkemizde taşıyıcı sistem olarak çoğunlukla betonarmenin kullanılması
sonucu bu yönde teknik eleman yetiştirilmiştir. Çelik yapılar konusunda bilgi ve tecrübeyle
donatılmış teknik elemanlara ihtiyaç vardır. Özellikle çelik yapıların projelendirilmesinde bu
eksiklik kendini göstermektedir.
Bilgisayar teknolojilerinin projelendirme ve hatta üretim aşamasında kullanılmasıyla
yapılabilecek hatalar en aza indirilmiştir. Dolayısı ile çelik yapıların projelendirilmesinde
çalışan teknik elemanların bilişim teknolojilerini iyi derecede kullanmaları gerekmektedir.
Bu amaçla Bilgisayarla Çelik Konstrüksüyon Çizim 2 modülünde çelik yapı teknik
ve kurallarına uygun olarak çelik yapı konstrüksiyon çizimlerinizi bilgisayar kullanarak
yapabileceksiniz.

1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ–1
ÖĞRENME FAALİYETİ–1
AMAÇ

Çelik kolon kesit ve birleşim detaylarını standart ve yönetmeliklere uygun olarak


çizebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

 Çevrenizde bulunan yapım aşamasındaki çelik yapıları gezerek inceleyiniz.


 Yapının kolon sistemini inceleyiniz.
 Çelik kolonlarla ilgili internet ortamında araştırma yapınız.
 Gerekli notları alınız.

1. ÇELİK KOLONLAR
Çelik yapılarda kolonlar, yapının en önemli taşıyıcı elemanını oluştururlar. Her kolon
üzerinde bulunan tatlardan gelen yükleri taşır. Bu yükler bina döşemelerine etki eden
hareketli yükler, üst katlardaki döşeme, esas ve tali kirişlerle kolonların kendi ağırlıkları,
duvar ve sıva ağırlıkları ile rüzgar, deprem ve kar yükü etkilerinden meydana gelir. Kolonlar
bu yükleri daha aşağıdaki kolonlara ve oradan da temellere ulaştırırlar.

1.1. Çelik Basit Kesitli Kolon Çizim


Normal profil (NP), geniş başlıklı I profili ve bazen de ( [ ) profilinden ve tek parça
olarak yapılır. Kural olarak, mimari nedenlerden kaynaklanan bir zorunluluk yoksa, bu
profillerin (w) mukavemet momenti büyük olan (x) ekseni kolona etki eden moment
doğrultusuna gelecek şekilde kolon düzenlenir( Şekil 1.1.).

Şekil 1.1: Basit kesitli kolon eksenleri

3
Çelik yapılarda sıklıkla kullanılan profil boyutları ve kesit özellikleri Tablo 1.1, Tablo
1.2, Tablo 1.3, Tablo 1.4, Tablo 1.5, Tablo 1.6’ da verilmiştir.

Tablo 1.1: Normal U profili

4
Tablo 1.2: Dar I profili

5
Tablo 1.3: Orta genişlikli I profili

6
Tablo 1.4: Geniş hafif I profili

7
Tablo 1.5: Geniş I profili

8
Tablo 1.6: Eşit kollu köşebent

9
1.1.1. İşlem Sırası
Basit kesitli kolonlarda profil kesitini ve görünüşünü çizmek yeterlidir. Standart profil
ölçülerine kesit ve buna bağlı olarak görünüş çizilir. Block komutu kullanılarak tüm standart
profillerin kesitleri çizilip kütüphane oluşturulur. Kolon başı ve kolon ayağı birleşimleri daha
sonraki konularda yer almaktadır.
 Line komutu kullanılarak profil kesiti çizilir.
 Fillet komutu kullanılarak köşeler pahlandırılır(Şekil 1.2).

Şekil 1.2: Profil kesitinin çizilmesi


 Line komutu kullanılarak profil kesiti ilgili görünüş düzlemine taşınarak ön
görünüş çizilir.
 Line komutu kullanılarak profil kesiti ilgili görünüş düzlemine taşınarak yan
görünüş çizilir( Şekil 1.3).

Şekil 1.3: Profilin ön ve yan görünüşlerinin çizimi

10
1.2. Çelik Birleşik Kesitli Kolon Gövde Teşkili Çizim
Genellikle büyük basınçların söz konusu olduğu hallerde kullanılır. Bu gibi hallerde
büyük kesitli tek profil kullanılması uygun olmaz. Büyük kesitli tek profil, burkulma
(flambaj) nedeniyle çok zaman emniyet gerilmesinin çok altında kalan gerilmelere
çalıştırılır. Buna karşılık, büyük kesitli bir profil yerine, toplam kesiti büyük profil kesitinin
aynı olan iki veya daha fazla sayıda küçük profil kullanılırsa, kolon daha fazla yük
taşıyabilir. Bu durumda, gerilmelerin, emniyet gerilmesine yakın olması sağlanır ve gereksiz
malzeme kullanımından kaçınılmış olur( Şekil 1.4.).

Şekil 1.4: Kolon gövde teşkilleri


Aynı küçük profillerle yapılan birleşik kesitli kolonların taşınması ve yapımı daha
kolaydır. Bina mimarisine uygun kolon kesitleri, çoğunlukla birleşik kesitli kolonlarla
uygulanabilmektedir.

11
1.3. Çelik Birleşik Kesitli Kolon Bağlantıları Çizim
Birleşik kesitli kolonlar iki veya daha fazla sayıda profilden yapılmaları nedeniyle,
yükü birlikte ve uygun biçimde taşımaları için profiller birbirine bağlanır. Bu tespit örgü
çubukları ve bağ levhaları ile yapılır. Bu bağlantı ile her bir parçanın burkulma (flambaj)
boyu küçüleceğinden narinlikleri azalır ve daha fazla yük taşıyabilirler.

1.3.1. Birleşik Kesitli Kolonların Örgü Çubukları İle Bağlantı Çizimleri


Birleşik kesitli kolonun her bir profili eğik (diyagonal) ve yatay çubuklarla diğerine
bağlanır. Bu çubuklara, örgü çubukları adı verilir. Genellikle örgü çubukları, eşit kollu
korniyerlerden ve bazen de lama demirlerinden yapılır.
3-4 m uzunluğundaki bir çubuk, burkulma boyunun büyük olması nedeniyle fazla yük
taşıyamaz ve kolon yükünü taşıtmak için, büyük kesitli profil kullanılması gerekir.
Örgü çubukları (veya bağ levhaları) ile çubuğun yana doğru burkulmasına engel
olunduğundan burkulma boyu küçülür ve çubuğun taşıdığı yük artar.
Örgü çubukları, kolonun her iki yüzüne aynı doğrultuda konmalıdır. Eğer yüzün
diyagonal çubuğu diğer yüzün diyagonaline göre çapraz durumda ise, özellikle sıcaklıkta
uzama sonucu kolonda burulma momentleri doğar ve bu da aşırı gerilmelere neden
olacağından uygun değildir.

1.3.1.1. İşlem Sırası


 Line komutu kullanılarak kolon profili çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile kolon profilleri yerleştirilir( Şekil 1.5).

Şekil 1.5:Kolon Profillerinin çizilmesi


 Line komutu kullanılarak örgü çubukları (korniyerler) çizilir.
 Mirror komutu kullanılarak korniyer kolonun diğer tarafına çoğaltılır( Şekil
1.6).

12
Şekil 1.6: Örgü çubuklarının çizilmesi
 Korniyer kesit yeri spline komutu kullanılarak çizilir.
 Korniyerler çizilir( Şekil 1.7).

Şekil 1.7: Kolon Profillerinin çizilmesi

13
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 1.8).

40
200

280
310

40
400

Şekil 1.8: Çizgisel ölçülendirmenin yapılması


 Hatch komutu kullanılarak tarama yapılır.
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır( Şekil 1.9).
L40x40
40

I 200
200

280

310
40

400

Şekil 1.9: Taramanın yapılması, yazıların yazılması

14
 Line komutu ile kolon profili dış hatları görünüş düzlemine taşınarak çizilir.
 Line komutu ile korniyer ekseni çizilir.
 Offset komutu kullanılarak diğer korniyer eksenleri çoğaltılır(Şekil 1.10).

Şekil 1.10: Kolon Profillerinin görünüşleri çizilir


 Line komutu ile kolon profili gövdesi kesik çizgi olarak çizilir(Şekil 1.11).

Şekil 1.11: Kolongövdeleri çizilir


15
 Line komutu kullanılarak yatay örgü çubuklarının görünüşleri çizilir.
 Copy komutu kullanılarak diğer korniyer görünüşleri çoğaltılır( Şekil 1.12).

Şekil 1.12: Yatay örgü çubuklarının çizilmesi


 Line komutu kullanılarak diyagonal örgü çubuklarının görünüşleri (korniyerler)
çizilir.
 Trim komutu kullanılarak görünmeyen kısımlar kırpılır( Şekil 1.13).

Şekil 1.13: Diyagonal örgü çubuklarının çizilmesi Şekil 1.14: Korniyer kesitlerinin yerleştirilmesi
 Korniyer kesit yeri spline komutu kullanılarak çizilir.
 Korniyer kesitleri İnsert komutu ile yerleştirilir( Şekil 1.14).

16
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 1.15).

40
400

440
40
400

440
40

Şekil 1.15: Ölçülendirmenin yapılması

17
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 1.16).
L40x40

40
I 200

200
280
310

40
400

400
90 220 90
40

L40x40
I 200
400

440

L40x40
40
400

440
40

Şekil 1.16: Yazıların yazılması

18
1.3.2. Birleşik Kesitli Kolonların Bağ Levhaları İle Bağlantı Çizimleri
Bu tip bağlantıda, kolon profilleri dikdörtgen şeklinde kesilmiş çelik levhalarla
birbirine bağlanır. Bağ levhaları her bir profile en az iki perçinle tespit edilir veya perçinlere
karşılık gelen çevre dikiş kaynağı da kullanılabilir. Böylelikle örgü çubuklarındaki
diyagonallerin görevi yerine geldiği için, ayrıca levhalara gerek kalmaz.
Bağ levhalarının kalınlığı, en az 8 mm olmalıdır. Levhanın genişliği, kolonu meydana
getiren profillerin yüksekliğinin 0,8 – 1,0 katı olarak alınır, ancak bu genişlik 15 cm’ den az
olamaz. Birleşik kesitli bir kolonda en az üç adet bağ levhası bulunmalıdır. Bağ levhaları
olabildiğince mertebe kolonu eşit parçalara ayırmalıdır. Bu parçaların boyları yani levha
aralıkları hesap sonucu bulunur.

1.3.2.1. İşlem Sırası


 Line komutu kullanılarak kolon profili çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile kolon profilleri yerleştirilir( Şekil 1.17).

Şekil 1.17: Kolon Profillerinin çizilmesi


 Line komutu kullanılarak bağ levhaları çizilir.
 Mirror komutu kullanılarak bağ levhası kolonun diğer tarafına çoğaltılır( Şekil
1.18).

Şekil 1.18: Bağ levhalarının çizilmesi

19
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 1.19).

10
200

220
310

10
400

Şekil 1.19: Ölçülendirmenin yapılması


 Hatch komutu kullanılarak tarama yapılır.
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır( Şekil 1.20).
160x10
10

I 200
200

220

310
10

400

Şekil 1.20: Yazıların Yazılması

20
 Line komutu ile kolon profili dış hatları görünüş düzlemine taşınarak çizilir.
 Line komutu ile korniyer ekseni çizilir.
 Offset komutu kullanılarak diğer bağ levhası eksenleri çoğaltılır( Şekil 1.21).

Şekil 1.21: Kolon Profillerinin görünüşünün çizilmesi


 Line komutu ile kolon profili gövdesi kesik çizgi olarak çizilir( Şekil 1.22).

Şekil 1.22: Kolon Profil gövdesinin çizilmesi

21
 Line komutu kullanılarak yatay bağ levhalarının görünüşleri çizilir.
 Copy komutu kullanılarak diğer bağ levha görünüşleri çoğaltılır( Şekil 1.23).

Şekil 1.23: Bağ levhalarının oluşturulması


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 1.24).
400
90 220 90
160

440
280
160
280

440
160

Şekil 1.24: Ölçülendirmenin yapılması

22
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 1.25).
160x10

10
I 200

200
220
310

10
400

400
90 220 90
160

I 200
280

440

160x10
160
280

440
160

Şekil 1.25: Ölçülendirmenin yapılması, yazıların yazılması

23
1.4. Çelik Kolon Başı Teşkili Çizim
Çelik yapılarda kirişlerden kolonlara gelen yüklerin, kolona eksenel basınç şeklinde
etkimesi gerekir. Bu yükler, kirişlerin mesnet tepkilerinden oluşur. Büyük tekil kuvvet
şeklindeki tepkilerin, kolon kesitine eşit (üniform) olarak dağılması, gerilme yığılması
denilen yer yer aşırı zorlamalara meyden vermemesi için kirişin oturacağı kolon başı özenle
yapılmalıdır.
Kolon başının yapılmasında göz önünde bulundurulacak ikinci bir hususta kirişin
oynamayacak şekilde kolona birleştirilmesidir. Deprem, dinamik etkiler, makine titreşimleri
gibi etkilere karşı kiriş, cıvatalarla kolon başına birleştirilir.

1.4.1. Basit Kesitli Kolon Başı Teşkili Çizimi


Tek profilden yapılan kolonun başında kirişten gelen büyük yüklerle ezilme ve
gerilme yığılmaları olmaması kolon başına, kolon kesitini takviye edecek levhalar konur.
Ayrıca kolonun üstüne yeterli kalınlıkta ve yükün kolona eksenel ve dengeli olarak
ulaştırılmasını sağlayacak bir baş levhası düzenlenir.
Kolon başı bu şekilde, takviye edildikten sonra kiriş baş levhasına doğrudan doğruya
oturtulamaz. Aksi durumda, açıklıkta aşağıya doğru sehim verdiğinden kiriş baş levhası
üzerinde hafifçe dönecek ve yayılma üçgen (veya yamuk) şeklinde olacağından kolonda
moment oluşacaktır. Bu olumsuzluğun önüne geçmek için kirişin temas yüzeyi ile baş
levhası arasına lâma demirinden yapılmış bir (merkezlilik demiri) parça konur. Bu parça
önceden göme başlı perçinle baş levhasına birleştirilir.

1.4.1.1. İşlem Sırası


 Line komutu kullanılarak kolon profili ön ve yan görünüşü çizilir.
 Line komutu kullanılarak baş levhası çizilir.
 Line komutu kullanılarak merkezlilik levhası çizilir( Şekil 1.26).

Şekil 1.26: Kolon profilinin ön ve yan görünüşlerinin çizilmesi


 Line komutu kullanılarak kiriş profil kesiti çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
24
 İnsert komutu ile kiriş profili yerleştirilir.
 Kiriş profil görünüşü çizilir( Şekil 1.27).

Şekil 1.27: Kiriş profil kesitinin ve görünüşünün çizilmesi


 Line komutu kullanılarak takviye levhası çizilir.
 Line komutu kullanılarak korniyer kesiti çizilir.
 Line komutu kullanılarak korniyer görünüşü çizilir(Şekil 1.28).

Şekil 1.28: Takviye levhaları ve korniyerlerin çizilmesi


 Line komutu kullanılarak blon çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.

25
 İnsert komutu ile blon yerleştirilir( Şekil 1.29).

Şekil 1.29: Blonların çizilmesi


 Linear Dimension komutu kullanılarak çizgisel ölçülendirme yapılır.
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır(Şekil 1.30).

HEB
200

M16
Merkezlilik
demiri
220

Korniyer

Takviye
levhası

HEB 9
200

Şekil 1.30: Ölçülendirmenin yapılması, yazıların yazılması

26
1.4.2. Birleşik Kesitli Kolon Başı Teşkili Çizimi
Birleşik kesitli kolonlarda aynı genel ilkeler, benzer şekilde takviye ve baş levhaları,
merkezlilik demiri ve korniyerlerle gerçekleştirilirler.

1.4.2.1. İşlem Sırası


 Line komutu kullanılarak kolon profili ön görünüşü çizilir.
 Line komutu kullanılarak bağ levhaları çizilir.
 Line komutu kullanılarak merkezlilik levhası çizilir.
 Line komutu kullanılarak kiriş profil kesiti çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile kiriş profili yerleştirilir( Şekil 1.31).

Şekil 1.31: Kolon ön görünüşünün ve kiriş kesitinin çizilmesi


 Line komutu kullanılarak kiriş görünüşü çizilir.
 Line komutu kullanılarak korniyerler çizilir( Şekil 1.32).

Şekil 1.32: Kiriş görünüşü ve korniyerin çizilmesi

27
 İnsert komutu ile blon yerleştirilir( Şekil 1.33).

Şekil 1.33: Blonların yerleştirilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 1.34).
100
70
340
70
100
210
30
200

85 230 85
300

400
160

Şekil 1.34: Ölçülendirmenin yapılması


 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.

28
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 1.35).

100
I 340

70
M16

340
70
100
M16

210
IP 550

30
200

U240
85 230 85
300

400
160

Şekil 1.35: Yazıların yazılması

29
1.4.3. Kolon Kiriş Bağlantı Çizimleri
Karkas yapılarda çelik kirişler, ya daha büyük esas kirişlere ya da kolonlara otururlar.
Esas kiriş olarak adlandırılan ve diğer küçük kirişleri taşıyan ana kirişler de kolonlara
oturmaktadır.
Kirişlerin kolona bağlanmasında, kirişin statik hesabında esas alınan mesnet şeklinin
gerçekleştirilmesi gerekir. Diğer taraftan kirişlerin kolona oturması iki şekilde olur.
Birincisinde, kirişin ucu kolona dayanır, yani kiriş kolonda sona erer ve devam etmez.
Bu durumda kirişin oturuşu serbestçe (sabit mesnet) olabildiği gibi moment taşıyabilecek
şekilde (ankastre mesnet) olabilir(Şekil 1.36.).

Şekil 1.36: Kirişin kolonda sona ermesi


İkinci şekilde kiriş, kolonda bitmez. Kolonu aşarak devam eder. Bu şekil konsollu
basit kiriş sürekli kirişlerin orta mesnetlerinde ortaya çıkar. Bu durumda kirişin kolonu
aşabilmesi için genel olarak kolon çift taraflı yapılır ve kiriş aradaki boşluktan geçirilir( Şekil
1.37.).

Şekil 1.37: Kirişin kolonu aşarak devam etmesi

30
1.4.3.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak kolon profil kesiti çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile kolon profili yerleştirilir.
 Line komutu kullanılarak kolon profili ön görünüşü çizilir( Şekil 1.38).

Şekil 1.38: Kolon profil kesiti ve ön görünüşünün çizilmesi


 Line komutu kullanılarak bağ levhaları çizilir.
 Line komutu kullanılarak korniyer profil kesiti çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile korniyer profili yerleştirilir( Şekil 1.39).

Şekil 1.39: Bağ levhaları ve korniyerleri çzilmesi

31
 Line komutu kullanılarak kiriş üst ve ön görünüşü çizilir( Şekil 1.40).

Şekil 1.40: Kiriş üst ve ön görünüşünün çizilmesi


 Line komutu kullanılarak blon çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile blon yerleştirilir( Şekil 1.41).

Şekil 1.41: Blonların yerleştirilmesi

32
 Linear Dimension komutu kullanılarak çizgisel ölçülendirme yapılır( Şekil
1.42).

10
220

110
70
10
220

10
110
200
80

Şekil 1.42: Ölçülendirmenin yapılması


 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır(Şekil 1.43).
10
220

110
70
10

HEB 220
220

IP200
10
110
200

M16
80

L80

Şekil 1.43: Yazıların yazılması

33
1.5. Çelik Kolon Ayağı Teşkili Çizim
Çelik kolon beton temelin üzerine hiçbir zaman doğrudan doğruya oturtulmaz.
Çelikteki emniyet gerilmesi genellikle 1000 – 1400 kg/cm2 ve beton emniyet gerilmesinin de
40 – 60 kg/cm2 olması nedeniyle kolon doğrudan doğruya temele oturtulursa, betonda
zımbalama etkisi meydana gelir. Bu nedenle, kolondaki P yükünün uygun şekilde yayılarak
betona, emniyet gerilmesinin üstünde bir gerilmenin etki etmesi engellenmelidir. Bu amaçla
kolon altına bir taban levhası konur. Bu levhanın kalınlığı en az 2 cm olmalıdır. Levhanın
alanı ise F=P/σem formülü ile bulunur. Taban levhası hesaplanan F alanında kare veya kareye
yakın dikdörtgen olarak yapılır ve kenar oranları, 1/1 – 2/3 olmalıdır.

1.5.1. Kolon Ayaklarının Teşkili Çizimleri


Kolon ayaklarını oluşturmak için yapılır.

1.5.1.1. İşlem Sırası


 Line komutu kullanılarak kolon profil kesiti çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile kolon profili yerleştirilir.
 Rectangle komutu kullanılarak taban levhası çizilir.
 Line komutu kullanılarak kolon profili ön görünüşü çizilir( Şekil 1.44).

Şekil 1.44: Kolon kesitinin ve ön görünüşünün çizilmesi

34
 Line ve Offset komutu kullanılarak bağ levhaları çizilir( Şekil 1.45).

Şekil 1.45: Bağ levhalarının çizilmesi


 Line ve Circle komutları kullanılarak blon delikleri çizilir( Şekil 1.46).

Şekil 1.46: Blon deliklerinin çizilmesi

35
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 1.47).
1000
250 10 480 10 250
50 450 450 50
25

140 50
10 115
275

250 250

85 85
550

300
550
275

115 10
50 140
25

500 500 100


1000
150
50
20

Şekil 1.47: Ölçülendirmenin yapılması


 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Hatch komutu kullanılarak tarama yapılır.

36
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 1.48).
1000
250 10 480 10 250
50 450 450 50
25

140 50
10 115
275

250 250

85 85
550

300
550
U300
10 10
275

115 10
50 140
25

12 M30
500 500 100
1000

10x200x1000 10x115x200
150
50
20

Şekil 1.48: Yazıların yazılması, taramanın yapılması


1.5.2. Kolon Temel Bağlantı Çizimleri
Çelik karkas yapılarda çelik kolonun tabanındaki gerilme, betonun gerilmesinden
fazladır. Bu durumda çelik kolonun yükünü uygun şekilde yayarak iletmek üzere kolonun
altına bir çelik levha konur. Bu tip kolonlarda kolon ayağının temele bağlanması gerekir.
Bağlantı sağlamak amacı ile temel betonu dökülürken 2 – 4 adet ankraj cıvatası konur.
Cıvatalar gerekirse montajdan önce temel içerisinde açılan yuvalara konularak yüksek dozlu
çimento harcı veya epoksi reçinesi ile cıvataların etrafı doldurulur. Epoksi reçineli uygulama
sıklıkla uygulanan bir yöntemdir. Eksantrik basınç etkisindeki kolonlarda, moment etkisi ile

37
taban levhasının altındaki gerilme yayılışı eşit olmaz. Dış merkez yükü taban levhasının bir
kısmına basınç yaptığında, karşı taraf yukarı doğru zorlanır. Bu durumu önlemek için ankraj
cıvataları kullanılır( Şekil 1.49).

Şekil 1.49: Ankraj civataları


Temel üstünün tam bir düzlem şekline olmaması kolonun temele montaj kolaylığı
bakımından, levha temele doğrudan doğruya oturtulmaz ve arada 20 – 50 mm kalınlıkta, sert
kum ve 500 – 600 dozlu çimento ile yapılmış çimento şerbetinden bir yastık betonu yapılır.
Böylelikle taban levhasının kolondan gelen yükü eşit (üniform) gerilmeler şeklinde temele
iletilmesi sağlanmış olur(Şekil 1.50.).

Şekil 1.50: Yastık betonu

38
1.5.2.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak temel bloğu çizilir.
 Line komutu kullanılarak kolon ayağının oturacağı harç tabakası çizilir.
 Kolon harç tabakasının üzerine move komutu kullanılarak yerleştirilir( Şekil
1.51).

Şekil 1.51: Temel bloğunun çizilmesi


 Line komutu kullanılarak bulon ve cıvata çizilir.
 Block komutu ile kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu kullanlarak cıvata ve bulanlar yerleştirilir.
 Cıvata yuvaları Line ve Copy komutları kullanılarak oluşturulur( Şekil 1.52).

Şekil 1.52: Civataların yerleştirilmesi

39
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 1.53).

150
50 50
20
300

500
50
450 450

Şekil 1.53: Ölçülendirme yapılması


 Text komutu kullanılarak pozlar ve açıklamalar yazılır.
 Hatch komutu kullanılarak tarama yapılır.
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 1.54).

10x200x1000 10x115x200
12 M24 BULON
150

RÖTRESiZ HARC
50 50
20
300

KIMYASAL (EPOKSI REÇINELI)


DÜBEL UYGULAMASI TEMEL
BETONDA AÇILACAK DELIK
500

TOZDAN TAMAMEN
ARINDIRILACAK

50
450 450

Şekil 1.54: Yazıların yazılması tarama yapılması

40
1.6. Çelik Kolonların Eklenmesi Çizim
Bu amaçla, profiller perçin, cıvata, kaynakla ek levha veya lama demirleri ile birbirine
bağlanır(Şekil 1.55.).

Şekil 1.55: Kolonların eklenmesi


1.6.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak kolon görünüşleri çizilir.
 Line komutu kullanılarak bağ levhaları çizilir( Şekil 1.56).

Şekil 1.56: Kolon görünüşlerinin ve bağ levhalarının çizilmesi

41
 Circle komutu kullanılarak cıvata yerleri çizilir( Şekil 1.57).

Şekil 1.57: Cıvata yerlerinin çizilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 1.58).

240 140

45 150 45 38 64 38
65 65 45
65 65 45 45 65 65
65 45
65 45 45 65

440
310
90

90
45 65

45 65 65

75 75 75 75 32 32

Şekil 1.58: Ölçülendirmenin yapılması


 Text komutu kullanılarak pozlar ve açıklamalar yazılır.
 Hatch komutu kullanılarak tarama yapılır.

42
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 1.59).
2 240.12..........310 2 140.15..........440
12Ø21 DELIK 12Ø21 DELIK

240 140
12M20x65
45 150 45 38 64 38

65 65 45
65 65 45 45 65 65
65 45
65 45 45 65

440
310

90
90
45 65

45 65 65
12M20x65
75 75 75 75 32 32

I300

Şekil 1.59: Yazıların yazılması, taramanın yapılması

43
UYGULAMA FAALİYETİ

UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen profilleri birleşik kesitli kolon olarak düzenleyip, bağlantı çizimlerini yapınız.
Not: Bağlantılar örgü çubukları ile sağlanacaktır.
Örgü çubuğu: L50
Yatay örgü çubukları arası mesafe: 50cm
Birleşim: Kaynak

U300

400

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.  Çizim sınırların ayarlarken
 Katman ayarlarını yapınız. ölçülendirmeyi de hesaba
 Çizim sınırlarını belirleyiniz. katmayı unuymayınız.
 Line komutunu kullanarak kolon profilini çiziniz.  Eğer kullanacağınız profil kesiti
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye daha önce çizilmiş ise tekrar
ekleyiniz. çizmeyiniz.
 İnsert komutu ile kolon profillerini yerleştiriniz.  Block komutu ile kütüphaneye
 Line komutu kullanarak örgü çubuklarını profil eklerken block adı olarak
(korniyerler) çiziniz. profil anma adını yazabilirsiniz.
 Mirror komutunu kullanarak korniyeri kolonun  Kesiti döndürmeniz gerekiyorsa
diğer tarafına çoğaltınız. İnsert komutunu kullanırken
 Korniyer kesit yerini spline komutunu kullanarak Angle değerine istediğiniz açıyı
çiziniz. girebilirsiniz.
 Korniyeri çiziniz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension
komutlarını kullanarak çizgisel ölçülendirme
yapınız.
 Hatch komutunu kullanarak tarama yapınız.
 Text komutunu kullanarak pozları yazınız.
 Line komutu ile kolon profilinin dış hatlarını
görünüş düzlemine taşıyarak çiziniz.
 Line komutu ile korniyer eksenini çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak diğer korniyer
eksenlerini çoğaltınız.
 Line komutu ile kolon profili gövdesini kesik
çizgi olarak çiziniz.
 Line komutunu kullanarak yatay örgü
çubuklarının görünüşlerini çiziniz.
 Copy komutunu kullanarak diğer korniyer
görünüşlerini çoğaltınız.
44
 Line komutunu kullanarak diyagonal örgü
çubuklarının görünüşlerini (korniyerleri) çiziniz.
 Trim komutunu kullanarak görünmeyen kısımları
kırpınız.
 Korniyer kesit yerini spline komutunu kullanarak
çiziniz.
 Korniyer kesitlerini İnsert komutu ile
yerleştiriniz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension
komutlarını kullanarak çizgisel ölçülendirme
yapınız.
 Text komutunu kullanarak pozları yazınız.

45
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Kolon profillerini çizdiniz mi ?
5 Profil kesitlerini kütüphaneye eklediniz mi ?
6 İnsert komutu ile kolon profillerini yerleştirdiniz mi?
7 Örgü çubuklarını (korniyerler) çizdiniz mi?
8 Korniyeri çizdiniz mi?
9 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
10 Tarama yaptınız mı?
11 Pozları yazdınız mı?
Kolon profilinin dış hatlarını görünüş düzlemine taşıyarak
12
çizdiniz mi?
13 Korniyer eksenini çizdiniz mi?
14 Diğer korniyer eksenlerini çoğalttınız mı?
15 Yatay örgü çubuklarının görünüşlerini çizdiniz mi?
Diyagonal örgü çubuklarının görünüşlerini (korniyerleri)
16
çizdiniz mi?
17 Görünmeyen kısımları kırptınız mı?
18 Korniyer kesitlerini yerleştirdiniz mi?
19 Görünüşteki çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
20 Görünüşteki pozları yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

46
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen profile basit kesitli kolon başı teşkili çizimlerini yapınız.

Başlık levhası: 12mm


Merkezlilik levhası: 20x60
Birleşim: Blonlu
Kolon: HEB 200
Kiriş kesiti: I180

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.Çizim sınırlarını
belirleyiniz.
 Line komutunu kullanarak kolon profilini çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye
ekleyiniz.
 Line komutunu kullanarak kolon profilinin ön ve
yan görünüşünü çiziniz.
 Line komutunu kullanarak baş levhasını çiziniz.
 Line komutunu kullanarak merkezlilik levhasını
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kiriş profil kesitini
çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye
ekleyiniz.
 İnsert komutu ile kiriş profilini yerleştiriniz.
 Kiriş profili görünüşünü çiziniz.
 Line komutunu kullanarak takviye levhasını
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak korniyer kesitini
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak korniyer görünüşünü
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak blon çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye
ekleyiniz.
 İnsert komutu ile blonu yerleştiriniz.
 Linear Dimension komutunu kullanarak çizgisel
ölçülendirmeyi yapınız.
 Text komutunu kullanarak pozları yazınız.

47
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Kolon profilinin ön ve yan görünüşünü çizdiniz mi?
5 Baş levhasını çizdiniz mi?
6 Merkezlilik levhasını çizdiniz mi?
7 Kiriş profil kesitini çizdiniz mi?
8 Kiriş profilini yerleştirdiniz mi?
9 Kiriş profili görünüşünü çizdiniz mi?
10 Takviye levhasını çizdiniz mi?
11 Korniyer kesitini çizdiniz mi?
12 Korniyer görünüşünü çizdiniz mi?
13 Blon çizdiniz mi?
14 Blonları yerleştirdiniz mi?
15 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
16 Pozları yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

48
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen birleşik kesitli kolon başı teşkili çizimlerini yapınız.

350
Başlık levhası: 10mm
Merkezlilik levhası: 20x60
Birleşim: Blonlu
Kiriş kesiti: I300
Korniyer: L50
300

L120 Bağ levhaları: 10mm


Kolon bağ levhaları ile oluşturulacaktır.

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Text komutunu kullanarak pozları yazınız.
 Line komutunu kullanarak kolon profilinin
ön görünüşünü çiziniz.
 Line komutunu kullanarak bağ levhalarını
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak merkezlilik
levhasını çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kiriş profil
kesitini çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye
ekleyiniz.
 İnsert komutu ile kiriş profilini
yerleştiriniz.
 Line komutunu kullanarak kiriş görünüşünü
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak korniyerleri
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kiriş görünüşünü
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak korniyerleri
çiziniz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension
komutlarını kullanarak çizgisel
ölçülendirmeyi yapınız.
 Text komutunu kullanarak pozları yazınız.

49
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Kolon profilinin ön görünüşünü çizdiniz mi?
5 Bağ levhalarını çizdiniz mi?
6 Merkezlilik levhasını çizdiniz mi?
7 Kiriş profil kesitini çizdiniz mi?
8 Kütüphaneye eklediniz mi?
9 Kiriş profilini yerleştirdiniz mi?
10 Kiriş görünüşünü çizdiniz mi?
11 Korniyerleri çizdiniz mi?
12 Kiriş görünüşünü çizdiniz mi?
13 Korniyerleri çizdiniz mi?
14 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
15 Pozları yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

50
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonun ayak ve temel bağlantı teşkili çizimlerini yapınız.

325

Merkezlilik levhası: 20x60


Birleşim: Blon (M20) ve kaynak (7mm)
Korniyer: L50
Taban levhası: 20mm
500

I300 Cıvata ankraj boyu: 250 mm


Temel bloğu yüksekliği: 500 mm
Temel boyutu: 600x600mm

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Line komutunu kullanarak kolon profil kesitini çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye ekleyiniz.
 İnsert komutu ile kolon profilini yerleştiriniz.
 Rectangle komutunu kullanarak taban levhasını çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kolon profili ön görünüşünü
çiziniz.
 Line ve Offset komutlarını kullanarak bağ levhalarını
çiziniz.
 Line ve Circle komutlarını kullanarak blon deliklerini
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak temel bloğunu çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kolon ayağının oturacağı
harç tabakasını çiziniz.
 Kolonu harç tabakasının üzerine Move komutunu
kullanarak yerleştiriniz.
 Line komutunu kullanarak bulon ve cıvataları çiziniz.
 Block komutu ile kütüphaneye ekleyiniz.
 İnsert komutunu kullanarak cıvata ve bulanları
yerleştiriniz.
 Cıvata yuvalarını Line ve Copy komutlarını kullanarak
oluşturunuz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutlarını
kullanarak çizgisel ölçülendirmeyi yapınız.
 Text komutunu kullanarak pozları ve açıklamaları
yazınız.
 Hatch komutunu kullanarak tarama yapınız.

51
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Kolon profil kesitini çizdiniz mi?
5 Kütüphaneye eklediniz mi?
6 Kolon profilini yerleştirdiniz mi?
7 Taban levhasını çizdiniz mi?
8 Kolon profili ön görünüşünü çizdiniz mi?
9 Bağ levhalarını çizdiniz mi?
10 Bulon deliklerini çizdiniz mi?
11 Temel bloğunu çizdiniz mi?
12 Kolon ayağının oturacağı harç tabakasını çizdiniz mi?
13 Kolonu harç tabakasının üzerine yerleştirdiniz mi?
14 Bulon ve cıvataları çizdiniz mi?
15 Kütüphaneye eklediniz mi?
16 Cıvata ve bulonları yerleştirdiniz mi?
17 Cıvata yuvalarını oluşturdunuz mu?
18 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
19 Pozları ve açıklamaları yazdınız mı?
20 Tarama yaptınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

52
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki cümlelerde verilen bilgiler doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.

1. ( ) Kolonlar yüklerini daha aşağıdaki kolonlara ve oradan da döşemelere ulaştırırlar.


2. ( ) Birleşik kesitli kolonlarda, kolon profillerinin birbirlerine bağlanması içi
kullanılan çelik levhalara Bağ levhası denir.

3. ( ) Büyük kesitli bir profil yerine, toplam kesiti, büyük profil kesitinin aynı olan iki
veya daha fazla sayıda küçük profil kullanılırsa, kolon daha fazla yük taşıyabilir.

4. ( ) Block komutu kullanılarak tüm standart profillerin kesitleri çizilip kütüphane


oluşturulur.

5. ( ) Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak tarama yapılır.


6. ( ) Text komutu kullanılarak çizgisel ölçülendirme yapılır.

DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.

53
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
AMAÇ
Çelik temel kesit ve birleşim detaylarını standart ve yönetmeliklere uygun olarak
çizebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

 Çevrenizde bulunan yapım aşamasındaki çelik yapıları gezerek inceleyiniz.


 Yapının temel sistemini inceleyiniz.
 Çelik temellerle ilgili internet ortamında araştırma yapınız.
 Gerekli notları alınız.

2. ÇELİK TEMELLER
Çelik yapılarda genellikle betonarme temel şekilleri uygulanır. Yer altı suyu
rutubetinden korunması için özel olarak üretilen çelik profiller ve borular kullanılır.
Betonarmeye oranla çekme ve basınç gerilmeleri fazladır ve pahalıya mal olur. Genellikle
tekil, ızgara ve derin kazık temeller şeklinde yapılır.

2.1. Çelik Temel Çizim


2.1.1. Çelik Tekil Temel Çizimleri
Bu temeller çelik ve betonarme malzeme kullanılarak yapılırlar. Tekil temellerde en
basit temel şekli, yuvalı temel şeklidir. Çelik kolonun yükünü ileteceği temel yuvası, 10 – 20
cm daha geniş olacak şekilde hazırlanır. Çelik kolon yuvaya oturtulduktan sonra yanlarda
kalan boşluk beton ile doldurulur( Şekil 2.1.).

Şekil 2.1: Çelik tekil temel

54
2.1.1.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak akslar çizilir.
 Line komutu kullanılarak kolon profili çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile kolonlar aksların kesişim noktalarına yerleştirilir( Şekil 2.2).

A B
3880

2 2
3000

3000

1 1

3880

A B

Şekil 2.2: Aksların ve kolonların yerleştirilmesi

55
 Rectangle komutu ile kolon yuvaları çizilir( Şekil 2.3).

A B
3880

2 2
3000

3000

1 1

3880

A B
Şekil 2.3: Kolon yuvalarının çizilmesi
 Offset komutu kullanılarak ampartman ve temel dış kenarı oluştururlur( Şekil
2.4).

56
A B
3880

2 2
3000

3000
1 1

3880

A B

Şekil 2.4: Temel dış kenarlarının oluşturulması

57
 Line komutu kullanılarak ampartman ara kesitleri çizilir( Şekil 2.5).

A B
3880

2 2
3000

3000

1 1

3880

A B
Şekil 2.5: Ampartmanların çizilmesi

58
 Line ve Offset komutları kullanılarak bağ kirişleri çizilir( Şekil 2.6).

A B
3880

2 2
3000

3000

1 1

3880

A B

Şekil 2.6: Bağ kirişlerinin çizilmesi

59
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 2.7).

A B
3880

420 200 420


1040

2 2

-0.70
3000

3000
1960
1960

1040 2840 1040

420 200 420 2840 420 200 420


420 200 420
1040

1 1

3880

A B
Şekil 2.7: Ölçülendirmenin yapılması
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Line komutu kullanılarak kesit yeri çizilir.

60
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır(Şekil 2.8).

A B
3880

T1 1040x1040 A T1 1040x1040
420 200 420

1040

2 BK HEB200 L=364 2
BK HEB 200 L=274

BK HEB 200 L=274


-0.70

B B
3000

3000
1960

1960

1040 2840 1040

420 200 420 2840 420 200 420


420 200 420

1040

1 BK HEB200 L=364 1
ÇS2
ÇS2
HEB240
HEB240
T1 1040x1040 A T1 1040x1040

3880

A B

Şekil 2.8: Yazıların yazılması

61
2.1.2. Çelik Izgara Temel Çizimleri
Bu temel sisteminde, kolonun altına iki veya daha fazla I veya H profil yan yana
getirilerek ızgara şeklinde çelik temel yapılır. Izgara profilleri düzeltilmiş, beton dökülmüş
ve yalıtılmış zemin üzerine oturtulur. Çelik kolon yanlarına konulan levha ve L profillerle
ızgaraya bağlanır.
Temelin oturacağı yüzey geniş ise U veya I profilleri yan yana getirildikten sonra
cıvata veya kaynakla birleştirilerek ızgara temel yapılır. Çelik profillerin su ve rutubetten
korunması için etrafına koruyucu beton dökülür.
İki çelik kolonun birbirine yakın olması halinde birleşik ızgara temel yapılır.
Kolonların oturtulacağı yerde gerekirse taban levhası konularak bağlantı sağlanır.( Şekil
2.9.).

Şekil 2.9: Izgara temel


2.1.2.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak akslar çizilir.
 Line komutu kullanılarak kolon profili çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile kolonlar aksların kesişim noktalarına yerleştirilir.
 Rectangle komutu ile taban levhaları çizilir( Şekil 2.10).

3880

A B
Şekil 2.10: Çelik tekil temel
 Line komutu kullanılarak ızgara profili çizilir.

62
 Profiller Copy komutu kullanılarak ızgara profili çoğaltılır( Şekil 2.11).

3880

A B
Şekil 2.11: Izgara profillerinin çoğaltılması
 Line komutu kullanılarak kolon altındaki korniyer çizilir.
 Korniyeler Copy komutu kullanılarak çoğaltılır.
 Rectangle komutu beton dolgu kısımlar çizilir( Şekil 2.12).

3880

A B

Şekil 2.12: Korniyerlerin çizilmesi

63
 Line komutu kullanılarak bağ kirişleri çizilir( Şekil 2.13.).

3880

A B

Şekil 2.13: Bağ kirişlerinin çizilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 2.14).

1040 2837.5 1040


420 200 420 2837.5 420 200 420
457.5 200 457.5
1115

3880

A B

Şekil 2.14: Ölçülendirmenin yapılması


 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Line komutu kullanılarak kesit yeri çizilir.

64
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır.( Şekil 2.15).

1040 2837.5 1040


420 200 420 2837.5 420 200 420

457.5 200 457.5


U 200x14

1115
45x45/10 BK HEB 200 L=364

ÇS2
HEB 240
T1 1040x1115 T1 1040x1115

3880

A B
Şekil 2.15: Yazıların yazılması
2.1.3. Çelik Kazık Temel Çizimleri
Temele gelen yüklerin derinde bulunan tabakalara iletilmesi için yapılan temel
şekildir. Yer altı suyu ve rutubetinden korunması için bakırlı çelikten genellikle H profili
veya boru şeklinde üretilen özel malzeme kullanılır. Boru şeklinde olanlar silindirik veya
konik şekilli, düz, çekme veya vidalı yapılır. Çelik kazıklar elle veya şahmerdan adı verilen
makinelerle çakılır. Borular çakıldıktan sonra içleri beton ile doldurulur( Şekil 2.16).

a-) H profil kazık


b-) Sivri kazık
c-) Vidalı kazık

Şekil 2.16: Kazık temeller

65
2.1.3.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak akslar çizilir( Şekil 2.17).

A B C D
2000 2000 2000

1 1
2000

2000
2 2
2000

Şekil 2.17:

66
 Aksların kesişimlerine profil kazıklar yerleştirilir( Şekil 2.18).

A B C D
2000 2000 2000

1 1
2000

2000
2 2
2000

Şekil 2.18:

67
 Line komutu kullanılarak radye temel çizilir( Şekil 2.19).

A B C D
2000 2000 2000

1 1
2000

2000
2 2
2000

Şekil 2.19: Radye temel çizilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır.
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.

68
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 2.20).

A B C D
2000 2000 2000

-0.30
ÇS1 ÇS2 ÇS3 ÇS4
I300 L=840 I300 L=840 I300 L=840 I300 L=840

1 1
+0.20
2000

2000
BETONARMERADYETEMEL

ÇS5 ÇS6 ÇS7 ÇS8


I300 L=840 I300 L=840 I300 L=840 I300 L=840

2 2
2000

ÇS9
I300 L=840

Şekil 2.20: Ölçülendirmenin yapılması, yazıların yazılması

2.2. Çelik Temel Kesit Çizim


Temel planlarından yararlanarak temel kesitleri çizilir.

2.2.1. Çelik Tekil Temel Kesit Çizimleri


Çelik tekil temellerin kesit çizimlerinin yapılması aşağıda açıklanmıştır.

2.2.1.1. İşlem Sırası


 Line komutu kullanılarak zemin çizgisi çizilir.
 Offset komutu kullanılarak ampartman yüksekliği ve temel yüksekliği
çizilir(Şekil 2.21).

Şekil 2.21: Zemin çizgisi ve temel derinliğinin oluşturulması

69
 Line komutu kullanılarak temel papucu kesit düzlemine taşınarak çizilir(Şekil
2.22).

A B
3880

T1 1040x1040
420 200 420
A T1 1040x1040

1040
2 BK HEB 200 L=364 2
HEB 200 L=274

HEB 200 L=274


-0.70

B B

Şekil 2.22: Temel papucunun kesit düzlemine taşınması


 Offset komutu kullanılarak zemin tesviye betonu çizilir.
 Line komutu kullanılarak kolonlar kesit düzlemine taşınarak çizilir( Şekil 2.23).

Şekil 2.23: Kolonların çizilmesi


 Line komutu kullanılarak görünüşte kalan bağ kirişi çizilir( Şekil 2.24).

Şekil 2.24: Bağ kirişlerinin çizilmesi

70
 İnsert komutu kullanılarak bağ kirişi kesiti yerleştirilir( Şekil 2.25).

Şekil 2.25: Bağ kirişi kesitlerinin yerleştirilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır.
 Hatch komutu kullanılarak tarama yapılır( Şekil 2.26).
240 3640 50 300 200 240

50 300 200
Şekil 2.26: Ölçülendirme yapılması, tarama yapılması
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 2.27).
240 3640 240

HEB 200
ÇS2
HEB 240
50 300 200

50 300 200

T1 1040x1040 T1 1040x1040

Şekil 2.27: Yazıların yazılması

71
2.2.2. Çelik Izgara Temel Kesit Çizimleri
Temel planlarından yararlanarak temel kesitleri çizilir.

2.2.2.1. İşlem Sırası


 Line komutu kullanılarak zemin çizgisi çizilir( Şekil 2.28).

Şekil 2.28: Zemin çizgisinin çizilmesi


 Offset komutu kullanılarak temel yüksekliği oluşturulur.
 Line komutu kullanılarak temel papucu kesit düzlemine taşınarak çizilir(Şekil
2.29).
T1 1040x1115 T1 1040x1115
HEB 240
457.5 200 457.5

ÇS2
1115

45x45/10 BK HEB 200 L=364


U 200x14

420 200 420 2837.5 420 200 420


1040 2837.5 1040

Şekil 2.29: Temel yüksekliğinin oluşturulması


 Offset komutu kullanılarak zemin tesviye betonu çizilir.
 İnsert komutu kullanılarak ızgara kesiti yerleştirilir.
 Line komutu ile ızgarayı birleştiren cıvata çizilir( Şekil 1.30).

Şekil 2.30: Izgaraların yerleştirilmesi


 Line komutu kullanılarak kolonlar kesit düzlemine taşınarak çizilir.

72
 Line komutu kullanılarak korniyerler çizilir( Şekil 2.31).

Şekil 2.31: Kolonların ve korniyerlerin çizilmesi


 Line komutu kullanılarak görünüşte kalan bağ kirişi çizilir.
 İnsert komutu kullanılarak bağ kirişi kesiti yerleştirilir ( Şekil 2.32).

Şekil 2.32: Bağ kirişinin çizilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır.
 Hatch komutu kullanılarak tarama yapılır.
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır( Şekil 2.33).

L50x50
HEB 200
ÇS2
HEB 240
50 225 200

200 200

U 200
75

T1 1040x1115 T1 1040x1115
Şekil 2.33: Ölçülendirme, tarama yapılması, yazıların yazılması
2.2.3. Çelik Kazık Temel Kesit Çizimleri
Çelik kazık temellerin kesit çizimlerinin yapılması aşağıda açıklanmıştır.

2.2.3.1. İşlem Sırası


 Line komutu kullanılarak zemin çizgisi çizilir.

73
 Offset komutu kullanılarak grobeton ve temel yüksekliği oluşturulur(Şekil
2.34).

Şekil 2.34: Temel yüksekliğinin oluşturulması


 Line komutu kullanılarak kazığın oturacağı aks çizilir.
 Spline komutu kullanılarak temel derinliği çizilir( Şekil 2.35).

Şekil 2.35: Temel derinliğinin çizilmesi

74
 Line komutu kullanılarak ilk kazık çizilir( Şekil 2.36).

Şekil 2.36: Kazığın çizilmesi


 Copy kullanılarak diğer kazıklar yerleştirilir( Şekil 2.37).

Şekil 2.37: Kazığın çoğaltılması


 Trim komutu kullanılarak kazık kesitlerinin yerleşeceği alan boşaltılır.

75
 İnsert komutu kullanılarak kazık kesitleri yerleştirilir( Şekil 2.38).

Şekil 2.38: Kazık kesitlerinin yerleştirilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır.
 Hatch komutu kullanılarak tarama yapılır.
 Text komutu kullanılarak pozlar yazılır.
 Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır(Şekil 2.39).
BETONARME RADYE TEMEL
300 200

100 500
100

2000 2000 2000


8400

I 300 L=840 I 300 L=840 I 300 L=840 I 300 L=840

Şekil 2.39: Ölçülendirme, tarama yapılması, yazıların yazılması

76
UYGULAMA FAALİYETİ

UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonlara yuvalı betonarme tekil temel düzenleyerek plan ve kesitlerini


çiziniz.

A B C
Kolon:HEB220
3000 3000
Temel boyutları: 120x120x50
Bağ kirişi: HEB220
2 2
3000

3000

1 1
3000 3000

A B C

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Line komutunu kullanarak aksları çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kolon profilini çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye ekleyiniz.
 İnsert komutu ile kolonları aksların kesişim noktalarına
yerleştiriniz.
 Rectangle komutu ile kolon yuvalarını çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak ampartman ve temel dış kenarını
oluşturunuz.
 Line komutunu kullanarak ampartman ara kesitlerini çiziniz.
 Line ve Offset komutlarını kullanarak bağ kirişlerini çiziniz.
 Line komutunu kullanarak zemin çizgisini çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak ampartman ve temel yüksekliğini
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak temel papucunu kesit düzlemine
taşıyıp çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak zemin tesviye betonunu çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kolonları kesit düzlemine taşıyıp
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak görünüşte kalan bağ kirişini çiziniz.
 İnsert komutunu kullanarak bağ kirişi kesitini yerleştiriniz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutlarını
kullanarak çizgisel ölçülendirmeyi yapınız.
 Hatch komutunu kullanarak tarama yapınız.
 Text komutunu kullanarak pozları yazınız.
77
KONTROL LİSTESİ
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Aksları çizdiniz mi?
5 Kolon profilini çizdiniz mi?
6 Kütüphaneye eklediniz mi?
7 Kolonları aksların kesişim noktalarına yerleştirdiniz mi?
8 Kolon yuvalarını çizdiniz mi?
9 Ampartman ve temel dış kenarını oluşturdunuz mu?
10 Ampartman ara kesitlerini çizdiniz mi?
11 Bağ kirişlerini çizdiniz mi?
12 Line komutunu kullanarak zemin çizgisini çizdiniz mi?
13 Ampartman ve temel yüksekliğini çizdiniz mi?
14 Temel papucunu kesit düzlemine taşıyıp çizdiniz mi?
15 Zemin tesviye betonunu çizdiniz mi?
16 Kolonları kesit düzlemine taşıyıp çizdiniz mi?
17 Görünüşte kalan bağ kirişini çizdiniz mi?
18 Bağ kirişi kesitini yerleştirdiniz mi?
19 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
20 Hatch komutunu kullanarak tarama yaptınız mı?
21 Text komutunu kullanarak pozları yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

78
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonun altına ızgara temel düzenleyerek plan ve kesitini çiziniz.

Kolon:2xU240
Temel boyutları: 120x120
Izgara: U240 (çift sıra)

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Line komutunu kullanarak akslar çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kolon profili çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye ekleyiniz.
 İnsert komutu ile kolonları aksların kesişim noktalarına yerleştiriniz.
 Rectangle komutu ile taban levhalarını çiziniz.
 Line komutunu kullanarak ızgara profilini çiziniz.
 Profiller Copy komutunu kullanarak ızgara profilini çoğaltınız.
 Line komutunu kullanarak kolon altındaki korniyeri çiziniz.
 Korniyeleri Copy komutunu kullanarak çoğaltınız.
 Rectangle komutu ile beton dolgu kısımları çiziniz.
 Line komutunu kullanarak bağ kirişlerini çiziniz.
 Line komutunu kullanarak zemin çizgisini çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak temel yüksekliğini oluşturunuz.
 Line komutunu kullanarak temel papucunu kesit düzlemine taşıyıp
çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak zemin tesviye betonunu çiziniz.
 İnsert komutunu kullanarak ızgara kesitini yerleştiriniz.
 Line komutu ile ızgarayı birleştiren cıvatayı çiziniz.
 Line komutunu kullanarak kolonları kesit düzlemine taşıyıp çiziniz.
 Line komutunu kullanarak korniyerleri çiziniz.
 Line komutunu kullanarak görünüşte kalan bağ kirişini çiziniz.
 İnsert komutunu kullanarak bağ kirişi kesitini yerleştiriniz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutlarını kullanarak
çizgisel ölçülendirmeyi yapınız.
 Hatch komutunu kullanarak tarama yapınız.
 Text komutunu kullanarak pozları yazınız.

79
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Aksları çizdiniz mi?
5 Kolon profili çizdiniz mi?
6 Kütüphaneye eklediniz mi?
7 Kolonları aksların kesişim noktalarına yerleştirdiniz mi?
8 Taban levhalarını çizdiniz mi?
9 Izgara profilini çizdiniz mi?
10 Izgara profilini çoğalttınız mı?
11 Kolon altındaki korniyeri çizdiniz mi?
12 Korniyeleri çoğalttınız mı?
13 Beton dolgu kısımları çizdiniz mi?
14 Bağ kirişlerini çizdiniz mi?
15 Zemin çizgisini çizdiniz mi?
16 Temel yüksekliğini oluşturdunuz mu?
17 Temel papucunu kesit düzlemine taşıyıp çizdiniz mi?
18 Zemin tesviye betonunu çizdiniz mi?
19 Izgara kesitini yerleştirdiniz mi?
20 Izgarayı birleştiren cıvatayı çizdiniz mi?
21 Kolonları kesit düzlemine taşıyıp çizdiniz mi?
22 Korniyerleri çizdiniz mi?
23 Görünüşte kalan bağ kirişini çizdiniz mi?
24 Bağ kirişi kesitini yerleştirdiniz mi?
25 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
26 Tarama yaptınız mı?
27 Pozları yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, aaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

80
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kazık temel planını ve kesitini çiziniz.

A B C
Kazık:HEB300
Temel derinliği:
620 3000 3000 620 900
Radye temel
yüksekliği: 70
620

620
2 2
3000

3000

1 1
620

620

3000 3000

A B C

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Line komutunu kullanarak aksları çiziniz.
 Aksların kesişimlerine profil kazıklarını yerleştiriniz.
 Line komutunu kullanarak radye temeli çiziniz.
 Line komutunu kullanarak zemin çizgisini çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak grobeton ve temel
yüksekliğini oluşturunuz.
 Line komutunu kullanarak kazığın oturacağı aksı çiziniz.
 Spline komutunu kullanarak temel derinliğini çiziniz.
 Line komutunu kullanarak ilk kazığı çiziniz.
 Copy komutunu kullanarak diğer kazıkları yerleştiriniz.
 Trim komutunu kullanarak kazık kesitlerinin yerleşeceği
alanı boşaltınız.
 İnsert komutunu kullanarak kazık kesitlerini yerleştiriniz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutlarını
kullanarak çizgisel ölçülendirmeyi yapınız.
 Hatch komutunu kullanarak taramayı yapınız.
 Text komutunu kullanarak pozları yazınız.
81
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Aksları çizdiniz mi?
5 Aksların kesişimlerine profil kazıklarını yerleştirdiniz mi?
6 Radye temeli çizdiniz mi?
7 Zemin çizgisini çizdiniz mi?
8 Grobeton ve temel yüksekliğini oluşturdunuz mu?
9 Kazığın oturacağı aksı çizdiniz mi?
10 Temel derinliğini çizdiniz mi?
11 İlk kazığı çizdiniz mi?
12 Diğer kazıkları yerleştirdiniz mi?
13 Kazık kesitlerinin yerleşeceği alanı boşalttınız mı?
14 Kazık kesitlerini yerleştirdiniz mi?
15 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
16 Taramayı yaptınız mı?
17 Pozları yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

82
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cümlelerde verilen bilgiler doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.

1. ( ) Çelik temellerin yer altı suyu rutubetinden korunması için özel olarak üretilen
çelik profiller ve borular kullanılır.

2. ( ) Tekil temellerde en basit temel şekli, yuvalı temel şeklidir.


3. ( ) Izgara profilleri düzeltilmiş, beton dökülmüş ve yalıtılmış zemin üzerine
oturtulur.

4. ( ) Temele gelen yüklerin derinde bulunan tabakalara iletilmesi için yapılan temel
şekli çelik kazık temeldir.

5. ( ) İnsert komutu ile kolon yazıları yazılır.


6. ( ) Hatch komutu kullanılarak kütüphane oluşturulur.

DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.

83
ÖĞRENME FAALİYETİ–3

AMAÇ
ÖĞRENME FAALİYETİ–3

Çelik duvar kesit ve birleşim detaylarını standart ve yönetmeliklere uygun olarak


çizebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

 Çevrenizde bulunan çelik yapıları gezerek inceleyiniz.


 Yapının duvar sistemini inceleyiniz.
 Çelik duvarlala ilgili internet ortamında araştırma yapınız.
 Gerekli notları alınız.

3. ÇELİK DUVARLAR
3.1. Çelik Yapı İç Duvar Çizim
Çelik yapılarda iç duvarlar, gazbeton bloklar, alçı paneller, briket veya tuğla ile
yapılabilmektedir.

3.1.1. Tipik İç Duvar Çizimleri


Gazbeton bloklar, briket veya tuğla ile yapılan duvarlardır. Geleneksel yapım
yöntemlerine benzerliğinden çoklukla tercih edilirler( Şekil 3.1).

Şekil 3.1: Tipik iç duvar

84
3.1.1.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak kolonlar arasına duvar aksı çizilir( Şekil 3.2).

Şekil 3.2: Duvar aksının çizilmesi


 Offset komutu kullanılarak duvar kalınlığı oluşturulur(Şekil 3.3).

Şekil 3.3: Duvar kalınlığının oluşturulması


 Offset komutu kullanılarak sıva kalınlığı oluşturulur( Şekil 3.4).

Şekil 3.4: Sıva kalınlığının oluşturulması

85
3.1.2. Bükme Sac İç Duvar Çizimleri
Galvanizli saclardan bükülerek elde edilen U ve C profillerine alçı panellerin monte
edilmesiyle iç duvarlar oluşturulur. Tablo 3.1’ de U ve C profillerine ait boyutlar verilmiştir.

Sac Birim
U Profili Profil En Boy Uzunluk
Kalınlığı Ağırlık
U 50 0,60 mm. 4,60 kg/m² 28 mm 51 mm 3000 mm
U 75 0,60 mm. 4,60 kg/m² 31 mm 76 mm 3000 mm
U 100 0,60 mm. 4,60 kg/m² 30 mm 101 mm 3000 mm
C Profili
C 50 0,60 mm. 4,60 kg/m² 46 mm 50 mm 3000 mm
C 75 0,60 mm 4,60 kg/m² 47 mm 73,8 mm 3000 mm
C 100 0,60 mm. 4,60 kg/m² 47 mm 100 mm 3000 mm

Tablo 3.1: U ve C profil boyutları


Tablo 3.2.’ de alçı levhalara ait boyutlar verilmiştir.

Levha Levha
Alçı Levha Levha Uzunluğu Birim Ağırlık
Genişliği Kalınlığı
6 2500-3000 4,60 kg/m²
9,5 2400-2500-3000 4,60 kg/m²
600
2500-2600
900 12,5 4,60 kg/m²
2700-2800-3000
1200
15 2500 4,60 kg/m²
1250
18 2500 4,60 kg/m²
25 2500 4,60 kg/m²
Tablo 3.2: Alçı levha boyutları
Bükme saclardan metal alt iskelet oluşturulur. Metal alt iskelet Bükme sac
profillerinin döşeme, duvar ve tavana tespit edilmesiyle oluşturulur.( Şekil 3.5).

Şekil 3.5: Metal iskelet

86
Profiller özel L şeklinde bağlantı aparatları kullanılarak veya prfil içinde kendi
ekseninde döndürülmek suretiyle sıkıştırılarak birleştirilirler( Şekil 3.6).

Bağlantı
elemanı

Şekil 3.6: İskeletin birleştirilmesi


Alçı paneller tek veya çift katlı olarak iskelet sistem üzerine vida ile monte edilirler
(Şekil 3.7).

Şekil 3.7: Vida ile alçı panel montajı


Önceden delinmiş bükme sac dikmelerden oluşan duvarlara elektrik, telefon, su vb.
tesisat elemanları kısa sürede ve kolaylıkla monte edilebirir( Şekil 3.8).

Şekil 3.8: Bükme sac profillerde tesisat delikleri


2- U profil
5- Delikli U profil
6- Bağlantı elemanı
87
Tesisat duvarları metal destekli olarak yapılırlar. Metal destekler, profiller arasına
yapılan galvanizli hatıllar ile yapılır. Profiller arasına lavabo, klozet vb. elemanlar için özel
taşıyıcılar yerleştirilir( Şekil 3.9).

Şekil 3.9: Tesisat duvarı


3.1.2.1. İşlem Sırası
 Bükme sac profil kesiti Line komutu kullanılarak çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir( Şekil 3.10).

Şekil 3.10: Sac profil kesitinin çizilmesi

88
 Bükme sac profillerin oturacağı aks çizilir( Şekil 3.11).

Şekil 3.11: Profil aksının çizilmesi


 İnsert kolutu kullanılarak ilk profil yerleştirilir.
 Array komutu kullanılarak profil istenilen aralıkta ve sayıda çoğaltılır(Şekil
3.12).

Şekil 3.12: Profillerin yerleştirilmesi


 Line komutu kullanılarak görünüşte kalan profil çizilir(Şekil 3.13).

Şekil 3.13: Görünüşteki profilin çizilmesi

89
 Offset komutu kullaılarak alçı levha kalınlığı oluşturulur(Şekil 3.14).

Şekil 3.14: Alçı levha kalınlığının oluşturulması


 Linear Dimension komutu kullanılarak ölçülendirme yapılır.
 Text komutu kullanılarak poz numaraları yazılır( Şekil 3.15).

Şekil 3.15: Ölçülendirme yapılması, yazıların yazılması

90
3.1.3. Özel Yalıtımlı İç Duvar Çizimleri
Dikmeler arasına ısı, ses ve yangına karşı yalıtım malzemesi konularak yapılırlar(Şekil
3.16).

Şekil 3.16: Yalıtımlı duvar


3.1.3.1. İşlem Sırası
 Bükme sac profil kesiti Line komutu kullanılarak çizilir.
 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 Bükme sac profillerin oturacağı aks çizilir.
 İnsert komutu kullanılarak ilk profil yerleştirilir.
 Array komutu kullanılarak profil istenilen aralıkta ve sayıda çoğaltılır.
 Line komutu kullanılarak görünüşte kalan profil çizilir.
 Circle komutu kullanılarak yalıtım sembolü çizilir(Şekil 3.17).

Şekil 3.17: Yalıtım sembolünün çizilmesi


 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.

91
 İnsert komutu kullanılarak ilk yalıtım yerleştirilir( Şekil 3.18).

Şekil 3.18: Yalıtımın yerleştirilmesi

 Array komutu kullanılarak yalıtım istenilen aralıkta ve sayıda çoğaltılır( Şekil


3.19).

Şekil 3.19: Yalıtımın yerleştirilmesi


 Offset komutu kullanılarak alçı levha kalınlığı oluşturulur.
 Linear Dimension komutu kullanılarak ölçülendirme yapılır.
 Text komutu kullanılarak poz numaraları yazılır( Şekil 3.20).

Şekil 3.20: Levha kalınlığının oluşturulması, ölçülendirme yapılması, yazıların yazılması

92
3.2. Çelik Yapı Dış Duvar Çizim
Genel olarak, iç tarafında alçı panel dış tarafında hava koşullarına dayanıklı bir
kaplama ile aralarındaki yalıtım malzemesinden oluşmaktadır. Şekil 18’de tipik dış duvar
görülmektedir( Şekil 3.21.).

Şekil 3.21: Tipik dış duvar


3.2.1. Prefabrik Beton Panelli Dış Duvar Çizimleri
İskelet sisteme dışarıdan takılarak yapılırlar. Bu duvarlar zaman ve işçilikten kazanç
sağlamaktadır. Panellerin bir kısmı mevcut iskelet sisteme bir konstrüksiyon aracılığıyla
arada hava boşluğu kalacak şekilde tespit edilebileceği gibi; bir kısmı da boşluk
bırakılmadan ankraj elemanlarıyla bağlanır( Şekil 3.22.).

93
Şekil 3.22: Beton panelli dış duvar
Resim 3.1.’ de çelik konstrüksüyon ile betonarme panellerin birleşimi gözükmektedir.
Dış yüzeyi betonarme panel olarak inşa edilen yapı dış etkilere karşı dayanıklı hale
gelmektedir. Özellikle araç trafiğinin yoğun olduğu bir tesiste darbe etkisine karşı dış
cephenin betonarme panel olarak tercih edilmesi gerekebilir. Bazı yapılarda darbelere karşı
belli bir yüksekliğe kadar betonarme daha sonra da daha hafif paneller kullanılmıştır.

94
Resim 3.1: Beton panelli dış duvar
Betonarme paneller değişik şekil ve ölçülerde üretilebilirler. Orta kısımlarında yalıtım
malzemesi kullanılmasıyla ayrıca yalıtım yapmaya gerek kalmaz( Şekil 3.23.).

Beton

Polistiren yalıtım

Beton

Şekil 3.23: Yalıtımlı panel

95
3.2.1.1. İşlem Sırası
 Betonarme prefabrik panel Line komutu kullanılarak çizilir.
 Panel Block kamutu kullanılarak kütüphaneye eklenir( Şekil 3.24).

Şekil 3.24: Prefabrik panelin çizilmesi


 Blon Line ve Arc komutu kullanılarak çizilir.
 Blon Block kamutu kullanılaarak kütüphaneye eklenir( Şekil 3.25).

Şekil 3.25: Blonun çizilmesi


 Panelin yerleşeceği hiza Line komutu kullanılarak çizilir( Şekil 3.26).

Şekil 3.26: Panelin yerleşeceği aksın çizilmesi


 İnsert komutu kullanılarak panel yerleştirilir( Şekil 3.27).

Şekil 3.27: Panelin yerleştirilmesi


 Copy komutu kullanılarak diğer paneller yerleştirilir( Şekil 3.28).

Şekil 3.28: Panellerin çoğaltılması


 L profil Line komutu kullanılarak çizilir.
 Profil Block kamutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.

96
 İnsert komutu kullanılarak L profiller yerleştirilir( Şekil 3.29).

Şekil 3.29: L profillerin yerleştirilmesi

 İnsert komutu kullanılarak Blonlar yerleştirilir( Şekil 3.30).

Şekil 3.30: Blonların yerleştirilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutu kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır(Şekil 3.31).

Şekil 3.31: Ölçülendirmenin yapılması


 Circle ve Text komutu kullanılarak detay yerleri çizilir.

97
 Text komutu kullanılarak poz numaraları ve malzeme açılımları yapılır(Şekil
3.32).

Şekil 3.32: Yazıların yazılması


3.2.2. Metal Panel Dış Duvar Çizimleri
Bu tür duvarlar daha çok endüstri yapılarında kullanılır(Resim 3.2).

Resim 3.2: Metal panel dış duvar


Duvar kaplaması olarak trapez sac veya özel üretimli levhalar kullanılır. Alimünyum
levhalar hafif ve işlenmeleri kolay olduklarından tercih edilirler. Şekil 21’ de trapez levha
görülmektedir( Şekil 3.33).

98
Şekil 3.33: Trapez sac kaplama
Alimünyum lehhalar çeşitli büyüklüklerde ve şekillerde yapılırlar. Daha çok giydirme
cephelerde tercih edilir( Şekil 3.34).

Şekil 3.34: Alimünyum kaplama


99
3.2.2.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak kutu profiller çizilir
 Profil Block kamutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 Insert komutu ile kutu profiller aksına yerleştirilir( Şekil 3.35).

Şekil 3.35: Kutu profillerin yerleştirilmesi


 Offset komutu kullanılarak duvar ve alçı levha kalınlığı oluşturulur( Şekil 3.36).

Şekil 3.36: Alçı levha kalınlığının oluşturulması


 Line komutu kullanılarak trapez levha çizilir
 Block komutu ile kütüphaneye eklenir.( Şekil 3.37).

Şekil 3.37: Trapez levhanın çizilmesi


 Insert komutu ile trapez levhalar yerleştirilir.

100
 Trapez levhaları sabitleyen vidalar Line ve Circle komutları kullanılarak çizilir
(Şekil 3.38).

Şekil 3.38: Trapez levhaların yerleştirilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 3.39).

Şekil 3.39: Ölçülendirmenin yapılması


 İnsert komutu kullanılarak yalıtımlar yerleştirilir(Şekil 3.40).

Şekil 3.40: Yalıtımların yerleştirilmesi


 Detay yeri Circle ve Text komutu kullanılarak çizilir.

101
 Text komutu kullanılarak malzeme açılımı yapılır(Şekil 3.41.).

Şekil 3.41: Yazıların yazılması


3.2.3. Ahşap Üzeri Metal Kaplama Dış Duvar Çizimleri
Bu tür duvarlarda metal cephe kaplamaları, çelik konstrüksiyona bağlanmış ahşap
levhalara tesbit edilir(Şekil 3.42.).

Şekil 3.42: Ahşap üzeri metal kaplama


3.2.3.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak kutu profiller çizilir
 Profil Block kamutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 Insert komutu ile kutu profiller aksına yerleştirilir( Şekil 3.43).

Şekil 3.43: Kutu profillerin çizimi ve yerleştirilmesi


102
 Offset komutu kullanılarak duvar, ahşap ve alçı levha kalınlığı oluşturulur
(Şekil 3.44).

Şekil 3.44: Duvar kalınlıklarının oluşturulması


 Line komutu kullanılarak metal levha çizilir
 Block komutu ile kütüphaneye eklenir( Şekil 3.45).

Şekil 3.45: Metal levhanın çizimi


 Insert komutu ile metal levhalar yerleştirilir( Şekil 3.46).

Şekil 3.46: Metal levhaların yerleştirilmesi


 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 3.47).

Şekil 3.47: Ölçülendirmenin yapılması

103
 İnsert komutu kullanılarak yalıtımlar yerleştirilir( Şekil 3.48).

Şekil 3.48: Yalıtımların yerleştirilmesi


 Detay yeri Circle ve Text komutu kullanılarak çizilir.
 Text komutu kullanılarak malzeme açılımı yapılır( Şekil 3.49).

Şekil 3.49: Yazıların yazılması


3.2.4. Cam Perde Dış Duvar Çizimleri
Çelik yapılarda galeri boşluklarına gelen yapı duvarları cam perde duvar ile
yapılabilir( Resim 3.3).

Resim 3.3: Cam perde dış duvar


104
Cam perdeler özel aparatlarla çelik konstrüksiyona bağlanırlar( Resim 3.4).

Resim 3.4: Cam perde bağlantı aparatları


3.2.4.1. İşlem Sırası
 Line komutu kullanılarak cam çizilir( Şekil 3.50).

Şekil 3.50: Camın çizilmesi


 Taşıyıcıların oturacağı akslar Line komutu kullanılarak çizilir( Şekil 3.51).

Şekil 3.51: Taşıyıcı akslarının çizilmesi

105
 Line ve Circle komutları kullanılarak ara ve köşe taşıyıcılar çizilir( Şekil 3.52).

Şekil 3.52: Taşıyıcıların çizilmesi


 Copy ve Move komutları kullanılarak taşıyıcılar akslarına yerleştirilir(Şekil
3.53.).

Şekil 3.53: Taşıyıcıların yerleştirilmesi


 Line komutu kullanılarak köşe örümcek çizilir( Şekil 3.54).

Şekil 3.54: Köşe örümceğin çizilmesi

106
 Line komutu kullanılarak düz örümcek çizilir( Şekil 3.55).

Şekil 3.55: Düz örümceğin çizilmesi


 Block komutu kullanılarak kütüphaneye eklenir.
 İnsert komutu ile örümcekler çizime yerleştirilir( Şekil 3.56).

Şekil 3.56: Örümceklerin yerleştirilmesi


 Line komutu kullanılarak taşıyıcılar arasına gergiler çizilir( Şekil 3.57).

Şekil 3.57: Gergilerin çizilmesi

107
 Linear Dimension ve Continue Dimension komutları kullanılarak çizgisel
ölçülendirme yapılır( Şekil 3.58).

Şekil 3.58: Ölçülendirmenin yapılması


 Detay yeri Circle ve Text komutu kullanılarak çizilir.
 Text komutu kullanılarak malzeme açılımı yapılır( Şekil 3.59).

Şekil 3.59: Yazıların yazılması

108
UYGULAMA FAALİYETİ

UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonlar arasına 10 cm kalınlığında tipik duvar çizimini yapınız. Kolon profili:
2xU200

235

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Line komutunu kullanarak kolonlar arasına
duvar aksı çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak duvar kalınlığı
oluşturunuz.
 Offset komutunu kullanarak sıva kalınlığı
oluşturunuz.

109
KONTROL LİSTESİ
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Kolonlar arasına duvar aksı çizdiniz mi?
5 Duvar kalınlığı oluşturdunuz mu?
6 Sıva kalınlığı oluşturdunuz mu?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

110
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonlar arasına bükme sac duvar çizimini yapınız.


Kolon profili: 2xU200
Duvar profili: U 100 bükme sac
Alçı levha: 600x2500x9,5mm

235

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Bükme sac profil kesitini Line komutunu
kullanarak çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye
ekleyiniz.
 Bükme sac profillerin oturacağı aksı
çiziniz.
 İnsert komutunu kullanarak ilk profili
yerleştiriniz.
 Array komutunu kullanarak profili
istenilen aralıkta ve sayıda çoğaltınız.
 Line komutunu kullanarak görünüşte
kalan profili çiziniz.
 Offset komutunu kullanarak alçı levha
kalınlığı oluşturunuz.
 Linear Dimension komutunu kullanarak
ölçülendirme yapınız.
 Text komutunu kullanarak poz
numaralarını yazınız.

111
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Bükme sac profil kesitini çizdiniz mi?
5 Kütüphaneye eklediniz mi?
6 Bükme sac profillerin oturacağı aksı çizdiniz mi?
7 İlk profili yerleştirdiniz mi?
8 Profili istenilen aralıkta ve sayıda çoğalttınız mı?
9 Görünüşte kalan profili çizdiniz mi?
10 Alçı levha kalınlığı oluşturdunuz mu?
11 Ölçülendirme yaptınız mı?
12 Poz numaralarını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

112
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonlar arasına yalıtımlı bükme sac duvar çizimini yapınız.


Kolon profili: 2xU200
Duvar profili: U 100 bükme sac
Alçı levha: 600x2500x9,5mm

235

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Bükme sac profil kesiti Line komutunu
kullanarak çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye
ekleyiniz.
 Bükme sac profillerinin oturacağı aksı çiziniz.
 İnsert komutunu kullanarak ilk profili
yerleştiriniz.
 Array komutunu kullanarak profili istenilen
aralıkta ve sayıda çoğaltınız.
 Line komutunu kullanarak görünüşte kalan
profili çiziniz.
 Circle komutunu kullanarak yalıtım sembolünü
çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye
ekleyiniz.
 İnsert komutunu kullanarak ilk yalıtımı
yerleştiriniz.
 Array komutunu kullanarak yalıtımı istenilen
aralıkta ve sayıda çoğaltınız.
 Offset komutunu kullanarak alçı levha
kalınlığını oluşturunuz.
 Linear Dimension komutunu kullanarak
ölçülendirme yapınız.
 Text komutunu kullanarak poz numaralarını
yazınız.

113
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Bükme sac profil kesiti çizdiniz mi?
5 Kütüphaneye eklediniz mi?
6 Bükme sac profillerinin oturacağı aksı çizdiniz mi?
7 İlk profili yerleştirdiniz mi?
8 Profili istenilen aralıkta ve sayıda çoğalttınız mı?
9 Görünüşte kalan profili çizdiniz mi?
10 Yalıtım sembolünü çizdiniz mi?
11 Kütüphaneye eklediniz mi?
12 İlk yalıtımı yerleştirdiniz mi?
13 Yalıtımı istenilen aralıkta ve sayıda çoğalttınız mı?
14 Alçı levha kalınlığını oluşturdunuz mu ?
15 Ölçülendirme yaptınız mı?
16 Poz numaralarını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

114
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonlara betonarme prefabrik duvar paneli çizimini yapınız.


Betonarme panel: 210x70x10 (yalıtımlı)
Korniyer: L60
Birleşim: M20
Kolon: HEB 200

200 200

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Betonarme prefabrik paneli Line
komutunu kullanarak çiziniz.
 Paneli Block kamutunu kullanarak
kütüphaneye ekleyiniz.
 Blonu Line ve Arc komutunu kullanarak
çiziniz.
 Blonu Block komutunu kullanarak
kütüphaneye ekleyiniz.
 Panelin yerleşeceği hizayı Line komutunu
kullanarak çiziniz.
 İnsert komutunu kullanarak paneli
yerleştiriniz.
 Copy komutunu kullanarak diğer
panelleri yerleştiriniz.
 L profili Line komutunu kullanarak
çiziniz.
 Profili Block komutu kullanarak
kütüphaneye ekleyiniz.
 İnsert komutunu kullanarak L profilleri
yerleştiriniz.
 İnsert komutu kullanılarak Blonları
yerleştiriniz.
 Linear Dimension ve Continue
Dimension komutunu kullanarak çizgisel
ölçülendirmeyi yapınız.
 Circle ve Text komutunu kullanarak
detay yerlerini çiziniz.
 Text komutunu kullanarak poz numaraları
ve malzeme açılımlarını yazınız.
115
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Betonarme prefabrik paneli çizdiniz mi?
5 Paneli kütüphaneye eklediniz mi?
6 Blonu çizdiniz mi?
7 Blonu kütüphaneye eklediniz mi?
8 Panelin yerleşeceği hizayı çizdiniz mi?
9 Paneli yerleştirdiniz mi?
10 Diğer panelleri yerleştirdiniz mi?
11 L profilini çizdiniz mi?
12 Profili kütüphaneye eklediniz mi?
13 L profilleri yerleştirdiniz mi?
14 İnsert komutu kullanılarak Blonları yerleştiriniz.
15 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
16 Detay yerlerini çizdiniz mi?
17 Poz numaraları ve malzeme açılımlarını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

116
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonlara metal panel duvar çizimini yapınız.


Metal panel: 210x70x10 (yalıtımlı)
Kutu profil: 50x100
Alçı levha: 900x2500
Metal panel: trapez sac (90x250)
Kolon: HEB 200

200 200

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Line komutunu kullanarak kutu profilleri
çiziniz.
 Profili Block komutunu kullanarak
kütüphaneye ekleyiniz.
 Insert komutu ile kutu profilleri aksına
yerleştiriniz.
 Offset komutunu kullanarak duvar ve alçı
levha kalınlığını oluşturunuz.
 Line komutunu kullanarak trapez levhayı
çiziniz.
 Block komutu ile kütüphaneye ekleyiniz.
 Insert komutu ile trapez levhaları
yerleştiriniz.
 Trapez levhaları sabitleyen vidaları Line ve
Circle komutlarını kullanarak çiziniz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension
komutlarını kullanarak çizgisel
ölçülendirmeyi yapınız.
 İnsert komutunu kullanarak yalıtımları
yerleştiriniz.
 Detay yerini Circle ve Text komutu
kullanılarak çiziniz.
 Text komutunu kullanarak malzeme
açılımını yapınız.

117
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Kutu profilleri çizdiniz mi?
5 Kütüphaneye eklediniz mi?
6 Kutu profilleri aksına yerleştirdiniz mi?
7 Duvar ve alçı levha kalınlığını oluşturdunuz mu?
8 Trapez levhayı çizdiniz mi?
9 Kütüphaneye eklediniz mi?
10 Trapez levhaları yerleştirdiniz mi?
11 Trapez levhaları sabitleyen vidaları çizdiniz mi?
12 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
13 Yalıtımları yerleştirdiniz mi?
14 Detay yerini çizdiniz mi?
15 Malzeme açılımını yaptınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

118
UYGULAMA FAALİYETİ

Verilen kolonlar arasına perde cam duvar çizimini yapınız. Taşıyıcıları verilen akslara
yerleştiriniz.

İşlem Basamakları Öneriler


 Programı çalıştırınız.
 Katman ayarlarını yapınız.
 Çizim sınırlarını belirleyiniz.
 Line komutunu kullanarak camı çiziniz
 Taşıyıcıların oturacağı aksları Line
komutunu kullanarak çiziniz.
 Line ve Circle komutlarını kullanarak ara
ve köşe taşıyıcıları çiziniz.
 Copy ve Move komutlarını kullanarak
taşıyıcıları akslarına yerleştiriniz.
 Line komutunu kullanarak köşe örümceği
çiziniz.
 Line komutunu kullanarak düz örümceği
çiziniz.
 Block komutunu kullanarak kütüphaneye
ekleyiniz.
 İnsert komutu ile örümcekleri çizime
yerleştiriniz.
 Line komutunu kullanarak taşıyıcılar
arasına gergileri çiziniz.
 Linear Dimension ve Continue Dimension
komutlarını kullanarak çizgisel
ölçülendirmeyi yapınız.
 Detay yerini Circle ve Text komutu
kullanılarak çiziniz.
 Text komutunu kullanarak malzeme
açılımını yapınız.

119
KONTROL LİSTESİ

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır


1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Camı çizdiniz mi?
5 Taşıyıcıların oturacağı aksları çizdiniz mi?
6 Ara ve köşe taşıyıcıları çizdiniz mi?
7 Taşıyıcıları akslarına yerleştirdiniz mi?
8 Köşe örümceği çizdiniz mi?
9 Düz örümceği çizdiniz mi?
10 Kütüphaneye eklediniz mi?
11 Örümcekleri çizime yerleştirdiniz mi?
12 Taşıyıcılar arasına gergileri çizdiniz mi?
13 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
14 Detay yerini çizdiniz mi?
15 Malzeme açılımını yaptınız mı?

DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göre
değerlendiriniz. Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa, faaliyete
dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

120
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki cümlelerde verilen bilgiler doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.

1. ( ) Çelik yapılarda iç duvarlar, gazbeton bloklar, alçı paneller, briket veya tuğla ile
yapılabilmektedir.

2. ( ) Galvanizli saclardan bükülerek elde edilen U ve C profillerine alçı panellerin


monte edilmesiyle iç duvarlar oluşturulur

3. ( ) Alçı paneller tek veya çift katlı olarak iskelet sistem üzerine kavela ile monte
edilirler.

4. ( ) Önceden delinmiş bükme sac dikmelerden oluşan duvarlara elektrik, telefon, su


vb. tesisat elemanları kısa sürede ve kolaylıkla monte edilebilir.

5. ( ) Offset komutu kullanılarak diğer korniyer eksenleri silinir.


6. ( ) Trim komutu kullanılarak görünmeyen kısımlar kırpılır.

DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise modül değerlendirmeye geçiniz.

121
MODÜL DEĞERLENDİRME
MODÜL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki performans testleri ile modülle kazandığınız yeterliliği ölçebilirsiniz.
Gerçekleşme düzeyine göre evet – hayır seçeneklerinden uygun olan kutucuğu işaretleyiniz.
Performans testi değerlendirmesi sonucunda eksik olduğunuz konuları yeniden tekrar
ederek eksik bilgilerinizi tamamlayınız.

ÇELİK KOLON ÇİZİMİ PERFORMANS TESTİ


Dersin
Bilgisayarla Çelik Proje Çizim Öğrencinin
adı
Öğrenci Çelik Kolon Kesit Ve
Amaç Adı soyadı
Birleşim Detaylarını Çizebileceksiniz.
Konu Çelik Kolonlar Sınıf Nu.
Zaman Başlangıç saati
Bitiş saati
Harcanan süre
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Kolon profillerini çizebiliyor musunuz?
5 Block komutunu kullanabiliyor musunuz?
6 İnsert komutunu kullanabiliyor musunuz?
Örgü çubukları ile birleşik kolon çizimlerini yapabiliyor
7
musunuz?
8 Kolon baş levhasını çizebiliyor musunuz?
9 Merkezlilik levhasını çizebiliyor musunuz?
10 Kiriş profil kesitini çizebiliyor musunuz?
11 Kiriş profili görünüşünü çizebiliyor musunuz?
12 Takviye levhasını çizebiliyor musunuz?
13 Blon çizebiliyor musunuz?
14 Basit kesitli kolon başı teşkili çizimlerini yapabiliyor musunuz?
Birleşik kesitli kolon başı teşkili çizimlerini
15
yapabiliyor musunuz?
16 Taban levhasını çizebiliyor musunuz?
17 Bağ levhalarını çizebiliyor musunuz?
18 Bulon deliklerini çizebiliyor musunuz?
19 Kolon ayağının oturacağı harç tabakasını çizebiliyor musunuz?
20 Cıvata yuvalarını oluşturabiliyor musunuz?
21 Ayak ve temel bağlantı teşkili çizimlerini yapabiliyor musunuz?
22 Çizgisel ölçülendirmeyi yapabiliyor musunuz?
23 Tarama yapabiliyor musunuz?
24 Pozları ve açıklamaları yapabiliyor musunuz?
122
ÇELİK TEMEL ÇİZİMİ PERFORMANS TESTİ
Dersin
Bilgisayarla Çelik Proje Çizim Öğrencinin
adı
Öğrenci Çelik Temel Kesitlerini
Amaç Adı soyadı
Ve Birleşim Detaylarını Çizebileceksiniz.
Konu Çelik Temeller Sınıf Nu.
Zaman Başlangıç saati
Bitiş saati
Harcanan süre
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
Kolonları aksların kesişim noktalarına
4
yerleştirebiliyor musunuz?
5 Kolon yuvalarını çizebiliyor musunuz?
6 Ampartman ve temel dış kenarını oluşturabiliyor musunuz?
7 Bağ kirişlerini çizebiliyor musunuz?
8 Ampartman ve temel yüksekliğini çizebiliyor musunuz?
9 Temel papucunu çizebiliyor musunuz?
10 Zemin tesviye betonunu çizebiliyor musunuz?
11 Yuvalı betonarme temel çizimini yapabiliyor musunuz?
12 Taban levhalarını çizebiliyor musunuz?
13 Izgara profilini çizebiliyor musunuz?
14 Kolon altındaki korniyeri çizebiliyor musunuz?
15 Beton dolgu kısımları çizebiliyor musunuz?
16 Temel yüksekliğini oluşturabiliyor musunuz?
17 Izgara kesitini yerleştirebiliyor musunuz?
18 Izgara temel çizimini yapabiliyor musunuz?
19 Profil kazıklarını yerleştirebiliyor musunuz?
20 Radye temeli çizebiliyor musunuz?
21 Zemin çizgisini çizebiliyor musunuz?
22 Grobeton ve temel yüksekliğini oluşturabiliyor musunuz?
23 Kazığın oturacağı aksı çizebiliyor musunuz?
24 Temel derinliğini çizebiliyor musunuz?
25 Kazıkları çizebiliyor musunuz?
26 Kazık temel çizimlerini yapabiliyor musunuz?
27 Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı?
28 Taramayı yaptınız mı?
29 Pozları yazdınız mı?

123
ÇELİK DUVAR ÇİZİMİ PERFORMANS TESTİ
Dersin adı Bilgisayarla Çelik Proje Çizim Öğrencinin
Öğrenci Çelik Duvar Kesitlerini Ve
Amaç Adı soyadı
Birleşim Detaylarını Çizebileceksiniz.
Konu Çelik Duvarlar Sınıf Nu.
Zaman Başlangıç saati
Bitiş saati
Harcanan süre
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1 Programı çalıştırdınız mı ?
2 Katman ayarlarını yaptınız mı ?
3 Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4 Kolonlar arasına tipik duvar çizebiliyor musunuz?
5 Bükme sac profil kesitini çizebiliyor musunuz?
6 Kolonlar arasına bükme sac duvar çizebiliyor musunuz?
7 Yalıtım sembolünü çizebiliyor musunuz?
8 Kolonlar arasına özel yalıtımlı duvar çizebiliyor musunuz?
9 Betonarme prefabrik paneli çizdiniz mi?
10 Blonu çizebiliyor musunuz?
11 Betonarme prefabrik paneli yerleştirebiliyor musunuz?
Kolonlar arasına betonarme prefabrik panel duvar
12
çizebiliyor musunuz?
13 Kutu profilleri çizebiliyor musunuz?
14 Kutu profilleri aksına yerleştirebiliyor musunuz?
15 Trapez levhayı çizebiliyor musunuz?
16 Trapez levhaları yerleştirebiliyor musunuz?
17 Trapez levhaları sabitleyen vidaları çizebiliyor musunuz?
18 Kolonlar arasına metal panel duvar çizebiliyor musunuz?
19 Ara ve köşe taşıyıcıları çizebiliyor musunuz?
20 Taşıyıcıları akslarına yerleştirebiliyor musunuz?
21 Köşe örümceği çizebiliyor musunuz?
22 Düz örümceği çizebiliyor musunuz?
23 Örümcekleri çizime yerleştirebiliyor musunuz?
24 Taşıyıcılar arasına gergileri çizebiliyor musunuz?

124
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ-1’İN CEVAP ANAHTARI
1 Y
2 D
3 D
4 D
5 Y
6 Y

ÖĞRENME FAALİYETİ-2’NİN CEVAP ANAHTARI


1 D
2 D
3 D
4 D
5 Y
6 Y

ÖĞRENME FAALİYETİ-3’ÜN CEVAP ANAHTARI


1 D
2 D
3 Y
4 D
5 Y
6 D

125
KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
 COŞKUN, Ali İhsan, Bilgisayarla Çelik Çizimler Ders Notu, Yayınlanmamış.
 COŞKUN Ali İhsan, Serpil IRK, Abdullah KAYHAN, Feride AŞIK, İbrahim
ERİM; Yapı Resamlığı X. Sınıf İş ve İşlem Yaprakları Temel Ders Kitabı,
Devlet Kitapları, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 2005
 GÜNGÖR Yüksel, Çelik Çizimler Modülü, MEB MEGEP İnşaat Teknolojisi
Alanı 10. Sınıf Modülü, Ankara, 2007.
 KUTLU Şahin, Çelik Yapılar Temel Ders Kitabı, S.H.Ç.E.K Basımevi,
Ankara, 2001.
 OYMAEL Sabit, Yapı Bilgisi III Temel Ders Kitabı, Milli Eğitim Basımevi,
İstanbul, 2003.

126

You might also like