aaaaaaaaaaaaa
Contents
Preface, vii
Acknowledgements, viii
Learning objectives checklist, ix
Part 1
About X-rays, 1
What are X-rays?, 1
How are X-rays produced?, 1
How do X-rays make an image?,
2
How are X-ray images (radiographs) stored?,
3 Radiation hazards, 3
The Ionising Radiation (Medical
Regulations, 3 In women of reproductive age, 3
Indications for an abdominal X-ray, 4
Abdominal X-ray views, 5
AP Supine abdominal X-ray,
5 Other views, 5
Radiograph quality, 6
Inclusion, 6
Exposure, 6
Normal anatomy on an abdominal X-ray, 8
Right and left (Figure 7), 8
Quadrants and regions (Figure 8),
8 Abdominal viscera 1 (Figure 9), 8
Abdominal viscera 2 (Figure 10), 9
Skeletal structures (Figure 11), 10
Pelvis (Figure 12), 10
Lung bases (may be visualised at the top of
the abdomen) (Figure 13), 11
Bowel 1 (Figure 14), 11
Bowel 2 (Figure 15), 12
Presenting an abdominal radiograph, 14
Be systematic!, 14
Part 2
Overview of the ABCDE of abdominal
radiographs, 15
A - Air in the wrong place, 16
Pneumoperitoneum (gas in the peritoneal cavity),
21 Pneumoretroperitoneum (gas in the
retroperitoneal space), 26
Pneumobilia (gas in the biliary tree), 28
Portal venous gas (gas in the portal vein),
29
B - Bowel, 17
Dilated small bowel, 30
Dilated large bowel, 34
Volvulus, 37
Dilated stomach, 40
Hernia, 41
Bowel wall inflammation,
43 Faecal loading, 48
Faecal impaction, 49
C - Calcification, 18
Exposure) Gallstones in the gallbladder (cholelithiasis),
50 Renal stones (urolithiasis), 53
Bladder stones, 56
Nephrocalcinosis,
57
Pancreatic calcification,
58
Adrenal calcification, 59
Abdominal aortic aneurysm (AAA) calcification,
60 Fetus, 62
Calcified structures of little clinical
significance, 63
Calcified costal cartilage, 63
Phleboliths (‘vein stones’), 63
Calcified mesenteric lymph nodes,
64 Calcified uterine fibroids, 65
Prostate calcification, 65
Abdominal aortic calcification (normal calibre),
66 Splenic artery calcification, 66
D - Disability (bones and solid organs), 19
Pelvic fractures - 3 Polo rings test, 67
Sclerotic and lucent bone lesions,
68 Spine pathology, 69
Solid organ enlargement,
71 E - Everything else, 20
Medical and surgical objects (iatrogenic),
73
Surgical clips/staples/sutures, 73
Urinary catheter, 75
Supra-pubic catheter,
75
Nasogastric (NG) and nasojejunal (NJ) tubes,
76 Flatus tube, 77
Surgical drain, 78
Nephrostomy catheter, 78
Peritoneal dialysis (PD) catheter,
79 Gastric band device, 79
 6 Contents

Percutaneous endoscopic gastrostomy (PEG)/

radiologically inserted gastrostomy (RIG), 80
Stoma bag, 80 Piercings, 90
Stents, 81 Body packer, 91
Inferior vena cava (IVC) filter, 84 Lung bases, 93
Intra-uterine device (IUD), 85
Pessary, 85
Foreign bodies, 86
Retained surgical swab, 86
Swallowed objects, 87
Objects inserted per-rectum (PR), 88
Clothing artefact,
Öyle günler gördüm ki, aydın gökler kararıp
Bahtım bir bulut gibi üstüme çöker oldu,
Her gözümü yumunca tanıdık yüzler görüp,
Hayaller alev alev beynimi yakar oldu.
Ümitsizlik, gariplik dört tarafımı sarıp
Yüzüm sırıtsa bile, içim yaş döker oldu.

Her sabah ilk ışiklar gözlerimi oyardı,

Uyanan taş duvarlar iniltimi duyardı.

Öyle günler gördum ki, duvarlar gelir dile,

Gözumde canlanırdı eşkiya masalları.
Varlığımı sarardı, hain bir isteyişle
Görmediğim yumuşak bir düşmanın elleri
Kafada çelik gibi fikirler dursa bile
Kalplerin eksik olmaz böyle zayıf halleri:

Bazen kendi kendimin elinden kurtulurdum,

Kalbimi bir çamurda çırpınırken bulurdum.

Öyle günler gördüm ki, dost dediğim insanlar

Ben yanına varınca dudağını kıvırdı.
Bir zamanlar yanımda ağız açmayanlar
Sırtımı sıvazladı, bana oğüt savurdu.
Silahsız gördüğüne saldıran kahramanlar
En alçak tekmelerle beni yere devirdi.

Ruhum bir heykel gibi düşüp parcalanırdı.

Bu sesleri duyanlar gülüyorum sanırdı.

Öyle günler gördüm ki, tabanca sakağımda

Tasarladım aydınlık dünyayı bırakmayı
Gönlüm acıklı buldu, en ateşli çağımda
Sönük bir yıldız gibi boşluklara akmayı
Tabancanın namlusu ısındı yanagımda,
Parmagım istemedi tetiğini çekmeyi

Bir sonbahar yağmuru gibi içim ağlardı

Bir şeyler fakat beni yaşamağa bağlardı.

Ey bir tane sevgilim, ben bugün yaşıyorsam

Sanma ki hayat tatlı, insanlar hoş olmustur,
Dağ başında bir kaya gibiyim şöyle dursam
Etrafım eskisinden daha bomboş olmuştur
Yalnız sana borçluyum bugün dünyada varsam:
Seni her andığımda gözlerim yaş olmuştur

Yaşlar ki bir ırmaktır, dertleri sürür gider,

Gözyaşları içinde seneler yürür gider.

Yok olmak isteğiyle kalbim attığı zaman,

Bana: Yaşa der gibi gülen senin yüzündü.
Dizlerim bir batakta yorgun yattığı zaman
Bacaklarıma kuvvet veren senin hızındı.
Yaşaran gözlerimde, güneş battığı zaman
Sıcak bir yuva gibi tüten senin dizindi.

Sen aklıma gelince her şey gülümserdi.

Ağaçlar sarkı söyler, rüzgar tatlı eserdi.

Ey sevgilim, bilirsin benim ne çektiğimi:

Garip başimın derdi bir yürek taşıyorum.
Anlarsın niçin uzak yerlere baktığımı:
İçinde yaşanmaz bir dünyada yaşıyorum.
Görünce gülme sakın çırpınıp aktıgımı:
Ilık ve aydınlık bir denize koşuyorum.

Sen benim sevgilimsin, sevsen de, sevmesen de,

Aradığım yerlere benzeyiş buldum sende.
8

Karın grafisi üzerinde normal anatomi

Aşağıdaki normal abdominal radyografiler normal karın anatomisini göstermektedir.

Sağ ve sol (Şekil 7) Unutmayın, bir karın grafisine baktığınızda

görüntünün sol tarafı hastanın sağ tarafıdır, görüntünün sağ tarafı hastanın sol
tarafıdır. Her zaman bulguları hastanın tarafına göre tanımlayın.

Kadranlar ve bölgeler (şekil 8)

Karın dört kadran veya dokuz bölgeye ayrılabilir.
Dört kadran (sarı çizgiler) aşağıdaki gibidir:
Sağ üst kadran (RUQ); sol üst kadran (LUQ);
sağ alt kadran (RLQ); sol alt kadran (LLQ).
Dokuz bölge (beyaz çizgiler) aşağıdaki gibidir:
1. Sağ hipokondriak
2. Epigastrik
3. Sol hipokondriak
4. Sağ lomber
5. Umblikal
6. Sol lomber
7. Sağ iliak
8. Suprapubik
9. Sol iliak

Karın iç organları 1 (Şekil 9)

Şekil 9
 9

1. Karaciğer (mor)
2. Dalak (pembe)
3. Pankreas lokalizasyonu (beyaz çizgili alan) normalde görülmez

Karın İç Organları 2 (Şekil 10)

 Şekil 10

1. Sağ böbrek (kırmızı) 6. Rektum içinde gaz

2. Sol böbrek (kırmızı) 7. Adrenal bez lokalizasyonu(nşa da
3. Sağ ureter lokalizasyonu görülmez)
4. Sol ureter lokalizasyonu 8. Sol adrenal bez lokalizasyonu(nşa da
5. Mesane görülmez)
9.Safra kesesi lokalizasyonu (nşa da görülmez)

Not: Safra kesesi pozisyonu çok değişken olabilir. Sağ üst kadran bölgesinde herhangi bir yerde görülebilir. En
yaygın pozisyon (karaciğerin alt sınırında) daha önceki örnekte gösterilmiştir.
10

Kemik Yapılar (Şekil 11)

Şekil 11

1. Sol 12. kaburga 8. Koksis

2. Psoas kası gölgesi 9. Sağ hemi-pelvis
3. L3 vertebra gövdesi (açık mavi) 10. Sağ sakroiliak eklem
4. L1 vertebra pedikülleri (turuncu) 11. Sağ femur
5. L1-L5'in sağ transvers uzantıları (siyah) 12. Sol femur
6. L4 processus spinosus (kahverengi)
7. Sakrum(mavi)

Pelvis (Şekil 12)

1. Ilium
2. Pubis
3. Ischium
4. Obturator foramen
5.Sağ inguinal ligament lokalizasyonu
6.ShentonHattı

Şekil 12
 11

Akciğer bazalleri (karın üst kısmında görülebilir) (Şekil 13)

Şekil 13
1. Sağ akciğer tabanı (mavi) –
2. Sol akciğer tabanı (mavi)
3. Sağ kostofrenik açı (beyaz anahat)
4. Sol kostofrenik açı (beyaz anahat)

Not:Akciğer bazallerina dikkatlice bakarsanız, sıklıkla pulmoner vaskülariteyi, dallanma çizgisi boyunca
doğrusal opasiteler şeklinde görebilirsiniz (daha önceki örnekte görüldüğü gibi).

Kalın Bağırsak 1 (Şekil 14)

Şekil 14

1. Mide – beyaz oklar arasında gösterilen mide duvarı 5. Transvers kolon

kabartılarına(rugae) dikkat edin 6. Splenik fleksura
2. Çekum 7. İnen kolon
3. Çıkan kolon 8. Sigmoid kolon
4. Hepatik fleksura
12

Kalın Bağırsak 2 (Şekil 15)

Şekil 15
 13

Bağırsak gazı paternindeki normal varyasyon örneklerini gösteren dört farklı normal abdominal radyografi.

Normalde bağırsakların çoğu sıvı / dışkı (açık gri) içerir ve bu nedenle radyografide görüntülenmez.

Sadece gaz (siyah) ceplerini içeren bağırsak bölümleri görülebilir.

Kolonun, ince bağırsağa göre gaz içerme olasılığı daha yüksektir ve bu nedenle, daha önceki örneklerde
gösterildiği gibi, görülmesi daha kolaydır.

Hava içeriyorsa mide görünürdür; Ancak, sıvı içeriyorsa veya boşsa görülmeyebilir.

İnce bağırsak hava içeriği, hastanın en son ne zaman yediğine bağlı olarak çok değişkendir ,ayrıca hava yutması nedeniyle ince
bağırsakta hava olabilir ve bu durumda hasta ağrıdan yakınabilir.
 14

.
 15

Abdominal radyografilerin ABCDE'sine genel bakış

Karın radyografisine bakıldığında sistematik bir yaklaşım kullanmak önemlidir.

Aşağıdaki ABCDE yaklaşımının hatırlanması kolaydır, bu yüzden sınavlarınız söz konusu olduğunda veya
bir karın röntgeni hakkında konuşmanız istendikten sonra , bu temel bilgilere sadık kalabilirsiniz.
A Air Yanlış yerde hava
• Pnömoperitoneum ve pnömoretroperitonumu arayın
• Safra ağacında ve portal damarda gaz arayın
B Bağırsak
• Dilate ince ve kalın bağırsak
• Volvulus
• Dilate-gergin bir mide
• Bir fıtık olup olmadığına bakın
• Bağırsak duvarı kalınlaşması kanıtlarına bakın
C Kalsifikasyon
• Kalsifiye safra taşları, böbrek taşı, nefrokalsinozis, pankreas kalsifikasyonu ve abdominal aort
anevrizması gibi klinik olarak anlamlı kalsifiye yapılara bak (AAA)
• Bir fetus arayın (dişiler)
• Klinik olarak önemsiz kalsifiye yapılar (örneğin kostal kıkırdak kalsifikasyonu, flebolitler, mezenterik lenf
nodları, kalsifiye fibroidler, prostat kalsifikasyonu ve vasküler kalsifikasyon)
D Disability (kemikler ve solid organlar)
• Kırıklar ve sklerotik / litik kemik lezyonları için kemik iskeletine bakın
• Vertebra gövdesi yüksekliği, hizalanma, pedikül ve “bambu omurga” için omurgaya bakın.
• Solid organ genişlemelerine bakın
E Everything
• Önceki ameliyat ve diğer tıbbi cihazların kanıtlarına bakın.
• Yabancı cisimlere bak
• Akciğer tabanlarına bakın
16

A – Yanlış yerde hava(air)

• Periton boşluğunda serbest gaz arayın

(Pnömoperiton). Bunu yapmak için Rigler’in işaretini arayın.
(bağırsak duvarının her iki tarafında bulunan gaz), karaciğer kontürünü belirgin hale getiren gaz varlığına ve
falciform ligamanın görünür olup olmadığına bakın.
• Retroperitonda serbest gaz arayın
(Pneumoretroperitoneum). Bunu yapmak için, özellikle böbreklerin kontürlerini belirgin hale getiren gaz için
bakın.
• Yükselen ışıltılı çizgisel alanlar için karaciğere (sağ üst kadran) bakın. Karaciğerin merkezine doğru görülen gaz,
safra kanalı (CBD), hepatik kanallar ve / veya safra kesesi içinde safra kesesi ağacındaki (pnömobilia) gazı
gösterir. Karaciğerin periferine doğru görülen gaz, portal damardaki gazı gösterir.
A içinde ne aramalı?
Yanlış yerde hava var mı?
Pnömoperiton (periton boşluğunda gaz) s. 21
Pneumoretroperitoneum (retroperitoneal alanda gaz) s. 26
Pnömolbilia (safra ağacında gaz) s. 28
Portal venöz gaz (portal damardaki gaz) s. 29
 17

B – Bağırsak

• İnce veya kalın bağırsak genişlemesi için bağırsak segmentlerine bakın.

• Sigmoid veya çekal volvulusu temsil edebilecek çok geniş kalın bağırsak segmentlerine bakın. Dilate
bağırsak halkası üst batında ise, dilate-şişkin bir mide olup olmadığını düşünün.
• İnguinal veya femoral herni düşündüren inguinal ligament seviyesinin altında görülen herhangi bir
bağırsak segmenti için sol ve sağ iliak bölgelere bakın.
• Bağırsak duvarı inflamasyonunu görmek için bağırsak duvarının kalınlaşmasına dikkat edin. Özellikle
parmak izi ve karakteristik kurşun boru görünümünü arayın.
B'de nelere dikkat edilmelidir?
Bağırsak?
Dilate ince bağırsak s. 30
Dilate kalın bağırsak s. 34
Volvulus, s. 37
Dilate mide s. 40
Fıtık s. 41
Bağırsak duvarı iltihabı s. 43
Fekal loading s. 48
Fekal impaksiyon s. 49
18

C - Kalsifikasyon

1. Kalsifiye safra taşları için sağ üst kadrana bakın

2. Böbrek taşları (yeşil) için böbreklerin ve üreterlerin
seyrini gözden geçirin.
Bir staghorn taşı veya nefrokalsinozis olabilir.
3. Mesane taşları (sarı) için suprapubik bölgeye bakınız.
4. Pankreas için üst orta karına bakın.
5. Adrenal kalsifikasyon için her iki böbreğin üst
kutup bölgelerine bakınız.
6. Abdominal aort anevrizması (AAA)
kalsifikasyonu için umblikal bölgeye bakınız.

Bir kadın hastada, bir fetus (karın görünümü ile

birlikte) iskeletini arayın.

Şekil 16

C içinde nelere bakmalıyız?

Kalsifikasyon?
Safra kesesinde safra taşları (kolelitiazis) s. 50
Renal taşlar (ürolitiyazis) s. 53
Mesane taşları p. 56
Nefrokalsinoz s. 57
Pankreas kalsifikasyonu s. 58
Adrenal kalsifikasyon s. 59
Abdominal aort anevrizması (AAA) kalsifikasyonu s. 60
Fetüs s. 62
Ayrıca klinik olarak önemsiz kalsifiye yapılar
Kalsifiye kostal kıkırdak s. 63
Phleboliths (‘ven taşları’) s. 63
Kalsifiye mezenterik lenf düğümleri s. 64
Kalsifiye rahim fibroidleri s. 65
Prostat kalsifikasyonu s. 65
Abdominal aort kalsifikasyonu (normal kalibreli) s. 66
Splenik arter kalsifikasyonu s. 66
 19

D – Disability (kemikler ve solid organlar)

• Bir kırık için kemik pelvise bakın. Bir kırık görülürse, ikinci bir kırığı aramak için 3 Polo yüzük testini
kullanın.
• Sklerotik (artmış yoğunluk) veya lücent (düşük yoğunluklu) kemik lezyonu olup olmadığına bakın.
• Vertebra gövdesi yüksekliğinin kaybı, bir pedikülün görselleştirilmesinin kaybı, normal hizalanma kaybı
(örneğin skolyoz) ve bambu omurga (ankilozan spondilit) için omurgaya bakın.
• Solid organ genişlemesi kanıtı için tüm radyografiye bakın.
D – Disability (kemikler ve yumuşak dokular) nelere dikkat edilmelidir?
Pelvik kırıklar - 3 Polo yüzük testi s. 67
Sklerotik ve lucent kemik lezyonları s. 68
Omurga patolojisi s. 69
Solid Organ Genişlemesi s. 71
20

E – Geriye kalan Herşey(Everything)

• Ameliyat zımbaları, klipsler, fıtık klipsleri veya bağırsak anastomozları gibi önceki ameliyatların kanıtları için
tüm radyografiye bakın.
• Herhangi bir kateter, dren, stent veya diğer tüpleri (örn. Mide bandı veya gastrostomi besle nme tüpü) arayın.
• Rahim içi bir araç (RİA) için pelvise bakın.
• Yabancı cisimlere dikkatle bakın.
• Akciğer metastazı veya diğer akciğer patolojisi için akciğer tabanlarına bakın.
E'de nelere bakmalı - diğer her şey?
Tıbbi ve cerrahi nesneler (iyatrojenik) s. 73
Cerrahi klipsler / zımbalar / dikişler s. 73
İdrar sondası s. 75
Supra-pubik kateter p. 75
Nazogastrik (NG) ve nazojejunal (NJ) tüpler s. 76
Flatus tüpü p. 77
Cerrahi drenaj s. 78
Nefrostomi kateteri s. 78
Periton diyalizi (PD) kateteri s. 79
Mide bandı cihazı s. 79
Perkütan endoskopik gastrostomi (PEG) / radyolojik olarak takılan gastrostomi (RIG) s. 80
Stoma çantası p. 80
stentler. 81
İnferior vena kava (IVC) filtresi p. 84
Rahim içi araç (RİA) s. 85
Ovül s. 85
Yabancı cisimler s. 86
Unutulan cerrahi bezler s. 86
Yutulan nesneler s. 87
Giysi artefaktı s. 90
Piercingler s. 90
Akciğer bazalleriı s. 93
 21

Pneumoperitoneum
Pneumoperitoneum, kelimenin tam anlamıyla periton boşluğunda serbest gaz anlamına gelir. Genellikle
bağırsak perforasyonunu gösterir. Serbest gaz karın ameliyatı sonrası veya travma sonrası 3 haftaya kadar
görülebilir.
Pnömoperitonun ana nedenleri:
1. Perfore peptik ülser
2. Perfore appendiks / bağırsak divertikülü
3. Ameliyat sonrası
4. Travma

Şekil 17:  Alt göğsün iki özdeş grafisi. Alt radyografide turkuaz ile
işaretlenmiş pnömoperitoneum görülmektedir.

Not: Bir pnömoperitoneum ararken abdominal radyografi , akciğer grafisi ile birlikte istenir. Bunun nedeni,
karın radyografisinin, serbest abdominal gazı saptamak için daha düşük hassassiyete sahip olmasıdır.

Bir pnömoperitonun radyolojik bulguları şöyledir:

• Rigler'in işareti: Çift duvar işareti olarak da bilinir, bu bağırsak duvarının her iki tarafında gaz olduğu zaman görülür (yani
bağırsaktaki gaz ve periton boşluğunda serbest gaz).
Normal olarak bağırsak duvarı sadece bağırsak içindeki gaz ve bağırsak dışındaki peritoneal yağ tarafından görülebilir hale
gelir. Bir pnömoperitoneum ile bağırsak duvarı, bağırsak dışındaki gaz ve bağırsaktaki gaz yardımı ile kolayca görülebilir.

Bağırsak duvarının normal görünüşünün şematik gösterimi. Bağırsak lümeni gaz içerir. Bağırsak
duvarını görebilirsiniz, ancak bağırsak duvarı ile bağırsağın dışındaki periton yağı arasında çok az
kontrast farkı vardır.

Ok bağırsak lümenini göstermektedir.

Rigler’in işaretinin şematik temsili gösterimi . Bağırsak lümeni gaz içerir ve ayrıca periton boşluğunda
gaz bulunur. Bu nedenle bağırsak duvarı, her iki taraftaki gaz sayesinde kolayca görülebilecek hale
gelir.İki taraftaki gaz sayesinde bağırsak duvarı daha iyi kontrast verir.
 22

Not: Bazen birbiriyle yan yana duran iki bağırsak segmenti, Rigler'in işaretine benzer görülebilir.
A Lütfen bunun farkında olun ve genellikle haustra (bkz. Sayfa 34) veya valvulae conniventes (bkz.
Sayfa 30) ile tanımlanabilen bağırsak segmentlerini arayın.

Şekil 19:  Birbirine bitişik iki bağırsak

segmentini gösteren iki özdeş
radyografi. Bu Rigler’in işareti değil,
çünkü haustrayı bağırsakların her iki
halkasında görebilirsiniz. Sağdaki
radyografi, kahverengi ile
işaretlenmiş bağırsak halkalarını
gösterir.

• Gas outlining(sınırlayan, kontürleyen,sınırlarını açığa

çıkaran,çevreleyen ) the liver: Karaciğer kenarı, çevredeki
serbest peritonal gaz nedeniyle kolayca görülebilir hale
gelebilir. Normalde karaciğer (açık gri) periton yağı ile
koyulaştırılır (koyu gri). Bununla birlikte, bir pnömoperitoneum
varsa, karaciğer çok daha büyük bir kontrast verir ve böylece
karaciğer kenarının daha iyi görülmesi mümkün olur.

Şekil 20:  Karaciğeri gösteren gazın şematik gösterimi. Ne zaman

periton boşluğunda serbest gaz bulunur, karaciğer kenarı daha
kolay görülür. Karaciğer kenarının konumu beyaz oklarla
gösterilmiştir...

• Falciform ligament sign: Falciform ligament, karaciğeri

anterior abdominal duvara (umblikal ven kalıntısı) bağlayan bir
bağdır. Normalde görünür değildir; Bununla birlikte, sırtüstü bir
hastada her iki tarafdaki serbest intra-peritoneal gaz ile
çevrelendiği takdirde bağ görünür hale gelebilir.

Şekil 21 Falciform ligament işaretinin şematik gösterimi. Periton

boşluğunda serbest gaz bulunduğunda,hasta sırtüstü yatarken,
falciform ligament, karaciğerden aşağı doğru uzanan opak bir çizgi
olarak sağ üst kadranda görünür hale gelir. Bu çizgi, beyaz oklarla
gösterildiği gibi görünür.
 23

Örnek 1 A

Şekil 23:  Bir pnömoperitoneumu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sağdaki radyografide, turkuaz ve
kahverengi renkte Rigler’ın işaretinin en belirgin olduğu alanlar gösterilmektedir. Bağırsak lümeni kahverengi olarak
,bağırsak duvarını belirgin hale getiren serbest gaz turkuaz olarak işaretlenmiştir.. Rigler’in işaretinin en iyi örneği
beyaz bir daire ile gösterilmiştir. Normal görünen bağırsak duvarının bir alanı, karşılaştırma için beyaz kesik bir daire
ile işaretlenmiştir. (Ayrıca kalın bağırsakların genişlemiş segmentlerini görebilirsiniz.)

Örnek 2

Şekil 24:  Sağ radyografi, turkuaz renkle, pnömoperitonun en belirgin olduğu alanları gösterir. Rigler'in işaretinin
en açık olarak görüldüğü yerlerde, bağırsak lümeni kahverengi olarak işaretlenmiştir. Rigler’ın işaretinin en iyi
örneği beyaz bir daire ile işaretlenmiştir. Ayrıca, beyaz çizgi ile gösterildiği gibi karaciğeri sınırlayan gazı da
görebilirsiniz.
 24

Örnek 3
A

Şekil 25: Pnömoperitoneumu gösteren iki özdeş abdominal radyografi.

Rigler’in işaretiyle uyumlu olarak bağırsak duvarının her iki tarafının da görüldüğü gazla genişlemiş bir bağırsak
segmenti vardır. Sağdaki radyografide, turkuaz ve kahverengi renkte Rigler’in işaretinin en belirgin olduğu alanlar
gösterilmektedir. Bağırsak lümeni kahverengi olarak,bağırsak duvarını belirgin hale getiren serbest gaz turkuaz
olarak işaretlenmiştir.. Rigler’in işaretinin en iyi örneği beyaz bir daire ile gösterilmiştir..

Örnek 4

Şekil 26:  Pneumoperitoneumu gösteren genç bir çocuğun iki özdeş abdominal grafisi.Rigler'in işaretiyle uyumlu
olarak bağırsak duvarının her iki tarafını da gösteren gazlı bağırsak segmentleri vardır ve falciform ligament işareti
ile uyumlu olarak falciform ligamentini gösteren serbest gaz vardır.Sağdaki radyografide, turkuaz ve kahverengi
renkte Rigler’ın işaretinin en belirgin olduğu alanlar gösterilmektedir. Bağırsak lümeni kahverengi olarak,bağırsak
duvarını belirgin hale getiren serbest gaz turkuaz olarak işaretlenmiştir..Falciform ligamanın pozisyonu beyaz
oklarla gösterilmiştir. Rigler’in işaretinin en iyi örneği beyaz bir daire ile işaretlenmiştir. (Ayrıca genişlemiş
bağırsak segmentlerini görebilirsiniz.)
 25

Örnek 5 A

Şekil 27:  Üst karın abdominal grafilerinde pnömoperitoneumu gösteren iki özdeş radyografi. Falciform
ligament işaretine uygun olarak falciform ligament'i belirgin hale getiren serbest gaz vardır.Ayrıca karaciğeri
belirgin hale getiren serbest gaz da vardır.Sağ radyografi, turkuaz renkle, pnömoperitonun en belirgin olduğu
alanları göstermektedir. Falciform ligamanın pozisyonu beyaz oklarla,karaciğer kenarının ana hatları beyaz
çizgilerle gösterilmiştir.

Örnek 6

Şekil 28:  Sol lateral dekübitus pozisyonunda büyük bir pnömoperitoneumu gösteren iki özdeş abdominal
radyografi.Hasta sol tarafına uzanıyor. Görüntünün solundaki kemik pelvisi görebilirsiniz ve görüntünün sağ
üstündeki karanlık alan hastanın sağ akciğerinin basalidir.Rigler'in işaretiyle uyumlu olarak bağırsak duvarının
her iki tarafını da gösteren gazlı bağırsak segmentleri vardır ve ayrıca karaciğeri çevreleyen belirgin hale
getiren(outlining) serbest gaz da vardır.Sağ radyografi, turkuazla, pnömoperitonun en belirgin olduğu alanları
gösterir. Rigler'in işaretinin en açık olarak görüldüğü yerlerde, bağırsak lümeni kahverengi olarak
işaretlenmiştir.Rigler’ın işaretinin en iyi örneği beyaz bir daire ile işaretlenmiştir. Ayrıca, beyaz çizgi ile
gösterildiği gibi karaciğeri çevreleyen serbest gazı da görebilirsiniz. Sağ akciğer mavi ile işaretlenmiştir.
 26

Pneumoretroperitoneum
A
Pneumoretroperitoneu retroperitoneal alanda gaz anlamına gelir. Nadir görülür ama her zaman anormaldir.
Retroperitoneal boşluk, karın boşluğunda retro (arkada) peritonda potansiyel bir boşluktur. Böbrekleri,
üreterleri, böbreküstü bezlerini, aortayı, inferior vena kava (IVC), pankreas ve duodenumun çoğunu ve çıkan
ve inen kolonları içerir.

Retroperitoneal gazın ana nedenleri:

1. Bağırsak perforasyonu
• Posterior duodenal perforasyon (örn. Peptik ülser perforasyonu / post-ERCP [endoskopik retrograd
kolanjio pankreatografi] veya post-sfinkterotomi)
• Çıkan veya inen kolon perforasyonu (örn. Karsinom / divertikülit / iskemik kolit)
• Rektal perforasyon (örn. Ameliyat sonrası / post endoskopi / yabancı cisim yerleştirme)
2. Cerrahi sonrası (örn. Ürolojik / adrenal / omurilik cerrahisinde kalan hava)

Abdominal bir radyografide gaz, böbrekler, psoas kasları ve retroperitoneal bağırsak (duodenum, çıkan
kolon, inen kolon ve rektum) gibi retroperitoneal yapıları çevreler.(outlining)
İlk bakışta, bir pnömoretroperitonum, bir pnömoperitona benzer görülebilir, çünkü bir abdominal
radyografide gaz (siyahlık) artışı sağlar. Bir pneumoretroperitoneumu tanımlamak için anahtar, böbreklerin
tamamını veya bir kısmını çevreleyen gaz (siyahlık) aramaktır.

Şekil 29:  Böbrekleri çevreleyen retroperitoneal gazın görünüşünün

şematik gösterimi. Retroperitoneal alanda gaz olduğunda, böbrek
kenarları daha kolay görülür. Böbreklerin pozisyonu beyaz oklarla
gösterilir..

Not:Aynı anda hem pnömoretroperitoneum hem de pnömoperitoneuma sahip olmak

mümkündür. Retroperitoneal gazı tanımlamanın anahtarı, böbrekleri çevreleyen serbest gaz
aramaktır. Sadece pnömoperitoneumda böbrekleri görmeyeceksin.
 27

Örnek 1 A

Şekil 30:  Retroperitoneal alanda gazı gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Omurganın her iki tarafındaki iki
böbreği gösteren siyahlık artışı(gaz) alanları vardır. Sağdaki radyografide, her iki böbreği açıkça gösteren,
turkuaz ile işaretlenmiş retroperitonal gaz gösterilmiştir.

Örnek 2

Şekil 31:  Retroperitoneal boşlukta üst karını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Omurganın her iki
tarafındaki iki böbreği de gösteren siyahlık artışı (gaz) alanları vardır. Sağdaki radyografide, her iki böbreği açıkça
gösteren, turkuaz ile işaretlenmiş retroperitonal serbest gaz gösterilmiştir.
 28

Pneumobilia
A Pnömobilia biliyer ağaçta gazdır. Karaciğerin merkezinde,
genellikle hiluma doğru daha büyük ve belirgin hale gelir,
koyu çizgiler şeklinde görülür. Bazen ortak safra kanalında
da gaz görebilirsiniz.
Şekil 32:  Düz karın radyografisinde bilier ağaçta gaz
görüntüsünün şematik gösterimi. Gaz doğrusal bir dallanma şekli
olarak (ağaç gibi) ve karaciğerin merkezinde görülür, hiluma
doğru daha belirgin hale gelir..

Not: Pneumobilia karaciğerde dallanma şeklinde bir gaz paterni oluşturduğundan, portal venöz gaza
çok benzer görülebilir. Bunları birbirinden ayırmanın yolu, gazın yerini incelemektir. Pnömobiliada
gaz, karaciğerin periferinde değil, karaciğerin merkezinde (hilum) görülür. Portal venöz gaz
karaciğerin periferinde görülür, çünkü portal damardaki kan merkezden (hilum) perifere doğru akar.

Tümü patolojik olmayan pek çok pnömobilia nedeni vardır. Ana sebepler şöyledir:
1. Oddi'nin ERCP / yetersiz sfinkteri (örn. Sfinkterotomi sonrası)
2. Harici biliyer dren sokulması / biliyer stent yerleştirilmesi
3. Biliyer-enterik bağlantı (biliyer ağaç ve bağırsak arasındaki anormal bağlantı)
• Cerrahi anastomoz (örn. Whipple’ın prosedürü)
• Spontan (örn. Safra taşı ileus)
4. Enfeksiyon (nadir)
• Amfizemöz kolesistit (gaz oluşturan organizma ile akut kolesistit)
Örnek

Şekil 33 Biliyer ağacın içinde gaz gösteren iki özdeş üst karın grafisi. Karaciğerin merkezinde görülen, hiluma
doğru daha büyük ve daha belirgin olan dallanan koyu çizgiler (gaz) vardır. Orta hatta görülen bir biliyer stent
de vardır (oklar).
 29

Portal venöz gaz A

Portal damardaki gaz, düz bir karın radyografisinde karaciğerin çevresi boyunca dallanma gösteren
koyu çizgiler olarak görülür. Yetişkinlerde ciddi intraabdominal patolojiyi gösterir ve çok yüksek
mortalite oranı ile ilişkilidir. Bebeklerde çok daha azgörülen bir bulgudur.
Portal damardaki gazın ana sebepleri:
1. İskemik bağırsak (en yaygın)
2. Nekrotizan enterokolit (NEC) (en yaygın bebeklerde)
3. Şiddetli intraabdominal sepsis (divertikülit / pelvik apsesi /
apandisit)

1 2

Şekil 34:  Düz bir karın grafisinde portal venöz gazın görünümünün şematik gösterimi. Gaz karaciğerin periferinde
(1) lineer dallanma paterni olarak ortaya çıkar. Bunun nedeni, portal venöz kanın portal venden karaciğerin
çevresine doğru akmasıdır. Portal damarda çok miktarda gaz varsa, periferden karaciğerin merkezine ve hatta dalak
veni içine doğru uzanabilir (2).

Not: Pnömobilia, karaciğerde dallanma şeklinde bir gaz paterni oluşturduğundan, portal venöz gaza
çok benzer görünebileceğini unutmayın. Bunları birbirinden ayırmanın yolu, gazın yerini incelemektir.
Karaciğerde (pnömobilia) gaz, periferde değil, karaciğerin merkezinde (hilum) görülür. Portal venöz gaz
karaciğerin periferinde görülür, çünkü portal damardaki kan merkezden (hilum) perifere doğru akar.

Örnek

Şekil 35:  Portal venöz sistemde gazı gösteren bir çocuğun iki özdeş abdominal grafisi. Karaciğerin çevresi boyunca
görülen dallanan koyu çizgiler (gaz) vardır.. Sağdaki radyografi, koyu mavi ile işaretlenmiş portal venöz sistemdeki
gazı gösterir. Splenik damardaki gaz açık mavi renkle işaretlenmiştir. (Ayrıca kalın bağırsakların genişlemiş
halkalarını görebilirsiniz.)
 30

Dilate İnce Bağırsak

İnce bağırsağın genişlemesii, mekanik obstrüksiyon veya ileusun bir belirtisidir. Normal bir kişide, ince bağırsak, çöktüğü veya sıvı
içerdiği için görülmez..
Dilate ince bağırsak nedeni iki ana süreç vardır:
1. Mekanik obstrüksiyon: Sindirim ürünlerinin normal geçişini engelleyen bağırsakların fiziksel tıkanıklığı. Tıkanıklığa bağlı
proksimal bağırsak kısmı dilate olur. Mekanik tıkanıklık nedenleri edinsel ve doğuştan olarak ayrılır:

Edinsel nedenler: İntrinsik

• Malignite
• Intussusception
B Ekstrinsik
• Adezyonlar
• Striktür

• Herniler
• Volvulus

İntra-luminal
• İnflamasyon(chron vb)
• Safrataşı ileusu
Konjenital nedenler: • Yabancı cisim

• Bağırsak stenozu veya darlığı

• Midgut volvulus

Şekil 36: İnce bağırsak mekanik obstruksiyon nedenleri.

2. İleus: Gastrointestinal yolun normal itici gücünün bozulması (yani peristalsis yetmezliği).
Nedenleri aşağıdakileri içerir:
• ameliyat sonrası
• karın içi enfeksiyon veya inflamasyon
• anti-kolinerjik ilaçlar
Mekanik obstrüksiyon ve ileus aynı şekilde görünür ve çoğu durumda abdominal röntgende altta
yatan neden saptanamaz. Aramak için radyolojik işaretler şunlardır:
• Dilatasyon> 3 cm: Çapı 3 cm'den fazla ise ince barsak genişlemiştir.. Not: Yetişkin bir vertebra
gövdesinin yüksekliği yaklaşık 4 cm'dir. Bunu bağırsak çapını tahmin etmek için hızlı bir
karşılaştırma yöntemi olarak kullanabilirsiniz.
• Merkezi lokasyon: Dilate olan halkaların abdominal radyografide merkezi olarak yerleşme
olasılığı daha yüksektir. Not: Kalın bağırsak periferik olarak yerleşmeye eğilimlidir.
• Valvulae conniventes: Bunlar ince bağırsağın mukozal kıvrımlarıdır. İnce, yakından aralıklı ve
klasik olarak bağırsağın tüm genişliği boyunca sürekli ince bir çizgi olarak görülürler.

Şekil 37:  Bağırsağın tüm genişliği boyunca uzanan valvulae

conniventesi gösteren klasik radyografi görünümleri ile dilate ince
bağırsak segmentini gösteren iki özdeş görüntü.Sağdaki görüntü,
beyaz ile vurgulanan valvulae conniventesi gösterir.
 31

Örnek 1

Şekil 38 Dilate ince bağırsağı gösteren iki özdeş karın radyografisi. İçinde gaz (siyah) olduğu için bağırsak görünür. Merkezi olarak
bulunduğundan ve valvulae conniventesler bağırsak boyunca görülebildiği için ince bağırsak olduğunu söyleyebiliriz.
Segmentlerin çapı> 3 cm'dir, bu nedenle bunlar dilatedir. Sağdaki radyografide mavi ile işaretlenmiş dilate ince bağırsak
görülmektedir.

Örnek 2

Şekil 39:  Dilate ince bağırsak segmentini gösteren iki özdeş karın radyografisi. İçinde gaz (siyah) olduğu için
bağırsak segmenti görünür. Valvulae conniventes bağırsak boyunca görülebildiği için ince bağırsak olduğunu
söyleyebiliriz. Segment çapı> 3 cm ölçülmüştür ve bu nedenle genişlemiştir. Sağdaki radyografide mavi ile
işaretlenmiş dilate ince bağırsak görülmektedir.
 32

Örnek 3

Şekil 40:  Dilate ince bağırsağı gösteren iki özdeş karın radyografisi. İçinde gaz (siyah) olduğu için ince bağırsak görünür. Merkezi olarak
bulunduğundan ve valvulae conniventes bağırsak boyunca görülebileceği için ince bağırsak olduğunu söyleyebiliriz. Segmentler> 3 cm
çapındadır ve dolayısıyla genişlemiştir. Sağdaki radyografide mavi ile işaretlenmiş dilate ince bağırsak görülmektedir
Örnek 4

Şekil 41:  Dilate ince bağırsağı gösteren iki özdeş karın radyografisi. İçinde gaz (siyah) olduğu için ince bağırsak
görünür. Bağırsak segmentleri merkezi olarak konumlanmıştır ve üst segmentlerde valvulae conniventesler
görülür. Segmentler> 3 cm çapındadır ve dolayısıyla genişlemiştir. Ayrıca, normal sınırlar içinde olan çıkan kolon
içindeki gazı da görebilirsiniz. Sağdaki radyografide mavi ile işaretlenmiş dilate ince bağırsak görülmektedir.
 33

Safra Taşı İleus

Bir safra taşı ileusu mekanik ince barsak tıkanıklığının nadir bir nedenidir. Tekrarlayan kolesistit atakları safra
kesesinin bağırsağa yapışmasına (genellikle duodenum) ve sonunda fistül oluşmasına neden olur. Büyük bir
safra taşı daha sonra bağırsağa girer ve tipik olarak ileoçekal valvde tıkanıklığa neden olur. Bir safra taşı ileusu,
klasik Rigler tiradını verir:
1. Pneumobilia
2. İnce bağırsak obstruksiyonu
3. Safra taşı (genellikle sağ iliak fossada, ancak sadece vakaların yaklaşık% 30'unda görülür)

Not: Çoğu safra taşı kalsifiye olmadığından ve bu nedenle abdominal radyografide ortaya
çıkmadığı için, safra taşının kendisi genellikle görülmez

Örnek

Şekil 42:  Safra taşı ileusu olan bir hastanın iki özdeş abdominal grafisi. Pnömobilia ile uyumlu olarak,
karaciğerin merkezine doğru daha büyük ve daha belirgin olan, dallara ayrılan koyu çizgiler (gaz) vardır. Dilate
ince barsak ile uyumlu olarak, 3 cm çapında, valvulae conniventes ile birlikte, merkezi olarak yerleştirilmiş
bağırsak halkaları bulunmaktadır. Büyük kalsifiye bir safra taşı ile uyumlu olarak sol sakrum üzerinde görülen
kalsifiye bir opaklık vardır. Sağdaki radyografi, mavi ile işaretlenmiş dilate ince bağırsak ve sarı ile işaretlenmiş
safra taşını göstermektedir.
 34

Dilate Kalın Bağırsak

Kalın bağırsak distansiyonu hemen hemen her zaman kalın bağırsak tıkanıklığına bağlıdır. Tıkanıklığa proksimal olan bağırsak
genişler ve tıkanıklıktan uzak bağırsak genellikle kollabe olur.
Kalın bağırsak tıkanıklığının nedenleri şunlardır:
• Malignite (yetişkinlerde kalın bağırsak tıkanıklığının en sık nedeni kolorektal karsinomdur)
• Divertiküler striktür
• Fekal impaksiyon (hareketsiz yaşlı kişilerde en sık görülen neden)
• Volvulus (örnekler için sayfa 37-38'e bakınız)

Radyografik görünümler:
B • Dilatasyon> 5.5 cm: Kalın bağırsak çapı 5.5 cm'den büyükse genişlemiştir. Dilate olmadan önce,
çekumun 9 cm'ye ulaşmasına izin verilir.
• Çevresel konum: Dilate olan segmentlerin, ince bağırsağı çevreleyerek karın grafisinde periferik olarak
yer alması daha olasıdır. Bunun istisnası, transvers kolonun genellikle pelvise doğru aşağıya doğru
dönmesi ve radyografinin merkezine geçebilmesidir.
• Haustra: Bunlar kalın bağırsağın duvarındaki küçük keselerdir. Taenia coli (kolonun uzunluğu boyunca
uzanan düz kas şeritleri) kolonun kendisinden daha kısadır, bu nedenle kolon haustrayı oluşturan taenia
coli arasında sakkule olur. Haustralar arasındaki hatlara haustral kıvrımlar denir ve tipik olarak bağırsağın
tüm genişliğini boyunca uzanmaz(valvulae conniventes'den farklı olarak).

Not: Eğer bağırsak aşırı derecede dilateyse, o

zaman haustra görülmeyebilir.

Şekil 43:  Haustra'nın klasik radyografik görünümleri ile

genişlemiş kalın bağırsak segmentini gösteren iki özdeş
görüntü. Sağdaki görüntü yeşil renkle vurgulanan haustra'yı
gösterir..

İnce ve kalın bağırsak radyografilerinin karşılaştırılması

Dilate ince bağırsak Dilate Kalın Bağırsak

>3 cm >5.5 cm
Genişlik >9 cm çekum için

Çevresel/
Posizyon Santrall
Periferal lokasyon

Mukozal/Duvar Paterni
Valvulae conniventes
(ince / yakından aralıklı /
bağırsak tüm genişliği
boyunca uzanır)
Haustral kıvrımlar
(kalın / geniş aralıklı / bağırsak tüm genişliği boyunca
uzanmaz)
 35

Örnek 1

Şekil 44:  Genişlemiş kalın bağırsakları gösteren iki özdeş karın radyografisi. Kalın bağırsak içinde gaz (siyah) olduğu için
görünür. > 5.5 cm 'lik genişlik, çevresel olarak yer alması ve haustralar içinde görüldüğü için kalın bağırsak olduğunu
söyleyebiliriz. Sağ radyografide yeşil ile işaretlenmiş genişlemiş kalın bağırsak görülmektedir.

Örnek 2

Şekil 45:  Genişlemiş kalın bağırsağı gösteren iki özdeş karın radyografisi. Kalıın bağırsak içinde gaz (siyah)
olduğu için görünür. > 5.5 cm (genişlemiş ince bağırsaktan genellikle daha büyüktür) olduğundan,haustral
kıvrımları içerdiğinden bağırsağın kalın bağırsak olduğunu söyleyebiliriz. Sağ radyografinde yeşil ile
işaretlenmiş genişlemiş kalın bağırsak görülmektedir.
 36

Örnek 3

Şekil 46:  Genişlemiş kalın bağırsağı gösteren iki özdeş karın radyografisi. Kalın bağırsak içinde gaz (siyah) olduğu için görünür. > 5.5
cm 'lik genişlik, çevresel olarak yer alması ve haustralar içinde görüldüğü için kalın bağırsak olduğunu söyleyebiliriz. Sağ radyografide
yeşil ile işaretlenmiş genişlemiş kalın bağırsak görülmektedir.

ÖRNEK 4

Şekil 47 Dilate kalın bağırsak ve dilate ince bağırsağın iki halkasını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. İçinde
gaz (siyah) olduğu için bağırsaklar görünür. Kalın barsak halkaları> 5.5 cm, çevresel olarak yer alır ve birkaç
haustra görülür. Dilate ince bağırsağın iki halkası, valvulae conniventes varlığı ile tanımlanır.Sağdaki radyografide,
yeşil ile işaretlenmiş dilate kalın bağırsak ve mavi ile işaretlenmiş dilate ince bağırsak görülmektedir.
 37

Volvulus
Volvulus kendi mezenteri üzerinde bağırsağın bükülmesidir. Kısmi veya tam bağırsak tıkanıklığına
neden olur. Yetişkinlerde en yaygın iki volvulus tipi sigmoid volvulus ve çekal volvulustur. Bir
volvulus iki süreçle semptom verebilir:
1. Bağırsak tıkanıklığı

2. Barsak iskemisi,nekrozu

Sigmoid volvulus

Sigmoid volvulusun radyolojik bulguları: B

1. Kahve çekirdeği işareti: Kolonun gazla dolu dilate şekli ‘kapalı
segment’ büyük bir kahve çekirdeğine benzer.
2. Haustra'nın genel eksikliği: Genellikle bağırsak öyle genişlemiş
durumdadır ki haustra düzleşir ve artık görülmez.
3. Çıkan, transvers ve inen kolonun dilatasyonu: Tıkanmaya
proksimal olan kolon sıklıkla dilate, ama her zaman değil.

Şekil 48:  Bir sigmoid volvulusun şematik gösterimi. Sigmoid kolonun, tıkanıklığına ve gazla şişmesine neden
olacak :bükülmeye meyilli olan bir mezenteri vardır.

Çekal volvulus
Çoğu hastada, çekum, retroperitoneal bir yapıdır, ancak bazı hastalarda, mezenter ile intraperitonealdır.
Bu hastalarda, bir çekal volvulus gelişme riski artmıştır..
Fekal volvulusun radyolojik bulguları:
1. Virgül şeklinde: Kolonun şişirilmiş gazla dolmuş ‘kapalı segment’
şekli genellikle büyük bir virgül gibi görünür (bir sigmoid volvulustan
daha yuvarlak şekil).
2. Haustra genellikle görünür: Bağırsak kıvrımları çok şişkin olsa bile,
haustral kıvrımlar hala net bir şekilde görülür.
3. Çıkan, transvers ve inen kolon: Tıkanıklığa distal kolon (volvulus)
sıklıkla kollabe olur.

Şekil 49:  Bir çekal volvulusun şematik gösterimi.

 38

Sigmoid volvulus örnek 1

Şekil 50:  Sigmoid volvulusu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Orta çizgiyi geçen ve sağ üst çeyreğe uzanan kahve çekirdeği
şekilli dilate bir segment vardır. Genel bir haustra eksikliği var. Proksimal kalın barsak, volvulusun tıkanmasına sekonder olarak
genişler. Sağdaki radyografide kahverengi işaretli sigmoid volvulus görülmektedir. (Ayrıca sol kalça protezini de görebilirsiniz.)

Sigmoid volvulus örnek 2

Şekil 51:  Sigmoid volvulusu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Orta çizgiyi geçen ve sağ üst kadrana uzanan kahve çekirdeği
şekilli dilate bir segment vardır. Genel bir haustra eksikliği var. Sağdaki radyografi, kahverengi ile işaretlenmiş sigmoid volvulusu
gösterir..
 39

Çekal volvulus örnek 1

Şekil 52 Çekal volvulusu gösteren iki özdeş karın radyografisi. Karın merkezinde, içinde görülen haustralar ile,
virgül şeklinde, genişlemiş, kalın bağırsak segmenti vardır. Geri kalan kısımda (obstrüksiyona bağlı) distal kolon
kollabe olmuştur. Sağdaki radyografide kırmızı ile işaretlenmiş olan çekal volvulus görülmektedir

Çekal volvulus örnek 2

Şekil 53 Çekal volvulus gösteren iki özdeş karın radyografisi. Karın merkezinde, içinde görülen haustralar ile,
virgül şeklinde, genişlemiş, kalın bağırsak segmenti vardır. Geri kalan kısımda (obstrüksiyona bağlı) distal kolon
kollabe olmuştur. Sağdaki radyografide kırmızı ile işaretlenmiş olan çekal volvulus görülmektedir

.
 40

Dilate Mide

Gaz veya sıvı ile dolu mide aşırı derecede şişebilir.Gaz dolu
dilate mide nedenleri:

• Bağırsak tıkanıklığı (örn., Peptik ülser hastalığına sekonder

duodenumda malignite veya skarlaşma)

• Aerophagia (aşırı hava yutma) (örn. Sıkıntılı hastalar veya

non-invaziv ventilasyonun yan etkisi)
Sıvı dolu dilate mide nedenleri:
• Bağırsak obstruksiyonu (peptik ülser hastalığına sekonder duodenumda malignite veya skarlaşma)
• Kronik gastroparezi (Kötü kontrollü diyabetlerde otonom nöropati)
B

Şekil 54:  Gaz ile dolu bir dilate mide görünümünün şematik gösterimi. Sol
üst kadranda geniş U şeklinde veya mide şeklinde bir bağırsak segmenti
vardır. Çok büyükse, mide karın merkezinden aşağı doğru uzanabilir.

Örnek

Şekil 55:  Gaz dolu dilate mideyi gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Üst karın bölgesinde mide şekilli şişkin
bir bağırsak vardır. Karın sağ tarafında, duodenumun valvulae conniventeslerini ve kısmen genişlemiş olduğunu
görebilirsiniz. Bulgular, muhtemelen distal duodenum veya proksimal jejunum bölgesinde proksimal ince barsak
tıkanıklığı olduğunu düşündürmektedir. Sağdaki radyografide dilate mide açık mavi ve duodenum mavi renkte
gösterilmiştir.
 41

Herni
Abdominal bir radyografide, kolaylıkla tanımlanabilen tek herni, gaz içeren bir bağırsak segmentii

içeren bir kasık fıtığının (kasık ya da femoral) bulgularıdır. Bağırsak iltihabı sıvı içeriyorsa, kolayca

görülmeyecektir.

B
Radyolojik görünüşler:
• İnguinal ligamentin seviyesini aşan gazla dolu bağırsak segmentleri
• Dikte etmenin hızlı bir yolu, obturator foramen'in üzerine veya altına yansıyan herhangi bir
bağırsak segmenti olup olmadığını görmektir.
• Fıtık tarafında yumuşak doku şişmesi
• Bağırsak segmentlerinin (siyah) yanı sıra sıklıkla yumuşak doku şişmesi (açık gri) de artmaktadır.
Bunun nedeni, fıtıklaşmış bağırsak segmenti ile ilişkili fıtıklaşmış mezenterik yağ ve / veya ödemden
kaynaklanmaktadır..

Not: Fıtıklar, umblikus ve daha önceki cerrahi insizyon(incisional hernia) bölgesinde olduğu gibi
başka yerlerde de ortaya çıkabilir, ancak bunların abdominal radyografide teşhis edilmesi çok zordur.

Örnek 1

Şekil 56:  Sağ kasık fıtığını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sağ obturator foramen'in altında veya kasık
ligamentinin altında, sağ kasık bölgesinde görülen gazla dolu bir bağırsak segmenti vardır. Sağdaki radyografide,
bağırsak segmenti yeşille ve sağ inguinal ligaman pozisyonu gri renkle gösterilmiştir.
 42

Örnek 2

Şekil 57:  Sol kasık fıtığını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sol obturator foramen üzerinde ve altında sol
kasık bölgesinde ve inguinal ligament seviyesinin altında gaz dolu bağırsak segmenti vardır.

Örnek 3

Şekil 58:  Sol kasık fıtığını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sol obturator foramenin altında ve kasık ligament seviyesinin
altında sol kasık alanı üzerine görülen gazla dolu bir bağırsak segmenti vardır. Sağdaki radyografide, fıtık hernisi yeşille ve sol inguinal
ligamanın yeri gri renkte gösterilmiştir.. Beyaz noktalı çizgi, bu aşırı kilolu hastada abartılı ön karın duvarının pozisyonunu gösterir.
 B
43

Bağırsak Duvarı İnflamasyonu

Bağırsak duvarı iltihabı bağırsak boyunca herhangi bir yerde meydana gelebilir, ancak en yaygın olarak
kalın bağırsakta görülür. Kalın bağırsak iltihabı, kolit olarak adlandırılır.
Kolitin ana nedenleri:
• İnflamatuar bağırsak hastalığı (örn. Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı)
• İskemik bağırsak
• Enfeksiyon (örn. Clostridium difficile'den psödomembranöz kolit)

Not: Düz karın grafisi kullanılarak farklı kolit nedenleri arasında ayrım yapmak imkansızdır; Bununla birlikte,
ülseratif kolitin sadece büyük bağırsağı etkilediğini hatırlayın, Crohn's ve enfeksiyon gastrointestinal kanal
boyunca herhangi bir yeri etkileyebilir ve iskemik barsak genellikle spesifik bir vasküler bölgeyi (örn. superior
mezenterik arter bölgesi [midgut] veya inferior mezenterik arter bölgesi [hindgut]) etkiler.

Bağırsak duvarı iltihabı radyolojik belirtileri:

1. Bağırsak duvarı kalınlaşması: İnflamasyon mukoza ödemine ve
dolayısıyla bağırsak duvarının kalınlaşmasına neden olur.
• ‘Thumbprinting’: Mukozal ödem, kolonun haustral kıvrımlarının
kalınlaşmasına neden olabilir, böylece kıvrımlar bağırsak lümeninde
‘başparmak şekilli’ çıkıntılar şeklinde görünür.
1

2
Şekil 59: 1. Normal görünümün şematik gösterimi
bağırsak lümenine doğru uzanan ince haustral kıvrımları olan kolonik
bağırsak duvarı. 2. "parmak izi" görünümünün şematik temsili. Bağırsak
lümeninde “başparmak şekilli” çıkıntılar şeklinde görünen haustral
kıvrımların kalınlaşmasına neden olan kolonik duvar inflamasyonudur.

• Özelliksiz bağırsak: Kronik bağırsak duvarı kalınlaşması normal haustral

işaretlerin tamamen kaybolmasına neden olur. Kolon düzgün duvarlı görünür.
Kronik ülseratif kolitte kolon, klasik “kurşun borusu” görünümüne sahip olabilir -
bağırsak kıvrımlı bir kurşun boruya benziyor.

2. Kolonun sol tarafında oluşan fekal madde kaybı: Kolonun sol tarafında normal fekal madde kaybı, kolonun düzgün

çalışmadığını ve bağırsak duvarı inflamasyonunu düşündürtür.

 44

Örnek 1

Şekil 60:  Kolonik bağırsak duvarı inflamasyonunu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Transvers kolonda haustral kıvrımların
kalınlaşması ile kalın bağırsak duvarının kalınlaşması vardır. İnen kolon, normal haustranın kaybı ile özelliksizdir. Sağdaki
radyografide yeşil renkle işaretlenmiş iltihaplı bağırsak ve açık yeşil renkle işaretlenmiş bağırsak duvarı kalınlaşması görülmektedir.
(Ayrıca umblikal piercing görebilirsiniz.)

Example 2

Şekil 61:  Kolon boyunca bağırsak duvarı inflamasyonu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Barsak duvarının
kalınlaşması ve kolonda kronik inflamasyona bağlı normal haustranın kaybı görülmektedir. Bu bir pancolitis
örneğidir (kalın bağırsak boyunca hastalık). Sağdaki radyografide yeşille işaretlenmiş iltihaplı bağırsak ve açık
yeşille işaretlenmiş bağırsak duvarı kalınlaşması görülmektedir.
 45

Örnek 3

Şekil 62:  Kolonik bağırsak duvarı inflamasyonunu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Bağırsak duvarı
kalınlaşması transvers kolonda en kolay şekilde görülebilir. Haustral kıvrımların kalınlaşmasıyla parmak izi görünümü
görülebilir. Sağdaki radyografide yeşille işaretlenmiş iltihaplı bağırsak ve açık yeşille işaretlenmiş bağırsak duvarı
kalınlaşması görülmektedir.

Örnek 4

Şekil 63:  Kronik kolon bağırsak duvarı inflamasyonunun kanıtlarını gösteren iki özdeş abdominal radyografi.
Rektum, sigmoid ve inen kolon, normal haustranın kaybıyla ve bir “kurşun borusu” görünümüyle özelliksizdir.
 46

Örnek 5

Şekil 64:  Kolonik bağırsak duvarı inflamasyonunu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Bağırsak duvarında
hafif bir kalınlaşma vardır ve inen kolon, bir “kurşun boru” görünümü veren normal haustranın kaybıyla
özelliksizdir. Sağdaki radyografide yeşille işaretlenmiş özelliksiz bağırsak segmenti ve açık yeşille işaretlenmiş
bağırsak duvarı kalınlaşması görülmektedir.
 47

Toksik Megakolon
Toksik megakolon, inflamatuar barsak hastalığının (ülseratif kolit veya Crohn's) veya enfeksiyonun
(örn. C. difficile'den psödomembranöz kolit) bir komplikasyonu olarak ortaya çıkan akut bir bağırsak
dilatasyonu şeklidir. Hasta kolonun hızlı genişlemesine neden olur ve septik şok bulguları gösterebilir. .
Durum iyileşmezse, yaşamı tehdit edebilir ve acil kolektomi (hastalıklı kolonun rezeksiyonu) gerekebilir.

1.> 6 cm çapında büyük bağırsak dilatasyonu

2. Enflamatuar psödopolipler (mukozal adalar): Bağırsak duvarında, ülserasyon alanları ile çevrili,
mukoza dokusundan yükselmiş lobüle opasiteler
3. Thumbprinting ve mukozal ödem mevcut olabilir
4. Genellikle transvers kolon etkilenir (aşağıdaki örnekte olduğu gibi)

Örnek

Şekil 65:  Toksik megakolonlu bir hastanın iki özdeş abdominal grafisi. Transvers kolon,> 6 cm çapla dilate
olmuştur.. Lümende inflamatuar psödopolipler ile uyumlu çok sayıda küçük lobüle kitleler vardır ve bağırsak
duvarı kalınlaşmasının kanıtı vardır. Kalın bağırsakta normal dışkı maddesi kaybı da vardır. Sağdaki
radyografide,yeşil renkte anormal kalın bağırsak ile açık yeşil renkte enflamatuar psödopolip alanları ve
belirgin anormal kalın bağırsak duvarı gösterilmektedir.
 48

Faecal loading
Fekal yüklenme, kolonda büyük miktarda fekal madde anlamına gelir. Genellikle her zaman olmasa da, kronik kabızlığın
bir sonucudur, ama düz radyografiler kabızlığı teşhis etmek için kullanılamaz.
Sertleşmiş dışkı maddesi karakteristik bir görünüme sahiptir:
• Yuvarlanmış kitleler
• Benekli veya granüler doku (dışkıdaki küçük gazlar nedeniyle)
Kolonun sağ tarafındaki sertleşmiş dışkı maddesi, dışkı maddesinin normalde akışkan kıvamda olması gerektiğinden,
B dışkı yüklemesinin yüksek olduğunu düşündürür.

Not: Kabızlık genellikle herhangi bir görüntüleme testine ihtiyaç duyulmadan koyulan klinik bir
teşhistir. Kabızlıkla abdominal röntgen bulgularını ilişkilendiren çok az kanıt vardır. Tek istisna,
abdominal röntgen ışınlarının fekal impaksiyonu göstermede yararlı olabileceği yaşlı hastalardır
(bkz. Sayfa 49).

Örnek

Şekil 66:  Faecal loadingi gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Faecal loading ile birlikte kalın bağırsak
boyunca dışkı maddesi vardır. Bu bir klinik tanı olan kabızlık ile aynı şey değildir. Sağdaki radyografide
kahverengi işaretli dışkı maddesi görülmektedir. (Ayrıca pelviste sterilizasyon klipslerini de görebilirsiniz.)
 49

Fekal impaksiyon
Fekal impaksiyon, dışkı yüklenmesinden daha şiddetlidir ve kronik kabızlık sonucu rektumda gelişebilen katı,
hareketsiz bir dışkı kitlesine atıfta bulunur. En çok risk altında olan hastalar yaşlı ve hareketsiz kişilerdir. Görünüş
genellikle rektumdaki büyük (bazen masif) dışkı ile oldukça belirgindir. Şiddetli vakalarda, biriken dışkılar sigmoid
kolon içine ve hatta kalın bağırsağın geri kalan kısmına uzanabilir.

Örnek

Şekil 67:  Fekal impaksiyonu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sağdaki radyografide kahverengi işaretli
dışkı maddesi görülmektedir.
50

Safra kesesinde safra taşları (kolelitiazis)

Kolelitiazis safra kesesinde safra taşlarının varlığıdır.
Nüfusun yaklaşık% 10'unda safra taşları vardır; Bununla birlikte, safra taşlarının sadece% 15'i düz bir radyografide
görülebilecek kadar kalsiyum içerir. Bu nedenle bazı safra taşları açıkça görülebilirken bazıları da görünmez olacaktır.
Eğer safra kesesi görülebilirse, karaciğerin alt sınırı boyunca sağ üst kadranda görülecektir. Görünüşü çok değişken
olabilir:
• Büyük veya küçük olabilir
• Tekli veya çoklu olabilir
• Lüsent bir merkeze sahip radyoopak (yoğun) bir görünüm olabilir
• Birbirine bitişen taşlardan dolayı çokgen bir şekle sahip olabilir (pürüzsüz düz yüzeyler)
• Laminer (konsantrik halkalar) görünümü olabilir

Örnek 1

Şekil 68:  Kalsifiye safra taşlarını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Bu örnekte, safra taşları çok köşeli ve
lüsent bir merkeze sahip radyoopak taslaklara sahiptir. Sağda radyopak, sarı ile işaretlenmiş safra taşlarını
görebilirsiniz.
 51

Örnek 2

C
Şekil 69:  Kalsifiye safra taşlarını gösteren iki özdeş abdominal grafi. Bu örnekte, değişen büyüklükte birçok safra
taşı vardır. Bunlar poligonal şekillidir ve lüsent bir merkeze sahip bir radyopak görünüme sahiptirler. Safra taşlarının
safra kesesinin alt sınırını net olarak ortaya koyduğu görülür. Sağdaki radyografide sarı ile işaretlenmiş safra taşları
gösterilmektedir..
 52

Kalsiyum Sütü veya ‘Limey’ Bile

Safra kesesinin genellikle kalsiyum karbonat içeren yoğun bir sıvı içerdiği nadir bir durumdur. Bu, abdominal
radyografide görülmesini sağlar.
Bu durum her zaman safra taşlarıyla ilişkilidir (görülebilir veya görülemeyebilir). Aşağıdaki görünümleri verir:
• Radyoopak safra kesesi lümeni
• Safra taşları safra tarafından belirtilmiş (outlined) olabilir

Örnek

C
Şekil 70:  Üst karnın iki özdeş grafisi kalsiyum sütünü gösterir. Sağ üst kadranda yuvarlak safra kesesi şekilli
yoğunluk var. Dikkatle bakarsanız, birkaç dairesel safra taşını görebilirsiniz. Sağdaki radyografide sarı ile
işaretlenmiş kalsiyum sütü gösterilmektedir.

Porselen Safra Kesesi

Porselen safra kesesi ağır kalsifiye duvarlara sahip safra kesesine karşılık gelir. Safra kesesi malignitesinin artma
riski ile ilişkilidir, bu nedenle kolesistektomi genellikle tavsiye edilir. İsim, mavimsi renginden (ameliyat sırasında) ve
kırılgan doğasından (porselen gibi) gelir.

Radyolojik görünüm:
• Safra kesesini gösteren kalsifikasyon jantı: Safra kesesi duvarı, merkezden daha yoğun görünen kenar
ile kalsifiye edilir.
Örnek

Şekil 71:  Üst karında porselen safra kesesini gösteren iki özdeş radyografi. Sağ üst kadranda safra kesesi
şeklinde kalsifikasyon alanı vardır. Sağdaki radyografide sarı ile işaretlenmiş porselen safra kesesi
görülmektedir.
 53

Renal Taşlar

Radyolojik işaretler:
• Böbrek üzerinde görülen kalsifik yoğunluk: Küçük kalsifik yoğunluklar için böbreklerin bulunduğu bölgeye
dikkatle bakın.
• Üreter boyunca görülen kalsifik yoğunluk: Çok ince görünen herhangi bir küçük kalsifik yoğunluk için üreterin
seyri boyunca dikkatli olun.
• 'Staghorn' taşı: Bazen büyük bir renal taş renal pelvis ve kalikslerin tümünü veya bir kısmını doldurup klasik
staghorn şeklini alabilir (bkz. Şekil 73 ve 74).

Şekil 72: Taşların görülebileceği lokalizasyonlar

 54

Örnek 1

C
Şekil 73:  Solda staghorn taşını ve sağda renal taşı gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sol böbreğin üzerinde
görülen staghorn şekilli büyük bir kalsifik yoğunluk vardır.Ayrıca sağ böbreğin üzerinde iki küçük kalsifik yoğunluk
görülmektedir.. Sağdaki radyografİde sol staghorn taşı ve sarı ile işaretlenmiş sağ böbrek taşları görülmektedir..

Örnek 2

Şekil 74:  Solda staghorn taşı ve sağda renal taşı gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sol böbreğin üzerinde görülen büyük bir
staghorn şekilli kalsifik yoğunluk vardır ve sağ böbreğin üzerinde görülen birkaç tane küçük kalsifik yoğunluk kaydedilmiştir. Sağdaki
radyografide sol staghorn taşı ve sarı ile işaretlenmiş sağ böbrek taşları görülmektedir.
 55

Örnek 3

C
Şekil 75:  İki tarafta böbrek taşlarını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sol böbreğin üzerinde görülen
birkaç küçük kalsifik yoğunluk vardır ve sağ böbreğin alt kutbunda küçük bir kalsifik yoğunluk görülmektedir.
Sağdaki radyografide sarı ile işaretlenmiş renal taşlar görülmektedir.

Örnek 4

Şekil 76:  Üreter taşlarını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Lomber omurganın sağ tarafında iki küçük
kalsifik yoğunluk vardır. Bunlar, sağ üreter hattı üzerinde görüldükleri ve kalsifiye lenf nodları olamayacak kadar
küçük oldukları için üreter taşlarıyla uyumludur. Sağ radyografide sarı renkli üreter taşı, sağ böbreğin gri renk ile
işaretlenmiş pozisyonu ve beyaz kesik çizgi ile işaretlenmiş sağ üreter çizgisi görülmektedir.
56

Mesane Taşları
Ana sebepler şöyledir:
1. İdrar stazı (en yaygın)
• Mesane çıkış tıkanıklığı, örneğin genişlemiş prostattan
• Mesane divertikülü
• Nörojenik mesane, örneğin omurilik yaralanması / felç
2. İdrar yolu enfeksiyonları
3. Migrated böbrek taşı
4. Yabancı cisim
• Uzun süreli idrar sondası
Orta hatta yakın alt pelviste görülen yuvarlak veya oval şekilli opasiteler olarak
görülürler. Genellikle büyük ve birden fazla olabilirler. Bazıları lamine (konsantrik
halkalar) olabilir..

Not: Flebitler(ven taşı) genellikle pelvis içinde görülür, bunlar genellikle mesane taşlarından çok daha
küçüktür ve daha fazladır (bkz. Sayfa 63). C
Örnek 1

Şekil 77:  Mesane taşlarını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Alt pelvis üzerinde görülen geniş, orta hatta,
oval şekilli bir opaklık vardır. Sağdaki radyografi sarı ile işaretlenmiş mesane taşlarını göstermektedir.
Örnek 2

Şekil 78:  Mesane taşlarını gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Alt pelvis üzerinde görülen geniş, kabaca orta
hatta, oval şekilli bir opaklık vardır. Sağdaki radyografi sarı ile işaretlenmiş mesane taşlarını göstermektedir.
 57
C
Nefrokalsinozis
Nefrokalsinoz, böbrek parankiminde anormal kalsiyum birikimine işaret eder. Bu korteks (kortikal nefrokalsinoz) veya
medullayı (medüller nefrokalsinoz) etkileyebilir, ancak medulla daha sık etkilenir. Genellikle metabolik bozukluklarla
ilişkilidir.
Ana nedenleri şunlardır:
1. Hiperparatiroidizm
2. Medüller sünger böbrek
3. Renal tübüler asidoz
Radyografik görünümler oldukça belirgindir:
• Kalsiyum birikimi genellikle bütün böbreğe dağılmıştır.
• Genellikle kireçlenme küçük kümeler şeklinde görülür. Bu kümeler medüller piramitlere karşılık gelir (bkz. Şekil 79).Şekil 79: 
Pelvicalyceal

sistemi sağ böbrekte beyaz ile işaretlenmiştir. Medüller piramitler kahverengi olarak işaretlenmiştir.

Örnek 1

Şekil 80:  Medüller nefrokalsinoz gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Her iki böbrek boyunca birden fazla
düzensiz kalsifikasyon vardır. Sağdaki radyografide sarı ile işaretlenmiş nefrokalsinoz görülmektedir.

Örnek 2

Şekil 81:  Medüller nefrokalsinoz gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Her iki böbrek boyunca birden fazla
düzensiz kalsifikasyon vardır. Sağdaki radyografide sarı ile işaretlenmiş nefrokalsinoz görülmektedir.
 58

Pancreatik kalsifikasyon
Pankreatik kalsifikasyon, pankreas içinde küçük kireçlenme odaklarının oluşmasıdır. En sık kronik pankreatit
belirtisidir. En yaygın altta yatan neden alkol kötüye kullanımıdır.

Not: Pankreas, orta çizgiyi kesen ve normal hastalarda abdominal radyografide görüntülenmeyen
retroperitoneal bir yapıdır.

Radyografik görünüm, orta karın bölgesinden geçen düzensiz kümeler veya kalsifikasyon odaklarıdır. Kalsifikasyon
genişse, pankreasın kaba şeklini alır.

Örnek 1

Şekil 82:  Pankreatik kalsifikasyonu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Pankreasın kaba şeklindeki orta hat
üzerinde görülen çok sayıda düzensiz kalsifikasyon odağı vardır. Sağdaki radyografi, sarı ile işaretlenmiş pankreatik
kalsifikasyonları göstermektedir.
 59

Örnek 2

C
Şekil 83Pankreatik kalsifikasyonu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Pankreasın kaba şekline benzer
orta hat üzerinde görülen çok sayıda düzensiz kalsifikasyon odağı vardır. Sağdaki radyografi, sarı ile
işaretlenmiş pankreatik kalsifikasyonları göstermektedir.

Adrenal kalsifikasyon
Adrenal kalsifikasyon nadirdir ve genellikle tesadüfi bir bulgudur. Genellikle önceki adrenal hemoraji veya
tüberküloz (TB) ile ilişkilidir.
Radyografik görünüm, böbreğin üst kutbunda görülen üçgen şekilli düzensiz kalsifikasyonlardır.

Örnek

Şekil 84:  Abdominal radyografiler bilateral adrenal bez kalsifikasyonunu göstermektedir. Orta çizginin her iki
tarafında böbreklerin üst kutbu seviyesinde iki taraflı düzensiz kalsifikasyon alanları vardır. Sağdaki radyografide
sarı renkte görülen adrenal bez kalsifikasyonu ve beyaz kesik çizgi ile işaretlenmiş
böbreklerin yaklaşık pozisyonu görülmektedir.
 60

Abdominal aort anevrizması (AAA) kalsifikasyonu

‘Üçlü-a 'olarak tanımlanan bir AAA, abdominal aortanın> 3 cm çapındaki anormal dilatasyonudır. Normal olarak aort çapı <2.5 cm
olmalıdır.
Çoğu anevrizma asemptomatiktir. AAA insidansı% 5-10'dur ve zamanla giderek artmaktadır. AAA ne kadar büyük olursa, kopma
riski de o kadar yüksektir. AAA bozukluğu çok yüksek mortalite oranı ile ilişkilidir (>% 80).
AAA,> 5.5 cm'ye ulaştığında anevrizma rüptürü riski, operatif yönetim riskinden ağır basar,
Açık cerrahi veya endovasküler anevrizma onarımı (EVAR) ile tedavi önerilmektedir.
AAA'lar sadece bir karın radyografisinde görülebilir.

• Duvar kalsifikasyonu, alt karın üzerinde aort duvarını gösteren beyaz çizgiler olarak görülür.
• AAA tanısı koymak için aortik duvarın her iki tarafı da görülmelidir. Eğer aort duvarının sadece bir tarafı omurganın solunda veya
sağında şişkinlik gösteriyorsa, aorta anevrizması olmaksızın ektatik aort (dolambaçlı) olabileceği için bir AAA tanısı koyamazsınız.
• Çoğu (>% 90) infra-renaldir .

C .

Örnek 1

Şekil 85:  AAA kalsifikasyonunu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Orta hatta geniş bir dilate vasküler yapı
görülür ve duvar kalsifikasyonu vardır.Sol duvarı açıkça görülmektedir; bununla birlikte, sağ duvar, lomber omurga
üzerinde olduğu için görülmesi daha zordur. Çapı 3 cm'den fazladır. Sağdaki radyografide kırmızı ile işaretlenmiş
AAA görülüyor.
 61

Örnek 2

C
Şekil 86:  AAA kalsifikasyonunu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Orta hatta geniş bir dilate vasküler yapı görülür ve duvar
kalsifikasyonu vardır.Sol duvarı açıkça görülmektedir; bununla birlikte, sağ duvar, lomber omurga üzerinde olduğu için görmek
daha zordur. Çapı 3 cm'den fazladır. Sağdaki radyografide kırmızı ile işaretlenmiş AAA görülüyor.

Örnek 3

Şekil 87:  AAA kalsifikasyonunu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Orta hatta geniş bir dilate vasküler yapı görülür ve duvar
kalsifikasyonu vardır.Sol duvarı açıkça görülmektedir; bununla birlikte, sağ duvar, lomber omurga üzerinde olduğu için görmek
daha zordur. Çapı 3 cm'den fazladır. Sağdaki radyografide kırmızı ile işaretlenmiş AAA görülüyor.
 62

Fetus

C
 63

Az klinik öneme sahip kalsifiye yapılar

Normal bir karın radyografisinde kalsifiye olabilen birçok yapı vardır. Bunlardan haberdar olmanız
önemlidir, böylece tanısal karışıklığa neden olmazlar..

Kalsifiye Kostal Kıkırdak

Birçok hastada kostal kıkırdak kalsifiye değildir ve bu nedenle görülmez (Örnek 1).
Bununla birlikte, bazı hastalarda kosta kıkırdağı kalsifiye olur (Örnek 2), sıklıkla pürüzlü ve kaburgalardan daha yoğun görünür.
Genellikle kaburgaların bir devamı olarak görülür, süperior ve medial olarak kıvrılır.
Bu görünüm yaşla birlikte daha sık olmasına rağmen, genç hastalarda kıkırdak kalsifikasyonu da olabilir. Bu normal bir bulgudur.

1 2

3
Şekil 89Üst radyografide (1), kostal kıkırdak
kalsifikasyonu olmayan bir hasta. Orta radyografide (2),
C
kostal kıkırdak kalsifikasyonu olan bir hasta
görülmektedir. Alttaki radyografi (3) sarı ile işaretlenmiş
kalsifikasyonu gösterir.

Phleboliths (‘ven taşları’)

Phlebolithler damarların içindeki küçük odaklı kalsifikasyonlardır. Genellikle pelviste görülürler ve genellikle klinik
önemi yoktur.
Bazen lüsent bir merkeze sahip, küçük yuvarlak taşlar gibi görünürler. Sadece bir ya da iki tane olabilir, ya da bazen
pelvis boyunca çok sayıda dağınık şekilde olabilirler.

Şekil90  Flebolitler sarı ile işaretlenmiştir..

 64

Kalsifiye mezenterik lenf nodları

Kalsifiye mezenterik lenf nodları yaygın rastlantısal bir bulgudur. Genellikle bağırsak mezenterlerinde bulunan ve
genellikle TB gibi bir önceki granülomatöz enfeksiyona sekonder kalsifiye olmuş lenf nodlarıdır. Yaşlı hastalarda yaygın
olarak görülürler. Genellikle sağ alt kadranda veya santral karında görülen, genellikle 5-15 mm boyutlarında,
kalsifikasyonlu benekli şekilli benekli alanlar olarak görünürler. Normalde iki veya daha fazla kümede görünürler.

Not: Benekli görünüm ve yer genellikle kalsifiye lenf nodlarını böbrek taşlarından ayırır. Kalsifiye
mezenterik lenf nodlarının karakteristik bir özelliği, farklı radyografilerde pozisyonunu değiştirmesidir
(bağırsak mezenterleri periton boşluğu içinde oldukça hareketlidir), bu nedenle önceki radyografilerle
karşılaştırmak çoğu kez tanımlanmasına yardımcı olabilir.

Şekil 91:  Sağ alt kadran / santral karın üzerinde uzanan çok sayıda oval şekilli benekli kalsifikasyon alanı vardır.
Kalsifiye lenf düğümleri sarı ile işaretlenmiştir.
 65

Kalsifiye Uterin Fibrinoidler

Uterin fibrinoidleri (leiomyomas) myometrial orijinli benign tümörlerdir. Uzamış fibrinoidler, abdominal
radyografide kalsifiye olabilir ve “splatter” benzeri kalsifikasyon ile pelvis içinde yuvarlak kalsifiye
yapılar olarak görülebilir. Mesane taşlarına benzer görünebilirler. Bunlar genellikle tesadüfi bulgulardır..

Şekil 92:  Düzensiz kalsifikasyon alanlarına sahip pelvise yansıyan kalsifikasyon alanları vardır. Kalsifiye rahim
fibronoidleri sarı ile işaretlenmiştir.

Prostat Kalsifikasyonu
Prostat bezinin kalsifikasyonu yaşlı erkeklerde ortaya çıkabilir. Alt pelviste idrar torbasının pozisyonunun hemen
altında ince veya kaba kalsifikasyon olarak görülür. Sıklıkla bezin sadece bir kısmı kalsifiyedir. Bu tesadüfi bir
bulgudur.

Şekil 93:  Prostat bezinin kalsifikasyonunu gösteren iki özdeş abdominal radyografi. İdrar torbasının
pozisyonunun hemen altında alt pelvis üzerinde düzensiz kalsifikasyon alanı vardır. Sağdaki radyografide sarı ile
işaretlenmiş prostat bezi kalsifikasyonu gösterilmektedir.
 66

Abdominal aort kalsifikasyonu (normal kalibreli)

Yaşlılarda ve diyabetik hastalarda aort duvarı (ve diğer ana arterler) kalsifiye olabilir. Bu, damar

duvarındaki ateromatöz süreçlerin göstergesidir. Orta hat üzerinde doğrusal kireçlenme alanlarını

arayın.Not: Yaşlı hastalarda abdominal aort kıvrımlı bir seyir izleyebilir.

C
Şekil 94:  Abdominal aorta duvarında kalsifikasyon gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Abdominal aortu,
ortak iliak arterleri, eksternal iliak arterleri ve proksimal internal iliac arterleri gösteren lineer kalsifikasyon alanları
vardır.
Aort çapı 2,5 cm'den azdır; Bu nedenle bu bir abdominal aort anevrizması değildir. Sağ radyografi
kırmızı ile işaretlenmiş kalsifiye vasküler yapıları gösterir. (Ayrıca iki kalsifiye rahim fibronoidini ve kostal kıkırdak
kalsifikasyonunu görebilirsiniz.)
Splenik arter kalsifikasyonu
Splenik arter genellikle kalsifiye olan başka bir vasküler yapıdır.Sol üst kadranda görülen belirgin
Çin Ejderhası görünümü.

Şekil 95:  Sol üst kadranda, splenik atardamarın ana hatlarını çizen dolambaçlı ‘Çin Ejderhası benzeri bir
görünümle lineer kalsifikasyon alanları vardır. Sağdaki radyografi, kırmızı ile işaretlenmiş kalsifiye splenik arteri
gösterir.
 67

Pelvik kırıklar - 3 Polo yüzük testi

Pelvis radyografide yer alıyorsa pelvik kırıklarının kontrol edilmesi önemlidir. Kırıklara bakmanın en iyi
yolu pelvisi üç halkaya ayırmaktır.
1. Pelvik halka: Sakrum ile birlikte çift ilium, ischium ve pubik kemikler, büyük bir pelvik halka oluşturmak
için sert ligamentler tarafından bir arada tutulur.
2. Sağ obturator foramen'i çevreleyen kemik halkası
3. Sol obturator foramen'i çevreleyen kemik halkası

Şimdi bu halkaların üç büyük Polo gibi davrantığını hayal edin. Bir Polo'yu tek bir yerden kırmak
imkansızdır - en az iki yerden kırılmalıdır. Bu nedenle, yüzüğün bir bölümünde bir kırık görüyorsanız, ikinci
kırığı (veya pubik semptom veya sakroiliak eklemlerin bozulması) arayın.

Şekil 96:  3 Polo halkasını gösteren normal bir pelvisin iki özdeş grafisi.

Örnek

Şekil 97Süperior ve inferior pubik ramide sol iliak kemiğin kırıklarını gösteren iki özdeş pelvik radyografi. Sol
obturator foramen'i çevreleyen kemik halkası, bir Polo şekeri gibi iki yerde kırılmıştır. Bu iki kırık büyük pelvik
halkanın bozulmasına neden olmuştur ve bu radyografide görülmemesine rağmen, büyük pelvik halkada da
kırık olma olasılığı yüksektir. Sağdaki radyografide beyaz daire ile işaretlenmiş kırıklar gösterilmektedir.
68

Sklerotik ve lucent kemik lezyonları

Bunlar iskeletin herhangi bir yerinde (pelvis, omurga, vb.) Oluşabilir.

Sklerotik lezyon: (daha beyaz). Malignite dahil olmak üzere sklerotik kemik lezyonlarının birçok nedeni vardır. Prostat
metastazları pelvis veya omurgada multipl sklerotik lezyonların ortak bir nedenidir.
Lucent lezyon: (siyah). Yine malignite dahil olmak üzere bir lucent lezyon için geniş bir ayırıcı tanı vardır.

.Sklerotik Kemik Lezyonu Örneği

Şekil 98: i. Pelvis boyunca artan yoğunluklu birçok alan vardır. Bu yaşlı erkek hastada en olası neden prostat
metastazıdır. Sağ radyografide kırmızı ile işaretlenmiş sklerotik lezyonlar görülmektedir.

Lucent Kemik Lezyonu Örneği

Şekil 99 Lucent kemik lezyonunu gösteren özdeş radyografiler. Sağdaki radyografide kırmızı ile işaretlenmiş lucent
lezyon gösterilmiştir.
 D
69

Omurga Patolojisi
Abdominal bir radyografide omurgaya dikkatlice bakmayı unutmamak önemlidir.
Bakılacak şey?
• Vertebral gövde yüksekliği: Vertebral gövde yükseklikleri kabaca aynı olmalıdır. Yukarıda ve altında
bulunanlardan daha kısa boylu görünen bir vertebra gövdesine bakın. Yükseklik kaybı bir vertebral
kompresyon kırığını işaret edebilir. Düz bir grafi kullanarak bir kırığın akut veya kronik olup olmadığını
söylemek genellikle mümkün değildir.
Örnekler

1a 1b 2a 2b

Şekil 100: ( 1a) Aynı hastada lomber omurganın AP ve (1b) lateral grafileri, L2 vertebral cismin bir kama
kompresyon kırığını örneğini göstermektedir. Yukarıdaki ve altındaki omurgaya göre L2 vertebral
gövdesinin (beyaz ok) yüksekliğinin kaybolduğunu unutmayın.

• Hizalama: Omurga düz bakmalıdır. Omurga sola veya sağa

doğru kıvrılırsa, hastanın skolyozu olabilir..

Şekil 101:  Torako-lumbar skolyozlu bir hastanın bir grafisi.

Torako-lomber omurga sağa doğru kavislenmiştir.
 70

• Pediküller: Görülen omurların hepsinde hem sol hem de sağ pedikülü görebildiğinizden emin olun. Bir pedikülün
görselleştirilmesinin kaybı, erozyonu ve pedikülün görselleştirilmesinin kaybolmasına neden olan yıkıcı bir kemik
lezyonunu (örneğin bir metastaz) gösterebilir. Anormal derecede yoğun bir pedikül, sklerotik bir kemik lezyonunu
(örneğin bir metastaz) gösterebilir.

Örnek

Şekil 103:  Spinal metastaza bağlı yıkım nedeniyle sol L3 pedikülünün olmadığını gösteren iki özdeş abdominal
radyografi. L3'ün sol pedikülünün normal yoğun oval şekli artık görülmemektedir. Sağdaki radyografi, beyaz bir
daire ile gösterilen eksik pedikülün pozisyonunu gösterir.

• ‘Bamboo spine’: • ‘Bambu omurga’: Ankilozan spondilitli hastalarda görülür. Hastalar, interstispinal ve supraspinöz
ligamentlerin ve omurga füzyonuna (ankiloz) neden olan marjinal sindesmofitlerin kemikleşmesine sahiptir. Ortaya
çıkan görünüm “bambu omurga” olarak adlandırılır.

D Örnek

Şekil 104:  Ankilozan spondilitli bir hastada ‘bambu omurga’yı gösteren iki özdeş abdominal radyografi. İnterspinöz
ve supraspinöz ligamentlerin (siyah oklar) kemikleşmesinin neden olduğu orta hatta yoğun bir dikey çizgi vardır.
Marjinal sindesmofitler (beyaz oklar) tarafından vertebranın füzyonu (ankiloz) vardır. Bu, bambu çubuk gibi görünen
bir omurganın genel görünümünü verir. Sağdaki radyografide Bambu omurga sarıyla işaretlenmiştir.
 71

Solid Organ Genişlemesi

Solid organ büyümesi, solid organlardan birinin genel boyutunda veya karındaki büyük bir tümörde bir artıştan
kaynaklanabilir.

Solid organ genişlemesinin yaygın nedenleri

aşağıdaki gibidir:

• Hepatomegali (karaciğerin genişlemesi)

.Riedel lobu

• Splenomegali (dalağın genişlemesi)

• Tümör:
• Renal kitle (örneğin büyük renal kist veya renal malignite)
• Pelvik kitle (örn. Büyük yumurtalık kisti veya yumurtalık malignitesi)

Radyolojik işaretler:
• Büyük yumuşak doku yoğunluğu (açık gri)
• Genellikle kitle nedeniyle yerdeğiştiren bağırsak segmentleri

• Sağ üst kadran: karaciğer, sağ böbrek

• sol üst kadran: dalak, sol böbrek, sıvı dolu mide
• alt karın: yumurtalıklar, rahim, şişmiş idrar kesesi

Örnek 1

Şekil 105:  Riedel lobunu (normal varyant) gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Karaciğerin sağ lobu büyür ve aşağı doğru
uzanır. Sağdaki radyografide, morla işaretlenmiş büyümüş karaciğer görülmektedir.
 72

Örnek 2

Şekil 106:  Sol lomber bölgede büyük yumuşak doku kitlesini gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sol
böbrek bölgesinde yuvarlak yumuşak doku yoğunluğu vardır. Bu durumda altta yatan neden büyük bir renal kist
idi. Sağdaki radyografi, kırmızı ile işaretlenmiş yumuşak doku kütlesini gösterir.

Örnek 3

Şekil 107:  Pelvis / santral abdomende geniş yumuşak doku kitlesini gösteren iki özdeş abdominal radyografi.
Pelvisten kaynaklanan ve sol üst kadranda genişleyen yumuşak bir doku yoğunluğu vardır. Çevredeki bağırsak
segmentlerinin yerdeğiştirmesine neden olmuştur.Bu durumda altta yatan neden büyük bir yumurtalık kisti idi. Sağ
radyografide pembeyle işaretlenmiş büyük pelvik / santral abdominal kitle görülmektedir.
 73

Tıbbi ve cerrahi objeler (iyatrojenik)

Karın içindeki metalik nesneleri, tüpleri ve diğer cerrahi olarak yerleştirilmiş nesneleri görmek yaygındır. Bunları
tanımlamak önemlidir ve hastada neyin yanlış olduğunu anlamanıza yardımcı olabilir.
Cerrahi klipsler / zımbalar / dikişler
Cerrahi klipsler, zımbalar ve anastomozlar, abdominal radyografilerde sık rastlanan bulgulardır. Aralarındaki farkı
bilmek önemlidir.

Kolesistektomi örnekleri (safra kesesi çıkarılması) klipsleri

Şekil 108:  Metal kolesistektomi klipslerini gösteren iki farklı radyografi, safra kesesi bölgesinde sağ üst kadran
üzerinde görülüyor. Kolesistektomi yaygın bir operasyon olduğundan bu çok yaygın bir bulgudur. Genellikle üç
klips vardır ancak daha fazla da olabilir,

Kadın sterilizasyon klips örnekleri

Şekil 109:  Sterilizasyon klipslerini gösteren iki farklı radyografi. Farklı bir görünüme sahiptirler ve genellikle bilateral olarak (fallop
tüplerinin her biri için) görülen bir veya iki klips vardır. Çoğu kez bu klipsler göç eder ve karında (örneğin karaciğer altında) başka
yerlerde görülebilir - bu bir sorun değildir.

Cerrahi Zımba Örnekleri

Hepatektomi klipsleri örneği
Şekil 110:  Sağ üst kadranda
çok sayıda cerrahi klipsi
gösteren bir radyografi. Bu E
görünüm, karaciğer
rezeksiyon cerrahisi için
tipiktir.

Şekil 111:  Son

zamanlarda yapılan bir
orta hat laparotomiden
orta hatta görülen
cerrahi zımbaları
gösteren bir radyografi.
 74

Fıtık klips örnekleri

Şekil 112:  Sağ inguinal herni onarımının kanıtlarını gösteren iki özdeş radyografi. Sağ iliak fossada çoklu helezonik bobinler vardır. Bu
küçük bobinlerin görünümü karakteristiktir ve bir önceki fıtık onarımının yerini gösterir.

Cerrahi bağırsak anastomoz örnekleri

Şekil 113:  Bağırsak anastomozlarının sekiz farklı radyografisi. Çok küçük ve özellikle yoğun olmadıkları için
görmek zor olabilir. Çok sayıda küçük klips kıvırcık bir çizgi olarak ortaya çıkar ve bağırsak anastomozunun yerini
gösterirler. Radyografilerden birkaçında bağırsak anastomozlarının görülmesi çok zor olduğundan beyaz oklarla
işaretlenmiştir.
 75

Üriner Kateter
İdrar sondası, idrarı idrar yoluyla mesaneden boşaltmak için idrar torbasına yerleştirilen içi boş bir esnek
tüpdür. Kateterin uzunluğu boyunca genellikle bir radyoopak çizgi vardır.. Şişirilmiş idrar sondası balonu,
idrarla aynı yoğunlukta olan su içerdiği için görülmez.

Örnek

Şekil 114 : Sağdaki radyografide mor ile işaretlenmiş idrar sondası gösterilmektedir.

Suprapubik Kateter
Bir supra-pubic kateter, ön karın duvarındaki bir insizyon yoluyla idrar torbasına yerleştirilen içi boş bir
esnek tüpdür. Radyografik görünüm normal bir üriner kateterinkine benzer; bununla birlikte, kateterin
mesaneye aşağıdan ziyade yukarıdan girdiği görülmektedir.

Örnek

Şekil 115: Sağdaki radyografide mor renkle işaretli supra-pubik kateter görülmektedir.
 76

Nasogastrik ve nasojejunal tüpler

Örnek

Şekil 116: Nazogastrik tüp.

Örnek

Şekil 117: Nasojejunal tüp

 77

Flatus tüp
Bir flatus tüpü genellikle sert veya esnek bir sigmoidoskop yardımıyla sigmoid kolon içine yerleştirilen uzun
yumuşak bir tüpdür. Sigmoid volvulusun sıkıştırılmasında kullanılır.

Örnek

Şekil 118:  Bir flatus tüpünü in situ gösteren iki özdeş radyografi. Rektum ve sigmoid kolon yolunu takip eden pelvis ve alt karın
üzerinde büyük bir tüp var. Sağ radyografide mor olarak işaretlenmiş flatus tüpü gösterilmektedir. (Ayrıca kalın bağırsakların
genişlemiş halkalarını görebilirsiniz.)

E
 78

Cerrahi Drenler
Cerrahi drenler çeşitli şekil ve boyutlarda gelir. Genellikle, cerrahi alandan sıvı / kan / pus birikimini boşaltmak veya
önlemek için kullanılırlar.
Örnek

Şekil 119: Cerrahi dren

Nefrostomi Kateteri
Bir nefrostomi kateteri, böbreklerden idrarın doğrudan drenajını sağlamak için deri ve renal pelvis arasında yapay bir
bağlantıdır.

Örnek

,Şekil 120:  Sol taraflı nefrostomi kateterini in situ gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sol böbrek bölgesi
üzerine çıkıntı yapan bir sarmal uçlu (bir domuz kuyruğu gibi) sol taraflı bir “pigtail” nefrostomi kateteri vardır.
Sağdaki radyografide sol taraftaki nefrostomi kateteri mor olarak ve sol kesenin yaklaşık olarak pozisyonu (açık
olarak görülmez) beyaz kesik çizgi ile işaretlenmiştir.
 79

Peritoneal Diyaliz Kateteri

Peritoneal diyaliz (PD) kateteri, peritoneal kaviteye yerleştirilir ve periton diyalizi geçiren hastalar için diyalizat
sıvısını koymak ve çıkarmak için kullanılır. Geniş sarmal uç ile kolayca tanınabilir.

Örnek

Şekil 121:  Periton diyalizi kateteri gösteren iki özdeş abdominal radyografi. Sağ radyografide mor olarak
işaretlenmiş periton diyaliz kateteri gösterilmektedir..

Mide bandı cihazı

Bir mide bandı cihazı, midenin üst kısmı etrafında cerrahi olarak yerleştirilmiş şişirilebilir bir halkadır. Tek bir
seansta tüketilebilecek yiyecek miktarını sınırlamak için daha küçük bir mide kesesi oluşturarak obezite için bir
tedavi olarak kullanılır. Şişirilebilir halka, zaman içinde bant büyüklüğünün yeniden ayarlanmasını sağlamak için
cildin hemen altına yerleştirilen küçük bir erişim portuna bağlanır.

Örnek

Şekil 122:  Bir mide bandı cihazı gösteren iki özdeş karın radyografisi. Şişirilebilir halka epigastrik bölge (sağ yönde)
üzerinde görülür ve şişirilebilir halkayı erişim portuna bağlayan bir boru görülür.

Şişirilebilir halka ve boru turuncuyla işaretlenmiştir ve erişim portu pembeyle işaretlenmiştir.

80

Perkütan endoskopik gastrostomi (PEG) / radyolojik olarak takılan gastrostomi (RIG)

Bir gastrostomi, karın duvarından hastanın midesine geçirilen bir tüpdür. Oral alım yeterli veya güvenli olmadığı zaman
besleme sağlamak için kullanılır. Endoskopik rehberlik altında bir PEG yerleştirilir ve bir RIG radyolojik (floroskopik)
kılavuzla yerleştirilir.

Örnek

Şekil 123:  Gastrostomi tüpünü gösteren iki özdeş abdominal radyografi.Radyografın alt kısmında görülen boru,
hastanın dışında, üçgen tespit cihazı giriş noktasında cilt üzerindedir ve dairesel uç midede yer alır. Sağdaki
radyografide turuncuyla işaretlenmiş gastrostomi tüpü, pembe ile işaretlenmiş üçgen deri tespit cihazı gösterilmiştir.

Stoma
Stoma dış bölgeye bağırsak bağlamak için karın içinde cerrahi olarak oluşturulan bir açıklıktır.

Örnek
 81

Stentler
Stent, akışı iyileştirmek veya tıkanmayı önlemek için vücutta doğal bir geçitin içine yerleştirilmiş bir tüpdür.
Aşağıda, kullanılan yaygın stentlerin birkaç örneği vardır:
• Biliary stent
Örnekler

Şekil 125:  Bunlar, ana safra kanalı ve / veya hepatik kanallar içine yerleştirilir ve genellikle sağ üst kadranda
görülür. Sol radyografide metal bir stent, ortada plastik bir stent ve sağda hem metal hem de plastik stent bulunur.

• Ureteric JJ stent

Örnek

Şekil 126:  Sağ üreterde bir JJ stenti gösteren iki özdeş abdominal radyografi. JJ stentindeki ‘JJ’, her iki uçta küçük
bir bobin olduğu gerçeğini ifade eder. Sağdaki radyografide mor olarak işaretlenmiş JJ stent, beyaz kesik çizgi ile
işaretlenmiş sağ böbreğin (1) ve beyaz kesikli çizgi ile işaretlenmiş olan idrar torbasının (2) yaklaşık yeri
gösterilmiştir.
 82

• Duodenal stent
Örnek

Şekil 127:  Duodenal stenti in situ gösteren iki özdeş radyografi. Karnın sağ tarafında duodenum pozisyonunda metalik bir stent
vardır. Şekli göz önüne alındığında, muhtemelen duodenumun ilk ve ikinci kısımlarında yer alır. Tıkayıcı bir tümörden dolayı daralmayı
önlemek için yerleştirilmiştir. Sağdaki radyografi, mide ve duodenumun kahverengi ile işaretlenmiş konumunu gösterir.

• Kolonik stent
Örnek

Şekil 128:  In situ kolonik stenti gösteren iki özdeş karın radyografisi. Dalağın splenik fleksura bölgesinde sol
tarafta görülen metalik tübüler stent vardır. Sağdaki radyografide, kahverengi ile işaretlenmiş kolonun konumu ve
beyaz bir daire ile işaretlenmiş stentin yeri gösterilmektedir..
 83

• • Endovasküler anevrizma onarım stent grefti

Endovasküler anevrizma tamiri (EVAR) AAA'ları tedavi etmek için kullanılan bir tip endovasküler cerrahidir. Aortun
lümenine bir stent grefti yerleştirilir , anevrizmanın basıncını azaltarak rüptürü önler (yüksek mortalite oranı ile
ilişkilidir).
Örnek 1

Şekil 129:  Abdominal aortada endovasküler anevrizma tamiri (EVAR) stent greftini in situ gösteren iki özdeş
abdominal radyografi. Bu durumda, endograft, aortadan sol ve sağ ortak iliak arterlere uzanarak bifürkatlanır.
Sağdaki radyografide açık kırmızıyla işaretlenmiş EVAR stent grefti görülmektedir.

Örnek 2

Şekil 130:  Abdominal aortada endovasküler anevrizma tamiri (EVAR) stent greftini in situ gösteren iki özdeş
abdominal radyografidir. Bu durumda, endograft, aortadan sol ve sağ ortak iliak arterlere uzanarak bifürkatlanır.
Ayrıca kısmen kalsifiye abdominal aort anevrizmasının (AAA) dış kenarını da görebilirsiniz. Sağdaki radyografide
açık kırmızıyla işaretlenmiş EVAR stent grefti ve kırmızıyla işaretlenmiş AAA görülmektedir..
 84

İnferior Vena Kava Filtresi

E
 85

RİA

Rahim ağzına yerleştirilen araç

E
 86

Yabancı Cisimler

Şekil 135:  Sol iliak fossa üzerinde bir cerrahi bezi gösteren iki özdeş karın grafisi. Sağdaki radyografi, kırmızı ile
işaretlenmiş cerrahi bezi gösterir. Cerrahi bezler genellikle radyografilerde görüntülenmelerini sağlamak için
içinden geçen tele sahiptir.
 87

Yutulan Objeler
Örnekler

Şekil 136:  Yutulan nesneleri gösteren on yedi radyografi. Soldan birinci sıra: £ 1 jeton, 50p sikke, bıçak, batarya. Soldan ikinci
sıra: piller, bıçak, tıraş bıçağı, tıraş bıçağı (farklı görünümlere dikkat edin). Soldan üçüncü sıra: tıraş bıçağı, kalp şeklinde
madalyon (ve sterilizasyon klipsleri), cam kırıkları (camın genellikle düz grafilerde görülebildiğini unutmayın), kalem yayı.B üyük
alt sol radyografide, çubuklar ve bilyelerden oluşan bir manyetik oyuncağın parçaları gösterilmektedir. Soldan dördüncü sıra:
mıknatıslar, cımbız kümesi. Soldan beşinci sıra: kırık timsah tipi toka, saç tokası.
 88

Şekil 137:  Soldaki örnekte birden fazla sikke (turuncu), vidalar (pembe),hairclip (mor) ve birçok iğne ve tel varken.
Sağ örnekte iki küpe (sarı), bir halka (pembe), bir çubuk (kırmızı) ve bir iğne (mavi) vardır.

89 E

.
 90

Elbise Artefaktları

Örnekler

Şekil 141

Piercing Örnekleri

Şekil 142
 91

Şekil 146:  Karın üzerine yansıyan çok sayıda oval ve tübüler şekilli yumuşak doku paketlerini gösteren iki özdeş
abdominal radyografi. Bir kaçının etrafını çevreleyen bir gaz halesi vardır. Bunlar daha sonra yasadışı uyuşturucu
içeren prezervatifler olarak bulunmuştur. Sağ radyografide mor olarak işaretlenmiş yumuşak doku paketlerinin
bazıları gösterilmektedir..

E
bir gün bitiyor diye seviniyorsun ya,
sevinme fazla.
gece bir örtü gibi serilir üzerine, gelmesi gereken gelmez,
olması gereken olmaz.
hüznün bir isyan gibi çöker üzerine.
beklersin yine gündüz olsun,
yürüdüğün tüm yollar hep tanıdık gelse de sana.
şarkılara, şiirlere bırakırsın gecenin sessizliğini,
dalgasını geçerken, senden habersiz seni bilmiş olanlar!
uğurlarsın geceyi, gündüze bağladığı şu anlarda.
kalın sağlıcakla, der ve gidersin.

By Enes Doğanay