BAHAGIAN A: PENGHASILAN SENI VISUAL.

UNIT 1.2 SENI HALUS . BAB 6 : CETAKAN . NOTA TINGKATAN 4 DAN 5. SMK CHUNG HUA SIBU.

C.E.T.A.K.A.N
PENGENALAN

SEJARAH CETAKAN

TEKNIK PENGHASILAN M E N U
U T A M A
JENIS-JENIS CETAKAN

LATIHAN
ME NU
UT AM A
PENGENALAN

Cetakan boleh didefinasikan sebagai satu proses menekan huruf atau

imej diatas satu permukaan lain seperti lukisan, kain atau dinding
atau apa sahaja permukaan rata.

Cetakan juga di ibaratkan seperti satu rakaman yang di anggap

satu bayangan asli dari cermin dan boleh dibuat dengan banyak
edisi/siri cetakan dan dianggap asli

Pelukis memulakan cetakan mereka dengan menghasilkan rekaan

di atas blok dan memindahkan rekaan tersebut ke atas
permukaan media lain.

Cetakan mempunyai keistimewaan sendiri iaitu semua

kepingan cetakan yang dihasilkan di anggap asli.
ME NU
UT AM A
SEJARAH CETAKAN
CETAKAN KAYU LITOGRAFI GORESAN ASID SUTERA SARING

SEJARAH UMUM

Sejarah cetakan secara umumnya bermula pada tahun 3000SM, Apabila

cetakan timbul telah dihasilkan oleh Orang Sumeria dengan salinan imej
kulit kerang di atas tanah liat yang berbentuk segi empat
ME NU
UT AM A
SEJARAH CETAKAN
CETAKAN KAYU LITOGRAFI GORESAN ASID SUTERA SARING

SEJARAH CETAKAN KAYU

TEKNIK CETAKAN KAYU merupaka satu teknik yang paling awal digunakan
oleh manusia dan ia pertama kali muncul di negara China pada kurun ke 8
Cetakan ini mula berkembang di Eropah sekitar tahun 1418masihi dan
digunakan untuk mencetak rekaan pada pakaian. Kemudian cetakan ini
mula dikembangkan untuk kegunaan pendidikan, keagamaan, propaganda,
dan tekstile untuk pakaian.
Cetakan berwarna mula diperkenalkan pada kurun ke-15M.manakala pada
kurun ke-16M pula cetakan muncul dan mencapai status sebagai satu bentuk
seni yang penting dengan penghasilan karya Albrecht Durer dan karyawan
lain dari Eropah timur.

Di Malaysia pula cetakan bermula dengan aktiviti cetakan Kain batik

sarung(batik tekap/cop)
ME NU
UT AM A
SEJARAH CETAKAN
CETAKAN KAYU LITOGRAFI GORESAN ASID SUTERA SARING

SEJARAH CETAKAN LITOGRAFI

CETAKAN LITOGRAFI ini mula dicipta pada tahun 1798 oleh

Alloy Senefelder
Pada tahun 1890-an , cetakan litografi ini telah muncul dalam
karya penuh artistik iaitu dalam bentuk warna oleh Pierre
Bonnard dan Hendri de Toulouse-Lautrec

CTH KARYA
Hendri de Toulouse-Lautrec

BACK
ME NU
UT AM A
SEJARAH CETAKAN
CETAKAN KAYU LITOGRAFI GORESAN ASID SUTERA SARING
SEJARAH CETAKAN GORESAN ASID
(ETCHING)

CETAKAN GORESAN ASID mula digunakan pada awal kurun ke-16,

selepas asid dicipta dan pengetahuan terhadap asid yang boleh
menghakis logam.

Rembrant Van Rijn, Francisso d Goya, dan Pablo Picasso adalah di

antara astis yang mula-mula menggunakan dan menghasilkan karya
mereka.
ME NU
UT AM A
SEJARAH CETAKAN
CETAKAN KAYU LITOGRAFI GORESAN ASID SUTERA SARING

SEJARAH CETAKAN SUTERA SARING

Pada sekitar tahun 1930-an beberapa artis Amerika Syarikat memulakan

hasil karya mereka dengan menggunakan teknik cetakan sutera saring

Sarigrafi ialah alat atau panggilan yang membezakan antara gerakan artis
dengan cetakan komersil

Pada tahun 1960-qn, cetakan sutera saring mempunyai pengaruh yang

besar, terutamakepada artis pop art yang tertarik dengan warna yang
rata dan berterampilan
ME NU
UT AM A
TEKNIK REKABENTUK CETAKAN
BAYANGAN GELAP BAYANGAN PUTIH GARIS LUAR GELAP GARIS LUAR PUTIH

SEPARUH TONE BAYANG

BAYANGAN GELAP

Latar belakang imej pada blok di potong

atau di buang dan hanya objek yang di
cetak
ME NU
UT AM A
TEKNIK REKABENTUK CETAKAN
BAYANGAN GELAP BAYANGAN PUTIH GARIS LUAR GELAP GARIS LUAR PUTIH

SEPARUH TONE BAYANG

BAYANGAN PUTIH

Objek direndahkan atau (diukir atau

dibuang) dan hanya latar belakang yang
dicetak
ME NU
UT AM A
TEKNIK REKABENTUK CETAKAN
BAYANGAN GELAP BAYANGAN PUTIH GARIS LUAR GELAP GARIS LUAR PUTIH

SEPARUH TONE BAYANG

GARIS LUAR GELAP

Latar belakang atau objek di

potong atau direndahkan. Hanya
garis luar objek yang ditinggalkan
ME NU
UT AM A
TEKNIK REKABENTUK CETAKAN
BAYANGAN GELAP BAYANGAN PUTIH GARIS LUAR GELAP GARIS LUAR PUTIH

SEPARUH TONE BAYANG

GARIS LUAR PUTIH

Gambar yang hanya dibuat dengan
mengukir garisan halus pada blok
cetakan, manakala bahagian lain akan
kelihatan gelap bila di cetak
ME NU
UT AM A
TEKNIK REKABENTUK CETAKAN
BAYANGAN GELAP BAYANGAN PUTIH GARIS LUAR GELAP GARIS LUAR PUTIH

SEPARUH TONE BAYANG

SEPARUH TONE
LATAR BELAKANG DAN SEBAHAGIAN
DARIPADA BAHAGIAN OBJEK YANG DIPILIH
DIUKIR ATAU DIBUANG. KESAN YANG TIMBUL
APABILA DICETAK MEMPUNYAI BAYANG DAN
TONE
ME NU
UT AM A
TEKNIK REKABENTUK CETAKAN
BAYANGAN GELAP BAYANGAN PUTIH GARIS LUAR GELAP GARIS LUAR PUTIH

SEPARUH TONE BAYANG

BAYANG
Blok ini diukir agar terdapat
keseimbangan antara hitam dan putih
apabila di cetak
ME NU
UT AM A
JENIS-JENIS CETAKAN
CETAKAN TIMBUL CETAKAN BLOK KAYU LITOGRAFY GURISAN ASID

SUTERA SARING

CETAKAN TIMBUL
Cetakan timbul terdiri daripada teknik sayuran, kolaj, kadbod,
bergelugor, lino dan potongan kayu.
D
Pada kebiasaannya, cetakan timbul ini dihasilkan dengan
menggunakan lino dan kepingan kayu

PROSES ALATAN / BAHAN Apa itu LINO?

BACK
LINO
BACK
RUJUKAN VIDEO: www.youtube.com BACK
ME NU
UT AM A
JENIS-JENIS CETAKAN
CETAKAN TIMBUL CETAKAN BLOK KAYU LITOGRAFY GURISAN ASID

SUTERA SARING

Cetakan blok kayu Contoh alatan tutorial

Di dalam cetakan blok kayu, beberapa alat yang berkenaan harus ada
seperti:
1.Alat mengukir
2.Blok kayu
3.Penggelek
4.Kepingan cermin
5.Dakwat cetak
6.kertas
bACK
Rujukan Video : www.youtube.com bACK
ME NU
UT AM A
JENIS-JENIS CETAKAN
CETAKAN TIMBUL CETAKAN BLOK KAYU LITOGRAFY GURISAN ASID

SUTERA SARING

CETAKAN LITOGRAFI ALATAN / BAHAN PROSES

Cetakan litografi ini menggunakan blok batu kapur sebagai blok
persembahan. Teknik ii berdasarkan penolakkan minyak dengan air dan
dapat menghasilkan cetakan seakan-akan lukisan pensel.
D
PERALATAN DAN BAHAN
1.Blok batu kapur
2.Krayon litografi berasakan minyak atau dakwat berminyak
3.Cecair pelarut seperti turpetine
4.Span
5.Dakwat pencetak
6.Mesin pencetak
bACK
Rujukan Video : www.youtube.com bACK
ME NU
UT AM A
JENIS-JENIS CETAKAN
CETAKAN TIMBUL CETAKAN BLOK KAYU LITOGRAFY GURISAN ASID

SUTERA SARING

CETAKAN GURISAN ASID ALATAN / BAHAN PROSES

CETAKAN JENIS INI MEMERLUKAN DAYA PERHATIAN YANG CUKUP BAIK BAGI
MENGELAKKAN DARI SEBARANG BAHAYA. ALATAN DAN BAHAN YANG
DIGUNAKAN SEPERTI ASID BOLEH MEMBAHAYAKAN DIRI.
D
PERALATAN DAN BAHAN
1.PLAT LOGAM/ TEMBAGA 7. CECAIR ASID
2.PENGORES/JARUM ETCHING 8. KERTAS
3.MESIN PENCETAK 9.SABUN
4.BAHAN KALIS ASID
5.Dakwat pencetak
6.MINYAK TANAH
bACK
SUMBER VIDEO: www.youtube.com/edited bACK
ME NU
UT AM A
JENIS-JENIS CETAKAN
CETAKAN TIMBUL CETAKAN BLOK KAYU LITOGRAFY GURISAN ASID

SUTERA SARING

CETAKAN SUTERA SARING / SILK SCREEN

Di dalam cetakan sutera saring ini, teknik , bahan dan alatan harus lengkap
dan agak rumit untuk menyediakan blok persembahannya.
D Alatan dan bahan:
1.PEMIDANG SCREEN 6. FOTO EMULSI
2.PEMBARIS BESI 7.SINTITISER(KALIUM DIKRAMAT)
3.SEKUJI 8. KERTAS CETAK/KAIN CETAK
4.LAMPU 500WTT 9.PENCELUP/WARNA/DYE/PVC PAINT
5.FILEM ASETAT

PROSES ALATAN / BAHAN

bACK
SUMBER VIDEO : www.youtube.com bACK
LATIHAN NOMBOR SOALAN

1 2

3 4

5 6

7 8

M
ENU
Apakah nama bagi alat di atas? U
TAMA
 LATIHAN NOMBOR SOALAN

1 2
3 4

LINO 5

7
6

CDi atas disediakan nama sejeNis M

ENU
bahan yang digunakan di dalam U
TAMA

cetakan..Apakah jenis cetakan yang

menggunakan bahan seperti LINO?
 LATIHAN NOMBOR SOALAN

1 2

3 4

5 6

Kain organdi
Kayu pemidang 7 8

M
ENU
Dua alatan dan bahan di atas menunjukkan U
TAMA
satu proses memulakan cetakan, dengan
menggunakan dua alatan tersebut apakah
teknk cetakkan yang boleh dihasilkan?
LATIHAN NOMBOR SOALAN

1 2

3 4
5 6

7 8

M
ENU
Berikut hasil daripada sejenis cetakan U
TAMA
yang mana hasil cetakan tersebut seakan-
akan lukisan pensil, nyatakan jenis
cetakan tersebut
LATIHAN NOMBOR SOALAN

1 2

3 4

5 6

7 8

M
ENU
Berikut adalah salah satu daripada hasil U
TAMA
cetakan yang amat digemari oleh artis seni
pop(pop-art), nyatakan jenis cetakan tersebut
LATIHAN NOMBOR SOALAN

1 2

3 4

5 6
7 8

M
ENU
diukir agar terdapat keseimbangan antara hitam dan putih
U
TAMA
apabila di cetak

Berikut adalah salah satu teknik di dalam

rekabentuk cetakan, namakan rekabentuk
cetakan yang dinyatakan..
LATIHAN NOMBOR SOALAN

1 2

3 4

5 6

7 8

Latar belakang atau objek di potong atau direndahkan. M

ENU
Hanya garis luar objek yang ditinggalkan U
TAMA

Berikut adalah salah satu teknik di

dalam rekabentuk cetakan, namakan
rekabentuk cetakan yang dinyatakan
LATIHAN NOMBOR SOALAN

1 2

3 4

5 6

7 8

NAMAKAN ALATAN YANG DI NYATAKAN S

DI ATAS
 PELAJARAN TAMAT..KELAS SETERUSNYA IALAH AMALI
CETAKAN..SILA BAWA BAHAN-BAHAN DAN ALATAN YANG TELAH DI
BERITAHU..SEKIAN.. TERIMA KASIH..