Universiteti i Prizrenit “Ukshin Hoti”

Fakulteti i Shkencave Kompjuterike

Teknologjitë e Informacionit dhe Telekomunikimi (TIT)

Lënda: Inxhinieria Softuerike – U2

Diagramet e aktivitetit
Arbër Beshiri, Ph. D. Cand.
 Përmbajtja

• Diagramet e aktivitetit
• Elementet e diagrameve të aktivitetit
• Sintaksa dhe simbolet e diagrameve të aktivitetit
• Ushtrime

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 2

 Çka janë diagramet e aktivitetit?

• Përshkruajn aktivitetet primare

dhe lidhjet përgjatë
aktiviteteve në proces
– Diagramet janë abstrakte dhe
procese përshkruese në
përgjithsi
– Ato modelojn sjelljet e
pavarura të objekteve
– Mund të përdorën për çdo lloj
procesi

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 3

Sintaksa e diagrameve të aktivitetit

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 4

 Sintaksa e diagrameve të aktivitetit
• Aksion ose aktivitet (action or activity)
– Paraqet një veprim ose grup veprimesh

• Kontrollimi i rrjedhjes së sekuencës (control flow)

– Paraqet sekuencën e ekzekutimit

• Nyja fillestare (initial node)

– Fillimi i një grupi të veprimeve

• Nyja fundore (final node)

– Përfundimi i gjithë procesit në një aktivitet

• Nyja me kusht (decision node)

– Paraqet një kusht gjatë procesit (test condtion)
5
Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017
 Elementet e diagramit të aktivitetit
• Aksionet & aktivitetet
– Diçka që kryhet për disa arsye të caktuara për ndonjë proces
biznesi
– Emërtohen me folje dhe emër (p.sh. Get Patient Information)

• Aktivitetet mund të ndahen me tej në nënaktivitete, ndërsa

aksionet jo
• Object nodes: paraqesin rrjedhjen (ecurin) e informacionit
prej një aktiviteti në aktivitetin tjetër
• Control flows: modelojn shtigjet (rrugët) e ekzekutimit
• Object flows: modelojn rrjedhjen (ecurin) e objekteve
• Control nodes: 7 lloje

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 6

 Nyjet e kontrollit (control nodes)
• Initial node: fillimi i grupit të aksioneve / aktiviteteve

• Final-activity node: ndalon (përfundon) të gjitha aksionet / aktivitetet

• Final-flow node: ndalon (përfundon) një shteg (rrugë) ekzekutimi,

– lejon rrugët tjera të vazhdojn ekzekutimin

• Decision node: paraqet kushtin i cili përcakton cili shteg i përdorur të vazhdoj
(bazuar në kushtin e sigurisë)

• Merge node: ribashkon në një shteg të përbashkët shtigjet e ekzekutimit

• Fork node: ndan në një shteg të vetëm ekzekutimi një ose me shumë shtigje
paralele

• Join node: ribashkon shtigjet paralele të ekzekutimit

7
Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017
 Shembull i një diagrami të aktivitetit

8
Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017
 Swimlanes
• Përshkruajn objektet ose
individet të cilët kryejn
aktivitete

• Paraqesin ndarjen e roleve

përgjatë objekteve

• Mund të vizatohen
horizontalisht ose
vertikalisht

9
Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 Diagrami i aktivitetit: Making a School Box Lunch
 Udhëzime për diagramet e aktivitetit

1. Vendoseni / përcaktoni hapësirën e aktivitetit që do të

modelohet

2. Identifikoni aktivitetet; lidheni ato me ecurin (flows) e

procesit (connect them with flows)

3. Identifikoni dhe përcaktoni kushtet (decision) që duhet

vendosur

4. Identifikoni paralelizmat potencial në proces

5. Vizatoni diagramin e aktivitetit

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 10

 Krijimi i një diagrami të aktivitetit
• Si rast marrim procesin e biznesit të identifikuar
paraprakisht
– Analizojm kërkesat e definuara dhe diagramin use case
– Analizojm dokumentime tjera që janë koleksionuar mëtutje

• Identifikojm grupin e aktiviteteve të përdorura në procesin

e biznesit
• Identifikojm ecurin e kontrollit (control flows) dhe nyjet
(nodes)
• Identifikojm ecurin e objektit (object flows) dhe nyjet
• Vizatojm diagramin (minimizojm linjat kryqëzuese)

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 11

Ushtrimi 1 – Diagrami i aktivitetit për një
sistem pompe derivatesh
U1. Vizatoni një diagram aktiviteti për një pompë derivatesh dhe
pagesën e derivatëve përmes kartelës bankare. Përfshini së paku
5 aktivitete, të tilla si “zgjedh sasin e derivatit (select fuel grade)”
dhe se paku dy kushte (decisions) të tilla si “bëj pagesën (get
receipt)”

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 12

U1 - Zgjidhje

13
Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017
 Ushtrimi 2 - Sistemi për blerje online

U2. Klienti mund të shfletoj online ose kërkojë (browse or

search) artikuj (items), të shikoj artikuj të caktuar (view specific
items), të shtoj në shportën për blerje (add to shopping cart) dhe
të bëj pagesën e artikullit. Përdoruesi mund të shikoj shportën e
blerjes në çdo kohë.

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 14

 U2 - Zgjidhje

15
Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017
Ushtrimi 3 – Procesi i porositjes së picës

U3. Bëjm porositjen e picës përmes telefonit. Të vizatojm

diagramin e aktivitetit përmes formës “swimlane”, në të cilin të
paraqitet secili hap i procesit, prej momentit kur bëjm prositjen e
picës përmes telefonit deri atëherë kur fillojmë ngrënjen e saj.
Po ashtu mund të përfshihen edhe aktivitete tjera të cilat janë të
nevojshme për përshkrimin e procesit.

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 16

 U3 - Zgjidhje

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri,

2017
17
 Pyetje

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 18

 Referenca

• A. Denis, B. Haley Wixom & D. Tegarden. System Analysis

Design, UML version 2.0 - An Object-Oriented Approach, 4th
edition, Chapter 4

• http://www.uml-diagrams.org/activity-diagrams-
examples.html

Diagramet e aktivitetit - U2 © Ph. D. Cand. Arbër Beshiri, 2017 19