Bé s¸ch Së h÷u trÝ tuÖ

dµnh cho doanh nghiÖp Sè 4

Âãø biãút thãm thäng tin, xin liãn hãû Hoàûc

Täø chæïc Såí hæîu trê tuãû thãú giåïi Phoìng Doanh nghiãûp nhoí vaì væìa thuäüc WIPO:
(World Intellectual Property Organization)
Âëa chè:
Âëa chè: 34, chemin des Colombettes
34, chemin des Colombettes P.O. Box 18
P.O. Box 18 CH-1211 Geneva 20
CH-1211 Geneva 20 Thuûy Syî
Thuûy Syî
Fax: +41 22 338 87 60
Âiãûn thoaûi: +41 22 338 91 11
e-mail: sme@wipo.int
Fax: +41 22 733 54 28
Trang web: www.wipo.int/sme
E-mail: Wipo.mail@wipo.int

hoàûc hoàûc
Vàn phoìng âiãöu phäúi WIPO taûi New York: Cuûc Såí hæîu trê tuãû Viãût Nam H×nh thøc thÓ hiÖn
Âëa chè: Âëa chè:
2, United Nations Plaza
Suite 2525
386 Nguyãùn Traîi, Thanh Xuán, Haì Näüi,
Viãût Nam
S¸ng t¹o
New York, N.Y. 10017 Âiãûn thoaûi: 84.4.858 30 69
Håüp chuíng quäúc Hoa Kyì Fax: 84.4.558 33 28 Tµi liÖu giíi thiÖu vÒ quyÒn t¸c gi¶ vµ
Âiãûn thoaûi: +1 212 963 6813 Email: vietnamipo@noip.gov.vn quyÒn liªn quan dµnh cho c¸c doanh
Fax: +1 212 963 4801 Xem taûi trang web: www.noip.gov.vn nghiÖp võa vµ nhá
e-mail: wipo@un.org
Xem trang web cuía WIPO taûi: www.wipo.int
vaì âàût mua taûi quáöy saïch âiãûn tæí cuía WIPO taûi:
www.wipo.int/ebookshop.

Âãø xem thãm caïc áún pháøm vaì näüi dung vãö såí hæîu trê tuãû liãn quan âãún doanh nghiãûp, xin vui loìng xem trang web cuía
Phoìng Doanh nghiãûp nhoí vaì væìa cuía WIPO taûi www.wipo.int/sme/en/. Baûn cuîng coï thãø âàng kyï âãø nháûn Baín tin âiãûn
tæí miãùn phê haìng thaïng cuía Phoìng Doanh nghiãûp nhoí vaì væìa taûi
www.wipo.int/sme/en/documents/wipo_sme_newsletter.html.

Taâi liïåu àûúåc phaát haânh bùçng nguöìn taâi trúå cuãa Quyä tñn thaác WIPO/Nhêåt Baãn vaâ Dûå aán
Viïåt Nam - Thuåy Sô vïì súã hûäu trñ tuïå (SVIP)
ÊËn phêím söë 918 (VN) cuãa WIPO
Söë xuêët baãn WIPO: 450 (tiïëng Viïåt) Maä söë saách quöëc tïë: ISBN 978-92-805-1725-5
Giêëy pheáp xuêët baãn söë 96/GP-CXB cuãa Cuåc Xuêët baãn cêëp ngaây 26 thaáng 06 nùm 2008
 Lêi nãi ®Çu

Âáy laì cuäún saïch thæï tæ trong bäü saïch hæåïng dáùn vãö “Såí hæîu trê tuãû daình cho
doanh nghiãûp”. Cuäún saïch giåïi thiãûu vãö quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan cho
caïc nhaì quaín lyï doanh nghiãûp vaì doanh nhán. Cuäún saïch, våïi ngän ngæî dãù
hiãøu, chuí yãúu giaíi thêch caïc khêa caûnh vãö phaïp luáût cuía quyãön taïc giaí vaì nhæîng
thæûc tiãùn coï aính hæåíng âãún chiãún læåüc kinh doanh cuía caïc doanh nghiãûp.
Bäü saïch vãö Såí hæîu trê tuãû daình cho doanh nghiãûp gäöm:

Thäng thæåìng, caïc doanh nghiãûp tham gia vaìo hoaût âäüng in áún, xuáút baín, saín xuáút taïc
1. Taûo dæûng mäüt nhaîn hiãûu: Taìi liãûu giåïi thiãûu vãö Nhaîn hiãûu daình cho caïc doanh nghiãûp væìa vaì
nhoí. ÁÚn pháøm säú 900 cuía WIPO; pháøm ám nhaûc vaì nghe nhçn (nhæ phim aính, chæång trçnh truyãön hçnh); quaíng caïo,
truyãön thäng vaì tiãúp thë; saín xuáút saín pháøm thuí cäng taïc pháøm âiãûn aính vaì biãøu diãùn;
2. Taûo daïng saín pháøm: Taìi liãûu giåïi thiãûu vãö Kiãøu daïng cäng nghiãûp daình cho caïc doanh nghiãûp thiãút kãú vaì thåìi trang; vaì phaït soïng âãöu liãn quan âãún quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn
væìa vaì nhoí. ÁÚn pháøm säú 498 cuía WIPO; quan. Hån hai tháûp kyí væìa qua, caïc ngaình cäng nghiãûp pháön mãöm, truyãön thäng âa
phæång tiãûn, vaì trong thæûc tãú laì, táút caí caïc ngaình cäng nghiãûp kyî thuáût säú, duì sæí duûng
3. Saïng taûo tæång lai: Taìi liãûu giåïi thiãûu vãö Saïng chãú daình cho caïc doanh nghiãûp væìa vaì nhoí. ÁÚn
Internet hay khäng, âãöu phaíi dæûa vaìo viãûc baío häü hæîu hiãûu quyãön taïc giaí, âàûc biãût laì
pháøm säú 917 cuía WIPO;
khi cuäüc caïch maûng trong lénh væûc giaíi trê vaì tiãúp thë bàòng kyî thuáût säú âang diãùn ra.
4. Hçnh thæïc thãø hiãûn cuía sæû saïng taûo: Taìi liãûu giåïi thiãûu vãö Quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan daình Kãút quaí laì, trong mäüt ngaìy laìm viãûc âiãøn hçnh, caïc doanh nhán vaì ngæåìi lao âäüng cuía
cho caïc doanh nghiãûp væìa vaì nhoí. ÁÚn pháøm säú 918 cuía WIPO. háöu hãút caïc doanh nghiãûp âãöu coï thãø taûo ra hoàûc sæí duûng caïc taìi liãûu âæåüc baío häü
quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan.
Tátú caí ánú phám
ø trãn âãu
ö coï taiû trong Hiãu
û sacïh âiãn
û tæí cuaí WIPO taiû âëa chè: www.wipo.int/ebookshop.

Muûc âêch cuía cuäún saïch naìy laì giuïp caïc doanh nghiãûp, âàûc biãût laì caïc doanh nghiãûp
væìa vaì nhoí (SME):
Giåïi haûn traïch nhiãûm: Caïc thäng tin trong áún pháøm naìy khäng nhàòm thay thãú caïc yï kiãún tæ váún phaïp
w w w . w i p o . i n t / s m e /

- Hiãøu roî caïch thæïc baío häü caïc taïc pháøm maì hoü taûo ra hoàûc thuäüc såí hæîu cuía hoü;
lyï chuyãn män. Muûc âêch chênh cuía áún pháøm naìy chè laì cung cáúp caïc thäng tin cå baín vãö âäúi tæåüng
- Khai thaïc hiãûu quaí quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan cuía hoü; vaì
âæåüc âãö cáûp.
- Traïnh xám phaûm quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan cuía ngæåìi khaïc.
ÁÚn pháøm naìy âæåüc dëch vaì xuáút baín våïi sæû cho pheïp cuía Täø chæïc Såí hæîu trê tuãû thãú giåïi (WIPO), chuí
såí hæîu quyãön taïc giaí âäúi våïi baín gäúc (tiãúng Anh) cuía áún pháøm. (ÁÚn pháøm coï taûi âëa chè:
Cuäún saïch naìy coï thãø âæåüc biãn soaûn laûi âãø phuì håüp våïi hoaìn caính cuía tæìng quäúc gia
www.wipo.int/sme/document/guides/). Do váûy, WIPO khäng coï nghéa vuû hay traïch nhiãûm gç liãn
quan âãún sæû chênh xaïc cuía baín dëch naìy, maì nghéa vuû vaì traïch nhiãûm âoï thuäüc vãö Cuûc Såí hæîu trê tuãû trãn cå såí phäúi håüp våïi caïc cå quan quäúc gia vaì caïc âäúi taïc âëa phæång. Täø chæïc Såí
Viãût Nam. hæîu trê tuãû thãú giåïi (WIPO) khuyãún khêch caïc cå quan naìy liãn hãû våïi WIPO âãø nháûn
âæåüc baín sao taìi liãûu hæåïng dáùn phuûc vuû cho viãûc biãn soaûn laûi.
Quyãön taïc giaí âäúi våïi baín tiãúng Viãût thuäüc Cuûc Såí hæîu trê tuãû (2008). WIPO såí hæîu quyãön taïc giaí
âäúi våïi baín gäúc bàòng tiãúng Anh (2006).
Nghiãm cáúm sao cheïp hoàûc chuyãøn thãø báút kyì pháön naìo cuía áún pháøm naìy dæåïi báút kyì hçnh
thæïc hoàûc phæång tiãûn naìo, duì laì phæång tiãûn âiãûn tæí hay cå hoüc, nãúu khäng âæåüc pheïp
bàòng vàn baín cuía chuí såí hæîu bàòng vàn baín, træì træåìng håüp âæåüc phaïp luáût cho pheïp. Kamil Idris,
Täøng Giaïm âäúc WIPO
 Môc lôc
Trang
1. Quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan
2. Phaûm vi vaì thåìi haûn baío häü
3. Baío häü taïc pháøm gäúc
4. Chuí såí hæîu quyãön taïc giaí
5. Låüi êch cuía quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan
6. Sæí duûng taïc pháøm thuäüc såí hæîu cuía ngæåìi khaïc
7. Thæûc thi quyãön taïc giaí
w w w . w i p o . i n t / s m e /
1. QUYÏÌ N TAÁ C GIAÃ VAÂ
QUYÏÌ N LIÏN QUAN
Quyïìn taác giaã laâ gò?
Phaïp luáût quyãön taïc giaí trao cho taïc giaí, nhaì soaûn
3 trang web, danh muûc saín pháøm, baín tin, caïc tåì
nhaûc, láûp trçnh viãn maïy tênh, nhaì thiãút kãú trang
web vaì caïc nhaì saïng taûo khaïc sæû baío häü phaïp lyï
âäúi våïi caïc taïc pháøm vàn hoüc, nghãû thuáût, këch
8
cuîng nhæ caïc loaûi hçnh saïng taûo khaïc, thæåìng âæåüc
goüi chung laì “taïc pháøm”.
24
Phaïp luáût quyãön taïc giaí baío häü nhiãöu loaûi taïc pháøm
gäúc nhæ saïch, taûp chê, baïo, ám nhaûc, häüi hoüa,
31
nhiãúp aính, âiãu khàõc, kiãún truïc, phim, chæång trçnh
maïy tênh, troì chåi vi-âi-ä vaì caïc cå såí dæî liãûu gäúc
35 (xem danh muûc cuû thãø hån taûi trang 8).
Phaïp luáût quyãön taïc giaí trao cho taïc giaí vaì nhaì
44 saïng taûo taïc pháøm mäüt táûp håüp gäöm nhiãöu
âäüc quyãön âäúi våïi taïc pháøm cuía hoü trong mäüt
khoaíng thåìi gian nháút âënh, nhæng thæåìng khaï daìi.
52 Nhæîng quyãön naìy giuïp cho taïc giaí coï thãø kiãøm
soaït viãûc sæí duûng taïc pháøm cuía mçnh vç muûc
Quyïìn taác giaã vaâ doanh nghiïåp
ÅÍ háöu hãút caïc doanh nghiãûp, coï mäüt säú lénh væûc kinh
doanh âæåüc baío häü quyãön taïc giaí. Vê duû nhæ:
chæång trçnh hoàûc pháön mãöm maïy tênh, näüi dung
hæåïng dáùn hoàûc saïch hæåïng dáùn váûn haình maïy moïc
hoàûc caïc saín pháøm tiãu duìng; caïc taìi liãûu hæåïng dáùn
vãö viãûc sæí duûng, sæía chæîa hoàûc baío dæåîng caïc loaûi
thiãút bë; taïc pháøm nghãû thuáût vaì låìi giåïi thiãûu vãö saín
pháøm vàn hoïa, nhaîn maïc hoàûc bao bç; taìi liãûu tiãúp
thë vaì quaíng caïo saín pháøm trãn giáúy, baíng tin, trang
web, v.v. ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, quyãön taïc giaí cuîng baío
häü caïc baín thaío, baín veî hoàûc kiãøu daïng cuía saín
pháøm âæåüc saín xuáút.
Quyïìn liïn quan laâ gò?
“Quyãön liãn quan” âãö cáûp âãún caïc quyãön daình cho
ngæåìi biãøu diãùn, nhaì saín xuáút baín ghi ám, täø chæïc
phaït soïng. ÅÍ mäüt säú næåïc nhæ Hoa Kyì vaì Væång
quäúc Anh, nhæîng quyãön naìy âæåüc gäüp chung vaìo
quyãön taïc giaí. Caïc næåïc khaïc nhæ Âæïc vaì Phaïp baío
häü caïc quyãön naìy theo mäüt nhoïm quyãön riãng biãût

âêch kinh tãú theo nhiãöu caïch khaïc nhau vaì nháûn goüi laì “caïc quyãön liãn quan”.
âæåüc tiãön thuì lao. Phaïp luáût quyãön taïc giaí cuîng
quy âënh vãö “quyãön tinh tháön” nhàòm baío vãû
danh tiãnúg cuaí tacï giaí vaì sæû toanì venû cuaí tacï phám
ø .

Taìi liãûu hæåïng dáùn baío dæåîng maïy moïc vaì baìi
thuyãút trçnh âæåüc baío häü quyãön taïc giaí.
2 3
 Coï 3 loaûi “quyãön liãn quan” hoàûc “quyãön kãö cáûn” laì:
· Quyãön cuía ngæåìi biãøu diãùn (vê duû nhæ diãùn
viãn, ngæåìi chåi caïc loaûi nhaûc cuû) âäúi våïi
nhæîng buäøi biãøu diãùn cuía hoü. Âoï coï thãø laì buäøi
biãøu diãùn træûc tiãúp mäüt taïc pháøm nghãû thuáût,
ám nhaûc, këch coï sàôn hoàûc kãø laûi hay âoüc træûc
tiãúp caïc taïc pháøm vàn hoüc coï sàôn. Taïc pháøm
âæåüc biãøu diãùn naìy khäng cáön phaíi âæåüc âënh
hçnh træåïc vaìo báút cæï phæång tiãûn hoàûc hçnh
thæïc naìo, vaì coï thãø thuäüc såí hæîu cäng cäüng
hay âæåüc baío häü quyãön taïc giaí. Buäøi biãøu diãùn
coï thãø laì mäüt buäøi biãøu diãùn ngáùu hæïng, duì laì
láön biãøu diãùn âáöu tiãn hay dæûa trãn taïc pháøm âaî
coï sàôn.
· Quyãön cuía nhaì saín xuáút baín ghi ám (hay
“baín thu thanh”) âäúi våïi baín ghi ám cuía hoü (vê
duû âéa compàõc); vaì
· Quyãön cuía täø chæïc phaït soïng âäúi våïi caïc
chæång trçnh truyãön thanh vaì truyãön hçnh cuía
hoü âæåüc truyãön qua khäng trung vaì, åí mäüt säú
næåïc, quyãön âäúi våïi viãûc phán phäúi caïc taïc
w w w . w i p o . i n t / s m e /
pháøm bàòng hãû thäúng caïp quang (coìn goüi laì
truyãön hçnh caïp) (xem thãm vãö quyãön liãn quan
åí trang 17).
Quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan baío häü taïc pháøm
theo nhiãöu loaûi quyãön khaïc nhau cuía caïc chuí såí
hæîu. Trong khi quyãön taïc giaí baío häü taïc pháøm cuía
chênh taïc giaí, thç quyãön liãn quan laûi âæåüc trao cho
mäüt säú ngæåìi hoàûc doanh nghiãûp coï vai troì quan
4 5
troüng trong viãûc thãø hiãûn truyãön âaût hoàûc phäø biãún
taïc pháøm tåïi cäng chuïng cho duì caïc taïc pháøm âoï
coï thãø âæåüc hoàûc khäng âæåüc baío häü quyãön
taïc giaí.
Vê duû: Âäúi våïi mäüt baìi haït, quyãön taïc giaí baío häü
ám nhaûc cuía nhaûc sé vaì ca tæì cuía taïc giaí (cuía nhaì
thå hoàûc ngæåìi viãút låìi). Quyãön liãn quan âæåüc aïp
duûng âäúi våïi:
· Buäøi biãøu diãùn cuía ngæåìi chåi caïc loaûi nhaûc cuû
vaì ca sé thãø hiãûn baìi haït;
· Baín ghi ám coï chæïa baìi haït cuía nhaì saín xuáút;
vaì
· Chæång trçnh phaït soïng coï chæïa baìi haït cuía täø
chæïc saín xuáút vaì phaït soïng chæång trçnh.
Quyïìn taác giaã vaâ quyïìn liïn quan coáá liïn quan
àïën doanh nghiïåp cuãa baån nhû thïë naâo?
Quyãön taïc giaí baío häü caïc taïc pháøm vàn hoüc, nghãû
thuáût, këch vaì caïc yãúu täú saïng taûo cuía mäüt saín
pháøm hoàûc dëch vuû, nhåì âoï chuí såí hæîu quyãön taïc
giaí coï thãø ngàn cáúm ngæåìi khaïc sæí duûng nhæîng
yãúu täú nguyãn gäúc naìy. Quyãön taïc giaí vaì quyãön
liãn quan cho pheïp doanh nghiãûp:
· Kiãøm soaït viãûc khai thaïc thæång maûi
caïc taïc pháøm gäúc: nhæ saïch, ám nhaûc,
phim, chæång trçnh maïy tênh, cå såí dæî liãûu
gäúc, chæång trçnh quaíng caïo, caïc baìi viãút trãn
trang web, troì chåi video, baín ghi ám, chæång
trçnh phaït thanh hoàûc truyãön hçnh hay caïc taïc
pháøm saïng taûo naìo khaïc. Caïc taïc pháøm âæåüc
baío häü quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan coï
thãø khäng bë ngæåìi khaïc sao cheïp hoàûc khai
thaïc thæång maûi nãúu khäng coï sæû cho pheïp
træåïc cuía chuí såí hæîu. Âäüc quyãön âäúi våïi viãûc
sæí duûng caïc quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan
cuía taïc pháøm âæåüc baío häü seî giuïp doanh
nghiãûp âaût âæåüc vaì duy trç låüi thãú caûnh tranh
bãön væîng trãn thë træåìng.
· Taûo thu nháûp: Giäúng nhæ chuí såí hæîu mäüt taìi
saín, chuí såí hæîu quyãön taïc giaí hoàûc quyãön liãn
quan cuía taïc pháøm coï thãø sæí duûng, tæì boí caïc
quyãön naìy bàòng caïch baïn, tàûng hoàûc âãø thæìa
kãú. Coï nhiãöu caïch khaïc nhau âãø thæång maûi
hoïa quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan. Mäüt khaí
nàng laì saín xuáút vaì baïn baín sao cuía taïc pháøm
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí hoàûc quyãön liãn
quan (vê duû baín in cuía mäüt bæïc aính); khaí nàng
thæï hai laì baïn (chuyãøn nhæåüng) quyãön taïc giaí
cho mäüt ngæåìi hoàûc cäng ty khaïc. Cuäúi cuìng,
khaí nàng thæï ba thæåìng âæåüc æa chuäüng hån laì
chuyãøn giao quyãön sæí duûng, tæïc laì cho pheïp
ngæåìi khaïc hoàûc cäng ty khaïc sæí duûng taïc pháøm
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí âãø âäøi láúy mäüt khoaín
thuì lao, trãn cå såí caïc âiãöu khoaín vaì âiãöu kiãûn
âæåüc hai bãn nháút trê (xem trang 36).
· Thu huït väún: Caïc cäng ty såí hæîu taìi saín laì
quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan (vê duû mäüt
pháön quyãön phán phäúi mäüt säú bäü phim) coï thãø
vay tiãön tæì mäüt täø chæïc taìi chênh bàòng caïch sæí
duûng caïc quyãön âoï âãø kyï quyî thäng qua viãûc
cho pheïp nhaì âáöu tæ hoàûc ngæåìi cho vay thu
“mäüt khoaín låüi nhuáûn an toaìn” tæì caïc quyãön âoï.
· Thæûc hiãûn caïc haình âäüng chäúng laûi ngæåìi
coï haình vi xám phaûm: Phaïp luáût quyãön taïc
giaí cho pheïp chuí såí hæîu âæåüc thæûc hiãûn caïc
haình âäüng håüp phaïp chäúng laûi báút cæï ngæåìi naìo
xám phaûm âäüc quyãön cuía chuí såí hæîu quyãön taïc
giaí (coìn goüi laì haình vi xám phaûm theo ngän ngæî
phaïp lyï) âãø nháûn tiãön bäöi thæåìng, tiãu huíy caïc
taïc pháøm xám phaûm cuîng nhæ buì âàõp chi phê
thuã luáût sæ. ÅÍ mäüt säú næåïc, caïc hçnh phaût hçnh
sæû coï thãø âæåüc aïp duûng âäúi våïi nhæîng âäúi tæåüng
cäú tçnh vi phaûm
· Sæí duûng caïc taïc pháøm thuäüc såí hæîu cuía
ngæåìi khaïc: Sæí duûng taïc pháøm âaî âæåüc baío häü
quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan cuía ngæåìi khaïc
nhàm ò mucû âêch thæång maiû, coï thãø náng cao giaï trë
 Caách thûác àïí àaåt àûúåc quyïìn taác giaã vaâ quyïìn Coá cöng cuå phaáp lyá naâo àïí baão höå caác saáng
hoàûc hiãûu quaí kinh doanh, bao gäöm caí viãûc náng · Phaïp luáût caûnh tranh khäng laình maûnh coï
liïn quan? taåo nguyïn göëc khöng?
cao giaï trë thæång hiãûu cuía cäng ty. Vê duû nhæ viãûc thãø cho pheïp baûn thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp
Háöu nhæ táút caí caïc næåïc trãn thãú giåïi âãöu coï êt nháút Phuû thuäüc vaìo baín cháút cuía kãút quaí saïng taûo, baûn
chåi mäüt baín nhaûc trong nhaì haìng, quaïn bar, cæía chäúng laûi caïc haình vi caûnh tranh khäng laình
laì mäüt vàn baín phaïp luáût quy âënh vãö quyãön taïc giaí coï thãø sæí duûng mäüt hoàûc nhiãöu loaûi quyãön såí hæîu
haìng baïn leí, hoàûc caïc haîng haìng khäng âaî bäø sung maûnh cuía âäúi thuí caûnh tranh. Sæû baío häü theo
vaì quyãön liãn quan. Do coï sæû khaïc biãût âaïng kãø giæîa trê tuãû âãø baío vãû nhæîng låüi êch kinh doanh cuía baûn:
giaï trë vaìo sæû traíi nghiãûm cuía khaïch haìng khi sæí phaïp luáût chäúng caûnh tranh khäng laình maûnh coï
giæîa phaïp luáût vãö quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan
duûng mäüt dëch vuû hoàûc khi tåïi thàm mäüt âaûi lyï cuía thãø mang laûi sæû baío häü bäø sung nhàòm chäúng laûi
cuía caïc næåïc khaïc nhau nãn cáön tham khaío luáût vãö · Nhaîn hiãûu. Mäüt nhaîn hiãûu mang laûi âäüc
doanh nghiãûp. ÅÍ mäüt säú næåïc, khi sæí duûng ám haình vi sao cheïp caïc yãúu täú khaïc nhau cuía saín
quyãön taïc giaí vaì/hoàûc quyãön liãn quan vaì/hoàûc xin quyãön âäúi våïi mäüt dáúu hiãûu (vê duû nhæ mäüt tæì,
nhaûc theo caïch thæïc naìy, cáön phaíi âæåüc sæû cho pháøm ngoaìi phaûm vi nhæîng hoaût âäüng coï thãø
yï kiãún tæ váún cuía chuyãn gia coï nàng læûc træåïc khi biãøu træng, maìu sàõc hoàûc sæû kãút håüp nhæîng
pheïp træåïc chuí såí hæîu quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn thæûc hiãûn âæåüc thäng qua caïc quyãön såí hæîu trê
âæa ra quyãút âënh kinh doanh quan troüng coï liãn yãúu täú âoï) giuïp phán biãût saín pháøm cuía mäüt
quan dæåïi hçnh thæïc chuyãøn giao quyãön sæí duûng tuãû. Tuy váûy, sæû baío häü theo luáût phaïp vãö caïc
quan âãún quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan. cå såí kinh doanh naìy våïi saín pháøm cuía caïc cå
baín nhaûc theo mäüt muûc âêch nháút âënh. Viãûc hiãøu loaûi quyãön såí hæîu trê tuãû khaïc nhau nhçn chung
såí kinh doanh khaïc.
roî phaïp luáût quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan seî maûnh hån sæû baío häü quy âënh theo phaïp luáût
Ráút nhiãöu næåïc laì thaình viãn cuía mäüt säú âiãöu æåïc · Kiãøu daïng cäng nghiãûp. Coï thãø coï âæåüc
giuïp baûn biãút âæåüc khi naìo cáön phaíi xin pheïp vaì chäúng caûnh tranh khäng laình maûnh.
quäúc tãú quan troüng. Nhæîng âiãöu æåïc naìy âaî giuïp baío häü âäüc quyãön âäúi våïi caïc âàûc âiãøm trang
laìm thãú naìo âãø âæåüc cáúp pheïp. Coï âæåüc sæû cho
haìi hoìa hoïa åí mæïc âäü âaïng kãø mæïc baío häü quyãön trê hoàûc tháøm myî cuía saín pháøm thäng qua viãûc
pheïp sæí duûng taïc pháøm theo mäüt muûc âêch nháút
taïc giaí vaì quyãön liãn quan giæîa caïc næåïc. ÅÍ ráút baío häü kiãøu daïng cäng nghiãûp, coìn âæåüc biãút
âënh cuía chuí såí hæîu quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn
nhiãöu næåïc, sæû haìi hoìa hoïa naìy âaî laìm caïc taïc âãún våïi tãn laì “Bàòng âäüc quyãön kiãøu daïng” åí
quan âæåüc xem laì caïch täút nháút âãø traïnh nhæîng vuû
pháøm nháûn âæåüc låüi êch tæì viãûc baío häü quyãön taïc mäüt säú næåïc.
tranh cháúp, coï nguy cå dáùn âãún viãûc kiãûn tuûng täún
giaí maì khäng cáön báút kyì thuí tuûc hay yãu cáöu · Saïng chãú. Bàòng âäüc quyãön saïng chãú coï thãø
nhiãöu thåìi gian, ruíi ro vaì täún keïm.
naìo vãö âàng kyï naìo. Danh saïch caïc âiãöu æåïc baío häü caïc saïng chãú âaïp æïng caïc tiãu chuáøn
quäúc tãú chuí yãúu âæåüc liãût kã åí phuû luûc III. vãö tênh måïi, tênh saïng taûo vaì khaí nàng aïp
duûng cäng nghiãûp.
· Thäng tin kinh doanh bê máût coï giaï trë
w w w . w i p o . i n t / s m e /

thæång maûi coï thãø âæåüc baío häü nhæ mäüt bê
máût kinh doanh våïi âiãöu kiãûn chuí såí hæîu phaíi
thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp phuì håüp âãø baío máût
thäng tin âoï.
Háöu hãút caïc doanh nghiãûp âãöu in caïc cuäún saïch
hæåïng dáùn moíng hoàûc tåì quaíng caïo dæûa vaìo taìi liãûu
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí.
Âäi khi, mäüt säú quyãön såí hæîu trê tuãû âæåüc sæí duûng (âäöng
thåìi hoàûc näúi tiãúp nhau) âãø baío vãû caïc taïc pháøm saïng
taûo. Vê duû, hçnh aính chuí chuäüt Mickey âæåüc caí phaïp
luáût vãö quyãön taïc giaí vaì nhaîn hiãûu baío häü.
Cäng ty Disney. Viãûc sæí duûng âæåüc sæû cho pheïp cuía
Cäng ty Walt Disney.

6 7
 2. PHAÅ M VI VAÂ
THÚÂ I HAÅ N BAÃ O HÖÅ
Caác loaåi hònh taác phêím naâo àûúåc baão höå
quyïìn taác giaã?
ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, lëch sæí phaït triãøn cuía phaïp luáût
vãö quyãön taïc giaí chênh laì sæû måí räüng dáön dáön caïc
loaûi hçnh taïc pháøm âæåüc baío häü theo luáût naìy. Phaïp
luáût vãö quyãön taïc giaí quäúc gia khäng âæa ra danh
saïch triãût âãø caïc taïc pháøm, maì chè liãût kã ra caïc loaûi
taïc pháøm âæåüc baío häü, thæåìng laì khaï räüng vaì linh
hoaût. Caïc loaûi taïc pháøm âæåüc baío häü åí háöu hãút caïc
næåïc bao gäöm:
· Caïc taïc pháøm vàn hoüc (vê duû: saïch, taûp chê, baïo,
taìi liãûu kyî thuáût, saïch hæåïng dáùn, danh muûc,
baíng biãøu hoàûc bäü sæu táûp caïc taïc pháøm vàn
hoüc);
· Caïc taïc pháøm ám nhaûc hoàûc baín nhaûc, bao gäöm
caí bäü sæu táûp ám nhaûc;
· Taïc pháøm këch (khäng chè bao gäöm caïc våí këch
maì coìn caí, vê duû, mäüt chæång trçnh âaìo taûo baïn
haìng âæåüc thu bàng);
· Caïc taïc pháøm nghãû thuáût (vê duû nhæ tranh biãúm
w w w . w i p o . i n t / s m e /
hoüa, baín veî, tranh veî, taïc pháøm âiãu khàõc hay
caïc taïc pháøm âäö hoüa vi tênh);
· Caïc taïc pháøm nhiãúp aính (caí daûng giáúy vaì kyî
thuáût säú);
· Caïc chæång trçnh maïy tênh vaì pháön mãöm (xem
häüp taûi trang 9);
· Mäüt säú loaûi dæî liãûu ( xem häüp taûi trang 11);
· Baín âäö, quaí âëa cáöu, biãøu âäö, så âäö vaì baín veî kyî
thuáût;
8 9
· Tåì quaíng caïo, caïc taìi liãûu in vaì nhaîn maïc nhàòm
muûc âêch thæång maûi;
· Caïc taïc pháøm âiãûn aính, bao gäöm phim aính,
chæång trçnh truyãön hçnh, caïc trang thäng tin
âiãûn tæí;
· Saín pháøm truyãön thäng âa phæång tiãûn (xem häüp
trang 24);
· ÅÍ mäüt säú næåïc, caïc taïc pháøm nghãû thuáût æïng
duûng (nhæ âäö trang sæïc coï tênh nghãû thuáût, giáúy
daïn tæåìng hay thaím) (xem häüp trang 14).
Quyãön taïc giaí baío häü caïc taïc pháøm âæåüc thãø hiãûn
dæåïi daûng baín in cuîng nhæ dæåïi daûng âiãûn tæí
hay kyî thuáût säú. Thæûc tãú laì mäüt taïc pháøm daûng kyî
thuáût säú chè coï thãø âoüc âæåüc bàòng maïy vi tênh vç taïc
pháøm âoï chè bao gäöm caïc toaïn tæí 1 vaì 0 - cuîng
khäng laìm aính hæåíng âãún viãûc baío häü quyãön taïc
giaí.
Baín âäö Ám nhaûc vaì âéa video
Baão höå caác chûúng trònh vaâ phêìn mïìm
maáy tñnh
Tæì goïc âäü kyî thuáût säú, hoaìn toaìn khäng coï sæû
khaïc biãût giæîa vàn baín, ám thanh, âäö hoüa, hçnh
aính, ám nhaûc, hoaût hoüa, vi-âi-ä…vaì pháön mãöm
maïy tênh. Nhæng coï mäüt sæû khaïc biãût quan troüng
phán biãût chæång trçnh vi tênh våïi nhæîng chæång
trçnh coìn laûi. Trong khi vàn baín, ám thanh, âäö
hoüa… noïi chung mang tênh bë âäüng thç ngæåüc laûi
chæång trçnh maïy tênh vãö cå baín laì chuí âäüng. Vç
thãú, coï khaï nhiãöu tranh luáûn vãö sæû phuì håüp cuía
phaïp luáût quyãön taïc giaí trong viãûc baío häü chæång
trçnh maïy tênh.
Trãn thæûc tãú, coï nhiãöu biãûn phaïp âãø baío häü caïc yãúu
täú khaïc nhau cuía mäüt chæång trçnh maïy tênh:
· Quyãön taïc giaí baío häü hçnh thæïc thãø hiãûn
nguyãn gäúc cuía taïc giaí trong chæång trçnh
maïy tênh dæåïi daûng “mäüt taïc pháøm vàn hoüc”.
Vç thãú, maî nguäön âæåüc xem laì mäüt taïc pháøm
vàn hoüc maì con ngæåìi coï thãø âoüc âæåüc, thãø
hiãûn âæåüc yï tæåíng cuía nhæîng kyî sæ pháön mãöm
âaî saïng taûo ra pháön mãöm âoï. Khäng chè
nhæîng chè dáùn maì con ngæåìi coï thãø âoüc âæåüc
(maî nguäön) maì caí nhæîng chè dáùn hãû nhë phán
maì maïy moïc coï thãø âoüc âæåüc (maî maïy) cuîng
âæåüc xem nhæ laì caïc taïc pháøm vàn hoüc hoàûc
hçnh thæïc thãø hiãûn dæåïi daûng viãút, vaì vç váûy,
cuîng âæåüc baío häü quyãön taïc giaí. Tuy nhiãn,
giaï trë kinh tãú cuía maî nguäön âæåüc baío häü
quyãön taïc giaí hoaìn toaìn bàõt nguäön tæì nhæîng
muûc âêch thiãút thæûc do pháön mãöm häù tråü. Maî
maïy laì nhæîng gç hçnh thaình nãn chæïc nàng cuía
maïy tênh, âæåüc phán phäúi tåïi cäng chuïng dæåïi
daûng pháön mãöm baïn leí. Thë træåìng pháön mãöm
troün goïi phaín aïnh nhæîng taïc âäüng cuía sæû âi
âáöu. Âiãöu âoï coï nghéa caïc nhaì saín xuáút coï mäüt
khoaíng thåìi gian maì hoü coï thãø giaình âæåüc låüi
thãú so våïi caïc âäúi thuí caûnh tranh. Phaïp luáût vãö
quyãön taïc giaí laìm tàng aính hæåíng tæû nhiãn cuía
thåìi gian âi âáöu trong suäút thåìi haûn baío häü theo
quy âënh cuaí phapï luátû bànòg cacïh trao cho tacï giaí
cacï âäcü quyãnö saní xuátú cacï tacï phám
ø phaiï sinh.
· ÅÍ mäüt säú næåïc, caïc yãúu täú chæïc nàng (âoï laì caïc
saïng chãú coï liãn quan) cuía chæång trçnh maïy
tênh coï thãø âæåüc baío häü saïng chã,ú trong khi åí
nhæîng næåïc khaïc, táút caí caïc loaûi pháön mãöm âãöu
hiãøn nhiãn bë loaûi khoíi caïc âäúi tæåüng âæåüc baío
häü saïng chãú.
· Theo thæûc tiãùn thæång maûi thäng thæåìng, ngoaìi
viãûc baío häü quyãön taïc giaí, maî nguäön cuía
chæång trçnh maïy tênh âæåüc giæî dæåïi daûng bê
máût kinh doanh.
· ÅÍ mäüt säú næåïc, mäüt säú yãúu täú nháút âënh do
chæång trçnh maïy tênh taûo ra nhæ caïc biãøu tæåüng
trãn maìn hçnh maïy tênh cuîng coï thãø âæåüc baío
häü dæåïi hçnh thæïc kiãøu daïng cäng nghiãûp.
· Mäüt thoía thuáûn âæåüc phaïp luáût håüp âäöng
âiãöu chènh váùn laì hçnh thæïc baío häü phaïp lyï chuí
yãúu, bäø sung hoàûc tháûm chê coï thãø thay thãú cho
quyãön såí hæîu trê tuãû. Thäng thæåìng, viãûc baío häü
bäø sung thäng qua mäüt håüp âäöng/ thoía thuáûn
li-xàng nhæ váûy âæåüc coi laì “siãu
 quyãön taïc giaí”. Dé nhiãn, sæû baío häü bäø sung
naìy thæåìng gáy chuï yï vç noï coï thãø bë coi laì sæí
duûng traïi pheïp vë trê chi phäúi.
· Trong nhæîng nàm gáön âáy, coï nhiãöu næåïc tàng
cæåìng sæí duûng luáût hçnh sæû âãø âiãöu chènh
viãûc tiãúp cáûn cäng nghãû thäng tin, bao gäöm caí
pháön mãöm.
· Ngoaìi sæû baío häü cuía phaïp luáût, coìn coï mäüt
biãûn phaïp baío häü pháön mãöm do chênh cäng
nghãû taûo ra, vê duû, thäng qua caïc chæång trçnh
khoïa vaì sæí duûng caïc biãûn phaïp caìi máût maî. Vç
thãú, cäng nghãû cho pheïp caïc nhaì saín xuáút
thäng minh coï âæåüc sæû baío häü bäø sung cuía
riãng mçnh. Vê duû, nhaì saín xuáút chæång trçnh
troì chåi vi-âi-ä coï thãø dæûa vaìo cäng nghãû khoïa
vaì/hoàûc phaïp luáût quyãön taïc giaí âãø baío häü maî
maïy cuía mçnh.
Âäöng thåìi, cáön phaíi læu yï ràòng coï mäüt säú khêa caûnh
cuía pháön mãöm khäng thãø âæåüc baío häü quyãön taïc
giaí mäüt caïch âån giaín. Nhçn chung, caïc phæång
thæïc hoaût âäüng (vê duû, danh muûc caïc lãûnh) khäng
w w w . w i p o . i n t / s m e /
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí, træì khi chuïng chæïa
âæûng caïc yãúu täú mang tênh caï nhán hay nghãû thuáût
cao. Tæång tæû, mäüt hãû giao tiãúp ngæåìi duìng âäö hoüa
(GUI) khäng thãø âæåüc baío häü quyãön taïc giaí træì khi
chæïa caïc yãúu täú thãø hiãûn thæûc sæû.
10
Baío häü caïc yãúu täú thãø hiãûn cuía pháön mãöm maïy tênh
thäng qua quyãön taïc giaí:
· Khäng yãu cáöu phaíi âàng kyï (xem trang 24);
· Vç thãú, cuîng khäng täún keïm âãø âaût âæåüc;
· Thåìi haûn baío häü daìi (xem trang 23);
· Cáúp sæû baío häü coï giåïi haûn, vç chè baío häü caïch
thæïc thãø hiãûn cuía yï tæåíng, hãû thäúng vaì caïc quy
trçnh coï trong pháön mãöm âæåüc thãø hiãûn trong
mäüt chæång trçnh nháút âënh (xem trang 13);
· Khäng baío häü baín thán yï tæåíng, hãû thäúng hoàûc
quy trçnh. Noïi caïch khaïc, quyãön taïc giaí chäúng
laûi viãûc sao cheïp hoàûc sæí duûng traïi pheïp maî
nguäön, maî maïy, chæång trçnh âiãöu haình, giao
diãûn, hoàûc taìi liãûu hæåïng dáùn daình cho ngæåìi
sæí duûng, maì khäng phaíi laì chæïc nàng, yï tæåíng,
thuí tuûc, quy trçnh, thuáût toaïn, caïc phæång thæïc
hoaût âäüng hoàûc logic âæåüc sæí duûng trong pháön
mãöm. Âäi khi, nhæîng âäúi tæåüng naìy âæåüc baío
häü saïng chãú hoàûc baío máût chæång trçnh âoï nhæ
bê máût kinh doanh.
Duì mäüt doanh nghiãûp cán nhàõc viãûc sæí duûng cäng
cuû phaïp lyï hay cäng nghãû, thç bäúi caính ngaìy nay
taûo cho caïc nhaì saín xuáút pháön mãöm sæû baío häü
chæa tæìng coï âäúi våïi saín pháøm cuía hoü våïi âiãöu kiãûn
laì hoü quan tám âãún vaì sæí duûng noï nhæ mäüt bäü phánû
trong chiãnú læåcü kinh doanh. Cunìg våiï âoï laì thæí
thacïh. Mätü baní sao tacï phámø kyî thuátû säú hoanì haoí
coï thãø âæåüc taûo ra vaì gæíi âãún báút kyì nåi naìo trãn
thãú giåïi chè bàòng mäüt vaìi thao taïc nhàõp chuäüt hay
nháún baìn phêm maïy vi tênh caï nhán vaì mäüt taìi
khoaín Internet.
Cáön læu yï ràòng, våïi caïc chæång trçnh maïy tênh hæîu
hiãûu vaì phæïc taûp hiãûn nay, pháön låïn viãûc xám
Baão höå cú súã dûä liïåu
Cå såí dæî liãûu laì táûp håüp caïc thäng tin âæåüc sàõp
xãúp mäüt caïch coï hãû thäúng âãø dãù daìng tiãúp cáûn vaì
phán têch âæåüc. Cå såí dæî liãûu coï thãø täön taûi dæåïi
daûng hoàûc âiãûn tæí. Phaïp luáût vãö quyãön taïc giaí laì
mäüt cäng cuû chuí yãúu âãø baío häü phaïp lyï âäúi våïi cå
såí dæî liãûu. Tuy nhiãn, khäng phaíi táút caí caïc cå
såí dæî liãûu âãöu âæåüc baío häü quyãön taïc gia,í
vaì tháûm chê coï nhæîng cå såí dæî liãûu chè âæåüc
hæåíng sæû baío häü ráút haûn chãú.
· ÅÍ mäüt säú næåïc (vê duû: Hoa Kyì) quyãön taïc giaí
chè baío häü cå såí dæî liãûu âaî âæåüc læûa choün, kãút
håüp hay sàõp xãúp theo caïch âaím baío âuí tênh
nguyãn gäúc. Tuy nhiãn, âäúi våïi caïc cå såí dæî
liãûu hoaìn chènh vaì cå såí dæî liãûu maì trong âoï
dæî liãûu âæåüc sàõp xãúp theo caïc nguyãn tàõc cå
baín (vê duû, theo baíng chæî caïi, hay nhæ danh
baû âiãûn thoaûi) seî khäng âæåüc baío häü theo
phaïp luáût vãö quyãön taïc giaí åí nhæîng næåïc naìy
(nhæng âäi khi laûi âæåüc baío häü theo luáût
chäúng caûnh tranh khäng laình maûnh).
phaûm quyãön taïc giaí âãöu bao gäöm viãûc sao cheïp
tæìng tæì mäüt hoàûc phán phäúi traïi pheïp chæång trçnh
maïy tênh. Trong moüi træåìng håüp, váún âãö liãn quan
âãún caïc âiãøm giäúng nhau vãö sæû thãø hiãûn (âæåüc baío
häü quyãön taïc giaí) hoàûc vãö chæïc nàng (khäng âæåüc
baío häü baín quyãön) seî khäng cáön phaíi xem xeït.
· ÅÍ caïc næåïc khaïc, chuí yãúu laì åí cháu Áu, caïc cå
såí dæî liãûu khängnguyãn gäúc âæåüc baío häü
theo mäüt quyãön riãng, goüi laì quyãön âäúi våïi
cå såí dæî liãûu. Âiãöu naìy taûo cho cå såí dæî liãûu
coï âæåüc sæû baío häü nhiãöu hån. Noï cho pheïp
nhæîng ngæåìi taûo ra cå såí dæî liãûu khåíi kiãûn caïc
âäúi thuí caûnh tranh nãúu hoü trêch dáùn hoàûc sæí
duûng laûi mäüt pháön âaïng kãø (caí vãö säú læåüng vaì
cháút læåüng) cuía cå såí dæî liãûu, våïi âiãöu kiãûn laì
nhæîng ngæåìi taûo ra cå såí dæî liãûu âoï âaî âáöu tæ
âaïng kãø âãø coï âæåüc, âaïnh giaï hoàûc thãø hiãûn
näüi dung cuía cå såí dæî liãûu. Nãúu cáúu truïc cuía
mäüt cå såí dæî liãûu coï âuí tênh nguyãn gäúc thç cå
såí dæî liãûu âoï cuîng seî âæåüc baío häü quyãön taïc
giaí.
Khi cå såí dæî liãûu âæåüc baío häü quyãön taïc giaí, thç sæû
baío häü âoï chè daình cho caïch thæïc læûa choün vaì
thãø hiãûn cå såí dæî liãûu chæï khäng daình cho näüi
dung cuía cå såí dæî liãûu.
11
 Taác phêím phaãi àaáp ûáng nhûäng tiïu chñ naâo
àïí àûúåc baão höå?
Âãø âæåüc baío häü quyãön taïc giaí, mäüt taïc pháøm phaíi
coï tênh nguyãn gäúc. Taïc pháøm nguyãn gäúc laì taïc
pháøm bàõt nguäön tæì caïch thãø hiãûn cuía taïc giaí, nghéa
laì taïc pháøm âæåüc taûo ra mäüt caïch âäüc láûp vaì khäng
sao cheïp tæì taïc pháøm cuía ngæåìi khaïc hay tæì nhæîng
tæ liãûu thuäüc såí hæîu cäng cäüng. Mäùi næåïc âãöu coï
quy âënh khaïc nhau vãö tênh nguyãn gäúc trong luáût
vãö quyãön taïc giaí. Trong báút cæï træåìng håüp naìo thç
tênh nguyãn gäúc cuîng liãn quan tåïi hçnh thæïc thãø
hiãnû chæï khäng phaií yï tæåníg cå baní (xem trang 13).
Mäüt säú næåïc yãu cáöu taïc pháøm phaíi âæåüc âënh
hçnh trãn mäüt daûng váût liãûu nháút âënh. Viãûc
âënh hçnh bao gäöm, vê duû, mäüt taïc pháøm âæåüc viãút
trãn giáúy, læu trong âéa, veî trãn vaíi hoàûc thu vaìo
bàng. Vç thãú, caïc âiãûu muïa ba lã, nhæîng baìi diãùn
vàn ngáùu hæïng hay buäøi biãøu diãùn ca nhaûc khäng
âæåüc ghi cheïp hoàûc ghi ám âãöu khäng âæåüc baío
häü. Khaïi niãûm vãö âënh hçnh thæåìng khäng bao haìm
viãûc sao cheïp taûm thåìi vê duû nhæîng taïc pháøm âæåüc
chiãúu ngàõn goün trãn maìn aính, trãn truyãön hçnh
w w w . w i p o . i n t / s m e /
hoàûc caïc thiãút bë tæång tæû hoàûc læu giæî taûm thåìi
trong bäü nhåï cuía maïy vi tênh. Taïc pháøm coï thãø
âæåüc chênh taïc giaí âënh hçnh hoàûc âæåüc âënh hçnh
våïi sæû cho pheïp cuía taïc giaí. Viãûc phaït soïng taïc
pháøm chæïa âæûng ám thanh hoàûc hçnh aính âæåüc cho
laì âaî âënh hçnh nãúu viãûc âënh hçnh xaíy ra âäöng thåìi
våïi quaï trçnh phaït soïng. Mäüt taïc pháøm nhæ váûy coï
thãø âæåüc âënh hçnh theo hai daûng: baín ghi ám hoàûc
baín sao. Baín sao coï thãø åí daûng váût cháút (baín in
12
hoàûc khäng phaíi daûng in nhæ chip cuía maïy vi tênh)
hoàûc daûng kyî thuáût säú (caïc chæång trçnh maïy tênh
hay bäü sæu táûp cå såí dæî liãûu)
Quyãön taïc giaí baío häü caí taïc pháøm âaî vaì chæa âæåüc
cäng bäú.
Viãûc saïng taûo mäüt taïc pháøm nguyãn gäúc âoìi hoíi
cäng sæïc, kyî nàng, thåìi gian, sæû kheïo leïo, sæû læûa
choün hoàûc nhæîng näù læûc vãö màût tinh tháön. Tuy váûy,
mäüt taïc pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc giaí laûi khäng
tênh âãún caïc yãúu täú saïng taûo, cháút læåüng hay
giaï trë, vaì khäng cáön coï tênh vàn hoüc hoàûc nghãû
thuáût. Quyãön taïc giaí cuîng âæåüc aïp duûng âäúi våïi, vê
duû caïc nhaîn maïc trãn bao bç, cäng thæïc náúu àn,
hæåïng dáùn vãö màût kyî thuáût âån thuáön, hæåïng dáùn sæí
duûng hoàûc baín veî kyî thuáût cuîng nhæ bæïc tranh cuía
mäüt âæïa treí lãn ba.
Baín thaío vaì baín veî kyî thuáût cuía caïc thiãút kãú, caïc
váût duûng âæåüc thiãút kãú, maïy moïc, âäö chåi, vaíi, v.v.
âãöu âæåüc baío häü quyãön taïc giaí.
Nhûäng nöåi dung cuãa taác phêím khöng àûúåc
baão höå quyïìn taác giaã?
· YÏ tæåíng hoàûc khaïi niãûm. Phaïp luáût vãö
quyãön taïc giaí chè baío häü caïch thæïc yï tæåíng
hoàûc khaïi niãûm âæåüc thãø hiãûn trong mäüt taïc
pháøm nháút âënh. Phaïp luáût khäng baío häü yï
tæåíng, khaïi niãûm, phaït minh, phæång phaïp
hoaût âäüng, nguyãn tàõc, thuí tuûc, quy trçnh hay
hãû thäúng, báút kãø caïch thæïc maì chuïng âæåüc
mä taí hoàûc thãø hiãûn trong taïc pháøm. Trong khi
mäüt khaïi niãûm, phæång phaïp hoaût âäüng
khäng phaíi laì âäúi tæåüng cuía quyãön taïc giaí thç
nhæîng taìi liãûu hæåïng dáùn dæåïi daûng vàn baín
hay nhæîng baín thaío giaíi thêch hoàûc minh hoüa
khaïi niãûm hoàûc phæång phaïp âoï laûi âæåüc baío
häü quyãön taïc giaí.
Vê duû: Cäng ty cuía baûn såí hæîu quyãön taïc giaí âäúi
våïi taìi liãûu hæåïng dáùn mä taí hãû thäúng pha chãú bia.
Quyãön taïc giaí cuía taìi liãûu âoï cho pheïp baûn ngàn
cáúm ngæåìi khaïc sao cheïp caïch thæïc maì baûn biãn
soaûn taìi liãûu hæåïng dáùn âoï, vaì nhæîng cuûm tæì vaì
caïc vê duû minh hoüa maì baûn âaî sæí duûng. Tuy nhiãn,
baûn seî khäng coï quyãön ngàn cáúm caïc âäúi thuí khaïc
(a) sæí duûng maïy moïc, quy trçnh vaì phæång thæïc
baïn haìng âæåüc mä taí trong taìi liãûu hæåïng dáùn;
hoàcû (b) viãtú mätü taiì liãuû hæånïg dánù pha chãú bia khacï.
· Sæû kiãûn hoàûc thäng tin. Quyãön taïc giaí
khäng baío häü sæû kiãûn hoàûc thäng tin - cho duì
âoï laì thäng tin khoa hoüc, lëch sæí, tiãøu sæí hoàûc
tin tæïc thåìi sæû nhæng laûi baío häü caïch thæïc thãø
hiãûn cuía sæû kiãûn hoàûc thäng tin læûa choün hoàûc
sàõp xãúp (xem häüp vãö baío häü cå såí dæî liãûu,
trang 11)
Vê duû: Mäüt tiãøu sæí bao gäöm ráút nhiãöu sæû kiãûn vãö
cuäüc âåìi mäüt con ngæåìi. Taïc giaí cuía noï âaî phaíi
daình thåìi gian, cäng sæïc âaïng kãø âãø tçm hiãøu nhæîng
sæû viãûc maì træåïc âáy chæa hãö âæåüc biãút tåïi. Màûc duì
váûy, ngæåìi khaïc laûi âæåüc sæí duûng nhæîng thäng tin âoï
mäüt caïch tæû do miãùn laì khäng sao cheïp caïch thæïc
âàûc biãût maì nhæîng sæû tháût âoï âæåüc thãø hiãûn. Tæång
tæû, mäüt ngæåìi coï thãø sæí duûng thäng tin trong cäng
thæïc âãø náúu mäüt moïn àn nhæng khäng âæåüc sao
cheïp cäng thæïc âoï khi khäng âæåüc pheïp.
· Tãn goüi, danh hiãûu, kháøu hiãûu, hay caïc
cuûm tæì vàõn tàõt khaïc thäng thæåìng khäng
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí. Tuy nhiãn, mäüt säú
næåïc váùn cho pheïp baío häü nãúu chuïng coï tênh
saïng taûo cao. Tãn cuía mäüt saín pháøm hay kháøu
hiãûu quaíng caïo thæåìng khäng âæåüc baío häü
quyãön taïc giaí nhæng laûi âæåüc baío häü theo luáût
nhaîn hiãûu (xem trang 7) hoàûc phaïp luáût chäúng
caûnh tranh khäng laình maûnh. Ngæåüc laûi, mäüt
biãøu træng coï thãø âæåüc luáût quyãön taïc giaí vaì luáût
nhaîn hiãûu baío häü nãúu noï âaïp æïng nhæîng yãu
cáöu baío häü theo quy âënh cuía hai luáût âoï.
· Caïc vàn baín chênh thæïc cuía Chênh phuí (vê
duû: baín sao caïc âaûo luáût hay quyãút âënh tæ
phaïp) khäng âæåüc baío häü quyãön taïc giaí åí mäüt
säú næåïc (xem trang 32).
13
 · Caïc taïc pháøm nghãû thuáût æïng duûng. ÅÍ mäüt
säú næåïc, caïc taïc pháøm nghãû thuáût æïng duûng
khäng âæåüc baío häü quyãön taïc giaí. ÅÍ nhæîng
næåïc naìy, caïc yãúu täú coï tênh cháút trang trê cuía
mäüt taïc pháøm seî âæåüc baío häü kiãøu daïng cäng
nghiãûp theo luáût kiãøu daïng cäng nghiãûp (xem
häüp åí dæåïi). Tuy nhiãn, sæû baío häü quyãön taïc giaí
seî âæåüc aïp duûng âäúi våïi nhæîng yãúu täú mang
tênh hçnh aính, âäö hoüa hoàûc âiãu khàõc coï thãø
“nháûn biãút âæåüc mäüt caïch âäüc láûp våïi nhæîng
yãúu täú mang tênh “sæí duûng” cuía mäüt âäö váût.
Viïåc baão höå quyïìn taác giaã mang laåi nhûäng
quyïìn naâo?
Quyãön taïc giaí gäöm hai nhoïm quyãön. Quyãön kinh tãú
baío häü nhæîng låüi êch kinh tãú thäng qua caïc låüi êch
thæång maûi cuía taïc giaí hoàûc chuí såí hæîu. Quyãön
nhán thán baío häü sæû toaìn veûn cuía sæû saïng taûo vaì
danh tiãúng cuía taïc giaí âæåüc thãø hiãûn qua taïc pháøm.
Taác phêím myä thuêåt ûáng duång.
w w w . w i p o . i n t / s m e /
Sûå chöìng cheáo giûäa quyïìn taác giaã
vaâ quyïìn àöëi vúái kiïíu daáng
Taïc pháøm myî thuáût æïng duûng laì taïc pháøm âæåüc sæí
duûng cho muûc âêch cäng nghiãûp bàòng caïch gàõn
chuïng vaìo caïc saín pháøm thæåìng ngaìy. Vê duû âiãøn
hçnh laì âäö trang sæïc, âeìn vaì âäö duìng gia duûng.
Caïc taïc pháøm myî thuáût æïng duûng coï baín cháút keïp:
chuïng coï thãø âæåüc coi laì caïc taïc pháøm myî thuáût;
tuy nhiãn, viãûc khai thaïc vaì sæí duûng chuïng laûi
khäng diãùn ra åí thë træåìng vàn hoïa cuû thãø maì chuí
14
Quyïìn kinh tïë laâ gò?
Quyãön kinh tãú trao cho chuí såí hæîu quyãön taïc giaí
âäüc quyãön cho pheïp hoàûc ngàn cáúm mäüt säú hçnh
thæïc sæí duûng nháút âënh âäúi våïi taïc pháøm. Âäüc
quyãön coï nghéa laì khäng ai âæåüc thæûc hiãûn nhæîng
quyãön naìy nãúu khäng coï sæû cho pheïp cuía chuí såí
hæîu. Phaûm vi cuía nhæîng quyãön naìy, vaì nhæîng giåïi
haûn vaì ngoaûi lãû, laì khaïc nhau, phuû thuäüc vaìo loaûi
hçnh taïc pháøm liãn quan vaì phaïp luáût quyãön taïc giaí
· Phán phäúi baín sao taïc pháøm tåïi cäng
tæång æïng cuía quäúc gia. Quyãön kinh tãú khäng chè
âån giaín laì “quyãön sao cheïp”; sæû quan troüng
khäng chè coï åí quyãön naìy maì coìn åí mäüt säú quyãön
khaïc nhàòm ngàn chàûn ngæåìi khaïc låüi duûng taïc
pháøm saïng taûo cuía chuí såí hæîu quyãön taïc giaí. Nhçn
chung, quyãön kinh tãú bao gäöm caïc âäüc quyãön:
yãúu laì åí thë træåìng cuía nhæîng saín pháøm phuûc vuû
nhu cáöu chung.
Âiãöu naìy âàût chuïng vaìo ranh giåïi giæîa sæû baío häü
quyãön taïc giaí vaì kiãøu daïng cäng nghiãûp. Caïc næåïc
coï quy âënh khaïc nhau vãö viãûc baío häü taïc
pháøm nghãû thuáût æïng duûng. Trong khi åí mäüt säú
næåïc, caí hai hçnh thæïc baío häü nãu trãn âäöng thåìi
täön taûi, nhæng khäng phaíi táút caí caïc næåïc âãöu nhæ
váûy. Vç váûy, nãn tham khaío yï kiãún cuía chuyãn
gia såí hæîu trê tuãû quäúc gia âãø biãút chàõc chàõn vãö
quy âënh taûi mäüt næåïc nháút âënh.
· Saín xuáút caïc baín sao taïc pháøm dæåïi · Cho thuã baín sao taïc pháøm. Quyãön naìy noïi
nhiãöu hçnh thæïc. Vê duû, sao mäüt âéa CD, sao chung chè aïp duûng våïi mäüt säú taïc pháøm nháút
cheïp mäüt cuäún saïch, taíi mäüt chæång trçnh maïy âënh nhæ caïc taïc pháøm âiãûn aính, ám nhaûc, hay
tênh, säú hoïa mäüt bæïc aính vaì læu giæî trong äø chæång trçnh maïy tênh. Tuy nhiãn, quyãön naìy
cæïng, chuûp hçnh mäüt vàn baín, in hçnh mäüt khäng aïp duûng âäúi våïi caïc chæång trçnh maïy
nhán váût hoaût hçnh trãn aïo phäng hay gheïp tênh väún laì mäüt pháön cuía saín pháøm cäng
mäüt pháön cuía baìi haït vaìo mäüt baìi haït måïi. Âáy nghiãûp, vê duû nhæ chæång trçnh kiãøm soaït bäü
laì mäüt trong nhæîng quyãön quan troüng nháút maì
pháûn âaïnh læía cuía mäüt ä tä cho thuã.
quyãön taïc giaí trao cho.
· Dëch vaì caíi biãn taïc pháøm. Nhæîng taïc pháøm
naìy âæåüc goüi laì taïc pháøm phaïi sinh, laì nhæîng
chuïng. Quyãön taïc giaí cho pheïp chuí såí hæîu
taïc pháøm måïi dæûa theo mäüt taïc pháøm âaî
ngàn cáúm ngæåìi khaïc baïn, cho thuã hoàûc
âæåüc baío hä.ü Vê duû, dëch caïc taìi liãûu hæåïng
chuyãøn giao quyãön sæí duûng baín sao taïc pháøm
dáùn sæí duûng tæì tiãúng Anh sang ngän ngæî khaïc,
traïi pheïp. Nhæng coï mäüt træåìng håüp ngoaûi lãû
chuyãøn thãø mäüt cuäún tiãøu thuyãút thaình mäüt bäü
quan troüng laì: åí háöu hãút caïc næåïc, quyãön phán
phim (phim âiãûn aính), viãút laûi mäüt chæång trçnh
phäúi kãút thuïc trong láön baïn âáöu tiãn hoàûc
maïy tênh bàòng mäüt thæï ngän ngæî maïy tênh khaïc,
chuyãøn nhæåüng quyãön såí hæîu mäüt baín sao
hay taûo ra mäüt âäö chåi dæûa trãn mäüt nhán váût
nháút âënh. Noïi caïch khaïc, chuí såí hæîu quyãön
hoaût hçnh. Tuy nhiãn, åí mäüt säú næåïc, váùn coï
taïc giaí chè kiãøm soaït âæåüc láön “baïn âáöu tiãn”
nhæîng træåìng håüp ngoaûi lãû quan troüng âäúi våïi
âäúi våïi mäüt baín sao taïc pháøm, bao gäöm quaín
âäüc quyãön taûo ra caïc taïc pháøm phaïi sinh; vê duû,
lyï thåìi gian, caïc âiãöu khoaín vaì âiãöu kiãûn khaïc.
nãúu baûn såí hæîu håüp phaïp mäüt baín sao chæång
Tuy nhiãn, sau khi mäüt baín sao âæåüc baïn thç
trçnh maïy tênh, baûn coï thãø sæía laûi hoàûc thay âäøi
chuí såí hæîu quyãön khäng thãø quyãút âënh viãûc
chæång trçnh âoï âãø sæí duûng haìng ngaìy.
baín sao âoï seî âæåüc phán phäúi tiãúp nhæ thãú
· Trçnh diãùn hay truyãön âaût cäng khai taïc
naìo trong laînh thäø (caïc) næåïc tæång æïng.
pháøm âãún cäng chuïng. Quyãön naìy bao gäöm
Ngæåìi mua coï thãø baïn laûi baín sao hoàûc boí noï
caïc âäüc quyãön truyãön âaût taïc pháøm thäng qua
âi nhæng khäng thãø sao cheïp hay taûo ra caïc
buäøi trçnh diãùn træåïc cäng chuïng, tæåìng thuáût,
taïc pháøm phaïi sinh dæûa trãn cå såí baín sao âoï
phaït soïng hoàûc truyãön qua ra-âi-ä, truyãön qua
(xem dæåïi âáy).
caïp, vãû tinh, truyãön hçnh hay bàòng Internet.
15
 Mäüt taïc pháøm âæåüc coi laì biãøu diãùn træåïc
cäng chuïng khi âæåüc biãøu diãùn taûi mäüt âëa
âiãøm måí cho cäng chuïng hoàûc nhæîng nåi
khäng chè sæû hiãûn diãûn cuía gia âçnh, baûn beì
thán thiãút. Quyãön biãøu diãùn chè giåïi haûn åí caïc
taïc pháøm vàn hoüc, ám nhaûc, vaì nghe nhçn,
trong khi quyãön truyãön âaût âæåüc sæí duûng cho
táút caí caïc loaûi hçnh taïc pháøm.
· Nháûn pháön tràm khi taïc pháøm âæåüc baïn
laûi. Quyãön naìy âæåüc âãö cáûp âãún nhæ laì quyãön
baïn laûi hoàûc quyãön tiãúp theo. Chè mäüt säú næåïc
coï quy âënh nhæ váûy vaì thæåìng giåïi haûn åí mäüt
säú loaûi hçnh taïc pháøm nháút âënh (vê duû: taïc
pháøm häüi hoüa, baín veî, baín in, tranh càõt daïn,
taïc pháøm âiãu khàõc, chaûm träø, thaím thãu, gäúm,
thuíy tinh, baín thaío gäúc v.v.). Quyãön baïn laûi trao
cho taïc giaí quyãön nháûn pháön chia låüi nhuáûn tæì
viãûc baïn laûi mäüt taïc pháøm våïi âiãöu kiãûn laì viãûc
baïn laûi âoï diãùn ra theo mäüt caïch thæïc cuû thãø.
Pháön chia âoï thæåìng dao âäüng tæì 2 âãún 5%
täøng giaï baïn.
· Cäng bäú taïc pháøm trãn Internet theo nhu
w w w . w i p o . i n t / s m e /
cáöu tiãúp cáûn cuía cäng chuïng âãø moüi ngæåìi coï
thãø tiãúp cáûn taïc pháøm taûi mäüt âëa âiãøm vaì thåìi
gian do ngæåìi âoï tæû læûa choün. Quyãön naìy bao
gäöm caí viãûc âaïp æïng nhu cáöu cuû thãø theo hçnh
thæïc truyãön thäng tæång taïc qua Internet.
16
Báút cæï caï nhán hay doanh nghiãûp naìo muäún
sæí duûng taïc pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc
giaí cho báút kyì muûc âêch naìo nãu trãn âãöu
phaíi coï âæåüc sæû cho pheïp cuía chuí såí hæîu
quyãön taïc giaí. Màûc duì, caïc quyãön cuía chuí såí
hæîu quyãön taïc giaí laì âäüc quyãön, nhæng váùn bë giåïi
haûn vãö thåìi gian (xem trang 23), vaì laì âäúi tæåüng
cuía mäüt säú ngoaûi lãû vaì haûn chãú quan troüng (xem
Quyïìn nhên thên laâ gò?
Quyãön naìy dæûa trãn truyãön thäúng phaïp luáût vãö
quyãön taïc giaí cuía Phaïp, coi sæû saïng taûo trê tuãû nhæ
mäüt hiãûn thán cuía tinh tháön hay tám häön cuía nhaì
saïng taûo. Theo truyãön thäúng thäng luáût Anglo-
Saxon, quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan âæåüc xem
laì nhæîng quyãön taìi saín thäng thæåìng, coï nghéa laì
báút cæï sæû saïng taûo naìo cuîng coï thãø âæåüc mua, baïn,
cho thuã giäúng nhæ mäüt ngäi nhaì hay mäüt chiãúc xe
håi. Háöu hãút caïc næåïc âãöu cäng nháûn quyãön nhán
thán, nhæng phaûm vi cuía nhæîng quyãön naìy laì ráút
khaïc nhau vaì khäng phaíi táút caí caïc næåïc âãöu quy
âënh vãö quyãön naìy trong luáût vãö quyãön taïc giaí. Háöu
hãút caïc næåïc cäng nháûn êt nháút 2 loaûi quyãön nhán
thán sau:
· Quyãön âæåüc âæïng tãn laì taïc giaí taïc pháøm âæåüc ghi ám váùn täön taûi sau khi chuyãøn nhæåüng
(“quyãön âæïng tãn taïc giaí” hay “quyãön laì cha quyãön kinh tãú, vaì bao gäöm:
âeí cuía taïc pháøm”). Khi taïc pháøm cuía mäüt taïc
giaí âæåüc sao cheïp, xuáút baín, cäng bäú vaì · Quyãön yãu cáöu âæåüc cäng nháûn laì ngæåìi biãøu
truyãön âaût âãún cäng chuïng hoàûc træng baìy diãùn cuía chæång trçnh, træì træåìng håüp viãûc
træåïc cäng thç ngæåìi chëu traïch nhiãûm laìm viãûc khäng âãö cáûp âãún tãn taïc giaí laì do caïch thæïc sæí
naìy phaíi âaím baío ràòng tãn taïc giaí phaíi xuáút duûng buäøi biãøu diãùn quy âënh; vaì
hiãûn trãn hoàûc coï liãn quan âãún taïc pháøm, báút
· Quyãön phaín âäúi báút kyì sæû boïp meïo, càõt xeïn hay
cæï khi naìo coï thãø, vaì
chènh sæía chæång trçnh biãøu diãùn coï thãø gáy täøn
· Quyãön baío vãû sæû toaìn veûn cuía taïc pháøm.
haûi âãún danh tiãúng cuía ngæåìi biãøu diãùn.
Quyãön naìy ngàn cáúm nhæîng thay âäøi âäúi våïi
taïc pháøm maì coï nguy cå gáy täøn haûi cho danh
dæû hoàûc uy tên cuía taïc giaí.
Quyïìn liïn quan bao göìm nhûäng quyïìn naâo?
Khäng giäúng nhæ quyãön kinh tãú, quyãön nhán thán Ngæåìi biãøu diãùn (vê duû: diãùn viãn, nhaûc sé, nghãû
khäng thãø chuyãøn nhæåüng cho ngæåìi khaïc syî muïa) coï âäüc quyãön cho pheïp hoàûc ngàn cáúm
viãûc âënh hçnh (ghi ám/hçnh) vaìo báút cæï váût liãûu
âæåüc do quyãön naìy thuäüc vãö caï nhán cuía taïc giaí
naìo, viãûc truyãön âaût âãún cäng chuïng hoàûc phaït
(nhæng chuïng coï thãø âæåüc chuyãøn cho ngæåìi thæìa
soïng hoàûc truyãön bàòng caïp quang chæång trçnh
kãú cuía taïc giaí). Tháûm chê ngay caí khi quyãön kinh
biãøu diãùn træûc tiãúp hoàûc pháön chuí yãúu cuía chæång
tãú cuía mäüt taïc pháøm âæåüc baïn cho ai âoï thç quyãön
trçnh, cuîng nhæ viãûc taïi baín caïc baín ghi ám chæång
nhán thán âäúi våïi taïc pháøm váùn thuäüc vãö taïc giaí.
trçnh biãøu diãùn træûc tiãúp. Mäüt säú næåïc nháút âënh nhæ
Tuy nhiãn, åí mäüt säú næåïc, taïc giaí hay ngæåìi
caïc næåïc thaình viãn cuía Liãn minh cháu Áu cuîng
saïng taûo taïc pháøm coï thãø tæì boí quyãön nhán
daình cho ngæåìi biãøu diãùn âäüc quyãön cho pheïp hay
thán bàòng vàn baín, trong âoï âäöng yï khäng thæûc ngàn cáúm viãûc cho thuã baín ghi ám vaì caïc taïc
hiãûn mäüt säú hoàûc táút caí caïc quyãön nhán thán. pháøm nghe nhçn coï chæïa chæång trçnh biãøu diãùn
træûc tiãúp cuía hoü.
Chè mäüt säú êt quäúc gia (nhæng con säú naìy ngaìy
caìng tàng lãn) daình quyãön nhán thán cho ngæåìi
biãøu diãùn âäúi våïi chæång trçnh biãøu diãùn cuía hoü.
Quyãön nhán thán cuía ngæåìi biãøu diãùn âäúi våïi
chæång trçnh biãøu diãùn træûc tiãúp hoàûc chæång trçnh
biãøu diãùn
17
 ÅÍ nhiãöu næåïc, khi mäüt baín ghi ám âæåüc sæí duûng âãø
phaït soïng hay truyãön âaût âãún cäng chuïng thç ngæåìi
biãøu diãùn hoàûc nhaì saín xuáút baín ghi ám hoàûc caí hai
seî nháûn âæåüc mäüt khoaín thuì lao håüp lyï.
ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, quyãön cuía ngæåìi biãøu diãùn coï
thãø âæåüc chuyãøn nhæåüng mäüt pháön hay toaìn bäü cho
ngæåìi khaïc. Tháûm chê, sau khi chuyãøn nhæåüng hay
chuyãøn giao quyãön sæí duûng, ngæåìi biãøu diãùn coï
thãø, tuìy theo quy âënh cuía luáût quäúc gia, ngàn cáúm
viãûc baïn, phán phäúi vaì nháûp kháøu vaìo mäüt næåïc maì
khäng âæåüc pheïp ghi ám hoàûc ghi ám láûu chæång
trçnh biãøu diãùn træûc tiãúp cuía ngæåìi biãøu diãùn âoï.
Quyïìn cuãa caác nhaâ saãn xuêët baãn ghi êm
w w w . w i p o . i n t / s m e /
ÅÍ nhiãöu næåïc, caïc nhaì saín xuáút baín ghi ám khäng
thãø ngàn cáúm viãûc phaït soïng caïc baín ghi ám maì hoü
chè coï quyãön nháûn thuì lao quyãön taïc giaí tæì caïc täø
chæïc phaït soïng.
ÅÍ nhæîng næåïc maì quyãön âoï âæåüc cäng nháûn thç caïc
täø chæïc phaït soïng phaíi traí tiãön cho khäng chè taïc
giaí âãø âæåüc quyãön phaït soïng mäüt taïc pháøm vaì cho
cäng ty saín xuáút baín ghi ám
18
Caïc nhaì saín xuáút baín ghi ám (nhaì saín xuáút
baín ghi ám) coï âäüc quyãön cho pheïp hoàûc ngàn cáúm
viãûc sao cheïp, sæí duûng hoàûc phán phäúi caïc baín ghi
ám. Quyãön quan troüng nháút laì quyãön kiãøm soaït viãûc
sao cheïp caïc baín ghi ám. Caïc quyãön khaïc coï thãø laì
quyãön nháûn mäüt khoaín thu lao xæïng âaïng khi baín
ghi ám âæåüc phaït soïng, quyãön cäng bäú (taûi thåìi
âiãøm maì mäüt caï nhán læûa choün), hoàûc quyãön truyãön
âaût tåïi cäng chuïng. ÅÍ nhiãöu næåïc, nhaì saín xuáút coï
thãø cáúm viãûc nháûp kháøu hoàûc phán phäúi caïc baín ghi
ám cuía hoü. Mäüt säú næåïc, hoü laûi coï quyãön âæåüc
nháûn mäüt næía khoaín thuì lao khi cäng chiãúu hoàûc
truyãön caïc baín ghi ám thuäüc såí hæîu cuía hoü tåïi
cäng chuïng.
âãø mua baín ghi ám, maì coìn cho cho caí cäng ty ghi
ám âãø âæåüc quyãön phaït soïng baín ghi ám.
Khi mäüt næåïc tham gia Cäng æåïc Rome, gia nháûp
WTO (Hiãûp âënh TRIPS) hay Cäng æåïc cuía WIPO vãö
biãøu diãùn vaì ghi ám, næåïc naìy coï thãø baío læu mäüt
säú nghéa vuû, do váûy, caïc täø chæïc phaït soïng åí næåïc
âoï khäng coï nghéa vuû phaíi traí báút cæï khoaín tiãön naìo
cho nhaì saín xuáút baín ghi ám.
Caïc täø chæïc phaït soïng coï âäüc quyãön âäúi våïi
caïc tên hiãûu truyãön thäng vä tuyãún nhæ quyãön phaït
laûi tên hiãûu, âënh hçnh tên hiãûu hoàûc taïi baín caïc baín
âënh hçnh cho duì baín âënh hçnh âoï âæåüc thæûc hiãûn
maì khäng coï sæû âäöng yï cuía täø chæïc phaït soïng.
ÅÍ mäüt säú næåïc, caïc täø chæïc phaït soïng coï quyãön
cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc truyãön hçnh theo yãu
cáöu baín caïc baín âënh hçnh cuía chæång trçnh phaït
soïng âãún caïc thuã bao riãng leí vaì cho pheïp cäng
chuïng tiãúp cáûn caïc baín âënh hçnh læu trong cå såí
dæî liãûu cuía maïy tênh thäng qua maûng Internet.
Nhæng nhiãöu næåïc khaïc, trong caïc quy âënh cuía
phaïp luáût vãö quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan, laûi
khäng coi truyãön thanh vaì truyãön hçnh qua Internet
laì hoaût âäüng phaït soïng. ÅÍ mäüt säú næåïc, caïc täø
chæïc phaït soïng cuîng coï quyãön cho pheïp hoàûc
ngàn cáúm viãûc truyãön hçnh qua hãû thäúng caïp
quang caïc chæång trçnh phaït soïng cuía mçnh.
Quyãön cuía caïc täø chæïc phaït soïng âäüc láûp våïi
quyãön taïc giaí cuía caïc bäü phim, taïc pháøm ám nhaûc
hay caïc taìi liãûu âæåüc truyãön phaït khaïc.
Tuy nhiãn åí nhæîng næåïc khaïc, caïc nhaì váûn haình hãû
thäúng caïp váùn coï thãø phaït laûi caïc tên hiãûu cuía caïc täø
chæïc phaït soïng qua hãû thäúng caïp quang maì khäng
cáön âæåüc sæû cho pheïp hay traí phê.
ÅÍ nhiãöu næåïc, täø chæïc phaït soïng truyãön hçnh coï âäüc
quyãön cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc truyãön âaût âãún
cäng chuïng, vê duû: trçnh chiãúu taûi mäüt âëa âiãøm maì
cäng chuïng coï thãø tiãúp cáûn âæåüc thäng qua mua veï
vaìo cæía.
Quyãön cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc truyãön phaït laûi
bàòng hãû thäúng caïp quang cuía täø chæïc phaït soïng
âæåüc thæûc hiãûn thäng qua mäüt täø chæïc quaín lyï táûp
thãø (CMO) (xem trang 40), træì træåìng håüp täø chæïc
phaït soïng tæû truyãön phaït thç nhæîng quyãön âoï do täø
chæïc naìy thæûc hiãûn.
Vãö viãûc saín xuáút hoàûc truyãön phaït caïc thäng tin træûc
tuyãún, täút nháút laì haîy tham khaío yï kiãún cuía chuyãn
gia vãö quyãön taïc giaí taûi næåïc liãn quan vç âáy laì mäüt
lénh væûc maì luáût phaïp âang phaït triãøn nhanh.
Viãûc thæûc hiãûn quyãön liãn quan khäng aính hæåíng
âãún vaì khäng coï caïch naìo aính hæåíng âãún sæû baío häü
quyãön taïc giaí hiãûn taûi, nãúu coï thç chè âäúi våïi nhæîng
taïc pháøm âæåüc trçnh diãùn, ghi ám hoàûc truyãön trãn
Internet.
19
 Quyïìn taác giaã vaâ quyïìn liïn quan àöëi vúái
êm nhaåc
Mäüt doanh nghiãûp coï thãø sæí duûng ám nhaûc cho
nhiãöu muûc âêch khaïc nhau nhæ âãø thu huït khaïch
haìng, taûo ra nhæîng taïc âäüng têch cæûc tåïi thaïi âäü cuía
khaïc haìng hoàûc vç låüi êch cuía ngæåìi lao âäüng trong
cäng ty. Âiãöu naìy coï thãø giuïp cho doanh nghiãûp coï
âæåüc låüi thãú caûnh tranh so våïi caïc âäúi thuí caûnh
tranh, taûo ra mäüt mäi træåìng laìm viãûc täút hån cho
ngæåìi lao âäüng, vaì giuïp taûo dæûng nhoïm khaïch haìng
trung thanì h hoàcû thám û chê náng cao sæû nhánû thæcï
cuaí khacïh hanìg vãö thæång hiãuû hoàcû vãö toanì bäü cäng
ty.
Viãûc biãøu diãùn hoàûc sæí duûng ám nhaûc cáúp pheïp
træåïc cäng chuïng âæåüc traí thuì lao båíi caïc hãû thäúng
truyãön hçnh låïn, caïc âaìi phaït thanh vaì truyãön hçnh
âëa phæång, caïc maûng luåïi vaì hãû thäúng truyãön hçnh
hæîu tuyãún vaì vãû tinh, caïc täø chæïc phaït soïng cäng,
caïc trang tin âiãûn tæí Internet, caïc træåìng cao âàóng,
âaûi hoüc, häüp âãm, nhaì haìng, cáu laûc bäü thãø thao vaì
thãø hçnh, khaïch saûn, häüi chåü thæång maûi, ngæåìi chè
âaûo hoìa nhaûc, trung tám mua sàõm, cäng viãn giaíi
w w w . w i p o . i n t / s m e /
trê, haîng haìng khäng vaì nhæîng ngæåìi sæí duûng ám
nhaûc trong nhiãöu ngaình cäng nghiãûp khaïc nhau, kãø
caí ngaình cäng nghiãûp âiãûn thoaûi (chuäng âiãûn
thoaûi) traí phê.
Baoí häü quyãnö tacï giaí vaì quyãnö liãn quan âäiú våiï ám
nhacû liãn quan âãnú nhiãuö tánög quyãnö khacï nhau vaì
mätü loatû cacï chuí såí hæuî/ngæåiì quaní ly,ï bao gäm
ö nhaì
thå, nhacû sé, nhaì xuátú baní, cäng ty ghi ám, täø chæcï phatï
20
sonïg, chuí trang web vaì hiãpû häiü quyãnö tacï gia.í
Nãúu ám nhaûc vaì ca tæì dæåüc saïng taïc båíi hai ngæåìi
khaïc nhau thç háöu hãút phaïp luáût quäúc gia coi baìi haït
âoï gäöm hai taïc pháøm taïc pháøm ám nhaûc vaì taïc
pháøm vàn hoüc. Tuy nhiãn, trong háöu hãút caïc træåìng
håüp thç li-xàng cho viãûc phaït soïng toaìn bäü baìi haït
coï thãø âaût âæåüc tæì mäüt täø chæïc quaín lyï táûp thãø
quyãön taïc giaí (CMO; xem trang 40).
Quyãön cäng bäú baín nhaûc bao gäöm quyãön ghi
ám, biãøu diãùn, sao cheïp, vaì quyãön gheïp taïc pháøm
våïi mäüt taïc pháøm måïi hoàûc mäüt taïc pháøm khaïc,
thæåìng âæåüc goüi laì taïc pháøm phaïi sinh. Âãø taûo
thuáûn låüi cho viãûc khai thaïc thæång maûi, pháön låïn
caïc nhaì soaûn nhaûc âãöu thêch chuyãøn nhæåüng quyãön
cäng bäú cho mäüt phaïp nhán laì “nhaì xuáút baín” theo
mäüt håüp âäöng cäng bäú ám nhaûc, theo âoï quyãön taïc
giaí hoàûc quyãön kiãøm soaït quyãön taïc giaí âæåüc
Caïc loaûi quyãön gàõn våïi taïc pháøm ám nhaûc laì quyãön
biãøu diãùn, quyãön in, quyãön cå hoüc, quyãön âäöng bäü
hoïa. Caïc quyãön naìy âæåüc giaíi thêch mäüt caïch vàõn
tàõt nhæ sau:
Quyãön biãøu diãùn træåïc cäng chuïng âæåüc coi
laì nguäön thu nháûp låïn nháút cuía caïc nhaì soaûn nhaûc.
ÅÍ mäüt säú næåïc, quyãön biãøu diãùn cäng khai khäng
âæåüc aïp duûng âäúi våïi caïc baín ghi ám (hoàûc “baín
ghi ám”) maì chè aïp duûng cho viãûc phán phäúi caïc
taïc pháøm nghe nhçn kyî thuáût säú. ÅÍ nhæîng næåïc
naìy, âàûc biãût laì Hoa Kyì thç khäng cáön phaíi xin
pheïp âãø biãøu diãùn baín ghi ám phi kyî thuáût säú
nhæng viãûc ghi baìi haït vaìo baín ghi ám laûi cáön sæû
cho cheïp.
Quyãön âäúi våïi viãûc in vaì baïn mäüt baìi haït âån leí
hoàûc nhiãöu baìi haït hoàûc baín sao cuía caïc âéa nhaûc
gäöm caïc baín nhaûc laì quyãön in âæåüc li xàng båíi
nhaì xuáút baín.
Quyãön cå hoüc âãö cáûp tåïi quyãön ghi ám, sao cheïp
vaì phán phäúi âãún cäng chuïng caïc taïc pháøm ám nhaûc
âaî âæåüc baío häü quyãön taïc giaí qua âiãûn thoaûi (bao
gäöm caïc bàng ghi ám, âéa quang vaì caïc váût liãûu ghi
ám khaïc maì ám thanh âæåüc âënh hçnh trãn âoï, ngoaûi
træì baín ghi coï keìm theo hçnh aính vaì caïc taïc pháøm
nghe nhçn khaïc). Giáúy pheïp âæåüc cáúp cho ngæåìi sæí
duûng âãø khai thaïc quyãön cå hoüc âæåüc goüi laì giáúy
pheïp sæí duûng (li-xàng) quyãön cå hoüc.
Quyãön âæåüc ghi ám mäüt baín nhaûc cuìng våïi nhæîng
aính hoàûc hçnh aính trong mäüt saín pháøm nghe nhçn,
vê duû: phim, chæång trçnh truyãön hçnh, chæång trçnh
quaíng caïo hoàûc bàng vi-âi-ä âæåüc goüi laì quyãön
âäöng bäü hoïa. Âãø mäüt baín nhaûc âæåüc âënh hçnh
trong mäüt bàng nghe nhçn thç phaíi coï giáúy pheïp sæí
duûng quyãön âäöng bäü hoïa. Viãûc cáúp Giáúy pheïp sæí
duûng quyãön naìy cho pheïp nhaì saín xuáút kãút håüp caïc
âoaûn nhaûc vaìo mäüt taïc pháøm nghe nhçn. Theo truyãön
thäúng, caïc nhaì saín xuáút truyãön hçnh coï âæåüc giáúy
pheïp naìy thäng qua âaìm phaïn træûc tiãúp våïi nhaûc sé,
ngæåìi viãút låìi nhaûc hoàûc thäng thæåìng hån laì nhaì
xuáút baín cuía hoü.
Ngoaìi viãûc phaíi coï âæåüc giáúy pheïp sæí duûng baín
nhaûc trong taïc pháøm nghe nhçn tæì phêa nhaûc sé, cáön
coï âæåüc mäüt giáúy pheïp sæí duûng quyãön âäöng bäü tæì
phêa nhaì saín xuáút baín ghi ám trong âoï thãø hiãûn hoàûc
chæïa âæûng taïc pháøm ám nhaûc âoï.
21
 Thuáût ngæî baín ghi ám gäúc (hoàûc goüi tàõt laì baín
gäúc) âãö cáûp tåïi baín ghi ám âæåüc saín xuáút nguyãn
gäúc (vaìo bàng hoàûc loaûi phæång tiãûn læu træî khaïc),
tæì âoï nhaì saín xuáút baín ghi ám saín xuáút ra âéa CD
hoàûc bàng räöi baïn cho cäng chuïng. Quyãön âäúi
våïi baín ghi ám gäúc hoàûc quyãön sæí duûng baín
gäúc laì cáön thiãút âãø taïi baín vaì phán phäúi baín ghi ám
nhàòm thãø hiãûn buäøi biãøu diãùn cuû thãø vãö taïc pháøm
ám nhaûc cuía mäüt nghãû sé nháút âënh.
Viãûc sæí duûng caïc taïc pháøm ám nhaûc laìm nhaûc
chuäng âiãûn thoaûi âaî
vaì âang tråí thaình mäüt thë træåìng ngaìy caìng tàng
cuía viãûc sæí duûng ám nhaûc. Viãûc sæí duûng naìy âaî tråí
w w w . w i p o . i n t / s m e /
Baín quyãön NOKIA
måïi naìy âæïng âáöu vãö sæû phaït triãøn âæåüc dæû âoaïn
træåïc cuía viãûc sæí duûng ám nhaûc coï thu phê cho caïc
thiãút bë di âäüng. Nhaûc chuäng laì mäüt táûp tin dæåïi
daûng maî nhë phán âæåüc gæíi tåïi thiãút bë di âäüng
thäng qua hãû thäúng SMS hoàûc WAP. Giáúy pheïp sæí
duûng nhaûc chuäng thæåìng bao gäöm taïc pháøm saïng
taûo vaì phán phäúi caïc chuäng âån vaì âa ám.
Caïc cäng cuû vaì hãû thäúng “quaín lyï quyãön trong
mäi træåìng kyî thuáût sä”ú (DRM) (xem trang 26)
âoïng vai troì quan troüng trong viãûc quaín lyï træûc
tuyãún viãûc mua baïn taïc pháøm ám nhaûc nhàòm chäúng
laûi naûn sao cheïp láûu. Vê duû, cäng nghãû Fairplay cuía
Quyïìn taác giaã vaâ quyïìn liïn quan àûúåc baão
höå bao lêu?
Âäúi våïi háöu hãút caïc taïc pháøm vaì åí háöu hãút caïc
næåïc, viãûc baío häü quyãön kinh tãú keïo daìi suäút
cuäüc âåìi taïc giaí cäüng thãm êt nháút 50 nàm sau khi
taïc giaí qua âåìi. ÅÍ mäüt säú næåïc, thåìi haûn naìy tháûm
chê coìn daìi hån (vê duû: åí cháu Áu, Hoa Kyì vaì mäüt
vaìi næåïc khaïc laì 70 nàm sau khi taïc giaí qua âåìi).
Vç váûy, khäng chè coï taïc giaí maì caí ngæåìi thæìa kãú
cuía taïc giaí cuîng âæåüc hæåíng låüi tæì taïc pháøm. Nãúu
nhiãöu taïc giaí cuìng liãn quan (âäöng taïc giaí) thç thåìi
haûn baío häü seî âæåüc tênh tæì ngaìy máút cuía taïc giaí
cuäúi cuìng. Khi thåìi haûn baío häü quyãön âaî hãút, thç
taïc pháøm âoï âæåüc xem laì “thuäüc såí hæîu cäng
cäüng” (xem trang 46).
Tuìy thuäüc vaìo phaïp luáût quäúc gia, mäüt säú âiãöu
khoaín âàûc biãût coï thãø âæåüc aïp duûng våïi mäüt säú loaûi
taïc pháøm nháút âënh, âàûc biãût laì:
· Taïc pháøm do ngæåìi laìm thuã taûo ra vaì taïc
pháøm âæåüc taûo ra theo håüp âäöng (vê duû: thåìi
hoàûc táút caí taïc pháøm âoï coï thãø khäng âæåüc baío
häü quyãön taïc giaí);
· Caïc taïc pháøm âæåüc cäng bäú sau khi taïc giaí máút;
vaì
· Caïc baín biãn soaûn laûi âãø phuûc vuû viãûc in áún.
Thåìi haûn baío häü quyãön nhán thán thç laûi khaïc. ÅÍ
mäüt säú næåïc, quyãön nhán thán laì vénh viãùn. Nhæng åí
caïc næåïc khaïc, thåìi haûn baío häü quyãön naìy kãút thuïc
cuìng thåìi âiãøm våïi thåìi haûn baío häü quyãön kinh tãú
hoàûc khi taïc giaí máút.
Thåìi haûn baío häü quyãön liãn quan thæåìng ngàõn
hån so våïi thåìi haûn baío häü quyãön taïc giaí. ÅÍ mäüt säú
næåïc, quyãön liãn quan âæåüc baío häü trong voìng 20
nàm kãø tæì cuäúi nàm dæång lëch maì viãûc âënh hçnh
buäøi trçnh diãùn âæåüc thæûc hiãûn hoàûc buäøi phaït soïng
diãùn ra. Nhiãöu næåïc laûi baío häü quyãön liãn quan trong
suäút 50 nàm kãø tæì ngaìy cuäúi cuìng cuía nàm dæång
lëch sau buäøi trçnh diãùn, âënh hçnh vaì phaït soïng.

thaình mäüt hçnh thæïc caï nhán hoïa âiãûn thoaûi di âäüng
cuía baûn mäüt caïch haìi hæåïc vaì vui nhäün. Sæû phäø
biãún cuía viãûc sæí duûng caïc nhaûc chuäng âaî cho tháúy
sæû phäø biãún hån vaì täön taûi láu daìi hån mong âåüi
ban âáöu vaì âaî laìm cho hçnh thæïc sæí duûng ám nhaûc
Apple vaì Window Media cuía Microsoft âaî dæûng lãn
haûn coï thãø laì 95 nàm kãø tæì ngaìy âæåüc cäng
nhæîng raìo caín âäúi våïi ám nhaûc trong mäi træåìng kyî
bäú hoàûc 120 nàm kãø tæì ngaìy âæåüc taûo ra);
thuáût säú âãø chuí såí hæîu quyãön taïc giaí âæåüc buì âàõp
· Taïc pháøm cuía âäöng taïc giaí;
âäúi våïi viãûc baïn caïc taïc pháøm ám nhaûc vaì vç ngàn
· Taïc pháøm âiãûn aính;
chàûn âæåüc viãûc sao cheïp trong mäi træåìng kyî thuáût
· Taïc pháøm áøn danh hoàûc taïc pháøm buït danh;
· Taïc pháøm nhiãúp aính hoàûc taïc pháøm nghãû
ÅÍ mäüt säú næåïc, aính chuûp chè âæåüc baío häü trong
thuáût æïng duûng (maì âäi khi coï thåìi haûn baío
voìng 5 hoàûc 15 nàm kãø tæì ngaìy cäng bäú.
häü ngàõn hån); Thæûc hiãûn: Lien Verbauwhede
· Caïc taïc pháøm do chênh phuí taûo ra (mäüt säú

22 23
 3. BAÃ O HÖÅ SÛÅ SAÁ N G TAÅ O
NGUYÏN GÖË C
Baån phaãi laâm gò àïí àûúåc baão höå quyïìn taác
giaã vaâ quyïìn liïn quan?
Quyãön taïc giaí vaì quyãön liãn quan âæåüc baío häü maì
khäng cáön báút cæï thuí tuûc chênh thæïc naìo. Mäüt taïc
pháøm seî tæû âäüng âæåüc baío häü ngay khi noï ra âåìi
maì khäng cáön âàng kyï, näüp læu, näüp lãû phê hay báút
cæï yãu cáöu naìo khaïc vãö màût thuí tuûc, màûc duì mäüt säú
næåïc yãu cáöu taïc pháøm âoï phaíi âæåüc âënh hçnh
trong mäüt säú daûng váût liãûu nháút âënh (xem trang 12
åí trãn).
Baão vïå quyïìn taác giaã àöëi vúái caác saãn phêím àa
phûúng tiïån
Mäüt saín pháøm “âa phæång tiãûn” âiãøn hçnh bao gäöm
mäüt säú taïc pháøm thæåìng âæåüc kãút håüp våïi nhau
w w w . w i p o . i n t / s m e /
trong mäüt saín pháøm âënh hçnh duy nháút, nhæ âéa
maïy vi tênh hoàûc âéa quang. Caïc saín pháøm âa
phæång tiãûn bao gäöm troì chåi vi-âi-ä, ki-äút thäng
tin vaì caïc trang web tæång taïc. Caïc näüi dung coï thãø
kãút håüp trong mäüt saín pháøm âa phæång tiãûn nhæ
ám nhaûc, vàn baín, tranh aính, bäü sæu táûp caïc hçnh
máùu, âäö hoüa, pháön mãöm vaì caïc âoaûn phim.
24
Laâm thïë naâo àïí chûáng minh baån laâ chuã súã
hûäu quyïìn taác giaã?
Hãû thäúng baío häü khäng âoìi hoíi thæûc hiãûn báút kyì thuí tuûc
naìo coï thãø âàût ra mäüt säú khoï khàn khi baûn muäún thæûc
thi quyãön trong træåìng håüp coï tranh cháúp. Tháût váûy,
nãúu ai âoï noïi ràòng baûn âaî sao cheïp taïc pháøm cuía hoü,
baûn laìm thãú naìo âãø chæïng minh mçnh laì taïc giaí âáöu
tiãn? Baûn coï thãø taûo ra mäüt säú bàòng chæïng ràòng mçnh
laì taïc giaí cuía taïc pháøm taûi mäüt thåìi âiãøm naìo âoï âãø
phoìng ngæìa. Vê duû:
· Mäüt säú næåïc coï cå quan quyãön taïc giaí nhàòm
cho pheïp näüp læu vaì/hoàûc âàng kyï taïc pháøm
miãùn phê (xem Phuû luûc II danh saïch trang web
cuía caïc cå quan Baín quyãön taïc giaí caïc næåïc).
Viãûc laìm naìy seî taûo ra bàòng chæïng vãö sæû täön taûi
cuía mäüt yãu cáöu baío häü quyãön taïc giaí coï càn cæï.
Mäùi näüi dung âãöu âæåüc baío häü theo caïc quyãön
riãng. Ngoaìi ra, tuyãøn táûp hoàûc sæû kãút håüp caïc taïc
pháøm âa phæång tiãûn coï thãø âaût âæåüc baío häü quyãön
taïc giaí nãúu quaï trçnh naìy taûo ra mäüt taïc pháøm coï
tênh nguyãn gäúc.
ÅÍ mäüt säú næåïc, baûn coï thãø theo âuäøi vuû kiãûn
xám phaûm quyãön taïc giaí mäüt caïch hiãûu quaí
hån nãúu baûn âaî âàng kyï taïc pháøm taûi cå quan
quyãön taïc giaí quäúc gia. Vç thãú, åí nhæîng næåïc
naìy læûa choün âàng kyï træåïc luän âæåüc khuyãún
khêch.
· Baûn coï thãø näüp læu baín sao taïc pháøm cuía baûn
cho ngán haìng hoàûc luáût sæ. Hoàûc, baûn coï
thãø tæû gæíi cho mçnh mäüt baín sao taïc pháøm
cuía baûn trong phong bç kên thäng qua mäüt
dëch vuû bæu chênh âàûc biãût (sao cho coï thãø taûo
ra dáúu hiãûu vãö ngaìy roî raìng trãn phong bç), vaì
giæî nguyãn phong bç âoï kãø tæì khi nháûn âæåüc.
Tuy nhiãn, khäng phaíi táút caí caïc næåïc âãöu
cháúp nháûn thæûc tiãùn naìy laì mäüt bàòng chæïng coï
giaï trë.
· Caïc taïc pháøm âæåüc cäng bäú seî âæåüc âaïnh dáúu
bàòng mäüt thäng baïo vãö quyãön taïc gia.í
(xem trang 29)
· Täút hån hãút laì baûn nãn âaïnh dáúu taïc pháøm cuía
mçnh bàòng nhæîng hãû thäúng säú nháûn daûng
chuáøn, vê duû: säú saïch theo tiãu chuáøn quäúc tãú
(ISBN) daình cho caïc loaûi saïch; maî ghi ám
theo tiãu chuáøn quäúc tãú (ISRC) âäúi våïi caïc
baín ghi ám; maî taïc pháøm ám nhaûc theo tiãu
chuáøn quäúc tãú (ISWC) âäúi våïi caïc taïc pháøm
ám nhaûc thuäüc caïc thãø loaûi chëu sæû kiãøm soaït
cuía caïc täø chæïc quaín lyï táûp thãø; maî säú caïc taïc
pháøm nghe nhçn theo tiãu chuáøn quäúc tãú
(ISAN) âäúi våïi caïc taïc pháøm nghe nhçn; v.v.…
Laâm thïë naâo àïí baão höå taác phêím cuãa baån dûúái
daång àiïån tûã hoùåc kyä thuêåt söë?
Caïc taïc pháøm dæåïi daûng âiãûn tæí hoàûc kyî thuáût säú (vê
duû nhæ âéa CD, DVD, vàn baín, ám nhaûc, phim aính
træûc tuyãún) âàûc biãût dãù bë xám phaûm vç caïc hçnh thæïc
naìy ráút dãù bë sao cheïp vaì truyãön qua Internet, maì
cháút læåüng laûi khäng bë giaím âaïng kãø. Caïc biãûn phaïp
âæåüc nãu åí trãn nhæ âàng kyï hoàûc näüp læu taûi cå
quan quyãön taïc giaí quäúc gia cuîng âæåüc aïp duûng cho
nhæîng loaûi taïc pháøm naìy.
Khi doanh nghiãûp cung cáúp taïc pháøm âaî âæåüc baío
häü quyãön taïc giaí theo hçnh thæïc træûc tuyãún thç
nhæîng taïc pháøm naìy thæåìng laì âäúi tæåüng cuía mäüt
“håüp âäöng nhàõp chuäüt” (coìn âæåüc goüi laì håüp
âäöng click-wrap) âãø haûn chãú nhæîng haình vi maì
ngæåìi sæí duûng coï thãø thæûc hiãûn âäúi våïi taïc pháøm.
Nhæîng giåïi haûn nhæ váûy seî haûn chãú âaïng kãø viãûc sæí
duûng âäúi våïi mäüt ngæåìi sæí duûng vaì chè cho pheïp
ngæåìi âoï âoüc/nghe mäüt baín sao duy nháút. Viãûc taïi
phán phäúi hoàûc taïi sæí duûng nhçn chung laì bë cáúm.
Ngoaìi ra, nhiãöu doanh nghiãûp sæí duûng caïc biãûn
phaïp cäng nghãû âãø baío vãû quyãön taïc giaí âäúi våïi caïc
taïc pháøm kyî thuáût säú. Nhæîng biãûn phaïp naìy thæåìng
âæåüc goüi chung laì cäng cuû vaì hãû thäúng “Quaín lyï
quyãön trong mäi træåìng kyî thuáût sä”ú (DRM).
Caïc phæång phaïp naìy âæåüc sæí duûng âãø xaïc âënh,
theo doîi hoàûc thæûc hiãûn viãûc cho pheïp vaì caïc âiãöu
kiãûn thäng qua caïc cäng cuû âiãûn tæí vaì trong suäút
thåìi gian taïc pháøm âæåüc baío häü.
25
 Coï hai biãûn phaïp âãø caïc cäng cuû vaì hãû thäúng DRM
coï thãø häù tråü viãûc kiãøm soaït quyãön taïc giaí âäúi våïi
caïc taïc pháøm kyî thuáût säú:
· Ghi roî trãn taïc pháøm kyî thuáût säú nhæîng thäng
tin vãö sæû baío häü quyãön taïc giaí, chuí såí hæîu v.v.,
nhæîng thäng tin âæåüc goüi laì “thäng tin quaín
lyï quyãön”; vaì
· Thæûc hiãûn “caïc biãûn phaïp baío vãû bàòng
cäng nghã”û (TPM) nhàòm giuïp kiãøm soaït (cho
pheïp hoàûc tæì chäúi) viãûc tiãúp cáûn hoàûc sæí duûng
taïc pháøm kyî thuáût säú. Khi âæåüc sæí duûng våïi caïc
loaûi taïc pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc giaí khaïc
nhau, TPM coï thãø giuïp kiãøm soaït âæåüc khaí
nàng xem, nghe, sæía chæîa, ghi ám, trêch dáùn,
dëch, læîu giæî trong mäüt gian nháút âënh, chuyãøn
tiãúp, sao cheïp, in v.v… cuía ngæåìi sæí duûng,
phuì håüp våïi phaïp luáût quyãön taïc giaí vaì quyãön
liãn quan hiãûn haình. TPM cuîng baío âaím sæû
baío máût, an toaìn vaì toaìn veûn cuía taïc pháøm.
w w w . w i p o . i n t / s m e /
Lûåa choån caác cöng cuå DRM phuâ húåp
Coï ráút nhiãöu kyî thuáût âæåüc sæí duûng âãø giaím khaí
nàng xám phaûm quyãön taïc giaí thäng qua viãûc aïp
duûng caïc cäng cuû vaì hãû thäúng DRM. Mäùi kyî thuáût
âãöu coï âiãøm maûnh vaì âiãøm yãúu cuîng nhæ chi phê
âãø âaût âæåüc, têch håüp vaì duy trç laì khaïc nhau. Viãûc
læûa choün mäüt kyî thuáût cuû thãø âæåüc xaïc âënh täút nháút
chênh laì thäng qua sæû âaïnh giaï cuía baûn vãö mæïc âäü
ruíi ro liãn quan âãún viãûc sæí duûng taïc pháøm.
26
Thäng tin vãö quaín lyï quyãön:
Coï nhiãöu caïch âãø xaïc âënh taïc pháøm âæåüc baío häü
quyãön taïc giaí cuía baûn:
· Baûn coï thãø gàõn nhaîn cho taïc pháøm kyî thuáût
säú, vê duû thäng baïo vãö quyãön taïc giaí hoàûc dáúu
hiãûu caính baïo nhæ “Chè âæåüc pheïp taïi baín vç
muûc âêch phi thæång maûi”. Viãûc gàõn caïc thäng
baïo vãö quyãön taïc giaí taûi mäùi trang trong trãn
web cuía doanh nghiãûp, trong âoï nãu ra âiãöu
kiãûn âäúi våïi viãûc sæí duûng näüi dung coï trãn
trang web âoï laì mäüt biãûn phaïp täút.
· Hãû thäúng nháûn biãút taïc pháøm kyî thuáût säú
(DOI) laì hãû thäúng nháûn biãút caïc taïc pháøm âæåüc
baío häü quyãön taïc giaí trong mäi træåìng kyî thuáût
säú. DOI laì caïc âuäi/tãn kyî thuáût säú âæåüc gàõn
lãn taïc pháøm kyî thuáût säú âãø sæí duûng trãn
Internet. Chuïng âæåüc sæí duûng âãø cung cáúp
thäng tin hiãûn taûi, bao gäöm thäng tin vãö âëa chè
coï thãø tçm tháúy taïc pháøm trãn Internet. Thäng
tin vãö taïc pháøm kyî thuáût säú coï thãø thay âäøi theo
thåìi gian, bao gäöm âëa chè coï thãø tçm tháúy taïc
pháøm, nhæng DOI seî khäng thay âäøi. (xin xem
www.doi.org).
· Tem thåìi gian laì mäüt nhaîn hiãûu âæåüc gàõn vaìo
taïc pháøm kyî thuáût säú âãø cho biãút tçnh traûng cuía
taïc pháøm taûi mäüt thåìi âiãøm nháút âënh. Thåìi gian
laì yãúu täú âàûc biãût quan troüng khi chæïng minh
haình vi xám phaûm quyãön taïc giaí: khi mäüt bæïc
thæ âiãûn tæí âæåüc gæíi âi, khi mäüt håüp âäöng âæåüc
kyï kãtú vaì khi saní phámø trê tuãû âæåcü taoû ra hoàcû
âæåcü chènh sæaí hoàcû khi bànòg chænïg kyî thuátû säú
âæåüc thu tháûp. Mäüt dëch vuû gàõn tem thåìi gian
chuyãn nghiãûp coï thãø âæåüc cung cáúp âãø chæïng
nháûn thåìi âiãøm mäüt taïc pháøm âæåüc taûo ra.
· Caïc hoüa tiãút kyî thuáût säú chçm sæí duûng
pháön mãöm âãø gàõn thäng tin vãö quyãön taïc giaí
vaìo chênh caïc taïc pháøm kyî thuáût säú. Caïc hoüa
tiãút kyî thuáût säú chçm coï thãø åí daûng hæîu hçnh,
nhçn tháúy âæåüc, giäúng nhæ taûo ra mäüt thäng
baïo bãn lãö cuía mäüt bæïc aính hoàûc coï thãø âæåüc
gàõn trong toaìn bäü dæî liãûu khi caïc dæî liãûu âoï
âæåüc in trãn giáúy coï hoüa tiãút chçm. Thäng
thæåìng, dáúu hiãûu naìy âæåüc gàõn sao cho khäng
bë phaït hiãûn trong quaï trçnh sæí duûng thäng
thæåìng. Trong khi caïc hoüa tiãút coï thãø nhçn tháúy
âæåüc naìy ráút hæîu êch trong viãûc ngàn chàûn xám
phaûm, nhæîng dáúu hiãûu khäng nhçn tháúy âæåüc
laûi ráút hæîu êch trong viãûc chæïng minh sæû âaïnh
càõp vaì tçm ra dáúu vãút viãûc sæí duûng træûc tuyãún
taïc pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc giaí.
Lûu yá khi sûã duång TPM
Caïc doanh nghiãûp cung cáúp taïc pháøm kyî
thuáût säú coï thãø xem xeït viãûc aïp duûng TPM nãúu
cáön phaíi chäúng laûi haình vi sao cheïp vaì phán phäúi
traïi pheïp caïc taïc pháøm kyî thuáût säú. Tuy nhiãn, viãûc
aïp duûng TPM phaíi âæåüc cán âäúi våïi nhæîng váún âãö
khaïc. Vê duû, khäng nãn sæí duûng TPM theo caïch maì
seî vi phaûm phaïp luáût liãn quan nhæ phaïp luáût baío
máût, phaïp luáût baío vãû ngæåìi tiãu duìng hoàûc luáût
chäúng caïc hoaût âäüng chäúng caûnh tranh.
Caïc biãûn phaïp baío vãû quyãön taïc giaí bàòng
cäng nghãû (TPM)
Nhiãöu doanh nghiãûp æa thêch sæí duûng cäng nghãû âãø
chè cho pheïp nhæîng khaïch haìng âaî cháúp nháûn âiãöu
khoaín vaì âiãöu kiãûn nháút âënh cho viãûc sæí duûng caïc
taïc pháøm cuía hoü måïi âæåüc tiãúp cáûn våïi caïc taïc pháøm
naìy. Caïc biãûn phaïp coï thãø bao gäöm:
· Maî hoïa thæåìng âæåüc sæí duûng âãø baío vãû caïc
saín pháøm pháön mãöm, baín ghi ám, taïc pháøm
nghe nhçn træåïc viãûc sæí duûng traïi pheïp. Vê duû,
khi mäüt khaïch haìng taíi mäüt taïc pháøm xuäúng,
pháön mãöm DRM coï thãø liãn hãû våïi ngán haìng kyï
quyî (mäüt täø chæïc quaín lyï quyãön taïc giaí vaì quyãön
liãn quan) âãø thu xãúp viãûc thanh toaïn, giaíi maî
tãûp tin vaì chuyãøn “maî khoïa” riãng biãût - vê duû
mäüt máût kháøu - cho khaïch haìng âãø xem hoàûc
nghe taïc pháøm âæåüc baío häü.
Caïc doanh nghiãûp sæí duûng taïc pháøm kyî thuáût
säú cuía ngæåìi khaïc cuîng âæåüc khuyãún khêch âaût
âæåüc giáúy pheïp hoàûc sæû cho pheïp sæí duûng cáön thiãút
âãø sæí duûng cho muûc âêch mong muäún (bao gäöm
quyãön cho pheïp giaíi maî taïc pháøm âæåüc baío häü, nãúu
cáön). Âiãöu naìy laì vç doanh nghiãûp hay caï nhán phaï
våî hãû thäúng TPM vaì sau âoï sæí duûng taïc pháøm âæåüc
baío häü coï thãø phaíi chëu traïch nhiãûm vãö haình vi vi
phaûm luáût chäúng phaï våî hãû thäúng TPM, cuîng nhæ
haình vi xám phaûm quyãön taïc giaí. (xem trang 49).
27
 · ÅÍ hçnh thæïc âån giaín nháút, mäüt hãû thäúng
kiãøm soaït truy cáûp vaì truy cáûp coï âiãöu
kiãûn giuïp kiãøm tra maî nháûn daûng cuía ngæåìi sæí
duûng, caïc tãûp tin chæïa taïc pháøm vaì caïc âàûc
quyãön (âoüc, thay âäøi, thæûc thi,..) maì mäùi ngæåìi
sæí duûng seî coï khi sæí duûng mäüt taïc pháøm nháút
âënh. Chuí såí hæîu mäüt taïc pháøm kyî thuáût säú coï
thãø truy cáûp taïc pháøm bàòng nhiãöu caïch. Vê duû,
mäüt taìi liãûu coï thãø âoüc âæåüc nhæng khäng in
âæåüc hoàûc chè coï thãø sæí duûng âæåüc trong mäüt
Nghiïn cûáu tònh huöëng Memory Computaction
Cuìng våïi sæû kiãûn phiãn baín Office XP âæåüc âæa ra
thë træåìng åí New York vaìo nàm 2001, Microsoft
cuîng cäng bäú mäüt pháön mãöm måïi laì Memory
Conty, mäüt chæång trçnh kãú toaïn daình cho doanh
nghiãûp coï thãø têch håüp våïi Office XP. Pháön mãöm
âæåüc taûo ra båíi Memory Computaction (viãút tàõt laì
Memory), mäüt cäng ty pháön mãöm nhoí cuía Uruguay:
Memory Conty âaïnh giaï mäüt caïch coï hãû thäúng caïc
w w w . w i p o . i n t / s m e /
phæång phaïp cáön thiãút âãø baío vãû, quaín lyï vaì thæûc
thi caïc quyãön sao cho âaût âæåüc nhæîng kãút quaí kinh
doanh täút nháút coï thãø tæì quyãön såí hæîu. Mäùi baín sao
cuía pháön mãöm Memory Conty âãöu bao gäöm giáúy
pheïp cho ngæåìi sæí duûng, trong âoï chè roî ràòng
pháön mãöm âæåüc giaí baío häü båíi phaïp luáût vãö
quyãön taïc giaí vaì nghiãm cáúm viãûc sao cheïp hoàûc taïi
baín mäüt pháön hay toaìn bäü pháön mãöm cho báút kyì
muûc âêch naìo træì mäüt baín sao læu dæû phoìng âãø häù
tråü viãûc sæí duûng pháön mãöm âoï.
28
khoaíng thåìi gian nháút âënh.
· Chè cäng bäú nhæîng taïc pháøm cháút læåüng
tháúp. Vê duû, doanh nghiãûp coï thãø âæa caïc bæïc
tranh hoàûc hçnh aính khaïc lãn trang web cuía hoü
våïi âáöy âuí caïc thäng tin âuí chi tiãút âãø xaïc âënh
xem liãûu chuïng coï hæîu êch hay khäng, vê duû
caïch thæïc bäú cuûc mäüt âoaûn quaíng caïo nhæng
laûi khäng âuí cuû thãø vaì cháút læåüng âãø cho pheïp
taïi baín trãn mäüt cuäún taûp chê.
Cäng ty Memory âàng kyï pháön mãöm våïi caïc cå
quan quyãön taïc giaí åí caïc næåïc maì cäng ty naìy hoaût
âäüng vaì åí caïc næåïc maì caïc cå quan quyãön taïc giaí
cho pheïp âàng kyï quyãön taïc giaí mäüt caïch tæû
nguyãûn.
Cäng ty Memory yï thæïc âæåüc ràòng viãûc xám phaûm
quyãön såí hæîu trê tuãû, âàûc biãût laì sao cheïp láûu pháön
mãöm diãùn ra thæåìng xuyãn, vaì do âoï, hoü âaî xáy
dæûng mäüt chiãún læåüc song song âãø baío vãû saín
pháøm cuía mçnh. Âáöu tiãn, Cäng ty Memory âaî têch
håüp vaìo pháön mãöm cuía mçnh mäüt loaût cå chãú
cäng nghãû nhàòm ngàn chàûn viãûc sao cheïp pháön
mãöm mäüt caïch dãù daìng. Thæï hai, Memory táûp trung
vaìo cháút læåüng cuía caïc dëch vuû sau baïn haìng vaì
vaìo sæû âäøi måïi liãn tuûc âäúi våïi caïc phiãn baín
måïi cho saín pháøm cuía mçnh âãø phán phäúi cho
khacïh hanìg håpü phapï, tæì âo,ï cacï khacïh hanìg cuaí hoü
seî æa chuänüg vaì camí nhánû âæåcü giaï trë cuaí viãcû mua
phánö mãm ö håpü phapï so våiï phánö mãm ö sao chepï láuû.
Baån coá àûúåc sûå baão höå naâo úã nûúác ngoaâi?
Háöu hãút caïc næåïc âãöu laì thaình viãn cuía mäüt hay
mäüt säú âiãöu æåïc quäúc tãú âãø âaím baío ràòng, bãn
caûnh nhæîng váún âãö khaïc, mäüt taïc pháøm coï baín
quyãön âæåüc saïng taûo åí mäüt næåïc seî âæåüc tæû âäüng
baío häü åí táút caí caïc næåïc thaình viãn cuía
nhæîng âiãöu æåïc âo.ï Âiãöu æåïc quäúc tãú quan
troüng nháút vãö quyãön taïc giaí laì Cäng æåïc Berne
vãö baío häü caïc taïc pháøm vàn hoüc vaì nghãû
thuáût (xem phuû luûc III). Nãúu baûn laì cäng dán hoàûc
cæ dán mäüt næåïc thaình viãn cuía Cäng æåïc Berne
(xem danh saïch thaình viãn åí phuû luûc III) hoàûc nãúu
baûn cäng bäú taïc pháøm cuía mçnh åí mäüt trong
nhæîng næåïc thaình viãn thç taïc pháøm cuía baûn seî tæû
âäüng âæåüc hæåíng mæïc baío häü quyãön taïc giaí âæåüc
cáúp theo quy âënh cuía Cäng æåïc Bern åí táút caí caïc
næåïc thaình viãn khaïc cuía Cäng æåïc naìy.
Tuy nhiãn, baín cháút cuía viãûc baío häü quyãön taïc giaí
coï tênh laînh thä.ø Vç thãú, taïc pháøm cuía baûn chè
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí nãúu âaïp æïng caïc yãu
cáöu cuía phaïp luáût vãö quyãön taïc giaí åí næåïc
liãn quan. Vç váûy, khi taïc pháøm cuía baûn tæû âäüng
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí åí nhiãöu næåïc (theo caïc
âiãöu æåïc quäúc tãú), thç baûn váùn seî coï mäüt hãû thäúng
baío häü quyãön taïc giaí riãng biãût åí tæìng næåïc, maì hãû
thäúng cuía mäùi næåïc laì khaïc nhau âaïng kãø.
Viïåc thöng baáo vïì quyïìn taác giaã coá bùæt buöåc khöng?
ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, viãûc baío häü taïc pháøm khäng âoìi
hoíi mäüt “thäng baïo vãö quyãön taïc gia"í . Tuy
nhiãn, täút hån hãút laì haîy gàõn mäüt thäng baïo lãn hoàûc
liãn quan âãún taïc pháøm cuía mçnh vç noï nhàõc nhåí
ngæåìi âoüc ràòng taïc pháøm naìy âæåüc baío häü quyãön taïc
giaí vaì chè roî chuí såí hæîu quyãön. Viãûc chè dáùn nhæ váûy
seî hæîu êch cho nhæîng ngæåìi muäún coï âæåüc sæû cho
pheïp coï træåïc âãø sæí duûng taïc pháøm cuía baûn. Viãûc
gàõn mäüt thäng baïo vãö quyãön taïc giaí laì mäüt biãûn
phaïp baío vãû tiãút kiãûm chi phê. Viãûc naìy khäng âoìi
hoíi mäüt khoaín phê âaïng kãø naìo maì coìn mang laûi sæû
tiãút kiãûm chi phê bàòng caïch ngàn chàûn nhæîng ngæåìi
khaïc sao cheïp taïc pháøm cuía baûn, cuîng nhæ taûo
thuáûn låüi cho quaï trçnh cáúp pheïp træåïc thäng qua
viãûc xaïc âënh chuí såí hæîu quyãön taïc giaí mäüt caïch dãù
daìng hån.
Tæång tæû, åí mäüt säú hãû thäúng phaïp phaïp luáût, âàûc
biãût laì åí Hoa Kyì, viãûc gàõn mäüt thäng baïo coï giaï trë
coï nghéa ràòng mäüt ngæåìi coï haình vi xám phaûm âæåüc
cho laì âaî biãút roî vãö tçnh traûng quyãön taïc giaí cuía taïc
pháøm. Kãút quaí laì, toìa aïn seî truy cæïu traïch nhiãûm
ngæåìi âoï vç haình vi cäú yï xám phaûm. Haình vi naìy
phaíi chëu hçnh phaût cao hån so våïi haình vi xám
phaûm do vä yï.
29
 Khäng coï quy âënh chênh thæïc naìo vãö viãûc gàõn
thäng baïo lãn taïc pháøm cuía baûn. Thäng baïo coï thãø
âæåüc viãút tay, âaïnh maïy, in hoàûc veî. Thäng baïo vãö
quyãön taïc giaí thæåìng bao gäöm:
· Tæì "quyãön taïc giaí", "copr." hay biãøu tæåüng cuía
quyãön taïc giaí ;
· Nàm âáöu tiãn taïc pháøm âæåüc xuáút baín; vaì
· Tãn cuía chuí såí hæîu quyãön taïc giaí.
Vê duû: Quyãön taïc giaí 2006, Cäng ty TNHH ABC.
Nãúu baûn chènh sæía âaïng kãø mäüt taïc pháøm, täút hån
hãút baûn nãn cáûp nháût thäng baïo vãö quyãön taïc giaí
bàòng caïch bäø sung thãm thäng tin vãö nàm chènh
sæía. Vê duû "2000, 2002, 2004" âãø chè ra ràòng taïc
pháøm âæåüc saïng taïc vaìo nàm 2000, chènh sæía vaìo
nàm 2002 vaì 2004.
Baão höå quyïìn taác giaã àöëi vúái caác trang web
Trang web laì sæû kãút håüp cuía ráút nhiãöu taïc pháøm
saïng taûo vê duû nhæ âäö hoüa, vàn baín, ám nhaûc, taïc
w w w . w i p o . i n t / s m e /
pháøm nghãû thuáût, tranh, aính, cå såí dæî liãûu, vi-âi-ä,
pháön mãöm maïy tênh, maî HTML âæåüc sæí duûng âãø
thiãút kãú trang web,v.v. Baín quyãön taïc giaí baío häü caïc
näüi dung trãn mäüt caïch riãng reî, vê duû, mäüt baìi baïo
trãn trang web cuîng coï thãø coï quyãön taïc giaí riãng.
30
Âäúi våïi mäüt taïc pháøm âæåüc cáûp nháût thæåìng xuyãn,
vê duû nhæ thäng tin trãn trang web, coï thãø gàõn lãn
âoï caí nàm xuáút baín âáöu tiãn âãún nay, vê duû 1998-
2006, Cäng ty TNHH ABC. Täút hån hãút haîy bäø sung
vaìo thäng baïo mäüt danh saïch caïc hoaût âäüng khäng
âæåüc thæûc hiãûn nãúu khäng coï sæû cho pheïp.
Âäúi våïi baín ghi ám âæåüc baío häü quyãön taïc giaí,
ngæåìi ta thæåìng sæí duûng kyï tæû “P” (viãút tàõt cuía tæì
phonogram baín ghi ám) trong voìng troìn hoàûc
ngoàûc âån. Mäüt säú næåïc quy âënh phaíi coï biãøu
tæåüng vaì nàm âáöu tiãn xuáút baín caïc baín sao ghi ám
(vê duû, âéa CD hoàûc bàng tæì) âãø coï thãø âæåüc baío häü
åí næåïc âoï.
Quyãön taïc giaí baío häü theo caïch thæïc cuû thãø, theo âoï
caïc yãúu täú khaïc nhau naìy âæåüc læûa choün vaì sàõp xãúp
âãø taûo nãn täøng thãø mäüt trang web. Âãø biãút thãm
thäng tin, xin haîy xem:
www.wipo.int/sme/en/documents/business_
Website.htm
4. CHUÃ SÚÃ HÛÄ U QUYÏÌ N TAÁ C GIAÃ
Liïåu coá phaãi taác giaã luön luön laâ chuã súã hûäu
quyïìn taác giaã?
YÏ nghéa cuía hai tæì “taïc giaí” vaì “chuí såí hæîu”
thæåìng dãù bë nháöm láùn. Taïc giaí cuía mäüt taïc pháøm
laì ngæåìi saïng taûo ra taïc pháøm. Nãúu taïc pháøm do
hai ngæåìi tråí lãn saïng taûo ra thç nhæîng ngæåìi saïng
taûo ra taïc pháøm âæåüc coi laì âäöng taïc giaí. Váún âãö
quyãön taïc giaí coï liãn quan âàûc biãût âãún caïc quyãön
nhán thán vaì âãø xaïc âënh ngaìy hãút haûn thåìi haûn
baío häü (xem trang 23).
Chuí såí hæîu quyãön taïc giaí laûi laì mäüt váún âãö khaïc.
Chuí såí hæîu quyãön taïc giaí âäúi våïi mäüt taïc pháøm laì
ngæåìi coï âäüc quyãön khai thaïc taïc pháøm, vê duû, sæí
duûng, sao cheïp, baïn hoàûc taûo ra caïc taïc pháøm phaïi
sinh. Thäng thæåìng, quyãön taïc giaí âäúi våïi mäüt taïc
pháøm ban âáöu thuäüc vãö ngæåìi thæûc sæû saïng taûo ra
taïc pháøm âoï, âæåüc goüi laì taïc giaí. Tuy nhiãn, khäng
phaíi næåïc naìo cuîng váûy vaì âàûc biãût laì trong caïc
træåìng håüp sau:
· Nãúu taïc pháøm do ngæåìi laìm thuã taûo ra nhæ
mäüt pháön cäng viãûc cuía ngæåìi âoï;
· Nãúu taïc pháøm taûo ra theo håüp âäöng hoàûc theo
sæû âàût haìng âàûc biãût; hoàûc
· Nãúu taïc pháøm âoï do nhiãöu ngæåìi taûo ra.
Cáön læu yï ràòng åí háöu hãút caïc næåïc, caïc thoía thuáûn
håüp âäöng coï thãø sæía âäøi hoàûc xaïc âënh roî nhæîng
kãút quaí chung âæåüc phaïp luáût quy âënh liãn quan
âãún quyãön såí hæîu quyãön taïc giaí.
Ai súã hûäu quyïìn nhên thên?
Quyãön nhán thán luän thuäüc vãö caï nhán ngæåìi saïng
taûo ra taïc pháøm (hoàûc ngæåìi thæìa kãú cuía taïc giaí). Tuy
nhiãn, nhæ âãö cáûp åí trãn, mäüt säú quyãön nhán thán coï
thãø bë chäúi boí åí mäüt säú næåïc.
Caïc cäng ty khäng coï quyãön nhán thán. Vê duû, nãúu
nhaì saín xuáút mäüt bäü phim laì mäüt cäng ty, khi âoï chè
giaïm âäúc vaì nhaì viãút këch baín måïi coï quyãön nhán
thán âäúi våïi bäü phim âoï.
Ai súã hûäu taác phêím do ngûúâi laâm thuï taåo ra?
ÅÍ mäüt säú næåïc, nãúu mäüt taïc pháøm do ngæåìi laìm thuã
taûo ra trong phaûm vi cäng viãûc cuía mçnh thç ngæåìi
sæí duûng lao âäüng nghiãùm nhiãn laì chuí såí hæîu
quyãön taïc giaí, træì khi coï thoía thuáûn khaïc. Nhæng
khäng phaíi luïc naìo cuîng váûy. Theo phaïp luáût cuía
mäüt säú næåïc, viãûc chuyãøn nhæåüng quyãön cho ngæåìi
sæí duûng lao âäüng khäng tæû âäüng diãùn ra vaì coï thãø
phaíi âæåüc quy âënh cuû thãø trong håüp âäöng lao âäüng.
Trãn thæûc tãú, åí mäüt säú næåïc viãûc chuyãøn nhæåüng
quyãön taïc giaí trãn thæûc tãú phaíi âæåüc thæûc hiãûn âäúi
våïi mäùi taïc pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc giaí âæåüc
taûo ra trong mäúi quan hãû naìy.
31
 Vê duû: Mäüt láûp trçnh viãn maïy tênh âæåüc mäüt cäng
ty thuã. Mäüt pháön cäng viãûc cuía anh ta laì saïng taûo
ra troì chåi vi-âi-ä trong giåì laìm viãûc bçnh thæåìng
vaì sæí duûng thiãút bë cuía cäng ty. Háöu hãút caïc næåïc
âãöu qui âënh quyãön kinh tãú âäúi våïi pháön mãöm âæåüc
taûo ra naìy thuäüc vãö cäng ty.
Tranh cháúp coï thãø naíy sinh khi ngæåìi laìm thuã thæûc
hiãûn mäüt pháön viãûc åí nhaì hoàûc sau giåì laìm viãûc
hoàûc taûo ra taïc pháøm khäng thuäüc phaûm vi cäng
viãûc thäng thæåìng. Âãø traïnh tranh cháúp, mäüt kinh
nghiãûm quyï baïu laì haîy yãu cáöu ngæåìi laìm thuã kyï
mäüt thoía thuáûn bàòng vàn baín quy âënh roî táút caí
nhæîng váún âãö liãn quan âãún quyãön taïc giaí coï thãø
naíy sinh.
Taác phêím àûúåc taåo ra cho Chñnh phuã
ÅÍ mäüt säú næåïc, Chênh phuí seî såí hæîu nhæîng taïc
pháøm âæåüc saïng taûo ra vaì âæåüc cäng bäú láön âáöu
tiãn dæåïi sæû chè âaûo hoàûc kiãøm soaït cuía mçnh, træì
w w w . w i p o . i n t / s m e /
træåìng håüp coï thoía thuáûn khaïc bàòng vàn baín. Caïc
doanh nghiãûp nhoí saïng taûo ra taïc pháøm cho caïc cå
quan, täø chæïc cuía chênh phuí cáön læu yï quy âënh naìy
vaì chuáøn bë thoía thuáûn quy âënh roî vãö chuí såí hæîu
quyãön taïc giaí theo mäüt håüp âäöng bàòng vàn baín..
32
Ai súã hûäu quyïìn taác giaã àöëi vúái caác taác phêím
àûúåc taåo ra theo húåp?
Nãúu mäüt taïc pháøm âæåüc taûo ra theo mäüt dëch vuû tæ
váún hoàûc saïng taûo bãn ngoaìi theo mäüt håüp âäöng
thç váún âãö laûi hoaìn toaìn khaïc. ÅÍ háöu hãút caïc næåïc,
ngæåìi saïng taûo ra taïc pháøm seî såí hæîu quyãön taïc
giaí âäúi våïi taïc pháøm âæåüc taûo ra theo håüp âäöng
naìy vaì ngæåìi âàût haìng chè âæåüc pheïp sæí duûng taïc
pháøm theo nhæîng muûc âêch nháút âënh âæåüc quy
âënh trong thoía thuáûn. Nhiãöu nhaì soaûn nhaûc, nhaì
nhiãúp aính, nhaì baïo tæû do, nhaì thiãút kãú âäö hoüa, láûp
trçnh viãn maïy tênh vaì nhaì thiãút kãú trang web thæûc
hiãûn cäng viãûc theo nguyãn tàõc naìy. Váún âãö vãö
quyãön såí hæîu thæåìng naíy sinh khi sæí duûng
laûi nhæîng taïc pháøm âæåüc taûo ra theo håüp
âäöng våïi muûc âêch giäúng hoàûc khaïc nhau.
Taác phêím cho thuï
ÅÍ mäüt säú næåïc, vê duû nhæ Hoa Kyì, phaïp luáût quyãön
taïc giaí quy âënh caïc taïc pháøm âæåüc goüi laì “taïc
pháøm âæåüc taûo ra âãø cho thuã”. Mäüt taïc pháøm âæåüc
taûo ra âãø cho thuã laì mäüt taïc pháøm do ngæåìi laìm
thuã taûo ra trong phaûm vi cäng viãûc hoàûc âæåüc thoía
thuáûn theo håüp âäöng. Våïi mäüt taïc pháøm cho thuã,
chuí såí hæîu quyãön taïc giaí laì ngæåìi âaî traí tiãön cho
taïc pháøm âoï chæï khäng phaíi laì ngæåìi saïng taûo ra
taïc pháøm. Ngæåìi âoï coï thãø laì mäüt cäng ty, mäüt täø
chæïc hoàûc mäüt caï nhán.
Vê duû: Nãúu baûn thuã ngæåìi taûo ra chæång trçnh
quaíng caïo cho cäng ty baûn. Baûn dæû âënh sæí duûng
chæång trçnh naìy âãø quaíng caïo cho saín pháøm måïi
taûi mäüt cuäüc triãøn laîm thæång maûi. Theo phaïp luáût
cuía háöu hãút caïc næåïc, cäng ty quaíng caïo seî âæåüc
såí hæîu quyãön taïc giaí, træì khi coï thoía thuáûn khaïc.
Sau mäüt thåìi gian, baûn muäún sæí duûng caïc näüi dung
cuía chæång trçnh quaíng caïo (thiãút kãú âäö hoüa, tranh
aính hoàûc biãøu træng) trãn trang web måïi. Baûn seî
phaíi xin pheïp cäng ty quaíng caïo âãø sæí duûng caïc
taìi liãûu coï baín quyãön cho viãûc sæí duûng måïi naìy. Såí
dé coï viãûc naìy vç viãûc sæí duûng caïc taìi liãûu trãn caïc
trang web khäng quy âënh trong håüp âäöng ban âáöu.
Tuy nhiãn, coï mäüt säú ngoaûi lãû nhæ nhæîng bæïc aính
âæåüc chuûp vç muûc âêch caï nhán, caïc bæïc tæåüng, taïc
pháøm âiãu khàõc, baín ghi ám, phim, .v.v. åí mäüt säú
næåïc, bãn thuã taûo ra taïc pháøm seî laì ngæåìi såí hæîu
quyãön taïc giaí, træì khi coï thoía thuáûn khaïc.
Trong mäúi quan hãû giæîa ngæåìi laìm thuã vaì ngæåìi
thuã viãûc thç täút hån hãút laì giaíi quyãút váún âãö såí hæîu
quyãön taïc giaí thäng qua mäüt thoía thuáûn bàòng
vàn baín vaì nãn âæåüc tiãún haình træåïc khi tiãún haình
thuã dëch vuû saïng taûo bãn ngoaìi.
Ai súã hûäu quyïìn taác giaã àöëi vúái caác taác phêím
do nhiïìu ngûúâi taåo ra?
Yãu cáöu cå baín âäúi våïi váún âãö âäöng taïc giaí laì sæû
âoïng goïp cuía mäùi âäöng taïc giaí âãöu phaíi laì âäúi
tæånüg cuaí quyãnö tacï gia.í Trong træån ì g håpü âänög tacï
gia,í cacï quyãnö thæånìg âæåcü thæcû hiãnû dæaû trãn sæû thoaí
thuánû giæaî cacï âänög tacï gia.í Nãuú khäng coï thoaí thuánû
thç cacï nguyãn tàcõ chung dæåiï âáy seî âæåcü apï dunûg:
· Taïc pháøm chung. Khi hai hay nhiãöu taïc giaí
nháút trê håüp nháút sæû âoïng goïp cuía hoü thaình sæû
kãút håüp khäng thãø taïch råìi vaì phuû thuäüc láùn
nhau tæì nhiãöu sæû goïp riãng leí, khi âoï taïc pháøm
chung ra âåìi. Vê duû, mäüt cuäún saïch giaïo khoa laì
mäüt taïc pháøm chung, trong âoï hai hay nhiãöu taïc
giaí âoïng goïp nhæîng näüi dung khaïc nhau âãø håüp
nháút thaình mäüt taïc pháøm duy nháút. Âäúi våïi taïc
pháøm chung, caïc taïc giaí coï âoïng goïp tråí thaình
âäöng chuí såí hæîu cuía toaìn bäü taïc pháøm.
Phaïp luáût quyãön taïc giaí åí nhiãöu næåïc yãu cáöu
phaíi coï sæû âäöng yï cuía táút caí caïc âäöng taïc giaí
khi thæûc hiãûn quyãön taïc giaí. ÅÍ nhæîng næåïc khaïc,
báút kyì ai trong caïc âäöng såí hæîu cuîng coï thãø
khai thaïc taïc pháøm maì khäng cáön âãún sæû cho
pheïp cuía caïc âäöng taïc giaí coìn laûi (nhæng phaíi
chia seí låüi nhuáûn thu âæåüc tæì viãûc sæí duûng âoï).
Mäüt thoía thuáûn bàòng vàn baín giæîa caïc taïc
giaí hoàûc chuí såí hæîu thæåìng laì caïch täút nháút
trong thæûc tãú nhàòm xaïc âënh cuû thãø caïc váún âãö
vãö quyãön såí hæîu vaì sæí duûng taïc pháøm, quyãön
sæía âäøi taïc pháøm, tiãúp thë vaì chia seí thu nháûp
33

vaì sæû âaím baío trong viãûc chäúng laûi nhæîng haình vi
xám phaûm quyãön taïc giaí.
· Taïc pháøm táûp thã.ø Nãúu caïc taïc giaí khäng coï
yï âënh biãún taïc pháøm cuía hoü thaình mäüt taïc
pháøm chung vaì muäún nhæîng âoïng goïp cuía hoü
âæåüc sæí duûng mäüt caïch riãng reî, thç khi âoï taïc
pháøm seî âæåüc coi laì “taïc pháøm táûp thãø”. Vê duû
vãö taïc pháøm táûp thãø laì mäüt chiãúc âéa CD, gäöm
nhiãöu baìi haït cuía caïc taïc giaí khaïc nhau hoàûc
mäüt cuäún taûp chê coï nhiãöu baìi viãút cuía caïc nhaì
baïo tæû do. Trong træåìng håüp âoï, mäùi taïc giaí
seî såí hæîu quyãön taïc giaí cuía caïc pháön
maì hoü saïng taûo ra.
· Taïc pháøm phaïi sinh. Taïc pháøm phaïi sinh laì
taïc pháøm âæåüc taûo ra dæûa trãn mäüt hay nhiãöu
taïc pháøm âaî coï sàôn, nhæ mäüt baín dëch, caíi biãn
baín nhaûc, baín sao taïc pháøm nghãû thuáût,
chuyãøn thãø thaình këch baín hoàûc thaình mäüt bäü
phim. Viãûc taûo ra taïc pháøm phaïi sinh laì âäüc
quyãön cuía chuí såí hæîu quyãön taïc gia.í
(xem trang 15). Tuy nhiãn, mäüt taïc pháøm phaïi
sinh coï thãø âæåüc baío häü quyãön taïc giaí mäüt
w w w . w i p o . i n t / s m e /
caïch âäüc láûp, duì váûy, quyãön taïc giaí chè aïp
duûng âäúi våïi nhæîng näüi dung mang tênh
nguyãn gäúc cuía caïc taïc pháøm phaïi sinh.
34
Trãn thæûc tãú, viãûc phán biãût mäüt taïc pháøm chung våïi
mäüt taïc pháøm táûp thãø hay mäüt taïc pháøm phaïi sinh
khäng phaíi luïc naìo cuîng dãù daìng. Caïc taïc giaí cuía
mäüt taïc pháøm chung thæåìng coï nhæîng âoïng goïp
mäüt caïch âäüc láûp vaì vaìo nhæîng thåìi âiãøm khaïc
nhau, vç thãú måïi coï taïc pháøm ra âåìi “såïm hån” vaì
“muäün hån”. ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, chênh yï
muäún cuía caïc âäöng taïc giaí ràòng coï tråí thaình
taïc giaí chung hay khäng seî quyãút âënh taïc
pháøm âoï seî laì taïc pháøm chung, taïc pháøm
táûp thãø hay taïc pháøm phaïi sinh. Âäöng taïc giaí
yãu cáöu yï âënh hay khäng coï yï âënh taûo ra mäüt taïc
pháøm chung, hai hay nhiãöu taïc giaí taûo ra caïc taïc
pháøm khäng thãø taïch råìi hoàûc phuû thuäüc seî taûo ra
mäüt taïc pháøm phaïi sinh hoàûc taïc pháøm táûp thãø.
Bäü phim Máût maî Da Vinci laì mäüt taïc pháøm phaïi sinh
cuía cuäún saïch Máût maî Da Vinci. Vç váûy, taïc giaí cuía bäü
phim Máût maî Da Vinci phaíi âæåüc sæû cho pheïp cuía taïc
giaí Dan Brown âãø saín xuáút vaì phán phäúi bäü phim.
5. LÚÅ I ÑCH TÛÂ QUYÏÌ N TAÁ C GIAÃ
VAÂ CAÁ C QUYÏÌ N LIÏN QUAN
Baån taåo ra thu nhêåp tûâ caác taác phêím saáng
taåo nhû thïë naâo?
Nãúu cäng ty cuía baûn såí hæîu caïc quyãön taïc giaí cuía
mäüt taïc pháøm, cäng ty cuía baûn tæû âäüng coï mäüt loaût
caïc âäüc quyãön. Âiãöu naìy nghéa laì chè cäng ty cuía
baûn måïi coï quyãön sao cheïp taïc pháøm âæåüc baío häü,
baïn hay cho thuã caïc baín sao cuía taïc pháøm, soaûn
thaío caïc taïc pháøm phaïi sinh, biãøu diãùn hoàûc trçnh
baìy taïc pháøm træåïc cäng chuïng, vaì thæûc hiãûn caïc
haình vi tæång tæû khaïc. Nãúu ngæåìi khaïc muäún sæí
duûng hoàûc thæång maûi hoïa caïc taïc pháøm coï baín
quyãön cuía baûn thç cäng ty cuía baûn coï thãø li-xàng
hoàûc baïn mäüt pháön cuía mäüt pháön, nhiãöu pháön
hoàûc toaìn bäü âäüc quyãön âãø âäøi láúy mäüt khoaín thuì
lao. Viãûc thanh toaïn coï thãø âæåüc thæûc hiãûn mäüt
hoàûc nhiãöu láön. Thæåìng thç viãûc naìy seî mang laûi
cho doanh nghiãûp cuía baûn nhiãöu låüi nhuáûn hån so
våïi viãûc træûc tiãúp khai thaïc båíi ngæåìi taûo ra, taïc giaí
hoàûc chuí såí hæîu quyãön.
Caïc âäüc quyãön coï thãø chia, taïch, li-xàng hoàûc baïn
cho ngæåìi khaïc bàòng moüi phæång thæïc baûn coï thãø
nghé ra. Do âoï, caïc quyãön naìy coï thãø âæåüc baïn
hoàûc li-xàng coï giåïi haûn vãö laînh thäø, thåìi gian, khu
væûc thë træåìng, ngän ngæî (dëch), phæång tiãûn
truyãön thäng hoàûc näüi dung. Vê duû, mäüt chuí såí hæîu
quyãön taïc giaí coï thãø chuyãøn nhæåüng hoaìn toaìn
quyãön taïc giaí cuía mäüt taïc pháøm hay baïn quyãön
phaït haình cho mäüt nhaì xuáút baín, quyãön laìm phim
cho mäüt cäng ty
lam
ì phim, quyãnö phatï sonïg tacï phám ø cho mätü âaiì phatï
thanh vaì quyãnö chuyãnø thãø tacï phám
ø sang thãø loaiû këch
cho mätü âoanì këch hoàcû mätü cäng ty truyãnö hçnh.
Coï nhiãuö cacïh thæång maiû hoaï cacï tacï phám ø sanïg taoû:
· Âån giaín, baûn coï thãø baïn taïc pháøm âæåüc baío
häü quyãön taïc giaí, hoàûc taûo ra caïc baín sao vaì
baïn caïc baín sao âoï; trong caí hai caïch trãn,
baûn váùn såí hæîu toaìn bäü hoàûc pháön låïn caïc
quyãön phaït sinh tæì viãûc såí hæîu quyãön taïc giaí
(xem âoaûn tiãúp theo);
· Baûn coï thãø cho pheïp mäüt ngæåìi khaïc âoï sao
cheïp hoàûc sæí duûng taïc pháøm. Viãûc naìy coï thãø
thæûc hiãûn âæåüc thäng qua li-xàng caïc quyãön
kinh tãú âäúi våïi taïc pháøm cuía baûn; vaì
· Baûn coï thãø baïn (chuyãøn nhæåüng) toaìn bäü
hoàûc mäüt pháön quyãön taïc giaí âäúi våïi taïc
pháøm cuía baûn.
Nïëu baán taác phêím cuãa mònh, liïåu baån coá mêët
quyïìn àöëi vúái taác phêím khöng?
Quyãön taïc giaí khaïc våïi quyãön såí hæîu âäúi tæåüng hæîu
hçnh maì taïc pháøm âæåüc âënh hçnh trãn âoï. Viãûc âån
thuáön baïn taïc pháøm âæåüc baío häü baín quyãön (vê duû
nhæ chæång trçnh maïy tênh hoàûc baín thaío) khäng tæû
âäüng chuyãøn quyãön taïc giaí cho ngæåìi mua. Nhçn
chung, quyãön taïc giaí cuía mäüt taïc pháøm váùn
thuäüc vãö taïc giaí træì khi taïc giaí chuyãøn
nhæåüng dæït khoaït cho ngæåìi mua bàòng vàn
baín.
35
 Tuy nhiãn, åí mäüt säú næåïc, nãúu baûn baïn baín sao
hoàûc baín gäúc cuía taïc pháøm (vê duû nhæ mäüt bæïc
tranh), baûn coï thãø máút âi mäüt säú âäüc quyãön trong
caïc quyãön taïc giaí. Vê duû, ngæåìi mua baín sao coï thãø
coï quyãön âënh âoaût âäúi våïi baín sao taïc pháøm,
chàóng haûn baïn hoàûc chuyãøn giao baín sao naìy (xem
thãm pháön “baïn láön âáöu” åí trang 15). Quyãön naìo
máút âi hoàûc âæåüc giæî laûi âæåüc quy âënh hoaìn toaìn
khaïc nhau åí mäùi quäúc gia. Cáön phaíi xem xeït phaïp
luáût vãö quyãön taïc giaí åí næåïc såí taûi cuîng nhæ åí thë
træåìng xuáút kháøu træåïc khi baïn caïc baín sao cuía mäüt
taïc pháøm.
Li-xùng quyïìn taác giaã laâ gò?
Li-xàng laì sæû cho pheïp nhæîng ngæåìi khaïc (caï
nhán hoàûc cäng ty) thæûc hiãûn mäüt hoàûc
nhiãöu quyãön kinh tãú liãn quan âãún taïc pháøm
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí. Æu âiãøm cuía viãûc li-
xàng laì baûn váùn giæî âæåüc quyãön taïc giaí trong khi
cho pheïp ngæåìi khaïc taûo ra baín sao, phán phäúi, taíi
xuäúng qua maûng, phaït soïng, truyãön qua maûng
internet, truyãön âäöng thåìi bàòng caí phaït thanh vaì
w w w . w i p o . i n t / s m e /
truyãön hçnh, hoàûc taûo ra caïc taïc pháøm phaïi sinh âãø
thu tiãön. Caïc thoía thuáûn li-xàng coï thãø âæåüc thay
âäøi âãø âaïp æïng caïc yãu cáöu cuû thãø cuía caïc bãn. Do
âoï, baûn coï thãø li-xàng mäüt säú quyãön maì khäng li-
xàng caïc quyãön khaïc. Vê duû, khi li-xàng caïc quyãön
sao cheïp vaì sæí duûng mäüt troì chåi trãn maïy vi tênh,
baûn coï thãø giæî laûi caïc quyãön taûo ra caïc taïc pháøm
phaïi sinh tæì troì chåi âoï (vê duû nhæ mäüt bäü phim).
36
Sûå khaác nhau giûäa li-xùng àöåc quyïìn vaâ
khöng àöåc quyïìn laâ gò?
Mäüt li-xàng coï thãø laì âäüc quyãön hoàûc khäng âäüc
quyãön. Nãúu baûn cáúp li-xàng âäüc quyãön, chè mäüt
mçnh ngæåìi nháûn li-xàng coï quyãön sæí duûng taïc
pháøm dæåïi caïc hçnh thæïc quy âënh trong li-xàng. ÅÍ
háöu hãút caïc næåïc, li-xàng âäüc quyãön phaíi âæåüc
thãø hiãûn bàòng vàn baín thç måïi coï giaï trë. Li-xàng
âäüc quyãön cuîng coï thãø bë giåïi haûn, vê duû, trong mäüt
vuìng laînh thäø hoàûc trong mäüt khoaíng thåìi gian cuû
thãø, hoàûc sæû tiãúp tuûc âäüc quyãön coï thãø phaíi phuû
thuäüc vaìo caïc yãu cáöu biãøu diãùn cuía caïc loaûi hçnh
khaïc. Li-xàng âäüc quyãön thæåìng laì mäüt chiãún læåüc
kinh doanh täút âãø coï âæåüc mäüt saín pháøm coï baín
quyãön nhàòm phán phäúi vaì baïn trãn thë træåìng, nãúu
baûn thiãúu caïc nguäön læûc âãø tæû tiãúp thë taïc pháøm cuía
mçnh coï hiãûu quaí.
Màût khaïc, nãúu baûn cáúp li-xàng khäng âäüc quyãön
cho mäüt cäng ty, baûn cho pheïp cäng ty âoï thæûc hiãûn
mäüt hoàûc mäüt säú âäüc quyãön cuía baûn, nhæng âiãöu âoï
khäng caín tråí baûn cho pheïp nhæîng ngæåìi khaïc (bao
gäöm caí chênh baûn) âäöng thåìi thæûc hiãûn caïc quyãön
naìy. Do váûy, baûn coï thãø cho pheïp nhiãöu caï nhán
hoàûc cäng ty coï quyãön sæí duûng, sao cheïp hoàûc
phán phäúi taïc pháøm cuía baûn. Giäúng nhæ li-xàng âäüc
quyãön, li-xàng khäng âäüc quyãön coï thãø bë giåïi haûn
hoàûc haûn chãú dæåïi moüi hçnh thæïc. ÅÍ háöu hãút caïc
næåïc, li-xàng khäng âäüc quyãön coï thãø thæûc hiãûn
dæåïi daûng låìi noïi hoàûc vàn baín. Tuy nhiãn, täút nháút
laì thoía thuáûn bàòng vàn baín.
Àiïìu gò xaãy ra khi baån baán quyïìn taác giaã ÅÍ mäüt säú it caïc næåïc, quyãön taïc giaí khäng thãø bë
cuãa mònh? chuyãøn nhæåüng hoaìn toaìn. Ngoaìi ra, xin nhåï ràòng
Mäüt biãûn phaïp thay thãú cho li-xàng laì baïn quyãön chè coï thãø chuyãøn nhæåüng caïc quyãön kinh tãú vç
taïc giaí âäúi våïi taïc pháøm cuía baûn cho ngæåìi khaïc quyãön nhán thán luän luän gàõn liãön våïi taïc giaí (xem
vaì ngæåìi naìy seî tråí thaình chuí såí hæîu måïi cuía trang 17).
quyãön taïc giaí. Thuáût ngæî chuyãn män mä taí viãûc
chuyãøn giao quyãön såí hæîu naìy laì “chuyãøn
nhæåüng”. Trong khi li-xàng chè cáúp quyãön âæåüc
laìm gç maì nãúu khäng coï li-xàng thç viãûc laìm âoï tråí
nãn traïi phaïp luáût thç chuyãøn nhæåüng chuyãøn âi táút
caí quyãön cuía baûn. Baûn coï thãø chuyãøn giao toaìn bäü
caïc quyãön hoàûc chè mäüt pháön trong säú caïc quyãön
âoï. ÅÍ nhiãöu næåïc, viãûc chuyãøn nhæåüng phaíi âæåüc
thãø hiãûn bàòng vàn baín vaì coï chæî kyï cuía chuí såí hæîu Viãûc chuyãøn nhæåüng hoàûc li-xàng âäüc quyãön phaíi
quyãön taïc giaí thç måïi coï hiãûu læûc. âæåüc thãø hiãûn bàòng vàn baín.
Chiïën lûúåc li-xùng Tuy nhiãn, âäi khi viãûc kiãøm soaït hoaìn toaìn âäúi våïi
Thäng qua viãûc cáúp li-xàng, baûn cho pheïp ngæåìi mäüt taïc pháøm thãø hiãûn sæû an toaìn trong kinh doanh
nháûn li-xàng laìm mäüt säú viãûc nháút âënh âæåüc quy âäúi våïi ngæåìi nháûn li-xàng hoàûc mäüt pháön quan
âënh trong thoía thuáûn li-xàng, ngoaìi ra thç khäng troüng trong chiãún læåüc kinh doanh. Trong træåìng
âæåüc pheïp. Do âoï, xaïc âënh roî raìng phaûm vi cuía
håüp naìy, mäüt li-xàng âäüc quyãön hoàûc chuyãøn
caïc hoaût âäüng âæåüc pheïp theo thoía thuáûn li-xàng
nhæåüng toaìn bäü caïc quyãön cuía baûn âãø âäøi láúy mäüt
laì viãûc ráút quan troüng. Thäng thæåìng, täút nháút
khoaín tiãön coï thãø laì biãûn phaïp täút nháút. Nhæng baûn
laì cáúp caïc li-xàng coï phaûm vi haûn chãú âäúi
chè nãn aïp duûng biãûn phaïp naìy khi khäng coï sæû læûa
våïi caïc nhu cáöu vaì låüi êch cuû thãø cuía ngæåìi nháûn li-
choün naìo khaïc vaì chàõc chàõn ràòng baûn âaî nháûn âæåüc
xàng. Viãûc cáúp li-xàng khäng âäüc quyãön taûo khaí
mäüt khoaín tiãön thoía âaïng. Ngay khi baûn chuyãøn giao
nàng cáúp nhiãöu li-xàng cho nhæîng ngæåìi sæí duûng
quyãön âäúi våïi taïc pháøm, baûn seî máút âi toaìn bäü moüi
coï nhu cáöu khaïc âãø âaïp æïng caïc muûc tiãu tæång tæû
tiãöm nàng thu nháûp tiãúp theo tæì taïc pháøm âoï.
hoàûc khaïc nhau dæûa trãn caïc âiãöu khoaín vaì âiãöu
kiãûn tæång tæû hoàûc khaïc nhau.
37
 Thûúng maåi laâ gò?
Thæång maûi laì mäüt hçnh thæïc tiãúp thë nhåì âoï mäüt
quyãön såí hæîu trê tuãû (tiãu biãøu laì nhaîn hiãûu, kiãøu
daïng cäng nghiãûp hoàûc quyãön taïc giaí) âæåüc sæí
duûng âãø thu huït sæû chuï yï cuía ngæåìi tiãu duìng vãö
mäüt saín pháøm. Nhæîng máøu truyãûn tranh vui, nghãû
sé, ngäi sao nhaûc pop, ngäi sao thãø thao, bæïc tranh,
bæïc tæåüng näøi tiãúng, vaì nhiãöu hçnh aính khaïc xuáút
hiãûn trãn moüi loaûi saín pháøm, nhæ aïo phäng, âäö
chåi, âäö vàn phoìng pháøm, cäúc uäúng caì phã hay caïc
bæïc aïp phêch. Viãûc buän baïn caïc saín pháøm dæûa vaìo
baín quyãön coï thãø laì mäüt nguäön phuû thu sinh låüi:
· Âäúi våïi caïc doanh nghiãûp såí hæîu taïc pháøm coï
baín quyãön (nhæ nhæîng truyãûn tranh hoàûc bæïc
aính vui) thç viãûc cáúp li-xàng cho nhæîng thæång
nhán tiãöm nàng coï thãø taûo ra nhæîng khoaín phê
li-xàng vaì thuì lao. Viãûc âoï cuîng cho pheïp
mäüt doanh nghiãûp taûo ra låüi nhuáûn tæì caïc thë
træåìng måïi theo caïch tæång âäúi tiãút kiãûm chi
phê vaì êt ruíi ro.
· Caïc cäng ty saín xuáút saín pháøm tiãu duìng coï
w w w . w i p o . i n t / s m e /
Viãûc thæång maûi âoìi hoíi phaíi coï sæû cho pheïp coï
træåïc vãö viãûc sæí duûng caïc quyãön khaïc nhau trãn
haìng hoïa (nhæ taïc pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc
giaí, kiãøu daïng cäng nghiãûp hoàûc nhaîn hiãûu). Khi sæí
duûng caïc hçnh aính caïc nhán váût näøi tiãúng trãn haìng
hoïa cáön læu yï ràòng caïc hçnh aính âoï coï thãø âæåüc baío
vãû dæåïi hçnh thæïc caïc quyãön tæ hæîu vaì quyãön cäng
cäüng.
Mary Engelbreit: Nghïå sô vaâ doanh nhên
Mary Engelbreit näøi tiãúng thãú giåïi vãö nhæîng thiãút kãú
ràõc räúi vaì maìu meì cuía mçnh, vaì cä âaî tråí thaình
ngæåìi tiãn phong trong li-xàng trong nghãû thuáût.
Mäüt säú cäng ty saín xuáút bæu thiãúp näøi tiãúng âaî mua
caïc thiãút kãú cuía cä vaì mäüt säú cäng ty khaïc âang
noïng loìng âãø âæåüc nháûn li-xàng caïc taïc pháøm âäüc
âaïo cuía Mary âãø gàõn lãn caïc loaûi saín pháøm bao
gäöm lëch, aïo phäng, cäúc, quaì tàûng, tem, tæåüng sæï,
v.v. Vê duû vãö viãûc kinh doanh cuía Mary coï thãø tçm
tháúy taûi âëa chè
http://www.wipo.int/sme/en/case_studies/engel
Baån li-xùng taác phêím cuãa mònh nhû thïë naâo?
Laì chuí såí hæîu quyãön taïc giaí hoàûc caïc quyãön liãn
quan nãn baûn hoaìn toaìn coï quyãön quyãút âënh coï
hay khäng li-xàng, caïch thæïc vaì âäúi tæåüng nháûn li-
xàng taïc pháøm cuía mçnh. Coï nhiãöu caïch maì chuí
såí hæîu quyãön taïc giaí váùn quaín lyï âæåüc li-xàng cuía
mçnh.
Coï mäüt giaíi phaïp khaïc laì tæû xæí lyï moüi váún âãö
liãn quan âãún quaï trçnh li-xàng. Baûn coï thãø tæû
mçnh âaìm phaïn caïc âiãöu khoaín cuía thoía thuáûn li-
xàng våïi tæìng âäúi tæåüng nháûn li-xàng hoàûc baûn coï
thãø âæa ra thoía thuáûn li-xàng dæûa trãn caïc âiãöu
khoaín vaì âiãöu kiãûn chuáøn maì bãn nháûn li-xàng
phaíi cháúp nháûn nãúu hoü muäún khai thaïc caïc taïc
pháøm thuäüc quyãön taïc giaí hoàûc caïc quyãön liãn
quan.
Viãûc tæû quaín lyï moüi quyãön cuía baûn seî luän luän
liãn quan âãún háöu hãút cäng viãûc quaín lyï vaì chi phê
âaïng kãø âãø thu tháûp thäng tin thë træåìng, nghiãn
cæïu caïc âäúi tæåüng nháûn li-xàng tiãöm nàng vaì âaìm
phaïn caïc håüp âäöng. Vç váûy, baûn coï thãø xem xeït
naìy.
Trãn thæûc tãú, chuí såí hæîu quyãön taïc giaí hoàûc caïc
quyãön liãn quan, tháûm chê caí caïc täø chæïc dëch vuû li-
xàng, thæåìng gàûp khoï khàn trong viãûc quaín lyï moüi
viãûc sæí duûng khaïc nhau liãn quan âãún caïc taïc pháøm
cuía mçnh. Cuîng seî ráút khoï cho ngæåìi sæí duûng, vê duû
caïc âaìi phaït thanh vaì truyãön hçnh, liãn hãû våïi tæìng
taïc giaí hoàûc chuí såí hæîu quyãön taïc giaí âãø coï âæåüc sæû
cho pheïp cáön thiãút. Trong træåìng håüp maì viãûc li-
xàng caï nhán laì khäng thãø hoàûc khäng khaí thi, viãûc
tham gia vaìo täø chæïc quaín lyï táûp thãø (CMO) laì
mäüt giaíi phaïp hæîu hiãûu, nãúu täön taûi mäüt täø chæïc
quaín lyï mäüt säú loaûi hçnh taïc pháøm liãn quan. Caïc
CMO seî thay màût taïc giaí cuía caïc taïc pháøm cuía mäüt
säú loaûi hçnh nháút âënh quaín lyï viãûc sæí duûng taïc
pháøm vaì chëu traïch nhiãûm âaìm phaïn caïc li-xàng vaì
thu lãû phê. Baûn coï thãø tham gia vaìo mäüt CMO phuì
håüp, nãúu coï caïc täø chæïc nhæ váûy åí trong næåïc
vaì/hoàûc caïc næåïc khaïc.

Breit_licensing.htm.
giaï trë tháúp, nhæ cäúc uäúng caì phã, keûo hoàûc aïo giao phoï viãûc quaín lyï mäüt säú hoàûc toaìn bäü caïc
phäng, coï thãø laìm cho caïc saín pháøm cuía mçnh quyãön cuía baûn cho mäüt âaûi diãûn hoàûc täø chæïc
coï sæïc cuäún huït hån bàòng caïch gàõn thãm lãn dëch vuû li-xàng chuyãn nghiãûp, nhæ nhaì xuáút
âoï mäüt nhán váût näøi tiãúng, mäüt taïc pháøm nghãû baín saïch hoàûc täø chæïc saín xuáút baín ghi ám, nhæîng
thuáût hoàûc mäüt yãúu täú cuäún huït khaïc. ngæåìi maì sau naìy seî thay màût baûn kyï kãút caïc thoía
thuáûn li-xàng. Caïc täø chæïc âaûi diãûn li-xàng thæåìng
coï vë thãú täút hån âãø xaïc âënh caïc âäúi tæåüng nháûn li-
xàng tiãöm nàng vaì âaìm phaïn âæåüc giaï vaì caïc âiãöu
khoaín li-xàng täút hån laì baûn tæû laìm láúy nhæîng âiãöu

38 39
 Caác töí chûác quaãn lyá têåp thïí hoaåt àöång
nhû thïë naâo?
Caïc CMO hoaût âäüng våïi tæ caïch laì täø chæïc trung
gian giæîa ngæåìi sæí duûng vaì caïc chuí såí hæîu quyãön
taïc giaí laì thaình viãn cuía CMO. Thäng thæåìng, åí
mäùi næåïc coï mäüt CMO cho mäùi loaûi hçnh taïc pháøm
taïc pháøm tæång æïng. Tuy nhiãn, chè coï mäüt säú loaûi
hçnh taïc pháøm måïi coï CMO, nhæ âiãûn aính, ám
nhaûc, nhiãúp aính, sao cheïp (moüi loaûi áún pháøm), phaït
thanh vaì truyãön hçnh, vaì myî thuáût æïng duûng. Âãø
tham gia mäüt CMO, caïc thaình viãn phaíi thäng baïo
cho CMO vãö caïc taïc pháøm maì hoü taûo ra hoàûc såí
hæîu. Caïc hoaût âäüng chênh cuía mäüt CMO laì 1) tæ
liãûu hoïa caïc taïc pháøm cuía caïc thaình viãn, 2) thay
màût caïc thaình viãn thæûc hiãûn li-xàng vaì thu lãû phê,
3) täøng håüp vaì baïo caïo thäng tin vãö viãûc sæí duûng
caïc taïc pháøm, 4) quaín lyï vaì kiãøm toaïn, vaì 5) phán
phäúi tiãön lãû phê cho caïc thaình viãn. Caïc taïc pháøm
thuäüc danh muûc taïc pháøm cuía CMO seî âæåüc caïc caï
nhán vaì cäng ty quan tám thaío luáûn âãø âaût âæåüc li-
xàng quyãön sæí duûng. Âãø caïc chuí såí hæîu quyãön taïc
giaí vaì caïc quyãön liãn quan âæåüc âaûi diãûn åí phaûm vi
w w w . w i p o . i n t / s m e /
quäúc tãú, caïc CMO tham gia vaìo caïc thoía thuáûn
tæång häù våïi caïc CMO khaïc trãn toaìn thãú giåïi. Sau
âoï, caïc CMO seî thay màût thaình viãn cáúp caïc li-
xàng, thu tiãön lãû phê vaì phán phäúi laûi khoaín lãû phê
thu âæåüc cho caïc chuí såí hæîu quyãön taïc giaí, dæûa
trãn cäng thæïc âaî thäúng nháút tæì træåïc.
40
Nhæîng æu âiãøm thæûc tãú cuía viãûc quaín lyï táûp thãø laì:
· Li-xàng táûp thãø mang laûi nhiãöu låüi êch cho
nhæîng ngæåìi sæí duûng vaì chuí såí hæîu quyãön.
Viãûc mua haìng mäüt cæía laìm giaím ráút nhiãöu
gaïnh nàûng quaín lyï cho nhæîng ngæåìi sæí duûng
vaì chuí såí hæîu quyãön; viãûc quaín lyï táûp thãø
khäng chè taûo cho caïc chuí såí hæîu quyãön giaím
båït chi phê trong viãûc tiãúp cáûn thë træåìng maì
coìn tàng âáöu tæ vaìo hoaût âäüng nghiãn cæïu vaì
triãøn khai âãø taûo ra caïc hãû thäúng säú cho pheïp
ngàn chàûn hæîu hiãûu naûn xám phaûm baín quyãön.
Ngoaìi ra, li-xàng táûp thãø taûo ra sæû cán bàòng låïn
hån; khäng coï mäüt hãû thäúng quaín lyï táûp thãø våïi
sæû tham gia cuía moüi âäúi tæåüng váûn haình thë
træåìng thç caïc chuí såí hæîu quyãön åí quy mä væìa
vaì nhoí cuîng nhæ nhæîng ngæåìi sæí duûng åí quy
mä væìa vaì nhoí seî dãù daìng bë âaïnh báût ra khoíi
thë træåìng.
· Quaín lyï táûp thãø cuîng cho pheïp chuí såí cuía taïc
pháøm âæåüc baío häü sæí duûng sæïc maûnh âaìm
phaïn táûp thãø nhàòm âaût âæåüc caïc âiãöu khoaín
vaì âiãöu kiãûn täút hån cho viãûc sæí duûng caïc taïc
pháøm cuía hoü vç CMO coï thãø âaìm phaïn dæûa trãn
mäüt cå såí bçnh âàòng hån våïi caïc nhoïm ngæåìi
sæí duûng âäng âaío, maûnh hån vaì thæåìng phán
taïn vaì caïch xa nhau.
· Caïc doanh nghiãûp muäún sæí duûng quyãön taïc
giaí vaì caïc quyãön liãn quan cuía ngæåìi khaïc coï
thãø âaìm phaïn våïi chè mäüt täø chæïc vaì coï thãø âaût
âæåüc mäüt li-xàng troün goïi. Mäüt li-xàng troün
goïi cho pheïp ngæåìi nháûn li-xàng sæí duûng báút
kyì âäúi tæåüng naìo trong muûc luûc hoàûc danh
muûc taïc pháøm cuía CMO trong mäüt khoaíng
thåìi gian nháút âënh maì khäng cáön âaìm phaïn
caïc âiãöu khoaín vaì âiãöu kiãûn liãn quan âãún
quyãön cuía tæìng taïc pháøm riãng biãût.
· CMO âæa ra mäüt cäng cuû hæîu êch âäúi våïi caïc
doanh nghiãûp muäún nháûn li-xàng caïc taïc pháøm
dæåïi hçnh thæïc kyî thuáût sä,ú khi taûo ra caïc cäng
cuû âån giaín âãø âaût âæåüc caïc quyãön naìy.
Quaãn lyá quyïìn taác giaã vaâ caác quyïìn liïn quan
· Thäng tin chi tiãút vãö caïc CMO cuû thãø åí mäùi
Caïc quyãön âaût âæåüc tæì quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön
liãn quan coï thãø âæåüc quaín lyï båíi:
· Chuí såí hæîu quyãön;
· Mäüt trung gian, nhæ nhaì xuáút baín, nhaì saín
xuáút hoàûc nhaì phán phäúi; hoàûc
· Mäüt täø chæïc quaín lyï táûp thãø (CMO). Trong mäüt
säú træåìng håüp, viãûc quaín lyï cuía mäüt CMO
tháûm chê coìn âæåüc quy âënh båíi phaïp luáût.
· Nhiãöu CMO cuîng âoïng mäüt vai troì quan troüng
ngoaìi viãûc laìm trung gian li-xàng. Vê duû, caïc täø
chæïc naìy tham gia vaìo thæûc thi quyãön (chäúng
laûi viãûc vi phaûm baín quyãön); cung cáúp dëch vuû
giaïo duûc vaì phäø biãún thäng tin; giao læu våïi caïc
nhaì laìm luáût; khuyãún khêch vaì thuïc âáøy sæû phaït
triãøn caïc taïc pháøm måïi åí caïc nãön vàn hoïa khaïc
nhau thäng qua caïc saïng kiãún vàn hoïa; vaì âoïng
goïp vaìo sæû phaït triãøn cuía xaî häüi vaì phaïp lyï cuía
caïc thaình viãn cuía täø chæïc. Trong nhæîng nàm
gáön âáy, nhiãöu CMO âaî têch cæûc phaït triãøn caïc
thaình pháön DRM âãø quaín lyï quyãön (xem trang
26). Tæång tæû, nhiãöu CMO âaî têch cæûc tham gia
vaìo caïc diãùn âaìn quäúc tãú âãø thuïc âáøy sæû phaït
triãøn caïc chuáøn mæûc chung, mang tênh quäúc tãú
vaì an toaìn âãø âaïp æïng caïc nhu cáöu quaín lyï vaì
thæûc thi quyãön maì mçnh âaûi diãûn.
quäúc gia coï thãø tçm tháúy taûi liãn hiãûp CMO
quäúc tãú (xem Phuû luûc I) hoàûc taûi cå quan quaín
lyï quyãön taïc giaí quäúc gia (xem Phuû luûc II), tæì
hiãûp häüi cäng nghiãûp tæång æïng hoàûc tæì mäüt
trong caïc täø chæïc phi chênh phuí coï tãn trong
Phuû luûc I åí trang 55.
41
 Quaãn lyá têåp thïí trong ngaânh cöng nghiïåp
êm nhaåc
Viãûc quaín lyï táûp thãø caïc quyãön âoïng mäüt vai troì
troüng tám trong caïc doanh nghiãûp ám nhaûc do caïc
loaûi quyãön khaïc nhau trong chuäùi kinh doanh ám
nhaûc. Quyãön cå hoüc coï âæåüc laì thay màût cho caïc
taïc giaí, caïc nhaì saïng taïc vaì caïc nhaì xuáút baín;
Quyãön biãøu diãùn coï âæåüc laì thay màût cho caïc taïc
giaí, nhaì soaûn nhaûc vaì caïc nhaì saín xuáút baín; vaì
quyãön biãøu diãùn coï âæåüc laì thay màût cho ngæåìi
biãøu diãùn vaì caïc nhaì saín xuáút baín ghi ám (xem
trang 20). Dé nhiãn, haìng ngaìn cäng ty ghi ám væìa
vaì nhoí, nhaì xuáút baín ám nhaûc vaì nhaûc sé åí mäùi
quäúc gia dæûa vaìo caïc täø chæïc li-xàng táûp thãø trong
næåïc vaì/hoàûc åí phæång xa âãø âaûi diãûn cho quyãön
låüi cuía hoü vaì âaìm phaïn våïi nhæîng âäúi tæåüng sæí
duûng ám nhaûc huìng maûnh (caïc táûp âoaìn viãùn thäng,
phaït thanh, truyãön hçnh hoàûc truyãön hçnh caïp låïn)
âãø âaím baío mäüt sæû âãön buì thoía âaïng cho caïc hoaût
âäüng saïng taûo cuía hoü. Âäöng thåìi, táút caí nhæîng
ngæåìi nháûn li-xàng, báút kãø åí quy mä naìo, âãöu coï
thãø tiãúp cáûn våïi toaìn bäü danh muûc taïc pháøm maì
w w w . w i p o . i n t / s m e /
khäng cáön âaìm phaïn våïi mäüt säú læåüng låïn caïc chuí
såí hæîu quyãön riãng leí.
42
Caïc CMO cuía nhæîng ngæåìi biãøu diãùn (ám nhaûc vaì
nghe nhçn) âaî vaì âang quaín lyï caïc quyãön trãn
Internet tæì khi bàõt âáöu coï, chuí yãúu væìa phaït thanh
vaì truyãön hçnh vaì truyãön quan maûng, vaì tæì giåì tråí âi
seî âæåcü goiü laì “quyãnö taoû ra sànô co”ï (xem trang 16).
ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, mäüt táûp âoaìn phaït thanh truyãön
hçnh phaíi traí tiãön cho quyãön phaït soïng ám
nhaûc. Tiãön âæåüc thanh toaïn cho nhaì soaûn nhaûc,
nhæng thæåìng bàòng con âæåìng giaïn tiãúp. Trãn thæûc
tãú, nhaì soaûn nhaûc chuyãøn nhæåüng caïc quyãön cuía
mçnh cho mäüt täø chæïc (CMO) coï traïch nhiãûm âaìm
phaïn våïi táút caí caïc âäúi tæåüng muäún biãøu diãùn baín
nhaûc træåïc cäng chuïng. CMO âaûi diãûn cho caïc
thaình viãn bao gäöm säú læåüng låïn nhaì soaûn nhaûc seî
traí tiãön nhuáûn buït cho caïc thaình viãn dæûa trãn säú
láön baín nhaûc âæåüc biãøu diãùn træåïc cäng chuïng. Caïc
täø chæïc phaït thanh truyãön hçnh âaìm phaïn viãûc
thanh toaïn troün goïi mäüt láön haìng nàm våïi CMO vaì
cung cáúp cho CMO caïc máùu láúy tæì caïc kãnh cuû thãø
vãö säú læåüng phaït mäüt baín ghi ám, giuïp cho viãûc
tênh toaïn traí tiãön nhuáûn buït cho caïc nhaì soaûn nhaûc.
CMO naìy coï thãø laì täø chæïc biãøu diãùn báút kyì. Vê duû,
caïc täø chæïc phaït thanh viãn cuía Khäúi thënh væåüng
chung, täø chæïc coï liãn quan nhiãöu nháút laì Hiãûp häüi
Quyãön biãøu diãùn cuía Ä-xtráy-li-a, hoàûc Täø chæïc
Quyãön biãøu diãùn coï truû såí taûi Væång quäúc Anh. Caí
hai täø chæïc naìy âãöu coï chæïc nàng cáúp li-xàng cho
caïc täø chæïc phaït thanh sæí duûng caïc baín nhaûc âæåüc
saïng taïc tæì moüi nåi trãn thãú giåïi.
Vê duû, Hiãûp häüi Quyãön biãøu diãùn cuía Ä-xtráy-li-a
(APRA) khäng chè kiãøm soaït caïc baín nhaûc âæåüc
caïc chuí såí hæîu uíy quyãön cho mçnh taûi Ä-xtráy-li-a,
Niu Dilán, Nam Thaïi Bçnh Dæång, maì coìn caí caïc
baín nhaûc cuía caïc nhaì soaûn nhaûc ngæåìi Anh vaì caïc
nhaì xuáút baín laì thaình viãn cuía Hiãûp häüi Quyãön
biãøu diãùn. Caïc thoía thuáûn tæång tæû cho pheïp APRA
kiãøm soaït taûi Ä-xtráy-li-a vaì Niu Dilán caïc taïc
pháøm ám nhaûc cuía caïc nhaì soaûn nhaûc laì thaình
viãn cuía caïc hiãûp häüi åí Hoa Kyì, cuîng nhæ caïc hiãûp
häüi cuía caïc næåïc nhæ Phaïp, Âæïc, YÏ, Táy Ban Nha,
Quaãn lyá têåp thïí viïåc sao cheáp
Caïc doanh nghiãûp sæí duûng ráút nhiãöu loaûi áún
pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc gia.í Vê duû, hoü
coï thãø cáön sao chuûp caïc baìi tæì baïo, taûp chê hoàûc
caïc áún pháøm âënh kyì vaì phán phäúi chuïng cho
ngæåìi lao âäüng/nhán viãn nhàòm muûc âêch thäng
tin hoàûc nghiãn cæïu. Seî laì phi thæûc tãú âäúi våïi caïc
cäng ty, nãúu coï thãø, træûc tiãúp xin pheïp tæì caïc taïc
giaí hoàûc caïc nhaì xuáút baín trãn khàõp thãú giåïi cho
viãûc sæí duûng âoï.
Âaïp æïng nhu cáöu li-xàng vãö viãûc sao cheïp våïi säú
læåüng låïn, caïc taïc giaí vaì nhaì xuáút baín âaî thaình láûp
åí nhiãöu næåïc caïc Täø chæïc Baío vãû quyãön sao cheïp
(RROs) - mäüt hçnh thæïc khaïc cuía CMO - hoaût âäüng
nhæ caïc täø chæïc trung gian vaì taûo thuáûn låüi cho
viãûc cáúp pheïp baín quyãön cáön thiãút vaìo báút cæï khi
naìo maì chuí såí hæîu quyãön khäng thãø thæûc hiãûn
Haì Lan, Hy Laûp vaì caïc næåïc khaïc.
Viãûc li-xàng nhàòm cho pheïp biãøu diãùn træåïc cäng
chuïng laì cáön thiãút cho báút kyì chæång trçnh phaït
soïng caïc truyãön hçnh naìo coï chæïa âæûng ám
nhaûc. Quyãön biãøu diãùn phaíi âæåüc li-xàng tæì caïc chuí
såí hæîu quyãön hoàûc caïc nhaì xuáút baín cho pheïp sæí
duûng saïng taïc vaì caïc baín ghi ám. Mäüt li-xàng troün
goïi seî an toaìn vaì thæåìng nháûn âæåüc tæì mäüt hiãûp häüi
quyãön biãøu diãùn.
âæåüc mäüt caïch riãng leí âæåüc.
Thay màût caïc thaình viãn cuía mçnh, RRO cáúp li-xàng
cho pheïp taûo ra caïc baín sao hoàûc baín queït mäüt pháön
cuía taïc pháøm âaî âæåüc cäng bäú (bao gäöm saïch, taûp
chê, táûp san, v.v.) våïi säú læåüng caïc baín sao haûn chãú
âãø caïc nhán viãn cuía caïc täø chæïc, cå quan sæí duûng
(bao gäöm caí thæ viãûn, cå quan nhaì næåïc, cæía haìng
sao cheïp, täø chæïc giaïo duûc, vaì caïc doanh nghiãûp
hoaût âäüng trong lénh væûc thæång maûi vaì cäng
nghiãûp). Mäüt säú RRO cuîng âæåüc pheïp cáúp li-xàng
cho caïc hçnh thæïc sæí duûng quyãön taïc giaí khaïc, nhæ
caïc quyãön liãn quan âãún phán phäúi âiãûn tæí thäng
qua maûng maïy tênh.
43
 6. SÛÃ DUÅ N G TAÁ C PHÊÍ M THUÖÅ C
SÚÃ HÛÄ U CUÃ A NGÛÚÂ I KHAÁ C
Khi naâo baån cêìn xin pheáp àïí sûã duång taác
phêím cuãa ngûúâi khaác?
Caïc doanh nghiãûp thæåìng cáön sæí duûng caïc taïc
pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc giaí hoàûc quyãön liãn
quan âãø häù tråü caïc hoaût âäüng kinh doanh cuía mçnh.
Khi sæí duûng taïc pháøm cuía ngæåìi khaïc, træåïc hãút
baûn phaíi xaïc âënh xem coï cáön xin pheïp vãö quyãön
taïc giaí hay khäng. Vãö nguyãn tàõc, baûn cáön phaíi xin
pheïp chuí såí hæîu quyãön taïc giaí:
· Nãúu taïc pháøm thuäüc âäúi tæåüng âiãöu chènh cuía
phaïp luáût vãö quyãön taïc giaí vaì/hoàûc quyãön liãn
quan (xem pháön 2);
· Nãúu taïc pháøm khäng thuäüc khu væûc såí hæîu
cäng cäüng (xem trang 46);
· Nãúu viãûc khai thaïc theo kãú hoaûch cuía baûn bao
gäöm toaìn bäü hoàûc mäüt pháön caïc quyãön âæåüc
cáúp cho chuí såí hæîu quyãön taïc giaí vaì/hoàûc caïc
quyãön liãn quan; vaì
· Nãúu viãûc sæí duûng theo dæû âënh cuía baûn khäng
thuäüc phaûm vi “sæí duûng cäng bàòng” hoàûc “xæí
w w w . w i p o . i n t / s m e /
sæû cäng bàòng” hoàûc theo mäüt giåïi haûn hay
ngoaûi lãû cuû thãø âæåüc quy âënh trong phaïp luáût
quäúc gia vãö quyãön taïc giaí hoàûc quyãön liãn quan
(xem trang 47).
Xin nhåï ràòng baûn coï thãø cáön sæû cho pheïp cuû thãø âãø
sæí duûng näüi dung taïc pháøm cuía ngæåìi khaïc bãn
ngoaìi cå såí kinh doanh cuía baûn (“buäøi trçnh
diãùn læu âäüng” cuía nhaì âáöu tæ, trang web cuía cäng
ty, baïo caïo haìng nàm, taûp chê cuía cäng ty, v.v.), vaì
44
bãn trong cå såí kinh doanh cuía baûn (phán
phäúi cho caïc nhán viãn, nghiãn cæïu saín pháøm, hoüp
vaì âaoì taoû näiü bä,ü v.v.). Va,ì thám
û chê nãuú banû sæí dunûg
chè mätü phán ö tacï phám ø coï ban í quyãnö, noiï chung
banû cunîg cánö phaií xin phepï træåcï (xem trang 52).
Baån coá cêìn phaãi xin pheáp àïí taåo ra baãn àiïån
tûã hoùåc sûã duång trong möi trûúâng kyä thuêåt söë
caác taác phêím cuãa ngûúâi khaác?
Baío häü quyãön taïc giaí aïp duûng caí âäúi våïi viãûc sæí
duûng hoàûc læu giæî dæåïi daûng kyî thuáût säú giäúng nhæ
viãûc sæí duûng dæåïi caïc hçnh thæïc khaïc. Do âoï, baûn
cáön phaíi xin pheïp træåïc tæì chuí såí hæîu quyãön taïc giaí
âãø queït (scan) taïc pháøm cuía hoü; âæa taïc pháøm cuía
hoü lãn mäüt taûp chê âiãûn tæí hoàûc mäüt trang web; læu
giæî näüi dung dæåïi daûng kyî thuáût säú trong cå såí dæî
liãûu cuía doanh nghiãûp baûn; hoàûc cäng bäú taïc pháøm
cuía hoü trãn trang web cuía baûn. Háöu hãút caïc trang
web âãöu coï âëa chè e-mail cuía ngæåìi laìm âáöu mäúi
liãn hãû nhàòm taûo thuáûn låüi cho cho viãûc liãn hãû xin
pheïp sao cheïp näüi dung hoàûc hçnh aính.
Cäng nghãû hiãûn nay laìm cho viãûc sæí duûng caïc
nguyãn liãûu do ngæåìi khaïc taûo ra - nhæ phim aính,
clip truyãön hçnh, ám nhaûc, hçnh aính, tranh aính,
pháön mãöm, vàn baín, v.v. - trãn trang web cuía baûn
mäüt caïch dãù daìng. Viãûc khäng bë raìng buäüc vãö kyî
thuáût trong sæí duûng hoàûc sao cheïp taïc pháøm khäng
cho baûn quyãön håüp phaïp âãø laìm âiãöu âoï.
Nïëu baån àaä mua möåt taác phêím àûúåc baão höå
quyïìn taác giaã, baån coá àûúåc tûå do sûã duång
nhû baån muöën hay khöng?
Nhæ âaî giaíi thêch åí trãn, quyãön taïc giaí laì âäüc láûp
våïi quyãön såí hæîu taïc pháøm (xem trang 35). Viãûc
mua mäüt cuäún saïch, mäüt âéa CD, mäüt bàng video
hay mäüt chæång trçnh maïy tênh hoaìn toaìn khäng coï
nghéa laì cho pheïp ngæåìi mua quyãön taûo ra caïc baín
sao tiãúp theo cuîng nhæ biãøu diãùn hay træng baìy
Li-xùng phêìn mïìm
Pháön mãöm troün goïi chuáøn thæåìng âæåüc li-xàng cho
baûn trãn cå såí mua baïn. Baûn mua moïn haìng cuû thãø
nhæng chè khi nháûn âæåüc li-xàng cho nhæîng sæí
duûng pháön mãöm coï trong moïn haìng âoï. Âiãöu
khoaín vaì âiãöu kiãûn li-xàng (âæåüc goüi laì “li-xàng
goïi chàût”) thæåìng coï trong moïn haìng vaì coï thãø bë
traí laûi nãúu baûn khäng âäöng yï våïi caïc âiãöu khoaín
nãu trong âoï. Viãûc måí moïn haìng ra âäöng nghéa våïi
viãûc baûn âäöng yï våïi caïc âiãöu khoaín vaì âiãöu kiãûn
trong thoía thuáûn. Ngoaìi ra, thoía thuáûn li-xàng
coï thãø âæåüc gäüp trong caí nhæîng pháön mãöm troün
goïi âoï.
Thäng thæåìng, viãûc li-xàng pháön mãöm cuîng diãùn
ra træûc tuyãún bàòng viãûc sæí duûng caïc cäng cuû goüi
“li-xàng cuï nhàõp”. Trong caïc li-xàng naìy, baûn
cháúp nháûn caïc âiãöu khoaín vaì âiãöu kiãûn cuía thoía
thuáûn bàòng caïch nhàõp chuäüt vaìo caïc muûc liãn
quan trãn trang web. Nãúu baûn cáön sæí duûng mäüt
chuïng træåïc cäng chuïng. Quyãön thæûc hiãûn caïc haình
âäüng âoï thäng thæåìng váùn thuäüc vãö chuí såí hæîu
quyãön maì baûn phaíi xin pheïp khi muäún thæûc hiãûn
caïc haình vi naìy. Baûn phaíi læu yï ràòng, khi sao cheïp
hoàûc queït (scan) mäüt taïc pháøm âãø taûo ra baín sao
dæåïi daûng âiãûn tæí hay taíi mäüt baín sao dæåïi daûng
âiãûn tæí mäüt taïc pháøm âãöu liãn quan âãún haình vi sao
cheïp taïc pháøm, thç nhçn chung âãöu phaíi xin pheïp
træåïc khi thæûc hiãûn caïc haình vi âoï.
pháön mãöm cuû thãø cho mäüt säú maïy tênh trong cäng ty
baûn, baûn coï thãø nháûn âæåüc säú læåüng li-xàng låïn
giuïp baûn tiãút kiãûm âaïng kãø chi phê so våïi viãûc mua
li-xàng pháön mãöm tênh theo säú læåüng.
Trong nhæîng nàm gáön âáy, ngaìy caìng nhiãöu tranh
luáûn liãn quan âãún hiãûu læûc cuía caïc li-xàng pháön
mãöm khi caïc nhaì saín xuáút cäú gàõng måí räüng phaûm vi
caïc quyãön thäng qua caïc âiãöu khoaín håüp âäöng bäø
sung væåüt ra ngoaìi sæû cho pheïp cuía phaïp luáût vãö
quyãön taïc giaí vaì/hoàûc caïc quyãön liãn quan.
Trong táút caí caïc træåìng håüp trãn, baûn phaíi tháûn troüng
nghiãn cæïu thoía thuáûn li-xàng âãø tçm ra âiãöu maì baûn
coï thãø hoàc khäng thãø thæûc hiãûn våïi pháön mãöm baûn
âaî mua. Hån næîa, coï thãø coï caïc ngoaûi lãû theo phaïp
luáût baín quyãön quäúc gia cho pheïp baûn sæí duûng pháön
mãöm maïy tênh maì khäng cáön xin pheïp, nhæ taûo ra
caïc saín pháøm hoaût âäüng âäöng thåìi, sæía chæîa caïc läùi,
kiãøm tra an toaìn vaì taûo mäüt baín sao dæû phoìng.
45
 Nöåi dung hoùåc taâi liïåu naâo maâ baån àûúåc sûã
duång maâ khöng cêìn phaãi xin pheáp?
Baûn khäng cáön sæû cho pheïp cuía chuí såí hæîu quyãön
taïc giaí:
· Nãúu baûn âang sæí duûng mäüt näüi dung cuía taïc
phám ø khäng âæåcü baoí häü theo phapï luátû quyãnö
tacï gia.í Vê du,û nãuú banû thãø hiãnû cacï sæû kiãn
û chuïng.
hoàcû yï tæån í g tæì mätü tacï phám ø âæåcü baoí häü
theo cacïh riãng cuaí banû, maì khäng phaií laì sæû sao
chepï cacïh diãnù âatû cuaí tacï giaí (xem trang 13);
· Nãúu taïc pháøm thuäüc khu væûc såí hæîu cäng
cäüng; vaì
· Nãúu viãûc sæí duûng cuía baûn thuäüc phaûm vi “sæí
duûng cäng bàòng” hoàûc “xæí lyï cäng bàòng” hoàûc
thuäüc caïc haûn chãú hoàûc ngoaûi lãû âæåüc phaïp
luáût quyãön taïc giaí quäúc gia quy âënh cuû thãø.
Möåt taác phêím thuöåc khu vûåc súã hûäu cöng
cöång khi naâo?
Nãúu khäng ai nàõm quyãön taïc giaí âäúi våïi taïc pháøm
thç taïc pháøm âoï thuäüc vãö khu væûc såí hæîu cäng cäüng
w w w . w i p o . i n t / s m e /
vaì moüi ngæåìi coï quyãön tæû do sæí duûng cho moüi muûc
âêch. Caïc loaûi taïc pháøm sau âáy seî thuäüc vãö khu
væûc såí hæîu cäng cäüng:
Vê duû: Freïdeïric Chopin máút nàm 1849. Ám nhaûc vaì ca
tæì do äng saïng taïc thuäüc vãö khu væûc såí hæîu cäng
cäüng. Do âoï, báút kyì ai âãöu coï thãø sæí duûng nhaûc cuía
Chopin. Tuy nhiãn, vç baín ghi ám âæåüc baío häü riãng
theo caïc láön phäúi khê nãn caïc baín ghi vãö ám nhaûc cuía
Chopin coï thãø váùn âæåüc baío häü quyãön taïc giaí.
46
· Taïc pháøm âaî hãút thåìi haûn baío häü quyãön taïc giaí
(xem trang 23);
· Taïc pháøm khäng âæåüc baío häü quyãön taïc giaí (vê
duû, tãn mäüt cuäún saïch) (xem trang 13); vaì
· Mäüt taïc pháøm âaî bë chuí såí hæîu quyãön taïc giaí
dæït khoaït tæì boí caïc quyãön, vê duû bàòng caïch âæa
ra mäüt thäng baïo vãö viãûc tæì boí quyãön cho cäng
Viãûc khäng coï thäng baïo vãö quyãön taïc giaí khäng coï
nghéa laì taïc pháøm thuäüc khu væûc såí hæîu cäng cäüng,
tháûm chê ngay caí khi taïc pháøm coï sàôn trãn Internet.
Laâm thïë naâo àïí biïët àûúåc laâ möåt taác phêím vêîn
àûúåc baão höå quyïìn taác giaã vaâ caác quyïìn
liïn quan?
Phuì håüp våïi caïc quyãön nhán thán, thäng thæåìng tãn
cuía taïc giaí seî âæåüc ghi trãn taïc pháøm, trong khi
nàm maì taïc giaí máút coï thãø âæåüc ghi nháûn trong caïc
thæ muûc taïc pháøm hoàûc caïc säø âàng baû cäng khai.
Nãúu viãûc tra cæïu naìy khäng mang laûi caïc kãút quaí roî
raìng, baûn coï thãø tham váún cå quan âàng baû quyãön
taïc giaí hoàûc cå quan baín quyãön quäúc gia (nãúu coï)
âãø kiãøm tra moüi thäng tin liãn quan, hoàûc baûn coï
thãø liãn hãû våïi täø chæïc quaín lyï táûp thãø liãn quan
hoàûc nhaì xuáút baín taïc pháøm. Xin læu yï coï thãø coï
mäüt vaìi quyãön taïc giaí trãn mäüt saín pháøm, caïc
quyãön naìy coï thãø thuäüc nhiãöu chuí såí hæîu khaïc
nhau, vaì coï caïc thåìi gian baío häü khaïc nhau. Vê duû,
mäüt cuäún saïch coï thãø bao gäöm caïc kyï tæû vaì hçnh
aính âæåüc baío häü båíi mäüt säú quyãön taïc giaí riãng reî,
mäùi quyãön coï ngaìy hãút haûn khaïc nhau.
Khi naâo baån coá thïí sûã duång möåt taác phêím
theo quy àõnh vïì haån chïë hoùåc ngoaåi lïå cuãa
quyïìn taác giaã hoùåc theo khaái niïåm “sûã duång
cöng bùçng” hay “xûã sûå cöng bùçng”?
Táút caí phaïp luáût quyãön taïc giaí quäúc gia âãöu quy
âënh mäüt säú haûn chãú hoàûc ngoaûi lãû nhàòm haûn chãú
phaûm vi baío häü quyãön taïc giaí vaì cho pheïp viãûc tæû
do sæí duûng caïc taïc pháøm trong mäüt säú træåìng håüp
nháút âënh hoàûc sæí duûng khäng cáön xin pheïp nhæng
phaíi traí mäüt khoaín tiãön. Caïc quy âënh cuû thãø coï thãø
khaïc nhau giæîa caïc næåïc, tuy nhiãn caïc ngoaûi lãû vaì
haûn chãú thäng thæåìng bao gäöm viãûc sæí duûng mäüt
trêch âoaûn tæì taïc pháøm âaî cäng bäú (tæïc laì sæí
duûng âoaûn trêch trong mäüt taïc pháøm âæåüc saïng taïc
mäüt caïch âäüc láûp), sao cheïp âãø sæí duûng caï nhán
(vê duû âãø phuûc vuû caïc muûc âêch hoüc táûp vaì nghiãn
cæïu), sao cheïp âãø sæí duûng cho thæ viãûn vaì læu
træî (vê duû caïc taïc pháøm khäng coìn phaït haình, khi
caïc baín sao âaî quaï cuî naït âãø cho cäng chuïng
mæåün), giaïo viãn sao cheïp caïc âoaûn trêch âãø hoüc
sinh trong låïp sæí duûng, hoàûc laìm caïc baín sao âàûc
biãût âãø nhæîng ngæåìi khiãúm thë sæí duûng.
Mäüt säú haûn chãú hoàûc ngoaûi lãû khaïc phuûc vuû låüi êch
cuía caïc nhoïm khaïc nhau âæåüc caïc næåïc quy âënh
khaïc nhau. Caïc ngoaûi lãû vaì haûn chãú âæåüc quy âënh
chàût cheî trong luáût quäúc gia âãø coï thãø tham khaío
aïp duûng laì khaï phäø biãún. Ngoaìi ra, baûn cuîng cáön
coï sæû tæ váún cuía chuyãn gia.
ÅÍ caïc næåïc theo hãû thäúng “thäng luáût”, nhæ Ä-
xtráy-li-a, Ca-na-âa, ÁÚn Âäü, Væång quäúc Anh vaì
Hoa Kyì, caïc taïc pháøm laì âäúi tæåüng cuía viãûc “sæí
duûng cäng bàòng” hoàûc “xæí sæû cäng bàòng”. ÅÍ caïc
næåïc naìy, viãûc quy âënh trong luáût baín quyãön laì êt cuû
thãø. Viãûc “sæí duûng cäng bàòng” thæìa nháûn mäüt säú loaûi
hçnh sæí duûng taïc pháøm âæåüc baío häü baín quyãön cuía
ngæåìi khaïc maì khäng phaíi xin pheïp chuí såí hæîu
quyãön taïc giaí. Viãûc sæí duûng âæåüc coi laì cäng bàòng
khi noï âuí täúi thiãøu âãún mæïc khäng caín tråí vä lyï caïc
âäüc quyãön cuía chuí såí hæîu quyãön taïc giaí vãö sao cheïp
cuîng nhæ nhæîng hçnh thæïc sæí duûng khaïc âäúi våïi taïc
pháøm. Seî ráút khoï âãø mä taí caïc nguyãn tàõc chung
liãn quan âãún “sæí duûng cäng bàòng” båíi vç noï luän
luän âæåüc quy âënh cuû thãø theo hoaìn caính thæûc tãú.
Tuy nhiãn, thäng thæåìng nhæîng ngæåìi sao cheïp taïc
pháøm phuûc vuû muûc âêch caï nhán coï quyãön “sæí
duûng cäng bàòng” låïn hån so våïi nhæîng ngæåìi sao
cheïp phuûc vuû cho muûc âêch thæång maûi. Nhæîng vê
duû vãö caïc hoaût âäüng âæåüc coi laì “sæí duûng cäng
bàòng” bao gäöm caí viãûc phán phäúi baín sao cuía mäüt
hçnh veî láúy tæì baïo chê âãø phuûc vuû viãûc giaíng daûy trãn
låïp, mä phoíng mäüt taïc pháøm vç muûc âêch chám
biãúm hoàûc bçnh luáûn xaî häüi, caïc âoaûn trêch tæì mäüt
taïc pháøm âaî âæåüc cäng bäú, hoàûc laìm cäng nghãû
ngæåüc âäúi våïi pháön mãöm âãø phuûc vuû tênh tæång
thêch. Phaûm vi “sæí duûng cäng bàòng” laì khaïc nhau
giæîa caïc næåïc.
Cáön læu yï ràòng, åí háöu hãút caïc næåïc, ngay caí khi nãúu
baûn sæí duûng taïc pháøm cuía ngæåìi khaïc theo caïc quy
âënh noïi trãn, baûn váùn cáön phaíi dáùn chiãúu âãún tãn
47
 Hïå thöëng thuïë àöëi vúái viïåc sao cheáp caá nhên
laâ gò?
Caïc caï nhán sao cheïp mäüt säú læåüng låïn caïc taïc
pháøm âæåüc baío häü baín quyãön phuûc vuû muûc âêch sæí
duûng caï nhán, phi thæång maûi. Viãûc sao cheïp naìy
taûo ra mäüt thë træåìng sinh låüi cho caïc nhaì saín xuáút
vaì nhæîng ngæåìi nháûp kháøu thiãút bë ghi ám vaì truyãön
thäng. Tuy nhiãn, baín thán viãûc sao cheïp caï nhán
khäng thãø âæåüc quaín lyï theo håüp âäöng: caïc baín sao
caï nhán âæåüc taûo ra tæû nhiãn båíi nhæîng ngæåìi åí
trong nhaì riãng cuía hoü. Do âoï, åí mäüt säú næåïc, viãûc
sao cheïp sæí duûng caï nhán âæåüc pheïp theo caïc
ngoaûi lãû; khäng cáön phaíi coï sæû cho pheïp træåïc.
Nhæng ngæåüc laûi, taûi mäüt säú næåïc âaî âàût ra mäüt hãû
thäúng âaïnh thuãú âãø bäöi thæåìng cho caïc nghãû sé,
nhaì vàn vaì nhaûc syî cho viãûc sao cheïp taïc pháøm cuía
hoü. Mäüt hãû thäúng âaïnh thuãú coï thãø bao gäöm hai näüi
dung:
· Thuãú thiãút bë vaì phæång tiãûn truyãön
thäng: mäüt khoaín lãû phê nhoí âæåüc thãm vaìo
giaï cuía táút caí caïc thiãút bë ghi ám, tæì maïy copy
w w w . w i p o . i n t / s m e /
vaì maïy fax âãún maïy ghi âéa CD vaì DVD, maïy
ghi bàng cassette vaì maïy queït. Mäüt säú næåïc
cuîng quy âënh mäüt mæïc thuãú cho phæång tiãûn
truyãön thäng tràõng, nhæ giáúy photocopy, bàng
tràõng, âéa CD-R hoàûc theí nhåï.
· Thuãú ngæåìi sæí duûng: laì loaûi thuãú do caïc
træåìng hoüc, cao âàóng, chênh phuí vaì caïc viãûn
48
nghiãn cæïu, træåìng âaûi hoüc, thæ viãûn vaì caïc
doanh nghiãûp näüp nhæ mäüt loaûi “phê cuía ngæåìi
sæí duûng” cho viãûc taûo ra mäüt khäúi læåüng caïc
baín sao låïn.
Caïc khoaín thuãú naìy thæåìng âæåüc täø chæïc quaín lyï
táûp thãø thu tæì caïc nhaì saín xuáút, ngæåìi nháûp kháøu,
ngæåìi váûn haình hoàûc ngæåìi sæí duûng, vaì sau âoï
phán phäúi cho caïc chuí såí hæîu quyãön liãn quan.
Vñ duå cuãa nûúác Bó
ÅÍ Bè, caïc doanh nghiãûp saín xuáút caïc baín sao taïc
pháøm âæåüc baío häü bàòng caïc thiãút bë cuía mçnh (vê
duû thiãút bë thuäüc såí hæîu, mæåün hoàûc thuã) phaíi traí
tiãön thuì lao. Khoaín thuì lao naìy tæång æïng våïi säú
læåüng baín sao taïc pháøm âæåüc baío häü. Täø chæïc Baío
vãö quyãön sao cheïp cuía Bè - REPROBEL, chëu traïch
nhiãûm thu khoaín thuãú naìy vaì phán phäúi khoaín thu
naìy mäüt caïch håüp lyï.
Baån coá thïí sûã duång taác phêím àûúåc baão vïå
theo caác biïån phaáp baão vïå bùçng cöng nghïå
(TPM) khöng?
Caïc doanh nghiãûp cáön cáøn troüng khi sæí duûng våïi
muûc âêch thæång maûi caïc taïc pháøm âæåüc baío vãû
båíi TPM nãúu viãûc sæí duûng âoï buäüc phaíi phaï våî
TPM maì viãûc naìy hiãûn taûi bë cáúm taûi mäüt säú quäúc
gia. ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, traïch nhiãûm phaïp lyï cho
haình vi vi phaûm laì khaïc nhau vaì khaïc so våïi caïc
nghéa vuû phaïp lyï cho viãûc xám phaûm quyãön taïc giaí
âäúi våïi taïc pháøm âæåüc baío häü. Âiãöu naìy coï nghéa
laì tháûm chê viãûc phaï våî laì âæåüc pheïp thç váùn aïp
duûng caïc nguyãn tàõc thäng thæåìng liãn quan âãún
xám phaûm quyãön taïc giaí. Do váûy, báút kyì sæû khai
thaïc taïc pháøm naìo chàõc chàõn váùn cáön âãún li-xàng
cuía chuí såí hæîu quyãön taïc giaí.
Vê duû, viãûc phaï våî mäüt TPM coï thãø xaíy ra nãúu baûn
âäüt nháûp vaìo mäüt hãû thäúng quaín lyï quyãön bàòng kyî
thuáût säú cuía ngæåìi khaïc âãø sæí duûng näüi dung âæåüc
baío häü maì khäng âæåüc pheïp, hoàûc nãúu baûn giaíi
maî mäüt taïc pháøm coï baín quyãön maì khäng âæåüc
pheïp. Phaïp luáût cuía mäüt säú næåïc khäng chè coi
haình vi phaï våî laì mäüt haình vi phaûm phaïp maì coìn
coi caïc haình vi chuáøn bë hay cung cáúp thiãút
bë phaï våî cuîng laì haình vi xám phaûm.
Caách thûác àïí coá àûúåc sûå cho pheáp sûã duång taác
phêím àûúåc baão höå do ngûúâi khaác súã hûäu?
Coï hai caïch chuí yãúu âãø coï âæåüc sæû cho pheïp sæí
duûng taïc pháøm âæåüc baío häü quyãön taïc giaí hoàûc caïc
quyãön liãn quan: sæí duûng caïc dëch vuû cuía mäüt CMO,
hoàcû liãn hãû træcû tiãpú våiï chuí såí hæuî quyãnö tacï giaí hoàcû
cacï quyãnö liãn quan nãuú coï cacï thäng tin liãn lacû.
Caïch täút nháút coï thãø laì caïch âáöu tiãn nãúu taïc pháøm
âaî âæåüc âàng kyï trong danh muûc cuía mäüt CMO liãn
quan, âáy cuîng âæåüc xem laì sæû âån giaín hoïa trong
viãûc âaût âæåüc li-xàng. Thäng thæåìng, caïc CMO âæa
ra caïc loaûi li-xàng khaïc nhau cho caïc muûc âêch vaì
viãûc sæí duûng khaïc nhau. Mäüt säú CMO âæa ra caí caïc
máùu li-xàng dæåïi daûng kyî thuáût säú (xem thãm caïc
trang 40-43).
Nãúu quyãön taïc giaí hoàûc caïc quyãön liãn quan trong
taïc pháøm khäng âæåüc quaín lyï båíi mäüt CMO naìo,
baûn seî phaíi liãn hãû træûc tiãúp våïi chuí såí hæîu quyãön
taïc giaí hoàûc caïc quyãön liãn quan hay âaûi diãûn cuía
hoü. Tãn cuía ngæåìi ghi trãn thäng baïo vãö quyãön taïc
giaí coï thãø laì chuí såí hæîu quyãön taïc giaí ban âáöu,
nhæng qua thåìi gian, caïc quyãön kinh tãú cuía quyãön
taïc giaí hoàûc caïc quyãön liãn quan coï thãø âaî âæåüc
chuyãøn giao cho ngæåìi khaïc. Bàòng caïch tra cæïu Säø
âàng baû quyãön taïc giaí quäúc gia baûn coï thãø xaïc
âënh âæåüc chuí såí hæîu quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön
liãn quan hiãûn taûi åí mäüt säú næåïc nhæ ÁÚn Âäü vaì Hoa
Kyì, nhæîng næåïc quy âënh mäüt hãû thäúng âàng kyï
quyãön taïc giaí tæû nguyãûn.
49
 Trong træåìng håüp âäúi våïi caïc taïc pháøm viãút hoàûc
ám nhaûc, baûn coï thãø liãn hãû våïi nhaì xuáút baín
hoàûc nhaì saín xuáút baín ghi ám, nhæîng nåi
thæåìng såí hæîu quyãön sao cheïp âäúi våïi taïc pháøm.
Do coï thãø coï mäüt säú “táöng” quyãön khaïc nhau nãn
coï thãø coï mäüt säú chuí såí hæîu quyãön khaïc nhau âãø
liãn hãû xin cáúp li-xàng. Vê duû, coï thãø coï mäüt nhaì
xuáút baín âäúi våïi saïng taïc, mäüt cäng ty ghi ám âãø
ghi ám baín nhaûc vaì thæåìng coï caí nhæîng ngæåìi biãøu
diãùn næîa.
Âäúi våïi nhæîng li-xàng quan troüng, cáön phaíi coï yï
kiãún tæ váún cuía chuyãn gia træåïc khi âaìm phaïn caïc
âiãöu khoaín vaì âiãöu kiãûn trong thoía thuáûn li-xàng,
tháûm chê ngay caí khi mäüt li-xàng âæåüc âæa ra våïi
nhæîng âiãöu khoaín vaì âiãöu kiãûn ban âáöu âæåüc coi laì
tiãu chuáøn. Mäüt chuyãn gia li-xàng gioíi coï thãø giuïp
âaût âæåüc mäüt giaíi phaïp täút nháút âaïp æïng caïc nhu
cáöu kinh doanh cuía baûn.
w w w . w i p o . i n t / s m e /
Doanh nghiïåp cuãa baån coá thïí giaãm àûúåc nguy
cú xêm phaåm quyïìn nhû thïë naâo?
Viãûc tiãún haình kiãûn tuûng âäúi våïi haình vi xám phaûm
quyãön taïc giaí coï thãø laì mäüt giaíi phaïp ráút täún keïm.
Do âoï, seî laì saïng suäút nãúu thæûc hiãûn caïc chênh saïch
nhàòm traïnh âæåüc viãûc xám phaûm quyãön. Xin gåüi yï
caïc chênh saïch dæåïi âáy:
· Âaìo taûo âäüi nguî nhán viãn do cäng ty tuyãøn
duûng âãø hoü nháûn thæïc âæåüc nhæîng taïc âäüng
cuía quyãön taïc giaí trong våïi cäng viãûc vaì hoaût
âäüng cuía hoü;
· Âaût âæåüc caïc li-xàng hoàûc chuyãøn nhæåüng cáön
thiãút bàòng vàn baín vaì âaím baío ràòng caïc nhán
viãn biãút roî vãö phaûm vi cuía caïc li-xàng hoàûc
chuyãøn nhæåüng âoï;
· Ghi roî trãn moüi phæång tiãûn coï thãø âæåüc sæí
duûng âãø xám phaûm quyãön taïc giaí (nhæ maïy
photocopy, maïy vi tênh, maïy saín xuáút âéa CD vaì
DVD) mäüt thäng baïo roî raìng laì phæång tiãûn âoï
khäng âæåüc sæí duûng âãø xám phaûm quyãön taïc
giaí;
Moüi doanh nghiãûp nãn coï chênh saïch toaìn diãûn vãö
viãûc tuán thuí quyãön taïc giaí, bao gäöm caïc thuí tuûc
chi tiãút âãø coï âæåüc sæû cho pheïp vãö baín quyãön
nhàòm phuûc vuû viãûc kinh doanh vaì caïc nhu cáöu sæí
duûng cuía doanh nghiãûp. Viãûc taûo ra vàn hoïa tuán
thuí quyãön taïc giaí trong doanh nghiãûp cuía baûn seî
laìm giaím caïc nguy cå xám phaûm quyãön taïc giaí.
Toám tùæt
· Täúi âa hoïa sæû baío häü quyãön taïc giaí cuía
baûn. Âàng kyï caïc taïc pháøm cuía baûn våïi cå
quan baín quyãön quäúc gia, nãúu täön taûi hãû thäúng
âàng kyï quyãön taïc giaí tæû nguyãûn. Ghi mäüt
thäng baïo vãö quyãön taïc giaí trãn caïc taïc pháøm
cuía baûn. Sæí duûng caïc cäng cuû quaín lyï quyãön
bàòng kyî thuáût säú âãø baío vãû caïc taïc pháøm dæåïi
daûng säú.
· Xaïc âënh chuí såí hæîu quyãön taïc giaí. Coï
caïc thoía thuáûn bàòng vàn baín våïi táút caí nhán
viãn, caïc nhaì tháöu âäüc láûp vaì nhæîng ngæåìi
khaïc âãø giaíi quyãút caïc váún âãö liãn quan âãún
· Traïnh xám phaûm quyãön. Nãúu saín pháøm hoàûc
dëch vuû cuía baûn coï chæïa báút kyì taïc pháøm naìo
khäng hoaìn toaìn coï xuáút xæï tæì cäng ty cuía baûn,
thç phaíi tçm xem liãûu baûn coï cáön phaíi xin pheïp
sæí duûng caïc taïc pháøm âoï hay khäng, vaì nãúu cáön
thç phaíi coï sæû cho pheïp tæì træåïc.
· Nhæ mäüt quy luáût âæång nhiãn, cäú gàõng âaût
âæåüc moüi thæï liãn quan âãún quyãön taïc giaí
cuía baûn. Li-xàng caïc quyãön cuía baûn hån laì baïn
chuïng âi. Cáúp caïc li-xàng cuû thãø vaì haûn chãú
nhàòm laìm cho caïc li-xàng âaïp æïng âæåüc caïc
nhu cáöu cuû thãø cuía ngæåìi nháûn li-xàng.

· Cáúm hoaìn toaìn viãûc nhán viãn cuía baûn taíi

! Nãúu doanh nghiãûp cuía baûn thæåìng xuyãn sæí
Baûn cáön âæåüc chuí såí hæîu quyãön taïc taïc giaí cho
pheïp nãúu baûn muäún sæí duûng taïc pháøm âoï. Taïc giaí
thæåìng chuyãøn giao caïc quyãön cuía hoü cho mäüt nhaì
xuáút baín hoàûc mäüt CMO âãø quaín lyï viãûc khai thaïc
kinh tãú taïc pháøm cuía hoü
50
xuäúng caïc âäúi tæåüng âæåüc baío häü quyãön taïc giaí quyãön taïc giaí âäúi våïi báút kyì taïc pháøm naìo
tæì Internet thäng qua maïy vi tênh trong vàn âæåüc taûo ra cho cäng ty cuía baûn.
phoìng maì khäng coï sæû cho pheïp cuía taïc giaí; vaì
duûng caïc saín pháøm âæåüc baío vãû bàòng caïc biãûn
phaïp baío vãû bàòng cäng nghãû (TPM) thç phaíi
xáy dæûng caïc chênh saïch âãø baío âaím ràòng caïc
nhán viãn khäng phaï våî caïc TPM nãúu khäng
âæåüc chuí såí hæîu quyãön taïc giaí cho pheïp, hoàûc
khäng væåüt quaï phaûm vi âæåüc cho pheïp.
51
 7. THÛÅ C THI
giaí. Vãö caí cháút læåüng vaì säú læåüng. Tuy nhiãn, Mäüt haình vi âån leí coï thãø xám phaûm quyãön cuía nhiãöu cuía sæû xám phaûm. Täút nháút laì baûn nãn xin yï kiãún tæ
QUYÏÌ N TAÁ C GIAÃ
khäng coï mäüt nguyãn tàõc chung âãø xaïc âënh bao chuí såí hæîu quyãön taïc giaí. Vê duû, seî bë coi laì haình vi váún cuía luáût sæ khi viãút laï thæ noïi trãn. ÅÍ mäüt säú
nhiãu pháön cuía mäüt taïc pháøm coï thãø âæåüc sæí duûng xám phaûm quyãön nãúu mäüt täø chæïc phaït soïng baïn caïc næåïc, nãúu ai âoï âaî vi phaûm quyãön taïc giaí cuía baûn
Quyïìn taác giaã cuãa baån bõ xêm phaåm khi naâo?
maì khäng xám phaûm quyãön taïc giaí. Váún âãö seî âæåüc bàng ghi ám/hçnh caïc chæång trçnh phaït soïng. Táút trãn Internet, baûn coï thãø aïp duûng mäüt trong caïc biãûn
Báút kyì ai thæûc hiãûn mäüt haình vi khäng coï sæû cho
xaïc âënh theo tæìng træåìng håüp cuû thãø, phuû thuäüc nhiãn, haình vi naìy cuîng seî xám phaûm quyãön cuía phaïp sau:
pheïp træåïc cuía chuí såí hæîu quyãön taïc giaí maì haình
vaìo nhæîng dæî kiãûn vaì tçnh huäúng thæûc tãú cuía tæìng ngæåìi saïng taïc ám nhaûc vaì cäng ty ghi ám âaî saín xuáút
vi âoï chè coï chuí såí hæîu quyãön taïc giaí måïi coï quyãön
træåìng håüp. ra baín ghi ám gäúc. Mäùi chuí thãø quyãön coï thãø thæûc · Gæíi mäüt thæ cháúm dæït hoàûc tæì boí âàûc biãût cho
cho pheïp sæí duûng hoàûc ngàn cáúm, thç bë coi laì xám
hiãûn caïc haình vi phaïp lyï riãng biãût. nhaì cung cáúp dëch vuû Internet (ISP) yãu cáöu xoïa
phaûm quyãön taïc giaí cuía chuí såí hæîu, vaì bë goüi laì
Caïc quyãön nhán thán coï thãø bë xám phaûm: boí näüi dung xám phaûm khoíi trang web hoàûc
“xám phaûm” quyãön taïc giaí.
· Nãúu sæû âoïng goïp cuía baûn khäng âæåüc cäng ngàn chàûn viãûc truy cáûp âãún näüi dung âoï
Baån cêìn laâm gò nïëu caác quyïìn cuãa baån coá thïí
nháûn laì taïc giaí cuía taïc pháøm; hoàûc (“thäng baïo vaì xoïa boí”); hoàûc
Caïc quyãön kinh tãú coï thãø bë xám phaûm nãúu mäüt hoùåc àaä bõ xêm phaåm?
· Nãúu taïc pháøm cuía baûn laì âäúi tæåüng cuía sæû âäúi · Thäng baïo cho ISP âãø nhaì cung cáúp naìy thäng
ngæåìi, khäng coï sæû cho pheïp cuía taïc giaí: Gaïnh nàûng thæûc thi quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn
xæí báút håüp lyï hoàûc bë thay âäøi theo caïch coï thãø baïo cho caïc khaïch haìng cuía mçnh vãö viãûc haình
quan chuí yãúu thuäüc vãö chuí såí hæîu quyãön. Âiãöu naìy
gáy täøn haûi cho danh dæû vaì uy tên cuía baûn. vi xám phaûm vaì do âoï seî`taûo thuáûn låüi cho viãûc
· Thæûc hiãûn mäüt haình vi maì chè mçnh chuí såí hæîu phuû thuäüc vaìo baûn xaïc âënh caïc haình vi xám phaûm
giaíi quyãút váún âãö (phæång phaïp “thäng baïo”).
coï âäüc quyãön thæûc hiãûn; âäúi våïi quyãön cuía mçnh vaì quyãút âënh caïc biãûn
Coï thãø laì mäüt haình vi xám phaûm (quyãön taïc giaí
· ÅÍ mäüt säú næåïc, thæûc hiãûn caïc hoaût âäüng thæång phaïp thæûc thi quyãön.
hoàûc âäüc láûp) nãúu mäüt ngæåìi saín xuáút, nháûp kháøu, Sæû báút ngåì âäi khi laì chiãún thuáût täút nháút.
maûi hoàûc cung cáúp phæång tiãûn âãø taûo ra taïc
hoàûc thæûc hiãûn haình vi thæång maûi caïc phæång tiãûn Viãûc gæíi cho ngæåìi xám phaûm mäüt thäng baïo coï thãø
pháøm xám phaûm (vê duû baïn mäüt âéa CD sao Mäüt luáût sæ vãö quyãön taïc giaí hoàûc mäüt cäng ty luáût
nhàòm phaï våî caïc biãûn phaïp baío vãû bàòng cho pheïp ngæåìi âoï giáúu hoàûc phaï huíy chæïng cæï.
cheïp láûu); hoàûc coï thãø cung cáúp caïc thäng tin vãö caïc phæång aïn
cäng nghãû âæåüc sæí duûng âãø baío vãû caïc näüi dung Nãúu baûn tháúy viãûc xám phaûm laì cäú yï vaì baûn biãút nåi
· ÅÍ mäüt säú næåïc, nháûp kháøu hoàûc såí hæîu mäüt taïc hiãûn coï vaì giuïp baûn quyãút âënh thåìi âiãøm, caïch
coï baín quyãön cuía baûn chäúng laûi viãûc sæí duûng traïi diãùn ra haình vi xám phaûm, baûn coï thãø nãu váún âãö våïi
pháøm xám phaûm, træì khi viãûc såí hæîu âoï thuäüc thæïc vaì hçnh thæïc phaïp lyï aïp duûng âãø chäúng laûi
pheïp. Hån næîa, coï thãø laì haình vi xám phaûm nãúu ai toìa aïn maì khäng cáön gæíi thäng baïo cho keí xám
vãö ngoaûi lãû âæåüc phaïp luáût quy âënh hoàûc âæåüc nhæîng keí xám phaûm, cuîng nhæ caïch thæïc giaíi
w w w . w i p o . i n t / s m e /

âoï phaï våî hoàûc thay âäøi caïc thäng tin quaín phaûm vaì yãu cáöu mäüt lãûnh âån phæång cho pheïp
miãùn træì khaïc. quyãút caïc tranh cháúp thäng qua kiãûn tuûng hoàûc
lyï quyãön âæåüc gàõn våïi tacï phámø âæåcü baoí häü âiãöu tra báút ngåì cå såí cuía keí xám phaûm vaì tëch thu
biãûn phaïp khaïc. Cáön baío âaím ràòng quyãút âënh âoï
quyãnö tacï giaí (xem trang 26). caïc chæïng cæï liãn quan.
Coï thãø xám phaûm quyãön taïc giaí, tháûm chê chè mäüt phaíi phuì håüp våïi chiãún læåüc vaì muûc tiãu kinh
pháön cuía taïc pháøm âæåüc sæí duûng. Thäng thæåìng, doanh täøng thãø cuía baûn.
Thuí tuûc træåïc toìa thæåìng máút mäüt khoaíng thåìi gian
mäüt haình vi xám phaûm xaíy ra khi “pháön âaïng kãø”
âaïng kãø. Âãø traïnh nhæîng täøn tháút tiãúp theo xaíy ra
- laì mäüt pháön quan troüng, cå baín hoàûc riãng biãût, Nãúu quyãön taïc giaí cuía baûn bë xám phaûm, baûn coï
trong thåìi gian naìy, baûn cáön phaíi aïp duûng biãûn phaïp
- âæåüc sæí duûng bàòng mäüt trong caïc phæång phaïp thãø bàõt âáöu bàòng viãûc gæíi mäüt laï thæ (goüi laì “thæ
tæïc thç âãø taûm dæìng haình vi bë cho laì xám phaûm âãø
âäüc quyãön âi ngæåüc laûi våïi chuí såí hæîu quyãön taïc cháúm dæït vaì tæì boí”) cho ngæåìi xám phaûm âãø thäng
ngàn chàûn haìng hoïa xám phaûm thám nháûp vaìo caïc
baïo cho hoü biãút vãö sæû täön taûi
kãnh thæång maûi.

52 53

Phaïp luáût cuía háöu hãút caïc quäúc gia cho pheïp toìa aïn
ban haình mäüt lãûnh taûm thåìi, theo âoï toìa aïn coï thãø
ra lãûnh ngæåìi bë nghi ngåì xám phaûm dæìng haình vi
xám phaûm vaì baío vãû chæïng cæï, chåì quyãút âënh kãút
quaí cuäúi cuìng cuía vuû aïn.
Chè nãn tiãún haình caïc thuí tuûc phaïp lyï chäúng laûi
ngæåìi coï haình vi xám phaûm khi: (i) baûn coï thãø
chæïng minh ràòng baûn laì chuí såí hæîu quyãön taïc giaí
cuía taïc pháøm; (ii) baûn coï thãø chæïng minh haình vi
xám phaûm âäúi våïi quyãön cuía baûn; vaì (iii) giaï trë thu
âæåüc tæì haình vi phaïp lyï nhiãöu hån caïc chi phê khåíi
kiãûn. Caïc chãú taìi maì toìa aïn coï thãø âæa ra âãø bäöi
thæåìng cho haình vi xám phaûm bao gäöm thiãût haûi,
lãûnh cáúm cuía toìa aïn, caïc hoïa âån thu låüi, vaì caïc
lãûnh giao haìng hoïa xám phaûm cho chuí såí hæîu
quyãön. Keí xám phaûm cuîng coï thãø buäüc phaíi khai
baïo danh tênh cuía bãn thæï ba liãn quan âãún viãûc
saín xuáút vaì phán phäúi taïc pháøm xám phaûm vaì caïc
kãnh phán phäúi cuía mçnh. Ngoaìi ra, theo yãu cáöu,
toìa aïn coï thãø ra lãûnh ràòng haìng hoïa xám phaûm seî
bë tiãu huíy maì khäng coï bäöi thæåìng.
w w w . w i p o . i n t / s m e /
PHUÅ LUÅ C I
haíi quan quäúc gia. Nhiãöu quäúc gia quy âënh caïc
biãûn phaïp thæûc thi åí biãn giåïi nhàòm cho pheïp caïc Nhûäng liïn kïët Internet hûäu ñch
chuí såí hæîu quyãön taïc giaí vaì nhæîng ngæåìi nháûn li-
Täø chæïc Såí hæîu trê tuãû thãú giåïi (WIPO): www.wipo.int
xàng âæåüc yãu cáöu taûm dæìng thäng quan âäúi våïi
haìng giaí maûo nhaîn hiãûu vaì haìng xám phaûm quyãön
Phoìng Doanh nghiãûp nhoí vaì væìa cuía WIPO: www.wipo.int/sme/en/
taïc giaí.
Trang web vãö quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan cuía WIPO: www.wipo.int/copyright/en/index.html
Baån choån caách naâo àïí giaãi quyïët viïåc xêm phaåm
quyïìn taác giaã maâ khöng cêìn phaãi àûa ra toâa aán? Trang web vãö thæûc thi quyãön såí hæîu trê tuãû cuía WIPO: www.wipo.int/enforcement/en/index.html
Trong nhiãöu træåìng håüp, biãûn phaïp hiãûu quaí âãø xæí
Âãø mua caïc áún pháøm taûi Hiãûu saïch âiãûn tæí cuía WIPO: www.wipo.int/ebookshop. Caïc áún pháøm naìy bao gäöm:
lyï haình vi xám phaûm laì thäng qua hoìa giaíi hoàûc
- Hæåïng dáùn vãö Chuyãøn giao quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan, áún pháøm säú 897;
troüng taìi. Nhçn chung, biãûn phaïp troüng taìi coï caïc æu
- Quaín lyï táûp thãø vãö quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan, áún pháøm säú 855.
âiãøm laì thuí tuûc êt hån, ngàõn goün hån vaì tiãút kiãûm chi
phê hån so våïi caïc thuí tuûc taûi toìa aïn, vaì quyãút âënh
Taíi miãùn phê caïc áún pháøm tæì âëa chè: www.wipo.int/publications. Caïc áún pháøm naìy bao gäöm:
cuía troüng taìi dãù thæûc hiãûn trãn phaûm vi quäúc tãú hån.
- Hiãøu vãö quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan, áún pháøm säú 909;
Mäüt æu âiãøm cuía caí hoìa giaíi vaì troüng taìi laì caïc bãn
- Tæì nghãû sé âãún khaïn giaí: Taïc giaí vaì ngæåìi tiãu duìng hæåíng låüi tæì quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan nhæ thãú
váùn kiãøm soaït âæåüc quy trçnh giaíi quyãút tranh cháúp.
naìo, vaì hãû thäúng quaín lyï táûp thãø quyãön taïc giaí, áún pháøm säú 922;
Do âoï, noï giuïp baûn duy trç âæåüc caïc mäúi quan hãû
- Quaín lyï táûp thãø trong lénh væûc sao chuûp, áún pháøm säú 924.
kinh doanh täút våïi doanh nghiãûp khaïc maì cäng ty
cuía baûn coï thãø muäún tiãúp tuûc håüp taïc trong mäüt Danh baû caïc cå quan quaín lyï quyãön taïc giaí quäúc gia: www.wipo.int/news/en/links/addresses/cr/index.htm
thoía thuáûn li-xàng hoàûc li-xàng cheïo måïi trong

tæång lai. Thäng thæåìng, mäüt kinh nghiãûm täút laì

Phaïp luáût vãö quyãön taïc giaí cuîng coï thãø quy âënh
traïch nhiãûm hçnh sæû âäúi våïi viãûc saín xuáút vaì buän
baïn thæång maûi âäúi våïi baín sao taïc pháøm xám
phaûm. Caïc hçnh phaût cho haình vi xám phaûm coï thãø
laì phaût tiãön hoàûc tháûm chê laì phaût tuì.
Âãø ngàn chàûn viãûc nháûp kháøu caïc taïc pháøm xám
phaûm quyãön taïc giaí, baûn nãn liãn hãû våïi cå quan
nãn âæa caïc âiãöu khoaín vãö hoìa giaíi vaì troüng taìi
trong caïc thoía thuáûn li-xàng. Âãø biãút thãm thäng
tin, xin xem trãn trang web cuía Trung tám Hoìa giaíi
vaì Troüng taìi cuía WIPO taûi âëa chè:
arbiter.wipo.int/center/index.html.
Caác töí chûác phi chñnh phuã quöëc tïë
Vàn phoìng quäúc tãú cuía Caïc Hiãûp häüi quaín lyï quyãön cuía ngaình cäng nghiãûp sao cheïp vaì ghi ám (BIEM; viãút
tàõt tæì tãn tiãúng Phaïp): www.biem.org
Liãn minh Pháön mãöm doanh nghiãûp (BSA): www.bsa.org

54 55
 PHUÅ LUÅ C II
Liãn minh quäúc tãú Hiãûp häüi caïc taïc giaí vaì nhaì soaûn nhaûc (CISAC; viãút tàõt tæì tãn tiãúng Phaïp): www.cisac.org
Caác àõa chó trang web cuãa caác cú quan quaãn lyá quyïìn taác giaã
Liãn minh quäúc tãú Hiãûp häüi caïc nhaì saín xuáút phim (FIAPF; viãút tàõt tæì tãn tiãúng Phaïp): An-giã-r-ia www.onda@wissal.dz
www.fiapf.org An-âä-ra www.ompa.ad
AÏc-hen-ti-na www2.jus.gov.ar/minjus/ssjyal/autor
Liãn minh quäúc tãú Caïc täø chæïc baío vãû quyãön sao cheïp (IFRRO): www.ifrro.org Ä-xtráy-li-a www.ag.gov.au
Baïc-ba-räút www.caipo.gov.bb
Liãn minh quäúc tãú Hiãûp häüi cäng nghiãûp ghi ám (IFPI): www.ifpi.org Bã-la-ruït vkudashov@belpatent.gin.by
ncip@belpatent.gin.by
Hiãûp häüi caïc cäng ty ám nhaûc âäüc láûp (IMPALA): www.impalasite.org Belize www.belipo/bz
Bosnia vaì Herzegovina www.bih.nat.ba/zsmp
Hiãûp häüi caïc nhaì xuáút baín quäúc tãú (IPA): www.ipa-uie.org Bra-xin www.minc.gov.br
Ca-na-âa cipo.gc.ca
Hiãûp häüi ngaình cäng nghiãûp pháön mãöm vaì thäng tin (SIIA): www.siia.net Trung Quäúc (Häöng Käng) www.info.gov.hk/ipd
Cälämbia www.derautor.gov.co
Croatia www.dziv.hr
Cäüng hoìa Seïc www.mkcr.cz
Âan Maûch www.kum.dk
El Salvador www.cnr.gob.sv
Pháön Lan www.minedu.fi
Gru-di-a www.global-erty.net/saqpatenti
Âæïc www.bmj.bund.de
w w w . w i p o . i n t / s m e /

Hungary www.hpo.hu
Ai-xå-len www.ministryofeducation.is
ÁÚn Âäü copyright.gov.in
In-âä-nã-xi-a www.dgip.go.id
Ai-rå-len www.entemp.ie
Kæ-gæ-xtan www.kyrgyzpatent.kg
Laït-vi-a www.km.gov.lv
Li-bàng Www.economy.gov.lb

56 57
 PHUÅ LUÅ C III
Lithuania www.muza.lt
Luxembourg www.etat.lu/EC Toám tùæt möåt söë àiïìu ûúác quöëc tïë chñnh trong lônh vûåc quyïìn taác giaã vaâ caác quyïìn liïn quan
Malaysia mipc.gov.my
Mãhicä Www.sep.gob.mx/wb2/sep/sep_459_indautor
Cäng æåïc Berne vãö Baío häü caïc taïc pháøm vàn hoüc vaì nghãû thuáût (Cäng æåïc Berne) (1886)
Monaco Www.european-patent-office.org/patlib/country/monaco/
Cäng æåïc Berne laì âiãöu æåïc quäúc tãú quan troüng nháút vãö quyãön taïc giaí. Ngoaìi caïc váún âãö khaïc, Cäng æåïc
Mäng Cäø www.ipom.mn
Berne thiãút láûp nguyãn tàõc “âäúi xæí quäúc gia”, tæïc laì åí moüi quäúc gia thaình viãn, taïc giaí næåïc ngoaìi âæåüc
New Zealand www.med.govt.nz
hæåíng caïc quyãön giäúng nhæ taïc giaí trong næåïc. Hiãûn Cäng æåïc coï hiãûu læûc åí 162 næåïc. Coï thãø xem danh
Niger www.bnda.ne.wipo.net
saïch quäúc gia thaình viãn vaì näüi dung âáöy âuí cuía Cäng æåïc naìy taûi âëa chè
Nauy www.dep.no/kd/
www.wipo.int/treaties/en/ip/berne/index.html.
Peru www.indecopi.gob.pe
Philippines ipophil.gov.ph
Cäng æåïc quäúc tãú vãö Baío häü ngæåìi biãøu diãùn, nhaì saín xuáút baín ghi ám vaì täø chæïc phaït soïng
Haìn Quäúc www.mct.go.kr/english
(Cäng æåïc Rome) (1961)
Liãn bang Nga www.rupto.ru
Cäng æåïc Rome måí räüng sæû baío häü âäúi våïi caïc quyãön liãn quan: caïc nghãû sé biãøu diãùn âæåüc hæåíng caïc
Singapore www.gov.sg/minlaw/ipos
quyãön âäúi våïi caïc tiãút muûc biãøu diãùn cuía hoü, nhaì saín xuáút baín ghi ám âæåüc hæåíng caïc quyãön âäúi våïi caïc baín
www.ipos.gov.sg/
ghi ám cuía hoü, vaì caïc täø chæïc phaït thanh vaì truyãön hçnh âæåüc hæåíng caïc quyãön âäúi våïi caïc chæång trçnh phaït
Slovakia www.culture.gov.sk
soïng cuía hoü. Hiãûn coï 83 næåïc kyï kãút âãø tråí thaình thaình viãn cuía Cäng æåïc naìy. Coï thãø xem danh saïch quäúc
Slovenia www.sipo.mzt.si/
gia thaình viãn vaì näüi dung âáöy âuí cuía Cäng æåïc taûi âëa chè www.wipo.int/treaties/en/ip/rome/index.html.
Táy Ban Nha www.mcu.es/Propiedad_Intelectual/indice.htm
Thuûy Sé www.ige.ch
Cäng æåïc vãö Baío häü nhaì saín xuáút baín ghi ám chäúng viãûc sao cheïp traïi pheïp baín ghi ám
Thaïi Lan www.ipthailand.org
(Cäng æåïc vãö Baín ghi ám) (1971)
Thäø Nhé Kyì www.kultur.gov.tr
Cäng æåïc vãö Baín ghi ám quy âënh nghéa vuû cuía mäùi næåïc thaình viãn phaíi baío vãû caïc nhaì saín xuáút baín ghi
U-crai-na www.sdip.gov.ua
ám laì cäng dán cuía næåïc âoï hoàûc cuía næåïc thaình viãn khaïc chäúng laûi viãûc sao cheïp traïi pheïp, chäúng laûi viãûc
w w w . w i p o . i n t / s m e /

www.uacrr.kiev.ua
nháûp kháøu caïc baín sao cheïp âoï våïi muûc âêch phán phäúi âãún cäng chuïng, vaì chäúng laûi laûi viãûc phán phäúi âãún
Væång quäúc Anh www.patent.gov.uk
cäng chuïng caïc baín sao cheïp naìy. "Baín ghi ám" coï nghéa laì mäüt baín âënh hçnh ám thanh âäüc quyãön (nghéa laì
Hoa Kyì Www.loc.gov/copyright
khäng chæïa âæûng, vê duû nhæ, nhaûc cuía caïc bäü phim hay bàng video), dæåïi báút kyì hçnh thæïc naìo (âéa, bàng
hoàûc daûng khaïc). Hiãûn Cäng æåïc coï hiãûu læûc åí 75 quäúc gia. Coï thãø xem danh saïch caïc næåïc thaình viãn vaì
näüi dung âáöy âuí cuía Cäng æåïc naìy taûi âëa chè www.wipo.int/treaties/en/ip/phonograms/index.html.

58 59
 Hiãûp âënh vãö caïc khêa caûnh liãn quan âãún thæång maûi cuía quyãön såí hæîu trê tuãû (Hiãûp âënh
TRIPS) (1994)
Nhàòm haìi hoìa hoïa thæång maûi quäúc tãú phuì håüp våïi viãûc baío häü thoía âaïng vaì hiãûu quaí quyãön såí hæîu trê tuãû,
Hiãûp âënh TRIPS âaî âæåüc soaûn thaío âãø âaím baío cho viãûc quy âënh caïc tiãu chuáøn vaì nguyãn tàõc phuì håüp
liãn quan âãún viãûc âaût âæåüc, phaûm vi vaì sæí duûng caïc quyãön såí hæîu trê tuãû liãn quan âãún thæång maûi. Âäöng
thåìi Hiãûp âënh quy âënh caïc cäng cuû âãø thæûc thi caïc quyãön naìy. Hiãûp âënh TRIPS laì bàõt buäüc âäúi våïi táút caí
149 thaình viãn cuía Täø chæïc Thæång maûi thãú giåïi. Coï thãø xem näüi dung cuía Hiãûp âënh trãn trang web cuía Täø
chæïc Thæång maûi thãú giåïi taûi âëa chè http://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips.doc.
Hiãûp æåïc cuía WIPO vãö Quyãön taïc giaí (WCT) vaì Hiãûp æåïc cuía WIPO vãö Biãøu diãùn vaì Baín ghi
ám (WPPT) (1996)
Hiãûp æåïc cuía WIPO vãö Quyãön taïc giaí (WCT) vaì Hiãûp æåïc cuía WIPO vãö Biãøu diãùn vaì Baín ghi ám (WPPT)
âæåüc thäng qua nàm 1996 nhàòm thêch æïng våïi viãûc baío häü quyãön cuía caïc taïc giaí, nghãû sé biãøu diãùn vaì
ngæåìi saín xuáút baín ghi ám træåïc nhæîng thaïch thæïc âàût ra båíi sæû xuáút hiãûn cuía thãú giåïi kyî thuáût säú. WCT bäø
sung cho Cäng æåïc Berne vãö Baío häü caïc taïc pháøm vàn hoüc vaì nghãû thuáût, laìm cho Cäng æåïc naìy thêch æïng
våïi caïc âoìi hoíi måïi cuía Xaî häüi thäng tin. Træåïc hãút, âiãöu naìy coï nghéa laì moüi quy âënh cuía Cäng æåïc Berne,
våïi nhæîng sæía âäøi phuì håüp âãø aïp duûng trong mäi træåìng kyî thuáût säú. Âiãöu naìy cuîng coï nghéa laì moüi thaình
viãn cuía WCT phaíi âaïp æïng caïc quy âënh näüi dung cuía Cäng æåïc Berne báút kãø næåïc âoï âaî laì thaình viãn cuía
Cäng æåïc Berne hay chæa. WCT måí räüng quyãön cuía taïc giaí âäúi våïi taïc pháøm cuía hoü thäng qua viãûc trao cho
hoü ba âäüc quyãön, âoï laì caïc quyãön:
- cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc phán phäúi âãn cäng chuïng caïc taïc pháøm gäúc hoàûc baín sao cuía taïc pháøm
w w w . w i p o . i n t / s m e /
âoï bàòng caïch baïn hoàûc bàòng hçnh thæïc khaïc (quyãön pháön phäúi);
- cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc cho thuã våïi muûc âêch thæång maûi caïc chæång trçnh maïy tênh, caïc taïc
pháøm âiãûn aính (nãúu viãûc cho thuã mang tênh thæång maûi âoï dáùn âãún sao cheïp phäø biãún taïc pháøm, gáy
haûi nghiãm troüng âãún âäüc quyãön sao cheïp) hoàûc caïc taïc pháøm chæïa âæûng trong baín ghi ám (quyãön cho
thuã); vaì
- cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc truyãön âaût âãún cäng chuïng taïc pháøm gäúc hoàûc caïc baín sao cuía taïc pháøm
âoï, bàòng caïc phæång tiãûn hæîu tuyãún hay vä tuyãún, bao gäöm caí viãûc âæa taïc pháøm âãún våïi cäng chuïng
dæåïi hçnh thæïc cäng chuïng coï thãø tiãúp cáûn taûi mäüt âëa âiãøm vaì thåìi âiãøm tuìy choün (quyãön tuyãn truyãön
âãún cäng chuïng).
60
Hiãûp æåïc WCT coï hiãûu læûc tæì ngaìy 06 thaïng 3 nàm 2002 vaì hiãûn coï 59 næåïc thaình viãn (xem
www.wipo.int/treaties/en/ip/wct/index.html).
Ngæåüc laûi våïi WCT, WPPT âiãöu chènh caïc váún âãö liãn quan âãún chuí såí hæîu caïc quyãön liãn quan våïi muûc âêch
haìi hoìa hoïa quäúc tãú viãûc baío häü nhæîng ngæåìi biãøu diãùn vaì nhaì saín xuáút baín ghi ám trong xaî häüi thäng tin.
Tuy nhiãn, Hiãûp æåïc khäng aïp duûng cho caïc taïc pháøm nghe nhçn. WPPT chuí yãúu baío häü caïc låüi êch kinh tãú vaì
quyãön nhán thán cuía ngæåìi biãøu diãùn (diãùn viãn, ca sé, nhaûc sé,...) âäúi våïi caïc tiãút muûc biãøu diãùn cuía hoü, báút
kãø tiãút muûc âoï âaî âæåüc ghi vaìo baín ghi ám hay chæa. Âiãöu naìy cuîng giuïp caïc caï nhán vaì phaïp nhán chuí
âäüng vaì coï traïch nhiãûm trong viãûc âënh hçnh ám thanh. WPPT quy âënh chuí såí hæîu quyãön coï caïc âäüc quyãön
sau:
- cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc sao cheïp træûc tiãúp hoàûc giaïn tiãúp mäüt baín ghi ám (quyãön sao cheïp);
- cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc truyãön âaût baín gäúc hoàûc caïc baín sao cuía mäüt baín ghi ám âãún cäng chuïng
bàòng caïch baïn hoàûc hçnh thæïc chuyãøn quyãön såí hæîu khaïc (quyãön phán phäúi);
- cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc cho thuã våïi muûc âêch thæång maûi baín gäúc hoàûc caïc baín sao cuía mäüt baín
ghi ám (quyãön cho thuã); vaì
- cho pheïp hoàûc ngàn cáúm viãûc truyãön âaût âãún cäng chuïng, bàòng caïc cäng cuû hæîu tuyãún hoàûc vä tuyãún,
báút kyì taïc pháøm biãøu diãùn naìo âæåüc âënh hçnh trong mäüt baín ghi ám maì theo âoï cäng chuïng coï thãø tiãúp
cáûn våïi baní ghi ám âæåcü âënh hçnh våiï âëa âiãmø vaì thåiì gian tuyì y,ï vê duû nhæ cacï dëch vuû theo yãu cáuö
(quyãnö).
Liãn quan âãún caïc buäøi biãøu diãùn træûc tiãúp, tæïc laì khäng âæåüc âënh hçnh trong mäüt baín ghi ám, WPPT cuîng
quy âënh cho nhæîng ngæåìi biãøu diãùn caïc âäüc quyãön cho pheïp:
- phaït soïng âãún cäng chuïng;
- truyãön âaût âãún cäng chuïng; vaì
- âënh hçnh (chè aïp duûng våïi ám thanh).
WPPT coï hiãûu læûc tæì ngaìy 20 thaïng 5 nàm 2002; hiãûn coï 58 quäúc gia laì thaình viãn cuía WPPT (xem
www.wipo.int/treaties/en/ip/wppt/index.html).
61
 PHUÅ LUÅ C IV
Cäng æåïc vãö Täüi phaûm maûng (2001)
Cäng æåïc do Häüi âäöng cháu Áu soaûn thaío, âæa ra mäüt chênh saïch hçnh sæû chung nhàòm baío vãû xaî häüi khoíi Danh saách caác quöëc gia laâ thaânh viïn cuãa Cöng ûúác Berne vïì Baão höå caác taác phêím vùn hoåc vaâ
täüi phaûm maûng. Âáy laì âiãöu æåïc quäúc tãú âáöu tiãn vãö täüi phaûm cáúu thaình qua Internet vaì caïc maûng maïy tênh nghïå thuêåt (Tênh âãún ngaìy 16 thaïng 6 nàm 2006)
khaïc, âàûc biãût xæí lyï caïc xám phaûm vãö quyãön taïc giaí, gian láûn liãn quan âãún maïy tênh, khiãu dám treí em vaì
caïc vi phaûm vãö an ninh maûng. Cäng æåïc cuîng quy âënh mäüt loaût quy âënh liãn quan âãún tháøm quyãön vaì thuí Albania Canada Ghinã xêch âaûo
tuûc nhæ viãûc tra cæïu caïc maûng maïy tênh vaì viãûc ngàn chàûn. Näüi dung chi tiãút cuía Cäng æåïc coï thãø xem taûi Algeria Cape Verde Estonia
âëa chè conventions.coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/185.htm. Andorra Cäüng hoìa Trung Phi Fiji
Antigua vaì Barbuda Saït Pháön Lan
Chè thë vãö Quyãön taïc giaí (2001) Argentina Chilã Phaïp
Chè thë cuía UÍy ban cháu Áu vãö haìi hoìa hoïa mäüt säú khêa caûnh cuía quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan trong Armenia Trung Quäúc Gabon
xaî häüi thäng tin cán âäúi caïc quyãön trong mäüt säú lénh væûc chênh, chuí yãúu giaíi quyãút thaïch thæïc cuía Internet Australia Colombia Gambia
vaì thæång maûi âiãûn tæí vaì cäng nghãû säú noïi chung. Chè thë cuîng quy âënh caïc ngoaûi lãû âäúi våïi caïc quyãön naìy AÏo Comoros Georgia
vaì viãûc baío häü phaïp lyï âäúi våïi caïc khêa caûnh kyî thuáût cuía caïc hãû thäúng quaín lyï quyãön. Azerbaijan Cängä Âæïc
Bahamas Costa Rica Ghana
Bahrain Båì biãøn Ngaì Hy Laûp
Bangladesh Croatia Grenada
Barbados Cuba Guatemala
Belarus Cyprus Ghinã
Bè Cäüng hoìa Seïc Guinea-Bissau
Belize Cäüng hoìa Dán chuí Nhán dán Guyana
Bãnanh Triãöu Tiãn Haiti
Bhutan Cäüng hoìa Dán chuí Cängä Holy See
Bolivia Âan Maûch Honduras
w w w . w i p o . i n t / s m e /

Bosnia vaì Herzegovina Djibouti Hungary

Botswana Dominica Iceland
Brazil Cäüng hoìa Dominica ÁÚn Âäü
Brunei Darussalam Ecuador Indonesia
Bulgaria Ai Cáûp Ireland
Burkina Faso El Salvador Israel
Cameroon Italy

62 63
 Jamaica Nicaragua Táy Ban Nha
Nháût Baín Niger Sri Lanka
Jordan Nigeria Sudan
Kazakhstan Nauy Suriname
Kenya Oman Swaziland
Kyrgyzstan Pakistan Thuûy Âiãøn
Latvia Panama Thuûy Sé
Lebanon Paraguay Syrian Arab Republic
Lesotho Peru Tajikistan
Liberia Philippines Thaïi Lan
Libyan Arab Jamahiriya Ba Lan The former Yugoslav Republic
Liechtenstein Bäö Âaìo Nha of Macedonia
Lithuania Qatar Togo
Luxembourg Haìn Quäúc Tonga
Madagascar Cäüng hoìa Moldova Trinidad vaì Tobago
Malawi Rumani Tunisia
Malaysia Liãn bang Nga Thäø Nhé Kyì
Mali Rwanda Ukraine
Malta Saint Kitts vaì Nevis Saint Lucia United Arab Emirates
Mauritania Saint Vincent vaì Anh
Mauritius Grenadines United Republic of Tanzania Hoa Kyì
Mãhicä Saudi Arabia Uruguay
w w w . w i p o . i n t / s m e /

(Caïc quäúc gia âäüc láûp) Micronesia Samoa Uzbekistan

Monaco Senegal Venezuela
Mäng Cäø Serbia vaì Montenegro Viãût Nam
Morocco Singapore Zambia
Namibia Slovakia Zimbabwe
Nepal Slovenia
Haì Lan Nam Phi (Täøng säú: 162 quäúc gia)

64