ประกกันดด้วยบบุคคลและทรกัพยย ตกัวตั๋ เงงิน

Commercial Law 3: Surety ship, Mortgage and Bill

หนน่วยททท 1 ลลักษณะทลัวท ไปของสลัญญาคคคาประกลัน

1. สกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นการประกกันหนนคดวด้ ยบบุคคล ในลกักษณะทนที่บคบุ คลภายนอกเขด้ามาผผูกพกันตนกกับ
เจด้าหนนควว่าจะชคา ระหนนคใหด้ในเมมที่อลผูกหนนคไมว่ชาค ระ หนนคตามสกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นหนนคอปบุ กรณยซซที่งตด้องอาศกัยหนนค
ประธาน คมอหนนรค ะหวว่างเจด้าหนนกค บกั ลผูกหนนเค ปป็ นสคาคกัญ
2. ตามหลกักทกัวที่ ไปผผูคด้ าค ประกกันมนความรกับผงิดไมว่เกงินความรกับผงิดของลผูกหนนโค ดยอาจจคากกัดหรมอไมว่จาค กกัด
ความรกับผงิดกป็ไดด้ และลผูกหนนคยกังมนความผผูกพกันตด้องรกับผงิดในหนนคอยผูว่ หากเจด้าหนนคบกังคกับชคาระหนนคเอาจากผผูคด้ าค
ประกกันไมว่เพนยงพอทนที่จะชคาระหนนขค องลผูกหนนไค ดด้ทงกัค หมด
1.1 สาระสคาคกัญของสกัญญาคคาค ประกกัน
1. สกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นสกัญญาซซที่งบบุคคลภายนอกเรนยกวว่าผผูคด้ าค ประกกันผผูกพกันตนเองตว่อเจด้าหนนควว่าจะ
ชคาระหนนใค หด้แกว่เจด้าหนนใค นเมมอที่ ลผูกหนนไค มว่ชาค ระหนนนค นกัค
2. สกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นสกัญญาทนที่ไมว่ตอด้ งทคา ตามแบบแตว่อยว่างใด เพนยงแตว่หากจะมนการฟด้องรด้อง
บกังคกับคดนเอาแกว่ผคผูด้ าค ประกกันตามสกัญญาคคาค ประกกันแลด้ว จะตด้องมนหลกักฐานเปป็ นหนกังสมออยว่างใดอยว่างหนซที่ง
อกันมนขอด้ ความแสดงวว่ามนการคคาค ประกกันจรงิงโดยมนลายมมอชมอที่ ของผผูคด้ าค ประกกันลงไวด้เปป็ นสคาคกัญดด้วย
3. หนนคตามสกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นหนนคอปบุ กรณยซซที่งตด้องอาศกัยหนนคประธาน คมอหนนคระหวว่างเจด้าหนนคกกับลผูก
หนนเค ปป็ นสคาคกัญ หนนปค ระธานตด้องเปป็ นหนนทค นที่สมบผูรณย ซซที่งอาจเปป็ นหนนใค นอนาคตหรมอหนนมค เน งมอที่ นไขกป็ไดด้ หากไมว่มน
หนนปค ระธานหรมอหนนปค ระธานไมว่สมบผูรณยแลด้วสกัญญาคคาค ประกกันกป็มขน นซค ไมว่ไดด้
4. หนนคทนที่ลกผู หนนคกระทคาดด้วยเหตบุสาค คกัญผงิดในคบุณสมบกัตงิของบบุคคลหรมอทรกัพยย หรมอเพราะเหตบุไรด้ความ
สามารถ กป็อาจมนการคคาค ประกกันอยว่างสมบผูรณยไดด้ หากผผูคด้ าค ประกกันไดด้รถด้ผู ซงเหตบุบกพรว่องดกังกลว่าวในขณะเขด้า
ทคาสกัญญาผผูกพกันตน
1.1.1 ความหมายของสกัญญาคคาค ประกกัน
สกัญญาคคาค ประกกันคมออะไร ในการทคา สกัญญาคคาค ประกกันนกัคนจะตด้องใหด้ลกผู หนนครเด้ผู หป็ นยงิ นยอมดด้วย
หรมอไมว่
สกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นสกัญญาซซที่งบบุคคลภายนอกผผูกพกันตนตว่อเจด้าหนนคในการทนที่จะชคาระหนนคในเมมที่อ
ลผูกหนนไค มว่ชาค ระเปป็ นเรมที่องทนที่มหน นนผค กผู พกันกกันอยผูว่ในระหวว่างเจด้าหนนแค ละลผูกหนนอค ยผูว่ชนกัค หนซงที่ แลด้วเปป็ นหนนปค ระธานแลด้ว
จซงมนหนนคระหวว่างผผูคด้ าค ประกกันกกับเจด้าหนนคอนกชกันค หนซที่งเปป็ นหนนคอปบุ กรณย ความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกันเปป็ นความ
รกับผงิดโดยตรงตว่อเจด้าหนนคทนที่จะชคาระหนนคเมมที่อลผูกหนนคไมว่ชาค ระ และในฐานะทนที่เปป็ นผผูเด้ ปป็ นผผูมด้ นสว่วนไดด้เสนยในการทนที่จะ
ตด้องรกับผงิดเพมที่อลผูกหนนคจซงอาจชคาระหนนคโดยขมนใจลผูกหนนคไดด้ตามหลกักในมาตรา 314 อยผูว่แลด้ว การทคาสกัญญา
คคาค ประกกันจซงไมว่ตอด้ งอาศกัยความรผูเด้ หป็นยงินยอมของลผูกหนนคเลย และเมมอที่ ผผูคด้ าค ประกกันชคาระหนนคใหด้เจด้าหนนคไปแลด้ว
กป็ยว่อมรกับชว่วงสงิทธงิของเจด้าหนนคไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนคไดด้ดวด้ ยอคานาจของกฎหมายซซที่งบกัญญกัตงิรกับรองไวด้โดยไมว่
ตด้องไดด้รกับความยงินยอมจากลผูกหนนค
1.1.2 สกัญญาคคาค ประกกันตด้องมนหลกักฐานเปป็ นหนกังสมอ
ทนที่วว่า “สกัญญาคคาค ประกกันตด้องมนหลกักฐานเปป็ นหนกังสมอลงลายมมอชมที่อผผูคด้ าค ประกกัน จซงจะฟด้องรด้อง
บกังคกับคดนใหด้ผคผูด้ าค ประกกันรกับผงิดไดด้” นกันค หมายความวว่า
คคากลว่าวนกันค หมายความวว่า สกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นสกัญญาทนที่กฎหมายไมว่ไดด้บกังคกับวว่าตด้องทคาตาม
แบบ ดกังนนค แมด้คว่สผู กัญญาอาจจะตกลงกกันดด้วยวาจากป็ มนผลทคา ใหด้สกัญญาคคาค ประกกันสมบผูรณยแลด้ว เพนยงแตว่
หากวว่าจะมนการฟด้องรด้องบกังคกับคดนใหด้ผคผูด้ าค ประกกันรกับผงิด จะตด้องมนหลกักฐานแหว่งการคคาค ประกกันเปป็ นหนกังสมอ
ลงลายมมอชมที่อผผูคด้ าค ประกกันไวด้เปป็ นสคาคกัญ หากไมว่มนหลกักฐานดกังกลว่าวกป็จะฟด้องรด้องบกังคกับเอาแกว่ผคผูด้ าค ประกกัน
ไมว่ไดด้ หลกักฐานเปป็ นหนกังสมอนกันค ผผูคด้ าค ประกกันจะทคา ไวด้อยว่างไรกป็ ไดด้และจะมนรปผู ลกักษณยเปป็ นหนกังสมอ จดหมาย
บกัน ทซ ก หรม อ อะไรกป็ ไดด้ เพนย งแตว่ใ หด้มนข อด้ ความแสดงวว่ า มนก ารคคาค ประกกัน และมนลายมมอ ชมที่อ ผผูคด้ าค ประกกัน กป็
เปป็ นการเพนยงพอแลด้ว
นายดคา ทคาสกัญญากผูเด้ งงินจากนางแดง โดยมนนายขาวเขนยนบกันทซกลงลายชมที่อตนเองถซ งสามนของ
นางแดงมนขอด้ ความวว่าตนยอมรกับจะชดใชด้หนนทค นที่นายดคากผูเด้ งงินไปจากนางแดงใหด้ หากนายดคาไมว่ยอมชคาระ ตว่อ
มานายดคาไมว่ยอมชคาระหนนคเงงินกผูใด้ หด้นางแดง นางแดงจซงฟด้องใหด้นายขาวชคาระหนนคในฐานะทนที่เปป็ นผผูคด้ าค ประกกัน
นายขาวเถนยงวว่าตนไมว่ใชว่ผคผูด้ าค ประกกันเพราะบกันทซกทนที่ตนเขนยนนกันค เขนยนไปถซงสามนของนางแดงกป็ ไมว่ใชว่เจด้าหนนค
ของนายดคา นายขาวจซงไมว่มคน วามผผูกพกันจะตด้องชคาระหนนใค หด้นางแดงแตว่อยว่างใด
ใหด้วงินจงิ ฉกัย นายขาวปฏงิเสธความรกับผงิดตามคคากลว่าวอด้างไดด้หรมอไมว่ เพราะเหตบุใด
นายขาวปฏงิเสธความรกับผงิดไมว่ไดด้ เพราะหลกักฐานแหว่งการคคาค ประกกันนกันค ผผูคด้ าค ประกกันไมว่จาค ตด้อง
ทคาตว่อหนด้าเจด้าหนนคโดยตรง แมด้จะทคากกับลผูกหนนคหรมอบบุคคลอมที่นใด หากมนขอด้ ความแสดงการคคาค ประกกันหนนคและ
มนลายมมอชมที่อผผูคด้ าค ประกกันแลด้วกป็ ใชด้เปป็ นหลกักฐานฟด้องรด้องบกังคกับผผูคด้ าค ประกกันไดด้ ดกังนกัคน แมด้นายขาวจะทคา
บกันทซกแสดงการคคาค ประกกันดกังกลว่าวไวด้กบกั สามนของนางแดงซซที่งเปป็ นเจด้าหนนค มงิไดด้ทาค กกับนางแดงโดยตรง นาง
 2
แดงกป็นาค บกันทซกนกันค มาเปป็ นหลกักฐานฟด้องรด้องใหด้นายขาวรกับผงิดในฐานะเปป็ นผผูคด้ าค ประกกันไดด้แลด้ว ตามนกัยแหว่ง
ฎ 887/2476
1.1.3 หนนปค ระธานตด้องเปป็ นหนนทค นที่สมบผูรณย
“การคคาค ประกกันจะมนไดด้เฉพาะแตว่เพมที่อหนนอค กันสมบผูรณย” หมายความวว่าอยว่างไร
หนนตค ามสกัญญาหนนคคาค ประกกันเปป็ นหนนคอปบุ กรณยซซที่งตด้องอาศกัยหนนค ระหวว่างเจด้าหนนคกกับลผูกหนนคอกันเปป็ น
หนนปค ระธาน ดกังนกันค หนนปค ระธานจซงตด้องเปป็ นหนนทค นที่สมบผูรณยมนผลบกังคกับผผูกพกันกกันไดด้ตามกฎหมาย สกัญญาคคาค
ประกกันอกันเปป็ นหนนคอปบุ กรณยจซงจะมนผลบกังคกับตามไปดด้วย หากหนนคประธานไมว่มนหรมอไมว่สมบผูรณยดวด้ ยเหตบุอมที่น
ตามบทบกัญญกัตขงิ องกฎหมาย การคคาค ประกกันกป็จะเกงิดขซนค ไมว่ไดด้
เหตบุใดจซงมนการคคาค ประกกันหนนใค นอนาคตหรมอหนนมค เน งมอที่ นไขไดด้
บทบกัญญกัตขงิ องกฎหมายวางหลกักทกัวที่ ไปไวด้วว่า การคคาค ประกกันจะมนไดด้แตว่เฉพาะเพมที่อหนนคอกันสมบผูรณย
แตว่ทกัคงนนคมงิไดด้หมายความวว่าหนนคทนที่จะคคาค ประกกันไดด้และเปป็ นหนนคสมบผูรณยนนกัค จะตด้องเปป็ นหนนคทนที่มนอยผูว่แลด้วหรมอเกงิด
ขซคนพรด้อมกกับการคคาค ประกกันหนนคในอนาคตหรมอหนนคมนเงมที่อนไขซซที่งในขณะทคาสกัญญาคคาค ประกกัน แมด้หนนคจะยกังไมว่
เกงิด และจะเกงิดหรมอไมว่กป็อาศกัยเหตบุการณยในอนาคตอกันไมว่แนว่นอนกป็ ตาม แตว่ถาด้ หากจะเกงิดในอนาคตหรมอ
เมมอที่ เงมอที่ นไขสคาเรป็จแลด้วจะเปป็ นหนนคทนที่สมบผูรณย กป็อาจมนการคคาค ประกกันไดด้ การใหด้มกน ารคคาค ประกกันหนนคในอนาคต
หรมอหนนมค เน งมอที่ นไขไดด้กป็เพมที่อเปป็ นการรกักษาประโยชนยและปด้องกกันความเสนยหายทนที่อาจเกงิดแกว่เจด้าหนนใค นกงิจการทนที่
ลผูกหนนไค ดด้กว่อขซนค หรมอจะไดด้กว่อขซนค ในอนาคตนกันที่ เอง
1.2 ความรกับผงิดของผผูรด้ กับประกกัน
1. ผผูคด้ าค ประกกันมนความรกับผงิดทนที่จะตด้องชคาระหนนใค นเมมอที่ ลผูกหนนไค มว่ชาค ระ โดยผผูคด้ าค ประกกันอาจจคากกัดหรมอไมว่
จคากกัดความรกับผงิดไวด้กป็ไดด้
2. หากมนไดด้มนการตกลงกกันไวด้เปป็ นอยว่างอมที่ น โดยปกตงิลกผู หนนคมนความรกับผงิดตามมผูลหนนคประธานอยผูว่
อยว่างไร ผผูคด้ าค ประกกันยว่อมไมว่ตอด้ งรกับผงิดเกงินกวว่าความรกับผงิดของลผูกหนนนค นกัค
3. ในหนนรค ายเดนยวกกัน อาจมนผคผูด้ าค ประกกันหลายคนกป็ไดด้ และผผูคด้ าค ประกกันเหลว่านกันค ตด้องรกับผงิดตว่อเจด้าหนนค
อยว่างลผูกหนนรค ว่วมกกัน แมด้วว่าจะมงิไดด้เขด้าคคาค ประกกันหนนรค ายนกันค ในเวลาเดนยวกกันกป็ตาม
4. หนนรค ายหนซงที่ ๆ อาจมนผคผูด้ าค ประกกันของผผูคด้ าค ประกกันอนกชกันค หนซงที่ กป็ไดด้ เรนยกวว่าผผูรด้ กับเรมอน
5. เมมอที่ เจด้าหนนบค งกั คกับชคาระหนนเค อาจากผผูคด้ าค ประกกันไมว่เพนยงพอทนที่จะชคาระหนนขค องลผูกหนนไค ดด้ทงกัค หมด ลผูกหนนค
ยกังคงตด้องรกับผงิดในสว่วนทนที่เหลมอนกันค
1.2.1 หลกักทกัวที่ ไปเกนที่ยวกกับความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกัน
โดยลกักษณะของสกัญญาคคาค ประกกัน มนหลกักเกณฑยทวกั ที่ ไปเกนที่ยวกกับความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกันไวด้
อยว่างไร
หลกักทกัวที่ ไปเกนที่ยวกกับความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกันตามสกัญญาคคาค ประกกันคมอ
ผผูคด้ าค ประกกันมนหนนคทนที่จะตด้องชคา ระหนนคใหด้แกว่เจด้าหนนคในเมมที่อลผูกหนนคไมว่ชาค ระหนนคนกัคน เมมที่อหนนคถซงกคา หนด
ชคา ระแลด้วลผูกหนนคไมว่ชาค ระหนนค ลผูกหนนคยว่อมตกเปป็ นผผูผด้ งิดนกัดซซที่ งมนผลใหด้เจด้าหนนคมนสงิทธงิเรนยกรด้องใหด้ผคผูด้ าค ประกกัน
ชคาระหนนไค ดด้ตงกัค แตว่เวลาทนที่ลกผู หนนคผงิดนกัดนกันค สว่วนในเรมที่องความรกับผงิดชอบของผผูคด้ าค ประกกันจะมนมากนด้อยเพนยง
ใดนกันค กป็ ตอด้ งเปป็ นไปตามทนที่ตกลงกกันไวด้ในสกัญญาคคาค ประกกัน ทกัคงนนคเพราะประมวลกฎหมายแพว่งและพาณงิชยย
ของไทยเรานกัคน มงิไดด้มนบทบกัญญกัตงิจาค กกัดความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกันไวด้แนว่นอน โดยปกตงิหากมงิไดด้มนการ
ตกลงกกันไวด้เปป็ นอยว่างอมที่นตามหลกักของสกัญญาคคาค ประกกันซซที่งผผูคด้ าค ประกกัน เปป็ นผผูตด้ อด้ งเสนยในมผูลหนนคอยผูว่แลด้ว ผผูด้
คคาค ประกกันจซงไมว่ตอด้ งรกับผงิดเกงินไปกวว่าความรกับผงิดของลผูกหนนค อยว่างไรกป็ ตามผผูคด้ าค ประกกันอาจตกลงจคากกัด
ความรกับผงิดของตนเองไวด้มากนด้อยเพนยงใดกป็ไดด้ คมออาจจคากกัดขอบเขตความรกับผงิดไวด้นอด้ ยกวว่าความรกับผงิด
ของลผูกหนนกค ป็ไดด้ ทกังค นนไค มว่วว่าจะเปป็ นเรมที่องกคาหนดเวลา หรมอในเรมที่องกคาหนดขอบเขตของความเสนยหายทนที่เจด้าหนนค
ไดด้รกับกป็ ไดด้ หรมออาจตกลงยอมรกับผงิดเกงินกวว่าความรกับผงิดของลผูกหนนคกป็ไดด้ ไมว่ตอด้ งหด้ามตามมาตรา 150
อยว่างไรกป็ตามหากสกัญญาคคาค ประกกันนกันค มนขอด้ ความไมว่แจด้งชกัดวว่า ผผูคด้ าค ประกกันจะตด้องรกับผงิดเพนยงใด เมมที่อมน
กรณนตอด้ งตนความ กป็ตอด้ งตนความโดยเครว่งครกัดเพมที่อมงิใหด้ผคผูด้ าค ประกกันตด้องรกับผงิดชอบเกงิดไปกวว่าทนที่เขามนเจตนา
จะรกับรองไวด้
1.2.2 ขอบเขตความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกัน
การคคาค ประกกันอยว่างจคากกัดหรมอไมว่จาค กกัดความรกับผงิด ทคาใหด้ขอบเขตความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกัน
ตว่างกกันอยว่างไร
การคคาค ประกกันอยว่างจคา กกัดความรกับผงิด ทคา ใหด้ผคผูด้ าค ประกกันตด้องรกับผงิดแตว่เพนยงในขอบเขตทนที่ตน
จคากกัดความรกับผงิดไวด้เทว่านกันค โดยอาจจะเปป็ นการจคากกัดจคานวนหนนคทนที่รกับผงิด จคากกัดเวลาทนที่รกับผงิด หรมอจคากกัด
เงมอที่ นไขในการรกับผงิดอยว่างไรกป็ไดด้ แตว่การจคากกัดความรกับผงิดนนคจะตด้องตกลงแสดงไวด้อยว่างแจด้งชกัดในสกัญญา
คคาค ประกกัน เพราะหากไมว่ระบบุไวด้ชดกั อาจตด้องรกับผงิดโดยไมว่จาค กกัดไดด้ การคคาค ประกกันโดยไมว่จาค กกัดความรกับผงิด
อาจเปป็ นเรมที่องทนที่ผคผูด้ าค ประกกันตกลงรกับผงิดโดยไมว่จาค กกัดเอง หรมออาจเปป็ นกรณนทนที่สกัญญาคคาค ประกกันไมว่ปรากฏ
ชกัดวว่ารกับผงิดจคากกัดอยว่างไรกป็ไดด้ การคคาค ประกกันโดยไมว่จาค กกัดความรกับผงิด ทคาใหด้ผคผูด้ าค ประกกันตด้องรกับผงิดในหนนค
ทบุกอยว่างทนที่ลกผู หนนคจะตด้องใชด้คมอนอกจากเงงินตด้นของหนนคแลด้ว ยกังรวมถซงดอกเบนคย และคว่าสงินไหมทดแทนอกัน
เกงิดจากการไมว่ชาค ระหนนซค ซที่งลผูกหนนคค าด้ งชคาระ ตลอดจนคว่าภาระตงิดพกันอกันเปป็ นอบุปกรณยแหว่งหนนดค วด้ ย
แตว่ไมว่วว่าจะเปป็ นการคคาค ประกกันจคากกัดหรมอไมว่จาค กกัดความรกับผงิดกป็ตามผลทนที่สดบุ ผผูคด้ าค ประกกันกป็ไมว่ตอด้ ง
รกับผงิดเกงินความรกับผงิดของลผูกหนนทค งกัค สงิคน เวด้นแตว่จะมนการตกลงพงิเศษยอมรกับผงิดเกงินกวว่าทนที่ลกผู หนนจค ะตด้องรกับ
ซซที่งเปป็ นเรมที่องทนที่ผคผูด้ าค ประกกันยอมตกลงชดใชด้เกงินไปเอง
 3
และไมว่วว่าจะเปป็ นการคคาค ประกกันจคากกัดหรมอไมว่จาค กกัดความรกับผงิด ผผูคด้ าค ประกกันกป็ยงกั คงตด้องรกับผงิดใน
คว่าฤชาธรรมเนนยมความซซที่งลผูกหนนจค ะตด้องใชด้ใหด้แกว่เจด้าหนนคดวด้ ย เวด้นแตว่เจด้าหนนจค ะฟด้องคดนโดยมงิไดด้เรนยกใหด้ผคผูด้ าค
ประกกันชคาระหนนกค ว่อน
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 1
1. สกัญญาคคาค ประกกันคมอ สกัญญาทนที่บคบุ คลภายนอกตกลงกกับเจด้าหนนวค ว่าจะใชด้หนนเค มมที่อลผูกหนนไค มว่ใชด้
2. สกัญญาคคาค ประกกัน ตด้องมนหลกักฐานเปป็ นหนกังสมอลงลายมมอชมที่อผผูคด้ าค ประกกันจซงจะฟด้องรด้องใหด้บกังคกับคดนกนกั ไดด้
3. หนนทค นที่ไมว่อาจมนการคคาค ประกกันไดด้คมอ หนนทค นที่ลกผู หนนกค ระทคาโดยสคาคกัญผงิดในสาระสคาคกัญของนงิตกงิ รรม
4. หลกักการทกัวที่ ไปเกนที่ยวกกับความรกับผงิดชอบของผผูคด้ าค ประกกันมนดงกั นนค (ก) ผผูคด้ าค ประกกันตด้องชคาระหนนคแกว่เจด้าหนนคเมมที่อลผูก
หนนไค มว่ชาค ระ (ข) ผผูคด้ าค ประกกันรกับผงิดไมว่เกงินความรกับผงิดของลผูกหนนค (ค) การตนความเกนที่ยวกกับความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกัน
ตด้องตนความโดยเครว่งครกัด
5. การคคาค ประกกันอยว่างไมว่จาค กกัดความรกับ ผงิด ครอบคลบุมถซ ง หนนค เงงิน ตด้น ดอกเบนค ย คว่า ขนสว่ง เบนค ยปรกับ คว่า ฤชา
ธรรมเนนยมความ ของลผูกหนนค
6. การคคาค ประกกันอยว่างจคากกัดความรกับผงิดไดด้แกว่ คคาค ประกกันโดยจคากกัดเวลาหรมอจคานวนหนนคไวด้นอด้ ยกวว่าหรมอมากกวว่า
ความรกับผงิดของลผูกหนนหค รมอโดยมนเงมอที่ นไขอยว่างไรกป็ไดด้
7. ผผูรด้ กับเรมอนคมอ ผผูคด้ าค ประกกันของผผูคด้ าค ประกกัน
8. ผผูคด้ าค ประกกันหลายคนในหนนรค ายเดนยวกกันตด้องรกับผงิดตว่อเจด้าหนนค รกับผงิดอยว่างลผูกหนนรค ว่วม
9. การทนที่ เจด้าหนนคบกังคกับชคา ระหนนคเอาจากผผูคด้ าค ประกกันไมว่เพน ยงพอทนที่ จะชคา ระหนนคของลผูกหนนคไดด้ทกัคงหมด จะมนผลทาง
กฎหมายคมอ ลผูกหนนยค งกั คงตด้องรกับผงิดในหนนสค ว่วนทนที่เหลมอทกัคงหมด
10. หนกังสมอสกัญญากผูยด้ มมเงงิน ซซที่งลงลายมมอชมที่อผผูคด้ าค ประกกันในชว่องผผูคด้ าค ประกกันโดยไมว่มนขอด้ ความแสดงการคคาค ประกกัน กป็
เพนยงพอทนที่จะใชด้เปป็ นหลกักฐานฟด้องรด้องใหด้ผคผูด้ าค ประกกันรกับผงิดแลด้ว

หนน่วยททท 2 ผลและความระงลับสมิคนไปแหน่งสลัญญาคคคาประกลัน
1. เมมที่อลผูกหนนคผงิดนกัดไมว่ชาค ระหนนค เจด้า หนนคยว่อ มมนสงิท ธงิ ท วงถามใหด้ผคผูด้ าค ประกกัน รกับผงิด ตามสกัญญาคคาค
ประกกัน ทกันทน แตว่ผคผูด้ าค ประกกันอาจใชด้สงิทธงิยกขด้อตว่อสผูหด้ รมอเบนที่ยงบว่ายใหด้เจด้าหนนคไปบกังคกับชคาระหนนคเอาจากลผูก
หนนกค ว่อนไดด้
2. ผผูคด้ าค ประกกันซซที่งไดด้ชาค ระหนนใค หด้แกว่เจด้าหนนไค ปแลด้วยว่อมมนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนค และรกับชว่วงสงิทธงิของ
เจด้าหนนคในมผูลหนนคนนกัค ไดด้ตลอดถซงประกกันแหว่งหนนค แตว่มบน างกรณนทนที่ผคผูด้ าค ประกกันอาจเสนยสงิทธงิไลว่เบนคยลผูกหนนคหรมอ
ไมว่อาจเขด้ารกับชว่วงสงิทธงิของเจด้าหนนไค ดด้เชว่นกกัน
3. สกัญญาคคาค ประกกันยว่อมระงกับไปเชว่นเดนยวกกับการระงกับของสกัญญาธรรมดาทกัวที่ ๆไป หรมอเมมที่อหนนค
ของลผูกหนนคระงกับลงไมว่วว่าดด้วยเหตบุใดๆ ในบางกรณนผคผูด้ าค ประกกันอาจหลบุดพด้นความรกับผงิดเพราะเหตบุสาค คกัญ
อกันเกงิดจากการกระทคาของเจด้าหนนไค ดด้
ผลของสกัญญาคคาค ประกกันกว่อนชคาระหนนค
1. ความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกันตามสกัญญาคคาค ประกกันเกงิดขซนค ทกันทนทนที่ลกผู หนนผค ดงิ นกัดไมว่ชาค ระหนนค
2. ถด้าลผูกหนนมค ไงิ ดด้ผดงิ นกัด ผผูคด้ าค ประกกันกป็ยงกั ไมว่มคน วามรกับผงิดทนที่จะตด้องชคาระหนนแค กว่เจด้าหนนค แมด้ตวกั ลผูกหนนเค อง
อาจตด้องชคาระหนนกค ว่อนถซงเวลากคาหนดเพราะไมว่อาจถมอเอาประโยชนยแหว่งเงมอที่ นเวลาไดด้
3. เมมอที่ ถผูกเจด้าหนนคทวงถามใหด้ชาค ระหนนค ผผูคด้ าค ประกกันอาจใชด้สงิทธงิเบนที่ยงเบนใหด้เจด้าหนนคไปบกังคกับชคาระหนนคเอา
จากลผูกหนนกค ว่อนไดด้ เวด้นแตว่ในกรณนทนที่มขน อด้ ตกลงใหด้ผคผูด้ าค ประกกันตด้องรกับผงิดรว่วมกกันกกับลผูกหนนค
4. เมมที่อลผูกหนนครกับสภาพหนนคหรมอเมมที่อเจด้าหนนคฟด้องคดนหรมอทคา การอยว่างอมที่นอกันมนผลอยว่างเดนยวกกัน เปป็ น
เหตบุใหด้อายบุความฟด้องคดนสะดบุดหยบุดลงเปป็ นโทษแกว่ลกผู หนนค การนกันค ยว่อมตกเปป็ นโทษแกว่ผคผูด้ าค ประกกันดด้วย
กคาหนดเวลาชคาระหนนตค ามสกัญญาคคาค ประกกัน
ดคากผูเด้ งงินจากแดง โดยสกัญญาจะใชด้ใหด้ภายในกคาหนด 1 ปน มนขาวเปป็ นผผูคด้ าค ประกกัน ครกัคนเมมอที่ ใกลด้จะ
ครบกคาหนด มนกฎหมายใหมว่ออกมายกเลงิกระบบเงงินตราทนที่ใชด้อยผูว่ในขณะนกันค โดยใหด้ใชด้ธนบกัตรชนงิดใหมว่ ซซที่ง
ทางการยกังพงิมพยออกมาใหด้ใชด้กนกั ไดด้ไมว่ทวกั ที่ ถซง ดคาจซงไมว่สามารถนคาเงงินไปใชด้หนนใค หด้แดงไดด้ครบถด้วนตามเวลาทนที่
กคาหนด แดงจซงมาฟด้องเรนยกรด้องเอาจากขาวในฐานะผผูคด้ าค ประกกัน ใหด้วงินจงิ ฉกัยวว่าแดงจะเรนยกรด้องเอาเชว่นนกันค
ไดด้หรมอไมว่
ตามหลกักมาตรา 686 ผผูคด้ าค ประกกันจะตด้องรกับผงิดตามสกัญญาคคาค ประกกันเมมอที่ ลผูกหนนผค ดงิ นกัด กรณน
ตามปกั ญหามนพฤตงิการณยทนที่ดาค ยกังไมว่สามารถชคาระหนนไค ดด้ครบถด้วน โดยดคาไมว่ตอด้ งรกับผงิด เปป็ นเหตบุยกเวด้นตาม
มาตรา 205 ดคายกังไมว่ไดด้ชอมที่ วว่าผงิดนกัด แดงจซงจะมาเรนยกรด้องเอาแกว่ขาวผผูคด้ าค ประกกันไมว่ไดด้
มาตรา 686 ลผูกหนนผค งิดนกัดลงเมมที่อใด ทว่านวว่าเจด้าหนนชค อบทนที่จะเรนยก ใหด้ผคผูด้ าค ประกกันชคาระหนนไค ดด้แตว่นนกัค
 4

มาตรา 205 ตราบใดการชคาระหนนคนนกัค ยกังมงิไดด้กระทคาลงเพราะพฤตงิการณยอกันใดอกันหนซที่ง ซซที่งลผูกหนนคไมว่

ตด้องรกับผงิดชอบ ตราบนกันค ลผูกหนนค ยกังหาไดด้ชอมที่ วว่าผงิดนกัดไมว่
กรณนทนที่ลกผู หนนไค มว่อาจถมอประโยชนยแหว่งเงมอที่ นเวลา
การทนที่ผคผูด้ าค ประกกันไมว่จาค ตด้องชคาระหนนกค ว่อนถซงกคาหนดชคาระ แมด้วว่าลผูกหนนจค ะไมว่อาจถมอเอาประโยชนย
แหว่งเงมอที่ นเวลาไดด้แลด้วกป็ตาม มนเหตบุผลอยว่างไร
ประโยชนยแหว่งเงมอที่ นเวลานกันค ปกตงิกาค หนดไวด้เพมที่อประโยชนยของลผูกหนนค เพมที่อใหด้ลกผู หนนคมนเวลาสคาหรกับ
เตรนยมการชคาระหนนคแกว่เจด้าหนนคไดด้ ดกังนกันค การทนที่หนนคมนกาค หนดเวลาชคาระจซงจซงไดด้ประโยชนยไปถซงผผูคด้ าค ประกกัน
ดด้วยในฐานะเปป็ นลผูกหนนคชกัคนทนที่สอง ซซที่งความรกับผงิดโดยตรงในการชคา ระหนนคเปป็ นของลผูกหนนค ไมว่ใชว่ของผผูคด้ าค
ประกกัน ผผูคด้ าค ประกกันจะมนความผงิดกป็ตอว่ เมมที่อลผูกหนนคผงิดนกัดไมว่ชาค ระหนนคเทว่านกันค หากไมว่ใชว่กรณนทนที่ลกผู หนนคผงิดนกัด
แลด้ว เจด้าหนนคไมว่อาจใชด้สงิทธงิเรนยกรด้องใหด้ผคผูด้ าค ประกกันรกับผงิดกว่อนหนนคถซงกคา หนดไดด้ แมด้ตกัวลผูกหนนคเองอาจถผูก
ฟด้องบกังคกับใหด้ตอด้ งชคาระหนนคกว่อนถซงกคาหนดเพราะเหตบุทนที่ตนไมว่อาจถมอเอาประโยชนยแหว่งเงมอที่ นเวลาตามกรณน
ใน มาตรา 193 กป็ตาม
มาตรา 193 ในกรณนดงกั ตว่อไปนนฝค ว่ ายลผูกหนนจค ะถมอเอาประโยชนยแหว่งเงมอที่ นเวลาเรงิที่มตด้นหรมอเงมอที่ นเวลาสงิคนสบุดมงิไดด้
(1) ลผูกหนนถค กผู ศาลสกังที่ พงิทกักษยทรกัพยยเดป็ดขาดตามกฎหมายวว่าดด้วย ลด้มละลาย
(2) ลผูกหนนไค มว่ใหด้ประกกันในเมมที่อจคาตด้องใหด้
(3) ลผูกหนนไค ดด้ทาค ลาย หรมอทคาใหด้ลดนด้อยถอยลงซซที่งประกกันอกันไดด้ใหด้ไวด้
(4) ลผูกหนนนค าค ทรกัพยยสงินของบบุคคลอมที่นมาใหด้เปป็ นประกกันโดยเจด้าของ ทรกัพยยสงินนกันค มงิไดด้ยงินยอมดด้วย
สงิทธงิเบนที่ยงบว่ายของผผูคด้ าค ประกกัน
ในฐานะทนที่ผคผูด้ าค ประกกันมนความรกับผงิดเปป็ นลผูกหนนคชกัคนทนที่ 2 เมมที่อถผูกเจด้าหนนคทวงถามใหด้ชาค ระหนนค ผผูคด้ าค
ประกกันมนสงิทธงิเบนที่ยงบว่ายอยว่างไรบด้าง
ผผูคด้ าค ประกกันมนสงิทธงิดงกั นนคค มอ
1. มนสงิทธงิขอใหด้เจด้าหนนคเรนยกใหด้ลกผู หนนคชาค ระหนนคกว่อน เวด้นแตว่ลกผู หนนคจะถผูกศาลพงิพากษาใหด้เปป็ นคน
ลด้มละลายหรมอไมว่ปรากฏวว่าลผูกหนนไค ปอยผูว่แหว่งใดในราชอาณาจกักร (มาตรา 688)
2. มนสงิทธงิใหด้เจด้าหนนบค งกั คกับชคาระหนนเค อาจากทรกัพยยสงินของลผูกหนนกค ว่อนหากผผูคด้ าค ประกกันพงิสจผู นยไดด้วว่า
ลผูกหนนมค ทน างทนที่จะชคาระหนนไค ดด้และการทนที่จะบกังคกับเอาจากลผูกหนนนค นกัค ไมว่เปป็ นการยาก (มาตรา 689)
3. มนใหด้เจด้าหนนคเอาชคา ระหนนคจากทรกัพยยของลผูกหนนคทนที่เจด้าหนนคยซดถม อไวด้เปป็ นประกกันกว่อน (มาตรา
690)
อยว่างไรกป็ตาม หากผผูคด้ าค ประกกันมงิไดด้เขด้าคคาค ประกกันอยว่างธรรมดา แตว่ไดด้ยงินยอมตกลงรกับผงิดรว่วม
กกับลผูกหนนค ผผูคด้ าค ประกกันยว่อมไมว่อาจใชด้สงิทธงิตาว่ งๆ ดกังกลว่าวขด้างตด้นมาเกนที่ยงงอนเจด้าหนนไค ดด้
มาตรา 688 เมมที่อเจด้าหนนทค วงใหด้ผคผูด้ าค ประกกันชคาระหนนค ผผูคด้ าค ประกกัน จะขอใหด้เรนยกลผูกหนนคชาค ระกว่อนกป็ไดด้ เวด้นแตว่ลกผู
หนนจค ะถผูกศาลพงิพากษา ใหด้เปป็ นคนลด้มละลายเสนยแลด้ว หรมอไมว่ปรากฏวว่าลผูกหนนไค ปอยผูว่แหว่งใดใน พระราชอาณาเขต
มาตรา 689 ถซงแมด้จะไดด้เรนยกใหด้ลกผู หนนชค าค ระหนนดค งกั ที่ กลว่าวมาใน มาตรา กว่อนนกันค แลด้วกป็ตาม ถด้าผผูคด้ าค ประกกันพงิสจผู นย
ไดด้วว่าลผูกหนนคนนกัค มนทาง ทนที่จะชคาระหนนคไดด้และการทนที่จะบกังคกับใหด้ลกผู หนนคชาค ระหนนคนนกัค จะไมว่เปป็ นการ ยากไซรด้ ทว่านวว่าเจด้าหนนคจะตด้อง
บกังคกับการชคาระหนนรค ายนกันค เอาจาก ทรกัพยยสงินของลผูกหนนกค ว่อน
มาตรา 690 ถด้าเจด้าหนนมค นทรกัพยยของลผูกหนนยค ซดไวด้เปป็ นประกกันไซรด้ เมมที่อผผูคด้ าค ประกกันรด้องขอ ทว่านวว่าเจด้าหนนจค ะตด้องใหด้
ชคาระหนนเค อาจาก ทรกัพยยซซที่งเปป็ นประกกันนกันค กว่อน
อายบุความสะดบุดหยบุดลงเปป็ นโทษแกว่ผคผูด้ าค ประกกัน
เหตบุในกฎหมายจซงบกัญญกัตงิใหด้อายบุความสะดบุดหยบุดลงเปป็ นโทษแกว่ลกผู หนนค เปป็ นโทษแกว่ผคผูด้ าค ประกกัน
ดด้วย
สกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นสกัญญาอบุปกรณย ซซที่ งตด้องขซคนอยผูว่กกับสกัญญาประธาน เมมที่อมนพฤตงิการณยทนที่
เปป็ นคบุณแกว่ลกผู หนนคในสกัญญาประธาน ผผูคด้ าค ประกกันในสกัญญาอบุปกรณยยว่อมไดด้รกับประโยชนยดวด้ ย ในกรณนทนที่
หนนคของลผูกหนนคระงกับสงิคนไปไมว่วว่าดด้วยเหตบุใดๆ ผผูคด้ าค ประกกันยว่อมหลบุดพด้นความผงิดไปดด้วย เชว่น ถด้าเจด้าหนนค
ละเลยไมว่ฟด้องรด้องใหด้ลกผู หนนคชาค ระหนนคตามมผูลหนนคภายในกคาหนดอายบุความ ลผูกหนนคยว่อมไดด้รกับประโยชนยจาก
การทนที่สงิทธงิเรนยกรด้องของเจด้าหนนคขาดอายบุความ คมอไมว่ตอด้ งชคาระหนนคใหด้เจด้าหนนคอนกตว่อไป หากเจด้าหนนคนาค คดนมา
ฟด้องรด้อง ลผูกหนนคกป็ยกเรมที่องขาดอายบุความขซคนตว่อสผูได้ ดด้ และผผูคด้ าค ประกกันกป็ยว่อมไดด้รกับประโยชนยในการหลบุดพด้น
ความผงิดและตว่อสผูเด้ จด้าหนนคไดด้ไดด้เชว่นเดนยวกกับลผูกหนนค แตว่ในทางกลกับกกัน เมมที่อมนเหตบุทาค ใหด้อายบุความสะดบุดหยบุด
ลงเปป็ นโทษแกว่ลกผู หนนค ตามเหตบุผลและความยบุตงิธรรม เมมที่อลผูกหนนคในหนนคประธานยกังตด้องถผูกผผูกพกันไดด้รกับโทษ
จากการทนที่อายบุความสะดบุดหยบุดลง ผผูคด้ าค ประกกันกป็ควรตด้องไดด้รกับโทษเชว่นเดนยวกกันนกันค ดด้วย เวด้นแตว่จะจคากกัด
ความรกับผงิดในการเขด้าคคาค ประกกันไวด้ไมว่ใหด้การทนที่อายบุความสะดบุดหยบุดลง อกันเปป็ นโทษแกว่ลกผู หนนนค นกัค เปป็ นโทษแกว่
ตนดด้วย
ผลของสกัญญาคคาค ประกกันภายหลกังชคาระหนนค
1. เมมที่อเจด้าหนนคเรนยกรด้องใหด้ผคผูด้ าค ประกกันชคาระหนนค ผผูคด้ าค ประกกันมนสงิทธงิยกขด้อตว่อสผูเด้ จด้าหนนคไดด้ ทกัคงทนที่เปป็ นขด้อ
ตว่อสผูขด้ องตนเองและทนที่เปป็ นขด้อตว่อสผูขด้ องลผูกหนนค
2. โดยปกตงิผคผูด้ าค ประกกันซซที่งไดด้ชาค ระหนนคใหด้แกว่เจด้าหนนคไปแลด้ว ยว่อมมนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนคและเขด้ารกับ
ชว่วงสงิทธงิของเจด้าหนนใค นมผูลหนนนค นกัค ไดด้ตลอดถซงประกกันแหว่งหนนใค นนามของตนเอง
 5

3. ในบางกรณนผคผูด้ าค ประกกันซซที่งไดด้ชาค ระหนนใค หด้แกว่เจด้าหนนคแลด้วอาจเสนยสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนคไดด้ เพราะ

ผผูคด้ าค ประกกันละเลยไมว่ยกขด้อตว่อสผูขด้ องลผูกหนนคขซคนตว่อสผูเด้ จด้าหนนค หรมอเพราะชคาระหนนคไปโดยไมว่บอกกลว่าวลผูกหนนค
ลผูกหนนไค มว่รจด้ผู ซงไปชคาระหนนซค าค อนก หรมอเพราะมนขอด้ ตกลงพงิเศษรกับผงิดเกงินกวว่าความรกับผงิดของลผูกหนนค
4. หากเจด้าหนนคเปป็ นตด้นเหตบุใหด้ผคผูด้ าค ประกกันไมว่อาจเขด้ารกับชว่วงสงิทธงิของเจด้าหนนคในสงิทธงิจาค นอง จคานคาหรมอ
บบุรงิมสงิทธงิซซที่งลผูกหนนคใหด้ไวด้แกว่เจด้าหนนคกว่อนหรมอในขณะทคาสกัญญาคคาค ประกกันไดด้ ผผูคด้ าค ประกกันยว่อมหลบุดพด้นความ
รกับผงิดตว่อเจด้าหนนเค ทว่าทนที่ตนตด้องเสนยหายไป
สงิทธงิของผผูคด้ าค ประกกันทนที่จะยกขด้อตว่อสผูเด้ จด้าหนนค
เหตบุใดกฎหมายจซงบกัญญกัตใงิ หด้ผคผูด้ าค ประกกันยกขด้อตว่อสผูขด้ องลผูกหนนขค นซค ตว่อสผูผด้ คผูด้ าค ประกกันไดด้
ตามหลกักของสกัญญาคคาค ประกกัน ผผูคด้ าค ประกกันไมว่ใชว่ลกผู หนนคชกัคนตด้น แตว่เปป็ นบบุคคลภายนอกทนที่เขด้ามา
คคาค ประกกันลผูกหนนคอนกทนหนซที่ง เปป็ นความรกับผงิดในฐานะลผูกหนนคชนกัค ทนที่ 2 เมมที่อมนพฤตงิการณยใดทนที่เปป็ นคบุณและโทษ
แกว่ ล กผู หนนค ยว่ อ มตกเปป็ นคบุณ และโทษแกว่ล กผู หนนค ยว่ อ มตกเปป็ นคบุณ และโทษแกว่ ผคผูด้ าค ประกกัน ดด้วย ดกัง นกัคน ใน
ระหวว่างเจด้าหนนคและลผูกหนนคในมผูลหนนค ลผูกหนนมค นขอด้ ตว่อสผูเด้ จด้าหนนอค ยผูว่อยว่างไรทนที่จะยกขซนค ตว่อสผูได้ ดด้ ผผูคด้ าค ประกกันกป็ชอบ
ทนที่จะยกขด้อตว่อสผูนด้ นกัค ขซคนตว่อสผูเด้ จด้าหนนคไดด้ดวด้ ยหากลผูกหนนคเองไมว่ยกขซคนตว่อสผูหด้ รมอไมว่อาจยกขด้อตว่อสผูได้ ดด้ เชว่น ลผูกหนนค
ตาย เปป็ นตด้น เพราะแมด้เปป็ นกรณนทนที่ผคผูด้ าค ประกกันมงิไดด้ยกขด้อตว่อสผูขด้ องลผูกหนนขค นซค ตว่อสผูเด้ จด้าหนนค แตว่ลกผู หนนเค องเปป็ นผผูด้
ยกขซนค ตว่อสผูกด้ ป็ยว่อมเปป็ นประโยชนยแกว่ผคผูด้ าค ประกกันดด้วยอยผูว่แลด้ว
สงิทธงิไลว่เบนคยและรกับชว่วงสงิทธงิ
ผผูคด้ าค ประกกันซซที่งไดด้ชาค ระหนนใค หด้แกว่เจด้าหนนไค ปแลด้ว มนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากใครไดด้บาด้ ง
ผผูคด้ าค ประกกันมนสงิทธงิไลว่เบนคยดกังนนค
1) ไลว่เ บนค ย เอาจากลผูก หนนคใ นตด้น เงงิ น กกั บ ดอกเบนค ย ตลอดจนความเสน ย หายอยว่ า งใดทนที่ เ กงิ ด ขซค น
เนมอที่ งจากการคคาค ประกกันนกันค และไดด้รกับชว่วงสงิทธงิธจากเจด้าหนนค บรรดามนเหนมอลผูกหนนดค วด้ ย
2) ในกรณนทนที่มผน คผูด้ าค ประกกันหลายคนในหนนรค ายเดนยวกกัน ผผูคด้ าค ประกกันคนหนซที่งซซที่งไดด้ชาค ระหนนคใหด้แกว่
เจด้าหนนคไปแลด้วยกังมนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากผผูคด้ าค ประกกันคนอมที่นๆ ไดด้อนกตามบทบกัญญกัตงิในมาตรา 682 วรรค
สอง ประกอบมาตรา 229 (3) และมาตรา 296
มาตรา 682 ทว่านวว่าบบุคคลจะยอมเขด้าเปป็ นผผูรด้ กับเรมอน คมอเปป็ นประกกัน ของผผูคด้ าค ประกกันอนกชกันค หนซงที่ กป็เปป็ นไดด้
ถด้าบบุคคลหลายคนยอมตนเขด้าเปป็ นผผูคด้ าค ประกกันในหนนครายเดนยวกกันไซรด้ทว่านวว่าผผูคด้ าค ประกกันเหลว่านกัคน มนความรกับ
ผงิดอยว่างลผูกหนนรค ว่วมกกัน แมด้ถซงวว่ามงิไดด้เขด้ารกับคคาค ประกกันรวมกกัน
มาตรา 229 การรกับชว่วงสงิทธงิยว่อมมนขซคนดด้วยอคานาจกฎหมาย และ ยว่อมสคาเรป็ จเปป็ นประโยชนยแกว่บคบุ คลดกังจะ
กลว่าวตว่อไปนนค คมอ
(1) บบุคคลซซที่งเปป็ นเจด้าหนนอค ยผูว่เอง และมาใชด้หนนใค หด้แกว่เจด้าหนนอค นก คนหนซงที่ ผผูมด้ นสงิทธงิจะไดด้รกับใชด้หนนกค อว่ นตน เพราะเขา
มนบรบุ งิมสงิทธงิ หรมอมน สงิทธงิจาค นคา จคานอง
(2) บบุคคลผผูได้ ดด้ไปซซที่งอสกังหารงิมทรกัพยยใด และเอาเงงินราคาคว่าชมคอใชด้ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานองทรกัพยยนนกัค เสรป็จ ไป
(3) บบุคคลผผูมด้ นความผผูกพกันรว่วมกกับผผูอด้ มที่น หรมอเพมที่อผผูอด้ มที่นในอกันจะตด้อง ใชด้หนนค มนสว่วนไดด้เสนยดด้วยในการใชด้หนนคนนกัค
และเขด้าใชด้หนนนค นกัค
มาตรา 296 ในระหวว่างลผูกหนนครว่วมกกันทกัคงหลายนกันค ทว่านวว่าตว่างคน ตว่างตด้องรกับผงิดเปป็ นสว่วนเทว่า ๆ กกัน เวด้น
แตว่จะไดด้กาค หนดไวด้เปป็ นอยว่างอมที่น ถด้าสว่วนทนที่ลกผู หนนครว่วมกกันคนใดคนหนซที่งจะพซงชคาระนกันค เปป็ นอกันจะเรนยก เอาจากคนนกันค ไมว่ไดด้
ไซรด้ ยกังขาดจคานวนอยผูว่เทว่าไร ลผูกหนนคค นอมที่น ๆ ซซที่งจคาตด้องออกสว่วนดด้วยนกันค กป็ตอด้ งรกับใชด้ แตว่ถาด้ ลผูกหนนรค ว่วมกกันคนใด เจด้าหนนค
ไดด้ปลดใหด้หลบุดพด้นจากหนนอค กันรว่วมกกันนกันค แลด้ว สว่วนทนที่ลกผู หนนค คนนกันค จะพซงตด้องชคาระหนนกค ป็ตกเปป็ นพกับแกว่เจด้าหนนไค ป
การเสนยสงิทธงิไลว่เบนคยของผผูคด้ าค ประกกัน
ผผูคด้ าค ประกกันจะเสนยสงิทธงิธไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนใค นกรณนใดบด้าง
ผผูคด้ าค ประกกันอาจตด้องเสนยสงิทธงิธไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนไค ดด้ในกรณนตอว่ ไปนนค
1) เมมที่อผผูคด้ าค ประกกันละเลยไมว่ยกขด้อตว่อสผูขด้ องลผูกหนนคขซคนตว่อสผูเด้ จด้าหนนค ผผูคด้ าค ประกกันยว่อมไมว่มนสงิทธงิธไลว่
เบนคยเอาจากลผูกหนนคเทว่าทนที่ไมว่ยกขซคนเปป็ นขด้อตว่อสผูด้ เวด้นแตว่จะพงิสจผู นยไดด้วว่าตนไมว่รวด้ผู ว่ามนขอด้ ตว่อสผูเด้ ชว่นนกันค และการทนที่
ไมว่รนด้ผู นกัค ไมว่ใชว่เพราะความผงิดของตน
2) เมมอที่ ผผูคด้ าค ประกกันชคาระหนนใค หด้แกว่เจด้าหนนไค ปโดยไมว่บอกกลว่าวใหด้ลกผู หนนทค ราบและลผูกหนนคไมว่รคด้ผู วาม
เชว่นนกันค จซงไปชคาระหนนอค นก
3) เมมอที่ ผผูคด้ าค ประกกันยอมผผูกพกันตนรกับผงิดโดยสละขด้อตว่อสผูขด้ องลผูกหนนหค รมอตกลงพงิเศษยอมรกับผงิด
เกงินกวว่าความรกับผงิดของลผูกหนนค
เจด้าหนนทค าค ใหด้ผคผูด้ าค ประกกันไมว่อาจเขด้ารกับชว่วงสงิทธงิผคผูด้ าค ประกกันหลบุดพด้น
เหตบุใดกฎหมายในมาตรา 697 จซงบกัญญกัตใงิ หด้ผคผูด้ าค ประกกันทนที่ไมว่อาจเขด้ารกับชว่วงสงิทธงิธจากเจด้าหนนไค ดด้
เพราะการกระทคาของเจด้าหนนค หลบุดพด้นจากความรกับผงิดตว่อเจด้าหนนไค ปเทว่าทนที่ตนตด้องเสนยหาย
เนมที่องจากความผงิดของผผูคด้ าค ประกกันเปป็ นความผงิดอยว่างลผูกหนนคชนกัค ทนที่สอง เมมที่อไดด้ชาค ระหนนคใหด้แกว่เจด้า
หนนคไปแลด้ว กฎหมายยกังใหด้สงิทธงิทนที่จะรกับชว่วงสงิทธงิธของเจด้าหนนคไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนคไดตามมาตรา 693 ดกัง
นกันค ถด้ามนเหตบุใหด้ผคผูด้ าค ประกกันเขด้ารกับชว่วงสงิทธงิไมว่ไดด้เพราะเจด้าหนนคเปป็ นตด้นเหตบุยว่อมทคา ใหด้ผคผูด้ าค ประกกันเสนยหาย
โดยเหตบุผลของหลกักกฎหมายและความเปป็ นธรรม ผผูคด้ าค ประกกันจซงควรหลบุดพด้นความรกับผงิดตว่อเจด้าหนนคไป
เทว่าทนที่ตนตด้องเสนยหายไปนกันค กฎหมายจซงบกัญญกัตทงิ างออกใหด้แกว่ผคผูด้ าค ประกกันไวด้ดงกั กลว่าว
 6

มาตรา 697 ถด้าเพราะการกระทคาอยว่างใดอยว่างหนซที่งของเจด้าหนนค เองเปป็ นเหตบุใหด้ผคผูด้ าค ประกกัน ไมว่อาจเขด้ารกับชว่วง

ไดด้ทกัคงหมดหรมอแตว่บางสว่วน ในสงิทธงิกป็ดนจาค นองกป็ ดน จคา นคา กป็ ดน และบบุรงิมสงิทธงิอกันไดด้ใหด้ไวด้แกว่เจด้าหนนค แตว่กว่อนหรมอในขณะทคา
สกัญญาคคาค ประกกันเพมที่อชคาระหนนนค นกัค ทว่านวว่าผผูคด้ าค ประกกันยว่อมหลบุดพด้นจากความรกับผงิดเพนยงเทว่าทนที่ตนตด้องเสนยหาย เพราะการ
นกันค
ความระงกับสงิคนไปแหว่งสกัญญาคคาค ประกกัน
1. หนนตค ามสกัญญาผผูคด้ าค ประกกันเปป็ นเพนยงหนนอค ปบุ กรณย ตด้องอาศกัยหนนขค องลผูกหนนซค ซที่งเปป็ นหนนปค ระธานเปป็ น
หลกัก ดกังนกันค เมมที่อมนกรณนทนที่ทาค ใหด้หนนคประธานระงกับสงิคนไป ไมว่วว่าดด้วยเหตบุใดๆ ยว่อมมนผลทคา ใหด้ความผผูกพกัน
ตามสกัญญาคคาค ประกกันระงกับสงิคนไปดด้วย
2. การคคาค ประกกัน เพมที่อกงิจการตว่อเนมที่องกกันไปหลายคราวไมว่จาค กกัดเวลานกันค ผผูคด้ าค ประกกันอาจบอกเลงิก
สคา หรกับคราวอนาคตไดด้ ซซที่งมนผลใหด้ผคผูด้ าค ประกกันไมว่ตอด้ งรกับผงิดในกงิจการทนที่ลกผู หนนคกระทคา ลงภายหลกังการ
บอกเลงิกนกันค
3. ในหนนคทนที่มนกาค หนดเวลาชคาระแนว่นอน ถด้าเจด้าหนนคผว่อนเวลาชคาระใหด้แกว่ลกผู หนนโดยมงิไดด้รกับความตกลง
ยงินยอมจากผผูคด้ าค ประกกัน ผผูคด้ าค ประกกันยว่อมหลบุดพด้นจากความรกับผงิด
4. ผผูคด้ าค ประกกันยว่อ มหลบุด พด้นจากความรกั บผงิด หากไดด้ข อชคา ระหนนคแกว่ เ จด้า หนนคแลด้วตกัคง แตว่เ มมที่อ หนนคถซ ง
กคาหนดชคาระ และเจด้าหนนไค มว่ยอมรกับชคาระหนนโค ดยไมว่มเน หตบุอกันสมควร
5. สกัญญาคคาค ประกกันอาจระงกับลงดด้วยเหตบุประการอมที่นอนกนอกจากเหตบุทนที่เกนที่ยวกกับหนนคของลผูกหนนคเปป็ น
สคาคกัญ เชว่น เมมที่อหนนรค ะหวว่างเจด้าหนนคกบกั ผผูคด้ าค ประกกันระงกับสงิคนไป หรมอเมมที่อผผูคด้ าค ประกกันไมว่อาจรกับชว่วงสงิทธงิธจาก
เจด้าหนนไค ดด้ทงกัค หมด เปป็ นตด้น
หนนปค ระธานระงกับสงิคนไป
เหตบุใดสกัญญาคคาค ประกกันจซงระงกับไปเมมที่อหนนคตามสกัญญาประธานระงกับ และระงกับไปไดด้ในกรณนใด
บด้าง
สกัญญาคคาค ประกกันเปป็ นแตว่เพนยงสกัญญาอบุปกรณย ซซที่งตด้องอาศกัยสกัญญาประธาน เมมที่อหนนคระหวว่าง
เจด้าหนนค และลผูกหนนคอกันเปป็ นหนนคประธานระงกับหนนคตามสกัญญาคคาค ประกกันกป็ตอด้ งระงกับตามไปดด้วย เหตบุทนที่ทาค ใหด้
หนนคประธานระงกับมนหลายสาเหตบุดวด้ ยกกัน ทกัคงเหตบุทนที่กฎหมายบกัญญกัตงิไวด้ ป.พ.พ. บรรพ 2 คมอ การชคาระ
หนนค ปลดหนนค หกักกลบลบหนนค แปลงหนนคใหมว่ และหนนคเกลมที่อนกลมนกกัน และยกังมนสาเหตบุในประการอมที่นทนที่เกนที่ยว
กกับหนนปค ระธานนกันค เอง ทนที่ทาค ใหด้ลกผู หนนไค มว่ตอด้ งรกับผงิดในหนนอค นกตว่อไป ซซที่งทคาใหด้ผคผูด้ าค ประกกันหลบุดพด้นไปดด้วย เชว่น
หนนคทนที่ขาดอายบุความ เหตบุตามกฎหมายลด้มละลายในเรมที่องการยกเลงิกการประนอมหนนคทนที่มนผคผูด้ าค ประกกัน และ
หนนทค นที่ลกผู หนนไค มว่ตอด้ งรกับผงิดในสาเหตบุตาว่ งๆ
ผผูคด้ าค ประกกันบอกเลงิกคคาค ประกกัน
ตามมาตรา 699 ผผูคด้ าค ประกกันอาจบอกเลงิกสกัญญาคคาค ประกกันไดด้ในกรณน
ผผูคด้ าค ประกกันอาจบอกเลงิกสกัญญาคคาค ประกกันไดด้ สคาหรกับการคคาค ประกกันกงิจการทนที่ตว่อเนมที่องไปหลาย
ครกัคงหลายคราวโดยไมว่มนเวลาจคากกัด โดยบอกเลงิกการคคาค ประกกันสคาหรกับกงิจการหรมอหนนคในอนาคตทนที่ยกังไมว่
เกงิด สว่วนหนนคทนที่เกงิดขซคนแลด้วกว่อนการบอกเลงิกกป็ ยกังตด้องรกับผงิดอยผูว่ กรณนดกังกลว่าวนนคไมว่ใชว่เรมที่องการคคาค ประกกัน
หนนโค ดยผผูคด้ าค ประกกันจคากกัดขอบเขตของความรกับผงิดในเรมที่องสกัญญาคคาค ประกกัน และไมว่ใชว่กรณนการคคาค ประกกัน
หนนคทนที่มนกาค หนดระยะเวลาชคา ระดด้วย ซซที่งตามกรณน ทนที่กลว่าวมา ไมว่ใชว่กรณน ทนที่จะปรกับเขด้าตามหลกักกฎหมาย
มาตรา 699
มาตรา 699 การคคาค ประกกันเพมที่อกงิจการเนมที่องกกันไปหลายคราวไมว่มน จคากกัดเวลาเปป็ นคบุณแกว่เจด้าหนนคนนกัค ทว่านวว่าผผูคด้ าค
ประกกันอาจเลงิกเสนยเพมที่อ คราวอกันเปป็ นอนาคตไดด้ โดยบอกกลว่าวความประสงคยนนกัค แกว่เจด้าหนนค
ในกรณนเชว่นนนค ทว่านวว่าผผูคด้ าค ประกกันไมว่ตอด้ งรกับผงิดในกงิจการทนที่ลกผู หนนค กระทคาลงภายหลกังคคาบอกกลว่าวนกัคนไดด้ไปถซง
เ จด้ า ห นนค
เจด้าหนนผค อว่ นเวลาชคาระหนนใค หด้แกว่ลกผู หนนค
เหตบุใดการทนที่เจด้าหนนคผว่อนเวลาชคาระหนนคใหด้แกว่ลกผู หนนค ในหนนคทนที่มนกาค หนดเวลาชคาระโดยผผูคด้ าค ประกกัน
มงิไดด้ตกลงยงินยอมดด้วย จซงทคาใหด้ผคผูด้ าค ประกกันหลบุดพด้นความรกับผงิด
ผผูคด้ าค ประกกันมนความรกับผงิดทนที่จะตด้องชคาระหนนคเมมที่อลผูกหนนคไมว่ชาค ระ การทนที่เขาเขด้าคคาค ประกกันหนนคใหด้ใคร
เขายว่อมทราบดนวว่าจะตด้องผผูกพกันใหด้มคน วามรกับผงิดเมมที่อใด และจะพด้นความผผูกพกันไปเมมที่อใด การทนที่ยอมเขด้าคคาค
ประกกันกป็ เพมที่อทนที่วว่าหากตด้องชคา ระหนนคใหด้เจด้าหนนคแทนลผูกหนนคไปแลด้ว ตนจะไดด้ใชด้สงิทธงิไลว่เบนค ยไดด้ในเวลาทนที่ คาด
หมายไดด้วว่าลบุกหนนคยกังคงมนหลกักฐานดนมนทรกัพยยสงินเพนยงพอทนที่จะชคาระหนนคไดด้ หากเจด้าหนนคผอว่ นเวลาชคาระหนนคใหด้
แกว่ลกผู หนนค ผผูคด้ าค ประกกันอาจตด้องเสนยหายเพราะตด้องมนความรกับผงิดยมดเยมคอเนงิที่นนานออกไปอนก ซซที่งถด้าลผูกหนนค
ยากจนลงในเวลาตว่อมานกันค จะไมว่มทน รกัพยยสงินเพนยงพอทนที่จะชคาระหนนค ผผูคด้ าค ประกกันทนที่ตอด้ งใชด้หนนใค หด้แกว่เจด้าหนนแค ทน
ไป อาจไลว่เบนคยเอาอะไรจากลผูกหนนคอนกไมว่ไดด้ เพราะเหตบุทนที่เจด้าหนนคผอว่ นเวลาใหด้เนงิที่นนานออกไปนกันค กฎหมายจซง
ตด้องบกัญญกัตงิทางออกใหด้ผคผูด้ าค ประกกันหลบุดพด้นความรกับผงิดหากเจด้าหนนคผว่อนเวลาใหด้ลกผู หนนค โดยผผูคด้ าค ประกกัน
มงิไดด้ตกลงยงินยอมดด้วยในหนนทค นที่มกน าค หนดชคาระเวลาแนว่นอน
การผว่อนเวลาตด้องมนลกกั ษณะอยว่างไร
การผว่อนเวลา ตด้องเปป็ นกรณนทนที่เจด้าหนนตค กลงยงินยอมผผูกมกัดตกัวเองวว่าในระหวว่างเวลาทนที่ยมดออกไป
นกันค เจด้าหนนจค ะใชด้สงิทธงิธเรนยกรด้องหรมอฟด้องรด้องเอาจากลผูกหนนไค มว่ไดด้
เจด้าหนนไค มว่ยอมรกับชคาระหนนจค ากผผูคด้ าค ประกกัน
เหตบุใดกฎหมายจซงบกัญญกัตงิใหด้ผคผูด้ าค ประกกันซซที่ งขอชคา ระหนนคเมมที่อหนนคถซงกคา หนดแลด้ว และเจด้าหนนคไมว่
ยอมรกับชคาระโดยไมว่มเน หตบุผลสมควร หลบุดพด้นจากความรกับผงิดตามสกัญญาคคาค ประกกันไป
ผผูคด้ าค ประกกันเปป็ นแตว่เพนยงบบุคคลภายนอกทนที่เขด้ามาคคาค จบุนหนนขค องลผูกหนนค ไมว่มคน วามรกับผงิดโดยตรงทนที่
จะตด้องชคาระหนนคแกว่เจด้าหนนเค หมมอนอยว่างลผูกหนนคชนกัค ตด้น เมมที่อหนนถค ซงกคาหนดชคาระผผูคด้ าค ประกกันอาจพงิจารณาเหป็ น
 7
วว่า หากหนนถค ซงกคาหนดชคาระแลด้วลผูกหนนคไมว่ชาค ระ ผผูคด้ าค ประกกันกป็ตอด้ งรกับผงิดชคาระหนนคใหด้เจด้าหนนคอยผูว่แลด้ว ซซที่งหาก
ปลว่อยระยะเวลาใหด้เนงิที่นนานออกไป ในทนที่สดบุ ภาระในหนนคสงินซซที่งอาจเปป็ นดอกเบนคยหรมอคว่าใชด้จว่ายอยว่างอมที่นอาจ
ตด้องตกหนกักแกว่ผคผูด้ าค ประกกันในทนที่สดบุ ดกังนกันค ถด้าตนชคาระหนนคแทนลผูกหนนไค ปเสนยแตว่ตนด้ กป็จะไดด้หลบุดพด้นความรกับ
ผงิดชอบไปโดยตนไปไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนคไดด้ภายหลกัง กฎหมายจซงบกัญญกัตงิใหด้สงิทธงิผคผูด้ าค ประกกันขอชคาระหนนค
แกว่เจด้าหนนคไดด้ตงกัค แตว่เวลาทนที่หนนคถซงกคาหนดทนที่เดนยว แลด้วเจด้าหนนคจะไมว่ยอมรกับชคาระหนนคโดยไมว่มนเหตบุอกันควรไมว่ไดด้
ในกรณนเชว่นนนค ผผูคด้ าค ประกกันจซงหลบุดพด้นจากความรกับผงิดไปเลยทนเดนยว เปป็ นทางออกทนที่กฎหมายบกัญญกัตงิเพมที่อ
คบุมด้ ครองใหด้ความเปป็ นธรรมแกว่ผคผูด้ าค ประกกันซซที่ งอยผูว่ในฐานะเนมคอไมว่ไ ดด้กงิ น หนกังไมว่ไดด้รองนกังที่ ซซที่ งจะไมว่ตอด้ ง
ผผูกพกันอนกตว่อไปเหมมอนอยว่างลผูกหนนชค นกัค ตด้น
เหตบุอมที่นๆ ทนที่ทาค ใหด้สญ
กั ญาคคาค ประกกันระงกับสงิคนไป
สกัญญาคคาค ประกกันอาจระงกับลงไดด้ดวด้ ยเหตบุอมที่นอมที่นนอกจากเหตบุทนที่เกนที่ยวหนนคของลผูกหนนคในกรณนใดไดด้
บด้าง
สกัญญาคคาค ประกกันอาจระงกับลงไดด้ในเหตบุประการอมที่นนอกจากทนที่เกนที่ยวกกับหนนขค องลผูกหนนดค งกั ตว่อไปนนค
1. เมมอที่ หนนรค ะหวว่างเจด้าหนนกค บกั ผผูคด้ าค ประกกันระงกับ
2. เมมอที่ ผผูคด้ าค ประกกันไมว่อาจเขด้ารกับชว่วงสงิทธงิธของเจด้าหนนไค ดด้ทงกัค หมด
3. เมมอที่ ผผูคด้ าค ประกกันตายในขณะทนที่หนนขค องลผูกหนนยค งกั ไมว่เกงิดขซนค
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 2
1. ความรกับผงิดของผผูคด้ าค ประกกันตามสกัญญาคคาค ประกกันเกงิดขซนค เมมที่อ ลผูกหนนผค งิดนกัดไมว่ชาค ระหนนค
2. เมมที่อถผูกเจด้าหนนทค วงถามใหด้ชาค ระหนนค ผผูคด้ าค ประกกันมนสงิทธงิคมอ (1) มนสงิทธงิขอใหด้เจด้าหนนไค ปเรนยกใหด้ลกผู หนนชค าค ระหนนคกว่อน
(2) มนสงิทธงิจกขด้อตว่อสผูขด้ องลผูกหนนคขซคนตว่อสผูเด้ จด้าหนนค (3) มนสงิทธงิขอใหด้เจด้าหนนไค ปบกังคกับชคาระหนนคเอาจากทรกัพยยสงินของลผูกหนนคทนที่
เจด้าหนนยค ซดถมอไวด้เปป็ นประกกันกว่อน (4) มนสงิทธงิยกขด้อตว่อสผูขด้ องตนเองขซนค ตว่อสผูเด้ จด้าหนนไค ดด้
3. เมมที่อลผูกหนนรค กับสภาพหนนค ทคาใหด้อายบุความของหนนปค ระธานสะดบุดหยบุดลงเปป็ นโทษแกว่ผคผูด้ าค ประกกัน
4. โดยหลกักแลด้วผผูคด้ าค ประกกันเมมที่อไดด้ชาค ระหนนใค หด้แกว่เจด้าหนนไค ปแลด้ว มนสงิทธงิ (1) มนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนค (2) มนสงิทธงิ
รกับชว่วงสงิทธงิจากเจด้าหนนค (3) มนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากผผูคด้ าค ประกกันรายอมที่นทนที่เขด้าคคาค ประกกันหนนครายเดนยวกกันแลด้วไลว่เบนคยจากลผูก
หนนไค มว่ไดด้ หรมอไดด้ไมว่ครบ
5. ผผูคด้ าค ประกกันอาจเสนยสงิทธงิไลว่เบนคยในกรณน เมมที่อผผูคด้ าค ประกกันชคาระหนนคใหด้แกว่เจด้าหนนคไปโดยไมว่บอกกลว่าวลผูกหนนค ลผูกหนนค
ไมว่รจด้ผู ซงไปชคาระซคาค อนก
6. ผผูคด้ าค ประกกันอาจหลบุดพด้นความรกับผงิดตามสกัญญาคคาค ประกกันไปโดยสงิคนเชงิงในกรณน เมมที่อผผูคด้ าค ประกกันของชคาระหนนค
ใหด้แกว่เจด้าหนนเค มมที่อหนนถค ซงกคาหนดชคาระ แตว่เจด้าหนนไค มว่ยอมรกับชคาระโดยไมว่มนเหตบุอกันสมควร
7. กรณนทนที่ถมอวว่าเปป็ นการทนที่เจด้าหนนคผอว่ นเวลาชคาระหนนคใหด้แกว่ลกผู หนนคคมอ เจด้าหนนตค กลงยมดเวลาชคาระหนนคใหด้แกว่ลกผู หนนใค นหนนค
ทนที่มนกาค หนดเวลาชคาระแนว่นอนโดยจะยกังใชด้สงิทธงิเรนยกรด้องตว่อลผูกหนนใค นระหวว่างเวลาทนที่ยมดออกไปไมว่ไดด้
8. ผผูคด้ าค ประกกันอาจไมว่มนสงิทธงิเบนที่ยงบว่ายใหด้เจด้าหนนไค ปบกังคกับชคาระหนนคเอาจากลผูกหนนคกว่อนเมมที่อถผูกเจด้าหนนคทวงถามใหด้ชาค ระ
หนนค ในกรณน เมมที่อผผูคด้ าค ประกกันตด้องรว่วมรกับผงิดกกับลผูกหนนค
9. กรณนทนที่ทาค ใหด้สญ กั ญาคคาค ประกกันระงกับสงิคนไปคมอ เมมที่อหนนใค นระหวว่างเจด้าหนนกค บกั ผผูคด้ าค ประกกันเกลมที่อนกลมนกกัน
10. ผผูคด้ าค ประกกันมนสงิทธงิไลว่เบนคยจากลผูกหนนค เมมที่อไดด้ชาค ระหนนคใหด้แกว่เจด้าหนนคไปแลด้ว ไดด้แกว่ (1) เงงินตด้นและดอกเบนคย (2)
ดอกเบนคยเงงินกผูซด้ ซที่งผผูคด้ าค ประกกันตด้องกผูมด้ าชคาระหนนคแทนลผูกหนนค (3) คว่าจด้างทนายซซที่งผผูคด้ าค ประกกันจด้างมาตว่อสผูคด้ ดนทนที่เจด้าหนนคฟด้อง
ใหด้ชาค ระหนนนค นกัค

หนว่วยทนที่ 3 ลกักษณะทกัวที่ ไปของสกัญญาจคานอง

1. สกัญญาจคานองเปป็ นสกัญญาซซที่งผผูจด้ าค นองเอาทรกัพยยสงินตราไวด้ใหด้แกว่บคบุ คลอนกคนหนซที่ง คมอผผูรด้ กับจคานอง
เพมที่อเปป็ นประกกันการชคาระหนนค โดยไมว่ตอด้ งสว่งมอบทรกัพยยสงินนกันค ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานอง และผผูรด้ กับจคานองมนสงิทธงิทนที่จะ
ไดด้รกั บ ชคา ระหนนคจ ากทรกั พ ยยสงิ น ทนที่ จาค นองกว่ อ นเจด้า หนนค ส ามกั ญ เมมที่ อ ลผูก หนนค ไ มว่ ชาค ระหนนค โดยไมว่ต อด้ งคคา นซ ง วว่ า
กรรมสงิทธงิธในทรกัพยยสงินทนที่นาค มาประกกันการชคาระหนนคนนกัค จะไดด้โอนไปยกังผผูใด้ ด และสกัญญาจคานองตด้องทคาตาม
แบบ คมอ ตด้องทคาเปป็ นหนกังสมอ และจดทะเบนยนตว่อพนกักงานเจด้าหนด้าทนที่
2. สงิทธงิจาค นองครอบไปถซงทรกัพยยสงิน ซซที่งจคานองหมดทบุกสงิที่งและทบุกสว่วนตลอดจนครอบไปถซงทรกัพยย
อกันตงิดอยผูว่กบกั ทรกัพยยสงินทนที่จาค นอง
สาระสคาคลัญของสลัญญาจคานอง
1. สกัญญาจคา นองเปป็ นการประกกันการชคา ระหนนคดวด้ ยทรกัพยย โดยผผูจด้ าค นองเอาทรกัพยยสงินตราไวด้ใหด้แกว่
ผผูรด้ กับจคานอง เพมที่อประกกันการชคาระหนนค โดยไมว่ตอด้ งสว่งมอบทรกัพยยสงินนกันค แกว่ผรผูด้ กับจคานอง และผผูรด้ กับจคานองชอบ
ทนที่จะไดด้รกับชคาระหนนคจากทรกัพยยสงินทนที่จาค นองกว่อนเจด้าหนนคสามกัญ โดยไมว่คาค นซงวว่ากรรมสงิทธงิธในทรกัพยยสงินจะไดด้
โอนไปยกังบบุคคลภายนอกแลด้วหรมอไมว่
 8

2. สกัญญาจคานองตด้องทคาตามแบบโดยทคาเปป็ นหนกังสมอ และจดทะเบนยนแกว่พนกักงานเจด้าหนด้าทนที่มงิฉะนกันค

ยว่อมตกเปป็ นโมฆะ
3. อสกังหารงิมทรกัพยยทกบุ ประเภท สกังหารงิมทรกัพยยชนงิดพงิเศษ ทนที่กฎหมายบกัญญกัตงิใหด้ตอด้ งจดทะเบนยน
เปป็ นทรกัพยยสงินทนที่จาค นองไดด้
4. ผผูจด้ าค นองทรกัพยยสงินนกันค ตด้องเปป็ นบบุคคลผผูเด้ ปป็ นเจด้าของทรกัพยยในขณะจคานอง บบุคคลอมที่นจคานองไมว่ไดด้
5. ขด้อความในสกัญญาจคานอง ตด้องระบบุทรกัพยยสงินทนที่จาค นองและระบบุจาค นวนเงงินเปป็ นเงงินไทย เปป็ นจคานวน
แนว่นอนตรงตกัว หรมอจคานวนสผูงสบุดทนที่ไดด้เอาทรกัพยยสงิน จคานองนกันค ตราเปป็ นประกกันกว่อนหนนคถซงกคาหนดชคา ระ
หากมนขอด้ ความไดด้ตกลงกกันไวด้วว่า ถด้าไมว่ชาค ระหนนคแลด้วผผูรด้ กับจคา นองเขด้าเปป็ นเจด้าของทรกัพยยสงินทนที่จาค นอง หรมอ
จกัดการแกว่ทรกัพยยสงินนกันค เปป็ นอยว่างอมที่น นอกจากบทบกัญญกัตงิทกัคงหลายอกันวว่าดด้วยจคานองแลด้ว ขด้อตกลงนกันค ไมว่
สมบผูรณย
6. ผผูจด้ าค นองสามารถจคานองทรกัพยยสงินภายในบกังคกับแหว่งเงมที่อนไข หรมอจคานองทรกัพยยหลายสงิที่งประกกัน
หนนรค ายเดนยวไดด้
ความหมายและแบบของสกัญญาจคานอง
สกัญญาจคานองคมออะไร
เปป็ นสกัญญาซซที่งบบุคคลสกัญญากกับเจด้าหนนค เอาทรกัพยยสงินตราไวด้เปป็ นประกกันการชคาระหนนคโดยไมว่ตอด้ งสว่ง
มอบทรกัพยยสงิน และผผูรด้ กับจคานองมนสงิทธงิไดด้รกับชคา ระหนนคจากทรกัพยยสงินทนที่จาค นองกว่อนเจด้าหนนคสามกัญ (มาตรา
702)
ดคา และแดงทคา สกัญญาซมค อขายอาวบุธสงคราม โดยมนขาวจคา นองทนที่ ดงินของตนแปลงหนซที่งเพมที่ อเปป็ น
ประกกันการชคาระราคาของดคา ตว่อมาแดงไดด้สว่งมอบอาวบุธใหด้ดาค ครบตามจคานวนทนที่ตกลงกกัน แตว่ดาค ปฏงิเสธ
ไมว่ยอมชคาระราคา แดงจะฟด้องศาลบกังคกับจคานองทนที่ดงินทนที่ขาวนคามาจคานองแกว่ตนตนไดด้หรมอไมว่
สกัญญาจคานองจะมนไดด้กป็แตว่เฉพาะเพมที่อหนนคทนที่สมบผูรณย เมมที่อหนนคตามสกัญญาจคานองเปป็ นหนนอปบุ กรณนซซที่ง
ตด้องอาศกัยความสมบผูรณยของหนนคประธาน ในกรณนหนนคประธานคมอสกัญญาซมคอขายโมฆะตามมาตรา 150
เพราะมนวตกั ถบุทนที่ประสงคยเปป็ นการตด้องหด้ามตามกฎหมายสกัญญาจคานองซซที่งเปป็ นหนนอค ปบุ กรณยจซงมนขนซค ไมว่ไดด้ ดกังนนค
แดงจะฟด้องศาลบกังคกับจคานองทนที่ดงินของขาวซซที่งนคามาจคานองไวด้แกว่ตนไมว่ไดด้
มาตรา 702 อกันวว่าจคานองนกันค คมอสกัญญาซซที่งบบุคคลคนหนซงที่ เรนยกวว่า ผผูจด้ าค นองเอาทรกัพยยสงินตราไวด้แกว่บคบุ คลอนกคน
หนซงที่ เรนยกวว่าผผูรด้ กับจคานอง เปป็ นประกกันการชคาระหนนค โดยไมว่สว่งมอบทรกัพยยสงินนกันค ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานอง
ผผูรด้ กับจคานองชอบทนที่จะไดด้รกับชคาระหนนจค ากทรกัพยยสงินทนที่จาค นองกว่อน เจด้าหนนสค ามกัญมงิพกกั ตด้องพงิเคราะหยวว่ากรรมสงิทธงิธใน
ทรกัพยยสงินจะไดด้โอน ไปยกังบบุคคลภายนอกแลด้วหรมอหาไมว่
มาตรา 150 การใดมนวกัตถบุประสงคยเปป็ นการตด้องหด้ามชกัดแจด้งโดย กฎหมายเปป็ นการพด้นวงิสยกั หรมอเปป็ นการขกัดตว่อ
ความสงบเรนยบรด้อย หรมอศนลธรรมอกันดนของประชาชน การนกันค เปป็ นโมฆะ
ก. ทคาสกัญญากผูเด้ งงินจาก ข. ไป 20,000 บาท โดยมอบโฉนดใหด้ ข. ยซดถมอไวด้ ตว่อมา ก. ไมว่ชาค ระ
หนนเค งงินกผูด้ ข. จะมนสงิทธงิบงกั คกับชคาระหนนจค าก ก. ไดด้อยว่างไรหรมอไมว่
ข. บกังคกับชคา ระหนนคเงงินกผูจด้ าก ก. ไดด้อยว่างเจด้าหนนคสามกัญเทว่านกัคนเพราะหนนคประธานสมบผูรณย สว่วน
สกัญญาจคานองตกเปป็ นโมฆะเนมที่องจากมงิไดด้ทาค เปป็ นหนกังสมอและจดทะเบนยนกกับพนกักงานเจด้าหนด้าทนที่ (มาตรา
714) จซงบกังคกับจคานองไมว่ไดด้เพราะไมว่มนสกัญญาจคานองตว่อกกัน แมด้หนนคอปบุ กรณยจะไมว่สมบผูรณย หนนคประธาน
ซซที่งสมบผูรณยอยผูว่กป็ใชด้บกังคกับไดด้ตามหนนคประธาน อยว่างไรกป็ดน ข. มนสงิทธงิยซดหนว่วงโฉนดนกันค ไวด้ไดด้จนกวว่าจะไดด้รกับ
ชคาระหนนค
มาตรา 714 อกันสกัญญาจคานองนกันค ทว่านวว่าตด้องเปป็ นหนกังสมอและ จดทะเบนยนตว่อพนกักงานเจด้าหนด้าทนที่
ทรกัพยยสงินทนที่จาค นองไดด้
ก. มนทนที่ดงินมมอเปลว่าอยผูว่แปลงหนซที่ง ไดด้มาขอทคาสกัญญาจคานองทนที่ดงินแปลงนนคแกว่ ข. ข. มาปรซกษาทว่าน
จะรกับจคานองทนที่ดงินแปลงนนไค ดด้หรมอไมว่ ใหด้อธงิบายและใหด้เหตบุผลวว่า ข. จะรกับจคานองไดด้หรมอไมว่ เพราะเหตบุใด
กรณนนนคตอด้ งพงิจารณาวว่าทนที่ดงินมมอเปลว่านนคเปป็ นทนที่ดงินมมอเปลว่าทนที่มน น.ส.3 หรมอไมว่ ข. รกับจคานองทนที่ดงิน
แปลงนนคไมว่ไดด้ถาด้ เปป็ นทนที่ดงินมมอเปลว่าทนที่ไมว่มน น.ส. 3 เพราะทนที่ดงินตามมาตรา 703 เปป็ นอสกังหารงิมทรกัพยยกป็จรงิง
แตว่ตอด้ งเปป็ นทนที่ดงินมมอเปลว่าทนที่มน น.ส. 3 จซงจะจคานองไดด้
ข. รกับจคา นองทนที่ ดงิ นแปลงนนคไ ดด้ถ าด้ เปป็ นทนที่ ดงิ น มม อ เปลว่ า ซซที่ ง มน น.ส. 3 (มาตรา 703 ประกอบกกั บ
พ.ร.บ. ใหด้ใชด้ประมวลกฎหมายทนที่ดงินมาตรา 9)
มาตรา 703 อกันอสกังหารงิมทรกัพยยนนกัค อาจจคานองไดด้ไมว่วว่าประเภท ใด ๆ
สกังหารงิมทรกัพยยอกันจะกลว่าวตว่อไปนนกค ป็อาจจคานองไดด้ดจบุ กกัน หากวว่าไดด้จดทะเบนยนไวด้แลด้วตามกฎหมายคมอ
(1) เรมอกคาปกั นหรมอเรมอมนระวางตกังค แตว่หกตกันขซนค ไปเรมอกลไฟหรมอเรมอยนตยมนระวางตกังค แตว่หาด้ ตกันขซนค ไป
 9

(2) แพ
(3) สกัตวยพาหนะ
(4) สกังหารงิมทรกัพยยอมที่น ๆ ซซที่งกฎหมายหากบกัญญกัตไงิ วด้ใหด้จดทะเบนยน เฉพาะการ
ผผูจด้ าค นองตด้องเปป็ นเจด้าของทรกัพยย
ทนที่กลว่าววว่าผผูจด้ าค นองตด้องเปป็ นเจด้าของทรกัพยย ทว่านเขด้าใจวว่าอยว่างไร
มาตรา 705 บกัญญกัตงิวว่า “การจคานองทรกัพยยสงินนกันค นอกจากผผูเด้ ปป็ นเจด้าของในขณะนกันค แลด้ว ทว่าน
วว่าใครอมที่ นจะจคา นองหาไดด้ไมว่ ” ดกังนกัคน ผผูทด้ นที่ จะจคา นองไดด้ตอด้ งเปป็ นเจด้าของทรกัพยยสงินในขณะจคา นอง ถด้าเปป็ น
บบุคคลอมที่นเอาทรกัพยยสงินไปจคา นอง สกัญญาจคานองไมว่ผกผู พกันเจด้าของทรกัพยย คคาวว่าเจด้าของนกันค หมายรวมถซง
เจด้าของรวมตามมาตรา 1361 และตกัวแทนผผูได้ ดด้รกับมอบอคานาจตามมาตรา 798 ดด้วย แตว่กป็มนบางกรณน
แมด้วว่าผผูจด้ าค นองไมว่ใชว่เจด้าของทรกัพยยสงินทนที่จาค นองกป็ ตาม สกัญญาจคา นองกป็ มนผลผผูกพกันทรกัพยยสงินของผผูเด้ ปป็ น
เจด้าของดกังกรณน ตว่อไปนนค เจด้าของทรกัพยยประมาทเลงิ นเลว่อ เจด้าของทรกัพยยสงินมนสว่วนรผูเด้ หป็ นยงิ นยอมในการ
จคานอง หรมอตกัวแทนของผผูรด้ กับจคานองทคาเกงินขอบอคานาจ
ดคาเปป็ นผผูคด้ รอบครองทนที่ดงินมมอเปลว่าทนที่มน น.ส. 3 โดยมนชอมที่ ดคาเปป็ นผผูคด้ รอบครอง แดงซซที่งเปป็ นบบุตรของ
ดคาไดด้ทาค มาหากงินในทนที่ดงินดกังกลว่าวเกงิน 10 ปน แดงมนสงิทธงิจะจคานองทนที่ดงินแปลงนนไค ดด้หรมอไมว่เพราะเหตบุใด
แดงไมว่มนสงิทธงิจาค นองทนที่ดงินเพราะดคาเปป็ นผผูคด้ รอบครองทนที่ดงินมมอเปลว่ามน น.ส.3 ผผูทด้ นที่ครองครองทนที่ดงิน
ประเภทนนคมนเพนยงสงิทธงิครอบครองและไมว่มนกรรมสงิทธงิ ธ (พรบ. ใหด้ใชด้ประมวลกฎหมายทนที่ดงิน ) แดงแมด้จะ
ครองครองทนที่ดงินนกัคนมาเกงิน 10 ปน กป็ ไมว่ไดด้กรรมสงิทธงิธ เมมที่อแดงมงิไดด้เปป็ นเจด้าของทรกัพยยตามมาตรา 705
แดงไมว่มสน งิทธงิจาค นองทนที่ดงินแปลงนนค
มาตรา 705 การจคานองทรกัพยยสงินนกันค นอกจากผผูเด้ ปป็ นเจด้าของใน ขณะนกันค แลด้ว ทว่านวว่าใครอมที่นจะจคานองหาไดด้ไมว่
ขด้อความในสกัญญาจคานอง
“สกัญญาจคานองตด้องระบบุจาค นวนเงงินไทยแนว่นอน” ทว่านเขด้าใจวว่าอยว่างไร
สกัญญาจคานองตด้องระบบุจาค นวนเงงินไทยแนว่นอน เปป็ นขด้อความในสกัญญาจคา นองซซที่งกฎหมายตาม
มาตรา 708 กคาหนดใหด้ตอด้ งระบบุจาค นวนแนว่นอนในสกัญญาจคานอง มนปกัญหาวว่าเมมที่อระบบุจาค นวนเงงินแนว่นอน
แลด้ว ตด้องระบบุไวด้เปป็ นเงงินสกบุลไทยหรมออาจระบบุเปป็ นเงงินสกบุลอมที่นกป็ไดด้ในกรณนนนคนกกั กฎหมายพวกหนซที่งเหป็ นวว่า
ตด้องเปป็ นสกบุลไทยเทว่านกันค ถด้าระบบุเงงินสกบุลอมที่นสกัญญาจคานองตกเปป็ นโมฆะ อนกความเหป็ นหนซที่งเหป็ นวว่าอาจระบบุ
เปป็ นเงงินสกบุลอมที่นกป็ไดด้
มาตรา 708 สกัญญาจคานองนกันค ตด้องมนจาค นวนเงงินระบบุไวด้เปป็ นเรมอน เงงินไทยเปป็ นจคานวนแนว่ตรงตกัว หรมอจคานวน
ขกันค สผูงสบุดทนที่ไดด้เอาทรกัพยยสงิน จคานองนกันค เปป็ นตราไวด้เปป็ นประกกัน
ลกักษณะของการจคานอง
นายบบุญ กผูด้เ งงิ น นายชผู 500,000 บาท โดยมน น ายสมเอาทนที่ ดงิ น มาจคา นองประกกั น หนนค เ งงิ น กผูด้
300,000 บาท นายจงิตเอาบด้านมาจคานองเปป็ นประกกันหนนค 200,000 บาท การตกลงกกันจคานองเชว่นนนมค น
ผลบกังคกับหรมอไมว่
ตามมาตรา 710 ทรกัพยยหลายสงิที่งของเจด้าของหลายคนสามารถจคานองเปป็ นประกกันหนนครายเดนยว
ไดด้ และอาจตกลงใหด้ทรกัพยยแตว่ละสงิที่งเปป็ นประกกันหนนเค ฉพาะสว่วนหนซงที่ สว่วนใดทนที่ระบบุไวด้กป็ไดด้ ฉะนกันค การทนที่นายสม
และนายจงิต เอาทนที่ดงินกกับบด้านของตนเองมาจคานองประกกันหนนคของนายบบุญ โดยตกลงใหด้ทนที่ดงินเปป็ นประกกัน
หนนค 300,000 บาท และบด้านเปป็ นประกกันหนนค 200,000 บาท ยว่อมมนผลบกังคกับไดด้ตามกฎหมาย
มาตรา 710 ทรกัพยยสงินหลายสงิที่งมนเจด้าของคนเดนยวหรมอหลายคนจะ จคานองเพมที่อประกกันการชคา ระหนนคแตว่ราย
หนซงที่ รายเดนยว ทว่านกป็ใหด้ทาค ไดด้ และในการนนคค ว่สผู ญ กั ญาจะตกลงกกันดกังที่ ตว่อไปนนกค ป็ไดด้ คมอวว่า
(1) ใหด้ผรผูด้ กับจคานองใชด้สงิทธงิบกังคกับเอาแกว่ทรกัพยยสงิน ซซที่งจคานองตาม ลคาดกับอกันระบบุไวด้
(2) ใหด้ถมอเอาทรกัพยยสงินแตว่ละสงิที่งเปป็ นประกกันหนนค เฉพาะแตว่สว่วนหนซงที่ สว่วนใดทนที่ระบบุไวด้
ขอบเขตของสมิทธมิจคานอง
1. ทรกัพยยสงินซซที่งจคา นองยว่อมเปป็ นประกกันชคา ระหนนคประธานกกับทกัคงคว่ าอบุปกรณยอกันไดด้แกว่ ดอกเบนค ย คว่า
สงินไหมทดแทนในการไมว่ชาค ระหนนแค ละคว่าฤชาธรรมเนนยมในการบกังคกับจคานอง
2. จคานองครอบไปถซงทรกัพยยสงินทนที่จาค นองหมดหมดทบุกสงิที่งและแมด้วว่าทรกัพยยสงินทนที่จาค นองจะแบว่งออกเปป็ น
หลายสว่วนจคานองกป็ครอบไปทบุกสว่วน แตว่ถาด้ หากผผูรด้ กับจคานองยงินยอมดด้วย การโอนทรกัพยยสงินสว่วนหนซที่งสว่วน
ใดไปโดยปลอดจากการจคานองกป็ทาค ไดด้ แตว่ความยงินยอมนกันค ตด้องไดด้จดทะเบนยนจซงจะยกเปป็ นขด้อตว่อสผูบด้ คบุ คล
ภายนอกไดด้
 10

3. สงิทธงิจาค นองครอบถซงทรกัพยยทกัคงปวงอกันตงิดอยผูว่กกับทรกัพยยทนที่จาค นอง เวด้นแตว่กรณนดกังตว่อไปนนคคมอ โรง

เรมอนซซที่งปลผูกสรด้างในทนที่ดงินจคา นองภายหลกังจคา นอง จคานองโรงเรมอนซซที่งอยผูว่บนทนที่ดงินของผผูอด้ มที่นหรมอจคา นอง
ทนที่ดงินแตว่มโน รงเรมอนคนอมที่นปลผูกอยผูว่และดอกผลของทรกัพยยสงินทนที่จาค นอง
ทรกัพยยสงินซซที่งจคานองยว่อมเปป็ นประกกันหนนปค ระธานและคว่าอบุปกรณย
ทรกัพยยสงินทนที่จาค นองประกกันหนนอค ะไรบด้าง
ทรกัพยยสงินซซที่งจคานองยว่อมเปป็ นประกกันหนนคประธานและคว่าอบุปกรณย หนนคประธานกป็ แลด้วแตว่วว่าเปป็ นหนนค
อะไร เชว่นหนนคกยด้ผู มม หนนคละเมงิด หนนคสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัด จคานองยว่อมเปป็ นประกกันหนนคประธานทกัคงหมดและ
ยกังรวมถซงคว่าอบุปกรณยในหนนคประธานนกันค ดด้วย ซซที่งกฎหมายกคาหนดไวด้ 3 ประการคมอ ดอกเบนคย คว่าสงินไหม
ทดแทนในการไมว่ชาค ระหนนคและคว่าฤชาธรรมเนนยมในการบกังคกับชคาระหนนค เรมที่องดอกเบนคยจะมนหรมอไมว่แลด้วแตว่จะ
กคาหนดกกันแตว่ตอด้ งไมว่เกงินอกัตราทนที่กฎหมายกคา หนด คว่าสงินไหมทดแทนตด้องเปป็ นเรมที่องคว่าเสนยหายทนที่เกงิดขซคน
โดยปกตงิหรมอโดยพฤตงิการณยพงิเศษจากการไมว่ชาค ระหนนคของลผูกหนนค สว่วนคว่าฤชาธรรมเนนยมในการบกังคกับ
จคานองคมอคว่าธรรมเนนยมศาลและคว่าธรรมเนนยมชกันค บกังคกับคดนดวด้ ย
สงิทธงิจาค นองครอบทรกัพยยทกบุ สงิที่งและทบุกสว่วนทนที่จาค นอง
ก. จคานองทนที่ดงินมนโฉนดจคานวน 5 ไรว่ เพมที่อประกกันการชคาระหนนเค งงินกผูจด้ าค นวน 20,000 บาท ตว่อมา
แบว่งแยกโฉนดออกเปป็ นแปลงยว่อย 5 แปลงแตว่ละแปลงมนราคา 10,000 บาท สงิทธงิจาค นองครอบทนที่ดงิน
แปลงนนเค พนยงใด
ทนที่ดงินมนโฉนดจคานวน 5 ไรว่ เปป็ นทรกัพยยสงินจคานองแบว่งแยกเปป็ นหลายสว่วน แมด้ตอว่ มาจะแบว่งแยกออก
เปป็ นสว่วนๆ กป็มใงิ ชว่เปป็ นเรมที่องจคานองทรกัพยยสงินหลายสงิที่ง แมด้วว่าทนที่ดงินขอแบว่งแยกในภายหลกังเพนยง 2 แปลงจะมน
ราคาเทว่ากกับหนนคทนที่มนอยผูว่กป็ตาม การจคานองกป็ ครอบไปทกัคงหมดในทนที่ดงิน 5 ไรว่ ซซที่งถด้า ก. ลผูกหนนคชาค ระหนนคผรผูด้ กับ
จคานองคมอ ข. ยกังไมว่ครบจคานวนจะมาขอปลดทรกัพยยบางสว่วนออกจากการจคานองไมว่ไดด้ถาด้ ข. ไมว่ยงินยอม
สงิทธงิจาค นองครอบถซงทรกัพยยทงกัค ปวงอกันตงิดอยผูว่กบกั ทรกัพยยทนที่จาค นอง
สงิทธงิจาค นองยว่อมครอบคลบุมไปถซงทรกัพยยทนที่ตดงิ พกันอยผูว่กบกั ทรกัพยยจาค นองทว่านเขด้าใจวว่าอยว่างไร
ตามมาตรา 718 นกันค หมายความวว่าเมมที่อจคานองทรกัพยยสงินใด สงิทธงิจาค นองยว่อมครอบไปทบุกสว่วน
ของทรกัพยยทนที่จาค นองและครอบไปถซงทรกัพยยทนที่ตงิดพกันอยผูว่กกับทรกัพยยทนที่จาค นองดด้วย ทรกัพยยทนที่ตงิดพกันกกับทรกัพยยทนที่
จคานองนกันค ตด้องพงิจารณาเปป็ นเรมที่องๆ ไปวว่าอะไรเปป็ นอะไรไมว่เปป็ น ถด้าหากสงิที่งใดเปป็ นสว่วนควบกป็ เปป็ นทรกัพยยทนที่
ตงิดพกันกกับทรกัพยยจาค นอง จคานองยว่อมครอบไปทกัคงหมดแตว่กฎหมายกคา หนดขด้อยกเวด้นไวด้ 3 กรณน ซซที่งแมด้
ทรกัพยยนนกัค ตงิดพกันกกับทรกัพยยสงินทนที่จาค นอง สงิทธงิจาค นองกป็ไมว่ครอบไปถซง
มาตรา 718 จคา นองยว่อมครอบไปถซงทรกัพยยทกัคงปวงอกันตงิดพกันอยผูว่กกับทรกัพยยสงินซซที่ งจคา นอง แตว่ตอด้ งอยผูว่ภายใน
บกังคกับซซที่งทว่านจคากกัดไวด้ใน สาม มาตรา ตว่อไปนนค
มาตรา 719 จคานองทนที่ดงินไมว่ครอบไปถซงเรมอนโรงอกันผผูจด้ าค นอง ปลผูกสรด้างลงในทนที่ดงินภายหลกังวกันจคานอง เวด้นแตว่
จะมนขอด้ ความกลว่าวไวด้ โดยเฉพาะในสกัญญาวว่าใหด้ครอบไปถซง
แตว่กระนกัคนกป็ดน ผผูรด้ กับจคานองจะใหด้ขายเรมอนโรงนกันค รวมไปกกับทนที่ดงินดด้วยกป็ไดด้แตว่ผรผูด้ กับจคานองอาจใชด้บรบุ งิมสงิทธงิของ
ตนไดด้เพนยงแกว่ราคาทนที่ดงิน เทว่านกันค
มาตรา 720 จคานองเรมอนโรงหรมอสงิที่งปลผูกสรด้างอยว่างอมที่นซซที่งไดด้ทาค ขซคนไวด้บนดงินหรมอใตด้ดงิน ในทนที่ดงินอกันเปป็ นของ
คนอมที่นเขานกันค ยว่อมไมว่ครอบ ไปถซงทนที่ดงินนกันค ดด้วยฉกันใดกลกับกกันกป็ฉกันนกันค
มาตรา 721 จคานองไมว่ครอบไปถซงดอกผลแหว่งทรกัพยยสงินซซที่งจคานอง เวด้นแตว่ในเมมที่อผผูรด้ กับจคานองไดด้บอกกลว่าวแกว่
ผผูจด้ าค นองหรมอผผูรด้ กับโอนแลด้ววว่าตนจคานงจะบกังคกับจคานอง
ดคาจคานองทนที่ดงินกกับแดงเพมที่อประกกันหนนคเงงินกผูด้ ตว่อมาขาวมาเชว่าทนที่จาค นองปลผูกสรด้างโรงงาน ตว่อมา ข
บกังคกับจคานองโดนขายทอดตลาดทกัคงทนที่ดงินและโรงงานเพราะราคาทนที่ดงินตกตคาที่ บกังคกับจคานองทนที่ดงินไดด้เงงินไมว่
พอชคาระหนนแค ดงจะทคาไดด้หรมอไมว่เพราะเหตบุใด
แดงทคาไดด้แตว่เพนยงขายทอดตลาดทนที่ดงินบกังคกับชคาระหนนคเทว่านกัคน โรงงานเปป็ นของขาว ซซที่งแมด้จะปลผูก
สรด้างในทนที่ดงินจคานองกป็ไมว่ตกเปป็ นสว่วนควบของทนที่ดงินจคานองตามหลกักมาตรา 720 สงิทธงิจาค นองไมว่ครอบไป
ถซงโรงงานของขาว แดงบกังคกับจคานองโรงงานดด้วยไมว่ไดด้
มาตรา 720 จคานองเรมอนโรงหรมอสงิที่งปลผูกสรด้างอยว่างอมที่นซซที่งไดด้ทาค ขซคนไวด้บนดงินหรมอใตด้ดงิน ในทนที่ดงินอกันเปป็ นของ
คนอมที่นเขานกันค ยว่อมไมว่ครอบ ไปถซงทนที่ดงินนกันค ดด้วยฉกันใดกลกับกกันกป็ฉกันนกันค
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 3
1. สกัญญาจคานองคมอ การประกกันการชคาระหนนคดวด้ ยทรกัพยย โดยผผูจด้ าค นองเอาทรกัพยยสงินตราไวด้ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานองเพมที่อ
เปป็ นการประกกันการชคาระหนนค
2. ทรกัพยยสงินทนที่จาค นองไดด้ คมอทรกัพยยสงิน (1) อสกังหารงิมทรกัพยยทกบุ ประเภท (2) สกังหารงิมทรกัพยยทกบุ ประเภท (3)
สกังหารงิมทรกัพยยชนงิดพงิเศษทนที่ตอด้ งจดทะเบนยน
3. บบุคคลตว่อไปนนคสามารถจคานองทรกัพยยสงินไดด้ คมอ (1) ผผูเด้ ปป็ นเจด้าของทรกัพยยสงินในขณะจคานอง (2) ผผูเด้ ปป็ นเจด้าของ
รวมของทรกัพยยสงินในขณะจคานอง (3) ตกัวแทนเจด้าของทรกัพยยสงินในขณะจคานอง (4) ตกัวแทนผผูรด้ กับมอบอคานาจโดยชอบ
ของเจด้าของทรกัพยยสงินในขณะจคานอง
 11

4. สกัญญาจคานอง ตด้องทคาเปป็ นหนกังสมอและจดทะเบนยนตว่อพนกักงานเจด้าหนด้าทนที่

5. สกัญญาจคานองซซที่งมนลายมมอชมที่อผผูจด้ าค นองแตว่เพนยงฝว่ ายเดนยวมนผล สกัญญาเปป็ นโมฆะ
6. ขด้อความทนที่ตอด้ งระบบุไวด้ในสกัญญาจคานองไดด้แกว่ (1) ลายมมอชมที่อผผูจด้ าค นองและผผูรด้ กับจคานอง (2) ทรกัพยยสงินทนที่จาค นอง
(3) จคานวนเงงินแนว่นอนหรมอจคานวนสผูงสบุด (4) เงงินตราเปป็ นเงงินไทย
7. ทรกัพยยสงินทนที่จาค นองยว่อมเปป็ นประกกัน หนนปค ระธานและหนนอค ปบุ กรณย
8. จคานองชด้าง 4 เชมอก ไวด้กบกั เจด้าหนนเค พมที่อประกกันเงงินกผูจด้ าค นวนสนที่หมมที่นบาท โดยผว่อนชคาระแลด้วสองหมมที่อนบาทเหลมอหนนค
อนกสองหมมที่นบาท โดยไมว่ไดด้ตกลงลด้างจคานองเปป็ นงวด ๆ หรมอปลดจคานอง จคานองยว่อมจะครอบไปถซงทรกัพยย ชด้างทกัคง 4
เชมอก
9. ก. กผูเด้ งงิน ข. ไปเพมที่อซมคอรถซซที่งถผูกขโมยมา โดย ก. เอาโฉนดทนที่ดงินแปลงหนซที่งมาเปป็ นประกกันการชคาระหนนคเงงินกผูด้ และ
ไดด้ทาค สกัญญาจคานองเปป็ นหนกังสมอและจดทะเบนยนตว่อพนกักงานเจด้าหนด้าทนที่ ผลทางกฎหมายคมอ เปป็ นโมฆะทกัคงสกัญญากผูยด้ มมและ
สกัญญาจคานอง
10. ทนที่งอกออกไปจากทนที่ดงินจคานอง โดยผผูจด้ าค นองมงิไดด้สงวนสงิทธงิในทนที่งอกไวด้ จซงเปป็ นทรกัพยยทนที่ สงิทธงิจาค นองครอบไปถซง

หนว่วยทนที่ 4 สงิทธงิและหนด้าทนที่ของผผูจด้ าค นอง ผผูรด้ กับจคานอง และผผูรด้ กับโอนทรกัพยยสงินซซที่งจคานอง

1. เนมที่องจากจคานองไมว่มนการโอนกรรมสงิทธงิธหรมอสงิทธงิครอบครองในทรกัพยยซซที่งจคานอง ฉะนกันค ผผูจด้ าค นอง
จซงมนสงิทธงิโอนหรมอจคานองทรกัพยยนนกัค อนกไดด้ ทกังค จะไถว่ถอนจคานองหรมอยอมใหด้บกังคกับจคานอง แลด้วเรนยกรด้องเอา
เงงินทนที่เหลมอจากการบกังคกับจคานอง กป็ชอบทนที่จะทคาไดด้และในกรณนจาค นองเปป็ นประกกันหนนคของผผูอด้ มที่น ผผูจด้ าค นองมน
สงิทธงิชาค ระหนนคแทนลผูกหนนคแลด้วไลว่เบนคยเอากกับลผูกหนนคไดด้ นอกจากนกันค กป็ยกังอาจหลบุดพด้นจากความรกับผงิดเพราะ
การกระทคาของเจด้าหนนใค นบางกรณนไดด้
2. เพราะเหตบุทนที่จาค นองยกังมนกรรทสงิทธงิธและครอบครองทรกัพยยซซที่งจคา นองอยผูว่ ผผูจด้ าค นองกป็ สามารถโอน
หรมอจคา นองตว่อทรกัพยยนกัคน หรมอจดทะเบนยนทรกัพยยสงิทธงิอมที่นๆ เหนมอทรกัพยยนนกัค ภายหลกังอนกไดด้ กฎหมายจซง
ตด้องใหด้หลกักประกกันแกว่ผรผูด้ กับจคานองในอกันทนที่จะไดด้รกับชคาระหนนคกว่อนเจด้าหนนคสามกัญ ทกัคงสามารถตงิดตามบกังคกับ
จคานองจากทรกัพยยนนกัค เสมอ ตลอดจนมนสงิทธงิขอใหด้ลบทรกัพยสงิทธงิอกันจดทะเบนยนภายหลกังการจคานองไดด้
3. ผผูรด้ กับโอนทรกัพยยสงินซซที่งจคานองเปป็ นบบุคคลภายนอก มงิไดด้มนสว่วนเกนที่ยวขด้องกกับหนนคจาค นองแตว่ประการใด
จซงไมว่มนความผผูกพกันจะตด้องชคาระหนนคนนกัค ดด้วยเหตบุนนคกฎหมายจซงใหด้สงิทธงิแกว่ผรผูด้ กับโอนทรกัพยยสงินซซที่งจคานองทนที่จะ
ไถว่ถอนทรกัพยยจาค นองนกันค เมมที่อใดกป็ ไดด้ โดยการเสนอชดใชด้เงงินตามราคาทรกัพยย ไมว่ตอด้ งชดใชด้หนนคทกัคงหมดอกัน
ทรกัพยยนนกัค เปป็ นประกกันอยผูว่ แตว่ผรผูด้ กับโอนกป็มนหนด้าทนที่ตอด้ งดผูแลรกักษาทรกัพยยนนกัค มงิใหด้เสนยหาย มงิฉะนกันค ผผูรด้ กับโอนอาจ
ตด้องรกับผงิดถด้าทคาใหด้ทรกัพยยนนกัค เสนยหาย
สมิทธมิของผผจผู้ คานอง
1. จคานองไมว่มนการโอนครอบครองและกรรมสงิทธงิธในทรกัพยยซซที่งจคานอง ทกัคงกฎหมายทนที่ประสงคยทนที่จะใหด้
เจด้าของแหว่งทรกัพยยของตนไดด้เตป็มทนที่ จซงใหด้สงิทธงิแกว่ผจผูด้ าค นองในอกันทนที่จะเอาทรกัพยยซซที่งจคานองไวด้ไปจคาหนว่ายจว่าย
โอนหรมอจคานองตว่อไดด้ และใหด้สงิทธงิทนที่จะผว่อนชคาระหนนจค าค นองเปป็ นงวดๆไดด้ เพมที่อลกภาระจคานองของตกัวทรกัพยย
อกันจะทคาใหด้ผจผูด้ าค นองสามารถจคาหนว่ายหรมอจคานองตว่อไดด้สะดวกขซนค
2. ในเรมที่องจคานองกฎหมายเปงิ ดโอกาสใหด้ผจผูด้ าค นองสงวนทรกัพยยซซที่งจคา นองไวด้ไดด้เสมอ จซงใหด้สงิทธงิแกว่ผ ผูด้
จคานองทนที่จะไถว่ถอนจคานอง หรมอเขด้าชคาระหนนคแทนลผูกหนนคแลด้วไลว่เบนคยเอากกับลผูกหนนค และหากจคาเปป็ นตด้องมนการ
บกังคกับจคานองขายทอดตลาดทรกัพยยซซที่งจคานองถด้ามนเงงินเหลมอจากการบกังคกับจคานองกป็ชอบทนที่จะตกเปป็ นของผผูด้
จคานองซซที่งเปป็ นเจด้าของทรกัพยย
3. การทนที่ผจผูด้ าค นองหลายคนตว่างคนตว่างจคานองทรกัพยยเปป็ นประกกันหนนครายเดนยวกกัน ไมว่วว่าจะระบบุลาค ดกับ
จคานองไวด้หรมอไมว่ ผผูจด้ าค นองเหลว่านกันค มงิใชว่ลกผู หนนรค ว่วม จซงไมว่มสน งิทธงิไลว่เบนคยแกว่กนกั คงมนสงิทธงิไลว่เบนคยลผูกหนนเค ทว่านกันค
4. การจคานองหลายรายซซที่งตว่างจคานองนกันค หากไดด้ระบบุลาค ดกับการจคานองไวด้ ถด้าเจด้าหนนคปลดจคานองใหด้
ผผูจด้ าค นองคนหนซงที่ ผผูจด้ าค นองคนหลกังยว่อมมนสงิทธงิหลบุดพด้นความรกับผงิดเทว่าทนที่ตอด้ งเสนยหาย
5. ในกรณนบคบุ คลเดนยวจคานองทรกัพยยเปป็ นประกกันหนนคของผผูอด้ มที่น ผผูจด้ าค นองนกันค มนฐานะคลด้ายผผูคด้ าค ประกกัน
กฎหมายจซงใหด้ผจผูด้ าค นองมนสงิทธงิเหมมอนผผูคด้ าค ประกกันในกรณนตว่อไปนนคคมอ สงิทธงิทนที่จะหลบุดพด้นความรกับผงิดเทว่าทนที่
เสนยหาย เพราะไมว่อาจเขด้ารกับชว่วงสงิทธงิ สงิทธงิทนที่จะหลบุดพด้น ความรกับผงิด เมมที่อเจด้าหนนคผว่อนเวลาใหด้ลกผู หนนคและ
สงิทธงิทนที่จะหลบุดพด้นความรกับผงิดเมมที่อเจด้าหนนคไมว่ยอมชคาระหนนค นอกเหนมอจากนนคแลด้วผผูจด้ าค นองไมว่มนสงิทธงิเหมมอนผผูด้
คคาค ประกกันอนก
สงิทธงิจะเอาทรกัพยยสงินซซที่งจคานองไวด้ไปโอนตว่อหรมอจคานองตว่อ
ก. กผูเด้ งงิน ข. 100,000 บาท มนกาค หนดชคาระคมนใน 1 ปน โดย ค. จคานองทนที่ดงินเปป็ นประกกันหนนรค าย
นนใค หด้แกว่ ข. ระหวว่างอายบุสญ กั ญาจคานอง ค. ตด้องการเงงินไปลงทบุนทคาธบุรกงิจ จซงเอาทนที่ดงินทนที่จาค นอง ข. ไวด้นนกัค
ไปทคาอยว่างใดอยว่างหนซงที่ ดกังตว่อไปนนค
1. ขายฝากแกว่ ง. เปป็ นเงงิน 200,000 บาท หรมอ
 12

2. จคานองแกว่ ง. เพมที่อประกกันการทนที่ ค. กผูเด้ งงิน ง. มา 200,000 บาท

ทกังค สองกรณนนนค เจด้าหนนจค าค นองจะคกัดคด้านไดด้หรมอไมว่
ทกัคงสองกรณนเปป็ นสงิทธงิของผผูจด้ าค นอง คม อ กรณน แรกเปป็ นสงิ ทธงิ ตามมาตรา 702 วรรคสอง ทนที่ ผ ผูด้
จคานองจะโอนทรกัพยยซซที่งจคานองใหด้แกว่ผใผูด้ ดกป็ ไดด้ สว่วนกรณนทนที่สอง เปป็ นสงิทธงิตามมาตรา 712 ซซที่งผผูจด้ าค นองจะ
นคาทรกัพยยสงินซซที่งจคานองไวด้ไปจคานองตว่อ ฉะนกันค เจด้าหนนคจาค นองยว่อมไมว่มนสงิทธงิคกัดคานการกระทคาของผผูจด้ าค นอง
ทกังค สองกรณน
มาตรา 702 อกันวว่าจคานองนกันค คมอสกัญญาซซที่งบบุคคลคนหนซที่งเรนยกวว่า ผผูจด้ าค นองเอาทรกัพยยสงินตราไวด้แกว่บคบุ คลอนก
คนหนซงที่ เรนยกวว่าผผูรด้ กับจคานอง เปป็ นประกกันการชคาระหนนค โดยไมว่สว่งมอบทรกัพยยสงินนกันค ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานอง
ผผูรด้ กับจคานองชอบทนที่จะไดด้รกับชคาระหนนจค ากทรกัพยยสงินทนที่จาค นองกว่อน เจด้าหนนสค ามกัญมงิพกกั ตด้องพงิเคราะหยวว่ากรรมสงิทธงิธ
ในทรกัพยยสงินจะไดด้โอน ไปยกังบบุคคลภายนอกแลด้วหรมอหาไมว่
มาตรา 712 แมด้ถซงวว่ามนขอด้ สกัญญาเปป็ นอยว่างอมที่นกป็ตาม ทรกัพยยสงินซซที่ง จคานองไวด้แกว่บคบุ คลคนหนซที่งนกัคน ทว่านวว่าจะ
เอาไปจคานองแกว่บคบุ คลอนก คนหนซงที่ ในระหวว่างเวลาทนที่สญ กั ญากว่อนยกังมนอายบุอยผูว่กป็ไดด้
สงิทธงิชาค ระหนนลค าด้ งจคานองเปป็ นงวดๆ
การชคาระหนนลค าด้ งหนนจค าค นอง ตว่างจากการชคาระหนนทค วกั ที่ ไปอยว่างไร
ปกตงิการชคาระหนนทค วกั ที่ ๆไปนกันค ตด้องชคาระคราวเดนยวใหด้เสรป็จสงิคนเวด้นแตว่เจด้าหนนจะยงินยอมใหด้ผอว่ นชคาระ
แตว่การชคาระหนนคจาค นองนกันค ลผูกหนนคมนสงิทธงิชาค ระลด้างหนนคจาค นองเปป็ นงวดๆ ไดด้ ไมว่ตอด้ งชคาระใหด้เสรป็ จสงิคนในงวด
เดนยว เวด้นแตว่สกัญญาจคานองจะกคาหนดวว่าตด้องชคาระใหด้เสรป็ จสงิคนในงวดเดนที่ยวกป็ตอด้ งบกังคกับกกันตามสกัญญา ผผูด้
จคานองไมว่มสน งิทธงิผอว่ นชคาระหนนจค าค นองไดด้
สงิทธงิไถว่ถอนจคานอง
อธงิบายสงิทธงิไถว่ถอนจคานองของผผูจด้ าค นอง
สกัญญาจคา นองเปป็ นสกัญญาทนที่ผจผูด้ าค นองเอาทรกั พยยสงิ นไปตราไวด้เปป็ นประกกัน การชคา ระหนนค แกว่ผรผูด้ กั บ
จคา นองโดยไมว่ตอด้ งสว่งมอบทรกัพยยสงินและไมว่ตอด้ งโอนกรรมสงิ ท ธงิ ธ (มาตรา 702) ผผูจด้ าค นองจซ งยกังมนสงิทธงิธ
จคาหนว่ายจว่ายโอนทรกัพยยสงินของตนเพมที่อหาประโยชนยจากทรกัพยยนนกัค เชว่น ใหด้เชว่า ขาย ขายฝาก หรมอจคานอง
ตว่อ ดกังนนค สกัญญาจคานองจซงเปป็ นเพนยงการทนที่ผจผูด้ าค นองใหด้สญ กั ญาตว่อเจด้าหนนวค ว่า หากไมว่มกน ารชคาระหนนกค ป็ยอมใหด้
บกังคกับจคานองเอาเงงินชคา ระหนนคไดด้ และกฎหมายกป็ ใหด้สงิทธงิแกว่ผจผูด้ าค นองทนที่จะเขด้าชคา ระหนนคแทนลผูกหนนค เพมที่อมงิใหด้
ทรกัพยยสงินของตนถผูกบกังคกับจคานอง (มาตรา 724) หากเจด้าหนนไค มว่ยอมรกับผผูจด้ าค นองกป็อาจหลบุดพด้นความรกับ
ผงิดไปเลย ซซที่ งแสดงใหด้เหป็ นวว่ากฎหมายมบุว่งทนที่จะใหด้ผจผูด้ าค นองมนสงิทธงิสงวนทรกัพยยสงินของตนไวด้ไดด้เสมอหาก
ประสงคยเชว่นนกันค ดด้วยเหตบุนนคผจผูด้ าค นองจะไถว่ถอนจคานองโดยชคาระหนนคทนที่คาด้ งอยผูว่ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคา นองสงิคนเชงิง (ฎ.
1298/2512) เพมที่อภาระจคานองจากทรกัพยยสงินของตนกป็ยว่อมเปป็ นสงิทธงิของผผูจด้ าค นองทนที่จะทคาไดด้ นอกจากนนค
มาตรา 736 ผผูรด้ กับโอนมนสงิทธงิไถว่ถอนจคานองไดด้ ผผูจด้ าค นองยว่อมมนสงิทธงิไถว่ถอนจคานองไดด้ เพราะผผูรด้ กับเงงินยว่อม
ไมว่มนสงิทธงิดนกวว่าผผูโด้ อน และมาตรา 711 หด้ามตกลงกกันไวด้กว่อนเวลาหนนถค ซงกคาหนดชคาระวว่าถด้าไมว่ชาค ระหนนค ใหด้
ผผูรด้ กับจคา นองเขด้าเปป็ นเจด้าของทรกัพยยสงินซซที่งจคา นองหรมอใหด้จกัดการแกว่ทรกัพยยสงินนกัคนเปป็ นประการอมที่นนอกจาก
การบกังคกับจคานองโดยการขายทอดตลาดเมมที่อหนนคถซงกคาหนดชคาระ ผผูจด้ าค นองมนสงิทธงิไถว่ถอนจคานองจนวาระ
สบุดทด้ายกว่อนทนที่ทรกัพยยจาค นองจะถผูกขายทอดตลาดโดยเจด้าพนกักงานคะไมด้ใหด้แกว่ผสผูด้ รผูด้ าคาสผูงสบุด ถด้าผผูจด้ าค นอง
หาเงงิน มาวางตว่อ ศาล หรม อ จด้า พนกัก งานบกั ง คกั บ คดน ใ หด้ค รบตามจคา นวนหนนค คว่ า ธรรมเนน ย มศาลและคว่ า
ธรรมเนนยมบกังคกับคดนกว่อนเคาะไมด้ เจด้าพนกักงานกป็จะถอนการบกังคกับคดนทนกั ทน
อยว่างไรกป็ดน ม.ร.ว. เสนนยย ปราโมช เหป็นวว่าผผูจด้ าค นองไมว่วว่าจคานองเปป็ นประกกันหนนขค องตกัวเองหรมอหนนค
ทนที่ผอผูด้ มที่นตด้องชคาระกป็ตาม ไมว่มสน งิทธงิไถว่ถอนจคานอง เพราะสกัญญาจคานองผผูกพกันอยผูว่ในตกัววว่า ถด้าไมว่ชาค ระหนนผค รผูด้ กับ
จคานองบกังคกับจคานองขายทอดตลาดเอาเงงินชคาระหนนคไดด้เตป็มจคานวน และมาตรา 724 บกัญญกัตงิใหด้ผจผูด้ าค นอง
ชคาระหนนไค ดด้ถาด้ ประสงคยจะมงิใหด้มกน ารบกังคกับจคานองแกว่ทรกัพยยของตน
มาตรา 711 การทนที่จะตกลงกกันไวด้เสนยแตว่กว่อนเวลาหนนคถซงกคาหนด ชคาระเปป็ นขด้อความอยว่างใดอยว่างหนซที่งวว่า ถด้าไมว่
ชคาระหนนค ใหด้ผรผูด้ กับจคานอง เขด้าเปป็ นเจด้าของทรกัพยยสงินซซที่งจคานอง หรมอวว่าใหด้จกัดการแกว่ทรกัพยยสงินนกัคน เปป็ นประการอมที่นอยว่างใด
นอกจากตามบทบกัญญกัตทงิ กัคงหลายวว่าดด้วยการ บกังคกับจคานองนกันค ไซรด้ ขด้อตกลงเชว่นนกันค ทว่านวว่าไมว่สมบผูรณย
มาตรา 724 ผผูจด้ าค นองใดไดด้จาค นองทรกัพยยสงินของตนไวด้เพมที่อประกกัน หนนอค กันบบุคคลอมที่นจะตด้องชคาระแลด้ว และเขด้าชคาระ
หนนคเสนยเองแทนลผูกหนนค เพมที่อจะปกั ดปด้องมงิใหด้ตอด้ งบกังคกับจคานอง ทว่านวว่าผผูจด้ าค นองนกันค ชอบทนที่จะไดด้รกับเงงินใชด้คมนจากลผูกหนนคตาม
จคานวนทนที่ตนไดด้ชาค ระไป
ถด้าวว่าตด้องบกังคกับจคานอง ทว่านวว่าผผูจด้ าค นองชอบทนที่จะไดด้รกับเงงินใชด้คมนจากลผูกหนนตค ามจคานวนซซที่งผผูรด้ กับจคานองจะไดด้รกับใชด้
หนนจค ากการบกังคกับ จคานองนกันค
มาตรา 736 ผผูรด้ กับโอนทรกัพยยสงินซซที่งจคานองจะไถว่ถอนจคานองกป็ไดด้ ถด้า หากมงิไดด้เปป็ นตกัวลผูกหนนคหรมอผผูคด้ าค ประกกัน หรมอ
เปป็ นทายาทของลผูกหนนค หรมอผผูคด้ าค ประกกัน
สงิทธงิไลว่เบนคยลผูกหนนค
แดงกผูเด้ งงินดคา 1,000,000 บาท มนขาวและเขนยวตว่างจคานองทนที่ดงินของตนเปป็ นประกกันหนนคของแดง
โดยระบบุลาค ดกับความรกับผงิดวว่า ทนที่ดงินของขาวตด้องรกับผงิดเปป็ นลคาดกับแรก สว่วนทนที่ดงินของเขนยวรกับผงิดเปป็ นลคาดกับ
ทนที่สอง แดงไมว่ชาค ระหนนใค หด้ดาค ขาวไมว่ตอด้ งการใหด้ทนที่ดงินของตนถผูกบกังคกับจคานอง จซงชคาระหนนใค หด้ดาค ครบจคานวน
ขาวจะมนสงิทธงิตอว่ แดงและตว่อเขนยวอยว่างไร
 13

มาตรา 724 วรรคแรก วางหลกักไวด้วว่า เมมที่อผผูจด้ าค นองไดด้จาค นองทรกัพยยสงินของตนไวด้เพมที่อประกกัน

หนนคอกันบบุคคลอมที่นจะตด้องชคาระแลด้ว และเขด้าชคาระหนนคเสนยเองแทนลผูกหนนคเพมที่อปกั ดปด้องมงิใหด้ตอด้ งบกังคกับจคานอง ผผูด้
จคานองชอบทนที่จะไดด้รกับเงงินใชด้คมนจากลผูกหนนตค ามจคานวนทนที่ตนชคาระไป
มาตรา 725 วางหลกัก ไวด้วว่ า เมมที่ อ บบุค คลสองคนหรม อ กวว่ า นกัคน ไดด้จาค นองทรกั พ ยยสงิ น ของตนเพมที่ อ
ประกกันหนนคอกันบบุคคลอมที่นตด้องชคา ระ และมงิไดด้ระบบุลาค ดกับไวด้ ผผูจด้ าค นองซซที่ งไดด้เปป็ นผผูชด้ าค ระหนนค หรมอเปป็ นเจด้าของ
ทรกัพยยสงินซซที่งตด้องบกังคกับจคานองนกันค ไมว่มสน งิทธงิไลว่เบนคยเอาแกว่ผจผูด้ าค นองอมที่นๆ ตว่อไป
ตามปกั ญหา ขาวจคานองทนที่ดงินของตนเปป็ นเปป็ นประกกันหนนคแดง แลด้วแดงไมว่ชาค ระ ขาวผผูจด้ าค นองไดด้เขด้า
ชคาระหนนคใหด้ดาค จนครบเสนยเองแทนแดงลผูกหนนคเพมที่อไมว่ใหด้ทนที่ดงินของขาวถผูกบกังคกับจคานอง ขาวจซงมนสงิทธงิไลว่เบนคย
แดงใหด้ชาค ระเงงินตามทนที่ตนไดด้ชาค ระแกว่ดาค ไปแลด้วเทว่านกันค ตามมาตรา 24 วรรคแรก
แตว่ขาวซซที่งจคานองทรกัพยยสงินของตนเปป็ นประกกันหนนคแดงเชว่นกกันแมด้จะระบบุลาค ดกับไวด้ ผผูจด้ าค นองดด้วยกกัน
ทกัคงขาวและเขนยวกป็ไมว่มนสงิทธงิไลว่เบนคยซซที่งกกันและกกัน เมมอที่ ขาวชคาระหนนแค ทนแดงแลด้วกป็ไมว่มสน งิทธงิไลว่เบนคยเอากกับเขนยว
ผผูจด้ าค นองอนกคนไดด้ ตามมาตรา 725
มาตรา 725 เมมที่อบบุคคลสองคนหรมอกวว่านกัคนตว่างไดด้จาค นองทรกัพยยสงิน แหว่งตนเพมที่อประกกันหนนค แตว่รายหนซที่งราย
เดนยวอกันบบุคคลอมที่นจะตด้องชคาระ และมงิไดด้ระบบุลาค ดกับไวด้ไซรด้ ทว่านวว่าผผูจด้ าค นองซซที่งไดด้เปป็ นผผูชด้ าค ระหนนค หรมอ เปป็ นเจด้าของทรกัพยยสงินซซที่ง
ตด้องบกังคกับจคานองนกันค หามนสงิทธงิจะไลว่เบนคยเอา แกว่ผจผูด้ าค นองอมที่น ๆ ตว่อไปไดด้ไมว่
สงิทธงิทนที่จะไดด้รกับเงงินทนที่เหลมอจากการบกังคกับจคานอง
มว่วงกผูเด้ งงินแสด 200,000 บาท โดยจคานองเรมอยนตยเปป็ นประกกัน มว่วงไมว่ชาค ระหนนแค ละคด้างดอกเบนคย
อนก 50,000 บาท จซงถผูกแสดบกังคกับจคานอง ขายทอดตลาดเรมอยนตยไดด้เงงินสบุทธงิ 300,000 บาท มว่วง
และแสดจะไดด้รกับเงงินจากคว่าขายทอดตลาดทรกัพยยคนละเทว่าใด
ขายทอดตลาดเรมอยนตยไดด้เงงินสบุทธงิ 300,000 บาท เอาชคาระหนนเค งงินตด้นและดอกเบนคยใหด้แสดกว่อน
แสดจะไดด้รกับเงงินไป 250,000 บาท เหลมออนก 50,000 บาท เปป็ นสงิทธงิของมว่วงผผูจด้ าค นองทนที่จะไดด้รกับตาม
มาตรา 732
มาตรา 732 ทรกัพยยสงินซซที่งจคานองขายทอดตลาดไดด้เงงินเปป็ นจคานวน สบุทธงิเทว่าใด ทว่านใหด้จกัดใชด้แกว่ผรผูด้ กับจคานองเรนยง
ตามลคาดกับ และถด้ายกังมน เงงินเหลมออยผูว่อนก กป็ใหด้สงว่ มอบแกว่ผจผูด้ าค นอง
สงิทธงิทนที่จะหลบุดพด้นจากความรกับผงิด
เลป็กกผูเด้ งงินใหญว่ 200,000 บาท กคาหนดชคาระคมนภายใน 2 ปน โดยมนอวด้ นและผอมตว่างจคานองทนที่ดงิน
เปป็ นประกกันและระบบุลาค ดกับไวด้วว่า ทนที่ดงินของอด้วนรกับผงิดในลคาดกับแรก ทนที่ดงินของผอมรกับผงิดในลคาดกับทนที่สอง ตว่อ
มาอนก 1 ปน ใหญว่ปลดจคานองใหด้อวด้ น เพราะเหป็นวว่าทนที่ดงินของอด้วนมนราคานด้อยเพนยง 20,000 บาท ครกัคนหนน
ถซงกคาหนดชคาระ เลป็กไมว่ชาค ระหนนค ผอมเกรงวว่าทนที่ดงินของตนจะถผูกบกังคกับจคานองจซงนคาเงงิน 180,000 บาท
ไปชคา ระแทนเลป็ ก แตว่ใหญว่ปฏงิเสธไมว่ยอมรกับชคา ระหนนคอาด้ งวว่าผอมตด้องนคา เงงินมาชคา ระใหด้ครบ 200,000
บาท จซงจะยอมรกับ ผอมมาปรซกษาทว่าน ทว่านจะใหด้คาค แนะนคาแกว่ผอมอยว่างไร
การทนที่ใหญว่ปลดจคานองใหด้อวด้ น ยว่อมทคาใหด้ผอมมนสงิทธงิหลบุดพด้นความรกับผงิดเทว่าทนที่ตอด้ งเสนยหาย คมอ
เทว่าราคาทนที่ดงินของใหญว่ 20,000 บาท ตามมาตรา 726 ผอมจซงเอาความเสนยหายนนคไปหกักหนนคกกับใหญว่
ไดด้ คงเหลมอหนนทค นที่ผอมตด้องรกับผงิดอยผูว่อนก 180,000 บาท
เมมที่อหนนคถซงกคาหนดชคาระ ผอมนคาเงงิน 180,000 บาท ไปชคาระแทนเลป็ ก แตว่ใหญว่ไมว่ยอมรกับ กป็ หา
ทคาใหด้ผอมหลบุดพด้นจากความรกับผงิดไป เพราะกรณนไมว่ตอด้ งตามมาตรา 727 และ 701 เนมที่องจากหนนคราย
นนคมนผจผูด้ าค นองสองคน มงิใชว่ผจผูด้ าค นองคนเดนยว ฉะนกันค ผอมจซงตด้องรกับผงิดตว่อใหญว่อยผูว่ 180,000 บาท การทนที่
ใหญว่ยมนยกันจะใหด้ผอมชคาระหนนใค หด้ตน 200,000 บาท กป็ไมว่ถกผู ตด้อง
มาตรา 701 ผผูคด้ าค ประกกันจะขอชคาระหนนแค กว่เจด้าหนนตค งกัค แตว่เมมที่อถซง กคาหนดชคาระกป็ไดด้
ถด้าเจด้าหนนไค มว่ยอมรกับชคาระหนนค ผผูคด้ าค ประกกันกป็เปป็ นอกันหลบุดพด้นจาก ความรกับผงิด
มาตรา 726 เมมที่อบบุคคลหลายคนตว่างไดด้จาค นองทรกัพยยสงินแหว่งตนเพมที่อประกกันหนนคแตว่รายหนซที่งรายเดนยว อกันบบุคคล
อมที่นจะตด้องชคาระและไดด้ระบบุลาค ดกับไวด้ดวด้ ยไซรด้ทว่านวว่าการทนที่ผรผูด้ กับจคานองยอมปลดหนนคใหด้แกว่ผจผูด้ าค นองคนหนซที่งนกัคนยว่อมทคาใหด้ผ ผูด้
จคานองคนหลกังๆไดด้หลบุดพด้นดด้วย เพนยงขนาดทนที่เขาตด้องรกับความเสนยหายแตว่การนกันค
มาตรา 727 ถด้าบบุคคลคนเดนยวจคา นองทรกัพยยสงินแหว่ งตนเพมที่อ ประกกันหนนคอกันบบุคคลอมที่นจะตด้องชคา ระ ทว่านใหด้ใชด้
บทบกัญญกัตงิ มาตรา 697 , 700 และ 701 วว่าดด้วยคคาค ประกกันนกันค บกังคกับอนบุโลมตามควร
สมิทธมิของผผรผู้ บลั จคานอง
1. เนมที่องจากผผูจด้ าค นองสามารถทนที่จะโอนหรมอเอาทรกัพยยซซที่งจคา นองไวด้ไปจคา นองตว่ออนกไดด้ กฎหมายจซง
ตด้องใหด้หลกักประกกันทนที่มนกั ที่ คงแกว่ผรผูด้ กับจคานอง โดยใหด้ผรผูด้ กับจคานองมนสงิทธงิบงกั คกับชคาระหนนจค ากทรกัพยยซซที่งจคานองไดด้
กว่อนเจด้าหนนคสามกัญ ทกัคงมนสงิทธงิทนที่จะตงิดตามบกังคกับจคา นองจากทรกัพยยไดด้เสมอไมว่วว่าจะโอนไปกนที่ทอด และใน
ระหวว่างผผูรด้ กับจคานองดด้วยกกันกฎหมายกป็ใหด้ผรผูด้ กับจคานองกว่อนมนสงิทธงิดนกวว่าผผูรด้ กับจคานองทนหลกัง
 14

2. ทรกัพยยซซที่งจคานองนกันค ยว่อมเปป็ นหลกักประกกันในการชคาระหนนคของผผูรด้ กับจคานอง ฉะนกันค หากภายหลกังจด

ทะเบนยนจคานองแลด้ว ผผูจด้ าค นองไปจดทะเบนยนทรกัพยยสงิทธงิอมที่นอนกเหนมอทรกัพยยนนกัค อกันยกังผลใหด้ทรกัพยยซซที่งจคานอง
ไวด้เสมที่อมราคา ผผูรด้ กับจคานองสามารถขอใหด้ลบทรกัพยสงิทธงิอกันจดทะเบนยนภายหลกังนกันค ไดด้
3. จคา นองเปป็ นการใหด้สกัญญาวว่า ถด้าลผูกหนนคไมว่ชาค ระหนนค กป็ ยอมใหด้ผรผูด้ กับจคา นองบกังคกับจคา นองไดด้ ผผูรด้ กับ
จคานองจซงมนสงิทธงิบกังคกับจคานองตว่อเมมที่อลผูกหนนคผงิดนกัดไมว่ชาค ระหนนค นอกจากนกันค ในกรณนทนที่ผจผูด้ าค นองทคาใหด้ทรกัพยย
ซซที่งจคานองบบุบสลายหรมอสผูญหายจนไมว่พอเปป็ นประกกัน ผผูรด้ กับจคานองกป็สามารถบกังคกับจคานองไดด้ทกันทน โดยไมว่
ตด้องรอใหด้หนนถค ซงกคาหนดชคาระ
สงิทธงิทนที่จะไดด้รกับชคาระหนนกค ว่อน
ก. กผูเด้ งงิน ข. 100,000 บาท โดยไมว่มปน ระกกัน แลด้วไปกผูเด้ งงิน ค. อนก 100,000 บาท โดยจคานอง
ทนที่ดงินเปป็ นประกกันจากนกันค กป็เอาทนที่ดงินไปจคานองเปป็ นประกกัน ง. 50,000 บาท และสบุดทด้ายจคานองเปป็ นประกกัน
แกว่ จ. 30,000 บาท ก. ไมว่ชาค ระหนนค ข. เจด้าหนนคสามกัญฟด้องบกังคกับคดน และยซ ดทนที่ดงินแปลงนกัคนขายทอด
ตลาดไดด้เงงินสบุทธงิ 300,000 บาท ค. ง. จ. ผผูรด้ กับจคานองขอใหด้เอาเงงินชคาระหนนคแกว่ตนดด้วย ดกังนกันค จะตด้อง
จกัดสรรเงงินชคาระหนนกค นกั อยว่างไร
ตด้องเอาชคา ระหนนคผรผูด้ กับจคา นองกว่อนตามลคา ดกับจดทะเบน ยนกว่อนหลกัง คมอ ชคา ระใหด้ ค. 100,000
บาท ใหด้ ง. 50,000 บาท และใหด้ จ. 30,000 บาท รวม 180,000 บาท
สว่วนทนที่เหลมออนก 120,000 บาท เอาชคา ระใหด้ ข. เจด้าหนนคสามกัญเสน ย 100,000 บาท สว่วนอน ก
20,000 บาท ตด้องคมนใหด้ ก. ลผูกหนนค
สงิทธงิทนที่จะขอใหด้ลบทรกัพยยสงิทธงิทนที่จดทะเบนยนภายหลกัง
ก. สงิทธงิของผผูรด้ กับจคานองทนที่จะขอใหด้ลบทรกัพยยสงิทธงิซซที่งจดทะเบนยนภายหลกังการจดทะเบนยนจคา นอง
นกันค มนขอบเขตเพนยงใด
การลบสงิทธงิจากทะเบนยน กฎหมายใหด้ลบไดด้เฉพาะ ภารจคายอมหรมอทรกัพยสงิทธงิอยว่างอมที่นเทว่านกัคน
ภารจคายอมกป็เปป็ นทรกัพยสงิทธงิอยว่างหนซที่ง ถด้าเปป็ นบบุคคลสงิทธงิแลด้วกป็ จะขอลบไมว่ไดด้ กฎหมายใหด้สงิทธงิแกว่ผรผูด้ กับ
จคานองทนที่จะขอใหด้ลบทรกัพยสงิทธงิทนที่จดทะเบนยนภายหลกังไดด้
ข. แดงจคานองทนที่ดงินไวด้กบกั ดคา แลด้วเอาไปจคานองซด้อนใหด้ขาวอนก ตว่อมาแดงเอาทนที่ดงินแปลงนกันค ใหด้เขนยว
เชว่าปลผูกตซกแถว มนกาค หนด 20 ปน และจดทะเบนยนการเชว่าดด้วย ดคามนสงิทธงิขอใหด้ลบสงิทธงิของขาวและของ
เขนยวออกจากทะเบนยนไดด้หรมอไมว่
ดคาไมว่มนสงิทธงิขอใหด้ลบจคานองของขาว จากทะเบนยนไดด้ เพราะมาตรา 712 ใหด้ผจผูด้ าค นองเอาทรกัพยยทนที่
จคานองไวด้แลด้วไปจคานองซด้อนไดด้
สว่วนสงิทธงิในการเชว่าของเขนยวซซที่งไดด้จดทะเบนยนไวด้นกัคน เปป็ นเพนยงบบุคคลสงิทธงิมงิใชว่ทรกัพยสงิทธงิ ผผูรด้ กับ
จคานองไมว่มสน งิทธงิขอใหด้ลบทะเบนยนเชว่นกกัน
มาตรา 712 แมด้ถซงวว่ามนขอด้ สกัญญาเปป็ นอยว่างอมที่นกป็ตาม ทรกัพยยสงินซซที่ง จคานองไวด้แกว่บคบุ คลคนหนซที่งนกันค ทว่านวว่าจะเอา
ไปจคานองแกว่บคบุ คลอนก คนหนซงที่ ในระหวว่างเวลาทนที่สญ
กั ญากว่อนยกังมนอายบุอยผูว่กป็ไดด้
สงิทธงิในการบกังคกับจคานอง
ผผูรด้ กับจคานองมนสงิทธงิบงกั คกับจคานองไดด้เมมอที่ ใด
มนสงิทธงิบงกั คกับจคานองไดด้ 2 กรณนคมอ
1. กรณนทวกั ที่ ไป เมมอที่ หนนถค ซงกคาหนดและลบุกหนนไค มว่ชาค ระหนนค
2. กรณนตามมาตรา 723
มาตรา 723 ถด้าทรกัพยยสงินซซที่งจคานองบบุบสลาย หรมอถด้าทรกัพยยสงินซซที่ง จคานองแตว่สงิที่งใดหนซที่งสผูญหายหรมอบบุบสลาย
เปป็ นเหตบุใหด้ไมว่เพนยงพอแกว่ การประกกันไซรด้ ทว่านวว่าผผูรด้ กับจคานองจะบกังคกับจคานองเสนยในทกันทนกป็ไดด้ เวด้นแตว่เมมที่อนกันค มงิไดด้เปป็ นเพราะ
ความผงิดของผผูจด้ าค นอง และผผูจด้ าค นองกป็ เสนอจะจคานองทรกัพยยสงินอมที่นแทนใหด้มนราคาเพนยงพอ หรมอเสนอจะรกับ ซว่อมแซมแกด้ไข
ความบบุบสลายนกันค ภายในเวลาอกันสมควรแกว่เหตบุ
สมิทธมิและหนผู้าทททของผผรผู้ บลั โอนทรลัพยย์สมินซซทงจคานอง
1. ผผูรด้ กับโอน ทรกัพยยสงินซซที่งจคานองเปป็ นบบุคคลภายนอกมงิไดด้เปป็ นลผูกหนนหค รมอผผูจด้ าค นองทรกัพยยนนกัค กฎหมาย
จซงใหด้ผรผูด้ กับโอนสามารถไถว่ถอนจคา นองไดด้โดยเสนอชดใชด้เงงินตามจคา นวนอกันสมควร ของราคาทรกัพยยซซที่ง
จคานอง ไมว่ตอด้ ขอชคาระหนนทค งกัค หมด
2. การทนที่ผรผูด้ กับโอนตด้องสผูญเสนยกรรมสงิ ทธงิธ ในทรกัพยยซซที่งจคา นองเพราะการบกังคกับจคา นองหรมอไถว่ถอน
จคา นองกป็ ตาม หามนผลกระทบกระเทมอนตว่อสงิ ทธงิ ของเจด้าหนนคจาค นองหรม อเจด้า หนนคบบุรงิ มสงิ ทธงิ อกัน มนอ ยผูว่เ หนมอ
ทรกัพยยนนกัค ไมว่ และสงิทธงิดงกั กลว่าวรายใดหากไดด้ระงกับเพราะเกลมที่อนกลมนกกันกป็จะกลกับคมนมาอนก
 15

3. ผผูรด้ กับโอนจะตด้องรกับผงิดชดใชด้คว่าเสนยหาย หากทคาใหด้ทรกัพยยซซที่งจคานองเสมที่อมราคาลง แตว่ในทางตรง

กกันขด้าม ถด้าผผูรด้ กับโอนทคาใหด้ทรกัพยยนนกัค ราคาสผูงขซคน กป็เรนยกใหด้ชดใชด้ไดด้แตว่เพนยงเทว่าราคาทนที่สงผู ขซคนเมมที่อขายทอด
ตลาดเทว่านกันค
สงิทธงิทนที่จะไถว่ถอนจคานอง
ผผูรด้ กับโอนทรกัพยยสงินซซที่งจคานองมนสงิทธงิไถว่ถอนจคานวนไดด้อยว่างไร
ผผูรด้ กับโอนทรกัพยยสงินทนที่ไมว่ไดด้เปป็ นตกัวลผูกหนนค ผผูคด้ าค ประกกัน หรมอเปป็ นทายาทของลผูกหนนคหรมอคคาค ประกกันมน
สงิทธงิไถว่ถอนจคานอง (มาตรา 736) ผผูรด้ กับโอนจะไถว่ถอนจคานองเมมที่อไรกป็ไดด้ แตว่ถาด้ ผผูรด้ กับจคานองไดด้บอกกลว่าว
วว่ามนการบกังคกับจคานอง ผผูรด้ กับโอนตด้องไถว่ถอนจคานองภายใน 1 เดมอน นกับแตว่วกันรกับคคาบอกกลว่าว (มาตรา
737) โดยเสนอชดใชด้เงงินตามราคาทรกัพยยสงิน ซซที่งจคานอง (มาตรา 738)
ก. กผูเด้ งงิน ข. 100,000 บาท โดยมน ค. จคานองทนที่ดงินเปป็ นประกกันตว่อมา ค. ถซงแกว่กรรมทนที่ดงินดกัง
กลว่า วตกเปป็ นมรดกของ ช. บบุตร ค. ช. ประสงคยจ ะไถว่ ถ อนจคา นองในฐานะผผูรด้ กั บโอน จซ ง เสนอใชด้เ งงิน
50,000 บาท ตามราคาทนที่ดงินในขณะนกันค ช. มนสงิทธงิทาค ไดด้หรมอไมว่
ช. ผผูรด้ กับโอนทรกัพยยซซที่งจคานองเปป็ นทายาทของ ค. ผผูจด้ าค นองเดงิม จซงไมว่มนสงิทธงิไถว่ถอนจคานอง โดยวงิธน
เสนอใชด้เงงินตามราคาทรกัพยยไดด้ (มาตรา 736)
มาตรา 736 ผผูรด้ กับโอนทรกัพยยสงินซซที่งจคานองจะไถว่ถอนจคานองกป็ไดด้ ถด้าหากมงิไดด้เปป็ นตกัวลผูกหนนคหรมอผผูคด้ าค ประกกัน หรมอ
เปป็ นทายาทของลผูกหนนค หรมอผผูคด้ าค ประกกัน
มาตรา 737 ผผูรด้ กับโอนจะไถว่ถอนจคานองเมมที่อใดกป็ไดด้ แตว่ถาด้ ผผูรด้ กับจคานอง ไดด้บอกกลว่าววว่ามนจาค นงจะบกังคกับจคานองไซรด้
ผผูรด้ กับโอนตด้องไถว่ถอนจคานอง ภายในเดมอนหนซงที่ นกับแตว่วนกั รกับคคาบอกกลว่าว
มาตรา 738 ผผูรด้ กับโอนซซที่งประสงคยจะไถว่ถอนจคานองตด้องบอกกลว่าวความประสงคยนนกัค แกว่ผเผูด้ ปป็ นลผูกหนนชค นกัค ตด้น และตด้อง
สว่งคคาเสนอไปยกัง บรรดาเจด้าหนนทค นที่ไดด้จดทะเบนยน ไมว่วว่าในทางจคานองหรมอประการอมที่นวว่าจะรกับใชด้เงงินใหด้เปป็ นจคานวนอกันสมควร
กกับราคาทรกัพยยสงินนกันค คคาเสนอนกันค ใหด้แจด้งขด้อความทกัคงหลายตว่อไปนนค คมอ
(1) ตคาแหนว่งแหลว่งทนที่และลกักษณะแหว่งทรกัพยยสงินซซที่งจคานอง
(2) วกันซซที่งโอนกรรมสงิทธงิธ
(3) ชมที่อเจด้าของเดงิม
(4) ชมที่อและภผูมงิลาค เนาของผผูรด้ กับโอน
(5) จคานวนเงงินทนที่เสนอวว่าจะใชด้
(6) คคานวณยอดจคานวนเงงินทนที่คาด้ งชคาระแกว่เจด้าหนนคค นหนซงที่ ๆ รวมทกัคงอบุปกรณยและจคานวนเงงินทนที่จะจกัดเปป็ นสว่วนใชด้
แกว่บรรดาเจด้าหนนตค าม ลคาดกับกกัน
อนซงที่ ใหด้คกัดสคาเนารายงานจดทะเบนยนของเจด้าพนกักงานในเรมที่อง ทรกัพยยสงินซซที่งจคานองนกันค อกันเจด้าพนกักงานรกับรอง
วว่าเปป็ นสคาเนาถผูกถด้วน สอดสว่งไปดด้วย
สงิทธงิของผผูรด้ กับโอนในกรณนทรกัพยยซซที่งจคานองหลบุดมมอไป
ก. จคา นองทนที่ดงินเปป็ นประกกันเงงินกผูแด้ กว่ ข. ค. ง. รายละ 200,000 บาท ตามลคา ดกับ ตว่อมา ก.
ขายทนที่ดงินแกลงนกัคนใหด้เหลมอง เหลมองจด้างดคา ปลผูกบด้านราคา 100,000 บา ยกังไมว่ไดด้ชาค ระคว่าจด้าง จซงจด
ทะเบนยนบบุรงิมสงิทธงิไวด้ เหลมองเอาทนที่ดงินไปขายฝาก ค. แลด้วไมว่ไถว่คมน ทนที่ดงินจซงตกเปป็ นกรรมสงิทธงิธของ ค. ใน
ทนที่สดบุ ค. ขอไถว่ถอนจคานองจาก ข. และ ง. โดยเสนอใชด้เงงิน 300,000 บาท ตามราคาทนที่ดงิน ข. ปฏงิเสธ
และฟด้องศาลขายทอดตลาดทนที่ดงินไดด้เงงิน 400,000 บาท หกักคว่าฤชาธรรมเนนยมและคว่าใชด้จว่ายในการขาย
ทอดตลาดแลด้วเหลมอเงงินสบุทธงิ 390,000 บาท ใหด้ทาว่ นจกัดสรรเงงินจคานวนนนชค าค ระหนนรค ายตว่างๆ
ตามมาตรา 742 วรรคแรก การทนที่ทรกัพยยหลบุดมมอไปจากผผูรด้ กับโอนไมว่มนผลกระทบกระเทมอนสงิทธงิ
ของเจด้าหนนคบรบุ งิมสงิทธงิหรมอเจด้าหนนคจาค นองอกันมนอยผูว่เหนมอทรกัพยยนนกัค และมาตรา 742 วรรคสองบกัญญกัตงิใหด้
หนนคของผผูรด้ กับโอนซซที่งเกลมที่อนกลมนไปแลด้วขณะไดด้ทรกัพยยนนกัค มากลกับคมนขซคนมาอนก ในเมมที่อทรกัพยยนนกัค หลบุดมมอไป
จากผผูรด้ กับโอน ฉะนกันค แมด้สงิทธงิจาค นองของ ค. ยว่อมกลกับคมนมาอนก เงงิน 390,000 บาท จซงตด้องจกัดสรรชคาระ
ดกังนนค ชคา ระใหด้ดาค เจด้าหนนคบบุรงิมสงิทธงิกว่อน 100,000 บาท ชคา ระใหด้ ข. ผผูรด้ กับจคา นองรายแรก 200,000
บาท และชคาระใหด้ ค. ผผูรด้ กับจคานองรายทนที่สอง 90,000 บาท สว่วน ง.ไมว่ไดด้รกับชคาระหนนคจากเงงินทนที่ขายทอด
ตลาด
มาตรา 742 ถด้าการบกังคกับจคานองกป็ดน ถอนจคานองกป็ดน เปป็ นเหตบุใหด้ ทรกัพยยสงินซซที่งจคานอง หลบุดมมอไปจากบบุคคลผผูได้ ดด้
ทรกัพยยสงินนกันค ไวด้แตว่กว่อน ไซรด้ ทว่านวว่าการทนที่ทรกัพยยสงินหลบุดมมอไปเชว่นนกันค หามนผลยด้อนหลกังไมว่ และ บบุรงิมสงิทธงิทกัคงหลายของเจด้า
หนนคแหว่งผผูทด้ นที่ทรกัพยยหลบุดมมอไป อกันมนอยผูว่เหนมอ ทรกัพยยสงินและไดด้จดทะเบนยนไวด้นนกัค กป็ยว่อมเขด้าอยผูว่ในลคาดกับหลกัง บบุรงิมสงิทธงิ อกันเจด้า
หนนขค องผผูจด้ าค นอง หรมอเจด้าของคนกว่อนไดด้จดทะเบนยนไวด้
 16
ในกรณนเชว่นนนค ถด้าสงิทธงิใด ๆ อกันมนอยผูว่เหนมอทรกัพยยสงินซซที่งจคานองเปป็ น คบุณหรมอเปป็ นโทษแกว่บคบุ คลผผูได้ ดด้ทรกัพยยสงิน ซซที่ง
จคานองไวด้แตว่กว่อนไดด้ระงกับไปแลด้วดด้วยเกลมที่อนกลมนกกันในขณะทนที่ไดด้ทรกัพยยสงินนกัคนมาไซรด้ สงิทธงินนกัค ทว่านใหด้กลกับคมนมาเปป็ นคบุณ
หรมอเปป็ นโทษแกว่บคบุ คลนกันค ไดด้อนก ในเมมอที่ ทรกัพยยสงิน ซซที่งจคานองกลกับหลบุดมมอไป
หนด้าทนที่ของผผูรด้ กับโอนในการดผูแลรกักษาทรกัพยยสงินซซที่งจคานอง
ในกรณนทนที่ผรผูด้ กับโอนทรกัพยยสงินซซที่งจคานองทคาใหด้ทรกัพยยนนกัค เสนยหาย หรมอในทางตรงกกันขด้ามทคาใหด้
ทรกัพยยนนกัค มนราคาสผูงขซนค ผผูรด้ กับโอนจะไดด้รกับผลกระทบใด
มนผลกระทบตามมาตรา 743 คมอ
1. ถด้าทคาใหด้ทรกัพยยซซที่งจคานองเสนยหายกป็ตอด้ งชดใชด้ความเสนยหาย
2. ถด้าทคาใหด้ทรกัพยยซซที่งจคานองมนราคาเพงิที่มขซคนกป็มนสงิทธงิเรนยกใหด้ชดใชด้เพนยงเทว่าราคาทนที่เพงิที่มขซคนเมมที่อขาย
ทอดตลาด
มาตรา 743 ถด้าผผูรด้ กับโอนไดด้ทาค ใหด้ทรกัพยยสงินซซที่งจคานองเสมที่อมราคาลงเพราะการกระทคาหรมอความประมาทเลงินเลว่อ
แหว่งตน เปป็ นเหตบุใหด้เจด้าหนนคทกัคงหลายผผูมด้ นสงิทธงิจาค นอง หรมอบบุรงิมสงิทธงิเหนมอทรกัพยยสงินนกันค ตด้อง เสนยหายไซรด้ ทว่านวว่าผผูรด้ กับโอนจะ
ตด้องรกับผงิดเพมที่อความเสนยหายนกันค อยว่างไรกป็ดน อกันผผูรด้ กับโอนจะเรนยกเอาเงงินจคานวนใด ๆ ซซที่งตนไดด้ออกไป หรมอเรนยกใหด้ชดใชด้
คว่าใชด้จว่ายทนที่ตนไดด้ทาค ใหด้ทรกัพยยสงินดนขนซค นกันค ทว่านวว่าหาอาจจะเรนยกไดด้ไมว่ เวด้นแตว่ทนที่เปป็ นการทคาใหด้ทรกัพยยสงินนกันค งอกราคาขซนค และ
จะเรนยกไดด้เพนยงเทว่าจคานวนราคาทนที่งอกขซนค
เมมที่อขายทอดตลาดเทว่านกันค
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 4
1. ทรกัพยยทนที่จาค นองเปป็ นประกกันหนนไค วด้แลด้ว ถด้าเจด้าของทรกัพยยเอาไปโอนขายใหด้ผอผูด้ มที่นในระหวว่างสกัญญาจคานองยกังมนผล
บกังคกับอยผูว่ สกัญญานกันค ยกังคงมนผลสมบผูรณย
2. สงิทธงิของผผูจด้ าค นองทนที่จะทคาสกัญญาตกลงกกันเปป็ นอยว่างอมที่นไมว่ไดด้คมอ สงิทธงิการเอาทรกัพยยสงินไปจคานองตว่อ
3. ผผูจด้ าค นองเขด้าชคาระหนนแค ทนลผูกหนนค ผผูจด้ าค นองมนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากลผูกหนนค ไดด้เทว่าจคานวนทนที่ชาค ระไป
4. แดง ดคาและ ขาว ตว่างจคานองทรกัพยยเปป็ นประกกันหนนขค องเขนยวแลด้วเขนยวผงิดนกัด ดคาจซงเขด้าชคาระหนนแค ทน ดกังนนค ดคามน
สงิทธงิ ไลว่เบนคยไดด้เฉพาะกกับเขนยวลผูกหนนเค ทว่านกันค
5. มว่วง แสด ฟด้า ตว่างจคานองทรกัพยยเปป็ นประกกันหนนขค องครามโดยไมว่ระบบุลาค ดกับจคานอง ตว่อมาเจด้าหนนปค ลดหนนใค หด้ แสด
ผลตามกฎหมายคมอ ผผูจด้ าค นองทบุกคนไมว่มนใครหลบุดพด้นความผงิด
6. ถด้ามนการโอนทรกัพยยสงินซซที่งจคานองใหด้แกว่บคบุ คลอมที่น จะมนผลกกับผผูรด้ กับจคานองคมอ ผผูรด้ กับจคานองตงิดตามบกังคกับชคาระหนนค
ไดด้และมนฐานะดนกวว่าเจด้าหนนสค ามกัญ
7. ในระหวว่างผผูรด้ กับจคานองซซที่งจดทะเบนยนกว่อน กกับผผูรด้ กับจคานองซซที่งจดทะเบนยนภายหลกัง สงิทธงิระหวว่างกกันคมอ ผผูรด้ กับ
จคานองกว่อนมนสงิทธงิไดด้รกับชคาระหนนกค ว่อน
8. ภายหลกังจดทะเบนยนจคานองแลด้ว ถด้าผผูจด้ าค นองจดทะเบนยนทรกัพยยสงิทธงิอมที่นเหนมอทรกัพยยนนกัค อนก ผผูรด้ กับจคานองมนสงิทธงิขอ
ใหด้ลบทะเบนยนทรกัพยยสงิทธงิทนที่จดทะเบนยนภายหลกังไดด้
9. ผผูรด้ กับโอนทรกัพยยจาค นองสามารถไถว่ถอนจคานองไดด้เมมที่อ เมมที่อใดกป็ไดด้
10. ผผูรด้ กับโอนทรกัพยยจาค นองตด้องไถว่ถอนจคานองเปป็ นจคานวนเงงิน เทว่าราคาทรกัพยยสงินซซที่งจคานอง
11. ทรกัพยยทนที่จาค นองเปป็ นประกกันหนนไค วด้แลด้ว ในระหวว่างสกัญญาจคานองมนผลบกังคกับอยผูว่ เจด้าของทรกัพยยขายทรกัพยยนนกัค ใหด้ผ ผูด้
อมที่น มนสงิทธงิทาค ไดด้โดยเดป็ดขาด
12. ในกรณนสญ กั ญาจคานองมนขอด้ ตกลงไวด้ชดกั วว่า ระหวว่างสกัญญาจคานองมนผลบกังคกับอยผูว่หาด้ มผผูจด้ าค นองเอาทรกัพยยไป
จคานองตว่อ ขด้อตกลงนนค ไมน่มทผลใดๆ เลย
13. ถด้าลผูกหนนผค งิดนกัดไมว่ชาค ระหนนค ผผูจด้ าค นองซซที่งเขด้าชคาระหนนแค ทนลผูกหนนดค งกั หนนค ผผูจด้ าค นองมนสงิทธงิตอว่ ลผูกหนนคค มอ มนสงิทธงิไลว่เบนคย
ลผูกหนนไค ดด้เทว่าจคานวนทนที่ชาค ระหนนแค ทนไป
14. ชงิด ชกัย ชอบ ตว่างจคานองทรกัพยยเปป็ นประกกันหนนขค องชาญ โดยระบบุลาค ดกับจคานองวว่า ชงิดอยผูว่ลาค ดกับแรก ชกัยอยผูว่ลาค ดกับ
สอง และชอบอยผูว่ลาค ดกับสาม ชาญผงิดนกัดชงิดจซงชคาระหนนแค ทน ดกังนนค ชงิดไมว่มนสงิทธงิไลว่เบนคยเอากกับ ชกัยและชอบ
15. แดง ดคา ฟด้า ขาว ตว่างจคานองทรกัพยยเปป็ นประกกันหนนขค องเขนยว โยระบบุลาค ดกับจคานองวว่า แดงลคาดกับแรก ดคาลคาดกับทนที่
สอง ฟด้าลคาดกับทนที่สาม และขาวลคาดกับทนที่สนที่ ตว่อมาเจด้าหนนปค ลดจคานองใหด้ฟด้าผผูจด้ าค นองทนที่มนสงิทธงิหลบุดพด้นความผงิดไดด้แกว่ ขาว
เพนยงผผูเด้ ดนยว
16. ทรกัพยยซซที่งจคานองไวด้แลด้ว ถด้าผผูจด้ าค นองโอนใหด้ผอผูด้ มที่นไปในภายหลกัง ผผูรด้ กับจคานองมนสงิทธงิคมอ ตงิดตามบกังคกับชคาระหนนจค าก
ทรกัพยยนนกัค ไดด้เสมอ
17. ผผูรด้ กับจคานองกว่อนกกับผผูรด้ กับจคานองทนหลกัง มนสงิทธงิระหวว่างกกันคมอ ผผูรด้ กับจคานองกว่อนมนสงิทธงิดนกวว่า
18. ดคาจคานองทนที่ดงินใหด้แดง ตว่อมาดคาจดทะเบนยนภารจคายอมใหด้ขาวเดงินผว่านทนที่นนกัค ไดด้ ดกังนนค แดงมนสงิทธงิขอใหด้ลบทะเบนยน
ภารจคายอมไดด้
19. การไถว่ถอนจคานอง ผผูรด้ กับโอนตด้องขอไถว่ถอนจคานองเปป็ นจคานวน ราคาอกันสมควรของทรกัพยยซซที่งจคานอง

หนว่วยทนที่ 5 การบกังคกับจคานอง และความระงกับสงิคนไปแหว่งสกัญญาจคานอง

 17

1. การบกังคกับจคานองทคาไดด้ 2 วงิธนคมอ การขายทอดตลาดทรกัพยยจาค นองและการเอาทรกัพยยจาค นองหลบุด

ซซที่ งไมว่วว่าจะบกังคกับโดยวงิธนใดจะตด้องฟด้องคดนตว่อศาล ผผูจด้ าค นองจะไปยซดทรกัพยยมาโดยพลการไมว่ไดด้ อยว่างไร
กป็ ตาม กฎหมายมงิไดด้บกังคกับวว่า ผผูรด้ กับจคา นองจะตด้องฟด้องบกังคกับจคา นองเสมอไป อาจฟด้องในฐานะเจด้าหนนค
สามกัญกป็ไดด้
2. จคา นองระงกับไดด้ 2 ทาง คมอ ทางหนซที่ง ทคาใหด้หนนคประธานระงกับไป เชว่นชคา ระหนนค อนกทาง ทคาใหด้ตกัว
สกัญญาจคานองระงกับ เชว่นปลดจคานอง เมมที่อจคานองระงกับตด้องนคาความไปจดทะเบนยนตว่อพนกักงานเจด้าหนด้าทนที่
มงิฉะนกันค จะยกขซนค ตว่อสผูบด้ คบุ คลภายนอกไมว่ไดด้
การบลังคลับจคานอง
1. การบกังคกับจคานองไมว่วว่าจะทคาโดยวงิธนขายทอดตลาดหรมอเอาทรกัพยยจาค นองหลบุดกป็ตาม จะตด้องมนการ
บอกกลว่าวดด้วยหนกังสมอใหด้ผจผูด้ าค นองชคาระหนนคภายในเวลาสมควร เมมที่อผผูจด้ าค นองไมว่ชาค ระหนนคจซงจะฟด้องคดนตว่อ
ศาลบกังคกับจคานองไดด้
2. ในกรณนขายทอดตลาดทรกัพยยสงิน เงงินทนที่ไดด้จากการขายทอดตลาดจะตด้องนคา มาชคา ระหนนคแกว่ผรผูด้ กับ
จคานองตามลคาดกับกว่อนหลกัง ผผูรด้ กับจคานองกว่อนยว่อมมนสงิทธงิไดด้รกับชคาระหนนกค ว่อน
3. หากบกังคกับจคานองไดด้เงงินตคาที่ กวว่าจคานวนหนนคทนที่คาด้ งชคาระ ลผูกหนนกป็ไมว่ตอด้ งรกับผงิดในเงงินทนที่ขาดอยผูว่ เวด้น
แตว่จะไดด้ตกลงกกันเปป็ นอยว่างอมที่นในสกัญญาจคานอง
4. หนนครายเดนยวทนที่มนการจคานองทรกัพยยหลายสงิที่งเปป็ นประกกัน โดยไมว่ระบบุลาค ดกับและจคานวนเงงินทนที่ทรกัพยย
แตว่ละสงิที่งจคา นองเปป็ นประกกัน ผผูรด้ กับจคา นองอาจบกังคกับจคา นองแกว่ทรกัพยยเพน ยงบางสงิที่ ง หรมอแกว่ทรกัพยยทกบุ สงิที่ ง
พรด้อมกกันกป็ไดด้ แตว่ในกรณนหลกังตด้องเฉลนที่ยภาระแหว่งหนนไค ปตามสว่วนราคาทรกัพยยจาค นอง
วงิธนบงกั คกับจคานอง
การบกังคกับจคานองทคาไดด้กนที่วงิธน อธงิบาย
การบกังคกับจคานองทคาไดด้ 2 วงิธน คมอ
1) ตามมาตรา 728 คมอ ฟด้องบกังคกับจคานองใหด้ขายทอดตลาดทรกัพยยจาค นอง โดยผผูรด้ กับจคานอง
ตด้องมนจดหมายบอกกลว่าวไปยกังลผูกหนนคกว่อนวว่าใชด้ชาค ระหนนคภายในเวลาอกันสมควร ซซที่งกคาหนดไวด้ในคคาบอก
กลว่า ว และถด้า ลผูกหนนคไ มว่ปฏงิ บกัตงิตามคคา บอกกลว่ า ว ผผูรด้ กั บจคา นองจะฟด้ องคดน ตว่อ ศาลใหด้พงิ พากษาสกังที่ ใหด้ยซ ด
ทรกัพยยสงินซซที่งจคานองขายทอดตลาด
2) ตามมาตรา 729 คมอ ผผูรด้ กับจคานองเอาทรกัพยยจาค นองหลบุดเปป็ นสงิทธงิ จะตด้องอยผูว่ภายในบกังคกับ
ของเงมอที่ นไขดกังนนค คมอ
ก. ลผูกหนนไค ดด้ขาดสว่งดอกเบนคยมาเปป็ นเวลาถซง 5 ปน
ข. ผผูจด้ าค นองมงิไดด้แสดงใหด้ศาลพอใจวว่าราคาทรกัพยยสงินทนที่จาค นองนกันค ทว่วมจคานวนเงงินทนที่คาด้ งชคาระ
และ
ค. ไมว่มกน ารจคานองรายอมที่น หรมอบบุรงิมสงิทธงิอมที่นไดด้จดทะเบนยนไวด้เหนมอทรกัพยยสงินอกันเดนยวกกันนกันค
การบกังคกับจคา นองโดยวงิธนเอาทรกัพยยจาค นองหลบุดเปป็ นสงิทธงิ ธนกัคนจะตด้องเขด้าเงมที่อนไขทกัคงสามขด้อตาม
มาตรา 729 และอยว่างไรกป็ตามตด้องมนการบอกกลว่าวลผูกหนนคใหด้ชาค ระหนนคตามมาตรา 728 กว่อนและฟด้อง
บกังคกับจคานองเพมที่อเอาหลบุดเปป็ นสงิทธงิธอนกดด้วย มงิใชว่ยซดทรกัพยยจาค นองมาเปป็ นของตนโดยพลการ
แดงกผูเด้ งงินดคา โดยขาวจคานองทนที่ดงินเปป็ นประกกันหนนค
แนะนคาใหด้ฟด้องบกังคกับจคานองโดยขายทอดตลาดทนที่ดงินตามมาตรา 728 จะเอาทรกัพยยจาค นองหลบุด
เปป็ นสงิทธงิไมว่ไดด้ เพราะเปป็ นกรณนทนที่บคบุ คลอมที่นจคานองนองทรกัพยยเปป็ นกระกกันหนนคของลผูกหนนค และผผูขด้ าดสว่งดอก
เบนคยคมอตกัวลผูกหนนไค มว่ใชว่ผจผูด้ าค นอง
มาตรา 728 เมมที่อจะบกังคกับจคานองนกัคน ผผูรด้ กับจคานองตด้องมนจดหมาย บอกกลว่าวไปยกังลผูกหนนคกว่อนวว่าใหด้ชาค ระหนนค
ภายในเวลาอกันสมควร ซซที่ง กคา หนดใหด้ในคคา บอกกลว่าวนกัคน ถด้าและลผูกหนนคละเลยเสนยไมว่ปฏงิ บกัตงิตาม คคา บอกกลว่าวผผูรด้ กับ
จคานองจะฟด้องคดนตอว่ ศาล เพมที่อใหด้พงิพากษาสกังที่ ใหด้ ยซดทรกัพยยสงินซซที่งจคานองและใหด้ขายทอดตลาดกป็ไดด้
มาตรา 729 นอกจากทางแกด้ดงกั ที่ บกัญญกัตไงิ วด้ใน มาตรา กว่อนนกันค ผผูรด้ กับ จคานองยกังชอบทนที่จะเรนยกเอาทรกัพยย
จคานองหลบุดไดด้ภายในบกังคกับแหว่ง เงมอที่ นไข ดกังที่ จะกลว่าวตว่อไปนนค
(1) ลผูกหนนไค ดด้ขาดสว่งดอกเบนคยมาแลด้วเปป็ นเวลาถซงหด้าปน
(2) ผผูจด้ าค นองมงิไดด้แสดงใหด้เปป็ นทนที่พอใจแกว่ศาล วว่าราคาทรกัพยยสงิน นกันค ทว่วมจคานวนเงงินอกันคด้างชคาระ และ
(3) ไมว่มนการจคานองรายอมที่น หรมอบบุรงิมสงิทธงิอมที่นไดด้จดทะเบนยนไวด้ เหนมอทรกัพยยสงินอกันเดนยวกกันนนเค อง
ลคาดกับในการชคาระหนนค
ทรกัพยยสงินอกันเดนยวกกันทนที่มจน าค นองหลายราย เมมอที่ มนการบกังคกับจคานองโดยขายทอดตลาดจะตด้องนคา
เงงินมาชคาระหนนแค กว่ผรผูด้ กับจคานองอยว่างไร
ทรกัพยยสงินอกันเดนยวกกันไดด้จาค นองแกว่ผรผูด้ กับจคานองหลายคนดด้วยกกัน ตด้องเอาชคาระหนนแค กว่ผรผูด้ กับจคานอง
เรนยงตามลคาดกับกว่อนหลกังตามวกันเวลาทนที่จดทะเบนยน และผผูรด้ กับจคานองคนกว่อนจะไดด้รกับใชด้หนนกค ว่อนตามมาตรา
 18

730 และทรกัพยยสงินทนที่ขายทอดตลาดใหด้จกัดใชด้แกว่ผรผูด้ กับจคา นองเรนยงตามลคา ดกับ และหากยกังมนเงงินเหลมอจาก

การขายทอดตลาด ใหด้มอบแกว่ผจผูด้ าค นองตามมาตรา 732
เหลป็ กกผูเด้ งงินทอง 200,000 บาท โดยจคา นองทนที่ดงินเปป็ นประกกัน ตว่อมากป็ เอาทนที่ดงินแปลงเดงิมไป
จคา นองไวด้แกว่เพชรอนก 100,000 บาท และสบุดทด้ายจคา นองกกับนงิล 50,000 บาท เมมที่อหนนคของทองถซ ง
กคาหนดเหลป็ กไมว่ชาค ระหนนค ทองจซงฟด้องบกังคกับจคานอง ยซดทนที่ดงินขายทอดตลาดไดด้เงงินสบุทธงิ 300,000 บาท
ใหด้ทว่านจกัดสรรเงงินจคานวนนนชค าค ระหนนแค กว่ผรผูด้ กับจคานอง
ชคาระใหด้ทอง 200,000 บาท ใหด้เพชร 100,000 บาท ตามมาตรา 730, 732 สว่วนนงิลไมว่
ไดด้รกับชคาระหนนคจากการขายทอดตลาด และนงิลจะตงิดตามไปบกังคกับจคานองแกว่ผซผูด้ มคอทนที่ดงินนกันค ไมว่ไดด้อนก เพราะ
จคานองไดด้ระงกับสงิคนไปตามมาตรา 744(5) คมอมนการขายทอดตลาดทรกัพยยสงินซซที่งจคา นองตามคคา สกังที่ ศาล
อกันเนมอที่ งมาจกการบกังคกับจคานอง
มาตรา 730 เมมอ มื่ ทรรัพยย์สน ส อรันหนนงมื่ อรันเดดียวได ด้จจจำนองแกก่ผผ ด้รรับจจจำนอง หลจำยคนด ด้วยกรัน ทก่จำนให ด้ถมอลจจำดรับผผ ด้รรับ
จจจำนองเรดียงตจำมวรันและเวลจำ จดทะเบดียน และผผ ด้รรับจจจำนองคนกก่อนจรักได ด้รรับใช ด้หนดีก นี้ อ
ก่ นผผ ด้รรับจจจำนองคนหลรัง
มาตรา 732 ทรรัพยย์สน ส ซนงมื่ จจจำนองขจำยทอดตลจำดได ด้เงสนเปป็ นจจจำนวน สสุทธสเทก่จำใด ทก่จำนให ด้จรัดใช ด้แกก่ผผ ด้รรับจจจำนอง
เรดียงตจำมลจจำดรับ และถ ด้จำยรังมดี เงสนเหลมออยผอ ก่ ก
ดี กป็ให ด้สก่งมอบแกก่ผผ ด้จจจำนอง
มาตรา 744 อรันจจจำนองยก่อมระงรับสสนนี้ ไป
(1) เมมอ
มื่ หนดีท นี้ ป
ดีมื่ ระกรันระงรับสสน นี้ ไป ด ด้วยเหตสุประกจำรอมน มื่ ใดมสใชก่เหตสุ อจำยสุควจำม
(2) เมมอ มื่ ปลดจจจำนองให ด้แกก่ผผ ด้จจจำนองด ด้วยหนรังสมอเปป็ นสจจำครัญ
(3) เมมอ มื่ ผผ ด้จจจำนองหลสุดพ ด้น
(4) เมมอ มื่ ถอนจจจำนอง
(5) เมมอ มื่ ขจำยทอดตลจำดทรรัพยย์สน ส ซนงมื่ จจจำนองตจำมคจจำสรังมื่ ศจำล อรันเนมอ
มื่ ง มจำแตก่กจำรบรังครับจจจำนองหรมอถอนจจจำนอง
(6) เมมอ มื่ เอจำทรรัพยย์สน ส ซนงมื่ จจจำนองนรัน นี้ หลสุด
ลผูกหนนไค มว่ตอด้ งรกับผงิดในจคานวนเงงินทนที่ขาด
ก. กผูเด้ งงิน ข. 500,000 บาท โดย ค. จคานองทนที่ดงินเปป็ นประกกัน และมนขอด้ ตกลงในสกัญญาจคานอง
ระบบุวว่า ถด้า ข. บกังคกับจคานองขายทอดตลาดทนที่ดงินไดด้เงงินไมว่พอชคา ระหนนค ก. และ ค. ยงินยอมใหด้ ข. บกังคกับ
ชคาระหนนจค ากทรกัพยยอมที่นของ ก. และ ค. ไดด้ ใหด้วงินจงิ ฉกัยวว่า ขด้อตกลงนนขค ดกั ตว่อกฎหมายหรมอไมว่
ตามมาตรา 733 วางหลกักไวด้ในกรณนเอาทรกัพยยสงินซซที่งจคานองขายทอดตลาดใชด้หนนค หากไดด้เงงิน
สบุทธงินอด้ ยกวว่าจคานวนเงงินทนที่คาด้ งชคาระกกันอยผูว่ เงงินขาดจคานวนอยผูว่เทว่าใด ลผูกหนนคไมว่ตอด้ งรกับผงิดในเงงินนกันค ซซที่ง
หากคผูว่กรณนไมว่ไดด้ตกลงไวด้วว่าเงงินขาดเทว่าใด ลผูกหนนคตอด้ งรกับผงิดแลด้วหรมอตกลงกกันใหด้เจด้าหนนคบกังคกับชคา ระหนนค
จากทรกัพยยสงินอมที่นของลผูกหนนไค ดด้ ขด้อตกลงนนใค ชด้บงกั คกับกกันไดด้ไมว่ขดกั ตว่อกฎหมาย
มาตรา 733 ถ ด้จำเอจำทรรัพยย์จจจำนองหลสุด และรจำคจำทรรัพยย์สน ส นรั น
นี้ มดี ประมจำณตจมื่จำกวก่จำจจจำนวนเงสนทดีคมื่ ด้จำงชจจำระกรันอยผก่
กป็ด ดี หรมอถ ด้จำเอจำทรรัพยย์สนส ซนงมื่ จจจำนองออกขจำยทอดตลจำดใช ด้หนดีนี้ ได ด้เงสนจจจำนวนสสุทธสน ด้อยกวก่จำจจจำนวน เงสนทดีค มื่ ด้จำงชจจำระกรันอยผก่
นรัน
นี้ กป็ดเดี งสนยรังขจำดจจจำนวนอยผเก่ ทก่จำใดลผกหนดีไ
นี้ มก่ต ด้อง รรับผสดในเงสนนรัน
นี้
การจคานองทรกัพยยหลายสงิที่งเปป็ นประกกันหนนรค ายเดนยว
แดงกผูเด้ งงินดคา 200,000 บาท โดยจคานองทนที่ดงิน 1 แปลง เรมอยนตย 1 ลคา และเรมอกลไฟ 1 ลคา
เปป็ นประกกันไมว่ไดด้ระบบุลาค ดกับจคานองและจคานวนเงงินทนที่ทรกัพยยแตว่ละสงิที่งจคานองเปป็ นประกกัน แดงผงิดนกัดไมว่ชาค ระ
หนนค ดคาจซงบกังคกับจคานองแกว่ทรกัพยยจาค นองทกังค สามสงิที่ง พรด้อมกกัน ขายทอดตลาดทนที่ดงินไดด้เงงิน 200,000
บาท เรมอยนตย 120,000 บาท เรมอกลไฟ 80,000 บาท จะจกัดสรรชคาระหนนเค งงินกผูใด้ หด้แกว่ดาค อยว่างไร
ตามมาตรา 734 วรรคสองบกัญญกัตงิวว่า ถด้าผผูรด้ กับจคา นองใชด้สงิ ทธงิ ข องตนบกัง คกั บแกว่ ท รกั พ ยยสงิ น
ทกัคงหมดพรด้อมกกันทว่านใหด้แบว่งภาระแหว่งหนนนค นกัค กระจายไปตามสว่วนราคาแหว่งทรกัพยยสงินนกันค ๆ เวด้นแตว่กรณนทนที่
ไดด้ระบบุจาค นวนเงงินจคานองไวด้เฉพาะทรกัพยยสงินแตว่ละสงิที่ง เปป็ นจคานวนเทว่าใด ทว่านใหด้แบว่งกระจายไปตามลคาดกับ
จคานวนเงงินจคานองทนที่ระบบุไวด้เฉพาะทรกัพยยสงินสงิที่งนกันค ๆ ตามปกั ญหาจซงตด้องแบว่งภาระแหว่งนนกค ระจายไปตามสว่วน
แหว่งราคาทรกัพยยจาค นอง จซงตด้องจกัดสรรเงงินใชด้หนนคดกังนนค ทนที่ดงิน 100,000 บาท เรมอยนตย 60,000 บาท
เรมอกลไฟ 40,000 บาท
มาตรา 734 ถด้าจคา นองทรกัพยยสงินหลายสงิที่งเพมที่อประกกันหนนคแตว่ รายหนซที่งรายเดนยวและมงิไดด้ระบบุลาค ดกับไวด้ไซรด้
ทว่านวว่าผผูรด้ กับจคานองจะ ใชด้สงิทธงิของตนบกังคกับแกว่ทรกัพยยสงินนกันค ๆทกัคงหมด หรมอแตว่เพนยงบางสงิงที่ กป็ไดด้ แตว่ทว่านหด้ามมงิใหด้ทาค เชว่น
นกันค แกว่ทรกัพยยสงินมากสงิที่งกวว่าทนที่จาค เปป็ น เพมที่อใชด้หนนตค ามสงิทธงิแหว่งตน
ถด้าผผูรด้ กับจคานองใชด้สงิทธงิของตนบกังคกับแกว่ทรกัพยยสงินทกัคงหมดพรด้อมกกัน ทว่านใหด้แบว่งภาระแหว่งหนนคนกัคนกระจายไป
ตามสว่วนราคาแหว่งทรกัพยยสงิน นกัคนๆ เวด้นแตว่ในกรณนทนที่ไดด้ระบบุจาค นวนเงงินจคา นองไวด้ เฉพาะทรกัพยยสงิน แตว่ละสงิที่ง ๆ เปป็ น
จคานวนเทว่าใด ทว่านใหด้แบว่งกระจายไปตามจคานวนเงงิน จคานองทนที่ระบบุไวด้เฉพาะทรกัพยยสงิที่งนกันค ๆ
แตว่ถาด้ ผผูรด้ กับจคานองใชด้สงิทธงิของตน บกังคกับแกว่ทรกัพยยสงินอกันใดอกันหนซที่ง แตว่เพนยงสงิที่งเดนยวไซรด้ ผผูรด้ กับจคานองจะใหด้
ชคาระหนนคอกันเปป็ นสว่วนของตน ทกัคงหมดจากทรกัพยยสงินอกันนกัคนกป็ไดด้ ในกรณนเชว่นนกัคน ทว่านใหด้ถมอวว่าผผูรด้ กับ จคานองคนถกัดไปโดย
 19
ลคาดกับยว่อมเขด้ารกับชว่วงสงิทธงิของผผูรด้ กับจคา นองคนกว่อน และจะเขด้าบกังคกับจคานองแทนทนที่คนกว่อนกป็ไดด้แตว่เพนยงเทว่าจคา นวน ซซที่ง
ผผูรด้ กับ จคานองคนกว่อนจะพซงไดด้รกับจากทรกัพยยสงินอมที่น ๆ ตามบทบกัญญกัตดงิ งกั ที่ กลว่าว มาในวรรคกว่อนนกันค
ความระงลับสมิคนไปแหน่งสลัญญาจคานอง
1. สกัญญาจคานองระงกับดด้วยสาเหตบุใหญว่ 2 ประการคมอ เมมที่อทคาใหด้หนนคประธานระงกับไปประการหนซที่ง
และอนกประการหนซงที่ คมอทคาใหด้ตวกั สกัญญาจคานองระงกับ เชว่น ปลดจคานอง ไถว่จาค นอง บกังคกับจคานอง เปป็ นตด้น
2. จคา นองเปป็ นทรกัพยยสงิทธงิทนที่ตกตงิดไปกกับทรกัพยยจาค นองจนกวว่าผผูรด้ กับจคา นองจะไดด้ชาค ระหนนค การทนที่หนนค
ประธานขาดอายบุความจซงไมว่ทาค ใหด้จาค นองระงกับ
3. เมมที่อสกัญญาจคานองระงกับ ตด้องนคาความไปจดทะเบนยน มงิฉะนกันค จะยกขซคนตว่อสผูบด้ คบุ คลภายนอกไมว่ไดด้
หลกักนนใค ชด้บงกั คกับตลอดถซงการผว่อนชคาระหนนจค าค นอง การแกด้ไขเปลนที่ยนแปลงสกัญญาจคานองหรมอหนนอค กันจคานอง
เปป็ นประกกันดด้วย
สาเหตบุทนที่ทาค ใหด้สญ กั ญาจคานองระงกับ
การจคานองระงกับดด้วยเหตบุประการใดบด้าง
จคานองระงกับดด้วยเหตบุมาตรา 744 ดกังนนค
1) หนนทค นที่ประกกันระงกับสงิคนไป ยกเวด้นหนนปค ระธานขาดอายบุความไมว่ทาค ใหด้จาค นองระงกับ
2) เมมอที่ ปลดหนนจค าค นองใหด้แกว่ผจผูด้ าค นองดด้วยหนกังสมอเปป็ นสคาคกัญ
3) เมมอที่ ผผูจด้ าค นองหลบุดพด้น
4) เมมอที่ ถอนจคานอง
5) เมมที่อขายทอดตลาดทรกัพยยสงิน ซซที่ งจคานองตามคคา สกังที่ ศาลอกันเนมที่องมาจากการบกังคกับจคา นอง
หรมอถอนจคานอง
6) เมมอที่ เอาทรกัพยยสงินซซที่งจคานองนกันค หลบุดเปป็ นสงิทธงิ
แดงกผูเด้ งงินดคา 300,000 บาท โดยเขนยวจคา นองทนที่ ดงินเปป็ นประกกัน แดงไมว่ชาค ระหนนค ดคา จซงฟด้อง
บกังคกับคดนจาค นองยซดทนที่ดงินของเขนยวขายทอดตลาดแตว่เขนยวยอมชดใชด้เงงินใหด้ดาค 150,000 บาท สว่วนอนก
150,000 บาท แดงรกับชคาระใหด้ดาค จซงไมว่มนการขายทอดตลาดทนที่ดงินตว่อมาเขนยวขายทนที่ดงินใหด้เหลมองและไมว่
ใชด้ห นนค ใ หด้ดาค ตามทนที่ ต กลงกกัน ไวด้ ดคา จซ ง ฟด้ องบกั ง คกั บ จคา นองเทว่ า ทนที่ ดงิ น ซซที่ ง เหลม อ งรกั บ โอน เพมที่ อ ชคา ระหนนค อน ก
150,000 บาท ดคาจะมนสงิทธงิบงกั คกับจคานองเอากกับเหลมองไดด้หรมอไมว่
การบกังคกับจคา นองโดยขายทอดตลาดทรกัพยยจาค นองอกันจะทคา ใหด้จาค นองระงกับตามมาตรา 744
(5) นกัคน ตด้องมนการขายทอดตลาดกกันจรงิ ง แมด้ดาค จะฟด้องบกังคกับจคา นองกป็ ตาม แตว่เมมที่อไมว่มนการขายทอด
ตลาดทนที่ดงินจคานอง จคานองยว่อมไมว่ระงกับไป เหลมองผผูรด้ กับโอนทนที่ดงินจคานองตด้องรกับภาระจคานองมาดด้วย แดงจซง
มนสงิทธงิบงกั คกับจคานองเอากกับทนที่ดงินทนที่เหลมองรกับโอนมาไดด้
สกัญญาจคานองไมว่ระงกับเพราะอายบุความ
ทนที่วว่า “จคานองไมว่ระงกับเพราะอายบุความ”นกันค หมายความวว่าอยว่างไร
สกัญญาจคานองยว่อมระงกับสงิคนไปตามมาตรา 744(1) คมอเมมที่อหนนคประธานระงกับไปดด้วยเหตบุใดๆ
เชว่น มนการชคาระหนนคเงงินกผูยด้ มมทนที่เปป็ นหนนคประธาน หนนจค าค นองซซที่งเปป็ นอบุปกรณยยว่อมระงกับสงิคนไปดด้วย แตว่กรณนทนที่
หนนปค ระธานขาดอายบุความไมว่ใหด้จาค นองระงกับ เพราะการทนที่หนนขค าดอายบุความนกันค กฎหมายหด้ามมงิใหด้ฟด้องรด้อง
บกังคกับคดนกกันตามมาตรา 193/9 เทว่า นกัคน หนนคมงิไดด้ระงกับไปดด้วยและสงิ ทธงิ จาค นองเปป็ นทรกั พยยสงิท ธงิ ซซที่ง ตก
ตงิดตามไปกกับทรกัพยยทนที่จาค นองจนกวว่าผผูรด้ กับจคานองจะไดด้รกับชคาระหนนค (มาตรา 702 วรรค 2) ฉะนกันค การทนที่
หนนปค ระธานขาดอายบุความจซงไมว่กระทบกระเทมอนถซงสงิทธงิจาค นอง
มาตรา 193/9 สงิทธงิเรนยกรด้องใด ๆ ถด้ามงิไดด้ใชด้บกังคกับภายในระยะเวลา ทนที่กฎหมายกคาหนด สงิทธงิเรนยกรด้องนกัคน
เปป็ นอกันขาดอายบุความ
มาตรา 702 อกันวว่าจคานองนกันค คมอสกัญญาซซที่งบบุคคลคนหนซงที่ เรนยกวว่า ผผูจด้ าค นองเอาทรกัพยยสงินตราไวด้แกว่บคบุ คลอนกคน
หนซงที่ เรนยกวว่าผผูรด้ กับจคานอง เปป็ นประกกันการชคาระหนนค โดยไมว่สว่งมอบทรกัพยยสงินนกันค ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานอง
ผผูรด้ กับจคานองชอบทนที่จะไดด้รกับชคาระหนนจค ากทรกัพยยสงินทนที่จาค นองกว่อน เจด้าหนนสค ามกัญมงิพกกั ตด้องพงิเคราะหยวว่ากรรมสงิทธงิธใน
ทรกัพยยสงินจะไดด้โอน ไปยกังบบุคคลภายนอกแลด้วหรมอหาไมว่
สกัญญาจคานองระงกับตด้องนคาความไปจดทะเบนยน
นกกผูเด้ งงินหนผู 300,000 บาท โดยมนไกว่จาค นองทนที่ดงินเปป็ นประกกัน ครกัคงหนนคครบกคาหนดนกไมว่ชาค ระ
หนนค ไกว่จซงเขด้าชคาระหนนคแทนสงิคนเชงิง เพมที่อมงิใหด้หนผูบกังคกับจคา นอง แตว่หนผูขอผลกัดไปไปจดทะเบนยนระงกับจคา นอง
ภายหลกัง ตว่อมาหนผูถกผู แมวเจด้าหนนคฟด้องเรนยกหนนคจาค นวน 500,000 บาท แมวชนะคดนจซงยซดทนที่ดงินของไกว่
เพมที่อบกังคกับชคาระหนนค ไกว่จะตว่อสผูว่แมวไดด้หรมอไมว่วว่า จคานองระงกับแลด้วจะยซดทนที่ดงินขายทอดตลาดไมว่ไดด้
 20

เมมที่อ มนก ารเปลนที่ ย นแปลงสงิ ท ธงิ ใ นการจคา นองตด้อ งนคา ไปจดทะเบน ย นตามหลกั ก มาตรา 746 ทนที่
บกัญญกัตงิวว่า “การชคา ระหนนคไมว่วว่าครกัคงใดๆ สงิคนเชงิงหรมอแตว่บางสว่วนกป็ ดน การระงกับหนนคอยว่างใดๆ กป็ ดน การ
ตกลงกกันแกด้ไขเปลนที่ยนแปลงจคา นองหรมอหนนคอกันจคา นองเปป็ นประกกันนกัคนเปป็ นประการใดกป็ ดน ทว่านวว่าตด้องนคา
ความไปจดทะเบนยนตว่อพนกักงานเจด้าหนด้าทนที่ ในเมมที่อมนคาค ขอรด้องของผผูมด้ นสว่วนไดด้เสนย มงิฉะนกันค ทว่านหด้ามมงิใหด้ยก
ขซนค เปป็ นขด้อตว่อสผูบด้ คบุ คลภายนอก”
ดกังนกันค ไกว่จะตว่อสผูแด้ มววว่าจคานองระงกับสงิคนไปแลด้ว แมวจะยซดทนที่ดงินขายทอดตลาดนกันค ไกว่ตอว่ สผูได้ มว่ไดด้
เพราะไกว่ชาค ระหนนคแลด้วไกว่ไมว่ไดด้นาค ไปจดทะเบนยนตว่อพนกักงานเจด้าหนด้าทนที่จซงใชด้ตว่อสผูแด้ มว บบุคคลภายนอกไมว่ไดด้
เนมอที่ งจากในทะเบนยนยกังมนรายการวว่าไกว่เปป็ นผผูจด้ าค นองทนที่ดงินเปป็ นประกกันหนนเค งงินกผูหด้ นผูผรผูด้ กับจคานองอยผูว่
มาตรา 746 การชคาระหนนไค มว่วว่าครกัคงใด ๆ สงิคนเชงิงหรมอแตว่บางสว่วน กป็ดน การระงกับหนนคอยว่างใด ๆ กป็ดน การตกลงกกัน
แกด้ไขเปลนที่ยนแปลงจคา นอง หรมอหนนคอกันจคา นองเปป็ นประกกันนกัคนเปป็ นประการใดกป็ ดน ทว่านวว่าตด้องนคา ความไปจดทะเบนยนตว่อ
พนกักงานเจด้าหนด้าทนที่ ในเมมที่อมนคาค ขอรด้องของ ผผูมด้ นสว่วนไดด้เสนย มงิฉะนกันค ทว่านหด้ามมงิใหด้ยกขซนค เปป็ นขด้อตว่อสผูบด้ คบุ คลภายนอก
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 5
1. การบกังคกับจคานองสามารถกระทคาไดด้โดยวงิธน ฟด้องศาลใหด้เอาทรกัพยยทนที่จาค นองขายทอดตลาด หรมอฟด้องศาลใหด้เอา
ทรกัพยยจาค นองหลบุดเปป็ นสงิทธงิ
2. เงมอที่ นไขในการบกังคกับจคานองมนดงกั นนค ตด้องมนหนกังสมอบอกกลว่าวไปยกังลผูกหนนแค ละตด้องฟด้องคดนตอว่ ศาล
3. หนกังสมอบอกกลว่าวบกังคกับจคานองตด้องมนสาระสคาคกัญคมอ บอกใหด้ลกผู หนนชค าค ระหนนแค ละกคาหนดเวลาอกันสมควรใหด้ชาค ระ
หนนค
4. ถด้าจะบกังคกับจคานองแกว่ผรผูด้ กับโอนทรกัพยยสงินจคานองกฎหมายบกังคกับวว่าตด้องบอกกลว่าวผผูรด้ กับโอน ลว่วงหนด้านานกคาหนด
1 เดมอน
5. ในกรณนบกังคกับจคา นองโดยการขายทอดตลาดทรกัพยยซซที่งตงิดจคา นองหลายราย เงงินสบุทธงิทนที่ไดด้จากการขายทอด
ตลาดทรกัพยยจาค นอง ตด้องชคาระใหด้ผรผูด้ กับจคานองคมอ เอาชคาระหนนคใหด้ผรผูด้ กับจคานองเรนยงตามลคาดกับการจดทะเบนยนจคานอง ผผูรด้ กับ
จคานองกว่อนไดด้รกับชคาระหนนกค ว่อน
6. ถด้าบกังคกับจคานองขายทอดตลาดทรกัพยยจาค นองไดด้เงงินสบุทธงิตาคที่ กวว่าจคานวนเงงินทนที่คาด้ งชคาระ เงงินทนที่ยงกั ขาดอยผูว่ ลผูกหนนค
ไมว่ตอด้ งรกับผงิด
7. สกัญญาจคา นองมนขอด้ ตกลงระบบุวว่า ถด้าผผูรด้ กับจคา นองบกังคกับจคา นองไดด้เงงินไมว่พอชคา ระหนนค ลผูกหนนคยงินยอมใหด้ผรผูด้ กับ
จคานองบกังคกับชคาระหนนแค กว่ทรกัพยยสงินอมที่นไดด้จนครบจคานวนหนนค ขด้อตกลงนนค มนผลใชด้บงกั คกับไดด้โดยสมบผูรณย
8. กรณนทนที่ทาค ใหด้สญ กั ญาจคานองระงกับไดด้แกว่ กรณนผรผูด้ กับจคานองปลดหนนใค หด้ลกผู หนนค
9. เมมที่อหนนทค นที่ประกกันขาดอายบุความ ไมว่มนผลทคาใหด้จาค นองระงกับ
10. เมมที่อสกัญญาจคานองระงกับแลด้ว ตด้องปฏงิบกัตคงิ มอ นคาความไปจดทะเบนยน
11. การทนที่หนนปค ระธานขาดอายบุความ ไมว่มนผลตว่อหนนจค าค นอง (จคานองไมว่ระงกับ)
12. การไมว่จดทะเบนยนเมมที่อจคานองระงกับมนผลคมอ ยกขซนค ตว่อสผูบด้ คบุ คลภายนอกไมว่ไดด้
13. กรณนเจด้าหนนตค าย ไมว่มนผลทคาใหด้สญ กั ญาจคานองระงกับ

หนว่วยทนที่ 6 สกัญญาจคานคา
1. ทรกัพยยทนที่จาค นคานอกจากจะตด้องเปป็ นสกังหารงิมทรกัพยยแลด้ว สงิทธงิทนที่มตน ราสารกป็อาจนคามาจคานคาไดด้โดยวงิธน
การทนที่กฎหมายกคาหนด สกัญญาจคานคาครอบคลบุมทกัคงหนนคตนด้ เงงินและคว่าอบุปกรณย ขด้อตกลงบางประการทนที่คว่ ผู
สกัญญาตกลงกกัน กว่อ นเวลาหนนคถซ งกคา หนดชคา ระ กฎหมายไดด้กาค หนดใหด้ข อด้ ตกลงนกัคน ไมว่ส มบผูร ณย อนซที่ ง
บทบกัญญกัตทงิ กัคงหลายในเรมที่องจคานคาใหด้ใชด้กกับโรงรกับจคานคาเพนยงเทว่าทนที่ไมว่ขดกั กกับกฎหมาย หรมอกฎขด้อบกังคกับของ
โรงรกับจคานคา
2. ผผูรด้ กับจคานคามนสงิทธงิยซดทรกัพยยทนที่จาค นคาจนกวว่าจะไดด้รกับชคาระหนนคและคว่าอบุปกรณยครบถด้วน และมนหนด้าทนที่
รกักษาและสงวนทรกัพยยสงินทนที่จาค นคา ตลอดจนตด้องรกับผงิดในความสผูญหายหรมอบบุบสลายของทรกัพยยทนที่จาค นคา
สว่วนคว่าใชด้จาว่ ยในการบคารบุงรกักษาทรกัพยยสงินทนที่จาค นคานกันค ผผูจด้ าค นคามนหนด้าทนที่ชดใชด้ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานคา
สาระสคาคลัญของสลัญญาจคานคา
1. สกัญญาจคานคา เปป็ นการทนที่ผจผูด้ าค นคาสว่งมอบสกังหารงิมทรกัพยยใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานคา เพมที่อเปป็ นการประกกันการ
ชคาระหนนค
2. สกัญญาจคา นคา ยว่อ มครอบคลบุมถซ งหนนคตนด้ เงงิน และคว่ า อบุปกรณยตว่า งๆ ไดด้แกว่ ดอกเบนค ย คว่ า สงิ น ไหม
ทดแทนในการไมว่ชาค ระหนนค คว่าฤชาธรรมเนนยมในการบกังคกับจคานคา คว่าใชด้จว่ายเพมที่อรกักษาทรกัพยยสงินทนที่จาค นคา และ
คว่ า สงิ น ไหมทดแทนเพมที่ อ ความเสน ย หาย อกั น เกงิ ด แตว่ค วามชคา รบุด บกพรว่ อ งของทรกั พ ยยสงิ น จคา นคา ซซที่ ง ไมว่เ หป็ น
ประจกักษย
3. สงิทธงิทนที่มนตราสารจคานคาไดด้โดยวงิธนสว่งมอบและแจด้งการจคานคาเปป็ นหนกังสมอแกว่ลกผู หนนคแหว่งสงิทธงิ ถด้าสงิทธงิ
ซซที่งจคานคาถซงกคาหนดชคาระกว่อนหนนคซซที่งประกกันไวด้ ลผูกหนนคแหว่งสงิทธงิตอด้ งสว่งมอบทรกัพยยสงินอกันเปป็ นวกัตถบุแหว่งสงิทธงิ
 21
ใหด้ผรผูด้ กับจคานคา และทรกัพยยสงินนกันค กลายเปป็ นของจคา นคา แทนสงิทธงิ ถด้าสงิทธงินกัคนมนวกัตถบุแหว่งสงิทธงิเปป็ นเงงิน ลผูกหนนค
แหว่งสงิทธงิตอด้ งใชด้เงงินใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานคาและผผูจด้ าค นคารว่วมกกัน และผผูจด้ าค นคาหรมอลผูกหนนแค หว่งสงิทธงิจะทคาใหด้สงิทธงินนกัค สงิคน
ไป หรมอแกด้ไขสงิทธงินนกัค ใหด้เสนยหายแกว่ผรผูด้ กับจคานคาโดยผผูรด้ กับจคานคาไมว่ยงินยอมไมว่ไดด้
4. บทบกัญญกัตงิทกัคงหลายในเรมที่ อ งจคา นคา นนค ใชด้กกั บสกั ญญาจคา นคา ทนที่ ทาค กกั บ ผผูตด้ กัคง โรงรกั บ จคา นคา โดยไดด้รกั บ
อนบุญาตจากรกัฐบาลไดด้เทว่าทนที่ไมว่ขดกั กกับพระราชบกัญญกัตโงิ รงรกับจคานคา
ความหมายของสกัญญาจคานคา
เดว่นกผูเด้ งงินเดด๋อ 10,000 บาท โดยเดว่นนคาตผูเด้ ยป็ นของตนราคา 15,000 บาท มาใหด้เดด๋อยซดไวด้เปป็ น
ประกกัน แตว่เนมที่องจากบด้านเดด๋อแคบ จซงตกลงกกันใหด้จด๋มบุ จงิตั๋มเพมที่อนบด้านเดด๋อเปป็ นผผูเด้ กป็ บรกักษาแทน สกัญญาดกัง
กลว่าวนนใค หด้วงินจงิ ฉกัยวว่าเปป็ นสกัญญาจคานคาหรมอไมว่
สกัญญาดกังกลว่าวเปป็ นสกัญญาจคานคา เพราะลกักษณะของสกัญญาจคานคาคมอ
1) ทรกัพยยทนที่จาค นคาตด้องเปป็ นสกังหารงิมทรกัพยย ในทนที่นคนค มอตผูเด้ ยป็น
2) ผผูจด้ าค นคาตด้องเปป็ นเจด้าของทรกัพยย ตผูเด้ ยป็นเปป็ นทรกัพยยของเดว่นผผูจด้ าค นคา
3) ตด้องมนการสว่งมอบทรกัพยยทนที่จาค นคา หรมอคผูว่สกัญญาอาจตกลงใหด้บคบุ คลภายนอกเปป็ นผผูเด้ กป็ บรกักษา
ทรกัพยยแทนผผูรด้ กับจคานคา ซซที่งในทนที่นเนค ดว่นและเดด๋อตกลงกกันใหด้นายจบุมด๋ จงิตั๋มรกักษาตผูเด้ ยป็นแทนเดว่น
ขอบเขตของสกัญญาจคานคา
ดคากผูเด้ งงินแดง 10,000 บาท โดยนคามด้าแขว่งมาจคานคาไวด้กกับแดง ระหวว่างทนที่มาด้ อยผูว่กกับแดง แดงเสนย
คว่าดผูแลเลนคยงมด้าวกันละ 100 บาท เปป็ นเวลา 10 วกัน ดคานคาเงงินมาชคาระแดง 10,000 บาท แตว่แดงไมว่ยอม
คมนมด้าใหด้ดาค เพราะดคายกังไมว่ชาค ระคว่าเลนคยงมด้าอนก 1,000 บาท ปกั ญหาวว่าแดงมนสงิทธงิยซดมด้าหรมอไมว่
ทรกัพยยสงินทนที่จาค นคายว่อมเปป็ นประกกันหนนเค งงินตด้นและหนนอค ปบุ กรณยดวด้ ยตามมาตรา 748 ในกรณนนคนค ว่าใชด้
จว่ายการดผูแลรกักษามด้า 1,000 บาท เปป็ นหนนคอปบุ กรณย ดกังนกันค แดงมนสงิทธงิยซดมด้าไวด้จนกวว่าดคา จะชคา ระเงงิน
1,000 บาท
มาตรา 748 การจคานคานกันค ยว่อมเปป็ นประกกันเพมที่อการชคาระหนนค กกับ ทกังค คว่าอบุปกรณยตอว่ ไปนนดค วด้ ย คมอ
(1) ดอกเบนคย
(2) คว่าสงินไหมทดแทนในการไมว่ชาค ระหนนค
(3) คว่าฤชาธรรมเนนยมในการบกังคกับจคานคา
(4) คว่าใชด้จว่ายเพมที่อรกักษาทรกัพยยสงินซซที่งจคานคา
(5) คว่าสงินไหมทดแทนเพมที่อความเสนยหายอกันเกงิดแตว่ความชคารบุดบกพรว่องแหว่งทรกัพยยสงินจคานคาซซที่งไมว่เหป็นประจกักษย

การจคานคาสงิทธงิทนที่มตน ราสาร
อธงิบายวงิธนการจคานคาสงิทธงิทนที่มตน ราสารทกัวที่ ไป
กั ญกัตใงิ นมาตรา 750 กลว่าวคมอ
วงิธนจาค นคาสงิทธงิทนที่มตน ราสารทกัวที่ ไป มนบญ
1) ตด้องสว่งมอบตราสารนกันค ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานคาและ
2) ตด้องบอกกลว่าวเปป็ นหนกังสมอแจด้งการจคานคาแกว่ลกผู หนนแค หว่งสงิทธงิ มงิฉะนกันค การจคานคาเปป็ นโมฆะ
มาตรา 750 ถด้าทรกัพยยสงินทนที่จาค นคาเปป็ นสงิทธงิซซที่งมนตราสาร และมงิไดด้ สว่งมอบตราสารนกันค ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานคา ทกัคงมงิไดด้บอก
กลว่าวเปป็ นหนกังสมอแจด้ง การจคานคาแกว่ลกผู หนนแค หว่งสงิทธงินนกัค ดด้วยไซรด้ ทว่านวว่าการจคานคายว่อมเปป็ นโมฆะ
ถด้าสงิทธงิซซที่งจคานคาถซงกคาหนดชคาระกว่อนหนนซค ซที่งเปป็ นประกกัน ลผูกหนนแค หว่งสงิทธงิตอด้ งชคาระหนนแค กว่ใคร
ถด้าสงิทธงิซซที่งจคานคาถซงกคาหนดชคาระกว่อนหนนซค ซที่งเปป็ นประกกัน กฎหมายกคาหนดหลกักเกณฑย ดกังนนค
1) ถด้าวกัตถบุแหว่งสงิทธงิเปป็ นทรกัพยยสงิน ลผูกหนนคแหว่ งสงิ ทธงิ ตอด้ งสว่งมอบทรกัพยยนกัคนใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคา นคา และ
ทรกัพยยนนกัค กป็กลายเปป็ นของจคานคาแทนสงิทธงิซซที่งจคานคา
2) ถด้าวกัตถบุแหว่งสงิทธงิเปป็ นเงงิน ลผูกหนนแค หว่งสงิทธงิตอด้ งชคาระเงงินใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานคา และผผูจด้ าค นคารว่วมกกัน ถด้า
ทกังค สองตกลงกกันไมว่ไดด้ ใหด้วางเงงินไวด้ ณ สคานกักงานฝากทรกัพยย
การใชด้กฎหมายลกักษณะจคานคาแกว่โรงรกับจคานคา
บทบกัญญกัตเงิ รมที่องจคานคาใน ปพพ. จะนคามาใชด้กบกั สกัญญาจคานคาทนที่ทาค กกับผผูตด้ งกัค โรงรกับจคานคาไดด้หรมอไมว่
บทบกัญญกัตเงิ รมที่องจคานคาใน ปพพ. นคาไปใชด้กบกั สกัญญาจคานคาทนที่ทาค กกับผผูตด้ งกัค โรงรกับจคานคาไดด้แตว่เทว่าไมว่ขดกั
กกับพระราชบกัญญกัตโงิ รงรกับจคานคา
สมิทธมิและหนผู้าทททของผผรผู้ บลั จคานคาและผผจผู้ คานคา
 22

1. ผผูรด้ กับจคานคามนสงิทธงิยซดทรกัพยยทนที่จาค นคาไวด้ไดด้ทกัคงหมดจนกวว่าจะไดด้รกับชคาระหนนค และคว่าอบุปกรณยครบถด้วน

และมนสงิทธงิในการนคาดอกผลนงิตงินยกั ทนที่งอกจากทรกัพยยจาค นคามาจกัดสรรใชด้เปป็ นคว่าดอกเบนคยทนที่คาด้ งชคาระ ถด้าไมว่มน
ดอกเบนคยคด้างชคาระใหด้จดกั สรรใชด้หนนเค งงินตด้น
2. ผผูรด้ กับจคานคามนหนด้าทนที่ตอด้ งรกักษาและสงวนทรกัพยยสงินจคา นคา ไวด้ เชว่นวงิญญผูชนจะพซงสงวนทรกัพยยสงินสบุด
ของตนและตด้องรกับผงิดในความสผูญหายหรมอบบุบสลายของทรกัพยยทนที่จาค นคาแมด้จะเปป็ นเพราะเหตบุสดบุ วงิสกัย เวด้น
แตว่จะพงิสจผู นยไดด้วว่าถซงอยว่างไร กป็คงตด้องสผูญหายหรมอบบุบสลายอยผูว่นนกั ที่ เอง
3. ผผูจด้ าค นคามนสงิทธงิไถว่ถอนทรกัพยยจาค นคาไดด้เสมอตราบทนที่ยกังไมว่มนการบกังคกับจคา นคา และมนหนด้าทนที่ชดใชด้คว่าใชด้
จว่ายอกันควรแกว่การบคารบุงรกักษาทรกัพยยสงินทนที่จาค นคาซซที่งผผูรด้ กับจคานคาไดด้จาว่ ยไป
4. อายบุค วามฟด้ องรด้อ งเรน ย กคว่ า สงิ น ไหมทดแทน เพมที่ อ ความบบุบ สลายซซที่ ง ผผูรด้ กั บ จคา นคา กว่ อ ใหด้เ กงิ ด แกว่
ทรกัพยยสงินจคานคา ฟด้องเรนยกคว่าชดใชด้คว่าใชด้จว่ายเพมที่อการบคารบุงรกักษาทรกัพยยหรมอฟด้องเรนยกคว่าสงินไหมทดแทน
เพมที่อความเสนยหายทนที่ผรผูด้ กับจคานคาไดด้รกับ เพราะความชคารบุดบกพรว่องในทรกัพยยสงินจคานคาซซที่งไมว่เหป็ นประจกักษย ใหด้
ฟด้องภายใน 6 เดมอน นกับแตว่วกันสว่งคมน หรมอขายทอดตลาดทรกัพยยสงินจคานคา
สงิทธงิและหนด้าทนที่ของผผูรด้ กับจคานคา
สายกผูด้เ ยป็ น เยป็ น 10,000 บาท โดยนคา แหวนเพชรราคา 8,000 บาท และสรด้อ ยคอราคา
6,000 บาท มาจคานคา ตว่อมาสายนคาเงงิน 5,000 บาท มาชคาระหนนคเยป็น แลขอสรด้อยคอคมนจากเยป็ น เยป็น
ไมว่ใหด้ ถามวว่าเยป็นมนสงิทธงิอยว่างไร
เยป็นมนสงิทธงิยซดทรกัพยยทนที่จาค นคาไวด้ไดด้ทงกัค หมดจนกวว่าจะไดด้รกับชคาระหนนคค รบตามมาตรา 758
ผอมนคารถยนตยมาจคานคาอด้วนเปป็ นประกกันหนนค โดยเกป็บไวด้ในโรงรถบด้านอด้วน ตว่อมาอด้วนทคาการซว่อม
โรงรถใหมว่จซงนคารถไปฝากไวด้ในโรงรถของกลางเพมที่อนบด้าน เผองิญเกงิดไฟไหมด้บาด้ นละแวกนกันค รวมทกัคงบด้าน
อด้วนและกลางดด้วย ดกังนนค อด้วนตด้องรกับผงิดหรมอไมว่เพนยงใด
โดยหลกักผผูจด้ าค นคาไมว่ยงินยอม ผผูรด้ กับจคานคาคมอ อด้วนจะเอารถยนตยใหด้บคบุ คลภายนอกใชด้สอย หรมอเกป็ บ
รกักษาไมว่ไดด้ การทนที่อวด้ นเอารถไปฝากกลาง หากเกงิดความเสนยหาย มาตรา 760 อด้วนตด้องรกับผงิดชอบ แตว่
ในกรณนตามขด้อเทป็จจรงิง อด้วนสามารถพงิสจผู นยไดด้วว่าถซงอยว่างไรกป็เสนยหายอยผูว่ดน กลว่าวคมอ แมด้รถจะจอดทนที่บาด้ น
อด้วนกป็ตอด้ งถผูกไฟไหมด้เชว่นกกัน อด้วนจซงไมว่ตอด้ งรกับผงิด
มาตรา 758 ผผูรด้ กับจคานคาชอบทนที่จะยซดของจคานคาไวด้ไดด้ทกัคงหมดจนกวว่า จะไดด้รกับชคาระหนนแค ละคว่าอบุปกรณยครบถด้วน
มาตรา 760 ถด้าผผูรด้ กับจคานคาเอาทรกัพยยสงินซซที่งจคานคาออกใชด้เอง หรมอ เอาไปใหด้บคบุ คลภายนอกใชด้สอย หรมอเกป็บรกักษา
โดยผผูจด้ าค นคามงิไดด้ยงินยอม ดด้วยไซรด้ ทว่านวว่าผผูรด้ กับจคานคาจะตด้องรกับผงิดเพมที่อทรกัพยยสงินจคานคานกันค สผูญหาย หรมอบบุบสลายไปอยว่างใด
ๆ แมด้ทกัคงเปป็ นเพราะเหตบุสดบุ วงิสยกั เวด้นแตว่จะ พงิสจผู นยไดด้วว่าถซงอยว่างไร ๆ กป็คงจะตด้องสผูญหาย หรมอบบุบสลายอยผูว่นนกั ที่ เอง
สงิทธงิและหนด้าทนที่ของผผูจด้ าค นคา
ผผูจด้ าค นคามนสงิทธงิและหนด้าทนที่อยว่างไร
ผผูรด้ กับจคานคามนสงิทธงิธคมอ
1) ใหด้ผรผูด้ กับจคานคาสงวนและรกักษาทรกัพยยทนที่จาค นคา ตามมาตรา 759
2) ไดด้รกับคว่าสงินไหมทดแทนกรณนทรกัพยยทนที่จาค นคาสผูญหาย หรมอบบุบสลาย ตามมาตรา 760
3) สงิทธงิไถว่ถอนทรกัพยยทนที่จาค นคา
ผผูจด้ าค นคามนหนด้าทนที่คมอ ชดใชด้คว่าใชด้จาว่ ยอกันควรแกว่การบคารบุงรกักษาทรกัพยยสงินทนที่จาค นคา ตามมาตรา 762
มาตรา 759 ผผูรด้ กับจคานคาจคาตด้องรกักษาทรกัพยยสงินจคานคาไวด้ใหด้ปลอดภกัย และตด้องสงวนทรกัพยยสงินจคานคานกัคนเชว่นอยว่าง
วงิญญผูชนจะพซงสงวนทรกัพยยสงิน ของตนเอง
มาตรา 762 คว่าใชด้จว่ายใด ๆ อกันควรแกว่การบคารบุงรกักษาทรกัพยยสงิน จคานคานกันค ผผูจด้ าค นคาจคาตด้องชดใชด้ใหด้แกว่ผรผูด้ กับจคานคา
เวด้นแตว่จะไดด้กาค หนดไวด้ เปป็ นอยว่างอมที่นในสกัญญา
อายบุความเรนยกคว่าสงินไหมทดแทนและคว่าใชด้จาว่ ย
ดคากผูเด้ งงินแดง 10,000 บาท โดยนคารถยนตยมาจคานคาเปป็ นประกกันการขคาระหนนคกกับแดง และตกลง
ยงินยอมใหด้แดงใชด้รถยนตยดงกั กลว่าวไดด้ เมมอที่ แดงนคารถยนตยออกใชด้ปรากฏวว่ารถเบรกไมว่ดน ทคาใหด้ชนรถคกันอมที่น
เสนยหาย แดงตด้องเสนยเงงินคว่าสงินไหมทดแทนไป 2,000 บาท เมมที่อถซ งกคา หนดชคา ระหนนคดาค นคา เงงินมาชคา ระ
10,000 บาท ดด้วยความพลกัคงเผลอ แดงสว่งมอบรถคมนดคาไปโดยไมว่ไดด้เรนยกใหด้ดาค ชคาระอนก 2,000 บาท
เชว่นนนถค าด้ ดคาไมว่ยอมชคาระ 2,000 บาท แดงสามารถเรนยกรด้องไดด้อยว่างไรหรมอไมว่
กฎหมายกคาหนดใหด้ ผผูรด้ กับจคานคาตด้องรกับผงิดเพมที่อความเสนยหายทนที่เกงิดแกว่ทรกัพยยทนที่จาค นคา เพราะความ
ชคารบุดบกพรว่องในทรกัพยยสงินจคานคาซซที่งไมว่เหป็นประจกักษย และกคาหนดอายบุความฟด้องเรนยกคว่าสงินไหมทดแทน 6
เดมอน นกับแตว่วกันสว่งคมนสงินคด้าหรมอขายทอดตลาดทรกัพยยสงินจคานคา ดกังนกันค แดงฟด้องเรนยกคว่าเสนยหายทนที่จว่ายไป
2,000 บาท จากดคาไดด้ ภายใน 6 เดมอน นกับแตว่วกันสว่งมอบรถยนตยคมน
 23

แบบประเมมินผลหนน่วยททท 6
1. ตกัวอยว่างของการจคานคาไดด้แกว่กรณน มว่วงกผูเด้ งงินจากสด้ม โดยเอาแหวนเพชรมาประกกันการชคาระหนนค
2. ดคาทคาสกัญญากผูเด้ งงินแดง 50,000 บาท และนคามด้ามาจคานคาเปป็ นประกกันชคาระหนนค 1 เดมอน ตว่อมาดคานคาเงงินมาชคาระ
หนนค ซซที่ งแดงตด้องเสนยคว่าเลนคยงดผูมาด้ ตลอด 1 เดมอน เปป็ นเงงิน 2,000 บาท แดงสามารถเรนยกเลนคยงมด้าจากดคา ไดด้ เพราะ
กฎหมายกคาหนดใหด้ผจผูด้ าค นคาเปป็ นผผูอด้ อกคว่าใชด้จว่าย
3. จากปกั ญหาขด้างตด้น ระหวว่างทนที่มาด้ อยผูว่กบกั แดง มด้าเกงิดตกลผูกออกมา 2 ตกัว ลผูกมด้าจะตด้องตกเปป็ นของเจด้าของมด้าคมอ
ดคา
4. สงิทธงิซซที่งมนตราสารหมายถซง ตราสารซซที่งใชด้แทนสงิทธงิ
5. สด้มกผูเด้ งงินองบุนว่ 20,000 บาท โดยนคาแหวนเพชรราคา 15,000 บาท และทนวนสนราคา 9,000 บาท มาประกกัน
ชคาระหนนค ตว่อมาสด้มไดด้นาค เงงินเพนยง 15,000 บาท มาชคาระ และขอใหด้องบุนว่ คมนทนวนสนใหด้ตน องงน่นไมน่ตอผู้ งคคืน เพราะผผูรด้ กับ
จคานคามนสงิทธงิยซดทรกัพยยทนที่จาค นคาไวด้ทกัคงหมด จนกวว่าจะไดด้รกับชคาระหนนคค รบจคานวน
6. คดนฟด้องเรนยกคว่าสงินไหมทดแทน เพมที่อความบบุบสลายอกันผผูรด้ กับจคา นคา กว่อใหด้เกงิดแกว่ทรกัพยยสงินจคา นคา นกัคน กฎหมาย
กคาหนดใหด้ฟด้องภายใน ระยะเวลา 6 เดมอน นกับแตว่วนกั สว่งคมน
7. แดงไดด้เชป็คผผูถด้ มอมาเปป็ นเชป็คลงวกันทนที่ลว่วงหนด้า เมมที่อยกังไมว่ถซงกคาหนดขซนค เงงิน จซงเอาเชป็คไปจคานคาขาว กฎหมายกคาหนด
วงิธนจาค นคาเชป็คโดย การสว่งมอบเชป็ค และสลกักหลกังเชป็คใหด้ปรากฏการจคานคา
8. สกัญญาจคานคาทนที่มนการตกลงกกันกว่อนเวลาหนนคถซงกคาหนดชคา ระ เปป็ นขด้อความวว่าถด้าไมว่ชาค ระหนนคใหด้ทรกัพยยจาค นคา เปป็ น
ของผผูรด้ กับจคานคา ขด้อตกลงเชว่นนนไค มว่สมบผูรณย
9. การจคา นคา ยว่อมเปป็ นประกกันเพมที่อการชคา ระหนนคกกับทกัคงคว่ าอบุปกรณย คว่าอบุปกรณยไดด้แกว่ คว่าฤชาธรรมเนนยมในการ
บกังคกับจคานคา
10. จคานคาเปป็ นการประกกันการชคาระหนนดค วด้ ย สกังหารงิมทรกัพยย
11. แสดกผูเด้ งงินชมพผู โดยเอาตซกแถวทาเปป็ นประกกันการชคาระหนนค ไมว่ใชว่เปป็ นการจคานคา
12. คดนฟด้องเรนยกคว่าใชด้จว่ายเพมที่อการบคา รบุงรกักษาทรกัพยยสงินจคา นคา ใหด้ฟด้องภายในอายบุความ 6 เดมอน นกับแตว่วกันขาย
ทอดตลาดทรกัพยยสงินจคานคา
13. ดคากผูเด้ งงินแดง โดยนคารถยนตยมาประกกันการชคา ระหนนคและคผูว่สกัญญาตกลงกกันใหด้แดงนคา รถยนตยไปใหด้บคบุ คลภาย
นอกเชว่าไดด้ แดงใหด้เชว่าไดด้เงงินมา 2,000 บาท เงงินคว่าเชว่านนค ใหด้แดงนคาคว่าเชว่านนไค ปจกัดสรรใชด้ดอกเบนคยทนที่คาด้ งชคาระกว่อน
14. จากขด้อมผูลขด้างตด้น แดงเหป็นวว่ารถยนตยคกันดกังกลว่าวเกว่ามากและผบุ จซงนคาไปใหด้ชาว่ งทาสนรถใหมว่ สงิคนเงงินไป 15,000
บาท ดกังนกัคนแดงจะมาขอเรนยกเกป็บเงงินคว่าทคาสนจากดคาตามสกัญญาจคานคา ไมน่ไดผู้ เพราะไมว่ใชว่คว่าใชด้จว่ายอกันควรแกว่การบคารบุง
รกักษาซซที่งผผูจด้ าค นคาจะตด้องจว่าย
15. การจคานคาใบหบุนด้ ชนงิดระบบุชมที่อตด้องปฏงิบกัตงิโดย การจดทะเบนยนการจคานคาไวด้ในสมบุดของบรงิษกัทเพมที่อยกันบรงิษกัทหรมอ
บบุคคลภายนอก
16. สกัญญากผูด้ ไมว่ใชว่ตราสารทนที่จาค นคากกันไดด้
17. เมมที่อหนนคทนที่เอาทรกัพยยไปจคานคาประกกันไวด้ถซงกคาหนดชคา ระแลด้ว คผูว่สกัญญาจซงตกลงกกันยอมใหด้ทรกัพยยนกัคนตกเปป็ นของ
ผผูรด้ กับจคานคา ขด้อตกลงนนมค นผล ใชด้ไดด้
18. การจคานคายว่อมเปป็ นประกกันเพมที่อการชคาระหนนคกกับทกัคงคว่าอบุปกรณย สว่วนเรมที่องคว่าสงินไหมทดแทนเพมที่อความเสนยหาย
อกันเกงิดจากการใหด้บคบุ คลภายนอกใชด้ทรกัพยยสงินจคานคา ไมว่ถมอวว่าเปป็ นคว่าอบุปกรณย

หนน่วยททท 7 การบลังคลับจคานคาและสลัญญาบลัญชทเดมินสะพลัด
1. การบกังคกับจคานคาทคาไดด้วงิธนเดนยวคมอ ขายทอดตลาดทรกัพยยจาค นคาเทว่านกันค จะเอาทรกัพยยจาค นคาหลบุดเปป็ น
สงิทธงิไมว่ไดด้ ยกเวด้นการจคานคาทนที่ทาค กกับโรงจคานคา กฎหมายจซงบกังคกับใหด้จาค นคาโดยเอาทรกัพยยหลบุดเปป็ นสงิทธงิไดด้
2. จคานคายว่อมระงกับสงิคนไปเมมที่อหนนคประธานระงกับสงิคนไปไมว่วว่าดด้วยเหตบุใดๆ และถด้าผผูรด้ กับจคานคายงินยอมใหด้
ทรกัพยยจาค นคากลกับไปอยผูว่ในความครอบครองของผผูจด้ าค นคาแลด้ว จคานคาระงกับสงิคนไปเหมมอนกกัน
3. สกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัด เปป็ นสกัญญาทนที่บคบุ คลสองคนตกลงใหด้หกักทอนบกัญชนหนนคสงินระหวว่างเขาทกัคง
สองเปป็ นระยะไป และเปป็ นสกัญญาทนที่สมบผูรณยบงกั คกับกกันไดด้โดยอาศกัยลคาพกังการตกลง
7.1 การบลังคลับจคานคา
 24

1. การบกังคกับจคานคาทคาไดด้ดวด้ ยการเอาทรกัพยยจาค นคาออกขายทอดตลาด โดยไมว่ฟด้องคดนตอว่ ศาล แตว่ตอด้ ง

บอกกลว่าวเปป็ นหนกังสมอใหด้ใหด้ผจผูด้ าค นคาชคาระหนนภค ายในเวลาอกันสมควรกว่อน และตด้องบอกใหด้รถด้ผู ซงวกันเวลาสถาน
ทนที่ทนที่ขายทอดตลาดดด้วย
2. เมมที่อบกังคกับจคานคาแลด้ว เงงินทนที่ไดด้จากการขายทอดตลาดตด้องเอามาจกัดสรรชคาระหนนคและอบุปกรณยแหว่ง
หนนค หากมนเงงินเหลมอแกว่ผจผูด้ าค นคา แตว่ถาด้ ขายทอดตลาดไมว่พอชคาระหนนค ตกัวลผูกหนนตค อด้ งรกับผงิดชดใชด้เงงินทนที่ขาดอยผูว่
3. จคานคายว่อมระงกับสงิคนไปเมมที่อหนนคประธานระงกับ หรมอเมมที่อผผูรด้ กับจคานคายอมใหด้ทรกัพยยจาค นคากลกับไปอยผูว่ใน
ความครอบครองของผผูจด้ าค นคา หรมอเมมอที่ บกังคกับจคานคา
7.1.1 วงิธนบงกั คกับจคานคา
เขด้มกผูเด้ งงินขด้น 10,000 บาท กคา หนดชคา ระคมนภายใน 2 เดมอน โดยไมว่ไดด้ทาค สกัญญากผูกด้ กัน แตว่เขด้ม
จคา นคา เขป็ มขกัดทองคคา หนกัก 10 บาท เปป็ นประกกันหนนคใหด้ขนด้ ครกัคนหนนคครบกคา หนดเขด้มผงิดนกัด ขด้นมาขอคคา
แนะนคาวว่า ถด้าจะเรนยกรด้องใหด้เขด้มชคาระหนนจค ะตด้องทคาอยว่างไร
เนมที่องจากหนนคเงงินกผูรด้ ายนนคไมว่ไดด้ทาค สกัญญากผูได้ วด้ จซงฟด้องบกังคกับอยว่างหนนคสามกัญไมว่ไดด้ แนะนคา ใหด้ขนด้ ใชด้
สงิทธงิบกังคกับจคานคาเพมที่อเอาเงงินชคาระหนนค โดยใหด้ขนด้ มนหนกังสมอเตมอนเขด้มกว่อนตามมาตรา 764 ถด้าเขด้มยกังไมว่เอา
เงงินมาชคาระตามทนที่เตมอนกป็มหน นกังสมอบอกเขด้มวว่าจะเอาเขป็มขกัดทองคคาออกขายทอดตลาดโดยแจด้งสถานทนที่และ
เวลาขายทอดตลาดไปดด้วย แลด้วเอาเขป็มขกัดออกขายทอดตลาดตว่อไป
การบกังคกับจคานคากรณนใดทนที่ไมว่ตอด้ งขายทอดตลาด
มนไดด้ 2 กรณนคมอ
1) กรณนจาค นคาตกัวตั๋ เงงิน ถด้าตกัวตั๋ เงงินถซงกคาหนดใชด้เงงินกว่อนหนนคทนที่ประกกันหรมอถซงกคาหนดใชด้เงงินในเวลา
เดนยวกกันกกับหรมอกระชกันค ชงิดกกับหนนทค นที่ประกกัน ผผูรด้ กับจคานคากป็เอาตกัวตั๋ เงงินนกันค ไปเรนยกเกป็บเงงินไดด้เลย
2) กรณนจาค นคากกับโรงรกับจคา นคา กฎหมายใหด้ผรผูด้ กับจคา นคา บกังคกับจคา นคา โดยเอาทรกัพยยจาค นคา หลบุดเปป็ น
สงิทธงิ
มาตรา 864 เมมที่อคผูว่สกัญญาประกกันภกัยยกเอาภกัยใดโดยเฉพาะขซคน เปป็ นขด้อพงิจารณาในการวางกคาหนดจคานวนเบนคย
ประกกันภกัย และภกัยเชว่นนกันค สงิคนไปหามนไมว่แลด้วทว่านวว่าภายหนด้าแตว่นนกัค ไปผผูเด้ อาประกกันภกัยชอบทนที่จะไดด้ลดเบนคยประกกันภกัยตามสว่วน
7.1.2 ผลของการบกังคกับจคานคา
แสงกผูเด้ งงินสน 20,000 บาท ไมว่ไดด้ทาค สกัญญากผูกด้ กัน โดยเสนยงจคา นคา เปน ยโนเปป็ นประกกันหนนค เมมที่อหนนค
ครบกคา หนดชคา ระคมน แสงไมว่มนเงงินมาชคา ระสนจซงบกังคกับจคา นคาขายทอดตลาดเปน ยโนไดด้เงงิน 16,000 บาท
หนนยค งกั อยผูว่อนก 4,000 บาท สนจะฟด้องใหด้แสงหรมอเสนยงชคาระเงงินทนที่ขาดอยผูว่ไดด้หรมอไมว่
ฟด้องไมน่ไดผู้ เพราะการกผูเด้ งงินนนคไมว่มนหลกักฐานเปป็ นหนกังสมอ จซงเรนยกรด้องใหด้สนลกผู หนนคชดใชด้เงงินทนที่ขาดไมว่
ไดด้ สคาหรกับเสนยงซซที่งเปป็ นผผูจด้ าค นคากป็มไงิ ดด้ตกลงวว่า ยอมชดใชด้เงงินทนที่ขาด ฉะนกันค เสนยงจซงไมว่ตอด้ งรกับผงิดในเงงินทนที่ขาด
อยผูว่
7.1.3 ความระงกับสงิคนไปแหว่งสกัญญาจคานคา
พาลนก เด้ผู งงินสบุค รน พ 5,000 บาท เมมที่อ วกัน ทนที่ 1 กรกฎาคม 2524 ไมว่มนกาค หนดชคา ระคม น โดยใน
สกัญญากผูทด้ นที่ทาค นกันค มนขอด้ ความระบบุวว่าหนบุมาณจคา นคา กระบนที่เปป็ นประกกัน และมนขอด้ ตกลงพงิเศษดด้วยวว่า ถด้าขาย
ทรกัพยยทนที่จาค นคาไดด้เงงินสบุทธงิตาคที่ กวว่าจคานวนหนนคทนที่คาด้ งแลด้วหนบุมาณยอมชดใชด้เงงินทนที่ขาดใหด้จนครบ ตว่อมาสบุครนพ
คมนกระบนที่แกว่หนบุมาณไปเพมที่อใชด้ปด้องกกันตกัวนกับแตว่กเด้ผู งงินกกันแลด้ว พาลนไมว่เคยชคาระเงงินตด้นคมนเลย จนถซงเดมอน
สงิงหาคม 2536 สบุครนพจซงทวงเงงิน พาลนปฏงิเสธสบุครนพจะบกังคกับชคาระหนนเค อาจากใครไดด้บาด้ ง
ไมว่สามารถบกังคกับชคา ระหนนคจากใครไดด้ กลว่าวคมอ จะบกังคกับจคา นคา เอากกับหนบุมาณกป็ ไมว่ไดด้เพราะคม น
กระบนที่ใหด้ไปแลด้ว จคานคาจซงระงกับสงิคนไป และจะฟด้องพาลนกป็ไมว่ไดด้อนก เพราะหนนเค งงินกผูลด้ ว่วงเลยมากวว่า 10 ปน ขาด
อายบุความฟด้องรด้อง
7.2 สลัญญาบลัญชทเดมินสะพลัด
1. สกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดเปป็ นสกัญญาระหวว่างบบุคคลสองคนใหด้หกักทอนบกัญชนหนนคสงินระหวว่างกกันเปป็ น
ระยะ ตามทนที่ตกลงกกัน
2. หนนทค นที่เกงิดจากหกักทอนสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัด หากผผูเด้ ปป็ นลผูกหนนไค มว่ชาค ระจะตด้องเสนยดอกเบนคยนกันค แมด้คว่ ผู
สกัญญาจะมงิไดด้ตกลงใหด้ตอด้ งเสนยดอกเบนคยกป็ตาม
3. สกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดระงกับไปดด้วยเหตบุตว่างๆ คมอ เมมที่อครบกคา หนดอายบุสกัญญาเมมที่อมนการบอก
เลงิกสกัญญา หรมอเมมอที่ คผูว่สญ
กั ญาฝว่ ายใดตาย
7.2.1 ความหมายของสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัด
 25
บกัญชนเดงินสะพกัดมนลกกั ษณะอยว่างไร อธงิบาย
บกัญชนเดงินสะพกัดมนลกกั ษณะ คมอ
1) เปป็ นสกัญญาระหวว่างบบุคคลสองคน และสมบผูรณยโดยอาศกัยเพนยงการตกลง
2) เปป็ นสกัญญาทนที่ตอด้ งมนการตกลงใหด้หกักทอนบกัญชนหนนรค ะหวว่างกกัน
3) เปป็ นสกัญญาทนที่มกน าค หนดอายบุหรมอไมว่กป็ไดด้
7.2.2 การหกักทอนบกัญชนเดงินสะพกัด
แดงกกับดคามนบกัญชนเดงินสะพกัดตว่อกกันมนกาค หนด 3 ปน ตกลงหกักทอนบกัญชนกกันทบุกๆ 3 เดมอน เมมที่อหกัก
ทอนบกัญชนกกันครกัคงทนที่ 5 แลด้ว ปรากฏวว่าแดงเปป็ นลผูกหนนคดาค อยผูว่ 5,000 บาท ดคาเรนยกใหด้แดงชคา ระเงงินสด
5,000 บาท แดงไมว่ยอมชคา ระ ขอใหด้ลงบกัญชนไวด้แลด้วไปหกักทอนกกันในงวดหนด้า ดกังนนค ดคา จะฟด้องใหด้แดง
ชคาระเงงิน 5,000 บาท นนไค ดด้หรมอไมว่
ดคามนสงิทธงิทนที่จะฟด้องแดงใหด้ชาค ระเงงิน 5,000 บาท ใหด้แกว่ตนไดด้เพราะเงงิน 5,000 บาท นนเค ปป็ นเงงินทนที่
เหลมอจากการหกักทอนบกัญชนกนกั แลด้ว ซซที่งฝว่ ายทนที่เปป็ นลผูกหนนตค อด้ งชคาระหนนใค หด้แกว่ฝว่ายทนที่เปป็ นเจด้าหนนค ฉะนกันค แดงจซง
ตด้องชคา ระใหด้ดาค ถด้าหากแดงไมว่ชาค ระ ดคา กป็ มนสงิทธงิ ฟด้องเรน ยกใหด้ชาค ระไดด้ ตามมาตรา 865 ตอนทด้ายทนที่ วว่า
“คงชคาระสว่วนทนที่เปป็ นจคานวนคงเหลมอโดยดบุลยภาค”
และยยงย กววานนนน ถด้าหากแดงไมว่ชาค ระเงงิน 5,000 บาท แดงตด้องเสนยดอกเบนคยในจคานวนเงงิน 5,000
บาทนนคดวด้ ยและแดงจะเกนที่ยงวว่า ขอใหด้นาค เงงิน 5,000 บาท จดลงบกัญชนไวด้แลด้วไปหกักทอนกกันในงวดหนด้าตว่อ
ไปนกันค ไมว่ไดด้เชว่นกกัน
มาตรา 865 ถด้าในเวลาทคาสกัญญาประกกันภกัย ผผูเด้ อาประกกันภกัยกป็ดน หรมอในกรณนประกกันชนวงิต บบุคคลอกันการใชด้เงงิน
ยว่อมอาศกัยความทรงชนพ หรมอมรณะของเขานกัคนกป็ดน รผูอด้ ยผูว่แลด้วละเวด้นเสนยไมว่เปงิ ดเผยขด้อความจรงิง ซซที่งอาจจะไดด้จงผู ใจผผูรด้ กับ
ประกกันภกัยใหด้เรนยกเบนคยประกกันภกัยสผูงขซคนอนก หรมอ ใหด้บอกปกั ดไมว่ยอมทคา สกัญญา หรมอวว่ารผูอด้ ยผูว่แลด้วแถลงขด้อความนกัคนเปป็ น
ความเทป็จไซรด้ทว่านวว่าสกัญญานกันค เปป็ นโมฆนยะ
ถด้ามงิไดด้ใชด้สงิทธงิบอกลด้างภายในกคาหนดเดมอนหนซที่งนกับแตว่วกันทนที่ผรผูด้ กับ ประกกันภกัยทราบมผูลอกันจะบอกลด้างไดด้กป็ดนหรมอ
มงิไดด้ใชด้สงิทธงินนกัค ภายในกคาหนดหด้าปน นกับแตว่วนกั ทคาสกัญญากป็ดน ทว่านวว่าสงิทธงินนกัค เปป็ นอกันระงกับสงิคนไป
แดง ดคา พว่อคด้า ตว่างสว่งของขายใหด้แกว่กนกั โดยมนขอด้ ตกลงใหด้จดบกัญชนราคาของทนที่ไดด้สว่งขายกกันไวด้เพมที่อ
หกักทอนกกันทบุกสามเดมอน ครกัคนครบกคาหนดสามเดมอนในวกันทนที่ 30 กกันยายน ปรากฏวว่ายอดเงงินตามบกัญชน
วว่าแดงเปป็ นเจด้าหนนดค าค อยผูว่ 3,000 บาท แตว่แดงเพงิที่งคงิดบกัญชนเสรป็จและบอกไปยกังดคาใหด้ชาค ระหนนจค าค นวนนนกค ป็ตอว่
เมมที่อเวลาไดด้ผาว่ นพด้นไปจนถซงวกันทนที่ 15 ตบุลาคม ดคาจซงไดด้รกับแจด้งยอดเงงินจคานวนนนคจากแดง ตว่อมาวกันทนที่ 31
ตบุลาคม ดคาจซงสว่งเงงินจคา นวนนนคไปชคา ระหนนคแกว่แดง ดกังนนค ดคาจะตด้องเสนยดอกเบนคยในเงงิน 3,000 บาท นกันค
หรมอไมว่ ถด้าเสนยตด้องเสนยเทว่าไร
ขด้อตกลงระหวว่างแดงกกับดคาพว่อคด้ามนวว่า ใหด้จดบกัญชนราคาของทนที่ไดด้สว่งขายใหด้แกว่กกันไวด้เพมที่อนคาไปหกัก
ทอนกกันทบุก 3 เดมอน ขด้อตกลงดกังกลว่าวนนคเปป็ นขด้อตกลงใหด้มนสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดตว่อกกัน ซซที่งกว่อใหด้เกงิดผล
ตามกฎหมายตว่อไปวว่าคผูว่สกัญญาจะตด้องทคา การหกักทอนบกัญชนกกันทบุก 3 เดมอน (มาตรา 856 และ 858)
และภายหลกังจากการหกักทอนบกัญชนแลด้วหากปรากฏวว่าฝว่ ายใดเปป็ นลผูกหนนค ฝว่ ายทนที่เปป็ นลผูกหนนจค ะตด้องชคาระหนนค
ในสว่วนทนที่เปป็ นจคานวนคงเหลมอใหด้แกว่เจด้าหนนคในการหกักทอนไป นอกจากนนค มาตรา 860 ยกังไดด้บกัญญกัตงิตว่อไป
อนกดด้วยวว่าเงงินทนที่ยกังผงิดกกันอยผูว่นนกัค ถด้ายกังมงิไดด้ชาค ระใหด้คงิดดอกเบนคยนกับแตว่วกันหกักทอนบกัญชนเสรป็ จตามความใน
มาตรา 860 หมายความถซงวกันทนที่กาค หนดไวด้เพมที่อการหกักทอน มงิไดด้หมายถซ งวกันทนที่คงิดบกัญชนเสรป็ จกกันตาม
ความเปป็ นจรงิง
ขด้อเทป็จจรงิงฟกั งเปป็ นทนที่ยตบุ งิวว่า ภายหลกังจากครบกคาหนดการหกักทอนกกันในวกันทนที่ 30 กกันยายน แลด้ว
ปรากฏยอดเงงินตามบกัญชนวว่า แดงเปป็ นเจด้า หนนคดาค 3,000 บาท ดกัง นนคดาค จซ ง ตด้อ งเสน ย ดอกเบนค ย ในวงเงงิน
3,000 บาท ใหด้แกว่แดงตกัคงแตว่วกันทนที่ 30 กกันยายน โดยเรงิที่ มคงิ ดคคา นวณดอกเบนค ยตกัคงแตว่วกันถกั ดไป คม อ 1
ตบุลาคม ถซ งแมด้วว่าการหกัก ทอนบกัญชนจะกระทคา กกันเสรป็ จจรงิ ง และรผูยด้ อดเงงิน เหลมที่ อ มลคาค กกัน อยผูว่ใ นวกัน ทนที่ 15
ตบุลาคมกป็ตาม
อนซที่ง เนมที่องจากมาตรา 860 ไมว่ไดด้กาค หนดอกัตราดอกเบนคยทนที่จะตด้องเสนยใหด้แกว่กกันไวด้และคผูว่กรณนไมว่ไดด้
ทคาความตกลงกกันไวด้ จะตด้องเสนยดอกเบนคยใหด้แกว่กกันในอกัตราอยว่างไร จซงตด้องคงิดดอกเบนคยในอกัตรารด้อยละ 7
ครซที่งตว่อปน ตามมาตรา 7
 26

มาตรา 856 อกันวว่าสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดนกัคน คมอสกัญญาซซที่งบบุคคล สองคนตกลงกกันวว่าสมบแตว่นกัคนไป หรมอในชกัวที่

เวลากคาหนดอกันใดอกันหนซที่ง ใหด้ตดกั ทอนบกัญชนหนนทค กัคงหมดหรมอแตว่บางสว่วนอกันเกงิดขซนค แตว่กงิจการใน ระหวว่างเขาทกัคงสองนกันค หกัก
กลบลบกกัน และคงชคาระแตว่สว่วนทนที่เปป็ น จคานวนคงเหลมอโดยดบุลภาค
มาตรา 858 ถด้าคผูว่สกัญญามงิไดด้กาค หนดกกันไวด้วว่าใหด้หกั กทอนบกัญชนโดย ระยะเวลาอยว่างไรไซรด้ ทว่านใหด้ถมอ เอาเปป็ น
กคา ห น ด ห ก เ ดม อ น

7.2.3 ความระงกับสงิคนไปแหว่งบกัญชนเดงินสะพกัด
แดงกกับดคา มนสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดตว่อกกันโดยกคา หนดเวลาหกักทอนบกัญชนกกันทบุกเดมอนมงิถนบุ ายน
และธกันวาคม ดกังนนค แดงจะบอกเลงิกสกัญญานนค ในกลางเดมอนเมษายน แลด้วเรนยกใหด้ชาค ระหนนคกกันเสนยใหด้เสรป็ จ
สงิคนโดยดคา ไมว่ยงินยอมดด้วยไดด้หรมอไมว่
สกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดระหวว่างแดงกกับดคา เปป็ นสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดทนที่ไมว่มนกาค หนดระยะเวลาสงิคน
สบุดลงเมมที่อใด เพราะตามปกั ญหาไมว่ปรากฏวว่าคผูว่สกัญญาไดด้กาค หนดอายบุความของสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดไวด้
เปป็ นเพนยงแตว่ไดด้กาค หนดระยะเวลาหกักทอนบกัญชนไวด้เทว่านกันค คมอ ทบุกเดมอนมงิถนบุ ายนและธกันวาคม ฉะนกันค เมมอที่ เปป็ น
สกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดทนที่ไมว่มนกาค หนดเวลาจซงตด้องปรกับเขด้ากกับมาตรา 859 ทนที่บกัญญกัตงิวว่า “คผูว่สกัญญาฝว่ าย
ใดจะบอกเลงิกสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดและใหด้หกักทอนบกัญชนกกันเสนยในเวลาใดๆกป็ ไดด้ ถด้าไมว่มนอะไรปรากฏเปป็ น
ขด้อขกัดกกับทนที่ กลว่าวมานนค ” ซซที่ งการบอกเลงิกสกัญญาตามมาตรา 859 นนค แดงมนสงิทธงิ ทนที่จะแสดงเจตนาฝว่ าย
เดนยวบอกเลงิกไดด้ แมด้วว่าดคาจะไมว่ยงินยอมกป็ตามและการบอกเลงิกสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดทนที่ไมว่มนกาค หนดระยะ
เวลานนค แดงไมว่จาค เปป็ นทนที่จะตด้องบอกเลงิกใหด้ตรงกกับวกันทนที่หกักทอนบกัญชนเลย ฉะนกันค การทนที่แดงบอกเลงิกสกัญญา
ในวกันกลางเดมอนเมษายน จซงใชด้ไดด้ไมว่จาค ตองรอใหด้ถซงเดมอนมงิถนบุ ายนหรมอเดมอนธกันวาคมซซที่งเปป็ นกคาหนดเวลา
หกักทอนบกัญชนและเมมอที่ แดงบอกเลงิกสกัญญาแลด้ว กป็จะมนการหกักทอนบกัญชนกนกั ในระหวว่างแดงกกับดคานกันค ถด้าใคร
เปป็ นเจด้าหนนลค กผู หนนกค นกั เทว่าใด ฝว่ ายทนที่เปป็ นเจด้าหนนมค สน งิทธงิเรนยกใหด้ชาค ระหนนไค ดด้
มาตรา 859 คผูว่สญกั ญาฝว่ ายใดจะบอกเลงิกสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดและ ใหด้หกักทอนบกัญชนกนกั เสนยในเวลาใด ๆ กป็ไดด้ ถด้า
ไมว่มนอะไรปรากฏเปป็ น ขด้อขกัดกกับทนที่กลว่าวมานนค
มาตรา 860 เงงินสว่วนทนที่ผงิดกกันอยผูว่นนกัค ถด้ายกังมงิไดด้ชาค ระ ทว่านใหด้คงิด ดอกเบนคยนกับแตว่วนกั ทนที่หกักทอนบกัญชนเสรป็จเปป็ นตด้นไป
ธนาคารไดด้ทาค สกัญญาใหด้กกับ ก. กผูเด้ งงินในวงเงงิน 50,000 บาท โดยวงิธนบกัญชนเดงินสะพกัดซซที่งกคาหนด
วว่า ก. จะตด้องผว่อนชคาระหนนใค หด้ลดนด้อยลงไปเรมที่อยๆ และจะตด้องชคาระหนนใค หด้หมดสงิคนภายในวกันทนที่ 2 มกราคม
2536 ดกังนนค ธนาคารจะเลงิกสกัญญานนกค ว่อนวกันทนที่ 1 มกราคม 2536 โดย ก. ไมว่ยงินยอมดด้วยจะไดด้หรมอไมว่
มาตรา 859 บกัญญกัตวงิ างหลกักไวด้วว่า คผูว่สญกั ญาฝว่ ายใดจะบอกเลงิกสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดและใหด้หกัก
ทอนบกัญชนหนนกค นกั เสนยในเวลาใดกป็ไดด้ ถด้าไมว่มอน ะไรปรากฏเปป็ นขด้อขกัดกกับทนที่กลว่าวมานนค
จากบทบกัญญกัตงิดกังกลว่า วแสดงใหด้เ หป็ น วว่ า คผูว่สกั ญญาในสกั ญญาบกั ญชน เ ดงิ น สะพกั ด มน สงิ ท ธงิ บ อกเลงิ ก
สกัญญาไดด้เสมอถด้าไมว่มนอะไรแสดงไวด้ ใหด้เหป็ นวว่าการบอกเลงิกสกัญญาจะเปป็ นการขกัดตว่อเจตนาของคผูว่สกัญญา
กรณนตามปกั ญหา ก. ทคาสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัดกกับธนาคารโดยมนขอด้ ตกลงอนกดด้วยวว่า ก. จะตด้องผว่อนชคาระ
หนนค ใ หด้ล ดนด้อ ยลงไปเรมที่ อ ยๆ และตด้อ งชคา ระใหด้เ สรป็ จ สงิค น ภายในวกั น ทนที่ 1 มกราคม 2536 ขด้อ ทนที่ จ ะตด้อ ง
พงิ จารณาคม อ ขด้อตกลงดกังกลว่าวมนลกักษณะอยว่างใดอยว่างหนซที่งทนที่ แสดงใหด้เหป็ นวว่ าคผูว่สกัญญาจะตด้องผผูก พกัน
จนกวว่าจะสงิคนระยะเวลาใดเวลาหนซงที่ หรมอไมว่
ในเบมคองตด้นเหป็นวว่าสกัญญาระหวว่างธนาคารกกับ ก. เปป็ นสกัญญาทนที่ไมว่มกน าค หนดเวลา ดกังนกันค ธนาคาร
จซงชอบทนที่จะบอกเลงิกสกัญญาเมมที่อใดกป็ ไดด้ เพราะไมว่มนอะไรเปป็ นขด้อขกัดตามมาตรา 859 สว่วนขด้อตกลงวว่าจะ
ตด้องชคาระหนนใค หด้เสรป็จสงิคนภายในวกันทนที่ 1 มกราคม 2536 นกันค เปป็ นเพนยงขด้อกคาหนดยอมลดละใหด้ลกผู หนนผค อว่ น
ชคาระหนนอค กันเกงิดจากการหกักทอนบกัญชนเทว่านกันค
สว่วนการหกักทอนบกัญชนหนนคจะมนขซคนเมมที่อใดนกันค เปป็ นอนกเรมที่องหนซที่ง อยว่างกรณนตามปกั ญหานนคถาด้ ธนาคาร
ใชด้สงิทธงิบอกเลงิกสกัญญาตามมาตรา 859 การหกักทอนบกัญชนหนนคกป็จะเปป็ นผลทนที่ตามมา ดกังนกันค ธนาคารจซง
ชอบทนที่จะบอกเลงิกสกัญญาไดด้เลยทกันทน และถด้าปรากฏวว่าภายหลกังจากการหกักบกัญชนแลด้ว ก. เปป็ นลผูกหนนเค ทว่าใด
ก. มนสงิทธงิทนที่จะผว่อนชคาระหนนคไดด้และจะตด้องชคาระใหด้เสรป็ จภายในวกันทนที่ 1 มกราคม 2536 ตามขด้อตกลงใน
สกัญญา
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 7
1. การบกังคกับจคานคาโดยทกัวที่ ไปทคาไดด้โดย ขายทอดตลาดทรกัพยยจาค นคา
2. การบกังคกับจคานคากฎหมายบกังคกับวว่าตด้องมนจดหมายบอกกลว่าวลผูกหนนคกว่อน จดหมายบอกกลว่าวตด้องมนสาระคมอ
บอกใหด้ชาค ระหนนภค ายในระยะเวลาอกันสมควร
3. การบกังคกับจคานคาไดด้โดยไมว่ตอด้ งบอกกลว่าวกว่อนในกรณน เมมที่อไมว่สามารถบอกกลว่าวไดด้และหนนคค าด้ งชคาระเกงิน 1 เดมอน
4. ในกรณนจาค นคาตกัวตั๋ เงงิน และตกัวตั๋ เงงินถซงกคาหนดชคาระกว่อนหนนคประกกัน ผผูรด้ กับจคานคาตด้องปฏงิบกัตงิคมอ เรนยกเกป็บเงงินตามตกัวตั๋
เงงินนกันค ทกันทน
 27

5. ขด้อตกลงทนที่ผจผูด้ าค นคาตกลงใหด้ผรผูด้ กับจคานคาเอาทรกัพยยจาค นคาหลบุดเปป็ นสงิทธงิ กว่อนหนนถค ซงกคาหนดชคาระ ขด้อตกลงในสกัญญา

จคานคานนไค มว่มนผลบกังคกับ หรมอใชด้บกังคกับไมว่ไดด้
6. บกัญชนเดงินสะพกัดหมายถซง ขด้อตกลงหกักทอนบกัญชนหนนสค งินระหวว่างกกัน
7. คผูว่สญ กั ญาในบกัญชนเดงินสะพกัดมนไดด้ เพนยง 2 คน
8. ถด้าคผูว่สญ กั ญาไมว่ไดด้ตกลงกกันกคาหนดระยะเวลาหกักทอนบกัญชนเดงินสะพกัด กฎหมายบกังคกับใหด้หกักทอนในระยะเวลา ทบุก
หกเดมอน
9. หนนคทนที่เกงิดจากการหกักทอนบกัญชนเดงินสะพกัด ถด้าคผูว่สกัญญามงิไดด้ตกลงกกันวว่าตด้องเสนยดอกเบนคย ผผูเด้ ปป็ นลผูกหนนคจะตด้อง
เสนยดอกเบนคยในอกัตรา ดอกเบนคยรด้อยละเจป็ดครซที่งตว่อปน
10. เหตบุทนที่ทาค ใหด้บกัญชนเดงินสะพกัดระงกับสงิคนไปคมอ (1) ครบกคาหนดอายบุสกัญญาบกัญชนเดงินสะพกัด (2) คผูว่สกัญญาฝว่ ายใด
ฝว่ ายหนซที่งตาย (3) คผูว่สกัญญาฝว่ ายใดฝว่ ายหนซที่งบอกเลงิกในกรณนบกัญชนเดงินสะพกัดไมว่มนกาค หนดอายบุสกัญญา (4) คผูว่สกัญญา
ฝว่ ายใดฝว่ ายหนซงที่ ตกเปป็ นคนลด้มละลาย

หนน่วยททท 8 ลลักษณะทลัวท ไปของสลัญญาตลัวตั๋ เงมิน

1. ตกัวตั๋ เงงินเปป็ นชมที่อของเอกเทศสกัญญาลกักษณะหนซที่งทนที่ประมวลกฎหมายแพว่งและพาณงิชยย บกัญญกัตงิขซคน
เพมที่อคบุมด้ ครองหนกังสมอตราสารทนที่เปป็ นหลกักฐานแหว่งหนนค ซซที่งบบุคคลผผูลด้ งลายมมอชมอที่ ในตราสารตด้องรกับผงิดใชด้เงงิน
และโอนกกันไดด้ดวด้ ยการสว่งมอบทนที่ผรผูด้ กับโอนอาจมนสงิทธงิบรงิบรผู ณย โดยไมว่ตอด้ งคคานซงถซงขด้อบกพรว่องของผผูโด้ อน
ตกัวตั๋ เงงินทนที่ประมวลกฎหมายแพว่งและพาณงิชยยมงว่บุ คบุมด้ ครองมน 3 ประเภท ไดด้แกว่ ตกัวตั๋ แลกเงงิน ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
และเชป็ค
2. ตกัวตั๋ เงงินทกัคงสามประเภท คมอตกัวตั๋ แลกเงงิน ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน และเชป็ค มนบทบกัญญกัตงิทกัวที่ ไปทนที่ใชด้บกังคกับ
รว่ วมกกันคม อ การเขนยนขด้อความอมที่นลงในตกัวตั๋ เงงิน ความรกับผงิดของผผูลด้ งชมที่อ ในตกัวตั๋ เงงิน การผว่อนวกันใชด้เ งงิน
ผผูทด้ รงตกัวตั๋ เงงิน ผผูเด้ ปป็ นคผูว่สญ
กั ญาในตกัวตั๋ เงงินและใบประจคาตว่อ
8.1 ความรผเผู้ บคืคองตผู้นเกททยวกลับตลัวตั๋ เงมิน
1. ประวกัตงิของตกัวตั๋ เงงินนกันค เกงิดจากการชคาระหนนคการคด้าระหวว่างผผูอด้ ยผูว่ตาว่ งถงิที่นกกัน ทนที่จะไมว่ตอด้ งสว่งเงงินตรา
ไปเพนยงแตว่เขนยนคคาสกังที่ ใหด้ลกผู หนนคของตนจว่ายเงงินแกว่ผขผูด้ ายแทนตน ดกังนนคตวกั ตั๋ เงงินจซงเปป็ นประโยชนยในการชคาระ
หนนค การใชด้สงินเชมอที่ ระยะสกันค การโอนหนนแค ละขนสว่งเงงิน
2. ตกัวตั๋ เงงินตามความหมายของประมวลกฎหมายแพว่งและพาณงิชยยมน 3 ประเภทคมอ ตกัวตั๋ แลกเงงิน ตกัวตั๋
สกัญญาใชด้เงงิน และเชป็ค
8.1.1 ประวกัตแงิ ละประโยชนยของตกัวตั๋ เงงิน
ประโยชนยของตกัวตั๋ เงงินทนที่สาค คกัญมนอยว่างไรบด้าง
ประโยชนยของตกัวตั๋ เงงินทนที่สาค คกัญมนอยผูว่ 3 ประการคมอ
(1) เปป็ นเครมที่องมมอในการชคาระหนนค เชว่น เราเปป็ นหนนใค ครคนหนซงที่ แทนทนที่จะตด้องเสนยเวลานกับเงงินจคานวน
มาก เราอาจออกเชป็คฉบกับหนซที่งระบบุจาค นวนเงงินทนที่ตอด้ งการสกังที่ ธนาคารใหด้จว่ายเงงินจคานวนนกันค แกว่เจด้าหนนคของ
เรา ดกังนนคเปป็ นตด้น และในกรณนทนที่มนหนนคสงินระหวว่างบบุคคลหลายคนทนที่เกนที่ยวขด้องกกัน เราอาจตกลงกกันออกตกัวตั๋
แลกเงงินครกัคงเดนยว ระงกับหนนคนนกัค กป็ไดด้เชว่นเราเปป็ นหนนค ข. 5,000 บาท ขณะเดนยวกกัน ค.เปป็ นหนนคเรา 5,000
บาท ดด้วย เราอาจออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ค. ใหด้ชาค ระเงงิน 5,000 บาทแกว่ ข. เพมที่อระงกับหนนทค กัคงสองรายนนคโดย
ค. ไมว่ตอด้ งใชด้เงงินแกว่เรา และเราไมว่ตอด้ งใชด้เงงินแกว่ ข. ตามหนนแค ตว่ละราย
(2) เปป็ นเครมที่องมมอในการใหด้สงินเชมที่อระยะสกัคน หรมอเปป็ นการผว่อนเวลาทนที่ลกผู หนนคจะตด้องชคา ระหนนคเปป็ น
เงงินสดขณะเดนยวกกันเจด้าหนนคอาจนคาตกัวตั๋ เงงินออกขายโดยเสนยสว่วนลดในระหวว่างเวลากว่อนตกัวตั๋ ถซงกคาหนด เชว่น
ก. ขายสงินคด้าเชมอที่ แกว่ ข. ข. อาจออกเชป็คลงวกันทนที่ลว่วงหนด้าชคาระคว่าสงินคด้าแกว่ ก. เปป็ นประโยชนยแกว่ ข. ทนที่จะไมว่
ตด้องชคาระเงงินสดทกันทน สว่วน ก. กป็อาจนคาเชป็คไปขายลดไดด้เปป็ นตด้น
(3) เปป็ นเครมที่องมมอในการโอนหนนคและการสว่งเงงิน หมายความวว่าตกัวตั๋ เงงินเปป็ นเอกสารเปลนที่ ยนมมอทนที่
เพนยงแตว่สงมอบตกัวตั๋ แกว่กกัน กป็โอนกรรมสงิทธงิธแหว่งตกัวตั๋ เงงินและหนนคในตกัวตั๋ เงงินไปยกังผผูรด้ กับโอน เชว่น ข. ออกเชป็คลง
วกันทนที่ลว่วงหนด้าชคา ระคว่าสงินคด้าแก ก. ก.อาจสลกักหลกังโอนสว่งมอบเชป็คแกว่ ค. เปป็ นการชคา ระหนนคตว่อไปโดยไมว่
ตด้องชคา ระเงงินสดกป็ ไดด้ ดกังนนคเปป็ นตด้น นอกจากนนคตกัวตั๋ เงงินประเทศตกัวตั๋ แลกเงงินอาจเปป็ นเครมที่ องมมอสว่งเงงินจาก
 28

สถานทนที่แหว่งหนซที่งไปยกังอนกแหว่งหนซที่งดด้วย เชว่น ก. อยผูว่ทนที่กรบุงเทพขายสงินคด้าใหด้แกว่ ข. ทนที่อยผูว่จกังหวกัดเชนยงใหมว่

ข. อาจนคา เอาเงงินจคา นวนเทว่าคว่ า สงิ นคด้า ไปซมค อ ตกัวตั๋ แลกเงงิน จากธนาคารกรบุง เทพจคา กกัด สาขาเชนย งใหมว่
ธนาคารกรบุงเทพจคา กกัด สาขาเชนยงใหมว่กป็จะออก “ตกัวตั๋ แลกเงงิน” สกังที่ ธนาคารกรบุงเทพ จคากกัด สคานกักงาน
ใหญว่ทนที่กรบุงเทพ จว่ายเงงินจคานวนเทว่าคว่าสงินคด้าแกว่ ก. ทนที่กรบุงเทพ ดกังนนตค วกั ตั๋ แลกเงงินจซงเปป็ นประโยชนยทนที่มนการสว่ง
เงงินจากจกังหวกัดเชนยงใหมว่มากรบุงเทพ โดยมงิตอด้ งมนการขนยด้ายเงงินโดยแทด้จรงิง ซซที่งจะตด้องเสนยคว่าใชด้จว่ายใน
การขนสว่งเงงินและเสนที่ยงภกัยดด้วย
8.1.2 ประเภทของตกัวตั๋ เงงิน
ขด้อแตกตว่างระหวว่างตกัวตั๋ แลกเงงิน กกับตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
ขด้อแตกตว่าง ตกัวตั๋ แลกเงงิน ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
1 คผูว่สญ กั ญา 3 ฝว่ ายคมอ ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย ผผูจด้ าว่ ยหรมอผผูรด้ กับเงงิน 2 ฝว่ ายคมอ ผผูอด้ อกตกัวตั๋ และผผูรด้ กับเงงิน
2 ผผูร ด้ บ
กั เงงิ
น อาจเปป็ นตกัวตั๋ ระบบุชอมที่ ผผูรด้ กับเงงินหรมอผผูถด้ มอตกัวตั๋ ตด้องเปป็ นตกัวตั๋ ระบบุชมที่อผผูรด้ กับเงงินเทว่านกันค จะ
ออกตกัวตั๋ ผผูถด้ มอไมว่ไดด้
3 ขด้อสกัญญา “ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย” สกังที่ ใหด้ “ผผูจด้ าว่ ย” จว่ายเงงิน “ผผูอด้ อกตกัวตั๋ ” ใหด้คาค มกันที่ สกัญญาจะจว่าย
เงงินเอง
4 ฐานะของผผู สด้ กังที่ จว่าย ผผูสด้ กังที่ จว่ายอยผูว่ในฐานะลผูกหนนคของผผูรด้ กับเงงิน
หรมอผผูอด้ อกตกัวตั๋ ตว่อเมมอที่ ผผูจด้ ว่ายไมว่ใชด้เงงินหรมอไมว่รกับรอง
ผผูอด้ อกตกัวตั๋ อยผูว่ในฐานะลผูกหนนคของผผูรด้ กับ
เงงินเสมอ

8.2 บทเบบ็ดเสรบ็จทลัวท ไปของตลัวตั๋ เงมิน

1. ตกัวตั๋ เงงินเปป็ นตราสารทนที่เ กงิด จากความเชมที่อถม อ กกัน ในทางการเงงิน กฎหมายจซ ง วางบทบกัญญกัตงิไ วด้
เครว่ ง ครกั ด และมนลกัก ษณะพงิ เ ศษของตกัวตั๋ เงงิน แตกตว่า งจากสกัญญาอมที่ น หลายประการคม อ (1) การเขนย น
ขด้อความอมที่นทนที่มไงิ ดด้บกัญญกัตงิไวด้ในลกักษณะตกัวตั๋ เงงิน ไมว่มนผลแกว่ตวกั ตั๋ เงงิน (2) บบุคคลผผูลด้ งลายมมอชมอที่ ในตกัวตั๋ เงงินตด้อง
รกับผงิด ยกเวด้นเขนยนแถลงวว่าการทคาแทนบบุคคลอนกคนหนซที่งและความสามารถของคผูว่สกัญญาแหว่งตกัวตั๋ เงงินไมว่มน
ผลถซงความรกับผงิดของบบุคคลอมที่น ทกัคงการลงเครมที่องหมายหาใหด้เปป็ นผลลงลายมมอชมที่อในตกัวตั๋ เงงินไมว่ (3) ใน
การใชด้เงงินตามตกัวตั๋ เงงินกฎหมายบกัญญกัตมงิ ใงิ หด้ผอว่ นวกันใชด้เงงิน
2. ตกัวตั๋ เงงินเปป็ นสกัญญาทนที่อาจโอนหนนคใหด้แกว่กกันไดด้โดยไมว่จาค กกัด คผูว่สกัญญาผผูเด้ ปป็ นฝว่ ายเจด้าหนนคในตกัวตั๋ เงงินเรนยก
วว่าผผูทด้ รง สว่วนลผูกหนนคในตกัวตั๋ เงงินเรนยกชมที่อตว่างๆ กกันตามทนที่ไดด้ลงลายมมอชมที่อในตกัวตั๋ เงงินคมอ ผผูรด้ กับรอง ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
หรมอผผูอด้ อกตกัวตั๋ ผผูสด้ ลกักหลกัง ผผูรด้ กับอาวกัล และผผูสด้ อดเขด้าแกด้หนด้า
3. การโอนดด้วยการสลกักหลกังเปป็ นทอดๆ อาจจะไมว่มนทนที่ในตกัวตั๋ เงงินจะสลกักหลกังไดด้ตว่อไป กฎหมายจซ ง
อนบุญาตใหด้เอากระดาษแผว่นหนซงที่ ผนซกตว่อเขด้ากกับตกัวตั๋ เงงินฉบกับเดงิมเรนยกวว่าใบประจคาตว่อ
8.2.1 การเขนยนขด้อความอมที่นลงในตกัวตั๋ เงงิน
ก. สกังที่ ธนาคาร ข. ใหด้จว่ายเงงินเงงินตามเชป็คแกว่ ค. จคานวนเงงิน “หนซที่งแสนบาทกกับดอกเบนคยรด้อยละ
หด้าตว่อปน ” ลงวกันทนที่สงกั ที่ จว่าย 1 มกราคม 2536 ดกังนนค เมมอที่ เชป็คถซงกคาหนดธนาคาร ข. จะตด้องจว่ายเงงินแกว่ ค.
เปป็ นจคานวนเทว่าใด
เชป็คไมว่มนบทบกัญญกัตงิใหด้ ก. ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเขนยนขด้อความกคาหนดใหด้คงิดดอกเบนคยไวด้ในเชป็ค (มาตรา 989
ไมว่โยงมาตรา 911 มาบกังคกับในเรมที่องเชป็ค) ดกังนกันค การเขนยนขด้อความสกังที่ จว่ายดอกเบนคยรด้อยละหด้าตว่อปน ลงใน
เชป็คตามปกั ญหา จซงหาเปป็ นผลแกว่เชป็คไมว่ (มาตรา 899) และสคาหรกับเชป็คนกันค วกันทนที่ 1 มกราคม 2536 ซซที่ง
ลงในเชป็คเปป็ นวกันใหด้ใชด้เงงิน (มาตรา 987 เชป็คเปป็ นคคาสกังที่ ธนาคารใหด้ใชด้เงงินเมมอที่ ทวงถาม ) จซงไมว่มชน วว่ งเวลาใหด้
คงิดดอกเบนคยดด้วย ดกังนกันค ธนาคาร ข. จซงเพนยงแตว่จว่ายเงงินหนซงที่ แสนบาทใหด้แกว่ ค. ไมว่ตอด้ งจว่ายดอกเบนคยแกว่ ค.
ดด้วย
มาตรา 899 ขด้อความอกันใดซซที่งมงิไดด้มนบกัญญกัตงิไวด้ในประมวลกฎหมาย ลกักษณะนนค ถด้าเขนยนลงในตกัวตั๋ เงงิน ทว่านวว่า
ขด้อความอกันนกันค หาเปป็ นผล อยว่างหนซงที่ อยว่างใดแกว่ตวกั ตั๋ เงงินนกันค ไมว่
มาตรา 911 ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายจะเขนยนขด้อความกคาหนดลงไวด้วว่าจคานวนเงงินอกันจะ พซงใชด้นนกัค ใหด้คงิดดอกเบนคยดด้วยกป็ไดด้ และ
ในกรณนเชว่นนกันค ถด้ามงิไดด้กลว่าวลงไวด้เปป็ น อยว่างอมที่น ทว่านวว่าดอกเบนคยยว่อมคงิดแตว่วนกั ทนที่ลงในตกัวตั๋ เงงิน
มาตรา 987 อกันวว่าเชป็คนกันค คมอหนกังสมอตราสารซซที่งบบุคคลคนหนซงที่ เรนยกวว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่าย สกังที่ ธนาคารใหด้ใชด้เงงินจคานวน
หนซงที่ เมมอที่ ทวงถามใหด้แกว่ บบุคคลอนกคนหนซงที่ หรมอใหด้ใชด้ตามคคาสกังที่ ของบบุคคลอนกคนหนซงที่ อกันเรนยกวว่า ผผูรด้ กับเงงิน
 29

มาตรา 989 บทบกัญญกัตทงิ กัคงหลายในหมวด 2 อกันวว่าดด้วยตกัวตั๋ แลกเงงิน ดกังที่ จะกลว่าวตว่อไปนนค ทว่านใหด้ยกมาบกังคกับใน

เรมที่องเชป็คเพนยงเทว่าทนที่ไมว่ขดกั กกับ สภาพแหว่งตราสารชนงิดนนค คมอบท มาตรา 910 , 914 ถซง 923 , 925 , 926 , 938 ถซง 940 , 945 ,
946 , 959 , 967 , 971
8.2.2 ความรกับผงิดของผผูลด้ งลายมมอชมอที่ ในตกัวตั๋ เงงิน
นายสบุโขทกัย ปลอมลายมมอชมที่อนายธรรมา สกังที่ จว่ายเชป็คหนซที่งลด้านบาทใหด้แกว่ นายธงิราช เมมที่อเชป็คถซ ง
กคา หนด นายธงิราชนคา เชป็คไปขซคนเงงิน แตว่ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงินอด้างวว่า บกัญชนของนายธรรมาไมว่พอ
จว่าย ดกังนนค นายธงิราชจะฟด้องใครใหด้รกับผงิดตามกฎหมายลกักษณะเชป็คไดด้บาด้ ง
นายธงิราชฟด้องนายธรรมาใหด้รกับผงิดตามเชป็คไมว่ไดด้เพราะนายธรรมาไมว่ไดด้ลงลายมมอชมที่อในเชป็คนกัคน
โดยลายมมอชมที่อของนายธรรมาทนที่สกังที่ จว่ายเปป็ นลายมมอชมที่อปลอม แตว่นายธงิราชฟด้องนายสบุโขทกัยใหด้รกับผงิดตาม
กฎหมายลกักษณะเชป็คไดด้ เพราะนายสบุโขทกัยเปป็ นผผูลด้ งลายมมอชมอที่ เปป็ นผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเชป็คฉบกับนนค แมด้จะลงเปป็ นชมอที่ นาย
ธรรมา ซซที่งไมว่ใชว่ชอมที่ ของนายธรรมาเองกป็ตาม ตามมาตรา 900
มาตรา 900 บบุคคลผผูลด้ งลายมมอชมที่อของตนในตกัวตั๋ เงงินยว่อมจะไดด้รกับ ผงิดตามเนมอค ความในตกัวตั๋ เงงินนกันค
ถด้าลงเพนยงแตว่เครมที่องหมายแตว่อยว่างหนซที่งอยว่างใด เชว่น แกงได หรมอ ลายพงิมพยนงิควมมอ อด้างเอาเปป็ นลายมมอชมที่อใน
ตกัวตั๋ เงงินไซรด้ แมด้ถซงวว่าจะมน พยานลงชมที่อรกับรองกป็ตาม ทว่านวว่าหาใหด้ผลเปป็ นลงลายมมอชมที่อในตกัวตั๋ เงงิน นกันค ไมว่
8.2.3 การผว่อนวกันใชด้เงงิน
นาย เอ ออกตกัวตั๋ แลกเงงิน สกังที่ ใหด้นายบน จว่ายเงงินแกว่นาย ซน ในวกันทนที่ทนที่ 5 ธกันวาคม 2536 กว่อนตกัวตั๋
ถซ งกคา หนด นาย ซน สลกักหลกังตกัวตั๋ โอนใหด้แกว่นาย ดน สลกักหลกังโอนใหด้แกว่นาย อน ครกัคนถซ งวกันทนที่ 5 ธกันวาคม
2536 นาย อน ตกลงใหด้นาย บน รกับรองตกัวตั๋ วว่าจะใชด้เงงินใหด้ในวกันทนที่ 10 ธกันวาคม 2536 ดกังนนคการกระทคา
ของนาย อน เปป็ นการผว่อนวกันใชด้เงงินหรมอไมว่ เพราะเหตบุใด
ตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับนนคกาค หนดใชด้เงงินวกันทนที่ 5 ธกันวาคม 2536 การทนที่นาย อน ผผูทด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินตกลง
ยงินยอมเลมที่อนกคา หนดเวลาใชด้เงงินเปป็ นวกันทนที่ 10 ธกันวาคม 2536 ถมอวว่านาย อน ผว่านวกันใชด้เงงินแลด้วเพราะ
นาย อน ไดด้แสดงเจตนาใหด้มนผลผผูกพกันนาย อน มงิใหด้เรนยกรด้องใชด้เงงินตามตกัวตั๋ แลกเงงินกว่อนวกันทนที่ 10 ธกันวาคม
2536
8.2.4 ผผูทด้ รงตกัวตั๋ เงงิน
นายมกราสกังที่ จว่ายเชป็คแกว่นายกบุมภา ระบบุชมที่อนายกบุมภาเปป็ นผผูรด้ กับเงงิน นายกบุมภาสลกักหลกังลอยใหด้
นายมนนา นายมนนาขซนค รถโดยสารประจคาทาง คนรด้ายลด้วงกระเปด๋ าเอาเชป็คไป ตว่อมานายเมษาเอาเชป็คฉบกับนนค
สลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายพฤษภาเพมที่อชคา หนนคเงงินกผูด้ ดกังนนค ทว่านจะใหด้คาค ปรซกษาแกว่นายมนนาเพมที่อเรนยกรด้องเชป็ค
ฉบกับนนคค มนจากนายพฤษภาไดด้อยว่างไรหรมอไมว่
ขด้าพเจด้าจะใหด้คาค ปรซกษาดกังนนค คมอ เชป็คฉบกับนนคมนการสลกักหลกังลอยใหด้แกว่นายมนนาเปป็ นรายทนที่สดบุ เชป็ค
ยว่อมโอนใหด้แกว่กกันไดด้ดวด้ ยการสว่งมอบโดยไมว่ตอด้ งสลกักหลกัง ตามมาตรา 920 (3) และ 989 เมมที่อนาย
พฤษภาเปป็ นผผูทด้ รงโดยรกับสลกักหลกังโอนจากนายเมษาในการชคาระหนนเค งงินกผูด้ ซซที่งไมว่ใชว่ไดด้มาโดยทบุจรงิตหรมอดด้วย
ความประมาทเลงินเลว่ออยว่างรด้ายแรง นายพฤษภาเปป็ นผผูทด้ รงโดยชอบดด้วยกฎหมายตามมาตรา 905
วรรคสอง นายมนนาเรนยกรด้องเชป็คฉบกับนนคค มนจากนายพฤษภาไมว่ไดด้
มาตรา 905 ภายในบกัง คกับแหว่งบทบกัญญกัตงิ มาตรา 1008 บบุคคลผผูด้ ไดด้ตกัวตั๋ เงงินไวด้ใ นครอบครอง ถด้าแสดงใหด้
ปรากฏสงิทธงิดวด้ ยการสลกักหลกัง ไมว่ขาดสาย แมด้ถซงวว่าการสลกักหลกังรายทนที่สดบุ จะเปป็ นสลกักหลกังลอยกป็ตาม ทว่านใหด้ถมอวว่าเปป็ น
ผผูทด้ รงโดยชอบดด้วยกฎหมาย เมมที่อใดรายการสลกักหลกัง ลอยมนสลกักหลกังรายอมที่นตามหลกัง ไปอนกทว่านใหด้ถมอวว่าบบุคคลผผูทด้ นที่ลง
ลายชมที่อ ในการสลกักหลกังรายทนที่สดบุ นกันค เปป็ นผผูได้ ดด้ซซที่งตกัวตั๋ เงงินดด้วยการสลกักหลกังลอย อนซงที่ คคาสลกักหลกัง เมมที่อขนดฆว่าเสนยแลด้ว ทว่าน
ใหด้ถมอวว่าเสมมอนวว่ามงิไดด้มนเลย
ถด้าบบุคคลผผูหด้ นซงที่ ผผูใด้ ดปราศจากตกัวตั๋ เงงินไปจากครอบครอง ทว่านวว่าผผูด้ ทรงซซที่งแสดงใหด้ปรากฏสงิทธงิของตนในตกัวตั๋
ตามวงิธนการดกังที่ กลว่าวมาใน วรรคกว่อนนกันค หาจคาตด้องสลกักตกัวตั๋ เงงินไมว่ เวด้นแตว่จะไดด้มาโดยทบุจรงิต หรมอไดด้มาดด้วยความประมาท
เลงินเลว่ออยว่างรด้ายแรง
อนซงที่ ขด้อความในวรรคกว่อนนนค ใหด้ใชด้บกังคกับตลอดถซงผผูทด้ รงตกัวตั๋ เงงินสกังที่ จว่ายใหด้แกว่ผถผูด้ มอดด้วย
มาตรา 920 อกันการสลกักหลกังยว่อมโอนไปซซที่งบรรดาสงิทธงิอกันเกงิดแตว่ ตกัวตั๋ แลกเงงิน
ถด้าสลกักหลกังลอย ผผูทด้ รงจะปฏงิบกัตดงิ งกั ที่ กลว่าวตว่อไปนนปค ระการหนซงที่ ประการใดกป็ ไดด้ คมอ
(1) กรอกความลงในทนที่วว่างดด้วยเขนยนชมที่อของตนเอง หรมอชมอที่ บบุคคลอมที่น ผผูใด้ ดผผูหด้ นซงที่
(2) สลกักหลกังตกัวตั๋ เงงินตว่อไปอนกเปป็ นสลกักหลกังลอย หรมอสลกักหลกังใหด้ แกว่บคบุ คลอมที่นผผูใด้ ดผผูหด้ นซงที่
(3) โอนตกัวตั๋ เงงินนกันค ใหด้ไปแกว่บคบุ คลภายนอก โดยไมว่กรอกความลง ในทนที่วว่าง และไมว่สลกักหลกังอยว่างหนซงที่ อยว่างใด

8.2.5 ผผูเด้ ปป็ นคผูว่สญ

กั ญาในตกัวตั๋ เงงิน
เอกเปป็ นผผูจด้ ดกั การมรดกตามคคาสกังที่ ศาลของโทฟด้องตรนวว่า ตรนออกเชป็คสกังที่ จว่ายเงงิน 100,000 บาท
ลงวกันทนที่ 1 ธกันวาคม 2536 แกว่โทเพมที่อชคาระคว่าสงินคด้าทนที่ตรนสกังที่ จากโท วกันทนที่ 1 กกันยายน 2536 โทถซงแกว่
 30
กรรม ครกัคนเชป็คถซงกคาหนด เอกนคาเชป็คไปขซคนเงงิน ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายวว่าคมนผผูสด้ งกั ที่ จว่าย เอกจซงมนหนกังสมอ
ทวงถามใหด้ตรนชาค ระเงงินตามเชป็ค ตรนตอบจดหมายวว่าทนที่ไดด้สงกั ที่ งดจว่ายเชป็คฉบกับดกังกลว่าวเปป็ นความรอบครอบ
ในกงิจการ ขอใหด้นาค หลกักฐานผผูมด้ สงิ งิทธงิโดยชอบดด้วยกฎหมายไปแสดงตรนยงินดนจะจว่ายเงงินใหด้ แตว่เมมอที่ เอกนคาคคา
สกังที่ ศาลในเรมที่องตกังค เอกเปป็ นผผูจด้ กัดการมรดกของโทไปแสดง ตรนกป็ไมว่จว่ายเงงินใหด้ จซงขอใหด้ศาลบกังคกับ ตรนตอว่ สผูด้
คดนวว่า เชป็คลงวกันทนที่ลว่วงหนด้าไมว่เปป็ นตกัวตั๋ เงงินเมมที่อโทถซงแกว่กรรมไปกว่อนถซงวกันทนที่ลงในเชป็ค สงิทธงิตามเชป็คเปป็ นอกัน
สผูญสงิคนไปแลด้ว ดกังนนเค อกมนสงิทธงิฟด้องตรนใหด้รกับผงิดตามเชป็คหรมอไมว่ เพราะเหตบุใด
เชป็คทนที่ตรนลงวกันทนที่ลว่วงหนด้านกันค ยว่อมสมบผูรณยเปป็ นเชป็ค (มาตรา 987, 988 (6)) เมมอที่ ตรนลงลายมมอ
ชมที่อเปป็ นผผูสด้ กังที่ จว่ายเทว่ากกับตรนสกัญญาวว่าจะรกับผงิดตามเนมคอความแหว่งตกัวตั๋ นกันค เมมที่อถซงวกันทนที่ลงไวด้ (มาตรา 900)
โทซซที่ งเปป็ นผผูทด้ รงตกัวตั๋ นกัคนโดยชอบ ยว่อมมนสงิทธงิ เปป็ นเจด้าหนนตามตกัวตั๋ นกัคน แมด้หนนคนกัคนจะยกังไมว่ถซงกคา หนด เมมที่อโท
ถซงแกว่กรรมกว่อนถซงวกันทนที่ลงในเชป็ค เอกซซที่งเปป็ นผผูจด้ กัดการมรดกของโทจซงเขด้าสรวมสงิทธงิของโทไดด้ตามทนที่โทมน
อยผูว่เปป็ นการโอนโดยผลของกฎหมาย (มาตรา 1599, 1600) ดกังนกันค เอกในฐานะผผูจด้ กัดการมาดกของโท
จซงเปป็ นเจด้าหนนใค นตกัวตั๋ เงงินมนสงิทธงิฟด้องตรนใหด้รกับผงิดตามเชป็คไดด้
มาตรา 900 บบุคคลผผูลด้ งลายมมอชมที่อของตนในตกัวตั๋ เงงินยว่อมจะไดด้รกับ ผงิดตามเนมอค ความในตกัวตั๋ เงงินนกันค
ถด้าลงเพนยงแตว่เครมที่องหมายแตว่อยว่างหนซที่งอยว่างใด เชว่น แกงได หรมอ ลายพงิมพยนงิควมมอ อด้างเอาเปป็ นลายมมอชมที่อใน
ตกัวตั๋ เงงินไซรด้ แมด้ถซงวว่าจะมน พยานลงชมที่อรกับรองกป็ตาม ทว่านวว่าหาใหด้ผลเปป็ นลงลายมมอชมที่อในตกัวตั๋ เงงิน นกันค ไมว่
มาตรา 987 อกันวว่าเชป็คนกันค คมอหนกังสมอตราสารซซที่งบบุคคลคนหนซงที่ เรนยกวว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่าย สกังที่ ธนาคารใหด้ใชด้เงงินจคานวน
หนซงที่ เมมอที่ ทวงถามใหด้แกว่ บบุคคลอนกคนหนซงที่ หรมอใหด้ใชด้ตามคคาสกังที่ ของบบุคคลอนกคนหนซงที่ อกันเรนยกวว่า ผผูรด้ กับเงงิน
มาตรา 988 อกันเชป็คนกันค ตด้องมนรายการดกังที่ กลว่าวตว่อไปนนค คมอ
(1) คคาบอกชมที่อวว่าเปป็ นเชป็ค
(2) คคาสกังที่ อกันปราศจากเงมอที่ นไขใหด้ใชด้เงงินเปป็ นจคานวนแนว่นอน
(3) ชมที่อ หรมอยนที่หอด้ และสคานกักของธนาคาร
(4) ชมที่อ หรมอยนที่หอด้ ของผผูรด้ กับเงงิน หรมอคคาจดแจด้งวว่าใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอ
(5) สถานทนที่ใชด้เงงิน
(6) วกันและสถานทนที่ออกเชป็ค
(7) ลายมมอชมที่อผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
8.2.6 ใบประจคาตว่อ
นายมกราสกังที่ จว่า ยตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับหนซที่งหนซที่ง ใหด้ ก. จว่า ยเงงินแกว่น ายกบุมภา กว่ อนตกัวตั๋ แลกเงงิน ถซ ง
กคาหนดนายกบุมภาสลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายมนนา และมนการสลกักหลกังโอนตว่อๆ กกันมาจนตกัวตั๋ แลกเงงินตกแกว่
นายธกันวา แตว่ปรากฏวว่าดด้านหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินหมดเนมคอทนที่ทนที่จะสลกักหลกังตว่อไป นายธกันวาจซงเอากระดาษแผว่น
หนซที่งมาตว่อเขด้ากกับตกัวตั๋ แลกเงงินเดงิม แลด้วเขนที่ยนสลกักหลกังลงบนกระดาษแผว่นทนที่ตว่อใหมว่ใหด้แกว่นายอาทงิตยย นาย
อาทงิตยยสลกักหลกังคาบบนตกัวตั๋ แลกเงงินเดงิมกกับบนกระดาษแผว่นใหมว่ใหด้แกว่นายจกันทรย นายจกันทรยสลกักหลกังลง
บนกระดาษแผว่นทนที่ ตว่อ ใหด้แกว่นายอกังคาร ดกัง นนค การกระทคา ของนายธกัน วา นายอาทงิ ตยย และนายจกันทรย
เปป็ นการสลกักหลกังลงในใบประจคาตว่อหรมอไมว่
นายธกันวาผผูสด้ ลกักหลกังในใบประจคาตว่อครกัคงแรก ไมว่เขนยนคาบบนตกัวตั๋ แลกเงงินเดงิมบด้างบนใบประจคาตว่อ
บด้าง จซงไมว่มนผลเปป็ นการสลกักหลกังลงในใบประจคาตว่อไมว่มนสว่วนหนซที่งของตกัวตั๋ แลกเงงินทคาใหด้การสลกักหลกังของ
นายอาทงิตยยและนายจกันทรยไมว่มผน ลเปป็ นการสลกักหลกังลงในใบประจคาตว่อดด้วย
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 8
1. คคาวว่าตกัวตั๋ เงงินตามกฎหมาย หมายความถซง สกัญญาทนที่ทาค เปป็ นหนกังสมอตราสารซซที่งบบุคคลผผูลด้ งลายมมอชมอที่ ในตราสาร
ตด้องรกับผงิดใชด้เงงินและโอนเงงินกกันไดด้ดวด้ ยการสว่งมอบ
2. ความหมายของ “ตกัวตั๋ เงงิน” ตามประมวลกฎหมายแพว่งและพาณงิชยยมน 3 ประเภทคมอ ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน เชป็ค และ
ตกัวตั๋ แลกเงงิน
3. หนซที่งออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ สองใหด้ใชด้เงงิน 50,000 บาท แกว่สามและลงชมที่อผผูสด้ กังที่ จว่ายวว่า “หนซงที่ ผผูจด้ กัดการมรดกนาย
อาทงิตยย” ในกรณนแรก หรมอ “หนซงที่ กรรมการผผูจด้ ดกั การ” และประทกับตราของบรงิษทกั อาทงิตยยจาค กกัดในกรณนทนที่สอง ดกังนนค ถด้า
สองไมว่ใชด้เงงิน หนซงที่ ตด้องรกับผงิดใชด้เงงินแกว่สามเฉพาะในกรณนแรกทนที่ไมว่ระบบุวว่ากระทคาการแทนผผูใด้ ด
4. สวยออกตกัวตั๋ เงงินสกังที่ ใหด้สดจว่ายเงงิน 30,000 บาท แกว่โสด โสดสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินชคาระหนนคเงงินยมมโดยระบบุสาว
เปป็ นผผูรด้ กับสลกักหลกังแลด้วเกป็บตกัวตั๋ แลกเงงินไวด้ในกระเปด๋ าถมอ ยกังไมว่ไดด้สว่งมอบตกัวตั๋ นกันค ใหด้แกว่สาว สายคนใชด้ของโสดลกักตกัวตั๋ นกันค ไปแลด้ว
ปลอมลายมมอชมที่อสาวสลกักหลกังลอยใหด้แกว่สาก เปป็ นการชคาระสงินคด้า ดกังนนค ผผูทด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับนนไค ดด้แกว่ โสด
5. นายเอ ออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ นายบนใหด้จว่ายเงงินแกว่นายซน นายซนสลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายดน นายดน สลลักหลลังลอย ใหด้
แกว่นายอน นายอนโอนสว่งมอบตกัวตั๋ ใหด้แกว่นายเอฟ นายเอฟสลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายจน นายจนสลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายเอช ดกังนกันค
ผผูทด้ นที่ลงลายมมอชมอที่ สลกักหลกังรายลว่าสบุด ซซที่งไดด้ตวกั ตั๋ แลกเงงินโดยการสลกักหลกังลอยไดด้แกว่ นายเอฟ
6. นายอาทงิตยยออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ นายจกันทรยใหด้ใชด้เงงินแกว่นายอกังคาร นายอกังคารสลกักหลกังโอนแกว่นายพบุธ โดยไมว่ร ด้ผู
วว่านายพบุธเปป็ นผผูเด้ ยาวย นายพบุธสลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายพฤหกัส โดยนายพฤหกัสไมว่รวด้ผู ว่านายพบุธเปป็ นผผูเด้ ยาวยอนกเหมมอนกกัน ดกังนนค
นายอาทงิตยย นายอกังคาร และนายพบุธ จะยกขด้อตว่อสผูวด้ ว่านายพบุธเปป็ นผผูเด้ ยาวยจซงขอบอกลด้างสกัญญา ไมว่ตอด้ งรกับผงิดตว่อนาย
พฤหกัส ดกังนนค นายพบุธยกขด้อตว่อสผูได้ ดด้แตว่นายอาทงิตยยและนายอกังคารยกขด้อตว่อสผูได้ มว่ไดด้
 31

7. นายชวดออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ นายฉลผูใหด้จว่ายเงงินแกว่นายขาล นายขาลสลกักหลกังโอนแกว่นายเถาะ นายเถาะสลกักหลกัง

ลอยโอนใหด้แกว่นายมะโรง นายมะเสป็งลกักตกัวตั๋ แลกเงงินจากนายมะโรงแลด้วนคาไปซมคอสงินคด้าจากนายมะเมนย ดกังนกันค ผผูทด้ นที่ไมว่ตอด้ งรกับ
ผงิดตามกฎหมายลกักษณะตกัวตั๋ แลกเงงินตว่อนายมะเมนยคมอ นายมะเสป็ง
8. ใบประจคาตว่อหมายถซง กระดาษแผว่นหนซงที่ ทนที่ผนซกตว่อเขด้ากกับตกัวตั๋ เงงินเดงิมเมมที่อไมว่มนทนที่ในตกัวตั๋ เงงินซซที่งสลกักหลกังไดด้ตอว่ ไป
9. นายขาวออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้นายเขนยวใชด้เงงิน 100,000 บาท เมมที่อไดด้เหป็ นแกว่นายดคา นายดคาสลกักหลกังโอนแกว่
นายแดง นางแดงสลกักหลกังโอนแกว่นายทอง นายทองยมที่นตกัวตั๋ แกว่นายเขนยวรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงินวว่าจะจว่ายเงงินใหด้ในอนก 3 วกัน
ดกังนนค นายทองฟด้อง นายขาว นายเขนยว นายดคา และนายแดงใหด้รกับผงิดใชด้เงงิน โดยนายทองจะฟด้องเขนยวผผูจด้ ว่ายไดด้คนเดนยว
เทว่านกันค
10. คคาวว่า “คผูว่สญกั ญาคนกว่อนๆ” ในตกัวตั๋ เงงิน หมายถซง ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเชป็คผผูถด้ มอ
11. นายจกันทรยเปป็ นผผูรด้ กับเงงินตามตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่นายอาทงิตยยสงกั ที่ จว่ายใหด้ฉบกับหนซที่ง นายจกันทรย สลลักหลลังลอย ใหด้แกว่นาย
อกังคาร นายอกังคารสว่งมอบตกัวตั๋ แลกเงงินแกว่นายพบุธ นายพบุธโอนสว่งมอบตกัวตั๋ แกว่นายพฤหกัส นายพฤหกัสสลกักหลกังโอนใหด้แกว่
นายศบุกรย นายศบุกรยสลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายเสารย ผผูทด้ นที่ลงลายมมอชมที่อในการสลกักหลกังรายทนที่สดบุ ซซที่งไดด้ตวกั ตั๋ แลกเงงินดด้วยการ
สลลักหลลังลอย มนสงิทธงิโอนตกัวตั๋ แลกเงงินตว่อไปคมอ นายพฤหกัส
12. บบุคคลทนที่เปป็ นคผูว่สญ
กั ญาคนกว่อนๆ ตามตกัวตั๋ เงงิน คมอ ผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
13. นายสงิบออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ นายยนที่สงิบผผูจด้ ว่ายเงงิน 2,000 บาท แกว่นายสามสงิบ นายสามสงิบสลกักหลกังโอนแกว่นายสนที่
สงิบ นายสนที่สงิบ สลลักหลลังลอย โอนใหด้แกว่นายหด้าสงิบ นายหด้าสงิบทคาตกัวตั๋ แลกเงงินหาย นายหกสงิบเกป็บไดด้แลด้วนคาไปซมคอสรด้อยคอ
ทองคคาจากนายเจป็ดสงิบ ผผูทด้ นที่รกับตด้องรกับผงิดตามกฎหมายลกักษณะตกัวตั๋ แลกเงงินไดด้แกว่ นายสงิบและนายสนที่สงิบ
14. นายมกราสกังที่ จว่ายเชป็คเงงิน 10,000 บาทใหด้แกว่นายกบุมภา นายกบุมภาสลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายมนนา นายมนนาสลกัก
หลกังโอนใหด้แกว่นายเมษา นายเมษาทคา เชป็ ค หาย มนผเผูด้ กป็ บไดด้แลด้วปลอมลายมมอ ชมที่อ นายเมษา สลลัก หลลังลอย ใหด้แกว่นาย
พฤษภา ดกังนนค ผผูทด้ นที่ทรงตกัวตั๋ โดยชอบดด้วยกฎหมายคมอ นายเมษา
15. นายเขนยวเปป็ นคนวงิกลจรงิตทนที่ศาลยกังไมว่ไดด้สงกั ที่ วว่าเปป็ นคนไรด้ความสามารถสกังที่ จว่ายเชป็คใหด้แกว่นายทองโดยนายทองรผูด้
วว่าขณะรกับโอนนายเขนยววงิ กลจรงิ ต นายทองสลกักหลกังโอนเชป็ คแกว่นายดคา โดยนายดคา รผูขด้ ณะรกับโอนวว่านายเขนยวเปป็ นคน
วงิกลจรงิตอนกเหมมอนกกัน ตว่อมานายดคานคาเชป็คไปซมคอสงินคด้าจากนายขาวซซที่งเปป็ นพว่อคด้า ดกังนนค นายเขนยวสามารถยกขด้อตว่อสผูตด้ ว่อ
นายทองและนายดคาไดด้ แตว่ยกขด้อตว่อสผูตด้ อว่ นายขาวไมว่ไดด้
16. นายมกราออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ นายกบุมภาใหด้ใชด้เงงิน 100,000 บาท แกว่นายมนนาผผูรด้ กับเงงิน นายมนนาสลกักหลกังลอย
มอบตกัวตั๋ แกว่นายเมษา นายเมษาลงลายมมอชมที่อสลกักหลกังตกัวตั๋ วว่า “นายเมษาตกัวแทน” อยว่างหนซที่ง หรมอ “นายเมษาผผูจด้ กัดการ
ทกัวที่ ไปของบรงิษกัท ก.” อนกอยว่างหนซที่ง ดกังนนค นายเมษาจะตด้องรกับผงิดตามตกัวตั๋ ทกัคงสองกรณนเพราะสลกักหลกังไมว่ระบบุวว่ากระทคา
การแทนผผูใด้ ด
17. นายหนซงที่ ออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ นายสองใหด้ใชด้เงงินแกว่นายสามกคาหนดสามเดมอนนกับแตว่ไดด้เหป็นตกัวตั๋ นายสามจซงนคาตกัวตั๋ ไป
ยมที่นแกว่นายสองใหด้รกับรองแตว่กว่อนตกัวตั๋ ถซงกคาหนด นายสามไดด้สลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ใหด้แกว่นายสนที่ นายสนที่สลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายหด้า
นายหด้าสลกักหลกังโอนใหด้แกว่นายหก ครกัคนตกัวตั๋ ถซงกคาหนดนายหกนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้นายสองรกับรองวว่าจะใชด้เงงินใหด้อยว่างแนว่นอนใน
กคาหนดสามเดมอน ดกังนนค นายหกฟด้องนายสองผผูจด้ ว่ายไดด้ แตว่ฟด้องนายหนซงที่ นายสาม นายสนที่ นายหด้าไมว่ไดด้

หนน่วยททท 9 การออกการโอน และการสลลักหลลังตลัวตั๋ แลกเงมิน

1. ตกัวตั๋ แลกเงงินตด้องมนรายการตามทนที่กฎหมายกคา หนด การออกตกัวตั๋ แลกเงงินขาดรายการทนที่กฎหมาย
ตด้องการยว่อมไมว่สมบผูรณยเปป็ นตกัวตั๋ แลกเงงิน ไมว่กว่อใหด้เกงิดสงิทธงิและความรกับผงิดตามกฎหมายลกักษณะตกัวตั๋ เงงิน
2. ตกัวตั๋ แลกเงงินยว่อมโอนกกันไดด้เสมอ เวด้นแตว่มนขอด้ ความหด้ามโอน สว่วนการสลกักหลกังเปป็ นวงิธนการทนที่ผทผูด้ รง
ลงชมอที่ ในตกัวตั๋ แลกเงงินเพมที่อเจตนาโอนตกัวตั๋ อยว่างหนซงที่ เวด้นแตว่มขน อด้ หด้ามสลกักหลกังตว่อไป
3. การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินแกว่ตวกั แทนกป็ ดน การสลกักหลกังจคานคาตกัวตั๋ แลกเงงินกป็ ดน ยว่อมทคาใหด้ผทผูด้ รงทนที่รกับ
สลกักหลกังมนสงิทธงิเรนยกเกป็บเงงินตามตกัวตั๋ ไดด้ แตว่จะสลกักหลกังตว่อไปอนกไดด้ในฐานะเปป็ นตกัวแทนเทว่านกันค
9.1 การออกตลัวตั๋ แลกเงมิน
1. ตกัวตั๋ แลกเงงินตด้อ งมนร ายการไดด้แกว่ (1) คคา บอกชมที่อ วว่ าเปป็ นตกัวตั๋ แลกเงงิน (2) คคา สกังที่ อกั น ปราศจาก
เงมที่อนไขใหด้จว่ายเงงินเปป็ นจคานวนแนว่นอน (3) ชมที่อหรมอยนหอด้ ผผูจด้ ว่าย (4) ชมที่อหรมอยนหอด้ ผผูรด้ กับเงงินหรมอคคาจดแจด้งวว่า
ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอและ (5) ลายมมอชมอที่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหากรายการดกังกลว่าวขาดตกบกพรว่องไปยว่อมไมว่สมบผูรณยเปป็ น
ตกัวตั๋ แลกเงงิน
2. วกันถซงกคาหนดของตกัวตั๋ แลกเงงิน กป็คมอ วกันถซงกคาหนดใชด้เงงินตามตกัวตั๋ ซซที่งแยกไดด้เปป็ น 2 ชนงิด ไดด้แกว่
(1) ตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่สงกั ที่ ใหด้ใชด้เงงินเมมอที่ ทวงถามหรมอเมมอที่ ไดด้เหป็น (2) ตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่กาค หนดเวลาใหด้ใชด้เงงิน
3. ความรกับผงิดของผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินเกงิดขซนค โดยเงมอที่ นไขวว่าผผูทด้ รงตด้องยมที่นตกัวตั๋ ตว่อผผูด้
จว่ายกว่อน ถด้าผผูจด้ าว่ ยไมว่รกับรองหรมอไมว่จว่ายเงงินและผผูทด้ รงจกัดใหด้ทาค คคาคกัดคด้านแลด้วผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังจะใชด้
เงงินแกว่ผทผูด้ รง
 32

4. ขด้อกคาหนดลบลด้างหรมอจคากกัดความรกับผงิดและขด้อกคาหนดลดหนด้าทนที่ของผผูสด้ งกั ที่ จว่ายและผผูสด้ ลกักหลกังตกัวตั๋

แลกเงงินแยกไดด้ 2 ประการ ไดด้แกว่ (1) ขด้อกคาหนดลบลด้างหรมอจคากกัดความรกับผงิดของผผูสด้ งกั ที่ จว่ายและผผูสด้ ลกัก
หลกังทนที่มตน อว่ ผผูทด้ รง (2) ขด้อกคาหนดลดหนด้าทนที่ของผผูทด้ รงทนที่มตน อว่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายและผผูสด้ ลกักหลกัง
9.1.1 รายการในตกัวตั๋ แลกเงงิน
การเขนยนตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่มรน ายการตามตามทนที่กฎหมายตด้องการ
การเขนยนตกัวตั๋ แลกเงงิน ดกังขด้อความตว่อไปนนค แลด้วผผูสด้ งกั ที่ จว่ายลงลายมมอชมอที่
ตกัวตั๋ แลกเงงิน
วกันทนที่ 1 มกราคม 2536
ถซงนางมณฑา
โปรดสกังที่ จว่ายเงงินจคานวน หนซงที่ ลด้านบาท ใหด้แกว่นายสกังขยทอง หรมอตามคคาสกังที่

.....................................................
(ลามมอชมอที่ ทด้าวสามลผผูสด้ งกั ที่ จว่าย)

9.1.2 วกันถซงกคาหนดของตกัวตั๋ แลกเงงิน

ทด้าวสามลออกตกัวตั๋ แลกเงงินลงวกันทนที่ 1 กกันยายน 2536 สกังที่ นางมณฑาใหด้ใชด้เงงินจคานวน หนซที่งลด้าน
บาทใหด้แกว่นายสกังขยทองกคาหนดสองเดมอนนกับแตว่ไดด้เหป็ น วกันทนที่ 30 ธกันวาคม 2536 นางมณฑาไดด้เหป็ นและ
รกับรองตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับนนค ดกังนนค นายสกังขยทองตด้องนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นใหด้นางมณฑาใชด้เงงินเมมอที่ ใด
วกันถซงกคาหนดตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับนนค คมอสองเดมอนนกับแตว่ไดด้เหป็น นางมณฑาผผูสด้ งกั ที่ จว่ายไดด้เหป็นตกัวตั๋ เมมอที่ วกันทนที่
30 ธกันวาคม 2535 ครบกคาหนดสองเดมอน ในวกันทนที่ 30 กบุมภาพกันธย แตว่เดมอนกบุมภาพกันธยไมว่มวน นกั ตรงกกัน
ในเดมอนสบุดทด้าย วกันสบุดทด้ายแหว่งเดมอนกบุมภาพกันธย คมอวกันทนที่ 28 กบุมภาพกันธย 2536 จซงเปป็ นวกันสบุดทด้ายอกัน
เปป็ นวกันสงิคนระยะเวลาตามมาตรา 193/5 วรรคสอง วกันถซงกคาหนดของตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับนนคทนที่นายสกังขยทอง
ตด้องนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นใหด้นางมณฑาใชด้เงงิน คมอวกันทนที่ 28 กบุมภาพกันธย 2536
9.1.3 ความรกับผงิดของผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงิน
ทด้าวสามลออกเชป็คลงวกันทนที่ลว่วงหนด้าสกังที่ ใหด้ธนาคารมณฑาจคา กกัด จว่ายเงงินใหด้แกว่นายสกังขยทองหนซที่ง
ลด้านบาท กว่อนเชป็คถซงกคาหนด นายสกังขยทองสลกักหลกังโอนเชป็คใหด้แกว่เขยทนที่หนซที่ง เขยทนที่หนซที่งสลกักหลกังโอนแกว่
เขยทนที่สอง แลด้วมนการโอนแกว่เขยทนที่สาม เขยทนที่สนที่ เขยทนที่หาด้ จนถซงเขยทนที่หก ตามลคาดกับ ครกัคนเชป็คถซงกคาหนด เขย
ทนที่หกนคาเชป็คไปยมที่นแกว่ธนาคารมณฑาจคากกัด เพมที่อใชด้เงงิน แตว่ธนาคารมณฑาจคากกัด ปฏงิเสธการใชด้เงงิน เขยทนที่
สามไดด้เขด้าใชด้เงงินแกว่เขยทนที่หก และรกับเชป็คมาแลด้วดกังนนค เขยทนที่สามจะเรนยกรด้องตว่อใครใหด้รกับผงิดใชด้เงงินตามเชป็ค
ไดด้บาด้ ง
เขยทนที่สามซซที่งเปป็ นผผูสด้ ลกักหลกังหลกังคนทนที่ถกผู บกังคกับใหด้ใชด้เงงินตามเชป็ค ยว่อมเรนยกรด้องใหด้ทาด้ วสามลผผูสด้ งกั ที่
จว่ายนายสกังขยทอง เขยทนที่หนซงที่ และเขยทนที่สอง ใหด้รกับผงิดใชด้เงงินตามเชป็คไดด้ ตามมาตรา 914 967 971 และ
989
มาตรา 914 บบุคคลผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินยว่อมเปป็ นอกัน สกัญญาวว่าเมมที่อตกัวตั๋ นกันค ไดด้นาค ยมที่นโดยชอบแลด้ว
จะมนผรผูด้ กับรอง และใชด้เงงินตาม เนมคอความแหว่งตกัวตั๋ ถด้าและตกัวตั๋ แลกเงงินนกัคนเขาไมว่เชมที่อถมอโดยไมว่ยอมรกับรอง กป็ดนหรมอไมว่ยอมจว่าย
เงงินกป็ดน ผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังกป็จะใชด้เงงินแกว่ผทผูด้ รง หรมอแกว่ผสผูด้ ลกักหลกังคนหลกังซซที่งตด้องถผูกบกังคกับใหด้ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ นกัคน ถด้า
หากวว่าไดด้ทาค ถผูกตด้องตามวงิธนการในขด้อไมว่รกับรองหรมอไมว่จว่ายเงงินนกันค แลด้ว
มาตรา 967 ในเรมที่องตกัวตั๋ แลกเงงินนกัคน บรรดาบบุคคลผผูสด้ งกั ที่ จว่ายกป็ดนรกับรอง กป็ดนสลกักหลกังกป็ดน หรมอรกับประกกันดด้วย
อาวกัลกป็ดน ยว่อมตด้องรว่วมกกันรกับผงิดตว่อ ผผูทด้ รง
ผผูทด้ รงยว่อมมนสงิทธงิวว่ากลว่าวเอาความแกว่บรรดาบบุคคลเหลว่านนคเรนยงตกัว หรมอรวมกกันกป็ไดด้ โดยมงิพกักตด้องดคาเนงิน
ตามลคาดกับทนที่คนเหลว่านกันค มาตด้อง ผผูกพกัน
สงิทธงิเชว่นเดนยวกกันนนค ยว่อมมนแกว่บคบุ คลทบุกคนซซที่งไดด้ลงลายมมอชมที่อในตกัวตั๋ เงงิน และเขด้าถมอเอาตกัวตั๋ เงงินนกันค ในการทนที่จะใชด้
บกังคกับเอาแกว่ผทผูด้ นที่มนความผผูกพกันอยผูว่ แลด้วกว่อนตน
การวว่ากลว่าวเอาความแกว่คว่ สผู กัญญาคนหนซที่ง ซซที่ ง ตด้องรกับผงิด ยว่อ มไมว่ตกัด หน ทางทนที่ จะวว่ากลว่าวเอาความแกว่คว่ ผู
สกัญญาคนอมที่น ๆ แมด้ทกัคงจะเปป็ นฝว่ ายอยผูว่ใน ลคาดกับภายหลกังบบุคคลทนที่ไดด้วว่ากลว่าวเอาความมากว่อน
มาตรา 971 ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายกป็ดน ผผูรด้ กับรองกป็ดน ผผูสด้ ลกักหลกังคนกว่อนกป็ดนซซที่งเขา สลกักหลกังหรมอโอนตกัวตั๋ แลกเงงินใหด้อนกทอด
หนซงที่ นกันค หามนสงิทธงิจะไลว่เบนคยเอา แกว่คว่สผู ญ กั ญาฝว่ าย ซซที่งตนยว่อมตด้องรกับผงิดตว่อเขาอยผูว่กนกั กว่อนแลด้วตามตกัวตั๋ เงงินนกันค ไดด้ไมว่
มาตรา 989 บทบกัญญกัตทงิ กัคงหลายในหมวด 2 อกันวว่าดด้วยตกัวตั๋ แลกเงงิน ดกังที่ จะกลว่าวตว่อไปนนค ทว่านใหด้ยกมาบกังคกับใน
เรมที่องเชป็คเพนยงเทว่าทนที่ไมว่ขดกั กกับ สภาพแหว่งตราสารชนงิดนนค คมอบท มาตรา 910 , 914 ถซง 923 , 925 , 926 , 938 ถซง 940 , 945 ,
946 , 959 , 967 , 971
 33

ถด้าเปป็ นเชป็คทนที่ออกมาแตว่ตว่างประเทศ ทว่านใหด้นาค บทบกัญญกัตงิดกังที่ ตว่อไปนนค มาใชด้บกังคกับดด้วย คมอบท มาตรา 924 ,

960 ถซง 964 , 973 ถซง 977 , 980
9.1.4 ขด้อกคาหนดลบลด้างหรมอจคากกัดความรกับผงิดและขด้อกคาหนดลดหนด้าทนที่ตามตกัวตั๋ แลกเงงิน
นายอาทงิตยยออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ นายจกันทรย ใหด้จว่ายเงงินเมมที่อครบสามเดมอนนกับแตว่ไดด้เหป็ นเปป็ นจคานวน
เงงิน 50,000 บาท แกว่นายอกังคาร และนายอาทงิตยยระบบุไวด้ในตกัวตั๋ วว่า “นายอาทงิตยยรกับผงิดตามตกัวตั๋ นนคเพนยง
10,000 บาท” นายอกังคารรกับตกัวตั๋ แลด้งลงชมอที่ สลกักหลกังโอนแกว่นายพบุธและนายอกังคารระบบุไวด้ในตกัวตั๋ วว่า “ใหด้
ยมที่นตกัวตั๋ นนพค รด้อมรกับรองภายในเจป็ดวกันนกับจากวกันสลกักหลกังนนค ” ดกังนนค อธงิบายความรกับผงิดของนายอาทงิตยยและ
นายอกังคารทนที่มตน อว่ นายพบุธ
ขด้อความทนที่นายอาทงิตยยผสผูด้ งกั ที่ จว่ายจดลงไวด้ในตกัวตั๋ แลกเงงิน เปป็ นขด้อกคาหนดจคากกัดความรกับผงิดของนาย
อาทงิตยยทนที่มนตว่อนายพบุธผผูทด้ รงวว่า จะรกับผงิดชดใชด้เงงินตามตกัวตั๋ เพน ยง 10,000 บาท ไมว่ใชว่ 50,000 บาท
ตามจคานวนเงงินในตกัวตั๋ สว่วนขด้อความทนที่นายอกังคารผผูสด้ ลกักหลกังจดลงไวด้ในตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นขด้อกคา หนดจคา กกัด
เวลายมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินใหด้นายจกันทรยผจผูด้ ว่ายรกับรอง ซซที่งเปป็ นขด้อกคาหนดจคากกัดความรกับผงิดอยว่างหนซงที่ ทนที่ผสผูด้ ลกักหลกัง
มนตอว่ ผผูทด้ รง ดกังนนขค อด้ กคาหนดทกัคงสองขด้อดกังกลว่าวยว่อมใชด้บกังคกับไดด้ นายอาทงิตยยและนายอกังคารจซงมนความรกับ
ผงิดจคากกัดตามขด้อกคาหนดทนที่ระบบุไวด้ในตกัวตั๋ แลกเงงินนกันค
9.2 การโอนและการสลลักหลลังตลัวตั๋ แลกเงมิน
1. ตกัวตั๋ แลกเงงินยว่อมโอนใหด้แกว่กกันดด้วยสลกักหลกังและสว่งมอบ เวด้นแตว่ตวกั ตั๋ ผผูถด้ มอยว่อมโอนกกันไดด้เพนยงแตว่สว่ง
มอบตกัวตั๋ ใหด้แกว่ผรผูด้ กับโอนเทว่านกันค แตว่ตวกั ตั๋ แลกเงงินเปป็ นสกัญลกักษณยอยว่างหนซที่งผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังยว่อมระบบุ
ขด้อความหด้ามโอนไดด้เสมอ
2. สงิทธงิของผผูรด้ กับโอนตกัวตั๋ แลกเงงินมนผรผูด้ กับโอนอาจมนสงิทธงิดนกวว่าผผูโด้ อน
3. วงิธนโอนตกัวตั๋ แลกเงงินยว่อมเปป็ นไปตามประเภทของตกัวตั๋ แลกเงงิน หรมอตกัวตั๋ ผผูถด้ มอและตกัวตั๋ ระบบุชอมที่
4. ผผูสด้ ลกักหลกังระบบุขอด้ หด้ามสลกักหลกังไปในตกัวตั๋ แลกเงงินไดด้ การสลกักหลกังตด้องไมว่มนเงมที่อนไขและสลกักหลกัง
บางสว่วนไมว่ไดด้ การสลกักหลกังเมมที่อสงิคนเวลาคกัดคด้าน การไมว่รกับรองหรมอไมว่ใชด้เงงิน ผผูทด้ รงไลว่เบนคยเอาจากผผูรด้ กับ
รองและคผูว่สกัญญาทนที่สลกักหลกังภายหลกังกคา หนดเวลาทคา คคาคกัดคด้านไดด้สว่วนเมมที่อมนคาค คกัดคด้าน การไมว่รกับรอง
หรมอไมว่ใชด้เงงินแลด้วจซงสลกักหลกัง ผผูทด้ รงไลว่เบนคยเอาจากผผูรด้ กับรองและผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังกว่อนเวลาทคาคคา
คกัดคด้านไดด้เทว่านกันค
5. การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินระบบุชมที่อ ยว่อมโอนไปซซที่งบรรดาสงิทธงิอกันเกงิดแกว่ตวกั ตั๋ แลกเงงิน ไดด้แกว่สงิทธงิทนที่จะ
สลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ตว่อไป สงิทธงิทนที่จะบกังคกับเอาเงงินตามตกัวตั๋ และสงิทธงิทนที่จะแสวงคมนการครอบครองตกัวตั๋ สว่วนการ
สลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินซซที่งสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ ม อ ไมว่ทาค ใหด้ผสผูด้ ลกักหลกังรกับผงิดอยว่างผผูสด้ ลกักหลกังแตว่มนผลใหด้รกับผงิด
อยว่างผผูรด้ กับอาวกัลผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
6. การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินแกว่ตวกั แทนเพมที่อเรนยกเกป็ บเงงินหรมอใหด้จกัดการแกว่ตวกั ตั๋ แทนตนนกัคน ตกัวการทนที่
สลกักหลกังไมว่ไดด้โอนสงิทธงิอยว่างการสลกักหลกังตามปกตงิ ผผูทด้ รงทนที่สลกักหลกังมนอาค นาจกระทคาการเพมที่อใหด้ไดด้สงิทธงิ
อกันเกงิดแกว่ตวกั ตั๋ นกัคนแทนตกัวการทนที่สลกักหลกัง และผผูทด้ รงทนที่รกับสลกักหลกังจะสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินนกัคนตว่อไปไดด้ใน
ฐานะเปป็ นตกัวแทนเทว่านกันค
7. การสลกักหลกังจคานคาตกัวตั๋ แลกเงงิน ทคาใหด้ผทผูด้ รงทนที่รกับจคานคามนสงิทธงิเรนยกเกป็บเงงินตามตกัวตั๋ ในวกันถซงกคาหนด
แตว่เมมอที่ จกัดสรรชคาระหนนแค ละอบุปกรณนแลด้วมนเงงินเหลมอตด้องสว่งคมนใหด้แกว่ผสผูด้ ลกักหลกังทนที่จาค นคา และผผูทด้ รงทนที่รกับจคานคา
และสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินนกันค ตว่อไปไดด้ในฐานเปป็ นตกัวแทนเทว่านกันค
9.2.1 การโอนตกัวตั๋ แลกเงงิน
ก. ออกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน 100,000 บาท แกว่ ข. ข. ประสงคยจะโอนตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินฉบกับนนคเพมที่อ
ใชด้หนนคแกว่ ค. ดกังนนค ทว่านจะใหด้คาค แนะนคาแกว่ ข. วว่าจะทคาอยว่างไรจซงจะมนผลการโอนตามกฎหมายลกักษณะตกัวตั๋
เงงิน
ใหด้คาค แนะนคา แกว่ ข. ดกังนนคคมอ ตามบทบกัญญกัตงิในมาตรา 917 วรรคแรก ประกอบดด้วยมาตรา
985 ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินยว่อมโอนใหด้กกันไดด้ดวด้ ยสลกักหลกังและสว่งมอบ ดกังนนค ข. จซงตด้องลงลายมมอชมที่อสลกักหลกัง
ระบบุ ค. เปป็ นผผูรด้ กับประโยชนย ทนที่ดาด้ นหนด้าหรมอดด้านหลกังของตกัวตั๋ กป็ไดด้ทนที่เรนยกวว่าเปป็ นการสลกักหลกังเฉพาะ หรมอ
ข. เพนยงแตว่ลงลายมมอชมที่อของตนทนที่ดาด้ นหลกังของตกัวตั๋ ทนที่เรนยกวว่าสลกักหลกังลอย กป็ไดด้ แตว่ไมว่วว่า ข. จะสลกักหลกัง
เฉพาะหรมอสลกักหลกังลอยกป็ ตาม ข. ตด้องสว่งมอบตกัวตั๋ สกัญญาฉบกับนนคใหด้แกว่ ค. ไปดด้วยจซงจะมนผลสมบผูรณย
เปป็ นการโอนตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินตามกฎหมาย
อนซที่ง ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน ไมว่มนตวกั ตั๋ ผผูถด้ มอ การโอนตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินจซงตด้องสลกักหลกังและสว่งมอบเทว่านกันค
จะโอนตกัวตั๋ ใหด้กนกั ดด้วยวงิธนสว่งมอบอยว่างเดนยวไมว่ไดด้
มาตรา 917 อกันตกัวตั๋ แลกเงงินทบุกฉบกับ ถซงแมด้วว่าจะมงิใชว่สงกั ที่ จว่ายใหด้แกว่ บบุคคลเพมที่อเขาสกังที่ กป็ตาม ทว่านวว่ายว่อมโอนใหด้กนกั
ไดด้ดวด้ ยสลกักหลกังและสว่งมอบ
 34

เมมที่อผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเขนยนลงในดด้านหนด้าแหว่งตกัวตั๋ แลกเงงินวว่า "เปลนที่ยนมมอไมว่ไดด้" ดกังที่ นนกค ป็ดน หรมอเขนยนคคาอมที่นอกันไดด้ความเปป็ น
ทคานองเชว่นเดนยวกกันนกันค กป็ดน ทว่านวว่าตกัวตั๋ เงงินนกันค ยว่อมจะโอนใหด้กนกั ไดด้แตว่โดยรผูปการและดด้วยผลอยว่างการ โอนสามกัญ
อนซงที่ ตกัวตั๋ เงงินจะสลกักหลกังใหด้แกว่ผจผูด้ ว่ายกป็ไดด้ ไมว่วว่าผผูจด้ ว่ายจะไดด้รกับรองตกัวตั๋ นกันค หรมอไมว่ หรมอจะสลกักหลกังใหด้แกว่ผสผูด้ งกั ที่ จว่าย
หรมอใหด้แกว่คว่สผู ญ กั ญาฝว่ ายใด แหว่งตกัวตั๋ เงงินนกันค กป็ไดด้ สว่วนบบุคคลทกังค หลายเหลว่านนกค ป็ยว่อมจะสลกักหลกังตกัวตั๋ เงงิน นกันค ตว่อไปอนกไดด้
มาตรา 985 บทบกัญญกัตงิทกัคงหลายในหมวด 2 วว่าดด้วยตกัวตั๋ แลกเงงิน ดกังที่ จะกลว่าวตว่อไปนนค ทว่านใหด้ยกมาบกังคกับใน
เรมที่องตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินเพนยงเทว่าทนที่ไมว่ขดกั กกับสภาพแหว่งตราสารชนงิดนนค คมอบท มาตรา 911 , 913 , 916 , 917 , 919 , 920 , 922
ถซง 926 , 938 ถซง 947 , 949 , 950 , 954 ถซง 959 , 967 ถซง 971
ถด้า เปป็ นตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เ งงินทนที่ อ อกมาแตว่ตว่า งประเทศ ทว่านใหด้นาค บท บกัญ ญกัตงิตว่อ ไปนนคม าใชด้บกัง คกั บดด้ว ย คม อ บท
มาตรา 960 ถซง 964 , 973 , 974
9.2.2 สงิทธงิของผผูรด้ กับโอนตกัวตั๋ แลกเงงิน
นายมะไฟหลอกนายมะเฟม องใหด้อ อกเชป็ ค สกั งที่ จว่ า ยเงงิ น 500,000 บาท แกว่ ต นเมมที่ อ นคา ไปอวด
นางสาวมะกรผูดสกัก 2-3 วกัน แลด้วจะคมนใหด้ นายมะเฟม องเหป็ นแกว่เพมที่อนจซงออกเชป็คใหด้ นายมะเฟม องไดด้รกับเชป็ค
แลด้วสลกักหลกังโอนตว่อนายมะนาวเพมที่อชคาระคว่าซมคอรถยนตย ตว่อมานายมะไฟไมว่คมนเชป็คใหด้ นายมะเฟม องจซงอายกัด
เชป็คตว่อธนาคารไมว่ใหด้จว่ายเงงินนายมะนาวนคาเชป็คไปขซคนเงงินจากธนาคารไมว่ไดด้ จซงฟด้องคดนใหด้นายมะเฟม องรกับ
ผงิดตามเชป็ค ดกังนนค นายมะเฟม องจะยกขด้อตว่อสผูวด้ ว่า มนขอด้ ตกลงระหวว่างตนกกับนายมะไฟไดด้หรมอไมว่เพราะเหตบุใด
ตามบทบกัญญกัตงิในกฎหมายลกักษณะตกัวตั๋ เงงิน มาตรา 916 ซซที่ งอนบุโลมใชด้บกังคกับในเรมที่อเชป็คดด้วยมน
ใจความวว่าบบุคคลหลกังหลายผผูถด้ กผู ฟด้องในมผูลตกัวตั๋ เงงิน หาอาจจะตว่อสผูผด้ ทผูด้ รงดด้วยขด้อตว่อสผูอด้ กันอาศกัยความเกนที่ยว
พกันกกันเฉพาะบบุคคลระหวว่างตนกกับผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอกกับผผูทด้ รงคนกว่อนๆ นกัคนไดด้ไมว่ เวด้นแตว่การโอนจะไดด้มนขซคน
ดด้วยคบคงิดกกันฉด้อฉล
ตามอบุทาหรณย นายมะเฟม องซซที่งเปป็ นผผูถด้ กผู ฟด้องในมผูลเชป็ค จซงหาอาจจะตว่อสผูนด้ ายมะนาวผผูทด้ รงเชป็คทนที่รกับ
สลกักหลกังโอนมาโดยสบุจรงิตไมว่รขด้ผู อด้ ตกลงระหวว่างนายมะเฟม องกกับนายมะไฟผผูทด้ รงคนกว่อนนกันค ไมว่ ดกังนกันค นาย
มะเฟม องผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเชป็คจซงตด้องรกับผงิดใชด้เงงินตามเชป็ค
มาตรา 916 บบุคคลทกังค หลายผผูถด้ กผู ฟด้องในมผูลตกัวตั๋ แลกเงงินหาอาจจะ ตว่อสผูผด้ ทผูด้ รงดด้วยขด้อตว่อสผูอด้ กันอาศกัยความเกนที่ยว
พกันกกัน เฉพาะบบุคคลระหวว่าง ตนกกับผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอกกับผผูทด้ รงคนกว่อน ๆ นกันค ไดด้ไมว่ เวด้นแตว่การโอนจะ ไดด้มนขซคนดด้วยคบคงิดกกัน
ฉด้อฉล
9.2.3 วงิธนโอนตกัวตั๋ แลกเงงิน
การสลกักหลกังตกัวตั๋ เงงินมนกนที่ประเภทอะไรบด้าง อธงิบาย
การสลกักหลกังตกัวตั๋ เงงินมน 2 ประเภทคมอ คมอ
(1) สลกักหลกังเฉพาะ ไดด้แกว่ สลกักหลกังโดยระบบุชมที่อผผูรด้ กับประโยชนยไวด้ดวด้ ย กลว่าวคมอ ตด้องเขนยนคคาสลกัก
หลกังไวด้ในตกัวตั๋ เงงินหรมอใบประจคาตว่อทนที่ดาด้ นหนด้าหรมอดด้านหลกังของตกัวตั๋ เงงินหรมอใบประจคาตว่อและตด้องลงลายมมอ
ชมที่อผผูสด้ ลกักหลกังไวด้ดวด้ ย เชว่น เขนยนวว่า “จว่ายนายสบุโขทกัยหรมอตามสกังที่ ” และลงลายมมอชมที่อผผูสด้ ลกักหลกังไวด้ทนที่ดาด้ น
หนด้าหรมอดด้านหลกังของตกัวตั๋ เงงินหรมอใบประจคาตว่อ
(2) สลกักหลกังลอย ไดด้แกว่ สลกักหลกังโดยมงิไดด้ระบบุชมที่อผผูรด้ กับประโยชนยไวด้ เพนยงแตว่ลงลายมมอชมที่อผผูสด้ ลกัก
หลกังไวด้ทนที่ดาด้ นหลกังตกัวตั๋ เงงิน หรมอใบประจคา ตว่อ เชว่น ลงลายมมอชมที่อผผูสด้ ลกักหลกังไวด้ทนที่ดาด้ นหลกังตกัวตั๋ เงงิน หรมอใบ
ประจคาตว่อโดยไมว่มขน อด้ ความใดเลย
9.2.4 หลกักเกณฑยของการสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงิน
ทนที่กลว่าววว่า “การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินจะมนเงมอที่ นไขไมว่ไดด้” นกันค หมายความวว่าอยว่างไร
ทนที่กลว่าววว่า “การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินจะมนเงมที่อนไขไมว่ไดด้” นกันค หมายความวว่า ตามปกตงิการสลกัก
หลกังโอนไปซซที่งสงิทธงิอกันเกงิดแตว่ตวกั ตั๋ แลกเงงิน ดกังนกันค การทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังกคาหนดขด้อความใหด้การโอนมนผลหรมอสงิคน
ผลเมมอที่ มนเหตบุการณยอกันใดอกันหนซงที่ ขซนค ในอนาคตและไมว่แนว่นอน จซงทคาไมว่ไดด้ ถด้าคคาสลกักหลกังมนเงมอที่ นไขดกังกลว่าว
กฎหมายถมอวว่า การสลกักหลกังนกันค สมบผูรณยโดยไมว่มเน งมอที่ นไขเลย
9.2.5 ผลของการสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงิน
ผลของการสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินระบบุชอมที่ กกับตกัวตั๋ ผผูถด้ มอตว่างกกันอยว่างไร
ตกัวตั๋ แลกเงงินระบบุชมที่อ ยว่อมโอนใหด้กกันไดด้ดวด้ ยสลกักหลกังและสว่งมอบ (มาตรา 917 วรรคแรก) การ
สลกักหลกังอาจเปป็ นสลกักหลกังเฉพาะหรมอสลกักหลกังลอยกป็ไดด้ เมมอที่ สลกักหลกังโดยชอบแลด้ว ยว่อมโอนไปซซที่งบรรดา
สงิทธงิอกันเกงิดแกว่ตวกั ตั๋ แลกเงงิน (มาตรา 920) กลว่าวคมอ สงิทธงิทนที่จะสลกักหลกังหรมอโอนตกัวตั๋ นกันค ตว่อไปอนกสงิทธงิทนที่จะ
ไลว่เบนคยบกังคกับเอาเงงินตามตกัวตั๋ และสงิทธงิทนที่จะแสวงคมนครองตกัวตั๋ เมมที่อแสดงใหด้ปรากฏสงิทธงิดวด้ ยการสลกักหลกังไมว่
ขาดสาย
สว่วนตกัวตั๋ ผผูถด้ มอ ยว่อมโอนใหด้แกว่กกันเพนยงดด้วยสว่งมอบ (มาตรา 918) การสลกักหลกังตกัวตั๋ ผผูถด้ ม อ จซงไมว่
จคาเปป็ นและไมว่เปป็ นเหตบุใหด้ผสผูด้ ลกักหลกังรกับผงิดในฐานะผผูสด้ ลกักหลกัง แตว่กฎหมายใหด้มนผลวว่า การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลก
เงงินซซที่งสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอยว่อมเปป็ นประกกัน (อาวกัล) สคาหรกับผผูสด้ งกั ที่ จว่าย (มาตรา 921)
 35

มาตรา 918 ตกัวตั๋ แลกเงงินอกันสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอนกันค ทว่านวว่ายว่อม โอนไปเพนยงดด้วยสว่งมอบใหด้กนกั

มาตรา 920 อกันการสลกักหลกังยว่อมโอนไปซซที่งบรรดาสงิทธงิอกันเกงิดแตว่ ตกัวตั๋ แลกเงงิน
ถด้าสลกักหลกังลอย ผผูทด้ รงจะปฏงิบกัตดงิ งกั ที่ กลว่าวตว่อไปนนปค ระการหนซงที่ ประการใดกป็ ไดด้ คมอ
(1) กรอกความลงในทนที่วว่างดด้วยเขนยนชมที่อของตนเอง หรมอชมอที่ บบุคคลอมที่น ผผูใด้ ดผผูหด้ นซงที่
(2) สลกักหลกังตกัวตั๋ เงงินตว่อไปอนกเปป็ นสลกักหลกังลอย หรมอสลกักหลกังใหด้ แกว่บคบุ คลอมที่นผผูใด้ ดผผูหด้ นซงที่
(3) โอนตกัวตั๋ เงงินนกันค ใหด้ไปแกว่บคบุ คลภายนอก โดยไมว่กรอกความลง ในทนที่วว่าง และไมว่สลกักหลกังอยว่างหนซงที่ อยว่างใด
มาตรา 921 การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินซซที่งสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอนกันค ยว่อม เปป็ นเพนยงประกกัน (อาวกัล) สคาหรกับผผูสด้ งกั ที่ จว่าย

9.2.6 การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินแกว่ตวกั แทน

เอกออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้โทใหด้จว่ายเงงินแกว่ตรน ตรนอยผูว่จกังหวกัดสงขลาไมว่สะดวกทนที่จะยมที่ นตกัวตั๋ แกว่โททนที่
จกังหวกัดเชนยงรายเพมที่อใชด้เงงิน ตรนมาปรซกษาขอคคา แนะนคา วว่าจะมอบตกัวตั๋ แลกเงงินใหด้แกว่จกัตวาคนรผูจด้ กักกกันใหด้
ทคา การแทนไดด้อยว่างไรจซงจะมนผลตามกฎหมาย และไมว่เกงิดความเสน ย หายแกว่ ตนดกัง นนค ขอใหด้คาค ปรซ ก ษา
แนะนคาตรนในปกั ญหาดกังกลว่าว
ตด้องแนะนคาตรนตามบทบกัญญกัตมงิ าตรา 925 คมอใหด้ตรนลงลายมมอชมอที่ สลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับนนคแกว่
จกัตวา และเขนยนขด้อความเหนมอลายมมอชมที่อตรนทนที่สลกักหลกังมนขอด้ ความวว่า “ราคาทนที่เรนยกเกป็ บ ” หรมอ “เพมที่อ
เรนยกเกป็ บ” หรมอ “ในฐานจกัดการแทน” หรมอความสคา นวนอมที่นใดอกันเปป็ นปรงิยายวว่าตกัวแทน เชว่น “จว่าย
จกัตวาตกัวแทน” หรมอ “มอบใหด้จกัตวาทคาการแทน” เปป็ นตด้น กกังนนคกป็มนผลตามกฎหมายวว่าจกัตวาเปป็ นผผูทด้ รงใน
ฐานเปป็ นตกัวแทนตรน มนสงิทธงิทกัคงปวงอกันเกงิดแตว่ตวกั ตั๋ แลกเงงินฉบกับนนคในการจกัดการใหด้ไดด้เงงินจากโท แลด้วนคา มา
มอบใหด้แกว่ตรน จกัตวาจะสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินตว่อไปไดด้กป็เพนยงในฐานเปป็ นตกัวแทนตรนเทว่านกันค ไมว่กว่อใหด้เกงิดความ
เสนยหายแกว่ตรนขนซค มาไดด้
มาตรา 925 เมมที่อใดความทนที่สลกักหลกังมนขอด้ กคาหนดวว่า "ราคาอยผูว่ทนที่เรนยก เกป็บ" กป็ดน "เพมที่อเรนยกเกป็บ" กป็ดน "ในฐาน
จกัดการแทน" กป็ดน หรมอความสคานวน อมที่นใดอกันเปป็ นปรงิยายวว่าตกัวแทนไซรด้ ทว่านวว่าผผูทด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินจะใชด้สงิทธงิ ทกังค ปวงอกันเกงิด
แตว่ตวกั ตั๋ นกันค กป็ยว่อมไดด้ทกัคงสงิคน แตว่วว่าจะสลกักหลกังไดด้เพนยงในฐาน เปป็ นตกัวแทน
ในกรณนเชว่นนนค คผูว่สกัญญาทกัคงหลายซซที่งตด้องรกับผงิดอาจจะตว่อสผูผด้ ทผูด้ รงไดด้ แตว่เพนยงดด้วยขด้อตว่อสผูอด้ กันจะพซงใชด้ไดด้ตว่อผผูด้
ส ลกั ก ห ลกั ง เ ทว่ า นกัค น

9.2.7 การสลกักหลกังจคานคาตกัวตั๋ แลกเงงิน

นายมกราออกตกัวตั๋ แลกเงงิน สกั งที่ นายกบุม ภาใหด้ใ ชด้เ งงิ น 400,000 บาท แกว่ น ายมน น า นายมน น า
ประสงคยจะซมคอรถยนตยราคา 250,000 บาท จากนายเมษา แตว่นายเมษาตด้องการใหด้นายมนนาจคานคาตกัวตั๋
แลกเงงินซซที่งยกังไมว่ถซงกคาหนดทนที่นายมกราออกใหด้เปป็ นประกกัน นายมนนาจซงมาปรซกษาทว่านใหด้แนะนคาวว่าจะมอบ
ตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับจคา นวนเงงิน 400,000 บาท แกว่น ายเมษาเปป็ นประกกันหนนคไ ดด้อ ยว่า งไร จซ งจะมนผลตาม
กฎหมายและไมว่เกงิดความเสนยหารแกว่ตน ดกังนนใค หด้ทาว่ นแนะนคานายมนนาในปกั ญหาขด้างตด้น
จะตด้องแนะนคา นายมนนาตามบทบกัญญกัตงิมาตรา 926 คมอ ใหด้นายมนนาลงลายมมอชมที่อสลกักหลกังตกัวตั๋
แลกเงงิน ฉบกับนนคใ หด้แกว่ นายเมษา และเขนย นขด้อ ความเหนมอ ลายมมอ ชมที่ อ นายมนน าทนที่ ส ลกั ก หลกั ง มน ข อด้ ความวว่ า
“ราคาเปป็ นประกกัน ” หรมอ “ราคาเปป็ นจคา นคา ” หรมอขด้อกคา หนดอยว่างอมที่นใดอกันเปป็ นปรงิยายวว่าจคา นคา เชว่น
“จว่ายนายเมษาเปป็ นการจคานคา” หรมอ “มอบใหด้นายเมษาเพมที่อประกกันหนนคค ว่าซมคอรถยนตย” เปป็ นตด้น ดกังนนค กป็จะ
มนผลตามกฎหมายวว่านายเมษาเปป็ นผผูทด้ รงในฐานเปป็ นผผูรด้ กับจคานคา เมมที่อตกัวตั๋ แลกเงงินถซงกคาหนดใชด้เงงินตามตกัวตั๋
เพมที่อเอามาชคาระคว่ารถยนตยเปป็ นเงงิน 250,000 บาท เงงินทนที่เหลมอ 150,000 บาท นายเมษาตด้องคมนใหด้แกว่
นายมนนา และนายเมษาจะโอนสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินฉบกับนนคชาค ระหนนคของตนไมว่ไดด้ เวด้นแตว่นายมนนาจะมนคาค สกังที่
ดกังนนค ยว่อมจะไมว่กว่อใหด้เกงิดแกว่นายมนนาขซนค มาไดด้
มาตรา 926 เมมที่อใดความทนที่สลกักหลกังมนขอด้ กคา หนดวว่า "ราคาเปป็ นประกกัน " กป็ดน "ราคาเปป็ นจคา นคา " กป็ ดน หรมอขด้อ
กคาหนดอยว่างอมที่นใดอกันเปป็ นปรงิยายวว่า จคานคาไซรด้ ทว่านวว่าผผูทด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินจะใชด้สงิทธงิทกัคงปวงอกันเกงิดแตว่ตวกั ตั๋ นกันค กป็ยว่อมไดด้ทงกัค สงิคน
แตว่ถาด้ ผผูทด้ รงสลกักหลกังตกัวตั๋ นกันค ทว่านวว่าการสลกักหลกังยว่อม ใชด้ไดด้เพนยงในฐานเปป็ นคคาสลกักหลกังของตกัวแทน
คผูว่สกัญญาทกัคง หลายซซที่ ง ตด้องรกับผงิดหาอาจจะตว่อ สผูผด้ ทผูด้ รงดด้วยขด้อ ตว่อ สผูด้ อกันอาศกัยความเกนที่ยวพกัน เฉพาะบบุค คล
ระหวว่างตนกกับผผูสด้ ลกักหลกังนกันค ไดด้ไมว่ เวด้นแตว่การสลกักหลกังจะไดด้มนขนซค ดด้วยคบคงิดกกันฉด้อฉล
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 9
1. ดคาออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ แดงผผูจด้ ว่ายวว่า “ใหด้จว่ายเงงิน 10,000 บาท ของบรงิษกัทสยามจคากกัดซซที่งอยผูว่ทนที่ทว่าน เมมที่อขาว
ยมที่นตกัวตั๋ ” ลงชมที่อดคาผผูจด้ ว่าย กรณนนนค ไมว่ใชว่ตวกั ตั๋ แลกเงงินตามกฎหมาย เพราะมนเงมอที่ นไขในคคาสกังที่ ใหด้จว่ายเงงิน
2. วกันถซงกคาหนดของตกัวตั๋ แลกเงงินคมอ เมมที่อสงิคนระยะเวลาอกันกคาหนดนกับแตว่วนกั ทนที่ลงในตกัวตั๋ นกันค
 36

3. นายมกราออกเชป็คสกังที่ จว่ายเงงิน 200,000 บาทแกว่นายกบุมภา นายกบุมภาสลกักหลกังโอนแกว่นายมนนา นายมนนา

เหป็ นชมที่อนายมกราเปป็ นผผูสด้ กังที่ จว่ายมนความแคด้นเปป็ นสว่วนตกัวอยผูว่แลด้วจซงฟด้องนายมกราใหด้รกับผงิดตามฟด้อง ดกังนนค นายมกราไมว่
ตด้องรกับผงิด เพราะนายมนนายกังไมว่ไดด้นาค เชป็คไปยมนและธนาคารปฏงิเสธไมว่ใชด้เงงิน
4. ความหมายของ “สลกักหลกัง” คมอ ลงลายมมอชมที่อผผูทด้ รงทนที่ดาด้ นหลกังตกัวตั๋ ระบบุชมที่อเพมที่อโอนตกัวตั๋ เงงิน
5. ทด้าวสามลออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ มณฑาใหด้จว่ายเงงินแกว่สกังขยทอง สกังขยทองสลกักหลกังโอนแกว่รจนา รจนาใหด้มณฑา
รกับรองตกัวตั๋ แลด้วสลกักหลกังโอนไปใหด้เขย 1 เขย หนซงที่ สลกักหลกังใหด้แกว่เขย 2 เขย 2 นคาตกัวตั๋ ไปใหด้มณฑาใชด้เงงินเมมที่อถซงกคาหนด
แตว่มณฑาโกรธเขย 2 จซงไมว่ใชด้เงงินใหด้ เขย 2 ไมว่ทาค คคาคกัดคด้านจนพด้นกคาหนดแลด้วจซงสลกักหลกังโอนใหด้แกว่เขย 3 เขย 3 สลกัก
หลกังโอนใหด้เขย 4 เขย 4 สลกักหลกังโอนใหด้เขย 5 เขย 5 สลกักหลกังโอนใหด้เขย 6 ดกังนนค เขย 6 สามารถไลว่เบนคยเอาจากเขย 2
ถซงเขย 5 ใหด้รกับผงิดไดด้เทว่านกันค
6. ผผูมด้ นสงิทธงิโอนตกัวตั๋ แลกเงงินไดด้แกว่ ผผูจด้ ดกั การมรดกของผผูทด้ รง
7. นายหนซที่งสกังที่ จว่ายเชป็คเงงิน 100,000 บาท แกว่นายสองโดยไมว่ไดด้ลงวกันทนที่สกังที่ จว่ายไวด้ ตว่อมานายหนซที่งตายไป นาย
สองรนบกรอกวกัน เดมอน ปน ลงในเชป็คแลด้วนคาไปขซคนเงงิน ธนาคารไมว่ยอมจว่ายเงงิน นายสองจซงฟด้องนายสามทายาทของนาย
หนซที่ง ดกังนนค นายสามตว่อสผูวด้ ว่าเชป็คไมว่ไดด้ลงวกันทนที่สงกั ที่ จว่าย จซงไมว่ตอด้ งรกับผงิด ตามกฎหมายแลด้วนายสามตว่อสผูได้ มว่ไดด้ เพราะนาย
สองกระทคาการโดยสบุจรงิต กรอกวกันตามทนที่ถกผู ตด้องแทด้จรงิงไดด้
8. เอ ออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ บน ใหด้จาว่ ยเงงินแกว่ ชน นคาตกัวตั๋ เงงินไปยมที่นใหด้ บน รกับรองใหด้ ชน จซงสลกักหลกังโอนใหด้ ดน ดน สลกักหลกัง
โอนใหด้ อน เมมที่อตกัวตั๋ ถซงกคาหนดใชด้เงงิน อน นคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ บน ใหด้จว่ายเงงิน แตว่ บน ปฏงิเสธ อน จซงทคาคคาคกัดคด้านการไมว่ใชด้เงงิน แลด้ว อน
สลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ใหด้แกว่ เอฟ ดกังนนค เอฟ สามารถเรนยกรด้องใหด้ เอ บน ซน ดน รกับผงิดไดด้เทว่านกันค
9. นายชวด ออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ นายฉลผูใหด้ใชด้เงงินแกว่ นายขาล นายขาล สลกักหลกังโอนแกว่ นายเถาะ ใหด้จกัดการแทน
นายเถาะ ยมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินตว่อ นายฉลผู เพมที่อใหด้รกับรองแตว่ นายฉลผู ไมว่ยอมรกับรอง ดกังนนค นายขาล มนสงิทธงิฟด้องนายชวดใหด้รกับ
ผงิดไดด้ เพราะนายขาลเปป็ นตกัวการ
10. หนซที่งออกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน 200,000 บาท แกว่สอง กว่อนตกัวตั๋ ถซงกคา หนด สองจซงยมมเงงินสามและสลกักหลกังตกัวตั๋
สกัญญาใชด้เงงินฉบกับนนคจาค นคาแกว่สาม เมมที่อถซงกคาหนดสามนคาตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินไปยมที่นแกว่หนซที่ง แตว่หนซที่งไมว่ยอมใชด้เงงิน ดกังนนค หนซที่ง
จะยกขด้อตว่อสผูขด้ องหนซงที่ ทนที่มนตอว่ สองขซนค ตว่อสผูสด้ ามไมว่ไดด้ เพราะสามเปป็ นผผูทด้ รงทนที่รกับจคานคา
11. จกันทรยออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ อกังคารใหด้จว่ายเงงินแกว่พธบุ 100,000 บาท โดยพบุธรกับรองตกัวตั๋ นนคแลด้ว อกังคารไดด้สลกัก
หลกังโอนใหด้พฤหกัส เมมที่อตกัวตั๋ ถซงกคาหนดใชด้เงงิน พฤหกัสนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้พธบุ จว่ายเงงิน แตว่พธบุ เลว่นการพนกันเสนย ไมว่มนเงงินจว่ายใหด้ ขอ
ผลกัดไป 7 วกัน พฤหกัสจซงทคาคคาคกัดคด้านการไมว่ใชด้เงงินแลด้วรนบสลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ไปใหด้ศกบุ รย ศบุกรยสลกักหลกังตว่อไปยกังเสารย เสารย
สลกักหลกังตว่อไปยกังอาทงิตยย ดกังนนค อาทงิตยยมนสงิทธงิไลว่เบนคย แกว่จนกั ทรย อกังคาร และพบุธ ไดด้นนกัค
12. หนซที่งออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ สองใหด้จว่ายเงงิน 500,000 บาทแกว่สาม สาม สลกักหลกังโอนแกว่ สนที่ สนที่ สลกักหลกังโอนแกว่
หด้า หด้าใหด้สองรกับรองตกัวตั๋ แลด้วสลกักหลกังโอนใหด้แกว่ หก หกนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นแกว่สองแตว่สองไมว่ยอมใชด้เงงินใหด้ หกไมว่ทาค คคาคกัดคด้านจน
พด้นกคาหนดแลด้วจซงสลกักหลกังโอนใหด้แกว่เจป็ด เจป็ดสลกักหลกังโอนใหด้แกว่แปด แปดสลกักหลกังโอนใหด้แกว่เกด้า เกด้าสลกักหลกังโอนแกว่สงิบ
ดกังนนค สงิบจะเรนยกรด้องเงงิน 500,000 บาท จากสอง เจป็ด แปดและ เกด้า เทว่านกันค
13. สามลออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ มณฑาใหด้จว่ายเงงิน 1 ลด้านบาทแกว่สกังขยทอง สกังขยทองสลกักหลกังโอนใหด้แกว่รจนาโดย
ขด้อความวว่า “ราคาอยผูว่ทนที่เรนยกเกป็บ” รจนายมที่นตกัวตั๋ ตว่อใหด้มณฑารกับรอง แตว่มณฑาโกรธจซงไมว่ยอมรกับรอง สกังขยทองฟด้อง
สามลใหด้รกับผงิดไดด้เพราะสกังขยทองเปป็ นตกัวการ
14. เอกออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้โท จว่ายเงงิน 550,000 บาทแกว่ตรน ตรนยมมเงงินจกัตวาและสลกักหลกังตกัวตั๋ จคานคาแกว่ จกัตวา
เมมที่อตกัวตั๋ ถซงกคาหนด จกัตวานคาตกัวตั๋ ไปยมที่นแกว่โท แตว่โทไมว่ยอมจว่ายเงงิน โทจะยกขด้อตว่อสผูมด้ าตว่อสผูจด้ ตกั วา ดกังนนค โทยกขด้อตว่อสผูขด้ องโท
ทนที่มนตอว่ ตรนขนซค ตว่อสผูจด้ ตกั วาไมว่ไดด้ เพราะจกัตวาเปป็ นผผูทด้ รงทนที่รกับจคานคา
15. นายมกราสกังที่ จว่ายเชป็คเงงิน 80,000 บาทแกว่นายกบุมภาโดยลมมลงวกันทนที่สกังที่ จว่าย ตว่อมาอนกสามเดมอนนายภบุมภาส
ลกักหลกังโอนแกว่นายมนนา อนก 7 วกันนายมกราตาย นายมนนาทราบขว่าวจซงกรอกวกันทนที่สกังที่ จว่ายลงในเชป็คและนคาไปขซคนเงงินตว่อ
ธนาคาร แตว่ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงินโดยอด้างวว่านายมกราตายแลด้ว นายมนนาจซงฟด้องนายเมษาบบุตรของนายมกราใหด้
รกับผงิดใชด้เงงินตามเชป็ค นายเมษาตว่อสผูวด้ ว่าไมว่ตอด้ งรกับผงิดเนมที่องจากเชป็คไมว่ลงวกันทนที่สงกั ที่ จว่าย ขด้อตว่อสผูฟด้ กั งไมว่ขนซค เพราะนายมนนากระ
ทคาการโดยสบุจรงิตกรอกวกันตามทนที่ถกผู ตด้องแทด้จรงิง

หนน่วยททท 10 การรลับรอง อาวลัลและการใชผู้เงมินตามตลัวตั๋ แลกเงมิน

1. เนมที่องจากผผูจด้ ว่ายเปป็ นบบุคคลทนที่จะตด้องใชด้เงงินเมมที่อตกัวตั๋ แลกเงงินถซงกคาหนดดกังนกันค เพมที่อใหด้ผทผูด้ รงมนความมกันที่
ใจวว่าตนจะไดด้รกับเงงิน กฎหมายจซงใหด้ผทผูด้ รงมนสงิทธงินาค ตกัวตั๋ แลกเงงินไปใหด้ผจผูด้ ว่ายรกับรองกว่อนถซงกคาหนดใชด้เงงินไดด้
2. การอาวกัลเปป็ นการคคาค ประกกันบบุคคลทนที่เปป็ นลผูกหนนตค ามตกัวตั๋ แลกเงงินแตว่กฎหมายไดด้บญ กั ญกัตหงิ ลกักเกณฑย
เปป็ นพงิเศษแตกตว่างจากสกัญญาคคาค ประกกันหนนทค วกั ที่ ไป
3. ตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นมผูลหนนคทนที่เจด้าหนนคจะตด้องเปป็ นฝว่ ายไปขอใหด้ลกผู หนนคปฏงิบกัตงิการชคาระหนนค ซซที่งทคาไดด้โดยการ
เอาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นในวกันทนที่ตวกั ตั๋ ถซงกคาหนด
 37
การรลับรองตลัวตั๋ แลกเงมิน
1. การรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นการทนที่ผทผูด้ รงนคา ตกัวตั๋ แลกเงงินไปใหด้ผจผูด้ ว่ายรกับรองวว่าจะจว่ายเงงินใหด้ผทผูด้ รง
เมมอที่ ตกัวตั๋ ถซงกคาหนด
2. ผผูทด้ รงมนสงิทธงิจะนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปใหด้ผจผูด้ ว่ายรกับรองหรมอไมว่กป็ไดด้
3. การรกับรองกระทคาโดยการลงลายมมอชมอที่ ทนที่ดาด้ นหนด้าของตกัวตั๋ แลกเงงิน
4. การรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงินมน 2 ประเภทคมอ รกับรองตลอดไป และรกับรองเบนที่ยงบว่าย
5. ถด้าผผูจด้ ว่ายรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงินเพนยงใด ผผูจด้ ว่ายตด้องผผูกพกันรกับผงิดตามทนที่ตนรกับรอง
ความหมายของการรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงิน
การรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงินคมออะไร
การรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงินคมอ การทนที่ผทผูด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินไปใหด้ผจผูด้ ว่ายลงลายมมอชมที่อทนที่ดาด้ นหนด้าของตกัวตั๋
เพมที่อรกับรองวว่าเมมอที่ ตกัวตั๋ ถซงกคาหนดกป็จะใชด้เงงินใหด้
หลกักเกณฑยในการนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปใหด้รกับรอง
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้เหลมอง 10,000 บาท ในวกันทนที่ 1 พฤษภาคม 2536
โดยเขนยนขด้อกคาหนดไวด้ความวว่า หด้ามนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้รกับรองกว่อนวกันทนที่ 15 เมษายน 2536 ตว่อมาเหลมอง
นคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค รกับรองเมมที่อวกันทนที่ 12 เมษายน 2536 ดคาไมว่ยอมรกับรอง ดกังนนค เหลมองจะทคาคคาคกัดคด้าน
เพมที่อใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยไดด้หรมอไมว่
เหลมองจะทคาคคาคกัดคด้านและใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยไมว่ไดด้เนมอที่ งจากแดงผผูสด้ งกั ที่ จว่ายวางขด้อกคาหนดหด้ามนคาตกัวตั๋ ไป
ยมที่นใหด้รกับรองกว่อนวกันทนที่ 15 เมษายน ดกังนกันค เหลมองจะนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นกว่อนกคาหนดไดด้ (มาตรา 927 วรรค
3)
มาตรา 927 อกันตกัวตั๋ แลกเงงินนกันค จะนคาไปยมที่นแกว่ผจผูด้ ว่าย ณ ทนที่อยผูว่ของผผูจด้ ว่าย เพมที่อใหด้รกับรองเมมที่อไร ๆ กป็ไดด้ จนกวว่าจะ
ถซงเวลากคาหนดใชด้เงงิน และผผูทด้ รงจะ เปป็ นผผูยด้ มที่น หรมอเพนยงแตว่ผทผูด้ นที่ไดด้ตวกั ตั๋ นกันค ไวด้ในครอบครองจะเปป็ นผผูนด้ าค ไปยมที่นกป็ไดด้
ในตกัวตั๋ แลกเงงินนกัคน ผผูสด้ กังที่ จว่ายจะลงขด้อกคาหนดไวด้วว่าใหด้นาค ยมที่นเพมที่อรกับรองโดย กคาหนดเวลาจคากกัดไวด้ใหด้ยมที่น หรมอไมว่
กคาหนดเวลากป็ไดด้
ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายจะหด้ามการนคาตกัวตั๋ แลกเงงินยมที่นเพมที่อรกับรองกป็ไดด้ เวด้นแตว่ในกรณนทนที่เปป็ นตกัวตั๋ เงงินอกันไดด้ออกสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินเฉพาะ
ณ สถานทนที่อมที่นใดอกันมงิใชว่ภมผู งิลาค เนาของ ผผูจด้ ว่าย หรมอไดด้ออกสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินในเวลาใดเวลาหนซงที่ นกับแตว่ไดด้เหป็น
อนซงที่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายจะลงขด้อกคาหนดไวด้วว่ายกังมงิใหด้นาค ตกัวตั๋ ยมที่นเพมที่อใหด้รกับรองกว่อน ถซงกคาหนดวกันใดวกันหนซงที่ กป็ไดด้
ผผูสด้ ลกักหลกังทบุกคนจะลงขด้อกคาหนดไวด้วว่า ใหด้นาค ตกัวตั๋ เงงินยมที่นเพมที่อรกับรองโดย กคาหนดเวลาจคา กกัดไวด้ใหด้ยมที่น หรมอไมว่
กคาหนดเวลากป็ไดด้ เวด้นแตว่ผสผูด้ งกั ที่ จว่ายจะไดด้ หด้ามการรกับรอง
วงิธนรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงิน
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท กคาหนดใชด้เงงินวกันทนที่ 10 เมษายน
2536 ตว่อมาวกันทนที่ 1 มนนาคม 2536 ขาวเอาตกัวตั๋ ไปใหด้ดาค รกับรอง ดคาเขนยนลงดด้านหลกังตกัวตั๋ เปป็ นขด้อความวว่า
รกับรองแลด้ว และลงลายมมอชมอที่ ไวด้ ตว่อมาวกันทนที่ 10 เมษายน 2536 ขาวเอาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค ใชด้เงงิน ดคาไมว่ยอม
ใชด้ ดกังนนค ขาวจะฟด้องดคาใหด้รกับผงิดตามตกัวตั๋ เงงินไดด้หรมอไมว่
ดคาลงชมอที่ เพมที่อรกับรองตกัวตั๋ แตว่ทาค ผงิดแบบเพราะไปเขนยนไวด้ดาด้ นหลกังยว่อมไมว่มผน ลเปป็ นการรกับรอง และ
จะถมอวว่าเปป็ นการสลกักหลกัง หรมออาวกัล หรมออมที่นๆ กป็ไมว่ไดด้ เพราะขด้อความเขนยนไวด้ชกัดวว่ารกับรอง ลายมมอชมที่อ
ดคาเปป็ นอกันเสนยเปลว่าไมว่กว่อความรกับผงิดใดๆ ดกังนกันค ขาวจะฟด้องดคาใหด้รกับผงิดตามตกัวตั๋ เงงินไมว่ไดด้ (มาตรา 931)
มาตรา 931 การรกับรองนกัคนพซ งกระทคา ดด้วยเขนยนลงไวด้ใ นดด้านหนด้า แหว่งตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นถด้อ ยคคา สคา นวนวว่า
"รกับรองแลด้ว" หรมอความอยว่าง อมที่นทคานองเชว่นเดนยวกกันนกันค และลงลายมมอชมที่อของผผูจด้ ว่าย อนซงที่ แตว่เพนยง ลายมมอชมที่อของผผูจด้ ว่าย
ลงไวด้ในดด้านหนด้าแหว่งตกัวตั๋ แลกเงงิน ทว่านกป็จดกั วว่าเปป็ น คคารกับรองแลด้ว
ประเภทของการรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงิน
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค รกับรอง ดคา
เขนยนขด้อความดด้านหนด้าตกัวตั๋ วว่า รกับรอง 4,000 บาท และลงชมที่อไวด้ เชว่นนนคขาวจะบอกปกั ดไมว่ยอมรกับการ
รกับรองและใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยตว่อแดงไดด้เลยหรมอไมว่
กรณนดาค รกับรองแตว่เพนยงบางสว่วน ซซที่งถมอเปป็ นการรกับรองเบนที่ยงบว่ายขาวผผูทด้ รงยว่อมบอกปกั ดและใชด้
สงิทธงิไลว่เบนคยไดด้ ตามมาตรา 936
มาตรา 936 คคารกับรองเบนที่ยงบว่ายนกันค ผผูทด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินจะบอกปกั ดเสนย กป็ไดด้ และถด้าไมว่ไดด้คาค รกับรองอกันไมว่เบนที่ยง
บว่าย จะถมอเอาตกัวตั๋ เงงินนกันค เปป็ นอกันขาด ความเชมที่อถมอรกับรองกป็ไดด้
ถด้าผผูทด้ รงรกับเอาคคารกับรองเบนที่ยงบว่าย และผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังมงิไดด้ใหด้ อคานาจแกว่ผทผูด้ รงโดยแสดงออกชกัด
หรมอโดยปรงิยายใหด้รกับเอาคคารกับรองเบนที่ยง บว่ายเชว่นนกันค กป็ดนหรมอไมว่ยงินยอมดด้วยในภายหลกังกป็ดน ทว่านวว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอ ผผูสด้ ลกัก
หลกังนกันค ๆยว่อมหลบุดพด้นจากความรกับผงิดตามตกัวตั๋ เงงินนกันค แตว่บท บกัญญกัตทงิ กัคงนนทค ว่านมงิใหด้ใชด้ไปถซงการรกับรองแตว่บางสว่วน ซซที่งไดด้
บอกกลว่าว กว่อนแลด้วโดยชอบ
ถด้าผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังตกัวตั๋ เงงินรกับคคา บอกกลว่าวการรกับรองเบนที่ยงบว่าย แลด้วไมว่โตด้แยด้งไปยกังผผูทด้ รงภายใน
เวลาอกันสมควรทว่านใหด้ถมอวว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังนกันค เปป็ นอกันไดด้ยงินยอมดด้วยกกับการนกันค แลด้ว
 38
ผลของการรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงิน
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่า ยเงงิน ใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวนคา ตกัวตั๋ ไปใหด้ดาค รกั บรอง ดคา
รกับรองเพนยง 5,000 บาท ตว่อมาถซงวกันครบกคาหนด ขาวนคาตกัวตั๋ เงงินไปยมที่นใหด้ใชด้เงงิน ดคาไมว่ยอมใชด้ ดกังนนขค าว
จะใหด้สงิทธงิไลว่เบนคยดคาไดด้เพนยงใด
ขาวไลว่เบนคยดคาไดด้เพนยง 5,000 บาท เพราะดคาตด้องรกับผงิดตามเนมอค ความทนที่ตนรกับรอง (มาตรา 937)
มาตรา 937 ผผูจด้ ว่ายไดด้ทาค การรกับรองตกัวตั๋ แลกเงงินแลด้วยว่อมตด้องผผูกพกัน ในอกันจะจว่ายเงงินจคานวนทนที่รกับรองตามเนมอค
ความแหว่งคคารกับรองของตน
การอาวลัลตลัวตั๋ แลกเงมิน
1. การอาวกัลเปป็ นการคคาค ลผูกหนนคค นใดคนหนซงที่ ตามตกัวตั๋ แลกเงงิน
2. การอาวกัลทคาไดด้โดยเขนยนขด้อความอาวกัลและลงชมอที่ ไวด้ดาด้ นหนด้าของตกัวแลกเงงิน
3. การอาวกัลทคาใหด้ผรผูด้ กับอาวกัลตด้องรกับผงิดเชว่นเดนยวกกับบบุคคลทนที่ตนรกับอาวกัล
ความหมายของการอาวกัล
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ดคาใหด้จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท เขนยวและชมพผูเขด้ารกับอาวกัลแดง ตว่อ
มาเมมอที่ ตกัวตั๋ ถซงกคาหนด ดคาไมว่ยอมใชด้เงงิน ขาวไลว่เบนคยเอาจากชมพผูแลด้ว ดกังนนค ชมพผูจะไลว่เบนคย เขนยวใหด้รกับผงิด
5,000 บาท ไดด้หรมอไมว่
ชมพผูไลว่เบนคยเขนยวไมว่ไดด้ เพราะกรณน นนคไมว่นาค หลกักเรมที่องผผูคด้ าค ประกกันรว่วมตามมาตรา 682 มาใชด้
ตด้องบกังคกับตามเรมที่องอาวกัลเนมอที่ งจากเขนยวไมว่ใชว่คนทนที่ผกผู พกันรกับผงิดอยผูว่กว่อนแดง ชมพผูจซงไลว่เบนคยไมว่ไดด้
วงิธนอาวกัล
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ผถผูด้ มอ 10,000 บาท แลด้ว มอบตกัวตั๋ ใหด้ขาว ขาวสลกักหลกัง
ลอยโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยวดกังนนค ขาวจะตด้องรกับผงิดในฐานะใด
การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่ออกแกว่ผถผูด้ มอมนผลเปป็ นการอาวกัลผผูสด้ งกั ที่ จว่าย ขาวจซงตด้องรกับผงิดฐานะผผูรด้ กับ
อาวกัลแดง (มาตรา 921)
มาตรา 921 การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินซซที่งสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอนกันค ยว่อ มเปป็ นเพนยงประกกัน (อาวกัล) สคาหรกับผผูสด้ งกั ที่ จว่าย

ผลของการอาวกัล
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวสลกักหลกังใหด้เขนยว ชมพผูอาวกัล
เขนยว เขนยวสลกักหลกังใหด้เหลมอง เหลมองสลกักหลกังใหด้มวว่ ง และดคาไดด้รกับรองตกัวตั๋ นนค ตว่อมามว่วงนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นในวกัน
ครบกคาหนด ดคาไมว่ยอมใชด้เงงิน มว่วงจซงใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยชมพผู ชมพผูยอมจว่ายทกัคงหมด ดกังนนค ชมพผูจะไลว่เบนคยใคร
ไดด้บาด้ ง
ชมพผูไลว่เบนคยเขนยวไดด้เพราะตนรกับอาวกัลเขนยว และไลว่เบนคยดคา แดง และขาว ไดด้เพราะเปป็ นบบุคคลทนที่
ผผูกพกันรกับผงิดแทนเขนยว (มาตรา 940)
มาตรา 940 ผผูรด้ กับอาวกัลยว่อมตด้องผผูกพกันเปป็ นอยว่างเดนยวกกันกกับบบุคคล ซซที่งตนประกกันแมด้ถซงวว่าความรกับผงิดใชด้เงงิน
อกันผผูรด้ กับอาวกัลไดด้ประกกันอยผูว่นนกัค จะตกเปป็ น ใชด้ไมว่ไดด้ดวด้ ยเหตบุใด ๆ นอกจากเพราะทคาผงิดแบบระเบนยบ ทว่านวว่าขด้อ ทนที่สญ กั ญารกับ
อาวกัลนกันค กป็ยงกั คงสมบผูรณย
เมมที่อผผูรด้ กับอาวกัลไดด้ใชด้เงงินไปตามตกัวตั๋ แลกเงงินแลด้ว ยว่อมไดด้สงิทธงิในอกัน จะไลว่เบนคยเอาแกว่บคบุ คลซซที่งตนไดด้ประกกันไวด้ กกับ
ทกัคงบบุคคลทกังค หลายผผูรด้ กับ ผงิดแทนตกัวผผูนด้ นกัค
การใชผู้เงมินตามตลัวตั๋ แลกเงมิน
1. ผผูทด้ รงจะตด้องนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นใหด้ใชด้เงงินเมมอที่ ตกัวตั๋ ถซงกคาหนด
2. ผผูทด้ รงตด้องนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นตว่อผผูจด้ ว่ายหรมอรกับรองเพมที่อใหด้เขาใชด้เงงิน
3. การยมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินตามกคาหนดยว่อมทคาใหด้ผทผูด้ รงไดด้รกับการใชด้เงงิน หรมอถด้าผผูจด้ ว่าย หรมอผผูรด้ กับรองไมว่
ยอมใชด้เงงิน ผผูทด้ รงกป็สามารถไลว่เบนคยเอาจากคผูว่สญ กั ญาคนอมที่นๆไดด้
4. ถด้าผผูทด้ รงไมว่นาค ตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นตามกคาหนด ผผูทด้ รงยว่อมเสนยสงิทธงิทนที่ไลว่เบนคยคผูว่สญ กั ญาคนอมที่นๆ เวด้นแตว่
ผผูรด้ กับรอง
กคาหนดเวลานคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นใหด้ใชด้เงงิน
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินลงวกันทนที่ 1 พฤษภาคม 2536 สกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท
ดกังนนค ขาวจะตด้องนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค ใชด้เงงินอยว่างชด้าเมมอที่ ใด
ขาวตด้อ งนคา ตกั วตั๋ ไปยมที่ น ภายใน 6 เดม อ นนกั บ แตว่ วกั น ทนที่ ล งในตกั วตั๋ จซ ง ตด้อ งยมที่ น ตกัวตั๋ ภายในวกั น ทนที่ 1
พฤษภาคม 2536 (ตามมาตรา 944)
 39

มาตรา 944 อกันตกัวตั๋ แลกเงงินซซที่งใหด้ใชด้เงงินเมมที่อไดด้เหป็ นนกันค ทว่านวว่ายว่อม จะพซงใชด้เงงินในวกันเมมที่อยมที่นตกัวตั๋ ทกัคงนนคตอด้ งยมที่นใหด้

ใชด้เงงินภายในกคาหนดเวลา ซซที่งบกังคกับไวด้ เพมที่อการยมที่นใหด้รกับรองตกัวตั๋ เงงินชนงิดใหด้ใชด้เงงินในเวลาใดเวลาหนซงที่ ภายหลกังไดด้เหป็นนกันค
วงิธนการนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นใหด้ใชด้เงงิน
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวสลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ใหด้เหลมองตว่อ
มาดคา รกับรองตกัวตั๋ เมมที่อถซงกคา หนดใชด้เงงิน เหลมองยอมผว่อนเวลาใหด้ดาค 1 เดมอน ดกังนนค เมมที่อครบกคา หนด
เหลมองจะ
ฟด้องรด้องใหด้ผใผูด้ ดรกับผงิดไดด้บาด้ ง
เหลมองยอมผว่อนเวลาใหด้ผจผูด้ ว่ายโดยคผูว่สกัญญาอมที่นไมว่ยงินยอม คผูว่สกัญญาอมที่นจซงหลบุดพด้นความรกับผงิด
เหลมองฟด้องใหด้ดาค รกับผงิดไดด้คนเดนยว (ตามมาตรา 948)
มาตรา 948 ถด้าผผูทด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินยอมผว่อนเวลาใหด้แกว่ผจผูด้ ว่ายไซรด้ทว่านวว่า ผผูทด้ รงสงิคนสงิทธงิทนที่จะไลว่เบนคยเอาแกว่ผเผูด้ ปป็ นคผูว่
สกัญญาคนกว่อน ๆ ซซที่งมงิไดด้ตกลงใน การผว่อนเวลานกันค
ผลของการนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นใหด้ใชด้เงงิน
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินแกว่ผถผูด้ มอ 10,000 บาท แลด้วมอบตกัวตั๋ ใหด้ขาว ขาวทคาตกัวตั๋ ตก
หาย เหลมองเกป็บไดด้ ครกัคนถซงวกันกคาหนดใชด้เงงิน เหลมองเอาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค ใชด้เงงิน ดคาใชด้เงงินไปโดยสบุจรงิต ดกังนนค
ภายหลกังขาวจะฟด้องเรนยกตกัวตั๋ คมนและบกังคกับใหด้ดาค ใชด้เงงินซคาค ไดด้หรมอไมว่
ดคาไมว่ตอด้ งใชด้เงงินซคาค เพราะดคาใชด้เงงินไปโดยสบุจรงิตในวกันทนที่ตวกั ตั๋ ถซงกคาหนด จซงหลบุดพด้นจากความรกับ
ผงิด ตามมาตรา 949
มาตรา 949 ภายในบกังคกับแหว่งบทบกัญญกัตงิ มาตรา 1009 บบุคคล ผผูใด้ ชด้เงงินในเวลาถซงกคาหนดยว่อมเปป็ นอกันหลบุด
พด้นจากความรกับผงิด เวด้นแตว่ตนจะไดด้ทาค การฉด้อฉลหรมอมนความประมาทเลงินเลว่ออยว่าง รด้ายแรง
อนซที่ง บบุคคลซซที่งกลว่าวนนคจาค ตด้องพงิสจผู นยใหด้เหป็ นจรงิงวว่าไดด้มนการ สลกักหลกังตงิดตว่อกกันเรนยบรด้อยไมว่ขาดสาย แตว่ไมว่จาค
ตด้องพงิสจผู นยลายมมอ ชมที่อของเหลว่าผผูสด้ ลกักหลกัง
ผลของการไมว่นาค ตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นใหด้ใชด้เงงิน
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ดคายอมรกับรองตกัวตั๋ เงงินนนค และขาว
สลกักหลกังโอนใหด้เขนยว ครกัคนถซงวกันครบกคาหนดเขนยวไมว่นาค ตกัวตั๋ ไปยมที่นตว่อดคา ดกังนนค ใครจะหลบุดพด้นจากความรกับ
ผงิดตามตกัวตั๋ ไดด้บาด้ ง
บรรดาผผูสด้ กังที่ จว่ายและผผูสด้ ลกักหลกังคม อ แดง และขาวหลบุดพด้น แตว่ดาค ซซที่ งเปป็ นผผูรด้ กับรองไมว่หลบุดพด้น
มาตรา 973
มาตรา 973 เมมที่อกคาหนดเวลาจคากกัดซซที่งจะกลว่าวตว่อไปนนไค ดด้ลว่วงพด้นไป แลด้วคมอ
(1) กคาหนดเวลาสคาหรกับยมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินชนงิดใหด้ใชด้เงงินเมมที่อไดด้เหป็ น หรมอ ในระยะเวลาอยว่างใดอยว่างหนซที่งภายหลกัง
ไดด้เหป็น
(2) กคาหนดเวลาสคาหรกับทคาคคาคกัดคด้านการไมว่รกับรองหรมอการไมว่ใชด้เงงิน
(3) กคาหนดเวลาสคาหรกับยมที่นตกัวตั๋ เพมที่อใหด้ใชด้เงงิน ในกรณนทนที่มนขอด้ กคาหนดวว่า "ไมว่จาค ตด้องมนคาค คกัดคด้าน" ทว่านวว่าผผูทด้ รง
ยว่อมสงิคนสงิทธงิทนที่จะไลว่เบนคยเอาแกว่เหลว่าผผูสด้ ลกักหลกัง ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย และคผูว่สญ
กั ญาอมที่น ๆ ผผูตด้ อด้ งรกับผงิด เวด้นแตว่ผรผูด้ กับรอง
อนซงที่ ถด้าไมว่ยมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินเพมที่อใหด้เขารกับรองภายในเวลาจคากกัดดกังที่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายไดด้กาค หนดไวด้ ทว่านวว่าผผูทด้ รงยว่อมเสนย
สงิทธงิทนที่จะไลว่เบนคยทกัคงเพมที่อการทนที่เขา ไมว่ใชด้เงงิน และเพมที่อการทนที่เขาไมว่รกับรอง เวด้นแตว่จะปรากฏจากขด้อกคาหนดวว่าผผูด้ สกังที่ จว่ายหมาย
เพนยงแตว่จะปลดตนเองใหด้พนด้ จากประกกันการรกับรอง
ถด้าขด้อกคาหนดจคากกัดเวลายมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินนกัคนมนอยผูว่ทนที่คาค สลกักหลกังทว่านวว่า เฉพาะแตว่ผสผูด้ ลกักหลกังเทว่านกัคนจะอาจเอา
ป ร ะ โ ย ช นย ใ น ขด้ อ กคา ห น ด นกัค น ไ ดด้

แบบทดสอบหนน่วยททท 10
1. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท การกระทคาตว่อไปนนคทนที่ถมอวว่าเปป็ นการรกับรองคมอ ดคา
ลงลายมมอชมอที่ ทนที่ดาด้ นหนด้าของตกัวตั๋ แลกเงงิน
2. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ภายใน 3 เดมอ นนกับแตว่ไ ดด้เหป็ น ดกัง นนคขาวจะตด้อง
ดคาเนงินการ ขาวจะตด้องนคาตกัวตั๋ ไปใหด้ดาค รกับรอง
3. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวนคาตกัวตั๋ ไปใหด้ดาค รกับรอง ดคารกับรองเพนยง 5,000
บาท ดกังนนค ดคาตด้องรกับผงิดตามตกัวตั๋ แลกเงงินเพนยง 5,000 บาท
4. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินแกว่ผถผูด้ มอแลด้วมอบตกัวตั๋ ใหด้ขาว ขาวสลกักหลกังโอนใหด้เขนยว เขนยวลงชมที่อทนที่ดาด้ นหนด้า
แลด้วสว่งมอบใหด้เหลมอง ดกังนนค ผผูรด้ กับอาวกัลแดงคมอ ขาวและเขนยว
5. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวสลกักหลกังโอนใหด้เขนยว ชมพผูรกับอาวกัลเขนยว เขนยว
สลกัด หลกัง ตกัวตั๋ โอนใหด้เหลม อ ง เหลม อ งสลกัก หลกัง ใหด้มว่ว ง ครกัค นตกัวตั๋ ถซ ง กคา หนด ดคา ไมว่ยอมใชด้เงงิน ชมพผูจซง ชคา ระเงงินใหด้มว่ว งไป
10,000 บาท ดกังนนค ชมพผูจะไลว่เบนคยจากแดงไดด้
6. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ภายใน 3 เดมอนนกับแตว่ไดด้เหป็ น ดกังนนคถาด้ ขาวนคาตกัวตั๋ ไป
ใหด้ดาค รกับรอง และดคาลงชมที่อรกับรองและลงวกันทนที่ 30 เมษายน 2535 ดกังนนคขาวจะตด้องนคา ตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ใชด้เงงิน ภายใน 31
กรกฎาคม 2535
 40

7. กรณนตอว่ ไปนนถค มอวว่า ผผูทด้ รงผว่อนเวลาใหด้ผจผูด้ ว่ายคมอ กว่อนวกันครบกคาหนด ผผูจด้ ว่ายมาขอผลกัดการชคาระหนนค ผผูทด้ รงยอม
ใหด้เวลาอนก 7 วกัน นกับจากวกันทนที่ตวกั ตั๋ ครบกคาหนด โดยจะยกังไมว่เรนยกรด้องจากผผูจด้ ว่ายในระหวว่างนนค
8. ถด้าผผูทด้ รงไมว่นาค ตกัวตั๋ ไปยมที่นตว่อผผูรด้ กับรองใหด้ใชด้เงงินในวกันทนที่ตวกั ตั๋ ครบกคาหนด ผผูทด้ นที่จะหลบุดพด้นจากความรกับผงิดคมอ ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
และผผูรด้ กับอาวกัลรกับรอง
9. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินแกว่ขาว 10,000 บาท กรณนทนที่ถมอวว่าเปป็ นการอาวกัลไดด้แกว่ ชมพผูลงลายมมอ
ชมที่อทนที่ดาด้ นหนด้าของตกัวตั๋
10. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินแกว่ขาว 10,000 บาท ขาวสลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว ชมพผูและมว่วงลง
ลายมมอชมที่อทนที่ดาด้ นหนด้าของตกัวตั๋ ตว่อมาชมพผูใชด้เงงินใหด้เขนยวไป 10,000 บาท ดกังนนค ชมพผูจะไลว่เบนคยจากแดงไดด้ 10,000 บาท
11. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ดคาลงลายมมอชมที่อของตนไวด้ทนที่ดาด้ นหลกังของตกัวตั๋ ดกังนนค
ดคาจะตด้องรกับผงิดในฐานะ ผผูสด้ ลกักหลกัง
12. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้แกว่ผถผูด้ มอ 10,000 บาท แลด้วสว่งมอบตว่อใหด้ขาว ในกรณนทนที่ถมอวว่าเปป็ นกา
รอาวกัลคมอ ดคาลงลายมมอชมที่อทนที่ดาด้ นหลกังของตกัวตั๋
13. กรณนทนที่ แดงออกตกัวตั๋ สกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาวเมมที่อไดด้เหป็น ขาวจะนคาเอาตกัวตั๋ แลกเงงินไปใหด้ดาค รกับรองไมว่ไดด้
14. แดงออกตกัวตั๋ แรกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวนคาตกัวตั๋ ไปใหด้ดาค รกับรอง ดคารกับรองโดยมนเงมอที่ นไข
วว่าจะใชด้เงงินตว่อเมมที่อสงินคด้าซซที่งดคาซมคอจากแดงไดด้สว่งมอบเรนยบรด้อย ขาวกป็ยอมรกับ ดกังนนผค รผูด้ กับผงิดตามตกัวตั๋ คมอ ดคาตด้องรกับผงิดตาม
ตกัวตั๋ ถด้าเงมอที่ นไขสคาเรป็จ
15. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวสลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว ชมพผูรกับอาวกัลเขนยว
เขนยวสลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ใหด้มว่วง เมมที่อครบกคาหนดดคาไมว่ยอมใชด้เงงินเขนยวจซงใชด้เงงินมว่วงไป 10,000 บาท ดกังนนค เขนยวสามารถ
ไลว่เบนคยแดงไดด้ 10,000 บาท
16. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินเมมที่อ 1 มกราคม 2535 สกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท เมมที่อครบกคา หนด 1
เดมอน นกับแตว่ไดด้เหป็น ขาวนคาตกัวตั๋ ไปใหด้ดาค รกับรอง ดคายอมรกับรองแตว่ไมว่ไดด้ลงวกันทนที่รกับรองไวด้ ดกังนนค ขาวจะตด้องนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ใชด้
เงงินไดด้เมมที่อ วกันทนที่ 1 ตบุลาคม 2535
17. ถด้าผผูทด้ รงผว่อนเวลาใหด้ผรผูด้ กับรอง บบุคคลทนที่จะหลบุดพด้นความรกับผงิดคมอ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายและผผูรด้ กับอาวกัลผผูรด้ กับรอง
18. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินแกว่ขาวในวกันทนที่ 10 เมษายน 2535 จคานวน 10,000 บาท ดคาไดด้ลงชมที่อ
รกับรองในตกัวตั๋ ตว่อมาขาวมงิไดด้นาค ตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค ใชด้เงงินตามกคาหนด ดกังนนค ผลคมอ ดคาจะหลบุดพด้นความรกับผงิดตว่อเมมที่อดคาวางเงงิน
10,000 บาท
19. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้แกว่ผถผูด้ มอ 10,000 บาท แลด้วมอบใหด้ขาว ขาวสลกักหลกังใหด้เขนยว เขนยว
สลกักหลกังใหด้มว่วง มว่วงสลกักหลกังตกัวตั๋ ใหด้เหลมอง เมมที่อตกัวตั๋ ครบกคาหนดดคายกังไมว่ยอมใชด้เงงิน เหลมองจซงเรนยกเงงินจากมว่วง มว่วง
ยอมชคาระเงงินไป 10,000 บาท ดกังนนค มว่วงจะไลว่เบนคยเอาจากแดง
20. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ในวกันทนที่ 1 เมษายน 2535 ขาวสลกักหลกังตกัวตั๋ ใหด้
เขนยว ดคาลงชมที่อรกับรองในตกัวตั๋ ครกัคงถซงวกันทนที่ 30 มนนาคม 2536 เขนยวปว่ วยเปป็ นไสด้ตงงิที่ อกักเสบตด้องเขด้าผว่าตกัดและพกักรกักษาตกัว
อยผูว่ในโรงพยาบาล 10 วกัน พอออกจากโรงพยาบาลเขนยวกป็รนบนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค ใชด้เงงิน ดคาไมว่ยอมใชด้เงงิน เขนยวจซงใชด้สงิทธงิไลว่
เบนคยกกับ ดคา แดง และขาว

“อาวลัล”
มาตรา 938 ตกัวตั๋ แลกเงงินจะมนผคผูด้ าค ประกกัน รกับประกกันการใชด้เงงินทกังค จคานวน หรมอแตว่บางสว่วนกป็ไดด้ ซซที่งทว่านเรนยกวว่า
"อาวกัล"
อกันอาวกัลนกันค บบุคคลภายนอกคนใดคนหนซที่งจะเปป็ นผผูรด้ กับ หรมอแมด้คว่สผู กัญญา แหว่งตกัวตั๋ เงงินนกันค ฝว่ ายใดฝว่ ายหนซที่งจะเปป็ น
ผผูรด้ กับกป็ไดด้
มาตรา 939 อกันการรกับอาวกัลยว่อมทคาใหด้กนกั ดด้วยเขนยนลงในตกัวตั๋ แลก เงงินนกันค เอง หรมอทนที่ใบประจคาตว่อ
ในการนนคพซงใชด้ถอด้ ยคคาสคานวนวว่า "ใชด้ไดด้เปป็ นอาวกัล" หรมอสคานวนอมที่นใด ทคานองเดนยวกกันนกัคน และลงลายมมอชมที่อผผูด้
รกับอาวกัล
อนซที่ง เพนยงแตว่ลงลายมมอชมที่อของผผูรด้ กับอาวกัลในดด้านหนด้าแหว่งตกัวตั๋ เงงินทว่าน กป็จดกั วว่าเปป็ นคคารกับอาวกัลแลด้ว เวด้นแตว่ใน
กรณนทนที่เปป็ นลายมมอชมที่อของผผูจด้ ว่าย หรมอผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
ในคคารกับอาวกัลตด้องระบบุวว่ารกับประกกันผผูใด้ ด หากมงิไดด้ระบบุ ทว่านใหด้ถมอ วว่ารกับประกกันผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
มาตรา 940 ผผูรด้ กับอาวกัลยว่อมตด้องผผูกพกันเปป็ นอยว่างเดนยวกกันกกับบบุคคล ซซที่งตนประกกัน แมด้ถซงวว่าความรกับผงิดใชด้เงงิน
อกันผผูรด้ กับอาวกัลไดด้ประกกันอยผูว่นนกัค จะตกเปป็ น ใชด้ไมว่ไดด้ดวด้ ยเหตบุใด ๆ นอกจากเพราะทคาผงิดแบบระเบนยบ ทว่านวว่าขด้อ ทนที่สญ กั ญารกับ
อาวกัลนกันค กป็ยงกั คงสมบผูรณย
เมมที่อผผูรด้ กับอาวกัลไดด้ใชด้เงงินไปตามตกัวตั๋ แลกเงงินแลด้ว ยว่อมไดด้สงิทธงิในอกัน จะไลว่เบนคยเอาแกว่บคบุ คลซซที่งตนไดด้ประกกันไวด้ กกับ
ทกัคงบบุคคลทกังค หลายผผูรด้ กับ ผงิดแทนตกัวผผูนด้ นกัค
 41

หนน่วยททท 11 การสอดเขผู้าแกผู้หนผู้า สมิทธมิไลน่เบทคย และตลัวตั๋ แลกเงมินเปบ็นสคารลับ

1. เมมที่อ ตกัวตั๋ แลกเงงินขาดความเชมที่อ ถม อ เพราะผผูจด้ ว่ า ยไมว่ย อมรกั บ รอง หรม อ ไมว่ย อมใชด้เ งงิน อาจมน บบุค คล
ภายนอก สอดเขด้ามารกับรองหรมอใชด้เงงินแทน เพมที่อรกักษาหนด้าของคผูว่สญ กั ญาคนหนซงที่ คนใดในตกัวตั๋ แลกเงงิน
2. เมมที่อผผูทด้ รงยมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินใหด้ผจผูด้ ว่ายรกับรองหรมอใชด้เงงินโดยชอบแลด้ว แตว่ผจผูด้ ว่ายกลกับปฏงิเสธไมว่ยอมรกับ
รองหรมอไมว่ยอมใชด้เงงิน ดกังนนผค ทผูด้ รงยว่อมจะเกงิดสงิทธงิไลว่เบนคยใหด้คว่สผู ญ กั ญาคนอมที่นๆ ในตกัวตั๋ แลกเงงินรกับผงิดไดด้
3. ตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคารกับเปป็ นตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่มนตนด้ ฉบกับตกัคงแตว่สองฉบกับขซคนไป โดยมนขอด้ ความเหมมอนกกัน
ทบุกประการ ในกรณนเชว่นนนค ตด้นฉบกับทบุกฉบกับจะมนผลสมบผูรณยเปป็ นตกัวตั๋ แลกเงงิน
11.1 การสอดเขผู้าแกผู้หนผู้า
1. การสอดเขด้า แกด้หนด้า เปป็ นวงิธนการแกด้ไขการขาดความเชมที่อถม อของตกัวตั๋ แลกเงงินโดยใหด้บบุคคลใดๆ
บบุคคลหนซงที่ เขด้ามารกับรองหรมอใชด้เงงินแทน
2. การรกับรองเพมที่อแกด้หนด้า เปป็ นการสอดเขด้าแกด้หนด้าอยว่างหนซที่ง ซซที่งใชด้เมมที่อตกัวตั๋ ขาดความเชมที่อถมอกว่อนถซง
กคาหนดใชด้เงงิน
3. การใชด้เงงินเพมที่อแกด้หนด้า เปป็ นการสอดเขด้าแกด้หนด้าอนกอยว่างหนซงที่ ซซที่งใชด้เมมอที่ ตกัวตั๋ ขาดความเชมอที่ ถมอกว่อนถซง
หรมอเมมอที่ ถซงกคาหนดใชด้เงงิน
11.1.1 ความหมายของการสอดเขด้าแกด้หนด้า
คผูว่สญ กั ญาในตกัวตั๋ แลกเงงินซซที่งมนฐานะเปป็ นลผูกหนนคค นใดบด้าง ทนที่ไมน่อาจสอดเขผู้าแกผู้หนผู้าไดด้
ผผูรด้ กับรอง ตามมาตรา 950 วรรคสาม
มาตรา 950 ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังจะระบบุบคบุ คลผผูหด้ นซงที่ ผผูใด้ ดกป็ไวด้ กป็ไดด้เปป็ นผผูจด้ ะรกับรอง หรมอใชด้เงงินยามประสงคย
ณ สถานทนที่ใชด้เงงิน
ภายในเงมที่อนบกังคกับดกังที่ จะกลว่าวตว่อไปขด้างหนด้า บบุคคลผผูหด้ นซที่งผผูใด้ ดจะรกับ รองหรมอใชด้เงงินตามตกัวตั๋ แลกเงงิน ในฐาน
เปป็ นผผูสด้ อดเขด้าแกด้หนด้าบบุคคลใด ผผูลด้ งลายมมอชมที่อในตกัวตั๋ นกันค กป็ไดด้
ผผูสด้ อดเขด้าแกด้หนด้านกัคนจะเปป็ นบบุคคลภายนอกกป็ ไดด้ แมด้จะเปป็ นผผูจด้ ว่าย หรมอบบุคคลซซที่งตด้องรกับผงิดโดยตกัวตั๋ เงงินนกัคนอยผูว่
แลด้วกป็ไดด้ หด้ามแตว่ผรผูด้ กับรอง เทว่านกันค
ผผูสด้ อดเขด้าแกด้หนด้าจคาตด้องใหด้คาค บอกกลว่าวโดยไมว่ชกกั ชด้า เพมที่อใหด้ คผูว่สญ กั ญาฝว่ ายซซที่งตนเขด้าแกด้หนด้านกันค ทราบการทนที่ตน
เขด้าแกด้หนด้า
11.1.2 การรกับรองเพมที่อแกด้หนด้า
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวสลกักหลกังตกัวตั๋ ใหด้เขนยว โดยทนที่ชม
พผูอาวกัลขาว เขนยวสลกักหลกังตกัวใหด้มวว่ ง โดยมนแสดรกับอาวกัลเขนยว ตว่อมาดคาบอกปกั ดไมว่ยอมรกับรอง เหลมองจซง
สอดเขด้าแกด้หนด้าใหด้ขาว และฟด้าสอดเขด้าแกด้หนด้าใหด้เขนยว ดกังนนเค หลมองจะตด้องมนความรกับผงิดอยว่างไรบด้าง
เหลมองตด้องรกับผงิดตว่อมว่วง เขนยว แสด และฟด้า ตามมาตรา 953
มาตรา 953 ผผูรด้ กับรองดด้วยสอดเขด้าแกด้หนด้ายว่อมตด้องรกับผงิดตว่อผผูทด้ รง ตกัวตั๋ เงงินนกัคน และรกับผงิดตว่อผผูสด้ ลกักหลกังทกัคง
หลายภายหลกังคผูว่สญ
กั ญาฝว่ ายซซที่ง ตนเขด้าแกด้หนด้าอยว่างเดนยวกกันกกับทนที่คว่สผู ญ
กั ญาฝว่ ายนกันค ตด้องรกับผงิดอยผูว่เอง
11.1.3 การใชด้เงงินเพมที่อแกด้หนด้า
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว เขนยวโอนตกัวตั๋ ใหด้
มว่วง มว่วงโอนตกัวตั๋ ใหด้แสด เมมที่อครบกคาหนดดคาไมว่ยอมใชด้เงงิน เหลมองจซงเขด้ามาใชด้เงงิน แกว่แสดแทนเขนยว ดกังนนค
เหลมองจะมนสอทธงิไลว่เบนคยใครบด้าง
เหลมองมนสงิทธงิไลว่เบนคยเขนยว ขาว และ แดง ตามมาตรา 958
มาตรา 958 บบุคคลผผูใด้ ชด้เงงินเพมที่อแกด้หนด้ายว่อมรกับชว่วงสงิทธงิทกัคงปวงของ ผผูทด้ รงอกันมนตว่อคผูว่สกัญญาฝว่ ายซซที่งตนไดด้ใชด้
เงงินแทนไป และตว่อคผูว่สญ กั ญาทกัคงหลายผผูตด้ อด้ งรกับผงิดตว่อคผูว่สญ กั ญาฝว่ ายนกันค แตว่หาอาจจะสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินนกันค อนกตว่อไปไดด้ไมว่
อนซงที่ บรรดาผผูซด้ ซที่งสลกักหลกังภายหลกังคผูว่สญ กั ญาฝว่ ายซซที่งเขาไดด้ใชด้เงงินแทน ไปนกันค ยว่อมหลบุดพด้นจากความรกับผงิด
ในกรณนแขว่งกกันเขด้าใชด้เงงินเพมที่อแกด้หนด้า ทว่านวว่าการใชด้เงงินรายใดจะ ใหด้ผลปลดหนนคมากรายทนที่สดบุ พซงนงิยมเอาราย
นกันค เปป็ นดนยงิที่ง
ถด้าไมว่ดาค เนงินตามวงิธนดกังที่ กลว่าวนนค ทว่านวว่าผผูใด้ ชด้เงงินทกัคงทนที่รเด้ผู ชว่นนกัคนยว่อม เสนยสงิทธงิในอกันทนที่จะไลว่เบนคยเอาแกว่บคบุ คลทกัคง
หลาย ซซที่งพอทนที่จะไดด้หลบุดพด้น จากความรกับผงิด
11.2 สมิทธมิไลน่เบทคย
1. สงิทธงิไลว่เบนคยเปป็ นสงิทธงิทนที่ผทผูด้ รงใชด้เรนยกรด้องใหด้คว่สผู ญ
กั ญาทกังค หลายตามตกัวตั๋ แลกเงงินใชด้เงงินเมมอที่ ตกัวตั๋ แลกเงงิน
ขาดความเชมอที่ ถมอ
2. กว่อนทนที่ผทผูด้ รงจะใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยไดด้ ผผูทด้ รงจะตด้องทคาคคาคกัดคด้าน เพมที่อใหด้การขาดความเชมที่อถมอของตกัวตั๋
แลกเงงินเปป็ นทนที่เปงิ ดเผย
 42

3. การทคาคคาบอกเลว่าเปป็ นการทนที่ผทผูด้ รงแจด้งใหด้ผสผูด้ ลกักหลกังซซที่งเขารกับโอนตกัวตั๋ มาทราบวว่า ตกัวตั๋ ขาดความเชมอที่

ถมอแลด้ว เพมที่อวว่าผผูสด้ ลกักหลกังนกันค จะไดด้เตรนยมตกัวหาเงงินไวด้ชดใชด้
4. ผผูทด้ รงมนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาจากคผูว่สญ กั ญาตามตกัวตั๋ แลกเงงินทบุกคนอยว่างเปป็ นลผูกหนนรค ว่วมกกัน
11.2.1 ความหมายของสงิทธงิไลว่เบนคย
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ในวกันทนที่ 1 มนนาคม 2536 ขาว
โอนตกัวตั๋ ใหด้มว่วง ตว่อมาแดงถผูกเขนยวฟด้องใหด้ชาค ระหนนค แดงแพด้คดนและถผูกศาลออกหมายบกังคกับคดนยซดทรกัพยย
เมมอที่ วกันทนที่ 1 ธกันวาคม 2535 แตว่ปรากฏวว่าแดงไมว่มนทรกัพยยสงินจะใหด้ยซดทรกัพยยไดด้ ดกังนนคมวว่ งจะใชด้สงิทธงิไลว่เบนคย
ตว่อขาวทกันทนโดยไมว่รอใหด้ตวกั ตั๋ ถซงกคาหนดไดด้หรมอไมว่
มว่วงจะใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยยกัง ไมน่ไดผู้ เพราะไมว่ใชว่กรณนตามมาตรา 959 ข. และยกังไมว่ปรากฏวว่ามนเหตบุ
อะไรทนที่ดาค จะไมว่ยอมใชด้เงงินเมมอที่ ถซงกคาหนด
มาตรา 959 ผผูทด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินจะใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยเอาแกว่บรรดาผผูสด้ ลกักหลกัง ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย และบบุคคลอมที่น ๆ ซซที่งตด้องรกับ
ผงิดตามตกัวตั๋ เงงินนกันค กป็ไดด้คมอ
(ก) ไลว่เบนคยไดด้เมมที่อตกัวตั๋ เงงินถซงกคาหนดในกรณนไมว่ใชด้เงงิน
(ข) ไลว่เบนคยไดด้แมด้ทงกัค ตกัวตั๋ เงงินยกังไมว่ถซงกคาหนดในกรณนดงกั ที่ จะกลว่าวตว่อไปนนค คมอ
(1) ถด้าเขาบอกปกั ดไมว่รกับรองตกัวตั๋ เงงิน
(2) ถด้าผผูจด้ ว่ายหากจะไดด้รกับรองหรมอไมว่กป็ตาม ตกเปป็ นคนลด้มละลาย หรมอไดด้งดเวด้นการใชด้หนนค แมด้การงดเวด้นใชด้
หนนนค นกัค จะมงิไดด้มนคาค พงิพากษา เปป็ นหลกักฐานกป็ตาม หรมอถด้าผผูจด้ ว่ายถผูกยซดทรกัพยยและการยซดทรกัพยยนนกัค ไรด้ผล
11.2.2 การทคาคคาคกัดคด้าน
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงิน 10,000 บาท แกว่ขาว ขาวโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว พอตกัวตั๋ ครบ
กคาหนดเขนยวนคา ตกัวตั๋ ไปยมที่นตว่อดคา ใหด้ใชด้เงงิน ดคาปฏงิเสธไมว่ยอมใชด้เงงิน เขนยวมงิไดด้รอด้ งขอทคา คคาคกัดคด้านจนเวลา
ลว่วงเลยไปแลด้ว 5 วกัน ดกังนนเค ขนยวจะใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยจากใครไดด้บาด้ ง
เขนยวไมว่ทาค คคาคกัดคด้านภายในกคาหนดเวลา 3 วกันนกับจากวกันยมที่นตกัวตั๋ ยว่อมสงิคนสงิทธงิไลว่เบนคยแดงซซที่งเปป็ น
ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย และขาวซซที่งเปป็ นผผูสด้ ลกักหลกัง สว่วนดคานกันค มงิไดด้ลงชมที่อรกับรองจซงไมว่ตอด้ งรกับผงิด เขนยวไมว่อาจใชด้สงิทธงิไลว่
เบนคยใครไดด้เลย มาตรา 973
มาตรา 973 เมมที่อกคาหนดเวลาจคากกัดซซที่งจะกลว่าวตว่อไปนนไค ดด้ลว่วงพด้นไป แลด้วคมอ
(1) กคาหนดเวลาสคาหรกับยมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินชนงิดใหด้ใชด้เงงินเมมที่อไดด้เหป็ น หรมอ ในระยะเวลาอยว่างใดอยว่างหนซงที่ ภายหลกัง
ไดด้เหป็น
(2) กคาหนดเวลาสคาหรกับทคาคคาคกัดคด้านการไมว่รกับรองหรมอการไมว่ใชด้เงงิน
(3) กคาหนดเวลาสคาหรกับยมที่นตกัวตั๋ เพมที่อใหด้ใชด้เงงิน ในกรณนทนที่มนขอด้ กคาหนดวว่า "ไมว่จาค ตด้องมนคาค คกัดคด้าน" ทว่านวว่าผผูทด้ รง
ยว่อมสงิคนสงิทธงิทนที่จะไลว่เบนคยเอาแกว่เหลว่าผผูสด้ ลกักหลกัง ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย และคผูว่สญ
กั ญาอมที่น ๆ ผผูตด้ อด้ งรกับผงิด เวด้นแตว่ผรผูด้ กับรอง
อนซงที่ ถด้าไมว่ยมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินเพมที่อใหด้เขารกับรองภายในเวลาจคากกัดดกังที่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายไดด้กาค หนดไวด้ ทว่านวว่าผผูทด้ รงยว่อมเสนย
สงิทธงิทนที่จะไลว่เบนคยทกัคงเพมที่อการทนที่เขา ไมว่ใชด้เงงิน และเพมที่อการทนที่เขาไมว่รกับรอง เวด้นแตว่จะปรากฏจากขด้อกคาหนดวว่าผผูด้ สกังที่ จว่ายหมาย
เพนยงแตว่จะปลดตนเองใหด้พนด้ จากประกกันการรกับรอง
ถด้าขด้อกคาหนดจคากกัดเวลายมที่นตกัวตั๋ แลกเงงินนกัคนมนอยผูว่ทนที่คาค สลกักหลกังทว่านวว่า เฉพาะแตว่ผสผูด้ ลกักหลกังเทว่านกัคนจะอาจเอา
ประโยชนยในขด้อกคาหนดนกันค ไดด้
11.2.3 การทคาคคาบอกกลว่าว
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ขาวโอนตกัวตั๋ เงงินใหด้เขนยว เขนยวโอนใหด้
มว่วง มว่วงโอนใหด้ฟด้า ถซงกคาหนดดคาไมว่ใชด้เงงิน มว่วงจซงทคาคคาคกัดคด้านแตว่ไมว่ไดด้สว่งคคาบอกกลว่าวการทนที่ดาค ไมว่ใชด้เงงิน
ใหด้มวว่ ง ดกังนกันค ฟด้าจะใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยตว่อมว่วงไดด้หรมอไมว่
ฟด้ามนสงิทธงิไลว่เบนคยมว่วงไดด้ เพราะการไมว่ทาค คคา บอกกลว่าวไมว่ทาค ใหด้เสน ยสงิ ทธงิ ไลว่เบนค ย มาตรา 963
วรรคทด้าย
มาตรา 963 ผผูทด้ รงตด้องใหด้คาค บอกกลว่าวการทนที่เขด้าไมว่รกับรองตกัวตั๋ แลกเงงิน หรมอไมว่ใชด้เงงินนกันค ไปยกังผผูสด้ ลกักหลกังถกัด
ตนขซคนไปกกับทกัคงผผูสด้ งกั ที่ จว่ายดด้วยภายในเวลา สนที่วกันตว่อจากวกันคกัดคด้าน หรมอตว่อจากวกันยมที่นตกัวตั๋ ในกรณนทนที่มนขอด้ กคาหนดวว่า "ไมว่ จคา
ตด้องมนคาค คกัดคด้าน"
ผผูสด้ ลกักหลกังทบุก ๆ คนตด้องใหด้คาค บอกกลว่าวไปยกังผผูสด้ ลกักหลกังถกัดตนขซคนไป ภายในสองวกัน ใหด้ทราบคคาบอกกลว่าว
อกันตนไดด้รกับ จดแจด้งใหด้ทราบชมอที่ และสคานกักของผผูทด้ นที่ไดด้ใหด้คาค บอกกลว่าวมากว่อน ๆ นกันค ดด้วย ทคาเชว่นนนตค ดงิ ตว่อกกัน ไปโดยลคาดกับจน
กระทกังที่ ถซงผผูสด้ งกั ที่ จว่าย อนซงที่ จคากกัดเวลาซซที่งกลว่าวมานกันค ทว่าน นกับแตว่เมมที่อคนหนซงที่ ๆ ไดด้รกับคคาบอกกลว่าวแตว่คนกว่อน
ถด้าผผูสด้ ลกักหลกังคนหนซที่งคนใดมงิไดด้ระบบุสาค นกักของตนไวด้กป็ดน หรมอไดด้ระบบุแตว่อว่านไมว่ไดด้ความกป็ดน ทว่านวว่าสบุดแตว่คาค
บอกกลว่าวไดด้สงว่ ไปยกังผผูสด้ ลกักหลกัง คนกว่อนกป็เปป็ นอกันพอแลด้ว
บบุคคลผผูจด้ ะตด้องใหด้คาค บอกกลว่าว จะทคาคคาบอกกลว่าวเปป็ นรผูปอยว่างใด กป็ไดด้ทกัคงสงิคน แมด้เพนยงแตว่ดวด้ ยสว่งตกัวตั๋ แลกเงงิน
คมนกป็ใชด้ไดด้ อนซงที่ ตด้องพงิสจผู นยไดด้วว่า ไดด้สว่งคคาบอกกลว่าวภายในเวลากคาหนด
 43
ถด้าสว่งคคาบอกกลว่าวเปป็ นหนกังสมอจดทะเบนยนไปรษณนยย หากวว่าหนกังสมอ นกันค ไดด้สงว่ ไปรษณนยภย ายในเวลากคาหนดดกังที่
กลว่าวมานกันค ไซรด้ ทว่านใหด้ถมอวว่า คคาบอกกลว่าวเปป็ นอกันไดด้สงว่ ภายในจคากกัดเวลาบกังคกับแลด้ว
บบุคคลซซที่งมงิไดด้ใหด้คาค บอกกลว่าวภายในจคากกัดเวลาดกังที่ ไดด้วว่ามานกันค หาเสนยสงิทธงิไลว่เบนคยไมว่ แตว่จะตด้องรกับผงิดเพมที่อความ
เสนยหายอยว่างใด ๆ อกันเกงิดแตว่ความประมาทเลงินเลว่อของตน แตว่ทว่านมงิใหด้คงิดคว่าสงินไหมทดแทนเกงินกวว่าจคานวนในตกัวตั๋ แลก
เงงิน
11.2.4 การใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยของผผูทด้ รง
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินแกว่ ขาว 12,000 บาท ในวกันทนที่ 1 กบุมภาพกันธย 2536
ขาวโอนตกัวตั๋ เงงินใหด้เขนยว เมมที่อครบกคาหนดดคาไมว่ยอมใชด้เงงินเขนยวจซงทคาคคาคกัดคด้าน เสนยคว่าใชด้จว่ายในการทคาคคา
คกัดคด้านและคว่าใชด้จว่ายอมที่นรวม 100 บาท เขนยวใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยตว่อขาวในวกันทนที่ 1 มนนาคม 2536 ดกังนนค เขนยว
จะไลว่เบนคยไดด้จาค นวนเทว่าใด ถด้าขาวจะจว่ายเงงินในวกันเดนยวกกันนกันค
เขนยวซซที่งเปป็ นผผูทด้ รงมนสงิทธงิไลว่เบนคยในจคานวนเงงินดกังตว่อไปนนค
1. จคานวนเงงินตามตกัวตั๋ โดยไมว่คงิดดอกเบนคย 12,000 บาท
2. ดอกเบนคย 5% ตกังค แตว่วกันถซงกคาหนดจนถซงวกันทนที่ขาวใชด้เงงินรวม 1 เดมอน 50
บาท
3. คว่าใชด้จว่ายในการทคาคคาคกัดคด้าน และคว่าใชด้จว่ายอมที่น 100 บาท
4. คว่าชกักสว่วนลดรด้อยละ 1/6 ของ 12,000 บาท 20 บาท
รวม 12,170 บาท
11.3 ตลัวตั๋ แลกเงมินเปบ็นสคารลับ
1. ตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคารกับ เปป็ นตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่มตน นด้ ฉบกับขด้อความเหมมอนกกันตกังค แตว่สองฉบกับขซนค ไป
2. ในการออกตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคารกับ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายจะตด้องลงหมายเลขลคาดกับไวด้ในตกัวตั๋ แลกเงงินแตว่ละฉบกับ
3. เนมอที่ งจากตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคารกับมนคว่ฉผู นกหลายฉบกับ แตว่ประสงคยจะใหด้มนการใชด้เงงินเพนยงฉบกับเดนยว ดกัง
นกันค การสลกักหลกัง การรกับรองหรมอการใชด้เงงินจะตด้องทคาดด้วยความระมกัดระวกังตามทนที่กฎหมายบกัญญกัตงิ
11.3.1 ความหมายของตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคารกับ
เหตบุใดจซงตด้องมนการออกตกัวตั๋ และเงงินเปป็ นสคารกับ
เพราะในสมกัยกว่อนการไปรษณนยยย กังไมว่สะดวกและมนประสงิทธงิภาพเหมมอนปกั จจบุบกัน การสว่งตกัวตั๋ แลก
เงงินไปใชด้หนนคตว่างเมมองทางไปรษณนยยถาด้ สว่งไปใบเดนยวอาจสผูญหาย จซงตด้องทคา เปป็ นสคา รกับหลายๆ ใบ แลด้ว
ทยอยสว่งไปทนที่ละใบ เพมที่อใหด้แนว่ใจวว่าเจด้าหนนจค ะไดด้รกับตกัวตั๋ แลกเงงินนกันค อยว่างนด้อยกป็ฉบกับหนซงที่
11.3.2 การออกตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคารกับ
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงิน 20,000 บาท ใหด้ขาวหรมอผผูถด้ ม อ ขาวโอนใหด้เขนยว ดกังนนค
เขนยวจะเรนยกรด้องใหด้แดงออกตกัวตั๋ เปป็ นสคารกับใหด้ไดด้หรมอไมว่
ตกัวตั๋ แลกเงงินแบบนนคมนผลเปป็ นตกัวตั๋ ทนที่ออกใหด้ผถผูด้ มอ จซงทคาเปป็ นสคา รกับไมว่ไดด้ ดกังนกัคน เขนยวไมว่มนสงิทธงิเรนยก
รด้องใหด้แดงทคาตกัวตั๋ นนเค ปป็ นสคารกับ มาตรา 975 วรรคแรก
มาตรา 975 อกันตกัวตั๋ แลกเงงินนกันค นอกจากชนงิดทนที่สงกั ที่ จว่ายแกว่ผถผูด้ มอแลด้ว จะออกไปเปป็ นคผูว่ฉนกความตด้องกกันสองฉบกับ
หรมอกวว่านกันค กป็อาจจะออกไดด้
คผูว่ฉนกเหลว่านนคตอด้ งมนหมายลคา ดกับลงไวด้ในตกัวตราสารนกัคนเอง มงิฉะนกัคนคผูว่ฉนก แตว่ละฉบกับยว่อมใชด้ไดด้เปป็ นตกัวตั๋ แลกเงงิน
ฉบกับหนซงที่ ๆ แยกเปป็ นตกัวตั๋ เงงินตว่าง ฉบกับกกัน
บบุคคลทบุกคนซซที่งเปป็ นผผูทด้ รงตกัวตั๋ เงงินอกันมงิไดด้ระบบุวว่าไดด้ออกเปป็ นตกัวตั๋ เดนที่ยว นกันค จะเรนยกใหด้สว่งมอบคผูว่ฉนกสองฉบกับหรมอ
กวว่านกันค แกว่ตนกป็ไดด้ โดยยอมใหด้ คงิดคว่าใชด้จว่ายเอาแกว่ตน ในการนนคผทผูด้ รงตด้องวว่ากลว่าวไปยกังผผูสด้ ลกักหลกังคน ถกัดตนขซคนไป และผผูด้
สลกักหลกังคนนกันค กป็จาค ตด้องชว่วยผผูทด้ รงวว่ากลว่าวไปยกังผผูทด้ นที่ สลกักหลกังใหด้แกว่ตนตว่อไปอนก สมบเนมอที่ งกกันไปเชว่นนนตค ลอดสายจนกระทกังที่
ถซงผผูสด้ กังที่ จว่าย อนซที่งผผูสด้ ลกักหลกังทกัคงหลายจคา ตด้องเขนยนคคา สลกักหลกังของ ตนเปป็ นความเดนยวกกันลงในฉบกับคผูว่ฉนกใหมว่แหว่งตกัวตั๋
สคารกับนกันค อนกดด้วย
11.3.3 ผลของการออกตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคารกับ
แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคา รกับมนคว่ ฉผู น กสองฉบกับ หมายเลข 1 และ 2 สกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว
10,000 บาท ดคาลงชมอที่ รกับรองในคผูว่ฉนกหมายเลข 1 ตว่อมาขาวโอนคผูว่ฉนกหมายเลข 1 ใหด้มวว่ ง และโอนคผูว่ฉนก
หมายเลข 2 ใหด้เขนยว เขนยวนคา ตกัวตั๋ มายมที่นตว่อดคา เมมที่อ ครบกคา หนด ดคา ใชด้เ งงิน ใหด้เขนยวไป ตว่อ มามว่วงนคา ตกัวตั๋
หมายเลข 1 มายมที่นตว่อดคา ดกังนนดค าค จะตด้องรกับผงิดตว่อมว่วงหรมอไมว่
ดคาผผูรด้ กับรองใชด้เงงินไปโดยไมว่เรนยกเอาคผูว่ฉนกทนที่ตนลงชมที่อไวด้คมนมา เมมที่อมว่วงผผูทด้ รงโดยชอบมาใชด้สงิทธงิ
เรนยกรด้อง ดคาตด้องรกับผงิดตว่อมว่วง มาตรา 979
 44

มาตรา 979 ถด้าผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ เงงินซซที่งออกเปป็ นสคารกับใชด้เงงินไปโดยมงิไดด้ เรนยกใหด้สว่งมอบคผูว่ฉนกฉบกับซซที่งมนคาค รกับรอง

ของตนนกันค ใหด้แกว่ตน และในเวลา ตกัวตั๋ เงงินถซงกคาหนด คผูว่ฉนกฉบกับนกันค ไปตกอยผูว่ในมมอผผูทด้ รงโดยชอบดด้วย กฎหมายคนใดคนหนซงที่
ไซรด้ ทว่านวว่าผผูรด้ กับรองจะตด้องรกับผงิดตว่อผผูทด้ รงคผูว่ฉนก ฉบกับนกันค
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 11
1. คผูว่สญ กั ญาตามตกัวตั๋ แลกเงงิน ผผูรด้ กับรอง ไมว่อาจเขด้าสอดเพมที่อแกด้หนด้าไดด้
2. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท กรณนทนที่ทาค ใหด้ขาวมนสงิทธงิไลว่เบนคยแดงไดด้กว่อนตกัวตั๋ ถซ ง
กคาหนดคมอ ดคาถผูกยซดทรกัพยย และการยซดทรกัพยยไมว่เปป็ นผล
3. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ชมพผูและฟด้ารกับอาวกัล ตว่อมาขาวโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว
เขนยวเอาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค รกับรอง ดคาบอกปกั ดไมว่รกับรอง เหลมองสอดเขด้าแกด้หนด้ารกับรองแทนแดง ตว่อมาเมมที่อตกัวตั๋ ถซงกคาหนด ดคา
และเหลมองไมว่ยอมใชด้เงงิน เขนยวไลว่เบนคยชมพผู ชมพผูใชด้เงงินไปแลด้ว ดกังนนค ชมพผูจะไลว่เบนคยเอาจากแดง
4. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาวโดยมนฟด้ารกับอาวกัลแดง ขาวสลกักหลกังใหด้เขนยว โดยชมพผูรกับอาวกัลขาว
เมมที่อตกัวตั๋ ครบกคาหนด ดคาไมว่ยอมใชด้เงงิน เหลมองจซงเขด้ามาใชด้เงงินแกด้หนด้าใหด้ขาว ดกังนนค เหลมองจะไลว่เบนคยไดด้จาก ฟด้าและขาว
5. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาวโดยดคาลงชมที่อรกับรองโดยมนฟด้าอาวกัลแดง ขาวสลกักหลกังใหด้เขนยว โดย
ชมพผูรกับอาวกัลขาว เมมที่อตกัวตั๋ ครบกคาหนด ดคาไมว่ยอมใชด้เงงิน เหลมองจซงเขด้ามาใชด้เงงินแกด้หนด้าใหด้แดง เขนยวไมว่ยอมรกับการใชด้เงงิน
ดกังนนค ผผูทด้ นที่หลบุดพด้นจากการรกับผงิดคมอ ขาว
6. เมมที่อผผูทด้ รงเคยทคาคคาคกัดคด้านการไมว่รกับรองครกัคงหนซงที่ แลด้ว ผผูทด้ รงไมว่ตอด้ งทคาคคาคกัดคด้านการไมว่ใชด้เงงิน
7. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงิน 10,000 บาท ใหด้ขาว ขาวโอนตกัวตั๋ เงงินใหด้เขนยว ครกัคนตกัวตั๋ ครบกคาหนดดคาไมว่
ยอมใชด้เงงิน เมมที่อเขนยวทคาคคาคกัดคด้านแลด้ว เขนยวจะตด้องทคาคคาบอกกลว่าวการไมว่ใชด้เงงินไปยกังแดงและขาว
8. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ดคาลงชมที่อรกับรอง ตว่อมาขาวสลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว
เขนยวโอนตกัวตั๋ ใหด้แดง เมมที่อตกัวตั๋ ครบกคาหนด แดงนคาตกัวตั๋ ไปยมที่นใหด้ดาค ใชด้เงงิน ดคาไมว่ยอมใชด้ดงกั นนค แดงจะไลว่เบนคยเอากกับดคา
9. เมมที่อผผูทด้ รงนคาตกัวตั๋ แลกเงงินไปยมที่นแลด้วผผูจด้ ว่ายไมว่ยอมใชด้เงงิน ผผูทด้ รงจะตด้องยมที่นคคารด้องเพมที่อทคาคคาคกัดคด้านกกับนายอคาเภอ
10. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นสคารกับ มนคว่ฉผู นก 2 ฉบกับ คมอหมายเลข 1 และหมายเลข 2 สกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว ขาว
โอนตกัวตั๋ หมายเลข 1 ใหด้เขนยว ตว่อมาโอนตกัวตั๋ หมายเลข 2 ใหด้ฟด้า ดกังนกันค เมมที่อตกัวตั๋ ครบกคาหนด แดงจะตด้องรกับผงิดตว่อฟด้า
11. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ภายใน 1 เดมอน นกับแตว่ไดด้เหป็ น ขาวโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว
กรณนทนที่เขนยวมนสงิทธงิไลว่เบนคยแดงไดด้กว่อนตกัวตั๋ ถซงกคาหนดคมอ ดคาตกเปป็ นคนลด้มละลาย
12. บบุคคลซซที่งผผูสด้ งกั ที่ จว่ายระบบุชมที่อไวด้ในตกัวตั๋ แลกเงงินวว่าจะเปป็ นผผูใด้ ชด้เงงินเมมที่อตกัวตั๋ ขาดความเชมที่อถมอมนชมที่อเรนยกวว่า ผผูจด้ ะใชด้เงงินยาม
ประสงคย
13. ผผูทด้ รงไมว่ตอด้ งทคาคคาคกัดคด้านการไมว่ใชด้เงงิน เมมที่อเปป็ นตกัวตั๋ แลกเงงินในประเทศ และผผูจด้ ว่ายบกันทซกการไมว่ใชด้เงงินไวด้ในตกัวตั๋
แลกเงงินนกันค
14. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงิน 10,000 บาท ใหด้ขาว ขาวโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว ครกัคนตกัวตั๋ ครบกคาหนดดคาไมว่ยอม
ใชด้เงงิน เขนยวทคาคคาคกัดคด้านแลด้ว แตว่ไมว่ไดด้ทาค คคาบอกกลว่าวการไมว่ใชด้เงงิน ดกังนนจค ะทคาใหด้ผใผูด้ ดหลบุดพด้นความรกับผงิด ไมว่มนผใผูด้ ดหลบุด
พด้น
15. แดงออกตกัวตั๋ แลกเงงินสกังที่ ใหด้ดาค จว่ายเงงินใหด้ขาว 10,000 บาท ดคาลงชมที่อรกับรอง ตว่อมาขาวสลกักหลกังโอนตกัวตั๋ ใหด้เขนยว
เมมที่อครบกคาหนด เขนยวนคาตกัวตั๋ ไปยมที่น ดคาไมว่ยอมใชด้เงงิน ดกังนนเค ขนยวจะไลว่เบนคยจากใครกว่อนกป็ไดด้

หนน่วยททท 12 เชบ็ค
1. เชป็คเปป็ นตราสารเปลนที่ยนมมอทนที่มนการใชด้มากทนที่สดบุ ในตกัวตั๋ เงงิน 3 ประเภท โดยเชป็คมนลกักษณะเปป็ นคคาสกังที่
ของผผูสด้ งกั ที่ จว่ายสกังที่ ธนาคารใหด้ใชด้เงงินจคานวนหนซที่งเมมที่อทวงถามแกว่ผรผูด้ กับเงงิน หรมอตามคคาสกังที่ ของผผูรด้ กับเงงินหรมอผผูด้
ถมอ เชป็คจะตด้องมนรายการตามทนที่กฎหมายกคาหนดไวด้ และกฎหมายใหด้นาค บทบกัญญกัตใงิ นบางเรมที่องของตกัวตั๋ แลก
เงงินมาใชด้กกับเชป็คดด้วย สว่วนการยมที่นเชป็คเพมที่อใหด้ธนาคารใชด้เงงินนกันค จะตด้องยมที่นภายในกคาหนดเวลาทนที่กฎหมาย
กคาหนดไวด้ มงิฉะนกันค ผผูทด้ รงอาจสงิคนสงิทธงิไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ ลกักหลกังและสงิคนสงิทธงิบางประการอกันมนตอว่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
2. เมมอที่ มนการยมที่นเชป็คตว่อธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน โดยปกตงิแลด้วธนาคารมนหนด้าทนที่ใชด้เงงินตามเชป็คนกันค เวด้นแตว่
เขด้าขด้อยกเวด้นของกฎหมายทนที่วว่าธนาคารมนสงิทธงิไมว่ใชด้เงงินตามเชป็ค หรมอธนาคารสงิคนอคานาจหนด้าทนที่ในการใชด้
เงงินตามเชป็ค ความรกับผงิดหรมอหนด้าทนที่ของธนาคารทนที่จะตด้องใชด้เงงินตามเชป็คนกันค ตด้องพงิจารณาลกักษณะของเชป็ค
และละฉบกับดด้วยวว่าเปป็ นกรณนเชป็คทกัวที่ ไป เชป็คทนที่ธนาคารรกับรอง หรมอเชป็คขนดครว่อม
12.1 บทบลัญญลัตมิทวลัท ไปเกททยวกลับเชบ็ค
1. เชป็คเปป็ นตราสารเปลนที่ยนมมอทนที่มนบคบุ คลเกนที่ยวขด้องดด้วย 3 ฝว่ าย คมอผผูสด้ กังที่ จว่าย ธนาคาร และผผูรด้ กับเงงิน
หรมอผผูถด้ มอ โดยผผูสด้ งกั ที่ จว่ายออกตราสารทนที่เรนยกวว่าเชป็ค เปป็ นคคาสกังที่ ใหด้ธนาคารใชด้เงงินจคานวนหนซงที่ เมมอที่ ทวงถามแกว่
ผผูรด้ กับเงงินหรมอตามคคาสกังที่ ของผผูรด้ กับเงงินหรมอผผูถด้ มอ
2. กฎหมายกคา หนดรายการทนที่ตอด้ งมนในเชป็ ค โดยมนรายการทนที่สาค คกัญซซที่ งจะขาดเสนยมงิไดด้ 5 รายการ
หากขาดไปยว่อมมนผลทคา ใหด้ตราสารนกัคนไมว่สมบผูรณยเปป็ นเชป็คคมอ (1) คคาบอกชมที่อวว่าเปป็ นเชป็ค (2) คคาสกังที่ อกัน
 45

ปราศจากเงมอที่ นไขใหด้ใชด้เงงินจคานวนแนว่นอน (3) ชมอที่ ยนหอด้ และสคานกักงานของธนาคาร (4) ชมที่อยนหอด้ ของผผูรด้ กับ
เงงิน หรมอคคาจดแจด้งวว่าใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอ และ (5) ลายมมอชมอที่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
3. เนมอที่ งจากเชป็คมนลกกั ษณะคลด้ายกกับตกัวตั๋ เงงิน คงแตกตว่างกกันในสาระสคาคกัญทนที่วว่าผผูจด้ าว่ ยเงงินตามเชป็คไดด้แกว่
ธนาคาร สว่วนผผูจด้ ว่ายเงงินตามตกัวตั๋ แลกเงงินอาจเปป็ นบบุคคลใดกป็ไดด้ ดกังนกันค กฎหมายจซงใหด้นาค บทบกัญญกัตวงิ ว่าดด้วย
ตกัวตั๋ แลกเงงินบางเรมที่องมาใชด้บงกั คกับกกับเชป็คเพนยงเทว่าทนที่ไมว่ขดกั กกับสภาพของเชป็คดด้วย
4. ผผูทด้ รงเชป็คซซที่งใหด้ธนาคารในเมมองเดนยวกกันกกับทนที่ออกเชป็คใชด้เงงินตด้องยมที่นเชป็คแกว่ธนาคาร เพมที่อใหด้ใชด้เงงิน
ภายในหนซที่งเดมอนนกับแตว่วกันออกเชป็ค ถด้าเปป็ นเชป็คใหด้ใชด้เงงินทนที่อมที่น ตด้องยมที่นภายในสามเดมอนมงิฉะนกันค ผผูทด้ รงสงิคน
สงิ ทธงิ ทนที่จะไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ ลกักหลกัง และเสน ยสงิ ทธงิ ทนที่มนตว่อผผูสด้ กังที่ จว่ายเทว่าทนที่ จะเกงิดความเสน ยหาย แกว่ผสผูด้ กังที่ จว่าย
เพราะการทนที่ละเลยไมว่ยมที่นเชป็คนกันค ภายในกคาหนด
12.1.1 ความหมายของเชป็ค
อธงิบายความหมายของเชป็ค
เชป็คเปป็ นตราสารเปลนที่ยนมมอทนที่มบน คบุ คลเกนที่ยวขด้องดด้วยกกัน 3 ฝว่ าย คมอ ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย ธนาคาร และผผูรด้ กับ
เงงินหรมอผผูถด้ มอ โดยผผูสด้ งกั ที่ จว่ายออกตราสารทนที่เรนยกวว่าเชป็คเปป็ นคคาสกังที่ ใหด้ธนาคารใชด้เงงินจคานวนหนซงที่ เมมอที่ ทวงถาม
แกว่ผรผูด้ กับเงงินหรมอตามคคาสกังที่ ของผผูรด้ กับเงงินหรมอผผูถด้ มอ มาตรา 987
อธงิบายวว่าเชป็คแจกจว่างจาก ตกัวตั๋ แลกเงงินและตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินอยว่างไร
เชป็คแตกตว่างจากตกัวตั๋ แลกเงงินในประการทนที่วว่า ผผูรด้ กับคคาสกังที่ ใหด้จว่ายเงงินตามเชป็คจะตด้องเปป็ นธนาคาร
เทว่านกันค สว่วนผผูรด้ กับคคาสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ แลกเงงินจะเปป็ นบบุคคลใดกป็ ไดด้ นอกจากนกันค เชป็คยกังมนลกักษณะเปป็ นคคา
สกังที่ ใหด้ใชด้เงงินเมมอที่ ทวงถาม สว่วนตกัวตั๋ แลกเงงินอาจมนการกคาหนดเวลาใชด้เงงินตามตกัวตั๋ ไดด้
เชป็คมนลกักษณะแตกตว่างจากตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินในประการทนที่วว่าเชป็คตด้องมนบคบุ คลทนที่เกนที่ยวขด้อง 3 ฝว่ าย
คมอ ผผูสด้ กังที่ จว่าย ธนาคาร และผผูรด้ กับเงงิน กกับเชป็คเปป็ นคคา สกังที่ ใหด้จว่ายเงงินเมมที่อทวงถาม สว่วนตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินมน
บบุคคลเกนที่ยวขด้องเพนยง 2 ฝว่ าย คมอผผูอด้ อกตกัวตั๋ ซซที่งเปป็ นบบุคคลใดๆกป็ ไดด้ กกับผผูรด้ กับเงงิน และมนลกักษณะเปป็ นคคา มกันที่
สกัญญาอกันปราศจากเงมที่อนไขวว่าจะใชด้เงงินเปป็ นจคา นวนแนว่นอนเมมที่อถซ งวกันกคา หนดใชด้เงงิน มาตรา 982 และ
มาตรา 987
มาตรา 982 อกันวว่าตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินนกัคน คมอหนกังสมอตราสารซซที่ ง บบุคคลคนหนซที่ง เรนยกวว่าผผูอด้ อกตกัวตั๋ ใหด้คาค มกันที่
สกัญญาวว่าจะใชด้เงงินจคานวน หนซงที่ ใหด้แกว่บคบุ คลอนกคนหนซงที่ หรมอใชด้ใหด้ตามคคาสกังที่ ของบบุคคลอนกคนหนซงที่ เรนยกวว่าผผูรด้ กับเงงิน
มาตรา 987 อกันวว่าเชป็คนกันค คมอหนกังสมอตราสารซซที่งบบุคคลคนหนซงที่ เรนยกวว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่าย สกังที่ ธนาคารใหด้ใชด้เงงินจคานวน
หนซงที่ เมมอที่ ทวงถามใหด้แกว่ บบุคคลอนกคนหนซงที่ หรมอใหด้ใชด้ตามคคาสกังที่ ของบบุคคลอนกคนหนซงที่ อกันเรนยกวว่า ผผูรด้ กับเงงิน
12.1.2 รายการในเชป็ค
ใหด้เขนยนเชป็คทนที่ออกชคาระชคาระหนนใค หด้แกว่นายแดงจคานวนหนซงที่ พกันบาท โดยสมมตงิรายการตว่าง ๆ
ใหด้ครบถด้วนตามกฎหมายกคาหนด
เชบ็ค
ธนาคารสยามพาณมิชยย์ จคากลัด
สคานลักงานใหญน่ ถนนราชดคาเนมิน กร งงเทพฯ 12 เมษายน 2536
จน่าย ……นายแดง…………………………………………
หรคือ ผผถผู้ คือ
จคานวนเงงิน…………..1000.00…………………………....บาท
(หนซงที่ พกันบาท)
ลงชมอที่ ……นายประชบุม องินทรโชตงิ…

เชป็คตว่อไปนนมค ผน ลสมบผูรณยตามกฎหมายหรมอไมว่
1) เชป็คลงวกันทนที่สงกั ที่ จว่ายลว่วงหนด้า
2) เชป็คไมว่ไดด้ลงวกันทนที่สงกั ที่ จว่าย
3) เชป็คทนที่ไมว่ไดด้ลงลายมมอชมอที่
เชป็คลงวกันทนที่สงกั ที่ จว่ายลว่วงหนด้ามนผลสมสมบผูรณยตามกฎหมายโดยถมอวว่าวกันทนที่สงกั ที่ จว่ายเปป็ นวกันออกเชป็ค
เชป็คไมว่ลงวกันทนที่ทนที่สงกั ที่ จว่ายมนผลสมบผูรณยตามกฎหมาย ผผูทด้ รงชอบดด้วยกฎหมายคนหนซงที่ คนใด
ทคาการโดยสบุจรงิตจะจดวกันตามทนที่ถกผู ตด้องแทด้จรงิงลงกป็ไดด้ โดยผลของมาตรา 910 ประกอบมาตรา 989
 46

มาตรา 910 ตราสารอกันมนรายการขาดตกบกพรว่ องไปจากทนที่ทว่านระบบุ บกังคกับไวด้ใ น มาตรา กว่อนนนค ยว่อมไมว่

สมบผูรณยเปป็ นตกัวตั๋ แลกเงงิน เวด้นแตว่กรณนดงกั ที่ จะกลว่าว ดกังตว่อไปนนค คมอ
ตกัวตั๋ แลกเงงินซซที่งไมว่ระบบุเวลาใชด้เงงิน ทว่านใหด้ถมอวว่าพซงใชด้เงงินเมมที่อไดด้เหป็น
ถด้าสถานทนที่ใชด้เงงินมงิไดด้แถลงไวด้ในตกัวตั๋ แลกเงงิน ทว่านใหด้ถมอเอาภผูมงิลาค เนาของ ผผูจด้ ว่ายเปป็ นสถานทนที่ใชด้เงงิน
ถด้าตกัวตั๋ แลกเงงินไมว่แสดงใหด้ปรากฏสถานทนที่ออกตกัวตั๋ ทว่านใหด้ถมอวว่าตกัวตั๋ เงงินนกันค ไดด้ออก ณ ภผูมงิลาค เนาของผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
ถด้ามงิไดด้ลงวกันออกตกัวตั๋ ทว่านวว่าผผูทด้ รงโดยชอบดด้วยกฎหมาย คนหนซงที่ คนใดทคา การโดยสบุจรงิต จะจดวกันทนที่ถกผู ตด้อง
แทด้จรงิงลงกป็ไดด้

12.1.3 บทบกัญญกัตวงิ ว่าดด้วยตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่นาค มาใชด้กบกั เชป็ค

อธงิบายวงิธนการโอน (1) เชป็คระบบุชอมที่ ผผูรด้ กับ (2) เชป็คผผูถด้ มอ
(1) การโอนเชป็คทนที่ระบบุชมที่อผผูรด้ กับเงงินยว่อมโอนกกันไดด้โดยวงิธนการสลกักหลกังและสว่งมอบ ทกัคงนนค โดยผล
ของมาตรา 989 ทนที่ใหด้นาค วงิธนการโนตกัวตั๋ แลกเงงินตามมาตรา 917 ถซงมาตรา 923 มาใชด้กบกั เชป็ค การสลกัก
หลกังมน 2 ประเภท คมอ การสลกักหลกังลอย ซซที่งไดด้แกว่ การลงลายมมอชมอที่ ผผูสด้ ลกักหลกังทนที่ดาด้ นหลกังเชป็คโดยไมว่ระบบุ
ชมที่อผผูรด้ กับประโยชนย และการสลกักหลกังทนที่ระบบุชมที่อผผูรด้ กับโอน ซซที่ งไดด้แกว่ การเขนยนระบบุชมที่อผผูรด้ กับประโยชนยและลง
ลายมมอชมอที่ สลกักหลกังไวด้ดาด้ นหลกังเชป็ค
(2) การโอนเชป็คผผูถด้ มอยว่อมโอนไปเพนยงดด้วยการสว่งมอบใหด้กกันโดยไมว่จาค เปป็ นตด้องมนการสลกักหลกัง
ทกัคงนนค โดยผลของมาตรา 918 ประกอบมาตรา 989 การสลกักหลกังเชป็ คซซที่ งสกังที่ ใหด้ใชด้แกว่ผถผูด้ ม อ ยว่อมมนผล
เปป็ นการประกกัน (อาวกัล) สคาหรกับผผูสด้ งกั ที่ จว่าย โดยผลของมาตรา 921 ประกอบมาตรา 989
นายซมที่อถผูกนายคดใชด้อาวบุธขผูใว่ หด้ลงชมอที่ สกังที่ จว่ายเชป็คเงงินหด้าพกันบาทใหด้ตน นายซมที่อมนความกลกัวจซงยอม
ลงลายมมอชมที่อในเชป็คใหด้ แตว่เพราะมนไหวพรงิบดน จซงแกลด้งลงลายมมอชมที่อใหด้ผงิดไปจากลายมมอชมที่อทนที่มอบไวด้เปป็ น
ตกัวอยว่างแกว่ธนาคาร นายคดนคาเชป็คไปโอนใชด้หนนใค หด้บรงิษทกั บรงิโภค ผผูรด้ กับเชป็คนกันค ไวด้โดยสบุจรงิต บรงิษทกั นคาเชป็คนกันค
ไปขซคนเงงินทนที่ธนาคาร ธนาคารไมว่ยอมจว่ายเพราะลายมมอชมที่อแตกตว่างกกับทนที่ใชด้ตวกั อยว่างไวด้ ดกังนนค บรงิษทกั จะฟด้อง
นายซมที่อใหด้รกับผงิดใชด้เงงินตามเชป็คไดด้หรมอไมว่
บรงิษกัทฟด้องนายซมที่อไดด้ใหด้รกับใชด้เงงินตามเชป็คไดด้เพราะนายซมที่ อเปป็ นผผูลด้ งลายมมอชมที่อสกังที่ จว่ายเชป็ค ทกัคงนนค
โดยผลของมาตรา 900 มาตรา 914 ประกอบมาตรา 989
นายซมที่อผผูถด้ กผู ฟด้องในมผูลเชป็คหาอาจตว่อสผูบด้ รงิษทกั ผผูทด้ รงโดยชอบดด้วยขด้อตว่อสผูอด้ กันอาศกัยความเกนที่ยวพกัน
กกับเฉพาะบบุคคลระหวว่างตนกกับนายคดผผูทด้ รงคนกว่อนนกันค ไดด้ไมว่ เพราะบรงิษทกั ผผูทด้ รงรกับโอนเชป็คจากนายคดไวด้
โดยสบุจรงิต การโอนมงิไดด้มขน นซค ดด้วยคบคงิดกกันฉด้อฉล มาตรา 916 มาตรา 989
มาตรา 900 บบุคคลผผูลด้ งลายมมอชมอที่ ของตนในตกัวตั๋ เงงินยว่อมจะไดด้รกับ ผงิดตามเนมอค ความในตกัวตั๋ เงงินนกันค
ถด้าลงเพนยงแตว่เครมที่องหมายแตว่อยว่างหนซที่งอยว่างใด เชว่น แกงได หรมอ ลายพงิมพยนงิควมมอ อด้างเอาเปป็ นลายมมอชมที่อใน
ตกัวตั๋ เงงินไซรด้ แมด้ถซงวว่าจะมน พยานลงชมที่อรกับรองกป็ตาม ทว่านวว่าหาใหด้ผลเปป็ นลงลายมมอชมที่อในตกัวตั๋ เงงิน นกันค ไมว่
มาตรา 914 บบุคคลผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินยว่อมเปป็ นอกัน สกัญญาวว่าเมมที่อตกัวตั๋ นกันค ไดด้นาค ยมที่นโดยชอบแลด้ว
จะมนผรผูด้ กับรอง และใชด้เงงินตาม เนมคอความแหว่งตกัวตั๋ ถด้าและตกัวตั๋ แลกเงงินนกัคนเขาไมว่เชมที่อถมอโดยไมว่ยอมรกับรอง กป็ดนหรมอไมว่ยอมจว่าย
เงงินกป็ดน ผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังกป็จะใชด้เงงินแกว่ผทผูด้ รง หรมอแกว่ผสผูด้ ลกักหลกังคนหลกังซซที่งตด้องถผูกบกังคกับใหด้ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ นกัคน ถด้า
หากวว่าไดด้ทาค ถผูกตด้องตามวงิธนการในขด้อไมว่รกับรองหรมอไมว่จว่ายเงงินนกันค แลด้ว
มาตรา 916 บบุคคลทกังค หลายผผูถด้ กผู ฟด้องในมผูลตกัวตั๋ แลกเงงินหาอาจจะตว่อสผูด้ ผผูทด้ รงดด้วยขด้อตว่อสผูอด้ กันอาศกัยความเกนที่ยว
พกันกกัน เฉพาะบบุคคลระหวว่าง ตนกกับผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอกกับผผูทด้ รงคนกว่อน ๆ นกันค ไดด้ไมว่ เวด้นแตว่การโอนจะ ไดด้มนขซคนดด้วยคบคงิดกกัน
ฉด้อฉล
มาตรา 917 อกันตกัวตั๋ แลกเงงินทบุกฉบกับ ถซงแมด้วว่าจะมงิใชว่สงกั ที่ จว่ายใหด้แกว่ บบุคคลเพมที่อเขาสกังที่ กป็ตาม ทว่านวว่ายว่อมโอนใหด้กนกั
ไดด้ดวด้ ยสลกักหลกังและสว่งมอบ
เมมที่อผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเขนยนลงในดด้านหนด้าแหว่งตกัวตั๋ แลกเงงินวว่า "เปลนที่ยนมมอไมว่ไดด้" ดกังที่ นนกค ป็ดน หรมอเขนยนคคาอมที่นอกันไดด้ความเปป็ น
ทคานองเชว่นเดนยวกกันนกันค กป็ดน ทว่านวว่าตกัวตั๋ เงงินนกันค ยว่อมจะโอนใหด้กนกั ไดด้แตว่โดยรผูปการและดด้วยผลอยว่างการ โอนสามกัญ
อนซงที่ ตกัวตั๋ เงงินจะสลกักหลกังใหด้แกว่ผจผูด้ ว่ายกป็ไดด้ ไมว่วว่าผผูจด้ ว่ายจะไดด้รกับรองตกัวตั๋ นกันค หรมอไมว่ หรมอจะสลกักหลกังใหด้แกว่ผสผูด้ งกั ที่ จว่าย
หรมอใหด้แกว่คว่สผู ญ กั ญาฝว่ ายใด แหว่งตกัวตั๋ เงงินนกันค กป็ไดด้ สว่วนบบุคคลทกังค หลายเหลว่านนกค ป็ยว่อมจะสลกักหลกังตกัวตั๋ เงงิน นกันค ตว่อไปอนกไดด้
มาตรา 918 ตกัวตั๋ แลกเงงินอกันสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอนกันค ทว่านวว่ายว่อม โอนไปเพนยงดด้วยสว่งมอบใหด้กนกั
มาตรา 919 คคาสลกักหลกังนกัคนตด้องเขนยนลงในตกัวตั๋ แลกเงงินหรมอใบประจคา ตว่อ และตด้องลงลายมมอชมที่อผผูสด้ ลกักหลกัง
การสลกักหลกังยว่อมสมบผูรณยแมด้ทกัคงมงิไดด้ระบบุชมที่อผผูรด้ กับประโยชนยไวด้ดวด้ ย หรมอแมด้ผสผูด้ ลกักหลกังจะมงิไดด้กระทคาอะไร ยงิที่งไป
กวว่าลงลายมมอชมที่อของตนทนที่ ดด้านหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินหรมอทนที่ในประจคาตว่อ กป็ยว่อมฟกั งเปป็ นสมบผูรณยดจบุ กกันการ สลกักหลกังเชว่นนนทค ว่าน
เรนยกวว่า "สลกักหลกังลอย"
มาตรา 920 อกันการสลกักหลกังยว่อมโอนไปซซที่งบรรดาสงิทธงิอกันเกงิดแตว่ ตกัวตั๋ แลกเงงิน
ถด้าสลกักหลกังลอย ผผูทด้ รงจะปฏงิบกัตดงิ งกั ที่ กลว่าวตว่อไปนนปค ระการหนซงที่ ประการใดกป็ ไดด้ คมอ
(1) กรอกความลงในทนที่วว่างดด้วยเขนยนชมที่อของตนเอง หรมอชมอที่ บบุคคลอมที่น ผผูใด้ ดผผูหด้ นซงที่
(2) สลกักหลกังตกัวตั๋ เงงินตว่อไปอนกเปป็ นสลกักหลกังลอย หรมอสลกักหลกังใหด้ แกว่บคบุ คลอมที่นผผูใด้ ดผผูหด้ นซงที่
(3) โอนตกัวตั๋ เงงินนกันค ใหด้ไปแกว่บคบุ คลภายนอก โดยไมว่กรอกความลงในทนที่วว่าง และไมว่สลกักหลกังอยว่างหนซงที่ อยว่างใด
 47

มาตรา 921 การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินซซที่งสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอนกัคนยว่อม เปป็ นเพนยงประกกัน (อาวกัล) สคาหรกับผผูสด้ กังที่
จว่าย
12.1.4 การยมที่นเชป็คเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน
กฎหมายกคาหนดเวลาทนที่ผทผูด้ รงจะตด้องยมที่นเชป็คแกว่ธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงินไวด้อยว่างไร หากผผูทด้ รงไมว่ยมที่น
เชป็คภายในกคาหนดเวลาดกังกลว่าวจะมนผลอยว่างไร
กฎหมายกคาหนดเวลาทนที่ผทผูด้ รงจะตด้องยมที่นเชป็คใหด้ตอว่ ธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงินไวด้ ดกังนนค
1)ภายใน 1 เดมอนนกับแตว่วกันออกเชป็คถด้าเปป็ นเชป็คทนที่ใหด้ใชด้เงงินในเมมองเดนยวกกันกกับทนที่ออกเชป็ค
2)ภายใน 3 เดมอนนกับแตว่วกันออกเชป็คทนที่ใชด้ใชด้เงงินทนที่อมที่น
ผลของการทนที่ผทผูด้ รงไมว่ยมที่นเชป็คภายในกคาหนดดกังกลว่าวทคาใหด้ผทผูด้ รงสงิคนสงิทธงิทนที่จะไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ ลกัก
หลกัง และเสนยสงิทธงิทนที่มนตอว่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเพนยงเทว่าทนที่จะเกงิดความเสนยหายแกว่ผสผูด้ งกั ที่ จว่ายเพราะหารทนที่ละเลยไมว่ยมที่นเชป็ค
นกันค ภายในกคาหนด มาตรา 990
เคป็มออกเชป็คสกังที่ ใหด้ธนาคารในเมมองเดนยวกกันทนที่เคป็ มออกเชป็คสกังที่ จว่ายเงงินจคานวนหนซที่งพกันบาท ลงวกัน
ทนที่สงกั ที่ จว่าย 1 พฤษภาคม 2536 โดยระบบุในเชป็ควว่า “จว่าย จมด หรมอผผูถด้ มอ” จมดสลกักหลกังเชป็คโอนใหด้แกว่เปรนคยว
เปรนคยวไดด้ยมที่นเชป็คนกันค ใหด้ธนาคารใชด้เงงินเมมอที่ วกันทนที่ 10 มงิถนบุ ายน 2536 ธนาคารปฏงิเสธการใชด้เงงินเพราะเงงิน
ในบกัญชนเคป็มไมว่พอจว่าย ใหด้วงินจงิ ฉกัยวว่าเปรนคยวมนสงิทธงิเรนยกรด้องเงงินตามเชป็คจากเคป็มและจมดหรมอไมว่
เชป็คทนที่ระบบุวว่าจว่ายใหด้ “จมด หรมอ ผผูถด้ มอ” ถมอวว่าเปป็ นเชป็คทนที่จว่ายใหด้แกว่ผถผูด้ มอ
จมดสลกักหลกังเชป็คระบบุใหด้จว่ายแกว่ผถผูด้ มอดกังกลว่าวโอนใหด้แกว่เปรนคยว ยว่อมเปป็ นการอาวกัลผผูสด้ กังที่ จว่ายตาม
มาตรา 921 มาตรา 989
ถซ งแมด้วว่าเปรนคยวจะนคา เชป็คไปยมที่นตว่อธนาคารใหด้ใชด้เงงินเกงินกคา หนด 1 เดมอน ตามทนที่กาค หนดไวด้ใน
มาตรา 990 อกันจะเปป็ นเหตบุใหด้เปรนคยวสงิคนสงิทธงิทนที่จะไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ ลกักหลกังกป็ตาม แตว่ในกรณนจมดมนฐานะเปป็ น
ผผูอด้ าวกัลสคาหรกับผผูสด้ งกั ที่ จว่ายดด้วย เปรนคยวจซงมนสงิทธงิเรนยกรด้องจากจมด
เปรนคยวมนสงิทธงิเรนยกรด้องเงงินตามเชป็คจากเคป็ มผผูสด้ งกั ที่ จว่ายตามมาตรา 990 มาตรา 914 ประกอบ
มาตรา 989
มาตรา 914 บบุคคลผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินยว่อมเปป็ นอกัน สกัญญาวว่าเมมที่อตกัวตั๋ นกันค ไดด้นาค ยมที่นโดยชอบแลด้ว
จะมนผรผูด้ กับรอง และใชด้เงงินตาม เนมคอความแหว่งตกัวตั๋ ถด้าและตกัวตั๋ แลกเงงินนกัคนเขาไมว่เชมที่อถมอโดยไมว่ยอมรกับรอง กป็ดนหรมอไมว่ยอมจว่าย
เงงินกป็ดน ผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอผผูสด้ ลกักหลกังกป็จะใชด้เงงินแกว่ผทผูด้ รง หรมอแกว่ผสผูด้ ลกักหลกังคนหลกังซซที่งตด้องถผูกบกังคกับใหด้ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ นกัคน ถด้า
หากวว่าไดด้ทาค ถผูกตด้องตามวงิธนการในขด้อไมว่รกับรองหรมอไมว่จว่ายเงงินนกันค แลด้ว
มาตรา 921 การสลกักหลกังตกัวตั๋ แลกเงงินซซที่งสกังที่ ใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ ม อนกัคนยว่อมเปป็ นเพนยงประกกัน (อาวกัล) สคาหรกับผผูสด้ กังที่
จว่าย
มาตรา 938 ตกัวตั๋ แลกเงงินจะมนผคผูด้ าค ประกกัน รกับประกกันการใชด้เงงินทกังค จคานวน หรมอแตว่บางสว่วนกป็ไดด้ ซซที่งทว่านเรนยกวว่า
"อาวกัล"
มาตรา 989 บทบกัญญกัตทงิ กัคงหลายในหมวด 2 อกันวว่าดด้วยตกัวตั๋ แลกเงงิน ดกังที่ จะกลว่าวตว่อไปนนค ทว่านใหด้ยกมาบกังคกับใน
เรมที่องเชป็คเพนยงเทว่าทนที่ไมว่ขดกั กกับ สภาพแหว่งตราสารชนงิดนนค คมอบท มาตรา 910 , 914 ถซง 923 , 925 , 926 , 938 ถซง 940 , 945 ,
946 , 959 , 967 , 971
ถด้าเปป็ นเชป็คทนที่ออกมาแตว่ตว่างประเทศ ทว่านใหด้นาค บทบกัญญกัตงิดกังที่ ตว่อไปนนค มาใชด้บกังคกับดด้วย คมอบท มาตรา 924 ,
960 ถซง 964 , 973 ถซง 977 , 980
มาตรา 990 ผผูทด้ รงเชป็คตด้องยมที่นเชป็คแกว่ธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน คมอวว่า ถด้าเปป็ นเชป็คใหด้ใชด้เงงินในเมมองเดนยวกกันกกับทนที่
ออกเชป็ค ตด้องยมที่นภายใน เดมอนหนซงที่ นกับแตว่วนกั ออกเชป็คนกันค ถด้าเปป็ นเชป็คใหด้ใชด้เงงินทนที่อมที่นตด้องยมที่น ภายในสามเดมอน ถด้ามงิฉะนกันค ทว่าน
วว่าผผูทด้ รงสงิคนสงิทธงิทนที่จะไลว่เบนคยเอาแกว่ ผผูสด้ ลกักหลกังทกัคงปวง ทกัคงเสนยสงิทธงิอกันมนตว่อผผูสด้ งกั ที่ จว่ายดด้วยเพนยงเทว่าทนที่จะ เกงิดความเสนยหาย
อยว่างหนซงที่ อยว่างใดแกว่ผสผูด้ งกั ที่ จว่ายเพราะการทนที่ละเลย เสนยไมว่ยมที่นเชป็คนกันค
อนซงที่ ผผูทด้ รงเชป็คซซที่งผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหลบุดพด้นจากความรกับผงิดไปแลด้วนกันค ทว่านใหด้รกับชว่วงสงิทธงิของผผูสด้ งกั ที่ จว่ายคนนกันค อกันมนตอว่
ธ น า ค า ร

12.2 ความรลับผมิดของธนาคาร
1. ปกตงิธนาคารมนหนด้าทนที่ตอด้ งใชด้เงงินตามเชป็คซซที่งผผูเด้ คยคด้ากกับธนาคารไดด้ออกเบงิกเงงินแกว่ตน เวด้นแตว่ใน
กรณน ทนที่ (1) ไมว่มนเงงินในบกัญชนของผผูเด้ คยคด้าพอจะจว่ายตามเชป็ค หรมอ (2) เชป็คนกัคนยมที่นเพมที่อใหด้ใชด้เงงินเมมที่อพด้น
เวลาหกเดมอนนกับแตว่วนกั ออกเชป็ค หรมอ (3) ไดด้มคน าค บอกกลว่าววว่าเชป็คนกันค หายหรมอถผูกลกักไป
 48

2. หนด้าทนที่และอคานาจของธนาคารซซที่งจะใชด้เงงินตามเชป็คสงิคนสบุดลงเมมที่อมนกรณนหนซที่งกรณนใด เกงิดขซคนใน 3
กรณนดงกั นนค คมอ (1) มนคาค บอกหด้ามการใชด้เงงิน (2) ธนาคารผผูรด้ วด้ผู ว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่ายตาย (3) ธนาคารรผูวด้ ว่าไดด้มนคาค
สกังที่ พงิทกกั ษยทรกัพยยหรมอคคาสกังที่ ใหด้ผสผูด้ งกั ที่ จว่ายเปป็ นบบุคคลลด้มละลาย หรมอไดด้มปน ระกาศโฆษณาคคาสกังที่ เชว่นวว่านกันค
3. การทนที่ธนาคารรกับรองเชป็คดด้วยการเขนยนขด้อความลงลายมมอชมที่อบนเชป็ค เชว่น คคาวว่า “ใชด้ไดด้” หรมอ
“ใชด้เงงินไดด้” ธนาคารตด้องผผูกพกันในฐานเปป็ นลผูกหนนชค นกัค ตด้นในอกันจะตด้องใชด้เงงินแกว่ผทผูด้ รงตามเชป็คและมนผลใหด้ผ ผูด้
สกังที่ จว่ายและสลกักหลกังหลบุดพด้นความผงิดตามเชป็คนกัคน เวด้นแตว่ธนาคารจะไดด้ลงคคารกับรองดกังกลว่าวโดยคคาขอ
รด้องของผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
4. กฎหมายกคาหนดวงิธนการขนดครว่อมเชป็คและบบุคคลผผูมด้ นอาค นาจขนดครว่อมเชป็คไวด้ และเมมที่อขนดครว่อมเชป็ค
แลด้ว การขนดครว่อมนกันค ยว่อมเปป็ นสว่วนสคาคกัญของเชป็ค โดยจะลบลด้างไมว่ไดด้ ซซที่งกว่อใหด้เกงิดผลวว่าการเรนยกเกป็ บ
เงงินตามเชป็คขนดครว่อมยว่อมกระทคาไดด้ แตว่โดยวงิธนการใหด้ธนาคารเปป็ นตกัวแทนเรนยกเกป็บ กฎหมายจซงกคาหนด
หลกักเกณฑยในเรมที่องความรกับผงิด หนด้าทนที่ ของคผูว่สกัญญาในเชป็คและของธนาคาร ตลอดจนใหด้ความคบุมด้ ครอง
ธนาคารทนที่จาว่ ยเงงินกกับธนาคารทนที่รกับเงงินตามเชป็คขนดครว่อมไวด้โดยเฉพาะ
12.2.1 หนด้าทนที่ใชด้เงงินตามเชป็ค
ปกตงิธนาคารมนหนด้าทนที่ใชด้เงงินตามเชป็ คซซที่ งผผูเด้ คยคด้าไดด้ออกเบงิ กเงงิน แกว่ ตน เวด้นแตว่กรณน ตว่อไปนนคทนที่
ธนาคารมนสงิทธงิปฏงิเสธการใชด้เงงินตามเชป็คคมอ
1.) ไมว่มเน งงินในบกัญชนของผผูเด้ คยคด้านกันค เปป็ นเจด้าหนนพค อจะจว่ายตามเชป็ค
2.) เชป็คนกันค ยมที่นใหด้ใชด้เงงินเมมอที่ พด้นเวลา 6 เดมอนนกับแตว่วนกั ออกเชป็ค
3.) ไดด้มคน าค บอกกลว่าววว่าเชป็คนกันค หายหรมอถผูกลกักไป
ธนาคารไมว่จาค เปป็ นตด้องใชด้เงงินตามเชป็คซซที่งผผูเด้ คยคด้ากกับธนาคารไดด้ออกเบงิกเงงินแกว่ตนใน 3 กรณนตอว่
ไปนนค
1.) มนคาค บอกหด้ามการใชด้เงงิน
2.) รผูวด้ ว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่ายตาย
3.) รผูวด้ ว่าศาลไดด้มนคาค สกังที่ พงิทกักษยทรกัพยยชวกั ที่ คราว หรมอคคาสกังที่ ใหด้ผสผูด้ กังที่ จว่ายเปป็ นคนลด้มละลายหรมอไดด้มน
ประกาศโฆษณาคคาสกังที่ เชว่นวว่านกันค
พงิเศษออกเชป็คสกังที่ ธนาคารสยามพาณงิชยยใหด้จว่ายเงงินจคานวนหนซที่งพกันบาทแกว่เอก ลงวกันทนที่สงกั ที่ จว่าย
1 มกราคม 2535 เอกเกป็บเชป็คไวด้ในโตต๊ะทคางานลมมไปจนกระทกังที่ วกันทนที่ 1 สงิงหาคม 2535 จซงไดด้นาค เชป็คไป
ยมที่นตว่อธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน ธนาคารจว่ายเงงินหนซงที่ พกันบาทใหด้แกว่เอกไป ใหด้วงินจงิ ฉกัยวว่าธนาคารมนสงิทธงิหกักเงงิน
จคานวนหนซงที่ พกันบาทจากบกัญชนของพงิเศษหรมอไมว่
ถซงแมด้วว่าธนาคารจว่ายเงงินตามเชป็คใหด้แกว่เอกไปโดยเอกนคาเชป็คนกันค มายมที่นตว่อธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน
เมมอที่ พด้นกคาหนดเวลา 6 เดมอนแลด้วกป็ตาม แตว่ธนาคารกป็มนสงิทธงิหกักเงงินจคานวนหนซงที่ พกันบาททนที่จว่ายใหด้แกว่เอกไป
จากบกัญชนพงิเศษไดด้เพราะมาตรา 991(2) เปป็ นเพนยงบทบกัญญกัตงิใหด้สงิทธงิธนาคารทนที่จะไมว่จว่ายเงงินตามเชป็ค
เมมอที่ เชป็คนกันค ไดด้ยมที่นใหด้ใชด้เงงินเมมอที่ เวลา 6 เดมอนนกับแตว่วนกั ออกเชป็คเทว่านกันค
มาตรา 991 ธนาคารจคาตด้องใชด้เงงินตามเชป็คซซที่งผผูเด้ คยคด้ากกับธนาคาร ไดด้ออกเบงิกเงงินแกว่ตน เวด้นแตว่ในกรณนดกังที่
กลว่าวตว่อไปนนค คมอ
(1) ไมว่มนเงงินในบกัญชนของผผูเด้ คยคด้าคนนกันค เปป็ นเจด้าหนนพค อจะจว่ายตาม เชป็คนกันค หรมอ
(2) เชป็คนกันค ยมที่นเพมที่อใหด้ใชด้เงงินเมมที่อพด้นเวลาหกเดมอนนกับแตว่วกันออกเชป็ค หรมอ
(3) ไดด้มคน าค บอกกลว่าววว่าเชป็คนกันค หายหรมอถผูกลกักไป
ดคาออกเชป็คสกังที่ ธนาคารเหลมองใหด้จว่ายเงงินจคานวนหนซที่งพกันบาทแกว่แดง โดยระบบุใหด้จว่ายเงงินแกว่ผถผูด้ มอ
แดงทคาเชป็คหายและไดด้ประกาศหนกังสมอพงิมพยใหด้ผเผูด้ กป็ บเชป็คไดด้สว่งคมน หด้าวกันตว่อมาเขนยวเกป็ บเชป็คไดด้จซงนคาไปยมที่น
ตว่อธนาคารเหลมองเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน หลกังจากธนาคารเหลมองไดด้จว่ายเงงินตามเชป็คใหด้แกว่เขนยวไปเพนยง 5 นาทน
บบุรษบุ ไปรษณนยยนาค โทรเลขของดคา ซซที่งมนขอด้ ความเปป็ นสคา คกัญใหด้ธนาคารระงกับการจว่ายเงงินตามเชป็ คมาถซ ง
ธนาคาร ใหด้วงินจงิ ฉกัยวว่าธนาคารมนสงิทธงิหกักเงงินจคานวนหนซงที่ พกันบาทจากบรงิษทกั ของดคาหรมอไมว่
มาตรา 992 (1) บกัญญกัตใงิ หด้อาค นาจหนด้าทนที่ของธนาคารสงิคนสบุดลง เมมที่อมนคาค บอกหด้ามการใชด้เงงิน
ซซที่ งยว่อมหมายความวว่าคคา บอกหด้ามนกันค จะตด้องไปถซ งธนาคารแลด้ว กรณนตามปกั ญหาเนมที่องจากธนาคารไดด้
รกับคคา บอกหด้ามของผผูสด้ กังที่ จว่ายภายหลกังจากทนที่ ไดด้จว่ายเงงินแกว่เขนยวไปแลด้วเชว่นนนคจะถม อวว่าอคา นาจหนด้าทนที่ ของ
ธนาคาร ในการใชด้เงงินตามเชป็คสงิคนสบุดลงตามมาตรา 992 (1) หาไดด้ไมว่ ธนาคารมนสงิทธงิหกักบกัญชนของดคา
สกังที่ จว่ายใหด้
 49

มาตรา 992 หนด้าทนที่และอคานาจของธนาคารซซที่งจะใชด้เงงินตามเชป็คอกันเบงิก แกว่ตนนกันค ทว่านวว่าเปป็ นอกันสบุดสงิคนไปเมมที่อ

กรณนเปป็ นดกังที่ จะกลว่าวตว่อไปนนค คมอ
(1) มนคาค บอกหด้ามการใชด้เงงิน
(2) รผูวด้ ว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่ายตาย
(3) รผูวด้ ว่าศาลไดด้มนคาค สกังที่ รกักษาทรกัพยยชกัวที่ คราว หรมอ คคา สกังที่ ใหด้ผสผูด้ กังที่ จว่ายเปป็ น คนลด้มละลาย หรมอ ไดด้มนประกาศ
โ ฆ ษ ณ า คคา สกั ที่ ง เ ชว่ น นกัค น

12.2.2 เชป็คทนที่ธนาคารรกับรอง
อธงิบายผลของกฎหมายในกรณนทนที่ธนาคารเขนยนขด้อความลงลายมมอชมอที่ บนเชป็ควว่า “ใชด้เงงินไดด้”
ในกรณนทนที่ธนาคารเขนยนขด้อความลงลายมมอชมอที่ บนเชป็ควว่า “ใชด้ไดด้” มนผลทคาใหด้ธนาคารตด้องผผูกพกัน
ตนในฐานเปป็ นลผูกหนนชค นกัค ตด้นในอกันทนที่จะตด้องใชด้เงงินแกว่ผทผูด้ รงเชป็คนกันค กลว่าวคมอผผูทด้ รงเชป็คใชด้สงิทธงิเรนยกรด้องในหนนค
ตามมผูลเชป็คจากธนาคารไดด้โดยตรง ตามมาตรา 993
มะลงิออกเชป็คสกังที่ ใหด้ธนาคารมะปรางจว่ายเงงินจคานวนหนซที่งแกว่มะมว่วง มะมว่วงนคาเชป็คไปใหด้ธนาคาร
รกับรอง ธนาคารมะปรางไดด้รกับรองโดยเขนยนขด้อความลงลายมมอชมที่อบนเชป็ควว่า “ใชด้ไดด้” ตว่อมาธนาคาร
มะปรางลด้มละลายโดยยกังไมว่ทกันไดด้จว่ายเงงินตามเชป็คใหด้แกว่มะมว่วง เชว่นนนใค หด้วงินงิจฉกัยวว่ามะมว่วงจะฟด้องเรนยกเงงิน
ตามเชป็คจากมะลงิไดด้หรมอไมว่
การทนที่ธนาคารมะปรางไดด้รกับรองโดยเขนยนขด้อความลงลายมมอชมที่อบนเชป็ควว่า “ใชด้ไดด้” โดยคคาขอ
รด้องของมะมว่วงซซที่งเปป็ นผผูทด้ รงเชป็ค ยว่อมมนผลใหด้ผสผูด้ กังที่ จว่ายและผผูสด้ ลกักหลกังหลบุดพด้นความรกับผงิดตามเชป็คนกัคน
ทกันทน ตามมาตรา 993 ดกังนกัคนมะมว่วงจซงไมว่มนสงิทธงิฟด้องเรน ยกเงงินตามเชป็ คจากมะลงิ ซซที่งเปป็ นผผูสด้ กังที่ จว่าย ตาม
มาตรา 993 วรรค 2
มาตรา 993 ถด้าธนาคารเขนยนขด้อความลงลายมมอชมที่อบนเชป็ค เชว่นคคาวว่า "ใชด้ไดด้" หรมอ "ใชด้เงงินไดด้" หรมอคคาใด ๆ อกัน
แสดงผลอยว่างเดนยวกกัน ทว่านวว่าธนาคารตด้องผผูกพกันในฐานเปป็ นลผูกหนนชค นกัค ตด้นในอกันจะตด้องใชด้เงงิน แกว่ผทผูด้ รงตามเชป็คนกันค
ถด้าผผูทด้ รงเชป็คเปป็ นผผูจด้ ดกั การใหด้ธนาคารลงขด้อความรกับรองดกังที่ วว่านกันค ทว่านวว่าผผูสด้ งกั ที่ จว่ายและผผูสด้ ลกักหลกังทกัคงปวงเปป็ น
อกันหลบุดพด้นจากความรกับผงิด ตามเชป็คนกันค
ถด้าธนาคารลงขด้อความรกับรองดกังที่ นกัคนโดยคคา ขอรด้องของผผูสด้ กังที่ จว่าย ทว่านวว่าผผูสด้ กังที่ จว่ายและปวงผผูสด้ ลกักหลกังกป็หา
ห ลบุ ด พด้ น ไ ป ไ มว่

12.2.3 เชป็คขนดครว่อม
อธงิบายวว่าการขนดครว่อมคมออะไร
การขนดครว่อมคมอ การขนดเสด้นขนานคผูว่วางไวด้ดาด้ นหนด้ากกับมนหรมอไมว่มนคาค อยว่างใดๆวว่า “บรงิษกัท”
หรมอคคายว่ออยว่างใดๆ ในความหมายนนอค ยผูว่ในระหวว่างเสด้นขนานทกังค สอง การขนดครว่อมมนผลทคาใหด้เชป็คนกันค จะใชด้
เงงินตามเชป็คไดด้แตว่เฉพาะใหด้แกว่ธนาคารเทว่านกันค
การขนดครว่อมทกัวที่ ไปคมอการขนดเสด้นขนานคผูว่ โดยไมว่ระบบุชมที่อธนาคารหนซที่งธนาคารใดไวด้โดยเฉพาะ
หากมนการระบบุชมที่อธนาคารหนซที่งธนาคารใดไวด้โดยเฉพาะยว่อมทคาใหด้เชป็คนกันค เปป็ นเชป็คขนดครว่อมเฉพาะ และจะใชด้
เงงินตามเชป็คนกันค ไดด้เฉพาะใหด้แกว่ธนาคารทนที่ระบบุไวด้โดยเฉพาะเทว่านกันค
ผผูทด้ นที่จะทคาการขนดครว่อมเชป็คมนดงกั ตว่อไปนนค
1.) เชป็คไมว่มนขนดครว่อม ผผูสด้ กังที่ จว่ายหรมอผผูทด้ รงคนใดคนหนซที่งจะขนดครว่อมเสนยกป็ ไดด้ และจะทคา เปป็ นขนด
ครว่อมทกัวที่ ไปหรมอขนดครว่อมเฉพาะกป็ไดด้
2.) เชป็คขนดครว่อมทกัวที่ ไปผผูทด้ รงจะทคาใหด้เปป็ นขนดครว่อมเฉพาะเสนยกป็ไดด้
3.) เชป็คขนดครว่อมทกัวที่ ไปกป็ดน ขนดครว่อมเฉพาะกป็ดน ผผูทด้ รงจะเตงิมคคาลงไปวว่า “หด้ามเปลนที่ยนมมอ” กป็ไดด้
4.) เชป็คขนดครว่อมเฉพาะใหด้แกว่ธนาคาร ธนาคารนกันค จะซคาค ขนดครว่อมเฉพาะใหด้แกว่ธนาคารอมที่นเพมที่อ
เรนยกเกป็บเงงินกป็ไดด้
5.) เชป็คไมว่มนขนดครว่อมกป็ดน เชป็คขนดครว่อมทกัวที่ ไปกป็ดน สว่งไปยกังธนาคารใดเพมที่อเรนยกเกป็บเงงิน ธนาคาร
นกันค จะลงขนดครว่อมเฉพาะใหด้ตนเองกป็ไดด้ มาตรา 994 และมาตรา 995
มาตรา 994 ถด้าในเชป็คมนเสด้นขนานคผูว่ขดน ขวางไวด้ขาด้ งดด้านหนด้า กกับมน หรมอไมว่มนคาค วว่า "และบรงิษทกั " หรมอคคายว่ออยว่าง
ใด ๆ แหว่งของความนนอค ยผูว่ ในระหวว่างเสด้นทกัคงสองนกันค ไซรด้ เชป็คนกันค ชมที่อวว่าเปป็ นเชป็คขนดครว่อมทกัวที่ ไป และจะใชด้เงงินตามเชป็คนกันค ไดด้แตว่
เฉพาะใหด้แกว่ธนาคารเทว่านกันค
ถด้าในระหวว่างเสด้นทกัคงสองนกัคน กรอกชมที่อธนาคารอกันหนซที่งอกันใดลงไวด้ โดยเฉพาะ เชป็คเชว่นนกัคนชมที่อวว่าเปป็ นเชป็คขนด
ครว่อมเฉพาะ และจะใชด้เงงิน ตามเชป็คนกันค ไดด้เฉพาะใหด้แกว่ธนาคารอกันนกันค
มาตรา 995
(1) เชป็คไมว่มนขดน ครว่อม ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายหรมอผผูทด้ รงคนใดคนหนซงที่ จะเรนยกขนดครว่อมเสนยกป็ไดด้ และจะทคาเปป็ นขนดครว่อมทกัวที่ ไป
หรมอขนดครว่อม เฉพาะกป็ไดด้
(2) เชป็คขนดครว่อมทกัวที่ ไป ผผูทด้ รงจะทคาใหด้เปป็ นขนดครว่อมเฉพาะเสนยกป็ไดด้
 50

(3) เชป็คขนดครว่อมทกัวที่ ไปกป็ดน ขนดครว่อมเฉพาะกป็ดน ผผูทด้ รงจะเตงิมคคาลงวว่า"หด้ามเปลนที่ยนมมอ" กป็ไดด้

(4) เชป็คขนดครว่อมเฉพาะใหด้แกว่ธนาคารใด ธนาคารนกันค จะซคาค ขนดครว่อม เฉพาะใหด้ไปแกว่ธนาคารอมที่นเพมที่อเรนยกเกป็บ
เงงินกป็ไดด้
(5) เชป็คไมว่มนขนดครว่อมกป็ดน เชป็คขนดครว่อมทกัวที่ ไปกป็ดน สว่งไปยกังธนาคารใด เพมที่อใหด้เรนยกเกป็บเงงินธนาคารนกันค จะลงขนด
ค รว่ อ ม เ ฉ พ า ะ ใ หด้ แ กว่ ต น เ อ ง กป็ ไ ดด้
อธงิบายหลกักกฎหมายในเรมที่องหนด้าทนที่และความรกับผงิดของธนาคารในการจว่ายเงงินตามเชป็ คขนด
ครว่อม
ถด้ามนผนผูด้ าค เชป็คขนดครว่อมมายมที่นตว่อธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน ธนาคารจะจว่ายเงงินสดแกว่ผมผูด้ าขซคนเงงินไมว่ไดด้
แตว่ตอด้ งจว่ายใหด้แกว่ธนาคารดด้วยกกัน โดยถด้าเชป็คขนดครว่อมทกัวที่ ไป ธนาคารตามเชป็คจะจว่ายเงงินใหด้แกว่ธนาคารใด
ทนที่เรนยกเกป็บเงงินมากป็ไดด้ แตว่ถาด้ เปป็ นเชป็คขนดครว่อมเฉาะ ธนาคารตามเชป็คจะจว่ายเงงินใหด้ไดด้กป็แตว่เฉพาะธนาคารทนที่
เขาระบบุเจาะจงขนดครว่อมใหด้โดยเฉพาะเทว่านกันค หากธนาคารปฏงิบกัตงิผงิดไปจากทนที่กลว่าวมาธนาคารจะตด้องรกับ
ผงิดตว่อผผูเด้ ปป็ นเจด้าของอกันแทด้จรงิงแหว่งเชป็คนกันค ในการทนที่เขาตด้องเสนยหายอยว่างใดๆ เพราะการทนที่ธนาคารใชด้เงงิน
ไปตามเชป็คนกันค ตามมาตรา 997
มาตรา 997 เชป็คขนดครว่อมเฉพาะใหด้แกว่ธนาคารกวว่าธนาคารหนซที่งขซคนไป เมมที่อนคาเบงิกเอาแกว่ธนาคารใด ทว่านใหด้
ธนาคารนกันค บอกปกั ดเสนยอยว่าใชด้เงงินใหด้ เวด้นแตว่ทนที่ขดน ครว่อมใหด้แกว่ธนาคารในฐานเปป็ นตกัวแทนเรนยกเกป็บเงงิน
ธนาคารใดซซที่งเขานคาเชป็คเบงิกขมนใชด้เงงินไปตามเชป็คทนที่ขนดครว่อมอยว่างวว่ามา นกันค กป็ดน ใชด้เงงินตามเชป็คอกันเขาขนดครว่อม
ทกัวที่ ไปเปป็ นประการอมที่นนอกจากใชด้ใหด้ แกว่ธนาคารอกันใดอกันหนซที่งกป็ดน ใชด้เงงินตามเชป็คอกันเขาขนดครว่อมเฉพาะเปป็ น ประการอมที่น
นอกจากใชด้ใหด้แกว่ธนาคาร ซซที่งเขาเจาะจงขนดครว่อมใหด้โดย เฉพาะหรมอแกว่ธนาคารตกัวแทนเรนยกเกป็บเงงินของธนาคารนกัคนกป็ดน
ทว่านวว่า ธนาคารซซที่งใชด้เงงินไปดกังที่ กลว่าวนนค จะตด้องรกับผงิดตว่อผผูเด้ ปป็ นเจด้าของอกันแทด้จรงิง แหว่งเชป็คนกัคนในการทนที่เขาตด้องเสนยหาย
อยว่างใด ๆ เพราะการทนที่ตนใชด้เงงินไป ตามเชป็คดกังที่ นกันค
แตว่หากเชป็คใดเขานคายมที่นเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน และเมมที่อยมที่นไมว่ปรากฏวว่าเปป็ นเชป็ค ขนดครว่อมกป็ดน หรมอไมว่ปรากฏวว่ามนรอยขนด
ครว่อมอกันไดด้ลบลด้างหรมอแกด้ไข เปลนที่ยนแปลงเพงิที่มเตงิมเปป็ นประการอมที่นนอกจากทนที่อนบุญาตไวด้โดยกฎหมาย กป็ดน เชป็คเชว่นนนคถาด้
ธนาคารใดใชด้เงงินไปโดยสบุจรงิตและปราศจากประมาท เลงินเลว่อ ทว่านวว่าธนาคารนกันค ไมว่ตอด้ งรกับผงิดหรมอตด้องมนหนด้าทนที่รกับใชด้เงงิน
อยว่างใด ๆ
อธงิบายหลกักกฎหมายในเรมที่องการคบุมด้ ครองธนาคารรกับเงงินตามเชป็คขนดครว่อม
ธนาคารทนที่รกับเงงินตามเชป็คขนดครว่อมจะไดด้รกับความคบุมด้ ครอง ไมว่ตอด้ งรกับผงิดตว่อผผูเด้ ปป็ นเจด้าของอกัน
แทด้จรงิงแหว่งเชป็คในการทนที่ธนาคารรกับเงงินไวด้เพมที่อผผูเด้ คยคด้าของตน หากปรากฏตว่อมาวว่าผผูเด้ คยคด้านกันค ไมว่มนสงิทธงิ
หรมอสงิทธงิบกพรว่อง แตว่จะตด้องประกอบดด้วยหลกักเกณฑยดงกั นนค (มาตรา 998)
1.) ธนาคารตด้องกระทคาโดยสบุจรงิตและไมว่ประมาทเลงินเลว่อ
2.) ธนาคารทนที่รกับเงงินตด้องไดด้รกับเชป็คทนที่มกน ารขนดครว่อมแลด้ว
3.) การเรนยกเกป็บเงงินของธนาคารตามเชป็คขนดครว่อมนกันค เปป็ นการเรนยกเกป็ บเพมที่อประโยชนยของผผูด้
เคยคด้า
มาตรา 998 ธนาคารใดซซที่งเขานคาเชป็คขนดครว่อมเบงิกเงงินใชด้เงงินไปตาม เชป็คนกันค โดยสบุจรงิตและปราศจากประมาท
เลงินเลว่อ กลว่าวคมอวว่าถด้าเปป็ นเชป็ค ขนดครว่อมทกัวที่ ไปกป็ใชด้เงงินใหด้แกว่ธนาคารอกันใดอกันหนซที่ง ถด้าเปป็ นเชป็คขนดครว่อม เฉพาะกป็ใชด้ใหด้แกว่
ธนาคารซซที่ งเขาเจาะจงขนดครว่อ มใหด้โดยเฉพาะหรมอใชด้ใหด้ แกว่ธนาคารตกัวแทนเรนยกเกป็ บเงงินของธนาคารนกัคนไซรด้ ทว่านวว่า
ธนาคารซซที่ง ใชด้เงงินไปตามเชป็คนกันค ฝว่ ายหนซที่ง กกับถด้าเชป็คตกไปถซงมมอผผูรด้ กับเงงินแลด้ว ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายอนกฝว่ ายหนซที่ง ตว่างมนสงิทธงิเปป็ นอยว่าง
เดนยวกกัน และเขด้าอยผูว่ในฐานอกัน เดนยวกกันเสมมอนดกังที่ วว่าเชป็คนกันค ไดด้ใชด้เงงินใหด้แกว่ผเผูด้ ปป็ นเจด้าของอกันแทด้จรงิงแลด้ว
พงิเศษออกเชป็คสกังที่ ใหด้ธนาคารบางกอกจว่ายเงงินจคานวนหนซงที่ พกันบาทแกว่เอก โดยไดด้ขดน ครว่อมเชป็คนกันค
ไวด้ดวด้ ย โทขโมยเชป็คนกันค ไปจากเอก แลด้วปลอมบกัตรประจคาตกัวขด้าราชการเปป็ นชมที่อเอก นคาเชป็คและบกัตรประจคา
ตกัวปลอมนกันค ไปยมที่นตว่อธนาคารบางกอกเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน ธนาคารบางกอกไดด้ใชด้ความระมกัดระวกังแลด้วไมว่พบ
รว่องรอยการปลอมบกัตรประจคาตกัวจซงเขด้าใจวว่าโทคมอเอก และไดด้จว่ายเงงินสดใหด้โอไทหนซที่งพกันบาทโดยสบุจรงิต
เชว่นนนธค นาคารบางกอกจะตด้องรกับผงิดตว่อเอกหรมอไมว่
เชป็คฉบกับนนคเปป็ นเชป็คทนที่มนการขนดครว่อม ดกังนกัคน ธนาคารบางกอกซซที่งเปป็ นธนาคารทนที่มนหนด้าทนที่ใชด้เงงิน
ตามเชป็คนกันค จะจว่ายเปป็ นเงงินสดตามเชป็คใหด้แกว่ผนผูด้ าค เชป็คนกันค มายมที่นตว่อธนาคารไมว่ไดด้ ธนาคารบางกอกมนหนด้าทนที่ทนที่
จะตด้องใชด้เงงินตามเชป็คใหด้แกว่ธนาคารหนซงที่ ธนาคารใดทนที่เรนยกเกป็บเงงินมาเทว่านกันค ถซงแมว่ธนาคารบางกอกจะไดด้
กระทคาการโดยสบุจรงิตและไมว่ประมาทเลงินเลว่อกป็ตาม แตว่กระทคาผงิดวงิธนการใชด้เงงินตามเชป็คขนดครว่อมทนที่กฎหมาย
กคา หนดไวด้ ธนาคารจซงยกังตด้องรกับผงิดตว่อเอกผผูเด้ ปป็ นเจด้าของเชป็ คทนที่ แทด้จรงิ ง ตามมาตรา 997 และมาตรา
1000
มาตรา 1000 ธนาคารใดไดด้รกับเงงินไวด้เพมที่อผผูเด้ คยคด้าของตนโดยสบุจรงิต และปราศจากประมาทเลงินเลว่อ อกันเปป็ นเงงิน
เขาใชด้ใหด้ตามเชป็คขนดครว่อม ทกัวที่ ไปกป็ดน ขนดครว่อมเฉพาะใหด้แกว่ตนกป็ดน หากปรากฏวว่าผผูเด้ คยคด้านกัคน ไมว่มนสงิทธงิหรมอมนสงิทธงิเพนยง
อยว่างบกพรว่องในเชป็คนกันค ไซรด้ ทว่านวว่าเพนยงแตว่ เหตบุทนที่ไดด้รกับเงงินไวด้หาทคาใหด้ธนาคารนกันค ตด้องรกับผงิดตว่อผผูเด้ ปป็ นเจด้าของอกัน แทด้จรงิง
แหว่งเชป็คนกันค แตว่อยว่างหนซงที่ อยว่างใดไมว่
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 12
1. วกันทนที่ออกเชป็ค ไมว่มนผลกระทบถซงความสมบผูรณยของเชป็ค
2. จมดออกเชป็คชคาระหนนคใหด้แกว่เคป็ม โดยเตงิมรายการในแบบพงิมพยเชป็คซซที่งมนขอด้ ความวว่า “จว่าย.เคป็ม…หรมอผผูถด้ มอ” โดย
ไมว่ไดด้ขดน ฆว่าคคาวว่า “หรมอผผูถด้ มอ.” ออก เชป็คฉบกับนนมค นผลทางกฎหมายคมอ ถมอวว่าเปป็ นเชป็คจว่ายใหด้แกว่ผถผูด้ มอ
3. จมดใชด้ปมนขว่มขผูว่ใหด้เคป็ มสกังที่ จว่ายเชป็คใหด้แกว่ตน เคป็ มกลกัวตายจซงลงลายมมอชมที่อสกังที่ จว่ายเชป็คใหด้แกว่จมดไป จมดนคาเชป็คนกัคนไป
สลกักหลกังโอนชคาระหนนคคว่าเชว่าซมคอรถยนตยใหด้แกว่บรงิษทกั ไทยซมที่อตรงจคากกัด บรงิษทกั ไทยซมที่อตรงไมว่รเด้ผู รมที่องเกนที่ยวกกับทนที่จมดใชด้ปมนขว่มขผูว่
 51
เคป็ ม จซงไดด้รกับเชป็คไวด้ แลด้วนคาเชป็คไปยมที่นแกว่ธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน แตว่ธนาคารปฏงิเสธการใชด้เงงินตามเชป็ค เชว่นนนค บรงิษกัทไทย
ซมที่อตรงมนสงิทธงิเรนยกรด้องเงงินตามเชป็คจากเคป็มและจมด
4. กฎหมายกคาหนดเวลาใหด้ยมที่นเชป็คแกว่ธนาคารเพมที่อใชด้เงงินภายในกคาหนดเวลา ภายใน 1 ปน นกับแตว่วนกั ออกเชป็ค
5. เชป็คนกันค ยมที่นใหด้ใชด้เงงินเมมที่อพด้นเวลาสามเดมอนนกับแตว่วกันออกเชป็ค ไมว่เปป็ นเหตบุทนที่ธนาคารจะปฏงิเสธการจว่ายเงงินตามเชป็ค
ซซที่งผผูเด้ คยคด้ากกับธนาคารไดด้ออกเบงิกเงงินแกว่ตน
6. ถด้าธนาคารตามเชป็คเขนยนขด้อความลงลายมมอชมที่อบนเชป็ควว่า “ใชด้ไดด้” จะทคาใหด้ธนาคารมนสถานะ ผผูกพกันในฐานเปป็ น
ลผูกหนนชค นกัค ตด้นตว่อผผูทด้ รง
7. การทนที่ธนาคารซซที่งใชด้เงงินตามเชป็คขนดครว่อมเฉพาะโดยใชด้เงงินไปตามเชป็คโดยสบุจรงิตปราศจากประมาทเลงินเลว่อแกว่
ธนาคารซซที่งเขาเจาะจงขนดครว่อมใหด้โดยเฉพาะแลด้ว หากปรากฏภายหลกังวว่าผผูทด้ รงเชป็คซซที่งเรนยกเกป็บเงงินแตว่แรกนกันค มงิใชว่เปป็ นผผูมด้ น
สงิทธงิอกันแทด้จรงิงในเชป็คนกันค จะมนผลทางกฎหมายคมอ ถมอวว่าเชป็คนกันค ไดด้ใชด้เงงินใหด้แกว่ผเผูด้ ปป็ นเจด้าของทนที่แทด้จรงิงแลด้ว
8. หลกักเกณฑยสาค คกัญทนที่จะทคาใหด้ธนาคารทนที่ไดด้รกับเงงินไวด้เพมที่อลผูกคด้าของตน อกันเปป็ นเงงินทนที่ธนาคารอมที่นใชด้ใหด้ตามเชป็คขนด
ครว่อม ไมว่ตอด้ งรกับผงิดตว่อผผูเด้ ปป็ นเจด้าของอกันแทด้จรงิงแหว่งเชป็คนกัคน หากปรากฏตว่อมาวว่าลผูกคด้าของตนทนที่นาค เชป็คมาเขด้าบกัญชนนกัคน
ไมว่มนสงิทธงิในเชป็คนกันค คมอ หลกักการกระทคาโดยสบุจรงิตและปราศจากประมาทเลงินเลว่อ
9. เหตบุทนที่แบบพงิมพยเชป็คของธนาคาร จซงมนขอด้ ความไวด้ใหด้เตงิมรายการวว่า “จว่าย….หรมอผผูถด้ มอ” เพราะ รายการใน
เชป็คทนที่สาค คกัญตด้องมนชมที่อหรมอยนที่หอด้ ของผผูรด้ กับเงงินหรมอคคาจดแจด้งวว่าใหด้ใชด้เงงินแกว่ผถผูด้ มอ
10. หากมนการยมที่นเชป็คเพมที่อใหด้ธนาคารใชด้เงงินเมมที่อพด้นเวลา 6 เดมอนนกับแตว่วนกั ออกเชป็คผลคมอ ธนาคารมนสงิทธงิทนที่จะไมว่จว่าย
เงงินตามเชป็ค
11. กคาหนดเวลาใหด้ยมที่นเชป็คภายใน 1 เดมอนนกับแตว่วนกั ออกเชป็คใชด้กบกั เชป็คทนที่ใชด้เงงินในเมมองเดนยวกกันกกับทนที่ออกเชป็ค
12. เชป็คทนที่มนการขนดครว่อมเฉพาะใหด้แกว่ 2 ธนาคารมนผลทางกฎหมายคมอ ธนาคารตามเชป็คบอกปกั ดไมว่ใชด้เงงินไดด้เวด้นแตว่
เปป็ นการขนดครว่อมใหด้แกว่ธนาคารในฐานเปป็ นตกัวแทนเรนยกเกป็บ
13. กรณนเชป็คไมว่ไดด้ลงวกันทนที่ออกเชป็คไวด้ ผผูทด้ รงทคาการโดยสบุจรงิตจดวกันตามทนที่ถกผู ตด้องแทด้จรงิงลงไดด้
14. ธนาคารทนที่ระบบุไวด้ในการขนดครว่อมเฉพาะ จะทคาการขนดครว่อมเฉาะซคาค อนกอกันหนซงที่ ใหด้แกว่ธนาคารอมที่นเพมที่อเรนยกเกป็บเงงิน
กป็ไดด้
15. พงิเศษถผูกเอกฉด้อฉลใหด้ออกเชป็คสกังที่ จว่ายเงงินจคานวนหนซงที่ แกว่เอก เอกไมว่กลด้านคาเชป็คนกันค ไปขซนค เงงินกกับธนาคาร จซงไดด้นาค
เชป็คนกันค สลกักหลกังโอนชคาระหนนคใหด้บรงิษทกั สบุจรงิตจคากกัด ทกัคงๆ ทนที่บรงิษทกั สบุจรงิตจคากกัดรผูอด้ ยผูว่แลด้ววว่าพงิเศษถผูกเอกฉด้อฉลใหด้ออกเชป็ค
ฉบกับนกันค แตว่กป็ยกังรกับเชป็คไวด้ บรงิษทกั สบุจรงิตจคากกัด นคาเชป็คเขด้าบกัญชนในธนาคารเพมที่อเรนยกเกป็บ ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงินตาม
เชป็ค บรงิษทกั สบุจรงิต จคากกัด มนสงิทธงิเรนยกรด้องจาก เอก ใหด้ชาค ระหนนตค ามเชป็ค

หนน่วยททท 13 ตลัวตั๋ สลัญญาใชผู้เงมิน อาย งความ ตลัวตั๋ เงมินปลอม ตลัวตั๋ เงมินถผกลลัก ตลัวตั๋ เงมินหาย
1. ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินเปป็ นตราสารซซที่งผผูอด้ อกตกัวตั๋ ใหด้คาค มกันที่ สกัญญาวว่า จะใชด้เงงินจคานวนหนซที่งใหด้แกว่ผรผูด้ กับเงงิน
หรม อ ตามคคา สกั งที่ ของผผูรด้ กั บ เงงิ น ซซที่ ง จะตด้อ งมน ร ายการตามทนที่ ก ฎหมายกคา หนดไวด้ โดยกฎหมายใหด้นกั บ
บทบกัญญกัตใงิ นบางเรมที่องของตกัวตั๋ แลกเงงินมาใชด้กบกั ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินดด้วย
2. มผูลหนนตค ามตกัวตั๋ เงงินจะตด้องดคาเนงินการเรนยกรด้องภายในอายบุความทนที่กฎหมายกคาหนดไวด้เปป็ นพงิเศษซซที่ง
มน 3 กรณนคมออายบุความฟด้องผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ แลกเงงินและผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน อายบุความฟด้องผผูสด้ งกั ที่ จว่ายและ
ผผูสด้ ลกักหลกัง และอายบุความผผูสด้ ลกักหลกังฟด้องไลว่เบนคย นอกจากนกันค กฎหมายยกังกคาหนดผลของการทนที่อายบุความ
สะดบุดหยบุดลงและผลของหนนเค ดงิมเกนที่ยวกกับอายบุความตกัวตั๋ เงงิน
3. ตกัวตั๋ เงงินปลอม หมายถซ งตกัวตั๋ เงงินนกัคน ไดด้มนก ารกระทคา ใหด้ผงิด แปลกไปจากตกัวตั๋ เงงิน ทนที่ แ ทด้จ รงิ ง อาจจะ
เปป็ นการปลอมทกังค ฉบกับ หรมอบางสว่วน
4. เมมอที่ ตกัวตั๋ เงงินหาย หรมอถผูกลกัก ผผูทด้ รงตด้องบอกกลว่าวเปป็ นหนกังสมอไปยกังผผูอด้ อกตกัวตั๋ เงงิน ผผูจด้ ว่าย ผผูสด้ มอด้าง
ยามประสงคย ผผูรด้ กับรองเพมที่อแกด้หนด้าและผผูรด้ กับอาวกัลตามแตว่มน เพมที่อใหด้บอกปกั ดไมว่ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ เงงินนกันค และอาจ
รด้องขอไปยกังผผูสด้ งกั ที่ จว่ายใหด้ออกตกัวตั๋ เงงินเปป็ นเนมอค ความเดนยวกกันแกว่ตนใหมว่ฉบกับหนซงที่ กป็ไดด้
ตลัวตั๋ สลัญญาใชผู้เงมิน
1. ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินเปป็ นตกัวตั๋ เงงินประเภทหนซที่งทนที่ผอผูด้ อกตกัวตั๋ ใหด้คาค มกันที่ วว่าจะใชด้เงงินจคานวนหนซที่งใหด้แกว่ผรผูด้ กับเงงิน
หรมอตามคคาสกังที่ ของผผูรด้ กับเงงิน
2. กฎหมายกคา หนดรายการทนที่จะตด้องในตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินไวด้ ซซที่งจะตด้องมนรายทนที่ขาดเสนยมงิไดด้รวม 4
รายการคมอ (1) คคาบอกชมที่อวว่าเปป็ นตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน (2) คคามกันที่ สกัญญาอกันปราศจากเงมที่อนไขวว่าจะใชด้เงงิน
เปป็ นจคานวนแนว่นอน (3) ชมอที่ หรมอยนที่หอด้ ของผผูรด้ กับเงงิน และ (4) ลายมมอชมอที่ ผผูอด้ อกตกัวตั๋
3. กฎหมายกคาหนดใหด้นาค บทบกัญญกัตใงิ นบางเรมที่องของตกัวตั๋ แลกเงงินมาใชด้กกับตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินเพนยงเทว่าทนที่
ไมว่ขดกั กกับสภาพแหว่งตราสารชนงิดนนดค วด้ ย
4. ผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินยว่อมตด้องผผูกพกันเปป็ นอยว่างเดนยวกกันกกับผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ แลกเงงิน
 52
ความหมายของตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินคมออะไร
ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินคมอหนกังสมอตราสารซซที่งบบุคคลหนซที่งเรนยกวว่า ผผูอด้ อกตกัวตั๋ ใหด้คาค มกันที่ สกัญญาวว่าจะใชด้
เงงินจคานวนหนซงที่ แกว่บคบุ คลอนกคนหนซงที่ หรมอใหด้ใชด้ตามคคาสกังที่ ของบบุคคลอนกคนหนซงที่ เรนยกวว่าผผูรด้ กับเงงิน
รายการในตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
เคป็มสกังที่ ซมคอสงินคด้าจากหวานเมมอที่ วกันทนที่ 1 มงิถนบุ ายน 2536 เปป็ นราคาสงินคด้าทกังค สงิคน 10,000 บาท
เคป็มยกังไมว่มเน งงินจว่ายคว่าสงินคด้าดกังกลว่าวแกว่หวาน หวานตกลงใหด้เคป็มออกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินจคานวนเงงินดกัง
กลว่าวและดอกเบนคยในอกัตรารด้อยละ 12 ตว่อปน กคาหนดใชด้เงงินในวกันทนที่ 1 ธกันวาคม 2536
ใหด้เขนยนตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินดกังกลว่าวใหด้มรน ายการครบถด้วนตามทนที่กฎหมายกคาหนดไวด้
ออกทนที่บาด้ นเลขทนที่ 123 ถนน 86
ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน แขวงบางมด เขตบางเขน กรบุงเทพฯ
วกันทนที่ 1 มงิถนบุ ายน 2536
ขด้าพเจด้านายเคป็มสกัญญาวว่าจะใชด้เงงินใหด้เปป็ นจคานวน 10,000 บาท พรด้อมกกับดอกเบนคยในอกัตรารด้อย
ละ 12 ตว่อปน ของจคานวนเงงินดกังกลว่าวแกว่นายหวาย ในวกันทนที่ 1 ธกันวาคม 2536 ณ ภผูมลงิ าค เนาของขด้าพเจด้า
ขด้างตด้น
ลงชมอที่ เคป็ม
บทบกัญญกัตวงิ ว่าดด้วยตกัวตั๋ แลกเงงินทนที่นาค มาใชด้กบกั ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
เมมที่อวกันทนที่ 1 มงิถนบุ ายน 2536 มะพรด้าวยมมเงงินมะนาว 10,000 บาท กคาหนดใชด้คมนภายใน 3
เดมอน มะนาวตกลงใหด้ยมมแตว่ขอคงิดดอกเบนคยในอกัตรารด้อยละ 10 ตว่อเดมอน คงิดเปป็ นคว่าดอกเบนคย 3,000
บาท ขอหกักคว่าดอกเบนคยลว่วงหนด้าคงจว่ายเงงินสดไป 7,000 บาท และใหด้มะพรด้าวออกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินลง
วกันทนที่ 1 มงิถนบุ ายน 2536 สกัญญาจะใชด้เงงินจคานวน 10,000 บาท แกว่มะนาว ตว่อมามะนาวสลกักหลกังโอน
ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินใหด้แกว่มะปรางเปป็ นการชคาระหนนคคว่าซมคอสงินคด้า โดยมะปรางไมว่รถด้ผู ซงการคงิดดอกเบนคยดกังกลว่าว
เมมอที่ ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินถซงกคาหนดใชด้เงงิน มะปรางยมที่นตกัวตั๋ เพมที่อใหด้มะพรด้าวใชด้เงงินมะพรด้าวไมว่ยอมใชด้อาด้ งวว่าเปป็ นหนนค
ทนที่เกงิดขซคนจากการกผูยด้ มมทนที่คงิดดอกเบนคยเกงินกวว่าอกัตราทนที่กฎหมายกคาหนด จงวงินจงิ ฉกัยวว่ามะปรางมนมนสงิทธงิเรนยก
รด้องจากมะพรด้าวไดด้หรมอไมว่ เพนยงใด
กรณนเปป็ นเรมที่องทนที่มะปรางทรงตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินฟด้องมะพรด้าว ผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินใหด้ชาค ระหนนค
ตามตกัวตั๋ นกันค เชว่นนนคมะพรด้าวไมว่อาจยกขด้อตว่อสผูใด้ นเรมที่องการคงิดดอกเบนคยเกงินอกัตราขซคนเปป็ นขด้อตว่อสผูทด้ นที่มะพรด้าวมน
ตว่อ มะนาวผผูทด้ รงคนกว่อ นมาใชด้กกับ มะปรางไดด้ ทกัคง นนคเ พราะการอนตกัวตั๋ สกัญ ญาใชด้เ งงิน ระหวว่ า งมะนาวกกับ
มะปรางมงิไดด้มนขซคนดด้วยการคบคงิดกกันฉด้อฉล กรณนตอด้ งบกังคกับตามมาตรา 916 ซซที่งมาตรา 985 ใหด้นาค มา
ใชด้กกับตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินดด้วย มะพรด้าวตด้องรกับผงิดใชด้เงงินดด้วย มะพรด้าวตด้องรกับผงิดใชด้เงงินเตป็ มจคา นวนในตกัวตั๋
สกัญญาใชด้เงงินแกว่มะปราง
ความรกับผงิดของผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
อธงิบายวว่ากฎหมายกคาหนดความรกับผงิดของผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินไวด้อยว่างไร
มาตรา 986 กคาหนดความรกับผงิดของผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินเสมมอนกกับความรกับผงิดของผผูรด้ กับ
รองตกัวตั๋ แลกเงงิน กลว่า วคม อ ผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เ งงิน ยว่ อ มไดด้ล งลายมมอ ชมที่อ ของตนในฐานะผผูอด้ อกตกัวตั๋ ซซที่ ง มน
ขด้อความเปป็ นคคามกันที่ ปราศจากเงมอที่ นไขวว่าจะใชด้เงงินจคานวนแนว่นอนใหด้แกว่ผรผูด้ กับเงงิน ยว่อมเปป็ นอกันสกัญญาวว่าจะใชด้
เงงินตามตกัวตั๋ นกันค แกว่ผทผูด้ รงเมมอที่ ตกัวตั๋ ถซงกคาหนดใชด้เงงิน ในกรณนของตกัวตั๋ แลกเงงินความรกับผงิดของผผูจด้ ว่ายเกงิดขซนค เมมอที่
ผผูจด้ ว่ายไดด้ลงลายมมอชมอที่ รกับรองตกัวตั๋ แลกเงงิน ในกรณนของตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินเมมอที่ มาตรา 986 กคาหนดใหด้ผอผูด้ อก
ตกัวตั๋ รกับผงิดอยว่างเดนยวกกับผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ แลกเงงินแลด้ว จซงไมว่มคน วามจคาเปป็ นทนที่จะตด้องมนวงิธนการรกับรองตกัวตั๋ สกัญญา
ใชด้เงงินดกังเชว่นกรณนของตกัวตั๋ แลกเงงินเวด้นแตว่เปป็ นตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินทนที่ออกมาแตว่ตาว่ งประเทศ
อายคง วามตลัวตั๋ เงมิน
1. อายบุความตามลผูกหนนคเดงิม และอายบุความตามตกัวตั๋ เงงิน กฎหมายกคา หนดไวด้แตกตว่างดกันโดยอายบุ
ความตกัวตั๋ เงงินกคาหนดไวด้สนกัค กวว่าอายบุความตามมผูลหนนเค ดงิม
2. กฎหมายกคาหนดอายบุความตกัวตั๋ เงงินไวด้เปป็ นพงิเศษ ในกรณนฟด้องผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ แลกเงงินหรมอผผูอด้ อกตกัวตั๋
สกัญญาใชด้เงงิน หด้ามมงิใหด้ฟด้องเมมอที่ พด้นเวลาสามปน นกับแตว่วนกั ตกัวตั๋ นกันค ถซงกคาหนดใชด้เงงิน
3. ในกรณนผทผูด้ รงตกัวตั๋ เงงินฟด้องผผูสด้ ลกักหลกังและผผูสด้ งกั ที่ จว่าย หด้ามมงิใหด้ฟด้องคดนเมมที่อพด้นเวลาหนซที่งปน นกับแตว่วกันทนที่
ไดด้ลงในคคาคกัดคด้าน หรมอนกับแตว่วนกั ตกัวตั๋ เงงินถซงกคาหนดในกรณนทนที่มขน อด้ กคาหนดไวด้วว่าไมว่จาค ตด้องมนคาค คกัดคาน
4. ในกรณนผสผูด้ ลกักหลกังฟด้องไลว่เบนคยกกันเองและไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ กังที่ จว่าย หด้ามมงิใหด้ฟด้องคดนเมมที่อพด้นเวลาหก
เดมอนนกับแตว่วนกั ทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังเขด้าถมอเอาตกัวตั๋ เงงินและใชด้เงงิน หรมอนกับแตว่วนกั ทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังนกันค เองถผูกฟด้อง
5. เมมอที่ อายบุความสะดบุดหยบุดลงแกว่คว่สผู กัญญาแหว่งตกัวตั๋ เงงินฝว่ ายใดฝว่ ายหนซที่ง ยว่อมมนผลสะดบุดหยบุดลงเพนยง
แกว่แกว่คว่สผู ญ กั ญาฝว่ ายนกันค เทว่านกันค
 53

6. ถด้าตกัวตั๋ เงงินไดด้ทาค ขซคนหรมอไดด้โอนหรมอสลกักหลกังไปแลด้วในมผูลหนนคอกันใด และสงิทธงิตามตกัวตั๋ เงงินสผูญสงิคนไป

เพราะอายบุความ หนนเค ดงิมนกันค กป็ยงกั คงมนอยผูว่เทว่าทนที่ลกผู หนนมค ตงิ อด้ งเสนยหายแตว่การนกันค เวด้นแตว่จะไดด้ตกลงกกันไวด้เปป็ น
อยว่างอมที่น
อายบุความตามมผูลหนนเค ดงิม และอายบุความตามตกัวตั๋ เงงิน
ก. สกังที่ จว่ายเชป็คฉบกับหนซที่งแกว่ ข. ตว่อมา ข. เอาเชป็คนกันค ไปทคาสกัญญาขายลดใหด้แกว่ธนาคาร เมมที่อถซง
กคา หนดธนาคารตามเชป็คปฏงิเสธการจว่ายเงงิน หลกังจากนกัคน 1 ปน ธนาคารทนที่รกับซมค อลดเชป็คไดด้นาค เชป็คนกัคนไป
ฟด้องใหด้ ก. และ ข. รกับผงิดใชด้เงงินคมน ก. และ ข. สผูคด้ ดนวว่าขาดอายบุความแลด้ว ใหด้วงินงิจฉกัยวว่าขด้อตว่อสผูขด้ อง ก.
และ ข. ฟกั งไดด้หรมอไมว่พนยงใด
กรณนเปป็ นเรมที่องธนาคารฟด้อง ก. ใหด้รกับผงิดในฐานะผผูทด้ รงเชป็คตามมาตรา 1002 เมมที่อเกงิน 1 ปน
นกับแตว่วกันออกเชป็คคดนจซงขาดอายบุความ สว่วนธนาคารฟด้อง ข. นกันค เปป็ นการฟด้องใหด้รกับผงิดตามสกัญญาขาย
ลดเชป็คมนอายบุความ 10 ปน คดนไมว่ขาดอายบุความ ดกังนกันค ขด้อตว่อสผูขด้ อง ก. ฟกั งขซนค สว่วนขด้อตว่อสผูขด้ อง ข. ฟกั งไมว่
ไดด้
อายบุความฟด้องผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ แลกเงงินและผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
จกันทรยออกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินลงวกันทนที่ 1 มนนาคม 2532 สกัญญาจะใชด้เงงินจคานวนหนซที่งแกว่อกังคาร
ผผูรด้ กับเงงิน เมมที่อผผูรด้ กับเงงินเรนยกรด้องทวงถาม ตว่อมาวกันทนที่ 1 มนนาคม 2536 อกังคารใหด้ทนายความทวงถาม
จกันทรยใหด้ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ และตว่อมาเมมที่อวกันทนที่ 1 พฤษภาคม 2536 อกังคารไดด้ยมที่นฟด้องจกันทรยใหด้รกับผงิดตาม
ตกัวตั๋ ใหด้วงินจงิ ฉกัยวว่าคดนของอกังคารขาดอายบุความฟด้องรด้องแลด้วหรมอไมว่
กรณนเปป็ นตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินเมมที่อทวงถาม ผผูอด้ อกตกัวตั๋ ใหด้ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ เปป็ นวกันเรงิที่มตด้นถซ งกคา หนดใชด้
เงงิน ดกังนกันค จซงตด้องถมอเอาวกันทนที่ 1 มนนาคม 2536 เปป็ นวกันเรงิที่มนกับอายบุความ เมมที่ออกังคารฟด้องคดนภายใน 3
ปน นกับแตว่วนกั ถซงกคาหนดใชด้เงงินดกังกลว่าว คดนของอกังคารจซงไมว่ขาดอายบุความ
อายบุความฟด้องผผูสด้ งกั ที่ จว่ายและผผูสด้ ลกักหลกัง
มะลงิออกเชป็คสกังที่ ใหด้ธนาคารชาวนาไทยจว่ายเงงินจคา นวนหด้าพกันบาทแกว่กหบุ ลาบลงวกันทนที่สกังที่ จว่าย 1
มกราคม 2536 ตว่อมาวกันทนที่ 15 มกราคม 2536 กบุหลาบนคาเชป็คดกังกลว่าวยมที่นตว่อธนาคารชาวนาไทย
เพมที่อใหด้ใชด้เงงิน ธนาคารชาวนาไทยปฏงิเสธการจว่ายเงงินตามเชป็คอด้างวว่าเงงินในบกัญชนมะลงิไมว่พอจว่าย กบุหลาบ
ทวงถามเงงินตามเชป็คจากมะลงิแตว่มะลงิผดกั ผว่อนเรมที่อยมาจนกระทกังที่ วกันทนที่ 10 มกราคม 2537 กบุหลาบจซงไดด้
ยมที่นฟด้องมะลงิตอว่ ศาลขอใหด้บงกั คกับใชด้เงงินตามเชป็ค มะลงิตอว่ สผูวด้ ว่าคดนขาดอายบุความแลด้ว ใหด้วงินจงิ ฉกัยวว่าขด้อตว่อสผูขด้ อง
มะลงิดงกั กลว่าวฟกังขซนค หรมอไมว่
กรณนเปป็ นเรมที่องทนที่กหบุ ลาบในฐานะผผูทด้ รงเชป็คฟด้องมะลงิผสผูด้ งกั ที่ จว่ายเชป็คใหด้รกับผงิดตามความในเชป็ค จซงอยผูว่
ในบกังคกับของอายบุความตามมาตรา 1002 กบุหลาบจะตด้องฟด้องมะลงิกว่อนพด้นเวลา 1 ปน นกับแตว่วกันเชป็คถซง
กคาหนด ซซที่งในกรณนนนควกันทนที่เชป็คถซงกคาหนดคมอวกันทนที่ลงในเชป็ค 1 มกราคม 2536 เมมที่อกบุหลาบฟด้องคดนในวกัน
ทนที่ 10 มกราคม 2537 จซงพด้นเวลา 1 ปน คดนขาดอายบุความฟด้องรด้อง ขด้อตว่อสผูขด้ องมะลงิฟกังขซนค
อายบุความฟด้องผผูสด้ ลกักหลกังฟด้องไลว่เบนคยกกันเองและผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
กฎหมายกคาหนดอายบุความในคดนทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังฟด้องไลว่เบนคยกกันเองและไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ กังที่ จว่ายแหว่ง
ตกัวตั๋ เงงินไวด้อยว่างไร
มาตรา 1003 บกัญญกัตงิใหด้มนผลวว่าในคดนทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังฟด้องไลว่เบนคยกกันเองและไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ กังที่
จว่าย หด้ามมงิใหด้ฟด้องคดนเมมที่อพด้นเวลาหกเดมอนนกับแตว่วกันทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังเขด้าถมอเอาตกัวตั๋ เงงินและใชด้เงงิน หรมอนกับแตว่
วกันทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังนกันค เองถผูกฟด้อง
มาตรา 1003 ในคดนผสผูด้ ลกักหลกังทกังค หลายฟด้องไลว่เบนคยกกันเอง และไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ งกั ที่ จว่ายแหว่งตกัวตั๋ เงงิน ทว่านหด้ามมงิใหด้
ฟด้องคดนเมมที่อพด้นเวลาหกเดมอนนกับแตว่วนกั ทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังเขด้าถมอเอาตกัวตั๋ เงงินและใชด้เงงินหรมอนกับแตว่วนกั ทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังนกันค เองถผูกฟด้อง
อายบุความสะดบุดหยบุดลง
ดคาเปป็ นผผูสด้ งกั ที่ จว่ายตกัวตั๋ แลกเงงิน เขนยวเปป็ นผผูรด้ กับรอง เหลมองและแดงเปป็ นผผูสด้ ลกักหลกัง ตกัวตั๋ ขาดความเชมที่อ
ถมอ พงิเศษซซที่งเปป็ นผผูทด้ รงตกัวตั๋ แลกเงงินทคาคคาคกัดคด้านแลด้วใชด้สงิทธงิไลว่เบนคยฟด้องแดงผผูสด้ ลกักหลกังใหด้รกับผงิดแตว่เพนยงผผูด้
เดนยว เวลาผว่านไปกวว่า 3 ปน คดนทนที่พงิเศษฟด้องแดงยกังอยผูว่ในระหวว่างการพงิจารณาของศาลอบุทธรณย พงิเศษจซง
ไดด้มาฟด้องดคา เขนยว และเหลมองใหด้รกับผงิด ดคา เขนยว และเหลมองยกอายบุความขซคนตว่อสผูด้ ใหด้วงินงิจฉกัยวว่าคดนทนที่
พงิเศษฟด้องดคา เขนยว และเหลมองใหด้รกับผงิดดกังกลว่าวขาดอายบุความหรมอไมว่
กรณนของดคาและเหลมอง เปป็ นการฟด้องผผูสด้ งกั ที่ จว่ายและผผูสด้ ลกักหลกัง ซซที่งตามมาตรา 1002 หด้ามมงิใหด้
ฟด้องเมมอที่ พด้นเวลาหนซงที่ ปน นกับแตว่วนกั ทนที่ไดด้ลงในคคาคกัดคด้าน และกรณนของเขนยวเปป็ นการฟด้องผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ แลกเงงิน
ซซที่งมาตรา 1001 หด้ามมงิใหด้ฟด้องเมมที่อพด้นเวลาสามปน นกับแตว่วกันตกัวตั๋ ถซงกคาหนด การทนที่พงิเศษฟด้องแดงผผูสด้ ลกัก
 54

หลกังคนหนซที่ง หาทคาใหด้อายบุความสะดบุดหยบุดลงแกว่ดาค เขนยว และเหลมองไมว่ ทกัคงนนคโดยผลของมาตรา 1004

คดนของพงิเศษจซงขาดอายบุความ
มาตรา 1001 ในคดนฟด้องผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ แลกเงงินกป็ดน ผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน กป็ดน ทว่านหด้ามมงิใหด้ฟด้องเมมที่อพด้นเวลา
สามปน นกับแตว่วกันตกัวตั๋ นกันค ๆ ถซงกคาหนดใชด้เงงิน
มาตรา 1002 ในคดนทนที่ผทผูด้ รงตกัวตั๋ เงงินฟด้องผผูสด้ ลกักหลกังและผผูสด้ งกั ที่ จว่าย ทว่าน หด้ามมงิใหด้ฟด้องเมมที่อพด้นเวลาปน หนซที่งนกับแตว่
วกันทนที่ไดด้ลงในคคาคกัดคด้านซซที่งไดด้ทาค ขซคน ภายในเวลาอกันถผูกตด้องตามกคาหนด หรมอนกับแตว่วกันตกัวตั๋ เงงินถซงกคาหนด ใน กรณนทนที่มนขอด้
กคาหนดไวด้วว่า "ไมว่จาค ตด้องมนคาค คกัดคด้าน"
มาตรา 1004 เมมที่ออายบุความสะดบุดหยบุดลงเพราะการอกันหนซที่งอกันใด ซซที่งกระทคาแกว่คว่สผู กัญญาแหว่งตกัวตั๋ เงงินฝว่ ายใด
ฝว่ ายหนซงที่ ทว่านวว่ายว่อมมนผลสะดบุด หยบุดลงเพนยงแตว่แกว่คว่สผู ญ กั ญาฝว่ ายนกันค
ผลของหนนเค ดงิมเกนที่ยวกกับอายบุความตกัวตั๋ เงงิน
เคป็ มสกังที่ จว่ายเชป็คจคา นวนหนซที่งพกันบาทนคา ไปแลกเงงินสดจากจมดซซที่ งเปป็ นเพมที่อกกัน จมดลมมเชป็คไวด้ในโตต๊ะ
ทคางานจนเวลาลว่วงพด้นไปกวว่าหนซที่งปน นกับแตว่วกันสกังที่ จว่ายเชป็คแลด้ว จซงไดด้นาค เชป็คไปยมที่นตว่อธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงิน
ธนาคารปฏงิเสธการใชด้เงงินตามเชป็คจมดทวงเงงินตามเชป็คจากเคป็ ม แตว่เคป็มปฏงิเสธไมว่ยอมใชด้ใหด้ จงใหด้คาค แนะนคา
แกว่จมดวว่ามนทางทนที่จะไดด้รกับชคาระหนนจค าค นวนหนซงที่ พกันบาทนนหค รมอไมว่
สงิทธงิเรนยกรด้องในมผูลหนนคตามเชป็คซซที่งจมดในฐานะผผูทด้ รงมนตว่อเคป็ มผผูจด้ ว่ายนกัคน กฎหมายกคา หนดอายบุ
ความไวด้เพนยงหนซที่งปน เตป็ม มาตรา 1002 ดกังนกันค จซงไมว่อาจใชด้สงิทธงิฟด้องบกังคกับใหด้เคป็ มชคาระหนนตค ามเชป็คเพราะ
ถด้าเคป็มตว่อสผูวด้ ว่าคดนขาดอายบุความฟด้องรด้องแลด้วศาลกป็ตอด้ งพงิพากษายกฟด้อง และกรณนนเนค ปป็ นเรมที่องการสกังที่ จว่าย
เชป็คแลกเงงินสด จซงไมว่มมน ลผู หนนเค ดงิมทนที่จะบกังคกับกกันไดด้อนก
ตลัวตั๋ เงมินปลอม ตลัวตั๋ เงมินถผกลลัก ตลัวตั๋ เงมินหาย
1. ตกัวตั๋ เงงินปลอมหมายถซง ตกัวตั๋ เงงินทนที่มนการกระทคาใหด้ผงิดแปลกไปจากตกัวตั๋ เงงินทนที่แทด้จรงิง ไดด้แกว่ ตกัวตั๋ เงงินทนที่มน
ลายมมอชมอที่ ปลอมหรมอมนการเปลนที่ยนแปลงแกด้ไขในขด้อสคาคกัญแหว่งตกัวตั๋ เงงิน
2. การทนที่ลายมมออกันหนซที่งในตกัวตั๋ เงงินปลอมยว่อมไมว่กระทบถซงความสมบผูรณยของลายมมอชมที่ออมที่นๆ ในตกัวตั๋
เงงิน แตว่ผลทนที่มนตอว่ ลายมมอชมที่อปลอมหรมอลายมมอชมที่อลงโดยปราศจากอคานาจนกันค กฎหมายกคาหนดวว่าเปป็ นอกัน
ใชด้ไมว่ไดด้เลย
3. ถด้าขด้อความในตกัวตั๋ เงงินใดมนการเปลนที่ยนแปลงในขด้อสคาคกัญ ตกัวตั๋ เงงินนกันค เปป็ นอกันเสนยไป เวด้นแตว่ยงกั คงใชด้ไดด้
ตว่อคผูว่สญ กั ญาซซที่งเปป็ นผผูทด้ าค การแกด้ไขเปลนที่ยนแปลงนกันค หรมอไดด้ยงินยอมกกับการแกด้ไขเปลนที่ยนแปลงนกันค กกับผผูสด้ ลกัก
หลกังในภายหลกัง
4. เมมที่อตกัวตั๋ เงงินถผูกลกักหรมอตกัวตั๋ เงงินหาย ผผูทด้ รงตด้องบอกกลว่าวเปป็ นหนกังสมอไปยกังผผูอด้ อกตกัวตั๋ เงงิน ผผูจด้ ว่ายผผูด้
สมอด้างยามประสงคย ผผูรด้ กับรองเพมที่อแกด้หนด้าและผผูรด้ กับอาวกัลตามแตว่มน เพมที่อใหด้บอกปกั ดไมว่ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ นกันค
ตกัวตั๋ เงงินปลอม
ดคาลงลายมมอชมอที่ ในเชป็คสกังที่ ธนาคารสยามพาณงิชยยใหด้จาว่ ยเงงินจคานวน 1,000 บาทแกว่แดง ตว่อมา
แดงทคาเชป็คหายมนคนเกป็บไดด้แลด้วปลอมลายมมอชมที่อแดงสลกักหลกังโอนใหด้ขาวผผูรด้ กับโอนไวด้โดยสบุจรงิต ขาวสลกัก
หลกังเชป็คโอนใชด้หนนคค ว่าซมคอสงินคด้าแกว่บรงิษทกั มะมว่วงจคากกัด
(ก) หากบรงิษทกั มะมว่วงจคากกัด นคาเชป็คไปยมที่นตว่อธนาคารสยามพาณงิชยย แตว่ธนาคารสยามพาณงิชยย
ปฏงิเสธการใชด้เงงินบรงิษทกั มะมว่วงจคากกัดจะเรนยกรด้องเงงินตามเชป็คจากใครไดด้บาด้ งหรมอไมว่
(ข) หากธนาคารสยามพาณงิชยยจาค กกัดไดด้จว่ายเงงินตามเชป็ คใหด้แกว่บรงิษกัทมะมว่วงจคา กกัดไปโดยไมว่
ทราบวว่าลายมมอชมที่อของแดงเปป็ นลายมมอชมที่อปลอม ธนาคารสยามพาณงิ ชยยจาค กกัดจะหกักเงงินทนที่จว่ายไปจาก
บกัญชนเงงินฝากของดคาไดด้หรมอไมว่
(ก) บรงิษทกั มะมว่วงจคากกัด เรนยกเงงินตามเชป็คไดด้จากขาวผผูสด้ ลกักหลกัง แตว่ไมว่มสน งิทธงิเรนยกรด้องจากแดง
เพราะลายมมอชมอที่ แดงเปป็ นลายมมอชมอที่ ปลอม และไมว่มสน งิทธงิเรนยกรด้องจากดคาผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเพราะการสลกักหลกังขาด
สาย
(ข) ธนาคารหกักบกัญชนเงงินฝากของดคาไดด้เพราะธนาคารไดด้ใชด้เงงินตามเชป็คไปตามทางการคด้าปกตงิ
โดยสบุจรงิตและปราศจากประมาทเลงินเลว่อ ถซงแมด้ลายมมอชมอที่ ของแดงจะปลอมแตว่กป็เปป็ นลายมมอชมอที่ ผผูสด้ ลกักหลกัง
ไมว่ใชว่ลายมมอชมอที่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่าย ธนาคารยว่อมไดด้รกับการคบุมด้ ครองตามมาตรา 1009
มาตรา 1009 ถด้ามนผนผูด้ าค ตกัวตั๋ เงงินชนงิดจะพซงใชด้เงงินตามเขาสกังที่ เมมที่อทวงถาม มาเบงิกตว่อธนาคารใด และธนาคารนกันค
ไดด้ใชด้เงงินใหด้ไปตามทางคด้าปกตงิโดย สบุจรงิตและปราศจากประมาทเลงินเลว่อไซรด้ ทว่านวว่าธนาคารไมว่มนหนด้าทนที่จะ ตด้องนคา สมบ
วว่าการสลกักหลกังของผผูรด้ กับเงงิน หรมอการสลกักหลกังในภายหลกังราย ใด ๆ ไดด้ทาค ไปดด้วยอาศกัยรกับมอบอคานาจแตว่บคบุ คลซซที่งอด้าง
เอาเปป็ นเจด้าของ คคาสลกักหลกังนกันค และถซงแมด้วว่ารายการสลกักหลกังนกันค จะเปป็ นสลกักหลกังปลอม หรมอปราศจากอคานาจกป็ตาม ทว่าน
ใหด้ถมอวว่าธนาคารไดด้ใชด้เงงินไปถผูกระเบนยบ
ตกัวตั๋ เงงินถผูกลกัก ตกัวตั๋ เงงินหาย
เมมอที่ ตกัวตั๋ เงงินหายไปจากการครอบครองของผผูทด้ รง กฎหมายกคาหนดหนด้าทนที่ของผผูทด้ รงไวด้อยว่างไร
ผผูทด้ รงมนหนด้าทนที่บอกกลว่าวเปป็ นหนกังสมอแจด้งไปยกังคผูว่สญ
กั ญาทบุกฝว่ ายในตกัวตั๋ เงงินเพมที่อใหด้บอกปกั ดไมว่ใชด้เงงิน
ตามตกัวตั๋ มาตรา 1010
 55

มาตรา 1010 เมมที่อผผูทด้ รงตกัวตั๋ เงงินซซที่งหายหรมอถผูกลกักทราบเหตบุแลด้วในทกันใดนกันค ตด้องบอกกลว่าวเปป็ นหนกังสมอไปยกังผผูด้

ออกตกัวตั๋ เงงิน ผผูจด้ ว่าย ผผูสด้ มอด้างยามประสงคย ผผูรด้ กับรองเพมที่อแกด้หนด้าและผผูรด้ กับอาวกัล ตามแตว่มนเพมที่อใหด้บอกปกั ดไมว่ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ เงงิน
นกันค
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 13
1. ผผูมด้ นหนด้าทนที่ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินคมอ ผผูอด้ อกตกัวตั๋
2. คคาบอกชมที่อวว่าเปป็ นตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน เปป็ นรายการสคาคกัญซซที่งจะขาดเสนยมงิไดด้ในตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
3. การกคาหนดอกัตราดอกเบนคยในตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน ถด้าตกัวสกัญญาใชด้เงงินไมว่ไดด้กาค หนดดอกเบนคยไวด้ ผผูทด้ รงเรนยกดอกเบนคย
ไมว่ไดด้
4. ในคดนฟด้องผผูรด้ กับรองตกัวตั๋ แลกเงงินหรมอผผูอด้ อกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน กฎหมายหด้ามมงิใหด้ฟด้องเพมที่อพด้นเวลา 3 ปน นกับแตว่วนกั
ทนที่ตวกั ตั๋ นกันค ถซงกคาหนดใชด้เงงิน
5. ในคดนผทผูด้ รงเชป็คฟด้องผผูสด้ งกั ที่ จว่ายใหด้รกับผงิดตามตกัวตั๋ เงงิน กฎหมายหด้ามมงิใหด้ฟด้องคดน เมมที่อพด้นกคาหนด 1 ปน นกับแตว่วกันทนที่
ลงในเชป็ค
6. ในคดนทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังฟด้องไลว่เบนคยกกันเองและไลว่เบนคยเอาแกว่ผสผูด้ งกั ที่ จว่าย กฎหมายหด้ามมงิใหด้ฟด้องคดน เมมที่อพด้นเวลา 6 เดมอน
นกับแตว่วนกั ทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังเขด้าถมอเอาตกัวตั๋ เงงินและใชด้เงงินหรมอนกับแตว่วนกั ทนที่ผสผูด้ ลกักหลกังนกันค เองถผูกฟด้อง
7. การทนที่ลายมมอชมอที่ อกันหนซงที่ ในตกัวตั๋ เงงินปลอมนกันค ยว่อมไมว่กระทบถซงความสมบผูรณยแหว่งลายมมอชมที่ออมที่นๆ ในตกัวตั๋ เงงินนกันค
8. การลงลายมมอชมที่อในกรณนทนที่ถมอวว่าเปป็ นการลงลายมมอชมที่อปลอม เชว่น ดคาลงชมที่อวว่า “แดง” โดยเจตนาใหด้คนอมที่น
เขด้าใจวว่าเปป็ นลายมมอชมที่อของแดง
9. ธนาคารซซที่งไมว่จว่ายเงงินตามเชป็คใหด้แกว่ผทผูด้ รงตามทางคด้าโดยสบุจรงิตและปราศจากประมาทเลงินเลว่อจะหกักเงงินทนที่ไดด้จว่าย
ไปนกันค จากบกัญชนลกผู คด้าไมว่ไดด้ในกรณน ลายมมอชมอที่ ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายปลอม
10. ตกัวตั๋ เงงินหายหรมอถผูกลกัก ผผูทด้ รงมนหนด้าทนที่คมอ บอกกลว่าวเปป็ นหนกังสมอเปป็ นลายลกักษณยอกักษร ไปยกังคผูว่สกัญญาทบุกฝว่ าย
แหว่งตกัวตั๋ เงงินเพมที่อใหด้บอกปกั ดไมว่ใชด้เงงินตามตกัวตั๋ นกันค
11. ผผูทด้ นที่เปป็ นคผูว่สญ
กั ญาในตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินคมอ ผผูอด้ อกตกัวตั๋ ผผูรด้ กับเงงิน
12. อายบุความ 3 ปน นกับแตว่วนกั ทนที่ตวกั ตั๋ ถซงกคาหนดใชด้เงงินใชด้สาค หรกับกรณน ผผูสด้ ลกักหลกังฟด้องผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
13. ดคาออกเชป็คสกังที่ จว่ายธนาคารใหด้ธนาคารจว่ายเงงินจคานวนหนซที่งแกว่แดง แตว่ธนาคารปฏงิเสธการใชด้เงงินตามเชป็ ค ถด้า
แดงจะฟด้องเรนยกเงงินตามเชป็คจากดคา จะฟด้องเสนยภายในกคาหนดเวลา ภายใน 1 ปน นกับแตว่วนกั ทนที่ทนที่ลงในเชป็ค
14. เคป็ มออกเชป็คสกังที่ ใหด้ธนาคารจว่ายเงงินจคานวนหนซที่งแกว่ใหด้จมด จมดสลกักหลกังโอนใหด้หวานเปป็ นการชคาระหนนคหวานสลกัก
หลกังโอนใหด้เปรนคยว เปรนคยวยมที่นเชป็คตว่อธนาคารเพมที่อใหด้ใชด้เงงินแตว่ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงิน เปรนคยวเรนยกรด้องเงงินตามเชป็ค
จากหวานและไดด้เงงินตามเชป็คไปแลด้ว เปรนคยวคมนเชป็คใหด้หวาน เชว่นนนค หากหวานประสงคยจะฟด้องไลว่เบนคยจากจมด จะตด้องฟด้อง
ภายในอายบุความ ภายใน 6 เดมอนนกับแตว่วนกั ทนที่หวานใชด้เงงินตามเชป็คใหด้แกว่เปรนคยวไป
15. ดคาลงชมที่อวว่าแดง โดยตกังค ใจลงชมที่อแทนแดง แตว่ความจรงิงแดงหาไดด้มอบอคานาจใหด้ดาค ลงชมที่อแทนไมว่ เชว่นนนค ลายมมอ
ชมที่อลงโดยปราศจากอคานาจของแดง ซซที่งแดงอาจใหด้สตกั ยาบกันในภายหลกังไดด้
16. ธนาคารซซที่งไดด้ใชด้เงงินไปตามเชป็คซซที่งมนรายการสลกักหลกังปลอม จะถมอวว่าไดด้ใชด้เงงินไปถผูกระเบนยบเมมที่อ ไดด้ใชด้เงงินโดย
ตรวจลายมมอคผูว่สญ กั ญาในตกัวตั๋ ถผูกตด้อง

หนน่วยททท 14 แนวปฏมิบตลั มิทางธ งรกมิจเกททยวกลับตลัวตั๋ เงมินและการประกลันดผู้วยบ งคคลและทรลัพยย์

1. ตกัวตั๋ แลกเงงินเปป็ นเครมที่องมมอทางธบุรกงิจการคด้าทคาใหด้ดาค เนงินการไปอยว่างสะดวกประหยกัดและปลอดภกัย
2. แนวปฏงิบกัตงิทางธบุรกงิจ การประกกัน เปป็ นเครมที่องมมออนกชนงิดหนซที่งทนที่สว่งเสรงิมใหด้ธรบุ กงิจดคาเนงินไปอยว่างมน
ประสงิทธงิภาพ ระหวว่างผผูรด้ ว่วมคด้าดด้วย
14.1 แนวปฏมิบตลั มิทางธ งรกมิจเกททยวกลับตลัวตั๋
1. ตกัวตั๋ แลกเงงินมนความสคาคกัญตว่อธบุรกงิจการคด้าอยว่างมาก เปป็ นตราสารทนที่เจด้าหนนคสกังที่ ใหด้ลกผู หนนคจว่ายเงงิน
และสามารถทคาตราสารอกันนนเค พมที่อ
(1) เปป็ นเครมที่องมมอในการชคาระหนนค
(2) เปป็ นเครมที่องมมอหรมอหลกักประกกันในการขอกผูยด้ มมเงงิน
(3) เปป็ นเครมที่องมมอในการโอน หรมอขนสว่งเงงิน
2. ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน เปป็ นเครมที่องมมอเครดงิต ทนที่มนความสคาคกัญตว่อธบุรกงิจการคด้าเชว่นเดนยวกกับตกัวตั๋ แลกเงงิน
เปป็ นตราสารทนที่ลกผู หนนอค อกใหด้เจด้าหนนค โดยใหด้คาค มกันที่ สกัญญาวว่าจะใชด้เงงินจคานวนหนซงที่ แกว่บคบุ คลหนซงที่
 56

3. เชป็ค เปป็ นเครมที่องมมอทนที่ใชด้เพมที่อชคา ระหนนค เปป็ นตราสารทนที่ผสผูด้ กังที่ จว่ายสกังที่ ใหด้ธนาคารจว่ายเงงินแกว่ผรผูด้ กับ ซซที่ งมน
ความสคาคกัญตว่อธบุรกงิจการคด้ามาก ผผูทด้ รงสามารถนคาตราสารนนเค พมที่อ
(1) ชคาระหนนค
(2) เปป็ นหลกักประกกันเพมที่อกผูยด้ มมเงงิน
14.1.1 แนวปฏงิบตกั ทงิ างธบุรกงิจเกนที่ยวกกับตกัวตั๋ แลกเงงิน
ตกัวตั๋ แลกเงงินมนความสคาคกัญตว่อธบุรกงิจอยว่างไร
ตกัวตั๋ แลกเงงินมนความสคาคกัญตว่อธบุรกงิจอยว่างมาก สามารถนคาตราสารอกันนนค เพมที่อเปป็ นประโยชนย ดกังนนค
(1) เครมที่องมมอในการชคาระหนนค
(2) หลกักประกกันในการขอกผูเด้ งงิน
(3) เปป็ นเครมที่องมมอในการโอนหรมอขนสว่งเงงิน
14.1.2 แนวปฏงิบตกั ทงิ างธบุรกงิจเกนที่ยวกกับตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
นาย ก. เปป็ นตกัวแทนจคา หนว่ายนคาค มกันปงิ โตรเลนที่ ยม การซมค อขายแตว่ละครกัคง การปงิ โตรเลนที่ ยมจะใหด้
เครดงิต 30 วกัน โดยจะยอมรกับตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินทนที่ธนาคารอาวกัลจากผผูซด้ มคอ เพมที่อใหด้มนการซมคอขายเปป็ นไปตาม
แนวปฏงิบตกั ขงิ องการปงิ โตรเลนยม นาย ก. จะปฏงิบตกั องิ ยว่างไร
นาย ก. ออกตกัวตั๋ สกัญ ญาใชด้เ งงิน โดยระบบุข อด้ ความครบถด้วนตามประมวลกฎหมายแพว่ ง และ
พาณงิชยย มาตรา 983 แลด้วนคาไปใหด้ธนาคารอาวกัล จซงสว่งมอบใหด้แกว่การปงิ โตรเลนที่ยมเพมที่อรกับนคาค มกัน
มาตรา 983 ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินนกันค ตด้องมนรายการดกังที่ จะกลว่าวตว่อไปนนค คมอ
(1) คคาบอกชมที่อวว่าเปป็ นตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
(2) คคามกันที่ สกัญญาอกันปราศจากเงมอที่ นไขวว่าจะใชด้เงงินเปป็ นจคานวนแนว่นอน
(3) วกันถซงกคาหนดใชด้เงงิน
(4) สถานทนที่ใชด้เงงิน
(5) ชมที่อ หรมอยนที่หอด้ ของผผูรด้ กับเงงิน
(6) วกันและสถานทนที่ออกตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน
(7) ลายมมอชมที่อผผูอด้ อกตกัวตั๋
14.1.3 แนวปฏงิบตกั ทงิ างธบุรกงิจเกนที่ยวกกับเชป็ค
ทว่านมนวงิธนสงกั ที่ จว่ายเชป็คอยว่างไร จซงจะเปป็ นวงิธนการทนที่รกัดกบุมและปลอดภกัย อธงิบาย
การสกังที่ จว่ายเชป็ควงิธนทนที่รกัดกบุมและปลอดภกัยทนที่สดบุ ควรระบบุชอมที่ ผผูรด้ กับเงงิน ขนดฆว่า “หรมอผผูถด้ มอ” ออกและ
ขนดครว่อมเชป็คในกรณนทนที่จาค เปป็ นเทว่านกันค จซงจะสกังที่ จว่ายเชป็คเงงินสด หรมอเชป็คผผูถด้ มอ
14.2 แนวปฏมิบตลั มิทางธ งรกมิจเกททยวกลับการประกลันดผู้วยบ งคลและทรลัพยย์
1. การประกกันดด้วยบบุคคล เปป็ นกรณนทนที่มนบคบุ คลภายนอกเขด้ามาทคาสกัญญาคคาค ประกกันจะชคา ระหนนคแทน
ลผูกหนนตค อว่ เจด้าหนนค ในเมมอที่ ลผูกหนนไค มว่ชาค ระ การประกกันดด้วยบบุคคลมนบทบาทตว่อธบุรกงิจการคด้าอยว่างมาก
2. การคคาค ประกกันดด้วยบบุคคล เจด้าหนนจค ะพงิจารณาถซงความสามารถในการชคาระหนนขค องลผูกหนนแค ละของ
ผผูคด้ าค ประกกัน
3. การประกกันดด้วยทรกัพยย เปป็ นการทนที่ผปผูด้ ระกกันเอาทรกัพยยเขด้าเปป็ นหลกักประกกันในหนนขค องลผูกหนนคค มอ การ
จคานอง และจคานคา
4. การประกกันดด้วยทรกัพยย มนบทบาทตว่อธบุรกงิจการคด้ามากเชว่นกกัน ตามปกตงิธนาคารจะพงิจารณาถซง
วกัตถบุประสงคยของการกผูด้ และความสามารถในการชคาระหนนคค มนของผผูกด้ เด้ผู ปป็ นอกันดกับแรก สว่วนหลนกประกกันจะ
พงิจารณาอกันดกับสอง ทกังค นนเค นมอที่ งจากวกัตถบุประสงคยของการใหด้ก ด้ผู ธนาคารหวกังจะใหด้ผกผูด้ ชด้ผู าค ระคมนดด้วยเงงินไมว่ใชว่
หลกักทรกัพยยทนที่นาค มาเปป็ นประกกัน
14.2.1 แนวปฏงิบตกั ทงิ างธบุรกงิจเกนที่ยวกกับการประกกันดด้วยบบุคคล
แนวปฏงิบกัตงิทางธบุรกงิจ บบุคคลประเภทไหนสามารถเปป็ นผผูคด้ าค ประกกันหนนขค องธนาคารไดด้และหนนคนนกัค
หากแยกออกตามประเภทของสงินเชมอที่ สามารถแยกออกไดด้มอน ะไรบด้าง
แนวทางปฏงิบกัตงิทางธบุรกงิจ บบุคคลทนที่ ธนาคารยงิ นยอมใหด้เปป็ นผผูคด้ าค ประกกันหนนคไดด้นกัคน จะตด้องเปป็ น
บบุคคลทนที่ธนาคารเชมที่อถมอและไวด้ใจไดด้ นอกจากนกันค จะตด้องมนทรกัพยยสงินพอทนที่จะชคาระหนนคแกว่ธนาคารไดด้หากลผูก
หนนไค มว่ยอมชคาระ สว่วนหนนทค นที่คาค ประกกันไดด้ดวด้ ยบบุคคล สามารถแยกออกไดด้ดงกั นนค
 57

(1) เงงินกผูทด้ วกั ที่ ไป

(2) เงงินกผูเด้ บงิกเกงินบกัญชน
(3) การซมคอลดตกัวตั๋ เงงิน
(4) การคคาค ประกกัน
(5) การรกับรองและอาวกัลตกัวตั๋ เงงิน
14.2.2 แนวปฏงิบตกั ทงิ างธบุรกงิจเกนที่ยวกกับการประกกันดด้วยทรกัพยย
ทรกัพยยอะไรบด้างทนที่ธนาคารนงิยมรกับเปป็ นหลกักประกกันเงงินกผูด้
ทรกัพยยทนที่ธนาคารนงิยมรกับประกกันเงงินกผูมด้ น 2 ประเภทคมอ
(1) อสกังหารงิมทรกัพยย ไดด้แกว่ทนที่ดงินและสงิที่งปลผูกสรด้างบนดงิน
(2) สกังหารงิมทรกัพยย 7 ชนงิด ไดด้แกว่
- เงงินฝากธนาคาร
- พกันธบกัตร
- ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินของบรงิษทกั การเงงินทนที่เชมอที่ ถมอไดด้
- สงินคด้า
- เครมที่องจกักร
- เรมอ
- ใบหบุนด้

แบบประเมมินผลหนน่วยททท 14
1. ตกัวตั๋ เงงินมนประโยชนยคมอ ชว่วยใหด้ธรบุ กงิจการคด้าดคาเนงินไปอยว่างสะดวก ปลอดภกัยและประหยกัด
2. ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินประเภททนที่มนเครดงิตทนที่สดบุ คมอตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินทนที่ธนาคารรกับอาวกัล
3. ตกัวตั๋ แลกเงงินมนประโยชนยสาค หรกับผผูทด้ รงตกัวตั๋ หรมอผผูรด้ กับเงงินตามตกัวตั๋ คมอ ผผูทด้ รงหรมอผผูรด้ กับเงงินตามตกัวตั๋ สามารถนคาตกัวตั๋ เงงินนนค
ไปขายลดแกว่ธนาคารกว่อนทนที่จะถซงกคาหนดจว่ายเงงินตามตกัวตั๋
4. นาย ก. อยผูว่จกังหวกัดเชนยงใหมว่ มนความประสงคยจะมาเทนที่ยวกรบุงเทพฯ เพมที่อฉลองวกันขซคนปน ใหมว่ นาย ก. มนความ
ประสงคยจะนคาเงงินมาใชด้จาค นวน 10,000 บาท ทว่านเปป็ นนาย ก. จะนคาเงงิน 10,000 บาท ลงมากรบุงเทพฯ ดด้วยวงิธนการ
ทนที่สะดวกและปลอดภกัยคมอ ซมคอดรต๊าฟทยสงกั ที่ จว่ายเงงินทนที่กรบุงเทพฯ
5. ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน มนประโยชนยแกว่ลกผู หนนคค มอ ชว่วยผว่อนผกันระยะเวลาการชคาระหนนแค กว่ลกผู หนนค
6. การใชด้เชป็คเบงิกเงงินจากธนาคารนกันค ลผูกคด้าจะตด้องใชด้เชป็คชนงิดทนที่ ไดด้มาจาธนาคาร
7. การประกกันชนงิดทนที่ธนาคารมนความเสนที่ยงมากทนที่สดบุ คมอ คคาค ประกกัน
8. ธนาคารจะเขด้าไปคคาค ประกกันหนนขค องลผูกหนนคโดยออกหนกังสมอคคาค ประกกันใหด้ไดด้แกว่ (1) คคาค ประกกันซองประกวดราคา
(2) คคาค ประกกันสกัญญา (3) คคาค ประกกันซมคอเชมที่อ (4) คคาค ประกกันการชคาระภาษนอากร
9. การประเมงินราคาทนที่ดงินและบด้าน เพมที่อประกกันหนนเค งงินกผูด้ ปกตงิธนาคารจะอนบุมตกั ใงิ หด้กไผูด้ ดด้ในอกัตรา รด้อยละ 50-60
10. สกังหารงิมทรกัพยยทนที่ธนาคารจะรกับจคานคาไดด้แกว่ พกันธบกัตรรกัฐบาล กกับตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงินทนที่เชมที่อถมอไดด้
11. แคชเชนยรยเชป็คหมายถซง เชป็คทนที่ธนาคารเปป็ นผผูสด้ งกั ที่ จว่าย
12. ตกัวตั๋ เงงินมนประโยชนยตอว่ ธบุรกงิจ การคด้าภายในประเทศและระหวว่างประเทศ
13. ดรต๊าฟทยมนประโยชนยตว่อธบุรกงิจการคด้าคมอ เปป็ นเครมที่องมมอโอนเงงินไปตว่างจกังหวกัดหรมอจากตว่างจกังหวกัดเขด้ากรบุงเทพฯ
หรมอระหวว่างประเทศ
14. นาย ก. ขายสงินคด้าใหด้นาย ข. นาย ข. ผผูซด้ มคอสงินคด้าไดด้สงกั ที่ จว่ายเชป็คขนดครว่อมใหด้แกว่นาย ก. เพมที่อชคาระคว่าสงินคด้า นาย
ก. ไมว่มนความประสงคยทนที่จะไดด้รกับเชป็คของนาย ข. เพมที่อเปป็ นการชคาระคว่าสงินคด้าเนมที่องจากไมว่มนความมกันที่ ใจวว่าเงงินในบกัญชนจะมน
พอจว่ายหรมอไมว่ ทว่านเปป็ นนาย ก. จะแกด้ไขปกั ญหาโดย นคาเชป็คนกันค ไปใหด้ธนาคารรกับรอง
15. วงิธนการใชด้เชป็คทนที่ถกผู ตด้องทนที่สดบุ คมอ ควรระบบุชมที่อผผูรด้ กับเงงิน พรด้อมทกังค ขนดฆว่า “หรมอผผูถด้ มอ” ออก และขนดครว่อมเชป็คเชป็คใน
กรณนทนที่จาค เปป็ นเทว่านกันค จซงจะจว่ายเชป็คเงงินสด หรมอผผูถด้ มอ
16. การกผูเด้ งงินธนาคารโดยบบุคคลคคาค ประกกันมนหลกักเกณฑยอยว่างไร ในการเลมอกผผูกด้ แผูด้ ละผผูคด้ าค ประกกันคมอ ตด้องมนทรกัพยย
และเชมที่อถมอไดด้
 58

17. นาย ก. เปป็ นพว่อคด้าในกรบุง เทพฯมนค วามประสงคยขอกผูเด้ งงินธนาคารเพมที่อ หมบุนเวน ยนในธบุรกงิจการคด้าโดยเสนอ

อสกังหารงิมทรกัพยย จดทะเบนยนจคานองเปป็ นประกกัน ธนาคารจะพงิจารณาหลกักเกณฑยทนที่จะอนบุมตกั เงิ งงินกผูรด้ ายนนคค มอ วกัตถบุประสงคย
ในการกผูอด้ ยผูว่ในหลกักการทนที่จะลงทบุน ลงทบุนในสงินคด้าทนที่ตอด้ งใชด้เปป็ นประจคาวกันของผผูบด้ รงิโภค และกคาลกังอยผูว่ในความนงิยม สว่วน
หลกักทรกัพยยมนราคา 2:1 ของจคานวนเงงินกผูด้ ผผูขด้ อกผูเด้ ปป็ นคนดนและเชมที่อถมอไดด้
18. สกังหารงิมทรกัพยยทนที่ธนาคารไมว่รกับจคานคาไดด้แกว่ แหวนเพชร
19. หากพว่อคด้า มนความประสงคยจะไดด้เงงินทบุนเพมที่อหมบุน เวนยนในธบุรกงิจ จะมนวงิธนการทนที่จะใหด้ไดด้เงงินทบุนนกันค มา เชว่น (ก) ขอ
กผูธด้ นาคาร โดยเสนอสกังหารงิมทรกัพยยจาค นองเปป็ นประกกัน (ข) ขอกผูธด้ นาคาร โดยเสนออสกังหารงิมทรกัพยยจาค นคาเปป็ นประกกัน
(ค) ขอกผูโด้ ดยมนบคบุ คลคคาค ประกกัน (ง) นคาสงินคด้ามนคลกังไปจคานคากกับธนาคาร
20. ตกัวตั๋ สกัญญาใชด้เงงิน และตกัวตั๋ แลกเงงิน มนประโยชนยแกว่ผทผูด้ รงคมอ นคาตกัวตั๋ ไปขายลด กว่อนทนที่ตวกั ตั๋ จะถซงกคาหนดชคาระตามวกัน
ทนที่ในตกัวตั๋ ไดด้

หนน่วยททท 15 ความผมิดทางอาญาเกททยวกลับการใชผู้เชบ็ค
1. พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็ค พ.ศ. 2534 เปป็ นกฎหมายทนที่บญ กั ญกัตงิความผงิดทาง
อาญาของผผูอด้ อกเชป็คเพงิที่มขซคนเปป็ นอนกสว่วนหนซที่งตว่างหากจากความรกับผงิดทางแพว่ง อกันเปป็ นมาตรการทาง
อาญาเพมที่อคบุมด้ ครองสงิทธงิและปด้องกกันความเสนยหายจากผผูเด้ กนที่ยวขด้องทบุกฝว่ ายในการใชด้เชป็ค
2. ลกัก ษณะของการกระทคา อกันเปป็ นความผงิด เกนที่ ยวกกับการใชด้เ ชป็ ค จะตด้อ งเขด้า ลกักษณะอนบุมาตราใน
อนบุมาตราหนซที่งในมาตรา 4 แหว่งพรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็ค ซซที่งแตว่ละลกักษณะความผงิด
ยว่อมเปป็ นความผงิดแยกตว่างหากจากกกัน
3. ความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็ค เปป็ นความผงิดอกันยอมความไดด้ ซซที่งผผูด้
เสนยหายจะตด้องรด้องทบุกขยตว่อเจด้าพนกักงานหรมอฟด้องคดนตว่อศาลภายในกคา หนด 3 เดมอน นกับแตว่วกันทนที่รเด้ผู รมที่อง
ความผงิดและรผูตด้ วกั ผผูกด้ ระทคาความผงิด
สาระสคาคลัญของกฎหมายวน่าดผู้วยความผมิดเกททยวกลับการใชผู้เชบ็ค
1. พรบ.วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คบกัญญกัตงิขซคน เพมที่อเปป็ นเครมที่องคบุมด้ ครองปด้องกกันความ
เสนยหายจากการใชด้เชป็ค
2. เชป็คทนที่จะเปป็ นมผูลฐานความผงิดทางอาญา จะตด้องอาศกัยหลกักกฎหมายเบมคองตด้นอกันเกนที่ยวกกับเชป็ค ตาม
ประมวลกฎหมายแพว่งและพาณงิชยยเปป็ นหลกักประกอบการพงิจารณา รวมทกัคงเชป็คนกันค จะตด้องเปป็ นเชป็คทนที่ออก
เพมที่อชคาระหนนโค ดยชอบดด้วยกฎหมายกว่อใหด้เกงิดความผผูกพกันแกว่คว่กผู รณน
ความเปป็ นมาของกฎหมาย
พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คประกอบดด้วยความผงิดอยว่างไรบด้าง
พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คไดด้กาค หนดลกักษณะความผงิดไวด้ 5 ประการ ดกังทนที่
บกัญญกัตงิไวด้ในมาตรา 4 วว่า ผผูใด้ ดออกเชป็คเพมที่อชคาระหนนคทนที่มนอยผูว่จรงิงและบกังคกับไดด้ตามกฎหมายโดยมนลกักษณะ
หรมอมนการกระทคาออยว่างใดอยว่างหนซงที่ ดกังตว่อไปนนค
(1) ออกเชป็คโดยเจตนาทนที่จะไมว่ใหด้มกน ารใชด้เงงินตามเชป็คนกันค
(2) ออกเชป็คโดยในขณะทนที่ออกไมว่มเน งงินอยผูว่ในบกัญชนอกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินไดด้
(3) ออกเชป็คใหด้ใชด้เงงินมนจาค นวนสผูงกวว่าทนที่มอน ยผูว่ในบกัญชนอกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินไดด้ในขณะทนที่ออกเชป็คนกันค
(4) ถอนเงงินทกัคงหมด หรมอแตว่บางสว่วนนอกจากบกัญชนอกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินตามเชป็คจนจคานวนเงงินไมว่
เพนยงพอทนที่จะใหด้ใชด้เงงินตามเชป็คนกันค ไดด้
(5) หด้ามธนาคารมงิใหด้ใชด้เงงินตามเชป็คนกันค โดยเจตนาทบุจรงิต
ลกักษณะของเชป็คทนที่จะเปป็ นมผูลฐานแหว่งความผงิด
อด้วน สกังที่ จว่ายเชป็คใหด้ผอมไวด้เปป็ นประกกันคว่าซมคอเครมที่องรกับโทรทกัศนยทนที่ผอมไดด้ขายใหด้แกว่อวด้ น โดยมนขอด้
ตกลงกกันวว่าผอมจะตด้องนคาเชป็คมาแลกเงงินจากอด้วนกว่อน แตว่ผอมกกับนคาเชป็คไปเบงิกเงงินจากธนาคาร โดยไมว่
นคา มาแลกเงงินจากอด้วนตามขด้อตกลง เมมที่อธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงินตามเชป็ ค อด้วนจะมนความผงิดตาม
พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คหรมอไมว่
 59

อด้วนไมว่มนความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็ค เพราะผอมนคาเชป็คไปเบงิก

เงงินจากธนาคารฝว่ าฝม นขด้อตกลง ถมอไดด้วว่าผอมยกังไมว่มอน าค นาจทคาไดด้ (มาตรา 4 พรบ. ความผงิดอกันเกงิดจาก
การใชด้เชป็ค พ.ศ. 2534)
ลลักษณะของการกระทคาอลันเปบ็นความผมิด
1. การออกเชป็คโดยเจตนาทนที่จะไมว่ใหด้มกน ารใชด้เงงินตามเชป็คเปป็ นเรมที่องทนที่ผอผูด้ อกเชป็คมนบญ กั ชนหรมอไมว่มบน กัญชนอยผูว่
ทนที่ธนาคาร แตว่มเน จตนาทบุจรงิตในการเขนยนเชป็คเพมที่อมงิใหด้ธนาคารจว่ายเงงิน
2. การออกเชป็คโดยในขณะทนที่ออกเชป็คนกันค ไมว่มนเงงินในบกัญชนอกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินไดด้ เปป็ นเรมที่องทนที่ผอผูด้ อกเชป็คมน
บกัญชนอยผูว่ในธนาคาร แตว่พอถซงวกันทนที่เชป็คถซงกคาหนดชคาระเงงินอยผูว่ผอผูด้ อกเชป็คไมว่มเน งงินอยผูว่ในบกัญชนเลย
3. การออกเชป็คใหด้ใชด้เงงินมนจาค นวนสผูงกวว่าจคานวนเงงินทนที่มนอยผูว่ในบกัญชนอกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินไดด้ ในขณะทนที่ออก
เชป็ค เปป็ นเรมที่องทนที่ผทผูด้ นที่เคยคด้ากกับธนาคารไดด้ออกเชป็คสกังที่ จว่ายเงงิน พอถซงวกันทนที่เชป็คถซงกคาหนดใชด้เงงิน ปรากฏวว่า
เงงินในบกัญชนไมว่พอจว่ายตามเชป็ค
4. การออกเชป็คแลด้วถอนเงงินทกัคงหมดหรมอบางสว่วนจากบกัญชนจนมนเงงินเหลมอไมว่พอจว่ายตามเชป็ค เปป็ น
กรณนทนผสผูด้ กังที่ จว่ายเชป็คมนเงงินอยผูว่ในบกัญชนพอทนที่จะจว่ายตามเชป็คไดด้ในขณะออกเชป็ค แตว่ตว่อมาไดด้ถอนเงงินทกัคงหมด
หรมอบางสว่วนจนไมว่พอจว่ายตามเชป็คไดด้
5. การหด้ามธนาคารมงิใหด้ใชด้เงงินตามเชป็คโดยเจตนาทบุจรงิต เปป็ นเรมที่องทนที่ผสผูด้ งกั ที่ จว่ายเชป็คกระทคาเพมที่อแสวงหา
ประโยชนยทนที่มงิควรไดด้ โดยชอบดด้วยกฎหมายสคาหรกับตนเองและผผูอด้ มที่น โดยมบุว่งหมายจะไมว่ใหด้ผทผูด้ รงโดยชอบ
ดด้วยกฎหมายไดด้รกับเงงินจากธนาคาร
การออกเชป็คโดยเจตนาทนที่ไมว่ใหด้มกน ารใชด้เงงินตามเชป็คนกันค
เรมองมนเงงินในบกัญชนกระแสรายวกันจคา นวน 100,000 บาท ไดด้เขนยนเชป็คสกังที่ จว่ายเงงินชคาระหนนคบกัว
80,000 บาท เชป็คลงวกันทนที่ 1 เมษายน 2536 และวนเดนยวกกันนกันค เอง กป็ไดด้เขนยนเชป็คสกังที่ จว่ายเงงินเพมที่อชคาระ
คว่าซมคอโทรทกัศนยจากแมวจคานวน 25,000 บาท เมมที่อแมวไปเบงิกเงงินจากธนาคาร ธนาคารปฏงิเสธการจว่าย
เงงิน เนมอที่ งจากเงงินในบกัญชนของเรมองไมว่พอจว่าย เพราะบกัวไมว่ไดด้เบงิกเงงิน 80,000 บาท กว่อนหนด้านกันค ดกังนนใค หด้
วงินจงิ ฉกัยวว่า เรมองมนความผงิดจาก พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คหรมอไมว่ เพราะเหตบุใด
กรณนนนคเรมองมนความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดเกงิดจากการใชด้เชป็ค เพราะวว่า การทนที่เรมอง
ออกเชป็คชคา ระหนนคบกัวไปแลด้วจคา นวน 80,000 บาท เหลมอเงงินในบกัญชนเพนยง 20,000 บาท เรมองยกังไดด้
เขนยนเชป็คชคาระหนนคค ว่าสงินคด้าใหด้แกว่แมวอนก 25,000 บาท การกระทคาของเรมองเปป็ นการออกเชป็คโดยเจตนาทนที่
จะไมว่ใหด้มกน ารใชด้เงงินแกว่แมวตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คมาตรา 4(1)
การออกเชป็คโดยในขณะทนที่ออกเชป็คนกันค ไมว่มเน งงินในบกัญชนอกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินไดด้
การออกเชป็คโดยในขณะทนที่ออกนกันค ไมว่มเน งงินอยผูว่ในบกัญชนอกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินไดด้ หมายความวว่าอยว่างไร
หมายความวว่าในวกันทนที่ออกเชป็ค (วกันทนที่ลงในเชป็ค) อกันเปป็ นวกันทนที่เชป็คถซงกคาหนดชคาระหนนค ผผูทด้ รงนคา
เชป็คไปขซนค เงงินจากธนาคาร แตว่บญ กั ชนเงงินฝากของผผูสด้ งกั ที่ จว่ายไมว่มเน งงินเหลมออยผูว่เลย
การออกเชป็คใหด้ใชด้เงงินมนจาค นวนสผูงกวว่าจคานวนเงงินทนที่มอน ยผูว่ในบกัญชนอกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินไดด้ในขณะทนที่
ออกเชป็คนกันค
การออกเชป็คใหด้ใชด้เงงินมนจาค นวน สผูงกวว่าจคานวนเงงินทนที่มนอยผูว่ในบกัญชน อกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินไดด้ในขณะทนที่
ออกเชป็คนกันค หมายความวว่าอยว่างไร
หมายความวว่า ออกเชป็คมนยอดจคานวนเงงินสผูงกวว่าจคานวนเงงินทนที่มนอยผูว่ในบกัญชนเงงินฝากในวกันทนที่เชป็ค
ถซงกคาหนดชคาระเงงินจซงมนเงงินไมว่พอจว่ายตามเชป็คไดด้
การออกเชป็คแลด้วถอนเงงินทกังค หมดหรมอบางสว่วนออกจากบกัญชน อกันจะพซงใหด้ใชด้เงงินตามเชป็คจน
จคานวนเงงินเหลมอไมว่เพนยงพอทนที่จะใชด้เงงินตามเชป็คนกันค ไดด้
การออกเชป็คแลด้วถอนเงงินทกัคงหมดหรมอบางสว่วนออกจากบกัญชนอกัน จะพซงใหด้ใชด้เงงินตามเชป็คจน
จคานวนเงงินทนที่เหลมอไมว่เพนยงพอทนที่จะใชด้เงงินตามเชป็คไดด้นนกัค หมายความวว่าอยว่างไร
ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายออกเชป็คไดด้ใหด้ผอผูด้ มที่นไปแลด้วโดยมนจาค นวนพอจว่ายตามเชป็คใหด้ แตว่ตอว่ มากว่อนวกันทนที่ถซงกคาหนด
ในเชป็คผผูอด้ อกเชป็คถอนเงงินทกังค หมดหรมอบางสว่วนออกจากบกัญชนจนทคาใหด้มเน งงินในบกัญชนไมว่พอจว่ายตามเชป็ค
หด้ามธนาคารมงิใหด้ใชด้เงงินตามเชป็คนกันค โดยเจตนาทบุจรงิต
มกันที่ สกังที่ ซมคอสงินคด้าจากแมด้น มกันที่ จว่ายเชป็คชคาระหนนคค ว่าซมคอสงินคด้าใหด้แมด้นไวด้กว่อนทนที่แมด้นจะสว่งมอบสงินคด้าใหด้
มกันที่ เมมที่อถซ งกคา หนดสว่งมอบสงินคด้าแลด้ว แมด้นไมว่สว่งมอบสงินคด้าใหด้มกันที่ ตามกคา หนด มกันที่ จซงแจด้งอายกัดเชป็คกกับ
ธนาคารหด้ามจว่ายเงงินตามเชป็ค ดกังนนค มกันที่ จะมนความผงิดหรมอไมว่
มกันที่ ยว่อมไมว่มนความผงิด เพราะการกระทคาของมกันที่ ไมว่มนเจตนาทบุจรงิตในการสกังที่ หด้ามธนาคารมงิใหด้
จว่ายเงงินตามเชป็ค (มาตรา 4 พรบ. ความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็ค พ.ศ. 2534)
การดคาเนมินคดท
 60

1. ผผูเด้ สน ย หายในคดนค วามผงิด ทางอาญาเกนที่ ย วกกั บ การใชด้เ ชป็ ค ไดด้แกว่ ผผูทด้ นที่ ไ ดด้รกั บความเสน ย หาย เมมที่ อ
ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงิน เชว่นผผูทด้ รงเชป็ค
2. ผผูกด้ ระทคาความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็ค นอกจากผผูสด้ กังที่ จว่ายเชป็คแลด้ว
บางกรณนผรผูด้ ว่วมกระทคาผงิดซซที่งอาจเปป็ นตกัวการหรมอผผูสด้ นกับสนบุนการกระทคาความผงิด
3. ความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คเปป็ นความผงิดอกันยอมความไดด้ ผผูเด้ สนย
หายตด้องรด้องทบุกขยภายใน 3 เดมอน นกับแตว่วกันทนที่รเด้ผู รมที่องความผงิดและรผูตด้ วกั ผผูกด้ ระทคาความผงิด มงิฉะนกันค คดนเปป็ น
อกันขาดอายบุความ
4. การควบคบุมหรมอขกังผผูตด้ อด้ งหา หรมอจคาเลย ตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คเปป็ น
ไปตาม พรบ. จกัดตกังค ศาลแขวงและวงิธนพงิจารณาความอาญาในศาลแขวง พ.ศ. 2499 สว่วนการปลว่อย
ชกัวที่ คราวใหด้พนกักงานสอบสวน พนกักงานอกัยการ หรมอศาลสกังที่ ปลว่อยชกัวที่ คราวโดยมนประกกัน แตว่ไมว่มนหลกัก
ประกกัน หรมอมนประกกันและหลกักประกกันไมว่เกงินหนซงที่ ในสามของจคานวนเงงินตามเชป็ค
5. เนมอที่ งจากความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คเปป็ นความผงิดอกันยอมความ
ไดด้เมมที่อผผูเด้ สน ยหายถอนคคา รด้องทบุกขย ถอนฟด้อง ยอมความ และคดนเลงิ กกกัน สงิทธงิ นาค คดนอาญามาฟด้องตาม
พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คฯ ยว่อมระงกับไป
ผผูเด้ สนยหาย
แดงออกเชป็คใชด้เงงินใหด้ขาว และขาวสลกักหลกังใชด้หนนคใหด้เหลมอง เหลมองลงลายมมอชมที่อดด้านหลกังเชป็ค
และสว่งมอบเชป็คใหด้ชมพผูนาค ไปเขด้าบกัญชนของชมพผู แตว่ธนาคารตามเชป็คปฏงิเสธการจว่ายเงงิน ตว่อมาเชป็คไดด้กลกับ
มาอยผูว่ทนที่ฟด้า ดกังนนค ฟด้าจะมนสงิทธงิรอด้ งทบุกขยและฟด้องคดนตอว่ ศาลไดด้หรมอไมว่
ฟด้าไมว่ใชว่ผทผูด้ รงเชป็คในวกันทนที่ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงิน อกันเปป็ นวกันเกงิดเหตบุจซงไมว่ใชว่ผเผูด้ สนยหายทนที่จะมน
สงิทธงิรอด้ งทบุกขยและไมว่มอน าค นาจนคาเชป็คมาฟด้อง
ผผูกด้ ระทคาความผงิด
แดงกกับดคา เปป็ นหนนคขาว แดงเขนยนกรอกขด้อความลงในเชป็ค ใหด้ดาค เซป็ นชมที่อเปป็ นผผูสด้ กังที่ จว่ายนคา เชป็คไป
ชคา ระหนนคขาว ตว่อมาธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงินตามเชป็ค ขาวจซงรด้องทบุกขยและฟด้องคดนหาวว่าแดง และดคา
รว่วมกกันออกเชป็คโดยไมว่มนเงงินอกันเปป็ นความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คฯ แดงจะ
อด้างวว่าตนมงิไดด้เปป็ นผผูสด้ งกั ที่ จว่ายไมว่ตอด้ งรกับผงิด ไดด้หรมอไมว่
การกระทคาของแดงทนที่เขนยนกรอกขด้อความในเชป็คซซที่งธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงินดกังกลว่าวยว่อมมน
ความผงิดฐานเปป็ นตกัวการรว่วมกระทคาความผงิดฐานออกเชป็คไมว่มเน งงิน
การรด้องทบุกขย อายบุความรด้องทบุกขย การฟด้องคดน การควบคบุม ขกัง ปลว่อยชกัวที่ คราว
แดงไดด้รอด้ งทบุกขยตว่อพนกักงานสอบสวนไดด้ดาค เนงินคดนแกว่ดาค ในความผงิดฐานออกเชป็คไมว่มนเงงิน ใน
หนกังสมอรด้องทบุกขยมนขอด้ ความใหด้เจด้าพนกักงานดคาเนงินคดนจนถซงทนที่สดบุ ผผูเด้ สนยหายบอกกกับตคารวจวว่าตด้องการใหด้
ไดด้เงงินตามเชป็คคมนเทว่านกันค ไมว่อยากเอาโทษ ตคารวจจซงยกังไมว่สอบสวนดคาเนงินคดน ตว่อมาเมมที่อดคาไมว่ใชด้เงงิน แดง
จซงมาแจด้งตคารวจจกับดคา ดกังนนพค นกักงานสอบสวนจะดคาเนงินคดนไดด้หรมอไมว่
พนกักงานสอบสวนยว่อมมนอาค นาจทคา การสอบสวนดคา เนงินคดนไดด้ เพราะไดด้มนการรด้องทบุกขยทนที่ชอบ
ดด้วยกฎหมายแตว่แรกแลด้ว สว่วนกรณนทนที่แดงบอกกกับตคารวจวว่าตด้องการไดด้เงงินคมน ไมว่อยากเอาโทษนกันค มงิใชด้
เปป็ นการแสดงเจตนาวว่าไมว่ตดงิ ใจดคาเนงินคดนดาค แตว่อยว่างไรหรมอไมว่
การถอนคคารด้องถอนฟด้อง ยอมความและคดนเลงิกกกัน
แดงผผูเด้ สน ย หายไดด้ร ด้อ งทบุก ขยใ นคดน ค วามผงิด อกั น เกนที่ ย วกกับ การใชด้เ ชป็ ค กลว่ า วหาขาวตว่อ ร.ต.ต.
เหลมอง ซซที่งเปป็ นพนกักงานสอบสวนไวด้แลด้ว ตว่อมาแดงไดด้ขอถอนคคารด้องทบุกขยตอว่ ร.ต.ต. เหลมอง ดกังนนค แดงจะ
ฟด้องคดนนตนค อว่ ศาลอนกไดด้หรมอไมว่
แดงยว่อมนคาคดนไปฟด้องตว่อศาลไมว่ไดด้ เพราะการถอนคคารด้องทบุกขยทาค ใหด้สงิทธงินาค คดนอาญามาฟด้อง
เปป็ นอกันระงกับไป ตาม ปวอ. มาตรา 39 (2)
แบบประเมมินผลหนน่วยททท 15
1. กรณนทนที่ถมอวว่าเปป็ นการออกเชป็คเพมที่อกว่อใหด้เกงิดความผผูกพกันในการชคาระหนนค อกันเปป็ นความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วย
ความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คไดด้แกว่ การออกเชป็คลว่วงหนด้าเพมที่อชคาระหนนค
2. การออกเชป็ ค โดยการแกลด้ง เขนย นตกัว เลขกกับ ตกัว อกั ก ษรแสงดจคา นวนเงงิ น ตว่ า งกกัน เมมที่ อ ผ ูท รงนคา เชป็ ค ขซคน เงงิน ทนที่
ธนาคารๆ ปฏงิเสธการจว่ายเงงิน การกระทคาของผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเขด้าลกักษณะความผงิด ออกเชป็คโดยเจตนาทนที่จะไมว่ใหด้มนการใชด้เงงิน
ตามเชป็คนกันค
3. ก. ออกเชป็คโดยไมว่ลงวกันทนที่ใหด้ ข. ข. นคาเชป็คไปยมที่นใหด้ธนาคารใชด้เงงิน ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงินดกังนนค ไมว่มนความ
ผงิด เพราะไมว่มนวนกั ทนที่ทนที่กระทคาความผงิด
4. การออกเชป็คโดยในขณะทนที่ออกไมว่มนเงงินในบกัญชนอกันจะพซงใชด้เงงินไดด้ หมายถซง ผผูสด้ งกั ที่ จว่ายเชป็คไมว่มนเงงินอยผูว่ในบกัญชนในวกัน
ทนที่ในวกันทนที่ลงในเชป็ค
5. ความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คฯ เกงิดขซนค เมมที่อ ธนาคารปฏงิเสธการใชด้เงงิน
 61

6. แดง ออกเชป็ ค ชคา ระหนนคใ หด้ดาค ดคา สลกักหลกัง สว่ ง มอบเชป็ ค ชคา ระหนนคเขนย ว เขนย วนคา เชป็ ค ไปยมที่ น เขด้าบกั ญชนทนที่ ธ นาคาร
ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงิน เขนยวสว่งมอบเชป็คชคาระหนนใค หด้เหลมอง ดกังนนค ผผูเด้ สนยหายในการรด้องทบุกขยดาค เนงินคดนคมอ เขนยว
7. แดงเปป็ นลผูกหนนดค าค 5,000 บาท ถผูกดคาทวงหนนจค ซงไปหาขาวกกับเหลมอง ใหด้ออกเชป็คใชด้ แลด้วแดงนคาเชป็คมาสลกักหลกัง
ใหด้ดาค เปป็ นการชคาระหนนค ซซที่งแดง ขาว เหลมอง รผูวด้ ว่าเงงินในบกัญชนของขาวและเหลมองทนที่ธนาคารไมว่พอจว่าย ดกังนนคบคบุ คลทนที่ถมอวว่า
เปป็ นผผูกด้ ระทคาผงิดคมอ แดง เหลมอง และขาว
8. ธนาคารไดด้ปฏงิเสธการจว่ายเงงินตามเชป็คเมมที่อวกันทนที่ 10 มกราคม 2536 ผผูเด้ สนยหายรผูถด้ ซงการกระทคาผงิดและรผูตด้ วกั ผผูด้
กระทคา ผงิดในวกันทนที่ธนาคารปฏงิเสธการจว่ายเงงิน ผผูเด้ สนยหายจะตด้องรด้องทบุกขยตว่อพนกักงานสอบสวนหรม อยมที่ นฟด้องตว่อศาล
ภายในวกันทนที่ 10 เมษายน 2536
9. แดงผผูเด้ สนยหายไดด้รอด้ งทบุกขยภายในเวลาทนที่กฎหมายกคาหนดแลด้ว แดงจะตด้องฟด้องคดนภายในกคาหนดเวลาพรด้อมกกับ
ไดด้ตวกั ผผูกด้ ระทคาผงิดมาดด้วยอยว่างชด้าทนที่สดบุ ภายใน 5 ปน คดนจซงจะไมว่ขาดอายบุความ
10. ความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คฯ เลงิกกกัน เมมที่อผผูกด้ ระทคาความผงิดนคาเงงินตามเชป็คฯไป
ชคาระแกว่ผทผูด้ รงเชป็ค ภายในกคาหนด 30 วกัน นกับแตว่วกันทนที่ผอผูด้ อกเชป็คไดด้รกับหนกังสมอบอกกลว่าวจากผผูทด้ รงเชป็ควว่าธนาคารไมว่ใชด้
เงงินตามเชป็ค
11. กรณน การออกเชป็คใหมว่แทนฉบกับเกว่า เพมที่อชคาระหนนคเดงิม ถมอวว่าเปป็ นการออกเชป็คเพมที่อกว่อใหด้เกงิดความผผูกพกันในการ
ชคาระหนนอค กันเปป็ นความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็ค
12. นายชมออกเชป็คสกังที่ จว่ายเงงินใหด้นายชมที่นจคานวน 1,000 บาท แตว่นายชมไมว่ตอด้ งการใหด้นายชมที่นไดด้รกับเงงิน จซงแกลด้ง
เขนยนตกัวหนกังสมอเปป็ นหนซที่งรด้อยบาทถด้วน เมมที่อผผูทด้ รงนคาเชป็คไปขซนค เงงินจากธนาคาร ๆ ปฏงิเสธการจว่ายเงงิน ดกังนนผค สผูด้ งกั ที่ จว่ายเชป็ค
มนความผงิดฐาน ออกเชป็คโดยเจตนาทนที่จะไมว่ใหด้มนการใชด้เงงินตามเชป็ค
13. แดงออกเชป็คสกังที่ จว่ายโดยระบบุชอมที่ ดคาเปป็ นผผูรด้ กับเงงินและขนดฆว่าคคาวว่า “หรมอผผูถด้ มอ” ออก เนมอที่ งจากแดงไมว่มนเงงินในบกัญชน
ทนที่จะจว่ายใหด้ดาค การกระทคาของแดงเขด้าลกักษณะ ออกเชป็คในขณะทนที่ทนที่ออกไมว่มนเงงินในบกัญชนจะพซงใชด้เงงินไดด้
14. นายสนเขนยนเชป็คในวกันทนที่ 1 กกันยายน 2535 สกังที่ เงงินจว่ายเงงินใหด้นายสด้ม 50,000 บาท โดยลงวกันทนที่ในเชป็ควกันทนที่
10 กกันยายน 2535 ตว่อมาวกันทนที่ 11 กกันยายน 2535 นายสด้มนคาเชป็คไปยมที่นตว่อธนาคาร แตว่ธนาคารปฏงิเสธการจว่าย
เงงิน ดกังนนคค วามผงิดเกงิดขซนค เมมที่อ วกันทนที่ 11 กกันยายน 2535
15. กรณนความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คเกงิดขซนค แลด้ว ผผูเด้ สนยหายในการรด้องทบุกขยไดด้แกว่ ผผูทด้ รงเชป็ค
16. ความผงิดตาม พรบ. วว่าดด้วยความผงิดอกันเกงิดจากการใชด้เชป็คฯ ผผูเด้ สนยหายตด้องรด้องทบุกขยภายในระยะเวลา 3 เดมอน
นกับตกังค แตว่วนกั ทนที่รถด้ผู ซงการกระทคาความผงิดและรผูตด้ วกั ผผูกด้ ระทคาความผงิด
17. ผผูเด้ สนยหายไดด้รอด้ งทบุกขยภายในกคาหนดเวลาแลด้วตด้องฟด้องคดนภายใน กคาหนดเวลา 5 ปน

******************************