Professional Documents
Culture Documents
Lecture-18:
Numerical Differentiation
(Finite Difference Method)
http://teacher.buet.ac.bd/toufiquehasan/courses.php
toufiquehasan@me.buet.ac.bd
− f ( xi + 2 ) + 4 f ( xi +1 ) − 3 f ( xi )
f ′( xi ) = + O (h 2 )
2h
2 f ( xi + 3 ) − 9 f ( xi + 2 ) + 18 f ( xi +1 ) − 11 f ( xi )
f ′( xi ) = + O (h 3 )
6h
1
Central Finite Difference Formula
First derivative: O(h2) f ′( xi ) = ? h
dy →x
f ′( xi ) / : i i +1 i + 2 (1 − D )
dx i−2 i −1
x = xi
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central Finite Difference Formula:
Central difference formulation
f ( xi +1 ) can be approximat ed using Taylor series expansion -
f ′′( xi ) 2 f ′′′( xi ) 3 f n ( xi ) n
f ( xi +1 ) = f ( xi ) + f ′( xi )h + h + h + ... ... ... + h + O ( h n +1 )
2! 3! n!
f ′′( xi ) 2
⇒ f ( xi +1 ) ≈ f ( xi ) + f ′( xi )h + h + O(h 3 ) (i )
2!
Similarly, f ( xi −1 ) can be approximat ed using Taylor series expansion -
f ′′( xi ) 2 f ′′′( xi ) 3 f n ( xi ) n
f ( xi −1 ) = f ( xi ) − f ′( xi )h + h − h + ... ... ... + h + O ( h n +1 )
2! 3! n!
f ′′( xi ) 2
⇒ f ( xi −1 ) ≈ f ( xi ) − f ′( xi )h + h + O( h 3 ) (ii )
2!
Now, Eqn. (i) - Eqn.(ii) gives -
f ( xi +1 ) − f ( xi −1 ) = 2 f ′( xi )h + O(h 3 )
f ( xi +1 ) − f ( xi −1 )
⇒ f ′( xi ) = + O(h 2 ) O(h2) using 2 points xi+1 and xi-1
2h
2nd order, O ( h 2 ) approximat ion of f ′( xi ) using central difference formula
ME 261: Numerical Analysis 3
dy →x
f ′( xi ) / : i i +1 i + 2 (1 − D )
dx i−2 i −1
x = xi
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central Finite Difference Formula: Central difference formulation
2
Central Finite Difference Formula cont…
f ′( xi ) = ? h
→x
i−2 i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central difference formulation
→x
i−2 i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central difference formulation
2 f ′′′( xi ) 3
f ( xi +1 ) − f ( xi −1 ) = 2 f ′( xi )h + h + O(h5 ) (iii )
3!
16 f ′′′( xi ) 3
f ( xi + 2 ) − f ( xi − 2 ) = 4 f ′( xi )h + h + O(h5 ) (vi )
3!
f ( xi + 2 ) − f ( xi − 2 ) − 8 f ( xi +1 ) + 8 f ( xi −1 ) = −12 f ′( xi ) h + O(h 5 )
− f ( xi + 2 ) + 8 f ( xi +1 ) − 8 f ( xi −1 ) + f ( xi − 2 )
⇒ f ′( xi ) = + O (h 4 )
12 h
3
Central Finite Difference Formula cont…
Second derivative: O(h2) f ′( xi ) = ? h
d2y →x
f ′′( xi ) / : i + 2 (1 − D )
dx 2 i−2 i −1 i i +1
x = xi
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central Finite Difference Formula: Central difference formulation
→x
i−2 i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central difference formulation
Add Eqn. (i) and Eqn. (ii)
f ′′( xi ) 2
f ( xi +1 ) + f ( xi −1 ) = 2 f ( xi ) + 2 h + O (h 4 )
2!
f ( xi +1 ) − 2 f ( xi ) + f ( xi −1 )
⇒ f ′′( xi ) = + O (h 2 )
h2
d2y f ( xi +1 ) − 2 f ( xi ) + f ( xi −1 )
⇒ = + O (h 2 )
dx 2 x = xi
h2
4
Central Finite Difference Formula cont…
Third derivative: O(h2) f ′( xi ) = ? h
d3y →x
f ′′′( xi ) / : i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
dx 3 i−2
x = xi
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central Finite Difference Formula: Central difference formulation
→x
i−2 i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central difference formulation
5
Central Finite Difference Formula cont…
f ′( xi ) = ? h
→x
i−2 i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central difference formulation
2 f ′′′( xi ) 3
f ( xi +1 ) − f ( xi −1 ) = 2 f ′( xi )h + h + O( h 5 ) (iii )
3!
16 f ′′′( xi ) 3
f ( xi + 2 ) − f ( xi − 2 ) = 4 f ′( xi )h + h + O(h5 ) (vi )
3!
f ( xi + 2 ) − 2 f ( xi +1 ) + 2 f ( xi −1 ) − f ( xi − 2 )
⇒ f ′′′( xi ) = + O(h 2 )
2h 3
d4y →x
f IV ( xi ) / : i + 2 (1 − D )
dx 4 i−2 i −1 i i +1
x = xi
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central Finite Difference Formula: Central difference formulation
Eqn. (i)+Eqn.(ii):
f ′′( xi ) f IV ( xi )
f ( xi + 2 ) + f ( xi − 2 ) = 2 f ( xi ) + 2 ( 2 h) 2 + 2 ( 2h) 4 + O (h 6 ) (iii )
2! 4!
6
Central Finite Difference Formula cont…
f ′( xi ) = ? h
→x
i−2 i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central difference formulation
Eqn. (iv)+Eqn.(v):
f ′′( xi ) 2 f IV ( xi ) 4
f ( xi +1 ) + f ( xi −1 ) = 2 f ( xi ) + 2 h +2 h + O(h 6 ) (vi )
2! 4!
→x
i−2 i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central difference formulation
We have two equations: Eqn.(iii) & Eqn.(vi)
f ′′( xi ) f IV ( xi )
f ( xi + 2 ) + f ( xi − 2 ) = 2 f ( xi ) + 2 ( 2h ) 2 + 2 ( 2 h) 4 + O (h 6 ) (iii )
2! 4!
4
⇒ 4 f ′′( xi )h 2 + f IV
( xi ) h 4 = f ( xi + 2 ) − 2 f ( xi ) + f ( xi − 2 ) (vii )
3
f ′′( xi ) 2 f IV ( xi ) 4
f ( xi +1 ) + f ( xi −1 ) = 2 f ( xi ) + 2 h +2 h + O (h 6 ) (vi )
2! 4!
1
⇒ f ′′( xi )h 2 + f IV
( xi ) h 4 = f ( xi +1 ) − 2 f ( xi ) + f ( xi −1 ) (viii )
12
7
Central Finite Difference Formula cont…
f ′( xi ) = ? h
→x
i−2 i −1 i i +1 i + 2 (1 − D )
f ( xi − 2 ) f ( xi −1 ) f ( xi ) f ( xi +1 ) f ( xi + 2 )
Central difference formulation
Eqn.(vii) - Eqn.(viii)×4 results:
4 IV
4 f ′′( xi )h 2 + f ( xi )h 4 = f ( xi + 2 ) − 2 f ( xi ) + f ( xi − 2 ) (vii)
3
1 IV
f ′′( xi ) h 2 + f ( xi ) h 4 = f ( xi +1 ) − 2 f ( xi ) + f ( xi −1 ) (viii ) × 4
12
f ( xi + 2 ) − 4 f ( xi +1 ) + 6 f ( xi ) − 4 f ( xi −1 ) + f ( xi − 2 )
f IV
( xi ) = + O(h 2 )
h4
d4y f ( xi + 2 ) − 4 f ( xi +1 ) + 6 f ( xi ) − 4 f ( xi −1 ) + f ( xi − 2 )
= + O(h 2 )
dx 4 x = xi
h4
Numerical Differentiation
In all the finite difference formulas, the sum of all the coefficients of the function values,
f(xi) appearing in the numerator can be seen to be zero. Physically this implies that the
derivative becomes zero if f(x) is a constant.
The accuracy of the computed derivatives can be improved either by using a smaller
step size (h) or by using a higher accuracy formula.
8
Problem
For symmetric stress distribution of a circular body, the stress function Φ is governed by
the following DEQ:
d 4φ 2 d 3φ 1 d 2φ 1 dφ
+ − + =0
dr 4 r dr 3 r 2 dr 2 r 3 dr
3
d φ φ (ri + 2 ) − 2φ (ri +1 ) + 2φ (ri −1 ) − φ (ri − 2 )
= + O( h 2 )
dr 3 r = ri
2h 3
dφ φ (ri +1 ) − φ (ri −1 )
= + O (h 2 )
dr r = ri 2h