Professional Documents
Culture Documents
Paulina Wyszyńska-Ślufińska
03.10.2019 r.
Obecności: 100%, 1 nieusprawiedliwiona, więcej: zaliczenie na konsultacjach
*aktywność jest najważniejsza,
*1 poprawa kolokwium
*kolokwium – w formie jak egzamin, 1 ze wszystkiego (rzeczowe i ogólne)
*2 prace pisemne, muszą być zaliczone
*wejściówki, pytanie całą godzinę całej grupy (wszystko się poprawia)
podręcznik: Radwański
+czytanie komentarzy
*konsultacje: czw. 11-13, s.4027
*Prawo cywilne – strony są na równej pozycji (p. administracyjne – przymus państwowy),
granice swobody umów: art. 353^1 – trzy przesłanki: nie może naruszać ram zobowiązań,
zasady współżycia społecznego (wartości, które społeczeństwo uznaje za słuszne, dlatego
prawo uznaje ja za słuszne – jak powiedzieć, czy ja naruszono? Spojrzeć na to obiektywnie, w
odczuciu społecznym, z punktu widzenia przeciętnego człowieka – obecnie „sąd zna prawo”
– w piśmie nie musimy wskazywać, ), sprzeczność z ustawą (naruszenie normy prawnej=
czynność jest nieważna), właściwość (natura) stosunku zobowiązaniowego – „daję, abyś
dał” do ud des – mniej więcej równe prawa i obowiązki, gdy są w dużej dysproporcji –
naruszam właściwość zobowiązania, przekraczam granicę
*art. 5 KC- prawo podmiotowe: kształtuje sytuację prawną, oddziałuje na to, jak moja
sytuacja prawna wygląda
*uprawnienie kształtujące – z chwilą złożenia oświadczenia woli (musi mieć na celu
wywołanie określonych konsekwencji prawnych, musi być złożone na serio) następuje
pożądany skutek, jednostronne oświadczenie woli, nie potrzebuje drugiej strony
(uprawnienie pierwokupu)
roszczenie – potrzebujemy drugiej strony, żeby nastąpił pożądany skutek prawny
art. 59 – analizujemy spełnienie wszystkich przesłanek pozytywnych, żeby zastosować
przepis
-umowa musi całkowicie/częściowo uniemożliwiać zadośćuczynienie osobie trzeciej
-ktoś ma roszczenie
-strony wiedziały o tym roszczeniu
-czynność musi być odpłatna
sąd może uznać czynność za bezskuteczną (tylko względem mnie czynność nie wywoła
skutków, wobec innych jest ważna, dlatego nie jest to nieważność)
przy pierwokupie nie mogę zastosować w art. 59, bo to uprawnienie kształtujące (ewentualnie
tylko przez analogię, ale jest ona rzadko dopuszczalna)
podmiotowe bezpośrednie – wykonywane bez udziału osób trzecich
zarzut – instytucja prawa cywilnego, np. przedawnienie – upłynięcie terminu: zobowiązanie
przeradza się w zobowiązanie naturalne i nie mogę go dochodzić przed sądem, ramy czasowe
przedawnienia: zasada ogólna 6 lat, 3 lata -
roszczenie niematerialne- nie można go wycenić, nie ma wartości ekonomicznej, nie ulega
przedawnieniu
roszczenie materialne – możemy oszacować ich wartość ekonomiczną,
*nadużycie prawa podmiotowego- 2 przesłanki alternatywne:
nie korzysta z ochrony, jeśli wykonywane jest niezgodnie ze społeczno-gospodarczym
przeznaczeniem prawa lub zasadami współżycia społecznego (czemu prawo ma służyć,
jaki jest jego cel)
PODMIOTY PRAWNE
1)osoba fizyczna
2)osoba prawna- z przepisów wynika, że nią jest art. 33 KC, musi być napisane, że nią jest,
jak nie jest, nie jest to osoba prawna
3)jednostka organizacyjna z art. 33^1 – nie jest osobą prawną, ale ma zdolność prawną
zdolność prawna – zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków
spółka nie jest podmiotem prawa cywilnego, to umowa, nie jest napisane, że jest osobą
prawną, czy jednostką organizacyjną (nie jest napisane, że ma zdolność prawną), umowy
zawiera się ze wspólnikami
kiedy spółka cywilna może być uznana za podmiot prawa? Np. w prawie podatkowym, nigdy
w cywilnym
*odpowiedzialność: osoba prawna – ona odpowiada za swoje zobowiązania, jeden podmiot,
odpowiada swoim majątkiem (pozywanie organu tylko na podstawie przepisu szczególnego)
*odpowiedzialność: jednostek organizacyjnych- gdy majątek podmiotu jest
niewystarczający, subsydiarnie mogę pozwać także majątek jej członków,
*DOBRA OSOBISTE – art. 23 KC – katalog otwarty, immanentnie związane z osobą
człowieka, każdy człowiek to ma = dobro osobiste (art. 43 – odesłanie, odpowiednio stosuje
się do osób prawnych, odpowiedni = albo wprost/z modyfikacjami/albo w ogóle)
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA:
1)z kontraktu - gdy strona nie wywiąże się z umowy w należyty sposób albo niewykonanie
umowy
2)z deliktu – gdy między stronami nie ma umowy, ale ktoś wyrządza czyn niedozwolony,
wyrządzający komuś szkodę, szkoda majątkowa – uszczerbek w majątku danej osoby (np.
uszkodzenie mienia, konieczność poniesienia wydatków), odszkodowanie szkoda
niemajątkowa – krzywda, zadośćuczynienie (musi być wprost wskazane w przepisie, kiedy
nam przysługuje (art. 446, art. 448))
*bez przepisu nie ma zadośćuczynienia, jak nie ma przepisu, należy podciągać pod art. 23
(katalog otwarty – np. śmierć psa: więź z psem)
KAZUS NR 1
*jest właścicielem
art. 5 KC – nadużycie prawa podmiotowego, wypisujemy zawsze wszystkie przesłanki
pozytywne (muszą być spełnione):
-jest prawo podmiotowe: własność
-jest działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – odcięcie prądu osobom w
okolicy, niesprawiedliwe, więc nadużycie prawa cywilnego – DLACZEGO naruszenie zasad
współżycia społecznego
KAZUS NR 2
*możliwość składania skutecznych oświadczeń woli – zdolność do czynności prawnej,
ograniczona: 13 lat, pełna: 18 lat (lub wyjście za mąż w wieku 16 lat, z KRO) -
(Art.10.§1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.§2.Przez zawarcie małżeństwa
małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
(jeśli nie traci przy unieważnieniu, to tym bardziej przy rozwodzie)
unieważnienie – ex tunc, rozwód – ex nunc
KAZUS NR 3
*miejsce zamieszkania – corpus a animus, gdy nie wskażemy w umowie miejsca spełnienia
świadczenia, dług oddawczy – dłużnik musi przyjechać, miejsce spełnienie świadczenia:
miejsce zamieszkania wierzyciela; dług odbiorcy – wierzyciel musi przyjechać po to, miejsce
spełnienia świadczenia: miejsce zamieszkania dłużnika
Janina – Kraków (przejściowo zmienił się corpus, ale animus pozostał ten sam) Hubert -
Opole Matylda – Sopot (zmiana i corpusu i animusu), Basia – Sopot
KAZUS NR 4
Art.17. -Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ważności czynności
prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga
zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela
ustawowego.
zgoda nie jest potrzebna przy czynności przysparzającej, niezwiązanej z zobowiązaniem i
rozporządzeniem prawem – a contrario art. 17 KC
*Anastazja – brak zdolności do czynności prawnej,
Art.14.§1.Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności
prawnych, jest nieważna.§2.Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła
umowę należącą do umów powszechnie zawieranych wdrobnych bieżących sprawach życia
codziennego, umowa taka staje się ważna zchwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą
rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych
przesłanki:
1)drobna bieżąca sprawa życia codziennego – aby te osoby mogły funkcjonować, uczyć się
życia w społeczeństwie, przejazd taksówką w wieku 7. lat nie jest drobną bieżąca sprawa
życia codziennego
2)wykonanie umowy – czynność byłaby ważna dopiero z chwilą zapłaty
3)nie może pociągać za sobą rażącego (widocznego gołym okiem) pokrzywdzenia osoby
niezdolnej do czynności prawnej
na za tydzień: wszystko do osób prawnych włącznie i dobrami osobistymi (wejściówka, z
tego co było i będzie)
KAZUS NR 5
nasciturus -zdolność prawna warunkowa: jeśli narodzi się żywe, nabędzie wszystkie prawa i
obowiązki – domniemanie prawne (wynika z normy prawnej, z ustawy)
w prawie spadkowym: art. 927
dziecko urodziło się żywe- pierwsza oznaka funkcji życiowych
ćwiczenia – 17.10.2019r.
KAZUS NR 1
*ubezwłasnowolnienie całkowite – przesłanki:
niemożność kierowania swoim postępowaniem – główna przesłanka, sprecyzowane: w
szczególności choroba psychiczna itd.
wiek – ukończone 13 lat
*wniosek o ubezwłasnowolnienie do Sądu RO – uzasadniony wniosek; za nieuzasadnione
złożenie wniosku grozi kara grzywny
*skutek: ex nunc, skutek z chwilą wydania orzeczenia, wcześniejsze czynności prawne są
ważne
*ustanawia się opiekę/opiekuna (częściowa: kurator i kuratela)
*ubezwłasnowolnienie częściowe:
główna przesłanka: stan osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, ale
potrzebna jest pomoc w prowadzeniu jej spraw
wiek – pełnoletność
KAZUS NR 15
spółka z.o.o – spółka osoby prawnej, rdzeniem takiej spółki jest jej nazwa i jej forma prawna
argumentacja sądu:
*jest już inny przedsiębiorca działający pod taką firmą
*wprowadza w błąd
ten sam rynek: przedmiot działalności, ale też ta sama klientela – szerokie rozumienie
rynku
powinien szukać ochrony z art. 23, 24 KC nazwa jest dobrem osobistym, stowarzyszenie
jest podmiotem prawa, może się więc powołać na te artykuły
KAZUS NR 1
konsument - art. 22^1 KC
sytuacja nr 2)
Marianna K. – jest konsumentem w rozumieniu art. 22^1 KC (osoba fizyczna, zawiera
umowę z przedsiębiorcą, w celach bezpośrednio niezwiązanych z działalnością
gospodarczą/zawodową)
klauzula jest dla niej niewiążąca, bo jest niedozwolona (art. 385^3 KC – katalog)
spółka poniesie odpowiedzialność odszkodowawczą
KAZUS NR 2
*art. 43^8 &1 – jeśli spółka będzie chciała zachować swoją nazwę, musi wystąpić o pisemną
zgodę
KAZUS NR 3
art. 155 – par. 1: rzeczy oznaczone co do tożsamości; czynność konsensualna – dochodzi do
skutku z chwilą złożenia zgodnych oświadczeń woli
oznaczona co do tożsamości- nie mogę zastąpić, indywidualnie
oznaczona co do gatunku – mogę zastąpić
przeniesie posiadania: musi dojść do wydania rzeczy: czynność realna – art. 155 par. 2
jabłko: rzecz oznaczona co do gatunku
jabłko w kazusie: oznaczone co do tożsamości czy co do gatunku?
decyduje wola stron: brak informacji z kazusu
KAZUS NR 4
-kioski i tablica: nie są częściami składowymi rzeczy (zgod Wpisz tutaj równanie . nie z
definicją nieruchomości) – nie jest z gruntem trwale związanym (nie dzieli losu rzeczy
głównej, nie jest odrębnym przedmiotem własności)
-część składowa: tak połączona z rzeczą główną, że przy odłączaniu uszkodzę część składową
lub rzeczą główną (schody, okna – zawsze patrzę na uszczerbek dla rzeczy głównej)
-przynależność: zawsze rzecz ruchoma w związku funkcjonalnym z rzeczą główną, służąca
do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem;
rzecz (musi być wyodrębniony) to nie to samo co produkt (może być niematerialny)
3 rodzaje odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym: na podstawie winy
(trzeba udowodnić winę), ryzyka (czy została wywołana szkoda i czy jest przepis, mówiący,
że jest to odp. na zasadzie ryzyka), zasadach słuszności (ani nie ma winy, ale ustawodawca
wskazuje na zasady słuszności, wskazujące na przyznanie odszkodowania);
art. 48 – drzewa: część składowa gruntu od chwili zasiania – superficies solo cedit;
KAZUS NR 5
*użytkowanie wieczyste – ktoś inny ma prawo własności, prawo rzeczowe (pośrednie między
prawem własności a ograniczonymi prawami rzeczowymi) – grunt oddawany do korzystania
w zamian za opłatę (właściciel – SP albo j. samorządu) – może nim rozporządzać: sprzedać,
ustawiać użytkowania w trakcie trwania użytkowania wieczystego;
grunt oddany w użytkowanie wieczyste ma wartość ekonomiczną (czynsze z tytułu najmu
np.)
w kazusie użytkownik wieczysty zbudował sobie dom i urządzenia gospodarcze; art. 235
KC (lex specialis) po wygaśnięciu użytkowania: obowiązek przeniesienia własności albo
wynagrodzenia
KAZUS NR 6
nieruchomość składa się z dwóch działek
żeby podzielić/wyodrębnić 2 działki z 1 – muszę założyć dla każdej z nich księgę
wieczystą;
jedna nieruchomość=jedna księga wieczysta
KAZUS NR 7
-zasiedzenie: sposób na nabycie własności: przesłanki z art. 172:
-nieprzerwane posiadanie nieruchomości (samoistne – ktoś włada rzeczą jak właściciel,
zachowuje się jakby był właścicielem)
-upływ czasu w zależności od dobrej wiary (20 lat – gdy nie wie, że jest właścicielem,
niewiedz a jest usprawiedliwiona i nie mógł się o tym dowiedzieć) albo złej wiary (30 lat -gdy
wie, że nie jest albo nie wie, ale powinien wiedzieć)
-nie zachowuje się jak właściciel/ nie posiada w sposób nieprzerwany nieruchomości,
posiadanie nieprzerwane jest, ale ruchomości– nie włada całą nieruchomością (piwnica jest
tylko częścią składową gruntu sąsiedniego i dzieli z nim los prawny – dla piwnicy nie ma
odrębnej księgi wieczystej, nie jest odrębną nieruchomością)
-upłynął właściwy czas dla zasiedzenia w dobrej i złej wierze, ale pierwsza przesłanka nie
została spełniona
KAZUS NR 8
*droga konieczna – art. 145 KC; jak nieruchomość nie ma dostępu do drogi publicznej –
wtedy mogę się zwrócić do sądu o ustanowienie drogi publicznej przez grunt sąsiada (nie jest
to umowa – bo sąsiad by się nie zgodził w wielu przypadkach, a konieczne jest zgodne
oświadczenie woli), nawet bez zgody sąsiada
*służebność drogi koniecznej – prawo rzeczowe ograniczone i nikt nie może ograniczać nam
możliwości korzystania z tego prawa
nie muszą być wpisane do księgi wieczystej (tylko hipoteka przy prawach rzeczowych
ograniczonych)
*art. 50 KC: prawo związane z własnością nieruchomości stanowi część składową
nieruchomości (dzielą los prawny rzeczy głównej)
KAZUS NR 9
*cmentarz komunalny – grób należy do gminy; część składowa gruntu, którego właścicielem
jest gmina (dzieli los prawny gruntu)
*część składowa nie może być odrębnym przedmiotem własności
*art. 65 KC: budował grób rodzinny: zwyczaj, że chowa się tam całą rodzinę = zws +
ustalone zwyczaje – obwieścił, że jest to grób rodzinny i tak należy interpretować to
oświadczenie woli
KAZUS NR 10
*balkony – silnie związane z lokalem: część składowa lokalu (odrębny przedmiot własności)
*tarasy– część składowa części wspólnej (wspólnota)
elementy przedmiotowo istotne – essentialia negotii; to co musze mieć żeby mówić o tej
czynność: art. 659 – najem: przedmiot + czynsz – essentalia negotii
art. 693 – dzierżawa: przedmiot + czynsz+ pożytki z rzeczy – możliwość ich pobierania,
jeśli ich nie ma – jest to umowa najmu nie dzierżawy
*strony wskazały, że jest to dzierżawa: pożytek: masy powietrza,
przedmiot umowy: nieruchomość gruntowa; nie wytwarza powietrza (!) – nie jest to
pożytek tej nieruchomości; nie jest to dzierżawa, tylko najem
KAZUS NR 12
*umowa pożyczki – wierzytelność, prawa podmiotowe względne, przysługują odsetki –
pożytki prawa
481 KC – opóźnienie (zwłoka musi być zawiniona)
KAZUS NR 13
*art. 47&3 – norma prawna obiektywna; nie był uprawniony do korzystania z pieca
art. 224&1 – posiadanie – stan faktyczny; oszacowanie wartości wg cen rynkowych (w dobrej
wierze – od chwili wytoczenia powództwa)
jeśli wykażemy, że on mógł się dowiedzieć: w złej wierze
zależy od okoliczności faktycznych (jeśli nie zapytał)
KAZUS NR 14
*art. 55&1 – uprawnienie wygasło – utraciła własność rzeczy – nie może odłączyć pożytków
&2 – odszkodowanie maksymalnie do wartości pożytków
KAZUS NR 15
*powinno być
*doszło do zbycia składników, nie do zbycia całego przedsiębiorstwa (zorganizowana część
przedsiębiorstwa – może funkcjonować jako samodzielne przedsiębiorstwo)
nie powstaje odpowiedzialność solidarna zbywcy z nabywcą za długi związane z
prowadzeniem przedsiębiorstwa, bo główną przesłanki takiej odpowiedzialności jest zbycie
przedsiębiorstwa.
*KAZUS*
-sekretarka wysłała to oświadczenie bez jej wiedzy: czy było to oświadczenie woli (nie miała
wywołać skutków prawnych, tylko je sporządziła, ale nie wysłała)
TEORIE DORĘCZENIA OŚWIADCZENIA WOLI:
*teoria woli wewnętrznej – ważne jest jaka jest moja wola wewnętrzna
*teoria woli zewnętrznej – to co mam w środku sama uzewnętrzniam
*teoria działania w zaufaniu do 2 strony- gdy ktoś dostaje oświadczenie i może być pewien,
ze jest to oświadczenie woli i pochodzi od konkretnej osoby (w tym wypadku byłoby to
skuteczne)
oferta – oświadczenie woli, który ma na cele zawarcie umowy i zawiera essentialia negotii
czynności prawnej (elementy przedmiotowo istotne)
art. 627: elementy treści czynności prawnej (accidentalia, naturalia, essentialia)
dzieło (coś nowego musi powstać) + wynagrodzenie essentialia
art. 535 przedmiot +cena (bez ceny – darowizna) te elementy musza wystąpić, żebyśmy
mogli zakwalifikować umowę jako ten rodzaj umowy
KAZUS NR 2
doszło do zawarcia umowy – oświadczenie dorozumiane, przystąpił do wykonania umowy
art. 66^2 – Antoni i Błażej są przedsiębiorcami; oferta może być między nimi odwołana, jeśli
oświadczenie o odwołaniu zostało złożone przed wysłaniem przez nią oświadczenia o
przyjęciu odwołał po wysłaniu