ΔΙΑΛΕΞΗ ΠΡΩΤΗ

ΟΙ ΕΠΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ

Μελέτες σε βάθος χρόνου έχουν αποδείξει ότι με τις σωστές μεθόδους και τις
σωστές προσπάθειες, ο άνθρωπος μπορεί να αποκτήσει έλεγχο της συνειδητότητας
του και να γίνει συνειδητός, με όλα όσα σημαίνει αυτό. Μόνο, αφού κατανοηθεί,
αυτό το σημείο, μπορεί να γίνει δυνατή η σοβαρή μελέτη της ψυχολογίας.
Η μελέτη αυτή πρέπει να αρχίσει με την εξέταση των εμποδίων προς τη
συνειδητότητα, που υπάρχουν μέσα μας, γιατί η συνειδητότητα μπορεί ν’ αρχίσει ν’
αναπτύσσεται, μόνο όταν, μερικά τουλάχιστον, από αυτά τα εμπόδια
παραμεριστούν.
Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια είναι η άγνοια του εαυτού μας και η λανθασμένη
μας πεποίθηση ότι τον ξέρουμε, τουλάχιστο μέχρις ενός ορισμένου σημείου και ότι
μπορούμε να είμαστε σίγουροι γι’ αυτόν, ενώ στην πραγματικότητα δεν τον
γνωρίζουμε διόλου και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι γι΄ αυτόν, ακόμα και στα
πιο μικρά πράγματα.
Έτσι λοιπόν καταλήγουμε στην άποψη ότι, ψυχολογία, στην πραγματικότητα,
σημαίνει την μελέτη του εαυτού μας και ότι αυτός πρέπει να είναι ο δεύτερος
ορισμός της ψυχολογίας.
Δεν μπορεί να μελετήσει κανείς ψυχολογία όπως μελέτα αστρονομία, δηλαδή
χωριστά από τον εαυτό του.
Και συνάμα πρέπει κανείς να μελετήσει τον εαυτό του, όπως μελέτα μια νέα και
πολύπλοκη μηχανή. Πρέπει να μάθει τα μέρη αυτής της μηχανής, τις κύριες
λειτουργίες της, τις συνθήκες της σωστής εργασίας, τις αιτίες της εσφαλμένης
εργασίας και πολλά άλλα πράγματα που είναι δύσκολο να περιγραφτούν χωρίς να
χρησιμοποιήσουμε μια ειδική γλώσσα, που είναι επίσης ανάγκη να ξέρουμε, για να
μπορέσουμε να μελετήσουμε τη μηχανή.
Η ανθρώπινη μηχανή έχει επτά διαφορετικές λειτουργίες:
1. Σκέψη (ή διανόηση).
2. Συναίσθημα (ή συγκίνηση) .
3. Ενστικτώδη λειτουργία (όλη η εσωτερική εργασία του οργανισμού).
1
4. Κινητική λειτουργία (όλη η εξωτερική εργασία του οργανισμού, κίνηση στο
χώρο κ.τ.λ.).
5. Σεξουαλική λειτουργία (ή λειτουργία δύο αρχών, αρσενικού και θηλυκού, σε
όλες τους τις εκδηλώσεις).
Έκτος απ’ αυτές, υπάρχουν δύο ακόμα λειτουργίες για τις όποιες δεν έχουμε όνομα
στη συνηθισμένη γλώσσα και οι όποιες εμφανίζονται μόνο σε ανώτερες
συνειδησιακές καταστάσεις.
Αυτές είναι:
6. Η ανώτερη συναισθηματική λειτουργία, που εμφανίζεται στην τρίτη
κατάσταση συνειδητότητας ή αυτοσυνείδησης ή αυτοανάμνησης και
7. Η ανώτερη διανοητική λειτουργία, που εμφανίζεται στην τέταρτη κατάσταση
συνειδητότητας ή κατάσταση της αντικειμενικής συνείδησης.
Όταν δεν βρισκόμαστε σ’ αυτές τις καταστάσεις συνειδητότητας δεν μπορούμε να
μελετήσουμε αυτές τις λειτουργίες ή να πειραματιστούμε μαζί τους και μαθαίνουμε
για αυτές μόνο έμμεσα, από εκείνους που τις έφθασαν ή τις βίωσαν.
Στη θρησκευτική και φιλοσοφική φιλολογία διαφόρων εθνών υπάρχουν πολλοί
υπαινιγμοί για τις ανώτερες συνειδησιακές καταστάσεις και τις ανώτερες
λειτουργίες. Εκείνο που δημιουργεί μια πρόσθετη δυσκολία στην κατανόηση αυτών
των υπαινιγμών είναι η έλλειψη διαχωρισμού μεταξύ των ανώτερων καταστάσεων
συνειδητότητας.
Αυτό που ονομάζεται Σαμάντι ή έκσταση, ή φώτιση ή σε πιο πρόσφατες εργασίες,
«Κοσμική Συνείδηση», μπορεί να αναφέρεται στη μια ή την άλλη, άλλοτε σε
εμπειρίες αυτοσυνείδησης και άλλοτε σε εμπειρίες αντικειμενικής συνείδησης. Και
μ’ όλο που μπορεί να φαίνεται παράξενο, έχουμε περισσότερο υλικό για την ύψιστη
κατάσταση, δηλαδή την αντικειμενική συνείδηση, παρά για τα ενδιάμεσα στάδια,
δηλαδή την αυτοσυνείδηση, αν και η αντικειμενική συνείδηση μπορεί να έρθει μόνο
μετά την αυτοσυνείδηση.
Η μελέτη του εαυτού πρέπει να αρχίσει με τη μελέτη των τεσσάρων λειτουργιών:
 σκέψης,
 συναισθήματος,
 ενστικτώδους και
 κινητικής λειτουργίας.
Η σεξουαλική λειτουργία δεν μπορεί να μελετηθεί παρά πολύ αργότερα, δηλαδή
2
όταν οι τέσσερις αυτές λειτουργίες έχουν ήδη κατανοηθεί αρκετά. Αντίθετα με
μερικές σύγχρονες θεωρίες, η σεξουαλική λειτουργία, στην πραγματικότητα,
ακολουθεί, δηλαδή εμφανίζεται αργότερα στη ζωή, όταν οι τέσσερις αυτές
λειτουργίες έχουν ήδη εκφραστεί πλήρως και διαμορφώνεται απ’ αυτές. Επομένως,
η μελέτη της σεξουαλικής λειτουργίας μπορεί να είναι χρήσιμη, μόνο όταν οι
τέσσερις αυτές λειτουργίες έχουν γίνει τελείως γνωστές, σε όλες τους τις
εκδηλώσεις. Ταυτόχρονα, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι κάθε σοβαρή ανωμαλία ή
διαστροφή στη σεξουαλική λειτουργία καθίστα την αυτό-ανάπτυξη και αυτήν ακόμα
τη μελέτη του εαυτού αδύνατη.
Πρέπει λοιπόν τώρα να καταλάβουμε τις τέσσερις κύριες λειτουργίες.
Λέγοντας διανοητική λειτουργία ή λειτουργία της σκέψης εννοούμε όλες τις νοητικές
διεργασίες, δηλαδή εμπεριέχονται εδώ: η επεξεργασία μιας εντύπωσης, ο
σχηματισμός των παραστάσεων και των ιδεών, η λογική, η σύγκριση, η κατάφαση, η
άρνηση, ο σχηματισμός των λέξεων, ο λόγος, η φαντασία και τα παρόμοια. Όλες οι
σκέψεις με την μορφή ήχου ή εικόνας.
Η δεύτερη λειτουργία είναι το συναίσθημα ή οι συγκινήσεις όπως: η χαρά, η λύπη, ο
φόβος, η κατάπληξη κ.τ.λ.. Ακόμα και αν είστε βέβαιοι ότι σας είναι σαφές πως και
σε τι διαφέρουν οι συγκινήσεις από τις σκέψεις θα σας συμβούλευα να
επαληθεύσετε όλες σας τις απόψεις σχετικά μ’ αυτό. Γιατί για ν’ αρχίσει κανείς να
μελετά τον εαυτό του, είναι απαραίτητο να γνωρίζει ακριβώς ποιο είναι ποιο.
Οι δυο επόμενες λειτουργίες, ενστικτώδης και κινητική, θα απαιτήσουν περισσότερο
χρόνο για να γίνουν κατανοητές, γιατί σε κανένα σύστημα συνηθισμένης
ψυχολογίας, αυτές οι λειτουργίες δεν περιγράφονται και δεν διαιρούνται με ακριβή
και λεπτομερή τρόπο.
Οι λέξεις «ένστικτο», «ενστικτώδη», χρησιμοποιούνται γενικά με λανθασμένη έννοια
και, πολύ συχνά, χωρίς καθόλου έννοια. Στο ένστικτο ιδιαίτερα αποδίδονται, κατά
κανόνα, εξωτερικές λειτουργίες που στην πραγματικότητα, είναι κινητικές και κάπου
κάπου συναισθηματικές.
Η ενστικτώδης λειτουργία στον άνθρωπο περιλαμβάνει τέσσερις διαφορετικές τάξεις
λειτουργιών.
1. Όλη την εσωτερική εργασία του οργανισμού, όλη τη φυσιολογία, για να το
πούμε έτσι: Την πέψη και την αφομοίωση της τροφής, την αναπνοή, την κυκλοφορία
του αίματος, όλη την εργασία των εσωτερικών οργάνων, τη δημιουργία νέων
3
κυττάρων, την αποβολή αχρήστων ουσιών, την εργασία των αδένων εσωτερικής
έκκρισης κ.τ.λ.
2. Τις λεγόμενες πέντε αισθήσεις: δράση, ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή, και
όλες τις άλλες αισθήσεις, όπως η αίσθηση του βάρους, της θερμοκρασίας, της
ξηρασίας κ.τ.λ. Δηλαδή όλες τις αδιάφορες αισθήσεις, αισθήσεις που από μόνες
τους δεν είναι ούτε ευχάριστες, ούτε δυσάρεστες.
3. Όλες τις σωματικές συγκινήσεις, δηλαδή όλες τις φυσικές αισθήσεις που
είναι είτε ευχάριστες, είτε δυσάρεστες: όλα τα είδη πόνου ή δυσάρεστου
αισθήματος, όπως δυσάρεστη γεύση ή δυσάρεστη οσμή και όλα τα είδη σωματικής
ευχαρίστησης, όπως ευχάριστη γεύση, ευχάριστη οσμή, κ.τ.λ.
4. Όλα τα αντανακλαστικά, ακόμα και τα πιο πολύπλοκα, όπως το γέλιο και
το χασμουρητό, όλα τα είδη σωματικής μνήμης, όπως η μνήμη της γεύσης, η μνήμη
της όσφρησης, η μνήμη του πόνου, που στην πραγματικότητα είναι εσωτερικά
αντανακλαστικά.
Η κινητική λειτουργία περιλαμβάνει όλες τις εξωτερικές κινήσεις, όπως το βάδισμα,
το γράψιμο, την ομιλία, το μάσημα και όλες τις μνήμες τους. Στην κινητική
λειτουργία ανήκουν επίσης εκείνες οι κινήσεις που στη συνηθισμένη γλώσσα
ονομάζονται «ενστικτώδεις», όπως το να πιάσει κανείς ένα αντικείμενο που πέφτει,
χωρίς να σκεφτεί.
Η διαφορά μεταξύ της ενστικτώδους και της κινητικής λειτουργίας είναι πολύ σαφής
και μπορεί εύκολα να κατανοηθεί αν, απλώς, θυμάται κανείς ότι όλες οι
ενστικτώδεις λειτουργίες, χωρίς εξαίρεση, είναι έμφυτες και δεν χρειάζεται να τις
μάθει για να τις χρησιμοποιεί, ενώ από την άλλη μεριά, καμιά από τις κινητικές
λειτουργίες δεν είναι έμφυτη και πρέπει να τις μάθει όλες κανείς, όπως ένα παιδί
μαθαίνει να περπατάει ή όπως κάποιος μαθαίνει να γράφει ή να σχεδιάζει.
Έκτος από αυτές τις κανονικές κινητικές, λειτουργίες, υπάρχουν επίσης μερικές
περίεργες κινητικές λειτουργίες που αντιπροσωπεύουν άχρηστη εργασία της
ανθρώπινης μηχανής έξω από το πρόγραμμα της φύσης, αλλά που κατέχουν ένα
πολύ μεγάλο μέρος στη ζωή του άνθρωπου και καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα από
την ενέργεια του.
Αυτές είναι: τα όνειρα, η φαντασία, το ονειροπόλημα, η συζήτηση με τον εαυτό μας,
η άσκοπη ομιλία και γενικά, όλες οι χωρίς έλεγχο και χωρίς δυνατότητα να
ελεγχθούν εκδηλώσεις.
4
Οι τέσσερις λειτουργίες, διανοητική, συναισθηματική, ενστικτώδης και κινητική,
πρέπει πρώτα να κατανοηθούν σε όλες τους τις εκδηλώσεις και κατόπιν να γίνουν
αντικείμενο παρατήρησης μέσα στον εαυτό.
Μια τέτοια «εσωτερική παρατήρηση», δηλαδή παρατήρηση στη σωστή βάση, με
μια προκαταρκτική κατανόηση των καταστάσεων συνειδητότητας και των
διαφόρων λειτουργιών, αποτελεί το θεμέλιο της μελέτης του εαυτού, δηλαδή την
αρχή της ψυχολογίας.
Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι, παρατηρώντας τις διάφορες λειτουργίες,
είναι χρήσιμο να παρατηρούμε ταυτόχρονα τη σχέση τους με τις διάφορες
καταστάσεις συνειδητότητας.
Ας πάρουμε τις τρεις καταστάσεις συνειδητότητας, ύπνο, εγρήγορση και πιθανές
αναλαμπές αυτοσυνείδησης και τις τέσσερις λειτουργίες, διανοητική,
συναισθηματική, ενστικτώδη και κινητική. Και οι τέσσερις λειτουργίες μπορούν να
εκφραστούν στον ύπνο, αλλά οι εκδηλώσεις τους είναι:
 αμεθόδευτες και ανεύθυνες.
 δεν μπορούν με κανένα τρόπο να χρησιμοποιηθούν, απλώς γίνονται
αυτόματα.
Στην κατάσταση της εγρήγορσης ή σχετικής συνειδητότητας, μπορούν, μέχρις ενός
ορισμένου σημείου, να εξυπηρετήσουν τον προσανατολισμό μας.
 τα αποτελέσματα τους μπορούν να συγκριθούν
 να επαληθευτούν,
 να διορθωθούν και παρόλο που μπορεί να δημιουργούν πολλές
ψευδαισθήσεις, ωστόσο στη συνηθισμένη μας κατάσταση δεν έχουμε τίποτα άλλο
και πρέπει να τις αξιοποιήσουμε, όσο καλλίτερα μπορούμε.
Αν ξέραμε το πλήθος των λανθασμένων παρατηρήσεων, θεωριών, πορισμάτων και
συμπερασμάτων, που γίνονται σε αυτήν την κατάσταση, θα σταματούσαμε να
πιστεύουμε τους εαυτούς μας, εξ ολοκλήρου. Αλλά οι άνθρωποι δεν
αντιλαμβάνονται πόσο απατηλές μπορεί να είναι οι παρατηρήσεις τους και οι
θεωρίες τους και εξακολουθούν να πιστεύουν σε αυτές. Αυτό ακριβώς εμποδίζει τον
άνθρωπο να παρατηρεί τις σπάνιες στιγμές που οι λειτουργίες του εκδηλώνονται σε
σύνδεση με τις αναλαμπές της τρίτης κατάστασης συνειδητότητας, δηλαδή της
αυτοσυνείδησης.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι κάθε μια από τις τέσσερις λειτουργίες μπορεί να εκδηλωθεί
5
σε κάθε μια από τις τρεις καταστάσεις συνειδητότητας, αλλά τα αποτελέσματα είναι
εντελώς διαφορετικά. Όταν μάθουμε να αντιλαμβανόμαστε και να παρατηρούμε
αυτά τα αποτελέσματα και τις διαφορές τους, θα καταλάβουμε τη σωστή σχέση
μεταξύ λειτουργιών και συνειδησιακών καταστάσεων.
Αλλά πριν ακόμα μελετήσουμε τη διαφορά στις λειτουργίες, αναφορικά με τις
καταστάσεις συνειδητότητας, είναι αναγκαίο να καταλάβουμε ότι η συνειδητότητα
του ανθρώπου και οι λειτουργίες του είναι τελείως διαφορετικά φαινόμενα,
διαφορετικής εντελώς φύσης, που εξαρτώνται από διαφορετικές αιτίες και ότι το
ένα μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο. Οι λειτουργίες μπορεί να υπάρξουν χωρίς
συνειδητότητα και η συνειδητότητα χωρίς λειτουργίες.
Όμως για όλα αυτά θα μιλήσουμε αναλυτικότερα στα επόμενα θέματα μας.
Η Ειρήνη να είναι μαζί σας.