Ερασιτεχνικώς, Ενθέως και ουχί Ιδιωτικώς

Γράφει ο Κόττης Κωνσταντίνος

konstantinosoa@yahoo.gr

Η μεγάλη συναυλία της ΚΟΘ για τα 80 χρόνια από τη γέννηση του

Μάνου Λοΐζου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Με μια μεγάλη συναυλία, αφιερωμένη στο έργο του Αλεξανδρινού εκ

Κύπρου και εμπνευσμένο μελωδό της Ελληνικής Μουσικής Μάνο Λοΐζο, τιμά,
πραγματικά, η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και το Μέγαρο Μουσικής
Θεσσαλονίκης. Οι επιλογές από το έργο του συνθέτη, θα παρουσιαστούν στο
φιλοθεάμον κοινό από την ΚΟΘ, υπό την διεύθυνση του πολύ σημαντικού Μίλτου
Λογιάδη. Τα τραγούδια θα ερμηνεύσουν οι Δήμητρα Γαλάνη (συνεργάτης του Μ.
Λοΐζου), η Γιώτα Νέγκα και ο Φοίβος Δεληβοριάς. Το πρόγραμμα, διακρινόμενο σε
δύο μέρη, εμπεριέχει 15 τραγούδια, κάτι λιγότερο από το 10% της μικρής παραγωγής
του συνθέτη, αφού «έφυγε» το 1982 στη Μόσχα, μόλις σε ηλικία 45 ετών.
Το πιο σημαντικό, κατά την γνώμη μας εγχείρημα της συναυλίας, είναι η νέα
ενορχηστρωτική ματιά η οποία θα επιχειρηθεί από τον άξιο συντοπίτη μας Λάζαρο
Τσαβδαρίδη και τον ανάλογα ικανό Αντώνη Σουσάμογλου. Ο τελευταίος, μάλιστα,
θα παρουσιάσει για πρώτη φορά την Συμφωνική Σουίτα του «Loizos Recomposed»,
βασισμένη σε μουσικά θέματα του μεγάλου μας συνθέτη. Πρέπει να αναλογισθούμε,
πως πλην της περίπτωσης του μέγα Χατζιδάκι, σπάνια οι κλασσικής ολοκληρωμένης
παιδείας μουσικοί, επιχειρούν να ενορχηστρώσουν μη ολοκληρωμένους ωδειακά
συνθέτες, έστω και καταξιωμένους. Επίσης είναι γνωστό, πως ο Λοΐζος πέτυχε
εξαιρετικά μουσικά αποτελέσματα, δημιουργώντας πάνω σε σχετικά απλές φόρμες,
μεταξύ Ανατολής και Δύσης, με εμπνευσμένα ευρήματα και μελωδίες. Στοιχείο που
είχαν εντοπίσει σημαντικοί μουσικοί, μεταξύ των οποίων και ο Κ. Γανωσέλης.
 Από τα 15 τραγούδια τα οποία περιλαμβάνονται στο επίσημο πρόγραμμα,
δύο προέρχονται από το «Σταθμό» του 1968 («Παποράκι του Μπουρνόβα» και «Το
παλιό ρολόι». Επρόκειτο για τον πρώτο δίσκο με την ετικέτα της ΜΙΝΟΣ, με αρκετές
πάντως επιρροές από Ξαρχάκο, λόγω ενορχηστρώσεων του Αλεξανδράτου.

Άλλα δύο τραγούδια έχουν επιλεγεί από τις «Θαλασσογραφίες» του 1970
(«Νανούρισμα», «Σεβάχ ο Θαλασσινός»), με το διάσημο εξώφυλλο, έργο της
Αργυρώς Καρύμπακα – Νεγρεπόντη. Το μεν «Νανούρισμα», είχε αναδείξει τις πιο
χαμηλές περιοχές της φωνής της Μαρίζας Κοχ, έχοντας, ήδη, αγαπηθεί από την
Βουγιουκλάκη, στην ταινία «Η Νεράιδα και το Παληκάρι» του 1969 της FINOS
FILMS. Το δεύτερο ανέδειξε τον ερμηνευτή Λοΐζο, μιας και είναι η πρώτη του
εμφάνιση, νομίζω, στη δισκογραφία, που ο ίδιος ερμήνευσε τραγούδι του.
Ένα περίφημο τραγούδι, απλησίαστο για άλλον τραγουδιστή ύστερα από την
ερμηνεία του Γ. Νταλάρα, προέρχεται από το «Μέτοικο» του 1971. Πρόκειται για το
«Αχ χελιδόνι μου», σε ένα δίσκο που δημιουργήθηκε στην ουσία από 45ρια με
μεγάλα τραγούδια και άλλων ιστορικών συνθετών, όπως ο Στ. Κουγιουμτζής, ο
Απόστολος Καλδάρας. Ειδικά το «Αχ χελιδόνι μου», ήταν αποτέλεσμα πρόκλησης
του Γ. Νταλάρα προς τον Λοΐζο, πως είναι πολύ σημαντικός, αλλά πως δεν μπορούσε,
(προφανώς ως μη ολοκληρωμένος ωδειακός μουσικός), να γράψει τραγούδια σαν τα
μεγάλα λυρικά του Σταύρου Κουγιουμτζή. Το τελικό αποτέλεσμα εξέπληξε τους
πάντες και έμεινε στην ιστορία.
Ένα τραγούδι προέρχεται από το «Να΄χαμε τι να΄χαμε» του 1972. Μιλάμε
για το «Παποράκι του Μπουρνόβα», τραγούδι το οποίο ανέδειξε ο πρόσφατα εκλιπών
Γ. Καλατζής. Βασίσθηκε σε ένα άλλο τραγούδι, της εποχής της Σμύρνης, στα χρόνια
της καταστροφής του 1922. Τρία άλλα τραγούδια του προγράμματος, γράφτηκαν την
περίοδο του αντιδικτατορικού αγώνα, αλλά μπόρεσαν να δισκογραφηθούν ως
«Τραγούδια του Δρόμου» του 1974, αμέσως μετά την μεταπολίτευση («Ο
μέρμηγκας», «Τρίτος Παγκόσμιος», «Μη με ρωτάς» ).
 Ένα τραγούδι ανήκει στα αντιπολεμικά «Νέγρικα» του 1975 και μιλάμε,
βέβαια, για τον «Γέρο νέγρο Τζιμ». Το όλο έργο ανήκει, γράφτηκε περί το 1966, για
μια Αμερική που βομβάρδιζε όσες περιοχές δεν είχε μοιράσει με την Σοβιετική
Ένωση και σε αρκετές πολιτείες της απαγόρευαν στους αφροαμερικανούς να
χρησιμοποιούν ίδια τουαλέτα, να κάθονται πριν καθίσουν οι λευκοί στα λεωφορεία
και την Κου Κλουξ Κλαν να δραστηριοποιείται ανενόχλητη. Ο Λοΐζος ετοιμάζονταν
να εκδώσει τον δίσκο. Όμως πρόλαβε, μόνο, να παρουσιάσει τα τραγούδια σε μια
μεγαλειώδη συναυλία: στο πιάνο ο Θ. Μικρούτσικος, ενώ τραγουδούσαν η Μαρία
Φαραντούρη και ο Διονύσης Σαββόπουλος. Η επόμενη συναυλία, ήταν για τις 21
Απριλίου του 1967! Φυσικά δεν έγινε.
Μια διαχρονική επιτυχία, η οποία θα ακουσθεί, είναι το «Όλα σε θυμίζουν»,
από «Τα Τραγούδια της Χαρούλας» του 1979. Ο συνθέτης είχε στα σκαριά μια
συνεργασία με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και με θεματική στίχους εμπνευσμένους
από την ζωή της Χαρούλας Αλεξίου. Επίσης το μουσικό θέμα, το οποίο έγινε γνωστό
αργότερα ως «Όλα σε θυμίζουν», είχε δοθεί στον Φώντα Λάδη, ο οποίος είχε
παραδώσει, ήδη, τους στίχους: «Χίλιες πεταλούδες / στο σπίτι που έχω φέρει / χρόνια
τις μαζεύω/ μέσ΄απ΄τα όνειρα…». Όμως ο Μανώλης Ρασούλης, έχοντας, πλέον, τις
πρόσφατες, τότε, επιτυχίες από την «Εκδίκηση της Γυφτιάς», είχε καταθέσει και
αυτός στίχους. Ο Λοΐζος βλέποντάς τους στίχους του Ρασούλη, διέγραψε
«μονοκοντυλιά», ότι είχε παραλάβει μέχρι εκείνη την ώρα και άρχισε να δημιουργεί.
Ο μεν Λευτέρης ακροάσθηκε τα τραγούδια, με στίχους από τη ζωή του Μανώλη
Ρασούλη σαν να μην τρέχει τίποτα για το Λοΐζο ! Ο δε Φώντας Λάδης, σοκαρίστηκε
όταν αντί για την δική του «Πεταλούδα», άκουγε: «Όλα σε θυμίζουν/ απλά
κι΄αγαπημένα / πράγματα δικά σου/ καθημερινά». Το δεδομένο της πρώτης οργής,
ξεπέρασαν αμφότεροι οι «απορριφθέντες», συγχωρώντας ελέω Μάνου, αλλά και
αναγνωρίζοντας τους προκρινόμενους εξαιρετικούς στίχους.
Τρία ακόμα τραγούδια της συναυλίας, είχαν εκδοθεί στο «Για μια μέρα
ζωής» του 1980. Το πρώτο, η «Κουτσή κιθάρα», είχε ερμηνευθεί, ήδη, στην ταινία
«Διακοπές στην Κύπρο μας» (1971), από την μετέπειτα 2η σύζυγο του Λοΐζου Δώρα
Σιτζάνη και τον Νίκο Δαδινόπουλο. Το δεύτερο είναι το ντουέτο «Η μέρα εκείνη δεν
θ΄αργήσει», του συνθέτη με την Δ. Γαλάνη, ενώ το τρίτο είναι το περίφημο
«Σ΄ακολουθώ», γραμμένο για τον πλατωνικό του έρωτα, την Λίζυ. Τέλος δύο ακόμα
αριστουργηματικά τραγούδια, προέκυψαν από δίσκους μετά τον θάνατο του Λοΐζου.
Το πρώτο, η «1η Μαΐου», με αναφορά στην πρώτη σύζυγό του Μάρω, αλλά και το
Μάη του 1968, βγήκε για το δίσκο του Β. Παπακωνσταντίνου «Φοβάμαι» του 1982.
Το δεύτερο, «Αχ τα μάτια σου», ερμηνεύθηκε, περίφημα, από την Δ. Γαλάνη, στον
δίσκο της «Χάνομαι γιατί ρεμβάζω» του 1985. Θα θέλαμε να υπάρχει
αντιπροσώπευση και από τα «Γράμματα στην αγαπημένη». Ένα δίσκο που δόθηκε
στην κυκλοφορία το 1983, ουσιαστικά από demos και θα τους άξιζε μια πραγματική
ενορχήστρωση. Καλή επιτυχία !

Συναυλία «Μάνος Λοΐζος: 80 χρόνια»

Κ.Ο.Θ. και Ο. Μ.Μ.Θ.
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης,
Αίθουσα Φίλων Μουσικής Μ 1

Παρασκευή 6 Οκτωβρίου
Και Σάββατο 7 Οκτωβρίου 2017
Ώρα: 21:00