JU Treća gimnazija, Sarajevo

LABORATORIJSKA VJEŽBA 4
Provjera jednačine sočiva

Grupa:

Elma Bibović

Selma Camović

Naida Tahirović

Sarah Kovačević

Prof: Mujić Erna

Sarajevo, maj 2019.
Teorijski dio:
Optičko sočivo je tijelo izgrađeno od providnog homogenog materijala, ograničeno sa dvije
sferne ili barem jednom sfernom i jednom ravnom površinom.

Osnovni elementi svakog sočiva su:

 Centri krivine, C1 i C2 koji zapravo predstavljaju i centre sfera u

čijem se presjeku nalazi sočivo

 Glavna optička osa, prava koja spaja C1 i C2

 Optički centar-O- je tačka kroz koju mogu da prođu zraci a da se ne

prelamaju. Nalazi se u preseku glavne optičke ose sa pravom koja
dijeli sočivo na dva jednaka dijela.

 Žiža(fokus) je tačka u kojoj se sijeku prelomljeni zraci

Vrste sočiva prema načinu prelamanje svjetlosti su:

 Sabirna sočiva-poslije prelamanja sabiraju svjetlosne zrake pa se još

nazivaju i konvergentna sočiva (prelomljeni zraci sijeku glavnu
optičku osu)

Sabirno sočivo može biti: bikonveksno – obje strane ovog sočiva su ispupčene;
plankonveksno – jedna strana je ravna, a druga ispupčena; konkavnokonveksno –
jedna strana je udubljena, a druga ispupčena

 Rasipna sočiva-rasipaju odnosno šire snop paralelnih zraka koji prođe

kroz njih (prelomljeni zraci divergiraju, tj udaljavaju se od glavne
optičke ose pa se još nazivaju I divergentna sočiva)

Rasipno sočivo može biti: bikonkavno – obje strane udubljene; plankonkavno –

jedna strana ravna, a druga udubljena; konveksnokonkavno – jedna strana je
ispupčena, a druga udubljena
Veza između daljine predmeta, lika i žižne daljine kod sočiva data je jednačinom sočiva
koja glasi:

što predstavlja osnovnu jednačinu sočiva

Uvećanje sočiva je jednako odnosu daljine lika i daljine predmeta:

Optička jačina sočiva predstavlja mjeru veličine prelamanja svetlosti ili mjeru
konvergencije:

ω 1/ f, jedinica je 1D=1m-1
Aparatura:
-optička klupa
-sabirno sočivo
-lampa na izvoru od 12V~
-predmet
-zaklon

Opis vježbe:
Postaviti elemente (kao na šemi) tako da se dobije realan i oštar lik na
zaklonu.Izmjeriti p, l ( p-udaljenost predmeta od sočiva, l-udaljenost lika od sočiva)
Izračunati: a) f - žižnu daljinu
b) u - uvećanje sočiva
c) ω - optičku moć sočiva
Br.mj. l (cm) p (cm) f (cm) u ω ( m-1 )