Οι ασκήσεις αναπνοής ή pranayama, είναι ένα μεγάλο μέρος της γιόγκα και είναι μεταξύ

των βασικών “εργαλείων”, που χρησιμοποιούν πολλοί ψυχολόγοι, ιδιαίτερα όταν

εργάζονται με πελάτες που βιώνουν έντονο στρες ή άγχος.

Η διαφραγματική αναπνοή είναι η πιο ευρέως γνωστή τεχνική αναπνοής, αλλά νέες
επιστημονικές έρευνες έχουν αρχίσει να ρίχνουν φως σε άλλες τεχνικές της pranayama και
τα οφέλη τους.

Η διαδικασία της αναπνοής αφορά την διασύνδεση του εθελοντικής νευρικού μας
συστήματος (πτυχές της φυσιολογίας μας κάτω από τον συνειδητό μας έλεγχο) και το
αυτόνομο νευρικό μας σύστημα (πτυχές που δεν είναι υπό τον συνειδητό μας έλεγχο).

Οι συνειδητές ασκήσεις αναπνοής είναι ένα μέσο για να περάσουμε μηνύματα προς τον
εγκέφαλο με βάση του τι κάνουμε με το σώμα μας. Προσφέρει επίσης μια άμεση σύνδεση
για την εξισορρόπηση του συμπαθητικού και του παρασυμπαθητικού νευρικού
συστήματος.

Η τεχνική Nadi Shodhana της γιόγκα, ή αλλιώς εναλλαγή ρινικής εισπνοής (δλδ εισπνοή από
μόνο ένα ρουθούνι κάθε φορά) έχει μια μακρά ιστορία στην παραδοσιακή ιατρική
Ayurvedic και την γιόγκα. Πιστεύεται ότι εναρμονίζει τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου, με
αποτέλεσμα μια ισορροπημένη σωματική, ψυχική και συναισθηματική ευεξία.

Αν και η επιστήμη δεν έχει εξερευνήσει σε βάθος τι μπορεί να συμβαίνει από την άποψη
της εγκεφαλικής λειτουργίας των δύο ημισφαιρίων κατά τη διάρκεια αυτής της τεχνικής
αναπνοής, πρόσφατες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι έχει πράγματι κάποιες πολύ ισχυρές
θετικές επιδράσεις.

Λένε ότι υπάρχουν τρεις καλοί λόγοι να εξασκηθείτε στην τεχνική αναπνοής pranayama:

1. Ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα και μειώνει την αρτηριακή

πίεση.

2. Ενισχύει τις αναπνευστικές λειτουργίες: αυξάνει την αναπνευστική δύναμη και την
αντοχή.

3. Βελτιώνει την προσοχή και τον συντονισμό των κινήσεων.

Έτσι η Nadi Shodhana κάνει καλό στην καρδιά, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλό μας.

Πώς να εφαρμόσετε την τεχνική αναπνοής με εναλλαγή ρινικής εισπνοής

 Καθίστε σε μια άνετη στάση. Χαλαρώστε το σώμα και αναπνεύστε φυσικά για λίγα
λεπτά, επιτρέποντας στο μυαλό και το σώμα σας να ηρεμήσει.

 Ακουμπήστε το αριστερό σας χέρι στο γόνατό σας.

 Με το δεξί χέρι, φέρτε δύο εκτεταμένα δάκτυλα και ακουμπήστε τα ελαφρά στη
γέφυρα της μύτης σας. Τοποθετήστε τον αντίχειρά σας απαλά πάνω δεξί ρουθούνι.
Τοποθετήστε τα άλλα δάχτυλα απαλά επάνω αριστερό ρουθούνι σας.

 Κλείστε τα μάτια σας και να ξεκινήσετε απαλά να κλείνετε το δεξί σας ρουθούνι
(χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα) και εισπνεύστε αργά, βαθιά, ομαλά, απαλά και
χωρίς πίεση μόνο από το αριστερό ρουθούνι.
  Μετά, κλείστε το αριστερό σας ρουθούνι (χρησιμοποιώντας τα μικρά δάχτυλα) και
αφήστε ελεύθερο το δεξί. Εκπνεύστε μέσα από το δεξί ρουθούνι. Στη συνέχεια
εισπνεύστε μέσα από το ίδιο (δεξί) ρουθούνι.

 Τώρα κλείστε πάλι το δεξί ρουθούνι και αφήστε ελεύθερο το αριστερό. Εκπνεύστε
μέσα από το αριστερό ρουθούνι και εισπνεύστε ξανά από το ίδιο.

 Συνεχίστε το ίδιο μοτίβο για όσο χρονικό διάστημα επιθυμείτε.

 Όταν τελειώσετε, χαλαρώστε και τα δύο σας χέρια και αναπνεύστε πάλι
φυσιολογικά για μερικές στιγμές προτού ανοίξετε τα μάτια σας.

Τίποτα δεν είναι προσωπικό. Ο κάθε άνθρωπος συμπεριφέρεται σύμφωνα με το επίπεδο

της συνειδητότητάς του.

Όταν λες "ο τάδε μου έκανε αυτό" δεν σημαίνει ότι ο άλλος απηύθυνε σε σένα προσωπικά
αυτό που έκανε. Αλλά μερικοί άνθρωποι τα κάνουν όλα προσωπικά. Για παράδειγμα, εκεί
που οδηγείς το αυτοκίνητό σου μπαίνει κάποιος μπροστά σου και σου κλείνει το δρόμο.
Γιατί να το πάρεις προσωπικά; Ο άλλος δεν σε ξέρει καν. Το Εγώ όμως θα ερμηνεύσει την
κατάσταση και θα πει "αυτός μου έκλεισε τον δρόμο, εμένα", ενώ ο άλλος οδηγεί πάντα
έτσι.

Στο Εγώ αρέσει πολύ να παραπονιέται και να λέει "οι άλλοι μου έκαναν αυτό κι αυτό".
Και όσο περισσότερο παραπονιέσαι για το τι σου έκαναν οι άλλοι, τόσο περισσότερο
δυναμώνει το "μου (έκαναν)", δηλαδή το Εγώ. Αυτός ο μηχανισμός είναι ασυνείδητος. Οι
αφορμές μπορεί να είναι πολλές και διάφορες, αλλά το Εγώ ερμηνεύει πάντα τα πράγματα
σαν να μην είναι ικανοί οι άλλοι να μας ικανοποιήσουν - είτε κάνουν κάτι που δεν έπρεπε,
είτε δεν κάνουν κάτι που έπρεπε, αλλά πάντα σε σχέση με "εμένα".

Γι' αυτό το Εγώ λατρεύει να παραπονιέται για διάφορα πράγματα που κάνουν οι άλλοι. Και
όσο περισσότερο παραπονιέται, τόσο αυξάνεται μέσα μας η αίσθηση ότι εμείς είμαστε οι
σωστοί και οι άλλοι λάθος. Ο κόσμος είναι γεμάτος από ανθρώπους που μας δίνουν
αφορμές να παραπονιόμαστε. Και η ζωή το κάνει αυτό, όχι για να σου σπάσει τα νεύρα,
αλλά για να σε κάνει πιο συνειδητό. Δεν είναι ότι κάποιο κακό δαιμόνιο έβαλε τους
ανθρώπους αυτούς γύρω σου για να σε κάνουν δυστυχισμένο. Οι προσδοκίες σου να
συμπεριφέρονται οι άλλοι με έναν συγκεκριμένο τρόπο είναι που σε κάνει δυστυχισμένο.

Πρέπει όμως να "πιάσεις" τον εαυτό σου να παραπονιέται για τους άλλους τη στιγμή που
το κάνεις για να εξέλθεις από αυτό το μοτίβο. Το Εγώ τότε θα νιώσει ότι δεν το τάισες -και
όντως αυτό συμβαίνει- και θα αισθανθεί σαν να συρρικνώνεται. "Αν δεν παραπονεθώ", θα
έλεγε το Εγώ, "θα γίνω μικρότερο και λιγότερο", γιατί κάθε φορά που παραπονιέσαι το
Εγώ σου φουσκώνει και αισθάνεσαι ότι γίνεσαι "περισσότερος". Και όσο πιο
συναισθηματικά φορτισμένο είναι το παράπονο, τόσο πιο πολύ αισθάνεσαι να
φουσκώνεις σαν μπαλόνι. Και πολλές φορές ο θυμός μπορεί να συνοδεύει το παράπονο.

Μπορείς λοιπόν να εξασκηθείς στο να μην παραπονιέσαι. Στην αρχή θα σου φανεί σαν να
λείπει κάτι από τη ζωή σου, αλλά μετά θα νιώσεις μια γαλήνη μέσα σου. Βέβαια, τώρα
πολλοί θα αναρωτηθούν "πρέπει να αφήνω τους άλλους να με εκμεταλλεύονται και να με
κάνουν ό,τι θέλουν;". Φυσικά και όχι. Αν χρειαστεί να πεις κάτι στον άλλον θα το πεις, αλλά
χωρίς παράπονο.

Αν χρειαστεί να κάνεις κάτι θα το κάνεις, αλλά χωρίς παράπονο. Ας πούμε ότι περιμένεις
κάποιον τεχνικό να έρθει στο σπίτι σου για να επιδιορθώσει μια βλάβη. Τον παίρνεις μια
φορά τηλέφωνο, σου λέει ότι θα έρθει την τάδε ώρα και δεν έρχεται. Τον παίρνεις άλλη μία
φορά, σου λέει ότι θα έρθει μια άλλη ώρα και πάλι δεν έρχεται. Μετά μπορείς να τον
πάρεις τηλέφωνο και να του πεις "σε περίμενα να έρθεις αλλά δεν ήρθες, θα πάρω κάποιον
άλλον, ευχαριστώ που με άκουσες".

Αν του παραπονεθείς δεν θα τον βοηθήσεις. Δεν θα τον κάνεις πιο συνειδητό. Και το μόνο
"όφελος" που θα έχεις εσύ από το παράπονο είναι ότι θα δυναμώσεις την ταύτισή σου με
τον ψεύτικο εαυτό σου.

Επίσης, κάθε φορά που παραπονιέσαι για κάποιον δημιουργείς μια ψεύτικη ταυτότητα στο
μυαλό σου για τον άλλον και λες "αυτός είναι έτσι". Το ποιος είναι ο άλλος στην
πραγματικότητα επισκιάζεται από την ερμηνεία του νου σου μέσα από το παράπονο. Έτσι
χάνεις κάθε επαφή με τον άλλον άνθρωπο, τον βλέπεις μόνο ως "τον άλλον" και ξεχνάς
εντελώς ότι στην ουσία είστε το ίδιο, είστε ένα. Μπορείς να είσαι πραγματικά ευγνώμων
για όλους αυτούς τους ανθρώπους που σε κάνουν πιο συνειδητό.

Όταν συνειδητοποιείς ότι παραπονιέσαι μπορείς να παρατηρείς τον νου σου, να στρέφεις
την προσοχή σου μέσα σου, και να εξετάζεις αν υπάρχει κάποιο όφελος από αυτές τις
σκέψεις. Δηλαδή, ακόμα και αν δεν εκφράζεις ανοιχτά κάποιο παράπονο, δες αν ο νους σου
συνεχίζει να παραπονιέται κάνοντας τις αντίστοιχες σκέψεις. Γιατί μπορεί να μην το λες,
αλλά να το σκέφτεσαι. Αν εντοπίσεις τέτοιες σκέψεις, αναρωτήσου αν σε κάνουν πιο
ευτυχισμένο ή πιο χαρούμενο, ή αν η ζωή σου θα ήταν καλύτερη και πιο ανάλαφρη χωρίς
αυτές.

*Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από μαγνητοσκοπημένη ομιλία του Έκχαρτ Τόλλε.

Οι άνθρωποι πάντα λένε ότι η υγεία είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο, αλλά
πόσοι το κάνουν πράξη; Παρ’ όλα αυτά, μπορεί κάποιος να ξεκινήσει σήμερα. Ενισχύστε τη
ζωτική σας ενέργεια ακολουθώντας δώδεκα απλούς κανόνες που αντλήσαμε από ένα
κλασικό έργο των Σαολίν. Συντάχθηκε από ένα μοναχό, ο οποίος ήταν μεγάλος μαχητής και
λόγιος, και περιλαμβάνει συμβουλές για το πώς μπορεί κάποιος παραμείνει νέος και υγιής.

Συμβουλές από έναν μοναχό Σαολίν για το πώς να μείνετε νέοι για πάντα

1) Μην σκέπτεστε πάρα πολύ. Η σκέψη καταναλώνει ενέργεια. Η πολλή σκέψη μπορεί να
σας κάνει να φαίνεστε γέροι.
2) Μην μιλάτε πολύ. Οι περισσότεροι άνθρωποι είτε λένε λόγια είτε κάνουν πράξεις.
Καλύτερα να κάνετε πράξεις.

3) Όταν εργάζεστε, να δουλεύετε για 40λεπτά και στη συνέχεια να σταματάτε για 10 λεπτά.
Το να κοιτάτε κάτι όλη την ώρα μπορεί να αποβεί βλαβερό για τα μάτια σας, για τον
οργανισμό σας, αλλά και για τη γαλήνη σας.

4) Όταν είστε ευτυχισμένοι ή ενθουσιασμένοι, θα πρέπει να καταλαγιάσετε την ευτυχία ή

τον ενθουσιασμό σας.
Διαφορετικά θα χάσετε τον έλεγχο, πράγμα που θα βλάψει την ενέργεια των πνευμόνων
σας.

5) Μην αγωνιάτε πάρα πολύ και μη θυμώνετε υπερβολικά. Τα συναισθήματα αυτά

βλάπτουν το συκώτι και τα έντερά σας.

6) Δεν πρέπει να τρώτε πάρα πολύ. Να σηκώνεστε από το τραπέζι μισοχορτάτοι, χωρίς να
έχει βαρύνει το στομάχι σας, γιατί αυτό μπορεί να βλάψει τη σπλήνα σας. Όταν αισθάνεστε
λίγο πεινασμένοι τσιμπήστε απλώς κάτι.

7) Μην είστε πολυπράγμονες. Κάνοντας πολλά πράγματα ταυτόχρονα, δεν θα έχετε σε

κανένα επιτυχία.

8) Όταν πρόκειται να κάνετε κάτι, μην βιαστείτε να το κάνετε. Δώστε στον εαυτό σας ένα
περιθώριο χρόνου. Θυμηθείτε το ρητό «Πάω αργά γιατί βιάζομαι».

9) Αν κάνετε συνέχεια μόνο σωματικές ασκήσεις χωρίς να γυμνάζετε παράλληλα και το νου,
αυτό σας κάνει να χάσετε την ισορροπία σας και να γίνετε νευρικοί και ανυπόμονοι. Γιατί
θα έχετε χάσει το Γιν του σώματός σας. Η άσκηση πρέπει να ισορροπεί το Γιν και το Γιανγκ.

10) Εάν δεν ασκείστε ποτέ, και κάνετε απλώς καθιστική ζωή, δεν θα αποκτήσετε ποτέ
ενέργεια Γιανγκ κι έτσι δεν θα μπορείτε να κάνετε εκείνα που θέλετε.

11) Το περιβάλλον είναι γεμάτο αρνητικές σκέψεις. Μην αφήνετε τον εαυτό σας να γίνει
από απροσεξία καλός αγωγός. Να εστιάζετε πάντα το νου σας στις θετικές όψεις της ζωής
και σε πράγματα που σας χαροποιούν.

12) Βάλτε το παιχνίδι στη ζωή σας. Όχι σαν διασκέδαση, αλλά για τη χαρά που προσφέρει.
Στο παιχνίδι βρίσκει κανείς τον εαυτό του και δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από αυτή.

Η Ζωή είναι ή Πάθος ή Τίποτα Απολύτως.....

Το Πάθος θα σε πάει από εκεί που είσαι, εκεί που θέλεις να πας.....
Η Ψυχολογία της Αυτοπεποίθησης

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί τι κρύβεται πίσω από την αυτοπεποίθηση;

Μερικές φορές φαίνεται σαν να υπάρχει ένα μαγικό φίλτρο που κάνει τα άτομα με υψηλή
αυτοπεποίθηση να αντιμετωπίζουν κατάματα τον φόβο και όλους τους υπόλοιπους να
αποφεύγουν να εμπλακούν.

Αν θέλετε να ρωτήσετε το γιατί, αυτό που θα σας πουν οι ψυχολόγοι είναι ότι δεν υπάρχει
κάτι το ιδιαίτερο πίσω από αυτούς τους ανθρώπους και ότι απλώς έχουν συσσωρεύσει μια
σειρά από συνήθειες και πεποιθήσεις με την πάροδο του χρόνου, είτε εκ προθέσεως είτε
από τύχη.

Όμως, πριν εξετάσουμε αυτές τις συνήθειες και τις πεποιθήσεις, πρέπει να πάμε λίγο πίσω
και να θέσουμε το ερώτημα: τι είναι η αυτοπεποίθηση;

Η αυτοπεποίθηση είναι απλά ο βαθμός στον οποίο πιστεύετε ότι οι πράξεις σας, θα
οδηγήσουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα. Δεν είναι το ίδιο με την αυτοεκτίμηση.

Η αυτοεκτίμηση είναι μια γενικότερη αίσθηση που έχετε για τον εαυτό σας, ενώ η
αυτοπεποίθηση είναι η πίστη που έχετε στις ικανότητές σας σε μια δεδομένη κατάσταση.
Όταν οι περισσότεροι άνθρωποι λένε ότι θέλουν να έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση,
αυτό που εννοούν είναι ότι θέλουν να έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση.

Όπως ήταν αναμενόμενο, ωστόσο, σε όσους περισσότερους τομείς αποκτάτε

αυτοπεποίθηση, τόσο περισσότερο είναι πιθανό να αναπτύξετε αυτοεκτίμηση.

Γιατί χρειαζόμαστε την αυτοπεποίθηση;

Η αυτοπεποίθηση είναι ένα εξελικτικό πλεονέκτημα που μπορεί να σας βοηθήσει να

προσεγγίσετε οτιδήποτε είναι μπροστά σας, χωρίς δισταγμό ή άγχος. Μπορεί να σας
επιτρέψει να κάνετε αυτό που θέλετε πραγματικά να επιτύχετε στη ζωή σας.

Το πρόβλημα είναι ότι τις περισσότερες φορές οι συμβουλές που παίρνουμε για το πώς να
έχουμε περισσότερη αυτοπεποίθηση μπορεί να είναι λίγο γενικές.

«Προσποιήσου μέχρι να τα καταφέρεις», «Μίλα πιο δυνατά» ή «Ντύσου ανάλογα».

Για να είμαστε δίκαιοι, αυτές μπορεί να μην είναι τρομερές συμβουλές και μπορεί να έχουν
πραγματικά ένα θετικό αντίκτυπο στο πώς αισθάνεστε, όμως πραγματικά δεν θα σας
βοηθήσουν να εντρυφήσετε στο είδος της βαθιάς αυτοπεποίθησης που οδηγεί στην
πραγματική αλλαγή.
Εδώ είναι πέντε κρυμμένα χαρακτηριστικά των ανθρώπων με αυτοπεποίθηση.

1. Διαχειρίζονται την εξάρτησή τους από το αποτέλεσμα

Οι άνθρωποι που έχουν αυτοπεποίθηση δεν ανησυχούν για την έκβαση της κατάστασης. Η
προσοχή τους εστιάζεται στην ενέργεια ή τη δραστηριότητα, σε αντίθεση με το εξωτερικό
αποτέλεσμα.

Σε περίπτωση που αποτύχουν, βιώνουν την προσπάθεια ως μια μαθησιακή εμπειρία σε

αντίθεση με μια αντανάκλαση του ποιοι είναι ως πρόσωπα ή ακόμα και το πόσο αξίζουν.

2. Αξιολογούν τους εαυτούς τους με ακρίβεια

Αυτό μπορεί να φαίνεται αντι-διαισθητικό, αλλά για να αναπτύξετε αυθεντική

αυτοπεποίθηση, χρειάζεται να επιδείξετε ένα μικρό κομμάτι σκληρής αυτο-ειλικρίνειας.

Εάν έχετε μη ρεαλιστικές προσδοκίες σχετικά με τις δυνατότητες σας, είναι πιθανό να
σοκαριστείτε και να αποκαρδιωθείτε όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως αναμένατε. Από την
άλλη πλευρά, αν έχετε μια αντικειμενική αξιολόγηση των ικανοτήτων σας, αυτό είναι
λιγότερο πιθανό να συμβεί.

Ένα άλλο σημαντικό πράγμα που πρέπει να εξετάσουμε εδώ είναι ότι οι άνθρωποι με
αυτοπεποίθηση είναι σε θέση να δεχθούν εποικοδομητική κριτική από τους άλλους, χωρίς
να παίρνουν αμυντική θέση. Η προσοχή των άνθρωπων με αυτοπεποίθηση δεν εστιάζεται
στο κατά πόσο οι άλλοι τους αντιλαμβάνονται ως ικανούς, αλλά για το πώς μπορούν να
βελτιωθούν για το μέλλον.

3. Εξασκούν τη θετική μελλοντική απεικόνιση

Το μυαλό μας αντιμετωπίζει μια δυσκολία στη διάκριση μεταξύ των πραγματικών μνημών
και των κατασκευασμένων. Οι άνθρωποι με αυτοπεποίθηση το χρησιμοποιούν αυτό προς
όφελός τους, οπτικοποιόντας τις ικανοτητές τους σε ένα ορισμένο τμήμα της ζωής τους,
μέχρι τα νευρωνικά τους δίκτυα να επαναπρογραμματιστούν για την επιτυχία.

Μια μελέτη μάλιστα, έδειξε ότι αρσιβαρίστες που εξασκούσαν τη θετική απεικόνιση,
βρήκαν την πρακτική αυτή σχεδόν τόσο αποτελεσματική όσο την ίδια τη σωματική άσκηση
για τη βελτίωση των επιδόσεων.

4. Μπορούν να επιλέξουν τις δραστηριότητές τους προσεκτικά

Δεν μπορείτε να είστε οι καλύτεροι σε όλα και αν είστε άνθρωπος με αυτοπεποίθηση το

γνωρίζετε αυτό. Αντί αυτού, επιμένουν σε αυτό που γνωρίζουν ότι πρόκειται να τους δώσει
αυτοπεποίθηση.

Για παράδειγμα, εάν θέλουν να έχουν αυτοπεποίθηση ως κολυμβητές, θα μπορούσαν να

ξοδεύουν πολύ χρόνο στο τρέξιμο, διότι ορισμένες από τις δεξιότητες είναι
συμπληρωματικές και έχουν κοινές διαστάσεις (π.χ. φυσική κατάσταση). Όμως, δεν
πρόκειται να περάσουν ώρες γράφοντας δημιουργικές ιστορίες, διότι δεν υπάρχει καμία
συσχέτιση μεταξύ των δύο δραστηριοτήτων.
Eίναι αρκετά απλό να συνειδητοποιήσετε ότι αν θέλετε να αισθάνεσθε σιγουριά, θα πρέπει
να περνάτε το χρόνο σας κάνοντας αυτά ακριβώς τα πράγματα που σας δίνουν
αυτοπεποίθηση.

Αυτό μπορεί να μην είναι κάτι που θέλετε να ακούσετε, αλλά είναι η αλήθεια. Αν θέλετε να
αναπτύξετε την αυτοεκτίμηση σας, θα πρέπει να βγείτε από την ασφάλειά σας, επιλέγοντας
μια σειρά από πράξεις και τομείς που δεν έχετε δοκιμάσει μέχρι τώρα, κάτι που θα έχει
ενδεχομένως φόβο στην αρχή. Όμως, με την πάροδο του χρόνου θα αναπτύξετε βαθύτερη
και μακροχρόνια αυτοπεποίθηση.

5. Αναπτύσουν τις δεξιότητές τους

Για να αισθάνεσθε πιο σίγουροι θα πρέπει να βελτιώσετε τον εαυτό σας στον τομέα που θα
θέλετε να αισθάνεσθε πιο σίγουροι και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι η εξάσκηση.

Και πάλι, αυτό είναι αρκετά προφανές, αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είστε σε θέση να
επικεντρωθείτε σε ένα τομέα για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο μέχρι να είστε αρκετά
ικανοί, αντί να αφήσετε την προσοχή να σας παρασύρει οπουδήποτε αλλού και να
υποπέσετε στο «σύνδρομο του λαμπερού στόχου».

Επομένως, αναλάβετε δράση.

Η αδράνεια γεννά την αμφιβολία και το φόβο. Η δράση γεννά την εμπιστοσύνη και το
θάρρος. Αν θέλετε να νικήσετε το φόβο, μην κάθεστε στο σπίτι να το σκεφτείτε. Βγείτε έξω
και δράστε.

Το 80% της ανθρώπινης συμπεριφοράς ερμηνεύεται από το ασυνείδητο και μόλις το 20%
από το συνειδητό κομμάτι της ψυχής.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γλώσσα του σώματος, στην οποία δεν μπορούμε να
ασκήσουμε πλήρη έλεγχο και έτσι μπορεί αρκετές φορές να προδώσει αυτό που
πραγματικά θέλουμε και δεν λέμε.

Δείτε παρακάτω 15 έξυπνα ψυχολογικά κόλπα που θα κάνουν την ζωή σας ευκολότερη και
θα σας γλιτώσουν από δύσκολες καταστάσεις.

1. Όταν μια ομάδα ανθρώπων γελάει, οι άνθρωποι συνήθως στρέφουν το βλέμμα

τους σε αυτούς που αισθάνονται πιο κοντά τους.

2. Αν μασάς τσίχλα ή τρως,΄όταν κάνεις κάτι που σε αγχώνει, αυτό μειώνει το άγχος.
Ξεγελάει ένα κομμάτι του εγκεφάλου, ώστε να νομίζει, ότι αφού τρως δεν
κινδυνεύεις.

3. Αν κάποιος είναι νευριασμένος μαζί σας και σας φωνάζει, παραμείνετε

ψύχραιμοι. Το πιθανότερο είναι να εκνευρισθεί ακόμα περισσότερο, αλλά
αργότερα θα ντρέπεται για την συμπεριφορά του.
4. Αν κάνετε μια ερώτηση σε κάποιον και δεν σας απαντήσει επαρκώς, διατηρήστε
οπτική επαφή μαζί του και παραμείνετε σιωπηλοί. Ο άνθρωπος που απαντάει θα
υποθέσει, ότι η αρχική του απάντηση δεν ήταν καλή και θα συνεχίσει να μιλάει.

5. Με τις εκφράσεις του προσώπου μπορείτε να προκαλέσετε το συναίσθημα που

επιθυμείτε. Αν θέλετε να νιώσετε χαρούμενοι, χαμογελάστε όσο περισσότερο
γίνεται.

6. Μην λέτε “Πιστεύω” ή “Νομίζω” Αυτό υπονοείται έτσι και αλλιώς, και φαίνεται
ότι έχετε έλλειψη αυτοπεποίθησης.

7. Όταν έχετε συνέντευξη για δουλειά φανταστείτε, ότι αυτός που σας κάνει την
συνέντευξη είναι κάποιος παλιός φίλος. Έτσι, θα νιώσετε περισσότερο άνετα και
θα βγάλετε τον πραγματικό εαυτό σας.

8. Αν δείχνετε χαρούμενοι και ενθουσιασμένοι, όταν συναντάτε κάποιους

ανθρώπους την επόμενη φορά που θα τους ξαναδείτε θα δείχνουν και αυτοί
χαρούμενοι και ενθουσιασμένοι, που ξαναβρεθήκατε. Πάρτε παράδειγμα τα
σκυλιά, που εφαρμόζουν συνέχεια αυτό το κόλπο.

9. Οι άνθρωποι είναι πιθανότερο να σας κάνουν μια μικρή χάρη, αν πρώτα σας
έχουν αρνηθεί μια μεγάλη.

10. Πολλές φυσικές συνέπειες του στρες είναι ίδιες με εκείνες της πολύ μεγάλης
ευφορίας, όπως βαριά αναπνοή και επιτάχυνση της καρδιάς. Αν
επανασχεδιάσετε την στρεσογόνο κατάσταση ως πρόκληση, τότε το άγχος θα
μετατραπεί σε χαρά.

11. Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να ξεχωρίσουν ευφυΐα από την αυτοπεποίθηση.
Αν δείχνεις, ότι είσαι πολύ καλός γνώστης του αντικειμένου σου, τότε οι
άνθρωποι έχουν την συνήθεια να μαζεύονται γύρω σου.

12. Αν εργάζεστε στην εξυπηρέτηση πελατών, τοποθετήστε ένα καθρέπτη πίσω σας.
Οι πελάτες θα σας συμπεριφέρονται πιο ευγενικά, γιατί κανένας δεν θέλει να
βλέπει την κακή εκδοχή του εαυτού του.

13. Αν είστε σε ένα meeting και νομίζετε, ότι κάποιος θέλει να σας επιτεθεί, καθίστε
ακριβώς δίπλα του. Με αυτόν τον τρόπο θα τον κάνετε να νιώσει ανασφαλής και
να μην σας επιτεθεί. Ή τουλάχιστον να μετριάσει την κακία του.

14. Όταν βγαίνετε πρώτο ραντεβού με κάποιον, επιλέξτε ένα πρωτότυπο και
συναρπαστικό μέρος. Με αυτόν τον τρόπο ο άλλος θα συνδυάσει αυτό το
συναρπαστικό συναίσθημα μαζί σας.

15. Παρατηρήστε το χρώμα των ματιών κάποιου, όταν τον συναντάτε για πρώτη
φορά. Οι άνθρωποι με το ίδιο χρώμα ματιών επιζητούν περισσότερο την οπτική
επαφή
Στην είσοδο της βιβλιοθήκης των Θηβών στην αρχαία Αίγυπτο, μια επιγραφή στα αρχαία
ελληνικά έγραφε: «Ψυχής Ιατρείον». Γιατί όμως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι η
Βιβλιοθήκη ως χώρος ανάγνωσης γιατρεύει την ανθρώπινη ψυχή; Συμβαίνει αυτό στην
πραγματικότητα; Και αν ναι, πώς μπορούμε σήμερα να λύσουμε τα προβλήματά μας μέσα
από ένα βιβλίο; Η απάντηση ακούει στο όνομα βιβλιοθεραπεία…

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΒΙΒΛΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η βιβλιοθεραπεία, αν και σχετικά άγνωστη στην Ελλάδα, είναι μια υπαρκτή τεχνική, που
μάλιστα γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής.

Πρόκειται για μία μέθοδο που εδραιώθηκε με το πέρασμα του χρόνου σε διαφορετικές
επιστήμες και τέχνες και στοχεύει σε ένα πράγμα: να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε κάθε
προσωπικό μας πρόβλημα, κάθε εσωτερική μας αγωνία που πολλές φορές μπλοκάρει την
καθημερινότητά μας, και μας κάνει να νιώθουμε θλίψη, απαισιοδοξία και μοναξιά μέσα
στις δυσκολίες μας.

Η ιδέα δεν είναι καινούρια. Επιγραφές σαν κι αυτή των αρχαίων Θηβών συναντάμε τόσο
στη χώρα μας, στη μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, όσο και στο εξωτερικό, στην
Ελβετία, στην Stifftsbibliothek, στο St. Gallen.

Στην Ιστορία της Ανάγνωσης,του Α. Manguel, αναφέρεται η χρήση των βιβλίων ως

φυλαχτών έχοντας τη μαγική δύναμη να αλλάζουν τη ζωή κάποιου. Την εποχή που τα
βιβλία δεν ήταν διαδεδομένα και οι αναγνώστες μετριόνταν στα δάχτυλα, η
βιβλιοθεραπεία λειτουργούσε με την αφήγηση, από στόμα σε στόμα. Στην περίπτωση αυτή
ο καλός αφηγητής ήταν και ο μεγάλος θεραπευτής, ο σοφός που θεράπευε με λέξεις.

Είναι γνωστό ότι μύθους και παραβολές χρησιμοποιούσαν όλοι σχεδόν οι μεγάλοι
πνευματικοί δάσκαλοι, όπως ο Χριστός και ο Βούδας,

οι οποίοι θεράπευαν τα πάθη και άλλαζαν τη ζωή των ανθρώπων με συμβολικές ιστορίες.

Αν και οι θεραπευτικές ιδιότητες της επίδρασης των μύθων και της ανάγνωσης ιστοριών
ήταν διαδεδομένες από τα αρχαία χρόνια, εντούτοις έπρεπε να συστηματοποιηθεί η ιδέα
αυτή και να αποδοθεί ως όρος μόλις στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Samuel Crothers, ο
οποίος περιέγραψε την επίδραση της ανάγνωσης βιβλίων στην αλλαγή της ανθρώπινης
συμπεριφοράς και απέδειξε την αξία της χρήσης των βιβλίων από ασθενείς, οι οποίοι είχαν
ανάγκη να κατανοήσουν τα προβλήματά τους.

Η επίδραση αυτή μελετήθηκε ουσιαστικά στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου διαπιστώθηκε

ότι στρατιώτες και άλλα θύματα πολέμου που νοσηλεύονταν, έδειχναν να τα πηγαίνουν
καλύτερα με το πρόβλημα της υγείας τους όταν ήταν συστηματικοί αναγνώστες ιστοριών
με ήρωες που τα παθήματά τους έμοιαζαν με τα δικά τους, ειδικά αν στο τέλος τα έβγαζαν
πέρα. Έτσι, στις αρχές του 1920, βιβλιοθηκάριοι άρχισαν να προσφέρουν στο αναγνωστικό
κοινό βιβλία ειδικά για τις θεραπευτικές τους χρήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, που
κάποιοι δεν γνώριζαν ανάγνωση, γίνονταν δημόσιες αναγνώσεις, που αποδείχτηκε ότι
λειτουργούσαν εξίσου θεραπευτικά για τους ακροατές.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ

Ξέρω, ακούγεται κάπως τρελό να έχεις μια αρρώστια και αντί να σηκωθείς το πρωί να πας
στο γιατρό, να πηγαίνεις σε ένα βιβλιοπωλείο με ενημερωμένους υπαλλήλους, οι οποίοι να
σου συστήνουν ένα ρεαλιστικό μυθιστόρημα με ήρωα κάποιον σαν κι εσένα, ο οποίος
αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα περίπου σαν το δικό σου.

Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν κατευθυνθείς στην πλησιέστερη βιβλιοθήκη ή αν ψάξεις μόνος

σου στο ίντερνετ αναζητώντας βιβλία στα οποία αναγνωρίζεις τον εαυτό σου, κάτι από τη
ζωή σου, κάποιες πτυχές από τα προβλήματα τα οποία μέχρι τώρα πίστευες ότι μόνο εσύ τα
βιώνεις με τραυματικό τρόπο.

Έτσι κι αλλιώς, η γραφή αποτελεί μία ψυχαναλυτική διεργασία η οποία λειτουργεί

λυτρωτικά για το συγγραφέα. Αυτή η δυναμική του βιβλίου μεταφέρεται στον αναγνώστη,
ο οποίος «ανα-γιγνώσκει», δηλαδή ξαναγνωρίζει – σαν το κείμενο που διαβάζει να του
υπενθυμίζει όσα ο ίδιος ξέρει και δεν θυμάται.

Έτσι, σε ένα βιβλίο βλέπω πράγματα για τον εαυτό μου, πράγματα που είχα ξεχάσει ή δεν
συνειδητοποιούσα μέχρι να τα δω γραμμένα.

Η βιβλιοθεραπεία υπηρετεί την ανάγκη μας να βλέπουμε ότι η ζωή δεν είναι μονόδρομος,
ότι υπάρχουν επιλογές και λύσεις, φτάνει να τις αναζητήσουμε και να τις τολμήσουμε, για
να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή μας, αλλά και την ίδια μας τη
ζωή. Γιατί είναι σαφώς στο χέρι μας να αλλάζουμε τη ζωή μας προς το καλύτερο με
εναλλακτικές προσεγγίσεις, όπως αυτή της δημιουργικής γραφής και της ανάγνωσης
βιβλίων. Πρακτικά, όμως, πώς ξεκινάει κανείς;

Στις ΗΠΑ και σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Υπάρχουν
ειδικά «βιβλιοθεραπευτικά» βιβλιοπωλεία όπου τα βιβλία είναι χωρισμένα σε ράφια, σε
θεματικές ενότητες (π.χ. Διαζύγιο, Μοναξιά, Απώλεια φίλου ή συγγενή, Σχέσεις Γονιών-
Παιδιών, Αλλαγή διαμονής, Μετανάστευση κοκ.), έτσι ώστε να μπορείς να βρεις πιο εύκολα
το βιβλίο που μπορεί να σε βοηθήσει να αλλάξεις τη ζωή σου προς το καλύτερο. Υπάρχει
μεγάλη ποικιλία θεματικών ενοτήτων και εξειδίκευση, ανάλογα με τη χώρα στην οποία
αναζητά κανείς υλικό και τη γλώσσα που είναι γραμμένα τα βιβλία. Στην Ελλάδα μπορεί να
μην υπάρχουν ακόμη τέτοια εξειδικευμένα βιβλιοπωλεία, αλλά ασφαλώς υπάρχουν πολλά
βιβλία που θα μπορούσαν κάλλιστα να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς της βιβλιοθεραπείας,
έστω κι αν ο συγγραφέας τους δεν τα έγραψε με αυτή την προοπτική.

ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, δεν χρειαζόμαστε πολλά για να κάνουμε τη ζωή μας
καλύτερη με ένα βιβλίο.Συχνά η ανάγνωση λειτουργεί θεραπευτικά για τον αναγνώστη
έστω κι αν αυτός δεν έχει καν ιδέα για τη μέθοδο. Πώς γίνεται αυτό; Πολύ απλά…
Κάποιος πέφτει τυχαία σε ένα βιβλίο που του σύστησε ένας γνωστός ή είδε τυχαία σε ένα
βιβλιοπωλείο. Αρχίζει να το διαβάζει, και καθώς κυλούν οι σελίδες μπαίνει τόσο πολύ στην
υπόθεση, που ξέρει όταν τελειώσει το βιβλίο τι έχει αλλάξει μέσα του και τι πρέπει να
αλλάξει στη ζωή του από δω και πέρα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί όταν βλέπουμε μια ταινία
που μας καθηλώνει ή ένα θεατρικό έργο.

Αν συμβεί αυτό, παθαίνουμε ακριβώς αυτό που παθαίνουν και τα μικρά παιδιά, που
χρησιμοποιούν ασυναίσθητα τη βιβλιοθεραπεία για να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες ενός
σκληρού και άγνωστου κόσμου στον οποίο γεννήθηκαν. Μάλιστα πολλές φορές ζητούν με
ένα είδος εμμονής να τους πεις την ίδια ιστορία που έχουν ήδη ακούσει εκατό φορές.
Απολαμβάνουν το άκουσμά της καθώς συλλέγουν μεθοδικά όλα τα εφόδια που
απαιτούνται για να ξεπεράσουν το ζήτημα που εκείνη την περίοδο τα απασχολεί.

Έτσι και οι ενήλικες μπορεί να διαβάσουν ένα βιβλίο πολλές φορές και κάθε φορά να
ανακαλύπτουν κάτι καινούριο, σαν να λύνουν το γρίφο της ζωής τους ή να πηγαίνουν να
δουν την ίδια ταινία ή να τη νοικιάζουν από το βίντεο-κλαμπ, επειδή ξέρουν ότι η θεραπεία
τους βρίσκεται εκεί μέσα.

ΠΩΣ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΕΤΕ ΤΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΒΙΒΛΙΟ

Ο μύθος είναι το απαραίτητο συστατικό της βιβλιοθεραπείας. Σε όποια μορφή κι αν γίνεται

η ανάγνωση και η ίαση, χρειαζόμαστε μία υπόθεση, μία πλοκή.

Το πρώτο, λοιπόν, που πρέπει να κοιτάξει κανείς σε ένα βιβλίο, από την οπτική της
βιβλιοθεραπευτικής διαδικασίας, είναι να του μιλάει η υπόθεση, τα επεισόδια, οι ήρωες.

Διαβάστε προσεκτικά το οπισθόφυλλο. Κάντε μία τυχαία επιλογή στην αρχή, στη μέση και
στο τέλος του βιβλίου διαβάζοντας αποσπασματικά, σχεδόν ενστικτωδώς. Είναι σαν μία
πρώτη γνωριμία με έναν άνθρωπο. Το εξώφυλλο του βιβλίου είναι απλώς η εμφάνιση.
Καμιά φορά μας παραπλανεί. Γι’ αυτό δώστε λίγο χρόνο να συνομιλήσετε με το κείμενο ή
τους ανθρώπους στο χώρο που αναζητάτε βιβλία.

Ανταλλάξτε απόψεις, ρωτήστε ανθρώπους γι’ αυτό που ψάχνετε ή ρωτήστε ανθρώπους με
τους οποίους πιστεύετε ότι έχετε κοινά σημεία για βιβλία που τους έκαναν αίσθηση. Με
άλλα λόγια, ενημερωθείτε για την εκδοτική κίνηση και για τα βιβλία που υπάρχουν
διαθέσιμα. Φροντίστε οι ιστορίες να έχουν καλό τέλος. Όταν είστε σε μια δύσκολη φάση
και ζητάτε χέρι βοηθείας από ένα βιβλίο, αυτό που έχει σημασία είναι η θετική
αντιμετώπιση του προβλήματος, όπως ένα μικρό παιδί που χρειάζεται τη διαβεβαίωση,
«και έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα».

Αν πάλι έχετε ισχυρή προσωπικότητα και μπορείτε να δείτε κριτικά τους ήρωες αφού
ταυτιστείτε με τα παθήματά τους, μπορείτε να επιλέξετε να διαβάσετε κάτι έστω κι αν στο
τέλος η ρεαλιστική πλευρά της έκβασης σας αποκαρδιώνει, αλλά σας φαίνεται λογική. Κάτι
επίσης σημαντικό είναι να μπορούμε να ταυτιστούμε με τους ήρωες της ιστορίας σε πρώτο
επίπεδο. Αν δεν σας εμπνέει ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, μην το παλεύετε...

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ

Σε κάθε περίπτωση, το κλειδί είναι να διαλέγει κανείς ρεαλιστικές ιστορίες με θετική στάση
αντιμετώπισης της ζωής από τον ήρωα ή τους ήρωες της υπόθεσης. Και μιλάμε βεβαίως για
ρεαλιστικά διηγήματα και μυθιστορήματα ή ακόμη και αληθινές ιστορίες που συναντάμε σε
βιογραφίες σημαντικών προσώπων.

Έτσι, λοιπόν, θα ήταν χρήσιμο να αναζητούμε υλικό σε βιβλία εσωτερισμού,

πνευματικότητας, ιστορικά, αλλά και βιβλία ανάλογα με την προσωπικότητά μας από άλλες
περιοχές μελέτης.

Ακόμα και ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας, όταν είναι καλογραμμένο και έχει σαφή
περιγραφή των ηρώων και των καταστάσεων, μπορεί συμβολικά να «μιλήσει» μέσα μας και
να μας δώσει ιδέες για να ξεπεράσουμε προβλήματα της ζωής μας. Τέτοιου τύπου
συμβολική ή ονειρική γραφή είναι κατάλληλη κυρίως για ενήλικες, αφού ξέρουν να
αφήνουν το βιβλίο να μιλήσει, να δώσει λύσεις. Αυτό υποστηρίζει η μία σχολή των
βιβλιοθεραπευτών.

Εναλλακτικά, υπάρχει και η άλλη σχολή, στην οποία ανήκουν κυρίως οι ψυχολόγοι, οι
εκπαιδευτικοί και οι βιβλιοθηκονόμοι βιβλιοθεραπευτές. Η ταύτιση με τον ήρωα και η
λύτρωση μέσα από την ανάγνωση διασφαλίζεται με συγκεκριμένα στάδια, τα οποία
υποστηρίζονται από το συντονιστή μίας συνεδρίας, μίας συνεύρεσης σε ομάδα ατόμων, τα
οποία συζητούν για το πρόβλημα του ήρωα και πώς βλέπουν τον εαυτό τους.

Σύντομα, με τις κατάλληλες ερωτήσεις του ειδικευμένου βιβλιοθεραπευτή-εμψυχωτή της

ομάδας ακόμα και οι πιο εσωστρεφείς αναγνώστες βρίσκουν κάποια στιγμή διέξοδο στο
πρόβλημά τους και μία αλλαγή οπτικής στο πρόβλημα που τους απασχολεί.

Αν είναι δύσκολο να βρεθεί ένας ειδικός, για τα ελληνικά δεδομένα, μπορείτε να

δημιουργήσετε μία λέσχη ανάγνωσης, όπως αυτές του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου ή να
συμμετάσχετε σε κάποια από τις ήδη υπάρχουσες.Αν πάλι βρίσκεστε σε κάποιο σημείο της
χώρας που δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα, μπορείτε να συνομιλήσετε διαδικτυακά και να
μοιραστείτε τις εμπειρίες και τις σκέψεις σας για ένα βιβλίο που διαβάσατε με ανθρώπους
που μπορεί να έχουν τις ίδιες ανησυχίες με σας. Καλή αρχή!

- Τι θα συνέβαινε αν κάποιος δαίμονας σου έλεγε ότι αυτή τη ζωή -όπως τη ζεις τώρα και
όπως την έχεις ζήσει στο παρελθόν- πρέπει να τη ζήσεις ξανά, αμέτρητες φορές; Και χωρίς
να συμβαίνει τίποτα καινούργιο; Όπου κάθε πόνος και κάθε χαρά κι ό,τι ήταν άφατα μικρό
ή μεγάλο στη ζωή σου, θα επιστρέφει σε σένα, όλα στην ίδια διαδοχή και ακολουθία;
Φαντάσου την αιώνια κλεψύδρα της ύπαρξης ν’ αναποδογυρίζει ξανά και ξανά και ξανά.
Και κάθε φορά, αναποδογυρίζουμε κι εσύ και γω, απλοί κόκκοι στη διαδικασία.
-Προτείνεις ότι κάθε πράξη που κάνω, κάθε πόνος που νιώθω, θα βιώνεται συνεχώς στην
αιωνιότητα;

- Ναι, η αιώνια επανάληψη σημαίνει ότι κάθε φορά που επιλέγεις μια πράξη, θα την
επιλέγεις αιώνια. Και ισχύει το ίδιο για κάθε πράξη που δεν κάνεις, κάθε εμποδισμένη
σκέψη, κάθε επιλογή που απέφυγες. Και όλη η αβίωτη ζωή θα μένει να φουσκώνει μέσα
σου, αβίωτη για όλη την αιωνιότητα. Κι η αδιόρατη φωνή της συνείδησής σου θα σου
διαμαρτύρεται αιώνια. Τη σιχαίνεσαι αυτή την ιδέα; Ή σ’ αρέσει;

- Τη σιχαίνομαι.

- Τότε ζήσε με τέτοιο τρόπο που να σου αρέσει η ιδέα..!! Δεν διδάσκω, Γιόζεφ, ότι ο
άνθρωπος οφείλει ν’ αντέχει τον θάνατο ή να «συμβιβάζεται» μαζί του. Ακολουθώντας
αυτή την κατεύθυνση, προδίδεις τη ζωή σου! Το μάθημα που σου διδάσκω είναι: Να
πεθαίνεις τη σωστή στιγμή!

-«Να πεθαίνεις τη σωστή στιγμή». Η φράση αυτή προκάλεσε ένα σοκ στον Μπρόιερ. Η
ευχάριστη απογευματινή βόλτα είχε αποκτήσει θανάσιμη σοβαρότητα.«Να πεθαίνεις την
κατάλληλη στιγμή; Τι εννοείς; Σε παρακαλώ, Φρήντριχ, δεν το αντέχω, σ’ το ‘χω πει πολλές
φορές, να μου λες κάτι τόσο σημαντικό με τόσο αινιγματικό τρόπο. Γιατί το κάνεις αυτό;»

– Θέτεις δυο ερωτήματα. Σε ποιό από τα δυο να απαντήσω;

-Σήμερα, πες μου για το να πεθαίνει κανείς τη σωστή στιγμή.

– Ζήσε όταν ζεις! Ο θάνατος χάνει τη φρίκη του, αν κάποιος πεθάνει έχοντας εξαντλήσει τη
ζωή του! Αν ο άνθρωπος δεν ζει στη σωστή στιγμή, τότε δεν μπορεί ποτέ να πεθάνει τη
σωστή στιγμή.

- Και τι σημαίνει αυτό; ξαναρώτησε ο Μπρόιερ, νιώθοντας ακόμη πιο μπερδεμένος.

- Ρώτησε τον εαυτό σου, Γιόζεφ: έχεις εξαντλήσει τη ζωή σου;

- Απαντάς στην ερώτηση με ερώτηση. Φρήντριχ!

- Κάνεις ερωτήσεις που γνωρίζεις την απάντησή τους, αντέκρουσε ο Νίτσε.

- Αν γνώριζα την απάντηση, γιατί να ρωτήσω;

- Για ν’ αποφύγεις να μάθεις τη δική σου απάντηση!

Στη διάρκεια αυτής της συνάντησης, ο Νίτσε παρέμενε προσηλωμένος: έγνεφε

επιδοκιμαστικά με το κεφάλι σε κάθε ερώτηση. Τον Μπρόιερ δεν τον παραξένευε αυτό. Δεν
είχε ποτέ συναντήσει ασθενή που να μην απολάμβανε κρυφά την εξέταση της ζωής του στο
μικροσκόπιο. Κι όσο μεγαλύτερη η μεγέθυνση, τόσο χαιρόταν ο ασθενής.

Η χαρά να σε παρατηρούν ήταν τόσο μεγάλη που ο Μπρόιερ πίστευε ότι ο αληθινός πόνος
των γηρατειών, του πένθους, του να ζεις αφού οι φίλοι σου έχουν πεθάνει, ήταν η απουσία
εξονυχιστικής παρατήρησης -η φρίκη του να ζεις μια ζωή που δεν την παρατηρεί κανείς.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ίρβιν Γιάλομ, "Όταν έκλαψε ο Νίτσε", εκδόσεις Άγρα.
Επιτάχυνση ευτυχίας

10 δευτερόλεπτα: Τόσο χρειάζεσαι για να βρεις την ευτυχία

Ξυπνάς το πρωί γεμάτη αισιοδοξία και όλα δείχνουν πως αυτή η μέρα έχει κάθε λόγο να
είναι υπέροχη. Στο δρόμο όμως προς το γραφείο ανοίγεις το ραδιόφωνο και ακούγοντας τα
νέα οικονομικά μέτρα, η καλή σου διάθεση εξανεμίζεται. Κι αυτή η μελαγχολία που σε
έπιασε δεν λέει να σ’ αφήσει μέχρι το βράδυ…

Τι συμβαίνει και όταν ακούμε κάτι άσχημο ή συμβαίνει κάτι δυσάρεστο κολλάμε σε αυτό,
προσπερνώντας μάλιστα τις περισσότερες φορές τις ευκαιρίες να χαμογελάσουμε;

Ο νευροψυχολόγος Ρικ Χάνσον, εξηγεί στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Hardwiring
Happiness ότι αυτό οφείλεται στον ίδιο μας τον εγκέφαλο. Μέσα στην εξελικτική πορεία
του ανθρώπου, ο εγκέφαλος των προγόνων μας ανέπτυξε αυτή την τεχνική προκειμένου να
θυμόμαστε τι θα μπορούσε να μας βλάψει και επομένως να μπορούμε άμεσα να το
αποφύγουμε:

«Τα αρνητικά κολλάνε στο μυαλό μας σαν βέλκρο και τα θετικά γλιστράνε από αυτό σαν
τεφλόν», όπως λέει ο ίδιος. Μπορεί η συγκεκριμένη τεχνική να ήταν αποτελεσματική
κάποτε, αλλά σήμερα, που δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε κανένα θηρίο στη ζούγκλα, έχει
γυρίσει σαν μπούμερανγκ.

Πώς λειτουργεί ο εγκέφαλός μας και μας κάνει να εγκλωβιζόμαστε στις αρνητικές σκέψεις;
Όπως εξηγεί ο Χάνσον, «το μυαλό μας έχει εκπαιδευτεί στο να αναζητά τις αρνητικές
σκέψεις και μόλις τις βρει, εστιάζεται σε αυτές». Σκεφτείτε τις συνάψεις που
δημιουργούνται ανάμεσα στους νευρώνες σαν λεωφόρους μέσω των οποίων μεταφέρονται
μηνύματα. Όσο κανείς παίρνει την ίδια διαδρομή («εστιάζομαι στα αρνητικά -ασυνείδητα-
ώστε να προστατεύσω τον εαυτό μου»), τόσο πιο στέρεος γίνεται ο δρόμος, τόσο
περισσότερο «χτίζεται» αυτό το δίκτυο. Κάπως έτσι χτίζεται και η συνήθεια του νου μας να
επικεντρώνεται στα αρνητικά. Μάλλον όμως ήρθε η ώρα να ανοίξουμε νέους δρόμους για
το μυαλό κι εμάς τους ίδιους.

Όσο δυνατές κι αν είναι οι συνήθειες, όσο κι αν ο εγκέφαλός μας είναι

προγραμματισμένος να εστιάζεται στα αρνητικά, οι μελέτες των επιστημόνων έρχονται να
επιβεβαιώσουν πως όλα αυτά μπορούν να αλλάξουν. Χάρη στη νευροπλαστικότητα,
δηλαδή την ικανότητα του μυαλού μας να δημιουργεί νέες συνάψεις ανάμεσα στους
νευρώνες, μπορούμε να μαθαίνουμε καινούρια πράγματα, κι αυτό ισχύει ακόμα και για
τους ενήλικες.

Οι μαγνητικές τομογραφίες όσων συμμετέχουν στις έρευνες των νευροεπιστημόνων

δείχνουν ξεκάθαρα πως όλοι έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε τον τρόπο που
λειτουργεί ο νους μας: να σταματήσουμε το λογισμικό που τρέχει στον εγκέφαλό μας και
μας κάνει να κολλάμε στις αρνητικές σκέψεις και στη θέση του να εγκαταστήσουμε ένα νέο,
που θα μας φέρει ένα βήμα πιο κοντά στην ευτυχία. Με ποιον τρόπο;

Επιτάχυνση ευτυχίας: 0-100 σε 10”. «Ο εγκέφαλος», εξηγεί ο Χάνσον, «μοιάζει με

κασετόφωνο παλιάς τεχνολογίας. Για να ηχογραφήσεις ένα τραγούδι, πρέπει να το
παίξεις». Ο τρόπος, λοιπόν, που προτείνει είναι να στεκόμαστε σε κάθε τι θετικό για 10”.
Όσο οι συνάψεις του εγκεφάλου μας πυροδοτούν μεταφέροντας πληροφορίες τόσο
δυναμώνουν. Αν ακούσουμε ένα θετικό σχόλιο («είσαι πολύ όμορφη σήμερα») και
βιαστούμε να το προσπεράσουμε, ουσιαστικά οι νευρώνες που πυροδοτήθηκαν μένουν
αδρανείς και ενεργοποιούνται άλλοι, εκείνοι που αντιστοιχούν στην επόμενη σκέψη («κι
όμως, εγώ νιώθω πολύ πρησμένη σήμερα»).

Αντίθετα, αν όταν βιώσουμε κάτι θετικό αφήσουμε τον εαυτό μας να μείνει σε αυτή την
κατάσταση, δισεκατομμύρια συνάψεις μέσα στο μυαλό μας ενεργοποιούνται και με το
πέρασμα των δευτερολέπτων δυναμώνουν. Θυμηθείτε, οι ταχύτητες στον εγκέφαλό μας
είναι ασύλληπτες, γι’ αυτό και τα 10” είναι αρκετά ώστε να ισχυροποιηθεί η θετική
πληροφορία. Επιπλεόν όταν ενεργοποιούνται κάποιες συνάψεις, δημιουργούν και άλλες,
κάνοντας το συγκεκριμένο δίκτυο ακόμα πιο ισχυρό.

Έτσι, την επόμενη φορά που θα ακούσουμε μια αντίστοιχη θετική πληροφορία, τα
συναισθήματα που θα βιώσουμε θα είναι πιο έντονα. Γιατί θα έχουμε ήδη εκπαιδεύσει τον
εγκέφαλό μας να δέχεται τέτοιου είδους πληροφορίες, έχοντας δημιουργήσει ένα δυνατό,
συνεχώς εξελισσόμενο δίκτυο να τις υποστηρίζει.

«Οι περισσότεροι άνθρωποι καταφέρνουν να νιώσουν στιγμιαία χαρά και ευτυχία, αλλά
δεν μένουν σε αυτή την κατάσταση γι’ αυτά τα απαραίτητα 10”. Δυναμώστε τους νευρώνες
σας ώστε κι αυτοί με τη σειρά τους να δυναμώσουν την εσωτερική σας δύναμη», λέει ο
Χάνσον. Ας σταθούμε λίγο, λοιπόν, σε ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα, ένα γλυκό χαμόγελο ή
μια ζεστή αγκαλιά. Μόλις 10” – τόσο χρειάζεται!