ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ,
ΑΛΙΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΓΕΩΡΓΙΑΣ – ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ

ΕΤΟΥΣ 2021

ΟΔΗΓΙΕΣ
Προς τα Όργανα της Απογραφής,
για τον τρόπο προπαρασκευής,
οργάνωσης και διενέργειάς της

Πειραιάς, 2021
2
 ΠΕΡΙΕXOMENA

ΤΜΗΜΑ Α. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΣΚΟΠΟΣ, ΜΕΘΟΔΟΣ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ................ 5
Ι. ΓΕΝΙΚΑ ............................................................................................................................................... 5
ΙΙ. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ .............................................................................................................................................. 5
ΙΙΙ. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ........................................................................................................................ 6
ΙV. ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ................................................................... 6
V. ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ.................................................. 6
VI. ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ........................................................................................................................ 7
VII. ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ..................................................... 7
ΤΜΗΜΑ Β. ΦΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ............................................................................................. 9
Ι. ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ ............................................................................................................................................... 9
ΙΙ. ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ ......................................................................................................................................... 11
ΙΙΙ. ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ ............................................................................................................................................. 12
ΤΜΗΜΑ Γ. ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ .................................................................................................... 13
Ι. ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ ............................................................................................................................................. 13
ΙΙ. ΓΕΩΡΓΙΚΗ Ή ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ................................................................................... 13
IΙΙ. ΚΑΤΟΧΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ Η΄ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ........................................................ 14
IV. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ Η΄ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ................................................. 14
V. ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ........................................................................................................... 15
VI. ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ....................................................................... 15
VII. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ .......................................................................................... 15
VIII. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ ........ 15
ΤΜΗΜΑ Δ. ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ................................................................. 16
Ι. ΓΕΝΙΚΑ ............................................................................................................................................. 16
ΙΙ. ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ – ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ........................................ 16
ΙΙΙ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟY..................... 17
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Ή ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ
ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ..................................................................................................... 18
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΝΙΜΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛ-ΛΕΥΣΗΣ Ή
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΔΡΑΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ .......................................................... 20
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ....................................................... 20
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ
ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ...................................................................... 27
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΑΡΟΤΡΑΙΕΣ (ΕΤΗΣΙΕΣ) ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ............................................................................ 31
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΠΟΛΥΕΤΕΙΣ (ΜΟΝΙΜΕΣ) ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ......................................................................... 36
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ ..................................................................................... 40
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΜΟΝΙΜΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΚΑΙ ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ ............................................................................... 40
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΕ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑ (ή υψηλά προσπελάσιμα στέγαστρα) ........................ 41
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. ΑΡΔΕΥΣΗ ............................................................................................................................ 43
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. ΑΛΛΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ................................................................................. 43
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ .......................................................................................................................... 43
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13. ΒΟΟΕΙΔΗ ............................................................................................................................. 45
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14. ΒΟΥΒΑΛΙΑ ........................................................................................................................... 49
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15. ΠΡΟΒΑΤΟΕΙΔΗ ................................................................................................................... 53
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16. ΑΙΓΟΕΙΔΗ ............................................................................................................................ 54
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17. ΧΟΙΡΟΕΙΔΗ ......................................................................................................................... 55

3
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18. ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ ........................................................................................................................ 58
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19. ΙΠΠΟΕΙΔΗ (ίπποι, ημίονοι, γίννοι) ....................................................................................... 61
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20. ΟΝΟΙ .................................................................................................................................... 61
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21. ΚΟΥΝΕΛΙΑ ........................................................................................................................... 61
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22. ΚΥΨΕΛΕΣ ΜΕΛΙΣΣΩΝ (ευρωπαϊκές και εγχώριες)............................................................. 61
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 23. ΑΛΛΑ ΖΩΑ ........................................................................................................................... 62
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 24. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ .................................................................. 62
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25. ΜΟΡΦΗ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΗΣ ΓΗΣ ......................................................... 63
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 26. ΑΛΛΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ...................................................................... 64
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27. ΧΡΗΣΗ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ........................................................................................................ 66
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 28. ΠΑΡΑΓΩΓΗ / ΕΙΣΑΓΩΓΗ / ΕΞΑΓΩΓΗ ΚΟΠΡΙΑΣ ................................................................. 67
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 29. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΚΟΠΡΙΑΣ ................................................................................... 68
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΚΟΠΡΙΑΣ ................................................................................................... 69
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 31. ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ .................................................................................. 71
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 32. ΑΛΛΕΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ........................ 74
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 33. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΤΟΧΟΥ ΚΑΙ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ
ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ................................................................................................................ 79
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 34. ΤΑΚΤΙΚΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ (ΜΟΝΙΜΟΙ) .............................. 85
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 35. ΕΠΟΧΙΚΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ........................................................................................................... 87
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 36. ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ ................................................................... 87
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 37. ΛΟΙΠΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ............................................................................................................... 87
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 38. ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ .................................................................. 88
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 39. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ .......................................................... 88
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 40. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ............................................................................. 89

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I. ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΑΜΠΕΛΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΟΥΣ…......90
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. ΟΙΝΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ – ΠΟΠ ……..….…………………….……………………….……..…..……...91
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ. ΟΙΝΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ – ΠΓΕ ……...….………………...….……………………...…………..……..97

4
ΤΜΗΜΑ Α. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΣΚΟΠΟΣ, ΜΕΘΟΔΟΣ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ
ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ

Ι. ΓΕΝΙΚΑ
Η Χώρα μας, στα πλαίσια του Παγκόσμιου Προγράμματος Απογραφής Γεωργίας – Κτηνοτροφίας που υλοποιείται
σύμφωνα με τις συστάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και του αντίστοιχου
Προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), θα διενεργήσει κατά το έτος 2021, όπως όλα τα κράτη μέλη της
ΕΕ, Βασική Έρευνα Διάρθρωσης των Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Εκμεταλλεύσεων, υπό τον τίτλο “Απογραφή
Γεωργίας – Κτηνοτροφίας, έτους 2021”.
Η Απογραφή Γεωργίας – Κτηνοτροφίας είναι μια ευρείας κλίμακας περιοδική στατιστική εφαρμογή για τη
συγκέντρωση αντικειμενικών ποσοτικών πληροφοριών και τον προσδιορισμό των βασικών χαρακτηριστικών της
διάρθρωσης των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων της Χώρας μας.
Η εξέλιξη της διάρθρωσης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων αποτελεί βασικό στοιχείο για τη χάραξη της Εθνικής
και Ευρωπαϊκής Πολιτικής στον αγροτικό τομέα και κατά συνέπεια είναι αναγκαία η συγκέντρωση πληροφοριών
για την κατάρτιση χρονολογικών σειρών με αντικειμενικά στοιχεία, που αφορούν στα χαρακτηριστικά των
εκμεταλλεύσεων αυτών.
Για τον λόγο αυτό, έχει καταρτιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ειδικό πρόγραμμα διαρθρωτικών ερευνών, που
περιλαμβάνει τη διενέργεια δειγματοληπτικών ερευνών, ανά τριετία, και βασικής έρευνας για τη διάρθρωση των
γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, ανά δεκαετία, με τη μορφή Απογραφής όλων των
εκμεταλλεύσεων.
Η παραγωγή συγκρίσιμων στατιστικών από όλα τα κράτη μέλη σχετικά με τη διάρθρωση των γεωργικών
εκμεταλλεύσεων έχει σημασία προκειμένου να καθοριστεί η εξέλιξη της γεωργικής πολιτικής της ΕΕ, με τη χρήση
τυποποιημένων ονοματολογιών και κοινών ορισμών.
Τα χαρακτηριστικά (ερωτήματα) που περιλαμβάνονται στο ερωτηματολόγιο και οι πινακοποιήσεις των στοιχείων,
είναι σύμφωνα με τις συστάσεις των κανονισμών και των αποφάσεων της ΕΕ. Επίσης, συγκεντρώνονται στοιχεία,
τα οποία ενδιαφέρουν άμεσα τους αρμόδιους εθνικούς φορείς. Για τον λόγο αυτό, πέραν της χρήσης των
αποτελεσμάτων της Απογραφής στον προγραμματισμό της κοινοτικής πολιτικής, οι αρμόδιοι ελληνικοί φορείς
(χρήστες) λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τα αποτελέσματα, τόσο κατά τον προγραμματισμό, όσο και κατά την
αντιμετώπιση σχετικών γεωργικών θεμάτων και την επίλυση προβλημάτων.
Η παρούσα Απογραφή αποτελεί συνέχεια των σχετικών ερευνών που διενεργήθηκαν ανά διετία, από το έτος 1983
και μέχρι το έτος 2007, ανά τριετία, τα έτη 2013 και 2016, και τις Απογραφές Γεωργίας – Κτηνοτροφίας των ετών
1991, 1999 και 2009/2010.

ΙΙ. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ

Το νομικό πλαίσιο της Απογραφής Γεωργίας – Κτηνοτροφίας, έτους 2021, καθορίζεται από την Εθνική και την
Κοινοτική Νομοθεσία.
Εθνική Νομοθεσία
Η προκήρυξη της Απογραφής, καθώς και οι λεπτομέρειες διενέργειας και επεξεργασίας της, καθορίζονται από
τον Νόμο 4772/2021 (ΦΕΚ 17/Α΄/05-02-2021) με τίτλο «Διενέργεια Γενικών Απογραφών έτους 2021 από την
Ελληνική Στατιστική Αρχή, επείγουσες ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας του
κορωνοϊού COVID-19, επείγουσες δημοσιονομικές και φορολογικές ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις» και
υποστηρίζονται από τον Ν.3832/2010 (ΦΕΚ 38/Α΄/9-3-2010) «Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα (ΕΛ.Σ.Σ.) Σύσταση
της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) ως Ανεξάρτητης Αρχής» και το Π.Δ.73/2019 (ΦΕΚ 114/Α΄/04-07-
2019) «Οργανισμός της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ)» που αφορά στη σύσταση, λειτουργία και
οργάνωση της ΕΛΣΤΑΤ.

Κοινοτική Νομοθεσία
Η Απογραφή θα διενεργηθεί σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ενιαία πρότυπα και μεθόδους,
σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2018/1091 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου
2018, σχετικά με τις ενοποιημένες στατιστικές για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και την κατάργηση των
κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1166/2008 και (ΕΕ) αριθ. 1337/2011.
5
ΙΙΙ. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ
Σκοπός της Απογραφής είναι η ακριβής καταγραφή όλων των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων της
Χώρας και των μεταβλητών τους για την παρακολούθηση της εξέλιξης της διάρθρωσης των εκμεταλλεύσεων
αυτών.
Συγκεκριμένα, με την Απογραφή επιδιώκεται η συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων σχετικά με:
 τον αριθμό των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό
επίπεδο,
 τα χαρακτηριστικά των εκμεταλλεύσεων που αφορούν στη νομική μορφή τους, το καθεστώς κατοχής της
γεωργικής γης, τη διάρθρωση των εκμεταλλεύσεων (είδη καλλιεργειών, εκτρεφόμενων ζώων και πτηνών,
τις καλλιεργητικές τεχνικές κ.λπ.),
 τη θέση των εκμεταλλεύσεων,
 την απασχόληση του αγροτικού πληθυσμού σε αυτές.
Επιπλέον, η Απογραφή:
 συγκεντρώνει στοιχεία απαραίτητα για τη χάραξη της αγροτικής, οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής σε
εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και για τον προσανατολισμό της κοινής αγροτικής πολιτικής της
ΕΕ,
 συμβάλλει σημαντικά στη λήψη ορθολογικών αποφάσεων στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα της οικονομίας,
 αποτελεί βασικό μέσο εφαρμογής κρατικών προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και
περιφερειακού σχεδιασμού, καθώς και ακαδημαϊκών και λοιπών προγραμμάτων, που αφορούν στον
αγροτικό τομέα και σε όλους τους τομείς που έχουν σχέση με αυτόν,
 συμβάλλει στη διάχυση / επέκταση της στατιστικής πληροφόρησης στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, αφού
τα στατιστικά στοιχεία που προκύπτουν από αυτήν, ενδιαφέρουν άμεσα ή έμμεσα κάθε πολίτη,
 αποτελεί τη βασική πηγή πληροφόρησης για την κατάρτιση και ενημέρωση του Γεωργικού Στατιστικού
Μητρώου, το οποίο αποτελεί βασικό πλαίσιο για τη διενέργεια πολλών στατιστικών ερευνών,
 καταρτίζει περιβαλλοντικούς και περιφερειακούς δείκτες για την ανάπτυξη της γεωργοπεριβαλλοντικής
πολιτικής.

ΙV. ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ

Η διενέργεια της Απογραφής, η επεξεργασία και η δημοσίευση των στοιχείων της θα πραγματοποιηθούν κατά τα
έτη 2021 και 2022.
Περίοδος αναφοράς των στοιχείων της Απογραφής για το φυτικό κεφάλαιο, την απασχόληση και τα υπόλοιπα
χαρακτηριστικά, εκτός του ζωικού κεφαλαίου, θα είναι η καλλιεργητική περίοδος από 1η Οκτωβρίου 2019 έως
30ή Σεπτεμβρίου 2020.
Ημερομηνία αναφοράς των στοιχείων της Απογραφής για το ζωικό κεφάλαιο ορίζεται η 1η Νοεμβρίου 2020.

V. ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Η Απογραφή θα διενεργηθεί σε όλους τους δήμους και τις κοινότητες της Χώρας. Θα περιλαμβάνει όλες τις
γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις ανεξάρτητα από:
α. τη νομική μορφή της εκμετάλλευσης (φυσικό ή νομικό πρόσωπο Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου),
β. το αν μέρος της παραγωγής προορίζεται για αυτοκατανάλωση,
γ. τον τόπο διαμονής του κατόχου της ή τον τόπο όπου βρίσκονται οι εκτάσεις ή τα ζώα της εκμετάλλευσης
(αστικές, ημιαστικές ή αγροτικές περιοχές).
Αντικείμενο της Απογραφής αποτελεί κάθε εκμετάλλευση της οποίας ο κάτοχος (φυσικό ή νομικό πρόσωπο)
καλλιεργεί τουλάχιστον συγκεκριμένο αριθμό στρεμμάτων, ανά είδος καλλιέργειας ή εκτρέφει τουλάχιστον
συγκεκριμένο αριθμό ζώων, ανά είδος ζώου. Τα όρια αυτά προβλέπονται στον Κανονισμό (ΕΚ) 2018/1091 του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Για τις εκμεταλλεύσεις που είναι μικρότερες από τα
προβλεπόμενα όρια διενεργείται, παράλληλα, δειγματοληπτική έρευνα.
Η συλλογή των στοιχείων της Απογραφής Γεωργίας – Κτηνοτροφίας, 2021 βασίζεται σε ένα μεικτό σύστημα, που
περιλαμβάνει α) ηλεκτρονική αυτοαπογραφή των εκμεταλλεύσεων και β) ηλεκτρονική συμπλήρωση
ερωτηματολογίων μέσω συνεντεύξεων με συνάντηση σε δημοτικά/κοινοτικά γραφεία, συνεταιρισμούς κ.ά, ή

6
κατ’εξαίρεση μέσω τηλεφώνου ή μέσω συνέντευξης στην οικία του απογραφόμενου, για όσες εκμεταλλεύσεις δεν
είναι δυνατή η αυτοαπογραφή.
Για τη συμπλήρωση των στοιχείων, πρόκειται να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο το
οποίο έχει υλοποιηθεί σε ειδική web εφαρμογή. Για τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων θα χρησιμοποιηθεί
ηλεκτρονικός εξοπλισμός της ΕΛΣΤΑΤ, όπως φορητοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές (laptop) και υπολογιστές αφής
(tablet), αλλά και των αυτοαπογραφόμενων και των Απογραφέων. Μόλις η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου
ολοκληρώνεται, η εφαρμογή θα διαβιβάζει, μέσω ασφαλούς σύνδεσης, τα δεδομένα του ερωτηματολογίου, με
κρυπτογράφηση, σε ειδικά διαμορφωμένη, ασφαλή βάση δεδομένων στην ΕΛΣΤΑΤ.
Το πλαίσιο της Απογραφής είναι το Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο, όπως αυτό ενημερώθηκε μετά τις έρευνες
Διάρθρωσης Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Εκμεταλλεύσεων των ετών 2013 και 2016, τις ειδικές έρευνες ζωικού
και φυτικού κεφαλαίου, καθώς και από πληροφορίες σχετικών διοικητικών αρχείων και μητρώων.

VI. ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ

Για την οργάνωση, προπαρασκευή και διενέργεια της Απογραφής, καθώς και την επεξεργασία των στοιχείων και
την εμφάνιση των αποτελεσμάτων της, θα εργασθούν:
 υπάλληλοι της ΕΛΣΤΑΤ, μόνιμοι και με σύμβαση Ι.Δ.Α.Χ και Ι.Δ.Ο.Χ.,
 υπάλληλοι της Κεντρικής Διοίκησης, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ ελεγχόμενων από το Δημόσιο, ΟΤΑ, Δημόσιων
Επιχειρήσεων και Οργανισμών και Αγροτικών Συνεταιρισμών,
 ιδιώτες-συνεργάτες.

Ως όργανα διενέργειας της Απογραφής ορίζονται:

 ομάδα έργου στην ΕΛΣΤΑΤ,
 περιφερειακές ομάδες εργασίας,
 ομάδες εργασίας στις Δημοτικές Ενότητες της Χώρας,
 λοιπές ομάδες εργασίας που απαρτίζονται από υπαλλήλους της ΕΛΣΤΑΤ ή και υπαλλήλους άλλων
δημόσιων υπηρεσιών
 Ανώτεροι Επόπτες, Επόπτες και Βοηθοί Επόπτη,
 Απογραφείς και Συνοδοί – Διερμηνείς.

VII. ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ

 Ομάδα Έργου
Στα πλαίσια της οργάνωσης, διενέργειας και επεξεργασίας των στοιχείων της Απογραφής Γεωργίας –
Κτηνοτροφίας, συγκροτήθηκε και λειτουργεί στην Κεντρική Υπηρεσία της ΕΛΣΤΑΤ ομάδα έργου από υπαλλήλους
των συναρμόδιων Διευθύνσεων της ΕΛΣΤΑΤ.
Έργο της ομάδας είναι ο συντονισμός των εργασιών οργάνωσης και διενέργειας της Απογραφής, επεξεργασίας
των στοιχείων της και διάχυσης των αποτελεσμάτων της, καθώς και η παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης
των διάφορων σταδίων της Απογραφής, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, και η επίλυση προβλημάτων που τυχόν
προκύψουν.

 Περιφερειακές Ομάδες Εργασίας

Στην έδρα κάθε Περιφερειακής Υπηρεσίας Στατιστικής (ΠΥΣ) θα συγκροτηθεί και θα λειτουργήσει Περιφερειακή
Ομάδα Εργασίας με σκοπό να συμβάλλει στην οργάνωση και διενέργεια της Απογραφής εντός της περιοχής
αρμοδιότητάς της. Οι Περιφερειακές Ομάδες απαρτίζονται από τον Προϊστάμενο της ΠΥΣ ή άλλο υπάλληλο της
ΕΛΣΤΑΤ, έναν υπάλληλο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και έναν γεωπόνο της Περιφέρειας που υπηρετεί στην
έδρα της ΠΥΣ.

 Ομάδες Εργασίας στις Δημοτικές Ενότητες

Σε κάθε Δημοτική Ενότητα της Χώρας θα συγκροτηθεί και θα λειτουργήσει Ομάδα Εργασίας η οποία θα συνδράμει
στο έργο της Απογραφής και συγκεκριμένα στην ενημέρωση του Στατιστικού Γεωργικού Μητρώου. Απαρτίζεται
από υπαλλήλους των Δήμων, εκπροσώπους Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών, γεωπόνους της Διεύθυνσης
7
Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας και άλλα άτομα που έχουν γνώση σχετικά με τις
καλλιεργούμενες εκτάσεις των αντίστοιχων Δημοτικών Ενοτήτων.

 Λοιπές Ομάδες Εργασίας

Οι Λοιπές Ομάδες Εργασίας που θα συγκροτηθούν και θα λειτουργήσουν θα απαρτίζονται από υπαλλήλους της
ΕΛΣΤΑΤ ή και υπαλλήλους άλλων δημόσιων υπηρεσιών (της Κεντρικής Διοίκησης, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ ελεγχόμενων
από το Δημόσιο, ΟΤΑ, Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών), με σκοπό την υποστήριξη των εργασιών της
Απογραφής.

 Ανώτεροι Επόπτες
Οι Ανώτεροι Επόπτες είναι ανώτεροι υπάλληλοι της ΕΛΣΤΑΤ.
Έργο τους είναι ο συντονισμός και η εποπτεία του έργου των Εποπτών και Βοηθών Επόπτη στις Εποπτείες
αρμοδιότητάς τους, καθώς και η επίλυση των πάσης φύσεως προβλημάτων που ενδεχομένως προκύψουν.

 Επόπτες
Οι Επόπτες είναι υπάλληλοι της ΕΛΣΤΑΤ.
Έργο τους είναι η οργάνωση και διεκπεραίωση των προπαρασκευαστικών, απογραφικών και μεταπογραφικών
εργασιών στην Εποπτεία τους, εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών.
Ειδικότερα, το έργο τους είναι:
 η γνωστοποίηση της Απογραφής σε όλους τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις δημόσιες
υπηρεσίες, τους οργανισμούς, τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και το κοινό,
 η συγκρότηση των περιφερειακών ομάδων εργασίας,
 ο καταμερισμός του συνόλου των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων της Περιφερειακής Ενότητας στους
Βοηθούς Επόπτη,
 η εκπαίδευση των Βοηθών Επόπτη και των Απογραφέων,
 η κατανομή εργασίας στους Απογραφείς,
 η παρακολούθηση και ο συντονισμός του έργου των Βοηθών Επόπτη και των Απογραφέων σε όλη τη
διάρκεια διεξαγωγής της Απογραφής και η παροχή οδηγιών και κάθε δυνατής βοήθειας σε αυτούς,
 γενικά, η εποπτεία και η ευθύνη της επιτυχούς διεξαγωγής της Απογραφής, καθώς και η παρακολούθηση
των εργασιών ελέγχου και επεξεργασίας των ερωτηματολογίων της Εποπτείας τους.

 Βοηθοί Επόπτη
Οι Βοηθοί Επόπτη είναι υπάλληλοι της ΕΛΣΤΑΤ, οι οποίοι συνδράμουν το έργο των Εποπτών και εποπτεύουν
τους Απογραφείς αρμοδιότητάς τους. Είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση συμπλήρωσης και τον έλεγχο των
ερωτηματολογίων αρμοδιότητάς τους.

 Απογραφείς και Συνοδοί – Διερμηνείς

Οι Απογραφείς και οι Συνοδοί – Διερμηνείς είναι ιδιώτες, υπάλληλοι της Κεντρικής Διοίκησης, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ
ελεγχόμενων από το Δημόσιο, ΟΤΑ, Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών, Αγροτικών Συνεταιρισμών.
Έργο των Απογραφέων είναι η επικοινωνία με τους απογραφόμενους, η υποστήριξη και η παροχή βοήθειας και
επεξηγήσεων στους αυτοαπογραφόμενους για τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων ηλεκτρονικά, η
παρακολούθηση της πορείας της αυτοαπογραφής, η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων όπου δεν γίνει
αυτοαπογραφή, ο έλεγχος της πλήρους και ορθής συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων από τους
αυτοαπογραφόμενους, η πλήρης και έγκαιρη υποβολή όλων των ερωτηματολογίων που θα τους ανατεθούν από
τον Επόπτη της Απογραφής, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΛΣΤΑΤ.
Οι Συνοδοί – Διερμηνείς συνδράμουν στο έργο των Απογραφέων στις περιπτώσεις που υπάρχει πρόβλημα
γλωσσικής επικοινωνίας προκειμένου να διευκολύνεται η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου.

8
ΤΜΗΜΑ Β. ΦΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ
Οι εργασίες της Απογραφής και ειδικότερα οι προπαρασκευαστικές και εκτελεστικές εργασίες καθώς και οι
εργασίες, που θα ακολουθήσουν μετά την ολοκλήρωση της συλλογής των στοιχείων, θα γίνουν σε τρεις φάσεις:

Ι. ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ
Κατά την πρώτη φάση, προβλέπεται να υλοποιηθούν προ-απογραφικές εργασίες, όπως η επικοινωνία και
προώθηση του έργου της Απογραφής, καθώς και η επιλογή, ο ορισμός και η εκπαίδευση των Οργάνων της
(Εποπτών, Βοηθών Επόπτη και Απογραφέων). Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη συνεργασία των Εποπτών και
Βοηθών Επόπτη με τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε αυτοί να ενημερωθούν για τη διενέργεια
της Απογραφής και την ανάγκη συμβολής των τοπικών υπηρεσιών στην επιτυχία της. Συγκεκριμένα, ένα βασικό
θέμα αφορά την εξασφάλιση κατάλληλων χώρων/γραφείων στους Δήμους ή/και στις Δημοτικές Ενότητες ή/και
στις Δημοτικές/Τοπικές Κοινότητες ή/και στους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και παραχώρηση, όπου είναι δυνατόν,
ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ώστε να εγκατασταθούν τα Όργανα της Απογραφής. Στους χώρους αυτούς, αφενός οι
Απογραφείς θα μπορούν να πραγματοποιούν τις συναντήσεις με τους απογραφομένους για τη συμπλήρωση των
ερωτηματολογίων, αφετέρου οι Επόπτες και Βοηθοί Επόπτη θα μπορούν να τους συνδράμουν και να τους
επιβλέπουν αλλά και να συντονίζουν και να διευθετούν τις δράσεις της Εποπτείας τους σε τοπικό επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, κατά την πρώτη φάση, προβλέπεται να υλοποιηθούν οι εξής εργασίες:
α. ο ορισμός των Ανώτερων Εποπτών, των Εποπτών και των Βοηθών Επόπτη,
β. η ενημέρωση / εκπαίδευση των Εποπτών η οποία θα πραγματοποιηθεί από την αρμόδια Διεύθυνση,
γ. η ενημέρωση / εκπαίδευση των Βοηθών Επόπτη από τους Επόπτες,
δ. η παραλαβή του υλικού της Απογραφής και των βοηθητικών εντύπων και οδηγιών από τους Επόπτες,
ε. η άμεση επαφή των Εποπτών με τον Αντιπεριφερειάρχη και τους Δημάρχους της Εποπτείας τους και η
ενημέρωση αυτών, όπως και όλων των δημόσιων υπηρεσιών της Εποπτείας για τον σκοπό και τον τρόπο
διενέργειας της Απογραφής,
στ. η εξασφάλιση, σε συνεργασία με τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης, κατάλληλων χώρων και
απαραίτητου εξοπλισμού για τη διενέργεια της Απογραφής,
ζ. η έκδοση των αποφάσεων για τη συγκρότηση των περιφερειακών ομάδων εργασίας και των ομάδων
εργασίας στις Δημοτικές Ενότητες μετά από εισήγηση των Εποπτών,
η. η κατανομή της περιοχής της κάθε Εποπτείας σε ζώνες αρμοδιότητας και ευθύνης μεταξύ των Εποπτών
και των Βοηθών τους,
θ. η επιλογή, ο ορισμός και η εκπαίδευση των Απογραφέων για τη διενέργεια της Απογραφής,
ι. η κατανομή του ηλεκτρονικού εξοπλισμού της ΕΛΣΤΑΤ στους Απογραφείς που δεν διαθέτουν δικά τους
μέσα για τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων,
ια. η επιλογή και ο ορισμός των συνοδών – διερμηνέων για την υποβοήθηση του έργου των Απογραφέων κατά
τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων σε περιοχές όπου υπάρχει πρόβλημα γλωσσικής επικοινωνίας.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ
α. Περιφερειακές Ομάδες Εργασίας
Οι περιφερειακές ομάδες εργασίας θα ασκούν την εποπτεία της οργάνωσης και διενέργειας της Απογραφής στις
Εποπτείες της Χώρας και θα εισηγούνται στους οικείους Αντιπεριφερειάρχες τη λήψη κάθε μέτρου που θα κρίνουν
απαραίτητο για την ομαλή και άρτια διεξαγωγή των απογραφικών εργασιών, μέσα στα πλαίσια των γενικών και
ειδικών οδηγιών της ΕΛΣΤΑΤ.
Ειδικότερα, θα ασχοληθούν με:
 τη δημοσιότητα της Απογραφής στην περιοχή αρμοδιότητας της ΠΥΣ τους,
 την παρακολούθηση και εποπτεία της ορθής και έγκαιρης εκτέλεσης των οργανωτικών και
προπαρασκευαστικών εργασιών της Απογραφής.

β. Ομάδες Εργασίας στις Δημοτικές Ενότητες

Οι ομάδες εργασίας στις Δημοτικές Ενότητες θα φροντίζουν για την ομαλή και άρτια διεξαγωγή των απογραφικών
εργασιών, μέσα στα πλαίσια των γενικών και ειδικών οδηγιών της ΕΛΣΤΑΤ.

9
γ. Ανώτεροι Επόπτες
Οι Ανώτεροι Επόπτες της Απογραφής θα παρακολουθήσουν και θα εποπτεύσουν το έργο των Εποπτών σε
ολόκληρη τη Χώρα. Ειδικότερα, οι Ανώτεροι Επόπτες θα ασχοληθούν με:
 την παρακολούθηση του οργανωτικού έργου της Απογραφής και την ανάλογη καθοδήγηση των Εποπτών
και Βοηθών Επόπτη της αρμοδιότητάς τους,
 τον συντονισμό και την εποπτεία των προπαρασκευαστικών και των εκτελεστικών εργασιών της
Απογραφής στην περιοχή της αρμοδιότητάς τους, με σκοπό την ομαλή και έγκαιρη διεκπεραίωση όλων
των προγραμματισμένων εργασιών της κάθε φάσης, και
 την υποβοήθηση του έργου των Εποπτών και Βοηθών Επόπτη στον τομέα της δημοσιότητας της
Απογραφής, στην εξεύρεση των αναγκαίων και κατάλληλων χώρων για τη φιλοξενία της Απογραφής,
καθώς και την κατάλληλη και επαρκή εκπαίδευση των οργάνων αυτών.

δ. Επόπτες και Βοηθοί Επόπτη

Ο Επόπτης κάθε ΠΥΣ είναι άμεσα υπεύθυνος, απέναντι στην Κεντρική Υπηρεσία και στον Ανώτερο Επόπτη του,
για την ορθή και πλήρη οργάνωση, διενέργεια και επεξεργασία των στοιχείων της Απογραφής σε ολόκληρη την
Εποπτεία του.
Οι Επόπτες της Απογραφής, καθώς και οι Βοηθοί Επόπτη, ως υπεύθυνοι φορείς της ΕΛΣΤΑΤ, οφείλουν να
ενεργούν σύμφωνα με τις γραπτές και προφορικές οδηγίες και μέσα στο γενικότερο οργανωτικό σχήμα. Οι
Επόπτες θα εισηγούνται στην ΕΛΣΤΑΤ τη λήψη κάθε μέτρου, αλλά και την ανάληψη οποιασδήποτε ενέργειας
κριθεί αναγκαία, για την ομαλή και έγκαιρη διεξαγωγή των προγραμματισμένων εργασιών της Απογραφής.
Ειδικότερα, οι Επόπτες, μετά τον ορισμό και την εγκατάστασή τους στην έδρα τους, οφείλουν να προβούν στις
ακόλουθες ενέργειες:
 να επισκεφθούν και να ενημερώσουν τον Αντιπεριφερειάρχη και τους Δημάρχους για τη διενέργεια της
Απογραφής και τις οργανωτικές και προπαρασκευαστικές εργασίες,
 να εισηγηθούν στον Πρόεδρο της ΕΛΣΤΑΤ τη συγκρότηση των περιφερειακών ομάδων εργασίας και των
ομάδων εργασίας στις δημοτικές κοινότητες,
 να ενημερώσουν όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς της Περιφερειακής
Ενότητας, καθώς και τα τοπικά μέσα ενημέρωσης του κοινού (τύπο, τηλεόραση, ραδιόφωνο κ.λπ.), για τη
διενέργεια της Απογραφής, την έκταση, τον σκοπό και τη χρησιμότητά της,
 να συγκαλέσουν την περιφερειακή ομάδα και να την ενημερώσουν πλήρως για την Απογραφή και τα
καθήκοντά της για την καλύτερη οργάνωση της εν λόγω Απογραφής,
 να εξασφαλίσουν, σε συνεργασία με τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης, κατάλληλους χώρους
και τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη διενέργεια της Απογραφής,
 να κατανείμουν την περιοχή της Εποπτείας τους σε ζώνες ευθύνης μεταξύ αυτών και των Βοηθών Επόπτη,
με σκοπό την ταχύτερη εκτέλεση των οργανωτικών εργασιών και την καλύτερη παρακολούθηση και
εποπτεία των προπαρασκευαστικών και εκτελεστικών εργασιών της Απογραφής,
 να ελέγξουν τα δικαιολογητικά των Απογραφέων,
 να εκπαιδεύσουν τους Απογραφείς στον τρόπο συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων και στον έλεγχο
αυτών,
 να κατανείμουν τους οικισμούς στους Απογραφείς,
 να ενημερώσουν την εφαρμογή συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων σχετικά με τις εκμεταλλεύσεις που
έχει αναλάβει κάθε Απογραφέας, ώστε να υπάρχει στην εφαρμογή αντιστοίχιση κάθε εκμετάλλευσης με
τον αρμόδιο Απογραφέα και δυνατότητα επικοινωνίας του αυτοαπογραφόμενου μαζί του,
 να παραδώσουν στους Απογραφείς το βοηθητικό και λοιπό υλικό, καθώς και τον απαραίτητο εξοπλισμό,
όπου προβλέπεται,
 να λάβουν κάθε μέτρο, το οποίο θα κριθεί απαραίτητο για την επιτυχία της Απογραφής στην περιοχή της
αρμοδιότητάς τους, σύμφωνα με τις οδηγίες του αρμόδιου Τμήματος της Διεύθυνσης Στατιστικών
Γεωργίας, Κτηνοτροφίας, Αλιείας και Περιβάλλοντος της ΕΛΣΤΑΤ.

Οι Βοηθοί Επόπτη οφείλουν να διεκπεραιώσουν το έργο που θα τους ανατεθεί από τον Επόπτη και να
εφαρμόζουν πιστά τις οδηγίες του για την ομαλή και έγκαιρη εκτέλεση όλων των απογραφικών εργασιών, στην
περιοχή της αρμοδιότητάς τους.

10
ΙΙ. ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ
Στη δεύτερη φάση περιλαμβάνεται η διενέργειά της Απογραφής και η συλλογή των στοιχείων.
Η ΕΛΣΤΑΤ, θα αποστείλει, μέσω email, προσκλήσεις συμμετοχής στην αυτοαπογραφή σε, περίπου, 250.000
κατόχους γεωργικών - κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων των οποίων διαθέτει τα πλήρη στοιχεία επικοινωνίας. Στην
πρόσκληση θα υπάρχει παραπομπή στη Ψηφιακή Πύλη Gov.gr για την είσοδο στη web εφαρμογή και τη
συμπλήρωση του ερωτηματολογίου της Απογραφής, εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Η είσοδος στην
εφαρμογή θα γίνεται με χρήση κωδικών taxis, ώστε να εξασφαλίζεται η ταυτοποίηση των προσωπικών στοιχείων
των αυτοαπογραφόμενων. Εξαίρεση αποτελούν οι εκμεταλλεύσεις που είναι νομικά πρόσωπα για την είσοδο των
οποίων θα χρησιμοποιηθούν ειδικοί κωδικοί που θα εκδοθούν από την ΕΛΣΤΑΤ. Παράλληλα με το
ερωτηματολόγιο, θα είναι διαθέσιμες συνοπτικές οδηγίες συμπλήρωσής του ενώ, για την ορθή συμπλήρωση των
ερωτημάτων, θα παρέχεται και η δυνατότητα επικοινωνίας με τον Απογραφέα ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για
την εκμετάλλευσή τους.
Ταυτόχρονα, οι Επόπτες και Βοηθοί Επόπτη θα εγκαταστήσουν τους Απογραφείς στον χώρο που θα έχει
παραχωρηθεί σε κάθε Δήμο για τις εργασίες της Απογραφής. Κάθε Απογραφέας θα ενημερωθεί σε ποιες από τις
εκμεταλλεύσεις που του έχουν ανατεθεί έχει αποσταλεί ηλεκτρονική πρόσκληση για αυτοαπογραφή, ώστε το
πρώτο διάστημα της εργασίας του να απασχοληθεί με τις υπόλοιπες.
Οι Απογραφείς αρχικά θα επικοινωνήσουν τηλεφωνικά με κάθε απογραφόμενο προκειμένου να κανονίσουν
συγκεκριμένη, ατομική συνάντηση, στο Δημοτικό ή άλλο γραφείο που έχει παραχωρηθεί στα Όργανα της
Απογραφής, προκειμένου, μέσω συνέντευξης, να συμπληρωθεί το ερωτηματολόγιο. Ιδιαίτερη μέριμνα θα δίνεται
ώστε οι συναντήσεις με τους κατόχους να είναι χρονικά κατανεμημένες με τέτοιο τρόπο που να αποφεύγεται ο
συνωστισμός.
Στην περίπτωση που ο απογραφόμενος αδυνατεί να προσέλθει στο γραφείο, ο Απογραφέας θα τον ενημερώνει
ότι είναι δυνατόν να χρησιμοποιήσει την web εφαρμογή της ΕΛΣΤΑΤ και να αυτοαπογραφεί. Αν ο κάτοχος επιλέξει
να αυτοαπογραφεί, ο Απογραφέας θα είναι στη διάθεση του για όποια διευκρίνιση ή οδηγία χρειαστεί.
Σε ειδικές περιπτώσεις, όπου ο απογραφόμενος είναι αδύνατον να μετακινηθεί από το σπίτι του ή να
αυτοαπογραφεί, θα επιτρέπεται η τηλεφωνική συνέντευξη για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου ή η κατ’
οίκον συνέντευξη, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα ατομικής προστασίας τόσο του Απογραφέα όσο και του
απογραφόμενου.
Όταν η διαδικασία της αυτοαπογραφής ολοκληρωθεί, οι Απογραφείς θα επικοινωνήσουν με τις εκμεταλλεύσεις
που, ενώ είχαν λάβει πρόσκληση για αυτοαπογραφή, δεν αυτοαπογράφηκαν. Η συμπλήρωση των
ερωτηματολογίων και για αυτήν την κατηγορία εκμεταλλεύσεων θα γίνει με έναν από τους παραπάνω τρόπους
(συνάντηση στο γραφείο, υποβοηθούμενη αυτοαπογραφή, τηλεφωνικά ή επίσκεψη κατ’ οίκον).
Καθ’ όλη τη διάρκεια διενέργειας της Απογραφής, οι Επόπτες και Βοηθοί Επόπτη, θα έχουν τη δυνατότητα
παρακολούθησης, σε πραγματικό χρόνο, μέσω ειδικών αναφορών της web εφαρμογής, της έγκαιρης και ορθής
συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων από τους Απογραφείς. Επίσης, θα παρέχουν στους Απογραφείς οδηγίες
και διευκρινίσεις, σε όποιο στάδιο της διαδικασίας χρειαστεί, και θα είναι υπεύθυνοι για την τήρηση των
χρονοδιαγραμμάτων.
Στη δεύτερη φάση περιλαμβάνονται, επιγραμματικά, οι παρακάτω κύριες εργασίες διενέργειας της Απογραφής:
α. η πρόσκληση κατόχων γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων για αυτοαπογραφή
β. η εγκατάσταση των Απογραφέων στο γραφείο του δήμου ή του αγροτικού συνεταιρισμού,
β. η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων από τους Απογραφείς,
γ. η παρακολούθηση της πορείας προόδου της αυτοαπογραφής των κατόχων από τους Απογραφείς,
δ. η παρακολούθηση από τους Επόπτες και Βοηθούς Επόπτη της έγκαιρης και ορθής συμπλήρωσης των
ερωτηματολογίων και η παροχή οδηγιών και διευκρινίσεων στους Απογραφείς καθ’ όλη τη διάρκεια της
Απογραφής,
ε. η εποπτεία της έναρξης και λήξης της Απογραφής από τους Επόπτες και Βοηθούς Επόπτη, εντός των
προγραμματισμένων χρονικών ορίων,
στ. ο έλεγχος όλων των ερωτηματολογίων από τους Απογραφείς, τους Βοηθούς Επόπτη και, τέλος, από
τους Επόπτες,

11
ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗ
Για κάθε δημοτική/τοπική κοινότητα θα υπάρχουν ηλεκτρονικές ονομαστικές καταστάσεις κατόχων γεωργικών και
κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, με τις εκμεταλλεύσεις κατά οικισμό.
Οι εκμεταλλεύσεις που περιλαμβάνονται στους καταλόγους αφορούν στους κατόχους γεωργικών και
κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων που κατοικούν μόνιμα στον οικισμό, έστω και αν απουσιάζουν για λίγο χρονικό
διάστημα (τουρισμός, νοσηλεία σε νοσοκομεία κ.λπ.).
Επίσης, περιλαμβάνονται οι κάτοχοι που έχουν και δεύτερο τόπο διαμονής, αλλά ξεχειμωνιάζουν στην εδαφική
περιοχή που έχει επιλεγεί.

Στους καταλόγους περιλαμβάνονται όλα τα στοιχεία ταυτότητας των εκμεταλλεύσεων, τα οποία είναι απαραίτητα
για τον εντοπισμό της, όπως ο αριθμός μητρώου της εκμετάλλευσης (ΑΜΕ), το ονοματεπώνυμο και το πατρώνυμο
του κατόχου, το έτος γέννησης, ο αριθμός αστυνομικής ταυτότητας, ο αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ), η
διεύθυνση κατοικίας, ο ταχυδρομικός κώδικας, ο αριθμός τηλεφώνου, σταθερού ή/και κινητού και το έτος που
τελευταία φορά ερευνήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ.
Τονίζεται ότι ο αριθμός των ερωτηματολογίων που θα συμπληρωθούν, πρέπει να είναι ίσος με τον αριθμό των
εκμεταλλεύσεων του καταλόγου. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις διάσπασης μιας εκμετάλλευσης, κατά τις
οποίες θα συμπληρωθεί ίσος αριθμός ερωτηματολογίων με τις εκμεταλλεύσεις που προέκυψαν, οπότε θα αυξηθεί
ανάλογα ο αριθμός των ερωτηματολογίων.

ΙΙΙ. ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ

Κατά την τρίτη φάση προβλέπεται να διενεργηθούν οι ακόλουθες εργασίες:
 η συγκέντρωση από τους Επόπτες του εξοπλισμού που έχει παραχωρηθεί σε Απογραφείς,
 ο τελικός μηχανογραφικός έλεγχος των ερωτηματολογίων και οι ποιοτικοί έλεγχοι αυτών από τους
υπαλλήλους της ΕΛΣΤΑΤ,
 η κατάρτιση καταστάσεων αποζημίωσης των οργάνων της Απογραφής.

12
ΤΜΗΜΑ Γ. ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ
Ι. ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ
Νοικοκυριό θεωρείται:
α. Το σύνολο δύο ή περισσότερων ατόμων που διαμένουν μαζί, προμηθεύονται από κοινού τα απαραίτητα
για τη συντήρησή τους και τρώνε, κατά κανόνα, μαζί (πολυπρόσωπο νοικοκυριό). Η ομάδα του
πολυπρόσωπου αυτού νοικοκυριού μπορεί να αποτελείται μόνο από συγγενικά άτομα ή μόνο από μη
συγγενικά άτομα ή από συνδυασμό και των δύο περιπτώσεων.
β. Κάθε άτομο που διαμένει μόνο του ή με άλλα άτομα σε μία κατοικία, αλλά δεν συνδέεται με αυτά, δηλαδή
δεν τρώει μαζί τους, ώστε να αποτελεί μέλος του νοικοκυριού τους (μονοπρόσωπο νοικοκυριό).

ΙΙ. ΓΕΩΡΓΙΚΗ Ή ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ

Σύμφωνα με τον ορισμό, ο οποίος χρησιμοποιείται από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και περιλαμβάνεται στον
Κανονισμό (ΕΚ) 2018/1091, γεωργική ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση είναι μία μονάδα ενιαία, τόσο από τεχνική
όσο και από οικονομική άποψη, με ενιαία διαχείριση, η οποία παράγει γεωργικά ή κτηνοτροφικά προϊόντα ή
διατηρεί τη γη της, που δεν χρησιμοποιείται πλέον για παραγωγικούς σκοπούς, σε καλή γεωργική και
περιβαλλοντική κατάσταση. Η εκμετάλλευση μπορεί επιπρόσθετα να παράγει και άλλα συμπληρωματικά, μη
γεωργικά, προϊόντα και υπηρεσίες.
Επομένως, χαρακτηριστικά της γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης είναι:
 η παραγωγή γεωργικών ή/και κτηνοτροφικών προϊόντων ή η διατήρηση της γης της, που δεν
χρησιμοποιείται πλέον για παραγωγικούς σκοπούς, σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση,
 η λειτουργία της ως ενιαίας μονάδας, γεγονός που αποδεικνύεται από την κοινή χρήση των μέσων
παραγωγής (μηχανημάτων, κτηρίων ή γης κ.λπ.),
 η ενιαία διαχείριση, ακόμη και αν γίνεται από δύο ή περισσότερα άτομα που ενεργούν από κοινού.
Εξαιρούνται οι εκμεταλλεύσεις που καλλιεργούν εκτάσεις ή εκτρέφουν ζώα αποκλειστικά για αυτοκατανάλωση.

1. Γεωργική παραγωγή
Η γεωργική παραγωγή περιλαμβάνει:
– την καλλιέργεια φυτικών προϊόντων,
– την εκτροφή ζώων.
Οι περιπτώσεις εκμεταλλεύσεων που ακολουθούν θεωρείται ότι παράγουν γεωργικά ή κτηνοτροφικά προϊόντα
και υπολογίζονται ως γεωργικές εκμεταλλεύσεις:
α. Σταθμοί εκτροφής ταύρων, κάπρων, τράγων και κριαριών, ιπποφορβεία για κρεατοπαραγωγή και
εκκολαπτήρια. Δεν περιλαμβάνονται σφαγεία και αγορές ζώων χωρίς εκτροφή.
β. Γεωργικές εκμεταλλεύσεις μονών, εκκλησιών, ερευνητικών ιδρυμάτων, νοσοκομείων, σχολείων και
φυλακών.
γ. Γεωργικές εκμεταλλεύσεις που αποτελούν μέρος βιομηχανικών επιχειρήσεων.
δ. Δημοτικές εκτάσεις με βοσκοτόπια, κηπευτικές καλλιέργειες ή άλλη γη κ.λπ. με την προϋπόθεση ότι
χρησιμοποιούνται από τον ίδιο τον οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης ως γεωργική εκμετάλλευση (π.χ. με
το να δέχεται τα ζώα τρίτων για βόσκηση, σε μη οριοθετημένη περιοχή, έναντι κατά κεφαλήν αμοιβής). Δεν
περιλαμβάνονται οι σαφώς οριοθετημένες περιοχές σε δημοτικές εκτάσεις που έχουν νοικιαστεί ή
εκχωρηθεί σε παραγωγούς, γιατί αυτές υπολογίζονται στην εκμετάλλευση αυτού που τις εκμεταλλεύεται.
ε. Η διατήρηση της γης σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της
ΚΑΠ, άρθρο 2 του Κανονισμού (ΕΚ)1782/2003. Οι γεωργοί δεν χρειάζεται να έχουν κάποια άλλη γεωργική
δραστηριότητα πέρα από την ανωτέρω, προκειμένου να έχουν πρόσβαση στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης
από τον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων –
ΟΠΕΚΕΠΕ και ως εκ τούτου θεωρούνται ότι ασκούν γεωργική δραστηριότητα.
στ. Κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις που δεν έχουν ζώα κατά την ημερομηνία αναφοράς της Απογραφής λόγω
προσωρινής διακοπής στον κύκλο παραγωγής (π.χ. προγραμματισμένη καθαριότητα των στάβλων,
κρούσματα νόσων ή παρόμοιοι λόγοι). Τέτοιες εκμεταλλεύσεις θα πρέπει να εξακολουθούν να
καταγράφονται, έτσι ώστε να παραμείνουν στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο. Το ζωικό κεφάλαιο των
εκμεταλλεύσεων αυτών θα αντιστοιχεί στον αριθμό των ζώων που είχαν λίγο πριν από την προσωρινή
διακοπή, με την προϋπόθεση ότι τα ζώα δεν έχουν πουληθεί σε κάποια άλλη εκμετάλλευση.

13
2. Ενιαία μονάδα
Μία εκμετάλλευση είναι δυνατόν να αποτελείται από περισσότερα του ενός τμήματα γης στην ίδια ή σε
διαφορετικές περιοχές, η εργασία όμως είναι κοινή, όπως και τα μέσα παραγωγής (μηχανήματα, κτήρια κ.λπ.).
Υπό αυτή την έννοια, επισημαίνεται ότι μία εκμετάλλευση που αποτελείται από περισσότερα από ένα αγροτεμάχια
σε διαφορετικές περιοχές καταγράφεται μία μόνο φορά και μάλιστα στον τόπο μόνιμης διαμονής του κατόχου της
(ατομική) ή της έδρας της εκμετάλλευσης, αν πρόκειται για νομικό πρόσωπο (εταιρεία, συνεταιρισμό, Δημόσιο,
ΝΠΔΔ κ.λπ.).

3. Ενιαία διαχείριση
Μία εκμετάλλευση μπορεί να λειτουργεί και να διοικείται από:
 ένα άτομο,
 μία οικογένεια,
 μη συγγενικά άτομα που έχουν συνεταιριστεί,
 μία εμπορική επιχείρηση,
 ένα ίδρυμα.

Ειδικές περιπτώσεις
Στην περίπτωση που:
α. μία εκμετάλλευση μοιράζεται σε δύο ή περισσότερα άτομα, συνήθως μέλη ενός νοικοκυριού, για
φορολογικούς ή άλλους λόγους, ή δύο ή περισσότερες εκμεταλλεύσεις, καθεμία από τις οποίες
προηγουμένως ήταν ανεξάρτητη εκμετάλλευση, ενταχθούν κάτω από έναν μοναδικό κάτοχο, τότε
θεωρείται ότι αποτελούν μία εκμετάλλευση, αφού υπόκεινται σε ενιαία διαχείριση και είναι ουσιαστικά
μία ενιαία τεχνική και οικονομική μονάδα, όσον αφορά τη διανομή των κερδών, τη χρήση της εργασίας κ.λπ.
Αντίθετα, αν αδέλφια ή γείτονες κ.λπ. συνεργάζονται για τις διάφορες εργασίες των εκμεταλλεύσεών τους,
αλλά έχουν ατομικά την ευθύνη, ο καθένας για την εκμετάλλευσή του, και δεν μοιράζονται τα κέρδη ή τις
ζημίες, τότε οι εκμεταλλεύσεις θεωρούνται ξεχωριστές.

β. μία εκμετάλλευση μεταβιβάστηκε (κληρονομική διαδοχή, πώληση, μίσθωση, γονική παροχή κ.λπ.) σε άλλο
άτομο, αλλά ένα τμήμα της κρατήθηκε από τον αρχικό κάτοχο της εκμετάλλευσης, τότε το τμήμα αυτό:
 θα παραμείνει ως εκμετάλλευση του αρχικού κατόχου, εφόσον το τμήμα αυτό της γης αξιοποιείται
κανονικά από το εργατικό δυναμικό και τα μέσα παραγωγής της αρχικής εκμετάλλευσης, ανεξάρτητα
από τη νέα εκμετάλλευση του διαδόχου ή
 θα περιληφθεί στην εκμετάλλευση του διαδόχου, εφόσον αξιοποιείται μαζί με την υπόλοιπη
εκμετάλλευση και γενικά εφόσον χρησιμοποιούνται τα μέσα παραγωγής και το εργατικό δυναμικό, που
χρησιμοποιούνται και στην υπόλοιπη εκμετάλλευση.

IΙΙ. ΚΑΤΟΧΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ Η΄ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Κάτοχος γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης είναι το πρόσωπο (φυσικό ή νομικό), στο όνομα του οποίου
λειτουργεί η εκμετάλλευση, έχει, δηλαδή, τη νομική και οικονομική ευθύνη της εκμετάλλευσης. Διευκρινίζεται ότι η
έννοια του κατόχου της εκμετάλλευσης δεν πρέπει να συγχέεται με αυτή του ιδιοκτήτη της γης ή των ζώων της
εκμετάλλευσης.

IV. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ Η΄ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Διαχειριστής γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης είναι το πρόσωπο το οποίο αναλαμβάνει τη λήψη
αποφάσεων σχετικά με τις καθημερινές οικονομικές και παραγωγικές δραστηριότητες της γεωργικής ή
κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης.
Ο κάτοχος επομένως ενδέχεται να είναι και διαχειριστής, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που ο κάτοχος μπορεί
να έχει αναθέσει σε άλλο άτομο τη λήψη των παραπάνω αποφάσεων. Το άτομο αυτό είναι δυνατόν να είναι κάποιο
μέλος της οικογένειας του κατόχου ή κάποιο άτομο εκτός οικογένειας, για παράδειγμα ένα τακτικά απασχολούμενο

14
άτομο (εργαζόμενος με μόνιμη σχέση εργασίας). Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις που ο/η κάτοχος αναλαμβάνει
τη διαχείριση της εκμετάλλευσης, από κοινού με τη/τον σύζυγό του/της ή με άλλο άτομο της οικογένειάς του/της.
Στις περιπτώσεις των νομικών προσώπων, ο διαχειριστής είναι ο εργαζόμενος που έχει αναλάβει τις καθημερινές
οικονομικές και παραγωγικές δραστηριότητες του νομικού προσώπου και ο οποίος είναι σε θέση να δώσει όλες
τις τεχνικές πληροφορίες που χρειάζονται προκειμένου να συμπληρωθεί το ερωτηματολόγιο.

V. ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Μία εκμετάλλευση μπορεί να αποτελείται από ιδιόκτητες, νοικιασμένες, μεσιακές εκτάσεις κ.λπ. ή από συνδυασμό
αυτών. Ως εκ τούτου, ένα άτομο δεν είναι απαραίτητο να έχει ιδιόκτητη έκταση για να καταγραφεί ως κάτοχος
γεωργικής εκμετάλλευσης. Με την ίδια λογική, ο ιδιοκτήτης γεωργικής έκτασης που την νοικιάζει ολόκληρη σε
άλλους δεν θεωρείται κάτοχος γεωργικής εκμετάλλευσης, αφού δεν παράγει ο ίδιος γεωργικά προϊόντα.

VI. ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Συνολική γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης είναι το άθροισμα της έκτασης των αροτραίων καλλιεργειών, των
αγραναπαύσεων μέχρι 5 ετών, των μόνιμων λιβαδιών και των βοσκότοπων, της έκτασης με μόνιμες καλλιέργειες,
των οικογενειακών λαχανόκηπων, των καλλιεργειών σε θερμοκήπια, των δασικών εκτάσεων της εκμετάλλευσης
και της γεωργικής έκτασης που δεν καλλιεργείται για διάφορους οικονομικούς και κοινωνικούς λόγους. Επίσης,
στη συνολική γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης περιλαμβάνονται και οι άλλες εκτάσεις που καταλαμβάνουν τα
κτίσματα, οι αυλές, οι δρομίσκοι κ.λπ., με την προϋπόθεση ότι αυτά εξυπηρετούν τις εργασίες και ανάγκες της
εκμετάλλευσης.

VII. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ

Χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση είναι το σύνολο της έκτασης των αροτραίων καλλιεργειών, των μόνιμων
καλλιεργειών, των μόνιμων λιβαδιών και βοσκότοπων, περιλαμβανομένων των άγονων βοσκότοπων, των
αγραναπαύσεων μέχρι 5 ετών, των οικογενειακών λαχανόκηπων και των καλλιεργειών σε θερμοκήπια.
Τα καλλιεργούμενα μανιτάρια εξαιρούνται από τη χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση.

VIII. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ

Για να περιλαμβάνεται μια γεωργική ή/και κτηνοτροφική εκμετάλλευση στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο πρέπει
να:
 έχει τουλάχιστον ένα (1) στρέμμα χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης ή τουλάχιστον μισό (0,5)
στρέμμα (500 m2) θερμοκηπίου, ανεξάρτητα από τους τίτλους ιδιοκτησίας (μορφή κατοχής) και τον τόπο
όπου βρίσκεται η εκμετάλλευση ή
 καλλιεργεί μανιτάρια ή
 εκτρέφει ζώα, και συγκεκριμένα: τουλάχιστον μία (1) αγελάδα ή δύο (2) άλλα «μεγάλα» ζώα, κάθε είδους
και ηλικίας (βόδια, βουβάλια, όνους, γίννους, ημίονους) ή πέντε (5) «μικρά» ζώα (πρόβατα, κατσίκες,
χοίρους), κάθε ηλικίας και γένους, ή πενήντα (50) πουλερικά ή πενήντα (50) κουνέλια ή είκοσι (20) κυψέλες
μελισσών (εγχώριες ή ευρωπαϊκές) ή πέντε (5) στρουθοκαμήλους.

Στην περίπτωση που υπάρχουν μόνο ίπποι, όνοι, γίννοι ή ημίονοι, αλλά δεν χρησιμοποιούνται σε γεωργικές
εργασίες ή δεν εκτρέφονται για την παραγωγή κρέατος, θεωρείται ότι δεν υπάρχει κτηνοτροφική εκμετάλλευση.
Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που μία εκμετάλλευση έχει χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση τουλάχιστον ένα
(1) στρέμμα ή μισό (0,5) στρέμμα θερμοκηπίου, τότε θα καταγραφούν στο αντίστοιχο τμήμα του ερωτηματολογίου
και όλα τα ζώα της εκμετάλλευσης, έστω και αν αυτά είναι μερικές κότες ή ένα πρόβατο.
Αντίστοιχα, αν μία κτηνοτροφική εκμετάλλευση διαθέτει τον ελάχιστο αριθμό ζώων που χρειάζεται για να
συμπεριληφθεί στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο, τότε γράφεται στο ερωτηματολόγιο κάθε έκταση
καλλιεργούμενης γης, που τυχόν έχει, έστω και αν αυτή είναι μικρότερη του ενός (1) στρέμματος ή του μισού (0,5)
στρέμματος θερμοκηπίου.

15
ΤΜΗΜΑ Δ. ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Ι. ΓΕΝΙΚΑ
 Συνέντευξη με τον κάτοχο της εκμετάλλευσης
Η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων θα γίνει είτε με αυτοαπογραφή της εκμετάλλευσης από τον κάτοχό της είτε
από τους Απογραφείς, με συνέντευξη με τον κάτοχο.
Για κάθε γεωργική ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση που περιλαμβάνεται στους Καταλόγους της Απογραφής θα
συμπληρωθεί ένα ερωτηματολόγιο.
Σε ό,τι αφορά στη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου μέσω Απογραφέα, τις πληροφορίες πρέπει να τις δώσει
προσωπικά ο κάτοχος της εκμετάλλευσης. Για τις εταιρείες, τους συνεταιρισμούς και γενικά τα νομικά πρόσωπα,
τις πληροφορίες θα τις δώσει ο διαχειριστής, δηλαδή το άτομο που είναι υπεύθυνο για τη καθημερινή λειτουργία
τους.
Μόνο στην περίπτωση που ο κάτοχος απουσιάζει προσωρινά ή είναι ασθενής, τις πληροφορίες είναι δυνατόν να
τις δώσει άλλο μέλος του νοικοκυριού ή κάποιος εργαζόμενος στην εκμετάλλευση, που γνωρίζει καλά τη δομή και
τις εργασίες της, ώστε να δώσει ακριβείς πληροφορίες για να συμπληρωθούν όλα τα ερωτήματα.
Στην ακραία περίπτωση που απουσιάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα όλα τα μέλη του νοικοκυριού, τα οποία
θα μπορούσαν να δώσουν τις πληροφορίες, ο Απογραφέας θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον Επόπτη ή το
Βοηθό Επόπτη για την επίλυση του προβλήματος.
Στις περιπτώσεις που το ερωτηματολόγιο συμπληρωθεί τελικά από άτομο εκτός του νοικοκυριού του κατόχου ή
των εργαζομένων της εκμετάλλευσης, στο τέλος του ερωτηματολογίου, στο ερώτημα «Πρόσωπο που έδωσε τις
πληροφορίες» θα συμπληρωθεί η τέταρτη περίπτωση «Άλλο πρόσωπο».
Επισημαίνεται ότι, σε κάθε εκμετάλλευση που θα απογραφεί, ο Απογραφέας είναι υποχρεωμένος μετά τη
συνέντευξη να δώσει στον κάτοχο ή να του αποστείλει με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο το σχετικό έντυπο βεβαίωσης.
Η βεβαίωση αυτή θα αποτελεί απόδειξη, για κάθε εντεταλμένο όργανο ελέγχου, ότι η εκμετάλλευση απογράφηκε.

 Διασφάλιση εμπιστευτικότητας
Ο Απογραφέας πρέπει να επισημάνει στους απογραφομένους ότι οι πληροφορίες που δίνουν είναι εμπιστευτικές
και χρησιμοποιούνται μόνο για την παραγωγή αθροιστικών στοιχείων για στατιστικούς σκοπούς και ότι, βάσει του
Νόμου, απαγορεύεται η χρησιμοποίηση των ατομικών στοιχείων μιας εκμετάλλευσης από άλλες Δημόσιες
Υπηρεσίες, καθώς και η δημοσίευσή τους ή η αποκάλυψή τους σε τρίτους.

 Άρνηση παροχής πληροφοριών

Αν κάποιος απογραφόμενος αρνηθεί να δώσει πληροφορίες για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, ο
Απογραφέας θα πρέπει να του εξηγήσει ότι η παροχή στοιχείων στην ΕΛΣΤΑΤ προβλέπεται από τον
Ν.3832/2010.
Στην περίπτωση που τελικά ο Απογραφέας δεν καταφέρει να συνεργαστεί με τον απογραφόμενο, θα πρέπει να
αναφέρει το περιστατικό στον Επόπτη ή τον Βοηθό Επόπτη, οι οποίοι θα αναλάβουν την επίλυση του
προβλήματος με όποιο τρόπο κρίνουν καταλληλότερο.

ΙΙ. ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ – ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου αποτελεί το σημαντικότερο στάδιο της Απογραφής και είναι φανερό ότι η
επιτυχία της προϋποθέτει:
 σωστή τεχνική και υπομονετική προσπάθεια, που πρέπει να καταβάλλει ο Απογραφέας για να πάρει τις
σωστές απαντήσεις,
 σωστή καταχώριση των απαντήσεων του απογραφομένου στα αντίστοιχα ερωτήματα,
 αντικειμενική και αξιόπιστη πληροφόρηση. Οι στρεμματικές εκτάσεις, ο αριθμός ζώων και όλα τα υπόλοιπα
στοιχεία του ερωτηματολογίου πρέπει να απεικονίζουν την πραγματικότητα.
Για πρώτη φορά, τα ερωτηματολόγια της Απογραφής Γεωργίας - Κτηνοτροφίας, έτους 2021, θα έχουν ηλεκτρονική
μορφή και θα συμπληρωθούν μέσω tablet, laptop ή ηλεκτρονικού υπολογιστή, σε web εφαρμογή της ΕΛΣΤΑΤ.

16
Ο Απογραφέας εισέρχεται στην εφαρμογή του ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου μέσω της Ψηφιακής Πύλης Gov.gr.
Για την είσοδο στην εφαρμογή είναι απαραίτητη η ταυτοποίησή του, μέσω προσωπικών κωδικών που θα του
δοθούν από την ΕΛΣΤΑΤ.
Στην πρώτη οθόνη της εφαρμογής εμφανίζεται, σε μορφή πίνακα, λίστα με όλες τις γεωργικές και κτηνοτροφικές
εκμεταλλεύσεις που έχουν ανατεθεί στον Απογραφέα. Στη λίστα αυτή περιλαμβάνονται στοιχεία όπως η
κατάσταση συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου, τα διάφορα στοιχεία αναγνώρισης της εκμετάλλευσης, όπως ο
Αριθμός Μητρώου Εκμετάλλευσης, τα προσωπικά στοιχεία του κατόχου ή διαχειριστή της, η επωνυμία της
εκμετάλλευσης αν αυτή είναι νομικό πρόσωπο, καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας της εκμετάλλευσης (τηλέφωνα
και διεύθυνση).
Σε ό,τι αφορά στον Αριθμό Μητρώου Εκμετάλλευσης, αξίζει να αναφέρουμε ότι όλες οι γεωργικές και
κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις είναι καταχωρισμένες στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο της ΕΛΣΤΑΤ με έναν
μοναδικό για κάθε εκμετάλλευση, οκταψήφιο κωδικό αριθμό, τον Αριθμό Μητρώου Εκμετάλλευσης, ο οποίος
αποτελεί την ταυτότητά τους και χρησιμοποιείται για την αναγνώρισή τους.

Επιπλέον στην αρχική λίστα των εκμεταλλεύσεων εμφανίζεται η Κατάσταση Λειτουργίας του ερωτηματολογίου,
εφόσον αυτή έχει συμπληρωθεί. Οι Καταστάσεις Λειτουργίας που εμφανίζονται αφορούν στην Κατάσταση
Λειτουργίας της εκμετάλλευσης που επιλέγει ο Απογραφέας. Οι οκτώ Καταστάσεις Λειτουργίας των αρχικών
εκμεταλλεύσεων εμφανίζονται με τους αριθμούς 1 έως 8, ενώ οι δύο Καταστάσεις Λειτουργίας των νέων
εκμεταλλεύσεων που προέρχονται από προϋπάρχουσες εκμεταλλεύσεις εμφανίζονται με Ν1 και Ν2. Στις νέες
εκμεταλλεύσεις που εισάγονται για πρώτη φορά στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο δεν εμφανίζεται καμία
Κατάσταση Λειτουργίας.

Στην αρχική λίστα των εκμεταλλεύσεων εμφανίζεται και ο ΑΜΕ Διασύνδεσης των εκμεταλλεύσεων. Ο ΑΜΕ
Διασύνδεσης, στις περιπτώσεις που από την αρχική εκμετάλλευση έχουν προκύψει νέες, λειτουργεί ως ο
συνδετικός κρίκος μεταξύ τους. Σε μια τέτοια περίπτωση δηλαδή, ο ΑΜΕ Διασύνδεσης της αρχικής εκμετάλλευσης
είναι ο αρχικός της ΑΜΕ με επέκταση «-0», για παράδειγμα 00245897-0, ενώ ο ΑΜΕ Διασύνδεσης της πρώτης
νέας εκμετάλλευσης που προέκυψε από αυτή θα είναι ο ΑΜΕ της αρχικής εκμετάλλευσης με επέκταση «-1»,
δηλαδή 00245897-1, της δεύτερης νέας 00245897-2 κ.ο.κ. Διευκρινίζεται ότι στις νέες εκμεταλλεύσεις δίνεται
προσωρινός ΑΜΕ, διαφορετικός από τον ΑΜΕ Διασύνδεσης και ότι ο ΑΜΕ Διασύνδεσης δίνεται μόνο για λόγους
διευκόλυνσης των οργάνων της Απογραφής, ώστε να ομαδοποιούν τις εκμεταλλεύσεις που προέρχονται από την
ίδια αρχική εκμετάλλευση. Επισημαίνεται ότι ΑΜΕ Διασύνδεσης δίνεται σε όλες τις αρχικές εκμεταλλεύσεις,
ασχέτως της Κατάστασης Λειτουργίας τους.

Επιπλέον στην αρχική λίστα, εμφανίζεται σχετική ένδειξη (ΝΑΙ ή ΟΧΙ), ανάλογα με το αν η συγκεκριμένη
εκμετάλλευση έχει προσκληθεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e mail) να συμμετέχει στην αυτοαπογραφή.

Αν ο Απογραφέας επιθυμεί να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο κάποιας εκμετάλλευσης που του έχει ανατεθεί,
μπορεί να την επιλέξει, πατώντας σε οποιοδήποτε σημείο της εγγραφής της. Μετά την επιλογή, η εφαρμογή οδηγεί
τον χρήστη στην πρώτη σελίδα του ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου. Σε περίπτωση που ο Απογραφέας επιθυμεί
να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο κάποιας νέας εκμετάλλευσης, πρέπει να επιλέξει «Προσθήκη
Εκμετάλλευσης», στο πάνω δεξιό μέρος της αρχικής σελίδας της εφαρμογής.

ΙΙΙ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟY

Αριθμός Μητρώου Εκμετάλλευσης (ΑΜΕ)

Στο πάνω αριστερό μέρος της οθόνης, δίπλα στον τίτλο «Απογραφή Γεωργίας – Κτηνοτροφίας έτους 2021»,
εμφανίζεται ο Αριθμός Μητρώου Εκμετάλλευσης (ΑΜΕ), ο οποίος αποτελεί την ταυτότητα αναγνώρισης της
εκμετάλλευσης, με την οποία αυτή είναι καταχωρισμένη στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο της ΕΛΣΤΑΤ.

Μενού Εφαρμογής – Επιλογή «Αποθήκευση», «Αποθήκευση και Συνέχεια» και «Προηγούμενο Κεφάλαιο»
Στο αριστερό μέρος της οθόνης, σε κατακόρυφη διάταξη, αναπτύσσεται το Μενού της εφαρμογής, μέσω του
οποίου ο χρήστης μπορεί να μετακινείται από κεφάλαιο σε κεφάλαιο. Ωστόσο, ο τρόπος που προτείνεται για τη

17
συμπλήρωση του ερωτηματολογίου είναι μέσω της επιλογής «Αποθήκευση και συνέχεια» στο κάτω δεξιό μέρος
της οθόνης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι ο χρήστης θα περιηγηθεί σε όλα τα κεφάλαια και θα συμπληρώσει όλα τα
απαραίτητα πεδία. Με την επιλογή «Αποθήκευση» ο χρήστης αποθηκεύει τις αλλαγές που πραγματοποίησε σε
μία σελίδα, αλλά δεν προχωράει στην επόμενη.
Σε περίπτωση που ο χρήστης επιθυμεί να μεταβεί στο αμέσως προηγούμενο κεφάλαιο πρέπει να επιλέξει το
κουμπί «Προηγούμενο Κεφάλαιο».
Μετά τη συμπλήρωση όλων των ερωτημάτων, προτείνεται η μετακίνηση του χρήστη, μέσω του Μενού, σε
επιλεγμένα κεφάλαια, όπου χρειάζεται για τυχόν διορθώσεις ή επιβεβαιώσεις.
Επισημαίνεται ότι η πλήρης ανάπτυξη του Μενού, έτσι ώστε να φαίνονται όλα τα κεφάλαια, γίνεται εφόσον στο
κεφάλαιο 3 επιλεγεί Κατάσταση Λειτουργίας που επιτρέπει τη συνέχιση της συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου
και, στη συνέχεια, γίνει «Αποθήκευση» του συγκεκριμένου κεφαλαίου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Ή ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Γεωργίας Κτηνοτροφίας είναι δυναμικό και κάποια κεφάλαια αλλάζουν μορφή
ανάλογα με το ρόλο του χρήστη που το συμπληρώνει και ανάλογα με το είδος της εκμετάλλευσης. Πιο
συγκεκριμένα, τα κεφάλαια 1, 2 και 3 εμφανίζονται με τρεις διαφορετικές μορφές, δηλαδή τα ερωτήματα των
κεφαλαίων αυτών εμφανίζονται με παραλλαγές και ακολουθούν τρεις διαφορετικές αλληλουχίες, τις λεγόμενες
ροές. Αναλυτικότερα:
 η πρώτη ροή αφορά τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου από αυτοαπογραφόμενο,
 η δεύτερη ροή αφορά τη συμπλήρωση ερωτηματολογίου για αρχική εκμετάλλευση από Απογραφέα,
δηλαδή για εκμετάλλευση που περιλαμβάνεται στην αρχική λίστα των εκμεταλλεύσεων που του
ανατέθηκαν, και
 η τρίτη ροή αφορά στη συμπλήρωση ερωτηματολογίου νέας εκμετάλλευσης από Απογραφέα.

Ροή αυτοαπογραφόμενου και ροή αρχικών εκμεταλλεύσεων από Απογραφέα

Στο κεφάλαιο αυτό πρέπει να επιβεβαιωθούν και, αν χρειάζεται, να ενημερωθούν, η νομική μορφή της
εκμετάλλευσης και τα προσωπικά στοιχεία του κατόχου ή του διαχειριστή της.
Ερώτημα: Η εκμετάλλευση είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο;
α. Φυσικό πρόσωπο (Ατομική), β. Νομικό πρόσωπο (Εταιρική, Δημόσιο, ΝΠΔΔ κ.λπ.)
Ως προεπιλογή στην ερώτηση αυτή, η εφαρμογή εμφανίζει αυτόματα τη νομική μορφή που είχε η εκμετάλλευση
την τελευταία φορά που ερευνήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ. Ο χρήστης θα πρέπει να επιβεβαιώσει ή να αλλάξει τη
νομική μορφή της εκμετάλλευσης, ανάλογα με το αν η εκμετάλλευση είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο.
Φυσικό πρόσωπο (ατομική εκμετάλλευση) μπορεί να είναι είτε ένα μοναδικό άτομο είτε μία ομάδα ατόμων
(εφόσον αυτά δεν συνιστούν νομικό πρόσωπο). Ως ομάδες ατόμων θεωρούνται οι σύζυγοι, τα αδέλφια, οι
συγκληρονόμοι κ.λπ.
Αν σε μία εκμετάλλευση δύο ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα έχουν από κοινού τις αρμοδιότητες του κατόχου
της εκμετάλλευσης, μόνο το ένα από αυτά θα θεωρηθεί κάτοχος αυτής, εκείνο το οποίο και τα υπόλοιπα πρόσωπα
αναγνωρίζουν ως κάτοχο της εκμετάλλευσης (π.χ. εκείνο που αναλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης ή
είναι το μεγαλύτερο σε ηλικία κ.λπ.).
Νομικό πρόσωπο μπορεί να είναι εταιρική εκμετάλλευση, φορέας του Δημόσιου ή ΝΠΔΔ, ή άλλης νομικής
μορφής, το οποίο δεν είναι φυσικό πρόσωπο αλλά έχει τα συνήθη δικαιώματα και υποχρεώσεις ενός ατόμου,
όπως την ικανότητα να υποβάλλει μήνυση ή να υποβάλλεται μήνυση εις βάρος του (γενική ικανότητα
δικαιοπραξίας).
Στα νομικά πρόσωπα περιλαμβάνονται όλες οι εμπορικές επιχειρήσεις, δηλαδή ομόρρυθμες (ΟΕ), ετερόρρυθμες
(ΕΕ), εταιρείες περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), στις οποίες περιλαμβάνονται και οι σχετικές συνεταιριστικές
επιχειρήσεις, οι ανώνυμες εταιρείες (ΑΕ), το Κράτος, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η Εκκλησία, τα
μοναστήρια και άλλοι παρόμοιοι οργανισμοί με δημόσιο ή ημιδημόσιο χαρακτήρα, τα ιδρύματα (φορείς που

18
διαχειρίζονται κεφάλαια τα οποία έχουν παραχωρηθεί για ορισμένους σκοπούς, κοινωνικούς ή φιλανθρωπικούς)
κ.λπ.

Στοιχεία του κατόχου ή του διαχειριστή

Ανάλογα με τον αν η εκμετάλλευση είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, εμφανίζονται προσυμπληρωμένα τα στοιχεία
του κατόχου ή του διαχειριστή της εκμετάλλευσης, αντίστοιχα. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από το Στατιστικό
Γεωργικό Μητρώο της ΕΛΣΤΑΤ, το οποίο έχει προκύψει από την προηγούμενη Απογραφή Γεωργίας
Κτηνοτροφίας και ενημερώνεται διαρκώς από δειγματοληπτικές γεωργικές έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ και από
διοικητικές πηγές, όπως τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (Μ.Α.Α.Ε) του
Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ). Ο χρήστης πρέπει να επιβεβαιώσει και να ενημερώσει,
αν χρειάζεται, τα προσυμπληρωμένα στοιχεία.
Αν η εκμετάλλευση είναι φυσικό πρόσωπο, θα πρέπει να είναι συμπληρωμένο, με κεφαλαία γράμματα και
ολογράφως, το ονοματεπώνυμο του κατόχου και το πατρώνυμό του. Προσοχή: Ακόμα και στην περίπτωση που
ο κάτοχος είναι γυναίκα, συμπληρώνεται το πατρώνυμο και όχι το όνομα συζύγου. Επίσης, θα συμπληρωθούν
το έτος γέννησης, ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), ο Αριθμός Δελτίου Ταυτότητας (ΑΔΤ), το ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο (e mail) και ο αριθμός σταθερού και κινητού τηλεφώνου του κατόχου.
Αν η εκμετάλλευση δεν είναι ατομική (είναι νομικό πρόσωπο, δηλ. εταιρεία, συνεταιρισμός κ.λπ.), θα πρέπει
να είναι συμπληρωμένη, με κεφαλαία γράμματα και ολογράφως, η επωνυμία του νομικού προσώπου. Επιπλέον,
θα συμπληρωθούν ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) της εκμετάλλευσης, το ονοματεπώνυμο και το
πατρώνυμο του υπευθύνου – διαχειριστή της, καθώς επίσης και το έτος γέννησης και ο Αριθμός Δελτίου
Ταυτότητάς (ΑΔΤ) του. Στη συνέχεια, θα συμπληρωθεί το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e mail) και οι τηλεφωνικοί
αριθμοί επικοινωνίας του νομικού προσώπου.
Επισημαίνεται ότι ο αριθμός της αστυνομικής ταυτότητας (ΑΔΤ) και ο αριθμός του φορολογικού μητρώου
(ΑΦΜ) είναι πληροφορίες πολύ σημαντικές, γιατί αποτελούν στοιχεία «κλειδιά» για τον εντοπισμό και τη
διάκριση των εκμεταλλεύσεων, σε περιπτώσεις συνωνυμίας των κατόχων, και η συμπλήρωσή τους είναι
υποχρεωτική. Με τον τρόπο αυτό, εκτός των άλλων, είναι δυνατός ο συσχετισμός του Στατιστικού Γεωργικού
Μητρώου με άλλα διοικητικά μητρώα και αρχεία, με σκοπό την ενημέρωσή του σχετικά με τις μεταβολές των
εκμεταλλεύσεων κατά τα ενδιάμεσα χρόνια των ερευνών. Για τον ίδιο λόγο, σημαντικές είναι και οι πληροφορίες
για το έτος γέννησης, τον ταχυδρομικό κώδικα και τον αριθμό σταθερού και κινητού τηλεφώνου.

Ροή Νέων Εκμεταλλεύσεων

Στο κεφάλαιο αυτό πρέπει να συμπληρωθούν η νομική μορφή της εκμετάλλευσης και τα προσωπικά στοιχεία του
κατόχου ή του διαχειριστή της.
Ερώτημα: Η εκμετάλλευση είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο;
α. Φυσικό πρόσωπο (Ατομική), β. Νομικό πρόσωπο (Εταιρική, Δημόσιο, ΝΠΔΔ κ.λπ.)
Ως προεπιλογή στην ερώτηση αυτή, η εφαρμογή εμφανίζει αυτόματα την επιλογή «Φυσικό πρόσωπο» η οποία
απαντάται συχνότερα. Ο χρήστης θα πρέπει να επιβεβαιώσει ή να αλλάξει τη νομική μορφή της εκμετάλλευσης,
ανάλογα με το αν η εκμετάλλευση είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως περιγράφηκε παραπάνω.

Στοιχεία του κατόχου ή του διαχειριστή

Στη συνέχεια ο Απογραφέας θα πρέπει να συμπληρώσει τα στοιχεία του κατόχου ή του διαχειριστή της
εκμετάλλευσης.
Αν η εκμετάλλευση είναι φυσικό πρόσωπο, θα πρέπει να συμπληρωθεί, με κεφαλαία γράμματα και
ολογράφως, το ονοματεπώνυμο του κατόχου και το πατρώνυμό του. Προσοχή: Ακόμα και στην περίπτωση που
ο κάτοχος είναι γυναίκα, συμπληρώνεται το πατρώνυμο και όχι το όνομα συζύγου. Επίσης, θα συμπληρωθούν
το έτος γέννησης, ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), ο Αριθμός Δελτίου Ταυτότητας (ΑΔΤ), το ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο (e mail) και ο αριθμός σταθερού και κινητού τηλεφώνου του κατόχου.
Αν η εκμετάλλευση δεν είναι ατομική (είναι νομικό πρόσωπο, δηλ. εταιρεία, συνεταιρισμός κ.λπ.), θα πρέπει
να συμπληρωθεί, με κεφαλαία γράμματα και ολογράφως, η επωνυμία του νομικού προσώπου. Επιπλέον, θα
συμπληρωθούν ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) της εκμετάλλευσης, το ονοματεπώνυμο και το
πατρώνυμο του υπευθύνου – διαχειριστή της, καθώς επίσης και το έτος γέννησης και ο Αριθμός Δελτίου
Ταυτότητάς (ΑΔΤ) του. Στη συνέχεια, θα συμπληρωθεί το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e mail) και οι τηλεφωνικοί
αριθμοί επικοινωνίας του νομικού προσώπου.
19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΝΙΜΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛ-
ΛΕΥΣΗΣ Ή ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΔΡΑΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Ροή αυτοαπογραφόμενου και ροή αρχικών εκμεταλλεύσεων από Απογραφέα

Στο κεφάλαιο 2, εμφανίζονται προσυμπληρωμένα, ανάλογα με τον αν η εκμετάλλευση είναι φυσικό ή νομικό
πρόσωπο, τα στοιχεία της διεύθυνσης του τόπου μόνιμης κατοικίας του κατόχου ή της έδρας της εκμετάλλευσης,
αντίστοιχα. Τα στοιχεία που εμφανίζονται και στις δύο περιπτώσεις είναι ο Γεωγραφικός Κωδικός, η Περιφερειακή
Ενότητα, ο Δήμος, η Δημοτική Ενότητα, η Δημοτική/Τοπική Κοινότητα, ο Οικισμός, η Οδός, ο Αριθμός και ο ΤΚ.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από το Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο της ΕΛΣΤΑΤ, το οποίο έχει προκύψει από
την προηγούμενη Απογραφή Γεωργίας - Κτηνοτροφίας και ενημερώνεται διαρκώς από δειγματοληπτικές
γεωργικές έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ και από διοικητικές πηγές, όπως τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το Μητρώο Αγροτών και
Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (Μ.Α.Α.Ε) του ΥπΑΑΤ.
Ο χρήστης πρέπει να επιβεβαιώσει και να ενημερώσει, αν χρειάζεται, τα προσυμπληρωμένα στοιχεία.
Επισημαίνεται ότι το πεδίο του Γεωγραφικού Κωδικού δεν είναι επεξεργάσιμο, αλλά προκύπτει αυτόματα από τις
επιλογές του χρήστη στα πεδία Περιφερειακή Ενότητα, Δήμος, Δημοτική Ενότητα, Δημοτική/Τοπική Κοινότητα και
Οικισμός.
Τα γεωγραφικά αυτά χαρακτηριστικά θα χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια για τον γεωγραφικό εντοπισμό της
εκμετάλλευσης και για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η συμπλήρωσή τους.
Μετά την ολοκλήρωση των κεφαλαίων 1 και 2, ο χρήστης επιλέγει «Αποθήκευση και συνέχεια» προκειμένου να
συνεχίσει με τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου.

Ροή Νέων Εκμεταλλεύσεων

Στο κεφάλαιο 2, ο Απογραφέας θα πρέπει να συμπληρώσει, ανάλογα με τον αν η εκμετάλλευση είναι φυσικό ή
νομικό πρόσωπο, τα στοιχεία της διεύθυνσης του τόπου μόνιμης κατοικίας του κατόχου ή της έδρας της
εκμετάλλευσης, αντίστοιχα. Τα στοιχεία που εμφανίζονται και στις δύο περιπτώσεις είναι ο Γεωγραφικός Κωδικός,
η Περιφερειακή Ενότητα, ο Δήμος, η Δημοτική Ενότητα, η Δημοτική/Τοπική Κοινότητα, ο Οικισμός, η Οδός, ο
Αριθμός και ο ΤΚ.
Επισημαίνεται ότι το πεδίο του Γεωγραφικού Κωδικού δεν είναι επεξεργάσιμο, αλλά προκύπτει αυτόματα από τις
επιλογές του χρήστη στα πεδία Περιφερειακή Ενότητα, Δήμος, Δημοτική Ενότητα, Δημοτική/Τοπική Κοινότητα και
Οικισμός.
Τα γεωγραφικά αυτά χαρακτηριστικά θα χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια για τον γεωγραφικό εντοπισμό της
εκμετάλλευσης και για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η συμπλήρωσή τους.
Μετά τη συμπλήρωση των κεφαλαίων 1 και 2, μόλις ο χρήστης επιλέξει «Αποθήκευση» ή «Αποθήκευση και
συνέχεια», η εφαρμογή επικοινωνεί με το Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο και επιβεβαιώνει αν η συγκεκριμένη
εκμετάλλευση είναι όντως νέα ή αν πρόκειται για εκμετάλλευση που είναι ήδη καταχωρισμένη. Σε περίπτωση που
η εκμετάλλευση επιβεβαιωθεί ως νέα, ο χρήστης μπορεί να προχωρήσει στη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου,
δηλαδή στο κεφάλαιο 3. Στην αντίθετη περίπτωση, εμφανίζεται στον χρήστη μήνυμα ότι η εκμετάλλευση που
προσπαθεί να εισάγει δεν είναι νέα και η προσθήκη δεν πραγματοποιείται.
Στη συνέχεια, ο χρήστης πρέπει, μέσω της αρχικής λίστας με τις εκμεταλλεύσεις, να εισέλθει στο ερωτηματολόγιο
της αρχικής εκμετάλλευσης και να διορθώσει ανάλογα τον αριθμό των νέων εκμεταλλεύσεων που έχει
συμπληρώσει στο ερώτημα 3.1.3.α ή στο ερώτημα 3.1.4.α.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Ροή αυτοαπογραφόμενου
Στο κεφάλαιο αυτό, ο αυτοαπογραφόμενος θα πρέπει να συμπληρώσει την κατάσταση λειτουργίας της
εκμετάλλευσης κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής (1 Οκτωβρίου 2019 – 30 Σεπτεμβρίου 2020).

20
Ερώτημα 3.1: Κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής, δηλαδή από 1 Οκτωβρίου 2019 έως 30
Σεπτεμβρίου 2020, καλλιεργούσατε γεωργικές εκτάσεις ή εκτρέφατε κτηνοτροφικά ζώα;
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί απάντηση ΝΑΙ ή ΟΧΙ, ανάλογα με το αν στην εκμετάλλευση καλλιεργήθηκαν γεωργικές
εκτάσεις ή εκτράφηκαν κτηνοτροφικά ζώα, εντός της χρονικής περιόδου από 1 Οκτωβρίου 2019 έως 30
Σεπτεμβρίου 2020. Στην περίπτωση αρνητικής απάντησης (ΟΧΙ), ολοκληρώνεται η συμπλήρωση του
ερωτηματολογίου μέσω του αυτοαπογραφόμενου. Για την ολοκλήρωση της συμπλήρωσης ερωτηματολογίων
τέτοιων περιπτώσεων, ένας Απογραφέας της ΕΛΣΤΑΤ θα επικοινωνήσει άμεσα με τον αυτοαπογραφόμενο, για
περαιτέρω διερεύνηση της κατάστασης λειτουργίας της εκμετάλλευσης. Στην περίπτωση θετικής απάντησης
(ΝΑΙ), εμφανίζεται ακόμα ένα ερώτημα.

Ερώτημα 3.2: Από το έτος ΧΧΧΧ έως σήμερα, έχετε μεταβιβάσει ή νοικιάσει ή παραχωρήσει υπό άλλο
καθεστώς μέρος της εκμετάλλευσής σας σε άλλο ή άλλα άτομα, εντός ή εκτός της
οικογένειάς σας;
Πρέπει να επισημάνουμε, ότι το έτος ΧΧΧΧ, συγκεκριμενοποιείται για κάθε εκμετάλλευση την ώρα που
εμφανίζεται το ερώτημα και αφορά στο έτος που η συγκεκριμένη εκμετάλλευση ερευνήθηκε τελευταία φορά από
την ΕΛΣΤΑΤ.
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί απάντηση ΝΑΙ ή ΟΧΙ, ανάλογα με το αν, από την τελευταία φορά που ερευνήθηκε η
εκμετάλλευση, ο κάτοχός της έχει μεταβιβάσει ή νοικιάσει ή παραχωρήσει υπό άλλο καθεστώς, μέρος της
εκμετάλλευσής του σε άλλο ή άλλα άτομα, εντός ή εκτός της οικογένειάς του.
Στην περίπτωση θετικής απάντησης (ΝΑΙ), ολοκληρώνεται η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου μέσω του
αυτοαπογραφομένου. Για την ολοκλήρωση της συμπλήρωσης ερωτηματολογίων τέτοιων περιπτώσεων, ένας
Απογραφέας της ΕΛΣΤΑΤ θα επικοινωνήσει άμεσα με τον αυτοαπογραφόμενο, για περαιτέρω διερεύνηση της
κατάστασης λειτουργίας της εκμετάλλευσης. Στην περίπτωση αρνητικής απάντησης (ΟΧΙ), ο αυτοαπογραφόμενος
μπορεί να συνεχίσει με τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου του επιλέγοντας «Αποθήκευση και συνέχεια».

Ροή αρχικών εκμεταλλεύσεων που απογράφονται μέσω Απογραφέα

Στο κεφάλαιο 3, ο Απογραφέας θα πρέπει να διερευνήσει και να σημειώσει την κατάσταση λειτουργίας της
εκμετάλλευσης κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής (1 Οκτωβρίου 2019 – 30 Σεπτεμβρίου 2020), δηλαδή
αν για παράδειγμα η εκμετάλλευση λειτουργούσε με τον ίδιο κάτοχο που είναι καταχωρισμένος στο κεφάλαιο 1
«Στοιχεία του Κατόχου/Διαχειριστή της εκμετάλλευσης», αν υπήρχε μεταβολή στις εκτάσεις που καλλιέργησε ή
στα ζώα που εξέτρεφε, αν η εκμετάλλευση δεν λειτουργούσε κ.λπ, καθώς και τι απέγινε αν δεν λειτουργεί πια,
ποια είναι η σημερινή κατάσταση του κατόχου κ.λπ. Τυχόν μεταβολές στην κατάσταση λειτουργίας της
εκμετάλλευσης εξετάζονται σε σχέση με το έτος κατά το οποίο η εκμετάλλευση ερευνήθηκε τελευταία φορά από
την ΕΛΣΤΑΤ και το οποίο εμφανίζεται αυτόματα στην εκφώνηση του ερωτήματος 3.1.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη συμπλήρωση των ερωτημάτων του κεφαλαίου αυτού, διότι ανάλογα με τις
απαντήσεις που θα δοθούν θα ενημερωθεί το Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο και ενδεχομένως να διαγραφούν,
εξαιτίας λανθασμένης συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου, εκμεταλλεύσεις οι οποίες λειτουργούν.

Ερώτημα 3.1: Ποια είναι η κατάσταση λειτουργίας της εκμετάλλευσης; Τυχόν μεταβολές εξετάζονται σε
σχέση με το έτος ΧΧΧΧ κατά το οποίο η εκμετάλλευση ερευνήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ
τελευταία φορά.
Ο Απογραφέας θα πρέπει να διερευνήσει την κατάσταση λειτουργίας της εκμετάλλευσης σε σχέση με το έτος που
αυτή ερευνήθηκε τελευταία φορά και να επιλέξει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Λειτουργεί με τον ίδιο κάτοχο χωρίς καμία μεταβολή

Αφορά στην περίπτωση που η εκμετάλλευση λειτουργεί με τον ίδιο κάτοχο ή την ίδια επωνυμία, αν πρόκειται
για νομικό πρόσωπο, χωρίς σημαντική μεταβολή στις καλλιεργούμενες εκτάσεις ή τον αριθμό των
εκτρεφόμενων ζώων της, συγκριτικά με την τελευταία φορά που ερευνήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ.

21
2. Λειτουργεί με τον ίδιο κάτοχο και προσαρτήθηκε σε αυτή άλλη/άλλες εκμετάλλευση/αλλεύσεις (από
αγορά, κληρονομιά κλπ.), ή μέρος αυτής/ών (εκτάσεις ή ζώα)
Αφορά στην περίπτωση που η εκμετάλλευση λειτουργεί με τον ίδιο κάτοχο ή την ίδια επωνυμία, αν πρόκειται
για νομικό πρόσωπο, αλλά προσαρτήθηκε σε αυτή ολόκληρη ή μέρος (γεωργικών εκτάσεων ή ζώων) από άλλη
ή άλλες εκμεταλλεύσεις μέσω αγοράς, κληρονομιάς κ.λπ., συγκριτικά με την τελευταία φορά που ερευνήθηκε
από την ΕΛΣΤΑΤ.

3. Μέρος της λειτουργεί με τον ίδιο κάτοχο και το υπόλοιπο μεταβιβάστηκε σε ένα ή περισσότερα
άλλα άτομα
Αφορά στην περίπτωση που η εκμετάλλευση λειτουργεί με τον ίδιο κάτοχο, αλλά, κατά το χρονικό διάστημα που
μεσολάβησε από την τελευταία φορά που ερευνήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ, ένα μέρος της μεταβιβάστηκε σε ένα ή
περισσότερα του ενός μέλη της οικογένειας του κατόχου (κληρονομική διαδοχή, πώληση, δωρεά, γονική παροχή
κ.λπ.) ή σε άλλο ή άλλα άτομα. Σε περίπτωση που τα άτομα αυτά δεν ήταν κάτοχοι εκμετάλλευσης, τότε
θεωρούμε ότι δημιουργήθηκαν μία ή περισσότερες νέες (ξεχωριστές) εκμεταλλεύσεις, οι οποίες πρέπει και αυτές
να απογραφούν.
Ως νέα εκμετάλλευση θεωρείται μία ξεχωριστή εκμετάλλευση που έχει διαφορετική διαχείριση από την αρχική
και αποτελεί ξεχωριστή τεχνική και οικονομική μονάδα, όσον αφορά στη διανομή των κερδών, τη χρήση της
εργασίας κ.λπ.
Αν ο Απογραφέας επιλέξει την αντίστοιχη απάντηση, τότε εμφανίζεται το ερώτημα 3.1.3.α «Να συμπληρωθεί ο
αριθμός των νέων εκμεταλλεύσεων που προέκυψαν» το οποίο πρέπει να συμπληρωθεί.
Αν η μεταβίβαση μέρους της εκμετάλλευσης έγινε σε άτομο ή άτομα που ήταν ήδη κάτοχοι γεωργικής ή
κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης, τότε το ερώτημα 3.1.3.α συμπληρώνεται με τον αριθμό μηδέν (0). Διαφορετικά,
αν δηλαδή η μεταβίβαση έγινε σε άτομο ή άτομα που, πριν την μεταβίβαση, δεν ήταν κάτοχοι εκμετάλλευσης,
τότε το ερώτημα 3.1.3.α συμπληρώνεται με τον αριθμό αυτών των ατόμων.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις περιπτώσεις που η μεταβίβαση έγινε σε άτομα ορισμένα εκ των οποίων
ήταν ήδη κάτοχοι εκμετάλλευσης και ορισμένα όχι. Σε αυτή την περίπτωση, θα καταχωριστεί μόνο ο αριθμός
των ατόμων που δεν ήταν κάτοχοι εκμετάλλευσης, ασχέτως αν η μεταβίβαση έγινε σε μεγαλύτερο αριθμό
ατόμων.
Στην περίπτωση που μέρος της εκμετάλλευσης μεταβιβάστηκε σε τουλάχιστον ένα άτομο το οποίο έως τώρα
δεν ήταν κάτοχος εκμετάλλευσης, ο Απογραφέας θα συμπληρώσει ένα ερωτηματολόγιο για τον αρχικό κάτοχο
και τόσα ακόμα όσα υποδεικνύει ο αριθμός των νέων εκμεταλλεύσεων που έχει καταχωρίσει στο ερώτημα
3.1.3.α , Τα ερωτηματολόγια των νέων εκμεταλλεύσεων θα καταχωριστούν μέσω της επιλογής «Προσθήκη νέας
εκμετάλλευσης» στην αρχική οθόνη της εφαρμογής. Πριν όμως ο Απογραφέας καταχωρίσει τις νέες
εκμεταλλεύσεις, πρέπει να ολοκληρώσει τη συμπλήρωση του αρχικού ερωτηματολογίου, βάσει των
πληροφοριών που θα συγκεντρώσει για την εκμετάλλευση του αρχικού κατόχου.
Στη συνέχεια, αφού συμπληρώσει και αποθηκεύσει το πρώτο ερωτηματολόγιο, θα μεταβεί στην αρχική σελίδα
της εφαρμογής και θα επιλέξει «Προσθήκη Εκμετάλλευσης» για να συμπληρώσει ένα ερωτηματολόγιο για την
πρώτη νέα εκμετάλλευση που προέκυψε από τη μεταβίβαση της αρχικής. Αν έχουν προκύψει περισσότερες
από μία νέες εκμεταλλεύσεις η διαδικασία αυτή θα ακολουθηθεί όσες φορές υποδεικνύει ο αριθμός των νέων
εκμεταλλεύσεων που έχει καταχωριστεί στο ερώτημα 3.1.3.α.

4. Δεν λειτουργεί πλέον με τον ίδιο κάτοχο γιατί ολόκληρη η εκμετάλλευση μεταβιβάστηκε ή
νοικιάστηκε ή παραχωρήθηκε υπό άλλο καθεστώς, σε ένα ή περισσότερα άτομα.
Αφορά στην περίπτωση που η εκμετάλλευση, κατά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την τελευταία
φορά που ερευνήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ:
α) μεταβιβάστηκε (με κληρονομική διαδοχή, πώληση, δωρεά, γονική παροχή κ.λπ.), λόγω θανάτου του
κατόχου ή συνταξιοδότησής του ή γήρατος ή ασθένειας κ.λπ., σε μέλος/μέλη της οικογένειας του κατόχου
ή σε άλλο ή άλλα πρόσωπα. Σε περίπτωση που τα άτομα αυτά δεν ήταν κάτοχοι εκμετάλλευσης, τότε
θεωρούμε ότι δημιουργήθηκαν μία ή περισσότερες νέες (ξεχωριστές) εκμεταλλεύσεις, οι οποίες πρέπει να
απογραφούν.
β) νοικιάστηκε ή παραχωρήθηκε υπό άλλο καθεστώς, ολόκληρη, σε άλλο ή άλλα άτομα. Σε περίπτωση που
τα άτομα αυτά δεν ήταν κάτοχοι εκμετάλλευσης, τότε θεωρούμε ότι δημιουργήθηκαν μία ή περισσότερες
νέες (ξεχωριστές) εκμεταλλεύσεις, οι οποίες πρέπει να απογραφούν.

22
Αν ο Απογραφέας στο ερώτημα 3.1 επιλέξει την απάντηση 4, τότε εμφανίζεται το ερώτημα 3.1.4.α «Να
συμπληρωθεί ο αριθμός των νέων εκμεταλλεύσεων που προέκυψαν» το οποίο πρέπει να συμπληρωθεί.
Αν η μεταβίβαση ή η ενοικίαση ή η παραχώρηση υπό άλλο καθεστώς έγινε σε άτομο ή άτομα που ήταν ήδη
κάτοχοι γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης, τότε το ερώτημα 3.1.4.α συμπληρώνεται με τον αριθμό
μηδέν (0). Διαφορετικά, αν έγινε σε άτομο ή άτομα που, έως τότε, δεν ήταν κάτοχοι εκμετάλλευσης, τότε το
ερώτημα 3.1.4.α συμπληρώνεται με τον αριθμό αυτών των ατόμων.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις περιπτώσεις που η μεταβίβαση ή η ενοικίαση ή η παραχώρηση υπό
άλλο καθεστώς έγινε σε άτομα εκ των οποίων ορισμένα ήταν ήδη κάτοχοι εκμετάλλευσης και ορισμένα όχι. Σε
αυτή την περίπτωση, θα καταχωριστεί μόνο ο αριθμός των ατόμων που δεν ήταν κάτοχοι εκμετάλλευσης,
ασχέτως αν η μεταβίβαση ή η ενοικίαση ή η παραχώρηση υπό άλλο καθεστώς έγινε σε μεγαλύτερο αριθμό
ατόμων.
Στις περιπτώσεις που η εκμετάλλευση μεταβιβάστηκε ή ενοικιάστηκε ή παραχωρήθηκε υπό άλλο καθεστώς σε
ένα ή περισσότερα άτομα τα οποία έως τώρα δεν ήταν κάτοχοι εκμετάλλευσης, ο Απογραφέας θα συμπληρώσει
τόσα ερωτηματολόγια όσα υποδεικνύει ο αριθμός των νέων εκμεταλλεύσεων που έχει καταχωρίσει στο ερώτημα
3.1.4.α, δηλαδή ένα ερωτηματολόγιο για κάθε νέο κάτοχο. Τα ερωτηματολόγια των νέων εκμεταλλεύσεων θα
καταχωριστούν μέσω της επιλογής «Προσθήκη νέας εκμετάλλευσης» στην αρχική οθόνη της εφαρμογής. Πριν
όμως ο Απογραφέας καταχωρίσει τις νέες εκμεταλλεύσεις, πρέπει να συνεχίσει τη συμπλήρωση του αρχικού
ερωτηματολογίου, με το ερώτημα 3.2 «Ποια είναι η σημερινή κατάσταση του κατόχου».
Μετά την ολοκλήρωση του αρχικού ερωτηματολογίου, ο Απογραφέας θα μεταβεί στην αρχική σελίδα της
εφαρμογής και θα επιλέξει «Προσθήκη Εκμετάλλευσης» για να συμπληρώσει ένα ερωτηματολόγιο για την
πρώτη νέα εκμετάλλευση που προέκυψε από την αρχική. Αν έχουν προκύψει περισσότερες από μία νέες
εκμεταλλεύσεις η διαδικασία αυτή θα ακολουθηθεί όσες φορές υποδεικνύει ο αριθμός των νέων εκμεταλλεύσεων
που έχει καταχωριστεί στο ερώτημα 3.1.4.α.

5. Δεν λειτουργεί πλέον (λόγω αλλαγής χρήσης, εγκατάλειψης κ.λπ.)

Αφορά στην περίπτωση που ο Απογραφέας διαπιστώσει ότι μία εκμετάλλευση, για διάφορους οικονομικούς ή
κοινωνικούς λόγους (ασύμφορη οικονομική δραστηριότητα, θάνατος, ασθένεια κλπ.), έκλεισε οριστικά και δεν
πρόκειται να συνεχίσει τη δραστηριότητά της καθ’ οιονδήποτε τρόπο (επαναδραστηριοποίηση, μεταβίβαση
κ.λπ.). Περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις όπου διαπιστωθεί ότι μία εκμετάλλευση δεν υφίσταται ή ο
απογραφόμενος δεν είχε ποτέ γεωργική ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση.
Στην περίπτωση που επιλεγεί η απάντηση «Δεν λειτουργεί πλέον», εμφανίζεται και πρέπει να συμπληρωθεί το
ερώτημα 3.2 «Ποια είναι η σημερινή κατάσταση του κατόχου».

6. Δεν λειτουργεί προσωρινά

Η περίπτωση αυτή αφορά στις εκμεταλλεύσεις που κατά την περίοδο της Απογραφής δεν λειτουργούσαν για
διάφορους οικονομικούς ή κοινωνικούς λόγους (ασύμφορη οικονομική δραστηριότητα, ασθένεια κ.λπ.), αλλά
πρόκειται να επαναλειτουργήσουν σύντομα, το πολύ σε έξι (6) μήνες. Μόλις καταχωριστεί η απάντηση «Δεν
λειτουργεί προσωρινά», εμφανίζεται και πρέπει να συμπληρωθεί το ερώτημα 3.2 «Ποια είναι η σημερινή
κατάσταση του κατόχου».
Αν η εκμετάλλευση ενδέχεται να δραστηριοποιηθεί αργότερα από έξι (6) μήνες ή είναι άγνωστο πότε, τότε θα
θεωρηθεί ότι έκλεισε οριστικά και θα σημειωθεί η απάντηση 6, «Δεν λειτουργεί πλέον».

7. Έχει ήδη απογραφεί

Αφορά στην περίπτωση που ο Απογραφέας διαπιστώσει ότι μία εκμετάλλευση έχει ήδη απογραφεί γιατί
αποτελούσε διπλοεγγραφή στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο, δηλαδή ο ίδιος κάτοχος ήταν εγγεγραμμένος δύο
φορές, ως κάτοχος δύο ξεχωριστών εκμεταλλεύσεων με διαφορετικούς ΑΜΕ. Διπλοεγγραφή θεωρείται και η
περίπτωση που δύο σύζυγοι είναι εγγεγραμμένοι στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο, ως κάτοχοι δύο
διαφορετικών εκμεταλλεύσεων, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για την ίδια εκμετάλλευση. Στην περίπτωση
αυτή, μετά την επιλογή της απάντησης «Έχει ήδη απογραφεί», εμφανίζεται το ερώτημα 3.1.7.α «Συμπληρώστε
τον Αριθμό Μητρώου της εκμετάλλευσης που έχει ήδη απογραφεί» στο οποίο ο Απογραφέας πρέπει να
καταχωρίσει τον ΑΜΕ της εκμετάλλευσης που έχει ήδη απογραφεί.
Ακολουθεί η συμπλήρωση του κεφαλαίου 40 που αφορά πληροφορίες σχετικά με τη συνέντευξη και η
συμπλήρωση του ερωτηματολογίου ολοκληρώνεται.

23
 8. Δεν κατέστη εφικτό να απογραφεί
Η περίπτωση αυτή αφορά στις εκμεταλλεύσεις που δεν κατέστη δυνατό να απογραφούν παρά τις προσπάθειες
που κατέβαλλε ο Απογραφέας. Στην περίπτωση αυτή θα συμπληρωθεί το ερώτημα 3.2 «Ποιος είναι ο λόγος
που δεν απογράφηκε;», καθώς και το ερώτημα 3.3 «Σύμφωνα με πληροφορίες, η εκμετάλλευση βρίσκεται σε
λειτουργία;».

Ερώτημα 3.2: Ποια είναι η σημερινή κατάσταση του κατόχου;

Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο στην περίπτωση που στο ερώτημα 3.1 έχει επιλεγεί μία από τις
απαντήσεις 4, 5 ή 6.
Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να διερευνηθεί ποια είναι η σημερινή κατάσταση του κατόχου. Ειδικότερα, ο
Απογραφέας θα πρέπει να σημειώσει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. συνταξιοδοτήθηκε (πρόωρα ή κανονικά)

Στην περίπτωση που ο Απογραφέας διαπιστώσει ότι ο κάτοχος συνταξιοδοτήθηκε πρόωρα ή κανονικά, θα
επιλέξει την αντίστοιχη απάντηση, και στη συνέχεια θα απαντήσει και στο ερώτημα «Αν συνταξιοδοτήθηκε,
ασχολείται ακόμα με τη γεωργία;» δίνοντας αντίστοιχα θετική ΝΑΙ ή αρνητική ΟΧΙ απάντηση.

2. απασχολείται σε άλλη γεωργική εκμετάλλευση

Αφορά στην περίπτωση που ο κάτοχος απασχολείται σε άλλη γεωργική εκμετάλλευση ως διαχειριστής,
εργάτης ή χρησιμοποιεί τα μηχανήματά του για την παροχή γεωργικών υπηρεσιών (όργωμα, ψεκασμούς,
συγκομιδή προϊόντων κλπ.).

3. εγκατέλειψε τη γεωργία
Αφορά στην περίπτωση που ο κάτοχος εγκατέλειψε τη γεωργία.

4. απεβίωσε
Αφορά στην περίπτωση που ο κάτοχος απεβίωσε.

5. άλλη περίπτωση
Αφορά κάθε άλλη περίπτωση που δεν περιλαμβάνεται στις προηγούμενες επιλογές. Με την επιλογή αυτής της
απάντησης εμφανίζεται το πεδίο 3.2.5α προκειμένου να διευκρινιστεί ποια είναι η άλλη περίπτωση.
Μετά τη συμπλήρωση του ερωτήματος 3.2, ο Απογραφέας συμπληρώνει το ερώτημα 40. «Πληροφορίες για τη
συνέντευξη» και η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου ολοκληρώνεται.

Ερώτημα 3.2: Ποιος είναι ο λόγος που δεν απογράφηκε;

Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν στο ερώτημα 3.1 έχει δοθεί απάντηση «Δεν κατέστη εφικτό να
απογραφεί». Ο Απογραφέας σε αυτή την περίπτωση πρέπει να διευκρινίσει ποιος ήταν ο λόγος που δεν
απογράφηκε η εκμετάλλευση επιλέγοντας μία από τις τρεις πιθανές απαντήσεις, δηλαδή:

1. ο κάτοχος δεν εντοπίστηκε

Αφορά στην περίπτωση που ο Απογραφέας διαπιστώσει ότι ο κάτοχος είναι άγνωστος και είναι αδύνατο να
εντοπιστεί η εκμετάλλευση.

2. ο κάτοχος εντοπίστηκε αλλά αρνήθηκε να απαντήσει

Αφορά στην περίπτωση που ο απογραφόμενος αρνηθεί να δώσει πληροφορίες και δεν καταστεί εφικτό να
μεταπειστεί από τον Απογραφέα.

3. ο κάτοχος εντοπίστηκε αλλά απουσιάζει προσωρινά και υπάρχει αδυναμία επικοινωνίας

24
 Αφορά στην περίπτωση που ο κάτοχος της εκμετάλλευσης απουσιάζει προσωρινά και δεν είναι δυνατή η
επικοινωνία μαζί του ή με άλλο μέλος της οικογένειάς του, το οποίο θα μπορούσε να δώσει πληροφορίες για
τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου.

Στη συνέχεια, και στις τρεις περιπτώσεις θα συμπληρωθεί το ερώτημα 3.3. «Σύμφωνα με πληροφορίες η
εκμετάλλευση βρίσκεται σε λειτουργία;».

Ερώτημα 3.3: Σύμφωνα με πληροφορίες η εκμετάλλευση βρίσκεται σε λειτουργία;

Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν έχει δοθεί απάντηση «Δεν κατέστη εφικτό να απογραφεί» στο
ερώτημα 3.1. Ο Απογραφέας πρέπει να καταγράψει αν, βάσει της διερεύνησης που έκανε προκειμένου να
συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο, συγκέντρωσε πληροφορίες που υποδεικνύουν ότι η εκμετάλλευση βρίσκεται
σε λειτουργία ή όχι. Στην περίπτωση που ο Απογραφέας έχει στοιχεία ότι η εκμετάλλευση λειτουργεί, θα επιλέξει
την απάντηση «1. ΝΑΙ», ενώ αν έχει στοιχεία ότι η εκμετάλλευση δεν λειτουργεί πια, θα επιλέξει την απάντηση
«2. ΟΧΙ». Σε περίπτωση που δεν διαθέτει κάποια σχετική πληροφορία, θα επιλέξει την απάντηση «3. Δεν κατέστη
σαφές».

Στη συνέχεια θα συμπληρωθεί το κεφάλαιο 40. «Πληροφορίες για τη συνέντευξη» και η συμπλήρωση του
ερωτηματολογίου ολοκληρώνεται.

Ροή νέων εκμεταλλεύσεων που απογράφονται μέσω Απογραφέα

Ερώτημα 3.1: Η εκμετάλλευση είναι:

1. νέα εκμετάλλευση που προέκυψε από υπάρχουσα εκμετάλλευση λόγω μεταβίβασης ή
ενοικίασης ή παραχώρησης υπό άλλο καθεστώς.
2. νέα εκμετάλλευση που εισάγεται πρώτη φορά στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο και
δεν προέρχεται από υπάρχουσα εκμετάλλευση.
Ο Απογραφέας θα πρέπει να επιλέξει την προέλευση της νέας εκμετάλλευσης. Αναλυτικότερα:

3.1.1: Νέα εκμετάλλευση που προέκυψε από υπάρχουσα εκμετάλλευση λόγω μεταβίβασης ή
ενοικίασης ή παραχώρησης υπό άλλο καθεστώς.
Ο Απογραφέας θα επιλέξει αυτή την απάντηση αν η εκμετάλλευση που πρόκειται να εισάγει είναι νέα που
προέκυψε από κάποια υπάρχουσα εκμετάλλευση, την οποία έχει απογράψει ήδη και στην οποία έχει καταχωρίσει
Κατάσταση Λειτουργίας 3 ή 4 και στο αντίστοιχο ερώτημα που αφορά τον αριθμό των νέων εκμεταλλεύσεων που
προέκυψαν έχει καταχωρίσει αριθμό διαφορετικό του μηδενός. Αν ο Απογραφέας επιλέξει την αντίστοιχη
απάντηση, τότε εμφανίζεται το ερώτημα 3.1.1.α «Να συμπληρωθεί ο ΑΜΕ της υπάρχουσας εκμετάλλευσης» στο
οποίο επιλέγει από λίστα τον ΑΜΕ της αρχικής εκμετάλλευσης που έχει ήδη απογράψει. Η λίστα αυτή
περιλαμβάνει τα ΑΜΕ των εκμεταλλεύσεων που έχει ήδη απογράψει ο Απογραφέας και στα οποία έχει
καταχωρίσει Κατάσταση Λειτουργίας 3 ή 4 και επιπλέον στο ερώτημα «Να συμπληρωθεί ο αριθμός των νέων
εκμεταλλεύσεων που προέκυψαν» έχει συμπληρώσει αριθμό μεγαλύτερο από το μηδέν. Επιπλέον, η εφαρμογή
ελέγχει και πόσες νέες εκμεταλλεύσεις έχει εισάγει ο Απογραφέας ανά αρχική εκμετάλλευση σε συνδυασμό με την
απάντηση που έχει δώσει στο ερώτημα «Να συμπληρωθεί ο αριθμός των νέων εκμεταλλεύσεων που προέκυψαν»
της αρχικής. Έτσι, σε περίπτωση που έχει ήδη συμπληρωθεί ο συγκεκριμένος αριθμός νέων εκμεταλλεύσεων, ο
ΑΜΕ της αρχικής εκμετάλλευσης παύει να εμφανίζεται στη λίστα του ερωτήματος 3.1.1.α.
Μετά τη συμπλήρωση του ερωτήματος 3.1.1.α, ο Απογραφέας συνεχίζει τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου
με το ερώτημα 3.2.

3.1.2: Νέα εκμετάλλευση που εισάγεται πρώτη φορά στο Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο και δεν
προέρχεται από υπάρχουσα εκμετάλλευση.
Ο Απογραφέας θα επιλέξει αυτή την απάντηση αν η εκμετάλλευση που πρόκειται να εισάγει είναι νέα που δεν
σχετίζεται με άλλη εκμετάλλευση που έχει απογράψει και η οποία εισάγεται πρώτη φορά στο Στατιστικό Γεωργικό
Μητρώο.
25
Αν ο Απογραφέας επιλέξει την αντίστοιχη απάντηση, η συμπλήρωση του κεφαλαίου 3 ολοκληρώνεται. Ο
Απογραφέας στη συνέχεια πρέπει να αποθηκεύσει τις αλλαγές και να μεταβεί στο κεφάλαιο 4.

Ερώτημα 3.2: Ποια είναι η κατάσταση λειτουργίας της εκμετάλλευσης;

Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν στο ερώτημα 3.1 έχει δοθεί απάντηση 3.1.1, «Νέα εκμετάλλευση που
προέκυψε από υπάρχουσα εκμετάλλευση λόγω μεταβίβασης ή ενοικίασης ή παραχώρησης υπό άλλο καθεστώς».

1. Λειτουργεί κανονικά
Αφορά στην περίπτωση που η εκμετάλλευση λειτουργεί κανονικά και ο Απογραφέας πρόκειται να συμπληρώσει
για αυτή ένα ερωτηματολόγιο που θα περιλαμβάνει τις εκτάσεις που καλλιεργεί ή/και τα ζώα που εκτρέφει, καθώς
και όλες τις υπόλοιπες απαραίτητες πληροφορίες. Στην περίπτωση αυτή, η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου
συνεχίζεται κανονικά στο κεφάλαιο 4.

2. Δεν κατέστη εφικτό να απογραφεί

Η περίπτωση αυτή αφορά στις εκμεταλλεύσεις που δεν κατέστη δυνατό να απογραφούν παρά τις προσπάθειες
που κατέβαλλε ο Απογραφέας. Στην περίπτωση αυτή θα συμπληρωθεί το ερώτημα 3.3 «Ποιος είναι ο λόγος
που δεν απογράφηκε;», καθώς και το ερώτημα 3.4 «Σύμφωνα με πληροφορίες, η εκμετάλλευση βρίσκεται σε
λειτουργία;».

Ερώτημα 3.3: Ποιoς είναι ο λόγος που δεν απογράφηκε;

Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν στο ερώτημα 3.2 έχει δοθεί απάντηση «Δεν κατέστη εφικτό να
απογραφεί». Ο Απογραφέας σε αυτή την περίπτωση πρέπει να διευκρινίσει ποιος ήταν ο λόγος που δεν
απογράφηκε η εκμετάλλευση επιλέγοντας μία από τις τρεις πιθανές απαντήσεις, δηλαδή:

1. ο κάτοχος δεν εντοπίστηκε

Αφορά στην περίπτωση που ο Απογραφέας διαπιστώσει ότι ο κάτοχος είναι άγνωστος και είναι αδύνατο να
εντοπιστεί η εκμετάλλευση.

2. ο κάτοχος εντοπίστηκε αλλά αρνήθηκε να απαντήσει

Αφορά στην περίπτωση που ο απογραφόμενος αρνηθεί να δώσει πληροφορίες και δεν καταστεί εφικτό να
μεταπειστεί από τον Απογραφέα.

3. ο κάτοχος εντοπίστηκε αλλά απουσιάζει προσωρινά και υπάρχει αδυναμία επικοινωνίας

Αφορά στην περίπτωση που ο κάτοχος της εκμετάλλευσης απουσιάζει προσωρινά και δεν είναι δυνατή η
επικοινωνία μαζί του ή με άλλο μέλος της οικογένειάς του, το οποίο θα μπορούσε να δώσει πληροφορίες για
τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου.

Στη συνέχεια, και στις τρεις περιπτώσεις θα συμπληρωθεί το ερώτημα 3.3. «Σύμφωνα με πληροφορίες η
εκμετάλλευση βρίσκεται σε λειτουργία;».

Ερώτημα 3.4: Σύμφωνα με πληροφορίες η εκμετάλλευση βρίσκεται σε λειτουργία;

Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν έχει δοθεί απάντηση «Δεν κατέστη εφικτό να απογραφεί» στο
ερώτημα 3.2. Ο Απογραφέας πρέπει να καταγράψει αν, βάσει της διερεύνησης που έκανε προκειμένου να
συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο, συγκέντρωσε πληροφορίες που υποδεικνύουν ότι η εκμετάλλευση βρίσκεται
σε λειτουργία ή όχι. Στην περίπτωση που ο Απογραφέας έχει στοιχεία ότι η εκμετάλλευση λειτουργεί, θα επιλέξει
την απάντηση «1. ΝΑΙ», ενώ αν έχει στοιχεία ότι η εκμετάλλευση δεν λειτουργεί πια, θα επιλέξει την απάντηση
«2. ΟΧΙ». Σε περίπτωση, που δεν διαθέτει κάποια σχετική πληροφορία, θα επιλέξει την απάντηση «3. Δεν κατέστη
σαφές».

26
Στη συνέχεια θα συμπληρωθεί το κεφάλαιο 40, «Πληροφορίες για τη συνέντευξη» και η συμπλήρωση του
ερωτηματολογίου ολοκληρώνεται.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗ

ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ
Ερώτημα 4.1 (για φυσικά πρόσωπα): Ποιος αναλαμβάνει τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις
καθημερινές οικονομικές και παραγωγικές δραστηριότητες της γεωργικής - κτηνοτροφικής
εκμετάλλευσης, δηλαδή ποιος είναι ο διαχειριστής της εκμετάλλευσης;
Το ερώτημα αυτό εμφανίζεται και συμπληρώνεται μόνο στην περίπτωση που η εκμετάλλευση είναι ατομική.
Διαχειριστής είναι το φυσικό πρόσωπο που έχει αρμοδιότητα για την τρέχουσα καθημερινή διαχείριση της
εκμετάλλευσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις των ατομικών εκμεταλλεύσεων, διαχειριστής είναι ο ίδιος ο
κάτοχος της εκμετάλλευσης. Ο χρήστης θα επιλέξει το άτομο ή άτομα που ενεργεί/ούν ως διαχειριστής. Οι
διαθέσιμες επιλογές είναι: κάτοχος, κάτοχος από κοινού με σύζυγο, κάτοχος από κοινού με άλλο μέλος της
οικογένειάς του, σύζυγος του κατόχου, άλλο μέλος της οικογένειας του κατόχου και άλλο άτομο εκτός οικογένειας.
Επισημαίνεται ότι πρέπει να υπάρχει μόνο μία απάντηση.

Ερώτημα 4.1 (για νομικά πρόσωπα): H εκμετάλλευση αποτελεί μέλος ομίλου επιχειρήσεων και ποια η
νομική της μορφή:
Το ερώτημα αυτό εμφανίζεται και συμπληρώνεται μόνο στην περίπτωση που η εκμετάλλευση είναι νομικό
πρόσωπο και αποτελείται από δύο υποερωτήματα.

1. Αποτελεί μέλος ομίλου επιχειρήσεων;

Σύμφωνα τον ορισμό του, όμιλος επιχειρήσεων είναι μια ένωση επιχειρήσεων που δεσμεύονται από νομικούς
ή/και οικονομικούς δεσμούς και ελέγχονται από τον επικεφαλής του ομίλου. Μια ομάδα επιχειρήσεων μπορεί να
έχει περισσότερα από ένα κέντρα λήψης αποφάσεων, ειδικά για αποφάσεις πολιτικής σχετικά με την παραγωγή,
τις πωλήσεις και τα κέρδη. Μπορεί να συγκεντρώσει ορισμένες πτυχές της δημοσιονομικής διαχείρισης και της
φορολογίας. Αποτελεί μια οικονομική οντότητα που έχει την εξουσία να κάνει επιλογές, ιδίως όσον αφορά τις
μονάδες που περιλαμβάνει.
Ο επικεφαλής της ομάδας είναι μια μητρική νομική μονάδα που δεν ελέγχεται άμεσα ή έμμεσα από οποιαδήποτε
άλλη νομική μονάδα. Οι θυγατρικές εταιρείες μιας θυγατρικής επιχείρησης θεωρούνται θυγατρικές της μητρικής
επιχείρησης.
Οι νομικές μονάδες ενός ομίλου επιχειρήσεων περιλαμβάνουν νομικά πρόσωπα των οποίων η ύπαρξη
αναγνωρίζεται από τον νόμο ανεξάρτητα από τα άτομα ή τα ιδρύματα που μπορούν να τα κατέχουν ή είναι μέλη
αυτών, όπως γενικές εταιρικές σχέσεις, ιδιωτικές εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, εταιρείες περιορισμένης
ευθύνης, εταιρείες κ.λπ. Οι νομικές μονάδες περιλαμβάνουν επίσης φυσικά άτομα που ασκούν από μόνα τους
μια οικονομική δραστηριότητα, όπως ο ιδιοκτήτης και ο υπάλληλος ενός καταστήματος, ένας δικηγόρος κ.λπ.
Ως πολυεθνική ομάδα επιχειρήσεων ορίζεται η ομάδα επιχειρήσεων που αποτελείται από τουλάχιστον δύο
επιχειρήσεις ή νομικές μονάδες που βρίσκονται σε διαφορετικές χώρες.

2. Είναι εταιρικής μορφής, Δημόσιο ή ΝΠΔΔ ή άλλης μορφής;

Ο χρήστης πρέπει να επιλέξει αν η εκμετάλλευση είναι εταιρικής μορφής, Δημόσιο ή ΝΠΔΔ ή έχει οποιαδήποτε
άλλη μορφή. Στην περίπτωση που επιλέξει το «Άλλης μορφής» πρέπει να διευκρινίσει ποια νομική μορφή είναι
αυτή.
Στις εταιρικές, δημόσιες ή ΝΠΔΔ ή άλλης νομικής μορφής εκμεταλλεύσεις που είναι νομικά πρόσωπα,
περιλαμβάνονται όλες οι εμπορικές επιχειρήσεις, ιδιωτικές κεφαλαιουχικές (ΙΚΕ), ομόρρυθμες (ΟΕ),
ετερόρρυθμες (ΕΕ), εταιρείες περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), στις οποίες περιλαμβάνονται και οι σχετικές
συνεταιριστικές επιχειρήσεις, οι ανώνυμες εταιρείες (ΑΕ), το Κράτος, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η
Εκκλησία, τα μοναστήρια και άλλοι παρόμοιοι οργανισμοί με δημόσιο ή ημιδημόσιο χαρακτήρα, τα ιδρύματα
(φορείς που διαχειρίζονται κεφάλαια που έχουν παραχωρηθεί για ορισμένους σκοπούς, κοινωνικούς ή
φιλανθρωπικούς) κ.λπ.
27
Ερώτημα 4.2: Συμπληρώστε το έτος κατά το οποίο ο διαχειριστής ανέλαβε τη διαχείριση της
εκμετάλλευσης.
Στο ερώτημα θα σημειωθεί το έτος κατά το οποίο ο διαχειριστής, ανέλαβε τη διαχείριση της εκμετάλλευσης,
επιλέγοντας από τη λίστα τιμών που ανοίγει, το αντίστοιχο έτος.
Σε ό,τι αφορά τα νομικά πρόσωπα, το ερώτημα αναφέρεται στο άτομο τα στοιχεία του οποίου έχουν καταχωριστεί
στο κεφάλαιο 1.
Σε ό,τι αφορά τα φυσικά πρόσωπα, το ερώτημα αναφέρεται στο άτομο που επιλέχθηκε στο ερώτημα 4.1. Αν η
εκμετάλλευση έχει περισσότερους από έναν διαχειριστές και στο ερώτημα 4.1 έχει καταχωριστεί απάντηση
«κάτοχος με σύζυγο» ή «κάτοχος με άλλο μέλος της οικογένειάς», συμπληρώνεται μόνο το έτος κατά το οποίο
η/ο σύζυγος ή το άλλο μέλος της οικογένειας, αντίστοιχα, ανέλαβε τη διαχείριση της εκμετάλλευσης.

Ερώτημα 4.3: Συμπληρώστε το είδος της γεωργικής κατάρτισης που έχει ο διαχειριστής της
εκμετάλλευσης.
Με το ερώτημα αυτό διαπιστώνεται το επίπεδο της γεωργικής εκπαίδευσης του διαχειριστή.
Σε ό,τι αφορά τα νομικά πρόσωπα, το ερώτημα αναφέρεται στο άτομο τα στοιχεία του οποίου έχουν καταχωριστεί
στο κεφάλαιο 1.
Σε ό,τι αφορά τα φυσικά πρόσωπα, το ερώτημα αναφέρεται στο άτομο που επιλέχθηκε στο ερώτημα 4.1. Αν η
εκμετάλλευση έχει περισσότερους από έναν διαχειριστές και στο ερώτημα 4.1 έχει καταχωριστεί απάντηση
«κάτοχος με σύζυγο» ή «κάτοχος με άλλο μέλος της οικογένειάς», συμπληρώνεται μόνο το είδος γεωργικής
κατάρτισης που έχει η/ο σύζυγος ή το άλλο μέλος της οικογένειας, αντίστοιχα.
Ο χρήστης θα επιλέξει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
α. Πρακτική γεωργική πείρα
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί απάντηση, στην περίπτωση που ο διαχειριστής της εκμετάλλευσης δεν έχει καμία
γεωργική κατάρτιση και οι γνώσεις του βασίζονται σε προσωπική εμπειρία, συμβουλές άλλων καλλιεργητών,
γεωπόνων κ.λπ.

β. Στοιχειώδη γεωργική κατάρτιση

Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί απάντηση, στην περίπτωση που ο διαχειριστής της εκμετάλλευσης έχει
παρακολουθήσει σεμινάρια σε ειδικά γεωργικά θέματα (καλλιέργεια οπωροκηπευτικών, αμπελουργίας,
δασοκομίας κ.λπ.), τα οποία έγιναν σε σχολή βασικής γεωργικής εκπαίδευσης ή παρεμφερές ίδρυμα.
Η στοιχειώδης γεωργική κατάρτιση αναφέρεται κυρίως σε οποιαδήποτε εκπαίδευση στον τομέα της γεωργίας
ολοκληρωθεί σε επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ή και σε κύκλους μαθημάτων σύντομης διάρκειας που
παρέχονται από κρατικά ιδρύματα.

γ. Πλήρη γεωργική κατάρτιση (διάρκειας 2 ετών και άνω)

Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί απάντηση, στην περίπτωση που ο διαχειριστής της εκμετάλλευσης έχει ολοκληρώσει
τη φοίτησή του σε γεωργική σχολή μέσης, ανώτερης ή ανώτατης βαθμίδας στους κλάδους της γεωργίας, φυτικής
και ζωικής παραγωγής, αμπελουργίας, δασοκομίας, ιχθυοκαλλιεργειών, κτηνιατρικής επιστήμης, γεωργικής
τεχνολογίας και συναφών κλάδων. Η φοίτηση αυτή πρέπει να γίνεται μετά το τέλος της υποχρεωτικής
εκπαίδευσης, και αφορά σπουδές που αντιστοιχούν σε επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ερώτημα 4.4: Συμπληρώστε αν ο διαχειριστής της εκμετάλλευσης έχει παρακολουθήσει μαθήματα

γεωργικής επαγγελματικής κατάρτισης, κατά τους τελευταίους 12 μήνες.

Τα μαθήματα επαγγελματικής κατάρτισης παρέχονται από έναν εκπαιδευτή ή έναν φορέα κατάρτισης ο οποίος
έχει ως κύριο στόχο την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, σχετικών με τις γεωργικές δραστηριότητες ή άλλες
δραστηριότητες που σχετίζονται άμεσα με την εκμετάλλευση ή την ανάπτυξη και τη βελτίωση των υφιστάμενων
δραστηριοτήτων.
Τα μαθήματα επαγγελματικής κατάρτισης πραγματοποιούνται, συνήθως, σε χώρους ειδικά διαμορφωμένους για
τη μάθηση, για παράδειγμα σε κέντρα κατάρτισης, έχουν υψηλό βαθμό οργάνωσης σε ό,τι αφορά τη διάρκεια και
28
το περιεχόμενό τους, το οποίο είναι σχεδιασμένο για μια ομάδα εκπαιδευόμενων, δηλαδή υπάρχει πρόγραμμα
σπουδών.
Στο ερώτημα αυτό θα επιλεγεί το ΝΑΙ ή το ΟΧΙ, ανάλογα με το αν ο διαχειριστής της εκμετάλλευσης έχει
παρακολουθήσει μαθήματα γεωργικής επαγγελματικής κατάρτισης, κατά τους τελευταίους 12 μήνες.
Σε ό,τι αφορά τα νομικά πρόσωπα, το ερώτημα αναφέρεται στο άτομο τα στοιχεία του οποίου έχουν καταχωριστεί
στο κεφάλαιο 1.
Σε ό,τι αφορά τα φυσικά πρόσωπα, το ερώτημα αναφέρεται στο άτομο που επιλέχθηκε στο ερώτημα 4.1. Αν η
εκμετάλλευση έχει περισσότερους από έναν διαχειριστές και στο ερώτημα 4.1 έχει καταχωριστεί απάντηση
«κάτοχος με σύζυγο» ή «κάτοχος με άλλο μέλος της οικογένειάς», το ερώτημα θα απαντηθεί για τη/τον σύζυγο ή
το άλλο μέλος της οικογένειας, αντίστοιχα.
Μόλις συμπληρωθεί και η τελευταία ερώτηση του κεφαλαίου 4, ο χρήστης πρέπει να επιλέξει «Αποθήκευση και
Συνέχεια», ώστε να συνεχίσει τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου.

ΚΕΦΑΛΑΙΑ 5 – 9. ΓΕΩΡΓΙΑ – ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ, ΚΑΤΑ ΕΙΔΟΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ
Στην αρχή της ενότητας εμφανίζονται σύντομες οδηγίες που αφορούν τη συμπλήρωση των κεφαλαίων 5 έως 9.
Αναλυτικότερα. στην ενότητα αυτή θα καταγραφεί η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης,
ανάλογα με τη χρήση της, συνολικά κατά είδος καλλιέργειας, ανεξάρτητα από την τοποθεσία όπου βρίσκονται τα
αγροτεμάχια κάθε είδους.
Η γεωργική έκταση περιλαμβάνει τις εκτάσεις που καλλιεργήθηκαν την περίοδο από 1 Οκτωβρίου 2019 έως 30
Σεπτεμβρίου 2020 και τα προϊόντα τους συγκομίστηκαν κατά την ανωτέρω χρονική περίοδο.
Τα χρονικά όρια δεν μπορεί να τηρηθούν απόλυτα και είναι δυνατόν να υπάρξουν αποκλίσεις. Υπάρχουν, δηλαδή,
μερικές καλλιέργειες που μπορεί να σπάρθηκαν ή να φυτεύτηκαν τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο 2019 και η
παραγωγή τους να συγκομιστεί αργά το φθινόπωρο. Θα περιληφθούν, επίσης, εκτάσεις με μόνιμες καλλιέργειες
(δένδρα) και καλλιέργειες που διαρκούν πολλά χρόνια (π.χ. σπαράγγια, φράουλες ή θάμνοι) και δεν έχουν αρχίσει
να παράγουν ακόμη.
Η γεωργική έκταση, ανάλογα με τη χρήση της, θα γραφεί μόνο μία φορά.

Συμπλήρωση των πινάκων των κεφαλαίων 5, 6, 7, 8 και 9.

Στη στήλη 1, θα καταχωριστεί, σε στρέμματα με ένα δεκαδικό ψηφίο, η έκταση που καλύπτουν οι κύριες
καλλιέργειες ή, στην περίπτωση των διαδοχικών καλλιεργειών, η καλλιέργεια που η παραγωγή της έχει τη
μεγαλύτερη χρηματική απόδοση.
Ως κύριες καλλιέργειες χαρακτηρίζονται:
α. Οι μοναδικές καλλιέργειες, δηλαδή αυτές που καλλιεργούνται σε μία ορισμένη έκταση και κατά τη διάρκεια
της καλλιεργητικής περιόδου δεν καλλιεργείται κανένα άλλο είδος στην έκταση αυτή.
β. Τα μείγματα των φυτικών ειδών, που σπέρνονται ταυτόχρονα, δέχονται τις ίδιες καλλιεργητικές φροντίδες,
συγκομίζονται μαζί, οπότε το κοινό προϊόν είναι ένα μείγμα προϊόντων κάθε φυτικού είδους, και
παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά των μοναδικών καλλιεργειών, όσον αφορά την έκταση που
καταλαμβάνουν.
γ. Στην περίπτωση των διαδοχικών δευτερευουσών καλλιεργειών, κύρια καλλιέργεια είναι εκείνη που έχει την
υψηλότερη αξία παραγωγής μεταξύ των καλλιεργειών που καλλιεργούνται διαδοχικά στη διάρκεια μίας
καλλιεργητικής περιόδου, σε ορισμένη πάντα έκταση. Αν η κύρια καλλιέργεια δεν μπορεί να καθορισθεί
βάσει της αξίας παραγωγής, κύρια είναι εκείνη που καταλαμβάνει το έδαφος για το μεγαλύτερο χρονικό
διάστημα.
δ. Στην περίπτωση των συγκαλλιεργειών, δηλαδή των καλλιεργειών που βρίσκονται ταυτόχρονα στο ίδιο
τμήμα γεωργικής έκτασης κατά τη διάρκεια της ίδιας σπαρτικής περιόδου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος αυτής,
29
 αλλά καθεμία από αυτές παράγει διαφορετικό προϊόν, όλες οι καλλιέργειες αυτές είναι κύριες και η έκταση
χωρίζεται ανάλογα με τα στρέμματα που καταλαμβάνει το κάθε είδος καλλιέργειας.
Αν για παράδειγμα, έχουμε στο ίδιο αγροτεμάχιο, σε συγκαλλιέργεια, πορτοκαλιές, βερικοκιές και λεμονιές,
η στρεμματική έκταση που είναι φυτεμένη με τα δένδρα αυτά θα χωριστεί (σε στρέμματα) σε τρία μέρη
(πορτοκαλιές, βερικοκιές, λεμονιές), ανάλογα με το πόση έκταση καταλαμβάνει το κάθε είδος δένδρου.
Επίσης, αν έχουμε ελαιώνα κάτω από τον οποίο σπέρνονται λαχανικά, η έκταση θα υπολογιστεί αναλογικά
και θα καταχωριστεί ξεχωριστά για κάθε καλλιέργεια.
Στην περίπτωση λίγων διάσπαρτων δένδρων μέσα σε άλλη καλλιέργεια, δεν θα υπολογιστεί η έκταση που
καταλαμβάνουν τα δένδρα αυτά, αλλά η έκταση θα καταχωριστεί στην άλλη καλλιέργεια που κυριαρχεί στο
χωράφι.
Σε κάθε περίπτωση, το σύνολο των στρεμμάτων των καλλιεργειών πρέπει να είναι ίσο με τη συνολική έκταση του
αγροτεμαχίου.
Ανακεφαλαιώνοντας, επισημαίνονται τα εξής:
 Στις συγκαλλιέργειες, η γεωργική γη χωρίζεται και υπολογίζεται ανάλογα με την έκταση που καταλαμβάνει
η κάθε καλλιέργεια, με εξαίρεση τα διάσπαρτα δένδρα.
 Στις μεικτές καλλιέργειες (μείγματα), δεν γίνεται διαχωρισμός της έκτασης, αλλά η έκταση αυτή γράφεται
όλη μαζί στη σπουδαιότερη καλλιέργεια.
 Στις διαδοχικές καλλιέργειες, όλη η έκταση καταχωρίζεται μία φορά, στην κύρια καλλιέργεια.

Στη στήλη 2, θα καταχωριστεί, σε στρέμματα με ένα δεκαδικό ψηφίο, το μέρος της έκτασης που έχει ήδη
καταχωριστεί στη στήλη 1 και το οποίο πραγματικά ποτίστηκε τουλάχιστον μία φορά κατά την περίοδο αναφοράς
της Απογραφής (αρδευθείσα έκταση).
Στην στήλη 3, θα καταχωριστεί, σε στρέμματα με ένα δεκαδικό ψηφίο, το μέρος της έκτασης που έχει ήδη
καταχωριστεί στη στήλη 1 και στο οποίο εφαρμόζονται και πιστοποιούνται μέθοδοι βιολογικής παραγωγής,
σύμφωνα με την κοινοτική και εθνική νομοθεσία.
Στην στήλη 4, θα καταχωριστεί, σε στρέμματα με ένα δεκαδικό ψηφίο, το μέρος της έκτασης που έχει ήδη
καταχωριστεί στη στήλη 1 και το οποίο τελεί υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής παραγωγής για πιστοποίηση,
σύμφωνα με την κοινοτική και εθνική νομοθεσία.

Με τον όρο «βιολογική παραγωγή» νοείται η παραγωγή φυτικών προϊόντων με τη χρήση ήπιων τεχνικών
καλλιέργειας φυτών και τη χρήση φυσικών ουσιών χωρίς χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Αυτές οι πρακτικές
καλλιέργειας είναι σύμφωνες με συγκεκριμένα πρότυπα και κανόνες, που καθορίζονται από Κανονισμούς της ΕΕ
και την, σύμφωνη με αυτούς τους Κανονισμούς, εθνική νομοθεσία για τη «βιολογική παραγωγή γεωργικών
προϊόντων».
Η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία καθορίζει ένα εναρμονισμένο πλαίσιο για τη σήμανση, την παραγωγή και τον έλεγχο
των γεωργικών προϊόντων που φέρουν ή πρόκειται να φέρουν ενδείξεις σχετικές με μεθόδους βιολογικής
παραγωγής. Σύμφωνα με τους σχετικούς Κανονισμούς, μία εκμετάλλευση μπορεί να συμπεριλαμβάνει τόσο
βιολογικές όσο και μη βιολογικές υπομονάδες, με την προϋπόθεση ότι οι καλλιεργούμενες ποικιλίες θα πρέπει να
είναι εύκολα διακρίσιμες. Η βιολογική παραγωγή πρέπει να πραγματοποιείται με τέτοιο τρόπο, ώστε τα τμήματα
γης, οι τοποθεσίες παραγωγής και αποθήκευσης και τα προϊόντα να διαχωρίζονται σαφώς από τα αντίστοιχα
άλλης υπομονάδας που δεν παράγει σύμφωνα με τους κανόνες της βιολογικής γεωργίας. Για τα παραπάνω θα
πρέπει να τηρείται σχετικό αρχείο.
Στην περίπτωση κατά την οποία εφαρμόζονται μέθοδοι βιολογικής γεωργικής παραγωγής μόνο σε ένα τμήμα της
χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης, πρέπει να καταχωριστούν μόνο οι συγκεκριμένες εκτάσεις.
Η νομοθεσία κάνει διάκριση μεταξύ των εκτάσεων που συμφωνούν πλήρως με τους προβλεπόμενους
Κανονισμούς και των εκτάσεων που βρίσκονται ακόμη σε περίοδο μετατροπής. Μόνο η παραγωγή που
προέρχεται από εκτάσεις οι οποίες έχουν υιοθετήσει πλήρως τις αρχές της βιολογικής παραγωγής, μπορεί να
διατεθεί στο εμπόριο με ένδειξη αναφερόμενη στις μεθόδους της βιολογικής παραγωγής.
Επομένως, στην στήλη 3, καταχωρίζονται μόνο οι εκτάσεις στις οποίες εφαρμόζονται και πιστοποιούνται μέθοδοι
βιολογικής γεωργικής παραγωγής, ενώ στην στήλη 4 καταχωρίζονται μόνο οι εκτάσεις οι οποίες τελούν υπό
μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής γεωργικής παραγωγής. Επισημαίνεται ότι οι στήλες 3 και 4 επιτρέπεται να
συμπληρωθούν μόνο στην περίπτωση που ήδη έχει συμπληρωθεί η στήλη 1 και μάλιστα το άθροισμα των
εκτάσεων στις στήλες 3 και 4 θα πρέπει να είναι μικρότερο ή ίσο της έκτασης που έχει καταχωριστεί στη στήλη 1.

30
Επισημαίνεται ότι για τους οικογενειακούς λαχανόκηπους που καλλιεργούνται με τις αρχές της βιολογικής
καλλιέργειας δεν συμπληρώνονται οι στήλες 3 και 4.
Τα κεφάλαια 5 έως 8 αφορούν υπαίθριες καλλιέργειες, ενώ το κεφάλαιο 9 καλλιέργειες σε θερμοκήπια.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Συμπληρώνονται μόνο τα πεδία που ο χρήστης έχει να καταγράψει κάποια τιμή διαφορετική
του μηδενός. Τα υπόλοιπα πεδία μένουν κενά και δεν συμπληρώνεται σε αυτά τίποτα, ούτε ο αριθμός
μηδέν (0).

ΚΕΦΑΛΑΙΑ 5 – 8. ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΑΡΟΤΡΑΙΕΣ (ΕΤΗΣΙΕΣ) ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ
Πίνακας 5. Αν η εκμετάλλευση καλλιέργησε αροτραίες εκτάσεις (συμπεριλαμβάνονται οι αγραναπαύσεις),
κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής (01/10/2019 έως 30/09/2020), συμπληρώστε τον
παρακάτω πίνακα. Διαφορετικά, επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Ο πίνακας 5 θα συμπληρωθεί αν η εκμετάλλευση καλλιέργησε υπαίθριες αροτραίες εκτάσεις κατά την περίοδο
αναφοράς της Απογραφής. Στις αροτραίες καλλιέργειες περιλαμβάνονται οι εκτάσεις που καλύπτονται από
καλλιέργειες που υπόκεινται στο σύστημα της εναλλαγής των καλλιεργειών (αμειψισπορά).
Αμειψισπορά είναι η πρακτική των εναλλασσόμενων ετήσιων καλλιεργειών που καλλιεργούνται σε ένα
συγκεκριμένο αγρό σε μια προγραμματισμένη ακολουθία, σε διαδοχικά έτη καλλιέργειας, έτσι ώστε να μην
καλλιεργούνται καλλιέργειες του ίδιου είδους στον ίδιο αγρό, χωρίς διακοπή. Συνήθως οι καλλιέργειες αλλάζουν
κάθε χρόνο, αλλά είναι δυνατόν να είναι και πολυετείς.
Επισημαίνονται τα ακόλουθα:
 Ορισμένες καλλιέργειες οι οποίες συνήθως θεωρούνται ως κηπευτικά, καλλωπιστικά φυτά ή βιομηχανικά
φυτά (π.χ. σπαράγγια, τριαντάφυλλα, διακοσμητικοί θάμνοι που καλλιεργούνται για τα λουλούδια ή τα
φύλλα τους, φράουλες, λυκίσκος) περιλαμβάνονται στην κατηγορία αυτή, ακόμη και αν θα μπορούσαν να
καταλαμβάνουν τις εκτάσεις για περισσότερα από πέντε χρόνια.
 Εκτάσεις με ενεργειακές καλλιέργειες (για την παραγωγή βιοκαυσίμων ή άλλων ανανεώσιμων πηγών
ενέργειας) που μπορεί να καταλαμβάνουν την έκταση για περισσότερα από 5 χρόνια, περιλαμβάνονται
στην κατηγορία αυτή.
 Η καλλιέργεια λυκίσκου έχει επιλεγεί να είναι πάντα αρόσιμη καλλιέργεια, παρά το γεγονός ότι είναι
πολυετής και συχνά ανανεώνεται σε διαστήματα πέραν των 5 ετών, ενώ τα μούρα θεωρούνται μόνιμες
καλλιέργειες παρόλο που ανανεώνονται μερικές φορές ετησίως.
 Εκτάσεις που σίγουρα δεν καλλιεργούνται επειδή έχουν αποσυρθεί οριστικά από την παραγωγή δεν
περιλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία, ακόμα και αν έχουν περάσει λιγότερο από 5 χρόνια από την
τελευταία φορά που καλλιεργήθηκαν.

Αν η εκμετάλλευση καλλιέργησε υπαίθριες αροτραίες εκτάσεις κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής,
πρέπει να συμπληρωθεί ο πίνακας 5. Διαφορετικά, επιλέγεται το «Αποθήκευση και Συνέχεια» και ο χρήστης
μεταφέρεται στο κεφάλαιο 6.
Για τη συμπλήρωση του πίνακα 5, ισχύουν όσο αναφέρθηκαν παραπάνω (βλ. Συμπλήρωση των πινάκων των
κεφαλαίων 5, 6, 7, 8 και 9).

Ερώτημα 5.1: Σιτηρά για την παραγωγή καρπού (Περιλαμβάνονται οι σπόροι για σπορά.)
Στην ομάδα αυτών των καλλιεργειών καταγράφονται οι εκτάσεις των διάφορων σιτηρών που συγκομίζονται ξηρά
για καρπό, ανεξάρτητα από τη χρήση, όπως σιτάρι μαλακό και όλυρα, σιτάρι σκληρό, σίκαλη και μείγματα
χειμερινών σιτηρών, κριθάρι, βρώμη και μείγματα εαρινών σιτηρών, αραβόσιτος για καρπό, τριτικάλε (σιτοσίκαλη),
σόργο, άλλα σιτηρά για καρπό, ρύζι κ.λπ. Στις εκτάσεις αυτές περιλαμβάνονται και οι εκτάσεις που καλλιεργούνται
για την παραγωγή σπόρων για σπορά.
Αντίθετα, δεν περιλαμβάνονται δημητριακά που συγκομίζονται χλωρά (γρασίδια, σανός) και προορίζονται για
ζωοτροφές ή για παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και τα οποία καταχωρίζονται στα κτηνοτροφικά φυτά.

31
Το γλυκό καλαμπόκι, που καταναλώνεται ως λαχανικό, περιλαμβάνεται στα νωπά λαχανικά.

Ερώτημα 5.2: Όσπρια για ξηρό καρπό (Περιλαμβάνονται οι σπόροι για σπορά, καθώς και τα μείγματα
οσπρίων με σιτηρά.)
Θα καταχωριστούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται για την παραγωγή βρώσιμων και κτηνοτροφικών οσπρίων
αμιγούς καλλιέργειας, που συγκομίζονται ξηρά για καρπό, ανεξάρτητα από τη χρήση (ζωοτροφή, ανθρώπινη
κατανάλωση ή παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας). Περιλαμβάνονται τρεις υποκατηγορίες: α) μπιζέλια, κουκιά και
γλυκά λούπινα, β) φακές, φασόλια, ρεβίθια και λαθούρια και γ) λοιπά όσπρια.
Στις εκτάσεις αυτές περιλαμβάνονται και εκτάσεις που καλλιεργούνται για την παραγωγή σπόρων που
προορίζονται για σπορά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνονται τα όσπρια που
συγκομίζονται χλωρά και προορίζονται για ζωοτροφές ή για παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και τα οποία
καταχωρίζονται στα «Κτηνοτροφικά φυτά». Επιπλέον, τα όσπρια που συγκομίζονται χλωρά και προορίζονται για
τροφή (πράσινα φασόλια, αρακάς, κ.λπ.), θα πρέπει να θεωρούνται ως λαχανικά και να καταγράφονται στο
ερώτημα «Νωπά λαχανικά».

Ερώτημα 5.3: Πατάτες (Περιλαμβάνονται οι πρώιμες και ο πατατόσπορος.)

Θα γραφεί η έκταση που καλλιεργείται με πατάτες ανεξάρτητα από τον χρόνο συγκομιδής. Στις εκτάσεις αυτές
περιλαμβάνονται και οι εκτάσεις που καλλιεργούνται για την παραγωγή πατατόσπορου. Δεν περιλαμβάνονται οι
γλυκοπατάτες οι οποίες αν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση καταχωρίζονται στο ερώτημα 5.7 «Νωπά
λαχανικά, πεπονοειδή, φράουλες» ενώ αν προορίζονται για ζωοτροφή στο ερώτημα 5.5 «Κτηνοτροφικά φυτά με
ριζώματα, βολβούς ή κονδύλους».

Ερώτημα 5.4: Ζαχαρότευτλα (Δεν περιλαμβάνονται οι σπόροι για σπορά.)

Θα γραφεί η έκταση που καλλιεργείται με ζαχαρότευτλα που προορίζονται για τη βιομηχανία ζάχαρης και την
παραγωγή αλκοόλης, δηλαδή για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας.
Δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής, οι οποίες καταχωρίζονται στο ερώτημα 5.10 «Φυτείες
σποροπαραγωγής και σπορόφυτα».
Δεν περιλαμβάνονται τα τεύτλα που καλλιεργούνται ως λαχανικά, τα οποία καταχωρίζονται στο ερώτημα «Νωπά
λαχανικά».

Ερώτημα 5.5: Κτηνοτροφικά φυτά με ριζώματα, βολβούς ή κονδύλους (Δεν περιλαμβάνονται οι σπόροι
για σπορά.)
Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις με κτηνοτροφικά τεύτλα, γλυκοπατάτες, κολοκάσι, καρότα ζωοτροφής, γογγύλια
ζωοτροφής, λάχανα και λαχανίδες για ζωοτροφή, και άλλα φυτά που καλλιεργούνται κυρίως για τις ρίζες τους για
κτηνοτροφική χρήση.
Δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής των παραπάνω ειδών, οι οποίες καταχωρίζονται στο
ερώτημα 5.10 «Φυτείες σποροπαραγωγής και σπορόφυτα».

Ερώτημα 5.6: Βιομηχανικά φυτά (ελαιούχα, κλωστικά, αρωματικά, φαρμακευτικά και βότανα)
Βιομηχανικά φυτά είναι τα φυτά που δεν πωλούνται απευθείας για κατανάλωση, γιατί πρέπει να υποβληθούν σε
βιομηχανική επεξεργασία πριν την τελική χρήση. Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνονται οι ακόλουθες καλλιέργειες:
α. Καπνός (Δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής.)
β. Λυκίσκος (Δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής.)
γ. Ηλίανθος (Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής.)
δ. Σόγια (Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής.)
ε. Λιναρόσπορος (ελαιούχο λινάρι, εξαιρείται το κλωστικό, περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής)
στ. Ελαιοκράμβη και αγριογογγύλη (Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής.)
ζ. Άλλα ελαιούχα φυτά όπως σουσάμι, αραχίδα, σινάπι κ.λπ. (Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαρα-
γωγής.)

32
 η. Βαμβάκι (κλωστικό και ελαιούχο, περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής)
θ. Κλωστικό λινάρι (Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής.)
ι. Κλωστική κάνναβη (Εξαιρείται η κάνναβη για λάδι ή τσάι, δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις
σποροπαραγωγής.)
ια. Άλλα κλωστικά (ινώδη) φυτά, όπως γιούτα, αγαύη κ.λπ. (Δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις
σποροπαραγωγής.)
ιβ. Αρωματικά, φαρμακευτικά και αρτυματικά φυτά, όπως κρόκος, χαμομήλι, τσάι, φασκόμηλο, ρίγανη, μέντα,
δίκταμο, γλυκάνισος, λεβάντα, μαντζουράνα. γιασεμί, πιπεριές για κόκκινο πιπέρι, κύμινο, βασιλικός,
μαϊντανός, άνηθος, μάραθος, θυμάρι, εστραγκόν, δάφνη, σχοινόπρασο, μυρτιά, παπαρούνα, βαλεριάνα
κ.λπ. (Δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής, οι οποίες περιλαμβάνονται στο ερώτημα 6.10
«Φυτείες σποροπαραγωγής και σπορόφυτα».)
ιγ. Μη βρώσιμες ενεργειακές καλλιέργειες που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την παραγωγή
βιοκαυσίμων ή άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (μίσχανθος, φαλαρίδα κ.λπ., δεν περιλαμβάνονται
οι εκτάσεις σποροπαραγωγής, οι οποίες περιλαμβάνονται στο ερώτημα 5.10 «Φυτείες σποροπαραγωγής
και σπορόφυτα».)
ιδ. Άλλα βιομηχανικά φυτά που δεν αναφέρονται αλλού, όπως κολοκύθια για πασατέμπο, σόργο για σκούπες,
ζαχαροκάλαμο, στέβια κ.λπ. (Δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής, οι οποίες
περιλαμβάνονται στο ερώτημα 5.10 «Φυτείες σποροπαραγωγής και σπορόφυτα».)

Τα παραπάνω ερωτήματα αναφέρονται σε καλλιεργούμενα βιομηχανικά φυτά και βότανα. Οι εκτάσεις από τις
οποίες συλλέγονται αγριοβότανα, που δεν έχουν καλλιεργηθεί, δεν περιλαμβάνονται εδώ.
Επαναλαμβάνεται ότι οι εκτάσεις σποροπαραγωγής για όλα τα είδη των βιομηχανικών φυτών θα καταχωριστούν
στο ερώτημα 5.10 «Φυτείες σποροπαραγωγής και σπορόφυτα». Εξαίρεση αποτελούν τα ελαιούχα φυτά
(ηλίανθος, σόγια, λιναρόσπορος, ελαιοκράμβη και αγριογογγύλη, και άλλα ελαιούχα φυτά), το βαμβάκι και το
κλωστικό λινάρι, των οποίων οι εκτάσεις σποροπαραγωγής θα καταχωριστούν εδώ, στο ερώτημα των
βιομηχανικών φυτών .

Ερώτημα 5.7: Νωπά λαχανικά, πεπονοειδή, φράουλες

Θα γραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με φρέσκα λαχανικά (φυλλώδη λαχανικά, βολβώδη λαχανικά,
γλυκοπατάτες, κολοκύθες, κ.λπ.) πεπονοειδή και φράουλες στο ύπαιθρο, που προορίζονται για ανθρώπινη
κατανάλωση, και οι οποίες βρίσκονται σε εναλλαγή με άλλες αροτραίες καλλιέργειες. Επίσης, περιλαμβάνονται
λαχανικά και ρίζες που ενώ αρχικά προορίζονταν για ανθρώπινη κατανάλωση τελικά χρησιμοποιήθηκαν εν μέρει
για ζωοτροφή λόγω προβλημάτων ποιότητας. Τέλος, περιλαμβάνονται λαχανικά, πεπονοειδή και φράουλες που
καλύπτονται, σε ορισμένες φάσεις της ανάπτυξής τους, αλλά όχι συνέχεια, από πλαστικά στέγαστρα ή σήραγγες,
καθώς και φυτά που βρίσκονται κάτω από οποιουδήποτε είδους ατελές καταφύγιο. Ένα παράδειγμα χαμηλού (μη
προσπελάσιμου) στεγάστρου είναι τα «χαμηλά τούνελ».
Οι εκτάσεις σποροπαραγωγής περιλαμβάνονται μόνο στην περίπτωση που προορίζονται για τις ανάγκες της
εκμετάλλευσης, διαφορετικά καταχωρίζονται στο ερώτημα 5.10 «Φυτείες σποροπαραγωγής και σπορόφυτα».

Επισημαίνεται ότι τα λαχανικά που καλλιεργούνται αποκλειστικά για τις ανάγκες του νοικοκυριού του κατόχου
καταχωρίζονται στο κεφάλαιο 7, «Οικογενειακοί λαχανόκηποι».
Οι εκτάσεις των υπαίθριων νωπών λαχανικών καταγράφονται εδώ, κατά κατηγορίες, ως ακολούθως:
α. Καλλιέργειες ανοικτού αγρού (μεγάλης έκτασης)
Καλλιέργειες ανοικτού αγρού είναι κηπευτικές καλλιέργειες μεγάλης έκτασης (σε αγρό) που εναλλάσσονται με
φυτά μεγάλης καλλιέργειας.
Χαρακτηριστικό στοιχείο των καλλιεργειών αυτών είναι το σύστημα αμειψισποράς που εφαρμόζεται στην
εκμετάλλευση. Αν, δηλαδή, οι εκτάσεις που καλλιεργούνται εναλλάσσονται με καλλιέργειες διαφορετικές από
τις κηπευτικές, τότε θεωρούνται «μεγάλης έκτασης» ή ανοικτού αγρού. Στην περίπτωση της φράουλας και των
πολυετών λαχανικών, όπως τα σπαράγγια, δεν είναι απαραίτητη η ετήσια εναλλαγή των καλλιεργειών.
Οι κηπευτικές καλλιέργειες μεγάλης έκτασης προορίζονται, συνήθως, όχι όμως πάντοτε, για βιομηχανική
επεξεργασία παρά για απευθείας διάθεση στην αγορά.

33
 Οι καλλιέργειες αυτές, συνήθως, είναι εκτατικής μορφής, δηλαδή δεν υφίστανται επιμελημένη και ιδιαίτερα
συστηματική καλλιέργεια, λόγω του μεγέθους της καλλιεργούμενης έκτασης. Στις καλλιέργειες αυτές
περιλαμβάνονται οι καλλιέργειες πεπονιών, καρπουζιών, βιομηχανικής ντομάτας κ.λπ.

β. Καλλιέργειες κηπευτικής μορφής (μικρής έκτασης)

Αντίθετα με τις καλλιέργειες της προηγούμενης κατηγορίας, οι καλλιέργειες του ερωτήματος αυτού υφίστανται
συστηματική καλλιέργεια (σκάλισμα, άρδευση, αραίωμα, συστηματική καταπολέμηση ασθενειών κ.λπ.) και
καλλιεργούνται στο πλαίσιο εναλλαγής με άλλες κηπευτικές καλλιέργειες.
Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνονται οι μελιτζάνες, οι ντομάτες, οι πιπεριές, τα φασολάκια, οι μπάμιες, οι
φράουλες, τα σπαράγγια (αν και είναι καλλιέργεια που διαρκεί πολλά χρόνια), τα κρεμμύδια που συγκομίζονται
χλωρά και όλα τα άλλα νωπά λαχανικά.
Οι κηπευτικές καλλιέργειες μικρής έκτασης προορίζονται, συνήθως, όχι όμως πάντοτε, για απευθείας διάθεση
στην αγορά παρά για βιομηχανική επεξεργασία.
Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει απόλυτα σαφής διάκριση μεταξύ καλλιεργειών ανοικτού αγρού και κηπευτικής
μορφής και, κατά συνέπεια, ο Απογραφέας θα αποφασίσει πού θα κατατάξει την κάθε καλλιέργεια. Ενδεικτικά
αναφέρουμε την καλλιέργεια της βιομηχανικής ντομάτας, η οποία θα καταγραφεί στην κατηγορία «Καλλιέργειες
ανοικτού αγρού». Βασική διάκριση των καλλιεργειών ανοικτού αγρού και κηπευτικής μορφής είναι ότι, στην
πρώτη περίπτωση, ο κύκλος της αμειψισποράς γίνεται με άλλες αροτραίες καλλιέργειες, ενώ στα κηπευτικά η
εναλλαγή των καλλιεργειών γίνεται με κηπευτικές καλλιέργειες.
Δεν συμπεριλαμβάνονται τα ξερά κρεμμύδια και σκόρδα, τα οποία θα κατάγραφούν στο ερώτημα «Λοιπές
αροτραίες καλλιέργειες».

Ερώτημα 5.8: Καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών που συγκομίζονται χλωρά

Περιλαμβάνονται όλα τα χλωρά κτηνοτροφικά φυτά που καλλιεργούνται, συνήθως, με το σύστημα της
αμειψισποράς (εναλλαγή καλλιεργειών) και καταλαμβάνουν την ίδια έκταση για λιγότερο από πέντε (5) χρόνια
(ετήσιες ή πολυετείς καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών). Περιλαμβάνονται δημητριακά, κτηνοτροφικά όσπρια ή
βιομηχανικά φυτά, που συγκομίζονται χλωρά και καταναλώνονται χλωρά ή ξεραίνονται (σανός) για ζωοτροφές.
Είναι όμως δυνατόν να συγκομιστούν και ξηρά, όπως η ξηρή χορτονομή. Γενικά, ολόκληρο το φυτό, με εξαίρεση
τις ρίζες, συλλέγεται και χρησιμοποιείται για ζωοτροφή ή για παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας (για παράδειγμα
παραγωγή βιομάζας από χλωρό αραβόσιτο).
α. Πολυετείς καλλιέργειες: εκτάσεις σπαρμένες με χόρτο ή μείγματα χόρτων (μηδική, λοιπά πολυετή τριφύλλια
και λειμώνες) για βοσκή, σανό ή ενσιρωμένες ζωοτροφές, που περιλαμβάνονται στο σύστημα της συνήθους
εναλλαγής καλλιεργειών, διάρκειας πάνω από ένα (1) έτος και λιγότερο από πέντε (5) έτη.
β. Ετήσιες καλλιέργειες: εκτάσεις με ετήσιες καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών (βίκος, κριθάρι, χλωρό
καλαμπόκι, σόργο χορτονομής και άλλα δημητριακά και ψυχανθή), που καταναλώνονται χλωρά ή ξηρά ως σανός.
β1. Χλωρός αραβόσιτος: αραβόσιτος που συγκομίζεται για ζωοτροφή ή ενσίρωση ή παραγωγή
ανανεώσιμης ενέργειας. Περιλαμβάνονται όλες οι μορφές κτηνοτροφικού αραβόσιτου, που δεν
συγκομίζεται σε κόκκους, αλλά ολόκληρη η ρόκα (σπάδικας), μέρη του ή ολόκληρο το φυτό. Επίσης,
περιλαμβάνεται ο χλωρός αραβόσιτος, που καταναλώνεται απευθείας από τα ζώα (χωρίς ενσίρωση) και
οι ολόκληροι σπάδικες (κόκκοι, στέλεχος και φλοιός), που συγκομίζονται για ζωοτροφή ή για ενσίρωση.
Επισημαίνεται ότι ως χλωρός αραβόσιτος ορίζεται ο αραβόσιτος ο οποίος συγκομίζεται ολόκληρος, όταν
ο καρπός δεν έχει ακόμα ωριμάσει και με περιεκτικότητα σε υγρασία από 65% έως 70%.
β2. Ψυχανθή (φακές, μπιζέλια, τριφύλλια, μηδική, βίκος, λαθούρι, λούπινα κ.λπ.): Περιλαμβάνονται τα
μείγματα ψυχανθών, ως επί το πλείστον κτηνοτροφικών φυτών με ποώδη φυτά, που συγκομίζονται
χλωρά ή ως αποξηραμένη χορτονομή, και προορίζονται για ζωοτροφή ή για παραγωγή ανανεώσιμης
ενέργειας. Περιλαμβάνονται, επίσης, ετήσιες καλλιέργειες, όπως ετήσια τριφύλλια κ.λπ.
β3. Άλλα σιτηρά: άλλα σιτηρά (σόργο, φαγόπυρο, σίκαλη, τριτικάλε, κριθάρι κ.λπ.), εκτός του αραβόσιτου,
που καλλιεργούνται για ζωοτροφή ή για παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας.
β4. Άλλα κτηνοτροφικά φυτά: άλλες αρόσιμες καλλιέργειες (ηλίανθος, κολοκύθα κ.λπ.) που προορίζονται
για κτηνοτροφική χρήση, συγκομίζονται χλωρές και δεν κατατάσσονται αλλού. Επίσης, υπολείμματα
καλλιεργειών που προέκυψαν όταν καταστράφηκε η κύρια συγκομιδή, αλλά τα κατάλοιπά της μπορούν
να χρησιμοποιηθούν ως ζωοτροφή ή για ανανεώσιμη ενέργεια.

34
Ερώτημα 5.9: Άνθη και καλλωπιστικά φυτά (εξαιρούνται τα φυτώρια)
Περιλαμβάνονται εδώ όλες οι εκτάσεις ανθέων και καλλωπιστικών φυτών που προορίζονται για πώληση ως
κομμένα άνθη (τριαντάφυλλα, γαρίφαλα, ορχιδέες, γλαδιόλες, χρυσάνθεμα κ.λπ.), ή ως φυτά σε γλάστρες ή για
χρήση σε μπαλκόνια ή κήπους (ροδόδενδρα, αζαλέες, χρυσάνθεμα, μπιγκόνιες, γεράνια κ.λπ.). Επίσης,
περιλαμβάνονται και τα άνθη που πωλούνται ως βολβοί καλλωπιστικών φυτών (τουλίπες, υάκινθοι, ορχιδέες,
νάρκισσοι κ.λπ.).
Επισημαίνεται ότι στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνονται και οι καλλιέργειες ανθέων και καλλωπιστικών φυτών που
καλλιεργούνται στο ύπαιθρο και ενδέχεται να καλύπτονται, σε ορισμένες φάσεις της ανάπτυξής τους, αλλά όχι
συνέχεια, από πλαστικά στέγαστρα ή σήραγγες, καθώς και άνθη και καλλωπιστικά φυτά που βρίσκονται κάτω
από οποιουδήποτε είδους ατελές καταφύγιο. Ένα παράδειγμα χαμηλού (μη προσπελάσιμου) στεγάστρου είναι
τα «χαμηλά τούνελ».
Οι εκτάσεις σποροπαραγωγής και τα φυτώρια περιλαμβάνονται μόνο στην περίπτωση που προορίζονται για τις
ανάγκες της εκμετάλλευσης, διαφορετικά καταχωρίζονται στο ερώτημα 5.10 «Φυτείες σποροπαραγωγής και
σπορόφυτα».

Ερώτημα 5.10: Φυτείες σποροπαραγωγής και σπορόφυτα (Δεν περιλαμβάνονται τα σιτηρά, όσπρια,
πατάτες, ρύζι, φυτά για ελαιούχους σπόρους, αγκινάρες Ιερουσαλήμ κ.λπ.)
Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνεται η γεωργική έκταση της οποίας η καλλιέργεια προορίζεται για την παραγωγή
σπόρων για σπορά και σπορόφυτα για πώληση (κυρίως σπορόφυτα κηπευτικών). Αν οι σπόροι και τα σπορόφυτα
προορίζονται μόνο για τις ανάγκες της εκμετάλλευσης, τότε αυτή η γεωργική έκταση γράφεται στο ερώτημα της
σχετικής καλλιέργειας.
Ειδικότερα περιλαμβάνονται οι εκτάσεις που καλλιεργούνται για την παραγωγή σπόρων και σπορόφυτων,
κηπευτικών, ανθέων, ζαχαρότευτλων, καπνού, κλωστικών και άλλων βιομηχανικών και φαρμακευτικών φυτών,
κτηνοτροφικών φυτών με κονδύλους, καθώς και σπόροι για σπορά χορτονομής.
Δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις σποροπαραγωγής των σιτηρών, των οσπρίων, της πατάτας, του ρυζιού και
των ελαιούχων βιομηχανικών φυτών. Οι εκτάσεις αυτές περιλαμβάνονται στις κύριες καλλιέργειες των αντίστοιχων
ειδών.

Ερώτημα 5.11: Λοιπές αροτραίες καλλιέργειες που δεν αναφέρονται αλλού (ξερά κρεμμύδια, ξερά
σκόρδα, κοκκάρι κ.λπ.)
Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνονται οι κάθε άλλου είδους καλλιέργειες που δεν μπορούν να καταταγούν στα
προηγούμενα ερωτήματα των αροτραίων καλλιεργειών και είναι χαμηλής οικονομικής σημασίας, όπως ξερά
κρεμμύδια, ξερά σκόρδα, κοκκάρι κ.λπ.

Ερώτημα 5.12: Αγραναπαύσεις

Αγραναπαύσεις είναι οι εκτάσεις που περιλαμβάνονται στον κύκλο της αμειψισποράς (εναλλαγή αροτραίων
καλλιεργειών), μένουν ακαλλιέργητες, συνήθως, για ένα (1) μέχρι και πέντε (5) καλλιεργητικά έτη, ώστε να
«ξεκουραστούν», και δεν δίνουν σοδειά. Εν τούτοις, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φτωχή χορτονομή που
δίνει μια μικρή ποσότητα ζωοτροφής σε ζώα εκτατικής εκτροφής.
Προσοχή:
 Εκτάσεις με δένδρα, οι οποίες δεν έχουν καλλιεργηθεί κατά την περίοδο της τελευταίας πενταετίας, δεν
θεωρούνται αγραναπαύσεις, αλλά δενδρώνες και καταγράφονται στις «Πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες»,
κεφάλαιο 6.
 Εκτάσεις που τελούν υπό αγρανάπαυση για περισσότερα από πέντε χρόνια, προκειμένου να μετατραπούν
σε περιοχές οικολογικής εστίασης, εξακολουθούν να θεωρούνται αγραναπαύσεις.
 Εκτάσεις που έχουν οργωθεί και έμειναν σε αδράνεια ως προσωρινή αγρανάπαυση με σκοπό να φυτευτούν
με πολυετείς καλλιέργειες και όχι αροτραίες, θεωρούνται αγραναπαύσεις.
Ειδικότερα αγρανάπαυση μπορεί να είναι:
 ακάλυπτη έκταση χωρίς καθόλου φυτά,
 γη με αυτοφυή βλάστηση, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως χορτονομή ή να θαφτεί επιτόπου με άροση,
35
  γη που σπέρνεται αποκλειστικά για την παραγωγή χλωρής λίπανσης.
Προσοχή απαιτείται στη διάκριση των εκτάσεων αυτών από τις εκτάσεις που μένουν ακαλλιέργητες για διάφορους
λόγους (κοινωνικούς, οικονομικούς κ.λπ.), πέραν της πενταετίας.
Οι εκτάσεις αυτές, αν δεν υπάρχει πρόθεση από τον κάτοχο να ξανακαλλιεργηθούν στο εγγύς μέλλον, αν δηλαδή
πρόκειται για εγκατάλειψη γεωργικής έκτασης, θα καταχωριστούν στις «Εκτάσεις που εγκαταλείφθηκαν»,
(κεφάλαιο 26, ερώτημα 26.2.α1), ενώ αν δεν είναι σαφές το τι θα κάνει ο κάτοχος στο μέλλον, θα καταχωριστούν
στις «Εκτάσεις που δεν καλλιεργήθηκαν για διάφορους άλλους λόγους κ.λπ.» (κεφάλαιο 26, ερώτημα 26.2.α3).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΠΟΛΥΕΤΕΙΣ (ΜΟΝΙΜΕΣ) ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

Πίνακας 6. Αν η εκμετάλλευση καλλιέργησε πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες, κατά την περίοδο
αναφοράς της Απογραφής (01/10/2019 έως 30/09/2020), συμπληρώστε τον παρακάτω
πίνακα. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Ο πίνακας 6 θα συμπληρωθεί στην περίπτωση που η εκμετάλλευση καλλιέργησε πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες
κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Οι πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες είναι καλλιέργειες που δεν ανήκουν στον κύκλο της αμειψισποράς,
καταλαμβάνουν το έδαφος για μεγάλη χρονική περίοδο και παράγουν προϊόντα για πολλά έτη. Είναι εκτάσεις που
καταλαμβάνουν τα διάφορα είδη δένδρων, κατά ομάδες συγγενών δένδρων, φυτεμένα σε κανονικούς δενδρώνες
ή διάσπαρτα, τα αμπέλια, οι λοιπές δενδρώδεις καλλιέργειες, τα φυτώρια που διατίθενται στο εμπόριο και οι άλλες
πολυετείς μόνιμες φυτείες. Οι κανονικοί δενδρώνες μπορεί να είναι συνεχούς τύπου με ελάχιστα διαστήματα
μεταξύ των δένδρων ή μη συνεχούς τύπου με μεγάλα διαστήματα και μπορεί να μην περιλαμβάνουν άλλες
καλλιέργειες ενδιάμεσα.
Στις πολυετείς καλλιέργειες περιλαμβάνονται και νέες φυτείες οπωροφόρων δένδρων και θάμνων που δεν δίνουν
ακόμη παραγωγή. Επίσης, περιλαμβάνονται και οι πολυετείς καλλιέργειες οι οποίες έχουν εγκαταλειφτεί για
διάστημα μικρότερο από πέντε χρόνια, εφόσον υπάρχει δυνατότητα να επανέλθουν στην παραγωγική διαδικασία.
Αντίθετα, οι εκτάσεις με πολυετείς καλλιέργειες που έχουν σαφώς εγκαταλειφθεί για περισσότερα από πέντε
χρόνια θα καταχωρίζονται στο κεφάλαιο 26 «Άλλες εκτάσεις της εκμετάλλευσης», σε κάποιο από τα
υποερωτήματα του ερωτήματος 26.2.α «Γεωργικές εκτάσεις της εκμετάλλευσης που δεν καλλιεργούνται πλέον…»
ή σε κάποιο από τα υποερωτήματα του ερωτήματος 26.2.β «Δασικές εκτάσεις της εκμετάλλευσης», ανάλογα με
την προβλεπόμενη χρήση της καλλιέργειας.
Δεν περιλαμβάνονται στην κατηγορία αυτή οι μόνιμες καλλιέργειες που αντιμετωπίζονται ως κηπευτικά ή ως
καλλωπιστικά ή βιομηχανικά φυτά (σπαράγγια, τριαντάφυλλα, διακοσμητικοί θάμνοι που καλλιεργούνται για τα
λουλούδια ή τα φύλλα τους, φράουλες). Οι εκτάσεις αυτές θα καταχωριστούν στο κεφάλαιο 5 «Αροτραίες
καλλιέργειες».
Αν η εκμετάλλευση καλλιέργησε πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες κατά την περίοδο αναφοράς, συμπληρώνεται ο
πίνακας 6. Διαφορετικά, επιλέγεται το «Αποθήκευση και Συνέχεια» και ο χρήστης μεταφέρεται στο κεφάλαιο 7.
Για τη συμπλήρωση του πίνακα του κεφαλαίου 6, ισχύουν όσο αναφέρθηκαν παραπάνω (βλ. Συμπλήρωση των
πινάκων των κεφαλαίων 5, 6, 7, 8 και 9).

Ερώτημα 6.1: Ελαιώνες

Στο ερώτημα αυτό θα καταχωριστούν οι εκτάσεις, κατά κατηγορία, ανάλογα με τον προορισμό της παραγωγής
των ελαιόδενδρων, δηλαδή:
α. Ελαιώνες που ο καρπός τους προορίζεται, συνήθως, για ελαιοποίηση.
Περιλαμβάνονται εκτάσεις ποικιλιών που καλλιεργούνται για την παραγωγή ελαιόλαδου.
β. Ελαιώνες που ο καρπός τους προορίζεται, συνήθως, για επιτραπέζιες ελιές.
Περιλαμβάνονται εκτάσεις ποικιλιών που καλλιεργούνται για την παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς.

36
Ερώτημα 6.2: Πυρηνόκαρπα
Θα γραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με πυρηνόκαρπα δένδρα και θάμνους, που παράγουν νωπά φρούτα
και σαρκώδεις καρπούς και που παραδοσιακά καλλιεργούνται σε εύκρατα κλίματα:
α. Ροδακινιές
β. Βερικοκιές
γ. Κερασιές
δ. Λοιπά πυρηνόκαρπα (κορομηλιές, δαμασκηνιές, βυσσινιές κ.λπ.)

Ερώτημα 6.3: Μηλοειδή

Θα γραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με μηλοειδή δένδρα και θάμνους, που παράγουν νωπά φρούτα και
σαρκώδεις καρπούς και που παραδοσιακά καλλιεργούνται σε εύκρατα κλίματα:
α. Μηλιές
β. Αχλαδιές
γ. Λοιπά μηλοειδή (μουσμουλιές, κυδωνιές κ.λπ.)

Ερώτημα 6.4: Οπωροφόρα δένδρα υποτροπικής προέλευσης

Θα γραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με δένδρα και θάμνους που παράγουν φρούτα και σαρκώδεις
καρπούς και που παραδοσιακά καλλιεργούνται σε υποτροπικά κλίματα:
α. Ακτινίδια
β. Λοιπά (συκιές, ροδιές, φραγκοσυκιές, μπανανιές υπαίθριες, αβοκάντο, μάνγκο, χουρμαδιές, λωτοί, ανανάς
κ.λπ.)

Ερώτημα 6.5: Μούρα, εξαιρούνται οι φράουλες

Θα γραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με δένδρα και θάμνους που παράγουν τα διάφορα είδη μούρων,
όπως φραγκοστάφυλα, σμέουρα, μούρα, βατόμουρα, μύρτιλα κ.λπ. Η καλλιέργεια φράουλας εξαιρείται και
καταχωρίζεται στο ερώτημα 5.7 «Νωπά λαχανικά, πεπονοειδή, φράουλες στο ύπαιθρο» ή στο ερώτημα 9.1
«Νωπά λαχανικά, πεπονοειδή, φράουλες σε θερμοκήπια», ανάλογα αν η καλλιέργεια είναι υπαίθρια ή όχι.

Ερώτημα 6.6: Δένδρα για καρπούς με κέλυφος

Θα γραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με δένδρα για την παραγωγή καρπών με κέλυφος, που παραδοσιακά
καλλιεργούνται τόσο σε εύκρατα όσο και σε υποτροπικά κλίματα, κατά είδος δένδρου:
α. Αμυγδαλιές
β. Καρυδιές
γ. Καστανιές
δ. Φιστικιές (Αιγίνης)
ε. Φουντουκιές
στ. Λοιπά (κουκουναριές κ.λπ.)

Ερώτημα 6.7: Εσπεριδοειδή

Θα γραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με εσπεριδοειδή, κατά είδος δένδρου:
α. Πορτοκαλιές
β. Λεμονιές
γ. Μανταρινιές
δ. Λοιπά εσπεριδοειδή (νεραντζιές, κιτριές, γκρέιπφρουτ, περγαμοντιές, φράπες, κουμκουάτ κ.λπ.)
37
Ερώτημα 6.8: Αμπέλια
Θα γραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με αμπέλια, με διάκριση στις παρακάτω κατηγορίες, ανάλογα με την
κύρια χρήση των προϊόντων τους:
α. αμπέλια που τα προϊόντα τους προορίζονται, συνήθως, για οίνους ονομασίας προέλευσης
β. αμπέλια που τα προϊόντα τους προορίζονται, συνήθως, για οίνους γεωγραφικής ένδειξης
γ. αμπέλια που τα προϊόντα τους προορίζονται, συνήθως, για λοιπούς οίνους
δ. αμπέλια που τα προϊόντα τους προορίζονται, συνήθως, για επιτραπέζια σταφύλια
ε. αμπέλια που τα προϊόντα τους προορίζονται, συνήθως, για σταφίδα ξερή

Η έκταση κάθε αμπελώνα θα περιληφθεί σε ένα από τα παραπάνω ερωτήματα μία φορά μόνο.
Για την κατάταξη αυτή λαμβάνεται υπόψη η κύρια χρήση των προϊόντων του κάθε αμπελιού, π.χ. τα αμπέλια για
κρασοστάφυλα θα καταταγούν στην κατηγορία των οίνων ονομασίας προέλευσης ή των οίνων γεωγραφικής
ένδειξης ή των λοιπών οίνων, άσχετα, αν την περίοδο της Απογραφής, τα σταφύλια πωλήθηκαν ως επιτραπέζια.
Ομοίως, αν επιτραπέζια σταφύλια διατέθηκαν για οινοποίηση, η έκταση του αμπελώνα θα γραφεί στα επιτραπέζια
σταφύλια (δηλαδή στη συνήθη κύρια χρήση τους).
Η σουλτανίνα, όπως είναι γνωστό, χρησιμοποιείται άλλοτε για παραγωγή ξερής σταφίδας και άλλοτε για
επιτραπέζια σταφύλια. Στην περίπτωση αυτή, η έκταση θα καταταχθεί ανάλογα με τη δήλωση του κατόχου της
εκμετάλλευσης.
Στο Παράρτημα I, που έχει προσαρτηθεί στις οδηγίες αυτές, περιλαμβάνονται οι ποικιλίες αμπέλων σύμφωνα με
την κύρια χρήση των προϊόντων τους, δηλαδή ποικιλίες οινοποιήσιμες, επιτραπέζιες και ποικιλίες
σταφιδάμπελων.

α. Οίνοι ονομασίας προέλευσης: θα καταχωριστούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με οινοποιήσιμες ποικιλίες

αμπέλων, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή οίνων «Ονομασίας προέλευσης – ΠΟΠ».
Οι ποικιλίες αυτές παράγονται σε ορισμένες περιοχές και καλύπτουν τις απαιτήσεις των Κανονισμών της ΕΕ και
τις απαιτήσεις που έχουν οριστεί στο πλαίσιο των τεχνικών Κανονισμών.
Συγκεκριμένα, οι οίνοι ποιότητας καθορίζονται βάσει Νόμου, παράγονται από σταφύλια εκλεκτών ποικιλιών
οιναμπέλων, που καλλιεργούνται σε εδάφη κατάλληλα για την παραγωγή των οίνων αυτών σε συγκεκριμένη
αμπελουργική ζώνη και εφόσον πληρούν ορισμένους όρους, π.χ. τη στρεμματική απόδοση των αμπελώνων, το
σύστημα κλαδέματος, τον χρόνο και τρόπο παλαίωσης των οίνων κ.λπ.
Γενικά, ως «Προϊόν ονομασίας προέλευσης – ΠΟΠ» νοείται το προϊόν το οποίο κατάγεται από συγκεκριμένο τόπο,
περιοχή ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, χώρα, του οποίου η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή
αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον που συμπεριλαμβάνει τους εγγενείς φυσικούς και
ανθρώπινους παράγοντες και του οποίου όλα τα στάδια της παραγωγής πραγματοποιούνται εντός της
οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όλα τα σταφύλια που προορίζονται για την παραγωγή
οίνων ΠΟΠ πρέπει να παράγονται αποκλειστικά από αμπέλια της εν λόγω περιοχής.

β. Οίνοι γεωγραφικής ένδειξης: θα καταχωριστούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με οινοποιήσιμες ποικιλίες

αμπέλων, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή οίνων «Γεωγραφικής ένδειξης – ΠΓΕ». Οι
ποικιλίες αυτές παράγονται σε ορισμένες περιοχές και καλύπτουν τις απαιτήσεις των Κανονισμών της ΕΕ και τις
απαιτήσεις που έχουν οριστεί στο πλαίσιο των τεχνικών Κανονισμών.
Συγκεκριμένα, οι οίνοι ποιότητας καθορίζονται βάσει Νόμου, παράγονται από σταφύλια εκλεκτών ποικιλιών
οιναμπέλων, που καλλιεργούνται σε εδάφη κατάλληλα για την παραγωγή των οίνων αυτών σε συγκεκριμένη
αμπελουργική ζώνη και εφόσον πληρούν ορισμένους όρους, π.χ. τη στρεμματική απόδοση των αμπελώνων, το
σύστημα κλαδέματος, τον χρόνο και τρόπο παλαίωσης των οίνων κ.λπ.
Γενικά, ως «Προϊόν γεωγραφικής ένδειξης – ΠΓΕ» νοείται το προϊόν το οποίο κατάγεται από συγκεκριμένο τόπο,
περιοχή ή χώρα, του οποίου ένα συγκεκριμένο ποιοτικό χαρακτηριστικό, η φήμη ή άλλο χαρακτηριστικό μπορεί
να αποδοθεί κυρίως στη γεωγραφική του προέλευση και του οποίου ένα τουλάχιστον από τα στάδια της
παραγωγής εκτελείται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής.

38
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα σταφύλια που προορίζονται για την παραγωγή
οίνων ΠΓΕ πρέπει να παράγονται κατά τουλάχιστον 85% από αμπέλια της εν λόγω περιοχής.
Εάν τα σταφύλια προέρχονται από περιοχές που συμμορφώνονται με τις προδιαγραφές τόσο των οίνων ΠΟΠ
όσο και των οίνων ΠΓΕ και ο απογραφόμενος καλλιεργητής αποφασίσει να χρησιμοποιήσει ή να εμπορευθεί αυτά
τα σταφύλια για την παραγωγή και των δύο οίνων ποιότητας σε ένα δεδομένο έτος, η έκταση αυτή πρέπει να
καταχωριστεί μόνο στους οίνους ΠΟΠ, προκειμένου να αποφευχθεί η διπλή καταμέτρησή της.
Οι Απογραφείς πρέπει να προσέξουν την κατάταξη των οίνων ποιότητας (ΠΟΠ – ΠΓΕ) και να συμβουλευτούν τα
Παραρτήματα II και ΙΙΙ, όπου αναγράφονται αναλυτικά οι ποικιλίες και οι περιοχές όπου παράγονται οι οίνοι αυτοί.
Επίσης, χρειάζεται προσοχή να μη γίνει σύγχυση των οίνων ποιότητας με τους οίνους φίρμας, π.χ. Κουρτάκη,
Δεμέστιχα, Καλλιγά, Αχάια Κλάους κ.λπ., τα οποία είναι εμφιαλωμένα κρασιά (επιτραπέζια) και παράγονται από
ποικιλίες οιναμπέλων που ανήκουν στην κατηγορία των λοιπών οίνων.

γ. Λοιποί οίνοι: θα καταχωριστούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με όλες τις υπόλοιπες οινοποιήσιμες ποικιλίες,
οι οποίες δεν παράγουν οίνους ποιότητας (ΠΟΠ – ΠΓΕ) και από τις οποίες παράγονται οι επιτραπέζιοι οίνοι που
διατίθενται στο εμπόριο, χύμα ή εμφιαλωμένοι, ή χρησιμοποιούνται για ιδιοκατανάλωση.

δ. Επιτραπέζια σταφύλια: θα καταχωριστούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με ποικιλίες σταφυλιών υψηλής

ποιότητας, τα οποία διατίθενται στο εμπόριο για κατανάλωση ως νωπά φρούτα.

ε. Σταφίδα ξερή (σουλτανίνα ή κορινθιακή): θα καταχωριστούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με ποικιλίες

αμπέλων των οποίων τα προϊόντα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή σταφίδων. Οι ποικιλίες αυτές είναι μόνο
η σουλτανίνα και η κορινθιακή.

Ερώτημα 6.9: Φυτώρια υπαίθρια

Φυτώρια υπαίθρια είναι καλλιεργούμενες εκτάσεις με νεαρά ξυλώδη φυτά, τα οποία καλλιεργούνται στο ύπαιθρο
με σκοπό τη μεταφύτευση. Στα υπαίθρια φυτώρια περιλαμβάνονται υπαίθρια φυτώρια καρποφόρων δέντρων,
αμπελιών, καλλωπιστικών φυτών, δασικά κ.λπ.
Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση που τα δασικά φυτώρια βρίσκονται μέσα στο δάσος και η παραγωγή τους
προορίζεται για τις ανάγκες της εκμετάλλευσης. Αυτά τα δασικά φυτώρια θα καταγραφούν στο κεφάλαιο 26 «Άλλες
εκτάσεις της εκμετάλλευσης» και συγκεκριμένα στο ερώτημα 26.2β «Δασικές εκτάσεις της εκμετάλλευσης».
Υπενθυμίζεται ότι τα φυτώρια που δεν είναι υπαίθρια καταχωρίζονται στο κεφάλαιο 9 «Θερμοκήπια» και
συγκεκριμένα στο ερώτημα 9.4 «Μόνιμες καλλιέργειες σε θερμοκήπια».

Ερώτημα 6.10: Άλλες πολυετείς (μόνιμες) φυτείες

Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με άλλες πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες, οι οποίες δεν
αναφέρθηκαν παραπάνω, όπως:
α. Χριστουγεννιάτικα δένδρα: στο ερώτημα αυτό θα καταγραφούν οι εκτάσεις στις οποίες καλλιεργούνται
χριστουγεννιάτικα δένδρα για εμπορικούς σκοπούς, έξω από δασικές περιοχές, στη χρησιμοποιούμενη γεωργική
έκταση. Εξαιρούνται οι φυτείες χριστουγεννιάτικων δένδρων που δεν διατηρούνται πλέον και ανήκουν σε δασικές
εκτάσεις.
β. Λοιπές φυτείες: στο ερώτημα αυτό θα καταγραφούν οι εκτάσεις με καλλιέργεια τρούφας, καθώς και οι
καλλιέργειες που οι κλάδοι των φυτών τους προορίζονται για την καλαθοποιία ή την σπαρτοπλεκτική (ιτιές,
βούρλα, ινδικοί κάλαμοι, καλάμια μπαμπού κ.λπ.). Σε περίπτωση που η καλλιέργεια τρούφας πραγματοποιείται
σε έκταση που καλλιεργούνται και καρυδιές, η έκταση καταγράφεται αποκλειστικά στις τρούφες, λόγω της πολύ
υψηλής αξίας της καλλιέργειάς τους.
γ. Λοιπές δενδρώδεις καλλιέργειες: Στο ερώτημα αυτό θα καταγραφούν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται
με άλλες πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες, όπως μαστιχόδενδρα, χαρουπιές κ.λπ.

39
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ
Το κεφάλαιο 7 συμπληρώνεται μόνο από τις εκμεταλλεύσεις που είναι φυσικά πρόσωπα.
Πίνακας 7. Αν η εκμετάλλευση καλλιέργησε, κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής (01/10/2019 έως
30/09/2020), οικογενειακό λαχανόκηπο, δηλαδή κάποια έκσταση με διάφορα λαχανικά ή και
οπωροφόρα δέντρα, η οποία βρίσκεται κοντά στο σπίτι του κατόχου και η παραγωγή της
προορίζεται για οικογενειακή κατανάλωση, και όχι για πώληση, συμπληρώστε τον παρακάτω
πίνακα. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».

Ο πίνακας 7 θα συμπληρωθεί στην περίπτωση που η εκμετάλλευση καλλιέργησε οικογενειακό λαχανόκηπο κατά
την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Με τον όρο οικογενειακός λαχανόκηπος αναφερόμαστε σε μικρές εκτάσεις γης που βρίσκονται, συνήθως, κοντά
στο σπίτι του κατόχου της εκμετάλλευσης και η παραγωγή τους προορίζεται για κατανάλωση από τον κάτοχο και
τα μέλη της οικογένειάς του, και όχι για πώληση. Καλλιεργείται, συνήθως, με διάφορα λαχανικά και είναι δυνατόν
να περιλαμβάνει και μερικά οπωροφόρα δένδρα.
Δεν περιλαμβάνονται εκτάσεις που παράγουν ζωοτροφές για ζώα κάθε είδους, ακόμα και αν τα ζώα αυτά
καταναλώνονται από τον κάτοχο και την οικογένειά του.
Δεν περιλαμβάνονται οι κήποι αναψυχής (πάρκα, χλοοτάπητες).
Προσοχή: Νοικοκυριό που καλλιεργεί μόνο λαχανόκηπο ενός (1) στρέμματος, χωρίς να εκτρέφει ζώα που να
πληρούν τους όρους κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης, δεν θεωρείται ότι συνιστά εκμετάλλευση.
Αν η εκμετάλλευση δεν καλλιέργησε οικογενειακό λαχανόκηπο κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής,
επιλέγεται το «Αποθήκευση και Συνέχεια» και ο χρήστης μεταφέρεται στο κεφάλαιο 8.
Για τη συμπλήρωση του πίνακα του κεφαλαίου 7, ισχύουν όσο αναφέρθηκαν παραπάνω (βλ. Συμπλήρωση των
πινάκων των κεφαλαίων 5, 6, 7, 8 και 9).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΜΟΝΙΜΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΚΑΙ ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ

Πίνακας 8. Αν η εκμετάλλευση χρησιμοποίησε μόνιμα λιβάδια και βοσκότοπους ή επιδοτήθηκε για
αυτούς, κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής (01/10/2019 έως 30/09/2020),
συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Ο πίνακας 8 θα συμπληρωθεί στην περίπτωση που η εκμετάλλευση χρησιμοποίησε μόνιμα λιβάδια και
βοσκότοπους ή επιδοτήθηκε για αυτούς κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Περιλαμβάνονται εκτάσεις της εκμετάλλευσης οι οποίες χρησιμοποιούνται για τη βόσκηση των ζώων ή για τις
οποίες η εκμετάλλευση λαμβάνει επιδότηση.
Δεν περιλαμβάνονται οι κοινόχρηστοι βοσκότοποι, δηλαδή οι βοσκότοποι που ανήκουν για παράδειγμα στο
δήμο και όπου, έναντι τιμήματος (δικαιώματος) κατά κεφαλή, βόσκουν τα ζώα της εν λόγω εκμετάλλευσης μαζί με
ζώα άλλων εκμεταλλεύσεων και οι οποίοι καταχωρίζονται στο κεφάλαιο 26 «Άλλες εκτάσεις της εκμετάλλευσης»
και συγκεκριμένα στο ερώτημα 26.1 «Κοινόχρηστη έκταση». Αντίθετα, στους βοσκότοπους της εκμετάλλευσης
θα συμπεριληφθούν οι κοινοτικοί και άλλοι βοσκότοποι, τα όρια των οποίων είναι καθορισμένα για να βόσκουν
μόνο τα ζώα της εκμετάλλευσης.
Αν η εκμετάλλευση δεν χρησιμοποίησε μόνιμα λιβάδια και βοσκότοπους ή δεν επιδοτήθηκε για αυτούς κατά την
περίοδο αναφοράς της Απογραφής, επιλέγεται το «Αποθήκευση και Συνέχεια» και ο χρήστης μεταφέρεται στο
κεφάλαιο 9.
Για τη συμπλήρωση του πίνακα του κεφαλαίου 8, ισχύουν όσο αναφέρθηκαν παραπάνω, με την ιδιαιτερότητα ότι
στο κεφάλαιο 8, η στήλη 1 αφορά εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν ή επιδοτήθηκαν, και όχι που καλλιεργήθηκαν
(βλ. Συμπλήρωση των πινάκων των κεφαλαίων 5, 6, 7, 8 και 9).

40
Ερώτημα 8.1: Μόνιμα λιβάδια και βοσκότοποι
Εκτάσεις οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στον κύκλο της αμειψισποράς και χρησιμοποιούνται για τη μόνιμη
παραγωγή χλωρών κτηνοτροφικών φυτών, είτε σπαρμένων είτε αυτοφυών, για περισσότερα από πέντε (5) έτη,
ανεξάρτητα αν χρησιμοποιούνται για βοσκή ή συγκομίζονται για χορτονομή ή ενσίρωση. Οι εκτάσεις αυτές μπορεί
να λιπαίνονται και να δέχονται κάποιες καλλιεργητικές φροντίδες.
Προσοχή: Τα μόνιμα λιβάδια που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί από την εκμετάλλευση δεν περιλαμβάνονται εδώ,
αλλά καταχωρίζονται στο κεφάλαιο 26 «Άλλες εκτάσεις της εκμετάλλευσης» και συγκεκριμένα στο ερώτημα
26.2α3 «Εκτάσεις που δεν καλλιεργήθηκαν για διάφορους άλλους λόγους».

Ερώτημα 8.2: Άγονοι βοσκότοποι

Εκτάσεις με αυτοφυές χόρτο, συνήθως ζώνες εδαφών περιορισμένης γονιμότητας (φτωχοί βοσκότοποι), που,
γενικά, δεν βελτιώνονται με λιπάσματα, οργώματα, επανασπορά ή αποστράγγιση και χρησιμοποιούνται για
βόσκηση ζώων. Το αυτοφυές χόρτο, που παράγουν οι περιοχές αυτές, καταναλώνεται επιτόπου από τα ζώα της
εκμετάλλευσης. Συνήθως, οι εκτάσεις αυτές βρίσκονται σε λοφώδες έδαφος και σε μεγάλο υψόμετρο.
Εδώ περιλαμβάνονται τα πετρώδη εδάφη, οι χερσότοποι και τα βαλτώδη εδάφη.
Δεν περιλαμβάνονται οι αχρησιμοποίητοι άγονοι βοσκότοποι, οι οποίοι θα γραφούν στο κεφάλαιο 26 «Άλλες
εκτάσεις της εκμετάλλευσης» και συγκεκριμένα στο ερώτημα 26.2α2 «Αχρησιμοποίητοι άγονοι βοσκότοποι».

Ερώτημα 8.3: Μόνιμα λιβάδια και βοσκότοποι που δεν χρησιμοποιούνται, πλέον, για παραγωγικούς
σκοπούς και είναι επιλέξιμα για καταβολή επιδοτήσεων
Περιλαμβάνονται εκτάσεις μόνιμων λιβαδιών και βοσκότοπων που δεν χρησιμοποιούνται πλέον για
παραγωγικούς σκοπούς, οι οποίες, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 1307/2013, διατηρούνται σε καλή γεωργική
και περιβαλλοντική κατάσταση και είναι επιλέξιμες για Ενιαία Ενίσχυση από τον Οργανισμό Πληρωμών και
Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΕ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑ (ή υψηλά προσπελάσιμα στέγαστρα)

Πίνακας 9. Αν η εκμετάλλευση χρησιμοποίησε θερμοκήπια για τις καλλιέργειές της κατά την περίοδο
αναφοράς της Απογραφής (01/10/2019 έως 30/09/2020), συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα.
Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Ο πίνακας 9 θα συμπληρωθεί στην περίπτωση που η εκμετάλλευση χρησιμοποίησε θερμοκήπια για τις
καλλιέργειές της κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Ειδικότερα στο κεφάλαιο 9 πρέπει να καταχωριστεί η έκταση σε στρέμματα των καλλιεργειών που για όλη την
περίοδο ανάπτυξής τους ή για το κύριο μέρος αυτής καλύπτονται από θερμοκήπια ή υψηλά προσπελάσιμα
στέγαστρα (σταθερά ή κινητά). Επισημαίνεται ότι οι παραπάνω εκτάσεις δεν πρέπει να έχουν ήδη καταχωριστεί
στα κεφάλαια 5 έως 8 τα οποία αφορούν υπαίθριες καλλιέργειες.
Αν η εκμετάλλευση δεν χρησιμοποίησε θερμοκήπια για τις καλλιέργειές της, κατά την περίοδο αναφοράς της
Απογραφής, επιλέγεται το «Αποθήκευση και Συνέχεια» και ο χρήστης μεταφέρεται στο κεφάλαιο 10.
Για τη συμπλήρωση του πίνακα του κεφαλαίου 9, ισχύουν όσο αναφέρθηκαν παραπάνω (βλ. Συμπλήρωση των
πινάκων των κεφαλαίων 5, 6, 7, 8 και 9).

Ερώτημα 9.1: Νωπά λαχανικά, πεπονοειδή, φράουλες σε θερμοκήπια (κάτω από καλύμματα πλαστικά ή
γυάλινα)
Θα περιληφθούν οι καλλιέργειες νωπών λαχανικών, πεπονοειδών και φράουλας, πατάτας και γλυκοπατάτας, οι
οποίες, σε όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής τους ή κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αυτής, καλύπτονται από
θερμοκήπια ή από σταθερά ή κινητά υψηλά στέγαστρα (από σκληρό ή εύκαμπτο πλαστικό ή από γυαλί), που
είναι προσπελάσιμα.

41
Είδη καλλιεργειών που αναπτύσσονται κατά ένα μέρος σε θερμοκήπιο και κατά το υπόλοιπο μέρος στο ύπαιθρο
αναφέρονται ως καλλιέργειες σε θερμοκήπια, εκτός αν η περίοδος που αναπτύσσονται στο θερμοκήπιο έχει
εξαιρετικά περιορισμένη διάρκεια.
Αν η ίδια έκταση θερμοκηπίων χρησιμοποιείται διαδοχικά περισσότερες φορές, για την ίδια ή για διαφορετικές
καλλιέργειες, η έκταση θα γραφεί μόνο μία φορά. Το ίδιο θα συμβεί και στην περίπτωση πολυώροφων
θερμοκηπίων, δηλαδή θα γραφεί μόνο μία φορά και μόνο η ισόγεια έκταση.
Δεν θεωρούνται θερμοκήπια φύλλα πλαστικού τοποθετημένα απευθείας στο έδαφος, κώδωνες ή σήραγγες
καλυμμένες με πλαστικό, μη προσπελάσιμες από τον άνθρωπο (συνήθως σπορεία).
Άλλες καλλιέργειες που καλλιεργούνται σε θερμοκήπια, αλλά δεν είναι λαχανικά, πεπονοειδή ή φράουλες, όπως
για παράδειγμα, αρωματικά και αρτυματικά φυτά που καλλιεργούνται σε θερμοκήπιο, καταχωρίζονται στο
ερώτημα 9.3 «Λοιπές αροτραίες καλλιέργειες σε θερμοκήπια».
Τα λαχανικά που καλλιεργούνται σε θερμοκήπιο αποκλειστικά για τις ανάγκες του νοικοκυριού του κατόχου
καταχωρίζονται στο ερώτημα 9.5 «Λοιπές καλλιεργούμενες εκτάσεις σε θερμοκήπια».

Ερώτημα 9.2: Άνθη και διακοσμητικά φυτά σε θερμοκήπια (κάτω από καλύμματα πλαστικά ή γυάλινα).
(Εξαιρούνται τα φυτώρια.)
Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνονται όλες οι καλλιέργειες ανθέων και καλλωπιστικών φυτών για την παραγωγή
λουλουδιών, οι καλλιέργειες βολβών, καλλωπιστικών θάμνων κ.λπ., οι οποίες σε όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής
τους ή κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αυτής, καλύπτονται από θερμοκήπια ή από σταθερά ή κινητά υψηλά
στέγαστρα (από σκληρό ή εύκαμπτο πλαστικό ή από γυαλί), που είναι προσπελάσιμα.
Τα φυτώρια σε θερμοκήπια δεν περιλαμβάνονται εδώ αλλά στο ερώτημα 9.4. «Μόνιμες καλλιέργειες σε
θερμοκήπια».
Άνθη και καλλωπιστικά φυτά που καλλιεργούνται στο ύπαιθρο και ενδέχεται να καλύπτονται, σε ορισμένες φάσεις
της ανάπτυξής τους, αλλά όχι συνέχεια, από πλαστικά στέγαστρα ή σήραγγες, καθώς και άνθη και καλλωπιστικά
φυτά που βρίσκονται κάτω από οποιουδήποτε είδους ατελές καταφύγιο, όπως τα «χαμηλά τούνελ», δεν
καταχωρίζονται σε αυτό το ερώτημα αλλά στο ερώτημα 5.9 «Άνθη και καλλωπιστικά φυτά στο ύπαιθρο».

Ερώτημα 9.3: Λοιπές αροτραίες καλλιέργειες σε θερμοκήπια (Εξαιρούνται νωπά λαχανικά, πεπονοειδή,
φράουλες, άνθη και καλλωπιστικά φυτά.)
Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνονται οι αροτραίες εκτάσεις που καλλιεργούνται σε θερμοκήπια και οι οποίες δεν
έχουν ήδη αναφερθεί, εξαιρούνται δηλαδή τα νωπά λαχανικά, πεπονοειδή, φράουλες, καθώς και τα άνθη και
καλλωπιστικά φυτά. Περιλαμβάνονται στο ερώτημα αυτό βολβοί και άλλα πολύ νεαρά φυτά και σπορεία, όπως
και αρωματικά, φαρμακευτικά και αρτυματικά φυτά που βρίσκονται κάτω από θερμοκήπια ή από σταθερά ή κινητά
υψηλά στέγαστρα (από σκληρό ή εύκαμπτο πλαστικό ή από γυαλί), που είναι προσπελάσιμα.
Εξαιρούνται οι μόνιμες καλλιέργειες σε θερμοκήπια και τα φυτώρια σε θερμοκήπια τα οποία καταχωρίζονται στο
ερώτημα 9.4.

Ερώτημα 9.4: Μόνιμες καλλιέργειες σε θερμοκήπια (μπανανιές κ.λπ.)

Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις μόνιμων δενδρωδών καλλιεργειών που αναπτύσσονται κάτω από θερμοκήπια ή από
σταθερά ή κινητά υψηλά στέγαστρα (από σκληρό ή εύκαμπτο πλαστικό ή από γυαλί), που είναι προσπελάσιμα.
Στην Ελλάδα οι μόνιμες καλλιέργειες σε θερμοκήπιο αφορούν κυρίως μπανανιές. Επίσης, περιλαμβάνονται τα
φυτώρια σε θερμοκήπια.

Ερώτημα 9.5: Λοιπές καλλιεργούμενες εκτάσεις σε θερμοκήπια (κάτω από καλύμματα πλαστικά ή γυάλινα)
Περιλαμβάνονται οι οικογενειακοί λαχανόκηποι που καλλιεργούνται κάτω από θερμοκήπια ή από σταθερά ή
κινητά υψηλά στέγαστρα (από σκληρό ή εύκαμπτο πλαστικό ή από γυαλί), που είναι προσπελάσιμα, καθώς και
οι υπόλοιπες καλλιεργούμενες εκτάσεις που δεν αναφέρονται παραπάνω και οι οποίες καλλιεργούνται κάτω από
προσπελάσιμα καλύμματα πλαστικά ή γυάλινα.
Στον όρο Οικογενειακός Λαχανόκηπος περιλαμβάνονται μικρές εκτάσεις γης (έως 1 στρέμμα) που βρίσκονται,
συνήθως, κοντά στο σπίτι του κατόχου της εκμετάλλευσης και η παραγωγή τους προορίζεται για κατανάλωση

42
από τον κάτοχο και τα μέλη της οικογένειάς του, και όχι για πώληση. Καλλιεργούνται, συνήθως, με διάφορα
λαχανικά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. ΑΡΔΕΥΣΗ

Ερώτημα 10: Συμπληρώστε στον παρακάτω πίνακα τη συνολική αρδευόμενη έκταση της εκμετάλλευσης,
δηλαδή την έκταση η οποία θα μπορούσε να ποτιστεί, ανεξάρτητα από το αν τελικά
ποτίστηκε ή όχι κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
Στο ερώτημα αυτό καταχωρίζεται, σε στρέμματα με ένα δεκαδικό ψηφίο, η συνολική αρδευόμενη γεωργική έκταση,
ανεξάρτητα αν ποτίστηκε ή όχι κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής. Δηλαδή θα περιληφθούν συνολικά
οι εκτάσεις που ποτίστηκαν ή θα μπορούσαν να ποτιστούν, αλλά δεν ποτίστηκαν για διάφορους λόγους, π.χ. γιατί
ήταν σε αγρανάπαυση ή κατά την παραπάνω χρονική περίοδο είχε επικρατήσει ιδιαίτερα βροχερός καιρός κ.λπ.
Καταχωρίζονται οι εκτάσεις που μπορούν δυνητικά να ποτιστούν χρησιμοποιώντας τον εξοπλισμό και την
ποσότητα νερού που διαθέτει η εκμετάλλευση, ανεξάρτητα από τον τύπο του εξοπλισμού και τη μέθοδο της
άρδευσης.
Οι καλλιέργειες σε θερμοκήπιο ή υπό άλλα προσπελάσιμα προστατευτικά στέγαστρα, καθώς και οι οικογενειακοί
λαχανόκηποι, ποτίζονται πάντα, και ως εκ τούτου οι εκτάσεις τους πρέπει να περιλαμβάνονται στην αρδευόμενη
έκταση.
Σημειώνεται ότι τα πεδία «10.1 Συνολική χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση» και «10.2 Συνολική αρδευθείσα
έκταση» συμπληρώνονται αυτόματα βάσει των απαντήσεων που έχουν δοθεί στα προηγούμενα κεφάλαια.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. ΑΛΛΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

Ερώτημα 11: Η εκμετάλλευση συμμετέχει σε άλλα επιδοτούμενα συστήματα περιβαλλοντικής
πιστοποίησης, εκτός της βιολογικής καλλιέργειας (όπως διαφοροποίηση καλλιεργειών,
αμειψισπορά, κάλυψη του εδάφους τον χειμώνα, συντήρηση μόνιμων βοσκοτόπων,
περιοχές οικολογικής εστίασης κ.λπ.);
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί καταφατική (ΝΑΙ) ή αρνητική (ΟΧΙ) απάντηση ανάλογα με το αν η εκμετάλλευση
συμμετέχει σε εθνικά ή περιφερειακά συστήματα περιβαλλοντικής πιστοποίησης όπως αυτά ορίζονται στον
Κανονισμό 1307/2013, άρθρο 43 «Ενίσχυση για γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το περιβάλλον». Οι
επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον γεωργικές πρακτικές είναι: η διαφοροποίηση καλλιεργειών, η
αμειψισπορά, η κάλυψη του εδάφους τον χειμώνα, οι καλλιέργειες αλίευσης, η συντήρηση μόνιμων βοσκότοπων,
και οι περιοχές οικολογικής εστίασης (παύση καλλιέργειας, περιοχές με φυσική αξία, μη επεξεργασμένες ζώνες
προστασίας και περιθώρια πεδίου, εκτάσεις για άγρια πανίδα ή συγκεκριμένη πανίδα, διαχείριση χαρακτηριστικών
τοπίου, διατήρηση χωματόλιθου ή υγρού εδάφους υπό χλόη, παραγωγή χωρίς χρήση λιπασμάτων ή/και
φυτοπροστατευτικών προϊόντων, μετατροπή της αρόσιμης γης σε εκτάσεις που χρησιμοποιούνται ευρέως).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ

Περιλαμβάνονται τα καλλιεργούμενα μανιτάρια (αγαρικά, πλευρώτους κ.λπ.) που αναπτύσσονται σε κτήρια ειδικά
κτισμένα ή προσαρμοσμένα για την καλλιέργειά τους, καθώς και σε υπόγειες εγκαταστάσεις, σπήλαια, κελάρια
κ.λπ.
Η παραγωγή των μανιταριών συνήθως λαμβάνει χώρα είτε σε απλό έδαφος είτε σε πολλά επίπεδα (κατασκευή
με ράφια/ορόφους). Η έκταση που θα καταχωριστεί αναφέρεται στην πραγματική επιφάνεια καλλιέργειας που
χρησιμοποιείται, αφού ληφθεί δηλαδή υπόψη η επιφάνεια όλων των ραφιών/ορόφων. Σε περιπτώσεις που, κατά
την περίοδο αναφοράς της Απογραφής, στην ίδια έκταση καλλιεργήθηκαν περισσότερες από μία σοδειές, η
καλλιεργούμενη έκταση θα καταχωριστεί μόνο μία φορά.

43
Επισημαίνεται ότι σε αυτό το κεφάλαιο δεν περιλαμβάνονται τα άγρια μανιτάρια και οι τρούφες. Συγκεκριμένα, οι
τρούφες που καλλιεργούνται στο ύπαιθρο περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο 6 «Πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες»,
και συγκεκριμένα στο ερώτημα 6.10β «Λοιπές φυτείες», ενώ τα άγρια μανιτάρια δεν περιλαμβάνονται καθόλου
στην Απογραφή.

ΚΕΦΑΛΑΙΑ 13-23. KTHNOTΡΟΦΙΑ - ΕΚΤΡΟΦΗ ΖΩΩΝ

Στην ενότητα αυτή, θα καταγραφεί ο αριθμός των παραγωγικών ζώων που κατέχει άμεσα ή διαχειρίζεται η
εκμετάλλευση κατά την ημερομηνία αναφοράς της Απογραφής (1η Νοεμβρίου 2020), ανεξάρτητα από την ημέρα
που ο χρήστης θα συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο.
Τα ζώα αυτά δεν είναι απαραίτητο να αποτελούν ιδιοκτησία του κατόχου. Επίσης, είναι δυνατόν να βρίσκονται
είτε σε χρησιμοποιούμενες γεωργικές εκτάσεις ή στάβλους της εκμετάλλευσης, είτε εκτός της εκμετάλλευσης (για
κοινή βοσκή ή κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης κ.λπ.).
Περιλαμβάνονται, ακόμη, τα ζώα που βρίσκονται στην εκμετάλλευση για βοσκή, αλλά ανήκουν σε άλλη γεωργική
ή μη γεωργική επιχείρηση (όπως εταιρεία ζωοτροφών, σφαγείο).
Δεν περιλαμβάνονται:
 τα «φιλοξενούμενα» ζώα (π.χ. θηλυκά ζώα που προορίζονται για διασταύρωση),
 τα κατοικίδια και τα ζώα, που δεν χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ή δεν χρησιμοποιούνται για
βιοποριστικές δραστηριότητες, δηλαδή χρησιμοποιούνται μόνο για σκοπούς αναψυχής από τον κάτοχο
ή την οικογένειά του,
 ζώα που βόσκουν σε άλλη εκμετάλλευση,
 υδρόβια ζώα, ψάρια, βατραχοειδή και ερπετά.

Αν κατά την ημερομηνία αναφοράς (1η Νοεμβρίου 2020) η εκμετάλλευση δεν έχει ζώα γιατί τα πούλησε, αλλά είχε
και τα εκμεταλλευόταν την περίοδο αναφοράς της Απογραφής, από 1 Οκτωβρίου 2019 έως 30 Σεπτεμβρίου 2020,
τα ζώα δεν θα καταχωριστούν.
Στην περίπτωση αυτή ο χρήστης θα συμπληρώσει στο ερωτηματολόγιο τα χρησιμοποιηθέντα βοσκοτόπια στο
κεφάλαιο 8 «Μόνιμα λιβάδια και βοσκότοποι» και την απασχόληση στα κεφάλαια 33 έως 37 «Εργατικό Δυναμικό
της Εκμετάλλευσης», ενώ θα κάνει ειδική αναφορά στις παρατηρήσεις, στο τέλος του ερωτηματολογίου, ότι τα
ζώα υπήρχαν αλλά πουλήθηκαν.
Υπενθυμίζεται ότι, για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις που δεν έχουν ζώα κατά την ημερομηνία αναφοράς της
Απογραφής, λόγω προσωρινής διακοπής στον κύκλο παραγωγής (π.χ. προγραμματισμένη καθαριότητα των
στάβλων, κρούσματα νόσων ή παρόμοιοι λόγοι) καταχωρίζεται το ζωικό κεφάλαιο που αντιστοιχεί στον αριθμό
των ζώων που είχαν λίγο πριν από την προσωρινή διακοπή, με την προϋπόθεση ότι τα ζώα δεν υπάρχουν πλέον
σε κάποια άλλη εκμετάλλευση, δηλαδή δεν έχουν πουληθεί.

Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται ερωτήματα που αφορούν στις πρακτικές βιολογικής εκτροφής των ζώων. Η
βιολογική εκτροφή στην κτηνοτροφία γίνεται βάσει συγκεκριμένων προτύπων και κανόνων που ορίζονται από α)
τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 834/2007 ή τον Κανονισμό (ΕΕ) 2018/848 και β) από την αντίστοιχη εθνική νομοθεσία
για τη βιολογική παραγωγή ζώων.
Στα ερωτήματα που αφορούν την βιολογική εκτροφή ζώων συμπεριλαμβάνονται τόσο τα πιστοποιημένα
βιολογικά ζώα όσο και αυτά που βρίσκονται κατά την περίοδο μετατροπής τους σε βιολογικά.
Αν και ο σχετικός κανονισμός ορίζει ότι όλη η ζωική παραγωγή μιας εκμετάλλευσης πρέπει να εκτρέφεται
σύμφωνα με τους κανόνες της βιολογικής παραγωγής, όταν τηρούνται συγκεκριμένοι ειδικοί όροι, μια
εκμετάλλευση επιτρέπεται να εκτρέφει μόνο ένα μέρος των κτηνοτροφικών της ζώων σύμφωνα με τη βιολογική
παραγωγή, εφόσον διαθέτει σαφώς διαχωρισμένες μονάδες παραγωγής. Η εκμετάλλευση, σε αυτή την
περίπτωση, πρέπει να διατηρεί τα ζώα και τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται ή παράγονται από τις βιολογικές
μονάδες, διαχωρισμένα από εκείνα που χρησιμοποιούνται ή παράγονται από τις μη βιολογικές μονάδες και να
τηρεί επαρκή αρχεία που αποδεικνύουν τον διαχωρισμό.

44
Τέλος, στην ενότητα αυτή, περιλαμβάνονται ερωτήματα που αφορούν στη στέγαση των ζώων, όπως ο μέσος
αριθμός ζώων και ο αριθμός των θέσεων σταβλισμού της εκμετάλλευσης κατά τη διάρκεια του έτους 2020.
Ειδικότερα:
Σε ό,τι αφορά στον μέσο αριθμό των ζώων (βοοειδών, βουβαλιών, χοιροειδών και πουλερικών), ζητείται να
καταχωριστεί ο μέσος αριθμός των ζώων που υπήρχαν στην φάρμα μια τυπική ημέρα, δηλαδή μια ημέρα που
δεν έτυχε να υπάρχουν λιγότερα ζώα από όσα συνήθως λόγων σφαγών, ούτε περισσότερα ζώα από όσα
συνήθως λόγω γεννήσεων ή άλλων συνθηκών.
Με τον όρο θέσεις σταβλισμού της εκμετάλλευσης νοείται ο σταθερός/συνήθης αριθμός ζώων που στεγάζονταν
καθημερινά στην εκμετάλλευση, κατά τη διάρκεια του έτους 2020. Επισημαίνεται ότι καταγράφεται επίσης ο
αριθμός των θέσεων σταβλισμού που είναι προσωρινά άδειες ενώ συνήθως είναι κατειλημμένες.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε όλη την Ενότητα συμπληρώνονται μόνο τα πεδία που ο χρήστης έχει να καταγράψει
κάποια τιμή διαφορετική του μηδενός. Τα υπόλοιπα πεδία μένουν κενά και δεν συμπληρώνεται σε αυτά
τίποτα, ούτε ο αριθμός μηδέν (0).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13. ΒΟΟΕΙΔΗ

Ερώτημα 13.1: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν βοοειδή την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά κατηγορία.
Στον πίνακα 13.1 θα καταχωριστεί ο αριθμός των βοοειδών (εξαιρούνται τα βουβάλια), ανά κατηγορία, που κατείχε
η εκμετάλλευση την 1η Νοεμβρίου 2020. Τα ζώα θα καταχωριστούν σε διαφορετικές κατηγορίες ανάλογα με την
ηλικία τους, το φύλο τους, αν έχουν γεννήσει ή όχι, καθώς και αν προορίζονται για αναπαραγωγή,
γαλακτοπαραγωγή, κρεατοπαραγωγή, κ.λπ. Τα επιμέρους αθροίσματα και το σύνολο των βοοειδών
υπολογίζονται αυτόματα.

13.1.1: Βοοειδή μικρότερα του ενός (1) έτους

Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά και θηλυκά μοσχάρια (βοοειδή ηλικίας έως και 8 μηνών) και νεαρά βοοειδή
(ηλικίας άνω των 8 μηνών, αλλά μικρότερα του ενός έτους), τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα
13.1.1.α και 13.1.1.β με την παρακάτω διαίρεση:

α: Προοριζόμενα για σφαγή ως μοσχάρια

Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά και θηλυκά μοσχάρια που είναι μικρότερα των 12 μηνών και προορίζονται
για σφαγή.

β: Λοιπά
β1: Αρσενικά αναπαραγωγής
Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά μοσχάρια, ηλικίας κάτω των 12 μηνών, που προορίζονται για
αναπαραγωγή.
β2: Αρσενικά για σφαγή
Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά μοσχάρια ευνουχισμένα και μη, ηλικίας κάτω των 12 μηνών, τα οποία
δεν προορίζονται να σφαχτούν ως μοσχάρια, αλλά πρόκειται να σφαχτούν σε μεγαλύτερη ηλικία.
β3: Θηλυκά για αναπαραγωγή ή πάχυνση
Περιλαμβάνονται όλα τα θηλυκά κυρίως μοσχίδες, ηλικίας κάτω των 12 μηνών, τα οποία κρατούνται για
πάχυνση με κύριο προορισμό την αναπαραγωγή.
β4: Θηλυκά για σφαγή
Περιλαμβάνονται όλα τα θηλυκά, ηλικίας κάτω των 12 μηνών, που δεν προορίζονται να σφαχτούν ως
μοσχάρια, αλλά πρόκειται να σφαχτούν σε μεγαλύτερη ηλικία.

45
13.1.2: Βοοειδή ενός (1) έτους μέχρι δύο (2) ετών
Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά και θηλυκά βοοειδή ηλικίας 1 έτους μέχρι 2 ετών, τα οποία θα καταχωριστούν
στα επιμέρους ερωτήματα 13.1.2.α και 13.1.2.β με την παρακάτω διαίρεση:
α: Αρσενικά
α1: Αρσενικά αναπαραγωγής
Καταχωρίζονται τα αρσενικά βοοειδή, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, που χρησιμοποιούνται στη
διαδικασία της αναπαραγωγής ως επιβήτορες και ως σπερματοδότες.
α2: Αρσενικά για σφαγή
Καταχωρίζονται τα αρσενικά βοοειδή, ευνουχισμένα και μη, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, που
προορίζονται για σφαγή (παραγωγή κρέατος).

β: Θηλυκά
β1: Θηλυκά για αναπαραγωγή ή για πάχυνση
Καταχωρίζονται τα νεαρά θηλυκά βοοειδή, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, που προορίζονται για
αναπαραγωγή (ανανέωση ή αύξηση του ζωικού κεφαλαίου) ή για πάχυνση.
β2: Θηλυκά για σφαγή
Καταχωρίζονται τα νεαρά θηλυκά βοοειδή, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, που προορίζονται για σφαγή
(παραγωγή κρέατος).
Δεν περιλαμβάνονται τα θηλυκά που είναι ηλικίας 1–2 ετών και έχουν ήδη γεννήσει. Αυτά θα καταχωριστούν
στα ερωτήματα 13.1.3.β2 και 13.1.3.β3 στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής ή τις άλλες αγελάδες, κατά
περίπτωση.

13.1.3: Βοοειδή δύο (2) ετών και άνω

Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά και θηλυκά βοοειδή, ηλικίας 2 ετών και άνω, τα οποία θα καταχωριστούν στα
επιμέρους ερωτήματα 13.1.3.α και 13.1.3.β, με την παρακάτω διαίρεση:
α: Αρσενικά
α1: Αρσενικά αναπαραγωγής
Καταχωρίζονται τα αρσενικά βοοειδή, ηλικίας 2 ετών και άνω, που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία της
αναπαραγωγής ως επιβήτορες και ως σπερματοδότες (ταύροι αναπαραγωγής).
α2: Αρσενικά για σφαγή ή εργασία
Καταχωρίζονται τα αρσενικά βοοειδή, ηλικίας 2 ετών και άνω, που προορίζονται για σφαγή (παραγωγή
βόειου κρέατος) ή βοοειδή που χρησιμοποιούνται για εργασία (άροση, μεταφορά κ.λπ.).

β: Θηλυκά
β.1: Δαμαλίδες
β.1.1: Δαμαλίδες για αναπαραγωγή ή πάχυνση
Καταχωρίζονται τα δαμάλια, δηλαδή τα θηλυκά βοοειδή, ηλικίας 2 ετών και άνω, που δεν έχουν ακόμα
γεννήσει ούτε μία φορά, έστω και αν εγκυμονούν κατά την ημέρα της Απογραφής, και προορίζονται,
κυρίως, για αντικατάσταση των γερασμένων αγελάδων ή των ζώων χαμηλής απόδοσης ή για αύξηση
του αριθμού των ζώων της εκμετάλλευσης.
β.1.2: Δαμαλίδες για σφαγή
Καταχωρίζονται τα δαμάλια, δηλαδή τα θηλυκά βοοειδή, ηλικίας 2 ετών και άνω, που εκτρέφονται με
σκοπό τη σφαγή τους για παραγωγή κρέατος.

β.2: Αγελάδες γαλακτοπαραγωγής

Καταχωρίζονται τα θηλυκά βοοειδή (ακόμα και τα κάτω των 2 ετών), που έχουν ήδη γεννήσει και τα οποία,
λόγω της φυλής τους ή ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, εκτρέφονται αποκλειστικά, ή κατά κύριο λόγο, για
την παραγωγή γάλακτος, το οποίο προορίζεται για νωπή κατανάλωση ή για παραγωγή γαλακτοκομικών
προϊόντων.
46
 Επίσης, εδώ περιλαμβάνονται οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής που, μετά την τελευταία γαλακτική τους
περίοδο (θηλασμός), προορίζονται για σφαγή για παραγωγή νωπού κρέατος, είτε έχουν υποστεί πάχυνση
είτε όχι.

β.3: Άλλες αγελάδες (για παραγωγή μόσχων κρεατοπαραγωγής, κ.λπ.)

Περιλαμβάνονται θηλυκά βοοειδή (ακόμα και τα κάτω των 2 ετών), που έχουν ήδη γεννήσει και τα οποία,
λόγω της φυλής τους ή ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, εκτρέφονται αποκλειστικά, ή κατά κύριο λόγο, για
παραγωγή μόσχων πάχυνσης (θηλάζουσες αγελάδες).
Το γάλα των αγελάδων αυτών δεν προορίζεται (με τη μορφή συστηματικής εμπορίας) για κατανάλωση ή
για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως στο ερώτημα 13.1.3.β.2.
Επίσης, περιλαμβάνονται οι στείρες και άλλες αγελάδες που προορίζονται για σφαγή (και δεν εντάσσονται
στο ερώτημα 13.1.3.β.2), είτε έχουν υποστεί πάχυνση είτε όχι.

Ερώτημα 13.2: Αν ο κάτοχος της εκμετάλλευσης εφαρμόζει μεθόδους βιολογικής εκτροφής στα βοοειδή,
να καταχωριστεί ο αριθμός των βοοειδών στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες
μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση, την 1η Νοεμβρίου 2020.
Περιλαμβάνονται όλα τα βοοειδή στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες μέθοδοι βιολογικής εκτροφής, είτε
τελούσαν υπό μετάβαση την 1η Νοεμβρίου 2020, και τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα
13.2.α έως 13.2.γ με την παρακάτω διαίρεση:
α: Αγελάδες γαλακτοπαραγωγής
Περιλαμβάνονται οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, ηλικίας δύο ετών και άνω, στις οποίες είτε εφαρμόζονταν
μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής για
πιστοποίηση την 1η Νοεμβρίου 2020.
β: Άλλες αγελάδες (για παραγωγή μόσχων κρεατοπαραγωγής κ.λπ.)
Περιλαμβάνονται οι άλλες αγελάδες, ηλικίας δύο ετών και άνω, στις οποίες είτε εφαρμόζονταν μέθοδοι
βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την
1η Νοεμβρίου 2020.
γ: Λοιπά βοοειδή
Περιλαμβάνονται όλα τα άλλα βοοειδή εκτός από τις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής και τις λοιπές αγελάδες,
στα οποία είτε εφαρμόζονταν μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους
βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την 1η Νοεμβρίου 2020.

Ερώτημα 13.3: Συμπληρώστε τον μέσο αριθμό ζώων κατά το έτος 2020:
Ο μέσος αριθμός των ζώων είναι ο αριθμός των ζώων που υπήρχαν στην εκμετάλλευση μια τυπική ημέρα, δηλαδή
μια ημέρα που δεν έτυχε να υπάρχουν λιγότερα ζώα από όσα συνήθως λόγων σφαγών, ούτε περισσότερα ζώα
από όσα συνήθως λόγω γεννήσεων ή άλλων συνθηκών.
α: Αγελάδες γαλακτοπαραγωγής
Καταχωρίζεται ο μέσος αριθμός των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής της εκμετάλλευσης, δηλαδή ο αριθμός
των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής μιας τυπικής ημέρας της εκμετάλλευσης, κατά το έτος 2020.
β: Λοιπά βοοειδή
Καταχωρίζεται ο μέσος αριθμός των λοιπών βοοειδών της εκμετάλλευσης, δηλαδή ο αριθμός των βοοειδών
εκτός των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής, μιας τυπικής ημέρας της εκμετάλλευσης, κατά το έτος 2020.

47
Ερώτημα 13.4: Συμπληρώστε στον παρακάτω πίνακα τον αριθμό των θέσεων της εκμετάλλευσης, ανά
είδος σταβλισμού, χωριστά για αγελάδες γαλακτοπαραγωγής και για λοιπά βοοειδή.
Στον πίνακα 13.4 θα καταχωριστεί ο αριθμός των θέσεων της εκμετάλλευσης, ανά είδος σταβλισμού (ερωτήματα
13.4.α έως 13.4ζ), με διάκριση μεταξύ αγελάδων γαλακτοπαραγωγής και λοιπών βοοειδών. Ειδικότερα, η στήλη
1 αφορά τις θέσεις για τις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής και η στήλη 2 τις θέσεις για τα λοιπά βοοειδή.
α: Στάβλος με στηρίγματα, με υδαρή κοπριά
Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου όπου τα ζώα είναι δεμένα στις θέσεις τους και δεν τους επιτρέπεται να
μετακινηθούν ελεύθερα και όπου το δάπεδο είναι πλήρως εσχαρωτό ή επίπεδο με τάφρο στο πίσω μέρος, και
η κοπριά και τα ούρα σχηματίζουν κοπρολύματα.

β: Στάβλος με στηρίγματα, με στερεή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου όπου τα ζώα είναι δεμένα στις θέσεις τους και δεν τους επιτρέπεται να
μετακινηθούν ελεύθερα και το δάπεδο είναι κεκλιμένο με κανάλι στο πίσω μέρος το οποίο επιτρέπει τον
διαχωρισμό ούρων από την κοπριά. Η κοπριά απομακρύνεται μηχανικά εκτός του κτίσματος ως στερεή
κοπριά.

γ: Ελεύθερος σταβλισμός / ατομικές θέσεις ζώων με υδαρή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου όπου τα ζώα μετακινούνται ελεύθερα σε ολόκληρη την περιοχή του
κτίσματος και όπου η κοπριά και τα ούρα πέφτουν κάτω από το δάπεδο μέσα σε τάφρο και σχηματίζουν
κοπρολύματα που συλλέγονται σε δεξαμενές αποθήκευσης ή σε λιμνοδεξαμενές. Αυτός ο τύπος σταβλισμού
είναι δυνατόν να συνδυάζεται με ατομικές θέσεις για τα ζώα, στις οποίες αναπαύονται, χωρίς όμως να είναι
δεμένα.

δ: Ελεύθερος σταβλισμός / ατομικές θέσεις ζώων με στερεή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου όπου τα ζώα μετακινούνται ελεύθερα σε ολόκληρη την περιοχή του
κτίσματος και όπου υπάρχει τσιμεντένιο δάπεδο, συνήθως καλυμμένο με αχυροστρωμνή, το οποίο καθαρίζεται
συχνά, με μηχανική απόξεση, στην περιοχή όπου τα ζώα τρέφονται. Η αχυροστρωμνή αφαιρείται από τον
στάβλο, συνήθως μία ή δύο φορές ανά χειμώνα, ως στερεή κοπριά.

ε: Άλλου τύπου χώρος σταβλισμού με υδαρή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις σταβλισμού της εκμετάλλευσης σε άλλους τύπους στέγασης ζώων που δεν
ταξινομούνται αλλού, με διαχείριση υδαρής κοπριάς.

στ: Άλλου τύπου χώρος σταβλισμού με στερεή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις σταβλισμού της εκμετάλλευσης σε άλλους τύπους στέγασης ζώων που δεν
ταξινομούνται αλλού, με διαχείριση στερεής κοπριάς.

ζ: Συνεχώς στο ύπαιθρο

Σημειώνονται οι θέσεις για τα ζώα της εκμετάλλευσης σε εξωτερικούς χώρους (ύπαιθρο), λαμβάνοντας υπόψη
την έκταση που διαθέτει η εκμετάλλευση για τη βόσκηση των ζώων της.

Ερώτημα 13.5: Συμπληρώστε το χρονικό διάστημα (σε μήνες) που βόσκησαν τα ζώα της εκμετάλλευσης:
Στον πίνακα 13.5 θα καταχωριστεί ο αριθμός των μηνών που βόσκησαν τα βοοειδή της εκμετάλλευσης, εντός του
έτους 2020. Η πληροφορία αυτή θα καταχωριστεί με διάκριση μεταξύ αγελάδων γαλακτοπαραγωγής και λοιπών
βοοειδών.
α: Αγελάδες γαλακτοπαραγωγής
Καταχωρίζεται ο αριθμός των μηνών, εντός του έτους 2020, κατά τους οποίους οι αγελάδες
γαλακτοπαραγωγής της εκμετάλλευσης βόσκησαν στο ύπαιθρο.

β: Λοιπά βοοειδή
Καταχωρίζεται ο αριθμός των μηνών, εντός του έτους 2020, κατά τους οποίους τα λοιπά βοοειδή της
εκμετάλλευσης βόσκησαν στο ύπαιθρο.

48
Ερώτημα 13.6: Τα ζώα έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης ή όχι
Στον πίνακα 13.6 θα καταγραφεί αν τα βοοειδή της εκμετάλλευσης, με διάκριση μεταξύ αγελάδων
γαλακτοπαραγωγής και λοιπών βοοειδών, έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης. Οι χώροι άσκησης είναι
εξωτερικοί χώροι, συνήθως με αδιαπέραστο δάπεδο, όπου τα ζώα μπορούν να ασκηθούν για ένα μέρος της
ημέρας. Αν υπάρχουν χώροι άσκησης στην εκμετάλλευση, αλλά τα ζώα δεν τους χρησιμοποιούν, τότε δεν πρέπει
να δοθεί απάντηση ΝΑΙ σε κανένα από τα ερωτήματα 13.6.α ή 13.6.β.
α: Αγελάδες γαλακτοπαραγωγής
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί καταφατική απάντηση (ΝΑΙ) ή αρνητική (ΟΧΙ), ανάλογα αν οι αγελάδες
γαλακτοπαραγωγής της εκμετάλλευσης έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης.

β: Λοιπά βοοειδή
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί καταφατική απάντηση (ΝΑΙ) ή αρνητική (ΟΧΙ), ανάλογα αν τα λοιπά βοοειδή της
εκμετάλλευσης έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14. ΒΟΥΒΑΛΙΑ

Τα βουβάλια είναι φυλή βοοειδών που εκτρέφονται στη Χώρα μας σε περιορισμένο αριθμό και σε ελάχιστους
Νομούς, οι σημαντικότεροι των οποίων είναι οι Νομοί Σερρών, Θεσσαλονίκης και Αιτωλοακαρνανίας.

Τα βουβάλια ή νεροβούβαλα εκτρέφονται και παρεπιδημούν σε περιοχές γύρω από λίμνες ή ποτάμια. Συνήθως,
δεν διατηρούνται σταβλισμένα όπως τα υπόλοιπα βοοειδή. Εκτρέφονται για το κρέας τους και τα παράγωγά του,
καθώς και για το γάλα τους. Η απόδοσή τους, όμως, σε γάλα είναι πολύ μικρότερη από την απόδοση των άλλων
βοοειδών.

Ερώτημα 14.1: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν βουβάλια την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά κατηγορία.
Στον πίνακα 14.1 θα καταχωριστεί ο αριθμός των βουβαλιών, ανά κατηγορία, που κατείχε η εκμετάλλευση την 1η
Νοεμβρίου 2020. Τα ζώα θα καταχωριστούν σε διαφορετικές κατηγορίες ανάλογα με την ηλικία τους, το φύλο
τους, καθώς και αν προορίζονται για αναπαραγωγή, γαλακτοπαραγωγή, κρεατοπαραγωγή κ.λπ. Τα επιμέρους
αθροίσματα και το σύνολο των βουβαλιών υπολογίζονται αυτόματα.

14.1.1: Βουβάλια μικρότερα του ενός (1) έτους

Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά και θηλυκά βουβάλια (βουβάλια ηλικίας έως και 8 μηνών) και νεαρά βουβάλια
(ηλικίας άνω των 8 μηνών, αλλά μικρότερα του ενός έτους), τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα
14.1.1.α και 14.1.1.β με την παρακάτω διαίρεση:

α: Προοριζόμενα για σφαγή ως μοσχάρια

Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά και θηλυκά βουβάλια που είναι μικρότερα των 12 μηνών και προορίζονται
για σφαγή.

β: Λοιπά
β1: Αρσενικά αναπαραγωγής
Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά βουβάλια, ηλικίας κάτω των 12 μηνών, που προορίζονται για
αναπαραγωγή.
β2: Αρσενικά για σφαγή
Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά βουβάλια, ευνουχισμένα και μη, ηλικίας κάτω των 12 μηνών, τα οποία
δεν προορίζονται να σφαχτούν ως μοσχάρια, αλλά πρόκειται να σφαχτούν σε μεγαλύτερη ηλικία.
β3: Θηλυκά για αναπαραγωγή ή πάχυνση
Περιλαμβάνονται όλα τα θηλυκά, ηλικίας κάτω των 12 μηνών, τα οποία κρατούνται για πάχυνση με κύριο
προορισμό την αναπαραγωγή.

49
 β4: Θηλυκά για σφαγή
Περιλαμβάνονται όλα τα θηλυκά, ηλικίας κάτω των 12 μηνών, που δεν προορίζονται να σφαχτούν ως
μοσχάρια, αλλά πρόκειται να σφαχτούν σε μεγαλύτερη ηλικία.

14.1.2: Βουβάλια ενός (1) έτους μέχρι δύο (2) ετών

Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά και θηλυκά βουβάλια, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, και τα οποία θα
καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα 14.1.2.α και 14.1.2.β με την παρακάτω διαίρεση:
α: Αρσενικά
α1: Αρσενικά αναπαραγωγής
Καταχωρίζονται τα αρσενικά βουβάλια, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, που χρησιμοποιούνται στη
διαδικασία της αναπαραγωγής ως επιβήτορες και ως σπερματοδότες.
α2: Αρσενικά για σφαγή
Καταχωρίζονται τα αρσενικά βουβάλια, ευνουχισμένα και μη, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, που
προορίζονται για σφαγή (παραγωγή κρέατος).

β: Θηλυκά
β1: Θηλυκά για αναπαραγωγή ή για πάχυνση
Καταχωρίζονται τα νεαρά θηλυκά βουβάλια, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, που προορίζονται για
αναπαραγωγή (ανανέωση ή αύξηση του ζωικού κεφαλαίου) ή για πάχυνση.
β2: Θηλυκά για σφαγή
Καταχωρίζονται τα νεαρά θηλυκά βουβάλια, ηλικίας από 1 έτους μέχρι 2 ετών, που προορίζονται για σφαγή
(παραγωγή κρέατος).
Δεν περιλαμβάνονται τα θηλυκά που είναι ηλικίας 1 έως 2 ετών και έχουν ήδη γεννήσει. Αυτά θα
καταχωριστούν στα ερωτήματα 14.1.3.β2 και 14.1.3.β3, στα θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής ή τα
άλλα θηλυκά βουβάλια, κατά περίπτωση.

14.1.3: Βουβάλια δύο (2) ετών και άνω

Περιλαμβάνονται όλα τα αρσενικά και θηλυκά βουβάλια ηλικίας 2 ετών και άνω, τα οποία θα καταχωριστούν στα
επιμέρους ερωτήματα 14.1.3.α και 14.1.3.β, με την παρακάτω διαίρεση:
α: Αρσενικά
α1: Αρσενικά αναπαραγωγής
Καταχωρίζονται τα αρσενικά βουβάλια, ηλικίας 2 ετών και άνω, που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία της
αναπαραγωγής ως επιβήτορες και ως σπερματοδότες (ταύροι αναπαραγωγής).
α2: Αρσενικά για σφαγή ή εργασία
Καταχωρίζονται τα αρσενικά βουβάλια, ηλικίας 2 ετών και άνω, που προορίζονται για σφαγή (παραγωγή
βουβαλίσιου κρέατος) ή βουβάλια που χρησιμοποιούνται για εργασία (άροση, μεταφορά κ.λπ.).

β: Θηλυκά
β.1: Δαμαλίδες
Καταχωρίζονται τα δαμάλια, δηλαδή τα θηλυκά βουβάλια 2 ετών και άνω, τα οποία δεν έχουν ακόμα
γεννήσει, έστω και αν εγκυμονούν κατά την ημέρα της Απογραφής, και προορίζονται, κυρίως, για
αντικατάσταση των γερασμένων βουβαλιών ή των ζώων χαμηλής απόδοσης ή για αύξηση του αριθμού των
ζώων της εκμετάλλευσης.
Καταχωρίζονται, επίσης, τα δαμάλια που δεν πληρούν επαρκώς τα χαρακτηριστικά για να ενταχθούν στο
κοπάδι των βουβαλιών, αλλά εκτρέφονται με σκοπό τη σφαγή τους για παραγωγή κρέατος.
β.2: Θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής
Καταχωρίζονται τα θηλυκά βουβάλια (ακόμα και τα κάτω των 2 ετών), που έχουν ήδη γεννήσει, και τα
οποία, λόγω της φυλής τους ή ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, εκτρέφονται αποκλειστικά, ή κατά κύριο
λόγο, για την παραγωγή γάλακτος το οποίο προορίζεται για νωπή κατανάλωση ή για παραγωγή
γαλακτοκομικών προϊόντων.
Επίσης, εδώ περιλαμβάνονται οι γαλακτοφόρες βουβάλες που, μετά την τελευταία γαλακτική τους περίοδο
(θηλασμός), προορίζονται για σφαγή για παραγωγή νωπού κρέατος, είτε έχουν υποστεί πάχυνση είτε όχι.
50
 β.3: Άλλα θηλυκά (για παραγωγή βουβαλιών κρεατοπαραγωγής, κ.λπ.)
Περιλαμβάνονται τα θηλυκά βουβάλια που έχουν ήδη γεννήσει (ακόμα και τα κάτω των 2 ετών), και τα
οποία λόγω της φυλής τους ή ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, εκτρέφονται αποκλειστικά, ή κατά κύριο
λόγο, για παραγωγή βουβαλιδίων πάχυνσης (θηλάζουσες βουβάλες).
Το γάλα των βουβαλιών αυτών δεν προορίζεται (με τη μορφή συστηματικής εμπορίας) για κατανάλωση ή
για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως στο ερώτημα «Βουβάλια γαλακτοπαραγωγής >2
ετών».
Επίσης, περιλαμβάνονται οι στείρες και άλλες βουβάλες που προορίζονται για σφαγή (και δεν εντάσσονται
στο ερώτημα 14.1.3.β2), είτε έχουν υποστεί πάχυνση είτε όχι.

Ερώτημα 14.2: Αν ο κάτοχος της εκμετάλλευσης εφαρμόζει μεθόδους βιολογικής εκτροφής στα βουβάλια,
να καταχωριστεί ο αριθμός των βουβαλιών στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες
μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση, την 1η Νοεμβρίου 2020.
Περιλαμβάνονται όλα τα βουβάλια στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες μέθοδοι βιολογικής εκτροφής,
είτε τελούσαν υπό μετάβαση την 1η Νοεμβρίου 2020, και τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα
14.2.α έως 14.2.γ, με την παρακάτω διαίρεση:
α: Θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής
Περιλαμβάνονται τα θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής, ηλικίας δύο ετών και άνω, στα οποία είτε
εφαρμόζονταν μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής
για πιστοποίηση, την 1η Νοεμβρίου 2020.
β: Άλλα θηλυκά (για παραγωγή βουβαλιών κρεατοπαραγωγής, κ.λπ.)
Περιλαμβάνονται τα άλλα θηλυκά βουβάλια, ηλικίας δύο ετών και άνω, στα οποία είτε εφαρμόζονταν μέθοδοι
βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την 1η
Νοεμβρίου 2020.
γ: Λοιπά βουβάλια
Περιλαμβάνονται όλα τα άλλα βουβάλια εκτός από τα θηλυκά γαλακτοπαραγωγής και τα λοιπά θηλυκά, στα
οποία είτε εφαρμόζονταν μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής
εκτροφής, την 1 Νοεμβρίου 2020.

Ερώτημα 14.3: Συμπληρώστε τον μέσο αριθμό ζώων κατά το έτος 2020:
Ο μέσος αριθμός των ζώων είναι ο αριθμός των ζώων που υπήρχαν στην εκμετάλλευση μια τυπική ημέρα, δηλαδή
μια ημέρα που δεν έτυχε να υπάρχουν λιγότερα ζώα από όσα συνήθως λόγων σφαγών, ούτε περισσότερα ζώα
από όσα συνήθως λόγω γεννήσεων ή άλλων συνθηκών.
α: Θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής
Καταχωρίζεται ο μέσος αριθμός των θηλυκών βουβαλιών γαλακτοπαραγωγής της εκμετάλλευσης, δηλαδή ο
αριθμός των θηλυκών βουβαλιών γαλακτοπαραγωγής μιας τυπικής ημέρας της εκμετάλλευσης, κατά το έτος
2020.
β: Λοιπά βουβάλια
Καταχωρίζεται ο μέσος αριθμός των λοιπών βουβαλιών της εκμετάλλευσης, δηλαδή ο αριθμός των βουβαλιών
εκτός των θηλυκών βουβαλιών αναπαραγωγής μιας τυπικής ημέρας της εκμετάλλευσης, κατά το έτος 2020.

Ερώτημα 14.4: Συμπληρώστε στον παρακάτω πίνακα τον αριθμό των θέσεων της εκμετάλλευσης, ανά
είδος σταβλισμού, χωριστά για θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής και για λοιπά βουβάλια.
Στον πίνακα 14.4 θα καταχωριστεί ο αριθμός των θέσεων της εκμετάλλευσης, ανά είδος σταβλισμού (ερωτήματα
14.4.α έως 14.4ζ), με διάκριση μεταξύ θηλυκών βουβαλιών γαλακτοπαραγωγής και λοιπών βουβαλιών.
Ειδικότερα, η στήλη 1 αφορά τις θέσεις για τα θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής και η στήλη 2 τις θέσεις για
τα λοιπά βουβάλια.
51
 α: Στάβλος με στηρίγματα, με υδαρή κοπριά
Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου όπου τα ζώα είναι δεμένα στις θέσεις τους και δεν τους επιτρέπεται να
μετακινηθούν ελεύθερα και όπου το δάπεδο είναι πλήρως εσχαρωτό ή επίπεδο με τάφρο στο πίσω μέρος, και
η κοπριά και τα ούρα σχηματίζουν κοπρολύματα.

β: Στάβλος με στηρίγματα, με στερεή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου όπου τα ζώα είναι δεμένα στις θέσεις τους και δεν τους επιτρέπεται να
μετακινηθούν ελεύθερα και το δάπεδο είναι κεκλιμένο με κανάλι στο πίσω μέρος το οποίο επιτρέπει τον
διαχωρισμό ούρων από την κοπριά. Η κοπριά απομακρύνεται μηχανικά εκτός του κτίσματος ως στερεή
κοπριά.

γ: Ελεύθερος σταβλισμός / ατομικές θέσεις ζώων με υδαρή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου όπου τα ζώα μετακινούνται ελεύθερα σε ολόκληρη την περιοχή του
κτίσματος και όπου η κοπριά και τα ούρα πέφτουν κάτω από το δάπεδο μέσα σε τάφρο και σχηματίζουν
κοπρολύματα που συλλέγονται σε δεξαμενές αποθήκευσης ή σε λιμνοδεξαμενές. Αυτός ο τύπος σταβλισμού
είναι δυνατόν να συνδυάζεται με ατομικές θέσεις για τα ζώα, στις οποίες αναπαύονται, χωρίς όμως να είναι
δεμένα.

δ: Ελεύθερος σταβλισμός / ατομικές θέσεις ζώων με στερεή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου όπου τα ζώα μετακινούνται ελεύθερα σε ολόκληρη την περιοχή του
κτίσματος και όπου υπάρχει τσιμεντένιο δάπεδο, συνήθως καλυμμένο με αχυροστρωμνή, το οποίο καθαρίζεται
συχνά, με μηχανικό διαχωρισμό, στην περιοχή όπου τα ζώα τρέφονται. Η αχυροστρωμνή αφαιρείται από τον
στάβλο, συνήθως μία ή δύο φορές ανά χειμώνα, ως στερεή κοπριά.

ε: Άλλου τύπου χώρος σταβλισμού με υδαρή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις σταβλισμού της εκμετάλλευση σε άλλους τύπους στέγασης ζώων που δεν
ταξινομούνται αλλού, με διαχείριση υδαρής κοπριάς.

στ: Άλλου τύπου χώρος σταβλισμού με στερεή κοπριά

Σημειώνονται οι θέσεις σταβλισμού της εκμετάλλευσης σε άλλους τύπους στέγασης ζώων που δεν
ταξινομούνται αλλού, με διαχείριση στερεής κοπριάς.

ζ: Συνεχώς στο ύπαιθρο

Σημειώνονται οι θέσεις σε εξωτερικούς χώρους (ύπαιθρο) της εκμετάλλευσης για τα ζώα της, λαμβάνοντας
υπόψη την έκταση που διαθέτει η εκμετάλλευση για τη βόσκηση των ζώων της.

Ερώτημα 14.5: Συμπληρώστε το χρονικό διάστημα (σε μήνες) που βόσκησαν τα ζώα της εκμετάλλευσης;
Στον πίνακα 14.5 θα καταχωριστεί ο αριθμός των μηνών που βόσκησαν τα βουβάλια της εκμετάλλευσης, εντός
του έτους 2020. Η πληροφορία αυτή θα καταχωριστεί με διάκριση μεταξύ θηλυκών βουβαλιών
γαλακτοπαραγωγής και λοιπών βουβαλιών.
α: Θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής
Καταχωρίζεται ο αριθμός των μηνών, εντός του έτους 2020, κατά τους οποίους τα θηλυκά βουβάλια
γαλακτοπαραγωγής της εκμετάλλευσης βόσκησαν στο ύπαιθρο.

β: Λοιπά βουβάλια
Καταχωρίζεται ο αριθμός των μηνών, εντός του έτους 2020, κατά τους οποίους τα λοιπά βουβάλια της
εκμετάλλευσης βόσκησαν στο ύπαιθρο.

52
Ερώτημα 14.6: Τα ζώα έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης ή όχι
Στον πίνακα 14.6 θα καταγραφεί αν τα βουβάλια της εκμετάλλευσης, με διάκριση μεταξύ θηλυκών βουβαλιών
γαλακτοπαραγωγής και λοιπών βουβαλιών, έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης. Οι χώροι άσκησης είναι
εξωτερικοί χώροι, συνήθως με αδιαπέραστο δάπεδο, όπου τα ζώα μπορούν να ασκηθούν για ένα μέρος της
ημέρας. Αν υπάρχουν χώροι άσκησης στην εκμετάλλευση, αλλά τα ζώα δεν τους χρησιμοποιούν, τότε δεν πρέπει
να δοθεί απάντηση ΝΑΙ σε κανένα από τα ερωτήματα 14.6.α ή 14.6.β.
α: Θηλυκά βουβάλια γαλακτοπαραγωγής
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί καταφατική απάντηση (ΝΑΙ) ή αρνητική (ΟΧΙ), αν τα θηλυκά βουβάλια
γαλακτοπαραγωγής της εκμετάλλευσης έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης.

β: Λοιπά βουβάλια
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί καταφατική απάντηση (ΝΑΙ) ή αρνητική (ΟΧΙ), αν τα λοιπά βουβάλια της
εκμετάλλευσης έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15. ΠΡΟΒΑΤΟΕΙΔΗ

Ερώτημα 15.1: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν προβατοειδή την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε
στον παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά κατηγορία.
Στον πίνακα 15.1 θα καταχωριστεί ο αριθμός των προβατοειδών, ανά κατηγορία, που κατείχε η εκμετάλλευση την
1η Νοεμβρίου 2020. Τα ζώα θα καταχωριστούν σε διαφορετικές κατηγορίες ανάλογα με το φύλο τους, αν έχουν ή
όχι γεννήσει, καθώς και αν προορίζονται για αναπαραγωγή, γαλακτοπαραγωγή, κρεατοπαραγωγή κ.λπ. Τα
επιμέρους αθροίσματα και το σύνολο των προβατοειδών υπολογίζονται αυτόματα.
15.1.1: Θηλυκά προβατοειδή αναπαραγωγής

Περιλαμβάνονται όλα τα θηλυκά ζώα αναπαραγωγής, κάθε ηλικίας, ανεξάρτητα από τον προορισμό τους για
παραγωγή γάλακτος ή κρέατος, τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα 15.1.1.α και 15.1.1.β, με
την παρακάτω διαίρεση:
α: Προβατίνες και οχευμένες αμνάδες γαλακτοπαραγωγής

α.1: Προβατίνες γαλακτοπαραγωγής

Καταχωρίζονται τα θηλυκά όλων των ηλικιών που έχουν γεννήσει μία ή περισσότερες φορές και
χρησιμοποιούνται για γαλακτοπαραγωγή.

α.2: Αμνάδες γαλακτοπαραγωγής

Καταχωρίζονται τα θηλυκά που κυοφορούν για πρώτη φορά και δεν έχουν γεννήσει ακόμη. Πρόκειται για
νεαρά θηλυκά ζώα (αμνάδες) που θα χρησιμοποιηθούν για γαλακτοπαραγωγή.

β: Άλλες προβατίνες και οχευμένες αμνάδες όχι γαλακτοπαραγωγής

β.1: Άλλες προβατίνες όχι γαλακτοπαραγωγής

Καταχωρίζονται τα θηλυκά ζώα άνω του έτους που δεν χρησιμοποιούνται για γαλακτοπαραγωγή, αλλά
μόνο για παραγωγή αρνιών προς πάχυνση. Πρόκειται δηλαδή για ζώα μη εκμεταλλεύσιμης
γαλακτοπαραγωγής (μη συνηθισμένη περίπτωση).

β.2: Άλλες οχευμένες αμνάδες όχι γαλακτοπαραγωγής

Καταχωρίζονται τα νεαρά θηλυκά (αμνάδες) που κυοφορούν και δεν προορίζονται για γαλακτοπαραγωγή.

53
Ερώτημα 15.1.2: Λοιπά προβατοειδή
Περιλαμβάνονται όλα τα άλλα πρόβατα όλων των ηλικιών, εκτός από τις προβατίνες αναπαραγωγής που
καταχωρίστηκαν στο προηγούμενο ερώτημα, και τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα 15.1.2.α
και 15.1.2.β, με την παρακάτω διαίρεση:
α: Θηλυκά
α.1: Μη οχευμένες αμνάδες
Καταχωρίζονται τα νεαρά, κάτω του έτους, ζώα (αμνάδες) που δεν έχουν κυοφορήσει, ούτε για πρώτη φορά
και προορίζονται για αναπαραγωγή.
α.2: Λοιπά θηλυκά
Καταχωρίζονται τα θηλυκά όλων των ηλικιών που προορίζονται για πάχυνση, σφαγή ή πώληση.

β: Αρσενικά
β.1: Κριάρια
Καταχωρίζονται τα αρσενικά ζώα, ενός (1) έτους και άνω, που χρησιμοποιούνται ή προορίζονται για
επιβήτορες (ζώα αναπαραγωγής).
β.2: Λοιπά αρσενικά
Καταχωρίζονται τα αρσενικά ζώα όλων των ηλικιών που προορίζονται για πάχυνση, σφαγή ή πώληση.

Ερώτημα 15.2: Αν ο κάτοχος της εκμετάλλευσης εφαρμόζει μεθόδους βιολογικής εκτροφής στα
προβατοειδή, να καταχωριστεί ο αριθμός των προβατοειδών στα οποία είτε
εφαρμόζονταν πιστοποιημένες μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό
μετάβαση, την 1η Νοεμβρίου 2020.
α: Προβατοειδή
Περιλαμβάνονται όλα τα προβατοειδή όλων των ηλικιών στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες μέθοδοι
βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την 1η
Νοεμβρίου 2020.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16. ΑΙΓΟΕΙΔΗ

Ερώτημα 16.1: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν αιγοειδή την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά κατηγορία.
Στον πίνακα 16.1 θα καταχωριστεί ο αριθμός των αιγοειδών, ανά κατηγορία, που κατείχε η εκμετάλλευση την 1η
Νοεμβρίου 2020. Τα ζώα θα καταχωριστούν σε διαφορετικές κατηγορίες ανάλογα με το φύλο τους, αν έχουν ή όχι
γεννήσει, καθώς και αν προορίζονται για αναπαραγωγή, γαλακτοπαραγωγή, κρεατοπαραγωγή κ.λπ. Τα
επιμέρους αθροίσματα και το σύνολο των αιγοειδών υπολογίζονται αυτόματα.

16.1.1: Θηλυκά αιγοειδή αναπαραγωγής

Περιλαμβάνονται όλα τα θηλυκά ζώα αναπαραγωγής, κάθε ηλικίας, ανεξάρτητα από τον προορισμό τους για
παραγωγή γάλακτος ή κρέατος, τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα 16.1.1.α και 16.1.1.β, με
την παρακάτω διαίρεση:
α: Αίγες που έχουν γεννήσει
Καταχωρίζονται όλα τα θηλυκά όλων των ηλικιών που έχουν γεννήσει μία ή περισσότερες φορές και
χρησιμοποιούνται για γαλακτοπαραγωγή.

β: Αίγες μετά την πρώτη οχεία τους

Καταχωρίζονται τα θηλυκά που κυοφορούν για πρώτη φορά και δεν έχουν γεννήσει ακόμη.

54
16.1.2: Λοιπά αιγοειδή
Περιλαμβάνονται όλα τα άλλα αιγοειδή όλων των ηλικιών, εκτός από τις αίγες αναπαραγωγής που
καταχωρίστηκαν στο προηγούμενο ερώτημα, τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα 16.1.2.α και
16.1.2.β, με την παρακάτω διαίρεση:
α: Θηλυκά
α.1: Μη οχευμένα
Καταχωρίζονται οι αίγες που δεν έχουν κυοφορήσει ακόμα, ούτε για πρώτη φορά και προορίζονται για
αναπαραγωγή. Τα θηλυκά αυτά ζώα μπορεί να μην έχουν ακόμα κυοφορήσει για διάφορους λόγους, αν
και βρίσκονται σε ηλικία οχείας, η οποία αρχίζει από τον 7ο-8ο μήνα.
α.2: Λοιπά θηλυκά
Καταχωρίζονται τα θηλυκά όλων των ηλικιών που προορίζονται για πάχυνση, σφαγή ή πώληση. Στην
κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται και τα στέρφα.

β: Αρσενικά
β.1: Κριάρια
Καταχωρίζονται τα αρσενικά ζώα ενός (1) έτους και άνω που χρησιμοποιούνται ή προορίζονται για
επιβήτορες (ζώα αναπαραγωγής).
β.2: Λοιπά αρσενικά
Καταχωρίζονται τα αρσενικά ζώα όλων των ηλικιών που προορίζονται για πάχυνση, σφαγή ή πώληση.

Ερώτημα 16.2: Αν ο κάτοχος της εκμετάλλευσης εφαρμόζει μεθόδους βιολογικής εκτροφής στα αιγοειδή,
να καταχωριστεί ο αριθμός των αιγοειδών στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες
μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση, την 1η Νοεμβρίου 2020.
α: Αιγοειδή
Περιλαμβάνονται όλα τα αιγοειδή όλων των ηλικιών στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες μέθοδοι
βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την 1η
Νοεμβρίου 2020.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17. ΧΟΙΡΟΕΙΔΗ

Ερώτημα 17.1: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν χοιροειδή την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά κατηγορία.
Στον πίνακα 17.1 θα καταχωριστεί ο αριθμός των χοιροειδών, ανά κατηγορία, που κατείχε η εκμετάλλευση την 1η
Νοεμβρίου 2020. Τα ζώα θα καταχωριστούν σε διαφορετικές κατηγορίες ανάλογα με το βάρος τους, το φύλο τους,
καθώς και αν προορίζονται για αναπαραγωγή, πάχυνση ή κρεατοπαραγωγή κ.λπ. Τα επιμέρους αθροίσματα και
το σύνολο των χοιροειδών υπολογίζονται αυτόματα.
Περιλαμβάνονται όλοι οι χοίροι, εκτός από τα αγριογούρουνα τα οποία καταχωρίζονται στο ερώτημα 23.3
«Αγριόχοιροι» του κεφαλαίου 23 «Άλλα ζώα».

17.1.1: Χοιρίδια με ζων βάρος κάτω των 20 κιλών

Καταχωρίζονται όλα τα χοιρίδια, αρσενικά και θηλυκά, που το ζων βάρος τους την 1η Νοεμβρίου 2020 ήταν κάτω
από 20 κιλά.

17.1.2: Χοίροι με ζων βάρος από 20 μέχρι και 49 κιλά

Καταχωρίζονται όλα τα χοιροειδή, αρσενικά και θηλυκά, που το ζων βάρος τους την 1η Νοεμβρίου 2020 ήταν από
20 μέχρι και 49 κιλά.
55
17.1.3: Χοίροι προς πάχυνση με ζων βάρος 50 κιλά και άνω
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται τα χοιροειδή πάχυνσης (κρεατοπαραγωγής), δηλαδή τα αρσενικά
(ευνουχισμένα συνήθως) και τα θηλυκά, που εκτρέφονται για να σφαγούν για παραγωγή κρέατος και όχι εκείνα
(αρσενικά και θηλυκά) που προορίζονται για τη διαδικασία αναπαραγωγής.
Καταχωρίζονται, επίσης, εδώ οι κάπροι και οι χοιρομητέρες που σταμάτησαν να χρησιμοποιούνται στη διαδικασία
αναπαραγωγής και προορίζονται για σφαγή.
Τα χοιροειδή (αρσενικά και θηλυκά) που θα περιληφθούν στο ερώτημα αυτό, θα ταξινομηθούν ανάλογα με το ζων
βάρος που είχαν την 1η Νοεμβρίου 2020:
α) Από 50 κιλά μέχρι και 79 κιλά
β) Από 80 κιλά μέχρι και 109 κιλά
γ) Από 110 κιλά και άνω.

17.1.4: Χοίροι αναπαραγωγής με ζων βάρος 50 κιλά και άνω

Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται τα χοιροειδή (αρσενικά και θηλυκά) που χρησιμοποιούνταν την 1η
Νοεμβρίου 2020 στη διαδικασία αναπαραγωγής και είχαν ζων βάρος 50 κιλά και άνω. Τα ζώα αυτά θα
καταγραφούν στα επιμέρους ερωτήματα 17.1.4.α έως 17.1.4.γ, σύμφωνα με τις παρακάτω διακρίσεις:
α: Κάπροι
Καταχωρίζονται τα αρσενικά (κάπροι), που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία αναπαραγωγής ως επιβήτορες
ή ως σπερματοδότες.
Προσοχή: Οι κάπροι που έχουν αποσυρθεί από τη διαδικασία αναπαραγωγής την ημερομηνία αναφοράς των
στοιχείων της Απογραφής και εκτρέφονται για σφαγή, δε θα περιληφθούν εδώ, γιατί έχουν περιληφθεί σε
κάποιο από τα ερωτήματα 17.1.3.α έως 17.1.3.γ (Χοιροειδή προς πάχυνση).
β: Θηλυκά κυοφορούντα (γονιμοποιημένα)
Καταχωρίζονται τα θηλυκά που κυοφορούσαν (ήταν γονιμοποιημένα) την 1η Νοεμβρίου 2020 και τα οποία
διακρίνονται σε δύο επιμέρους κατηγορίες:
β.1: Για πρώτη φορά κυοφορούντα
Καταχωρίζονται τα θηλυκά που κυοφορούσαν (ήταν γονιμοποιημένα) για πρώτη φορά την 1η Νοεμβρίου
2020.
β.2: Λοιπά κυοφορούντα
Καταχωρίζονται όσα θηλυκά κυοφορούσαν (ήταν γονιμοποιημένα) την 1η Νοεμβρίου 2020 και δεν
καταχωρίστηκαν στο προηγούμενο ερώτημα γιατί δεν κυοφορούσαν για πρώτη φορά, αλλά είχαν γεννήσει
τουλάχιστον μια φορά.

γ: Θηλυκά μη κυοφορούντα (μη γονιμοποιημένα)

Καταχωρίζονται τα θηλυκά αναπαραγωγής, που δεν κυοφορούσαν (ήταν γονιμοποιημένα) την 1η Νοεμβρίου
2020.
γ.1: Μη γονιμοποιημένα ακόμη για πρώτη φορά (αντικατάστασης)
Καταχωρίζονται τα θηλυκά που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στη διαδικασία της αναπαραγωγής,
αλλά δεν είχαν ακόμη κυοφορήσει την 1η Νοεμβρίου 2020 και χρησιμοποιούνται, κυρίως, για
αντικατάσταση των γερασμένων χοιρομητέρων ή για αύξηση του πληθυσμού.
γ.2: Θηλάζοντα (αλλά μη κυοφορούντα)
Καταχωρίζονται οι χοιρομητέρες που δεν κυοφορούσαν και θήλαζαν τα χοιρίδιά τους την 1η Νοεμβρίου
2020.
γ.3: Θηλυκά ξηράς περιόδου
Καταχωρίζονται οι χοιρομητέρες που είχαν γεννήσει τουλάχιστον μια φορά μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2020,
είχαν ολοκληρώσει την περίοδο θηλασμού και επρόκειτο να γονιμοποιηθούν και πάλι με φυσική επίβαση ή
με τεχνητή γονιμοποίηση.
56
 Ξηρά περίοδος για τις χοιρομητέρες (γουρούνες) είναι το διάστημα 20 ημερών, περίπου, που μεσολαβεί
από την ημέρα του απογαλακτισμού μέχρι τη νέα γονιμοποίηση.

Ερώτημα 17.2: Αν ο κάτοχος της εκμετάλλευσης εφαρμόζει μεθόδους βιολογικής εκτροφής στα χοιροειδή,
να καταχωριστεί ο αριθμός των χοιροειδών στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες
μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση, την 1η Νοεμβρίου 2020.
Περιλαμβάνονται όλα τα χοιροειδή στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες μέθοδοι βιολογικής εκτροφής
είτε τελούσαν υπό μετάβαση, την 1η Νοεμβρίου 2020.
α: Χοιροειδή
Περιλαμβάνονται όλα τα χοιροειδή όλων των ηλικιών στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες μέθοδοι
βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την 1η
Νοεμβρίου 2020.

Ερώτημα 17.3: Συμπληρώστε τον μέσο αριθμό ζώων κατά το έτος 2020:
Ο μέσος αριθμός των ζώων είναι ο αριθμός των ζώων που υπήρχαν στην εκμετάλλευση μια τυπική ημέρα, δηλαδή
μια ημέρα που δεν έτυχε να υπάρχουν λιγότερα ζώα από όσα συνήθως λόγων σφαγών, ούτε περισσότερα ζώα
από όσα συνήθως λόγω γεννήσεων ή άλλων συνθηκών.

α: Χοιρομητέρες αναπαραγωγής
Καταχωρίζεται ο μέσος αριθμός των χοιρομητέρων αναπαραγωγής της εκμετάλλευσης, δηλαδή ο αριθμός των
χοιρομητέρων αναπαραγωγής μιας τυπικής ημέρας της εκμετάλλευσης, κατά το έτος 2020.

β: Λοιποί χοίροι
Καταχωρίζεται ο μέσος αριθμός των λοιπών χοίρων της εκμετάλλευσης, δηλαδή ο αριθμός των χοίρων πλην
χοιρομητέρων μιας τυπικής ημέρας της εκμετάλλευσης, κατά το έτος 2020.

Ερώτημα 17.4: Συμπληρώστε στον παρακάτω πίνακα τον αριθμό των θέσεων της εκμετάλλευσης, ανά
είδος σταβλισμού, χωριστά για χοιρομητέρες αναπαραγωγής και για λοιπούς χοίρους.
Στον πίνακα 17.4 θα καταχωριστεί ο αριθμός των θέσεων της εκμετάλλευσης, ανά είδος σταβλισμού (ερωτήματα
17.4.α έως 17.4.στ), με διάκριση μεταξύ χοιρομητέρων αναπαραγωγής και λοιπών χοίρων. Ειδικότερα, η στήλη
1 αφορά τις θέσεις για τις χοιρομητέρες αναπαραγωγής και η στήλη 2 τις θέσεις για τους λοιπούς χοίρους.
α: Στάβλος με εξ ολοκλήρου εσχαρωτό δάπεδο:
Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου του οποίου το δάπεδο αποτελείται εξ ολοκλήρου από εσχάρα, από την
οποία η στερεή και υγρή κοπριά πέφτουν κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου και καταλήγουν μέσα σε τάφρο
όπου σχηματίζεται υδαρής κοπριά.

β: Στάβλος με εν μέρει εσχαρωτό δάπεδο:

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου του οποίου το δάπεδο είναι μερικώς σταθερό (τσιμεντένιο ή άλλο) και ένα
τμήμα του δαπέδου έχει εσχάρα από την οποία η στερεή και υγρή κοπριά πέφτουν κάτω από την επιφάνεια
του δαπέδου και καταλήγουν μέσα σε ένα λάκκο όπου σχηματίζεται υδαρής κοπριά.

γ: Στάβλος με συμπαγές δάπεδο (εκτός αχυροστρωμνής):

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου του οποίου το δάπεδο είναι συμπαγές πάτωμα που συνήθως
κατασκευάζεται από μη στιλβωμένο τσιμέντο (για την αποφυγή ολίσθησης) ή σκληρό έδαφος.

δ: Στάβλος με μόνιμη αχυροστρωμνή:

Σημειώνονται οι θέσεις του στάβλου του οποίου το δάπεδο είναι καλυμμένο με παχιά αχυροστρωμνή (άχυρο,
τύρφη, πριονίδι ή άλλα όμοια υλικά που συσσωματώνουν την κοπριά και τα ούρα), η οποία αφαιρείται κατά
τακτά διαστήματα που μπορεί να απέχουν μεταξύ τους και μήνες.

57
 ε: Άλλου τύπου χώρος σταβλισμού:
Σημειώνονται οι θέσεις σταβλισμού της εκμετάλλευσης σε άλλους τύπους στέγασης ζώων που δεν
ταξινομούνται αλλού.

στ: Στο ύπαιθρο (ελεύθερη βοσκή):

Σημειώνονται οι θέσεις σε εξωτερικούς χώρους (ύπαιθρο) της εκμετάλλευσης για τα ζώα της, λαμβάνοντας
υπόψη την έκταση που διαθέτει η εκμετάλλευση για τη βόσκηση των ζώων της. Η ελεύθερη βοσκή είναι μια
μέθοδος εκτροφής, όπου τα ζώα, για τουλάχιστον κάποιες ώρες της ημέρας, μπορούν να περιπλανηθούν
ελεύθερα σε εξωτερικούς χώρους, αντί να περιορίζονται σε έναν κλειστό στάβλο για 24 ώρες κάθε ημέρα.

Ερώτημα 17.5: Συμπληρώστε το χρονικό διάστημα (σε μήνες) που βόσκησαν τα ζώα (χοιρομητέρες
αναπαραγωγής) της εκμετάλλευσης
α: Χοιρομητέρες αναπαραγωγής
Στον πίνακα 17.5 θα καταχωριστεί ο αριθμός των μηνών, εντός του έτους 2020, που βόσκησαν στο ύπαιθρο
οι χοιρομητέρες αναπαραγωγής της εκμετάλλευσης.

Ερώτημα 17.6: Οι λοιποί χοίροι έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης;

Στο ερώτημα αυτό θα καταγραφεί αν οι λοιποί χοίροι της εκμετάλλευσης έχουν πρόσβαση σε χώρους άσκησης.
Οι χώροι άσκησης είναι εξωτερικοί χώροι, συνήθως με αδιαπέραστο δάπεδο, όπου τα ζώα μπορούν να ασκηθούν
για ένα μέρος της ημέρας. Αν υπάρχουν χώροι άσκησης στην εκμετάλλευση, αλλά τα ζώα δεν τους
χρησιμοποιούν, τότε δεν πρέπει να δοθεί απάντηση ΝΑΙ στο ερώτημα 17.6.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18. ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ

Ο όρος πουλερικά αναφέρεται σε οποιοδήποτε είδος εξημερωμένου πουλιού ή πτηνού που εκτρέφεται για
παραγωγή κρέατος, αυγών ή φτερών. Με την έννοια αυτή, εδώ καταχωρίζονται τα κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής,
οι όρνιθες αυγοπαραγωγής, οι γαλοπούλες, οι πάπιες, οι χήνες, οι στρουθοκάμηλοι, τα ορτύκια, οι φασιανοί, τα
περιστέρια, οι φραγκόκοτες κ.λπ.
Δεν περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο «Πουλερικά» τα πουλιά που εκτρέφονται σε περιφραγμένους χώρους με
σκοπό το κυνήγι και όχι για την παραγωγή κρέατος και αυγών.

Επίσης, εξαιρούνται από το κεφάλαιο «Πουλερικά» οι νεοσσοί, καθώς δεν διατίθενται απευθείας για πώληση αλλά
χρησιμοποιούνται για ενδιάμεση κατανάλωση.

Ερώτημα 18.1: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν πουλερικά την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε
στον παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά κατηγορία.
Στον πίνακα 18.1 θα καταχωριστεί ο αριθμός των πουλερικών, ανά κατηγορία, που κατείχε η εκμετάλλευση την
1η Νοεμβρίου 2020. Το επιμέρους άθροισμα των λοιπών πουλερικών και το σύνολο των πουλερικών
υπολογίζονται αυτόματα.

18.1.1: Κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής

Περιλαμβάνονται τα κοτόπουλα που προορίζονται αποκλειστικά για σφαγή και παραγωγή κρέατος. Δεν
περιλαμβάνονται οι νεαρές πουλάδες πριν από την έναρξη της ωοτοκίας και οι κότες που δίνουν αυγά ή
βρίσκονται στο στάδιο της αντικατάστασης (αποσυρθείσες).

58
18.1.2: Όρνιθες αυγοπαραγωγής
Περιλαμβάνονται οι κότες που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία και έχουν αρχίσει ωοτοκία, ασχέτως αν τα αυγά
προορίζονται για κατανάλωση ή αναπαραγωγή. Επίσης, περιλαμβάνονται και οι κότες που βρίσκονται στο στάδιο
της αντικατάστασης, δηλαδή οι ηλικιωμένες κότες που έχουν επιλεγεί για σφαγή ως μη παραγωγικές, καθώς και
νεαρές πουλάδες πριν την έναρξη της ωοτοκίας. Δεν περιλαμβάνονται οι πετεινοί αναπαραγωγής, παρά μόνο αν
βρίσκονται μαζί με τις ωοτόκες όρνιθες και δεν μπορούν να διαχωριστούν.

18.1.3: Άλλα πουλερικά

Περιλαμβάνονται όλα τα άλλα πουλερικά, εκτός από τα κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής και τις όρνιθες
αυγοπαραγωγής που καταχωρίστηκαν στα δύο προηγούμενα ερωτήματα, τα οποία θα καταχωριστούν στα
επιμέρους ερωτήματα 18.1.3.α έως 18.1.3.ε, με την παρακάτω διαίρεση:
α: Γαλοπούλες
Περιλαμβάνονται οι γαλοπούλες που μπορεί να εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση, δεν λαμβάνονται
όμως υπόψη οι νεοσσοί και οι πουλάδες.
β: Πάπιες
Περιλαμβάνονται οι πάπιες που μπορεί να εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση, δεν λαμβάνονται όμως
υπόψη οι νεοσσοί και οι πουλάδες. Επίσης, περιλαμβάνονται και οι πάπιες για παραγωγή «φουά γκρα».
γ: Χήνες
Περιλαμβάνονται οι χήνες που μπορεί να εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση, δεν λαμβάνονται όμως
υπόψη οι νεοσσοί και οι πουλάδες. Επίσης, περιλαμβάνονται και οι χήνες για παραγωγή «φουά γκρα».
δ: Στρουθοκάμηλοι
Περιλαμβάνονται οι στρουθοκάμηλοι που μπορεί να εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση για παραγωγή
κρέατος ή αυγών, δεν λαμβάνονται όμως υπόψη οι νεοσσοί και οι πουλάδες.
ε: Λοιπά πουλερικά
Περιλαμβάνονται τα λοιπά πουλερικά (ορτύκια, φασιανοί, περιστέρια, φραγκόκοτες κ.λπ.) που μπορεί να
εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση, δεν λαμβάνονται όμως υπόψη οι νεοσσοί και οι πουλάδες.

Ερώτημα 18.2: Αν ο κάτοχος της εκμετάλλευσης εφαρμόζει μεθόδους βιολογικής εκτροφής στα
πουλερικά, να καταχωριστεί ο αριθμός των πουλερικών στα οποία είτε εφαρμόζονταν
πιστοποιημένες μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση, την 1η
Νοεμβρίου 2020.
Περιλαμβάνονται όλα τα πουλερικά στα οποία είτε εφαρμόζονταν πιστοποιημένες μέθοδοι βιολογικής εκτροφής
είτε τελούσαν υπό μετάβαση την 1η Νοεμβρίου 2020, τα οποία θα καταχωριστούν στα επιμέρους ερωτήματα
18.2.α έως 18.2.γ, με την παρακάτω διαίρεση:
α: Κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής
Περιλαμβάνονται τα κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής, στα οποία είτε εφαρμόζονταν μέθοδοι βιολογικής
εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την 1η Νοεμβρίου
2020.
β: Όρνιθες αυγοπαραγωγής
Περιλαμβάνονται οι όρνιθες αυγοπαραγωγής, στις οποίες είτε εφαρμόζονταν μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε
τελούσαν υπό μετάβαση σε μεθόδους βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την 1η Νοεμβρίου 2020.
γ: Λοιπά πουλερικά
Περιλαμβάνονται όλα τα άλλα πουλερικά εκτός από τα κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής και τις όρνιθες
αυγοπαραγωγής, στα οποία είτε εφαρμόζονταν μέθοδοι βιολογικής εκτροφής είτε τελούσαν υπό μετάβαση σε
μεθόδους βιολογικής εκτροφής για πιστοποίηση, την 1η Νοεμβρίου 2020.

59
Ερώτημα 18.3: Συμπληρώστε τον μέσο αριθμό ζώων κατά το έτος 2020:
Ο μέσος αριθμός των ζώων είναι ο αριθμός των ζώων που υπήρχαν στην εκμετάλλευση μια τυπική ημέρα, δηλαδή
μια ημέρα που δεν έτυχε να υπάρχουν λιγότερα ζώα από όσα συνήθως λόγων σφαγών, ούτε περισσότερα ζώα
από όσα συνήθως λόγω γεννήσεων ή άλλων συνθηκών.
α: Όρνιθες αυγοπαραγωγής
Καταχωρίζεται ο μέσος αριθμός των ορνίθων αυγοπαραγωγής της εκμετάλλευσης, δηλαδή ο αριθμός των
ορνίθων αυγοπαραγωγής μιας τυπικής ημέρας της εκμετάλλευσης, κατά το έτος 2020.

Ερώτημα 18.4: Συμπληρώστε στον παρακάτω πίνακα τον αριθμό των θέσεων της εκμετάλλευσης, ανά
είδος σταβλισμού, για τις όρνιθες αυγοπαραγωγής.
Στον πίνακα 18.4 θα καταχωριστεί ο αριθμός των θέσεων της εκμετάλλευσης, ανά είδος σταβλισμού (ερωτήματα
18.4.α έως 18.4.ζ) για τις όρνιθες αυγοπαραγωγής.
α: Εγκαταστάσεις με αχυροστρωμνή
Εγκαταστάσεις με δάπεδο καλυμμένο με ένα παχύ στρώμα στρωμνής (από άχυρο, πριονίδι ή άλλο
παρεμφερές υλικό που συγκρατεί τα περιττώματα), το οποίο απομακρύνεται κατά διαστήματα (που μπορεί να
απέχουν μεταξύ τους κάποιους μήνες).
Αποτελεί μια απλή εγκατάσταση, θερμικά μονωμένη, με φυσικό ή μη αερισμό. Πρέπει τουλάχιστον το ένα τρίτο
του δαπέδου να καλύπτεται από στρωμνή (π.χ. από ψιλοκομμένο άχυρο, πριονίδια κ.λπ.), ενώ τα υπόλοιπα
δύο τρίτα αποτελούν ένα λάκκο με σχάρες, όπου συγκεντρώνονται τα περιττώματα κατά τη διάρκεια
παραμονής μιας σειράς ορνίθων αυγοπαραγωγής. Οι φωλιές, οι ταΐστρες και οι ποτίστρες, τοποθετούνται
πάνω από τις σχάρες ώστε να διατηρείται καθαρή η στρωμνή.
β: Στέγαση σε κλωβούς χωρίς στρωμνή
Στο σύστημα αυτό, οι όρνιθες αυγοπαραγωγής στεγάζονται σε διαζώματα διάτρητων ραφιών τα οποία δεν
επιτρέπουν την πτώση των περιττωμάτων στο υποκείμενο επίπεδο.
Πρόκειται για μια πολυεπίπεδη κλειστή εγκατάσταση, με τεχνητό εξαερισμό, με ή χωρίς σύστημα τεχνητού
φωτισμού. Οι όρνιθες κινούνται ελεύθερα στο χώρο ενώ τα περιττώματα απομακρύνονται μέσω ιμάντων ή
αποξεστικών μηχανημάτων, και δεν αναμειγνύονται με άλλα υλικά, όπως τα άχυρα.
γ: Κλωβοστοιχία με ιμάντα
Στο σύστημα αυτό οι όρνιθες αυγοπαραγωγής στεγάζονται σε κλουβιά (μία ή περισσότερες στο καθένα) τα
οποία αποτελούν συστοιχίες. Τα περιττώματα απομακρύνονται μηχανικά έξω από την εγκατάσταση με ιμάντες
οι οποίοι είναι τοποθετημένοι κάτω από τα κλουβιά, συγκεντρώνουν τα περιττώματα και τα μεταφέρουν έξω
από την εγκατάσταση, σε κλειστές αποθήκες για να γίνουν λίπασμα. Στα πιο προηγμένα συστήματα αυτού του
τύπου προβλέπεται η αποξήρανση των περιττωμάτων πάνω στους ιμάντες, με αέρα που εισέρχεται στα
κλουβιά μέσω διάτρητων σωλήνων ή άλλων συστημάτων αερισμού.

δ: Κλωβοστοιχία με βαθιά τάφρο

Κλωβοστοιχία στην οποία τα περιττώματα πέφτουν σε μια βαθιά τάφρο, που βρίσκεται κάτω από τα κελιά,
όπου σχηματίζει υδαρής κοπριά.
Τα πουλερικά στεγάζονται σε κλουβιά σε ένα ή περισσότερα διαζώματα. Τα περιττώματα συλλέγονται σε μια
βαθιά τάφρο ή σε ένα κανάλι που βρίσκεται κάτω από τα κλουβιά, είτε από μόνα τους είτε με την βοήθεια ενός
αποξεστικού μηχανήματος, μαζί με νερό που έχει χυθεί από τις ποτίστρες. Το στρώμα των περιττωμάτων
απομακρύνεται μια φορά τον χρόνο ή λιγότερο συχνά από αποξεστικό μηχάνημα ή τρακτέρ. Σε μερικές
εγκαταστάσεις το σύστημα εξαερισμού σχεδιάζεται έτσι ώστε θερμός αέρας να χρησιμοποιείται για να ξηραίνει
την υγρή κοπριά στην βαθιά τάφρο ή το κανάλι.
ε: Κλωβοστοιχία με ξυλόβαθρο
Κλωβοστοιχία στην οποία τα περιττώματα πέφτουν στο δάπεδο κάτω από τα κλουβιά σχηματίζοντας στερεή
κοπριά και απομακρύνεται με μηχανικές μεθόδους ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Παρουσιάζει ομοιότητες με την κλωβοστοιχία με βαθιά τάφρο, εκτός από το ότι σε αυτόν τον τύπο στέγασης
υπάρχει μια ρυθμιζόμενη βαλβίδα μεταξύ του κλουβιού και των περιοχών αποθήκευσης των περιττωμάτων
και μεγάλα ανοίγματα στους τοίχους αποθήκευσης των περιττωμάτων, που επιτρέπουν την είσοδο του αέρα
ο οποίος βοηθάει στην ξήρανση της κοπριάς. Το κλουβί και οι περιοχές αποθήκευσης των περιττωμάτων είναι
χωριστά, έτσι ώστε οι κοπριές να μπορούν να απομακρύνονται οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς να διαταράσσονται
τα πουλιά.
60
 στ: Άλλου τύπου χώρος στέγασης
Εδώ καταγράφονται όλοι οι τύποι στέγασης που δεν ταιριάζουν με τις ανωτέρω περιγραφές.

ζ: Ελεύθερη βοσκή
Σύστημα ελεύθερης βοσκής είναι το σύστημα φύλαξης στο οποίο παρέχεται καταφύγιο στα πουλιά και αυτά
έχουν τη δυνατότητα να εξέρχονται και να κινούνται ελεύθερα στον αγρό ή σε ένα κομμάτι περιφραγμένης γης.
Τα πουλιά έχουν πρόσβαση στον εξωτερικό χώρο μέσω οπών στον τοίχο, στην περίπτωση που το καταφύγιο
είναι κλειστό χτίσμα, ή απευθείας, στην περίπτωση που το καταφύγιο είναι απλά κάποιο στέγαστρο. Οι χώροι
ελεύθερης βοσκής μπορεί να είναι περιοχές με γρασίδι, δέντρα ή θάμνους, αλλά μπορεί επίσης να είναι
τεχνητοί.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19. ΙΠΠΟΕΙΔΗ (ίπποι, ημίονοι, γίννοι)

Ερώτημα 19: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν ιπποειδή την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Θα περιληφθούν οι ίπποι, ημίονοι και γίννοι που χρησιμοποιούνται για τις γεωργικές εργασίες της εκμετάλλευσης,
καθώς και οι ίπποι που προορίζονται για την παραγωγή κρέατος. Περιλαμβάνονται εδώ, επίσης, οι φοράδες που
εκτρέφονται σε στάβλους ιππασίας και οι οποίες προορίζονται για ιπποδρομίες και για αναπαραγωγή. Τέλος,
επισημαίνεται ότι δεν περιλαμβάνονται οι ίπποι που εκτρέφονται από την εκμετάλλευση και προορίζονται για
ιππασία μόνο για σκοπούς αναψυχής του κατόχου ή της οικογένειάς του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20. ΟΝΟΙ

Ερώτημα 20: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν όνοι την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Θα περιληφθούν οι όνοι που χρησιμοποιούνται για τις γεωργικές εργασίες της εκμετάλλευσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21. ΚΟΥΝΕΛΙΑ

Ερώτημα 21: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν κουνέλια την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά κατηγορία. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και
Συνέχεια».
Στον πίνακα 21 θα καταχωριστεί ο αριθμός των κουνελιών, ανά κατηγορία, που κατείχε η εκμετάλλευση την 1η
Νοεμβρίου 2020. Τα ζώα θα καταχωριστούν σε δύο κατηγορίες: τις κονικλομητέρες και τα λοιπά κουνέλια. Το
σύνολο των κουνελιών υπολογίζεται αυτόματα.
21.1: Κονικλομητέρες
Καταχωρίζονται τα θηλυκά κουνέλια που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία (έχουν ήδη γεννήσει).
21.2: Λοιπά κουνέλια
Καταγράφονται τα αρσενικά κουνέλια αναπαραγωγής και τα υπόλοιπα κουνέλια που προορίζονται για πάχυνση
και παραγωγή κρέατος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22. ΚΥΨΕΛΕΣ ΜΕΛΙΣΣΩΝ (ευρωπαϊκές και εγχώριες)

Ερώτημα 22: Αν η εκμετάλλευση κατείχε κυψέλες μελισσών την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Στον πίνακα 22 θα καταχωριστεί ο αριθμός των κυψελών μελισσών, που κατείχε η εκμετάλλευση την 1η
Νοεμβρίου 2020. Ειδικότερα, εδώ γράφεται το σύνολο των κυψελών εγχώριου ή ευρωπαϊκού τύπου, που
61
προορίζονται για την παραγωγή μελιού. Κάθε αποικία (σμήνος) μελισσών καταγράφεται ως μία κυψέλη, ασχέτως
της φύσης και του τύπου της κυψέλης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 23. ΑΛΛΑ ΖΩΑ

Ερώτημα 23: Αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονταν άλλα ζώα την 1η Νοεμβρίου 2020, συμπληρώστε στον
παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά κατηγορία. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και
Συνέχεια».
Στον πίνακα 23 θα καταχωριστεί ο αριθμός των λοιπών ζώων, ανά κατηγορία, που κατείχε η εκμετάλλευση την
1η Νοεμβρίου 2020. Τα ζώα θα καταχωριστούν σε διαφορετικές κατηγορίες, ανάλογα με το είδος τους.

Ερώτημα 23.1: Λαγοί

Περιλαμβάνονται οι λαγοί που μπορεί να εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση και προορίζονται για
παραγωγή κρέατος.

Ερώτημα 23.2: Ελάφια-ζαρκάδια

Περιλαμβάνονται τα ελάφια - ζαρκάδια (ευρωπαϊκό ελάφι, ελάφι sika, τάρανδος, ζαρκάδι) που μπορεί να
εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση και προορίζονται για παραγωγή κρέατος.

Ερώτημα 23.3: Αγριόχοιροι

Περιλαμβάνονται οι αγριόχοιροι που μπορεί να εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση και προορίζονται για
παραγωγή κρέατος.

Ερώτημα 23.4: Γουνοφόρα

Περιλαμβάνονται τα γουνοφόρα ζώα (βιζόν, βρωμοκούναβο, αλεπού, νυκτερευτής, τσιντσιλά κ.λπ.) που μπορεί
να εκτρέφονται σε μια γεωργική εκμετάλλευση και προορίζονται για την παραγωγή γούνας.
Επισημαίνεται ότι περιλαμβάνονται εδώ και τα κουνέλια που εκτρέφονται αποκλειστικά για την παραγωγή γούνας,
ενώ δεν περιλαμβάνονται τα κουνέλια για την παραγωγή κρέατος που καταχωρίζονται στο ερώτημα 21.

Ερώτημα 23.5: Λοιπά ζώα

Περιλαμβάνονται όλες οι άλλες κατηγορίες ζώων που είναι δυνατόν να εκτραφούν σε μια γεωργική εκμετάλλευση
(π.χ. καμηλοειδή) και δεν κατατάσσονται αλλού.
Δεν συμπεριλαμβάνεται η εκτροφή ημι–εξημερωμένων ή άλλων ζώων, όπως άλλα πτηνά (εκτός από πουλερικά),
έντομα, φίδια, σαλιγκάρια ή άλλα ασπόνδυλα, μεταξοσκώληκες, άλλα γουνοφόρα ζώα και ζώα που εκτρέφονται
σε περιφραγμένους χώρους με σκοπό το κυνήγι. Επίσης, δεν περιλαμβάνονται στην κατηγορία αυτή οι νεοσσοί
και οι πουλάδες, καθώς και η εκτροφή κατοικίδιων ζώων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 24. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Η ταχυδρομική διεύθυνση που είναι καταχωρισμένη στο κεφάλαιο 2 του ερωτηματολογίου αφορά στην έδρα της
εκμετάλλευσης, δηλαδή τον οικισμό στον οποίο διαμένει μόνιμα ο κάτοχος (ατομική εκμετάλλευση) ή βρίσκεται η
έδρα της εκμετάλλευσης (νομικό πρόσωπο).
Ως θέση της εκμετάλλευσης ορίζεται η τοποθεσία όπου βρίσκονται οι κύριες εκτάσεις της οι οποίες
χρησιμοποιούνται για καλλιέργεια ή ως βοσκοτόπια για τα ζώα της εκμετάλλευσης (χρησιμοποιούμενη γεωργική
έκταση) ή οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις (στάβλοι) της εκμετάλλευσης.
Η έδρα της εκμετάλλευσης και η θέση της, σε πολλές περιπτώσεις, δεν βρίσκονται στην ίδια περιοχή.
Η πληροφορία σχετικά με τη θέση της εκμετάλλευσης, δηλαδή την τοποθεσία όπου βρίσκονται οι κύριες
χρησιμοποιούμενες εκτάσεις ή οι στάβλοι της, προκειμένου για κτηνοτροφική εκμετάλλευση ή μεικτή με κύρια

62
απασχόληση την κτηνοτροφία, είναι πολύ σημαντική για την κατανομή ανά Περιφερειακή Ενότητα της χρήσης της
γης και του ζωικού κεφαλαίου της Χώρας, καθώς και για την ενημέρωση του Στατιστικού Γεωργικού Μητρώου και
τη σύνδεσή του με άλλα διοικητικά μητρώα και αρχεία.
Επιπλέον, για πρώτη φορά σε αυτή την Απογραφή ζητείται η γεωγραφική θέση της εκμετάλλευσης με ακρίβεια
ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου, οπότε ο σωστός προσδιορισμός της είναι πολύ σημαντικός.

Ερώτημα 24: Η θέση της εκμετάλλευσης, δηλαδή η τοποθεσία στην οποία βρίσκονται οι κύριες εκτάσεις
ή το μεγαλύτερο μέρος της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης, αν πρόκειται για
γεωργική εκμετάλλευση, ή οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, αν πρόκειται για γεωργική ή
μεικτή εκμετάλλευση, βρίσκεται στον Οικισμό της μόνιμης κατοικίας του κατόχου;
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί θετική ή αρνητική απάντηση, ανάλογα με το αν η θέση της εκμετάλλευσης, δηλαδή οι
κύριες εκτάσεις ή οι στάβλοι της, βρίσκονται στον Οικισμό όπου διαμένει μόνιμα ο κάτοχός της ή όπου είναι η
έδρα της, ή αν βρίσκονται σε άλλο Οικισμό. Στην περίπτωση των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων ή των μεικτών
με βασική δραστηριότητα την κτηνοτροφία, η θέση της εκμετάλλευσης προσδιορίζεται από την τοποθεσία όπου
βρίσκονται οι στάβλοι της.
Αν δοθεί απάντηση ΝΑΙ, τότε εμφανίζεται ο χάρτης του συγκεκριμένου Οικισμού και ο χρήστης πρέπει να επιλέξει,
τοποθετώντας το κόκκινο σημαιάκι, την ακριβή γεωγραφική θέση της εκμετάλλευσης. Για τη διευκόλυνση της
επιλογής της ακριβούς θέσης ο χρήστης μπορεί να εισάγει το τοπωνύμιο της θέσης της εκμετάλλευσης. Επιπλέον,
ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να μεγεθύνει τον χάρτη.
Αν δοθεί απάντηση ΟΧΙ, δηλαδή στην περίπτωση που η θέση της εκμετάλλευσης βρίσκεται σε άλλο Οικισμό από
αυτόν που διαμένει μόνιμα ο κάτοχος ή όπου είναι η έδρα της, εμφανίζονται λίστες στις οποίες θα πρέπει να
συμπληρωθούν τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της τοποθεσίας όπου είναι η θέση της εκμετάλλευσης, δηλαδή
Περιφερειακή Ενότητα, Δήμος, Δημοτική Ενότητα, Δημοτική/Τοπική Κοινότητα, Οικισμός ή/και Τοπωνύμιο. Με τη
συμπλήρωση αυτών των λιστών, εμφανίζεται ο χάρτης του συγκεκριμένου Οικισμού και ο χρήστης πρέπει να
επιλέξει, τοποθετώντας το κόκκινο σημαιάκι, την ακριβή γεωγραφική θέση της εκμετάλλευσης. Και σε αυτή την
περίπτωση, για τη διευκόλυνση της επιλογής της ακριβούς θέσης, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να μεγεθύνει τον
χάρτη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25. ΜΟΡΦΗ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΗΣ ΓΗΣ

Καλλιεργούμενη γη ή χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης είναι το σύνολο της έκτασης των
αροτραίων καλλιεργειών (συμπεριλαμβανομένων των αγραναπαύσεων), των πολυετών καλλιεργειών, των
μόνιμων λιβαδιών και των βοσκότοπων, των οικογενειακών λαχανόκηπων και των καλλιεργειών σε θερμοκήπια.

Ερώτημα 25: Από τη χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης, δηλαδή από την έκταση
που έχει καταχωριστεί στα Κεφάλαια 5 έως 9, πόση είναι:
α. Ιδιόκτητη
Περιλαμβάνεται η γεωργική έκταση που χρησιμοποιείται από τον κάτοχο της εκμετάλλευσης και η οποία αποτελεί
ιδιοκτησία του ή καλλιεργείται από αυτόν υπό την ιδιότητα του επικαρπωτή ή του κληρονομικού μακροχρόνιου
μισθωτή κ.λπ. Περιλαμβάνεται, επίσης, η γεωργική έκταση που χρησιμοποιείται από τον κάτοχο της
εκμετάλλευσης και αποτελεί ιδιοκτησία των μελών του νοικοκυριού του.
Δεν περιλαμβάνεται η ιδιόκτητη έκταση του κατόχου ή των μελών του νοικοκυριού του που έχει παραχωρηθεί ή
νοικιαστεί ή έχει δοθεί ως μεσιακή σε άλλα πρόσωπα, για τη χρονική περίοδο αναφοράς της Απογραφής (1
Οκτωβρίου 2019 – 30 Σεπτεμβρίου 2020).
Έκταση παραχωρημένη σε εργάτη καλλιεργητή (για δική του καλλιέργεια), ως μέρος του μισθού του, αποδίδεται
(περιλαμβάνεται) στην εκμετάλλευση που κάνει την παραχώρηση, εκτός αν ο εργάτης χρησιμοποιεί δικά του
μέσα παραγωγής (μηχανήματα, εγκαταστάσεις, υλικά κ.λπ.).
Τμήματα εκτάσεων της εκμετάλλευσης που μεταβιβάστηκαν σε άλλο άτομο, αλλά καλλιεργούνται από τον αρχικό
κάτοχο της εκμετάλλευσης, υπολογίζονται στην αρχική εκμετάλλευση, αν καλλιεργούνται μαζί με τις εκτάσεις της
εκμετάλλευσης αυτής.

63
Επισημαίνεται ότι στην έκταση της εκμετάλλευσης δεν περιλαμβάνονται δικαιώματα βοσκής σε κοινά βοσκοτόπια
(π.χ. κοινόχρηστους κοινοτικούς βοσκότοπους ή συνεταιρισμών), γιατί αυτές οι περιοχές δεν αποτελούν μέρος
της εκμετάλλευσης. Οι εκτάσεις αυτές καταχωρίζονται στο κεφάλαιο 26 «Άλλες εκτάσεις της εκμετάλλευσης»,
ερώτημα 26.1 «Κοινόχρηστη έκταση».

β. Νοικιασμένη
Στο ερώτημα αυτό θα καταχωριστεί κάθε έκταση νοικιασμένη, τουλάχιστον για μία καλλιεργητική περίοδο (12
μηνών), έναντι ενός καθορισμένου μισθώματος (σε είδος, χρήμα ή αλλιώς), προσυμφωνημένου με γραπτή ή
προφορική συμφωνία μίσθωσης.
Εδώ θα περιληφθεί και η έκταση που τυχόν έχει νοικιάσει στο όνομά του άλλο μέλος του νοικοκυριού του κατόχου,
εφόσον η έκταση αυτή καλλιεργείται ως μέρος της απογραφόμενης εκμετάλλευσης, η έκταση που καλλιεργείται
έναντι παροχής εργασίας σε κτήματα άλλου ιδιοκτήτη, καθώς, επίσης, και η έκταση που ανήκει σε άλλη
εκμετάλλευση, αλλά καλλιεργείται από την εκμετάλλευση που εξετάζεται, ως αντάλλαγμα, για ορισμένο αριθμό
ωρών εργασίας. Δεν θα περιληφθεί όμως η έκταση που διατίθεται σε έναν εργάτη γης ως αμοιβή.
Επίσης, εδώ θα περιληφθούν και οι σαφώς οριοθετημένες περιοχές που έχουν νοικιαστεί ή εκχωρηθεί στον
κάτοχο από τον Δήμο, για αποκλειστική χρήση από τα ζώα της εκμετάλλευσης και οι οποίες καταχωρίζονται στο
κεφάλαιο 8 «Μόνιμα λιβάδια και βοσκότοποι».
Δεν περιλαμβάνεται μισθωμένη έκταση που υπενοικιάσθηκε σε τρίτους, αφού δεν αποτελεί μέρος της
απογραφόμενης εκμετάλλευσης.

γ. Μεσιακή
Περιλαμβάνεται η έκταση που καλλιεργείται από κοινού με τον ιδιοκτήτη και τον επίμορτο αγρολήπτη, ύστερα από
γραπτή ή προφορική συμφωνία επίμορτης (μεσιακής) αγροληψίας. Ο ιδιοκτήτης της έκτασης μπορεί να συμβάλλει
στις δαπάνες (λιπάσματα κ.λπ.) και σε κάθε περίπτωση το οικονομικό αποτέλεσμα ενδιαφέρει και τα δύο μέρη,
δηλαδή η παραγωγή μοιράζεται με βάση τη συμφωνία που έχει γίνει. Η μεσιακή γεωργική έκταση θα δηλωθεί από
αυτόν που την καλλιεργεί και όχι από τον ιδιοκτήτη.

δ. Γεωργική έκταση κάτω από άλλο καθεστώς εκμετάλλευσης

Περιλαμβάνεται η γεωργική έκταση που έχει παραχωρηθεί στον κάτοχο της εκμετάλλευσης χωρίς ενοίκιο ή
καλλιεργείται αυθαίρετα.
Η παραχώρηση μπορεί να προέρχεται:
α. από την ιδιότητά του ως δημόσιου ή ιδιωτικού υπαλλήλου (π.χ. δασοφύλακας, ιερέας, δάσκαλος κ.λπ.),
β. από τις δημοτικές ή άλλες Αρχές (π.χ. δημοτικοί και άλλοι βοσκότοποι, των οποίων τα όρια είναι
καθορισμένα για να βόσκουν μόνο τα ζώα της εκμετάλλευσης).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 26. ΑΛΛΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Στην ενότητα αυτή θα καταγραφούν οι εκτάσεις της εκμετάλλευσης που δεν συμπεριλαμβάνονται στη
χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης, ανάλογα με τη χρήση τους και ανεξάρτητα από την
τοποθεσία όπου βρίσκονται.

Ερώτημα 26.1: Κοινόχρηστη έκταση της εκμετάλλευσης

Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνεται συνολικά η έκταση η οποία δεν ανήκει απευθείας στην εκμετάλλευση, αλλά
στην οποία ισχύουν δικαιώματα κοινής χρήσης για τη βόσκηση των ζώων. Η έκταση είναι δυνατόν να ανήκει στον
Δήμο, σε συνεταιρισμό, στην Εκκλησία κ.λπ, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από πολλές εκμεταλλεύσεις, χωρίς
να υπάρχουν καθορισμένα όρια για τη βόσκηση των ζώων καθεμιάς από αυτές. Δεν περιλαμβάνονται οι σαφώς
οριοθετημένες περιοχές σε δημοτικές εκτάσεις που έχουν νοικιαστεί ή εκχωρηθεί σε παραγωγούς και οι οποίες
καταχωρίζονται στο κεφάλαιο 8 «Μόνιμα λιβάδια και βοσκότοποι».

64
Στο ερώτημα αυτό θα καταγραφεί η περιοχή της κοινόχρηστης έκτασης που νοικιάζεται ή εκχωρείται στην
εκμετάλλευση από τον Δήμο, κάποιον συνεταιρισμό, την Εκκλησία κ.λπ. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε
να μην καταγραφεί όλη η κοινόχρηστη έκταση, αλλά μόνο το μέρος της που αντιστοιχεί στην απογραφόμενη
εκμετάλλευση ή που της αναλογεί βάσει του αριθμού των ζώων της.

Ερώτημα 26.2: Άλλες γεωργικές εκτάσεις

Ερώτημα 26.2α: Γεωργικές εκτάσεις που δεν καλλιεργούνται πλέον για διάφορους λόγους π.χ.
οικονομικούς, κοινωνικούς κ.λπ.
Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνεται συνολικά η έκταση της εκμετάλλευσης που στο παρελθόν καλλιεργούνταν και
η οποία στη συνέχεια ή για το χρονικό διάστημα αναφοράς της Απογραφής δεν καλλιεργήθηκε για διάφορους
λόγους. Οι εκτάσεις αυτές είτε εγκαταλείφθηκαν είτε άλλαξαν χρήση (οικόπεδα για οικιστική ή βιομηχανική χρήση
κ.λπ.) είτε πρόκειται για άγονους βοσκότοπους που δεν χρησιμοποιήθηκαν είτε είναι εκτάσεις που δεν
καλλιεργήθηκαν για οικονομικούς ή κοινωνικούς λόγους.
Στο ερώτημα αυτό δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις που βρίσκονται σε αγρανάπαυση μέχρι 5 έτη και οι οποίες
καταχωρίζονται στο ερώτημα 5.12 «Αγραναπαύσεις».
α1. Εκτάσεις που εγκαταλείφθηκαν
Πρόκειται για εκτάσεις που δεν καλλιεργούνται πλέον και έχουν εγκαταλειφθεί από τους κατόχους τους για
διάφορους λόγους, όπως αδυναμία καλλιέργειας των εκτάσεων λόγω αρρώστιας ή μεγάλης ηλικίας των
κατόχων, μόνιμης διαμονής αυτών στο εξωτερικό, αδιευκρίνιστης κυριότητας κ.λπ.

α2. Αχρησιμοποίητοι άγονοι βοσκότοποι

Περιλαμβάνονται οι άγονοι βοσκότοποι που δεν χρησιμοποιήθηκαν, κατά την περίοδο αναφοράς της
Απογραφής, για την βόσκηση των ζώων της εκμετάλλευσης.

α3. Εκτάσεις που δεν καλλιεργήθηκαν για διάφορους άλλους λόγους

Πρόκειται για εκτάσεις που έμειναν ακαλλιέργητες κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής, όχι σκόπιμα,
αλλά για οικονομικούς, κοινωνικούς ή άλλους λόγους ή λόγω κλιματολογικών συνθηκών, και δεν
περιλαμβάνονται στο σύστημα αμειψισποράς. Επομένως, οι εκτάσεις σε αγρανάπαυση εξαιρούνται.
Οι εκτάσεις αυτές θα μπορούσαν και πάλι να αρχίσουν να καλλιεργούνται, χρησιμοποιώντας τα ίδια μέσα και
πόρους που διαθέτει η εκμετάλλευση.
Εδώ θα περιληφθούν και τα μόνιμα λιβάδια και οι βοσκότοποι των εκμεταλλεύσεων που κατά την περίοδο
αναφοράς της Απογραφής δεν χρησιμοποιήθηκαν από την εκμετάλλευση ως βοσκότοποι, γιατί η
εκμετάλλευση δεν εκτρέφει ζώα.

Ερώτημα 26.2β: Δασικές εκτάσεις της εκμετάλλευσης

Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνονται συνολικά οι δασικές εκτάσεις που ανήκουν στην εκμετάλλευση και
καλύπτονται από δένδρα ή χαμόδενδρα.
β1. Δασικές εκτάσεις της εκμετάλλευσης εξαιρουμένων των εκτάσεων βραχείας εναλλαγής
Στο ερώτημα αυτό περιλαμβάνονται οι δασικές εκτάσεις που ανήκουν στην εκμετάλλευση και καλύπτονται από
δένδρα ή χαμόδενδρα, περιλαμβανομένων των φυτειών λεύκας και των φυτωρίων δασικών δένδρων που
καλλιεργούνται σε δασικές περιοχές για τις ανάγκες της ίδιας της εκμετάλλευσης, καθώς και των δασικών
εγκαταστάσεων, δηλαδή δασικών δρόμων, χώρων αποθήκευσης ξυλείας κ.λπ. Εξαιρούνται οι εκτάσεις που
υπόκεινται σε βραχεία εναλλαγή, διάρκειας 20 ετών ή λιγότερο, για την παραγωγή ενεργειακών προϊόντων ή
ξυλοπολτού κ.λπ.
Εξαιρούνται επίσης τα εξής:
 καρυδιές και καστανιές που καλλιεργούνται, κυρίως, για τον καρπό τους,
 άλλες φυτείες μη δασικών δένδρων και φυτείες λυγαριών,
 εκτάσεις με μεμονωμένα δένδρα, μικρές συστάδες ή δενδροστοιχίες,
 πάρκα, κήποι (πάρκα και χλοοτάπητες), χορτολιβαδικές εκτάσεις και αχρησιμοποίητοι άγονοι βοσκότοποι,
 χερσότοποι και βαλτότοποι,
 εμπορικά φυτώρια δασικών δένδρων και άλλα φυτώρια έξω από δασικές περιοχές
 εκτάσεις με χριστουγεννιάτικα δέντρα που καλλιεργούνται στη χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση της
εκμετάλλευσης.
65
 β2. Δασικές εκτάσεις της εκμετάλλευσης που υπόκεινται σε βραχεία εναλλαγή
Στο ερώτημα αυτό γράφονται οι εκτάσεις που υπόκεινται σε βραχεία εναλλαγή, διάρκειας 20 ετών ή λιγότερο, για
την παραγωγή ενεργειακών προϊόντων (ιτιές, λεύκες) ή ξυλοπολτού (λεύκες, ευκάλυπτοι) κ.λπ.
Η περίοδος εναλλαγής υπολογίζεται ως ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ της πρώτης σποράς / φύτευσης των
δένδρων και της συγκομιδής του τελικού προϊόντος. Η συγκομιδή δεν περιλαμβάνει συνήθεις δράσεις διαχείρισης,
όπως το αραίωμα.
Σύμφωνα με τον κοινοτικό Κανονισμό (ΕΕ) 1307/2013, με τον όρο "δασικές εκτάσεις βραχείας εναλλαγής"
εννοούνται οι εκτάσεις που έχουν φυτευτεί με ξυλώδεις, πολυετείς καλλιέργειες, τα ριζώματα των οποίων
παραμένουν στο έδαφος μετά τη συγκομιδή, και αναπτύσσουν νέους βλαστούς την επόμενη εποχή.

Ερώτημα 26.2γ: Άλλες εκτάσεις της εκμετάλλευσης

Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις της εκμετάλλευσης οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται άμεσα για καλλιέργεια, αλλά είναι
απαραίτητες για τη λειτουργία του αγροκτήματος, όπως τα εδάφη που καταλαμβάνουν τα κτίσματα (αποθήκες,
στάβλοι κ.λπ.) και οι άλλες εγκαταστάσεις που αποτελούν μέρος της εκμετάλλευσης και την εξυπηρετούν, καθώς
και οι αυλές, οι δρομίσκοι μέσα στην εκμετάλλευση, οι βραχώδεις εκτάσεις, οι χερσότοποι κ.λπ.
Δεν περιλαμβάνεται η κατοικία του κατόχου της εκμετάλλευσης που βρίσκεται μέσα στον οικισμό, καθώς και κτίρια
που χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια μανιταριών.
Ειδικότερα, περιλαμβάνονται:
 Όσες εκτάσεις δεν χρησιμοποιούνται άμεσα για την καλλιέργεια, αλλά είναι απαραίτητες για τις εργασίες
της εκμετάλλευσης, όπως τα κτίσματα (αποθήκες, στάβλοι κ.λπ.), οι δρόμοι κ.λπ.
 Όσες εκτάσεις είναι ακατάλληλες για γεωργική παραγωγή, όπως περιοχές που μπορεί να καλλιεργηθούν
μόνο με εξαιρετικά μέσα, τα οποία δεν διαθέτει η γεωργική εκμετάλλευση (έλη ή πολύ επικλινή εδάφη), ή
δεν είναι δυνατόν να καλλιεργηθούν (βράχοι κ.λπ.).
 Οι κήποι αναψυχής (πάρκα ή πρασιές).
 Εκτάσεις με μεμονωμένα δένδρα, μικρές συστάδες ή δενδροστοιχίες.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27. ΧΡΗΣΗ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ

Ερώτημα 27.1: Σε πόσα στρέμματα των καλλιεργούμενων εκτάσεων (δηλαδή των εκτάσεων που έχουν
καταχωριστεί στα Κεφάλαια 5 έως 9), χρησιμοποιήθηκαν λιπάσματα;
Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί στην περίπτωση που η εκμετάλλευση χρησιμοποίησε ανόργανα λιπάσματα ή
κοπριά, στην γεωργική της έκταση κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Λίπασμα είναι μια φυσική ή τεχνητή ουσία που περιέχει χημικά στοιχεία (όπως άζωτο, φώσφορο και κάλιο), τα
οποία βελτιώνουν την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα των καλλιεργειών, και μπορεί να κατασκευαστεί από
διαφορετικούς συνδυασμούς ουσιών.

27.1α: Χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης στην οποία χρησιμοποιήθηκαν

ανόργανα (χημικά) λιπάσματα
Στο ερώτημα αυτό θα καταχωριστεί ο αριθμός των στρεμμάτων της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης,
δηλαδή της έκτασης που έχει καταχωριστεί στα κεφάλαια 5 έως 9, στην οποία χρησιμοποιήθηκαν ανόργανα
(χημικά) λιπάσματα, δηλαδή λιπάσματα που παράγονται με χημική / βιομηχανική διεργασία. Περιλαμβάνονται
απλά ανόργανα λιπάσματα (όπως ουρία, νιτρικό αμμώνιο κ.λπ.) και σύνθετα λιπάσματα.

27.1β: Χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση της εκμετάλλευσης στην οποία χρησιμοποιήθηκε κοπριά
Στο ερώτημα αυτό θα καταχωριστεί ο αριθμός των στρεμμάτων της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης,
δηλαδή της έκτασης που έχει καταχωριστεί στα κεφάλαια 5 έως 9, στην οποία χρησιμοποιήθηκε κοπριά.

66
Ερώτημα 27.2: Τι ποσότητα βιολογικών λιπασμάτων (όπως υπολείμματα φυτών ή λυματολάσπη) και
λιπασμάτων με βάση τα απόβλητα (όπως οικιακά απόβλητα ή απόβλητα εστιατορίων και
άλλων καταστημάτων), εκτός από την κοπριά, χρησιμοποιήθηκαν στην εκμετάλλευση;
Στο ερώτημα αυτό θα καταχωριστεί η ποσότητα σε κιλά των οργανικών λιπασμάτων, καθώς και των λιπασμάτων
που παράγονται από απόβλητα, εκτός από κοπριά, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην εκμετάλλευση.
Συμπεριλαμβάνονται, δηλαδή, τα λιπάσματα που έχουν οργανική προέλευση, όπως ζωικά προϊόντα (π.χ.
αποξηραμένο αίμα κ.ά.), υπολείμματα φυτών, και λύματα ανθρώπινης προέλευσης (π.χ λυματολάσπη). Τα
οργανικά λιπάσματα περιέχουν άνθρακα (C) και θρεπτικά συστατικά αποκλειστικά βιολογικής προέλευσης.
Σε ό,τι αφορά τα λιπάσματα που παράγονται από απόβλητα, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων βιολογικά απόβλητα
(όπως απόβλητα κήπων και πάρκων, απορρίμματα τροφίμων και κουζίνας από νοικοκυριά, εστιατόρια,
καταστήματα τροφίμων και καταστήματα λιανικής πώλησης κ.ά.).
Επισημαίνεται ότι στο συγκεκριμένο ερώτημα δεν συμπεριλαμβάνεται η κοπριά που χρησιμοποίησε η
εκμετάλλευση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 28. ΠΑΡΑΓΩΓΗ / ΕΙΣΑΓΩΓΗ / ΕΞΑΓΩΓΗ ΚΟΠΡΙΑΣ

Ερώτημα 28.1: Καταχωρίστε την ποσότητα στερεής κοπριάς που παρήχθη σε, εισήχθη σε και εξήχθη
από την εκμετάλλευση
28.1α: Ποσότητα στερεής κοπριάς η οποία παρήχθη στην εκμετάλλευση
Το ερώτημα αυτό αφορά στη στερεή κοπριά, που παρήχθη στην εκμετάλλευση από τα κτηνοτροφικά ζώα που
εκτρέφει η εκμετάλλευση, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς της Απογραφής. Η ποσότητα της στερεής
κοπριάς που παρήχθη στην εκμετάλλευση καταγράφεται σε κιλά.

28.1β: Ποσότητα στερεής κοπριάς η οποία εισήχθη στην εκμετάλλευση

Το ερώτημα αυτό αφορά στη στερεή κοπριά που εισήχθη στην εκμετάλλευση, κατά τη διάρκεια της περιόδου
αναφοράς της Απογραφής, για να χρησιμοποιηθεί μόνο για γεωργικούς σκοπούς, ανεξάρτητα από το αν
αγοράστηκε ή διατέθηκε δωρεάν στην εκμετάλλευση. Επιπλέον, περιλαμβάνεται και η στερεή κοπριά που
εισάγεται στην εκμετάλλευση με αρχικό σκοπό την παραγωγή ενέργειας και σε μεταγενέστερο χρόνο
χρησιμοποιείται στη γεωργία. Η ποσότητα της στερεής κοπριάς που εισήχθη στην εκμετάλλευση καταγράφεται
σε κιλά.

28.1γ: Ποσότητα στερεής κοπριάς που παρήχθη από τα ζώα της εκμετάλλευσης, η οποία εξήχθη από
την εκμετάλλευση
Το ερώτημα αυτό αφορά στη στερεή κοπριά που παρήχθη από τα ζώα της εκμετάλλευσης, κατά τη διάρκεια
της περιόδου αναφοράς της Απογραφής, και η οποία δεν χρησιμοποιήθηκε από την ίδια την εκμετάλλευση
αλλά πωλήθηκε ή διατέθηκε αλλού δωρεάν, για άμεση χρήση ως λίπασμα ή για βιομηχανική επεξεργασία. Η
ποσότητα της στερεής κοπριάς που εξήχθη από την εκμετάλλευση καταγράφεται σε κιλά.

Ερώτημα 28.2: Καταχωρίστε την ποσότητα υγρής / υδαρούς κοπριάς που παρήχθη σε, εισήχθη σε και
εξήχθη από την εκμετάλλευση

28.2α: Ποσότητα υγρής / υδαρούς κοπριάς η οποία παρήχθη στην εκμετάλλευση

Το ερώτημα αυτό αφορά στην υγρή και υδαρή κοπριά, που παρήχθη στην εκμετάλλευση από τα κτηνοτροφικά
ζώα που εκτρέφει η εκμετάλλευση, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς της Απογραφής. Η ποσότητα της
υγρής / υδαρούς κοπριάς που παρήχθη στην εκμετάλλευση καταγράφεται σε κυβικά μέτρα.

67
 28.2β: Ποσότητα υγρής / υδαρούς κοπριάς η οποία εισήχθη στην εκμετάλλευση
Το ερώτημα αυτό αφορά στην υγρή και υδαρή κοπριά που εισήχθη στην εκμετάλλευση, κατά τη διάρκεια της
περιόδου αναφοράς της Απογραφής, για να χρησιμοποιηθεί μόνο για γεωργικούς σκοπούς, ανεξάρτητα από
το αν αγοράστηκε ή διατέθηκε δωρεάν στην εκμετάλλευση. Επιπλέον, περιλαμβάνεται και η υγρή και υδαρής
κοπριά που εισάγεται στην εκμετάλλευση με αρχικό σκοπό την παραγωγή ενέργειας και σε μεταγενέστερο
χρόνο χρησιμοποιείται στη γεωργία. Η ποσότητα της υγρής / υδαρούς κοπριάς που εισήχθη στην
εκμετάλλευση καταγράφεται σε κυβικά μέτρα.

28.2γ: Ποσότητα υγρής / υδαρούς κοπριάς που παρήχθη από τα ζώα της εκμετάλλευσης, η οποία
εξήχθη από την εκμετάλλευση
Το ερώτημα αυτό αφορά στην υγρή και υδαρή κοπριά που παρήχθη από τα ζώα της εκμετάλλευσης, κατά τη
διάρκεια της περιόδου αναφοράς της Απογραφής, και η οποία δεν χρησιμοποιήθηκε από την ίδια την
εκμετάλλευση, αλλά πωλήθηκε ή διατέθηκε αλλού δωρεάν, για άμεση χρήση ως λίπασμα ή για βιομηχανική
επεξεργασία. Η ποσότητα της υγρής / υδαρούς κοπριάς που εξήχθη από την εκμετάλλευση καταγράφεται σε
κυβικά μέτρα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 29. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΚΟΠΡΙΑΣ

Κεφάλαιο 29: Καταχωρίστε το ποσοστό (%) της συνολικής κοπριάς της εκμετάλλευσης που προστέθηκε
στις εκτάσεις της εκμετάλλευσης, με καθεμιά από τις τεχνικές προσθήκης κοπριάς του
παρακάτω πίνακα.
Το κεφάλαιο αυτό αφορά στο ποσοστό της συνολικής κοπριάς της εκμετάλλευσης. Ως συνολική κοπριά της
εκμετάλλευσης θεωρείται η ποσότητα της κοπριάς η οποία παράγεται από τα ζώα της εκμετάλλευσης, συν την
ποσότητα κοπριάς που προέρχεται από άλλες εκμεταλλεύσεις (εισαγόμενη), μείον την ποσότητα της κοπριάς που
δίνεται σε άλλες εκμεταλλεύσεις (εξαγόμενη).
Δεδομένου ότι υπάρχει πιθανότητα να μην χρησιμοποιηθεί όλη η κοπριά που παράγεται στην εκμετάλλευση, το
άθροισμα των επιμέρους ποσοστών των διαφορετικών τεχνικών προσθήκης δεν είναι απαραίτητο να είναι 100%,
αλλά δεν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να το ξεπερνά.

Ερώτημα 29.1: Διασκορπισμός κοπριάς

Σύμφωνα με την τεχνική του διασκορπισμού η κοπριά απλώνεται στην επιφάνεια της καλλιεργούμενης γης, χωρίς
να εφαρμοστεί σε λωρίδες με μηχάνημα ή να εγχυθεί με κάποια ενέσιμη τεχνική. Η κοπριά που διασκορπίζεται
μπορεί να αποτελείται από όλους τους τύπους κοπριάς που παράγονται στην εκμετάλλευση,
συμπεριλαμβανομένης της στερεής και της υγρής ή υδαρούς κοπριάς.

α. Χωρίς ενσωμάτωση
Στο ερώτημα αυτό, καταχωρίζεται το ποσοστό της συνολικής κοπριάς που διασκορπίστηκε χωρίς να
πραγματοποιηθεί ενσωμάτωσή της στο έδαφος, μέσα σε 24 ώρες από τον διασκορπισμό της.
Επισημαίνεται ότι η ενσωμάτωση είναι η διαδικασία κατά την οποία η κοπριά που προστίθεται στην έκταση
αναμιγνύεται με το έδαφος ή θάβεται μέσα σε αυτό με τη χρήση κατάλληλων καλλιεργητικών μηχανημάτων.

β. Ενσωμάτωση εντός 4 ωρών από τον διασκορπισμό

Στο ερώτημα αυτό, θα γραφεί το ποσοστό της συνολικής χρησιμοποιούμενης κοπριάς που ενσωματώθηκε
μηχανικά στο έδαφος, μέσα σε 4 ώρες από τον διασκορπισμό της.

γ. Ενσωμάτωση μετά από 4 ώρες από τον διασκορπισμό

Στο ερώτημα αυτό, θα γραφεί το ποσοστό της συνολικής χρησιμοποιούμενης κοπριάς που ενσωματώθηκε
μηχανικά στο έδαφος, σε χρόνο μεγαλύτερο από 4 ώρες (αλλά πριν την πάροδο 24ώρου) μετά τον
διασκορπισμό της.

68
Ερώτημα 29.2: Διασκορπισμός υγρής ή υδαρούς κοπριάς σε λωρίδες
Σύμφωνα με την τεχνική αυτή, η υγρή ή υδαρής κοπριά εφαρμόζεται σε μια έκταση σε παράλληλες ζώνες χωρίς
την παρουσία κοπριάς μεταξύ των ζωνών. Ο διασκορπισμός της κοπριάς γίνεται με τη χρήση ενός κατάλληλου
εργαλείου, του διασκορπιστή ζώνης που είναι στερεωμένος στο άκρο ενός βυτίου ή ελκυστήρα για να αποθέσει
την υγρή κοπριά στο επίπεδο του εδάφους.
Ένας κλασικός διασκορπιστής ζώνης χρησιμοποιεί σωλήνες από πλαστικό ή καουτσούκ, που κρέμονται, σε
απόσταση 30-50 cm ο ένας από τον άλλο, από βραχίονα πλάτους 12-28 m προσαρμοσμένου στο βυτίο της
κοπριάς. Ο βραχίονας είναι τοποθετημένος σε τέτοιο ύψος ώστε οι σωλήνες να εφάπτονται στην επιφάνεια του
εδάφους και να απελευθερώνουν την κοπριά απευθείας επάνω σε αυτό, σε παράλληλες λωρίδες πλάτους 5-10
cm. Το πλάτος εργασίας κυμαίνεται μεταξύ 6 και 36 m.
α. Ρυμουλκούμενο σκαπτικό μηχάνημα
Στο ερώτημα αυτό, θα γραφεί το ποσοστό της συνολικής υγρής ή υδαρούς κοπριάς που διασκορπίστηκε στο
έδαφος με χρήση ρυμουλκούμενου σκαπτικού μηχανήματος.
Πρόκειται για μια τεχνική διασκορπισμού σε λωρίδες που χρησιμοποιεί έναν αριθμό διατάξεων διανομής της
κοπριάς, σε σχήμα ποδιού ή παπουτσιού, τοποθετημένων πάνω σε ένα βραχίονα, ειδικά σχεδιασμένων για
να ολισθαίνουν στην επιφάνεια του εδάφους και να απομακρύνουν τη φυτοκάλυψη πριν την απόθεση της
κοπριάς. Με αυτόν τον τρόπο, η κοπριά εναποτίθεται σε ζώνες στην επιφάνεια του εδάφους, ενώ παράλληλα
επιτυγχάνεται μείωση της μόλυνσης των καλλιεργειών ή του χόρτου. Το σκαπτικό μηχάνημα έχει πλάτος
εργασίας που κυμαίνεται από 3 έως 18 m, περίπου.
β. Ρυμουλκούμενοι σωλήνες
Στο ερώτημα αυτό, θα γραφεί το ποσοστό της συνολικής υγρής ή υδαρούς κοπριάς που διασκορπίστηκε στο
έδαφος με χρήση ρυμουλκούμενων σωλήνων.
Το ρυμουλκούμενο σκαπτικό μηχάνημα είναι ένας τύπος διασκορπιστή σε ζώνες ο οποίος αποτελείται από
έναν αριθμό εύκαμπτων σωλήνων τοποθετημένων σε βραχίονα αλλά χωρίς χρήση εξαρτημάτων που
απομακρύνουν τη φυτοκάλυψη.

Ερώτημα 29.3: Έγχυση υγρής ή υδαρούς κοπριάς

Σύμφωνα με την τεχνική της έγχυσης, η υγρή ή υδαρής κοπριά εναποτίθεται σε αυλακώσεις μέσα στο έδαφος, σε
διάφορα βάθη ανάλογα με τον τύπο του εγχυτή.
α. Αβαθής έγχυση / χωρίς επιχωμάτωση
Στο ερώτημα αυτό, θα καταχωριστεί το ποσοστό της συνολικής υγρής ή υδαρούς κοπριάς που εγχύθηκε στο
έδαφος με αβαθή έγχυση / χωρίς επιχωμάτωση.
Πρόκειται για μια τεχνική έγχυσης στην οποία τα αυλάκια είναι ρηχά, με βάθος περίπου 5 cm, και παραμένουν
ανοικτά μετά την απόθεση της κοπριάς. Συμπεριλαμβάνονται και περιπτώσεις αβαθών αυλακώσεων οι οποίες
επιχωματώνονται μετά την απόθεση.

β. Βαθιά έγχυση / με επιχωμάτωση

Στο ερώτημα αυτό, θα καταχωριστεί το ποσοστό της συνολικής υγρής ή υδαρούς κοπριάς που εγχύθηκε στο
έδαφος με βαθιά έγχυση και επιχωμάτωση.
Πρόκειται για μια τεχνική έγχυσης στην οποία τα αυλάκια είναι πιο βαθιά, περίπου 15 cm, και κλείνουν
(επιχωματώνονται) μετά την εφαρμογή της κοπριάς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΚΟΠΡΙΑΣ

Ερώτημα 30: Αν η εκμετάλλευση διαθέτει εγκαταστάσεις για την αποθήκευση της κοπριάς, συμπληρώστε
στον παρακάτω πίνακα το ποσοστό της κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε κάθε μία από τις
παρακάτω εγκαταστάσεις, καθώς και τους μήνες για τους οποίους αποθηκεύτηκε.
Ο πίνακας του κεφαλαίου 30 θα συμπληρωθεί στην περίπτωση που η εκμετάλλευση χρησιμοποιεί εγκαταστάσεις
για την αποθήκευση της κοπριάς της. Μερικές φορές, ορισμένες εγκαταστάσεις στέγασης ζώων υπάρχει
πιθανότητα να χρησιμοποιούνται και ως εγκαταστάσεις αποθήκευσης κοπριάς.

69
Οι εγκαταστάσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν η κοπριά είναι στερεή ή υγρή / υδαρής.
Η χωρητικότητα των εγκαταστάσεων αποθήκευσης κοπριάς ορίζεται ως ο αριθμός των μηνών για τους οποίους
μπορούν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης να διατηρήσουν την κοπριά, χωρίς κίνδυνο απορροής και χωρίς
περιστασιακή εκκένωση.
Επισημαίνεται ότι οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης που δεν χρησιμοποιήθηκαν κατά τη δωδεκάμηνη περίοδο
αναφοράς της Απογραφής δεν πρέπει να καταγράφονται.
α. Στερεή κοπριά σε κοπροσωρούς
Το ερώτημα αυτό αφορά στη στερεή κοπριά που αποθηκεύτηκε σε κοπροσωρούς (άθικτες σωρούς ή στοίβες
ή σε ανοικτή ζώνη περιορισμού), συνήθως για περίοδο αρκετών μηνών. Αυτές οι εγκαταστάσεις μπορούν να
έχουν ή όχι στέγη ή να καλύπτονται με άλλους τρόπους.
Στην πρώτη στήλη, καταχωρίζεται το ποσοστό της στερεής κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε κοπροσωρούς.

β. Κοπριά σε σωρούς κομποστοποίησης

Το ερώτημα αυτό αφορά στη στερεής κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε σωρούς κομποστοποίησης οι οποίοι
αερίζονται ή/και αναμειγνύονται.
Στην πρώτη στήλη, καταχωρίζεται το ποσοστό της στερεής κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε σωρούς
κομποστοποίησης, ενώ στη δεύτερη καταχωρίζεται ο αριθμός των μηνών που αποθηκεύτηκε εκεί η στερεή
κοπριά. Η δεύτερη στήλη δεν συμπληρώνεται.

γ. Κοπριά σε τάφρους κάτω από τον χώρο στέγασης των ζώων

Το ερώτημα αυτό αφορά στη στερεή κοπριά που αποθηκεύτηκε με ελάχιστο ή καθόλου νερό, σε τάφρους κάτω
από κλειστό χώρο στέγασης ζώων, συνήθως για περιόδους μικρότερες του έτους. Περιλαμβάνει κοπριά που
προέρχεται από βοοειδή, χοιροειδή και πουλερικά σε εγκαταστάσεις στέγασης χωρίς στρωμνή.
Στην πρώτη στήλη, καταχωρίζεται το ποσοστό της στερεής κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε τάφρους κάτω από
κλειστό χώρο στέγασης ζώων, ενώ στη δεύτερη καταχωρίζεται ο αριθμός των μηνών που αποθηκεύτηκε εκεί
η κοπριά.

δ. Κοπριά σε συστήματα μόνιμης αχυροστρωμνής

Το ερώτημα αυτό αφορά στη στερεή κοπριά που αποθηκεύτηκε σε συστήματα μόνιμης αχυροστρωμνής κατά
τη διάρκεια ενός κύκλου παραγωγής, ο οποίος μπορεί να διαρκέσει 6 ή 12 μήνες. Περιλαμβάνει κοπριά που
προέρχεται από βοοειδή, χοιροειδή και πουλερικά σε εγκαταστάσεις στέγασης με αχυροστρωμνή.
Στην πρώτη στήλη, καταχωρίζεται το ποσοστό της στερεής κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε συστήματα μόνιμης
αχυροστρωμνής, ενώ στη δεύτερη καταχωρίζεται ο αριθμός των μηνών που αποθηκεύτηκε εκεί η στερεή
κοπριά.

ε. Υγρή / υδαρής κοπριά σε δεξαμενές

Το ερώτημα αυτό αφορά στην υγρή / υδαρή κοπριά που αποθηκεύτηκε σε ακάλυπτες δεξαμενές ή λίμνες,
συνήθως για περίοδο μικρότερη του ενός έτους. Οι δεξαμενές ή λίμνες μπορεί να είναι ακάλυπτες ή καλυμμένες
με κάλυμμα, διαπερατό ή αδιαπέραστο.
Η πρώτη στήλη δεν συμπληρώνεται ενώ η δεύτερη συμπληρώνεται με τον συνολικό αριθμό των μηνών που
η υγρή / υδαρής κοπριά αποθηκεύτηκε σε δεξαμενές (ακάλυπτες, με κάλυμμα, διαπερατό ή αδιαπέραστο).

ε1. Υγρή / υδαρής κοπριά σε ακάλυπτες δεξαμενές

Το ερώτημα αυτό αφορά στην υγρή / υδαρή κοπριά που αποθηκεύτηκε σε ακάλυπτες δεξαμενές ή λίμνες,
συνήθως για περίοδο μικρότερη του 1 έτους. Περιλαμβάνεται η αποθήκευση σε ακάλυπτες αναερόβιες
λιμνοθάλασσες και λιμνοθάλασσες αερόβιας επεξεργασίας.
Στην πρώτη στήλη, καταχωρίζεται το ποσοστό της υγρής / υδαρούς κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε
ακάλυπτες δεξαμενές, ενώ η δεύτερη δεν συμπληρώνεται.

70
 ε2. Υγρή / υδαρής κοπριά σε δεξαμενές με διαπερατό κάλυμμα
Το ερώτημα αυτό αφορά στην υγρή / υδαρή κοπριά που αποθηκεύτηκε σε δεξαμενές ή λίμνες, συνήθως
για περίοδο μικρότερη του ενός έτους και καλυπτόταν με διαπερατό κάλυμμα (όπως πηλό, άχυρο ή φυσικό
φλοιό).
Στην πρώτη στήλη καταχωρίζεται το ποσοστό της υγρής/υδαρής κοπριά που αποθηκεύτηκε σε δεξαμενές
με διαπερατό κάλυμμα, ενώ η δεύτερη στήλη δεν συμπληρώνεται.

ε3. Υγρή / υδαρής κοπριά σε δεξαμενές με αδιαπέραστο κάλυμμα

Το ερώτημα αυτό αφορά στην υγρή/υδαρή κοπριά που αποθηκεύτηκε σε δεξαμενές ή λίμνες, συνήθως για
περίοδο μικρότερη του ενός έτους και καλυπτόταν με αδιαπέραστο κάλυμμα (όπως πολυαιθυλένιο υψηλής
πυκνότητας ή κάλυψη αρνητικής πίεσης). Περιλαμβάνεται και κοπριά που τροφοδοτείται σε αναερόβιο
χωνευτή.
Στην πρώτη στήλη καταχωρίζεται το ποσοστό της υγρής / υδαρούς κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε
δεξαμενές με αδιαπέραστο κάλυμμα, ενώ η δεύτερη δεν συμπληρώνεται.

στ. Κοπριά με ημερήσιο διασκορπισμό

Το ερώτημα αυτό αφορά στη στερεή ή υγρή / υδαρή κοπριά που απομακρύνεται συνήθως από την
εγκατάσταση περιορισμού και εφαρμόζεται σε καλλιεργήσιμη γη ή βοσκότοπο εντός 24 ωρών από την
απέκκριση.
Στην πρώτη στήλη καταχωρίζεται το ποσοστό της στερεής ή υγρής / υδαρούς κοπριάς που διασκορπίστηκε
εντός 24 ωρών από την απέκκριση.

ζ. Κοπριά σε εγκαταστάσεις που δεν αναφέρονται αλλού

Το ερώτημα αυτό αφορά στην υγρή / υδαρή κοπριά που αποθηκεύτηκε σε άλλες εγκαταστάσεις αποθήκευσης
κοπριάς, οι οποίες δεν ταξινομούνται αλλού.
Στην πρώτη στήλη καταχωρίζεται το ποσοστό της υγρής / υδαρούς κοπριάς που αποθηκεύτηκε σε
εγκαταστάσεις που δεν αναφέρονται αλλού, ενώ στη δεύτερη καταχωρίζεται ο αριθμός των μηνών που
αποθηκεύτηκε εκεί η υγρή / υδαρής κοπριά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 31. ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Ερώτημα 31: Αν η εκμετάλλευση επωφελήθηκε από τα ακόλουθα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης για
τουλάχιστον ένα από τα έτη 2018, 2019, 2020, προσδιορίστε το είδος του μέτρου (μπορούν
να σημειωθούν περισσότερα από ένα μέτρα).
Στο κεφάλαιο αυτό θα επιλεγεί μία από τις απαντήσεις 1 έως 9, αν, κατά τα τρία τελευταία χρόνια, η εκμετάλλευση
επωφελήθηκε από ένα ή περισσότερα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης, τα οποία έχουν ως στόχο τη βελτίωση της
ανταγωνιστικότητας της γεωργίας – δασοκομίας, τη βελτίωση του περιβάλλοντος και του τοπίου, τη βελτίωση της
ποιότητας ζωής και την τοπική ανάπτυξη.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εκμετάλλευση θεωρείται ότι επωφελήθηκε από τα μέτρα ακόμα και εάν δεν έχει
πραγματοποιηθεί η πληρωμή κατά τον χρόνο διενέργειας της Απογραφής. Αρκεί η ύπαρξη θετικής απόφασης για
το αίτημα ενίσχυσης. Συμπεριλαμβάνονται μόνο ενισχύσεις που εντάσσονται στον Κανονισμό (EK) 1305/2013 και
μόνο εφόσον η ενίσχυση δίνεται άμεσα στην εκμετάλλευση, ακόμα και με τη μορφή συγχρηματοδότησης. Οι
ενισχύσεις επενδύσεων δεν συμπεριλαμβάνονται λόγω του έμμεσου τρόπου καταβολής τους.

1. Συμμετοχή γεωργών σε συστήματα για την ποιότητα τροφίμων που προορίζονται μόνο για
ανθρώπινη κατανάλωση
Με το παρόν μέτρο ενισχύονται γεωργοί και ομάδες γεωργών, οι οποίοι θα συμμετάσχουν σε ευρωπαϊκά ή εθνικά
συστήματα ποιότητας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, περιλαμβανομένων των συστημάτων πιστοποίησης
των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Περιλαμβάνονται δύο ειδών προσεγγίσεις ως προς τα συστήματα
πιστοποίησης, οι οποίες είναι δυνατό να συνδυάζονται:
α) μέσω των κατάλληλων σχημάτων πιστοποίησης, π.χ. ΠΟΠ / ΠΓΕ, βιολογικής παραγωγής κ.λπ., στοχεύει σε
ιδιότητες του προϊόντος που είναι αναγνωρίσιμες από τον καταναλωτή,
71
β) μέσω αξιοποίησης συστημάτων διαχείρισης της ποιότητας, όπως το AGRO 2 για την φυτική παραγωγή
στοχεύει στη διευκόλυνση της πρόσβασης του προϊόντος στην αγορά.
Τα συστήματα αυτά παρέχουν εγγυήσεις στους έμπορους ή/και στους καταναλωτές για την ποιότητα και τα
χαρακτηριστικά του προϊόντος ή για τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο παραγωγής. Ως συνέπεια της συμμετοχής τους
στα συστήματα αυτά, οι γεωργοί προσδοκούν να προσδώσουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα τους ή/και να
αυξήσουν τις ευκαιρίες τους στην αγορά πιστοποιούμενοι ως αξιόπιστοι προμηθευτές για τις επιδόσεις του
συστήματος διαχείρισης της ποιότητας.

2. Ενισχύσεις Natura 2000 για γεωργικές εκτάσεις και ενισχύσεις που έχουν σχέση με την οδηγία –
πλαίσιο για τα ύδατα
Πρόκειται για δράσεις στον τομέα του περιβάλλοντος που στοχεύουν στην αειφόρο χρήση της γεωργικής γης που
απειλείται από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η ρύπανση ή η καταστροφή των οικότοπων, η σύλληψη και η
θανάτωση άγριων πτηνών. Η στήριξη παρέχεται ετησίως σε γεωργούς για να αντισταθμίζει το πρόσθετο κόστος
και το χαμένο εισόδημα, που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί στις εν λόγω περιοχές, ως αποτέλεσμα της υποχρέωσής
τους να τηρούν τις απαιτήσεις των Οδηγιών 92/43/ΕΟΚ για τους βιότοπους, 2009/147/EΚ για τα πτηνά και της
Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά (Οδηγία 60/2000/ΕΚ), εφόσον αυτές υπερβαίνουν τις απαιτήσεις διατήρησης της
γης σε καλή αγροτική και περιβαλλοντική κατάσταση (Κανονισμός (ΕΕ) 1306/2013).

3. Γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις και ενισχύσεις για το κλίμα

Τα μέτρα αυτά έχουν στόχο τη διατήρηση και προώθηση των απαραίτητων αλλαγών στις αγροτικές πρακτικές,
που έχουν θετική συνεισφορά στο περιβάλλον και το κλίμα. Η στήριξη παρέχεται σε γεωργούς οι οποίοι εθελοντικά
αναλαμβάνουν σχετικές γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις σε χρησιμοποιούμενες γεωργικές εκτάσεις. Τα μέτρα
αναφέρονται σε δεσμεύσεις οι οποίες υπερβαίνουν τις σχετικές υποχρεώσεις των γεωργών, όπως αυτές
καθορίζονται από την Κοινοτική και Εθνική νομοθεσία. Οι δεσμεύσεις στο πλαίσιο αυτών των μέτρων
αναλαμβάνονται για περίοδο 5 - 7 ετών. Ενδεικτικά, κατά την προγραμματική περίοδο 2014 - 2020, κάποια από
αυτά τα μέτρα είναι γνωστά στους αγρότες ως «αντιμετώπιση νιτρορρύπανσης», «καταπολέμηση ζιζανίων σε
ορυζώνες», «διατήρηση ελαιώνα Άμφισσας», «διατήρηση αμπελώνα Θήρας», «κομφούζιο» (σεξουαλική σύγχυση
των μικρολεπιδοπτερων) κ.λπ.
Δεν παρέχεται στήριξη, μέσω αυτών των μέτρων, σε δράσεις που καλύπτονται από τα μέτρα περί βιολογικής
γεωργίας.

4. Βιολογική γεωργία
Το μέτρο στοχεύει στην ενθάρρυνση των αγροτών να εφαρμόσουν τις αρχές και τις μεθόδους βιολογικής
καλλιέργειας, όπως ορίζονται στον Κανονισμό (ΕΚ) 834/2007, καθώς και να διατηρήσουν αυτές τις μεθόδους μετά
την αρχική περίοδο της μετατροπής. Και στις δύο περιπτώσεις, η στήριξη παρέχεται για την εφαρμογή ευνοϊκών
για το περιβάλλον μεθόδων παραγωγής που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη βιολογική γεωργία.
Το μέτρο περιλαμβάνει δύο υπομέτρα:
 Ενισχύσεις για τη διατήρηση βιολογικών πρακτικών και μεθόδων παραγωγής
Οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν να διατηρήσουν για μια πενταετία στο σύστημα της βιολογικής γεωργίας,
σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) 834/2007, τα αγροτεμάχια με τις καλλιέργειες ή τις εκτροφές ζώων που
επιθυμούν και για τις οποίες έχουν συνάψει σύμβαση με εγκεκριμένο Οργανισμό Πιστοποίησης βιολογικών
προϊόντων.
 Ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους
Οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν να εντάξουν στο σύστημα της βιολογικής γεωργίας, σύμφωνα με τον
Κανονισμό (ΕΚ) 834/2007, τα αγροτεμάχια με τις καλλιέργειες ή τις εκτροφές ζώων που επιθυμούν και
συνάπτουν σύμβαση με εγκεκριμένο Οργανισμό Πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων.

5. Επενδύσεις σε στοιχεία του ενεργητικού της εκμετάλλευσης οι οποίες αφορούν υποδομές,

μεταποίηση, εμπορία ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων
Το μέτρο καλύπτει ένα πολύ μεγάλο φάσμα ιδιωτικών επενδύσεων του πρωτογενούς και του αγροδιατροφικού
τομέα αλλά και την κατασκευή βασικών δημόσιων υποδομών, όπως εγγειοβελτιωτικών έργων, έργων πρόσβασης
σε γεωργική γη και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, οδικό δασικό δίκτυο αλλά και την υλοποίηση μη παραγωγικών
επενδύσεων σε υποδομές που συνδέονται με την επίτευξη γεωργο–περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων. Στο
μέτρο συμπεριλαμβάνονται:

72
 α) επενδύσεις για τη βελτίωση των επιδόσεων και της βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων,
β) επενδύσεις στη μεταποίηση, εμπορία και/ή ανάπτυξη των γεωργικών προϊόντων,
γ) επενδύσεις σε υποδομές που σχετίζονται με την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό ή την προσαρμογή της
γεωργίας και της δασοπονίας,
δ) μη παραγωγικές επενδύσεις σε υποδομές που σχετίζονται με την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό ή την
προσαρμογή της γεωργίας και της δασοπονίας.
Ενδεικτικά, κατά την προγραμματική περίοδο 2014 - 2020, κάποια από αυτά τα μέτρα είναι γνωστά στους αγρότες
ως «σχέδια βελτίωσης», «μεταποίηση γεωργικών προϊόντων», «αγροτική οδοποιία», «αρδευτικά έργα» κ.λπ.

6. Πρόληψη και αποκατάσταση ζημιών στο γεωργικό παραγωγικό δυναμικό από φυσικές καταστροφές
και καταστροφικά συμβάντα
Το μέτρο αποσκοπεί στην επαναφορά του παραγωγικού δυναμικού ή/και της εκμετάλλευσης στην προ της ζημίας
κατάσταση, χωρίς σοβαρές, μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο εισόδημα του γεωργού ή κτηνοτρόφου, καθώς και
στην πρόληψη τέτοιων ζημιών, συμβάλλοντας έμμεσα στην ανταγωνιστικότητα της γεωργίας.
Το μέτρο υλοποιείται σε δύο άξονες:
α) Δράσεις πρόληψης που αφορούν κυρίως σε ενεργητική προστασία του φυτικού κεφαλαίου από παγετό,
προστασία από τις καταιγίδες, το χαλάζι, τη βροχή, την ξηρασία, τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές και σε
προστασία του ζωικού κεφαλαίου από μεταδοτικές ασθένειες και φυσικές καταστροφές,
β) Δράσεις στήριξης ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, η
αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων και η απρόσκοπτη παραγωγική διαδικασία σε περιπτώσεις
συμβάντων με χωρική και χρονική έκταση ικανή για την πρόκληση των ζημιών σε γεωργικές
καλλιέργειες, ζωικό κεφάλαιο και υποδομές.

7α. Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων: Ενισχύσεις έναρξης επιχείρησης, για
νέους αγρότες
Το μέτρο περιλαμβάνει οικονομική ενίσχυση για την απασχόληση νέων έως 40 ετών σε γεωργικές
δραστηριότητες. Συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στις αγροτικές περιοχές και τη
δημιουργία και διατήρηση θέσεων απασχόλησης και αυτοαπασχόλησης σε αυτές.

7β. Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων: Ενισχύσεις έναρξης επιχείρησης, για την
ανάπτυξη μικρών εκμεταλλεύσεων
Το μέτρο περιλαμβάνει οικονομική ενίσχυση για την υποστήριξη μικρών αλλά βιώσιμων γεωργικών
εκμεταλλεύσεων. Συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της μικρής επιχειρηματικότητας στις αγροτικές περιοχές και
τη δημιουργία και διατήρηση θέσεων απασχόλησης και αυτοαπασχόλησης σε αυτές.

8. Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στη βιωσιμότητα των δασών
Το σύνολο των μέτρων αυτών απευθύνεται σε ιδιώτες δασοκαλλιεργητές, δασοκτήμονες, Δήμους και ενώσεις
αυτών, καθώς και σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο των δασικών προϊόντων.
α) Δάσωση και δημιουργία δασικών εκτάσεων
Το μέτρο στοχεύει στην προστασία του περιβάλλοντος, την πρόληψη φυσικών κινδύνων και πυρκαγιών,
καθώς και την άμβλυνση των κλιματικών μεταβολών μέσω της επέκτασης των δασικών πόρων και τη
δάσωση γεωργικών και μη γαιών.
Οι δράσεις αυτές συμβάλλουν στην ενίσχυση της αντιδιαβρωτικής, αντιπλημμυρικής και αντιπυρικής
προστασίας, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την άμβλυνση των κλιματικών μεταβολών, την προσαρμογή
στις κλιματικές μεταβολές, τη ρύθμιση της ποιότητας και ποσότητας υδάτων, την αποκατάσταση των
πιλοτικών ερημοποιημένων περιοχών και την ενίσχυση της φυσικής αναγέννησης σε ορισμένες περιοχές

β) Καθιέρωση γεωργοδασοκομικών συστημάτων

Τα γεωργοδασοκομικά (αγροδασικά) συστήματα αποτελούν μια παραδοσιακή μορφή χρήσης της γης στην
Ελλάδα, ιδιαίτερα στις ημιορεινές και ορεινές περιοχές. Τα συστήματα αυτά συνδυάζουν την παρουσία
δέντρων και γεωργικών καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι. Παλαιότερα κατελάμβαναν σημαντικές εκτάσεις,

73
 ιδιαίτερα στις ημιορεινές περιοχές, με την πάροδο των ετών, όμως, πολλά από τα μεικτά αυτά συστήματα
μετατράπηκαν σε μονοκαλλιέργειες. Το μέτρο στοχεύει στην αναβάθμιση και επέκταση αυτών των
συστημάτων, η οποία μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της καλής κατάστασης των εδαφών, της
βιοποικιλότητας και του αγροτικού τοπίου.

γ) Πρόληψη και αποκατάσταση ζημιών σε δάση

Το μέτρο περιλαμβάνει δράσεις αποκατάστασης ζημιών σε δάση και δασικές εκτάσεις που έχουν προκύψει
από βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες (πυρκαγιές, πλημμύρες κ.α.) και εστιάζει σε:
 αναδασώσεις για την αποκατάσταση του δασικού δυναμικού που επλήγη από πυρκαγιές, φυσικές
καταστροφές, καθώς και καταστροφικά συμβάντα ή υποβάθμιση από άλλες αιτίες, όπως η διάβρωση
του εδάφους,
 κατασκευή ορεινών αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων,
 κατά περίπτωση αποκατάσταση δασικών υποδομών ή δασικών επενδύσεων από άλλες ζημιές που
έχουν προκύψει από τα παραπάνω αίτια, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του δασικού χώρου ή και της
εκμετάλλευσης.
Το μέτρο εφαρμόζεται όταν υπάρχει καταστροφή τουλάχιστον του 20% του δασοκομικού δυναμικού
(υποδομές, επενδύσεις, έκταση, πυκνότητα βλάστησης).

δ) Επενδύσεις για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας και της περιβαλλοντικής αξίας των δασών
Μέσω αυτού του μέτρου υποστηρίζονται επενδύσεις που στοχεύουν στην επίτευξη δεσμεύσεων για
περιβαλλοντικούς στόχους, στην παροχή οικολογικών υπηρεσιών ή/και στην αύξηση της αξίας των δασών
και δασωδών εκτάσεων ως δημόσια αγαθά, στην υπό εξέταση περιοχή, ή στη βελτίωση του δυναμικού
αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής από τα οικοσυστήματα, χωρίς να αποκλείονται μακροπρόθεσμα
οικονομικά οφέλη.

ε) Επενδύσεις σε δασοκομικές τεχνολογίες και στη μεταποίηση, διακίνηση και εμπορία δασικών προϊόντων
Το μέτρο αποσκοπεί στη στήριξη όσων δραστηριοποιούνται στην εκμετάλλευση δασικών εκτάσεων και
προϊόντων με σκοπό τον εκσυγχρονισμό της υποδομής και του σχετικού εξοπλισμού που απαιτούνται σε
όλη την υλοτομική διαδικασία – απόληψη των δασικών προϊόντων (συλλογή, υλοτομία, μετατόπιση και
μεταφορά), πρίση (κατά μήκος κοπή κορμών) – μέχρι τη βιομηχανική επεξεργασία τους, αλλά και την
ενίσχυση του δασοκομικού δυναμικού. Απώτερος στόχος είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στον
δασικό τομέα, κυρίως με την ενθάρρυνση των επενδύσεων σε δασοκομικές τεχνολογίες, οι οποίες
εφαρμόζονται στην επεξεργασία, διακίνηση και εμπορία δασικών προϊόντων, αυξάνοντας την προστιθέμενη
αξία τους. Στις επενδύσεις αυτές συγκαταλέγεται κάθε επένδυση που σχετίζεται με την ανάπτυξη και
οργάνωση της επεξεργασίας και εμπορίας δασικών προϊόντων, μέχρι το στάδιο της βιομηχανικής
μεταποίησης.
Κατά την προγραμματική περίοδο 2014 - 2020, το κυριότερο μέτρο της δέσμης «επενδύσεις στην ανάπτυξη
δασικών περιοχών και στη βιωσιμότητα των δασών» είναι γνωστό στους αγρότες ως «δάσωση γεωργικών
εκτάσεων».

9. Ενισχύσεις σε περιοχές με φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα

Το μέτρο αφορά ενισχύσεις που αποσκοπούν στην αντιστάθμιση του πρόσθετου κόστους ή/και του διαφυγόντος
εισοδήματος που προκαλείται από την άσκηση της γεωργικής δραστηριότητας σε εδάφη με απότομες κλίσεις
ή/και δυσχερείς κλιματολογικές συνθήκες, λόγω υψομέτρου.
Κατά την προγραμματική περίοδο 2014 - 2020, το κυριότερο μέτρο της δέσμης «ενισχύσεις σε περιοχές με φυσικά
ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα» είναι γνωστό στους αγρότες ως «εξισωτική αποζημίωση».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 32. ΑΛΛΕΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Προσοχή: Το κεφάλαιο αυτό συμπληρώνεται μόνο για τις ατομικές εκμεταλλεύσεις. Καταγράφονται οι
δραστηριότητες του κατόχου, των λοιπών μελών της οικογένειάς του, καθώς και των τακτικά απασχολουμένων
που εργάζονται στην εκμετάλλευση.

74
Ερώτημα 32.1: Αν η εκμετάλλευση δραστηριοποιείται και σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες, οι
οποίες έχουν άμεση σχέση με την εκμετάλλευση, δηλαδή προκύπτει οικονομικό όφελος
για την εκμετάλλευσή σας από τη χρησιμοποίηση των πόρων (ανθρώπινο δυναμικό,
έκταση, κτήρια, μηχανήματα κ.λπ.) ή και των προϊόντων της, προσδιορίστε το είδος της
δραστηριότητας από την ακόλουθη λίστα (μπορούν να σημειωθούν περισσότερες από
μία δραστηριότητες).
Το ερώτημα αυτό θα απαντηθεί μόνο στην περίπτωση που η εκμετάλλευση δραστηριοποιείται και σε άλλες
κερδοσκοπικές δραστηριότητες, εκτός της γεωργικής, που έχουν όμως άμεση σχέση με αυτή. Δηλαδή, για τις
δραστηριότητες αυτές χρησιμοποιούνται οικονομικοί πόροι της εκμετάλλευσης (ανθρώπινο δυναμικό, έκταση,
κτήρια, μηχανήματα κ.λπ.) ή τα προϊόντα της, και όχι μόνο το ανθρώπινο δυναμικό της.
Εξαιρούνται περιπτώσεις οι οποίες είτε δεν συμπεριλαμβάνουν ενεργό ανάμειξη των παραγωγικών μέσων της
εκμετάλλευσης (εργατικού δυναμικού, μηχανημάτων κ.λπ.) όπως καθαρά χρηματοοικονομικές επενδύσεις,
ενοικίαση γαιών για διάφορους σκοπούς (χώροι κατασκήνωσης ή διαμονής τουριστών) είτε δεν έχουν σχέση με
τις δραστηριότητες κάποιας αγροτικής εκμετάλλευσης π.χ. παροχή υπηρεσιών (ασφάλειες, ενοικίαση αγροτικών
μηχανημάτων που δεν χρησιμοποιούνται στην εκμετάλλευση), καταστήματα πώλησης αντικειμένων που δεν
έχουν σχέση με την εκμετάλλευση. Οι δραστηριότητες αυτές υπάγονται στην κατηγορία των άλλων μη–
σχετιζόμενων με τη εκμετάλλευση δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο «Απασχόληση κατόχου
και μελών της οικογένειας».
Εκτός από τα παραπάνω, στην κατηγορία αυτή δεν συμπεριλαμβάνονται οι εργασίες διατήρησης της γης σε καλή
γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση και οι μη διαχωρίσιμες γεωργικές δραστηριότητες μέσα στην
εκμετάλλευση, όπως η παραγωγή κρασιού από τα σταφύλια της, η παραγωγή λαδιού από τους ελαιώνες της
κ.λπ. Οι δραστηριότητες αυτές υπάγονται στις γεωργικές–κτηνοτροφικές εργασίες που περιλαμβάνονται στο
κεφάλαιο 33 «Απασχόληση των μελών της οικογένειας του κατόχου της γεωργικής-κτηνοτροφικής
εκμετάλλευσης».
Τέλος, εξαιρούνται τυχόν περιστασιακές δραστηριότητες.
Σε κάθε εκμετάλλευση μπορεί να πραγματοποιούνται περισσότερες από μία δραστηριότητες, οι οποίες θα πρέπει
να καταγραφούν όλες.

1. Μεταποίηση αγροτικών προϊόντων

Αφορά οποιαδήποτε μεταποίηση πρωτογενούς γεωργικού προϊόντος για την παραγωγή επεξεργασμένου
δευτερογενούς προϊόντος, ανεξάρτητα από το αν οι πρώτες ύλες παράγονται στην εκμετάλλευση ή αγοράζονται
από εξωτερική πηγή.
Περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η επεξεργασία κρέατος και η παρασκευή τυριού και γιαούρτης. Εξαιρούνται η
οινοποιία και η παραγωγή ελαιόλαδου, εκτός αν το ποσοστό της πρώτης ύλης που δεν παράγεται στην
εκμετάλλευση είναι σημαντικό.
Συμπεριλαμβάνεται σε αυτή την κατηγορία η τυποποίηση αγροτικών προϊόντων, η οποία αυξάνει σημαντικά την
εμπορευσιμότητά τους και η απευθείας πώληση αγροτικών προϊόντων των οποίων η επεξεργασία γίνεται στην
εκμετάλλευση όταν πρόκειται για καθετοποιημένες μονάδες (μονάδες οργανωμένες που παράγουν εμπορεύσιμες
ποσότητες). Δεν συμπεριλαμβάνεται η πώληση πλεονάσματος προϊόντων τα οποία αρχικά προορίζονταν για
αυτοκατανάλωση.

2. Χειροτεχνία
Περιλαμβάνεται οτιδήποτε έχει σχέση με χειροτεχνήματα (υφαντά, κεντήματα, πλεκτά, έπιπλα από κατεργασμένο
ξύλο κ.λπ.) που κατασκευάζονται στην εκμετάλλευση από τον κάτοχο ή τα μέλη της οικογένειάς του ή από το
υπόλοιπο εργατικό δυναμικό της εκμετάλλευσης, ανεξάρτητα από το πώς πωλούνται τα προϊόντα.

3. Κατεργασία ξύλου
Αφορά στη βασική επεξεργασία ακατέργαστου ξύλου η οποία γίνεται στην εκμετάλλευση με προορισμό το
εμπόριο και όχι για τις ανάγκες της εκμετάλλευσης, π.χ. πριόνισμα ξυλείας. Η κατεργασία ξύλου για έπιπλα
υπάγεται στο ερώτημα 2. «Χειροτεχνία».

4. Υδατοκαλλιέργειες – Ιχθυοκαλλιέργειες
Αφορά στην εκτροφή ψαριών, οστρακοειδών κ.λπ. που παράγονται στην εκμετάλλευση, σε φυσικό ή τεχνητό
περιβάλλον, εάν χρησιμοποιούνται είτε τα παραγωγικά μέσα είτε τα προϊόντα της εκμετάλλευσης. Εξαιρούνται
αποκλειστικά αλιευτικές δραστηριότητες.

75
5. Αγροτουρισμός
Περιλαμβάνονται όλες οι σχετικές με τον τουρισμό δραστηριότητες, όπως υπηρεσίες διαμονής, επίδειξη της
εκμετάλλευσης σε τουρίστες ή άλλες ομάδες, αθλητικές δραστηριότητες και δραστηριότητες αναψυχής
(εγκατάσταση κάμπινγκ, περίπατοι επί ζώων μετά οδηγού, ενοικιάσεις χώρων για κυνήγι, ψάρεμα κ.λπ.).
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η χρησιμοποίηση των πόρων της εκμετάλλευσης, δηλαδή των εκτάσεων, των
κτηρίων της ή του εργατικού της δυναμικού. Σε περίπτωση χρήσης κτηρίων αυτά θα πρέπει είτε να προορίζονταν
αρχικά για γεωργική χρήση είτε, αν δεν προορίζονταν για γεωργική χρήση, να ήταν υποστηρικτικά άλλων
δραστηριοτήτων της εκμετάλλευσης. Δεν συμπεριλαμβάνονται περιπτώσεις χρήσης κτηρίων που δεν
προορίζονταν για γεωργική χρήση και δεν υποστηρίζουν άλλες δραστηριότητες της εκμετάλλευσης, π.χ. ένα νέο
κτήριο για κάμπινγκ.

6α. Γεωργικές εργασίες επί συμβάσει

Γεωργικές εργασίες που εκτελούνται σε άλλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις για τις οποίες χρησιμοποιείται ο
εξοπλισμός της εκμετάλλευσης, όπως άροση με τα μηχανήματα της εκμετάλλευσης, συγκομιδή κ.λπ.

6β. Μη γεωργικές εργασίες επί συμβάσει

Μη γεωργικές εργασίες που εκτελούνται εκτός εκμετάλλευσης, στις οποίες χρησιμοποιούνται τα μέσα παραγωγής
της εκμετάλλευσης, όπως μεταφορές, διαμόρφωση και συντήρηση τοπίου, εκχιονιστικές εργασίες κ.λπ.

7. Παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας

Παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας (βιοαέριο, βιοκαύσιμα, ηλεκτρισμός) από ανεμογεννήτριες, άλλες μηχανικές
διατάξεις ή από αγροτικές πρώτες ύλες (άχυρο και άλλα υποπροϊόντα της εκμετάλλευσης), για διοχέτευση στην
αγορά και όχι για τις ανάγκες της εκμετάλλευσης. Περιλαμβάνεται η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας από μη
αγροτικές πρώτες ύλες, όπως κορμοί, λόχμες βραχείας εναλλαγής και υπολείμματα επεξεργασίας ξύλου είτε
ανεπεξέργαστα είτε σε μορφή σφαιριδίων ή πλίνθων.
Εξαιρούνται η ενοικίαση γης για εγκατάσταση διατάξεων παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας (π.χ.
ανεμογεννήτριας), καθώς και η πώληση γεωργικών προϊόντων ή υποπροϊόντων, π.χ. άχυρου, κελυφών,
απορριμμάτων από πουλερικά κ.λπ., σε εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας.

8. Δασοκομία
Εργασίες που εκτελούνται στο πλαίσιο της εκμετάλλευσης των δασών, όπως υλοτομικές, μεταφοράς δασικών
προϊόντων, τεμαχισμού ξυλείας, πρώτης επεξεργασίας ξύλου, για τις οποίες η εκμετάλλευση χρησιμοποιεί το
εργατικό δυναμικό και τα μηχανήματά της, τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως για γεωργικές εργασίες.

9. Παροχή υγειονομικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών υπηρεσιών

Κάθε εργασία η οποία συνδέεται με την παροχή υγειονομικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών υπηρεσιών ή/και
επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κοινωνικού περιεχομένου στις οποίες χρησιμοποιούνται είτε τα παραγωγικά
μέσα είτε τα προϊόντα της εκμετάλλευσης.
Συμπεριλαμβάνονται δραστηριότητες όπως εκπαιδευτικά/παιδαγωγικά αγροκτήματα, παροχή υπηρεσιών
φροντίδας ηλικιωμένων, παιδιών, ΑΜΕΑ, εξαρτημένων ατόμων κ.λπ., καθώς και τυχόν συνοδευτικές υπηρεσίες
μετακίνησης. Περιλαμβάνονται, επίσης, κέντρα ημερήσιας φροντίδας ατόμων, υγειονομικά κέντρα ή/και
εγκαταστάσεις, κέντρα θεραπείας και διαμονής κατοικίδιων κ.λπ.

10. Άλλες δραστηριότητες

Άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες που δεν αναφέρονται αλλού, όπως η αποθήκευση τροχόσπιτων, σκαφών
και άλλων αντικειμένων στις εγκαταστάσεις της εκμετάλλευσης για κάποια περίοδο, οι οποίες εγκαταστάσεις όμως
χρησιμοποιούνται για αγροτικές εργασίες τον υπόλοιπο χρόνο του έτους αναφοράς.

Ερώτημα 32.2: Ποια είναι η συμμετοχή των μη γεωργικών κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων, που έχουν
άμεση σχέση με την εκμετάλλευση, ως ποσοστό του κύκλου εργασιών της
(συμπεριλαμβανομένων των άμεσων ενισχύσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση);
Το ερώτημα αυτό θα απαντηθεί στην περίπτωση που έχει δοθεί μία τουλάχιστον απάντηση στο προηγούμενο
ερώτημα. Επισημαίνεται, όμως, ότι όλες οι μη γεωργικές κερδοσκοπικές δραστηριότητες του προηγούμενου
ερωτήματος που έχουν επιλεγεί ως απάντηση, πρέπει να ληφθούν υπόψη στον υπολογισμό του ποσοστού της
συμμετοχής τους στον κύκλο εργασιών της εκμετάλλευσης. Σε αυτή την περίπτωση, θα επιλεγεί συμμετοχή σε
76
ποσοστό 0-10%, ή 11-50% ή 51-99%, ανάλογα με το ποια είναι η συμμετοχή των άλλων κερδοσκοπικών
δραστηριοτήτων της εκμετάλλευσης ως ποσοστό στο συνολικό εισόδημά της.
Δεν περιλαμβάνονται, στο συνολικό εισόδημα της εκμετάλλευσης, μισθοί, συντάξεις, κύρια ή δευτερεύοντα
εισοδήματα, περιστασιακά έσοδα, μισθώματα κ.λπ. του κατόχου ή/και των μελών του νοικοκυριού, που δεν
προέρχονται από τις δραστηριότητες της εκμετάλλευσης. Π.χ., αν ο κάτοχος ή μέλος της οικογένειάς του έχει
εισοδήματα λόγω εργασίας (π.χ. είναι κατά κύριο επάγγελμα υπάλληλος), ή σύνταξης («Επαγγελματική
κατάσταση» στο κεφάλαιο «Απασχόληση κατόχου και μελών της οικογένειας») ή λόγω άλλης απασχόλησης μη
σχετιζόμενης με την απασχόληση στην εκμετάλλευση («Μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση άλλη απασχόληση»
στο κεφάλαιο «Απασχόληση κατόχου και μελών της οικογένειας»), αυτά δεν θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στο
σύνολο των εισοδημάτων της εκμετάλλευσης.
Η συμμετοχή των άλλων κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων που έχουν άμεση σχέση με την εκμετάλλευση ως
ποσοστό στο συνολικό εισόδημα της εκμετάλλευσης υπολογίζεται ως το ποσοστό του κύκλου εργασιών των
άλλων κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων που έχουν άμεση σχέση με την εκμετάλλευση στον συνολικό κύκλο
εργασιών της εκμετάλλευσης συμπεριλαμβανομένων και των άμεσων ενισχύσεων της εκμετάλλευσης από την
Ευρωπαϊκή Ένωση (σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου).
Πρόκειται δηλαδή για τον λόγο:

έσοδα ΑΚΔ (από άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες με άμεση σχέση)

Ποσοστό = %
γεωργικά έσοδα εκμετάλλευσης + έσοδα ΑΚΔ + άμεσες ενισχύσεις

33-37. ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Με την έννοια «εργατικό δυναμικό» νοείται το σύνολο των φυσικών προσώπων (ατόμων) ηλικίας 10 ετών και άνω
(που γεννήθηκαν, δηλαδή, έως και το 2010), τα οποία στη διάρκεια της περιόδου από 1 Οκτωβρίου 2019 έως και
30 Σεπτεμβρίου 2020 απασχολήθηκαν, με οποιοδήποτε τρόπο, σε εργασίες της γεωργικής – κτηνοτροφικής
εκμετάλλευσης, οι οποίες απαιτούνται, τόσο από τον κλάδο παραγωγής όσο και για τις γενικές ανάγκες της ή και
την εμπορική διαχείριση της παραγωγής. Ειδικά τα μέλη της οικογένειας του κατόχου θεωρούνται εργατικό
δυναμικό της εκμετάλλευσης ακόμα και αν αυτά απασχολούνται μόνο στις άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες
της εκμετάλλευσης, όπως η μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, ο αγροτουρισμός κ.ά.
Στην ενότητα αυτή, καταγράφονται επίσης, αν και δεν αποτελούν εργατικό δυναμικό της εκμετάλλευσης, τα φυσικά
πρόσωπα που εργάζονται σε αυτήν κατ’ αποκοπή, για λογαριασμό τους ή για άλλο πρόσωπο ή επιχείρηση,
παρέχοντας υπηρεσίες όπως, για παράδειγμα, όργωμα, θεριζοαλωνισμό, μηχανική συλλογή βαμβακιού κ.λπ.

Γεωργική εργασία θεωρείται κάθε μορφή απασχόλησης που συμβάλλει στην παραγωγή γεωργικών και
κτηνοτροφικών προϊόντων, τη συντήρηση των μέσων παραγωγής ή σε δραστηριότητες που προκύπτουν άμεσα
από αυτές τις παραγωγικές δράσεις.
Οι γεωργικές εργασίες που συμβάλλουν στην παραγωγή συμπεριλαμβάνουν:
 εργασίες οργάνωσης και διαχείρισης, όπως είναι η εξασφάλιση των εισροών που έχει ανάγκη η
γεωργική εκμετάλλευση για τη λειτουργία της, η προώθηση των προϊόντων της στην αγορά, ύστερα από
την ενδεδειγμένη και συμφέρουσα για τον γεωργό προετοιμασία αυτών, η τήρηση της γεωργικής λογιστικής,
η ανάλυση των αποτελεσμάτων, η χρηματοοικονομική διαχείριση, ο σχεδιασμός βελτιώσεων και αλλαγών
στο σύστημα και τον τύπο εκμετάλλευσης, η διερεύνηση των τρόπων για την υλοποίηση όλων αυτών κ.λπ.
 εργασίες στον αγροτικό χώρο και, κυρίως, μέσα στη γεωργική εκμετάλλευση για τις καλλιέργειες, όπως
είναι η προετοιμασία των αγροτεμαχίων για καλλιέργεια (οργώμα, λίπανση, σπορά ή φύτευση κ.λπ.), οι
καλλιεργητικές φροντίδες (φυτοπροστασία, ποτίσμα, κλάδευμα, αραίωμα καρπών, σκάλισμα κ.λπ.), η
συγκομιδή και οι εργασίες που ακολουθούν ανάλογα με την περίπτωση κ.λπ.
 εργασίες που πραγματοποιούνται για την κτηνοτροφία, όπως είναι η καθημερινή περιποίηση των
ζώων, η προετοιμασία και χορήγηση των ζωοτροφών, η εφαρμογή συστήματος υγιεινής των ζώων, ο
77
 καθαρισμός των εγκαταστάσεων σταβλισμού, το άρμεγμα, διάφοροι χειρισμοί ανάλογα με το είδος και την
κατηγορία των ζώων (ευνουχισμός, οχεία, μεταφορά στα σφαγεία) κ.λπ.
 εργασίες διάφορων τεχνικών χειρισμών που ακολουθούν τη συγκομιδή, όπως είναι ο αλωνισμός, η
μεταφορά στην αποθήκη, η συσκευασία, η αποθήκευση, ανάλογα με το προϊόν και κατά τρόπο που να
αποφεύγονται οι φθορές και άλλου είδους απώλειες, η προετοιμασία για την προώθηση του προϊόντος
στην αγορά κ.λπ.
 εργασίες για την τρέχουσα συντήρηση των μέσων παραγωγής, όπως είναι τα κτήρια, ο μηχανικός
εξοπλισμός, οι διάφορες εγκαταστάσεις, οι φράκτες, τα χαντάκια, οι τσιμενταύλακες κ.λπ.
 εργασίες για μεταφορά προϊόντων, υλικών, εφοδίων και γενικά ό,τι γίνεται αποκλειστικά για τη
γεωργική εκμετάλλευση και με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι αυτές οι μεταφορές γίνονται με το εργατικό
δυναμικό της γεωργικής εκμετάλλευσης.
 εργασίες μη γεωργικές που αφορούν δευτερεύουσες δραστηριότητες, μη διαχωρίσιμες, που δεν είναι
εύκολο, δηλαδή, να διαχωριστούν από τις καθαρά γεωργικές, όπως η οινοποίηση των σταφυλιών, η
παραγωγή ελαιόλαδου από τις ελιές της εκμετάλλευσης κ.λπ.
Δεν περιλαμβάνονται στις γεωργικές εργασίες της εκμετάλλευσης οι παρακάτω δραστηριότητες:
 εργασίες στο νοικοκυριό του κατόχου,
 δραστηριότητες σχετικές με δασοκομία, θήρα, αλιεία, ιχθυοκαλλιέργεια, εντός ή εκτός της εκμετάλλευσης,
εφόσον δεν χρησιμοποιούνται άλλα παραγωγικά μέσα της εκμετάλλευσης εκτός από το εργατικό δυναμικό
της,
 διαχωρίσιμες μη γεωργικές δευτερεύουσες (άλλες κερδοσκοπικές) δραστηριότητες, οι οποίες παράγουν
οικονομικό αποτέλεσμα για την εκμετάλλευση (άμεσα σχετιζόμενες), για τις οποίες χρησιμοποιούνται είτε
τα παραγωγικά μέσα είτε τα προϊόντα της εκμετάλλευσης, όπως π.χ. επεξεργασία γεωργικών προϊόντων
μέσα στην εκμετάλλευση, από πρώτες ύλες που παράγονται στην εκμετάλλευση ή που αγοράζονται,
 οποιαδήποτε άλλη εργασία που δεν έχει σχέση με γεωργική δραστηριότητα,
 οποιαδήποτε άλλη κερδοσκοπική δραστηριότητα του εργατικού δυναμικού της εκμετάλλευσης.

Αν ο κάτοχος ή/και τα μέλη του νοικοκυριού του ή/και οι τακτικά απασχολούμενοι στην εκμετάλλευση έχουν
αναπτύξει μία από τις παραπάνω δραστηριότητες, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στις γεωργικές εργασίες της
εκμετάλλευσης, αυτή θα σημειωθεί στα ερωτήματα:
 του κεφαλαίου 32 «Άλλες Κερδοσκοπικές Δραστηριότητες της Εκμετάλλευσης»,
 του κεφαλαίου 33 «Απασχόληση των μελών της οικογένειας του κατόχου της γεωργικής – κτηνοτροφικής
εκμετάλλευσης», ερώτημα που αφορά άλλη κερδοσκοπική, άμεσα σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση,
δραστηριότητα του κατόχου ή των μελών του νοικοκυριού,
 του κεφαλαίου «Απασχόληση του κατόχου και των μελών της οικογένειας στην εκμετάλλευση», ερωτήματα
που αφορούν άλλη απασχόληση, μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση, του κατόχου ή των μελών του
νοικοκυριού
 του κεφαλαίου 34 «Τακτικά Απασχολούμενοι», ερώτημα που αφορά άλλη κερδοσκοπική, άμεσα
σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση, δραστηριότητα των τακτικά απασχολούμενων (μονίμων) εργατών της
εκμετάλλευσης.

Εργάσιμη ημέρα είναι η ημέρα κατά τη διάρκεια της οποίας επιτελείται γεωργική εργασία στη γεωργική
εκμετάλλευση για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα της περιόδου αναφοράς. Ημέρες απουσίας και ασθένειας δεν
υπολογίζονται ως ημέρες εργασίας.
Μία ημέρα εργασίας (ημερομίσθιο) αντιστοιχεί σε οκτώ ώρες εργασίας.
Αν, π.χ., κάποιος εργάζεται τη μία ημέρα πέντε ώρες και την άλλη τρεις ώρες, αυτές οι οκτώ ώρες θα
υπολογίζονται ως μία ημέρα εργασίας (ένα ημερομίσθιο). Αν εργαστεί περισσότερες από οκτώ ώρες την ημέρα,
ο χρόνος εργασίας πέραν των οκτώ ωρών παραμένει ως πλεόνασμα ωρών εργασίας και προστίθεται σε τυχόν
πλεόνασμα ωρών από άλλες εργάσιμες ημέρες προκειμένου να συμπληρωθούν πλήρη οκτάωρα (ημέρες
εργασίας). Αν π.χ. μία ημέρα κάποιος έχει εργαστεί πέντε ώρες επιπλέον των οκτώ ωρών και την επομένη τρεις

78
ώρες επιπλέον των οκτώ, τότε τα δύο πλεονάσματα ωρών, τα οποία αθροίζονται σε οκτώ επιπλέον ώρες
εργασίας, θα υπολογιστούν ως μία ημέρα εργασίας (ένα οκτάωρο).
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στον υπολογισμό των ημερομισθίων των χειριστών των διάφορων γεωργικών
μηχανημάτων που τυχόν χρησιμοποίησε η γεωργική εκμετάλλευση. Στον υπολογισμό αυτό υπάρχει δυσκολία,
γιατί σε μικρό χρονικό διάστημα η απόδοση της μηχανής είναι μεγάλη.
Σε κάθε περίπτωση, όταν συμπληρώνεται το οκτάωρο εργασίας, πρέπει να υπολογίζεται ένα ημερομίσθιο, τόσο
για τους μόνιμους και εποχικούς εργάτες όσο και για την εργασία των μελών του νοικοκυριού.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 33. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΤΟΧΟΥ ΚΑΙ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ
ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ

Το κεφάλαιο αυτό αφορά στην απασχόληση των μελών της οικογένειας του κατόχου, δηλαδή του/της κατόχου,
της/του συζύγου και των άλλων μελών της οικογένειας.
Τα μέλη της οικογένειας του κατόχου μπορεί να ανήκουν στο νοικοκυριό του κατόχου και να διαμένουν μαζί, έστω
και αν απουσιάζουν προσωρινά, είναι δυνατόν, όμως, να διαμένουν χωριστά και να έχουν το δικό τους νοικοκυριό.
Γενικά, ως μέλη της οικογένειας του/της κατόχου θεωρούνται η/ο σύζυγος, α’ βαθμού ανιόντες ή κατιόντες
συγγενείς (παππούδες, γονείς, παιδιά, εγγόνια κ.ο.κ.), συμπεριλαμβανομένων των εξ αγχιστείας και μέσω
υιοθεσίας, καθώς και αδέλφια του/της κατόχου και της/του συζύγου. Άτομα που διαμένουν μαζί, ως σύντροφοι,
θεωρούνται σύζυγοι.
Τα ανωτέρω άτομα θεωρούνται ότι ανήκουν στο εργατικό δυναμικό εφόσον εμπλέκονται στις γεωργικές ή στις
άλλες κερδοσκοπικές, άμεσα σχετιζόμενες με την εκμετάλλευση, δραστηριότητες, ακόμα και αν λαμβάνουν
χρηματική ή σε άλλου τύπου αποζημίωση (π.χ. σε είδος). Και άλλοι συγγενείς (π.χ. θείοι, εξαδέλφια) μπορούν να
θεωρηθούν ότι ανήκουν στο εργατικό δυναμικό της εκμετάλλευσης εφόσον διαμένουν και εργάζονται στην
εκμετάλλευση μαζί με τα μέλη της οικογένειας του κατόχου. Άτομα χωρίς συγγενική σχέση με την οικογένεια του
κατόχου (π.χ. ψυχοπαίδια, φιλοξενούμενοι), ακόμα και αν διαμένουν και εργάζονται στην εκμετάλλευση θα πρέπει
να καταγραφούν στο κεφάλαιο 34 «Τακτικά απασχολούμενοι». H απασχόληση των μελών της οικογένειας του
κατόχου συμπληρώνεται μόνο από τις εκμεταλλεύσεις που είναι ατομικές.

Πίνακας 33. Συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα, για τον κάτοχο και για κάθε μέλος της οικογένειάς
του, 10 ετών και άνω, που απασχολήθηκε στην εκμετάλλευση κατά την περίοδο αναφοράς
της Απογραφής (1/10/2019 έως 30/9/2020), είτε σε καθαρά γεωργικές ή κτηνοτροφικές
εργασίες είτε στις άλλες δραστηριότητες της εκμετάλλευσης.
Ο πίνακας αυτός θα συμπληρωθεί με αναλυτικά στοιχεία για τον χρόνο εργασίας του κατόχου και των μελών της
οικογένειάς του, παρόντα ή προσωρινώς απουσιάζοντα κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής, τα οποία
είναι 10 ετών και άνω (δηλαδή γεννήθηκαν ως το 2010) και απασχολήθηκαν στην εκμετάλλευση αυτή κατά το
12μηνο της περιόδου αναφοράς της Απογραφής (1 Οκτωβρίου 2019 – 30 Σεπτεμβρίου 2020), πλήρως ή κατά
χρονικά διαστήματα, είτε σε καθαρά γεωργικές ή κτηνοτροφικές εργασίες, είτε στις άλλες κερδοσκοπικές
δραστηριότητες της εκμετάλλευσης.
Η συμπλήρωση του πίνακα γίνεται με εισαγωγή εγγραφών, επιλέγοντας το κουμπί «Προσθήκη
Απασχολουμένου».
Την πρώτη φορά που θα επιλεχθεί το κουμπί «Προσθήκη Απασχολουμένου», εμφανίζεται καρτέλα η οποία αφορά
τον κάτοχο της εκμετάλλευσης και η οποία συμπληρώνεται με πληροφορίες που αφορούν εκείνον. Μετά τη
συμπλήρωση της εγγραφής του κατόχου, πρέπει να συμπληρωθεί μία καρτέλα για κάθε ένα από τα μέλη της
οικογένειάς του που απασχολήθηκαν στην εκμετάλλευση. Για να γίνει αυτό, θα επιλεχθεί το κουμπί «Προσθήκη
Απασχολουμένου» και θα συμπληρωθεί η εμφανιζόμενη καρτέλα, τόσες φορές όσες είναι και τα απασχολούμενα
μέλη της οικογένειας του κατόχου.

79
Απαιτούμενες πληροφορίες κατόχου εκμετάλλευσης:
Την πρώτη φορά που επιλέγεται το κουμπί «Προσθήκη Απασχολουμένου» ανοίγει μία καρτέλα-οθόνη που
περιέχει απαραίτητες πληροφορίες για τον κάτοχο της εκμετάλλευσης.

Ερώτημα 33.1 Καταχωρίστε τις παρακάτω πληροφορίες για τον κάτοχο της εκμετάλλευσης
1. Ο κάτοχος είναι ο μοναδικός διαχειριστής;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό εμφανίζεται προσυμπληρωμένη, βάσει της απάντησης που έχει δώσει ο χρήστης
στο ερώτημα 4.1 του κεφαλαίου 4. Πιο αναλυτικά, εμφανίζεται απάντηση ΝΑΙ, μόνο στην περίπτωση που στο
ερώτημα 4.1 έχει επιλεχθεί η απάντηση «1.Κάτοχος», δηλαδή στην περίπτωση που έχει δηλωθεί ότι ο κάτοχος
είναι ο μοναδικός διαχειριστής. Αν στο ερώτημα 4.1.έχει επιλεχθεί οποιαδήποτε άλλη απάντηση, τότε στο ερώτημα
αυτό εμφανίζεται προσυμπληρωμένη η απάντηση ΟΧΙ.
Στην περίπτωση που ο χρήστης επιθυμεί να τροποποιήσει την προσυμπληρωμένη απάντηση αυτού του
ερωτήματος, πρέπει να μεταβεί στο κεφάλαιο 4 και να αλλάξει την απάντηση που έχει δοθεί στο ερώτημα 4.1.

2. Φύλο
Ανάλογα με το φύλο του κατόχου θα σημειωθεί Άρρεν ή Θήλυ, αντίστοιχα.

3. Έτος γέννησης
Το έτος γέννησης του κατόχου εμφανίζεται προσυμπληρωμένο, βάσει του έτους γέννησης που έχει συμπληρώσει
ο χρήστης στο αντίστοιχο ερώτημα του κεφαλαίου 1. Στην περίπτωση που ο χρήστης επιθυμεί να τροποποιήσει
το έτος γέννησης σε αυτό το ερώτημα, πρέπει να μεταβεί στο κεφάλαιο 1 και να αλλάξει την απάντηση που έχει
δοθεί.

4. Επαγγελματική κατάσταση
Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί ανάλογα με την επαγγελματική κατάσταση του κατόχου που απασχολήθηκε
στην εκμετάλλευση, κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Συγκεκριμένα, θα συμπληρωθεί:
Εργαζόμενος, όταν το άτομο έχει ως κύρια απασχόληση την απασχόληση στην εκμετάλλευση, καθώς και
όταν έχει άλλη κύρια απασχόληση, είτε σε άλλη εκμετάλλευση είτε σε άλλη εργασία στην οποία εργαζόταν
κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Εδώ περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις που ένα άτομο εργάστηκε μόνο για ένα τμήμα της 12μηνης περιόδου
αναφοράς της Απογραφής, λόγω προσωρινής διακοπής της εργασιακής του σχέσης (λόγω ασθένειας,
στρατιωτικής θητείας, δυστυχήματος, άδειας κ.λπ.).
Άνεργος, όταν το άτομο κατά την περίοδο της Απογραφής ήταν άνεργο, δηλαδή η κύρια απασχόλησή του
είναι άλλη και κατά τη 12μηνη περίοδο αναφοράς της Απογραφής δεν εργαζόταν ή μπορεί να μην εργαζόταν
κατά το τελευταίο διάστημα, λόγω οριστικής διακοπής της εργασιακής του σχέσης ή παύσης λειτουργίας της
επιχείρησης όπου εργαζόταν κ.λπ., και αναζητούσε ή αναζητεί άλλη εργασία. Περιλαμβάνονται και τα άτομα
που αναζητούν για πρώτη φορά εργασία εκτός της εκμετάλλευσης, είτε γιατί αποφάσισαν να αλλάξουν
απασχόληση είτε γιατί μόλις ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους.
Συνταξιούχος, για τα άτομα που είναι συνταξιούχοι και απασχολήθηκαν στην εκμετάλλευση.
Άλλη περίπτωση, για κάθε άλλη περίπτωση που δεν μπορεί να καταχωριστεί στις παραπάνω επιλογές όπως
νοικοκυρά, σπουδαστής, εισοδηματίας, στρατευμένος κ.λπ..

5. Αριθμός ημερών εργασίας στην εκμετάλλευση σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες κατά τη
χρονική περίοδο από 1 Οκτωβρίου 2019 έως 30 Σεπτεμβρίου 2020
Γράφεται ο συνολικός αριθμός των ημερών εργασίας σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες που
πραγματοποίησε στην εκμετάλλευση ο κάτοχος, κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής από 1 Οκτωβρίου
2019 έως 30 Σεπτεμβρίου 2020.
Απαιτείται προσοχή κατά τη συμπλήρωση του ερωτήματος αυτού, γιατί είναι δύσκολο ο απογραφόμενος να
υπολογίσει με ακρίβεια τον αριθμό των ημερών που απασχολήθηκε όλο τον χρόνο στις διάφορες γεωργικές
εργασίες, οι οποίες ποικίλουν. Αν ο απογραφόμενος δυσκολεύεται, ίσως θα πρέπει να απαριθμηθούν οι εργασίες
τις οποίες έκανε και, στη συνέχεια, να γίνει ο υπολογισμός των ημερών εργασίας.
80
Σημαντικό ρόλο, στον υπολογισμό των ημερών εργασίας παίζει ο τύπος και το μέγεθος της εκμετάλλευσης
(γεωργική ή κτηνοτροφική, αριθμός καλλιεργούμενων εκτάσεων και αριθμός ζώων). Για παράδειγμα, μία
κτηνοτροφική εκμετάλλευση που έχει ένα σημαντικό αριθμό ζώων χρειάζεται εντατική εργασία ακόμη και τα
Σαββατοκύριακα. Επισημαίνεται, όμως, ότι τα ημερομίσθια δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 360 ετησίως.
Για τον κάτοχο θα γραφούν οπωσδήποτε ημέρες απασχόλησης, άσχετα αν είναι μεγάλης ηλικίας ή συνταξιούχος
ή έχει παραχωρήσει τη διαχείριση της εκμετάλλευσης σε άλλο άτομο, γιατί, έστω και αν δεν έχει συμμετάσχει
ενεργά σε όλες τις φάσεις των γεωργικών εργασιών, θεωρείται ότι βασικά έχει την εποπτεία της εκμετάλλευσης.
Αν ο κάτοχος δεν έχει απασχοληθεί καθόλου, π.χ. λόγω ασθένειας, τότε ο Απογραφέας θα πρέπει στο κεφάλαιο
«Παρατηρήσεις» να σημειώσει ότι «ο κάτοχος δεν ήταν δυνατόν να εργαστεί λόγω ασθένειας».
Τονίζεται ότι η ιδιότητα του συνταξιούχου δεν εμποδίζει τον κάτοχο να απασχολείται στη γεωργική εκμετάλλευση.

6. Αριθμός ημερών εργασίας σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες, άμεσα σχετιζόμενες με την

εκμετάλλευση, δηλαδή σε κάποια από τις δραστηριότητες του ερωτήματος 32.1
Γράφεται ο συνολικός αριθμός των ημερών εργασίας που πραγματοποίησε στην εκμετάλλευση ο κάτοχος που
απασχολήθηκε σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες, άμεσα σχετιζόμενες με την εκμετάλλευση (βλ. κεφάλαιο
32). Ως τέτοιες εννοούνται δραστηριότητες, εντός ή εκτός της εκμετάλλευσης, οι οποίες παράγουν οικονομικό
αποτέλεσμα για την εκμετάλλευση και στις οποίες χρησιμοποιούνται είτε τα παραγωγικά μέσα (γη, κτήρια,
μηχανήματα κ.λπ.) είτε τα προϊόντα της εκμετάλλευσης, όπως π.χ. επεξεργασία αγροτικών προϊόντων στην
εκμετάλλευση από πρώτες ύλες που παράγονται στην εκμετάλλευση ή αγοράζονται.
Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται τόσο γεωργικές όσο και μη γεωργικές εργασίες που γίνονται για άλλες
εκμεταλλεύσεις.
Δραστηριότητες στις οποίες χρησιμοποιείται αποκλειστικά το εργατικό δυναμικό δεν θεωρούνται ως άμεσα
σχετιζόμενες με την εκμετάλλευση. Ομοίως ισχύει για κερδοσκοπικές δραστηριότητες οι οποίες:
 δεν συμπεριλαμβάνουν ενεργό ανάμειξη των παραγωγικών μέσων της εκμετάλλευσης (εργατικού
δυναμικού, μηχανημάτων κ.λπ.), π.χ. ενοικίαση γαιών για διάφορους σκοπούς χωρίς περαιτέρω ανάμειξη
των μελών της εκμετάλλευσης,
 δεν έχουν σχέση με τις δραστηριότητες κάποιας αγροτικής εκμετάλλευσης αλλά έχουν την έδρα τους στην
εκμετάλλευση, π.χ. ασφαλιστικό πρακτορείο, πρακτορείο ενοικίασης αγροτικών μηχανημάτων που δεν
χρησιμοποιούνται στην εκμετάλλευση, κατάστημα πώλησης αντικειμένων που δεν έχουν σχέση με την
εκμετάλλευση κ.λπ.,
 είναι καθαρά περιστασιακές.
Η διατήρηση της γεωργικής γης δεν υπάγεται σε αυτή την κατηγορία, αφού θεωρείται γεωργική εργασία της
εκμετάλλευσης.

7. Εκτός από την εργασία στην εκμετάλλευση, ο κάτοχος απασχολήθηκε και σε κάποια άλλη
απασχόληση, μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση;
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί απάντηση ΝΑΙ, αν ο κάτοχος της εκμετάλλευσης απασχολήθηκε την ίδια περίοδο και
σε κάποια άλλη εργασία (γεωργική ή μη), μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση, έναντι αμοιβής (μισθό,
ημερομίσθιο, μερίδιο των κερδών σε χρήμα ή είδος, εργολαβικά κ.λπ.) ή σε ιδιόκτητη επιχείρηση κ.λπ.
Συγκεκριμένα, μπορεί να απασχολήθηκε:
 σε αγροτικές εργασίες άλλης γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης με ημερομίσθιο, μισθό, μερίδιο σε
χρήμα ή είδος, χωρίς όμως να έχει χρησιμοποιήσει τα μηχανήματα της εκμετάλλευσής του για την παροχή
υπηρεσιών, όπως όργωμα, ψεκασμούς, συγκομιδή των προϊόντων κ.λπ.(τότε η απασχόληση θα ήταν
σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση),
 σε άλλες μη γεωργικές εργασίες, όπως εργάτης, ιδιωτικός ή δημόσιος υπάλληλος, τραπεζικός υπάλληλος,
δάσκαλος, λογιστής, έμπορος, εργολάβος κ.λπ., των οποίων η έδρα δεν βρίσκεται στην εκμετάλλευση.

Περιλαμβάνονται, επίσης, και οι κερδοσκοπικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα μέσα στην εκμετάλλευση
και οι οποίες:
 δεν περιλαμβάνουν ενεργό ανάμειξη των παραγωγικών μέσων της εκμετάλλευσης (εργατικού δυναμικού,
μηχανημάτων κ.λπ.), όπως καθαρά χρηματοοικονομικές επενδύσεις, ενοικίαση γαιών για διάφορους
σκοπούς (χώροι κατασκήνωσης ή διαμονής τουριστών),
81
  δεν έχουν σχέση με τις δραστηριότητες κάποιας αγροτικής εκμετάλλευσης, π.χ. παροχή υπηρεσιών
(ασφάλειες, ενοικίαση αγροτικών μηχανημάτων που δεν χρησιμοποιούνται στην εκμετάλλευση)
καταστήματα πώλησης αντικειμένων που δεν έχουν σχέση με την εκμετάλλευση, κομμωτήρια μέσα στην
εκμετάλλευση κ.λπ.
Εξαιρούνται οι μη διαχωρίσιμες γεωργικές δραστηριότητες μέσα στην εκμετάλλευση, όπως η παραγωγή κρασιού
από τα σταφύλια της, η παραγωγή λαδιού από τους ελαιώνες της κ.λπ.

8. Η μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση απασχόληση του κατόχου είναι ΚΥΡΙΑ ή ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ σε

σύγκριση με τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες
Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν υπάρχει θετική απάντηση (ΝΑΙ) στο ερώτημα «Ο κάτοχος
απασχολήθηκε και σε κάποια άλλη απασχόληση μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση» και θα επιλεχθεί απάντηση
ανάλογα με το αν η άλλη απασχόληση, η μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση, είναι ΚΥΡΙΑ ή ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ,
σε σχέση με τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες.
Κύρια απασχόληση:
Για τον κάτοχο θα δηλωθεί αν η άλλη απασχόληση είναι η ΚΥΡΙΑ απασχόλησή του. Θα πρέπει να ληφθεί
υπόψη ότι μία κύρια απασχόληση απαιτεί ίσο ή περισσότερο χρόνο από αυτόν που διατίθεται για τις γεωργικές
και κτηνοτροφικές εργασίες της εκμετάλλευσης.
Δευτερεύουσα απασχόληση:
Για τον κάτοχο θα δηλωθεί αν η άλλη απασχόληση, η μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση, είναι η
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ απασχόλησή του. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μία δευτερεύουσα απασχόληση απαιτεί
λιγότερο χρόνο από αυτόν που διατίθεται για τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες της εκμετάλλευσης.

9. Θέση του κατόχου στην άλλη απασχόληση

Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν έχει δοθεί θετική απάντηση (ΝΑΙ) στο ερώτημα «Ο κάτοχος
απασχολήθηκε και σε κάποια άλλη απασχόληση μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση», είτε αυτή ήταν κύρια είτε
δευτερεύουσα.
Θα επιλεχθεί μία από τις ακόλουθες απαντήσεις, ανάλογα με τη θέση του κατόχου στην άλλη απασχόληση.
Συγκεκριμένα μπορεί να είναι εργοδότης, αυτοαπασχολούμενος, μισθωτός, ή ημερομίσθιος.

Όταν δοθεί απάντηση στο τελευταίο από τα ερωτήματα που αφορούν τον κάτοχο πρέπει να πατηθεί το κουμπί
«Προσθήκη Απασχολουμένου» προκειμένου να καταχωριστούν τα στοιχεία του στον πίνακα του κεφαλαίου 33.
Άμεσα εμφανίζεται συμπληρωμένη η πρώτη γραμμή του πίνακα, η οποία εκτός από τα στοιχεία του κατόχου που
προέκυψαν από τα ερωτήματα 33.1.1 έως 33.1.7, περιέχει και κάποια επιπλέον όπως η ηλικία του κατόχου καθώς
και αν είναι ο κάτοχος διαχειριστής ή όχι, τα οποία συμπληρώνονται αυτόματα από απαντήσεις που έχουν ήδη
δοθεί σε προηγούμενα κεφάλαια.

Απαιτούμενες πληροφορίες μελών:

Στην περίπτωση που στην εκμετάλλευση, εκτός από τον κάτοχο, απασχολήθηκε και άλλο μέλος ή μέλη της
οικογένειάς του, θα πρέπει να επιλεχθεί το κουμπί «Προσθήκη Απασχολουμένου», μέσω του οποίου θα ανοίξει
μία καρτέλα-οθόνη που περιέχει τις επιπλέον απαραίτητες πληροφορίες που θα συμπληρωθούν για κάθε μέλος
της οικογένειας. Η διαδικασία αυτή θα επαναληφθεί τόσες φορές όσες είναι και τα μέλη της οικογένειας του
κατόχου που απασχολήθηκαν στην εκμετάλλευση, είτε σε καθαρά γεωργικές ή κτηνοτροφικές εργασίες είτε στις
άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες της εκμετάλλευσης.

Ερώτημα 33.2 Καταχωρίστε τις παρακάτω πληροφορίες για κάθε μέλος της οικογένειας του κατόχου της
εκμετάλλευσης που απασχολήθηκε στην εκμετάλλευση
1. Το μέλος αυτό είναι:
Θα καταχωριστεί η σχέση που έχει με τον κάτοχο το μέλος της οικογένειας που απασχολήθηκε στην
εκμετάλλευση, δηλαδή, σύζυγος, παιδί, εγγόνι, γονέας, ή άλλος συγγενής.

82
Τα μέλη της οικογένειας που δεν απασχολήθηκαν στις γεωργικές–κτηνοτροφικές εργασίες της εκμετάλλευσης ή
σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες άμεσα σχετιζόμενες με την εκμετάλλευση δεν θα καταγραφούν.

2. Είναι το μέλος αυτό διαχειριστής της εκμετάλλευσης;

Στη ερώτημα αυτό θα δοθεί καταφατική απάντηση ΝΑΙ μόνο σε ένα άτομο. Η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα
πρέπει να συμφωνεί με τις απαντήσεις των ερωτημάτων που αφορούν τον διαχειριστή, του κεφαλαίου «Νομική
μορφή, διαχείριση της εκμετάλλευσης και γεωργική κατάρτιση του διαχειριστή της εκμετάλλευσης».
Ειδικότερα:
 Εάν στο ερώτημα 4.1 έχει επιλεχθεί συνδιαχείριση και, συγκεκριμένα, ότι τη διαχείριση αναλαμβάνουν
από κοινού «ο/η κάτοχος με τη/τον σύζυγό του/της», σε αυτό το ερώτημα θα υπάρχει απάντηση ΝΑΙ μόνο
στην καρτέλα της/του συζύγου.
 Εάν στο ερώτημα 4.1 έχει επιλεχθεί συνδιαχείριση και, συγκεκριμένα, ότι τη διαχείριση αναλαμβάνουν
από κοινού «ο/η κάτοχος με άλλο μέλος της οικογένειάς του/της», σε αυτό το ερώτημα θα υπάρχει
μοναδική απάντηση ΝΑΙ στην καρτέλα είτε κάποιου παιδιού είτε κάποιου εγγονιού είτε κάποιου γονέα είτε
κάποιου άλλου συγγενή.
 Εάν στο ερώτημα 4.1 έχει επιλεχθεί ως μοναδικός διαχειριστής «η/ο σύζυγος του κατόχου», τότε θα
υπάρχει απάντηση ΝΑΙ μόνο στην καρτέλα της/του συζύγου.
 Εάν στο ερώτημα 4.1 έχει επιλεχθεί ως μοναδικός διαχειριστής κάποιο «άλλο μέλος της οικογένειας του
κατόχου», τότε θα υπάρχει μοναδική απάντηση ΝΑΙ στην καρτέλα είτε κάποιου παιδιού είτε κάποιου
εγγονιού είτε κάποιου γονέα είτε κάποιου άλλου συγγενή.
 Εάν στο ερώτημα 4.1 έχει επιλεχθεί ως μοναδικός διαχειριστής «άλλο άτομο που δεν είναι μέλος της
οικογένειας του κατόχου», τα στοιχεία του θα καταχωριστούν στο κεφάλαιο 34 «Τακτικά
απασχολούμενοι».

3. Φύλο
Ανάλογα με το φύλο του κάθε μέλους της οικογένειας του κατόχου, θα σημειωθεί Άρρεν ή Θήλυ, αντίστοιχα.

4. Έτος γέννησης
Γράφεται το έτος γέννησης κάθε μέλους της οικογένειας του κατόχου. Περιλαμβάνονται μέλη 10 ετών και άνω,
δηλαδή που γεννήθηκαν έως και το 2010.

5. Επαγγελματική κατάσταση
Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί, ανάλογα με την επαγγελματική κατάσταση του κάθε μέλους της οικογένειας
του κατόχου που απασχολήθηκε στην εκμετάλλευση κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Συγκεκριμένα θα συμπληρωθεί:
Εργαζόμενος, όταν το άτομο έχει ως κύρια απασχόληση την απασχόληση στην εκμετάλλευση, καθώς και
όταν έχει άλλη κύρια απασχόληση, είτε σε άλλη εκμετάλλευση είτε σε άλλη εργασία στην οποία εργαζόταν
κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής.
Εδώ περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις που ένα άτομο εργάστηκε μόνο για ένα τμήμα της 12μηνης περιόδου
αναφοράς της Απογραφής, λόγω προσωρινής διακοπής της εργασιακής του σχέσης (λόγω ασθένειας,
στρατιωτικής θητείας, δυστυχήματος, άδειας κ.λπ.).
Άνεργος, όταν το άτομο κατά την περίοδο της Απογραφής ήταν άνεργο, δηλαδή η κύρια απασχόλησή του
είναι άλλη και κατά την 12μηνη περίοδο αναφοράς της Απογραφής δεν εργαζόταν ή μπορεί να μην εργαζόταν
κατά το τελευταίο διάστημα, λόγω οριστικής διακοπής της εργασιακής του σχέσης ή παύσης λειτουργίας της
επιχείρησης όπου εργαζόταν κ.λπ. και αναζητούσε ή αναζητεί άλλη εργασία. Περιλαμβάνονται και τα άτομα
που αναζητούν για πρώτη φορά εργασία εκτός της εκμετάλλευσης, είτε γιατί αποφάσισαν να αλλάξουν
απασχόληση είτε γιατί μόλις ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους.
Συνταξιούχος, για τα άτομα που είναι συνταξιούχοι και απασχολήθηκαν στην εκμετάλλευση.
Άλλη περίπτωση, για κάθε άλλη περίπτωση που δεν μπορεί να καταχωριστεί στις παραπάνω επιλογές όπως
νοικοκυρά, σπουδαστής, εισοδηματίας, στρατευμένος κ.λπ.

83
 6. Αριθμός ημερών εργασίας στην εκμετάλλευση σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες
Γράφεται ο συνολικός αριθμός των ημερών εργασίας σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες που
πραγματοποίησε στην εκμετάλλευση κάθε μέλος της οικογένειας του κατόχου, κατά την περίοδο αναφοράς της
Απογραφής από 1 Οκτωβρίου 2019 έως 30 Σεπτεμβρίου 2020.
Απαιτείται προσοχή κατά τη συμπλήρωση του ερωτήματος αυτού, γιατί είναι δύσκολο ο απογραφόμενος να
υπολογίσει με ακρίβεια τον αριθμό των ημερών που απασχολήθηκε κάθε μέλος, όλο τον χρόνο στις διάφορες
γεωργικές εργασίες, οι οποίες ποικίλουν. Αν ο απογραφόμενος δυσκολεύεται, ίσως θα πρέπει να απαριθμηθούν
οι εργασίες οι οποίες πραγματοποιήθηκαν και, στη συνέχεια, να γίνει ο υπολογισμός των ημερών εργασίας.
Ο αριθμός των ημερών εργασίας που θα καταχωριστούν στο κάθε άτομο θα πρέπει να είναι ανάλογος με το είδος
της εργασίας που προσέφερε το άτομο αυτό (διαχείριση, εποπτεία, καλλιέργεια εδάφους κ.λπ.). Σημαντικό ρόλο
στον υπολογισμό των ημερών εργασίας, παίζει ο τύπος και το μέγεθος της εκμετάλλευσης (γεωργική ή
κτηνοτροφική, αριθμός καλλιεργούμενων εκτάσεων και αριθμός ζώων). Για παράδειγμα, μια κτηνοτροφική
εκμετάλλευση που έχει ένα σημαντικό αριθμό ζώων χρειάζεται εντατική εργασία ακόμη και τα Σαββατοκύριακα.
Επισημαίνεται, όμως, ότι τα ημερομίσθια δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 360 ετησίως.
Τονίζεται ότι η ιδιότητα του συνταξιούχου δεν εμποδίζει κάποιο μέλος της οικογένειας του κατόχου να
απασχολείται στη γεωργική εκμετάλλευση.

7. Αριθμός ημερών εργασίας σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες, άμεσα σχετιζόμενες με την

εκμετάλλευση, δηλαδή σε κάποια από τις δραστηριότητες του ερωτήματος 32.1
Γράφεται ο συνολικός αριθμός των ημερών εργασίας που πραγματοποίησε το μέλος της οικογένειας του κατόχου
σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες, άμεσα σχετιζόμενες με την εκμετάλλευση (βλ. κεφάλαιο 32). Ως τέτοιες
εννοούνται δραστηριότητες, εντός ή εκτός της εκμετάλλευσης, οι οποίες παράγουν οικονομικό αποτέλεσμα για
την εκμετάλλευση και στις οποίες χρησιμοποιούνται είτε τα παραγωγικά μέσα (γη, κτήρια, μηχανήματα κ.λπ.) είτε
τα προϊόντα της εκμετάλλευσης, όπως π.χ. επεξεργασία αγροτικών προϊόντων στην εκμετάλλευση από πρώτες
ύλες που παράγονται στην εκμετάλλευση ή αγοράζονται.
Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται τόσο γεωργικές όσο και μη γεωργικές εργασίες που γίνονται για άλλες
εκμεταλλεύσεις.
Δραστηριότητες στις οποίες χρησιμοποιείται αποκλειστικά το εργατικό δυναμικό δεν θεωρούνται ως άμεσα
σχετιζόμενες με την εκμετάλλευση. Το ίδιο ισχύει για κερδοσκοπικές δραστηριότητες οι οποίες:
 δεν συμπεριλαμβάνουν ενεργό ανάμειξη των παραγωγικών μέσων της εκμετάλλευσης (εργατικού
δυναμικού, μηχανημάτων κ.λπ.), π.χ. ενοικίαση γαιών για διάφορους σκοπούς χωρίς περαιτέρω ανάμειξη
των μελών της εκμετάλλευσης,
 δεν έχουν σχέση με τις δραστηριότητες κάποιας αγροτικής εκμετάλλευσης αλλά έχουν την έδρα τους στην
εκμετάλλευση, π.χ. ασφαλιστικό πρακτορείο, πρακτορείο ενοικίασης αγροτικών μηχανημάτων που δεν
χρησιμοποιούνται στην εκμετάλλευση, κατάστημα πώλησης αντικειμένων που δεν έχουν σχέση με την
εκμετάλλευση κ.λπ.,
 είναι καθαρά περιστασιακές.
Η διατήρηση της γεωργικής γης δεν υπάγεται σε αυτή την κατηγορία, αφού θεωρείται γεωργική εργασία της
εκμετάλλευσης.

8. Τα μέλη της οικογένειας απασχολήθηκαν και σε κάποια άλλη απασχόληση μη σχετιζόμενη με την
εκμετάλλευση;
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί απάντηση ΝΑΙ, αν το μέλος του νοικοκυριού, που εργάστηκε στην εν λόγω
εκμετάλλευση και του οποίου ο αριθμός των ημερών εργασίας που πραγματοποίησε καταχωρίστηκε στα
προηγούμενα ερωτήματα, απασχολήθηκε την ίδια περίοδο και σε κάποια άλλη εργασία (γεωργική ή μη), μη
σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση, έναντι αμοιβής (μισθό, ημερομίσθιο, μερίδιο των κερδών σε χρήμα ή είδος,
εργολαβικά κ.λπ.) ή σε ιδιόκτητη επιχείρηση κ.λπ.
Συγκεκριμένα, μπορεί να απασχολήθηκε:
 σε αγροτικές εργασίες άλλης γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης με ημερομίσθιο, μισθό, μερίδιο σε
χρήμα ή είδος χωρίς όμως να έχει χρησιμοποιήσει τα μηχανήματα της εκμετάλλευσής για την παροχή
υπηρεσιών, όπως όργωμα, ψεκασμούς, συγκομιδή των προϊόντων κ.λπ. (περίπτωση στην οποία η
απασχόληση θα ήταν σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση),
 σε άλλες μη γεωργικές εργασίες, όπως εργάτης, ιδιωτικός ή δημόσιος υπάλληλος, έμπορος, εργολάβος
κ.λπ., των οποίων η έδρα δεν βρίσκεται στην εκμετάλλευση.

84
Περιλαμβάνονται, επίσης, και οι κερδοσκοπικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα μέσα στην εκμετάλλευση
και οι οποίες:
 δεν περιλαμβάνουν ενεργό ανάμειξη των παραγωγικών μέσων της εκμετάλλευσης (εργατικού δυναμικού,
μηχανημάτων κ.λπ.), όπως καθαρά χρηματοοικονομικές επενδύσεις, ενοικίαση γαιών για διάφορους
σκοπούς (χώροι κατασκήνωσης ή διαμονής τουριστών),
 δεν έχουν σχέση με τις δραστηριότητες κάποιας αγροτικής εκμετάλλευσης π.χ. παροχή υπηρεσιών
(ασφάλειες, ενοικίαση αγροτικών μηχανημάτων που δεν χρησιμοποιούνται στην εκμετάλλευση),
καταστήματα πώλησης αντικειμένων που δεν έχουν σχέση με την εκμετάλλευση, κομμωτήρια μέσα στην
εκμετάλλευση κ.λπ.
Εξαιρούνται οι μη διαχωρίσιμες γεωργικές δραστηριότητες μέσα στην εκμετάλλευση, όπως η παραγωγή κρασιού
από τα σταφύλια της, η παραγωγή λαδιού από τους ελαιώνες της κ.λπ.

9. Η μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση απασχόληση είναι ΚΥΡΙΑ ή ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ σε σύγκριση

με τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες
Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν υπάρχει θετική απάντηση στο προηγούμενο ερώτημα «Τα μέλη της
οικογένειας απασχολήθηκαν και σε κάποια άλλη απασχόληση μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση» και θα
επιλεχθεί απάντηση, ανάλογα με το αν η άλλη απασχόληση, η μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση, είναι ΚΥΡΙΑ
ή ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ σε σχέση με τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες.
Κύρια απασχόληση:
Για το μέλος της οικογένειας θα δηλωθεί αν η άλλη απασχόληση είναι η ΚΥΡΙΑ απασχόλησή του. Θα πρέπει να
ληφθεί υπόψη ότι, μια κύρια απασχόληση απαιτεί ίσο ή περισσότερο χρόνο από αυτόν που διατίθεται για τις
γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες της εκμετάλλευσης.
Δευτερεύουσα απασχόληση:
Για το μέλος της οικογένειας θα δηλωθεί αν η άλλη απασχόληση, η μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση, είναι η
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ απασχόλησή του. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μια δευτερεύουσα απασχόληση απαιτεί
λιγότερο χρόνο από αυτόν που διατίθεται για τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες της εκμετάλλευσης.

10. Θέση στην άλλη απασχόληση

Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί μόνο αν έχει δοθεί θετική απάντηση (ΝΑΙ) στο ερώτημα «Τα μέλη της
οικογένειας απασχολήθηκαν και σε κάποια άλλη απασχόληση μη σχετιζόμενη με την εκμετάλλευση», είτε αυτή
ήταν κύρια είτε δευτερεύουσα.
Θα επιλεχθεί μία από τις ακόλουθες απαντήσεις, ανάλογα με τη θέση του ατόμου στην άλλη απασχόληση.
Συγκεκριμένα, μπορεί να είναι εργοδότης, αυτοαπασχολούμενος, μισθωτός, ή ημερομίσθιος.

Όταν δοθεί απάντηση στο τελευταίο από τα ερωτήματα που αφορούν κάθε μέλος της οικογένειας του κατόχου,
πρέπει να πατηθεί το κουμπί «Προσθήκη Απασχολουμένου» προκειμένου να καταχωριστούν τα στοιχεία του
μέλους στον πίνακα του κεφαλαίου 33. Άμεσα εμφανίζεται συμπληρωμένη η επόμενη γραμμή του πίνακα.
Επομένως, όταν δοθούν απαντήσεις για όλα τα μέλη της οικογένειας του κατόχου που απασχολήθηκαν στην
εκμετάλλευση, θα έχουν συμπληρωθεί ισάριθμες γραμμές στον πίνακα του κεφαλαίου 33.
Μετά την προσθήκη και του τελευταίου μέλους, επιλέγεται «Αποθήκευση και Συνέχεια».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 34. ΤΑΚΤΙΚΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ (ΜΟΝΙΜΟΙ)

Ως τακτικά απασχολούμενοι (μόνιμοι εργάτες) θεωρούνται τα άτομα που εργάσθηκαν στην εν λόγω εκμετάλλευση,
αμειβόμενα με ημερομίσθιο, μισθό, μερίδιο σε χρήμα ή είδος, όλες τις εβδομάδες, κατά τη διάρκεια του 12μηνου
αναφοράς των στοιχείων της Απογραφής, ανεξάρτητα από τη διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας. Μπορεί,
δηλαδή, κάποιο άτομο, λόγω της φύσης της εργασίας, να εργάζεται μόνο λίγες ημέρες την εβδομάδα, π.χ.
χειριστής ψεκαστικού μηχανήματος.

85
Τακτικά απασχολούμενοι θεωρούνται, επίσης, και τα άτομα που εργάστηκαν μόνιμα ένα διάστημα αυτής της
περιόδου των 12 μηνών και δεν ήταν σε θέση να εργαστούν για όλη την περίοδο, για έναν από τους ακόλουθους
λόγους:
 ειδικές συνθήκες παραγωγής στην εκμετάλλευση, δηλαδή εκμεταλλεύσεις των οποίων οι καλλιέργειες
απαιτούν απασχόληση ορισμένων μηνών, όπως για παράδειγμα εκμεταλλεύσεις ειδικευμένες στην
καλλιέργεια ελιάς, αμπελιών ή φρούτων και υπαίθριων λαχανικών. Οι εποχικοί εργάτες, που
προσλαμβάνονται για μικρό χρονικό διάστημα, δεν περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο αυτό, αλλά στο
κεφάλαιο «Εποχικοί Εργάτες»,
 ασθένεια, στρατιωτική θητεία, δυστύχημα ή θάνατος, άδεια,
 έναρξη ή παύση της εργασιακής σχέσης με την εκμετάλλευση στο ενδιάμεσο των 12 μηνών,
 οριστική παύση των εργασιών της εκμετάλλευσης εξαιτίας καταστροφών, π.χ. πλημμύρας, πυρκαγιάς
κ.λπ.

Πίνακας 34. Αν η εκμετάλλευση απασχόλησε, κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής (1/10/2019 έως
30/9/2020), εργαζόμενους με μόνιμη σχέση εργασίας, είτε σε καθαρά γεωργικές ή
κτηνοτροφικές εργασίες είτε στις άλλες δραστηριότητές της, συμπληρώστε τον παρακάτω
πίνακα. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Στον πίνακα αυτό θα καταχωριστούν τα στοιχεία των εργατών που απασχολήθηκαν τακτικά στις γεωργικές και
κτηνοτροφικές εργασίες της εκμετάλλευσης ή σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες άμεσα σχετιζόμενες με την
εκμετάλλευση, ηλικίας 15 ετών και άνω, δηλαδή που γεννήθηκαν το 2005 ή πριν.
Για κάθε άτομο που απασχολήθηκε θα συμπληρωθεί μία γραμμή. Η εισαγωγή γραμμής γίνεται επιλέγοντας το
κουμπί «Προσθήκη τακτικά απασχολουμένου». Τότε, ανοίγει μία καρτέλα-οθόνη με τα στοιχεία που πρέπει να
συμπληρωθούν για τον τακτικά απασχολούμενο.
Η διαδικασία αυτή, για την εισαγωγή της γραμμής, θα επαναληφθεί τόσες φορές όσοι είναι και οι τακτικά
απασχολούμενοι της εκμετάλλευσης.

Ερώτημα 34. Καταχωρίστε τις παρακάτω πληροφορίες για κάθε τακτικά (μόνιμα) απασχολούμενο της
εκμετάλλευσης:
1. Φύλο
Ανάλογα με το φύλο του κάθε τακτικά απασχολούμενου, θα σημειωθεί Άρρεν ή Θήλυ, αντίστοιχα.

2. Θέση στην εκμετάλλευση

Ανάλογα με τη θέση στην εκμετάλλευση του κάθε τακτικά απασχολούμενου, θα σημειωθεί αν είναι ο διαχειριστής
ή υπάλληλος ή εργάτης, αντίστοιχα.

3. Έτος γέννησης
Γράφεται το έτος γέννησης του κάθε τακτικά απασχολούμενου. Περιλαμβάνονται άτομα 15 ετών και άνω, δηλαδή
που γεννήθηκαν έως και το 2005.

4. Αριθμός ημερών εργασίας στην εκμετάλλευση κατά τη χρονική περίοδο από 1/10/2019 έως 30/9/2020
Γράφεται ο συνολικός αριθμός των ημερών εργασίας (ημερομίσθια) σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες που
πραγματοποίησε στην εκμετάλλευση κάθε τακτικά απασχολούμενος, κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής
από 1 Οκτωβρίου 2019 έως 30 Σεπτεμβρίου 2020.

5. Αριθμός ημερών εργασίας σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες άμεσα σχετιζόμενες με την

εκμετάλλευση, δηλαδή σε κάποια από τις δραστηριότητες του ερωτήματος 32.1
Γράφεται ο συνολικός αριθμός των ημερών εργασίας (ημερομίσθια) που πραγματοποίησε ο κάθε τακτικά
απασχολούμενος σε άλλες κερδοσκοπικές δραστηριότητες, άμεσα σχετιζόμενες με την εκμετάλλευση (βλ.
κεφάλαιο 32). Επισημαίνεται ότι το ερώτημα αυτό συμπληρώνεται μόνο από τους τακτικά απασχολούμενους οι
οποίοι έχουν συμπληρώσει αριθμό ημερών εργασίας σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες.

Όταν δοθεί απάντηση στο τελευταίο από τα ερωτήματα που αφορούν τον κάθε τακτικά απασχολούμενο, πρέπει
να πατηθεί το κουμπί «Προσθήκη Απασχολουμένου» προκειμένου να καταχωριστούν τα στοιχεία του στον πίνακα
του κεφαλαίου 34. Άμεσα εμφανίζεται συμπληρωμένη η αντίστοιχη γραμμή του πίνακα.
86
Επομένως, όταν δοθούν απαντήσεις για όλους τους τακτικά απασχολουμένους της εκμετάλλευσης, θα έχουν
συμπληρωθεί ισάριθμες γραμμές στον πίνακα του κεφαλαίου 34.
Μετά την προσθήκη και του τελευταίου τακτικά απασχολουμένου επιλέγεται «Αποθήκευση και Συνέχεια».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 35. ΕΠΟΧΙΚΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ

Πίνακας 35. Αν η εκμετάλλευση απασχόλησε κατά την περίοδο αναφοράς της απογραφής (1/10/ 2019
έως 30/9/2020) εποχικούς εργάτες, άνω των 15 ετών, καταχωρίστε στον παρακάτω πίνακα
τον αριθμό τους, ανά φύλο, και το σύνολο των ημερών εργασίας τους. Διαφορετικά επιλέξτε
«Αποθήκευση και Συνέχεια».

Εποχικοί εργάτες θεωρούνται τα άτομα που δεν εργάστηκαν τακτικά στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες
της εκμετάλλευσης όλες τις εβδομάδες κατά τη διάρκεια του 12μήνου αναφοράς της Απογραφής, αλλά μόνο για
ένα μικρό χρονικό διάστημα, ή για μικρά χρονικά διαστήματα, γιατί προσλαμβάνονται μόνο για συγκεκριμένη
γεωργική ή κτηνοτροφική εργασία, όπως τρύγο, συλλογή πατάτας, καπνού κ.λπ.
Στο κεφάλαιο αυτό, θα καταχωριστούν, στη στήλη 1 του πίνακα, ο αριθμός των εποχικών εργατών, κατά φύλο.
Περιλαμβάνονται οι εποχικοί εργάτες οι οποίοι έχουν ηλικία 15 ετών και άνω, δηλαδή γεννήθηκαν το 2005 ή πριν
και οι οποίοι εργάστηκαν στην εκμετάλλευση. Στη συνέχεια, θα γραφεί, στη στήλη 2 του πίνακα, ο αντίστοιχος
συνολικός αριθμός ημερομισθίων των εργατών αυτών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 36. ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ

Πίνακας 36. Αν στην εκμετάλλευση απασχολήθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής
(1/10/2019 έως 30/9/2020) άτομα στο πλαίσιο αλληλοβοήθειας μεταξύ των γεωργών,
καταχωρίστε στον παρακάτω πίνακα τον αριθμό τους, ανά φύλο, και το σύνολο των ημερών
εργασίας τους. Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».

Στο κεφάλαιο αυτό, καταχωρίζονται οι μη αμειβόμενες υπηρεσίες (ημέρες εργασίας) που παρέχονται στα πλαίσια
αλληλοβοήθειας μεταξύ των κατόχων γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των μελών των οικογενειών τους.
Συγκεκριμένα, στη στήλη 1 του πίνακα, θα καταχωριστούν ο αριθμός των ατόμων που απασχολήθηκαν στην
εκμετάλλευση στο πλαίσιο της αλληλοβοήθειας μεταξύ των γεωργών, κατά φύλο, και στη στήλη 2 οι συνολικές
ημέρες εργασίας των ατόμων αυτών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 37. ΛΟΙΠΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ

Πίνακας 37. Αν στην εκμετάλλευση εργάστηκαν κατά την περίοδο αναφοράς της Απογραφής (1/10/2019
έως 30/9/2020) άτομα που ήταν αυτοαπασχολούμενοι ή είχαν προσληφθεί από τρίτους
(εργολήπτες ή συνεταιρισμούς), καταχωρίστε στον παρακάτω πίνακα τον συνολικό αριθμό
τους και το σύνολο των ωρών εργασίας που πραγματοποίησαν. Διαφορετικά επιλέξτε
«Αποθήκευση και Συνέχεια».

Στο κεφάλαιο αυτό, καταχωρίζονται τα ημερομίσθια των ατόμων που εργάστηκαν στη γεωργική εκμετάλλευση
κατ’ αποκοπή, για λογαριασμό τους ή για άλλο πρόσωπο ή επιχείρηση. Πρόκειται για άτομα που ανέλαβαν
εργολαβικά, συνήθως με μηχανήματα δικά τους ή της επιχείρησης που τους έχει προσλάβει, συγκεκριμένες
εργασίες, όπως όργωμα, θεριζοαλωνισμό, συγκομιδή πατάτας, μηχανική συλλογή βαμβακιού κ.λπ.
Στη στήλη 1 του πίνακα θα καταχωριστεί ο αριθμός των ατόμων που απασχολήθηκαν και στη στήλη 2 ο συνολικός
αριθμός των ωρών εργασίας που πραγματοποιήθηκαν.

87
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 38. ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ
Ερώτημα 38. Πραγματοποίησε η εκμετάλλευση εκτίμηση κινδύνου στον χώρο εργασίας, με στόχο τη
μείωση των κινδύνων που σχετίζονται με την εργασία, καταλήγοντας σε κάποιον τύπο
εγγράφου, όπως π.χ. "σχέδιο ασφάλειας";

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, όπως η εργασία στο ύπαιθρο ή σε θερμοκήπια,
η χρήση βαρέων μηχανημάτων, η εργασία με ζώα, η χρήση χημικών προϊόντων και προϊόντων φυτουγειονομικής
προστασίας, αυξάνουν τους κίνδυνους που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι. Ως εκ τούτου, προκειμένου, να βρεθεί
λύση στα προβλήματα υγείας και ασφάλειας, αλλά και για να αξιοποιηθεί πλήρως η επιχειρηματική δραστηριότητα,
προτείνεται να εντοπιστούν και να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι στον χώρο εργασίας.
Ως κίνδυνος εννοείται κάθε παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει βλάβες από υλικές ζημιές, τραυματισμούς και
προβλήματα υγείας ήσσονος σημασίας μέχρι τραυματισμούς που μπορεί να οδηγήσουν σε αναπηρία, ασθένεια ή
ακόμα και στον θάνατο. Η εκτίμηση κινδύνου είναι η διαδικασία αξιολόγησης της επικινδυνότητας για την υγεία και
την ασφάλεια των απασχολουμένων στη γεωργική εκμετάλλευση και η λήψη των αναγκαίων μέτρων. Η εκτίμηση
κινδύνου, ορισμένες φορές, διενεργείται γραπτώς εντοπίζοντας και καταγράφοντας όλους τους πιθανούς
κινδύνους της εκμετάλλευσης, των απασχολουμένων που διατρέχουν κίνδυνο και των μέτρων αποφυγής τους.
Για παράδειγμα, κάποια βασικά μέτρα είναι η ειδική εκπαίδευση σχετικά με τον χειρισμό μηχανημάτων, την ατομική
προστασία κατά τις εργασίες ψεκασμού (μάσκα, γυαλιά, γάντια κ.λπ ), η κατάλληλη φύλαξη επικίνδυνων ουσιών
που χρησιμοποιούνται στην εκμετάλλευση (όπως φυτοφάρμακα, καύσιμα, χημικά, βαφές, κτηνιατρικά φάρμακα,
λιπάσματα κ.λπ.), η επιλογή υγιών ζώων, η διατήρηση υψηλών προτύπων υγιεινής σε συνδυασμό με
προγραμματισμένους εμβολιασμούς κ.λπ.
Όταν η διαδικασία μελέτης και περιορισμού των κινδύνων της εργασίας στην γεωργική εκμετάλλευση διενεργείται
γραπτώς, με καταγραφή και εκτίμηση όλων των πιθανών κινδύνων, λήψη μέτρων μείωσης επικινδυνότητας κ.ά.
και περιγράφεται σε ένα έγγραφο, αυτό το έγγραφο ονομάζεται «σχέδιο ασφάλειας».
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί καταφατική απάντηση ΝΑΙ, μόνο αν η εκμετάλλευση πραγματοποίησε εκτίμηση
κινδύνου στον χώρο εργασίας, με στόχο τη μείωση των κινδύνων που σχετίζονται με την εργασία, καταλήγοντας
σε κάποιου τύπου έγγραφο, όπως π.χ. «σχέδιο ασφάλειας».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 39. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Ερώτημα 39.1: Ο κάτοχος είναι νέος αγρότης ή νεοεισερχόμενος στη γεωργία που έχει λάβει
χρηματοδοτική στήριξη για τον σκοπό αυτό για τουλάχιστον ένα από τα έτη 2018, 2019,
2020;
Το ερώτημα αυτό αφορά νέους αγρότες ή νεοεισερχόμενους αγρότες στη γεωργία, οι οποίοι κατά τα έτη 2018,
2019 ή 2020 έλαβαν χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, που αφορά είτε άμεσες
ενισχύσεις είτε στήριξη από προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης για νέους γεωργούς. Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί
καταφατική (ΝΑΙ) ή αρνητική (ΟΧΙ) απάντηση.

Ερώτημα 39.2: Ο κάτοχος έχει υποβάλει αίτηση ενιαίας ενίσχυσης στον ΟΠΕΚΕΠΕ τουλάχιστον ένα από
τα έτη 2018, 2019, 2020;
Στο ερώτημα αυτό θα δοθεί καταφατική (ΝΑΙ) ή αρνητική (ΟΧΙ) απάντηση ανάλογα με το αν ο κάτοχος της
εκμετάλλευσης έχει υποβάλει αίτηση ενιαίας ενίσχυσης στον ΟΠΕΚΕΠΕ, και η οποία έγινε δεκτή, κάποιο από τα
έτη 2018, 2019 ή 2020.

Ερώτημα 39.3: Αν, εκτός του κατόχου, κάποιο από τα έτη 2018, 2019 ή 2020, έχει υποβάλει αίτηση
ενίσχυσης στον ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλο/α μέλος/η του νοικοκυριού του, συμπληρώστε τον
παρακάτω πίνακα. Για κάθε μέλος που έχει υποβάλει αίτηση ενίσχυσης, θα συμπληρωθεί
μία γραμμή, επιλέγοντας το πλήκτρο «Προσθήκη μέλους».
Διαφορετικά επιλέξτε «Αποθήκευση και Συνέχεια».
Στο κεφάλαιο αυτό θα συμπληρωθούν τα στοιχεία των μελών του νοικοκυριού του κατόχου, τα οποία έχουν
υποβάλει Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης στον ΟΠΕΚΕΠΕ προκειμένου να καταστεί δυνατή η αντιστοίχιση των

88
δικαιούχων του ΟΠΕΚΕΠΕ και των εκμεταλλεύσεων της Απογραφής και έτσι να επικαιροποιείται διαρκώς το
Στατιστικό Γεωργικό Μητρώο της ΕΛΣΤΑΤ.
Επισημαίνεται ότι ο αριθμός του φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) είναι πολύ σημαντική πληροφορία, γιατί αποτελεί
στοιχείο «κλειδί» για την επιδιωκόμενη αντιστοίχιση δικαιούχων και εκμεταλλεύσεων, και η συμπλήρωσή του είναι
υποχρεωτική.
Η συμπλήρωση του πίνακα γίνεται με εισαγωγή εγγραφών, επιλέγοντας το κουμπί «Προσθήκη Μέλους». Τότε,
εμφανίζεται μία καρτέλα η οποία συμπληρώνεται με πληροφορίες που αφορούν ένα μέλος του νοικοκυριού. Για
κάθε ένα από τα μέλη του νοικοκυριού που υπέβαλαν αίτηση ενίσχυσης στον ΟΠΕΚΕΠΕ, πρέπει να συμπληρωθεί
μία αντίστοιχη καρτέλα. Επομένως, ο χρήστης θα ακολουθήσει τη διαδικασία προσθήκης μέλους τόσες φορές
όσα είναι και τα μέλη του νοικοκυριού που υπέβαλαν αίτηση ενίσχυσης στον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Απαιτούμενες πληροφορίες μελών:

Για κάθε μέλος του νοικοκυριού που υποβάλει Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης, χωριστά, θα δοθεί απάντηση στα
παρακάτω ερωτήματα:
1. επώνυμο,
2. όνομα,
3. όνομα πατρός,
4. έτος γέννησης
5. αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ).
Προσοχή: το ονοματεπώνυμο του μέλους και το πατρώνυμό του συμπληρώνονται με κεφαλαία γράμματα και
ολογράφως (χωρίς συντμήσεις). Ακόμα και στην περίπτωση που το μέλος είναι γυναίκα, συμπληρώνεται το
πατρώνυμο και όχι το όνομα συζύγου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 40. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Το ερώτημα αυτό θα συμπληρωθεί ανάλογα με το πρόσωπο που έδωσε τις πληροφορίες, δηλαδή κάτοχος ή
διαχειριστής, σύζυγος ή άλλο μέλος της οικογένειας του κατόχου, εργαζόμενος στην εκμετάλλευση, άλλο
πρόσωπο, το οποίο και πρέπει να γραφεί. Η τέταρτη επιλογή, δηλαδή η περίπτωση να έδωσε τις πληροφορίες
άλλο πρόσωπο, εκτός του κατόχου / διαχειριστή, μέλους της οικογένειας ή εργαζομένου στην εκμετάλλευση,
μπορεί να αναφέρεται σε φιλικό πρόσωπο, γείτονα κ.λπ. ή στην περίπτωση νομικού προσώπου στον νόμιμο
εκπρόσωπο της εκμετάλλευσης.

ΒΑΘΜΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Το ερώτημα αυτό εμφανίζεται μόνο στον Απογραφέα, ο οποίος θα χαρακτηρίσει τη συνεργασία με τον
απογραφόμενο ως άριστη, καλή ή μέτρια.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ
Θα συμπληρωθεί ο χρόνος που χρειάστηκε για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, σε λεπτά.
Επισημαίνεται ότι τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα για την εκτίμηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της
Απογραφής.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Ο χρήστης μπορεί να σημειώσει όποιο συμπληρωματικό στοιχείο θεωρεί απαραίτητο.

89
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. Ποικιλίες αμπέλων ταξινομημένες, σύμφωνα με την κύρια χρήση των προϊόντων τους, σε
οινοποιήσιμες και επιτραπέζιες, καθώς και σε ποικιλίες σταφιδάμπελων

Α΄ ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Αγιωργήτικο Μοσχάτο άσπρο ή Μοσχούδι
Αθήρι Μοσχάτο (Mοσχάτο μαύρο, οινοποιήσιμο, Μο-
Αλικάντε μπουσέ σχάτο λευκό Λασιθίου και Μοσχάτο
Αρίνθο Σπίνας Ν. Χανίων)
Ασπρούδι Μοσχοφίλερο
Ασύρτικο Μπατίκι
Βερτζαμί Νεγκόσκα
Βηλάνα Ντεμπίνα
Γκρενάς ρουζ Ξυνόμαυρο
Γουστολίδι (Βοστιλίδας) Παμίτι
Ζουμιάτικο Ρεφόσκο
Θραψαθήρι Ρίσλινγκ ρενάν
Κακοτρύγης Ροδίτης
Καμπερνέ Σωβινιόν (μαύρο) Ρομπόλα
Καμπερνέ Φραν (μαύρο) Ρωμέικο
Καρινίαν Σαββατιανό
Κοτσιφάρι Σαρντοννέ (λευκό)
Κρασάτο Σεμιγιόν
Λαγόρθι Σενσώ
Λημνιό Σταυρωτό
Λιάτικο Συλβάνερ
Μαλαγουζιά (λευκό) Συράχ
Μανδηλάρι Σωβινιόν (λευκό)
Μαυροδάφνη Τεμπρανίλο
Μαυρούδι Υνί μπλαν
Μερλό Φιλέρι
Μεσενικόλα (μαύρο) Φωκιανό
Μονεμβασιά Λοιπές οινοποιήσιμες

Β΄ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Βικτώρια Οχάνες
Γκολντ Ριμπιέ (Αλφόνς Λαβαλέ)
Ιτάλια Ροζακί ή Κέρινο
Καλμέρια Σιδερίτης
Κάρντιναλ Σουλτανίνα (επιτραπέζια)
Μοσχάτο Αλεξανδρείας (λευκό) Φράουλα
Μοσχάτο Αμβούργου (μαύρο) Λοιπές επιτραπέζιες

Γ΄ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΣΤΑΦΙΔΑΜΠΕΛΩΝ
Κορινθιακή
Σουλτανίνα

90
 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. ΟΙΝΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΠΟΠ

Οίνοι
Περιοχές όπου καλλιεργούνται: Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.),
Α/Α Ονομασίας Ποικιλίες
Δημοτικές Ενότητες (Δ.Ε.) και Τοπικές Κοινότητες (Τ.Κ.)
Προέλευσης

Ροδίτης Π.Ε. Μαγνησίας:

1 Αγχίαλος Λευκός (τουλάχιστον 75%) Δ.Κ. Νέας Αγχιάλου, Τ.Κ. Μικροθηβών και Τ.Κ. Αϊδινίου, Δ.Ε. Νέας Αγχιάλου του Δήμου Βόλου
- Σαββατιανό Τ.Κ. Κροκίου, Δ.Ε. Αλμυρού του Δήμου Αλμυρού

Ερυθρός,
Ερυθρός Π.Ε. Φλώρινας:
ημίγλυκος, Δ.Κ. Αμυνταίου, Τ.Κ. Αγίου Παντελεήμονα, Τ.Κ. Κλειδιού, Τ.Κ. Ξινού Νερού, Τ.Κ. Φανού, Τ.Κ. Πετρών και Τ.Κ. Ροδώνα, Δ.Ε. Αμυνταίου
2 Αμύνταιο Ερυθρωπός, Ξiνόμαυρο Τ.Κ. Αετού, Τ.Κ. Αγραπιδέων, Τ.Κ. Αναργύρων και Τ.Κ. Πεδινού, Δ.Ε. Αετού
Ερυθρωπός Τ.Κ. Βεγόρων, Τ.Κ. Αντιγονείας, Τ.Κ. Μανιακίου και Τ.Κ. Λεβαίας, Δ.Ε. Φιλώτα
ημίγλυκος, Τ.Κ. Βαρικού, Δ.Ε. Βαρικού του Δήμου Αμυνταίου
Αφρώδης

Π.Ε. Ηρακλείου:
Κοτσιφάλι - Δ.Κ. Αρχάνων και Τ.Κ. Κάτω Αρχάνων, Δ.Ε. Αρχάνων του Δήμου Αρχάνων-Αστερουσίων
3 Αρχάνες Ερυθρός
Μανδηλαριά Δ.Κ. Βασιλειών και Τ.Κ. Σκαλανίου, Δ.Ε. Ηρακλείου
Τ.Κ. Αγίου Σύλλα, Τ.Κ. Κυπαρίσσου και Τ.Κ. Προφήτη Ηλία, Δ.Ε. Τεμένους του Δήμου Ηρακλείου
Π.Ε. Κιλκίς,
εξαιρούνται οι περιοχές εντός των ορίων των αρδευτικών δικτύων και αυτές που βρίσκονται σε υψόμετρο μικρότερο από 150 μέτρα:
Ξινόμαυρο -
4 Γουμένισσα Ερυθρός Δ.Κ. Γουμένισσας, Τ.Κ. Φυλλυρίας (Γερακώνας), Τ.Κ. Στάθης, Τ.Κ. Κάρπης, Τ.Κ. Γρίβας και Τ.Κ. Πεντάλοφου, Δ.Ε. Γουμένισσας
Νεγκόσκα
Τ.Κ. Πολυπέτρου, Δ.Ε. Ευρωπού
Τ.Κ. Γοργόπης, Δ.Ε. Αξιούπολης του Δήμου Παιονίας
91

Π.Ε. Ηρακλείου:
Τ.Κ. Δαφνέ, Δ.Ε. Ηρακλείου
Ερυθρός,
Τ.Κ. Άνω Ασιτών, Τ.Κ. Κάτω Ασιτών, Τ.Κ. Πυργούς, Τ.Κ. Αγίου Μύρωνος, Τ.Κ. Πενταμοδίου και Τ.Κ. Πετροκεφάλου, Δ.Ε. Γοργολαϊνής
5 Δαφνές Λικέρ, Λιάτικο
Τ.Κ. Βενεράτου, Τ.Κ. Κερασίων, Τ.Κ. Σίβας και Τ.Κ. Αυγενικής, Δ.Ε. Παλιάνης του Δήμου Ηρακλείου
Λιαστός
Δ.Κ. Αγίας Βαρβάρας, Τ.Κ. Αγίου Θωμά, Τ.Κ. Δουλίου, Τ.Κ. Λαρανίου, Τ.Κ. Μεγάλης Βρύσης, Τ.Κ. Άνω Μουλίων και Τ.Κ. Πρινιάς, Δ.Ε. Αγίας Βαρβάρας
Τ.Κ. Πανάσου και Τ.Κ. Γέργερης, Δ.Ε. Ρούβα του Δήμου Γόρτυνας

Π.Ε. Ιωαννίνων:
Λευκός, Τ.Κ. Ζίτσης, Τ.Κ. Καρίτσης και Τ.Κ. Πρωτόπαππα, Δ.Ε. Ζίτσας
6 Ζίτσα Ντεμπίνα
Αφρώδης Τ.Κ. Γαβρισίων και Τ.Κ. Λιγοψάς, Δ.Ε. Εκάλης
Τ.Κ. Κληματιάς, Δ.Ε. Ευρυμενών του Δήμου Ζίτσας
Λευκός,
Μοσχάτο
Λευκός
Αλεξανδρείας
ημίγλυκος
Ερυθρός,
Λημνιό
Λιαστός,
(Καλαμπάκι)
7 Λήμνος Λικέρ Π.Ε. Λήμνου (εκτός Δήμου Αγίου Ευστρατίου)
Λημνιό
(Καλαμπάκι)
Λιαστός,
(90%)- Μοσχάτο
Λικέρ
Αλεξανδρείας
(10%)

Μονεμβασιά
Malvasia Λιαστός,
8 (τουλάχιστον 85%)- Π.Ε. Πάρου
Πάρος Λικέρ
Ασύρτικο
 Ασύρτικο -
Μοσχάτο άσπρο
Π.Ε. Λασιθίου:
(Μοσχάτο Σπίνας)-
Malvasia Λιαστός, Δ.Κ. Σητείας, Τ.Κ. Αχλαδίων, Τ.Κ. Έξω Μουλιανών, Τ.Κ. Κατσιδωνίου, Τ.Κ. Μαρωνίας, Τ.Κ. Μέσα Μουλιανών, Τ.Κ. Μυρσίνης, Τ.Κ. Πισκοκεφάλου, Τ.Κ. Σκοπής, Τ.Κ.
9 Λιάτικο - Αθήρι -
Σητείας Λικέρ Σταυρωμένου, Τ.Κ. Τουρλωτής, Τ.Κ. Χαμεζίου και Τ.Κ. Πραισού (Άγιος Σπυρίδωνας), Δ.Ε. Σητείας
Θραψαθήρι -
Τ.Κ. Απιδίων, Τ.Κ. Αρμένων, Τ.Κ. Ζίρου, Τ.Κ. Παπαγιαννάδων και Τ.Κ. Χανδρά, Δ.Ε. Λεύκης του Δήμου Σητείας
Malvasia di
Candia aromatica

Π.Ε. Ηρακλείου:
Δ.Ε. Αρχανών
Τ.Κ. Καλυβίων, Τ.Κ. Πραιτωρίων, Τ.Κ. Πύργου, Τ.Κ. Τεφελίου, Τ.Κ. Χαρακίου και Τ.Κ. Χάρακος, Δ.Ε. Αστερουσίων
Δ.Ε. Νίκου Καζαντζάκη του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων
Δ.Ε. Αγίας Βαρβάρας
Τ.Κ. Αγίων Δέκα, Τ.Κ. Αμπελούζου, Τ.Κ. Βαγιονιάς και Τ.Κ. Χουστουλιανών, Δ.Ε. Γόρτυνας
Τ.Κ. Ασημίου, Τ.Κ. Διονυσίου, Τ.Κ. Λουρών και Τ.Κ. Σοκαρά, Δ.Ε. Κόφινα
Τ.Κ. Γέργερης και Τ.Κ. Πανάσου, Δ.Ε. Ρούβα του Δήμου Γόρτυνας
Ασύρτικο - Βιδιανό Δ.Ε. Ηρακλείου (εκτός των οικισμών Ηρακλείου, Κνωσού, Μαραθίτη)
- Μοσχάτο Άσπρο - Δ.Ε. Γοργολαϊνή
Malvasia
Λιαστός, Λιάτικο - Αθήρι - Δ.Ε. Παλιανής
10 Χάνδακας -
Λικέρ Θραψαθήρι - Δ.Ε. Τεμένους του Δήμου Ηρακλείου
Candia
Malvasia di Δ.Κ. Γαζίου και Τ.Κ. Καλεσιών, Δ.Ε. Γαζίου
Candia aromatica Δ.Ε. Κρουσώνα
Τ.Κ. Αστυρακίου, Τ.Κ. Γωνιών Μαλεβιζίου, Τ.Κ. Δαμάστας, Τ.Κ. Καμαριώτου, Τ.Κ. Κεραμουτσίου, Τ.Κ. Μαράθου, Τ.Κ. Μονής και Τ.Κ. Τυλίσου, Δ.Ε. Τυλίσου του Δήμου
Μαλεβιζίου
Τ.Κ. Ευαγγελισμού και Τ.Κ. Καστελλίου, Δ.Ε. Καστελλίου
92

Δ.Ε. Θραψανού
Δ.Κ. Αρκαλοχωρίου, Τ.Κ. Γαρίπας, Τ.Κ. Καστελλιανών, Τ.Κ. Πανοράματος, Τ.Κ. Παρτίρων και Τ.Κ. Πατσιδερού, Δ.Ε. Αρκαλωχορίου του Δήμου Μίνωα Πεδιάδας
Τ.Κ. Μορονίου, Δ.Ε. Ζαρού
Τ.Κ. Ρουφά, Δ.Ε. Μοιρών του Δήμος Φαιστού
Δ.Ε. Επισκοπής του Δήμου Χερσονήσου

Π.Ε. Αρκαδίας:
Δ.Κ. Τριπόλεως, Τ.Κ. Αγίου Βασιλείου Μαντινείας, Τ.Κ. Αγίου Κωνσταντίνου, Τ.Κ. Μερκοβουνίου, Τ.Κ. Πελάγους και Τ.Κ. Σκοπής, Δ.Ε. Τρίπολης
Λευκός, Μοσχοφίλερο Τ.Κ. Λιθοβουνίων, Τ.Κ. Μαγούλας, Τ.Κ. Ριζών και Τ.Κ. Ψηλής Βρύσης, Δ.Ε. Τεγέας
11 Μαντινεία Λευκός (τουλάχιστον 85%)- Τ.Κ.. Αρτεμισίου, Τ.Κ. Κάψα, Τ.Κ. Λουκά, Τ.Κ. Νεστάνης, Τ.Κ. Πικέρνη, Τ.Κ. Σάγκα και Τ.Κ. Σιμιάδων, Δ.Ε. Μαντινείας
Αφρώδης Ασπρούδες Τ.Κ. Αγιωργίτικων, Τ.Κ. Ζευγολατειού, Τ.Κ. Νεοχωρίου Μαντινείας, Τ.Κ. Παρθενίου και Τ.Κ. Στενού, Δ.Ε. Κορυθίου
Τ.Κ. Κανδήλας, Τ.Κ. Λεβιδίου, Τ.Κ. Ορχομενού και Τ.Κ. Παλαιόπυργου, Δ.Ε. Λεβιδίου του Δήμου Τρίπολης
Τ.Κ. Δολιανών (Κούβλης) του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας

Π.Ε. Κεφαλληνίας:
Τ.Κ. Αγκώνος, Δ.Ε. Αργοστολίου
Δ.Κ. Ληξουρίου, Τ.Κ. Σουλλάρων, Τ.Κ. Χαβριάτων, Τ.Κ. Χαβδάτων, Τ.Κ. Μονοπωλάτων, Τ.Κ. Δαμουλιανάτων, Τ.Κ. Αγίας Θέκλης και Τ.Κ. Κουβαλάτων, Δ.Ε. Παλλικής
Τ.Κ. Σβορωνάτων και Τ.Κ. Σπαρτιών, Δ.Ε. Λειβαθούς
Μαυροδάφνη
Μαυροδάφνη Ερυθρό Τ.Κ. Αργινίων, Τ.Κ. Πάστρας, Δ.Κ. Σκάλας και Δ.Κ. Πόρου, Δ.Ε. Ελειού-Πρόνων
12 (τουλάχιστον 50%)-
Κεφαλληνίας Λικέρ Τ.Κ. Γριζάτων, Δ.Ε. Σάμης
Κορινθιακή μαύρη
Τ.Κ. Μεσοβουνίων, Δ.Ε. Ερίσου του Δήμου Κεφαλονιάς

Π.Ε. Ιθάκης:
Δ.Κ. Ιθάκης και Τ.Κ. Περαχωρίου του Δήμου Ιθάκης
 Π.Ε. Αχαΐας:
Δ.Κ. Κάτω Αχαΐας. Τ.Κ. Αγιοβλασίτικων, Τ.Κ. Αλισσού, Τ.Κ. Άνω Αχαΐας, Τ.Κ. Κάτω Αλισσού και Τ.Κ. Πετροχωρίου, Δ.Ε. Δύμης
Τ.Κ. Αγίου Νικολάου Κράλης, Τ.Κ. Αγίου Στεφάνου, Τ.Κ. Άνω Σουδεναίικων, Τ.Κ. Άρλας, Τ.Κ. Αχαϊκού, Τ.Κ. Λουσικών, Τ.Κ. Κάτω Μαζαρακίου, Τ.Κ. Μιτόπολης, Τ.Κ. Φλόκας,
Τ.Κ. Φωσταίνης και Τ.Κ. Χαϊκαλίου, Δ.Ε. Ωλενίας
Τ.Κ. Κρίνου, Δ.Ε. Μόβρης
Τ.Κ. Πέτα, Δ.Ε. Λαρισσού του Δήμου Δυτικής Αχαΐας
Μαυροδάφνη Ερυθρό Μαυροδάφνη -
13
Πατρών Λικέρ Κορινθιακή μαύρη
Δ.Κ. Σαραβαλίου, Δ.Κ. Οβριάς, Τ.Κ. Θέας, Τ.Κ. Καλλιθέας, Τ.Κ. Κρήνης Πατρών και Τ.Κ. Πετρωτού, Δ.Ε. Μεσσάτιδος
Δ.Κ. Βραχναίικων, Τ.Κ. Θεριανού, Τ.Κ. Μονοδενδρίου και Τ.Κ. Τσουκαλαίικων, Δ.Ε. Βραχναίικων
Δ.Κ. Παραλίας, Δ.Κ. Μιντιλογλίου και Τ.Κ. Ρογιτίκων, Δ.Ε. Παραλίας του Δήμου Πατρέων

Τ.Κ. Πλατανόβρυσης και Τ.Κ. Χαλανδρίτσας, Δ.Ε. Φαρρών

Δ.Κ. Αγίου Βασιλείου, Τ.Κ. Πλατανιού, Τ.Κ. Κάτω Καστριτσίου και Τ.Κ. Ακταίου, Δ.Ε. Ρίου του Δήμου Ερύμανθου

Μεσενικόλα μαύρο
Π.Ε. Καρδιτσας, και σε υψόμετρο έως 750 μέτρα:
14 Μεσενικόλα Ερυθρός (70%)- Syrah και -
Τ.Κ. Μοσχάτου, Τ.Κ. Μεσενικόλα, Τ.Κ. Μορφοβουνίου, Δ.Ε. Πλαστήρα του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα
Carignan (30%)

Μονεμβασιά Π.Ε. Λακωνίας:

(τουλάχιστον 51%)- Τ.Κ. Μονεμβασίας, Δ.Ε. Μονεμβάσιας
Μονεμβασία Λιαστός,
15 Ασύρτικο- Τ.Κ. Ασωπού, Δ.Ε. Ασωπού
Malvasia Λικέρ
Ασπρούδες- Τ.Κ. Αγίου Νικολάου Βοιών, Δ.Ε. Βοιών
Κυδωνίτσα Δ.Κ. Μολάων, Δ.Ε. Μολάων του Δήμου Μονεμβάσιας
93

Π.Ε. Κεφαλληνίας:
Μοσχάτος Δ.Κ. Ληξουρίου, Τ.Κ. Σουλλάρων, Τ.Κ. Κατωγής, Τ.Κ. Σκινέως και Τ.Κ. Χαβδάτων, Δ.Ε. Παλικής
16 Λικέρ Μοσχάτο άσπρο
Κεφαλληνίας Τ.Κ. Ζόλων, Δ.Ε. Αργοστολίου
Δ.Κ. Πόρου, Δ.Ε. Ελειού-Πρόνων του Δήμου Κεφαλλονιάς

Μοσχάτος Λιαστός, Μοσχάτο

17 Π.Ε. Λήμνου (εκτός Δήμου Αγίου Ευστρατίου)
Λήμνου Λικέρ Αλεξανδρείας

Π.Ε. Αχαΐας:
Δ.Κ. Βραχναίικων και Τ.Κ. Θεριανού, Δ.Ε. Βραχναίικων
Δ.Κ. Οβριάς, Δ.Κ. Σαραβαλίου και Τ.Κ. Θέας, Δ.Ε. Μεσσατίδος
Δ.Κ. Μιντιλογλίου και Δ.Κ. Παραλίας, Δ.Ε. Παραλίας
Δ.Κ. Ρίου, Δ.Κ. Αγίου Βασιλείου, Τ.Κ. Αργυρά, Τ.Κ. Ανω Καστριτσίου, Τ.Κ. Κάτω Καστριτσίου, Τ.Κ. Δρεπάνου, Τ.Κ. Πλατανίου και Τ.Κ. Ψαθόπυργου, Δ.Ε. Ρίου του Δήμου
Μοσχάτος
18 Λικέρ Μοσχάτο άσπρο Πατρέων
Πατρών
Δ.Κ. Κάτω Αχαΐας, Τ.Κ. Αγιοβλασίτικων, Τ.Κ. Αλισσός, Τ.Κ. Κάτω Αλισσός, Τ.Κ. Άνω Αχαΐας και Τ.Κ. Νιφοραίικα, Δ.Ε. Δύμης
Τ.Κ. Άγιου Νικόλαου Σπάτων και Τ.Κ. Ριόλου, Δ.Ε. Λαρισσού
Τ.Κ. Άγιος Στέφανος, Τ.Κ. Άνω Σουδεναιίκων, Τ.Κ. Άρλας, Τ.Κ. Λουσικών, Τ.Κ. Μιτοπόλεως, Τ.Κ. Φωσταίνης, Τ.Κ. Χαϊκαλίου και T.K. Αχαϊκού, Δ.Ε. Ωλενίας του Δήμου
Δυτικής Αχαΐας
Τ.Κ. Ισώματος και Τ.Κ. Βασιλικού, Δ.Ε. Φαρρών του Δήμου Ερύμανθου

Π.Ε. Αχαΐας:
Μοσχάτος
19 Λικέρ Μοσχάτο άσπρο Δ.Κ. Ρίου, Δ.Κ. Άγιου Βασιλείου,Τ.Κ. Αργυρά, Τ.Κ. Ανω Καστριτσίου, Τ.Κ. Κάτω Καστριτσίου, Τ.Κ. Δρεπάνου, Τ.Κ. Πλατανίου και Τ.Κ. Ψαθόπυργου, Δ.Ε. Ρίου του Δήμου
Ρίου Πατρών
Πατρέων
 Π.Ε. Ρόδου:
Δ.Κ. Ρόδου, Δ.Ε. Ρόδου
Τ.Κ. Απόλλωνα και Δ.Κ. Φανών, Δ.Ε. Καμείρου
Μοσχάτος Λιαστός, Μοσχάτο άσπρο-
20 Τ.Κ. Μονολίθου και Δ.Κ. Έμπωνα, Δ.Ε. Αταβύρου
Ρόδου Λικέρ Μοσχάτο Τράνι
Δ.Κ. Αρχαγγέλου, Δ.Ε. Αρχαγγέλου
Τ.Κ. Ψίνθου, Δ.Ε. Καλλιθέας
Δ.Κ. Αφάντου, Δ.Ε. Αφάντου του Δήμου Ρόδου
Π.Ε. Ημαθίας:
Δ.Κ. Κοπανού, Τ.Κ. Λευκαδίων και Τ.Κ. Μαρίνης, Δ.Ε. Ανθεμίων
21 Νάουσα Ερυθρός Ξινόμαυρο
Δ.Κ. Νάουσας, Τ.Κ. Γιαννακοχωρίου, Τ.Κ. Στενημάχου και Τ.Κ. Ροδοχωρίου, Δ.Ε. Νάουσας του Δήμου Νάουσας
Τ.Κ. Τριλόφου και Τ.Κ. Φυτειάς, Δ.Ε. Δοβρά του Δήμου Βέροιας
Π.Ε. Κορινθίας:
Δ.Κ. Νεμέας, Τ.Κ. Αηδονίων, Τ.Κ. Αρχαίων Κλεωνών, Τ.Κ. Αρχαίας Νεμέας, Τ.Κ. Γαλατά, Τ.Κ. Δάφνης, Τ.Κ. Καστρακίου, Τ.Κ. Κουτσίου, Τ.Κ. Λεοντίου και Τ.Κ. Πετρίου του
Δήμου Νεμέας
Τ.Κ. Ασπρόκαμπου, Τ.Κ. Κεφαλαρίου και Τ.Κ. Ψαρίου, Δ.Ε. Στυμφαλίας
Ερυθρός,
22 Νεμέα Αγιωργίτικο Τ.Κ. Τιτάνης και Τ.Κ. Μποζικά, Δ.Ε. Σικυωνίων του Δήμου Σικυωνίων
Λικέρ
Π.Ε. Αργολίδας:
Τ.Κ. Γυμνού, Δ.Ε. Λυρκείας
Τ.Κ. Μαλαντρενίου, Δ.Ε. Κουτσοποδίου του Δήμου Άργους-Μυκηνών
Λευκός Μονεμβασιά

Μανδηλαριά
23 Πάρος Π.Ε. Πάρου
Ερυθρός (τουλάχιστον 35%)
και Μονεμβασιά
94

Π.Ε. Αχαΐας:
Τ.Κ. Αιγών, Τ.Κ. Βελάς, Τ.Κ. Μοναστηρίου, Τ.Κ. Οάσεως, Τ.Κ. Σελιάνα, Τ.Κ. Σινεβρού, Τ.Κ. Αμπελοκήπων και Τ.Κ. Χρυσανθίου, Δ.Ε. Αιγείρας
Τ.Κ. Δαφνών, Τ.Κ. Κούμαρη, Τ.Κ. Κουνινάς, Τ.Κ. Μαυρικίου, Τ.Κ. Μελισσίων, Τ.Κ. Παρασκευής, Τ.Κ. Πτέρης, Τ.Κ. Σελινούντος και Τ.Κ. Χατζή, Δ.Ε. Αιγίου
Τ.Κ. Ακράτας, Τ.Κ. Αμπέλου, Τ.Κ. Βαλιμής, Τ.Κ. Βουτσίμου, Τ.Κ. Καλαμιάς, Τ.Κ. Παραλίας Πλατάνου και Τ.Κ. Πλατάνου, Δ.Ε. Ακράτας
Δ.Κ. Διακοπτού, Τ.Κ. Άνω Διακοπτού, Τ.Κ. Ζαχλωρίτικων, Τ.Κ. Κερύνειας, Τ.Κ. Μαμουσιάς και Τ.Κ. Τραπέζης, Δ.Ε. Διακοπτού
Τ.Κ. Δαμακινίου, Τ.Κ. Νέου Ερινεού, Τ.Κ. Σαλμενίκου και Τ.Κ. Αρραβωνίτσης, Δ.Ε. Ερινεού
Δ.Κ. Ροδοδάφνης, Τ.Κ. Αγίου Κωνσταντίνου, Τ.Κ. Άλσους, Τ.Κ. Βερίνου, Τ.Κ. Γκραίκα, Τ.Κ. Γρηγόρη, Τ.Κ. Δουκαναίικων, Τ.Κ. Δημητροπούλου, Τ.Κ. Κρήνης Αιγιαλείας, Τ.Κ.
Λάκκας, Τ.Κ. Λόγγου, Τ.Κ. Μάγειρα, Τ.Κ. Μυροβρύσης, Τ.Κ. Νεραντζιών, Τ.Κ. Σελιανίτικων και Τ.Κ. Τούμπας, Δ.Ε. Συμπολιτείας του Δήμου Αιγιαλείας
Τ.Κ. Πλατανιώτισσας, Δ.Ε. Καλαβρύτων του Δήμου Καλαβρύτων
Τ.Κ. Ελαιοχωρίου, Δ.Ε. Δύμης
24 Πάτρα Λευκός Ροδίτης
Τ.Κ. Βελιτσών και Τ.Κ. Μιχοΐου, Δ.Ε. Λαρισσού
Τ.Κ. Γαλαναίϊκα, Τ.Κ. Γκανέικα, Τ.Κ. Μαζαρακίου, Τ.Κ. Κάτω Μαζαράκιου, Τ.Κ. Μιτόπολης, Τ.Κ. Πόρτων, Τ.Κ. Σαντομερίου, Τ.Κ. Φλόκα και Τ.Κ. Χαραυγής, Δ.Ε. Ωλενίας του
Δήμου Δυτικής Αχαΐας
Δ.Ε. Πατρέων
Τ.Κ. Άνω Καστριτσίου, Τ.Κ. Αργυράς, Τ.Κ. Κάτω Καστριτσίου, Τ.Κ. Σελλών και Πιτίτσης, Δ.Ε. Ρίου του Δήμου Πατρέων
Τ.Κ. Αγίας Βαρβάρας, Τ.Κ. Αγίας Μαρίνας, Τ.Κ. Δροσιάς, Τ.Κ. Ερυμανθείας, Τ.Κ. Κάλφα, Τ.Κ. Μανεσίου Πατρών, Τ.Κ. Ρουπακιά, Τ.Κ. Σκιαδά, Τ.Κ. Σκούρα, Τ.Κ. Σπαρτιάς και
Τ.Κ. Χιόνας, Δ.Ε. Τριταίας
Τ.Κ. Βασιλικού, Τ.Κ. Ελληνικού, Τ.Κ. Κριθαρακίων, Τ.Κ. Μιραλίου, Τ.Κ. Σταροχωρίου και Τ.Κ. Χαλανδρίτσης, Δ.Ε. Φαρρών
Τ.Κ. Καλεντζίου, Δ.Ε. Καλεντζίου
Τ.Κ. Άνω Μαζαρακίου, Δ.Ε. Λεοντίου του Δήμου Ερυμάνθου

Λευκός Βηλάνα Π.Ε. Ηρακλείου:

Τ.Κ. Πεζών, Τ.Κ. Αγίων Παρασκιών, Τ.Κ. Αγίου Βασίλειου, Τ.Κ. Αλάγνιου, Τ.Κ. Αστρακών, Τ.Κ. Αστριτσίου, Τ.Κ. Καλλονής, Τ.Κ. Καταλαγαρίου, Τ.Κ. Κουνάβων, Τ.Κ.
25 Πεζά Συνοινοποίηση Μελέσων, Τ.Κ. Μυρτιάς και Τ.Κ. Χουδετσίου, Δ.Ε. Νίκου Καζαντζάκη του Δήμου Αρχανών
Ερυθρός Κοτσιφάλι - Τ.Κ, Πατσιδέρου και Τ.Κ. Πανοράματος, Δ.Ε. Αρκαλοχωρίου
Μανδηλαριά Τ.Κ. Σαμπάς, Δ.Ε. Θραψάνου του Δήμου Μίνωα Πεδιάδας
 Αθήρι (50%)
Λευκός Ασύρτικο (15%)-
Ροδίτης (35%)

Πλαγιές
26 Συνοινοποίηση Π.Ε. Χαλκιδικής:
Μελίτωνα
70%- Λημνιό και Δ.Κ. Νέου Μαρμαρά, Δ.Ε. Σιθωνίας του Δήμου Σιθωνίας
Ερυθρός 30% Cabernet
Sauvignon και -
Cabernet Franc

Ξινόμαυρο - Π.Ε. Λάρισας:

27 Ραψάνη Ερυθρός Σταυρωτό - Τ.Κ. Ραψάνης και Τ.Κ. Πυργετού, Δ.Ε. Κάτω Ολύμπου
Κρασάτο Τ.Κ. Αμπελακίων, Δ.Ε. Αμπελακίων του Δήμου Τεμπών

Λευκός, Π.Ε. Ρόδου:

Λευκός Αθήρι (70%) και Δ.Κ. Σορωνής, Τ.Κ. Απολλώνων, Τ.Κ. Καλαβαρδών, Τ.Κ. Σαλάκου και Τ.Κ. Φανών, Δ.Ε. Καμείρου
28 Ρόδος ημίγλυκος, Ασύρτικο Δ.Κ. Έμπωνα, Τ.Κ. Αγίου Ισιδώρου, Τ.Κ. Κρητηνίας, Τ.Κ. Μονολίθου και Τ.Κ. Σιάνων, Δ.Ε. Αταβύρου
Λευκός –Μαλαγουζιά Δ.Κ. Μαριτσών, Τ.Κ. Δαματριάς και Τ.Κ. Θεολόγου, Δ.Ε. Πεταλουδών του Δήμου Ρόδου
Αφρώδης

Ερυθρός, Π.Ε. Ρόδου:

Ερυθρωπός Μανδηλαριά Δ.Κ. Σορωνής, Τ.Κ. Απολλώνων, Τ.Κ. Καλαβαρδών, Τ.Κ. Σαλάκου και Τ.Κ. Φανών, Δ.Ε. Καμείρου
28 Ρόδος ημίγλυκος, (τουλάχιστον 70%) Δ.Κ. Έμπωνα, Τ.Κ. Αγίου Ισιδώρου, Τ.Κ. Κρητηνίας, Τ.Κ. Μονολίθου και Τ.Κ. Σιάνων, Δ.Ε. Αταβύρου
Ερυθρωπός και Μαυροθήρικο Δ.Κ. Μαριτσών, Τ.Κ. Δαματριάς και Τ.Κ. Θεολόγου, Δ.Ε. Πεταλουδών του Δήμου Ρόδου
αφρώδης
95

Π.Ε. Κεφαλληνίας, περιοχές που βρίσκονται πάνω από την επαρχιακή οδό Αργοστολίου-Πόρου και σε υψόμετρο 50 μέτρα από τη θάλασσα:
Ρομπόλα Δ.Κ. Ομαλών, Δ.Ε. Ομαλών
29 Λευκός Ρομπόλα
Κεφαλληνίας Τ.Κ. Δαυγάτων, Τ.Κ. Διλινάτων, Τ.Κ. Τρωϊαννάτων και Τ.Κ. Φαρακλάτων, Δ.Ε. Αργοστολίου
Τ.Κ Μουσάτων και Τ.Κ. Βλαχάτων, Δ.Ε. Λειβαθούς του Δήμου Κεφαλονιάς
Π.Ε. Σάμου:
Δ.Κ. Σαμίων, Δ.Κ. Βαθέος, Τ.Κ. Κοκκαρίου, Τ.Κ. Βουρλιωτών, Τ.Κ. Αγίου Κωνσταντίνου, Τ.Κ. Μανολατών, Τ.Κ. Σταυρινίδων και Τ.Κ. Αμπέλου, Δ.Ε. Βαθέος
Δ.Κ. Καρλοβασίων, Τ.Κ. Κοντακαίικων, Τ.Κ. Υδρούσσης, Τ.Κ. Κονταίκων, Τ.Κ. Αγίων Θεοδώρων, Τ.Κ. Πλατάνου, Τ.Κ. Λέκας, Τ.Κ. Καστανέας και Τ.Κ. Κοσμαδαίων, Δ. Ε
30 Σάμος Λικέρ Μοσχάτο Λευκό
Καρλοβασίων
Τ.Κ. Πύργου, Τ.Κ. Μεσογείου, Τ.Κ. Πανδρόσου, Τ.Κ. Κουμαραδαίων, Τ.Κ. Μαυρατζαίων, Τ.Κ. Σπαθαραίων, Δ.Κ. Παγώνδου, Δ.Κ. Χώρας και Δ.Κ. Μυτιληνιών, Δ.Ε.
Πυθαγορείου του Δήμου Σάμου
Σαντορίνη Λευκός, Ασύρτικο (75%) -
31 Π.Ε. Θήρας
(Νυχτέρι) Λικέρ Αηδάνι - Αθήρι

Ασύρτικο
(τουλάχιστον 51%)-
Αηδάνι - Αθήρι
μικροποσότητες
Σαντορίνη Λικέρ, Ροδίτης -
32 Π.Ε. Θήρας
(Vinsanto) Λιαστός Μοσχάτο Άσπρο -
Μονεμβασιά -
Γαϊδουριά -
Κατσανό - Πλατάνι
- Ποταμίσι
 Βηλάνα (70%)-
Λευκός
Θραψαθήρι (30%) Π.Ε. Λασιθίου:
Δ.Κ. Σητείας, Τ.Κ. Αχλαδίων, Τ.Κ. Εξω Μουλιανών, Τ.Κ. Κατσιδώνιου, Τ.Κ. Μαρωνίας, Τ.Κ. Μέσα Μουλιανών, Τ.Κ. Μυρσίνης, Τ.Κ. Πισκοκέφαλου, Τ.Κ. Σκοπής, Τ.Κ.
33 Σητεία Συνοινοποίηση Σταυρωμένου, Τ.Κ. Τουρλωτής, Τ.Κ. Χαμεζίου και Τ.Κ. Πραισού (Οικισμός Αγ. Σπυρίδωνα), Δ.Ε. Σητείας
Λιάτικο
Ερυθρός
(τουλάχιστον 80%) Τ.Κ. Απιδίων, Τ.Κ. Αρμένων, Τ.Κ. Ζίρου, Τ.Κ. Παπαγιαννάδων και Τ.Κ. Χανδρά, Δ.Ε. Λεύκης του Δήμου Σητείας
- Μανδηλαριά
Λικέρ Λιάτικο

Π.Ε. Ηρακλείου:
Δ.Ε. Αρχανών
Βηλάνα Τ.Κ. Καλυβίων, Τ.Κ. Πραιτωρίων, Τ.Κ. Πύργου, Τ.Κ. Τεφελίου, Τ.Κ. Χαρακίου και Τ.Κ. Χάρακος, Δ.Ε. Αστερουσίων
(τουλάχιστον 85%) Δ.Ε. Νίκου Καζαντζάκη του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων
Λευκός - Ασύρτικο - Δ.Ε. Αγίας Βαρβάρας
Βιδιανό - Αθήρι - Τ.Κ. Αγίων Δέκα, Τ.Κ. Αμπελούζου, Τ.Κ. Βαγιονιάς και Τ.Κ. Χουστουλιανών, Δ.Ε. Γόρτυνας
Θραψαθήρι Τ.Κ. Ασημίου, Τ.Κ. Διονυσίου, Τ.Κ. Λουρών και Τ.Κ. Σοκαρά, Δ.Ε. Κόφινα
Τ.Κ. Γέργερης και Τ.Κ. Πανάσου, Δ.Ε. Ρούβα του Δήμου Γόρτυνας
Τ.Κ. Βασιλειών, Τ.Κ. Βουτών, Τ.Κ. Δαφνέ, Τ.Κ. Σκαλανίου και Τ.Κ. Σταυρακίων, Δ.Ε. Ηρακλείου (εκτός των οικισμών Ηρακλείου, Κνωσού, Μαραθίτη)
Χάνδακας- Δ.Ε. Γοργολαϊνή, Δ.Ε. Παλιανής, Δ.Ε. Τεμένους του Δήμου Ηρακλείου
34
Candia Δ.Κ. Γαζίου και Τ.Κ. Καλεσιών, Δ.Ε. Γαζίου
Δ.Ε. Κρουσώνα
Τ.Κ. Αστυρακίου, Τ.Κ. Γωνιών Μαλεβιζίου, Τ.Κ. Δαμάστας, Τ.Κ. Καμαριώτου, Τ.Κ. Κεραμουτσίου, Τ.Κ. Μαράθου, Τ.Κ. Μονής και Τ.Κ. Τυλίσου, Δ.Ε. Τυλίσου του Δήμος
Μαλεβιζίου
Τ.Κ. Ευαγγελισμού και Τ.Κ. Καστελλίου, Δ.Ε. Καστελλίου
Κοτσιφάλι(75%) -
Ερυθρός Δ.Ε. Θραψανού
Μανδηλαριά
96

Δ.Κ. Αρκαλοχωρίου, Τ.Κ. Γαρίπας, Τ.Κ. Καστελλιανών, Τ.Κ. Πανοράματος, Τ.Κ. Παρτίρων και Τ.Κ. Πατσιδερού, Δ.Ε. Αρκαλωχορίου του Δήμου Μίνωα Πεδιάδας
Τ.Κ. Μορονίου, Δ.Ε. Ζαρού
Τ.Κ. Ρουφά, Δ.Ε. Μοιρών του Δήμου Φαιστού
Δ.Ε. Επισκοπής του Δήμου Χερσονήσου
 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ. ΟΙΝΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΠΓΕ
Περιοχές όπου καλλιεργούνται: Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.),
Α/Α Οίνοι Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) Ποικιλίες
Δημοτικές Ενότητες (Δ.Ε.) και Τοπικές Κοινότητες (Τ.Κ.)
Αθήρι- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Ασύρτικο- Ροδίτης- Ζουμιάτικο- Μαλαγουζιά- Sauvignon blanc-
Λευκός Π.Ε. Ξάνθης (σε υψόμετρο έως 300 μέτρα):
Chardonnay- Ugni blanc
Τ.Κ. Αβδήρων, Τ.Κ. Μάνδρας και Τ.Κ. Μυρoδάτου, του Δ.Ε. Αβδήρων του Δήμου
1 Άβδηρα Ερυθρός Παμίδι- Λημνιό- Μαυρούδι -Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon Αβδήρων
Ερυθρωπός Παμίδι- Λημνιό- Μαυρούδι- Ροδίτης- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon Τ.Κ. Μαγγάνων, Δ.Ε. Ευλάλου του Δήμου Τοπείρου

Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Sauvignon blanc- Chardonnay

Ερυθρός Λημνιό- Ξινόμαυρο- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon
Άγιο Όρος σε υψόμετρο από 10 ως 400 μέτρα
Ερυθρωπός Λημνιό- Ξινόμαυρο- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon- Ροδίτης
2 Άγιο Όρος Παράγεται από γλεύκη λιασμένων σταφυλιών προερχόμενα από τις λευκές και ερυθρές ποικιλίες
Λιαστός Π.Ε. Χαλκιδικής (σε υψόμετρο από 10 ως 400 μέτρα):
που περιλαμβάνονται στη σύνθεση του ΠΓΕ Άγιο Όρος σε οποιοδήποτε ποσοστό Τ.Κ. Ουρανούπολης, Δ.Ε. Σταγίρων-Ακάνθου του Δήμου Αριστοτέλη
Παράγεται από ερυθρές ποικιλίες αμπέλου που περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή σύνθεση του
Ερυθρός λικέρ
ερυθρού οίνου ΠΓΕ Άγιο Όρος σε οποιοδήποτε ποσοστό
Λευκός Ροδίτης- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc
Π.Ε. Δράμας:
3 Αγορά Ερυθρός Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc -Merlot
Τ.Κ. Αγοράς και Τ.Κ. Πηγαδιών, Δ.Ε. Δοξάτου του Δήμου Δοξάτου
Ερυθρωπός Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Grenache rouge
Λευκός Viognier- Chardonnay- Semillon -Ugni blanc
Π.E. Δράμας:
4 Αδριανή Ερυθρός Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot-Syrah
Τ.Κ. Αδριανής, Δ.Ε. Νικηφόρου το Δήμου Παρανεστίου
Ερυθρωπός Cabernet Sauvignon- Merlot
Π.Ε. Λέσβου
Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασπρούδα Σαντορίνης- Ασύρτικο- Γαϊδουριά- Κατσανό- Κρητικό-
Λευκός Μαλαγουζιά- Μανδηλαριά άσπρη- Μονεμβασιά- Μοσχάτο άσπρο- Μοσχάτο Τράνι- Μπεγλέρι-
Π.Ε. Χίου: Δήμος Χίου
Πλατάνι- Ποταμίσι- Σαββατιανό- Φωκιανό- Χιδηριώτικο- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc
Π.Ε. Σάμου: Δ.Ε. Μαραθοκάμπου,
97

Δ.Κ. Πυθαγορείου του Δ.Ε. Πυθαγορείου,

Αγιαννιώτικο- Αηδάνι μαύρο- Αυγουστιάτης- Βάφτρα- Βοϊδομάτης- Κοτσιφάλι- Λημνιό- Μανδηλαριά-
Δ.Κ. Βαθέος του Δ.Ε. Βαθέος
Ερυθρός Μαυροθήρικο- Μαυροτράγανο- Φωκιανό- Χιδηριώτικο- Χιώτικο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut-
5 Αιγαίο Πέλαγος
Grenache rouge- Merlot- Mourvedre- Carignan- Syrah- Tempranillo
Π.Ε. Ικαρίας: Δήμος Ικαρίας

Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασπρούδα Σαντορίνης- Ασύρτικο- Γαϊδουριά- Κατσανό- Κρητικό- Π.Ε. Σύρου
Μαλαγουζιά- Μανδηλαριά άσπρη- Μονεμβασιά- Μοσχάτο άσπρο- Μοσχάτο Τράνι- Μπεγλέρι-
Πλατάνι- Ποταμίσι -Αγιαννιώτικο- Αηδάνι μαύρο- Αυγουστιάτης- Βάφτρα- Βοϊδομάτης- Κοτσιφάλι-
Ερυθρωπός Π.Ε. Πάρου: Τ.Κ. Λευκών του Δήμου Πάρου
Λημνιό- Μανδηλαριά- Μαυροθήρικο- Μαυροτράγανο- Φωκιανό- Χιδηριώτικο- Χιώτικο- Cabernet
Sauvignon- Cinsaut- Grenache rouge- Merlot- Mourvedre- Carignan- Syrah- Tempranillo-
Π.Ε. Κω: Δήμος Κω
Σαββατιανό- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
6 Ανάβυσσος Λευκός Ασύρτικο- Ροδίτης- Ugni blanc- Σαββατιανό
Δ.Κ. Αναβύσσου, Δ.Ε. Αναβύσσου του Δήμου Σαρωνικού
Ασπρούδες- Ασύρτικο- Ροδίτης- Ροκανιάρης- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Μοσχοφίλερο (Φιλέρι)-
Λευκός
Chardonnay- Viognier
Αγιωργίτικο- Μαυρούδι (Μαυρόστυφο)- Βοϊδομάτης- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot-
Ερυθρός
7 Αργολίδα Syrah Π.Ε. Αργολίδας, σε υψόμετρο από 50 μέτρα και άνω.
Ασπρούδες- Ασύρτικο- Ροδίτης- Σαββατιανό- Μοσχοφίλερο (Φιλέρι)- Chardonnay- Μαλαγουζιά-
Ερυθρωπός Viognier- Αγιωργίτικο- Μαυρούδι (Μαυρόστυφο)- Βοϊδομάτης- Cabernet Sauvignon- Cabernet
Franc- Merlot
Ασπρούδες- Μοσχοφίλερο- Ροδίτης- Ρομπόλα- Σαββατιανό- Chardonnay- Gewurtztraminer-
Λευκός
Riesling- Sauvignon blanc
Αγιωργίτικο- Καλλινιάτικο- Μαυρούδια- Σκυλοπνίχτης- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc-
8 Αρκαδία Ερυθρός Π.Ε. Αρκαδίας, σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων.
Merlot- Syrah
Αγιωργίτικο- Μοσχοφίλερο- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah- Καλλινιάτικο-
Ερυθρωπός
Μαυρούδια- Σκυλοπνίχτης
 Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Σαββατιανό- Chardonnay- Sauvignon Π.Ε. Κεντρικού Τομέα Aθηνών
Λευκός Π.Ε. Βόρειου Τομέα Αθηνών
blanc- Ugni blanc
Π.Ε. Δυτικού Τομέα Αθηνών
Αγιωργίτικο- Λημνιώνα- Μανδηλαριά- Μούχταρο- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge- Merlot- Π.Ε. Νότιου Τομέα Αθηνών
9 Αττική Ερυθρός Π.Ε. Ανατολικής Αττικής
Carignan- Syrah
Π.Ε. Δυτικής Αττικής
Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Σαββατιανό- Αγιωργίτικο- Λημνιώνα- Π.Ε. Πειραιώς
Ερυθρωπός Μανδηλαριά- Μούχταρο- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc- Cabernet Sauvignon- Π.Ε. Νήσων (εκτός Δ.Ε. Κυθήρων)
Grenache rouge- Merlot- Carignan- Syrah Για όλες τις Π.Ε. σε υψόμετρο άνω των 30 μέτρων.
Αθήρι- Ασύρτικο- Λαγόρθι- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο άσπρο- Ροδίτης- Ρομπόλα- Σιδερίτης-
Λευκός
Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc- Riesling
Μαυροδάφνη- Καλαβρυτινό μαύρο- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Grenache rouge- Merlot-
Ερυθρός
Syrah
Καλαβρυτινό μαύρο- Ροδίτης- Σιδερίτης- Μαυροδάφνη -Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc-
Ερυθρωπός
Merlot- Syrah
10 Αχαΐα Π.Ε. Αχαΐας, σε υψόμετρο από 20 μέτρα και άνω.
Ημιαφρώδης
Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά - Μοσχάτο άσπρο- Ροδίτης- Ρομπόλα-Λαγόρθι- Chardonnay-
ημίγλυκος
Riesling- Sauvignon blanc- Ugni blanc- Σιδερίτης
λευκός
Ημιαφρώδης
Καλαβρυτινό μαύρο- Ροδίτης- Μαυροδάφνη- Cabernet Franc- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah-
ημίγλυκος
Σιδερίτης
ερυθρωπός
Λευκός Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μπατίκι- Ροδίτης- Chardonnay

Ερυθρός Ξινόμαυρο- Μοσχόμαυρο- Λημνιώνα- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah Π.Ε. Κοζάνης:
11 Βελβεντό
Δ.Ε. Βελβεντού του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού
Ροδίτης- Ξινόμαυρο- Μοσχόμαυρο- Λημνιώνα- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot-
Ερυθρωπός
Syrah
98

Παράγεται από συνοινοποίηση των σταφυλιών της ποικιλίας Σκιαδόπουλο (σε ποσοστό
12 Βερντέα Ζακύνθου Λευκός Π.Ε. Ζακύνθου
τουλάχιστον 50%) και από τις συνιστώμενες, για τον Νομό, λευκές ποικιλίες
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
13 Βίλιτσα Ερυθρός Cabernet Sauvignon
περιοχή Βίλιτσας, Δ.Ε. Παιανίας του Δήμου Παιανίας
Λευκός Ασύρτικο- Ροδίτης- Σαββατιανό- Chardonnay- Sauvignon blanc Π.Ε. Δυτικής Αττικής:
14 Γεράνεια Ερυθρός Αγιωργίτικο- Grenache rouge- Merlot- Carignan- Syrah περιοχές των πλαγιών του όρους Γεράνεια, σε υψόμετρο άνω των 200 μέτρων του
Δήμου Μεγαρέων
Ερυθρωπός Αγιωργίτικο- Grenache rouge- Carignan- Ροδίτης
Π.Ε. Γρεβενών:
15 Γρεβενά Ερυθρός Ροδίτης- Ξινόμαυρο- Μοσχόμαυρο- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah
Τ.Κ. Τρικώμου και Τ.Κ. Κοσματίου, Δ.Ε. Θεόδωρου Ζιάκα του Δήμου Γρεβενών
Ασύρτικο- Ροδίτης- Μαλαγουζιά- Ρομπόλα- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Sauvignon blanc- Chardonnay-
Λευκός
Viognier- Semillon- Ugni blanc
Αγιωργίτικο- Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah- Nebbiolo- Refosco-
Ερυθρός
Tempranillo- Sangiovese
16 Δράμα Π.Ε. Δράμας
Αγιωργίτικο- Λημνιό- Ροδίτης- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah- Nebbiolo-
Ερυθρωπός
Refosco- Tempranillo- Sangiovese- Grenache rouge
Παράγεται από γλεύκη λιασμένων σταφυλιών απο τις λευκές και ερυθρές ποικιλίες,που
Λιαστός
περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή σύνθεση του τοπικού οίνου σε οποιοδήποτε ποσοστό
Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο άσπρο- Μοσχάτο Τράνι- Chardonnay- Sauvignon blanc-
Λευκός
Ugni blanc Π.Ε. Καλύμνου
Π.Ε. Καρπάθου
Μανδηλαριά- Μαυροθήρικο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Grenache rouge- Merlot- Mourvedre- Π.Ε. Κώ
17 Δωδεκάνησα Ερυθρός
Syrah- Tempranillo Π.Ε. Ρόδου
Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο άσπρο- Μοσχάτο Τράνι- Chardonnay- Sauvignon blanc-
Ερυθρωπός Ugni blanc- Μανδηλαριά- Μαυροθήρικο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Grenache rouge- Merlot- Σε όλες τις Π.Ε. σε υψόμετρο άνω των 20 μέτρων.
Mourvedre- Syrah- Tempranillo
 Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Ζουμιάτικο (Δαμιάτης)- Μαλαγουζιά- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc

Λημνιό- Μαυρούδι- Μοσχόμαυρο- Παμίδι- Σέφκα- Καρναχαλάδες- Κερατσούδα- Μπογιαλαμάδες-

Ερυθρός
Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon- Merlot- Carignan- Cinsaut

18 Εβρος Αθήρι- Ασύρτικο- Ζουμιάτικο (Δαμιάτης)- Μαλαγουζιά- Chardonnay- Sauvignon blanc- Λημνιό- Π.Ε. Έβρου, σε υψόμετρο άνω των 20 μέτρων.
Ερυθρωπός Μαυρούδι- Μοσχόμαυρο- Παμίδι- Σέφκα- Καρναχαλάδες- Κερατσούδα- Μπογιαλαμάδες- Syrah-
Grenache rouge- Cabernet Sauvignon- Merlot- Carignan- Cinsaut- Ugni blanc

Παράγεται από σταφύλια λευκών και ερυθρών ποικιλιών αμπέλου που περιλαμβάνονται στην
Λικέρ
ποικιλιακή σύνθεση του τοπικού οίνου σε οποιοδήποτε ποσοστό

Λευκός Ντεμπίνα- Ροδίτης- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc

Ερυθρός Μοσχάτο Αμβούργου- Syrah- Cabernet Sauvignon- Merlot Π.Ε. Λάρισας:

19 Ελασσόνα
Δήμος Ελασσόνας, σε υψόμετρο άνω των 200 μέτρων.
Ντεμπίνα- Ροδίτης- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc- Μοσχάτο Αμβούργου- Syrah-
Ερυθρωπός
Cabernet Sauvignon- Merlot

Λευκός Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Chardonnay- Sauvignon blanc- Viognier Π.Ε. Θεσσαλονίκης:

20 Επανομή
Ερυθρός Ξινόμαυρο- Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Mourvedre Δ.Κ. Επανομής, Δ.Ε. Επανομής του Δήμου Θερμαϊκού

Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχοφίλερο- Σαββατιανό- Ροδίτης- Μονεμβασιά-

Λευκός
Sauvignon blanc- Grenache blanc
Μανδηλαριά (μαύρη Κουντούρα)- Βραδυανό- Αγιωργίτικο- Λιάτικο- Καραμπραϊμης- Ρητινό-
99

21 Εύβοια Ερυθρός Π.Ε. Ευβοίας, σε υψόμετρο άνω των 10 μέτρων.

Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache rouge
Μανδηλαριά (μαύρη Κουντούρα )- Βραδυανό- Αγιωργίτικο- Λιάτικο- Καραμπραϊμης- Ρητινό-
Ερυθρωπός
Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache rouge-Ροδίτης- Μοσχοφίλερο
Φιλέρι- Κορίθι- Ασπρούδες- Μυγδάλι- Μοσχατέλλα (Μοσχαρδίνια)- Βιολεντό- Γουστολίδι
Λευκός (Αυγουστολίδι- Βοστίλιδας)- Κουτσουμπέλι- Λαγόρθι- Παύλος- Ροδίτης- Ρομπόλα- Σαββατιανό-
Σκιαδόπουλο

22 Ζάκυνθος Ερυθρός Αυγουστιάτης- Μαυροδάφνη- Κατσακούλιας- Σκυλοπνίχτης- Cabernet Sauvignon Π.Ε. Ζακύνθου, σε υψόμετρο άνω των 20 μέτρων.
Φιλέρι- Κορίθι- Ασπρούδες- Μυγδάλι- Μοσχατέλλα (Μοσχαρδίνια)- Βιολεντό- Γουστολίδι
Ερυθρωπός (Αυγουστολίδι- Βοστίλιδας)- Κουτσουμπέλι- Λαγόρθι- Παύλος- Ροδίτης- Ρομπόλα- Σαββατιανό-
Σκιαδόπουλο- Αυγουστιάτης- Μαυροδάφνη- Κατσακούλιας- Σκυλοπνίχτης- Cabernet Sauvignon
Ασύρτικο- Ασπρούδες- Ρομπόλα- Ροδίτης- Σκιαδόπουλο- Φιλέρι- Chardonnay- Sauvignon blanc-
Λευκός
Ugni blanc- Viognier
Αγιωργίτικο- Αυγουστιάτης- Κολλινιάτικο- Μανδηλαριά- Μαυροδάφνη- Μαυρούδια- Refosco- Π.Ε. Ηλείας, σε υψόμετρο από 10 έως 700 μέτρων (πλην των περιοχών των
Ερυθρός
23 Ηλεία Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Grenache rouge- Merlot- Carignan- Syrah- Mourvedre αποξηραμένων λιμνών Κοτυχίου- Μουριάς και Αγουλινίτσας, διότι τα εδάφη τους είναι
Ασύρτικο- Ασπρούδες- Ρομπόλα- Ροδίτης- Σκιαδόπουλο- Φιλέρι - Sauvignon blanc- Ugni blanc- παθογενή και ως εκ τούτου ακατάλληλα για αμπελοκαλλιέργεια)
Ερυθρωπός Viognier- Μανδηλαριά- Μαυροδάφνη- Μαυρούδια- Αυγουστιάτης- Αγιωργίτικο- Refosco- Merlot -
Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Carignan- Grenache rouge- Mourvedre- Syrah
Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Πρικνάδι- Ξινόμαυρο με λευκή οινοποίηση- Sauvignon
Λευκός
blanc- Chardonnay
24 Ημαθία Π.Ε. Ημαθίας, σε υψόμετρο άνω των 80 μέτρων.
Ερυθρός Ξινόμαυρο- Merlot- Syrah
Ερυθρωπός Ξινόμαυρο- Merlot- Syrah- Ροδίτης
Λευκός Ντεμπίνα- Gewurtztraminer- Chardonnay- Sauvignon blanc- Riesling
Π.Ε. Ιωαννίνων:
25 Ηπειρος Ερυθρός Ξινόμαυρο- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah Βλάχικο Δ.Ε. Ανατολικού Ζαγορίου του Δήμου Ζαγορίου
Ντεμπίνα- Gewurtztraminer- Chardonnay- Ξινόμαυρο- Βλάχικο- Μπεκάρι- Cabernet Sauvignon- Δ.Ε. Μετσόβου του Δήμου Μετσόβου
Ερυθρωπός
Cabernet Franc- Merlot- Syrah- Sauvignon blanc- Riesling
 Αθήρι- Βηλάνα- Βιδιανό- Δαφνί- Θραψαθήρι- Μοσχάτο λευκό- Πλυτό- Sauvignon blanc-
Λευκός
Chardonnay- Malvasia di Candia Aromatica- Sylvaner

Κοτσιφάλι- Κοτσιφολιάτικο- Λαδικινό- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah-

Ερυθρός
Mourvedre- Carignan- Grenache rouge
26 Ηράκλειο Π.Ε. Ηρακλείου, σε υψόμετρο άνω των 30 μέτρων.
Κοτσιφάλι- Λαδικινό- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Mourvedre-
Ερυθρωπός
Carignan- Grenache rouge-Μοσχάτο λευκό

Παράγεται από σταφύλια λευκών και ερυθρών ποικιλιών αμπέλου που περιλαμβάνονται στην
Λιαστός
ποικιλιακή σύνθεση του τοπικού οίνου σε οποιοδήποτε ποσοστό

Λευκός Ασύρτικο- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Chardonnay

27 Θάσος Ερυθρός Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Merlot Π.Ε. Θάσου, σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων.
Ερυθρωπός Ασύρτικο- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Chardonnay- Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Merlot
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Μονεμβασιά (κατά 75%) και το υπόλοιπο από τις
Λευκός
επιτρεπόμενες και συνιστώμενες για το νησί λευκές ποικιλίες Π.Ε. Πάρου:
28 Θαψανά
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Μανδηλαριά (κατά 60%) και το υπόλοιπο από τις Τ.Κ. Λευκών του Δήμου Πάρου
Ερυθρός
επιτρεπόμενες και συνιστώμενες για το νησί ερυθρές ποικιλίες

Π.Ε. Λάρισας:
Ασπρούδες- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο Αμβούργου- Μπατίκι- Ντεμπίνα- Ροδίτης- Δ.Κ. Φαλάννης, Δ.Ε. Γιάννουλης του Δήμου Λαρισαίων
Λευκός Δ.Κ. Τυρνάβου, Τ.Κ. Δαμασίου και Τ.Κ. Αργυροπουλείου, Δ.Ε. Τυρνάβου και
Σαββατιανό- Sauvignon blanc- Chardonnay- Ugni blanc- Maccabeau
Δ.Ε. Αμπελώνος του Δήμου Τυρνάβου
Τ.Κ. Ζαππείου, Δ.Ε. Νίκαιας
Δ.Ε. Κραννώνος (εκτός Τ.Κ. Κυπαρίσσου) του Δήμου Κιλελέρ
Τ.Κ. Μακρυχωρίου και Τ.Κ. Παραποτάμου, Δ.Ε.Μακρυχωρίου
100

Τ.Κ.Γόννων, Δ.Ε. Γόννων

Βλάχικο- Βραδυανό- Ζαλοβίτικο- Λημνιό- Λημνιώνα- Μαυρούδι- Μοσχάτο Αμβούργου- Μοσχάτο Τ.Κ. Κρανέας, Δ.Ε. Κάτω Ολύμπου του Δήμου Τεμπών
29 Θεσσαλία Ερυθρός Δ.Ε. Ελασσόνας
μαύρο- Ξινόμαυρο- Συκιώτης- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Grenache rouge- Merlot- Syrah
Τ.Κ. Κρύοβρυσης, Δ.Ε. Καρυάς
Τ.Κ. Καλλιθέας Ελασσόνας, Δ.Ε. Ολύμπου
Τ.Κ. Δομενίκου, Δ.Ε. Ποταμιάς
Τ.Κ. Λυκουδίου Δ.Ε. Σαρανταπόρου
Ασπρούδες- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο Αμβούργου- Μπατίκι- Ντεμπίνα- Ροδίτης- Δ.Ε. Τσαριτσάνης του Δήμου Ελασσόνας
Σαββατιανό- Sauvignon blanc- Chardonnay- Ugni blanc- Maccabeau- Βλάχικο- Βραδυανό-
Ερυθρωπός Π.Ε. Τρικάλων:
Ζαλοβίτικο- Λημνιό- Λημνιώνα- Μαυρούδι- Μοσχάτο μαύρο- Ξινόμαυρο- Συκιώτης- Cabernet
Sauvignon- Cinsaut- Grenache rouge- Merlot- Syrah Δ.Ε. Παραληθαίων, Δ.Ε. Παληοκάστρου (εκτός Τ.Κ. Ζηλευτής) του Δήμου Τρικκαίων
Δ.Ε. Τυμφαίων, Δ.Ε. Χασίων, Δ.Ε. Βασιλικής, Δ.Ε. Καλαμπάκας του Δήμου Καλαμπάκας

Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Σαββατιανό- Ζουμιάτικο- Sauvignon blanc- Chardonnay-

Λευκός
Viognier- Ugni blanc

30 Θεσσαλονίκη Ερυθρός Λημνιό- Ξινόμαυρο- Παμίδι- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Grenache rouge- Merlot- Syrah Π.Ε. Θεσσαλονίκης, σε υψόμετρο 50 έως 800 μέτρων.

Ερυθρωπός Ροδίτης- Ξινόμαυρο- Cinsaut- Grenache rouge- Merlot

Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχοφίλερο- Ροδίτης- Σαββατιανό- Sauvignon blanc- Chardonnay-

Λευκός
Ugni blanc
Π.Ε. Βοιωτίας:
Αγιωργίτικο- Μούχταρο- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Carignan- Grenache rouge- Merlot- Δ.Ε. Θεσπιέων του Δήμου Αλιάρτου-Θεσπιέων
31 Θήβα Ερυθρός
Syrah Δ.Ε. Θίσβης, Δ.Ε. Βαγίων και Δ.Ε. Θηβαίων του Δήμου Θηβαίων
Δ.Ε. Σχηματαρίου και Δ.Ε. Τανάγρας του Δήμου Τανάγρας
Αγιωργίτικο- Μούχταρο- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Carignan- Grenache rouge- Merlot-
Ερυθρωπός
Syrah- Ροδίτης
 Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ζουμιάτικο- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Παμίδι- Ροδίτης- Sauvignon Π.Ε. Ξάνθης, σε υψόμετρο έως 300 μέτρα:
Λευκός
blanc- Chardonnay- Ugni blanc Τ.Κ. Αβδήρων, Τ.Κ. Μάνδρας και Τ.Κ. Μυρoδάτου, Δ.Ε. Αβδήρων του Δήμου Αβδήρων
Τ.Κ. Μαγγάνων του Δήμου Τοπείρου
Καρναχαλάδες- Κερατσούδα- Λημνιό- Μαυρούδι- Μοσχόμαυρο- Μπογιαλαμάδες- Παμίδι- Σέφκα-
Ερυθρός
32 Θράκη Cabernet Sauvignon- Mourvedre- Cinsaut- Carignan- Grenache rouge- Merlot- Syrah Π.Ε. Έβρου, σε υψόμετρο άνω των 20 μέτρων

Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ζουμιάτικο- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Παμίδι- Ροδίτης- Sauvignon Π.Ε. Ροδόπης
blanc- Chardonnay- Ugni blanc- Καρναχαλάδες- Κερατσούδα- Λημνιό- Μαυρούδι- Μοσχόμαυρο- Τ.Κ. Μαρώνειας, Τ.Κ. Ξυλαγανής και Τ.Κ. Προσκυνητών, Δ.Ε. Μαρώνειας
Ερυθρωπός
Μπογιαλαμάδες- Σέφκα- Cabernet Sauvignon- Mourvedre- Cinsaut- Carignan- Grenache rouge- Δ.Κ. Σαπών, Τ.Κ. Κρωβύλης, Τ.Κ. Στρύμης, Δ.Ε. Σαπών του Δήμου Μαρώνειας-Σαπών
Merlot- Syrah
Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Μπεγλέρι
Π.Ε. Ικαρίας, σε υψόμετρο 50 έως 800 μέτρων:
33 Ικαρία Ερυθρός Βάφτρα- Μανδηλαριά- Φωκιανό
Δ.Ε. Αγίου Κηρύκου, Δ.Ε. Ευδήλου και Δ.Ε. Ραχών του Δήμου Ικαρίας
Ερυθρωπός Βάφτρα- Μανδηλαριά- Φωκιανό- Μπεγλέρι
Π.Ε. Δυτικού Τομέα Αθηνών:
34 Ίλιον Λευκός Ροδίτης- Σαββατιανό- Μαλαγουζιά- Sauvignon blanc- Chardonnay
περιοχή Πύργος Βασιλίσσης του Δήμου Ιλίου
Λευκός Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Ροδίτης- Sauvignon blanc- Chardonnay Π.Ε. Ροδόπης:
Τ.Κ. Μαρώνειας, Τ.Κ. Ξυλαγανής και Τ.Κ. Προσκυνητών, Δ.Ε. Μαρώνειας
35 Ίσμαρος Ερυθρός Λημνιό- Μαυρούδι- Cabernet Sauvignon- Mourvedre- Grenache rouge- Merlot- Syrah
Δ.Κ. Σαπών, Τ.Κ. Κρωβύλης και Τ.Κ. Στρύμης, Δ.Ε. Σαπών του Δήμου Μαρώνειας-
Ερυθρωπός Grenache rouge- Syrah- Ροδίτης - Λημνιό- Μαυρούδι - Merlot Σαπών
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Ντεμπίνα (έως 60%) και των επιτρεπόμενων και
Λευκός
συνιστώμενων για το Νομό λευκών ποικιλιών
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Cabernet Sauvignon (τουλάχιστον κατά 40%) και των
36 Ιωάννινα Ερυθρός Π.Ε. Ιωαννίνων
επιτρεπόμενων και συνιστώμενων για το Νομό ερυθρών ποικιλιών
Ο ερυθρωπός οίνος παράγεται από συνοινοποίηση των ποικιλιών Βλάχικο και Μπεκάρι
Ερυθρωπός
(τουλάχιστον κατά 50%) και των επιτρεπόμενων και συνιστώμενων για το Νομό ποικιλιών
Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Ροδίτης- Sauvignon blanc- Chardonnay- Ugni
Λευκός
101

blanc- Semillon- Viognier- Gewurtztraminer Π.Ε. Καβάλας

Αγιωργίτικο- Λημνιό- Μοσχόμαυρο- Παμίδι- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Grenache
Ερυθρός
37 Καβάλα rouge- Merlot- Syrah Π.Ε. Θάσου
Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Ροδίτης- Sauvignon blanc- Chardonnay- Ugni
Ερυθρωπός blanc- Semillon- Viognier- Gewurtztraminer- Αγιωργίτικο- Λημνιό- Μοσχόμαυρο- Παμίδι- Cabernet Για όλες τις Π.Ε. σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων.
Sauvignon- Cabernet Franc- Grenache rouge- Merlot- Syrah
Λευκός Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Μπατίκι- Ντεμπίνα- Chardonnay

Λημνιώνα- Μοσχάτο μαύρο- Μεσενικόλα μαύρο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Carignan- Merlot-
38 Καρδίτσα Ερυθρός Π.Ε. Καρδίτσας, σε υψόμετρο άνω των 100 μέτρων.
Syrah
Μοσχάτο μαύρο- Μεσενικόλα μαύρο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Carignan- Merlot- Syrah-
Ερυθρωπός
Ροδίτης
Αθήρι- Ασύρτικο- Αηδάνι άσπρο- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Ροδίτης- Μονεμβασιά- Sauvignon
Λευκός
blanc- Grenache blanc
Π.Ε. Εύβοιας, σε υψόμετρο 10 μέτρων και άνω:
Μανδηλαριά (μαύρη κοντούρα)- Αγιωργίτικο- Λιάτικο- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge-
Ερυθρός Δ.Ε.Μαρμαρίου
Merlot- Syrah
39 Κάρυστος Τ.Κ. Καρύστου, Τ.Κ. Αετού, Τ.Κ. Γραμπιάς, Τ.Κ. Καλυβίων και Τ.Κ. Πλατανιστού, Δ.Ε.
Μανδηλαριά (μαύρη Κοντούρα)- Αγιωργίτικο- Λιάτικο- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge-
Ερυθρωπός Καρύστου
Merlot- Syrah- Ροδίτης
Τ.Κ. Αμυγδαλέας και Τ.Κ. Κομίτου, Δ.Ε Καφηρέως του Δήμου Καρύστου
Παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών που χρησιμοποιούνται για τους λευκούς και ερυθρούς
Λιαστός
οίνους
Λευκός Ροδίτης- Sauvignon blanc

40 Καστοριά Ερυθρός Ξινόμαυρο- Σέφκα- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Merlot- Syrah Π.Ε. Καστοριάς, σε υψόμετρο 600 έως 1000 μέτρων.
Παράγεται από γλεύκη λιασμένων σταφυλιών απο τις λευκές και ερυθρές ποικιλίες,που
Λιαστός
περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή σύνθεση του τοπικού οίνου σε οποιοδήποτε ποσοστό
41 Κέρκυρα Λευκός Κακοτρύγης-Πετροκόριθο Π.Ε. Κέρκυρας
 Λευκός Αθήρι- Θραψαθήρι- Βηλάνα- Ρωμέικο- Ugni blanc
Π.Ε. Χανίων:
42 Κίσσαμος Ερυθρός Ρωμέικο- Cabernet Sauvignon- Carignan- Syrah- Grenache rouge Δ.Ε. Βουκολιών και Δ.Ε. Κολυμβαρίου του Δήμου Πλατανιά
Δ.Ε. Κισσάμου, Δ.Ε. Ιναχωρίου και Δ.Ε. Μυθήμνης του Δήμου Κισσάμου
Ερυθρωπός Ρωμέικο- Αθήρι- Θραψαθήρι- Βηλάνα - Ugni blanc- Grenache rouge
Λευκός Μαλαγουζιά- Μοσχοφίλερο- Chardonnay Π.Ε. Κορινθίας:
43 Κλημέντι Ερυθρός Αγιωργίτικο- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah Τ.Κ. Κλημεντίου, Δ.Ε. Σικυωνίων του Δήμου Σικυωνίων, σε υψόμετρο άνω των 600
Ερυθρωπός Αγιωργίτικο- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah μέτρων.

Λευκός Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Ξινόμαυρο- Πρικνάδι- Μπατίκι- Chardonnay- Ugni blanc- Gewurtztraminer

44 Κοζάνη Π.Ε. Κοζάνης, σε υψόμετρο 250 μέτρων και άνω.

Ερυθρός Μοσχόμαυρο- Λημνιό- Ξινόμαυρο- Merlot- Cabernet Sauvignon -Syrah- Cinsaut

Ερυθρωπός Λημνιό- Μοσχόμαυρο- Ροδίτης- Ξινόμαυρο- Cabernet Sauvignon- Syrah- Cinsaut- Merlot

Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Μαλαγουζιά- Ρομπόλα- Σαββατιανό- Chardonnay- Ugni blanc (μέχρι
Λευκός
20%)- Sauvignon blanc- Semillon- Verdicchio bianco

Βραδυανό- Λημνιό- Μαυρούδι- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Carignan- Grenache rouge-
Ερυθρός Π.Ε. Φθιώτιδας:
Merlot- Refosco- Syrah- Aglianico- Scioppettino
45 Κοιλάδα Αταλάντης Δ.Κ. Αταλάντης, Τ.Κ. Καλοποδίου, Τ.Κ. Μεγαπλατάνου, Δ.Ε. Αταλάντης του Δήμου
Λοκρών, σε υψόμετρο 30 μέτρων και άνω.
Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Μαλαγουζιά- Ρομπόλα- Σαββατιανό- Chardonnay- Ugni blanc (μέχρι
20%)- Sauvignon blanc- Semillon- Verdicchio bianco- Βραδυανό- Λημνιό- Μαυρούδι- Cabernet
Ερυθρωπός
Sauvignon- Cabernet Franc- Carignan- Grenache rouge- Merlot- Refosco- Syrah- Aglianico-
Scioppettino
102

Ασπρούδες- Ασύρτικο- Ροδίτης- Λαγόρθι- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Μοσχοφίλερο- Chardonnay-

Λευκός
Sauvignon blanc
46 Κορινθία Π.Ε. Κορινθίας
Ερυθρός Αγιωργίτικο- Μαυρούδι- Syrah- Cabernet Sauvignon- Merlot
Ερυθρωπός Αγιωργίτικο- Μαυρούδι- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah -Ροδίτης
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Σαββατιανό (σε ποσοστό μέχρι 80%) και λοιπών
47 Κορωπί Λευκός περιοχές Νησίζα, Κοκκιναράς, Βαραμπάς, Στρογγύλι, Άγιος Σώστης, Άγιοι Ασώματοι,
λευκών ποικιλιών συνιστώμενων για την περιοχή
Λαμπρικάς, Πάτημα και Αλικός του Δήμου Κρωπίας
Λευκός Chardonnay Π.Ε. Λάρισας:
48 Κρανιά
Ερυθρός Cabernet Sauvignon- Merlot Τ.Κ. Κρανέας, Δ.Ε. Κάτω Ολύμπου του Δήμου Τεμπών
Λευκός Sauvignon blanc Π.Ε. Λάρισας:
49 Κραννώνα
Ερυθρός Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah Δήμος Κραννώνος, σε υψόμετρο 300 έως 400 μέτρων.

Αθήρι- Ασύρτικο- Βηλάνα- Βιδιανό- Δαφνί- Θραψαθήρι- Μοσχάτο άσπρο- Πλυτό- Ρωμέικο- Ugni
Λευκός
blanc- Chardonnay- Malvasia di Candia- Sylvaner- Maccabeau- Sauvignon blanc- Viognier

Κοτσιφάλι- Κοτσιφολιάτικο- Λαδικινό- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Ρωμέικο- Cabernet Sauvignon- Merlot-

Ερυθρός
Syrah- Grenache rouge- Mourvedre- Carignan Π.Ε. Χανίων:
Αθήρι- Ασύρτικο- Βηλάνα- Βιδιανό- Δαφνί- Θραψαθήρι- Μοσχάτο άσπρο- Πλυτό- Ρωμέικο- Ugni Δ.Ε. Κισσάμου, Δ.Ε. Ιναχωρίου, Δ.Ε. Μυθήμνης του Δήμος Κισσάμου
50 Κρήτη blanc- Chardonnay- Malvasia di Candia- Sylvaner- Maccabeau- Sauvignon blanc- Viognier-
Ερυθρωπός Δ.Ε. Κολυμβαρίου, Δ.Ε. Βουκολιών (εκτός Τ.Κ. Παλαιων Ρουμάτων)
Κοτσιφάλι- Κοτσιφολιάτικο- Λαδικινό- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah-
Grenache rouge- Mourvedre- Carignan Τ.Κ. Σιριλίου,Τ.Κ. Ζουνακίου, Τ.Κ. Κυπαρίσσου, Τ.Κ. Ξαμουδοχωρίου, Τ.Κ.
Βλαχερωνίτισσας και Τ.Κ. Μάλεμε, Δ.Ε. Πλατανιά του Δήμου Πλατανιά
Παράγεται από νωπά σταφύλια των ποικιλιών που χρησιμοποιούνται για τους λευκούς και
λιαστός
ερυθρούς οίνους

Παράγεται από νωπά σταφύλια των ποικιλιών που χρησιμοποιούνται για τους λευκούς και
Λικέρ
ερυθρούς οίνους
 Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασπρούδα Σαντορίνης- Ασύρτικο- Γαϊδουριά- Κατσανό- Κρητικό-
Λευκός Μαλαγουζιά- Μαλουκάτο- Μανδηλαριά άσπρη- Μονεμβασιά- Μοσχάτο άσπρο- Πλατάνι- Ποταμίσι-
Σαββατιανό

Αθήρι μαύρο (Μαυράθηρο)- Αηδάνι μαύρο- Αυγουστιάτης- Βάφτρα- Βοϊδομάτης- Κοτσιφάλι- Π.Ε. Σύρου
Ερυθρός Π.Ε. Άνδρου
Φωκιανό- Λημνιό -Μανδηλαριά- Μαυροτράγανο
Π.Ε. Θήρας
Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασπρούδα Σαντορίνης- Ασύρτικο- Γαϊδουριά- Κατσανό- Κρητικό- Π.Ε. Κέας-Κύθνου
Μαλαγουζιά- Μαλουκάτο- Μανδηλαριά άσπρη- Μονεμβασιά- Μοσχάτο άσπρο- Πλατάνι- Ποταμίσι- Π.Ε. Μήλου
51 Κυκλάδες Ερυθρωπός
Σαββατιανό- Αθήρι μαύρο (Μαυράθηρο)- Αηδάνι μαύρο- Αυγουστιάτης- Βάφτρα- Βοϊδομάτης- Π.Ε. Μυκόνου
Κοτσιφάλι- Φωκιανό- Λημνιό -Μανδηλαριά- Μαυροτράγανο Π.Ε. Νάξου
Π.Ε. Πάρου
Π.Ε. Τήνου
Παράγεται από σταφύλια λευκών και ερυθρών ποικιλιών αμπέλου που περιλαμβάνονται στην
Λικέρ Για όλες τις Π.Ε. σε υψόμετρο 30 μέτρων και άνω.
ποικιλιακή σύνθεση του τοπικού οίνου σε οποιοδήποτε ποσοστό

Παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών που χρησιμοποιούνται για τους λευκούς και ερυθρούς
Λιαστός
οίνους

Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Chardonnay- Sauvignon blanc

Ερυθρός Cabernet Sauvignon -Cinsaut- Grenache rouge- Mourvedre- Tempranillo- Merlot- Syrah Π.Ε. Κω, σε υψόμετρο άνω των 20 μέτρων:
52 Κως
Δ.Ε. Κω, Δ.Ε. Δικαίου, Δ.Ε. Ηρακλειδών του Δήμου Κω

Ερυθρωπός Cabernet Sauvignon -Cinsaut- Grenache rouge- Mourvedre- Tempranillo- Merlot- Syrah

Λευκός Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Κυδωνίτσα- Μαλαγουζιά- Μονεμβασιά- Πετρουλιανός- Ροδίτης
103

53 Λακωνία Ερυθρός Μαυρούδι- Αγιωργίτικο- Θράψα- Μανδηλαριά- Cabernet Sauvignon- Merlot Π.Ε. Λακωνίας

Ερυθρωπός Μαυρούδι- Αγιωργίτικο- Θράψα- Μανδηλαριά- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Cabernet Sauvignon- Merlot

Αθήρι- Ασύρτικο- Βηλάνα- Θραψαθήρι- Μοσχάτο άσπρο- Πλυτό- Ugni blanc- Chardonnay-
Λευκός
Viognier

Κοτσιφάλι- Λαδικινό- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache rouge-
Ερυθρός
54 Λασίθι Carignan Π.Ε. Λασιθίου, σε υψόμετρο άνω των 30 μέτρων.

Αθήρι- Ασύρτικο- Βηλάνα- Θραψαθήρι- Μοσχάτο άσπρο- Πλυτό- Ugni blanc- Chardonnay-
Ερυθρωπός Viognier- Κοτσιφάλι- Λαδικινό- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah-
Grenache rouge- Carignan

Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Σαββατιανό- Φωκιανό- Χιδηριώτικο (Καλλονιάτικο)

55 Λέσβος Ερυθρός Βάφτρα- Μανδηλαριά- Φωκιανό- Χιδηριώτικο (Καλλονιάτικο) Π.Ε. Λέσβου, σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων.

Ερυθρωπός Αθήρι- Ασύρτικο- Σαββατιανό- Φωκιανό- Χιδηριώτικο (Καλλονιάτικο)- Βάφτρα- Μανδηλαριά

Π.Ε. Ηλείας:
56 Λετρίνοι Ερυθρός Αγιωργίτικο- Μαυροδάφνη- Refosco- Merlot- Syrah
Δ.Ε. Ιαρδάνου και Δ.Ε. Πύργου του Δήμου Πύργου
 Π.Ε. Λευκάδας:
Λευκός Βαρδέα Τ.Κ. Κονταραίνης, Τ.Κ. Μαραντοχωρίου, Τ.Κ. Βασιλικής, Τ.Κ. Αγίου Πέτρου, Τ.Κ. Σύβρου,
Τ.Κ. Βουρνικά, Δ.Ε. Απολλωνίων του Δήμου Λευκάδας

Ερυθρός Βερτζαμί- Merlot Π.Ε. Λευκάδας:

Τ.Κ. Αλεξάνδρου και Τ.Κ. Τσουκαλάδων, Δ.Ε. Λευκάδας
57 Λευκάδα
Τ.Κ. Πλατυστόμων, Τ.Κ. Βαυκερής, Τ.Κ. Πόρου, Τ.Κ. Φτερνού και Τ.Κ. Κατωχωρίου, Δ.Ε.
Ελλομένου
Τ.Κ. Καρυάς, Τ.Κ. Εγκλουβής και Τ.Κ. Πηγαδισάνων, Δ.Ε. Καρυάς
Τ.Κ. Δραγάνου, Τ.Κ. Νικολή, Τ.Κ. Χορτάτων, Τ.Κ. Κομηλίου, Τ.Κ. Αθανίου και Τ.Κ. Αγίου
Ηλία, Δ.Ε. Απολλωνίων
Τ.Κ. Λαζαράτων, Τ.Κ. Καβάλου, Τ.Κ. Σπανοχωρίου, Τ.Κ. Πινακοχωρίου, Τ.Κ.
Ασπρογερακάτων, Τ.Κ. Εξανθείας και Τ.Κ. Δρυμώνα, Δ.Ε. Σφακιωτών του Δήμου
Ερυθρωπός Βερτζαμί- Merlot Λευκάδας

Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Σαββατιανό- Μοσχοφίλερο- Sauvignon blanc

104

Μανδηλαριά (μαύρη Κουντούρα)- Αγιωργίτικο- Καραμπραϊμης- Ρητινό- Βραδυανό- Cabernet Π.Ε. Ευβοίας, σε υψόμετρο άνω των 10 μέτρων:
58 Ληλάντιο Πεδίο Ερυθρός Δ.Ε. Χαλκιδέων (περιοχή Δοκός)
Sauvignon- Grenache rouge- Merlot -Syrah
Τ.Κ. Αφρατίου, Τ.Κ. Βασιλικών και Τ.Κ. Μύτικα, Δ.Ε. Ληλαντίων

Μανδηλαριά (μαύρη Κουντούρα)- Αγιωργίτικο- Καραμπραϊμης- Ρητινό- Ροδίτης- Βραδυανό-

Ερυθρωπός
Cabernet Sauvignon- Grenache rouge- Merlot-Syrah

Λευκός Ασπρούδες- Ασύρτικο- Ροδίτης- Σαββατιανό- Ugni blanc (Trebbiano)

Βραδυανό- Λημνιό- Μαυρούδι- Ξινόμαυρο- Συκιώτης- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge-

59 Μαγνησία Ερυθρός Π.Ε. Μαγνησίας, σε υψόμετρο άνω των 20 μέτρων.
Merlot- Syrah

Βραδυανό- Λημνιό- Μαυρούδι- Ξινόμαυρο- Συκιώτης- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge-

Ερυθρωπός
Merlot- Syrah- Ροδίτης
 Π.Ε. Γρεβενών
Αγούμαστος- Αθήρι- Ασπρούδα Σερρών- Ασύρτικο- Ζουμιάτικο- Κοϊνιάρικο- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο Π.Ε. Δράμας
Λευκός Αλεξανδρείας- Μπατίκι- Ξινόμαυρο- Πρικνάδι- Ροδίτης- Ρομπόλα- Σαββατιανό- Chardonnay- Π.Ε. Θεσσαλονίκης, σε υψόμετρο 50 έως 800 μέτρων
Sauvignon blanc- Ugni blanc- Semillon- Viognier- Riesling- Gewurtztraminer Π.Ε. Ημαθίας, σε υψόμετρο άνω των 80 μέτρων
Π.Ε. Καβάλας, σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων
Π.Ε. Φλώρινας
Π.Ε. Καστοριάς, σε υψόμετρο 600 έως 1000 μέτρων
Αγιωργίτικο- Λημνιό- Λημνιώνα- Μοσχόμαυρο- Νεγκόσκα- Ξινόμαυρο- Παμίδι- Σέφκα- Π.Ε. Κοζάνης, σε υψόμετρο 250 μέτρων και άνω.
Χονδρόμαυρο- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge- Cabernet Franc- Merlot- Syrah- Nebbiolo- Π.Ε. Πέλλας
Ερυθρός
Refosco- Tempranillo- Sangiovese- Mourvedre- Cinsaut- Barbera- Montepulciano- Negro Amaro- Π.Ε. Σερρών
Tannat Π.Ε. Πιερίας, και σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων
Π.Ε. Χαλκιδικής

Π.Ε. Κιλκίς, σε υψόμετρο άνω των 80 μέτρων:

Τ.Κ. Ευρωπού, Τ.Κ. Πολυπέτρου και Τ.Κ. Τούμπας, Δ.Ε. Ευρωπού
Αγιωργίτικο- Αγούμαστος - Αθήρι- Ασπρούδα Σερρών- Ασύρτικο- Κοϊνιάρικο- Λημνιό- Λημνιώνα-
60 Μακεδονία Δ.Κ. Γουμένισσας, Τ.Κ. Κάρπης, Τ.Κ. Γρίβας, Τ.Κ. Φιλυριάς, Τ.Κ. Πεντάλοφος και Τ.Κ.
Μοσχόμαυρο- Μπατίκι-Νεγκόσκα- Ξινόμαυρο- Παμίδι- Ροδίτης- Χονδρόμαυρο-Cabernet
Ερυθρωπός Στάθη, Δ.Ε. Γουμένισσας
Sauvignon- Grenache rouge- Syrah - Cabernet Franc- Merlot- Nebbiolo- Refosco- Tempranillo-
Τ.Κ. Γοργόπης, Δ.Ε. Αξιούπολης του Δήμου Παιονίας.
Sangiovese- Gewurtztraminer- Cinsaut- Barbera- Montepulciano- Negro Amaro- Riesling- Tannat
Για όλες τις ΠΕ εξαιρούνται οι περιοχές που βρίσκονται σε υψόμετρο μικρότερο από 150
μέτρα

Π.Ε. Κοζάνης:
Δ.Ε. Σιάτιστας, σε υψόμετρο άνω των 250 μέτρων, του Δήμου Βοΐου
Λιαστός Παράγεται από επιτρεπόμενες και συνιστώμενες για την περιοχή ποικιλίες
Π.Ε. Καστοριάς, σε υψόμετρο 600 έως 1000 μέτρων
105

Π.Ε. Δράμας
Π.Ε. Έβρου
Λικέρ Παράγεται από επιτρεπόμενες και συνιστώμενες για την περιοχή ποικιλίες Π.Ε. Πιερίας
Για όλες τις Π.Ε. σε περιοχές άνω των 50 μέτρων
Ημιαφρώδης Παράγεται από επιτρεπόμενες και συνιστώμενες για την περιοχή ποικιλίες Π.Ε. Φλώρινας
Παράγεται από συνοινοποίηση των ποικιλιών Τσαούσι (σε ποσοστό τουλάχιστον 25%)- Γουστολίδι
Λευκός (τουλάχιστον 40%)- Μοσχατέλλα (τουλάχιστον 10%) και των επιτρεπόμενων και συνιστώμενων για
το Νομό λευκών ποικιλιών
Παράγεται από συνοινοποίηση των ποικιλιών Αρακλινός (σε ποσοστό τουλάχιστον 15%)- Θειακό Π.Ε. Κεφαλληνίας:
61 Μαντζαβινάτα Ερυθρός
(τουλάχιστον 40%)- των επιτρεπόμενων και συνιστώμενων για το Νομό ερυθρών ποικιλιών Τ.Κ. Κατωγής (Μαντζαβινάτα), Δ.Ε. Παλλικής του Δήμου Κεφαλονιάς
Παράγεται από συνοινοποίηση των ποικιλιών Θειακό (σε ποσοστό τουλάχιστον 20%)- Γουστολίδι
Ερυθρωπός (τουλάχιστον 25% )- Τσαούσι (τουλάχιστον 10%) και των επιτρεπόμενων και συνιστώμενων για το
Νομό ποικιλιών
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Σαββατιανό (σε ποσοστό μέχρι 80%) και λοιπών Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
62 Μαρκόπουλο Λευκός
λευκών ποικιλιών συνιστώμενων για την περιοχή Δήμος Μαρκοπούλου Μεσογαίας
Λευκός Αθήρι- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Ρομπόλα- Sauvignon blanc- Chardonnay- Ugni blanc (μέχρι 20%)
Π.Ε. Φθιώτιδος, σε υψόμετρο 150 μέτρων και άνω:
Ερυθρός Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah
63 Μαρτίνο Τ.Κ. Μαρτίνου και Τ.Κ. Λάρυμνας, Δ.Ε. Οπουντίων
Αθήρι- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Ρομπόλα- Sauvignon blanc- Chardonnay- Ugni blanc (μέχρι 20%)-
Ερυθρωπός Δ.Κ. Μαλεσίνας και Τ.Κ. Προσκύνα, Δ.Ε. Μαλεσίνας του Δήμου Λοκρών
Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah
Ασύρτικο- Λαγόρθι- Ροδίτης- Φιλέρι- Arintho- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc (μέχρι
Λευκός
20%)
64 Μεσσηνία Π.Ε. Μεσσηνίας, και σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων.
Ερυθρός Φωκιανό (μέχρι 20%)- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Carignan- Grenache rouge- Merlot

Π.Ε. Κεφαλληνίας:
65 Μεταξάτα Ερυθρός Θηνιάτικο (Μαυροδάφνη)
Τ.Κ. Μεταξάτων περιοχή Μοναστήρια, Δ.Ε. Λειβαθούς του Δήμου Κεφαλονιάς
 Λευκός Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μπατίκι- Ντεπίνα- Ροδίτης- Chardonnay
Π.Ε. Τρικάλων, σε υψόμετρο 150 έως 800 μέτρων:
Ερυθρός Ζαλοβίτικο- Ξινόμαυρο- Λημνιώνα- Βλάχικο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Merlot- Syrah Δ.Ε. Παληοκάστρου και Δ.Ε. Παραληθαίων του Δήμου Τρικκαίων
66 Μετέωρα
Δ.Ε. Βασιλικής, Δ.Ε. Καλαμπάκας, Δ.Ε. Τυμφαίων και Δ.Ε. Χασίων του Δήμου
Καλαμπάκας
Ερυθρωπός Ζαλοβίτικο- Ξινόμαυρο- Λημνιώνα- Βλάχικο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Merlot- Syrah- Ροδίτης

Λευκός Ντεμπίνα- Gewurtztraminer Π.Ε. Ιωαννίνων, και σε υψόμετρο μεγαλύτερο από 500 μέτρα:
Δ.Κ. Μετσόβου, Τ.Κ. Ανηλίου και Τ.Κ. Βοτονασίου, Δ.Ε. Μετσόβου
Τ.Κ. Δεματίου, Τ.Κ. Αγίας Παρασκευής, Τ.Κ. Ανθρακίτη, Τ.Κ. Γρεβεντίου, Τ.Κ. Δόλιανης,
67 Μέτσοβο
Τ.Κ. Ελαιοχωρίου, Τ.Κ. Ιτέας, Τ.Κ. Καβαλοχωρίου, Τ.Κ. Καστανώνος, Τ.Κ. Ζαγορίου, Τ.Κ.
Μακρίνου, Τ.Κ. Πέτρας, Τ.Κ. Ποταμιάς, Τ.Κ. Τρίστενου και Τ.Κ. Φλαμπουραίου, Δ.Ε.
Ερυθρός Βλάχικο- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot Ανατολικού Ζαγορίου του Δήμου Μετσόβου

Λευκός Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Ζουμιάτικο (μέχρι 20%)- Sauvignon blanc- Chardonnay

Π.Ε. Θεσσαλονίκης:
68 Νέα Μεσημβρία
Δ.Κ. Νέας Μεσημβρίας, Δ.Ε. Αγίου Αθανασίου του Δήμου Χαλκηδόνας
Ερυθρός Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Syrah- Grenache rouge- Merlot

Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ρομπόλα- Ροδίτης- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc
Λευκός
(μέχρι 20%)
Π.Ε. Φθιώτιδας, και σε περιοχές αριστερά της Εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας:
Ερυθρός Ξινόμαυρο- Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Franc Τ.Κ. Ζελίου, Δ.Ε. Ελάτειας του Δήμου Αμφίκλειας-Ελάτειας
69 Οπούντια Λοκρίδας Δ.Κ. Λιβανατών και Τ.Κ. Γολεμίου, Δ.Ε. Δαφνουσίων
106

Δ.Κ. Αταλάντης, Τ.Κ. Εξάρχου, Τ.Κ. Καλαποδίου, Τ.Κ. Κυπαρισσίου, Τ.Κ. Μεγαπλατάνου
και Τ.Κ. Τραγάνας, Δ.Ε. Αταλάντης του Δήμου Λοκρών
Ξινόμαυρο- Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Franc- Αθήρι-
Ερυθρωπός
Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ρομπόλα- Ροδίτης- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc (μέχρι 20%)

Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Ροδίτης- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni

Λευκός
blanc- Semillon- Viognier- Gewurtztraminer
Π.Ε. Καβάλας, σε υψόμετρο 50 μέτρων και άνω:
Αγιωργίτικο- Λημνιό- Παμίδι- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Syrah- Grenache rouge-
70 Παγγαίο Ερυθρός Δ.Ε. Ελευθερών, Δ.Ε. Ελευθερούπολης, Δ.Ε. Παγγαίου, Δ.Ε. Πιερέων και Δ.Ε. Ορφανού
Merlot
του Δήμου Παγγαίου
Αγιωργίτικο- Λημνιό- Παμίδι- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Syrah- Grenache rouge-
Ερυθρωπός
Merlot- Carignan- Ροδίτης

Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:

71 Παιανία Λευκός Σαββατιανό- Ασύρτικο
Δήμος Παιανίας

72 Παλλήνη Λευκός Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Ροδίτης- Sauvignon blanc Π.Ε. Ανατολικής Αττικής: Δήμος Παλλήνης

Π.Ε. Φωκίδας, σε υψόμετρο 350 έως 650 μέτρων:

Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ρομπόλα- Ροδίτης- Σαββατιανό- Chardonnay- Sauvignon blanc Τ.Κ. Πολυδρόσου, Τ.Κ. Λιλαίας και Τ.Κ. Επταλόφου, Δ.Ε. Παρνασσού
Τ.Κ. Καστελλίων, Τ.Κ. Γραβιάς, Τ.Κ. Μαριολάτας, Δ.Ε. Γραβιάς του Δήμου Δελφών-
Λιλαίας
73 Παρνασσός Ερυθρός Μαυρούδι- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Syrah- Merlot
Π.Ε. Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 350 έως 650 μέτρων:
Δ.Κ. Ελάτειας, Δ.Ε. Ελάτειας
Τ.Κ. Τιθορέας, Τ.Κ. Κάτω Τιθορέας και Τ.Κ. Αγ. Μαρίνας, Δ.Ε. Τιθορέας
Ερυθρωπός Μαυρούδι- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Syrah- Merlot- Ροδίτης του Δήμου Αμφίκλειας-Ελάτειας
 Λευκός Ροδίτης- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc

Ξινόμαυρο- Αγιωργίτικο- Λημνιό- Μοσχόμαυρο- Νεγκόσκα- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah-

Ερυθρός
74 Πέλλα Cinsaut Π.Ε. Πέλλας

Ξινόμαυρο- Αγιωργίτικο- Λημνιό- Μοσχόμαυρο- Νεγκόσκα- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah-

Ερυθρωπός
Cinsaut- Ροδίτης

Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασπρούδες- Ασύρτικο- Κυδωνίτσα- Λαγόρθι- Μαλαγουζιά- Μονεμβάσια-
Μοσχάτο άσπρο- Μοσχοφίλερο (Φιλέρι)- Πετρουλιανός- Ροδίτης- Ροκανιάρης- Σαββατιανό-
Λευκός
Σιδερίτης- Σκιαδόπουλο- Chardonnay- Sauvignon blanc- Arintho- Viognier- Riesling- Ρομπόλα-
Ugni blanc- Gewurtztraminer
Π.Ε. Αρκαδίας:
Τ.Κ. Ευάνδρου,Τ.Κ. Θάνα, Τ.Κ. Μάκρης,Τ.Κ. Παλλαντίου, Δ.Ε. Τρίπολης
Τ.Κ. Αγριοκόνας, Τ.Κ. Βαλτετσίου,Τ.Κ. Δόριζα Τ.Κ. Καλτεζών Τ.Κ. Μάναρη καιΤ.Κ.
Μαυρογιάννη, Δ.Ε. Βαλτετσίου
Τ.Κ. Βλαχοκερασέας.Τ.Κ. Αγίας Βαρβάρας, Τ.Κ. Αλεποχωρίου, Τ.Κ. Βουρβούρων, Τ.Κ.
Κερασιάς, Τ.Κ. Κολλινών και Τ.Κ. Πηγαδακών, Δ.Ε. Σκιρίδας
Τ.Κ. Σταδίου, Τ.Κ. Αλέας, Τ.Κ. Βουνού, Τ.Κ.Γαρέας,, Τ.Κ. Επισκοπής, Τ.Κ. Καμαρίου, Τ.Κ.
Κανδάλου, Τ.Κ. Κερασίτσας, Τ.Κ. Μαγούλας, Τ.Κ. Μανθυρέας, Τ.Κ. Μαυρικίου, Τ.Κ.
Ριζών, Τ.Κ. Στρίγκου, Τ.Κ. Τζίβα και Τ.Κ. Ψηλής Βρύσης, Δ.Ε. Τεγέας του Δήμου
Τρίπολης
Τ. Κ. Βερβένων, Τ.Κ. Δολιανών, Τ.Κ. Καστρίου και Τ.Κ. Κουτρούφων του Δήμου Βόρειας
Κυνουρίας

Π.Ε. Αχαΐας:
Δ.Κ.Σαραβαλίου (Κεφαλόβρυσον), Δ.Ε. Μεσσάτιδος του Δήμου Πατρέων
Δ.Ε. Αιγίου,Δ.Ε. Αιγειρας,, Δ.Ε. Ακράτας, Δ.Ε. Διακοπτού, Δ.Ε. Ερινεού και Δ.Ε
Αγιωργίτικο- Αυγουστιάτης- Βοϊδομάτης- Βολοίτσα μαύρη- Θράψα- Κολινιάτικο- Καλαβρυτινό Συμπολιτείας του Δήμου Αιγιαλείας
μαύρο- Μανδηλαριά -Μαυροδάφνη- Μαυρούδι- Μαυρούδια- Σκυλοπνίχτης- Φωκιανό-
75 Πελοπόννησος Ερυθρός Π.Ε. Ηλείας:
Χονδρόμαυρο Καλαβρυτινό- Ψιλόμαυρο Καλαβρυτινό- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc-
Grenache rouge- Merlot- Mourvedre- Carignan- Syrah- Tempranillo- Refosco Δ.Ε. Πύργου (εκτός Τ.Κ. Κατακώλου, Τ.Κ. Σαλμώνης), Δ.Ε. Ιαρδάνου (εκτός Τ.Κ. Αγίων
107

Αποστόλων), Δ.Ε. Ωλένης του Δήμου Πύργου

Τ.Κ. Περιστερίου, Δ.Ε. Αμαλιάδας
Τ.Κ. Λαγανά, Τ.Κ. Ροδιάς, Τ.Κ. Βουλιαγμένης, Τ.Κ. Αγνάντων, Τ.Κ. Λουκά και Τ.Κ. Σκλίβα
, Δ.Ε. Πηνείας του Δήμου ΄Ηλιδας
Δ.Ε. Αρχαίας Ολυμπίας (εκτός Τ.Κ. Άσπρων Σπιτιών, Τ.Κ. Πεύκων, Τ.Κ. Στροφίου, Τ.Κ.
Φλόκα), Δ.Ε. Φολόης, Δ.Ε. Λασιώνος και Τ.Κ. Αντρωνίου του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας

Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασπρούδες- Ασύρτικο- Κυδωνίτσα- Λαγόρθι- Μαλαγουζιά- Μονεμβάσια- Π.Ε. Κορινθίας:
Μοσχάτο άσπρο- Μοσχοφίλερο (Φιλέρι)- Πετρουλιανός- Ροδίτης- Ροκανιάρης- Σαββατιανό- Τ.Κ. Κλημεντίου, Δ.Ε. Συκιωνίων του Δήμου Σικυωνίων
Σιδερίτης- Σκιαδόπουλο- Chardonnay- Sauvignon blanc- Arintho- Viognier- Riesling- Ρομπόλα-
Ugni blanc- Gewurtztraminer-Αγιωργίτικο- Αυγουστιάτης- Βοϊδομάτης- Βολοίτσα μαύρη- Θράψα- Π.Ε. Μεσσηνίας:
Ερυθρωπός
Κολινιάτικο- Καλαβρυτινό μαύρο- Μανδηλαριά -Μαυροδάφνη- Μαυρούδι- Μαυρούδια- Δ.Ε. Ανδανίας, Δ.Ε. Δωρίου και Δ.Ε. Είρας του Δήμου Οιχαλίας
Σκυλοπνίχτης- Φωκιανό- Χονδρόμαυρο Καλαβρυτινό- Ψιλόμαυρο Καλαβρυτινό- Cabernet Δ.Ε.Πύλου, Δ.Ε. Νέστορος, Δ.Ε. Παπαφλέσσα και Δ.Ε. Χιλιοχωρίων του Δήμου Πύλου-
Sauvignon- Cabernet Franc- Grenache rouge- Merlot- Mourvedre- Carignan- Syrah- Tempranillo- Νέστορος
Refosco Δ.Ε. Κυπαρισσίας, Δ.Ε. Αετού, Δ.Ε. Αυλώνος, Δ.Ε. Γαργαλιάνων και Δ.Ε. Φιλιατρών του
Δήμου Τριφυλίας

Λευκός Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Σαββατιανό- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc

Ξινόμαυρο- Αγιωργίτικο- Λημνιώνα- Παμίδι- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Cinsaut-

Ερυθρός
Grenache rouge

76 Πιερία Ξινόμαυρο- Αγιωργίτικο- Λημνιώνα- Παμίδι- Ροδίτης- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Cinsaut- Π.Ε. Πιερίας, σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων.
Ερυθρωπός
Grenache rouge

Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Σαββατιανό- Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc-

Λικέρ Ξινόμαυρο- Αγιωργίτικο- Λημνιώνα- Παμίδι- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Cinsaut-
Grenache rouge
 Π.Ε. Ηλείας:
Τ.Κ. Αμπελώνος, Τ.Κ. Ελαιώνος, Τ.Κ. Βαρβασαίνης και Τ.Κ. Παλαιοβαρβασαίνης, Δ.Ε.
Πύργου
Τ.Κ. Βροχίτσης και Τ.Κ. Κορυφής, Δ.Ε. Ιαρδάνου
Τ.Κ. Kουτσοχέρας, Τ.Κ. Χειμαδίου, Τ.Κ. Σοπίου, Τ.Κ. Χαριάς, Τ.Κ. Αρβανίτη, Τ.Κ.
Λανθίου, Τ.Κ. Μουζακίου, Τ.Κ. Ωλένης, Τ.Κ. Καράτουλα, Τ.Κ. Μαγούλας, Τ.Κ. Λατζοΐου,
Τ.Κ. Καρυάς, Τ.Κ. Αγ. Άννης, Τ.Κ. Γουμέρου, Τ.Κ. Πεύκης και Τ.Κ. Κλινδιάς, Δ.Ε. Ωλένης
του Δήμου Πύργου
Τ.Κ. Περιστερίου, Δ.Ε. Αμαλιάδος
77 Πισάτις Λευκός Ροδίτης- Φιλέρι- Chardonnay- Sauvignon blanc Τ.Κ. Λαγανά, Τ.Κ. Ροδιάς, Τ.Κ. Βουλιαγμένης, Τ.Κ. Αγνάντων, Τ.Κ. Λουκά και Τ.Κ.
Σκλίβας, Δ.Ε. Πηνείας του Δήμου ΄Ηλιδας
Τ.Κ. Ηρακλείας, Τ.Κ. Σμίλας, Τ.Κ. Πουρναρίου, Τ.Κ. Πελοπίου, Τ.Κ. Καυκωνίας, Τ.Κ.
Χελιδονίου, Τ.Κ. Κρυονερίου, Τ.Κ. Κλαδέου, Τ.Κ. Μάγειρα, Τ.Κ. Αρχαίας Ολυμπίας, Τ.Κ.
Κοσκινά, Τ.Κ. Πλατάνου, Τ.Κ. Αρχαίας Πίσας (τέως Μιράκας), Τ.Κ. Λιναριάς, Τ.Κ.
Μουριάς, Τ.Κ. Καμένης, Τ.Κ. Βασιλακίου Τ.Κ. Ξηροκάμπου και Τ.Κ. Λούβρου, Δ.Ε.
Αρχαίας Ολυμπίας
Τ.Κ. Αντρωνίου, Δ.Ε. Λασιώνος
Τ.Κ. Περσαίνης, Τ.Κ. Νεράιδας, Τ.Κ. Νεμούτας, Τ.Κ. Αχλαδινής, Τ.Κ. Λάλα, Τ.Κ. Δούκα,
Τ.Κ. Μηλεών, Τ.Κ. Κούμανη και Τ.Κ. Φολόης, Δ.Ε. Φολόης του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας

Ασύρτικο- Λαγόρθι- Μαλαγουζιά- Ροδίτης (Αλεπού)- Ρομπόλα- Σιδερίτης- Chardonnay- Sauvignon

Λευκός Π.Ε. Αχαΐας, σε υψόμετρο 50 μέτρων και άνω:
blanc- Riesling
Τ.Κ. Βάλτας, Τ.Κ. Βιλιβίνης, Τ.Κ. Γουμένισσας (Βρυσαρίου), Τ.Κ. Δουμενών, Τ.Κ.
Δροσάτου, Τ.Κ. Καλαβρύτων, Τ.Κ. Κάτω Ζαχλωρούς, Τ.Κ. Κερπινής, Τ.Κ. Κορφών, Τ.Κ.
Αγιωργίτικο- Βολίτσα μαύρη- Καλαβρυτινό μαύρο- Μαυροδάφνη- Χονδρόμαυρο Καλαβρύτων-
78 Πλαγιές Αιγιαλείας Ερυθρός Λαπαναγών, Τ.Κ. Πετσάκων, Τ.Κ. Πλατανιωτίσσης, Τ.Κ. Ρογών και Τ.Κ. Σκεπαστού, Δ.Ε.
Ψιλόμαυρο Καλαβρύτων- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah
Καλαβρύτων του Δήμου Καλαβρύτων
Δ.Ε. Αιγίου, Δ.Ε. Αιγείρας, Δ.Ε. Ακράτας, Δ.Ε. Διακοπτού, Δ.Ε. Ερινεού και Δ.Ε.
108

Ερυθρωπός Αγιωργίτικο- Ροδίτης- Βολίτσα μαύρη- Cabernet Sauvignon- Syrah Συμπολιτείας του Δήμου Αιγιαλείας

Ζακυνθινό- Μοσχατέλλα (Μοσχαρδίνια)- Μοσχάτο άσπρο- Μοσχοφίλερο- Γουστολίδι (Αυγουστολίδι-

Λευκός Βοστίλιδας)- Ροδίτης (Αλεπού)- Ρομπόλα- Σκιαδόπουλο (Σαχάρα)- Θειακό- Τσαούσι- Chardonnay-
Sauvignon blanc Π.Ε. Κεφαλληνίας:
Ερυθρός Αρακλινός- Αυγουστιάτης- Μαυροδάφνη- Κορφιάτης- Παπαδικό- Σκυλοπνίχτης- Φειδιά Δ.Κ. Ληξουρίου, Τ.Κ. Αγίας Θέκλης, Τ.Κ. Δαμουλιανάτων, Τ.Κ. Κατωγής, Τ.Κ.
Ζακυνθινό- Μοσχατέλλα (Μοσχαρδίνια)- Μοσχάτο άσπρο- Μοσχοφίλερο- Γουστολίδι (Αυγουστολίδι- Κουβαλάτων, Τ.Κ. Μονοπολάτων, Τ.Κ. Σκινέως, Τ.Κ. Σουλλάρων, Τ.Κ. Χαβδάτων και
79 Πλαγιές Αίνου
Βοστίλιδας)- Ροδίτης (Αλεπού)- Ρομπόλα- Σκιαδόπουλο (Σαχάρα)- Θειακό- Τσαούσι- Chardonnay- Τ.Κ. Χαβριάτων, Δ.Ε. Παλικής
Ερυθρωπός
Sauvignon blanc- Αρακλινός- Αυγουστιάτης- Μαυροδάφνη- Κορφιάτης- Παπαδικό- Σκυλοπνίχτης- Δ.Ε. Αργοστολίου, Δ.Ε. Ελειού-Πρόνων, Δ.Ε. Λειβαθούς, Δ.Ε. Ομαλών (εκτός της Μονής
Φειδιά Αγίου Γερασίμου), Δ.Ε. Πυλαρέων και Δ.Ε. Σάμης του Δήμου Κεφαλονιάς
Ημιαφρώδης
Παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών των λευκών οίνων σε οποιοδήποτε ποσοστό
λευκός
Π.Ε. Σάμου:
Τ.Κ. Παλαιόκαστρο, Δ.Ε. Βαθέως
Δ.Κ. Μαραθόκαμου, Τ.Κ. Νεοχωρίου, Τ.Κ. Καλλιθέας και Τ.Κ. Σκουρέικων, Δ.Ε.
80 Πλαγιές Αμπέλου Λευκός Μοσχάτο άσπρο
Μαραθόκαμπου
Δ.Κ. Πυθαγορειου, Δ.Ε. Πυθαγορείου
Τ.Κ. Δρακαίων, Δ.Ε. Καρλοβασίων του Δήμου Σάμου
Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Μαλαγουζιά- Chardonnay- Ugni blanc Π.Ε. Θεσσαλονίκης, σε υψόμετρο 500 μέτρων και άνω:
81 Πλαγιές Βερτίσκου Ερυθρός Παμίδι- Ξινόμαυρο- Syrah- Merlot- Cabernet Sauvignon Τ.Κ. Όσσης, Τ.Κ. Βερτίσκου, Τ.Κ. Εξαλόφου και Τ.Κ. Λοφίσκου, Δ.Ε. Βερτίσκου του
Ερυθρωπός Ξινόμαυρο- Ασύρτικο- Αθήρι Δήμου Λαγκαδά

Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Chardonnay- Sauvignon blanc Π.Ε. Βοιωτίας, στις πλαγιές του όρους Κιθαιρώνα:
Τ.Κ. Πλαταιών, Δ.Ε. Πλαταιών του Δήμου Θηβαίων
82 Πλαγιές Κιθαιρώνα Ερυθρός Αγιωργίτικο- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Carignan- Grenache rouge
Π.Ε. Δυτικής Αττικής, σε υψόμετρο 300 έως 400 μέτρων: Δ.Ε. Ερυθρών του Δήμου
Ερυθρωπός Αγιωργίτικο- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Carignan- Grenache rouge- Ροδίτης Μάνδρας - Ειδυλλίας
 Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Ρομπόλα- Κοντοκλάδι- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Chardonnay-
Λευκός
Sauvignon blanc- Ugni blanc (μέχρι 20%) Π.Ε. Φθιώτιδος, σε υψόμετρο 150 μέτρων και άνω:
Βραδυανό- Λημνιό- Μαυρούδι- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon- Cabernet Τ.Κ. Μεγαπλατάνου και Τ.Κ. Καλαποδίου, Δ.Ε. Αταλάντης
Ερυθρός
83 Πλαγιές Κνημίδας Franc- Refosco Τ.Κ. Γολεμίου, Δ.Ε. Δαφνουσίων του Δήμου Λοκρών
Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Ρομπόλα- Κοντοκλάδι- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Chardonnay- Τ.Κ. Ζελίου, Δ.Ε. Ελάτειας του Δήμου Αμφίκλειας-Ελάτειας
Ερυθρωπός Sauvignon blanc- Βραδυανό- Λημνιό- Μαυρούδι- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Τ.Κ. Αγνάντη, Δ.Ε. Αγίου Κωνσταντίνου του Δήμου Μώλου-Αγίου Κωνσταντίνου
Sauvignon- Cabernet Franc- Refosco -Ugni blanc (μέχρι 20%)
Λευκός Ασύρτικο- Ροδίτης- Μαλαγουζιά- Chardonnay- Sauvignon blanc Π.Ε. Κιλκίς, σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 80 μέτρων:
Δ.Κ. Γουμένισσας, Τ.Κ. Κάρπης, Τ.Κ. Γρίβας και Τ.Κ. Φιλυριάς, Δ.Ε. Γουμένισας του
84 Πλαγιές Πάικου Ερυθρός Ξινόμαυρο- Λημνιό- Νεγκόσκα- Syrah- Merlot- Cabernet Sauvignon
Δήμου Γουμένισσας
Ερυθρωπός Ξινόμαυρο- Λημνιό- Νεγκόσκα- Syrah- Merlot- Cabernet Sauvignon Τ.Κ. Ευρωπού, Τ.Κ. Πολυπέτρου και Τ.Κ. Τούμπας, Δ.Ε. Ευρωπού του Δήμου Παιονίας

Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Σαββατιανό- Chardonnay- Sauvignon blanc Π.Ε. Βοιωτίας, σε υψόμετρο 280 έως 540 μέτρων:
Τ.Κ. Πύλης, Τ.Κ. Σκούρτων και Τ.Κ. Στεφάνης, Δ.Ε. Δερβενοχωρίων του Δήμου
Τανάγρας
85 Πλαγιές Πάρνηθας Ερυθρός Αγιωργίτικο- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon- Carignan
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής, σε υψόμετρο 280 έως 540 μέτρων:
Ερυθρωπός Αγιωργίτικο- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon- Carignan- Ροδίτης Δ.Κ. Αφιδνών, Δ.Ε. Αφιδνών του Δήμου Ωρωπού
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
Παράγεται από συνοινοποίηση των σταφυλιών της ποικιλίας Chardonnay (σε ποσοστό μέχρι 80%)
86 Πλαγιές Πεντελικού Λευκός Δ.Ε. Διονύσου, Δ.Ε. Αγίου Στεφάνου, Δ.Ε.Δροσιάς, Δ.Ε. Άνοιξης, Δ.Ε. Ροδόπολης και
και λευκών ποικιλιών συνιστώμενων για την περιοχή
Δ.Ε. Σταμάτας του Δήμου Διονύσου
Παράγεται από συνοινοποίηση των ποικιλιών Μαυροδάφνη (σε ποσοστό τουλάχιστον 60%) και Π.Ε. Αχαΐας:
87 Πλαγιές Πετρωτού Ερυθρός
Cabernet Sauvignon Τ.Κ. Πετρωτού, Δ.Ε. Μεσσάτιδος του Δήμου Πατρέων
Π.Ε. Μεσσηνίας, σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων:
109

Δ.Ε. Αίπειας, Δ.Ε. Βουφράδων και Δ.Ε. Πεταλιδίου του Δήμου Μεσσήνης
88 Πυλία Λευκός Ασύρτικο- Ροδίτης- Chardonnay- Ugni blanc (μέχρι 20%)
Δ.Ε. Κορώνης, Δ.Ε. Μεθώνης, Δ.Ε. Παπαφλέσσα, Δ.Ε. Πύλου και Δ.Ε. Χιλιοχωρίων του
Δήμου Πύλου-Νέστορος
Λευκός Αθήρι- Βιδιανό- Βηλάνα- Θραψαθήρι- Μοσχάτο άσπρο
Ερυθρός Κοτσιφάλι- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Ρωμέικο- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge- Syrah
Αθήρι- Βιδιανό- Βηλάνα- Θραψαθήρι- Μοσχάτο άσπρο- Κοτσιφάλι- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Ρωμέικο-
Ερυθρωπός
Cabernet Sauvignon- Grenache rouge- Syrah
89 Ρέθυμνο Π.Ε. Ρεθύμνου, σε υψόμετρο άνω των 30 μέτρων.
Παράγεται από λευκές και ερυθρές ποικιλίες αμπέλου που περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή
Λικέρ
σύνθεση του τοπικού οίνου σε οποιοδήποτε ποσοστό
Παράγεται από γλεύκη λιασμένων σταφυλιών απο τις λευκές και ερυθρές ποικιλίες που
Λιαστός
περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή σύνθεση του τοπικού οίνου σε οποιοδήποτε ποσοστό
Π.Ε. Κεντρικού Τομέα Αθηνών
Π.Ε. Βορείου Τομέα Αθηνών
Π.Ε. Δυτικού Τομέα Αθηνών
Π.Ε. Νοτίου Τομέα Αθηνών
90 Αττικής Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής
Π.Ε. Δυτικής Αττικής
Π.Ε. Πειραιώς
Π.Ε. Νήσων
91 Βοιωτίας Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης Π.Ε. Βοιωτίας

92 Εύβοιας Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης Π.Ε. Ευβοίας

Π.Ε. Ευβοίας:
93 Γιάλτρων Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης Δ.Κ. Λουτρών Αιδηψού, Τ.Κ. Αγίου και Τ.Κ. Γιάλτρων, Δ.Ε. Αιδηψού του Δήμου Ιστιαίας-
Αιδηψού
 Π.Ε. Βοιωτίας:
Δ.Ε. Θηβαίων, Δ.Ε. Βαγίων, Δ.Ε. Θίσβης και Δ.Ε. Πλαταιών του Δήμου Θηβαίων
Δ.Ε. Σχηματαρίου, Δ.Ε. Δερβενοχωρίων, Δ.Ε. Οινοφύτων και Δ.Ε. Τανάγρας του Δήμου
94 Θηβών Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης
Τανάγρας
Δ.Ε. Θεσπιέων του Δήμου Αλιάρτου-Θεσπιέων
Δ.Ε. Ακραιφνίας του Δήμου Ορχομενού

Π.Ε. Ευβοίας, σε υψόμετρο άνω των 10 μέτρων:

Δ.Ε. Ταμινέων, Δ.Ε. Αυλώνος, Δ.Ε. Διστύων, Δ.Ε. Κονιστρών και Δ.Ε. Κύμης εκτός της
95 Καρύστου Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης Τ.Κ. Μετοχίου Διρφύων του Δήμου Κύμης-Αλιβερίου
Δ.Ε. Καρύστου, Δ.Ε. Καφηρέως, Δ.Ε. Μαρμαρίου και Δ.Ε. Στύρων του Δήμου Καρύστου
Δήμος Σκύρου

Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:

96 Κορωπίου Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης
Δήμος Κρωπίας
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
97 Μαρκοπούλου Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης
Δήμος Μαρκοπούλου Μεσογαίας
Π.Ε. Δυτικής Αττικής:
Δήμος Ασπροπύργου
98 Μεγάρων Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης Δ.Ε. Βιλίων, Δ.Ε. Ερυθρών, Δ.Ε. Μάνδρας και Δ.Ε. Νέας Περάμου του Δήμου Μάνδρας-
Ειδυλλίας
Δ.Ε. Ελευσίνας, Δ.Ε. Μαγούλας και Δ.Ε. Οινόης του Δήμου Ελευσίνας
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
Δ.Ε. Κερατέας του Δήμου Λαυρεωτικής
Δ.Ε. Κρωπίας του Δήμου Κρωπίας
Δήμος Μαρκοπούλου Μεσογαίας
Δ.Ε. Σπάτων- Λούτσας του Δήμου Σπάτων- Αρτέμιδας
110

99 Μεσογείων Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης Δ.Ε. Καλυβίων Θορικού-Κουβαρά του Δήμου Σαρωνικού
Δ.Ε.Παλλήνης του Δήμου Παλλήνης
Δ.Ε. Πικερμίου του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου
Δ.Ε. Παιανίας, Δ.Ε. Γλυκών Νερών και Δ.Ε. Γέρακα, περιοχή Σταυρού του Δήμου
Παιανίας
Δήμος Αγίας Παρασκευής, περιοχή Σταυρού
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
100 Παιανίας Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης
Δ.Ε. Παιανίας του Δήμου Παιανίας
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
101 Παλλήνης Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης
Δ.Ε. Παλλήνης του Δήμου Παλλήνης
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
102 Πικερμίου Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης
Δ.Ε. Πικερμίου του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
103 Σπάτων Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης
Δ.Ε. Σπάτων- Λούτσας του Δήμου Σπάτων- Αρτέμιδας
Π.Ε. Εύβοιας:
Δ.Ε Χαλκιδέων, Δ.Ε. Ανθηδώνος, Δ.Ε. Αυλίδος, Δ.Ε. Ληλαντών και Δ.Ε. Νέας Αρτάκης
του Δήμου Χαλκιδέων
104 Χαλκίδας Ρετσίνα Σαββατιανό- Ροδίτης Δ.Ε. Μεσσαπίων και Δ.Ε. Διρφύων του Δήμου Διρφύων- Μεσσαπίων
Δ Ε. Ερέτριας και Δ.Ε. Αμαρυνθίων του Δήμου Ερέτριας
Δ.Ε. Ελυμνίων, Δ.Ε. Κηρέως και Δ.Ε. Νηλέως του Δήμου Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας
Άννας
Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Μοσχοφίλερο- Μονεμβασιά-
Λευκός
Grenache blanc- Sauvignon blanc
Π.Ε. Ευβοίας:
Αγιωργίτικο- Βραδυανό- Καραμπραϊμης- Λιάτικο- Μανδηλαριά- Ρητινό- Cabernet Sauvignon-
105 Ριτσώνα Ερυθρός Δ.Κ. Βαθέος, περιοχή Ριτσώνας και σε υψόμετρο άνω των 30 μέτρων, Δ.Ε. Αυλίδας του
Grenache rouge- Merlot- Syrah
Δήμου Χαλκιδέων
Αγιωργίτικο- Βραδυανό- Καραμπραϊμης - Μανδηλαριά- Μοσχοφίλερο- Ρητινό- Cabernet Sauvignon-
Ερυθρωπός
Grenache rouge- Merlot- Syrah- Ροδίτης
 Ασπρούδα Σερρών- Αγούμαστος- Αθήρι- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Ασύρτικο- Μπατίκι- Ροδίτης-
Λευκός
Ζουμιάτικο- Μαλαγουζιά- Sauvignon blanc- Chardonnay- Ugni blanc
Ερυθρός Λημνιό- Παμίδι- Κοϊνιάρικο- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah- Cinsaut
106 Σέρρες Π.Ε. Σερρών
Ασπρούδα Σερρών- Αγούμαστος- Αθήρι- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Ασύρτικο- Μπατίκι- Ροδίτης-
Ερυθρωπός Ζουμιάτικο- Μαλαγουζιά- Sauvignon blanc- Chardonnay- Ugni blanc- Λημνιό- Παμίδι- Κοϊνιάρικο-
Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah- Cinsaut
Λευκός Μπατίκι- Ξινόμαυρο- Πρικνάδι- Gewurtztraminer
Ερυθρός Χονδρόμαυρο- Ξινόμαυρο- Μοσχόμαυρο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Merlot
Π.Ε. Κοζάνης:
107 Σιάτιστα Ερυθρωπός Χονδρόμαυρο- Ξινόμαυρο- Μοσχόμαυρο- Cabernet Sauvignon- Cinsaut- Merlot Δ.Ε. Σιάτιστας, σε υψόμετρο 600 μέτρων και άνω του Δήμου Βοΐου
Μπατίκι- Ξινόμαυρο- Πρικνάδι- Gewurtztraminer- Μοσχόμαυρο- Χονδρόμαυρο- Merlot- Cinsaut-
Λιαστός
Cabernet Sauvignon
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Μαλαγουζιά (κατά 60%) και των επιτρεπόμενων και
Λευκός
συνιστώμενων για το Νομό ποικιλιών Π.Ε. Χαλκιδικής:
108 Σιθωνία
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Syrah (κατά 60%) και των επιτρεπόμενων και Δ.Ε. Σιθωνίας και Δ.Ε. Τορώνης του Δήμου Σιθωνίας
Ερυθρός
συνιστώμενων για το Νομό ποικιλιών
Παράγεται από συνοινοποίηση της ποικιλίας Σαββατιανό ( έως 80%) και των επιτρεπόμενων και Π.Ε. Ανατολικής Αττικής:
109 Σπάτα Λευκός
συνιστώμενων για το Νομό λευκών ποικιλιών Δ.Ε. Σπάτων- Λούτσας του Δήμου Σπάτων- Αρτέμιδας

Π.Ε. Κεντρικού Τομέα Αθηνών

Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Κοντοκλάδι- Ροδίτης- Ρομπόλα- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Π.Ε. Βορείου Τομέα Αθηνών
Λευκός Μοσχοφίλερο- Μονεμβασιά- Chardonnay- Ugni blanc- Sauvignon blanc- Semillon- Verdicchio Π.Ε. Δυτικού Τομέα Αθηνών
bianco- Grenache blanc Π.Ε. Νοτίου Τομέα Αθηνών
Π.Ε. Ανατολικής Αττικής
Π.Ε. Δυτικής Αττικής, σε υψόμετρο άνω των 30 μέτρων
111

Π.Ε. Ευβοίας, σε υψόμετρο άνω των 10 μέτρων

Αγιωργίτικο- Βραδυανό- Καραμπραϊμης- Λημνιό- Λημνιώνα- Μανδηλαριά- Μαυρούδι- Μουχτάρο- Π.Ε. Φθιώτιδας, σε υψόμετρο άνω των 20 μέτρων
Ερυθρός Ρητινό- Ξινόμαυρο- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge- Merlot- Syrah- Cabernet Franc-
110 Στερεά Ελλάδα Carignan- Aglianico- Refosco- Scioppettino
Π.Ε. Φωκίδας:
Τ.Κ. Καστελλίων, Τ.Κ. Γραβιάς και Τ.Κ. Μαριολάτας, Δ.Ε. Γραβιάς
Τ.Κ. Πολυδρόσου, Τ.Κ. Λιλαίας και Τ.Κ. Επταλόφου, Δ.Ε. Παρνασσού του Δήμου Δελφών

Π.Ε. Βοιωτίας:
Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Κοντοκλάδι- Ροδίτης- Ρομπόλα- Μαλαγουζιά- Σαββατιανό- Δ.Ε. Θεσπιέων του Δήμου Αλιάρτου-Θεσπιέων
Μοσχοφίλερο- Μονεμβασιά- Chardonnay- Ugni blanc- Sauvignon blanc- Semillon- Verdicchio Τ. Κ. Πλαταιών, Δ.Ε. Πλαταιών
Ερυθρωπός bianco- Grenache blanc-Αγιωργίτικο- Βραδυανό- Καραμπραϊμης- Λημνιό- Λημνιώνα- Μανδηλαριά- Δ.Ε. Θίσβης, Δ.Ε. Βαγίων και Δ.Ε. Θηβαίων
Μαυρούδι- Μουχτάρο- Ρητινό- Ξινόμαυρο- Cabernet Sauvignon- Grenache rouge- Merlot- Syrah- του Δήμου Θηβαίων
Cabernet Franc- Carignan- Aglianico- Refosco- Scioppettino Τ.Κ. Πύλης, Τ.Κ. Σκούρτων και Τ.Κ. Στεφάνης, Δ.Ε. Δερβενοχωρίων
Δ.Ε. Σχηματαρίου και Δ.Ε. Τανάγρας του Δήμου Τανάγρας

Παράγεται από συνοινοποίηση σταφυλιών ή ανάμιξη οίνων των ποικιλιών Μονεμβασιά και
111 Σύρος Λευκός Π.Ε. Σύρου
Ασύρτικο σε αναλογία 1 προς 1

Π.Ε. Αρκαδίας:
Δ.Ε. Τεγέας, εκτός της Τ.Κ. Λιθοβουνίων, Δ.Ε. Σκιρίτιδας (εκτός της Τ.Κ. Βουρβούρων)
Τ.Κ. Βαλτετσίου, Τ.Κ. Δόριζας και Τ.Κ. Μάναρη, Δ.Ε. Βαλτετσίου
112 Τεγέα Ερυθρός Cabernet Sauvignon- Merlot- Cabernet Franc
Τ.Κ. Θάνα, Τ.Κ. Μάκρης, Τ.Κ. Παλλεντίου και Τ.Κ. Ευάνδρου, Δ.Ε. Τριπολης του Δήμου
Τριπόλεως
Τ.Κ. Καστρίου, Τ.Κ. Μεσορράχης και Τ.Κ. Δολιανών του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας
 Λευκός Ροδίτης- Φιλέρι- Grenache blanc- Chardonnay- Ugni blanc Π.Ε. Μεσσηνίας, σε υψόμετρο 50 έως 300 μέτρων:
Δ.Ε. Γαργαλιάνων, Δ.Ε. Φιλιατρών, Δ.Ε. Κυπαρισσίας, Δ.Ε. Αυλώνος, Δ.Ε. Αετού, Δ.Ε.
Αγιωργίτικο- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Carignan- Grenache rouge- Merlot- Syrah-
113 Τριφυλία Ερυθρός Δωρίου
Tempranillo
Τ.Κ. Τριπύλας, Δ.Ε. Τριπύλης του Δήμου Τριφυλλίας
Ερυθρωπός Ροδίτης- Φιλέρι- Grenache rouge- Syrah Δ.Ε. Είρας και Δ.Ε. Νέστορος του Δήμου Πύλου

Μοσχάτο Αμβούργου- Ντεμπίνα- Ροδίτης- Σαββατιανό- Sauvignon blanc- Chardonnay- Maccabeau-

Λευκός
Μπατίκι- Ugni blanc (μέχρι 20%)
Π.Ε. Λάρισας:
Ερυθρός Λημνιό- Λημνιώνα- Μοσχάτο Αμβούργου- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache rouge Δ.Κ. Τυρνάβου, Τ.Κ. Αργυροπουλίου και Τ.Κ. Δαμασίου, Δ.Ε. Τυρνάβου
114 Τύρναβος
Μοσχάτο Αμβούργου- Λημνιό- Ροδίτης- Λημνιώνα- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache Δ.Κ. Αμπελώνα, Τ.Κ. Βρυοτόπου, Τ.Κ. Δελερίων και Τ.Κ. Ροδιάς, Δ.Ε. Αμπελώνα του
Ερυθρωπός
rouge Δήμου Τυρνάβου
Μοσχάτο Αμβούργου- Λημνιό- Ροδίτης- Λημνιώνα- Cabernet Sauvignon- Merlot- Syrah- Grenache
Ημιαφρώδης
rouge
Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Κοντοκλάδι- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Ρομπόλα- Σαββατιανό-
Λευκός
Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc (μέχρι 20%)- Semillon- Verdicchio bianco
Βραδυανό- Λημνιό- Μαυρούδι- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon- Cabernet
Ερυθρός
Franc- Aglianico- Scioppettino
115 Φθιώτιδα Π.Ε. Φθιώτιδας, σε υψόμετρο άνω των 20 μέτρων
Αηδάνι άσπρο- Αθήρι- Ασύρτικο- Κοντοκλάδι- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Ρομπόλα- Σαββατιανό-
Chardonnay- Sauvignon blanc- Ugni blanc (μέχρι 20%)- Semillon- Verdicchio bianco-Βραδυανό-
Ερυθρωπός
Λημνιό- Μαυρούδι- Merlot- Syrah- Grenache rouge- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc-
Aglianico- Scioppettino
Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Ξινόμαυρο- Chardonnay- Sauvignon blanc- Riesling-
Λευκός
Gewurtztraminer
Ξινόμαυρο- Μαυροδάφνη- Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot- Syrah- Barbera-
Ερυθρός
Montepulciano- Negro Amaro- Pinot noir- Tannat
116 Φλώρινα Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Ροδίτης- Ξινόμαυρο- Chardonnay- Sauvignon blanc- Riesling- Π.Ε. Φλώρινας
112

Ερυθρωπός Gewurtztraminer- Ξινόμαυρο- Μαυροδάφνη- Λημνιό- Cabernet Sauvignon- Cabernet Franc- Merlot-
Syrah- Barbera- Montepulciano- Negro Amaro- Pinot noir- Tannat
Ημιαφρώδης Ροδίτης- Ασύρτικο- Μαλαγουζιά- Chardonnay- Sauvignon blanc- Gewurtztraminer- Riesling-
λευκός Ξινόμαυρο
Π.Ε. Κέρκυρας:
117 Χαλικούνα Λευκός Κακοτρύγης
Δ.Κ. Αγίου Ματθαίου, Δ.Ε. Μελιτειέων του Δήμου Κέρκυρας
Αθήρι- Ασύρτικο- Ροδίτης- Μοσχάτο Αλεξανδρείας- Μαλαγουζιά- Chardonnay- Sauvignon blanc-
Λευκός
Ugni blanc- Viognier
118 Χαλκιδική Ερυθρός Ξινόμαυρο- Merlot- Syrah- Grenache rouge-Cabernet Sauvignon-Λημνιό Π.Ε. Χαλκιδικής

Ερυθρωπός Ξινόμαυρο- Ροδίτης- Grenache rouge- Syrah- Cabernet Sauvignon

Λευκός Αθήρι- Βηλάνα- Θραψαθήρι- Μοσχάτο άσπρο- Maccabeau- Ugni blanc
Κοτσιφάλι- Μανδηλαριά- Ρωμέικο- Τσαρδάνα- Φωκιανό- Cabernet Sauvignon- Carignan-
Ερυθρός
Grenache rouge- Syrah
Π.Ε. Χανίων (εκτός του Δήμου Γαύδου),
119 Χανιά Αθήρι- Βηλάνα- Θραψαθήρι- Μοσχάτο άσπρο- Maccabeau- Ugni blanc- Κοτσιφάλι- Μανδηλαριά-
Ερυθρωπός σε υψόμετρο άνω των 30 μέτρων.
Ρωμέικο- Τσαρδάνα- Φωκιανό- Cabernet Sauvignon- Carignan- Grenache rouge- Syrah
Παράγεται από λευκές και ερυθρές ποικιλίες αμπέλου που περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή
Λικέρ
σύνθεση του τοπικού οίνου σε οποιοδήποτε ποσοστό
Λευκός Αθήρι- Ασύρτικο- Μοσχάτο άσπρο- Σαββατιανό
120 Χίος Π.Ε. Χίου, σε υψόμετρο άνω των 50 μέτρων.
Ερυθρός Αγιαννιώτικο- Μανδηλαριά (μαύρη Κουντούρα)- Φωκιανό- Χιώτικο κρασερό