Sadržaj:

1. Uvod .................................................................................................................................................... 2
2. Aplikativni softver................................................................................................................................ 3
2.1 Programi za obradu teksta ............................................................................................................ 5
2.2.Programi za rad sa tabelama ......................................................................................................... 5
2.3.Programi za rad sa bazama podataka ........................................................................................... 6
2.4. Programi za obradu crteža ........................................................................................................... 8
2.5. Programi za obradu slika .............................................................................................................. 9
2.6. Programi za obradu zvuka .......................................................................................................... 10
2.7. Programi za animaciju ................................................................................................................ 10
2.7.1. Blender ................................................................................................................................ 11
2.7.2. Cinema 4D ........................................................................................................................... 11
2.7.3. Houdini ................................................................................................................................ 12
2.7.4. Maya .................................................................................................................................... 13
3.Microsoft Office.................................................................................................................................. 13
3.1. MS Office 2003 ........................................................................................................................... 14
4. Zaključak ............................................................................................................................................ 16
5. Literatura ........................................................................................................................................... 17
1. Uvod
Svaki savremeni elektronski računar posjeduje sistem programa-softver. Softver predstavlja
niz naredbi koje su smještene u memoriju računara i izvršavaju se na nekom hardveru i
neophodan je za djelovanje jednog računarskog sistema. Samim time softver može da se
definiše kao zbir informatičkih programa, procesa, pravila, dokumentacija i datoteka u vezi,
koji čine dio operacije jednog informatičkog sistema. Na osnovu funkcija koje izvršava,
softveri se dijele na sistemeske i aplikativne.
U okviru ovog seminarskog rada bazirati ću se na aplikativni softver. Aplikativni programi
omogućavaju korisniku da pomoću njih na računaru riješavaju različite probleme. Za razliku
od sistemskog softvera čiji je osnovni zadatak usmjeravanje, nadgledanje i podržavanje rada
računarskog sistema, aplikativni softver čine programi koji su izrađeni da razrješe konkretne
probleme u mnogim oblastima.
2. Aplikativni softver

Aplikativni softver predstavlja programa koji upravljaja računarskim sistemom da bi se

izvršile konkretne aktivnosti obrade podataka za korisničke potrebe. Izvršavanje softvera ili
programa od strane korisnika računarskog sistema danas obično uključuje učitavanje
korisničkog softvera i podataka sa hard diska, interaktivnu obradu podataka i pohranjivanje
podataka na hard disk.
Aplikativni softver se u svom izvršavanju oslanja na sistemski softver, prvenstveno na
operativni sistem.. Računar u toku izvršavanja softvera prati unaprijed utvrđen niz naredbi da
bi omogućio korisniku da podatke obradi na odgovarajući način. Aplikativni softver korisnik
može kupiti na tržištu kao gotov, ili se koristiti adekvatnim softverom u javnom vlasništvu, a
može i naručiti izradu softvera, ili ga izraditi u vlastitoj želji.
U ovu kategoriju spadaju:
 Aplikativni programi opće namjene (tekst-procesori, alati za tablične proračune,
 programi za grafiku)
 Poslovni aplikativni programi (knjigovodstvo, finansija, marketing, proizvodnja)
 Naučni aplikativni programi (naučne analize, inžinjerski dizajn)
 Ostali aplikativni programi (obrazovni softver, igre, muzika i umjetnost)

U aplikativne programe spadaju programi za:

 obradu teksta,
 rad sa tabelama ,
 obradu slika i animacija,
 crtanje,
 rad sa bazama podataka,
 obradu slika i animacija,
 komponovanje i obradu zvučnih zapisa,
 proračune u nauci i tehnici i statistiku,
 igre i dr.

Aplikativni softver korisnik može realizovati na jedan od sljedećih načina:

 kupovinom aplikativnog softvera i
 sopstvenim razvojem.
Za kompanije koje posjeduju vlastiti kadrovski potencijal, obučen i dokazan, karakteristično
je da pristupaju samostalnom razvoju u implementaciji aplikativnog softvera za sopstvene
potrebe, ali i za tržište.
Najčešće korisnik kupuje gotove softverske pakete od afirmisanih proizvođača koji
obezbjeđuju odgovarajuću podršku, što podrazumijeva obuku kadrova, literaturu i održavanje
aplikacije.

Aplikativni softver se može grupisati u sljedeće programske pakete:

 Finansijsko-računovodstveni paketi ( potpuno automatizuju procese vođenja finansija,

računovodstva i vođenja poslovnih knjiga )
 Industrijski paketi ( upravljaju procesima u industrijskom poslovanju; najznačajniji
paketi ovog domena su CAD, CAM, CIM )
 Statistički paketi ( razvijeni su za sve hardverske platforme od mini i mikro do velikih
računarskih sistema )
 Sistemi za podršku odlučivanju ( ili DSS pomažu pri donošenju odluke )
 Ekspertni sistemi ( predstavljaju predvodnicu tehnologije vještačke inteligencije )
 Procesni sistemi ( vrše neophodne obrade i prosleđuju upravljačke komande u
proizvodni proces)
 Grafički softver ( najpoznatiji grafički softver je Microsoft Windows )
 Procesori teksta ( obrada teksta uz pomoć računara )
 Radne tabele ( predstavljaju jedan od načina da se podaci smeste u dvodimenzionalne
tabele i za to postoji više programa )

Aplikativni program se mogu podijeliti na razne načine. Najčešća podjela je prema oblasto
primjene. Možemo razlikovati:
 Tekst procesore
 Radne tabele
 Sisteme za upravljanje bazama podataka
 Grafičke programe
 Igre i slično
 2.1 Programi za obradu teksta

Programi za obradu teksta (text processor, word processor) služe za pisanje najrazličitijih
vrsta dokumenata. Pisanjem se danas smatra puno više od samog tipkanja: ispravljanje i
oblikovanje teksta, umetanje slika, grafikona, tablica. Najrasprostranjeniji program za obradu
teksta je Microsoft Word iz paketa Microsoft Office. Jedna od besplatnih alternativa je dio
paketa OpenOffice i zove se Writer. Prije desetak godina vrlo je popularan bio WordPerfect,
danas gotovo potpuno nepoznat.Za štampanje knjiga, brošura, i priručnika koristi se softver za
PC izdavaštvo.Ovaj softver omogućava pripremu visoko kvalitetnog teksta i grafike i rad sa
štampačima koji imaju visoku rezoluciju. Poznate aplikacije za ovu namjenu su:
QuarkXPress, Ventura publisher i Page Maker.

2.2.Programi za rad sa tabelama

Programi za rad s tabelama (spreadsheet) imaju na ekranu prikazane tabele, podjeljene na

vrste i kolone, koje služe za prikazivanje i obradu poslovnih podataka.
Okruženje u kom se odvija rad programa čine:
 radne tabele za unošenje, računanje i analizu podataka,
 grafikoni (charts) za grafičko predstavljanje podataka,
 baze podataka (data bases) za obradu velkog broja informacija,
 posebne mogućnosti za formatizovanje, grafiku i kreiranje štampanih i trenutnih
(online) izvještaja.
Radne tabele se sastoje od ćelija (cells) u koje se unose podaci, koji mogu biti izvorni i
izvedeni.
Izvorni podaci se unose u ćeliju direktno, dok se izvedeni formirajuu ćeliji pomoću formula u
kojima se pozivaju izvorni ili drugi izvedeni podaci.
Podaci u tabeli mogu se predstaviti grafikonima raznih oblika (linijama, histogramima,
krugovima,pitama, itd).

Slika 1. Grafikoni i dijagrami

Promjena jednog podatka dovodi do automatske promjene svih izvedenih podataka u tabeli i
na grafikonima u skladu s ovom izmjenom. Ipak,ovi programi nisu namenjeniza upravljanje
bazama podataka i ne treba zloupotrebljavati ove mogućnosti i koristiti ih za to. Budući da su
namjenjeni za poslovne primjene, ovi programi na osnovu tabela i baza podataka imaju i
mogućnosti za brzo kreiranje različitih sumarnih izveštaja i grafikona, namjenjenim
rukovodećim strukturama u firmama.

2.3.Programi za rad sa bazama podataka

Programi za upravljanje bazama podataka koriste se za manipulaciju velikim brojem

podataka. Svaki logički povezani skup čini bazu podataka. Za upravljanje podacima koristi se
programski sistem DBMS - Data Base Management System (SUBP - Sistem za Upravljanje
Bazama Podataka).
 Slika 2. Program za upravljanje bazama podataka

Sistem za upravljanje bazama podataka prije svega treba da obezbjedi sljedeće:

 Kreiranje baze podataka,
 Ponovni pristup podacima,
 Modifikaciju podataka,
 Sortiranje podataka,
 Kontrola pristupa podacima,
 Formiranje izveštaja.

Kreiranje baze podataka podrazumjeva unošenje i zapisivanje podataka na nosiocu

informacija(disk, disketa, traka). Samim time podaci koji se uskladišu na nosiocu informacija
ne moraju biti u obliku koji je pogodan za neposredno korišćenje, već može biti potrebno
dodatno formatiranje podataka, a ponekad i preuređenje u drugi redosled.
Modifikacija ili ažuriranje baze podataka sastoji se od dodavanje novih podataka u bazu,
uklanjanje podataka iz baze i izmjene na podacima u bazi.
Sortiranje baze podatak predstavlja uređivanje podataka u bazi po redoslijedu zadatom nekim
kriterijumom.
Kontrola pristupa podacima je unutrašnje regulisanje toka postupka upravljanja podacima.
Primenjujući različite kriterijume, na osnovu podataka u bazi mogu se formirati razni
izveštaji. Oni mogu da se prikažu na ekranu ili da se odštampaju na papiru.
 2.4. Programi za obradu crteža

Primjenjuju se za obradu crteža u računaru na vektorski način (draw programi). Neki

programi su više namjenjeni dizajnu, a neki su namjenjeni tehničkom crtanju.
Bez obzira kojoj grupi pripadaju, svi programi za crtanje imaju veliki broj sličnih naredbi koje
mogu da se podijele u sljedeće grupe:
 naredbe za crtanje osnovnih grafičkih objekata,
 naredbe za manipulisanje objekata,
 naredbe za transformacije objekata (uključuju naredbe za rastezanje, sažimanje i
 simetrično preslikavanje objekta),
 naredbe za globalni pregled slike,
 naredbe za korišćenje teksta i
 naredbe za dimenzionisanje.

Naredbe za crtanje osnovnih grafičkih objekata sačinjavaju naredbe za crtanje duži i

izlomljenih linije a crtanje slobodnom rukom, crtanje kvadrata i pravougaonika, crtanje kruga
ili elipse.
Naredbe za manipulaciju objekatima uključuju naredbe za označavanje, premeštanje, brisanje,
kopiranje i rotaciju objekata, popunjavanje zatvorene konture bojom ili šrafurom, grupisanje
više objekata u jedan ili razdruživanje grupe u pojedinačne objekte. Prije samog izvođenja
bilo koje naredbe za manipulaciju ili transformaciju objekata, objekat nad kojim se izvodi
naredba mora biti označen korišćenjem naredbe za označavanje.
S obzirom na to da je ekran monitora najčešće mnogo manji od crteža koji se crta pomoću
računara, potrebno je pojedine delove crteža uveličati za vreme crtanja, a povremeno ceo crtež
umanjiti da bi se dobio pregled slike. Zbog toga u svim programima za crtanje postoje
naredbe za globalni pregled slike uz pomoć kojih pojedini delovi crteža mogu da se uvećaju
ili umanje.
Naredbe za korištenje teksta koriste se kod programa namjenjenih za tehničko crtanje za opis
crteža. Ovi programi imaju samo najosnovnije mogućnosti koje zadovoljavaju potrebe
programa.
Kod programa koji su više namenjeni dizajnu ove naredbe su bogatije i uključuju obični i
ukrasni tekst, biblioteke slika i simbola, kao i naredbe za manipulaciju tekstom, koje se
koriste na sličan način kao kod procesora teksta.
Naredbe za kotiranje koriste se za označavanje dimenzija na tehničkim crtežima. Programi
više namjenjeni dizajnu imaju samo osnovne mogućnosti za kotiranje, dok je kod programa
namjenjenih tehničkom crtanju repertoar ovih naredbi znatno bogatiji.

Slika 3. Program CorelDRAW za obradu slika i crteža

2.5. Programi za obradu slika

Programi za obradu slike primenjujuse za predstavljanje slike u računaru na rasterski -

bitmapirani način (paint programi). Koriste se za unošenje slike u računar pomoću
odgovarajućeg uređaja(skener, digitalni fotoaparat itd.) i njihovu obradu. Ovi programi imaju
deonaredbi sličan naredbama programa za obradu crteža, a i logika i način korišćenja
ovihnaredbi slični su kao kod programa za obradu crteža. Pored ovih naredbi,postoji i veliki
broj naredbi karakterističnih za obradu slika (npr. promena osvetljenosti, kontrast, različiti
efekti, filteri, itd).
 Slika 4. Program Chasys Draw IES za obradu slika

2.6. Programi za obradu zvuka

Programi za obradu zvuka primjenjuju se za obradu zvučnih zapisa na sličan način kao što se
procesori teksta primjenjuju za obradu teksta. Samim time ovi programi omogućavaju
komponovanje tj. početno stvaranje muzičkih dijela, unošenje u računar postojećih dijela
(zadavanjem nota, sviranjem na 10 klavijaturama putem audio-ulaza itd.), kao i različite
naknadne obrade unetih zvučnih zapisa tj. njihovu izmjenu dodavanjem ili izbacivenjem
pojedinih dielova, zamjenu instrumenata, različite zvučne efekte itd. Široko se primjenjuju u
muzičkoj industriji.

2.7. Programi za animaciju

Programi za animaciju omogućavaju stvaranje pokretnih slika, filmskih sekvenci i sl.,

kombinovanjem raznih tehnika, vizuelnih i zvučnih efekta kao što su npr: crteži, slike,
filmovi, zvuk, .. Ovi programi se koriste i u dizajnu, projektovanju, za pravljenje reklamnih
spotova i mnoge druge primjene...
Najčešći programi koji se koriste za animaciju su sljedeći:
 Blender
 Cinema 4D
 Houdini
 Maya
 2.7.1. Blender

Blender program predstavlja program koji pruža veliki broj mogućnosti, poput rigginga,
modelinga, simulacije,animacije,kompozicije, praćenja pokreta, uređivanja videoklipova ali i
same izrade video igara. Ono što Blender čini posebnim je činjenica da ga ne razvija samo
jedna tvrtka, već stotine ljudi iz cijelog svijeta. Koristi ga veliki broj ljudi, od profesionalaca
do studija,umjetnika,znanstvenika i mnogih drugih.Dostupan je na svim zastupljenijim
operativnim sustavima. Nebitno koristiš li Windows, macOS ili Linux, Blender ćeš moći
skinuti besplatno i krenuti ga koristiti odmah.

Slika 5. Primjer izrade animacije u programu Blender

2.7.2. Cinema 4D

Softver Cinema 4D kojega razvija tvrtka Maxon popularan je izbor s nešto blažom krivuljom
učenja. Pruža mnoštvo alata za rigging likova i nešto napredniju animaciju istih. Svi
početnici, ali i iskusni profesionalci moći će s tom raznolikošću alata s lakoćom ostvariti
nevjerojatne rezultate. Privlači velik broj novih animatora jer ga je lakše naučiti od nekih
ostalih programa s ovog popisa. Njegovo jednostavno i intuitivno sučelje će i samim
početnicima dati osjećaj potpune kontrole nad njim. Layout softvera može se prilagoditi
svačijim potrebama tako da odgovara baš svakom korisniku. Svi novi dodaci i funkcije
testirani su unaprijed tako da nikada nećeš imati osjećaj da radiš u polugotovom proizvodu.
Cinema 4D koristi se ponajviše u reklamama i televiziji, dok je nešto manje prisutan u
industriji videoigara. Ako se ipak više pronalaziš u industriji malih ekrana, onda je ovo
idealan animatorski program za tebe.
Najveća mana ovoga softvera jest njegova cijena. Cijeli paket nerijetko prelazi cijenu od
3,500 eura što je za mnoge previše. Unatoč tomu, nudi besplatni probni rok od 42 dana što je i
više nego dovoljno da se kreira nekoliko odličnih, kratkih animacija.

2.7.3. Houdini

Program koji dijeli ime s poznatim iluzionistom jedan je od vodećih softvera u industriji.
Razvijan od strane SideFX, Houdini svojim korisnicima pruža veliku fleksibilnost i kontrolu.
Pokriva sva velika područja 3D produkcije, poput modeliranja, animacije, dinamike,
renderinga, izrade plugina i sl. Kao i trikovi poznatog iluzionista, i ovaj program je dosta
kompliciran na prvu ruku. Mnoge to u početku zna odbiti u vrlo ranoj fazi korištenja. Ipak,
kao i kod svega, ustrajanim vježbanjem doći će se do zadivljujućih rezultata. Zanimljiva je
činjenica da je Houdini korišten pri izradi popularnih Disneyevih animiranih filmova Frozen i
Zootopia. To samo dodatno dokazuje izjavu da je jedan od vodećih softvera u animatorskoj
industriji.

Slika 6. Primjer animacije u programu Houdini

 2.7.4. Maya

Pitaš li bilo kojeg 3D animatora koji je najbolji softver za animiranje, odgovor će u većini
slučajeva biti Autodesk Maya. Izrazito je moćna i nudi mnoštvo vrhunskih alata te je zato
izbor broj jedan mnogih animatora. Ovaj softver koriste neki od divova zabavne industrije,
poput Pixara, a čak je i uvodna špica popularne serije “Igra prijestolja” djelomično
napravljena u Mayi. Kao jedan od glavnih programa u industriji 3D animacije, poznavanje
Maye otvara mnoge mogućnosti zapošljavanja. Idealan je program za ulazak u tu industriju.
Tečaj 3D animiranja koji nudi Machina Academy radi se upravo u ovom softveru.

3.Microsoft Office
Microsoft Office (MS Office) je nastao iz paketa proizvoda za ličnu upotrebu u sveobuhvatni
i integrisani sistem. Izgrađen na alatima koje mnogi ljudi već poznaju, Microsoft Office danas
predstavlja skup programa, servera, servisa i rješenja koja pružaju alate za efikasan rad
timova, upravljanje procesima i inteligentno korišćenje informacija. Svaki proizvod ima
određenu ulogu u Microsoft Office-u. Stalno nove karakteristike i mogućnosti ovih programa
podržavaju rad sa saradnicima, partnerima i korisnicima, a organizaciji pomažu da prikupi i
koristi informacije. Ljudi često misle da je MS Office jedan program, a ustvari se radi o skupu
programskih paketa različite namjene ali funkcionalno dobro povezanih tako da mogu
efikasno da rade zajedno (kao cjelina). Postoji, naravno, i više varijanti MS Office sa donekle
različitim skupom programa, odnosno paketa a koji se vezano prodaju i zajedno instaliraju.
Ako kupite Standard verziju Microsoft Office-a, dobijate minimalno Microsoft Word,
Microsoft Excel, Microsoft PowerPoint, Misrosoft Outlook i Microsoft Internet Explorer. Ako
kupite Small Business izdanje, umesto PowerPointa, dobijate Small Biusiness Tools. Ako
kupite Enterprise/Premier verziju Office-a, dobijate sve što je u Professional verziji, kao i
Microsoft FrontPage i Microsoft PhotoDraw. Sve programe i pakete moguće je ipak
klasifikovati na sljedeći način:
 spreadsheet paketi
 paketi za obradu teksta,
 paketi za rad sa bazom podataka,
 grafika i stono izdavaštvo,
 prezentacija,
  rad u Internet okruženju.

3.1. MS Office 2007

MS Office 2007 je kancelarijski program koji malim i velikim kompanijama omogućuje veću
produktivnost dajući im bolji uvid u poslovne informacije. Office 2003 daje mogućnost
dubljeg ulaženja u poslovnost, boljeg donošenja odluka, te utiče na bolju produktivnost i
uspešnost. Korištenje Office 2007 u organizaciji gdje implementiran Microsoft Office
SharePoint Portal Server 2007 daje radnicima kroz zajednički rad jednostavnije i kvalitetnije
korišćenje i djeljenje informacija, što im omogućava brže i pametnije donošenje odluka.
U nastavku ćemo dati kratak opis komponenata MS Office-a:
 MICROSOFT WORD - najprodavaniji word procesor koji služi za obradu teksta te
omogućava korisniku da kreira kvalitetan dokument.
 MICROSOFT EXCEL - program za rad s tabelama, olakšava analizu i dijeljenje
informacija. Pomaže u timskom radu, te u zaštiti i kontroli pristupa podacima.
 MICROSOFT OUTLOOK- pruža jedinstveno okruženje za upravljanje epoštom,
kalendarima, kontaktima, te drugim informacijama. Daje inovacije koje pomažu pri
komunikaciji i organizaciji sastanaka.
 MICROSOFT POWER POINT - program s najnovijim dodacima koji pomaže za
izradu prezentacija sistema Microsoft Office.
 MICROSOFT ACCESS – program koji služi za upravljanje bazama podataka.
Jednostavno kreiranje ili upotreba baza čine organizaciju, pristup ili dijelenje
informacija puno jednostavnijim.
 MICROSOFT FRONT PAGE - fleksibilan i funkcionalan program koji se koristi za
stvaranje i održavanje web-stranica.
 MICROSOFT PUBLISHER - program za poslovno objavljivanje i stvaranje
marketinškog materijala. Samim time ovaj program omogućava kontakt i
komunikaciju s klijentima te izradu marketinških materijala u vlastitoj kući, brzo i
efikasno.
 MICROSOFT INFO PATH – program koji služi za prikupljanje i upravljanje
informacijama, omogućava obavljanje tri osnovne aktivnosti: stvaranje dinamičnih
obrazaca, popunjavanje obrazaca i njihovo podnošenje u XML formatu.
 MICROSOFT ONE NOTE - program za stvaranje, upravljanje i organizovanje
bilježaka na računaru, kao i za spremanje podataka na jedno mesto. Može se korisiti
na laptopu, desktopu ili Tablet PC-u.
4. Zaključak

Aplikativni softver su programi koji su kreirani za specifičnu svrhu i nisu u direktnoj vezi sa
hardverom. Pri samom izvršavanju oslanjaju se na sistemski softver, posebno na operativni
sistem. Obično se kupuju odvojeno od računarskog hardvera. Aplikativni softveri rade sa
podacima da bi proizveli informacije koje su razumljive korisnicima.U samom seminarskom
radu objasnio sam šta je to aplikativni softver kao i koji su to aplikativni programi .Obzirom
da su računar i računarski programi nezaobilazni dio radne okoline u današnjem društvu, cilj
je često moguće ostvariti uvođenjem novih sofverskih rješenja koja će olakšati poslovanje.
Budući korisnički interfejsi će biti izgrađeni na bazi novih tehnologija kao što su Interfejsi na
prirodnom jeziku,agenti i virtualna realnost
Buduće aplikacije će biti prilagođene mrežnom okruženju.
5. Literatura

1) Rasim, Dacić, Danimir, Mandić Informatika i računarstvo, Nacionalna i

Univerzitetska biblioteka Bosne i Hercegovine , Sarajevo, 2003.
2) Roljić, L., Uvod u informatiku, Univerzitet Banja Luka, 1994.

Izvori sa Interneta:

1) http://gamedev.machina.hr/4-popularna-programa-za-3d-animaciju/
2) http://konides.com/inf1/04-Softver/programi_za_obradu_slika.html
3) https://www.slideshare.net/majapts/aplikativni-programi