You are on page 1of 8

Jwéd`© S m°.

{~nZ M§Ð
`m§Zm ñZohmXanyd©H
- ìhr. Eg. jragmJa
(K'Sagar)
S m°. {~nZ M§Ð ...
AmXaUr` {~nZ M§Ð gam§Mm OÝ_ {h_mMc àXoe_Yrc
H m§J«m `oWo Pmcm. Ë`m§Mo {ejU cmhmoa_Yrc "\ m°_©Z
{¼íMZ H m°coO' Am{U A_o[aHo Vrc H° {c\ mo{Z©`m-
_Yrc "ñQ °Z²\ S © {dÚmnrR m'V Pmco. Zdr {XëcrVrc
Odmhacmc Zohê {dÚmnrR mV Vo "_m°S Z© {hñQ´ r' {df`mMo
àmÜ`mnH hmoVo Am{U VoWM o Ë`m§Zr "àmo\o ga E_o[aQ g²' ho
gÝ_mZZr` nXhr ^yf{dco hmoVo. AmYw{ZH ^maVmVrc
amîQ´ dmX, dgmhVdmX Am{U OmVr`dmX `m {df`m§da
Ë`m§Zr AZoH nwñVHo {c{hcr AmhoV. Ë`m§Zr Z°eZc
~wH Q´ ñQ Am°\ B§{S `mMo AÜ`jnXhr ^yf{dco Amho.
Ë`m§À`m "B§{S `mO² ñQ´ Jc \ m°a B§{S n|S Ýg' Am{U "B§{S `m
AmâQ a B§{S n|S Ýg' `m XmoÝhr B§J«Or J«§Wm§À`m _amR r
AZwdmXm§Mr _hmamîQ´ amÁ`mÀ`m {ejU g§MmcZmc`mÀ`m
H« . CnwC/2005-06/40012/17/g. nwñVH {X. 27
gßQ ~ | a, 2005 AÝd`o "CÎm_ nwñVH ' åhUyZ {e\ mag
H aÊ`mV Amcr Amho.
Published By
Sau. Shobhadevi Kshirsagar
K’Sagar Publications
‘Suvarna Shilpa’, 444/1 Shaniwar Peth,
Adjacent to Rajmachikar Flour Mill,
Near Dakshinabhimukhi Maruti Temple, Pune - 411 030
: 24450125, 24455435 Fax : 91-020-24453065
Email : customer@ksagar.com
sales@ksagar.com
website : www.ksagar.com
♦♦♦
Copy-rights of Marathi Version
K’Sagar Publications, Pune : 2006
Twenty-second Edition : 2020
ISBN 978-81-927789-3-8
♦♦♦
Printed at
Shiva-samartha Printers
Dhayari, Pune
♦♦♦
Typesetting
K'Sagar Publications, Pune
♦♦♦
Cover Design
K'Sagar Publications, Pune
♦♦♦
Price : 245/-

123
Our Firms
123
123
O
123
123 K'Sagar
K'Sagar Book Book K'Sagar's
CentreCentre K'Sagar's House
House of of Books
Books K'Sagar's House
K'Sagar's HouseofofBooks
Books
123
u
123
Appa Balwant Satya-ganesh Sankul, 39/1,
39/1,Durga
DurgaChambers,
Chambers,
123
123
123rAppa Balwant Chowk,Chowk, Satya-ganesh Sankul,
123
123 Pune030.
- 411 002 102, Budhwar Peth, Jogeshwari Mandir
Jogeshwari Lane,Lane,
Mandir Pune -
F
123 Pune - 411 (Saraswati Nivas) 122,
123
123 (020) 24453065 Jogeshwari Mandir Lane, Pune - 411
Pune - 002
411 002
123i (020) 24453065 Budhwar Peth, Jogeshwari Mandir
123 411 002 (020)
123
123r 9823121395 Lane, Pune - 411 002. (020)24483166
24483166
123
123 9823121395 (020) 24465650 9923906500
m
123 9545567862 / 63 (020) 24465650 9923906500
123
123
s 9545567862 / 63 9923810566 8087722277
8087722277
9923810566
Due care
Due carehas
hasbeen
beentaken
takentotoensure
ensurethat
thatthe
theinformation
informationprovided
providedin in this
this book
book is is correct.
correct. However,
However, thethe
authorsand
authors andthe
thepublishers
publishersbear
bearnonoresponsibility
responsibilityfor
forany
anydamage
damage resulting
resulting from
from anyany inadvertent
inadvertent omission
omission or or
inaccuracyin
inaccuracy inthe
thebook.
book.
AmXaUr` Sm°. {~nZ M§Ð. Am§VaamîQ— r` »`mVrMo B{Vhmg-g§emoYH . "_m°S Z©
B§{S`m' hm Ë`m§À`m ì`mg§Jr d g§emoYZnyU© coIUrVyZ gmH macocm J«§W. `mVrc
kmZd¡^d nmhÿZ ZV_ñVH ìhmd§! `m J«§WmMm Aä`mg H aVmZm Sm°. {~nZ
M§Ðm§_Yrc {M{H ËgH B{Vhmg-g§emoYH Am{U {dícofH -{dMmad§V AmnUmg
nmZmonmZr ^oQVmo. Ë`m§À`m ì`mg§Jr àkoÀ`m n[aUV Am{dîH mamZo AmnU _mohZÿ
OmVmo. amîQ´r` e¡j{UH AZwgY§ mZ Am{U à{ejU n[afXoZo ho nwñVH Aä`mgH« _mg
Zo_co Amho; Ë`mdê Z `m nwñVH mMm XOm© d _hÎd {gÕ ìhmdo.
àñVwVMm J«§W hm CnamoŠV _yi B§J«Or J«§WmMm _amRr AZwdmX. _hmamîQ´ r`
{dÚmÏ`mªZm _m`~mocrÀ`m nXamImcr ho kmZm_¥V MmIVm `md§, hr Ë`m_mJrc
^mdZm!
Sm°. {~nZ M§Ð `m§À`m _yi B§J«Or J§«WmM§ _amRr ^mfm§Va H aU§ Am{U Vo
H aVmZm _yi Ame`mcm Ý`m` XoU§ ho Ia§ Va, gmYmaU H m`© Zìho! Sm°. E_. ìhr. H mio.
B{Vhmg{df`H Xhm J«§Wm§Mo coIZ Am{U AÜ`mnZmMm XrK© AZw^d. Ë`m§Zr hr
O~m~Xmar CÎm_arË`m nma nmScr.
{~nZ M§Ð gam§Zr àñVwVÀ`m _amRr AZwdmXmÀ`m g§nmXZ-g§ñH aUmMr
O~m~Xmar AmJ«hmZo _mÂ`mda gmon{dcocr. hr O~m~Xmar `Wm_Vr nU
àm_m{UH nUo nma nmSÊ`mMm à`ËZ _r Ho cm Amho.
H| Ð d amÁ` cmoH godm Am`moJmMo {dÚmWu, B{Vhmg {df`mMo AÜ`mnH -
àmÜ`mnH d Aä`mgy-{Okmgy Aem gdmªZmM hm J«§W _mJ©Xe©H Ramdm, hrM
_Zrfm! _ZrMr A{^cmfm!
Amncm,
ìhr. Eg. jragmJa
(K'Sagar)
1. ARamì`m eVH mVrc ^maV 9
a ~hmXyaehm n{hcm a Ohm§Xaehm d dOra Pwpë\ H ma ImZ
a Z¥nH V} gæ`X ~§Yy a _h§_XehmMr H maH sX©
a _wKc gm_«mÁ`mMm A§V a h¡Xam~mX d H Zm©Q H
a ~§Jmc a A`moÜ`m
a åh¡gya a Ho ai
a {Xëcr n[agamVrc àXoe a erI
a _amRm gÎmoMm CX` d AñV a gm_m{OH d Am{W©H n[apñWVr
a gm_m{OH d gm§ñH¥ {VH OrdZ
2. ^maVmV `wamo{n`Zm§Mm M§Mwàdoe Am{U B§J«Om§Mm {dO` 34
a `wamonMm nydu` ì`mnma a H§ nZrMm ì`mnma d dmTVm à^md
a B§½c§S d \« mÝg `m§À`mVrc ñnYm© a ~§Jmcda B§J«Om§Mo à^wËd
a ~§Jmc_Yrc Xwhoar amÁ`ì`dñWm a dm°aZ hopñQ¨½O d cm°S © H m°Z©dm°{cg
a docñcrMo {dñVmadmXr YmoaU a hopñQ¨½OMm àmXo{eH {dñVma
a Schm¡grMo ImcgmMo YmoaU
3. {~«{Qem§Mo ^maVmVrc Am{W©H YmoaU d àemgH s` g§aMZm (1757-1857) 52
a {~«{Qem§Mr ^maVmVrc Am{W©H YmoaUo (1757-1857)
a dmhVyH d g§nH© gmYZm§Mm {dH mg
a O_rZ _hgwcmMo YmoaU
4. àemgH s` g§KQZm Am{U gm_m{OH d gm§ñH¥ {VH YmoaU 66
a ZmJar godm a g¡Ý`
a nmocrg a Ý`m`XmZ{df`H g§KQZm
a gm_m{OH d gm§ñH¥ {VH YmoaU a _mZdVmdmXr gwYmaUm
a AmYw{ZH {ejUmMm àgma
5. EH mo{Ugmì`m eVH mÀ`m àW_mYm©Vrc gm_m{OH d gm§ñH¥ {VH OmJ¥Vr 77
a amOm am__mohZ am°` a {Samo{P`mo d VéU ~§Jmc
a Xod|ÐZmW QmJmoa Am{U B©ídaM§Ð {dÚmgmJa a npíM_ ^maVmVrc gwYmaUm§Mo AÜd`©y
6. ARameo gÎmmdÞ! 85
a CRmdmMr gd©gmYmaU H maUo
a CRmdmMr gwédmV d dmQMmc
a CRmdmVrc d¡JwÊ`o
7. B. g. 1858 Z§VaMo àemgH s` n[adV©Z 96
a nydn© r{RH m a _Ü`dVu àemgZ
a àm§{VH àemgZ a ñWm{ZH g§ñWm
a g¡Ý`mMr nwZa©MZm a gmd©O{ZH godm
a g§ñWmZm§~amo~aMo g§~§Y a àemgH s` YmoaUo
a Zonmi~amo~aMo `wÕ B. g. 1814 a ~«÷Xoe~amo~aMo g§~Y
§
a A\ Jm{UñVmZ ~amo~aMo g§~§Y

8. {~«{Qe amOdQrMo Am{W©H n[aUm_ 109


a nydn© r{RH m a ^maVr` hñVmoÚmoJmg J«hU
a eoVH è`m§Mo Xm[aÐç a ... Am{U Zì`m O_rZXmam§Mm CX`
a eoVrMr Hw§ {RVmdñWm d AdZVr a AmYw{ZH CÚmoJm§Mm {dH mg
a Xm[aÐç d XwîH mi

9. Zd-^maVmMm CX`ç amîQ´r` Midi 1858-1905 119


a naH s` à^wËdmMo n[aUm_ a àemgH s` d Am{W©H EH sH aU
a nmíMmÎ` {dMma Am{U {ejU a d¥ÎmnÌo d dmL² _` `m§Mr ^y{_H m
a ^maVmÀ`m ^yVH mimMm nwZem}Y a amÁ`H Ë`mªMo dm§{eH Am¡ÕË`
a ^maVr` amîQ´ g^oMo nydm©{YH mar a ^maVr` amîQ´ g^m
a gwédmVrÀ`m amîQ´ dmÚm§Mo H m`© a gm_«mÁ`dmXmMr Am{W©H QrH m
a KQZmË_H gwYmaUm a àemgH s` d AÝ` gwYmaUm
a ZmJar hŠH m§Mm ~Mmd a amOH s` H m`m©À`m nÕVr
a gm_mÝ` OZm§Mr ^y{_H m a gaH maMm ÑpîQH moZ
a àma§^rÀ`m amîQ´ r` Am§XmocZmMo _yë`_mnZ
10. Zd-^maVmMm CX`ç B. g. 1858 Z§VaÀ`m Ym{_©H Am{U gm_m{OH gwYmaUm 131
a ~«m÷mo g_mO a _hmamîQ´ mVrc Ym{_©H gwYmaUm
a am_H¥ îU Am{U {ddoH mZ§X a ñdm_r X`mZ§X d Am`© g_mO
a {WAm°gm°{\ H c gmogm`Qr a _h§_X BŠ~mc
a nmaer g_mOmVrc Ym{_©H gwYmaUm a {eIm§_Yrc Ym{_©H gwYmaUm
a Ym{_©H gwYmaUm H m`m©Mo _yë`_mnZ a ñÌr-_wŠVr
a Om{Vì`dñWog {damoY
11. amîQ´r` Midi 1905-18ç cTmD amîQ´dmXmMr dmT 145
a {~«{Qe amOdQrMo Iao ñdê n a Ohmc amîQ´ dmXmg AZwHy c pñWVr
a ~§JmcMr \ miUr a Ohmc amîQ´ dmXmMm {dH mg
a H« m§{VH mar amîQ´ dmXmg MmcZm a ^maVr` amîQ´ r` H m±J«og 1905-14
a gm§àXm{`H VoV dmT a amîQ´ dmXr Am{U n{hco _hm`wÕ
a hmo_ê c crJ a H m±J«ogMo cIZm¡ A{YdoeZ
12. B. g. 1919-27 `m H mimVrc ñdmV§Í` Am§XmocZ 164
a nydn© r{RH m a _m±Q o½`y-Moåg\ S© gwYmaUm
a am¡cQ A°ŠQ a Jm§YrOtH So ZoV¥Ëd
a Jm§YrOr Am{U Ë`m§Mo {dMma a M§nmaU gË`mJ«h (1917)
13. B. g. 1927-47 `m H mimVrc ñdmV§Í` Am§XmocZ 177
a Zì`m eŠVtMm CX` a gm`_Z Am`moJmda ~{hîH ma
a nyU© ñdamÁ` a g{dZ` H m`Xo^§JmMr Midi
a ^maV gaH maMm H m`Xm, 1935 a amîQ´ r` H m±J«ogMr _§{Ì_§S io
a g_mOdmXr H ënZm§Mm {dH mg a eoVH ar-H m_Jma Midir
a H m±J«og Am{U OmJ{VH KSm_moS r a g§ñWmZr àOoÀ`m Midir
a gm§àXm{`H VoMr dmT a `wÕH mimVrc amîQ´ r` Midi
a Xw^§Jcoco ñdmV§Í`

You might also like