ΕΝΟΤΗΤΑ 4

• Σχολείο

Προσφορά:

• Καλλιεργεί πνευματικά το παιδί.

• Βοηθά στην κοινωνικοποίηση του παιδιού.
• Διδάσκει ηθικές αρχές και αξίες.
• Βοηθά στην ομαδικότητα, συνεργασία και αλληλεγγύη.
• Καταργεί τις διαφορές μεταξύ των ατόμων.
• Καλλιεργεί την περιέργεια και την αναζήτηση.
• Βοηθά το παιδί να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του.
• Ολοκληρώνει την προσωπικότητα.

Τα προσόντα του εκπαιδευτικού:

• Αγάπη για τους μαθητές και το έργο του.

• Ηθικός, τίμιος, έντιμος, δίκαιος.
• Καθοδηγεί τους μαθητές.
• Διατηρεί το ενδιαφέρον των παιδιών για τη γνώση.
• Δεν κάνει διακρίσεις.
• Σέβεται τα παιδιά και τις δυνατότητές τους.
• Ενημερώνεται διαρκώς.
• Ανανεώνει τη διδασκαλία του.
• Συνδυάζει τη θεωρία με την πράξη.
• Αποτελεί σωστό πρότυπο για τα παιδιά.

Σήμερα:

Αρνητικά:
• Πολλά μαθήματα > κούραση μαθητών.
• Έλλειψη σχολικών κτιρίων
• Έλλειψη έμπειρων εκπαιδευτικών.
• Απουσία οργάνωσης μαθημάτων.
• Καλλιεργεί το «κυνήγι του βαθμού» (βαθμοθηρία).
• Ξεπερασμένες μέθοδοι διδασκαλίας.
• Παρέχει μόνο γενικές γνώσεις.
• Ο μαθητής δε μαθαίνει να καλλιεργεί την κριτική του σκέψη και να
προβληματίζεται.
• Ανεπαρκή υλικοτεχνική υποδομή (εργαστήρια, βιβλιοθήκες, χώροι άθλησης).

Προτάσεις:
Πολιτεία:
• Ίδρυση σχολείων σε απομακρυσμένες περιοχές.
• Σύγχρονος εξοπλισμός σχολικών κτιρίων (βιβλιοθήκες, εργαστήρια,
ηλεκτρονικοί υπολογιστές).
• Μετάδοση ηθικών αξιών και αρχών.
• Ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών.
• Έμφαση στον επαγγελματικό προσανατολισμό των παιδιών.
• Ευκαιρίες εκπαίδευσης σε όλα τα παιδιά.

Εκπαιδευτικοί:
• Προσιτοί και συνεργάσιμοι.
• Να μετεκπαιδεύονται.
• Να μην έχουν ξεπερασμένες παιδαγωγικές αντιλήψεις.

ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΠΙΤΙΟΥ

Σε επιστολή σας, ως εκπρόσωπος του δεκαπενταμελούς συμβουλίου

του σχολείου σας, στον Υπουργό παιδείας με αφορμή τα μέτρα του
για την εκπαίδευση, να περιγράψετε το ιδανικό για σας σχολείο
(300-350 περίπου λέξεις).

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Με δεδομένη την πρόθεσή σας να προχωρήσετε σε ουσιώδεις αλλαγές στο
χώρο της εκπαίδευσης, θα ήθελα -εκπροσωπώντας ως προς αυτό και τους
συμμαθητές μου- να σας μεταφέρω κάποιες από τις δικές μας προτάσεις και
προσδοκίες σχετικά με το πώς αναμένουμε να διαμορφωθεί το σχολείο.
Προτάσεις, βέβαια, στις οποίες λαμβάνονται υπόψη τόσο οι ραγδαίες αλλαγές
που έχουν επέλθει στον τομέα της τεχνολογίας, όσο και οι ειδικότερες
οικονομικές συγκυρίες που ταλανίζουν τη χώρα μας.
Συνιστά, κατ’ αρχάς, αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα το γεγονός ότι οι
συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί χάρη στην εξέλιξη και την εδραίωση των
τεχνολογικών επιτευγμάτων έχουν διαφοροποιήσει τις δεξιότητες και τις
ικανότητες που εκτιμώνται στην αγορά εργασίας. Πλέον καίρια εφόδια
αποτελούν αφενός η ευχέρεια στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών κι
αφετέρου η δυνατότητα διαχείρισης του διαθέσιμου όγκου πληροφοριών, που
συνεχώς αυξάνεται. Προκύπτει, άρα, η ανάγκη να υπάρξει ουσιαστική
υιοθέτηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στην καθημερινή διδακτική πράξη,
με σκοπό τόσο την καλύτερη εξοικείωση με τη χρήση τους, όσο και την
αξιοποίησή τους σε ερευνητικές εργασίες, ώστε οι μαθητές να εξασκηθούν
επαρκέστερα στην αναζήτηση και αξιολόγηση πληροφοριών.
Οι ερευνητικές εργασίες, άλλωστε, συνδέονται μ’ ένα ακόμη ζητούμενο του
σύγχρονου σχολείου, το οποίο αφορά την ανανέωση στον τρόπο προσέγγισης
της διδασκαλίας. Είναι σημαντικό να υπάρξει μια ολοένα και σαφέστερη
αποδέσμευση από τη λογική της απομνημόνευσης πληροφοριών, με μια
παράλληλη ενίσχυση της αυτενέργειας των μαθητών. Η απόκτηση γνώσεων
δεν θα πρέπει να ταυτίζεται πλέον με την αποστήθιση και την παθητική
διδασκαλία, αλλά να επιδιώκεται μέσα από την ενεργή συμμετοχή των
μαθητών, οι οποίοι θα καλούνται να εκπονήσουν εργασίες σχετιζόμενες με τις
επιμέρους διδακτικές ενότητες. Οι μαθητές θα έχουν, έτσι, τη δυνατότητα να
αναζητήσουν το αναγκαίο υλικό, να αξιολογήσουν την ποιότητα των
πληροφοριών και να συνθέσουν τη δική τους εργασία, με βάση τις
πληροφορίες που θεωρούν πιο έγκυρες.
Πέρα, πάντως, από τις επιζητούμενες αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας,
ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί και στους στόχους που επιδιώκονται
μέσω αυτής. Ειδικότερα, παρά την ανάγκη σύνδεσης της εκπαίδευσης με την
αγορά εργασίας, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η παιδεία
που παρέχεται στους νέους αποτελεί τη μόνη δυνατή απάντηση στα επώδυνα
φαινόμενα της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού. Μια κοινωνία
πολυπολιτισμική ή απλούστερα μια κοινωνία ανθρώπων με τη δική τους
μοναδική προσωπικότητα και τα δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, δεν
μπορεί να είναι εχθρική απέναντι στη διαφορετικότητα. Πολύ περισσότερο,
μάλιστα, δεν μπορεί ο χώρος του ίδιου του σχολείου να είναι ένας χώρος
εχθρότητας και εκφοβισμού. Η έμφαση οφείλει, άρα, να παραμένει σ’ εκείνα
τα ανθρωπιστικά μαθήματα που έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν το
σεβασμό και την αποδοχή απέναντι στους άλλους ανθρώπους.
Παράλληλα, σημαντικός στόχος του σχολείου, προκειμένου αυτό να
εκπληρώνει πληρέστερα την ιδιαίτερη αποστολή του, οφείλει να είναι η
διαμόρφωση και η καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας των μαθητών. Με τη
σκέψη στραμμένη στην επόμενη μέρα, οπότε οι μαθητές θα σταθούν
αυτόνομα ως πολίτες της κοινωνίας και θα κληθούν να λάβουν σημαντικές
αποφάσεις, όχι μόνο για την ατομική τους ζωή, αλλά και για το σύνολο της
πολιτείας, συνιστά αδήριτη ανάγκη το να είναι σε θέση να κρίνουν με
επάρκεια τα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα της πραγματικότητας. Το
περιεχόμενο των μαθημάτων, επομένως, όπως και ο τρόπος προσέγγισής τους
θα πρέπει να τείνει ακριβώς προς το ζητούμενο να οξυνθεί η αντιληπτική
ικανότητα των μαθητών.
Είναι, φυσικά, σαφές πως οι οικονομικές δυνατότητες της χώρας δεν είναι
τέτοιες που να επιτρέπουν δαπανηρές κινήσεις για τη βελτίωση του σχολείου,
γι’ αυτό κι οι προτάσεις μας επικεντρώθηκαν κυρίως σε όσα μπορούν να
γίνουν, χωρίς σημαντική επιβάρυνση. Η ευρύτερη υιοθέτηση των νέων
τεχνολογιών κι η αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας αποσκοπούν στο να
αποκτήσουν οι μαθητές πιο ενεργή συμμετοχή στην αναζήτηση της γνώσης
και συνδέονται με το αίτημα ενίσχυσης της κριτικής τους ικανότητας. Ενώ, η
ανάγκη να δοθεί έμφαση στα ανθρωπιστικά μαθήματα προκύπτει από το
γεγονός ότι η κοινωνία μας αποκτά ολοένα και περισσότερο έναν
πολυπολιτισμικό χαρακτήρα, καθιστώντας την αποδοχή του συνανθρώπου
ζητούμενο μέγιστης αξίας.