HOLECISTITITIS

Doc.dr.med.sci.Svjetlana Mujagić
HOLECISTITIS
HOLECISTITIS
• Holecistitis predstavlja zapaljenje žučne kesice i u najvećem broju slučajeva nastaje zbog
začepljenja izvodnih žučnih kanalića kamenom, porekla od same žučne kesice, ili u
manjem broju slučajeva zbog problema sa izvodnim kanalima pankreasa, infestacije
parazitima, crevnih infekcija, stanja nakon hirurških intervencija i trauma, sepse,
dugotrajne parenteralne ishrane, dugotrajnog gladovanja... Otprilike, u preko 90 %
slučajeva uzrok zapaljenja žučne kesice je prisustvo kamenaca, a samo 10 % su ostali
uzroci zapaljenja žučne kesice.
FAKTORI RIZIKA

• Faktori rizika za kalkulozni holescistitis

(zapaljenje žučne kesice sa prisustvom
kamenaca) su starije životno
doba, gojaznost, ženski pol, trudnoća,
upotreba nekih lekova, naročito
hormonskih preparata...
TOK BOLESTI
• Ako je opstrukcija kamenom nepotpuna i kraćeg
trajanja,onda bolesnik doživi tipičan napad
bolova koji se naziva bilijarna kolika(bol ispod
grudne kosti ili desnog rebarnog luka,koji se
javlja 30 minuta do sat vremna nakon
obroka,može biti praćen mukom i
povraćanjem).U slučaju kompletne opstrukcije
koja traje duže vremena razvija se akutni
holecistitis
AKUTNI HOLECISTITIS

• Akutna upala zida žučne kesice

manifestuje se jakim bolom
ispod desnog rebarnog luka,
koji može da se širi prema
leđima i desnoj lopatici.
Nastaje najčešće, nekoliko sati
nakon masnog obilnog obroka.
KLINIČKA SLIKA
• Kliničke manifestacije su varijabilne, zavisne od intenziteta zapaljenja,
prisutne bilijarne opstrukcije i peritonealne rekcije. Najčešće počinje naglo
sa tipičnim bilijarnim bolom, obično 3 - 5 sati posle masnog obroka,
praćen mukom i povraćanjem. Bol je jak, s minimalnim oscilacijama u
intenzitetu. Lokalizovan je sa desne strane abdomena i širi se
prema desnoj lopatici, ramenu ili kičmi. Pojačava se pri disanju,
kretanju i dubokom kašljanju. Ikterus (žuta prebojenost kože i sluzokoža)
je ređe prisutan i kratkog trajanja.
UZROK NASTANKA
• U preko 90% bolesnika primarni faktor u razvoju akutnog
holecistitisa je opstrukcija vrata žučne kesice ili cistikusa
impaktiranim kalkulusom. Opstrukcija dovodi do mehaničke
prepreke, porasta intraluminalnog pritiska, ishemije zida žučne
kesice i staze žuči. Bakterijska infekcija je sekundarna, najčešće
gram-negativnim bakterijama porekla iz digestivnog trakta. U
manje od 10% bolesnika akutni holecistitis je izazvan drugim
uzročnicima-direktna trauma bilijarnog trakta, torzija žučne
kesice i uvrtanje vaskularne petlje, posle hirurških zahvata na
abdominalnm organima, infekcija Sallmonelom typhi, infekcije u
bazenu portne vene, poliarteritis, infestacija askarisom,
kompresija ili okluzija cistikusa limfnim čvorovima, edematozni
pankreatitis.
DIJAGNOZA AKUTNOG HOLECISTITISA
• Anamneza sa kliničkom slikom je veoma upečatljiva i dovoljna je da se postavi dijagnoza holecistitisa.
Dopunski testovi i analize su neophodni za utvrdjivanje uzroka nastanka zapaljenja.
•
• Laboratorijske analize pokazuju povećanje sedimentacije, CRP-a (C reaktivni protein), promenu leukocitne
formule, povećane vrednosti alkalne fosfataze i gama glutamin transferaze u krvi, i promenu nivoa bilirubina
i jetrinih transaminaza. Pankreasna amilaza se proverava kako bi se isključio pankreatitis, mada kod
holecistitsa postoji i njeno blago povećanje. Analiza urina se vrši da se isključe neka oboljenja bubrega
(pijelonefritis).
•
• U retkim sličajevima, nativni rendgenski pregled trbuha pokazuje žučne kamence, ali ultrazvučni pregled
trbuha je specifičniji.
•
• Skener i magnetna rezonanca omogućavaju postavljanje dijagnoze, kao i hepato-bilijarna scintigrafija.
•
• ERCP (endoskopska retrogradna holecistopankreatografija) omogućava postavljanje dijagnoze začepljenja
zajedničkog žučnog kanala kamencima i njihovo elliminisanje u najvećem broju slučajeva.
• Pregledni rendgenski snimak predela žučne kese u
ležećem i stojećem stavu može dati sledeće podatke:
vizualizaciju žučnih kalkulusa kalcijumske gustine,
nalaz pneumoholeciste i gasova u drugim delovima
bilijarnog stabla (aerobilia) kod emfizematoznog
akutnog holecistitisa ili kod postojanja unutrašnjih
fistula zbog perforacije žučne kese u razne segmente
gastrointestirialnog trakta. Nativnom grafijom verifikuje
se subfrenični apsces i pleuralni izliv.
TERAPIJA

• -gladovanje(cilj je da se smanji sekreciju žuči i pritisak u

samoj žučnoj kesi)
• -intravenska nadoknada tečnosti
• -analgetik
• -antibiotik
• Terapija bi trebalo da ide kontinuirano 7-10 dana,zavisno od
kliničkih nalaza.U slucaju komlikacija neophodna je
holecitektomija( hirusko uklanjanje zučne kese).
HRONIČNI HOLECISTITIS

Hronični holecistitis može nastati:

• poslije ponavljanih akutnih upala
• bez prethodnih akutnih upala
TERAPIJA
• Klasična holecistektomija
• Za klasičnu holecistektomiju koristi se standardni laparotomijski set bez
potrebe za drugim dodatnim instrumentarijem. Pristup je ili subkostalnim
rezom ili medijalnim supraumbilikalnim rezom sa holecistektomijom
urađenom standardnim hirurškim instrumentima. Trbuh se drenira u većini
slučajeva a operativna rana se zatvara po uzusima klasične abdominalne
hirurgije