DIETA W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ

Celem jest dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych i białka niezbędnego do

regeneracji organizmu.

Zaleca się spożywanie 4-6 posiłków dziennie. Kolację należy zjeść nie później niż 3 godziny przed
snem. W każdym posiłku powinny być produkty bogate w białko (mięso, wędliny, ser twarogowy,
jogurt naturalny). Z diety należy wyeliminować produkty, po których występują nieprzyjemne objawy
(nawet jeśli są w produktach zalecanych)

Dieta powinna być dopasowana do objawów. Jeśli nie ma objawów ze strony przewodu pokarmowego
(ból brzucha, wzdęcia, biegunki) dieta nie wymaga większych ograniczeń. W przypadku nowotworów
zlokalizowanych w przewodzie pokarmowych należy zastosować dietę lekkostrawną, z ograniczeniem
błonnika (zwłaszcza błonnika nierozpuszczalnego).

Zalecane jest uzupełnianie diety o doustne odżywki typu Nutridrink (zalecane zwłaszcza Nestle Oral
Impact lub Cubitan) lub dosypywanie do posiłków odżywek białkowych w proszku np. Resorce Instant
Protein lub Protifar (3 razy dziennie po 2 miarki)

W przypadku spadku masy ciała należy zwiększyć wartość energetyczną diety, najlepiej bez
zwiększania objętości posiłków. Można to uzyskać dodając do potraw:
 1 łyżeczka oleju do zup, ziemniaków, warzyw, gotowanej kaszy czy ryżu (można stosować
oleje lub masło)
 Słodka śmietanka do kawy lub bita śmietana do owoców
 Miód do słodzenia
 Pełnotłuste jogurty/śmietana słodka do zup i sosów
 Zmielone orzechy do deserów
 Twaróg półtłusty lub tłusty do kanapek czy sosów

Postępowanie w szczególnym przypadkach:

 Brak łaknienia:
o Przygotowywać małe porcje jedzenia
o Przygotować małe porcje przekąsek, które będą gotowe do spożycia w każdej chwili
o Urozmaicać dietę, wybierać najbardziej ulubione potrawy i produkty
o Uzupełnianie diety o doustne odżywki typu Nutridrink (zalecane zwłaszcza Nestle Oral
Impact lub Cubitan) lub dosypywanie do posiłków odżywek białkowych w proszku np.
Resorce Instant Protein lub Protifar (3 razy dziennie po 2 miarki)
o Do napojów dodać sok z cytryny
o Jeśli stan pacjenta na to pozawala, przed posiłkiem wskazany jest spacer oraz
przewietrzenie pomieszczenia, w którym spożywany będzie posiłek
 Uczucie pełności po posiłku
o Zjadać częste posiłki (6-8 razy) ale o małej objętości
o Ograniczyć dodatek tłuszczu do potraw
o Unikać potraw bardzo słodkich
o Do posiłku nie pić płynów (należy pić pomiędzy posiłkami)
 Nudności i wymioty
o Zjadać częste posiłki (6-8 razy) ale o małej objętości
o Należy jeść powoli
 o Unikać tłuszczów, potraw smażonych oraz słodkich potraw
o Posiłki powinny mieć letnią lub chłodną temperaturę (mają mniej wyrazisty zapach)
o Po przebudzeniu, przed wstaniem z łóżka zjeść suche produkty jak: pieczywo chrupkie,
tosty
o Pomocne może być ssanie kostek lodu
o Należy unikać drażniących zapachów
o Po posiłku zalecany jest odpoczynek w pozycji siedzącej i unikanie leżenia na płasko
minimum 2 godziny po posiłku
o Należy unikać obciskających pasków i odzieży
 Suchość w jamie ustnej
o Można zmienić konsystencję diety na półpłynną lub papkowatą
o Należy zwiększyć ilość spożywanych płynów
o Pomocne może okazać się ssanie kwaśnych cukierków
 Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej
o W zależności od zaawansowania zmian zapalnych można rozważyć zmianę
konsystencji diety na półpłynną lub papkowatą
o Należy unikać produktów o działaniu drażniącym na błonę śluzową (potrawy ostre,
kwaśne, mocno słodkie i słone)
o Najlepiej aby posiłki miały temperaturę 25-35st. C.
 Nadżerki i owrzodzenia błony śluzowej żołądka
o Należy unikać produktów o działaniu drażniącym na błonę śluzową (potrawy ostre,
kwaśne, mocno słodkie i słone)
o Najlepiej aby posiłki miały temperaturę 25-35st. C.
o Pomocne może okazać się ssanie kostek lodu
 Biegunki
o Należy zwiększyć ilość wypijanych płynów, zwłaszcza wody
o Należy ograniczyć produkty nasilające perystaltykę jelit: kawa naturalna, woda
gazowana, papryka, suszone owoce, potrawy pikantne, napoje gazowane (w tym woda
gazowana), otręby, pieczywo razowe, grube kasze (pęczak, gryczana), ryż brązowy,
surowe warzywa i owoce ze skórą (zwłaszcza warzywa kapustne, kalafior, brokuły,
cebula, por, rzodkiewka, papryka, czereśnie, gruszka)
o Należy unikać produktów zwierających laktozę (mleko, mleko w proszku, mleko
skondensowane) – można zastąpić fermentowanymi produktami mlecznymi: jogurt
naturalny, kefir, maślanka
o Należy unikać produktów bogatych we fruktozę i sorbitol: miód, soki owocowe
(zwłaszcza jabłkowy, gruszkowy i winogronowy)
o Należy ograniczyć spożycie cukrów: cukier, słodycze, dżemy, miód, ciasta i ciastka
o Należy zwiększyć w diecie produkty o działaniu zapierającym: kisiel, mąka
ziemniaczana, żelatyna, ryż biały, kleik ryżowy
o Należy stosować płyny zawierające garbniki: napar z suszonych jagód, mocna gorzka
herbata, gorzkie kakao na wodzie
o Surowe warzywa lepiej zastąpić gotowanymi
o Należy zwiększyć spożycie produktów bogatych w potas (banany, pomidor i przetwory
z pomidorów, ziemniaki)
 Zaparcia
o Należy zwiększyć spożycie produktów bogatych w błonnik: kasze, pieczywo
pełnoziarniste, płatki owsiane, otręby owsiane, warzywa
 o Należy zwiększyć ilość wypijanych płynów, zwłaszcza wody mineralnej niegazowanej
o Należy spożywać fermentowane produkty mleczne: jogurt naturalny, kefir, maślanka
o Należy unikać produktów o działaniu zapierającym: kisiel, mąka ziemniaczana,
żelatyna, ryż biały
o Do diety można włączyć suszone śliwki i kompoty z nich przygotowane
 Chemioterapia i radioterapia
o Należy dbać o dobre odżywienie organizmu
o Dieta powinna być lekkostrawna, wysokobiałkowa i wysokoenergetyczna
o Posiłki powinny być przygotowane metodą gotowania, gotowania na parze, pieczenia
bez smażenia; zabronione jest smażenie
o W ciągu dnia należy zjeść 5-6 posiłków
o W każdym posiłku powinno znaleźć się źródło pełnowartościowego białka (nabiał,
mięso, ryby)
o Dobrze zwiększyć ilość spożywanych warzyw i owoców (jeśli jest dobra tolerancja to
warzywa i owoce powinny być surowe)
o Zabroniony jest alkohol
o Z diety należy wyeliminować produkty marynowane, wędzone i tłuste
o Należy zwiększyć ilość wypijanych płynów (płyny powinny być wypijane pomiędzy
posiłkami, aby zapobiec uczuciu pełności w czasie posiłku)

Dozwolone Dozwolone w Zabronione

Zbożowe Pieczywo graham lub razowe,
kasza jęczmienna, jaglana,
makaron razowy, ryż biały,
płatki owsiane, kasza
kukurydziana
Nabiał i jaja Twaróg chudy, serki
homogenizowane, jogurt
naturalny
Białko jaja
Mięso i ryby Drób (bez skóry), cielęcina,
królik, chude ryby, chuda
wędlina
Warzywa Młode i delikatne warzywa
Sałata, ogórek bez skórki,
marchew, pietruszka, seler,
ograniczonej ilości
Kasza kuskus, kasza Ciasto francuskie,
manna, kasza pęczak, pieczywo cukiernicze
ryż brązowy, kasza
gryczana (jeśli po
spożyciu nie ma
nieprzyjemnych
dolegliwości)
Kefir, mleko do 2%, Śmietana, mleko > 3,2%,
ser żółty, ser typu serki topione, mleko
mozzarella skondensowane, sery
dojrzewające, sery
pleśniowe, tłuste twarogi,
serki kanapkowe, ser feta,
Jaja na miękko, mleko w proszku
jajecznica na parze,
jajka w koszulce, Jajka smażone
omlet (jajka tylko
jeśli będą tolerowane)
– do 3-4 sztuk
Wołowina, chuda Ryby i mięsa wędzone,
wieprzowina, tłuste baranina, kaczki, gęsi,
ryby salami, pasztety, kiełbasy,
parówki, mięso
panierowane, konserwy,
salceson
Burak gotowany, Warzywa strączkowe
marchew gotowana, (fasola, groch, ciecierzyca),
szpinak, młoda grzyby
fasolka szparagowa,
 cukinia, dynia, pomidory bez papryka, brokuły i Sałatki z majonezem,
skórki kalafior gotowane warzywa smażone,
warzywa marynowane

Owoce Owoce (z wyjątkiem Gruszka, śliwki Owoce kandyzowane

zabronionych)
Tłuszcze Olej rzepakowy, Smalec, słonina, boczek,
oliwa z oliwek, margaryna do pieczenia
masło, margaryna (tzw. twarda) , majonez
miękka
Przyprawy i Musztarda, marynaty, ocet,
gotowe sosy ostre przyprawy, ketchup,
majonez, sosy z torebki
Napoje Woda mineralna niegazowana, Bardzo słaba herbata Alkohol, napoje gazowane
herbaty owocowe i kawa, soki
warzywne, soki
owocowe
Zupy, sosy Zupy na wywarach Zupa ogórkowa, zupa Zupy na kościach i tłustych
warzywnych lub mięsie szczawiowa mięsach, zupy zabielane
drobiowym, krupnik, zupa śmietaną i podprawiane
jarzynowa mąką, zupa fasolowa i
grochowa, kapuśniak, zupa
grzybowa, sosy na tłustych
wywarach, sosy z masłem,
mąką lub śmietaną
Ziemniaki Ziemniaki gotowane Ziemniaki smażone, placki
ziemniaczane, frytki, chipsy
Cukier i Kisiel, budyń, ciastka francuskie, torty,
słodycze galaretka ciasta, chałwa, ptysie, bita
śmietana,