19 Üç Sesli Akor Kalitesi

Akor, en az 3 sesin bir arada tınladığı ses kümesine verilen isimdir. Örn: CMaj7, B-7, Gbdim7, vb...
Tonal merkezi ifade eden harfleri(C, D, F, vb...) çıkardığımızda geriye kalan bilgi ise akorun kalitesini belirtir. Örn: CMaj7
akorunun tonal merkezi C(do) ve kalitesi Majör Yedili'dir.
Temel triad(3 sesli akor), altılı ve yedili akor kalite formülleri dokümanda ayrıca belirtilmeyecektir. Bu formülleri bildiğiniz
varsayılarak devam edilecektir. Eğer akor formülleri ile ilgili bilginiz yoksa veya kısıtlıysa daha temel bir dokümandan
yararlanarak öğreniniz.
Asıl konumuza dönecek olursak sormamız gereken soru şudur: Birbirinden farklı kaç tane 3 sesli akor kalitesi
bulunmaktadır? Başlıktan da anlayacağınız üzere 19 tane birbirinden farklı 3 sesli akor kalitesi bulunur. Sayı çok az gibi
görünmesine rağmen dokümanın devamını incelediğinizde hiç de öyle olmadığını göreceksiniz.
Birbirinden farklı 19 kaliteye ulaşırken uymanız gereken bazı kısıtlamalar bulunmaktadır:
1.) Akoru meydana getiren 3 nota birbirinden farklı olmalıdır. Akorda bulunan herhangi bir nota katlanmamalıdır veya
anarmoniği kullanılmamalıdır. Örn: "C E C", "Eb Gb D#" gibi ses kümeleri 19 kaliteden birisi olarak değerlendirilmez.
2.) Ortaya çıkan herhangi bir kaliteyi yalnızca bir tonal merkez üzerinde saymalısınız. Örn: C tonal merkezi üzerinde
oluşan majör akor ile D tonal merkezi üzerinde oluşan majör akor tek bir kalite olarak değerlendirilir. Kısacası transpozeler ayrı
kalite olarak sayılmaz.
3.) Akor çevrimlerinden yalnızca bir tanesini saymalısınız. Örn: "C E G"(Kök halde C akoru) akoru ile "E G C"(1.
çevrim C akoru) ve "G C E"(2. çevrim C akoru) akorları aynı kalitededir. 19 kaliteyi hesaplarken sadece bir tanesini
saymalısınız.
4.) Aynı seslerden oluşan fakat başka şekillerde adlandırılan akorlara eşsesli akorlar denir. Herhangi kalite bir akorun
eşseslisi tekrar sayılmaz. Örn: "C E G" seslerine ilk baktığınızda C akoru olarak algılarsınız. Fakat aynı 3 sesi, kök sesi
bulunmayan A-7 akoru veya beşlisi olmayan G6(sus4) akoru olarak da görebilirsiniz. Az önce saydığımız akorların isimleri ve
fonksiyonları çok farklıdır. Fakat aynı 3 sesten oluştukları için bu gibi eşsesli akorların yalnızca bir tanesi sayılır.
Yukarıdaki 4 kurala uyduğunuz takdirde ortaya birbirinden farklı 19 tane üç sesli akor kalitesi çıkar.
Ted Greene, akor kalitelerini gösterebilmek için 80'li yılların sonuna doğru yeni bir notasyon üzerinde çalıştı. Sonucunda
yanaşık akor seslerinin aralarında bulunan yarım ses sayılarını göstermeye dayanan bir yöntem geliştirdi. C akoru için
konuşacak olursak, C ve E sesleri arasında 4 adet, E ve G sesleri arasında 3 adet, G ve C(bir oktav ileride) arasında 5 adet yarım
ses bulunmaktadır. Bu notasyonda major akorun gösterimi "4-3-5" veya çevrimleri olan "3-5-4", "5-4-3" şeklindedir. Hangi
kalite akoru oluşturursanız oluşturun formüldeki 3 sayının toplamı 12 eder ki bu 1 oktavda bulunan yarım ses sayısıdır.
Nota ismiyle düşünmenin karışıklık yaratabileceğini düşünerek 19 akor kalitesini Ted'in notasyonuyla göstermeyi tercih
ettim. Çünkü bu notasyon tonal merkezden bağımsız olarak akor seslerinin aralarındaki yarım ses sayılarını göstermeye
dayalıdır. Formülü hangi tonal merkeze aktarırsanız aktarın değişmez.
Örn: Minör kalite akorun Ted'in notasyonundaki gösterimi "3-4-5"(aynı zamanda "4-5-3" veya "5-3-4") şeklindedir. A tonal
merkezinde oluşturursanız "A C E"; Eb tonal merkezi üzerinde oluşturursanız "Eb Gb Bb" notalarından oluşacaktır.
Akorları listelerken, 19 kaliteyi en dardan en açık aralığa doğru Ted'in notasyonunda yazarak sıraladım. Örn: "1-1-10",
"1-2-9", "1-3-8", "1-4-7", vb...
Her kaliteyi Ted'in notasyonunda gösterdikten sonra en az değiştirici işaret alacak şekilde bir tonal merkez üzerinde
örneklendirdim. Seçtiğim notaları değiştirmeden olası 12 tonal merkez çerçevesinde tek tek deneyerek bana göre mantıklı olan
eşseslilerini listeledim. Bazı seçtiğim eşsesliler size göre abartılı gelebilir veya bana abartılı gelip listelemediğim eşseslilerin
bazılarını mantıklı bulabilirsiniz. Bu sebepten dolayı sağlamasını yapmanızı öneriririm.
Önemli bir nokta: Ted'in notasyonundaki formüller dar serime göre yazılmıştır. Dar serim, akor seslerinin mümkün olan en
sıkışık şekilde yazılmış halini belirten bir terimdir. Dolayısıyla 9. dereceyi 2, 11. dereceyi 4 ve 13. dereceyi 6 olarak
düşünmelisiniz. Ted'in notasyonunda gösterimlerin dar serim olmasına karşın, standart gösterimde akor seslerini ait oldukları
oktavda göstermeyi tercih ettim. Örn: 9. kalite akorlardan biri olan A-(add9)(no 5) akorunu ele alalım. Ted'in notasyonundaki
gösterimi "2-1-9"dur. A tonal merkezi üzerinde bu formülü uyguladığımızda ortaya "A-B-C" sesleri çıkar. Normal şartlarda
-(add9)(no 5) akorunun formülü "1 b3 9" olmasına rağmen Ted'in notasyonunda dar serimde gösterildiğinden dolayı 9. derece 2.
dereceye dönüşerek "1 2 b3" haline gelmiştir.
3 sesli ve birbirinden farklı olarak sadece ve sadece 19 akor olduğunu gördünüz. Şimdi tekrar bakalım: 12 tonal merkez
üzerinde tek tek oluşturduğunuzu düşünürseniz 19x12 = 228 akor olacaktır. Bu 228 akoru kök ve 2 çevrim olarak düşünürseniz
228x3 = 684 akor elde edersiniz. 3 sesli akorların genel olarak 4 serimi bulunur:
1.) Dar serim
2.) Drop2(üstten ikinci ses bir oktav aşağı)
3.) Drop3(üstten 3. ses ve aynı zamanda en kalın ses bir oktav aşağı)
4.) Drop2&3(üstten 2. ve 3. ses bir oktav aşağı)
Elde ettiğimiz 684 akoru 4 farklı serimde çalarsak 684x4 = 2736 akor elde etmiş oluruz. Konumuz gitar olduğundan, her bir
akoru kabaca 3 farklı formda çalabildiğimizi varsayalım. Böylelikle 2736x3 = 8208 akor formu elde ederiz!!! Ayrıca seslerden
bazılarını katlayarak(çiftleyerek) sayamayacağınız kadar çok akor ve form elde edebilirsiniz. Formların tamamını ezberleyip
kullanmanız mümkün olamayacağı için 19 kaliteye sadeleştirip organize etmek çok faydalı olacaktır. Zaten bu dokümanın asıl
amacı ezberlenemeyecek kadar çok sayıda akoru ve formu kafanızda organize etmenize yardımcı olmaktır.

- Güray ÖZCANA -
1
 19 Üç Sesli Akor Kalitesi

1.) 1-1-10
*İki tane yarım ses arka arkaya olduğundan dolayı çok uyumsuz tınıda bir akor oluşmuştur.

2.) 1-2-9(B C D)
*CMaj9(no3, 5) - C[1] B[7] D[9] *A-11(no1, 5, b7) - C[b3] B[9] D[11]
*Ab#9b5(no1, 5, b7) - C[3] Eº[b5] B[#9] *D7(add13)(no3, 5) - D[1] C[b7] B[13]
*F6#11(no1, 3) - C[5] D[6] B[#11]

3.) 1-3-8(B C Eb)

*C-Maj7(no5) - C[1] Eb[b3] B[7] *Ab7#9(no1, b7) - C[3] Eb[5] B[#9]
*A-9b5(no1,b7) - C[b3] Eb[b5] B[9] *F7#11(no1, 3) - C[5] Eb[b7] B[#11]
*B7b9(no5, b7) - B[1] D#[3] C[b9] *D13b9(no1, 3, 5) - C[b7] Eb[b9] B[13]
*Eb6#5(no3) - Eb[1] B[#5] C[6]

4.) 1-4-7(B C E)
*CMaj7(no5) - C[1] E[3] B[7] *A-(add9)(no1) - C[b3] E[5] B[9]
*Ab7#9#5(no1, b7) - C[3] E[#5] B[#9] *B7b9(sus4)(no5, b7) - B[1] E[4] C[b9]
*FMaj7#11(no1, 3) - C[5] E[7] B[#11]
*D13(no1, 3, 5) - C[b7] E[9] B[13]

5.) 1-5-6(B C F)
*CMaj7(sus4)(no5) - C[1] F[4] B[7] *F#11(no3) - F[1] C[5] B[#11]
*D-7(add13)(no1, 5) - F[b3] C[b7] B[13] *Ab7#9(add13)(no1, 5, b7) - C[3] B[#9] F[13]
*B7b9b5(no3, b7) - B[1] F[b5] C[b9]

6.) 1-6-5(B C F#)

*CMaj7#11(no3, 5) - C[1] B[7] F#[#11] *A-6/9(no1, 5) - C[b3] F#[6] B[9]
*Ab7#9(no1, 5) - C[3] Gb[b7] B[#9] *D7(add13)(no1, 5) - F#[3] C[b7] B[13]

7.) 1-7-4(B C G)
*CMaj7(no3) - C[1] G[5] B[7] *A-9(no1, 5) - C[b3] G[b7] B[9]
*D7(sus4)(add13)(no1, 5) - G[4] C[b7] B[13] *Eb6#5(no1) - G[3] B[#5] C[6]
*F9#11(no1, 3, b7) - C[5] G[9] B[#11] *FMaj9#11(no1, 3, 7) - C[5] G[9] B[#11]

8.) 1-8-3(B C G#)

*CMaj7#5(no3) - C[1] G#[#5] B[7] *A-Maj9(no1, 5) - C[b3] G#[7] B[9]
*Ab7#9(no5, b7) - Ab[1] C[3] B[#9]

9.) 1-9-2(B C A)
*CMaj7(add13)(no3, 5) - C[1] B[7] A[13] *A-(add9)(no5) - A[1] C[b3] B[9]
*B7b9(no3, 5) - B[1] A[b7] C[b9] *F(#11)(no1) - A[3] C[5] B[#11]
*D7(add13)(no1, 3) - A[5] C[b7] B[13]

10.) 2-2-8(C D E)
*C(add9)(no5) - C[1] E[3] D[9] *A-(add11)(no1) - C[b3] E[5] D[11]
*Eaug7(no3) - E[1] B#[#5] D[b7] *D9(no3, 5) - D[1] C[b7] E[9]

11.) 2-3-7(C D F)
*Bb(add9)(no1) - D[3] F[5] C[9] *Ab6#11(no1, 5) - C[3] F[6] D[#11]
*G7(sus4)(no1) - C[4] D[5] F[b7] *F6(no3) - F[1] C[5] D[6]
*D-7(no5) - D[1] F[b3] C[b7]

12.) 2-4-6(C D F#)

*D7(no5) - D[1] F#[3] C[b7] *GMaj7(sus4)(no1) - C[4] D[5] F#[7]
*Ab7b5(no1) - C[3] Eº[b5] Gb[b7] *A-6(add11)(no1, 5) - C[b3] F#[6] D[11]

- Güray ÖZCANA -
2
 13.) 2-5-5(C D G)
*C(sus2) - C[1] D[2] G[5]
*G(sus4) - G[1] C[4] D[5]
*A-7(add11)(no1, 5) - C[b3] G[b7] D[11]
*EbMaj7(add13)(no1, 5) - G[3] D[7] C[13]
*E-7#5(no1) - G[b3] B#[#5] D[b7]
*D7(sus4)(no5) - D[1] G[4] C[b7]
*Bb6/9(no1, 5) - D[3] G[6] C[9]
*AbMaj7#11(no1, 5) - C[3] G[7] D[#11]
*F6/9(no1, 3) - C[5] D[6] G[9]

14.) 2-6-4(C D G#)

*F-6(no1) - Ab[b3] C[5] D[6] *Eaug7(no1) - G#[3] B#[#5] D[b7]
*Bb9(no1, 5) - D[3] Ab[b7] C[9] *A-Maj7(add11)(no1, 5) - C[b3] G#[7] D[11]
*Ab(#11)(no5) - Ab[1] C[3] D[#11] *D7#11(no3, 5) - D[1] C[b7] G#[#11]

15.) 2-7-3(C D A)
*BbMaj9(no1, 5) - D[3] A[7] C[9] *D7(no3) - D[1] A[5] C[b7]
*F6(no1) - A[3] C[5] D[6] *A-(add11)(no5) - A[1] C[b3] D[11]
*C6/9(no3) - C[1] A[6] D[9]

16.) 3-3-6(C Eb Gb)

*Cdim - C[1] Eb[b3] Gb[b5]
*Ab7(no1) - C[3] Eb[5] Gb[b7]
*Gb6#11(no3, 5) - Gb[1] Eb[6] C[#11]
*Cdim7(no 6) - C[1] Eb[b3] Gb[b5]
*F#dim7(no b3) - F#[1] C[b5] D#[6]
*DbMaj9(sus4)(no1, 5) - Gb[4] C[7] Eb[9]
*Eb-6(no5) - Eb[1] Gb[b3] C[6]
*D7b9(no1, 5) - F#[3] C[b7] Eb[b9]
*Adim7(no 1) - C[b3] Eb[b5] F#[6]
*Ebdim7(no b5) - Eb[1] Gb[b3] C[6]
*B7b9(no1, b7) - D#[3] F#[5] C[b9]

17.) 3-4-5(C Eb G)
*C- C[1] Eb[b3] G[5]
*AbMaj7(no1) - C[3] Eb[5] G[7]
*D7b9(sus4)(no1, 5) - G[4] C[b7] Eb[b9]
*DbMaj9#11(no1, 3, 5) - C[7] Eb[9] G[#11]
*A-7b5(no1) - C[b3] Eb[b5] G[b7]
*Eb6(no5) - Eb[1] G[3] C[6]
*Bb6/9(sus4)(no1, 5) - Eb[4] G[6] C[9]

18.) 3-5-4(C Eb Ab)

*Ab Ab[1] C[3] Eb[5]
*EMaj7#5(no1) - G#[3] B#[#5] D#[7]
*Bb9(sus4)(no1, 5) - Eb[4] Ab[b7] C[9]
*Gb6/9#11(no1, 3, 5) - Eb[6] Ab[9] C[#11]
*DbMaj9(no1, 3) - Ab[5] C[7] Eb[9]
*F-7(no1) - Ab[b3] C[5] Eb[b7]
*Eb6(sus4)(no5) - Eb[1] Ab[4] C[6]
*C-(#5) - C[1] Eb[b3] G#[#5]
*D7b9b5(no1, 3) - Ab[b5] C[b7] Eb[b9]

19.) 4-4-4(C E G#)

*Caug - C[1] E[3] G#[#5] *Eaug - E[1] G#[3] B#[#5]
*Abaug - Ab[1] C[3] E[#5] *F-Maj7(no1) - Ab[b3] C[5] E[7]
*Db-Maj7(no1) - Fb[b3] Ab[5] C[7] *Bb7#11(no1, 3, 5) - Ab[b7] C[9] E[#11]
*Gb7#11(no1, 3 ,5) - Fb[b7] Ab[9] C[#11] *D7#11(no1, 3, 5) - C[b7] E[9] G#[#11]

- 19 Üç Sesli Akor Tam Formül Listesi -

01.) 1-1-10 06.) 1-6-5 11.) 2-3-7 16.) 3-3-6

02.) 1-2-9 07.) 1-7-4 12.) 2-4-6 17.) 3-4-5
03.) 1-3-8 08.) 1-8-3 13.) 2-5-5 18.) 3-5-4
04.) 1-4-7 09.) 1-9-2 14.) 2-6-4 19.) 4-4-4
05.) 1-5-6 10.) 2-2-8 15.) 2-7-3

* 19 akor kalitesini 12 tonda ve bütün çevrimleriyle oluşturmayı unutmayınız. Ayrıca gitar ile
uygularken farklı serimlerde çalmayı da deneyiniz.
* Eşsesli akorlarda tansiyonlu diminished yedili akorlar listelenmemiştir. İsterseniz ekleyebilirsiniz.

- Güray ÖZCANA -
3