Professional Documents
Culture Documents
V\
IWE EGBOGI·
IWOSAN
FUN GBO~BO ARUN
Lf't.TI QWQ
AJAYI oo·uJ.\tiOSU
M. 0. 0DUM0SU
M. P. 0. BOX 23474, IBADAN.
1n:1~v:psny -Of, sLfmlDAl!OOARiri
lTQKASI
Ogun Awure Jtaja l
,. Awure 2
,. Awure ti a fi nsa 3
,, Qs~ A wure 4
,, 0$y Awure s
,, O~~ Awure 6
,, Oba Q$~ Awure 7
,, Awure ti enia ma fi nwu obindn · ·8
,, Awure Aje 9
,, Q;;~ Awure ,, 10
Os-e Aje ,~- n
o lr~an \ 1-2
,, lf,:.ran si Obinrin, n
,, lf~ran si 0bin,rill'\ 14
,~ Oruka ijn\tadi \\ lS
,, . Kt oyun le parada kzs0ke lfsodo 16
,, ls~ye · \ 17
,, lriran ;. ' - 18
,, lba \ 19
., Agho lba ·, 20
,, Ti a fi Dgha nlcan 1QW9 cal~ 21
· ,, • ijro. ttsf Ian Obinrin 22
,. La ti fl yan f.f~ 23
,, Aleko 24
,, lf~rn ati ha1'a lS
0 Bi QmQde ba f~ hu e}lin 1 26
,. Ti ara eaia ba wu 27
:, A1,(' si , , 21
-~, AfQran to daju , 29
,v-Jrin -Ajo - 30
;, };:rQ Magun . 31
,, Bi 9mQde ko ba ~QrQ 32
,, l;:rQ Apeta 33
., 1riran 34
,, 1$~gun Qta . 35
,, lnu kikun lt;'B'in ti Obuuin .ba bi1119 36
,, H~-:rt a fi . npc, 0bM»iD pada wa 11 ile 37
,, Eti e~n ·
G>oigbameji . 38
39
., Efu ad:w, ahoa tabi gbQfuog1>9fun 40
I
• . , --
., ,
Oguo . Aj~gun . 41
,, Qfc., ti a ft nle were taro loju oaa 42
., Agada~odo 43
., Qka.ori QmQde 44
" Ti idi enia ba YQ 4S
" QfQ inu rirun 46
., Tapa ati ~dij~i . . 47
,; Aleko 41 /
" ~yQnu awqn agba 49
tt 1$(lfll 50
,, -. OIOD.!D0 'nipa ti OD~ St
· ., •: Aj~ra · 52
·., ~YQlll9fo , 53
,. Afunjo obiDrin 54
,, Amudo 55
., · Olu tumq 56
" Qwo ·· 57
" Ado dua 58
,, Ti a to ~ f~ ki nbinrill • "'1tl- 59
" t:yonu .awon agba 60
,. Ajatuka . 61
,, Afuo~ obinrin 62
" Ti enia ba nja ole ti a to Cttioja,ag 63
,. Olonmo •ririlD · . · 64
-., QCDQtuorio . ·· · 6s·
.. l,ona 66 .
., . ls,ori apc&a 67,
P Uoju_k ndun enia '
.. Qba ffQGU awqa ·A.Jt
·u
69
• Aforan ~jQ · . 70
., Abiw~~ 71
,. Ta a fi npe ~ai to ba dab 72
" Agbo vmQ 9w9 fun ara liJe 7J
., ' Alcokoro
" Ki owo duro IQWQ enia ·
74
7S
" lnarun 76
• Ki ole ma le wo- iJe 77
" IIOri 78
., Awure oni , . . , 79
., Awure ti ft npa ara 80
• QM awme · 81
3·
.;. ,
.;
()gun A wurc ti ao ma ta 82
,. O~c; awure ati eyiti ao ma fi s.a ori 83
" e,Q mQtO 84
,, Oruka tjalcadi 8S-
" uiri QmQde 86
" Aj~ra 87
" Ki ogun ma le ran ni ti a ba tc; m9~ ~8
,. lk.iya fun c;nit•i aiya ~ nja 89
., . A~gbc · 90
,. Ki ~ta ma le ran nl 91
., Ti a ti nti ojo 92-
,, · Ti a·n nwo g~g~ Qrun 93
,. J;.rQ ii; gbona- Baba 94
" · Ki: agbaoa ma ran ni 95
., lli nkan o~u Obinria ba dudu 96
:,, Agbo ela 97
,_ Qk.a ti a ~e fun a boyun tqic; 98
., Ti afi nwo Qka ori fun QmQde 99
" -~da ib\Jc; tabi oro 100
~ Sobia 101
,, Bi obinrin bimQ tan, ti c;Jc; ko tete da 102
•~ A8bo ,Wo'Q.,..jt;wQ 9mQde , 103
" ~okoro omu 104
,,- Kt Obinrin le loyun 105
. Ata-.y~ orok9 awon. ewe- Page 30
Aw.Qn"Odil~..lfa fan snim9 ati W\I Page 31
1 .: •
l AWtJRE IT~JA
Tru, iyQ, esi ilc;:, oyin, ado ti o ba tpbi, ao ft en+~
ao da iyQ si, 10 gun esi ih; yen mQ, ao :wa da omi r~ si,
9yin·ni ao wa fi kc;:hin r~. Ofo re;::- Tru,loni ki omode
ati agba ma ru wa, iyo lo nr ki QmQde ati agba 11n YQ
mQ mi, esi ·n~ lo ni ki. QmQde ati a?:ba ma ti owo QWQ
WQD sin mi, c;:nikan ki fi oyin sc;nu ki o tu, ki tc;>mQde
tagba ma YQ mQ mi, ao so mQ c;:nu Qna ti a ti nt-a 9ja.
2 AWURE
Ado kekere, c;:fun rubutu, osun korojo, ~yin
adi~, ao IQ osun cfon ati c;:yin pQ, ao rQ sinu ado y~n,
ao gh~ poporo ni dede <;nu ado na, ao ma fi de ni
c;:nu, a ko ni j~ki o fuo pup9 ao w::i fi owu -sidi ab~r~,
ao r9ra fi bQ oi eghe kiln, owu na ni ao ma fi. YQ ti a
ba fc; lo, a: ko gbQdQ fi 9w9 lasan yQ. Qfo re;::- e.run
loni ki c;fi oai rere hln mi, osun loni ki c;:fi oni rere sun
mi bQ, c;:nu ni ab~rc;: fi nfa a$Q mc;>ra, c;:nu ni adi~ fi ntun
c;yin re;: ~e, ibi ti mo ba lQ loni yi ki WQn ma fi c;:nu tun
mi $e, ti a ba pc QfQ tan ao .r k.Q si c;nu Qna.
3 AWURE TI A FI NSA ORI
Imi QjQ, c;:yc;: ina ti o ba mo rogodo, e~in~in m~n.
OfQ re;::- Af~ka laiye ~ ina, alaka iye lorun nran C$ill•
$i•n ti ko me;> ni ko ni mQr-a, ti a ba f~ sa ao bu si OWQ
pc;lu pipe QfQ yi, ti a ha pe tan, ao wipe QdQ lagbaja ti
mo nlQ yi, ki o ko mi m9ra,-l~hin na ao ft sa ori.
4 OS~I
AWURE
Aloku atupa fitila ao ji, ijoka adi~, ewe qmini, ao
gun _e..we 9mini yi;n ati ijoka adic;: y<;n PQ p~lu 9$~
c;:gb¢ta I 5k ao te ni ifo ogunda bcde. QfQ r~:• Ogun- .
_da bede QkQ abi9la, ole lonja ki o IQ si ile l9ja•lQja ki
s
o lo gbe owo won wa fun 'mi, ogunda bede QkQ abi9la
igara londa, ti o lo ba mi da WQD ni .iga ra owo, 9111 ki
ire maJoka adif, ire gbc?gbo ni ti Qmini, ire to· nwa
mi bq loni teml-Di, Ire g&ogbo ni ti Qmini, owo to nwa
mi bq loni tani nj, ao ma fi w~~ -
s Q~~ AWURB
-, Igi ekuqkun, lgf Qgbaboje, ijoku Qdan, ao gun
gbogbo re PO (epo.r\' ni ao gun) ~o po mo os~ aladia,
. ao- ko sinu aloku fila. ' QfQ r~:- J;~ kan '$c;,so ni ekun-
:, tun m~. fi ngba oi lQWQ oluw~ri, ·QS~ kan soso ni ijok'! . - ·
Qdan m. u o fi, n,ba 9(1.an lQWQ olQdan, es~ kan foso n1
~gbaboj~ ni to · 6 ·oglN igbo l9w9 oni~bo, ker~k~~ ngo
ma gba alu lo -~~k~re, a fi ba 9kunr10 ko ba de fila.
ni emi lagbaja Ito oi gba owo loni, ao qia .fi w~. _ -_
6 . QSe- AWURB
. Awo ilu dundun, ewe rere, iworofo ejo abotan, .
. ihurihu abo adi~, ao ko gbogbo r~ si . oju oto, aq gun
PQ m9 QK eg~ta ~Sk, __ao t~ i_rftQ osi~ f:li qi og~. ·
Qf9 r~:- Qmo ongua _rentc, 1wo lo n1 k1 nma ,e .'"
· mo, 1119 ni igbati _nko bl ,e ise ·mo nk~, mo ni igbe oko
a
base iK, bawo iii .11go sc owo, o ni _rerc a ma re owo -.
wa fun mi, origun rente QOlO oba ilu ti. won nki, iwo to
-ni ki nm&.~ i$~ mo, se ~a ni aso? iwo lo ni -abot1n ni _
ejo ibo iworofo Di fi j.o lu igbo; olugun rentc QtnO oba -
ilu ti wonki, o oi loni ki oina se i~~ mo, mo ni -igbati
,e
nko ba it~ mQ nko, mo ni $C ma ni aya? o ni p~ki ni
onijo nko onilu, g~ng~ ni WQD gbe QWQ ljo, olugun re-
.·ote iWQ lo Di ki om• ~c is~ mo, mo ni nigbati oko ba
$C if~ 1119 okQ,,e Im.. ~e oh~n rcrc? o r,i ojumQ ~i mo
)uateguo ki o ma· ff'de 9ja, obuo. rcrc -ka$ai t~mi l9run-
.
chun rere, bi adi~ ba suDkwi iy~ ijiurihu abo, ao ma 6
_we pe1u boru+an_tituo. ·
-~ -
.
7 QM.~ · AWURE
0.se dudu, abe·•di>e ti o.ba ti npa Qrnr:,. obi ab:ita
m~ik--.'llbii woo ha ·nri ka ni Qd9dun, odidi 9ga ·
· kaQ,--cw.e iroko, • - gu.a -g•~-eo r.e .pQ, ao po m~ (1st;~ ~
. · yen, a().,.pa adi~-,en ·a.e da ~~ r~ si, ~niti yio ba to ko 1
ni k : nioa-adi~ .qa, ao ma- fi Q$~ n,1 w~ p~lu kaorinkan
titun, ae -~o -~inq igba QlQmQri, a ko ni j~de ·JQ si_ ibi
kaokao DI QJQ ti a ba lo Q$~ . y1 . QfQ · r~:- lgba omgba ·
awo alawo ni ~oko fi iic;,fe, ki owo o1owo o di ti e-nti
looi,. ki ,Qre QIQre o di ti ·emi loni, ori igi ata ki da sut1 ·
QmQ nigbaka11., ki oaq, mase da m QWQ mi, aba ti ala•
g~mQ ba da oi erisa oke igba, il~l~ ni ao ti po Q~~ }'i.
8 AWURE Tl ENIA FI MA N\'UtJ OHINRIN
lrun ori afi.n., on
akQ Q~re, · e·we iroko,.,, kun ab~
obiorin, ao j0 _g~o r~ po; ao po mQ Q~e, ao ma i
we. Qf9 r~:- fin'8 ni- Ia--fia to nfi ara r~ fun ori~a.
· eyin obinrio e wa fi ~a yi0c fun ~i, gbogbo igr ni o
ndari jQ jin igi irdko, ~a fi ohm.l gbogbo jin mi, t;n.u
Qk~re ni Qk~r~ fi npe-,Qct'" ma, c; fi ~nu yin pe mi, kl '
ma f~ mi> tfru· rvmq 1!i ~~ ·
-~ AWU~E AJ,-E
fr~ ~yin kaa. to PQ11 dad-a., afopina, ~ni agemQ, ao
jo gbogbo r~ pQ, ao lq In() tiro, ac ma le si oju. ()fQ
~~=-- .
Bi Q:Pfr ba pgn ~ a $iju wo, o~o ile. aje it.e ati
~ufa ~ ~iju r~r.e wo mr, a ki ri al~em9 Jqja ki a wo
ori~ mil,'3n, afopi oa ki rina ~ju ~bo aiye, ~ ma ii
owo QWO yin fy mi. .
10 -~ AWU~- ll~ ori atan,
~le- lutt~ .ldif ftmfun, ori ologbo, fitila itanna,
' 1
.
ii" oja ti o ba nkun dad■, aloku fila, il<t oju Qllk odo ti
Jbog~o enia ma nl9,. pon, i~~ ifa, ep_o_ ~ru, a~e~e, ewe
· 1gt,Qy1n, Q$Ct .kQbQ ~wa, obi din, obi 1pa, od1d1 atare
bn, ikod~, iyc; aluko, imi alangba, ao gun gbogbo ~
pq mo Q$~, ao ko sinu fitila, ao wa gbe sinu. fila aloku
.. y~, a'9 funfun yen ni ao fi da apo fun. QfQ r~:- Itun
lb :~i ~i oto .ara iwaju, igb9yin lo n,i ti niere to nbQ l~-
~~, 'lri olod ni fill de, ojumQ ki m9. ki ·atali ti. o ma
aha ore, onilc eti. oi.a bi te•r.e a_dan, ojumQ ki m9 'ki ala:
ng~ ma sun- om1 &JC, lQJQ ti ma ba kan ~tu Dl gba ti
9fQ "'1~, ao da c;tu _ihQn na si oju QIQ, ao $8 iDa si, ti
q ba JO tan, uo da smu Q$~ na, ao qia fi we;.
11 0$e AWURE
twe i<lin, ~ru alamQ, a~Q waji dudu, odidi igbin to
ba gb()nu kan, igba 9l9m'9ri, ao gun ewe idin ati ~ru
~ mQ Q$Ct oni 15k, ao m? igbin y~n · ao. _da oju r~ de
a·gba ao k"o Q$Ct y~ le lc;hm, ao fi 3$Q waJ1 ho Q$e y~,
aoJi qmQri igba yen .de, ao ma fi w~. QfQ ~:- Ewe
~in lo ni'ki ~ ma di owo nlanla wa fun mi, ~ru lo ni ki
" ma ru owo nlanla wa fun mi, lodidi lodidi ni olugbo .
nfiigbt to~ fun ero Qna, bi oru bi oru ni $C &la$Q
. dupu, ao ma fi w~ p1rlu kanrinkan titun. . ·
12 OGUN IFSRAN
I
Qfo:- 4kere jaiye, arin ihoho woja, QmQ titun.
a~i~:loju, agba ki sun loja ki o ma ni irqri, bi lagbaja
.1,a s~n emi ni ki o ma ri ki o ma le sun ki o ma le
w<> bi ti akQ pq,~iyt;, p1rlu atare meje lynu, ao tu si ibi
ti ig~na ba ti la ~nu.
13 · OGUN IF.l;RAN SI OBINRlM
Labalaba ,{ll~ta ~ trYQ •dare 3, ibi ti .obinrin
,ua ~ tQ si, ao 19.pQ, ao fi sin gb~rt; m$ta si okan aiya
8
; q
14 IFF;RAN SI . OBINRlN
.,.
•Alaw~ obi abat~ kan:, t;f0 atare rneji, ao ;'e lenu
ao tu $i oju gilasi titun, ao ym bi ro~ ti o ba gb~· tao,
ao gbe si oju. · Qfq rt;:• Labalaba-$ubu y~g~ke, awo:ll
, oke a mu mo ni agbara ijakadi, lodifa fun olejujugbe,
olejujugbe sun·nj ile o ti oju tao irahuo igbe Iatan, mo
di Qr~ -loni, iwQ bigb~ja qmo, lagbaja~ ti o ba suri ki o
ma ri mi o. · · i i
-.
27 OGUN TI ARA ENIA BA WU
Eg.bo igbQil; cpo amuj~, i~an Q~, QkQ atate kan,
ao IQ pQ, ao ma ti pa ibiti o ba wu.
28 OGUN ATQSI
);pa ikun, odidi hara kan, ~ru di¢, akQ kanhun,
C!liie baba di~, ~mu ni ao fi da
agbo re ao gbe pamQ di
qjf k~ta., l~hin QjQ k~ta ni ao ma YQ mu o daju.
29 · OGUN AFORAN TO DAJU
Eku asin kan, t:YQ atare 200, ewe afoforo 200,
orq~ 200, ao jo pQ, ao ma la di~di~. QfQ r~:- Jeku-
jeku ki roju j~ igba asin, jatajata ki roju j~ igba a tare,
j e ~ k j roju je igba obi, aj~ ki roju raye jt; igba
c,iogbo, Qmode ki rcju je igba ewe aforofo, ki Qta ma
roju 1e mi ni ibi.
30 QGUN IRIN AJO
Ao tQ ika meji si oju Qna. QfQ r~:- Aft;f~ lt;IQ
~ ej,a qrun lt;j~l~ie, ffufu l~l~ ~e oju Qrun lffun lc;fun,
~~ ejika, on ni ko ;~ ki (;wu o bQ, t;ka ki o ka
ibi kuro loju 9na fun mi, ~ufu l~lt; ki o gbe ibi kuro
-tori mi, ao ti ~s~ osi par~, ao ma IQ bi a ba WQ mQto
ko si ewu.
15
;
49 J;YQNV AWQN AGBA
. Afara oyin, ewe ~ , ,ewe agbayun~ odidi atare
bn, ao jo PQ, ao :lg ,suga mQ, ao ma bu si QWQ ao ma
la, ao ma fi omi sin.
50 OGUN ISQRA
Ewe olobi sowo tabi ~hin olobe, c;ran fhin a-gu-
tan, '3.WQ ilu ile ogboni ti ,o ba ti ya, iru, iyere, ao se ·ni
9bc;, ao gun awQ y<;n, ao lQ gbogbo nkan w9n ·yi ki a
to se petu c;ran yen; iy~ru osun ao t~ ni eji ogbe ao da
sina Qbc;, ao wa po P\). QfQ r~:- Akiilro a"~aro, Qpa-
rabata awQn m~teta parapQ WQD IQ pa eran alubQsa j«t
ni ile._, alapa ngbapa, ~•~s~ ngb~s~, olori ngbori,
Qrunmila nt ki WQD o fi ~hin r~ sile fun mi, WQn ni
iwo Qrunmila, WQD ni ki lo ti ri to fi j«t pe ~hin ~ra&.
ni iwQ f<: je riinu ~ran to pQ to bayi? Qrunmila ni ma
gbehin, ~hin ni lobi-sowo nso owo si, o ni ~hin ni
ab_iyamQ npQn QmQ si, o ni magb~hin-magb~hin ni Qpa.
iledi ma ndun, o ni gbogbo ~ni to ba nperi mi ni ibi
emi ni ngo g~hin V.'QD, ~kan~o ni ao j~.
51 OGUN OLQ~MQ NIPA TI ONJJ;
Ikod~ kan, QmQle kan,~yQ' a tare m~san, ao ti iko•
d~ y~n bo Qmole l<:nu, ao jo gbogbo ~ pQ ~hl. ewe
aro kan, ao fi sin gb~r~~-
kQbn si isal~ oju mej~ ' . _
QpQIQpQ ijalQ; ifod~ kan~ odidi atare kan.4'tlu
ewe papasan;ao jo po, ao ti sill Rb~r~ yi .'ofun QWQ
owa~ ti o ba j~ 9m9de, ao sin si Qrun 9WQ ~eji. ' 1 •· ...
52 OGUN AJ~
E1tur9 ayQrunbQ1 odidi atare kan, owu bolnubo•
a.nu, ao jo pQ, ao rQ sinu ado, ao ma la di1,di9. -
16
53
- Igi_ ipanada, a"$«?$~ ¥Q <?V?Uj ao !q:-~J.bo·f9- pa,_ at?
lQ epo 1g1 yen, ao fi cruka mn m:~ta tab1, m~nn - sf, ao
:d igi lean m<;>l~, ao la ~nu igi y~o, ao ·fi orub Jljn ba
ni ~nu di QjQ keje, h;hln QjQ keje, ao ma fi si QWQ. -
_::?-"··
17
OGON OLU-TUMQ
_.Jrawc igbo 200, irawe Qdan 200, mariwo Qpe 200,
Bto otoro 200, ffl a1are ~ ao jo gbogbo ~ ~, ao
" m. ~i.4>gbe. QfQ r~:.. Igm1 ira-we igbo ki 1gbimQ
liilas, iglia ira~e Qdan ki igbimq- aitu, igba mariwo QPt
ti igbi~ aim,. n;e lo ma tu ti gbogbo cnia ma mQ ni
lmQ-, l\9dlQdC tagba lri rojo ta igba koko oloro, ao ma
fi fQ ~1r9· mtu mu. Ti w911 ba SQrQ enia l~hin W\>n yio
funra W9D }Va SQ fun ~- ·
OGON QWO
.lki9. aac, ~ sese, iyere, iru, ihu,:ihu igba aiya
-G!m~ pd~ "°
tu ihuribu adi~ y~o, ao sq wipe ki
~ - p f.l da lu wa, ibiltibi ti a~gun ba g~ kini y~n
IQ.,~ 19 p m~, ao l\l, ao fi se eku y,;o jq.
58 OGUN Al>O DUN
~ aluke~ ei1e agbayun, ewe ewq. . · · olo-
g&o, ab ~ ototo igbin fun awqn -9m¢e pe ti -wqn o
ma u titi di 9j9 keje, a ko ni jt;ki o fQ, iou. ~ ni ao ~
si, no lQ gbogbo ewe y~n pQ, a_o fi oyin ~ pg, ao ko
sinu ~.koto y,:n, ao ma fi pa 0kb, ti ba f~ ba obinrin
SUD..
ni ib11, ao- fl pa o'ffo w~, Qkunrlii · ~ ,'kt) Uile ~
a~-
obm.rin!ll2~mQ -
• -~YQNU AWQN ~
• ·Aii,lm. oyir.'3, ewe misio;;.misin,.~ orlfis; ~e-
ida, _ao Jo po, ao le;> $Uga oar 5k nfQ, · ~b ml· ·ta.
QfQ r~:- Aiye mi yio dun ju ti· anQ. IQ, <lidun diJll9
ki tan lam oyin, didun didun ki tali -rara ewe oju- ok,,,i
gbo, oriji lo ni ki ~ fl ori g'bogbo·oh1li! th1ro ~a ~ jla
mi: alupaida Joni ki v pa oju bubum -da Dim ~
~ h9 oju rere si mi
61 OGUN AJATUKA.
Akokoro ori c;tu ao g(!. si •nt~ ~ a p ~ t t
ara igi, odidi atare kan, ao yin, ao Ito. sinu. ap~ ao ~
gbogbo r~ PQ, ti a ha jo tan, ao f4 · iw&ura ineli- Qtlj
r~:- Olutumo, ~tu n i tumQ C\lu igbo, lti i~ 13ghaia
ati lagbaja o tu, agunmQna ki iba igi oko wci ~ , ·otu,..
ra meji iwQ lo tu ile alara, iwg 1o· tu ile ajeto, iWQ lo
tu ijc orangun iia, ki ~ ba mi tu imo, .Jagbaia at{ hte;~
ja, ao t~ $f &t~ewQ, ao . pe QfQ y~o, ao· f1r danu. ·
62 OGUN AFUNJij - OBINRIN .
i~ l~,m, iy~ kanakana, ffll ;m.i, ewe ~ _ ',~!11;·
~ ·:i~ yen nj ao fi pa ~k, ~n, ao jo @i~o !ip
~- m tfa ika ~"'jt. Qf9 ro:- A •a~ ~
o $QI r-; ndan jere je~\! bi iJ. ·_,~a_ .. f@
~ QDS ode, a-so r~ ndan Jere 1 1 2lad1~ kt ,di
~ Wit
.fa fun ika, ml QjQ ti Wt,'ln ni li!i O ra ila i m
• ma $ ' aa ni f;fU, ila ni i o: rs ~ , . :mi bi 0
· ! ~ , WQD ni yio sn !Q, c, Di 1i o ba ltur-o ~
cn, Jio:ba ~.o ni ti o ba sa o ni on yit, ba. ·Ba!>1 m~
· 'l' iDi aparo ku ai, ila · o , iJ'
. o,b ., l ti .
19
63 OGUN Tl ENIA BA NJA OLE TI A
KO Fe Kl O JA ·Mo
QwQ iki mejeji, odidi atare kaa, f!O jo P<a ao po
mQ ori,.aQ gbe. fun c;niti o njale y~n, yio ma n. -pa· oju
ati ara, oluwa re; ko ni ja ole m9
64 OLONMQ IRIRAN
· I~u c;lu kekere ti-aw90 alaro fi ~da aro, eromo
adic; ti WQD ba ~c;$~ bi; ik.od~ kan, ao ti ikocl~ ,~n ))Q
,nu adic; Y\111, _a o fi oruka irin bQ ni Qrun, a~ Ja _i~u ~hi
y~n si meji, a<> fi adi~ y~n si inu re; ao we ni owu dud..
ati owu- fui:ifun, ao tI aw akisa. di, ao ·ri ~i oj~~Qna'. ti
em ba ngba k9ja fun QjQ ,meje, ao ma fi si,Qwq:
65 OGUN QMQKUNRIN
Egun ~kun, aw9 ~kun, odidi akQ eku- ~da, jru,
iycre, a~ IQ gbogbo- r~ pQ, ?o.:..se fun obinrin na j~, ~i
oyun ba.di O$U meta, lati,_ori ni -yio ti bt;r~ si j~ ek~: na
titi yfo. fi~j~ tan Tj. eiiia·· ba f~ bi Qkunrin ni o · wa f'wx.
66 OGUN ISQRA
Ajaku kata, Qpa ti WQD fi sin okete, Qpa ~a, i~ idi
C$U, ~ha il~kun oju Qna, awo agba ilu iledi, ewe lebi•
sowo, Qja ti WQD fi npQn QmQ, ao J?e di~ nibc;, .so gun
gbo~o re po mQ QSt;, a ko sinu ikarahun igbio. Ofq re:-
iO tf .ifa eJi ogbe p~lu iy~ru osun; Qpa eku ni r~hin
eku, qpa okcte ni rehin okete, Qpa ~ja ni r~hin ~ja, ile-
·.kuil Qn& ni r~hiq bale, agba iledi ni ~bin iwar~fa.. lehia
I1rhin ni lobi sowo nso owo si, ikarahun .igbin ni r~hio
. igbin, igbaj-a ni r~hin abiyamo, nj~ gbogbo ~ni ti o ba
pe ori •Qli nibi, emi ni ki n~ n;hin gbogbo WQD,
_ ~i ~ - ~ baba ifa, ko ma gbe mi leke WQD, fi fi w~.
20~
67 OGUN ISQRI APBTA ,
Jt;bin kan, ao bQ lori ina, ao YQ ao fi i~~ si.,
ti o· ba jc; pc obinrio. 7 ni ao re; si, ti o ba j~ 9.kdl
'"'oji~ 9,
ao ~- iyc;ru osun ni odu 9yeku meji. QiQ' .ret-. A ft.
odidi tori odidi oruko ti npe iku11 a jQ odidi 10n: odi-
di nforukQ ti a npe qu odara, ajehun odiyo barabara
orJkq ti a npe ilr; Qgc;~ afi QkQ y~ri, nie ti w9n ba pe
mi Di aiye ta WQD ba pe mi lQrun ma j~ki njc;, 1\!Jiin ti a
ba pe QfQ yc;n tan, Ao da Qb\' y;n silQ, ao jc; Di ihoho
ni 11~1~, ao fi ahan la ilt i~. _
21
1
OOUN AF9RA.N J;JQ
~-pmju ·mttin, awo funfun ti ko n'i dudn ni'nu,;
~ @'iy9\ao.mu obi y~n?-o t? s! eti awoJ y~ aQ;
w-.,_6 epo s1 adn r-~, ao bu lYQ du~ s1, ao fi QWQ l'O,pQ,
ao·~illu obi_y.~n ni ikQkaD ao·ma pe QfQ si~<> Plll-W.,
Qfo qt- ·ii~~ n~e, i$e. mi ni ~, $t;~~ WQQ. ni ·kHp, ~-
K n\ ~~ta, i$e ~~fr w9n ni ki ipa ;;t;$~, a ki n a~ jy
epo emi ni mo fi k, QlQmQ ajiki ni orukQ ti a ·np.e ffiBi.
Q!QiBQttJila ni orukQ ti a_npe orcn ajila, e$i~-n a fi ~~
mqni fi QWQ ba ni, bi olor1$cl ·ba mu obi t-.; si idi ~
ti e;rau obi ni w9n ngbQ, WQO. ki igb9· ohuo ori~, .emi
ni obi, ~nj, ti mo nba ro ~jQ ni ori~a, gbogbo nkan ti
mo ba ns9 m!ti WQV. 0 ma gbQ, ki WQO. o ma gbQ tu'y
.. .;,. ~-.
Jgi ti o ha wo si ~ba Qna, ao ha oju Qgb~ il,i· ti
won ti P. ao ha ti yiQ pQ ao ra iru, iyere ati at~re ao jo
~; ti o ba tutu dada, ao bu ytu ibc;m si QWQ, ao tt; ni
cjt ~ ao da oruko c;ni ti a f~ pade ati a wQn ti Qr-
ba bl. QfQ ~:- Were were ni a nsQr~ ower~ were
were Di a uqro uu, atewe atagba m.daw9 j9 iii iy, 'W
2?
igi ~ba Qna, ki lagbaja QtnQ lagbaja ati gbogbo awQn ti
wQn ba jQ lQWQ ninu QrQ yi, ki wqu o i~ iya bo ni ibi
ti a nlo yi, ki WQn o wiya l9w9 adajQ, ki: won o jc; iya
,JQW9' olQpa, ki WQD o j~ iya lQWQ Obinrin, Id WQn o jQ
1 ·;iya l9w9 QmQde ati agba, eji ogbe lo ni ki 9r9 yi o fc;
71 OGUN ABIWS~
lg~ ewurCt ti o ba s~~~ ya-, igbe agutan ti o ba s~-
~~ r., itanna ila, itana
ikan-igba, e af90, Q~t; alad in
om l 5k, ao gun gbogbo r~ pQ, obmrm na yio ma fi fQ
idi ti oyun ba di 9su mt;san.
OGUN AKOKORO
o'· i orombo lakutc,
~na
75 . OGUN KI OWO .
~URO LQWQ ENIA
. ·. E~~ c;.m_Q~ ~ku- ~Q~ iru, iyerc, epo pupa-. di,;,.::iYC1--,
di~, .a.o-!Q,itu, iyete--ati ewe i;m9 y~n pQ, ao fi Se. eku
,mQ y~n j~. · · · ·
76 OGUN INARUN
Ip~ta i~igun, egbo gbogbon$e~ inabiri, kanhun dif;,
iru, iyQ, alubosa elewe, ao gun gbogbo ry pQ, ao ma ft
mu ~kQ gbigbona ni arar9, o daju. .
78 OGUN ISQRI
1$U emina, i$U esuru, ~o lQ esmu -~ ~i-u
·Qlg,., -ao- :
gun emina ninu odo, aci da pQ mQ ata wQ~ ao ~ ··dio' ·
ninu aw9 gigi$e meieji,. au- io iyt;n ati odidi utare ll.t •
QtQ, ti a ba f~ lo, ao joko le ori odo, a o wa ka ~s~ le
ori QlQ ata, ao ·mu frkQ odidi kan ao da si QmQri igba,
ao fi fQ ~kQ na mu. QfQ ry:- Aiya esuru WQn. ki iwQ
odo, aiya emina -WQD ki iwQ QlQ, igigis~ ni ti ~s~ · ~aja
ldo~to tv~~wa"<la si~'ll.fJO g~eapu~
. . ...
'
I' , ••
• 24
79 Awt:JRB _ONIGB:e;R'S
· . · Ew~ eta, odidi a tare kan, eran QWQ inaki, ao jo pq
ao fi sin gb~r~ si QWQ mejeji, o daju. .
· !;ran el~de, ewe papasan, odidi atare PD, ao jo
· pQ, ao, ti sin gb~r~ sr.9run QWQ mejeji yika. .·
81 o~e AWURB ·
" Tsu emina di~, i~u w-owo di~. ao gun PQ· mQ ara
WQn, ao gun p9 mQ Q~f} awiin oni kQbQ m~w• i\; ni
ao ti..gun Q$~·yen, ao wa~Q. kini yen si, 80 ~ ni eji-
ogbe? a_o !118 fi ~~ QWO., tfl:~ a · fl~~ 9w9 .. ~, ao Ii
~=-
WQD 1.b1 ti a ba tl nta QJ~ tab1 ·~~ QWQ. ::;QrQ )1/(!Ylo
Id o ba mi wa owo pup9 wa ni oni. cmina ki o ·p~ ' tQ-
mQdc tagba ki w9n o ma -113· owo QWfJ ,w9n- fun ini ni
oni. Igun ile ni ao tt gun.
82 AWURB Tl AO MA LA
Ewe kminiho, iyQ oyinbo meji, iyo ti o 'bl to se
QbCr ni ~kan, ao 19 ewe Yt:D pelu aw9n iyQ mejeji y~
pQ, ao t~ ui ifa eji ogbe. . Qfi,l r~~- (l)ju gbele, ·oju~
~e ilu a~QDi bekan jifa,_ a Id bim~ WQ iyQ oyinbo danu
a ki binu WQ . iyQ Q~ danu, ewe j~mi~iho ki ij~ oni-
kQ meji, ki gbogbo enia ma fi owo QWQ WQ.D j9 mi ni
·.ho, ao rQ. sinu igo, ~ ma la di~di~.
25
\ I
83 ose
AWURE ATI EYITI AO MA FI
,SA ORI
lyc;__agbe, iy~ aluko, ikodc; kao, il(?kc; itun, i1t;kc; ifa,
eso abete' m~ta, ewe t;-mu, ewe Hufc;mi ti WQD n_pe ni
ewe ata, ewe olu~anu, cdidi atare kao, .ao jo gbogbo
.!~ \':Q, ao da !i QD3 meji, HO po idaj!.?J~~ ~QbQ m~wa
ikqt ao -IQ smu ado.-kckcre, -ao -ma 'ff sa _or1. ·
97 AGBO ELA
Egbo ijoku, ~ru aw9nka, egbo botuje funfun, oro-
mbo w;r~, ao da Ii agbo tutu, ao ma mu ao r:;na fi w~,
ao pa akukQ adiy kan ni QjQ ti a ba ~e, sara ni ao fi ~e .
.
98 OGUN QKA TI A~E FUN ABOYUN TJ;:LI;:
Eso iku ~YQ kan, ao sun ninu ina, ao jo odidi a tare
kan mQ, aboyun na yio ma fi mu ~kQ tutu.
29
ALAYE ORUKQ AWQN EWE
PE EWE NI APEJI; ORUKQ WON
~we Aj~kofole Ewe oyiyi ni apei~ r~
Ewe Lapalapa - Iyalode tabi botuj~ .
Ewe lyeye :Ewe Okika .
Ewe aca - Ewe lluf~mi ·
. Ewe, Lab~lab~ Ewe Ar~wa ,
· Ewe Sawerepepe ..Ewe ata QmQde ·
Ewe .Ewuro Ewe· aluba ,
Ewe- Olumuyinrin Oju Ologbo
Ewe Owu- bveOgedo
·Ewe Tagiri Ewe S~iri
Ewe pariga tmi-.EJU
Ewe lyere Ek.aja ,
lgi lyan .1\muyan tabi pa~d9rq
Apasa Apara-Obukq
.Ewe J~ub~nu Ak9rere .
Ewe Ebure Ebolt> .
Jsi Ira Jgbo Asof~y~j~
Ewe Ina lna
Ewe Ariba Eweran
Bwe Aje - l;funle ·
Asunrun Ewe ASWIS(Hl
Arunkuna . Agunm9na
Arai~ Amuj~
Ewe R~kur~kJl Bal~kal~
Alupaida Apada
Idari58.' Qja lkoko
Ewe itu E~Tudc .
Ewe Ar~hinkosun 0$~potu-Papnkoriko
Sru -- ~rioj; .
Bwe Amur(iu Awuju . .
Ewe )~njoko Jokojy
30
"\ .
·AWQN ODU-IFA FUN MIMQ ATI TIT8
I 2 3 4
s 6 7! r _
trosun meji
0
0
00
0
0
O:>
Qwonrin meji
00
00
o-
00
00
0 ,
Qbara · meji-
0
()()
00
0
00
00
..
Qkanraa mojJ
80
00
-
~
00
00 00 0 0 00 oe 0 0
9 10 H H
Opoda meji Qp mcji lka mcji OturuP9D mcjl
o. 0 00 00 00 00 00 00
0 0 0 0 '() 0 00 00
0 0 0 0 00 00 0 0
00 00 0 0 00 00 00 00
13 14 lS 16
31
.
-'., ?-
~
"-:tmad· at:-
,AMBY "'P-MN.tt,NG WORKS.
Ayed!n1e -· Olomi.,
Off cOl()Jli'rm> · tb'a\tm.
~~,;~
..
UNI VER SITY OF FLORIDA
'3Ut 2 3 "'6