Makina Sektoru Raporu 20131 327

Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi
T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI
Belge Başlığı
MAKİNA SEKTÖRÜ
RAPORU
(2013/1)
SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sektörel Raporlar ve
Analizler Serisi
1
SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi
İÇİNDEKİLER
Tablolar Listesi .............................................................................................................................. 2

Şekiller Listesi ............................................................................................................................... 2
Kısaltmalar Listesi ......................................................................................................................... 3
YÖNETİCİ ÖZETİ ............................................................................................................................ 4
1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU .................................................................................................... 4
1.1. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu ................................................. 4
1.2. Sektörün Türkiye’deki Genel Durumu ............................................................................... 5
1.3. Sektörün Alt Grupları ve Üretilen Başlıca Ürünler ............................................................ 5
1.4. Sektörün Etkileşim Halinde Olduğu Diğer Sektörler ......................................................... 6
1.5. Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler ...................................................................... 6
1.6. Sektörün Kapasite Kullanımı ............................................................................................. 7
1.7. Sektörün İşyeri Sayısı ve İstihdamı .................................................................................... 8
1.8. Sektörün Üretim ve Katma Değeri .................................................................................... 8
1.9. Sektörün Cirosu ............................................................................................................... 10
1.10. Sektörün Sipariş Endeksi ............................................................................................... 12
1.11. Sektörün Ar-Ge Faaliyetleri ........................................................................................... 12
1.12. Sektörün Dış Ticareti ..................................................................................................... 14
1.13. Sektörün Maliyet Bileşenleri ......................................................................................... 18
1.14. Sektöre Özgü Yatay ve Dikey Politikalar ve Düzenlemeler ........................................... 18
1.15. Sektörün 2013-2023 Projeksiyonu ................................................................................ 19
2. SEKTÖRÜN SON ALTI AYLIK DEĞERLENDİRMESİ .................................................................... 20
2.1. Sektörün Üretim Endeksi Değerlendirmesi ..................................................................... 20
2.2. Sektörün Kapasite Kullanım Oranı Değerlendirmesi ....................................................... 20
2.3. Sektörün İhracat ve İthalat Değerlendirmesi .................................................................. 21
2.4. Sektörün Ciro ve Sipariş Endeksi Değerlendirmesi ......................................................... 23
2.5. Son Dönemdeki Sektöre İlişkin Türkiye ve Dünyadaki Gelişmeler .................................. 24
KAYNAKÇA .................................................................................................................................. 25
EKLER .......................................................................................................................................... 26
Tablolar Listesi
Tablo 1. Dünya Makine Ticaretinin Toplam Ticaretten Aldığı Pay ............................................... 4

Tablo 2. Makine Sanayi Alt Ürün Grupları .................................................................................... 5
Tablo 3. Makine Sanayi İşyeri Sayısı ve İstihdamı ........................................................................ 8
Tablo 4. Üretim ve Katma Değer .................................................................................................. 9
Tablo 5. Makine Sanayi Cirosu ................................................................................................... 10
Tablo 6. Sektörlere Göre 2011 Yılı Ar-Ge Harcamaları ............................................................... 14
Tablo 7. Makina Sektörü İthalat ve İhracat Rakamları ............................................................... 15
Tablo 8. Ülkelere Göre Makina Sektörü İhracat Rakamları (2012) ............................................ 16
Tablo 9. Makina Sektörü İhracatının Toplam İhracat İçerisindeki Payı ...................................... 16
Tablo 10. Ülkelere Göre Makina Sektörü İthalat Rakamları (2012) ........................................... 17
Tablo 11. Makina ve Aksamları İthalatının Toplam İthalat İçerisindeki Payı ............................. 17
Tablo 12. Aylık Bazda İhracat Değerleri...................................................................................... 21
Tablo 13. Aylık Bazda İthalat Değerleri ...................................................................................... 22
ġekiller Listesi
Şekil 1. Kapasite Kullanım Oranı ................................................................................................... 7

Şekil 2. Kapasite Kullanım Oranı (Aylık) ........................................................................................ 7
Şekil 3. İstihdam Endeksi .............................................................................................................. 8
Şekil 4. Üretim Endeksi ............................................................................................................... 10
Şekil 5. Ciro Endeksi .................................................................................................................... 11
Şekil 6. Ciro Endeksi (Yurtiçi ve Yurtdışı) .................................................................................... 11
Şekil 7. Sipariş Endeksi................................................................................................................ 12
Şekil 8. Sipariş Endeksi (Yurtiçi ve Yurtdışı) ................................................................................ 12
Şekil 9. Ar-Ge Harcamalarımızın Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçindeki Payı ...................................... 13
Şekil 10. Ar-Ge Harcamasını Gerçekleştiren Kesim .................................................................... 13
Şekil 11. Makina Sektörü İthalat ve İhracatı............................................................................... 15
Şekil 12. Sektör İhracat Gelir Hedefi .......................................................................................... 19
Şekil 13. Üretim Endeksi (Aylık) .................................................................................................. 20
Şekil 14. Kapasite Kullanım Oranı (Aylık).................................................................................... 20
Şekil 15. Aylık Bazda İhracat Değerleri Değişimi ........................................................................ 21
Şekil 16. Aylık Bazda İthalat Değerleri Değişimi ......................................................................... 22
Şekil 17. Ciro Endeksi (Aylık) ...................................................................................................... 23
2
Şekil 18. Sipariş Endeksi (Aylık) ..................................................................................................

Belge Başlığı 23
Kısaltmalar Listesi
AB Avrupa Birliği
ABD Amerika Birleşik Devletleri
BYS Başka Yerde Sınıflandırılmamış
GSYİH Gayri Safi Yurtiçi Hasıla

GTİP Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu
KOBİ Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme
NACE Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması
SITC Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması
TCMB Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu
UN Birleşmiş Milletler
3
YÖNETĠCĠ ÖZETĠ
Makina Sektörü, sahip olduğu yüksek katma değer oranı, teknoloji üretimini zorunlu kılması,
geniş bir yan sanayi ağı oluşturması, yatırım maliyetlerini düşürmesi, nitelikli personele yönelik
istihdam alanı oluşturması, dışa bağımlılığı ve dış ticaret açığını azaltmasının yanı sıra pek çok
sektöre girdi sağlaması ile tetikleyici güce sahip lokomotif bir sektördür.
Ülkemiz makine sektörü, 2012 yılında 34,5 milyar dolarlık dış ticaret hacmine ulaşmış ve
makine sektörü ihracatının bu yıl itibariyle toplam ihracattan aldığı pay %7’ye yaklaşmıştır.
2023 yılında hedeflenen 500 milyar dolarlık ihracattan makine sektörünün 100 milyar dolar
pay alabilmesi adına bu oranın 2023 yılında %20’ye yükselmesi gerekmektedir.
2012 yılında, sektör ihracatının ithalatı karşılama oranı %39,2 olarak gerçekleşmiştir. Bu
düzeyin arttırılmasına yönelik alınacak tedbirler, makine sektörü ve bu sektörün girdi sağladığı
diğer pek çok sektör açısından büyük önem taşımaktadır.
Öte yandan, uzun bir süredir Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) dâhilindeki 84. Fasıl
kapsamında değerlendirilen ve takibi gerçekleştirilen makine sektörüne ait dış ticaret
istatistikleri, bu fasıl altında yer alan ve makine olarak kabul edilmeyen ürünleri de içermesi
nedeniyle Bakanlığımız tarafından bu ürünler hariç tutularak kullanılmaktaydı. Genel
Müdürlüğümüzce yapılan değerlendirmeler neticesinde, makine sektörü çerçevesinde
yayımlanacak raporlarda ve çalışmalarda Uluslararası Standart Ticaret Sınıflamasının (SITC
Rev.3) 71, 72, 73 ve 74 kodu (EK 1) altındaki verilerin dikkate alınmasına karar verilmiştir.
1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU
1.1. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu
Ülkelerin gelişme sürecinde, makine imalat sanayinin imalat sanayi içerisindeki önemi giderek
artmaktadır. Bu artış trendine paralel olarak; 2011 yılı toplam dünya ticareti 33,2 trilyon ABD
Doları, toplam dünya makine ticareti ise 3,0 trilyon ABD Doları olmuştur. Makine sektörünün
dünya ticaretinden aldığı pay 2011 yılı itibariyle % 9 seviyesindedir.
Tablo 1. Dünya Makine Ticaretinin Toplam Ticaretten Aldığı Pay

Toplam Ticaret Makine Ticareti Oran
Yıl
(Trilyon ABD Doları) (%)
2005 20,2 1,9 9,2
2006 23,5 2,1 9,0
2007 26,9 2,5 9,5
2008 31,1 2,9 9,2
2009 24,1 2,1 8,9
2010 29,1 2,5 8,7
2011 33,2 3,0 9,0
Kaynak: Comtrade (SITC Rev.3: 71, 72, 73 ,74) – Aralık 2012
4
1.2. Sektörün Türkiye’deki Genel Durumu Belge Başlığı
Makina imalat sanayi, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizin sanayileşmesinin de itici gücüdür
ve gelecekte de ülkemizin gelişiminin temel taşı olacaktır. Türk makina sanayi 1990 yılından bu
yana yaklaşık % 20 oranında yıllık büyüme oranı göstermiştir.
Birçok ülkede olduğu gibi, Türkiye’de de makina imalatçılarının büyük çoğunluğu KOBİ
niteliğinde olup, bu yapı değişen ekonomik koşullara ve teknolojik gelişmelere karşı daha
esnek ve hızlı cevap verme imkânı sağlamaktadır. Sektörde faaliyet gösteren KOBİ’lerin sahip
olduğu ucuz işgücü avantajı ve gelişmiş mühendislik becerileri, makina imalatçılarının
uluslararası pazarlarda rekabet şansını arttıran unsurlardır. Türk makina sanayinde, her türlü
parça ve aksamın yüksek kalitede ve rekabet edebilir fiyatlarda üretimi yapılmaktadır. Üretim
sürecindeki yerli girdi oranı ise % 80–85 civarındadır.
1.3. Sektörün Alt Grupları ve Üretilen BaĢlıca Ürünler
Makina sanayinde 20’ye yakın alt ürün grubu bulunmaktadır. Bu gruplara ait standart bir
sınıflama bulunmamakla birlikte sektörde sıklıkla anılmakta olan gruplar Tablo 2’de
listelenmiştir.
Tablo 2. Makine Sanayi Alt Ürün Grupları

S.N. ÜRÜN GRUBU S.N. ÜRÜN GRUBU
1 Reaktör ve Kazanlar 11 Tarım ve Ormancılık Makinaları
2 Türbinler ve Turbojetler 12 İş ve İnşaat Makinaları
3 Pompalar 13 Madencilik Makinaları
4 Kompresörler 14 Kâğıt ve Matbaacılık Makinaları
5 Vanalar 15 Yıkama, Kurutma ve Ütüleme Makinaları
6 Klimalar ve Soğutma Makinaları 16 Tekstil ve Konfeksiyon Makinaları
7 Isıtıcılar ve Fırınlar 17 Deri İşleme ve İmalat Makinaları
8 Hadde ve Döküm Makinaları 18 Kauçuk, Plastik, Lastik İşleme ve İmalat Makinaları
9 Gıda Sanayii Makinaları 19 Takım Tezgâhları ve Metal işleme Makinaları
10 Ambalajlama Makinaları 20 Rulmanlar
Öte yandan, her türlü makine imalatının büyük önem taşıdığı günümüzde, makine üreten
makinalar olarak tanımlanan “takım tezgâhları” ile şehirlerimizin yeniden yapılanması
sırasında ihtiyaç duyulacak olan “iş ve inşaat makinaları”, “pompalar, vanalar ve
kompresörler” ile ülkemizin gıda arzı ve güvenliğini doğrudan ilgilendiren “tarım makinaları”
ve “gıda makinalarının” ayrı bir öneme sahip olması gerektiği düşünülmektedir.
5
1.4. Sektörün EtkileĢim Halinde Olduğu Diğer Sektörler
Makina sektörü, yatırım malı ekipmanları temin etmesi bakımından bütün önemli sanayi
kolları ile stratejik bir işbirliği içindedir. Makinaların ve diğer mekanik ekipmanların
performansı, tarım, balıkçılık, madencilik, inşaat, nakliye, proses endüstrileri ve diğerlerinin
verimliliğinin artmasında önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle de ekonominin gelişmesi, tüm
sanayi kollarının rekabet gücünün artmasına katkı sağlamaktadır.
1.5. Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler
Makina imalat sanayi, bazı iller çevresinde daha fazla yoğunlaşmış bulunmaktadır. Bunlar;
Bursa, İstanbul, Kocaeli, Trakya dâhil Marmara Bölgesi, İzmir, Eskişehir, Ankara, Konya,
Gaziantep gibi illerdir. Çukurova bölgesi de bu kapsamda yer almaktadır. Takım tezgâhı imalatı
ise, daha çok Bursa, Kocaeli, İstanbul, İzmir ve Konya’da ön planda olan imalat konusudur.
Gaziantep, daha çok tekstil (halı dokuma dâhil) ve gıda sanayii makinaları ile inşaat
makinalarına öncelik veren bir konumdadır. Komşu ülkelere yakınlığı ve işbirliği olanağının
artması nedeni ile bu ilimizde, son yıllarda daha değişik makina türlerinin imalatı da gelişim
göstermektedir.
Öte yandan, OSTİM Organize Sanayi Bölgesi ile Çankaya Üniversitesi arasında 22 Mayıs 2008
tarihinde İş ve İnşaat Makinaları Kümesi (İŞİM) kurulmuş ve bugüne kadar bu küme tarafından
çeşitli faaliyetler gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca, Bakanlığımızca rekabetçilik ve yenilikçilik alanlarında küme destek programı tasarımı

tamamlanmış olup, ilgili Kümelenme Destek Programı Yönetmeliği 15/09/2012 tarihli ve
28412 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Program kapsamında sektörel ayrım
yapılmaksızın belirli bir rekabetçilik ve sürdürülebilirlik seviye ve potansiyeline sahip
kümelenmelerin iş planı çerçevesinde (faaliyet ve projeleri) desteklenmesi planlanmaktadır.
Küme Destek Programına yönelik usul ve esaslar Bakanlığımız web sitesinde yayımlanmıştır.
6
1.6. Sektörün Kapasite Kullanımı Belge Başlığı
Makine ve Ekipman İmalatına ait kapasite kullanımı, toplam imalat sanayine ait değere
oldukça yakın seyretmektedir. 2012 yılı için ise makine sektörü, imalat sanayinden farklı olarak
yükselişini, düşük bir düzeyde de olsa devam ettirmiştir.
Şekil 1. Kapasite Kullanım Oranı
Kaynak: TCMB
Şekil 2. Kapasite Kullanım Oranı (Aylık)
Kaynak: TCMB (NACE Rev.2 BYS Makine ve Ekipman İmalatı)
7
1.7. Sektörün ĠĢyeri Sayısı ve Ġstihdamı
TÜİK verilerine göre makina sektöründe 2010 yılı itibariyle 12.335 işletmede yaklaşık 154 bin
civarında personel istihdam edilmektedir. 2009 ve 2010 yılı verilerinin karşılaştırılması
sonucunda, hem makine imalatında hem de genel imalat sanayinde girişim sayısının
azalmasına karşın çalışan sayısının arttığı görülmektedir.
Tablo 3. Makine Sanayi İşyeri Sayısı ve İstihdamı

2009 2010 Değişim (%)
Girişim Çalışan Girişim Çalışan Girişim Çalışan
Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı
Makine ve Ekipman İmalatı 12.780 132.844 12.335 153.878 -3,5 15,8
TOPLAM İMALAT SANAYİ 320.815 2.584.773 299.929 2.851.277 -6,5 10,3

Kaynak: TÜİK
Makina ve Teçhizat İmalatı’na ait sanayi istihdam endeksi, bizlere makine sektörünün sağlamış
olduğu istihdamın, genel imalat sanayi değerinin de üzerinde bir artış sağladığını
göstermektedir.
Şekil 3. İstihdam Endeksi
Kaynak: TÜİK(* 2012 yılı ilk üç çeyrek verileri kullanılmıştır.)
1.8. Sektörün Üretim ve Katma Değeri
2010 yılı TÜİK verilerine göre 20,8 milyar TL düzeyinde gerçekleşen makine sektörü üretim
değerinin, aynı yıldaki 524,5 milyar TL’lik Türkiye Toplam İmalat Sanayi içerisindeki payı %4,0
civarındadır.
8
Tablo 4. Üretim ve Katma Değer Belge Başlığı

Faktör Maliyetiyle
Üretim Değeri
Katma Değer
NACE Rev.2 Kod
2009 2010 Değişim 2009 2010 Değişim
(milyar TL) (milyar TL) (%) (milyar TL) (milyar TL) (%)
1 Gıda Ürünlerinin İmalatı 10 64,7 79,5 22,9 10,6 11,6 10,0
2 Ana Metal Sanayii 24 42,5 59,5 39,8 4,9 8,1 67,6
3 Tekstil Ürünlerinin İmalatı 13 32,2 44,7 38,8 7,2 8,9 22,6

Motorlu Kara Taşıtı,
4 Treyler ve Yarı Treyler 29 33,5 43,4 29,6 6,6 8,1 22,9
İmalatı
5 Giyim Eşyalarının İmalatı 14 28,5 33,6 17,9 5,7 6,5 15,6
Diğer Metalik Olmayan
6 23 24,3 30,9 27,2 6,4 7,9 22,8
Mineral Ürünlerin İmalatı
7 Elektrikli Teçhizat İmalatı 27 24,9 28,4 13,8 5,8 5,7 -1,7
Fabrikasyon Metal
8 Ürünleri İmalatı (makine 25 21,9 27,5 25,4 5,2 6,1 16,8
ve teçhizat hariç)
Kauçuk ve Plastik
9 22 21,2 27,4 29,3 5,0 5,7 13,2
Ürünlerin İmalatı
Kimyasalların ve Kimyasal
10 20 21,9 26,8 22,7 4,0 4,7 18,5
Ürünlerin İmalatı
Kok Kömürü ve Rafine
11 Edilmiş Petrol Ürünleri 19 16,9 21,9 29,6 1,4 1,8 22,6
İmalatı
Makine ve Ekipman
12 28 15,2 20,8 37,2 4,2 5,2 22,8
İmalatı
TOPLAM İMALAT SANAYİ C 420,4 524,5 24,8 84,7 99,2 17,1
GENEL TOPLAM - 959,7 1.152,2 20,1 258,4 293,1 13,4

Kaynak: TÜİK
Ayrıca, “BYS Makina ve Teçhizat İmalatı” Sektöründe 2005=100 temel yıllı Sanayi Üretim
Endeksi yıllık ortalama değeri 2009 yılında küresel daralma neticesinde 85,4 değerine
gerilemiş ancak bu yıldan sonra büyük bir artış eğilimi göstermiştir. Sektöre ait endeks, 2010
yılından itibaren toplam imalat sanayine ait endeks değerinin üzerinde seyretmektedir.
9
Şekil 4. Üretim Endeksi
Kaynak: TÜİK
1.9. Sektörün Cirosu
Makina sektörü 2010 yılında toplam 22 milyar TL’lik ciro yapmıştır. Anılan yıl itibariyle
sektörün toplam imalat sanayi cirosu içerisindeki payı ise bir önceki yıla göre % 3,7’den % 4’e
yükselmiştir.
Tablo 5. Makine Sanayi Cirosu

Ciro
NACE Rev.2 2009 2010 Değişim Pay*
(milyar TL) (milyar TL) (%) (%)
1 Gıda Ürünlerinin İmalatı 10 68,5 83,2 21,5 15,1
2 Ana Metal Sanayii 24 45,3 61,1 34,8 11,0
3 Motorlu Kara Taşıtı, Treyler ve Yarı Treyler İmalatı 29 37,9 48,0 26,8 8,7
4 Tekstil Ürünlerinin İmalatı 13 34,4 46,8 35,9 8,5
5 Giyim Eşyalarının İmalatı 14 29,9 34,9 16,9 6,3
6 Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı 23 25,4 32,0 25,8 5,8
7 Elektrikli Teçhizat İmalatı 27 27,0 31,1 15,2 5,6
8 Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı 22 22,5 28,7 27,5 5,2
9 Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı 20 23,9 28,7 20,3 5,2

Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (makine ve
10 25 22,9 28,6 25,2 5,2
teçhizat hariç)
Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri
11 19 19,1 23,8 24,4 4,3
İmalatı
10
12 Makine ve Ekipman İmalatı 28 16,5 22,0 Belge Başlığı

33,8 4,0
TOPLAM İMALAT SANAYİ C 449,5 552,8 23,0 100,0
GENEL TOPLAM - 1.640,2 1.925,6 17,4 -

Kaynak: TÜİK (* 2010 yılı Toplam İmalat Sanayi içerisinde sahip olunan pay)
Makine ve Ekipman İmalatı sanayine ait ciro endeksinin de diğer endekslerde olduğu gibi
toplam imalat sanayi değerinin üzerinde seyrettiği, ayrıca makine sektörüne ait ciro
içerisindeki yurtdışı payının büyük bir artış trendi izlediği anlaşılmaktadır.
Şekil 5. Ciro Endeksi
Kaynak: TÜİK (Yurtiçi ve Yurtdışı Toplam)
Şekil 6. Ciro Endeksi (Yurtiçi ve Yurtdışı)
Kaynak: TÜİK (NACE Rev.2 Kod 28)
11
1.10. Sektörün SipariĢ Endeksi
Sanayi Sipariş Endeksine göre, ülkemiz makine sektörünün yurtdışından aldığı siparişler, yurtiçi
siparişlerin de üzerinde bir artış göstermiştir.
Şekil 7. Sipariş Endeksi
Kaynak: TÜİK (Yurtiçi ve Yurtdışı Toplam)
Şekil 8. Sipariş Endeksi (Yurtiçi ve Yurtdışı)
1.11. Sektörün Ar-Ge Faaliyetleri
2011 yılı Ar-Ge Faaliyetleri Araştırması sonuçlarına göre kamu kuruluşları, vakıf üniversiteleri
ve ticari sektördeki anket sonuçları ile devlet üniversitelerinin bütçe ve personel dökümlerine
dayalı olarak Türkiye’de Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge Harcaması 2011 yılında bir önceki yıla göre %
20,4 artarak 11,2 milyon TL olarak hesaplanmıştır.
12
Türkiye’de 2000 yılında Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge harcamasının GSYİH içindeki payıBelge
% 0,48 iken
Başlığı
bu oran 2011 yılında % 0,86’ya yükselmiştir. Bu artış, ülkemizde Ar-Ge’ye verilen önemin yıllar
geçtikçe arttığının somut bir kanıtıdır.
Şekil 9. Ar-Ge Harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçindeki Payı
Kaynak TÜİK
2011 yılında Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge harcamalarının %45,5’i yükseköğretim, %43,2’si ticari
kesim ve %11,3’ü kamu kesimi tarafından gerçekleştirilmiştir. Bir önceki yıl, yükseköğretim
%46 ile ilk sırada yer alırken, bunu %42,5 ile ticari kesim, %11,5 ile kamu kesimi takip etmiştir.
Şekil 10. Ar-Ge Harcamasını Gerçekleştiren Kesim
Kaynak: TÜİK
NACE Rev.2 - Kod:28 altında değerlendirilen makine sektöründe ise 2010 yılında 171,5 milyon
TL olan Ar-Ge harcaması, 2011 yılında %36,6’lık artışla 234 milyon TL düzeyinde
gerçekleştirilmiştir. Makine sektörü bu büyüklük ile en yüksek Ar-Ge harcaması
13
gerçekleştirilen sektörler arasında yer almaktadır ve imalat sanayi içerisinde %10’a yakın bir
paya sahiptir
Tablo 6. Sektörlere Göre 2011 Yılı Ar-Ge Harcamaları

NACE Harcama Pay
SEKTÖR
Kodu (TL) (%)
1 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı 29 653.799.411 25,4
2 Elektrikli teçhizat imalatı 27 311.771.636 12,1
3 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 30 250.100.787 9,7
4 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 28 234.239.922 9,1
Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri, kimyasalların ve kimyasal
5 19-20 196.160.066 7,6
ürünlerin imalatı
6 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı 21 194.227.005 7,6
7 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı 26 148.520.942 5,8
8 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) 25 146.512.691 5,7
9 Tekstil ürünlerinin imalatı 13 80.164.467 3,1
10 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 22 77.372.520 3,0
11 Gıda ürünlerinin imalatı 10 74.392.093 2,9
12 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 23 63.895.176 2,5
13 Ana metal sanayii 24 53.159.464 2,1
14 Diğer imalatlar 32 25.868.185 1,0
15 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı 33 15.812.011 0,6
16 Mobilya imalatı 31 15.408.667 0,6
17 Giyim eşyalarının imalatı 14 13.276.456 0,5
18 Kâğıt ve kâğıt ürünlerinin imalatı 17 4.360.727 0,2
Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman
19 16 3.418.480 0,1
ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı
20 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 18 3.183.872 0,1
21 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 15 2.496.050 0,1
22 İçeceklerin imalatı 11 1.341.411 0,1
23 İMALAT 10-33 2.569.482.039 100,0
24 GENEL TOPLAM (TÜM FAALİYETLER) - 4.817.272.485 -
Kaynak: TÜİK
Tablo 6’dan da anlaşılacağı üzere 2011 yılı itibariyle ülke genelindeki 4,8 milyar TL’lik toplam
Ar-Ge harcamalarının 2,6 milyar TL’si, yani yaklaşık olarak %53,3’ü doğrudan imalat sanayinde
gerçekleştirilmiştir.
Makine sektörünün imalat sanayi içerisindeki Ar-Ge harcamalarının payı 2010 yılında %8,4
iken 2011 yılında %9,1’a, genel harcamalar içerisindeki payı ise %4,3’ten %4,9’a yükselmiştir.
1.12. Sektörün DıĢ Ticareti
Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması “SITC Rev.3” kapsamında 71, 72, 73 ve 74 başlıklarının
toplamı olarak değerlendirilen makine ihracatında 2012 yılında bir önceki yıla kıyasla %3,2’lik
artış elde edilmiştir. Sektörün ithalatı %2,9 daralarak 24,8 milyar dolar seviyesinde
gerçekleşmiş olup, dış ticaret açığı ise 2011 yılına göre %6,5 azalmıştır.
14
Belge Başlığı
Şekil 11. Makina Sektörü İthalat ve İhracatı
Kaynak: TUİK (SITC Rev.3: 71, 72, 73 ve 74)
Tablo 7. Makina Sektörü İthalat ve İhracat Rakamları

İhracat Değişim İthalat Değişim Dış Ticaret Dengesi Değişim
YILLAR
(ABD Doları) (%) (ABD Doları) (%) (ABD Doları) (%)
2005 4.169.630.997 - 14.503.531.082 - -10.333.900.085 -
2006 5.142.389.293 23,3 16.801.726.774 15,8 -11.659.337.481 12,8

2007 7.055.295.959 37,2 20.330.029.129 21,0 -13.274.733.170 13,9
2008 8.594.436.096 21,8 21.005.923.907 3,3 -12.411.487.811 -6,5

2009 6.381.096.846 -25,8 15.894.439.179 -24,3 -9.513.342.333 -23,4
2010 7.502.652.711 17,6 19.868.708.751 25,0 -12.366.056.040 30,0
2011 9.408.358.613 25,4 25.521.006.395 28,4 -16.112.647.782 30,3

2012 9.696.893.391 3,1 24.776.806.866 -2,9 -15.071.919.583 -6,4
1.12.1. Makina Sanayi Ġhracatı
Türkiye’nin 2012 yılında en fazla makine ve ekipman ihraç ettiği ülke Almanya olup,
Almanya’yı ABD, Rusya, Irak ve İran takip etmiştir. En çok ihracat gerçekleştirilen ilk 10 ülkeye
ait ihracat hacmi, aynı yıla ait toplam makine ihracatının %54,7 düzeyindedir.
15
Tablo 8. Ülkelere Göre Makina Sektörü İhracat Rakamları (2012)

İhracat Pay
Ülke
(Milyar ABD $) (%)
1 Almanya 1,6 16,6

2 A.B.D. 0,6 6,5
3 Rusya Federasyonu 0,6 5,9
4 Irak 0,6 5,8

5 İran 0,4 4,2
6 İngiltere 0,3 3,3
7 İtalya 0,3 3,3
8 Azerbaycan 0,3 3,2

9 Romanya 0,3 3,2
10 Fransa 0,3 2,7
DİĞER 4,4 45,3

TOPLAM 9,7 100,0
Tablo 9. Makina Sektörü İhracatının Toplam İhracat İçerisindeki Payı

TOPLAM İHRACAT
TOPLAM İHRACAT MAKİNA İHRACATI
YIL İÇERİSİNDEKİ ORAN
(ABD Doları) (ABD Doları)
(%)
2005 73.476.408.143 4.169.630.997 5,7
2006 85.534.675.518 5.142.389.293 6,0
2007 107.271.749.904 7.055.295.959 6,6
2008 132.027.195.626 8.594.436.096 6,5
2009 102.142.612.603 6.381.096.846 6,2
2010 113.883.219.184 7.502.652.711 6,6
2011 134.906.868.830 9.408.358.613 7,0
2012 152.536.652.596 9.696.893.391 6,4

1.12.2. Makina Sanayi Ġthalatı
2012 yılı itibariyle Türkiye’nin en fazla makine ithal ettiği ülke Almanya olup, bu ülkeyi sırasıyla
Çin, İtalya, Fransa, İngiltere ve Japonya takip etmiştir. İthalat sıralamasında yer alan ilk 10
ülkeden yaklaşık olarak 17,4 milyar ABD doları değerinde ithalat gerçekleştirilmiştir. Bu miktar,
toplam makine ve aksamları ithalatımızın %77,6’sını oluşturmaktadır.
16
Tablo 10. Ülkelere Göre Makina Sektörü İthalat Rakamları (2012) Belge Başlığı
İthalat Pay
Ülke
(Milyar ABD $) (%)
1 Almanya 5,1 20,6
2 İtalya 3,5 14,1
3 Çin 3,5 14,1
4 Fransa 1,3 5,3
5 İngiltere 1,3 5,2
6 Japonya 1,2 4,7
7 A.B.D. 1,1 4,4
8 Güney Kore 1,0 4,0
9 Polonya 0,6 2,6
10 İspanya 0,6 2,4
DİĞER 0,5 22,4
TOPLAM 24,8 100,0

Tablo 11. Makina ve Aksamları İthalatının Toplam İthalat İçerisindeki Payı

TOPLAM İTHALAT
TOPLAM İTHALAT MAKİNA İTHALATI
YIL İÇERİSİNDEKİ ORAN
(ABD Doları) (ABD Doları)
(%)
2005 116.774.150.907 14.503.531.082 12,4
2006 139.576.174.148 16.801.726.774 12,0
2007 170.062.714.501 20.330.029.129 12,0
2008 201.963.574.109 21.005.923.907 10,4
2009 140.928.421.211 15.894.439.179 11,3
2010 185.544.331.852 19.868.708.751 10,7
2011 240.841.676.274 25.521.006.395 10,6
2012 236.544.494.245 24.776.806.866 10,5

17
1.13. Sektörün Maliyet BileĢenleri
Ülkemizde makina sektöründe işçilik en büyük maliyet kalemlerinin başında gelmektedir. Diğer
bir deyişle, makina üretimi sermaye yoğun olmaktan çok işgücü yoğun bir sektördür.
Dolayısıyla işçilik maliyeti ülkemiz için makina sektörü açısından hayati öneme sahip bir
rekabet faktörüdür.
Emek yoğun karakterini koruyan ülkemiz makina sektörü, bu yapısı ile gelişmiş ülkelerde de
benzer karakter göstermektedir. Çok az sayıda makina tipi hariç, seri imalat teknikleri bu
sektörde uygulanmamaktadır. Son yıllarda dünyada müşteri istekleri doğrultusunda tasarlanan
makina imalatına yönelme eğilimi söz konusudur. Bu talepler, ek bir mühendislik çalışması
gerektirmektedir, artan maliyetler ise talep edildiği ülkelerde fiyatların artmasına sebep
olmaktadır.
Ülkemizde ise işçilik yanında, mühendislik hizmetlerinin de nispeten ucuz olması, makina
imalatçı firmalarının rekabet şansını arttırmaktadır ve bu üstünlük yakın gelecekte de devam
edecektir. Müşteri istekleri doğrultusunda imalatta, mühendislik ve işçilik ücretlerinin düşük
olmasının yanı sıra, oldukça emek yoğun olan bu üretim konularında firmaların teknolojik
birikimleri rekabete imkân verecek düzeydedir. Bu olumlu yapı, ülkemiz makina imalatçısının,
üçüncü ülkelerde tesislerin yenilenmesi veya yeni yatırımların gerçekleştirilmesi şansını
artırmaktadır.
1.14. Sektöre Özgü Yatay ve Dikey Politikalar ve Düzenlemeler
Ülkemizin AB Teknik Mevzuatını uyumlaştırmasıyla, makina imalatçılarımızın üretim

aşamasında uymak zorunda olduğu bazı yönetmelikler bulunmaktadır.
Başta 2006/42/AT sayılı “Makina Emniyeti Yönetmeliği” olmak üzere, gereken durumlarda
aşağıda belirtilen yönetmeliklere ve imalatçılarımızın sorumluluğunda olmak üzere burada
belirtilmemiş olan ilgili diğer mevzuata da uyulması zorunludur.
Bu yönetmeliklerden bazıları aşağıda sıralanmıştır:
* 2006/95/AT sayılı “Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış

Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmelik”,
* 2000/14/AT sayılı “Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki
Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik”,
* 2004/108/AT sayılı “Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği”,
* 97/68/AT sayılı “Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinalara Takılan İçten Yanmalı
Motorlardan Çıkan Gaz Ve Parçacık Halindeki Kirletici Emisyonlara Karşı Alınacak Tedbirlerle
İlgili Tip Onayı Yönetmeliği”,
* 2009/142/AT sayılı “Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik”,
* 94/9/AT sayılı “Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler İle
İlgili Yönetmelik (ATEX)”
İlgili yönetmeliklere uygun imalat yapılması ülkemizde bir zorunluluk olmakla birlikte,
üreticilerimizin ürünlerini AB ve Dünya pazarlarına açmak için de bir anahtardır.
18
Belge Başlığı
2013 yılı Şubat ayı itibariyle 2006/42/AT sayılı Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamında 6
adet, 2009/142/AT sayılı Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamında 6 adet, 94/9/AT
sayılı ATEX Yönetmeliği kapsamında ise 2 adet ulusal Onaylanmış Kuruluş, Bakanlığımız
tarafından görevlendirilmiş bulunmaktadır.
1.15. Sektörün 2013-2023 Projeksiyonu
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından yürütülen Türkiye’nin 2023 İhracat Stratejisinin
Sektörel Kırılımı Projesi kapsamında hedeflenen 500 milyar dolarlık ihracat rakamına
ulaşılabilmek amacıyla 2023 yılında Makina ve Aksamları Sektörü İhracatının 100 milyar dolar
olması öngörülmüştür. Dünya pazarından %2,3’lük bir pay sahibi olunması amaçlanan
çalışmada Yıllık Ortalama Artış Oranının %17,8, Türkiye İhracatı içerisindeki payın ise %18,34
olması planlanmıştır.
Şekil 12. Sektör İhracat Gelir Hedefi
Kaynak: TİM - 2023 Türkiye İhracat Stratejisi Kırılımı Projesi
19
2. SEKTÖRÜN SON ALTI AYLIK DEĞERLENDĠRMESĠ
2.1. Sektörün Üretim Endeksi Değerlendirmesi
Makine sektörüne ilişkin Sanayi Üretim Endeksi aylık bazda incelendiğinde 2012 yılındaki
yüksek seyrin Temmuz ayından itibaren düşüşe geçtiği ve üretimin 2011 yılının altında bir
seviyede kaldığı görülmektedir.
Şekil 13. Üretim Endeksi (Aylık)
2.2. Sektörün Kapasite Kullanım Oranı Değerlendirmesi
Sektöre ait kapasite kullanımı, Sanayi Üretim Endeksini teyit eder bir biçimde Temmuz ayından
sonra 2011 yılındaki düzeyin altına gerilemiştir.
Şekil 14. Kapasite Kullanım Oranı (Aylık)
Kaynak: TCMB (NACE Rev.2, BYS Makina ve Teçhizat İmalatı)
20
2.3. Sektörün Ġhracat ve Ġthalat Değerlendirmesi Belge Başlığı
Makine sektörü ihracatı açısından, 2012 yılı sonunda 2011 yılına nazaran %3,2’lik bir artış
sağlanmış olsa da özellikle 2012 yılı Aralık ayında bir önceki yıla göre yaşanmış olan %12,8’lik
düşüşün 2013 yılının ilk aylarında da yaşanmaması amacıyla sektöre ait kritik verilerin
yakından takip edilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Tablo 12. Aylık Bazda İhracat Değerleri

Ay 2011 ($) 2012 ($) Değişim (%)
Ocak 624.882.506 705.828.644 13,0
Şubat 696.615.063 776.484.361 11,5
Mart 842.720.722 903.561.374 7,2
Nisan 838.689.223 831.748.823 -0,8
Mayıs 801.343.489 886.241.085 10,6
Haziran 833.023.379 850.357.391 2,1
Temmuz 807.220.309 785.199.473 -2,7
Ağustos 796.609.628 729.276.869 -8,5
Eylül 707.991.212 757.058.628 6,9
Ekim 796.204.416 789.268.500 -0,9
Kasım 729.487.827 876.106.247 20,1
Aralık 933.570.839 813.913.607 -12,8
TOPLAM 9.408.358.613 9.705.045.002 3,2
Şekil 15. Aylık Bazda İhracat Değerleri Değişimi
21
Makine ithalatında 2012 yılı Mart-Ekim ayları arasında bir önceki yıla göre aşağı yönlü bir
değişim yaşanmıştır. Bu dönemdeki azalmaya karşılık Ocak, Şubat ve Kasım aylarındaki yüksek
ithalat neticesinde yılsonu ithalatımız %2,9 azalarak 24,8 milyar dolar seviyesine gerilemiştir.
Tablo 13. Aylık Bazda İthalat Değerleri

Ay 2011 ($) 2012 ($) Değişim (%)
Ocak 1.417.963.953 1.635.026.205 15,3
Şubat 1.586.046.168 1.841.587.396 16,1
Mart 2.411.973.361 2.178.829.969 -9,7
Nisan 2.385.994.371 1.865.894.868 -21,8
Mayıs 2.346.043.811 2.360.247.498 0,6
Haziran 2.776.694.097 1.993.102.527 -28,2
Temmuz 2.326.328.630 2.226.198.816 -4,3
Ağustos 2.137.427.162 1.885.448.500 -11,8
Eylül 2.009.645.899 2.051.854.838 2,1
Ekim 2.027.577.932 2.016.940.660 -0,5
Kasım 1.908.720.554 2.397.441.521 25,6
Aralık 2.186.590.457 2.324.391.787 6,3
TOPLAM 25.521.006.395 24.776.964.585 -2,9
Şekil 16. Aylık Bazda İthalat Değerleri Değişimi
22
2.4. Sektörün Ciro ve SipariĢ Endeksi Değerlendirmesi Belge Başlığı
Makina sektörüne ait Aylık Ciro endeksi, 2011 yılına göre sabit sayılabilecek bir artış oranı ile
bir önceki yıla nazaran yükselişini sürdürmüştür.
Şekil 17. Ciro Endeksi (Aylık)
Kaynak: TÜİK (Yurt İçi Yurt Dışı Toplam, NACE Rev.2 Kod 28)
Makina sektörüne ait Sipariş endeksi, daha önce tespiti yapılan Sanayi Üretim Endeksi ve
Kapasite Kullanım Oranındaki azalmayı teyit etmekte ve yine Haziran ayı sonrasında söz
konusu endeks değerinde bir önceki yıla göre düşüş görülmektedir. Bu düşüşün dönemsel
olduğu anlaşılmakla birlikte Ekim-Aralık ayları arasındaki dönemde yaşanan artışın 2013 yılına
yansımasıyla birlikte üretim düzeyinin de artması beklenmektedir.
Şekil 18. Sipariş Endeksi (Aylık)
Kaynak: TÜİK (Yurt İçi Yurt Dışı Toplam, NACE Rev.2 Kod 28)
23
2.5. Son Dönemdeki Sektöre ĠliĢkin Türkiye ve Dünyadaki GeliĢmeler
Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2011-2014), 2/5/2011 tarih ve
2011/10 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararıyla onaylanarak uygulamaya girmiş ve Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Nihat ERGÜN tarafından 3 Mayıs 2011 tarihinde sektör
temsilcilerinin de katılımıyla gerçekleştirilen tanıtım toplantısıyla kamuoyuna açıklanmıştır.
Belgenin uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla oluşturulan Yönlendirme

Kurulunun ilk toplantısı 3 Ağustos 2011, ikinci toplantısı 7 Şubat 2012, üçüncü toplantısı ise 28
Ağustos 2012 tarihinde Sanayi Genel Müdürü Sayın Süfyan EMİROĞLU başkanlığında
yapılmıştır.
Yönlendirme Kurulu 3. Toplantısında katılımcılar ile birlikte değerlendirilen ve Ocak - Haziran

2012 dönemi boyunca eylemler nezdinde sağlanan gelişmelerin derlendiği II. UYGULAMA,
İZLEME VE DEĞERLENDİRME RAPORU Genel Müdürlüğümüz (http://sgm.sanayi.gov.tr) web
sayfasında (Dokümanlar/Strateji İzleme Raporları) yayımlanmıştır.
Yönlendirme Kurulu 4. Toplantısında ele alınacak olan III. UYGULAMA, İZLEME VE

DEĞERLENDİRME RAPORU ise önümüzdeki günlerde aynı adreste yayımlanacaktır.
24
Belge Başlığı
KAYNAKÇA
1. Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2011-2014)

2. TCMB İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı Aylık Toplu Sonuçları
3. Türkiye İstatistik Kurumu
4. ITC – Trademap
5. UN Comtrade
6. Türkiye’nin 2023 İhracat Stratejisinin Sektörel Kırılımı Projesi
25
EKLER
26
EK 1. SITC SINIFLAMASI - REV.3 (KOD: 71, 72, 73 VE 74)
Kod Tanım
7111 Buhar kazanları, kızgın su kazanları
7112 Buhar kazanları için yardımcı cihazlar ve buhar güç üniteleri için kondansörler
7119 Buhar ve kızgın su kazanlarının aksamı
7121 Türbinler
7128 Buhar türbinlerinin aksam-parçaları
7131 Hava taşıtlarının motorları ve aksam parçaları
7132 Kara taşıtları için motorlar
7133 Deniz taşıtlarının motorları
7138 Diğer amaçlı motorlar
7139 Motorların aksamı, parçaları(Hava taşıtları için olanlar hariç)
7144 Turbojetler
7148 Turbopropeller, diğer gaz türbinleri
7149 Turbojetler/turbopropeller/diğer gaz türbinlerinin aksam-parçaları
7161 Elektrik motorları - güç=<37, 5w
7162 Doğrusal akım (DC ) motor ve jeneratörleri
7163 Alternatif akım motorları ve jeneratörler
7164 Diğer rotatif elektrik konvertörleri
7165 Elektrojen grupları ve aksam/parçaları
7169 Elektrik motor, jeneratör, elektrojen grupları aksam, parçaları
7181 Su türbinleri, çarklar ve bunlar için regülatörler
7187 Nükleer reaktörler ve kartuşlar ile aksam/parçalar
7189 Diğer motor-makinalara ait aksam-parçalar
7211 Tarla, bahçe tarımında, ormancılıkta kullanılan makina, cihazlar
7212 Tarım ürünlerinin hasat ve harman edilmesine mahsus makina ve cihazlar
7213 Süt sağma, sütçülükte kullanılan makina ve cihazlar
7219 Tarım ürünlerinin hasat ve harman edilmesine mahsus diğer makina ve cihazlar
7223 Paletli traktörler
7224 Motokültörler ve diğer tarım traktörleri
7231 Buldozer-angledozerler ve greyderler
7232 Küreyici, yükleyici-ekskavatörler
7233 Kendinden hareketli iş makinaları
7234 Kendinden hareketli olmayan iş makinaları
7239 İnşaat mühendis ve müteahhit alet ve teçhizatının aksam ve parçaları
7243 Dikiş makinaları, mobilyaları, iğneleri, aksam-parçaları
7244 Dokuma maddelerinden lif imal eden, elyaf hazırlayan ve işleyen makinalar
7245 Dokuma, örgü tezgahları ve diğer makina ve cihazları
7246 Tekstil, örgü makinalarının-yardımcı cihazlarının aksam-parçaları
7247 Ütü, yıkama, kurutma, ağartma, boyama, apresi, finisalı vs. makinaları
27
7248 Post, deri, köselenin hazırlama, işleme makina-cihazları vb. aksam/parçaları

7249 Çamaşır, ütü, temizleme, kurutma, apreleme vb makinaların aksam-parçaları
7251 Kağıt hamuru, kağıt/kartonların imaline ve finisajına mahsus makina-cihazlar
7252 Kağıt hamuru, kağıt/karton işleyen makina-cihazlar
7259 Kağıt hamuru, kağıt/karton işleyen makina/cihazlar vb. aksam parçaları
7263 Matbaacılıkta kullanılan makinalar, cihazlar vs. çeşitli malzemeler
7265 Ofset baskı yapan makina-cihazlar
7266 Matbaacılıkta kullanılan makina ve cihazlar
7268 Cilt makinaları, forma, yaprak dikme makinaları
7269 Matbaa ve baskı makinaları-cihazları, yardımcı makinalar aksam, parçaları
7271 Hububat-baklagilin öğütülmesi, işlenmesi için makina-cihazlar vb. aksam/parçalar
7272 Yiyecek-içecek sanayii makina-cihazlar ile bunların aksam-parçaları
7281 Taş, seramik, ağaç, mantar vb. işleyen makinalar ve bunların aksam-parçalar
7283 Toprak, taş, cevher vb. ayıran, yıkayan makinalar ile bunların parçaları
7284 Başka yerde belirtilmeyen makina ve cihazlarla bunların aksam/parçaları
7285 (7284)"de belirtilen makinaların aksam/parçaları
7311 Maddenin aşındırılarak işlenmesine mahsus makinalar
7312 Metal işleme merkezleri ile tek/çok istasyonlu transfer tezgâhları
7313 Metallerin işlenmesine mahsus torna tezgâhları
7314 Delme makinaları ve rayba tezgahları:metalleri talaş kaldırarak işleyen
7315 Diş, vida yuvası açma, freze makinaları:metal işlerken talaş kaldıran
7316 Çapak, pürüz temizleme, bileme, taşlama vb. için makinalar
7317 Planya, vargel, yiv, zıvana, broş, dişli çark vb tezgâhları
7331 Metalleri dövme suretiyle işlemeye mahsus takım tezgâhları
7339 Metalleri/sinterlenmiş metal karbürleri talaş kaldırmadan işleyen makinalar
7351 Alet ve parça tutucuları, makinalara ait taksim edici tertibat vs.
7359 Metal işleme ve takım tezgahlarının aksam/parçaları
7371 Tav ocakları, döküm potaları, külçe kalıpları, döküm makinaları
7372 Metalleri haddeleme makinaları vb. silindirleri
7373 Elektrik, lazer, ultrasonik vb. çalışan lehim, kaynak cihazları
7374 Lehim ve kaynak yapmaya mahsus makina ve cihazlar(7373"de ki ler hariç)
7412 Ocakların beslenmesi için brülörler, otomatik ocaklar
7413 Sanayi-laboratuvarlara mahsus fırınlar ile bunların aksam ve parçalar
7414 Isı pompaları, vitrin, tezgâh vb. tipi soğutucu/dondurucular ile aksam/parçaları
7415 Klima cihazları-vantilatörlü, ısı, nem değiştirme tertibatlı
7417 Gazojen, ısı değiştirici hava/gaz sıvılaştırma makinaları ve aksam/parçaları
7418 Isı değişikliği yöntemi ile iş yapan cihazlar ile bunların aksam, parçası
7419 Isı değişikliği yöntemi ile iş yapan cihazların aksam, parçası
7421 Ölçü tertibatlı sıvı pompaları
7422 İçten yanmalı pistonlu motorlar yakıt, yağ/soğutma pompaları
7423 Beton pompaları
28
7424 Diğer doğrusal deplasmanlı pompalar (pozitif hareketli)

7425 Diğer döner deplasmanlı pompalar Belge Başlığı
7426 Diğer santrifüjlü Diğer pompalar
7427 Pompalar;sıvı elevatörleri
7429 Pompalar ve sıvı elevatörlerin aksam ve parçaları
7431 Hava ve vakum pompaları
7434 Vantilatörler-aspiratörler
7435 Santrifüjler
7436 Sıvı/gazların filtre/arıtmasına mahsus makina ve cihazları
7438 Hava-gaz pompası, kompresörü, vantilatör vb aksamı, parçaları
7439 Sıvıların filtre edilmesine/arıtmasına mahsus makina ve cihazlar
7441 Kısa mesafe eşya taşıyan taşıtlar ile bunların aksam-parçaları
7442 Palanga, vinçler(kara nakil vasıtası kaldıran hariç), bucurgat ve ırgatlar
7443 Gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler
7444 Krikolar; taşıtların kaldırılmasında kullanılan ağır yük kaldırıcıları
7447 Malzeme taşımaya mahsus sürekli hareketli pnömatik elevatörler-konveyörler
7448 Asansörler, kaldırma yükleme benzeri işler için makina ve cihazlar
7449 Palangalar ve ağır yük kaldırıcılar, forkliftler ve aksam-parçaları
7451 El ile kullanılan pnömatik/motorlu aletler
7452 Şişeleri veya diğer kapları temizleme, kurutma, doldurma, vs. mahsus makinalar
7453 Tartı alet ve cihazları
7456 Sıvı-toz halindeki maddeleri püskürtme ve dağıtma cihazları/aksam, parçalar
7459 Kalenderler, hadde ve otomatik satış makinaları vb. aksam, parçaları
7461 Bilyalı rulmanlar
7462 Konik makaralı rulmanlar (konik bilezik ve makara grupları dahil)
7463 Fıçı makaralı rulmanlar
7464 İğneli rulmanlar
7465 Silindirik makaralı rulmanlar
7468 Kombine haldeki bilyalı ve konik makaralı diğer rulmanlar
7469 Rulman aksam-parçaları
7471 Basınç düşürücü valfler
7472 Yağlı hidrolik/pnömatik transmisyon valfleri
7473 Çek valfler (klapeler, subaplar)
7474 Emniyet/bırakma valfleri
7478 Diğer muslukçu eşyası
7479 Musluklar, valfler vb. cihazların aksam-parçaları
7481 Transmisyon milleri(kam mil-krank şaft dahil), kranklar
7482 Yatak kovanları
7483 Demir/çelikten zincirler ve aksamı
7484 Dişliler, dişli sistemleri, bilyalı vidalar, dişli kutuları
7485 Volanlar-kasnaklar (kasnak blokları dahil)
29
7486 Kavramalar-kaplinler (birleştirme, irtibat cihazları)

7489 Transmisyon mili, krank, kovan, dişli kutuları vb. parçaları
7491 Metal dökümü için kasalar, plakalar, kalıp modelleri
7492 Metal tabakalı contalar (Metaloplastik), conta takım ve gruplar
7499 Makina, mekanik cihazların aksam-parçaları-diğer
30
EK 2. MAKİNA SEKTÖRÜNÜN TAMAMINA AİT TÜRKİYE GENELİ FİİLİ İHRACAT-İTHALAT RAKAMLARI
MAKĠNE VE AKSAMLARI SEKTÖR TAMAMI ĠTĠBARĠYLE ĠHRACAT KAYIT RAKAMLARI

1 OCAK-31 ARALIK 2011 1 OCAK-31 ARALIK 2012 (%) DeğiĢim
MAL GRUBU ADI Miktar (ton) Değer (bin $) $/KG Miktar (ton) Değer (bin $) $/KG Miktar Değer
REAKTÖRLER VE KAZANLAR 56.266 424.181 7,5 58.570 404.044 6,9 4,1 -4,7
TÜRBİNLER,TURBOJETLER, HİDROLİK SİLİNDİR, AKSAM-PARÇALARI 10.849 238.562 22,0 10.536 303.137 28,8 -2,9 27,1
POMPALAR VE KOMPRESÖRLER 81.810 718.231 8,8 86.052 730.036 8,5 5,2 1,6
VANALAR 43.151 401.928 9,3 48.110 454.684 9,5 11,5 13,1
KLİMALAR VE SOĞUTMA MAKİNELERİ 436.938 2.161.744 4,9 481.067 2.219.627 4,6 10,1 2,7
ISITICILAR VE FIRINLAR 31.254 279.331 8,9 36.392 295.866 8,1 16,4 5,9
HADDE VE DÖKÜM MAKİNELERİ, KALIPLAR, AKS. VE PARÇALARI 46.782 370.967 7,9 50.013 376.983 7,5 6,9 1,6
GIDA SANAYİİ MAKİNELERİ, AKS. VE PARÇ. 58.751 352.322 6,0 61.466 380.148 6,2 4,6 7,9
TARIM VE ORMANCILIKTA KULLANILAN MAK.AKSAM VE PARÇALARI 100.960 558.137 5,5 122.325 624.704 5,1 21,2 11,9
YÜK KALDIRMA, TAŞIMA VE İSTİFLEMEYE MAHSUS MAK. AKS. VE PAR. 40.377 211.078 5,2 51.186 260.562 5,1 26,8 23,4
İNŞAAT VE MADENCİLİKTE KULLANILAN MAKİNELER AKS. VE PAR. 258.165 1.057.889 4,1 263.489 1.084.335 4,1 2,1 2,5
KAĞIT İMALİNE VE MATBAACILIĞA MAHSUS MAKİNELER 7.129 59.538 8,4 6.042 55.648 9,2 -15,2 -6,5
DİĞER YIKAMA VE KURUTMA MAKİNELERİ, AKS. PAR. 327.437 1.133.722 3,5 362.086 1.192.053 3,3 10,6 5,1
TEKSTİL VE KONFEKSİYON MAKİNELERİ AKS. VE PAR. 54.508 296.768 5,4 50.378 285.372 5,7 -7,6 -3,8
DERİ İŞLEME VE İMALAT MAKİNELERİ AKS. VE PAR. 1.321 7.317 5,5 1.488 7.705 5,2 12,6 5,3
KAUÇUK, PLASTİK, LASTİK İŞLEME VE İMALATINA AİT MAKİNELER 9.075 103.958 11,5 10.155 123.049 12,1 11,9 18,4
TAKIM TEZGAHLARI 91.800 632.411 6,9 95.189 671.816 7,1 3,7 6,2
DİĞER MAKİNELER , AKSAM VE PARÇALAR 114.584 902.126 7,9 128.858 991.697 7,7 12,5 9,9
MOTORLAR, AKSAM VE PARÇALARI 102.755 1.718.368 16,7 107.219 1.708.932 15,9 4,3 -0,5
BÜRO MAKİNELERİ 4.127 131.619 31,9 3.415 132.589 38,8 -17,2 0,7
RULMANLAR 11.276 124.842 11,1 10.115 110.151 10,9 -10,3 -11,8
SAVUNMA SAN.İÇİN SİLAH VE MÜHİMMAT 9.910 410.064 41,4 14.166 526.381 37,2 42,9 28,4
AMBALAJ MAKİNALARI 5.132 124.098 24,2 5.264 109.763 20,9 2,6 -11,6
TOPLAM 1.904.358 12.419.199 6,5 2.063.580 13.049.286 6,3 8,4 5,1
Kaynak: TÜİK
31
EK 3. EKONOMİK FAALİYET VE HARCAMA GRUBUNA GÖRE TİCARİ KESİM AR-GE HARCAMASI (2010 & 2011)
2011 2010 2011/2010 2011 2010

Sektör Kod Harcama Harcama Değişim Pay Pay Pay Pay
(TL) (TL) (%) İmalat (%) Genel (%) İmalat (%) Genel (%)
1 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı 29 653.799.411 585.502.647 11,7 25,4 13,6 28,8 14,8
2 Elektrikli teçhizat imalatı 27 311.771.636 217.170.224 43,6 12,1 6,5 10,7 5,5
3 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 30 250.100.787 218.220.690 14,6 9,7 5,2 10,7 5,5
4 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 28 234.239.922 171.486.362 36,6 9,1 4,9 8,4 4,3
5 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri, kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 19-20 196.160.066 143.241.148 36,9 7,6 4,1 7,0 3,6
6 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı 21 194.227.005 92.131.095 110,8 7,6 4,0 4,5 2,3
7 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı 26 148.520.942 122.428.996 21,3 5,8 3,1 6,0 3,1
8 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) 25 146.512.691 164.567.731 -11,0 5,7 3,0 8,1 4,2
9 Tekstil ürünlerinin imalatı 13 80.164.467 51.181.096 56,6 3,1 1,7 2,5 1,3
10 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 22 77.372.520 64.101.355 20,7 3,0 1,6 3,1 1,6
11 Gıda ürünlerinin imalatı 10 74.392.093 59.736.755 24,5 2,9 1,5 2,9 1,5
12 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 23 63.895.176 52.751.725 21,1 2,5 1,3 2,6 1,3
13 Ana metal sanayii 24 53.159.464 27.726.746 91,7 2,1 1,1 1,4 0,7
14 Diğer imalatlar 32 25.868.185 16.908.802 53,0 1,0 0,5 0,8 0,4
15 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı 33 15.812.011 11.792.089 34,1 0,6 0,3 0,6 0,3
16 Mobilya imalatı 31 15.408.667 13.312.639 15,7 0,6 0,3 0,7 0,3
17 Giyim eşyalarının imalatı 14 13.276.456 11.633.111 14,1 0,5 0,3 0,6 0,3
18 Kâğıt ve kâğıt ürünlerinin imalatı 17 4.360.727 4.326.308 0,8 0,2 0,1 0,2 0,1
Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri
19 16 3.418.480 1.441.975 137,1 0,1 0,1 0,1 0,0
malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı
20 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 18 3.183.872 2.938.386 8,4 0,1 0,1 0,1 0,1
21 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 15 2.496.050 1.658.519 50,5 0,1 0,1 0,1 0,0
22 İçeceklerin imalatı 11 1.341.411 1.122.661 19,5 0,1 0,0 0,1 0,0
23 İMALAT 10-33 2.569.482.039 2.035.381.060 26,2 100,0 53,3 100,0 51,6
24 GENEL TOPLAM (TÜM FAALİYETLER) - 4.817.272.485 3.942.908.434 22,2 - 100,0 - 100,0
Kaynak: TÜİK
32
EK 4. TÜRKİYE’NİN İHRAÇ ETTİĞİ MAKİNELER
SITC REV.3 SINIFLAMASINA GÖRE (2012)
İhracat Pay
SITC Madde adı
(ABD Doları) (%)
1 71392 Dizel motorlar için aksam-parçalar 788.965.414 8,1
2 71391 Benzinli motorlar için aksam-parçalar 605.815.503 6,2
3 72399 Ağır iş makinalarının aksam-parçaları (grup 723) 331.554.889 3,4
4 74780 Diğer muslukçu eşyası 326.555.728 3,4
5 72249 Diğer traktörler 324.848.888 3,4
6 71491 Turbojetler/turbopropellerin aksam-parçaları 243.634.864 2,5
7 71651 Elektrojen grupları 239.814.804 2,5
8 74143 Vitrin, tezgah vb tipi soğutucu-dondurucular 239.321.377 2,5
9 71323 Kara taşıtları için dizel, yarı dizel motorlar 233.742.807 2,4
10 72834 Diğer taş, toprak, metal cevheri vb.için makina ve cihazlar 183.862.088 1,9
Başka yerde sınıflandırılmamış, kendine özgü fonksiyonlu makinalar ve
11 72849 173.837.841 1,8
mekanik cihazlar
12 72711 Hububat-baklagilin öğütülmesi, işlenmesi için makina-cihazlar 163.001.195 1,7
13 74151 Pencere/duvar tipi klimalar (tek bir gövde halinde) 135.491.232 1,4
14 74149 soğutucu/dondurucu-ısı pompalarına ait aksam-parçalar ve mobilyalar 123.551.105 1,3
15 74810 Transmisyon milleri (kam mil-krank şaft dahil) kranklar 117.313.894 1,2
16 72839 Toprak, taş, cevher vb ayıran, yıkayan vb makinaların parçaları (728.3 için) 114.260.604 1,2
Başka yerde sınıflandırılmamış makinalar, çalışma kauçuğu veya plastikler
17 72842 108.660.737 1,1
için veya bu maddeden ürünlerin imali için
18 74291 Pompaların aksam-parçaları 108.616.986 1,1
19 74527 Paketleme/ambalajlama makina-cihazları 98.443.722 1,0
20 74240 Diğer doğrusal deplasmanlı pompalar (pozitif hareketli) 96.314.147 1,0
21 74493 Asansör, skipli asansör/yürüyen merdiven aksam-parçaları 94.152.938 1,0
22 73729 Hadde silindirleri ve metalleri haddeleme makinalarının aksam-parçaları 94.098.997 1,0
23 74380 Hava-gaz pompası, kompresörü, vantilatör vb aksamı, parçaları 92.558.338 1,0
24 71631 Alternatif akım motorları - güç <= 37.5 W 89.515.123 0,9
25 74345 Aspiratörlü davlumbazlar-en büyük yatay kenarı<120 cm. 88.309.729 0,9
26 72812 Ağaç, mantar, kemik, sert kauçuk, plastik vb işleme makinaları 87.990.110 0,9
27 74840 Dişliler, dişli sistemleri, bilyalı vidalar, dişli kutuları 87.039.220 0,9
Nümerik kontrol edilmemiş, eğme, katlama, düzeltme veya düzleştirme
28 73313 85.679.657 0,9
makinaları (baskıları kapsar)
29 71690 Elektrik motor, jeneratör, elektrojen grupları aksam, parçaları 82.008.288 0,8
30 72722 Yiyecek-içecek sanayiinde kullanılan makina-cihazlar 80.337.747 0,8
31 74610 Bilyalı rulmanlar 74.921.468 0,8
32 73315 Makas tipi kesme makinaları (presler dahil)-diğer 74.189.337 0,8
33 74155 Soğutma tertibatı bulunmayan klima cihazları 71.680.973 0,7
34 74790 Musluklar, valfler vb.cihazların aksam-parçaları 70.253.088 0,7
35 74319 Sivil hava taşıtlarının diğer kompresörleri 67.011.378 0,7
36 74915 Metaller/metal karbürler için diğer döküm kalıplar 64.219.398 0,7
Sayısal kontrollü, eğme, katlama, düzeltme veya düzleştirme makinaları
37 73312 63.677.545 0,7
(baskıları kapsar)
38 72833 Karıştırma, yoğurma makinaları 63.258.406 0,7
33
39 74369 Diğer gaz filtre/arıtma cihazları 62.731.861 0,6

40 74145 Isı pompaları, kondansörleri ısı değiştirici kompresör tipte soğutucu ünite 61.342.752 0,6
41 74364 İçten yanmalı motorlar için hava filtreleri 60.197.190 0,6
42 74361 Suyun filtre edilmesi/arıtılmasına mahsus cihazlar 59.578.374 0,6
43 72393 Delme/sondaj makinalarının aksam-parçaları 58.886.271 0,6
44 72474 Ütü, yıkama, ağartma, boyama, apresi, finisalı vs. makinaları 58.423.630 0,6
45 72329 Diğer küreyici, yükleyici-ekskavatörler 56.655.207 0,6
46 72391 Kovalı, kepçeli, kürekli, kıskaçlı vb.makinaların aksam parçaları 55.441.029 0,6
47 74343 Diğer vantilatörler-aspiratörler 50.564.039 0,5
48 74363 İçten yanmalı motorlar için yağ-yakıt filtreleri 50.544.118 0,5
49 74271 Diğer pompalar; sıvı elevatörleri 48.536.642 0,5
50 71322 Kara taşıtları için motorlar-silindir hacmi>1000cm3 47.280.853 0,5
- DİĞERLERİ 2.838.201.860 29,3
- TOPLAM 9.696.893.391 100,0
Kaynak: TÜİK
34
EK 5. TÜRKİYE’NİN İTHAL ETTİĞİ MAKİNELER Belge Başlığı
SITC REV.3 SINIFLAMASINA GÖRE (2012)
İthalat Pay
SITC Madde adı
(ABD Doları) (%)
1 71323 Kara taşıtları için dizel, yarı dizel motorlar 1.762.551.850 7,1
Başka yerde sınıflandırılmamış, kendine özgü fonksiyonlu makinalar ve
2 72849 787.080.455 3,2
mekanik cihazlar
3 71652 Diğer elektrojen grupları 696.986.254 2,8
4 72322 Kulesi 360 derece dönebilen yükleyiciler 666.715.584 2,7
5 74780 Diğer muslukçu eşyası 582.845.542 2,4
Başka yerde sınıflandırılmamış makinalar, çalışma kauçuğu veya plastikler için
6 72842 546.246.124 2,2
veya bu maddeden ürünlerin imali için
7 74315 Soğutucu tertibatlarda kullanılan türde kompresörler 512.825.525 2,1
8 71392 Dizel motorlar için aksam-parçalar 441.982.724 1,8
9 72451 Dokuma tezgahları 412.513.482 1,7
10 71322 Kara taşıtları için motorlar-silindir hacmı>1000cm3 400.641.378 1,6
11 74369 Diğer gaz filtre/arıtma cihazları 373.200.915 1,5
12 71631 Alternatif akım motorları - güç <= 37.5 W 366.756.749 1,5
13 71651 Elektrojen grupları 350.829.140 1,4
14 74527 Paketleme/ambalajlama makina-cihazları 323.307.593 1,3
15 71690 Elektrik motor, jeneratör, elektrojen grupları aksam, parçaları 304.993.870 1,2
16 71489 Diğer gaz türbinleri 300.746.905 1,2
17 71391 Benzinli motorlar için aksam-parçalar 291.254.994 1,2
18 72321 Önden yüklemeli küreyici-yükleyiciler 273.639.246 1,1
19 72452 Örgü tezgahları, dikiş-trikotaj makinaları 272.474.497 1,1
20 72249 Diğer traktörler 259.294.515 1,0
Dokumaya elverişli lifleri eğirmeye, katlamaya, bobinlemeye mahsus
21 72443 253.127.793 1,0
makinalar
22 73121 Metal işleme merkezleri 246.723.457 1,0
23 72722 Yiyecek-içecek sanayiinde kullanılan makina-cihazlar 242.437.546 1,0
24 72329 Diğer küreyici, yükleyici-ekskavatörler 240.870.949 1,0
25 71191 Buhar kazanı aksam-parçaları 224.128.123 0,9
26 72474 Ütü, yıkama, ağartma, boyama, apresi, finisalı vs. makinaları 213.640.418 0,9
27 71382 Diğer maksatlar için dizel, yarı dizel motorlar 212.372.370 0,9
28 74260 Diğer santrifüjlü Diğer pompalar 208.948.874 0,8
29 74159 Klima cihazlarının aksam-parçaları 208.033.034 0,8
30 74918 Enjeksiyon veya basınçlı döküm kalıpları, kauçuk veya plastik maddeler için 207.636.169 0,8
31 74343 Diğer vantilatörler-aspiratörler 198.432.438 0,8
32 74319 Sivil hava taşıtlarının diğer kompresörleri 198.020.959 0,8
33 74220 İçten yanmalı pistonlu motorlar yakıt, yağ/soğutma pompaları 181.522.781 0,7
34 74155 Soğutma tertibatı bulunmayan klima cihazları 178.466.441 0,7
35 74145 Isı pompaları, kondansörleri ısı değiştirici kompresör tipte soğutucu ünite 178.189.256 0,7
36 74610 Bilyalı rulmanlar 176.394.924 0,7
37 74151 Pencere/duvar tipi klimalar (tek bir gövde halinde) 170.850.336 0,7
38 71499 Diğer gaz türbinlerinin aksam-parçaları 169.003.593 0,7
39 74840 Dişliler, dişli sistemleri, bilyalı vidalar, dişli kutuları 165.800.265 0,7
35
40 72834 Diğer taş, toprak, metal cevheri vb.için makina ve cihazlar 161.692.619 0,7
41 73131 Sayısal kontrollü olan yatay torna tezgahları-metal işleyen 152.857.743 0,6
42 74174 Isı değiştiriciler (eşanjörler) 147.011.941 0,6
43 71610 Elektrik motorları - güç=<37, 5 W 143.578.989 0,6
44 74189 Diğer makineler, teçhizat veya ekipman 142.373.271 0,6
45 74489 Diğer kaldırma, tutma, yükleme veya boşaltma makineleri 138.452.467 0,6
46 71219 Diğer türbinler 134.631.794 0,5
47 71491 Turbojetler/turbopropellerin aksam-parçaları 129.023.508 0,5
48 74720 Yağlı hidrolik/pnömatik transmisyon valfleri 127.458.882 0,5
49 71632 Jeneratörler, alternatör akımlı 126.973.581 0,5
50 74291 Pompaların aksam-parçaları 126.543.492 0,5
- DİĞERLERİ 9.444.721.511 38,1
- TOPLAM 24.776.806.866 100,0
Kaynak: TÜİK
36

Makina Sektoru Raporu 20131 327

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Makina Sektoru Raporu 20131 327

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Tablolar Listesi .............................................................................................................................. 2

Tablo 1. Dünya Makine Ticaretinin Toplam Ticaretten Aldığı Pay ............................................... 4

Şekil 1. Kapasite Kullanım Oranı ................................................................................................... 7

Şekil 18. Sipariş Endeksi (Aylık) ..................................................................................................

ABD Amerika Birleşik Devletleri

BYS Başka Yerde Sınıflandırılmamış

GSYİH Gayri Safi Yurtiçi Hasıla

KOBİ Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme

NACE Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması

SITC Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması

TCMB Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası

TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu

1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU

1.1. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu

Tablo 1. Dünya Makine Ticaretinin Toplam Ticaretten Aldığı Pay

1.2. Sektörün Türkiye’deki Genel Durumu Belge Başlığı

1.3. Sektörün Alt Grupları ve Üretilen BaĢlıca Ürünler

Tablo 2. Makine Sanayi Alt Ürün Grupları

2 Türbinler ve Turbojetler 12 İş ve İnşaat Makinaları

3 Pompalar 13 Madencilik Makinaları

4 Kompresörler 14 Kâğıt ve Matbaacılık Makinaları

5 Vanalar 15 Yıkama, Kurutma ve Ütüleme Makinaları

6 Klimalar ve Soğutma Makinaları 16 Tekstil ve Konfeksiyon Makinaları

7 Isıtıcılar ve Fırınlar 17 Deri İşleme ve İmalat Makinaları

8 Hadde ve Döküm Makinaları 18 Kauçuk, Plastik, Lastik İşleme ve İmalat Makinaları

9 Gıda Sanayii Makinaları 19 Takım Tezgâhları ve Metal işleme Makinaları

10 Ambalajlama Makinaları 20 Rulmanlar

1.4. Sektörün EtkileĢim Halinde Olduğu Diğer Sektörler

1.5. Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler

Ayrıca, Bakanlığımızca rekabetçilik ve yenilikçilik alanlarında küme destek programı tasarımı

1.6. Sektörün Kapasite Kullanımı Belge Başlığı

Şekil 1. Kapasite Kullanım Oranı

Şekil 2. Kapasite Kullanım Oranı (Aylık)

Kaynak: TCMB (NACE Rev.2 BYS Makine ve Ekipman İmalatı)

1.7. Sektörün ĠĢyeri Sayısı ve Ġstihdamı

Tablo 3. Makine Sanayi İşyeri Sayısı ve İstihdamı

Makine ve Ekipman İmalatı 12.780 132.844 12.335 153.878 -3,5 15,8

TOPLAM İMALAT SANAYİ 320.815 2.584.773 299.929 2.851.277 -6,5 10,3

Şekil 3. İstihdam Endeksi

Kaynak: TÜİK(* 2012 yılı ilk üç çeyrek verileri kullanılmıştır.)

1.8. Sektörün Üretim ve Katma Değeri

Tablo 4. Üretim ve Katma Değer Belge Başlığı

3 Tekstil Ürünlerinin İmalatı 13 32,2 44,7 38,8 7,2 8,9 22,6

GENEL TOPLAM - 959,7 1.152,2 20,1 258,4 293,1 13,4

Şekil 4. Üretim Endeksi

1.9. Sektörün Cirosu

Tablo 5. Makine Sanayi Cirosu

2 Ana Metal Sanayii 24 45,3 61,1 34,8 11,0

4 Tekstil Ürünlerinin İmalatı 13 34,4 46,8 35,9 8,5

5 Giyim Eşyalarının İmalatı 14 29,9 34,9 16,9 6,3

7 Elektrikli Teçhizat İmalatı 27 27,0 31,1 15,2 5,6

8 Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı 22 22,5 28,7 27,5 5,2

9 Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı 20 23,9 28,7 20,3 5,2

12 Makine ve Ekipman İmalatı 28 16,5 22,0 Belge Başlığı

TOPLAM İMALAT SANAYİ C 449,5 552,8 23,0 100,0

GENEL TOPLAM - 1.640,2 1.925,6 17,4 -

Şekil 5. Ciro Endeksi

Kaynak: TÜİK (Yurtiçi ve Yurtdışı Toplam)

Şekil 6. Ciro Endeksi (Yurtiçi ve Yurtdışı)

Kaynak: TÜİK (NACE Rev.2 Kod 28)

1.10. Sektörün SipariĢ Endeksi