Professional Documents
Culture Documents
1 Stepenovanje1 PDF
1 Stepenovanje1 PDF
Po definiciji je:
0
4
1) a 0 = 1 → primer: 50 = 1, (−3) 0 = 1, = 1
7
1 1 1 1 1
2) a − n = n → primer: 3− 2 = 2 = , 5−3 = 3 =
a 3 9 5 125
______________________________________________________________________
3) a m ⋅ a n = a m + n → primer: 32 ⋅ 35 = 32+ 5 = 37
4) a m : a n = a m − n → primer: 710 : 7 6 = 710−6 = 7 4
5) (a m ) n = a m⋅n → primer: (23 ) 5 = 23⋅5 = 215
6) (a ⋅ b)n = a n ⋅ b n → primer: (12 ⋅11)5 = 125 ⋅115
n 2
a an 7 72
7) = n → primer = 2
b b 4 4
−n n −2 2
a b 2 3 32 9
8) = → primer = = 2 =
b a 3 2 2 4
1
ZADACI
(2 7 : 25 ) ⋅ 23
1) Izračunati:
24 : 22
(27 : 25 ) ⋅ 23 27 −5 ⋅ 23 22 ⋅ 23 22 +3 25
4 2
= 4− 2
= 2
= 2 = 2 = 2 5 − 2 = 23 = 8
2 :2 2 2 2 2
_____________________________________________________________
35 ⋅ 93
2) Izračunati:
27 2 ⋅ 3
35 ⋅ 93 35 ⋅ (32 )3 35 ⋅ 36 35
= = = = 35−1 = 34 = 3 ⋅ 3 ⋅ 3 ⋅ 3 = 81
27 2 ⋅ 3 (33 )2 ⋅ 31 36 ⋅ 31 31
______________________________________________________________
( x 4 )3 ⋅ x 3 : x 5
3) Izračunati: =
( x 5 : x 2 )3
3n +1 ⋅ 3n + 2
4) Izračunati:
32 n + 4
3 n +1 ⋅ 3 n + 2 3 n +1+ n + 2 3 2 n +3
= 2 n + 4 = 2 n + 4 = Pazi na zagrade zbog minusa
3 2 n+ 4 3 3
1 1
= 3( 2 n + 3) −( 2 n + 4) = 32 n+ 3− 2 n− 4 = 3−1 = 1 =
3 3
_______________________________________________________________
2
5) Izračunati 0,5 −1 + 0,25−2 + 0,125−3 + 0,0625 −4
0,5 −1 + 0,25−2 + 0,125−3 + 0,0625−4 =
−1 −2 −3 −4
1 1 1 1
+ + + =
2 4 8 16
1 2 3 4
2 4 8 16
+ + + =
1 2 1 1
21 + 4 2 + 83 + 16 4 = 2 + 16 + 512 + 65536 = 66066
_________________________________________________________________
−4 2 −2
1 3 5
7) Ako je a = 53 ⋅ ⋅ i b = 10 3 nadji a ⋅ b −1
4 2 3
−4 2 4
1 3 4 3
2
53 ⋅ 44 ⋅ 32
a = 5 ⋅ ⋅ = 53 ⋅ ⋅ 2 =
3
1
Konačno, računamo a ⋅ b −1 = a ⋅
b
1
a ⋅ b −1 = 53 ⋅ 26 ⋅ 32 ⋅ = 52 ⋅ 23 = 25 ⋅ 8 = 200
5 ⋅2 ⋅ 3 1 3 2
______________________________________________________________
3
5 x −5 −2 y −1 −3
8) Izračunati − 2 ⋅ −1 : 10 x 2 y −3
2 y 5x
5 x −5 −2 y −1 −3
⋅ −1 : 10 x 2 y −3 =
−2
2 y 5x
5 −2 ⋅ x10 y3
− 2 4 ⋅ −3 3 : 10 x 2 y −3 =
2 ⋅y 5 ⋅x
(5 − 2+ 3 ⋅ x10−3 ⋅ y 3− 4 ⋅ 2 2 ) : 10 x 2 y −3 =
(51 ⋅ x 7 ⋅ y −1 ⋅ 4) : 10 x 2 y −3 =
20 7 − 2 −1−( −3)
x y = 2 x 5 y −1+3 = 2 x 5 y 2
10
__________________________________________________________
1 −3 1 − 4
10 + 10
x
9) Ako je 10 = 2 2 Odrediti x.
55 ⋅10 −7
1 −3 1 − 4 1 1
10 + 10 +
2 2
−7
= 2000 20000 = (izvučemo gore zajednički)
55 ⋅10 55
10000000
1 1 1 11 11
1 + ⋅
2000 10 2000 10
= = 20000 =
55 55 55
10000000 10000000 10000000
11 ⋅10000000 11 ⋅10000000 10000000
= = = 100 = 102
20000 ⋅ 55 11 ⋅100000 100000
sada je 10 x = 10 2 , dakle x = 2
________________________________________________________
10)
a) A ⋅10 −5 = 0,2 ⋅ 0,008 b) B ⋅10 −6 = 0,04 ⋅ 0,006
A ⋅10 −5 = 2 ⋅10 −1 ⋅ 8 ⋅10 −3 B ⋅10 −6 = 4 ⋅10 − 2 ⋅ 6 ⋅10 −3
A ⋅10 −5 = 16 ⋅10 − 4 B ⋅10 −6 = 24 ⋅10 −5
16 ⋅10 − 4 24 ⋅10 −5
A= B=
10 −5 10 −6
A = 16 ⋅10 −4−( −5) B = 24 ⋅10 −5+ 6
A = 16 ⋅10 −4+5 B = 24 ⋅10
A = 16 ⋅10 B = 240
A = 160 4
Ovde smo koristili zapisivanje realnog broja u sistemu sa osnovnim 10. Ovo je dobra
Primeri:
3a − x 2a − x ax a−x
11) Izračunati − − :
1− a
−x
1 + a − x a 2 x − 1 a x − a − x
3a − x 2a − x ax a−x
− − : =
1− a
−x
1 + a − x a 2 x − 1 a x − a − x
3 2 1
ax x a x
x
− a − 2x : a =
1 1 a −1 1
1− x 1+ x a − x
x
a a a
3 2 1
x x a x x
xa − xa − 2 x : 2ax =
a −1 a + 1 a −1 a −1
x
a ax ax
3 2 ax 1
x − − : 2x =
a − 1 a + 1 (a − 1)(a + 1) a − 1
x x x
3(a x + 1) − 2(a x − 1) − a x a 2 x − 1
⋅ =
(a x − 1)(a x + 1) 1
3a x + 3 − 2a x + 2 − a x (a − 1)(a + 1)
x x
⋅ =
(a x − 1)(a x + 1) 1
= 3+ 2 = 5
5
x − x −2 x − x −1 1 − x −1
12) Izračunati − 2 −1
− −2
:
−1 −1
x + x +1 1+ x + 2 ⋅ x 1+ x
x − x −2 x − x −1 1 − x −1
−2 −1
− −2 −1
: −1
=
x + x +1 1+ x + 2 ⋅ x 1+ x
1 1 1
x − x2 x−
x 1−
x =
1 1 −
1 2
:
1
2 + +1 1+ 2 + 1+
x x x x x
x3 − 1 x2 − 1 x −1
x2 − x : x =
1+ x + x
2
x2 + 1 + 2x x +1
x2 x2 x
( x − 1) ( x 2 + x + 1) x( x − 1) ( x + 1) x −1
− : =
x 2
+ x + 1 ( x + 1) 2 x +1
x − 1 x( x − 1) x − 1
− : =
1 x +1 x +1
( x − 1)( x + 1) − x( x − 1) x + 1
⋅ =
x +1 x −1
( x − 1) [ ( x + 1) − x ] x + 1
⋅ = x +1− x = 1
x +1 x −1
6
an a −n a n a −n
13) Izračunati A = + − +
1− a
−n
1 + a − n 1 + a −n 1 − a − n
an a−n an a −n
A= −n
+ −
+
1− a 1 + a −n 1 + a−n 1 − a−n
1 1
an n an an
A= + a −
+
1 1 1 1
1− n 1+ n 1+ n 1− n
a a a a
an 1 1
n an n
A = n1 + na − n + na
a −1 a +1 a + 1 a −1
n
a an an an
a2n 1 a2n 1
A= n + n − n + n
a −1 a + 1 a + 1 a −1
a 2 n (a n + 1) + 1(a n − 1) a 2 n (a n − 1) + 1(a n + 1)
A= −
(a n − 1)(a n + 1) (a n + 1)(a n − 1)
a 3n + a 2 n + a n − 1 − (a 3n − a 2 n + a n + 1)
A=
(a n − 1)(a n + 1)
a 3n + a 2 n + a n − 1 − a 3 n + a 2 n − a n − 1
A=
(a n − 1)(a n + 1)
2a 2 n − 2 2(a 2 n − 1) 2 (a n − 1) (a n + 1)
A= = = =2
(a n − 1)(a n + 1) (a n − 1)(a n + 1) (a n − 1) (a n + 1)