PERSAMAAN KUADRATIK Tarikh

……………………………

2.1 PERSAMAAN KUADRATIK DAN PUNCA-PUNCANYA

Objektif Pembelajaran

Murid akan dapat :

2.1.1 Mengenal pasti persamaan kuadratik dan mengungkapkannya dalam bentuk am

2.1.2 Menentukan punca-punca suatu persamaan kuadratik .

Nota Penting:

2.1.1 Suatu persamaan kuadratik mempunyai satu sebutan tunggal (ax 2 = 0) atau sebilangan sebutan terhingga yang
melibatkan suatu pemboleh ubah, x sedemikian hingga kuasa bagi x ialah integer positif sehingga nilai maksimum 2.

Secara umum, persamaan kuadratik boleh ditulis sebagai :

ax2 + bx + c = 0 (dimana a, b dan c ialah pemalar dan a  0)

Contoh 1
 Tentukan samada setiap persamaan berikut ialah persamaan kuadratik.Seterusnya ungkapkan
persamaan kuadratik dalam bentuk am dan nyatakan nilai a, b dan c.

(1) x2 = 4x + 3 (2) x3 + x = 6 (3) x(x + 3) = 2x - 5

15
(4) 2x2  6 = 0 (6) 3x = 1  10x2
(5) x - x -2=0

Penyelesaian 1
1. x2 = 4x + 3 (2) x3 + x = 6
(3) x(x + 3) = 2x – 5
x2 – 4x – 3 = 0 x3 + x – 6 = 0
x2 + x + 5 = 0
a=1 b=–4 c=–3 Bukan persamaan kuadratik
a=1 b=1 c=5
15
(5) x – x –2=0 3x = 1  10x2
(4) 2x2  6 = 0
x2 – 2x – 15 = 0 10x2 + 3x – 1 = 0
a=2 b=0 c=–6
a=1 b=–2 c = – 15 a = 10 b=3 c=–1

Latihan 1
4
 Tentukan samada setiap persamaan berikut ialah persamaan kuadratik.Seterusnya ungkapkan
persamaan kuadratik dalam bentuk am dan nyatakan nilai a, b dan c.

(1) ( x – 3 )( 2x + 1 ) = (2) ( 4x – 3 )( 2x - 1 ) = 2 (3) 3x ( 1 – 2x ) = x 5

0
(4) 2x – x = 3

Nota Penting:

2.1.2 Punca suatu persamaan kuadratik ialah nilai x yang memuaskan persamaan tersebut.

f(x) = 0, gantikan x = a dan selesaikan f(a) = 0.

 Jika x = a adalah salah satu punca persamaan kuadratik
dua punca
Contoh 2  Suatu persamaan kuadratik mempunyai paling banyak

 Tentukan sama ada nilai-nilai x yang diberikan adalah punca () atau tidak () bagi persamaan
kuadratik yang sepadan.

x=1 : (1)2  4(1) + 3 = 0

1–4+3=0 ; x=1 
x= -1 : (-1)  4(-1) + 3 = 0
2
(1) x2  4x + 3 = 0 x = 1 , x = 1, x = 3
1+4+30 ; x=1 
x=3 : (3)  4(3) + 3 = 0
2

9 – 12 + 3 = 0 ; x=1 
1 1 1
x= 2 : 2( 2 )2 + 5( 2 )  3 = 0
1 5 1
1 2 + 2 3=0 ; x= 2 
(2) 2x2 + 5x  3 = 0
x= 2 , x = 3, x = 3 x= 3 : 2(3) + 5(3)  3 = 0
2

18 + 15  3  0 ; x=3 
x=3 : 2(3)2 + 5(3)  3 = 0
18 – 15  3 = 0 ; x=3 

x= 1 : (1)2 + 4(1) + 3 = 0
1+4+30 ; x=1 
x= 1 : (1)2 + 4(1) + 3 = 0
(3) x2 + 4x + 3 = 0 x = 1 , x = 1, x = 3 14+3=0 ; x = 1 
x=3 : (3)2 + 4(3) + 3 = 0
9 – 12 + 3 = 0 ; x = 3 

5
 Latihan 2

 Yang manakah antara nilai-nilai bagi pembolehubah x yang diberi ialah punca-punca bagi
persamaan kuadratik masing-masing ?

(1) x2  2x  8 = 0 x = 2 , x = 2, x = 4

(2) x2 + x  6 = 0 x = 2 , x = 3, x = 3

1
(3) 2x2  x  1 = 0
x =  2 , x = 2, x = 1

1 1
x= 2 ,x= 4 , x=
(4) 4x2  1 = 0
1
2

2.2 Penyelesaian Persamaan Kuadratik

Objektif Pembelajaran

2.2.1 Menentukan punca-punca satu persamaan kuadratik secara

pemfaktoran
(a) penyempurnaan kuasa dua
(b) penggunaan rumus
2.2.2 Membentuk suatu persamaan kuadratik daripada punca-punca yang diberi

Nota Penting:

Jika persamaan kuadratik boleh difaktorkan kepada hasil darab dua faktor (x  a)(x  b) = 0, maka mengikut
sifat hasil darab sifar
x  a = 0 atau/or x  b = 0
x = a atau/or x = b
Oleh yang demikian , a dan b ialah punca bagi persamaan ini.

ax2 + bx + c = 0

 Sentiasa menukar persamaan kuadratik ini dalam bentuk am

6
 Contoh 3

 Selesaikan persamaan kuadratik berikut dengan menggunakan kaedah pemfaktoran.

x2 – x – 20 = 0 x+4=0 ;x–5=0
2
(a) x – x – 20 = 0 (x + 4 )(x – 5 ) = 0 x=–4;x=5

x2 + 2x – 8 = 0 x+4=0 ;x–2=0
2
(b) x + 2x = 8 (x + 4 )(x – 2 ) = 0 x=–4;x=2

2x2 + 5x – 3 = 0 x + 3 = 0 ; 2x – 1 = 0
(c) x(2x + 5) = 3 1
(2x – 1 )(x + 3) = 0 x=–3;x= 2

Latihan 3

 Selesaikan setiap persamaan kuadratik dengan menggunakan kaedah pemfaktoran.

(1) x2 + 7x + 12 = 0 (2) x2 + 7x + 10 = 0 (3) x2 + 8x + 12 = 0

(4) x2  9x + 8 = 0 (5) x2  11x + 10 = 0 (6) x2  3x  4 = 0

(7) 2x2 + 11x + 12 = 0 (8) 3x2 + 5x  12 = 0 (9) 4x2 + 4x + 1 = 0

(10) 4x2  9 = 0 (11) 2x2 + 6x = 0 (12) 6x2 + 5x + 1 = 0

7
Nota Penting:

Persamaan kuadratik ax2 + bx + c = 0 boleh diselesaikan dengan menggunakan rumus kuadratik

 b  b 2  4ac
x
2a , dengan keadaan

ax2 + bx + c = 0

 Sentiasa menukar persamaan kuadratik ini dalam bentuk am

Contoh 4

 1. Selesaikan persamaan kuadratik 2x2 – 2x – 5 = 0 dengan menggunakan rumus kuadratik.

Penyelesaian
2x2 – 2x – 5 = 0

a=2 ; b=–2 ; c=– 5

 b  b 2  4ac
x
2a

 (2)  ( 2)2  4(2)(5)

2(2)
=

x = 1.1583 ; x = - 2.1583

 2. Selesaikan persamaan kuadratik (x –1)(2x + 3) = 3x dengan menggunakan rumus kuadratik.

Berikan jawapan anda betul kepada empat angka bererti.
Penyelesaian
(x –1)(2x + 3) = 3x

2x2 – 2x – 3 = 0

a=2 ; b=–2 ; c=–3

 b  b 2  4ac
x
2a
 (2)  ( 2)2  4(2)(3)
2(2)
=

x = 1.823 ; x = – 0.8229

8
 Latihan 4

 Selesaikan persamaan kuadratik berikut dengan menggunakan kaedah rumus kuadratik.

(1) x2  2x  15 = 0 (2) x2 + 4x  21 = 0 (3) x2 + 15x  100 = 0

(4) 2x2 + 11x + 13 = 0 (5) 3x2 + 7x  11 = 0 (6) 4x2  9x + 3 = 0

(7) 2x2 + 9x + 7 = 0 (8) 5x2 + 5x  1 = 0 (9) 5x2  8x + 3 = 0

Tugasan 1

 1. Ungkapkan (3p + 1)x2 + 8x = 2 – p, di mana p ialah pemalar, dalam bentuk am ax2 + bx + c = 0

dan nyatakan nilai a, nilai b, dan nilai c.

 2. Ungkapkan (x – 1)(x + 7) = (4 – x)(2x + 3) dalam bentuk am ax2 + bx + c = 0 dan nyatakan

nilai a, nilai b dan nilai c.

 3. Selesaikan persamaan kuadratik 2x2 – 9x + 2 = 0 dengan menggunakan rumus kuadratik.

Beri jawapan anda betul kepada tiga tempat perpuluhan.

9
 4. Selesaikan persamaan kuadratik x2 – 4x + 4 = 16 secara pemfaktoran.

 5. Tentukan punca-punca persamaan kuadratik x2 – 5x + 3 = 0 secara penyempurnaan kuasa

dua. Beri jawapan anda betul kepada tiga tempat perpuluhan.

 6. Selesaikan persamaan kuadratik (x – 1)2 = 7.

Beri jawapan anda betul kepada empat angka bererti.

 7. Selesaikan persamaan kuadratik x(4x – 3) = 5x – 1.

Beri jawapan anda betul kepada dua tempat perpuluhan.

 8. Diberi 2 dan p ialah punca bagi persamaan kuadratik x2 + 6x + q = 0.

Cari nilai p dan nilai q.

 9. Diberi 1 ialah satu punca persamaan kuadratik 2kx2 – 6x + 4k + 7 = 0, di mana k ialah pemalar.
Cari nilai k dan punca yang satu lagi.

Nota Penting:

2.2.2 Membentuk suatu persamaan kuadratik daripada punca-punca yang diberi

Jika punca-punca bagi suatu persamaan kuadratik diketahui, misalnya

x = a dan x = b
maka x – a = 0 dan x – b = 0
(x – a )(x – b) = 0
x2 – ax – bx + ab = 0
x2 – (a + b)x + ab = 0 (a + b) dinamakan hasil tambah punca
ab dinamakan hasil darab punca

 x2 – (hasil tambah punca)x + (hasil darab punca) = 0

 x2 – (– )x + = 0
x2 + x + = 0
 ax2 + bx + c = 0 tukar kepada bentuk

Contoh 5

 Bentukkan suatu persamaan kuadratik dengan punca 2 dan  3.

Penyelesaian

(x – 2 )(x – (-3)) = 0 x2 – x – 6 = 0
(x – 2)(x + 3 = 0 x2 – (–1)x + (– 6) = 0
x2 + x – 6 = 0  x2 – (hasil tambah punca)x + (hasil darab punca) = 0

Hasil darab punca = (2)(-3) = - 6

 Hasil tambah punca = 2 + (-3) = - 1

Latihan 5
10
 Bentukkan persamaan kuadratik dengan punca-punca yang diberi.

(1) 4 dan 6 (2) - 4 dan 7 (3) 8 sahaja

(4) 0 dan 5 (5) - 2 dan – 9 1

(6) 2 dan 3

2 4 5 3
(7)  3 dan 1 (8) – 3 dan – 3 (9) 3 dan 5

Contoh 6

 1. Diberi p dan q ialah punca bagi persamaan 2x2 – x + 4 = 0, bentukkan suatu persamaan
kuadratik dengan punca (p + 1) dan (q + 1).

Penyelesaian

2x2 – x + 4 = 0
1
2
x – 2 x+2=0
1
hasil tambah punca = p + q = 2

hasil darab punca = pq = 2

untuk persamaan yang dikehendaki
1 5
hasil tambah punca = (p + 1) + (q + 1) = p + q + 2 = 2 +2= 2

1 7
hasil darab punca = (p + 1)(q + 1) = pq + p + q + 1 = 2 + 2 +1= 2

Persamaan kuadratik yang dikehendaki ialah

5 7
2
x –( 2 )x + ( 2 )=0
2x2 – 5x + 7= 0

 2. Diberi  dan 2 ialah punca bagi persamaan 2x2 – 3x + c = 0, find the value of c.

11
 Penyelesaian
3 1
Hasil tambah punca =  + 2 = 2  = 2
c
Hasil darab punca = ()(2) = 2  c=2

Latihan 6

 1. Diberi  dan  ialah punca bagi persamaan 2x2 + x – 3 = 0, bentukkan suatu persamaan kuadratik
dengan punca

(a)  - 1 dan / and  - 1  

(b) 2 dan / and 2

 2. Jika salah satu punca bagi persamaan 2x2 – mx + 9 = 0 adalah dua kali ganda punca yang satu lagi,
cari nilai-nilai yang mungkin bagi m.

1
 3. Diberi –3 dan 4 ialah punca-punca persamaan 4x² + bx + c = 0. Cari nilai b dan nilai c.

3
 4. Bentukkan persamaan kuadratik yang hanya mempunyai − 5 sebagai puncanya.
12
 5. Jika α dan β adalah punca-punca persamaan 2x2 – 10x + 5 = 0, bentukkan persamaan kuadratik yang
mempunyai punca-punca 4α dan 4β.

 6. Persamaan kuadratik 2x2 + x – 3 = 0 mempunyai dua punca yang berbeza, m dan n.

2 2
Bentukkan satu persamaan kuadratik yang mempunyai punca m dan n .

2.3 Jenis Punca Persamaan Kuadratik

Objektif Pembelajaran

Nota Penting:

2.3.1 Menentukan jenis punca suatu persamaan kuadratik daripada nilai b 2 – 4ac
2.3.2 Menyelesaikan masalah yang melibatkan b2 – 4ac dalam persamaan kuadratik untuk
(a) mencari suatu nilai yang tidak diketahui
(b) menerbitkan suatu hubungan

13
 1. b2 – 4ac dinamakan pembezalayan bagi persamaan kuadratik.
2. Nilai pembezalayan itu akan menentukan jenis punca bagi suatu persamaan kuadratik.
3. Jika
(a) b2 – 4ac > 0 , maka persamaan kuadratik itu mempunyai dua punca yang berbeza

(b) b2 – 4ac = 0 , maka persamaan kuadratik itu mempunyai dua punca yang sama

(c) b2 – 4ac < 0 , maka persamaan kuadratik itu tidak mempunyai punca

Contoh 7
 Tentukan jenis punca bagi setiap persamaan kuadratik berikut.
 tiada punca bermaksud tiada punca nyata

b2 – 4ac = (-1)2 – 4(1)(-6) dua punca berbeza

(a) x2 – x – 6 = 0
= 25 > 0
dua punca sama
b2 – 4ac = (-6)2 – 4(1)(9)
(b) x2 – 6x + 9 = 0
= 0
tiada punca
2 b2 – 4ac = (-1)2 – 4(2)(5)
(c) 2x – x + 5 = 0
= - 39 < 0

 1. Diberi persamaan kuadratik hx2 + kx + 4 = 0, dengan keadaan h dan k ialah pemalar, mempunyai dua
punca yang sama. Ungkapkan k dalam sebutan h.
Penyelesaian

hx2 + kx + 4 = 0
b2 – 4ac = 0
(k)2 – 4(h)(4) = 0
k2 = 16h
k=4 h

2 2
 2. Jika persamaan
Contoh 8kuadratik 2kx – 4x = x + x – 2 tidak mempunyai punca, cari julat nilai k.
Penyelesaian

2kx2 – 4x = x2 + x – 2
(2k – 1)x2 – 5x + 2= 0
b2 – 4ac < 0
(–5)2 – 4(2k - 1)(2) < 0
25 – 16k + 8 < 0
33
k> 16

Latihan 7
14
 1. Persamaan kuadratik x2 + 2x = 2px – p2, dengan keadaan p ialah pemalar, mempunyai dua punca yang
berbeza. Cari julat nilai p.

 2. Suatu persamaan kuadratik x2 + mx + 9 = 6x mempunyai dua punca yang sama. Cari nilai-nilai m yang
mungkin.

 3. Diberi bahawa persamaan kuadratik 2mx2 + 3mx + n = 0 mempunyai dua punca yang sama.
Cari nisbah m : n jika m dan n ialah nombor positif.

 4. Diberi bahawa persamaan kuadratik 4p + 8x = 2x2 + 1 mempunyai dua punca yang berbeza.
Cari julat nilai p.

 5. Persamaan kuadratik x2 – 4x + 1 = 2k(x – 4) mempunyai dua punca sama. Cari nilai-nilai k.

15
 6. Cari nilai m jika garis lurus y = 3 – 4x ialah tangen kepada lengkung y = 2mx2.

Tugasan 2

1
 1. Tunjukkan bahawa persamaan kuadratik 2p – x + 2x² = 0 tidak mempunyai punca jika p > 16 .

 2. Persamaan kuadratik mx2 – nx + 5 = 0, dengan keadaan m dan n ialah pemalar, mempunyai dua
punca yang sama. Ungkapkan m dalam sebutan n.

1 3
 3. Bentukkan persamaan kuadratik yang mempunyai punca-punca − 6 .dan − 11 .

 4. Bentukkan persamaan kuadratik yang mempunyai satu punca yang bersamaan dengan 6 dan yang
satu lagi melebihi punca pertama sebanyak 4.

 5. Garis lurus y = 3x – 1 tidak bersilang dengan lengkung y = 2x2 – x + k. Cari julat nilai k.

 6. Suatu persamaan kuadratik x2 + mx + 4 = 6x mempunyai dua punca yang sama. Cari nilai-nilai m yang
mungkin.

 7. Jika α dan β adalah punca-punca persamaan 2x2 – 10x + 5 = 0, bentukkan persamaan

kuadratik yang mempunyai punca-punca α – 1 dan β – 1.

 8. Punca-punca persamaan kuadratik 6x² – 6kx + k + 8 = 0 ialah p dan q.

16
Jika p² + q² = 3 , cari nilai-nilai k.

16
 LATIHAN FORMATIF

1. Cari punca-punca bagi persamaan kuadratik (2u + 1)(u – 3) = 4.

2. Diberi –1 ialah satu punca bagi persamaam kuadratik x  4 x  m  0 . Cari nilai bagi m.
2

3. Diberi satu daripada punca persamaan kuadratik kx2  3x  6  0 adalah 3, cari nilai k.

4. Jika persamaan kuadratik 2kx2 – 4x = x2 + x – 2 tidak mempunyai punca, cari julat nilai k.

5. Persamaan kuadratik 2x2 + x – 3 = 0 mempunyai dua punca yang berbeza, α dan β.

Bentukkan satu persamaan kuadratik yang mempunyai punca 2α dan 2β.

6. Diberi bahawa persamaan kuadratik (2x – 1)(x + 2) + 2k = 0 mempunyai punca-punca p dan q

dengan keadaan p = 2q. Cari nilai k.

1
7. Persamaan kuadratik mx² + mx + 2n = 1 + 4x mempunyai punca-punca m
dan n.
(a) Cari nilai m dan nilai n jika m > n.
(b) Seterusnya, dengan menggunakan nilai m dan nilai n dalam (a), bentukkan persamaan
kuadratik yang mempunyai punca-punca –m dan 3n.

8. Diberi bahawa p dan 2p – 1 ialah punca-punca persamaan kuadratik 2x2 + 6x + 3q = 0.

(a) Cari nilai p dan nilai q.
(b) Bentukkan persamaan kuadratik yang mempunyai punca-punca 6p dan 9q.

LATIHAN PENGKAYAAN

1 Rajah 1 menunjukkan permukaan depan sebuah pintu. AB dan DC mencancang dan BC mengufuk. AKD
x2
ialah suatu lengkuk bersimetri yang sama bentuk dengan sebahagian daripada graf y = 4 – 4 .

K
(a) Hitungkan lebar BC
A D
(b) Hitungkan luas permukaan depan
pintu tersebut
(c) Jika tinggi AB dan DC ditambahkan
3m 3m
untuk menjadi 4 m,manakala lebar BC
dan bentuk lengkuk AKD dikekalkan,
B C carikan luas permukaan depan pintu
Rajah 1 yang baru itu.

Diberi AB = DC = 3 m dan K ialah titik tertinggi dari aras BC.

17
2 Rajah 2 menunjukkan sebuah ladang PQRS berbentuk segiempat tepat. JT ialah jalan lurus yang
menghubungkan sempadan SR dan QR. Diberi bahawa luas ladang itu ialah 100 km2.

(a) Tunjukkan bahawa 3x2 + 12x – 20 = 0

(b) Seterusnya, carikan
(i) Nilai positif bagi x
(ii) Panjang jalan JT

15x km
P Q
x km

4 km

x km
S J R

Rajah 2

18
 HOW TO DETERMINE THE TYPES
OF ROOTS OF QUADRATIC
EQUATIONS
JAWAPAN (Inspection the value of b2 – 4ac)

Latihan 1 Latihan 2
(1) a = 2 b=5 c=3 (1)  2 ; 4
(2) a = 8 b =  10 c=1 (2) 2 ;  3
(3) a = 6 b=2 c=0 1
(4) a = 2 b=3 c=5 (3) 1 ;  2
1 1
(4) 2 ;  2
Latihan 3 Latihan 5
1 (1) x2 – 10x + 24 = 0 (6) 3x2 – 7x + 2 = 0
(1)  3 ;  4 (9)  2 (2) x2 – 3x – 28 = 0 (7) 3x2 – x – 2 = 0
3 3 (3) x2 – 16x + 64 = 0 (8) 3x2 + 13x + 12 = 0
(2)  2 ;  5 (10)  ; 2 2 (4) x2 – 5x = 0 (9) 15x2 – 34x + 15 = 0
(3)  2 ;  6 (11) 0 ;  3 (5) x2 + 11x + 18 = 0
1 1
3 Latihan 6
(4) 1 ; 8 (12)  ; 2
(1) (a) 2x2 + 5x = 0 (4) 25x2 + 30x + 9 = 0
(5) 1 ; 10
(b) 8x2 + 2x – 3 = 0 (5) x2 – 20x + 40 = 0
(6)  1 ; 4
3 (2) m =  9 2
(6) 3x – 2x – 8 = 0
(3) a = 2 b = 11 c = - 3
(7)  2 ;4 Latihan Pengukuhan
4 3
Latihan 7
(8)  3 ; 3 (1)  2 ;4
1
2 (2) 5
(1) p <
Latihan 4 (2) m = 0 ; 12
5
(1)  3 ; 5 (6) 1.843 ; 0.407 (3) 8 : 9 (3) 3
(2) 3 ;  7 (7)  1 ;  3.5 4 33
(3) 5 ;  20 (8) 0.171 ;  1.171 7 (4) k > 16
(4) p > 
(4)  1.719 ;  3.781 (9) 1 ; 0.6 (5) x2 + x – 6 = 0
(5) 1.076 ;  3.409 (5) k = 1 ; 3
2 3
3 (6) 2
Tugasan 1 (6) m = 
3
(1) a = 3p + 1 b = 8 (6) 3.646 ; - 1.646
(7) (a) m = 2 ; n=1
c=p-2 Tugasan 2
2
(b) 2x – x – 6 = 0
(2) a = 3 b = 1 (7) 1.87 ;  0.13 1
2 28
c = - 19 (1) p > 16
(8) (a) p =  3 27
(3) 4.266 ; 0.234 (8) p = 8 ; q =  16 20 n ; q=
(2) m=
(4)  2 ; 6 (9) 1 ;  19 2
2
(b) 3x – 16x – 112 = 0
(3) 66x + 29x + 3 = 0
(5) 0.697 ; 4.303
(4) x2  16x + 60 = 0 Latihan Pengkayaan
(5) k>1
(6) m = 2 ; 10 44
(7) 2x2 – 6x – 7 = 0
(1) (a) BC = 4 (b) 3
8
56
(8) k = 3 ;  3
(c) 3
Latihan Formatif
1 (2) (b) (i) 1.266 (ii) 18.17

(1) p > 16
(2) m= 20 n
(3) 66x2 + 29x + 3 = 0
(4) x2  16x + 60 = 0
(5) k>1

19
 (6) m = 2 ; 10

20
 QUADRATIC EQUATIONS


The root of a quadratic equation is the value that can replace the variable in the eguation to satisfies the equation.

21