Structural Funds

EUROPEAN UNION GOVERNMENT OF ROMANIA SERBIAN GOVERNMENT

BANAT FASHION
2007 - 2013

MODNA REŠENJA , KONSTRUKCIJA I MODELOVANJE ODEĆE RAZLIČITIH MODELA

INSPIRISANIH KULTURNIM NASLEĐEM RUMUNA I SRBA U BANATU
FASHION SOLUTIONS, CONSTRUCTION AND MODELING CLOTHES - DIFFERENT
MODELS INSPIRED BY THE CULTURAL HERITAGE OF ROMANIANS AND SERBS
LIVING IN BANAT

Anita Milosavljević
04. July 2016, Temisvar, Romania

The analysis of innovation and cooperation ability and development opportunities

of SMEs in the Serbian-Romanian cross border area inspired by the cultural
heritage of the Serbian and Romanian people
 Skupljanje ideja za kolekciju – inspiracija

Modni dizajner se neprestano upušta u istraživanje neiskorišćenih mogućnosti

forme, teksture, boje i ornamentike, kako bi izrazio uvek nove ideje. Koliko će ta
rešenja biti uspešna u estetskom i funkcionalnom smislu, zavisi od njegove
inventivnosti, osećaja za modne tokove i stalne spremnosti za likovnu igru.
Modni crtež: Skica modela:
 Model I - Opis modela:

Majica se sastoji od 14 delova i za njenu izradu je potrebno tri vrste materijala. Dužina
majice je do iznad pupka. Majica ima kratke rukave. Prednji deo majice se sastoji od
središnjeg dela koji je od osnovnog materijala. Bočni levi i bočni desni deo majice su
presečeni na sredini grudi i gde je gornji bočni deo od materijala u kombinaciji 1 a donji
bočni deo od materijala kombinacije 2. Na sastavu bočnog i središnjeg dela nalazi se
paspul u kombinaciji 1 širine 1cm. Oko vrata se nalaze rese, širina svake rese je 1cm.
Paspul oko vrata je takođe širine 1cm i od materijala je kombinacije 1. Zadnji deo se
takođe sastoji od središnjeg dela od osnovnog materijala, dva leva i dva desna bočna
dela od kombinacije 1 i kombinacije 2. Rukavi su kratki, jednodelni i od osnovnog
materijal. Na dužini rukava se nalazi paspul od kombinacije 1 širine 1cm. Na sredini
rukava i na prednjoj i zadnjoj strani se nalaze paspuli širine 1cm. Porub majice na dužini
je na 2cm.
Pantalone: Pantalone su sa podignutim pojasom malo ispod pupka, na dužini se
sužavaju i po sredini nogavica su prepeglane. Pantalone su bez pojasa, sa podlistkom. Na
levoj strani je rasjfešlus dužine 16cm. Na pet santimetra od pojasa pantalone su sečene i
tu se nalazi krojni deo od kombinacije 1. na dužini pvog krojnog dela je paspul od 1cm u
kombinaciji 2.
Modni crtež: Skica modela:
 Model II - Opis modela:

Haljina se sastoji od 19 delova. Izrađuje se od dve vrsta meterijala, osnovnog i

od kombinacije1. Haljina je sečena u struku gde se nalazi pojas širine 5cm.
Gornji prednji deo haljine je sečen vertikalno preko sredine grudi i tu se nalaze
dve našivene trake širine 4 cm. Donji deo haljine je sečen u pravcu učitaka na
struku. Preko ovog šava su takođe našivene dve vertikalne trake širine 4 cm.
Sve trake su od kombinacije 1. Na dužini se takođe nalazi krojni deo od
kombinacije 1 širine 4 cm. Zadnji deo gornji deo se sastoji od jednog dela i ima
4 ušitaka kako se može videti na tehničkoj skici. Zadnji donji deo ima našivene
horizontalne trake koje se dalje nastavljaju i našivaju na prednjem delu sve do
bočnih vertikanih traka. Haljina je do iznad kolena. Na srednjem prednjem
delu načazi se štampa.
Modni crtež: Skica modela:
 Model III - Opis modela:

Haljina se sastoji od tri vrste materijala, osnovnog, kombinacije 1 i

kombinacije 2. Haljina je dužine do iznad kolena. Na zadnjem delu se nalazi
skriveni, nedeljivi rajsfešlus dužine 20 cm. Haljina ima kratke rukave. Kronji
deo od osnove je pun krug kako bi se odbio široki obod na dužini haljine, a na
gornjem delu ovog kroja materijal se ciguje.
Modni crtež: Skica modela:
 Model IV - Opis modela:

Dužina haljine je do polovine listova. Haljina je bez ušitaka. Rukavi su zvonasti i

sečeni na ramenima. Na desnoj strani na dužini se nalazi šlic u bočnom šavu . Šlic
je dužine 30 cm. Na gornjem delu haljina se šnira kožnom trakom širine 5mm
provučena kroz metalne ringlice prečnika 5 mm. Na levom i desnom rukavu se
nalazio vez. Na struku se haljina veže trakom širine 5 cm. Porub na dužine je 4 cm.
 Konstruisanje modela
Konstruisanje modele obuhvata konstruisanje osnovne veličine koristeći glavne,
pomoćne i kontrolne mere. Takođe se za konstruisanje osnovnog modela mogu
koristiti i krojevi ranijih modela odevnih predmeta. Polazni kriterijum za
konstrukciju modela su telesne mere koje mogu biti:

o na telu uzete
o mere izračunate preko definisanih obrazaca i
o mere uzete iz tabela veličina
Za konstrukciju jednog kroja potrebne su precizne mere, koje predstavljaju osnovu
za dobru izradu jednog odevnog predmeta. Ove mere se prilikom krojenja direktno
mere na telu, a istovremeno se mogu izračunati i po formulama. Bez obzira na
simetriju treba obratiti pažnju i na figuru ljudskog tela.
 Mere za konstruisanje odeće mogu se grupisati u:
 GLAVNE MERE: koje je neophodno izmeriti na telu,
 POMOĆNE MERE: koje se mogu izmeriti ili
izračunati,
 POMOĆNE MERE: koje treba isključivo izračunati, jer
se prilikom merenja potkrada isuviše grešaka.
o Glavne mere, bez kojih nije moguće konstruisati ni
jedan kroj, uvek treba izmeriti na telu.
o Pomoćne mere, treba uzeti na telu prema datom
uputstvu i onda ih uporediti sa merama dobijenim
U ženskoj odevnoj industriji izračunavanjem po jednoj od tabela za izračunavanje
telesne mere se uzimaju iz mera. Na taj način jednostavno je ustanoviti moguća
odgovarajućih tabela odstupanja mera sa tela, koja bi se inače mogla
veličina. prevideti. Osim toga izračunate pomoćne mere nude
mogućnost provere, jer se ponekad pogreši u merenju.
To se npr. često događa prilikom merenja dužine leđa ili
širine leđa. Naročito je potrebno kod merenja dužine
leđa koristiti izračunate mere.
Konstrukcija, modelovanje i
gradiranje krojnih delova u
konstrukcionoj pripremi
 Oznake za mere

Glavne mere: Pomoćne mere:

VT – telesna visina DRI - dubina rukavskog izreza

OG – obim grudi DL - dužina leđa

OP – obim pojasa DS - dužina sedišta

OB – obim bokova ŠVI - 1/2 širine vratnog izreza

Ove mere obavezno uzeti direktno na DG I - dubina grudi I (sa širinom vratnog izreza)
telu.
DG II - dubina grudi II (bez širine vratnog izreza)
PDІ - dužina prednjeg dela sa širinom vratnog izreza

PDII - dužina prednjeg dela bez širine vratnog izreza

ŠL - širina leđa

ŠRI - širina rukavskog izreza

ŠG - širina grudi
 Konstrukcija osnovog kroja haljine
Osnovna konstrukcija kroja je crtež na kome su glavnim i pomoćnim linijama, kao i krajnjim tačkama,
konstruisani sastavni delovi određenog odevnog predmeta. Konstruktor radi konstrukciju kroja u
osnovnoj veličini (za žensku odeću veličina 38, a za mušku odeću veličina 50), a sve ostale veličine
koje su potrebne u serijskoj proizvodnji izvode se povećanjem i smanjenjem krojeva osnovne veličine
(gradiranje veličina). Na osnovu skica iz kolekcije se konstruiše osnovni kroj uzimajući u obzir
kvalitete koje on treba da poseduje: funkcionalni, estetski, ekonomski i egronomski.

Za izradu odevnih predmeta serijske proizvodnje koriste se predviđene strandardne mere (SRPS,
DIN, nove evropske mere). A pri izradi namenskog odevnog predmeta koriste se mere direktnim
merenjem osobe kojoj je namenjen. Mere se mogu grupisati na:
•glavne mere (VT- visina tela, OG- obim grudi, OP- obim pojasa, OB- obim bokova),
•pomoćne (dobijene matematičkim proračunom na osnovu glavnih mera i proporcije tela ili
direktnim merenjem tela DK, VK, OND…) i
•kontrolne.
Osnovna konfiguracija CAD sistema u odevnoj industriji sadrži:
•uređaj za snimanje koordinata tačaka (digitajzer) krojnih delova. On u sebi sadrži ploču
pravougaonog oblika, digitalizer i uređaje za povezivanje.
•uređaj za povezivanje ostalih uređaja u mrežni rad sa bazom podataka. Ovi uređaji u sebi sadrže:
grafički ekran, tastaturu, miša i centralni računar koji povezuje sve periferne uređaje zajedno sa
digitajzerom.
•uređaj za automatsko crtanje krojnih slika (ploter), koji je povezan sa centralnim računarom uz
pomoć odgovarajućeg kabla.
Pod pojmom konstrukcije odeće podrazumeva se izrada crteža na kojima je glavnim
i pomoćnim linijama, kao i krajnjim tačkama, konstruisan, modelovan, umnožen i
kompletiran odevni predmet.

Konstrukciona priprema je deo tehničke pripreme koja ima veoma složenu i

odgovornu ulogu, a poslovi kojima se bavi su raznovrsni, zahtevni i visoko stručni
čime se postiže kvalitetnije i efikasnije obavljanje posla. Ovaj postupak se može
izvesti na CAD/CAM sistemu koji omogućava kraće vreme izrade na svim
poslovima, uključujući i poslove tehničke pripreme, od konstrukcije krojeva do
uklapanja krojnih slika. Napredak savremene tehnologije omogućio je veći kvalitet
proizvoda, veći produkt proizvodnje i celokupno veću ekonomičnost.
 Model I - Osnovna konstrukcija haljine – veličina 40

Tehnička skica haljine - Model II

Modna skica haljine Modna skica haljine - Model II

Model I
 Osnovna konstrukcija haljine – veličina 40
Pomoćne mere:
ŠVI = 1/20 OG + 2 cm = 6.6 cm
DRI = 1/10 OG + 10.5 cm + 1 cm = 21
cm
DL = 1/4 VT – 1 cm = 41 cm
DB = DL+ 20 cm = 61 cm
DM = 1/2 VT + 20 cm = 104 cm
Glavne mere:
VT = 168 cm
OG = 92 cm
OP = 70 cm
OB = 100 cm
PD = DL+1/20 OG = 45.6 cm
ŠL=1/8OG + 5.5cm + (0.5-1) cm = 17.5 cm
ŠRI =1/8OG – 1.5cm + (1.5-2)cm = 11.5 cm
PŠ = 1/4 OG – 4 cm + 1.5 = 20.5 cm
DG = 1/4 OG + (3-5) cm = 27.4 cm
PDR = 1/4 VT – 1 cm = 41 cm
Opis konstrukcije: Iz dobijenih tačaka povlače se
1-2= DRI=21cm vertikalne linije pod pravim uglom
1-3= DL=41cm
1-4= DB=61cm 1-15= ŠVI – 0.5 cm
1-5= DM=104cm 15-16= 2 cm
5-6= (3-4)cm u zavisnosti od modela 16-1= oblikuje se vratni izrez
3-7= 1/20 OB+3cm=7cm
17-18= 1-1.5 na liniji širine leđa za
Iz dobijenih tačaka povuku se horizontalne linije pod pravim uglom
kosi položaj ramena
9-10= ŠL=17.5cm
20-21= 1.3-1.5cm
10-11= 2/3ŠRI =7.7cm
11-11a= od 6 do 10 cm za međuprostor na liniji grudi
12-22= 10-20
11a-12= 1/3 ŠRI=3.8cm 12-23= 10-18 – 2 cm
12-13= PŠ=20.5cm Tačka 24 je na preseku linije pojasa i
13-14= 1/10 OG+0.5cm=9.7cm za liniju ušitka linije ušitka
24-25= PD=45.6cm Na liniji pojasa je tačka 34
25-26= DG=27.4 cm 34-35=1/4OP-1cm=17.5cm
23-27= 1/10 polivine OG=4.6 cm Isto se meri na prednjem delu1/4OP+2-4cm i
po luku dobija se tačka36
27-28= 16-19-1cm
29-30= ŠVI-0.5 38-39=34-35+2cm
29-31= ŠVI+1-1.5cm 39-40=1/2OB+1.5-2cm (na prednjem i zadnjem
29-12= ŠVI+0-0.5cm delu)
30-31= oblikuje se vratni izrez
Zbog oblika tela nastaje manjak između 7-40 i
30-25= 28-32
višak između39-41, 35-37 i 36-6. U zavisnosti od
Tačka 32 se spaja sa tačkom 26 za modela raspoređuje se za šavove, ušitke i falte koji
ušitak na pojasu i bokovima daju oblik modelu.
26-32=26-33 Bočni šavovi su 1-2 cm (ukupno 2-4cm)
30-33=deo ramena Razmak od 35-37 i 39-41 raspoređuje se kod
tačaka 24 i 42 na liniji ušutka.
Osnovna konstrukcija
haljine
 Glavne mere za rukav:

VRO = VR-(1/10VR+1-2cm)=31,8cm
Opis konstrukcije rukava:
ORI = 41 cm
ŠRI=1/8OG-1,5cm+1.5-2cm=
1-2 = 2/10ŠRI+0,5-1,5cm
DR=60cm
2-4=DR1-3 = VR
4-5=2-2,5cm
Tačka 6 je na 1/2 (3-5)-1cm
3-A=1/4ŠRI
A-7=1/2ORI-0-1,5cm
2-10=1/2 (2-7)+1cm
Tačka 11 je na 1/2 (2-10)
8-12=1/2 (3-8)+1cm Osnovna
7-13=1/4ŠRI+0,5cm konstrukcija
9-17=1-1,5cm rukava
16-18=1/2 rukavske širine
15-19=16-20
Osnovna konstrukcija haljine - DODATAK
 Tehnička skica haljine – PRIKAZAN JE PRIMER DODATKA

Prednji deo haljine Zadnji deo haljine

 Uvećanje i umanjivanje osnovnih krojeva haljine

Vrlo velike uštede moguće su u razvoju probnih uzoraka, primenom CAD softverskih rešenja za
konstrukciju i modelovanje krojeva, potpomognutog 3D Draping softverom za izradu probnog
uzorka sa realnim karakteristikama u računaru. Osim toga tu je i kontrola i arhiviranje krojeva, koji
više nisu na papirima, a popravke i izmene na krojevima su jednostavne i brze. 3D nudi paletu alata
koji simuliraju sve proizvodne radnje uključujući šivenje, kontrolu mera, vizuelizaciju dizajna,
teksturu tkanine i varijacije boja. Može biti i pomoć između dizajnera, modelara, proizvodnje,
tehnološkog dela, izrade kalkulacija i markentinga. Svaka izmena na kroju modela odmah je vidljiva
u trodimenzionalnom prikazu, jer se on precizno kreira na bazi geometrije krojeva i realnih
mehaničkih karakteristika materijala.
 Uvećanje i umanjivanje (gradiranje) krojeva haljine može se izvesti na dva
načita. Prvi je da se izvrši gradiranje osnovnih krojeva a zatim modelovanje a
drugi da se najpre izvrši modelovanje a kasnije gradiranje krojeva.
Na slikama su prikazani smerovi i vrednosti pomeranja tačaka pri gradiranju
osnovnih krojeva haljine. Na slikama dat je primer kako je izvršeno
gradiranje osnovne veličine 38 koja je umanjena na veličinu 34, a uvećana na
42 prema merama za gradiranje datih u tabeli

Vrednosti mera za gradiranje

Veličine 34 -R 36 -R 38 -R 40 -R 42
 Mere
VT 164 0 164 0 164 0 164 0 164
OG 80 4 84 4 88 4 92 4 96
OP 58 4 62 4 66 4 70 4 74
OB 88 4 92 4 96 4 100 4 104
DRI 19 0,6 19,7 0,6 20, 0,6 20,9 0,6 21,5

DL 40 0 40 0 40 0 40 0 40
DB 60 0 60 0 60 0 60 0 60
DM 102 0 102 0 102 0 102 0 102
PD 43.5 0,2 43,7 0,2 43,9 0,2 44,1 0,2 44,3

ŠVI 6 0,2 6,2 0,2 6,4 0,2 6,6 0,2 6,8

ŠRI 10 0,5 10,5 0,5 11 0,5 11,5 0,5 12

ŠL 16 0,5 16,5 0,5 17 0,5 17,5 0,5 18

ŠG 17,5 1 18,5 1 19,5 1 20,5 1 21,5

VR 16,2 0,5 16,7 0,5 17,2 0,5 17,7 0,5 18,2

DR 58 0 58 0 58 0 58 0 58
Vrednosti i smerovi
gradiranja osnovnog kroja
haljine
Gradiranje osnovnog kroja haljine
 Gradiranje rukava za haljinu
Vrednosti i smerovi gradiranja rukava za haljinu
 Modelovanje haljine

Modelovanje je postupak kojim se osnovna konstrukcija prilagođava datoj skici modela. Pri
modelovanju se menjaju oblici konstrukcijskih delova, otvaraju novi šavovi ili zatvaraju
postojeći, premeštaju ušitci, dodaje materijal za nabore (falte) , proširuju i presecaju delovi
sa ciljem realizacije novog modela odevnog predmeta. Zadatak modelovanja je
pojednostavljenje rada u izradi odeće. Ono nam olaksava izradu novog modela, doprinosi
skraćenju vremena pri izradi jer ne moramo raditi za svaki nov model osnovnu
konstrukciju. Već pomoću osnovne ili približno istog modela raditi korekcije kroja
(modelovati).
Modelovanje haljine
 Kompletiranje haljine

Kompletiranjem se dodaju šavovi na onim mestima gde konstrukcijom nisu dati, kako se
dimenzije izrađenog odevnog predmeta ne bi smanjile posle šivenja. Kod ženskih odevnih
predmeta šavovi se dodaju po celom obimu konstrukcije, dok se kod muških odevnih
predmeta šavovi dodaju samo na spoljnim delovima jer su ostali dodati pri konstrukciji.
Najsavremeniji način kompletiranja (kao i svi naredni postupci u konstrukciji), a samim
tim i najprecizniji, izvodi se pomoću računarskog CAD/CAM sistema.
Kompletiranje haljine
 Izrada krojne slike za haljinu

Izrada krojnih slika podrazumeva najracionalnije uklapanje tj. razmeštanje krojnih delova odevnog
predmeta na unapred određenoj širini i na što manjoj dužini materijala. Krojna slika se izrađuje
posebno za osnovni materijal, postavu i međupostavu.
Svaka krojna slika sadrži i sledeće podatke:
– oznaku modela,
– oznaku veličina,
– širinu tkanine,
– dužinu,
– vrstu materijala i
– oznaku.
Prema broju uklopljenih delova, načinu uklapanja krojnih delova i vrsti polaganja materijala postoje
različite krojne slike. Način izrade krojnih slika kod jednokratnih krojnih slika mogu biti izrađene na
više načina. Uklapanje krojnih delova pomoću računara je danas najracionalnije i sa najmanjim
utroškom materijala i najpreciznije.
 Krojna slika

Širina krojne slike 140cm

Dužina krojne slike 100cm
Krojna naslaga jednoslojna
 Model II - Tehnička skica “Suknja”

Prednje deo suknje Zadnji deo suknje

Opis i konstrukcija suknje 1/2 1/4 1/8
Veličina 40
Tv 168 cm 84 42 21
Glavne telesne mere:
Tv (telesna visina)= 168 cm Os 74 cm 37 - -
Os (obim struka)= 74 cm Ob 98 cm 49 - -
Ob (obim bokova)= 98 cm

Konstrukciske mere:
Dk(dužina kroja)=64cm
Vb(visina bokova)=21,0cm
Konstrukcija je prikazana na slici 1.Početna tačka je tačka 1 iz koje se povlači vertikalna crta, od 1 do
2 meri visina bokova
1 do 3 meriti Dk,iz tački 1,2,3 povući vodoravne crte desno
Od 2 do 4 meriti 1/4 Ob + 1cm iz tačke 4 povući crtu i označiti tačku 5
6 je 1/2 dužine od 2 do 4.Označiti tačku 7
1 do 8 meriti 1/2 Os.Dužina od 5 do 8 se označava kao višak(13cm)
2 do 9 meriti 1/3 dužine od 2 do 6
4 do 10 meriti 1/3 dužine 4 do 6
7 do 13 meriti 1 cm.Povući kratku crtu levo iz 13
9 do 14 I od 10 do 15 meriti 3 cm.Pomenuti višak rasporediti na ušitke
Oblikovati konture bočnog šava simetrično.
Slika 1 Slika 2
Slika 3 Slika 4
Model III - OPIS MODELA ŽENSKIH PANTALONA

Na ovom modelu linija struka je spuštena za 4cm. prema liniji bokova. Širina
pojasa je 5cm. Na prednjem delu ženskih pantalona nalaze se kosi đepovi, i
šlic. Na zadnjem delu pantalona nalaze se ušici i paspulirani đepovi.
 KONSTRUKCIJA OSNOVNOG KROJA
ŽENSKIH PANTALONA KRISTINA

VELIČINA: 40

GLAVNE MERE:

Tv = 160cm.
Os = 74cm.
Ob = 98cm.

POMOĆNE MERE:

Dp = 5 / 8 Tv = 105.0cm.
Ds = 1 / 4 Ob + 1cm. = 25.5cm.
Dk = dp – Ds = 79.5cm.
Pšh = 1 / 4 Ob – 0 do 1cm. = 23.5cm.
Sšh = 1 / 4 Ob + 2cm. =
On = 41.0cm.
OPIS RADA PREDNJEG DELA: OPIS RADA ZADNJEG DELA
1 – 2 = Ds = 25.5cm. 13 – 25 i 14 – 26 =2cm.
1 – 3 = Dp = 105.0cm 17 – 28 i 16 – 27 =2cm.
3 – 4 =1 / 2 dužine koraka (2 – 3 )+7 =46.8cm. 2 – 29 = 3cm.
2 – 5 = 1 / 20 Ob + 3cm. = 7.9cm. 8 – 30 = 1 do 2cm.
5 – 6 = Pšh = 23.5cm. 30 – 31 =1 /20 Ob+1cm.=5.9cm
6 – 7 = 1 / 20 Ob + 0.5 do 1cm. =5.9cm. 32 – 33 = Sšh =26.0cm.
8 = 1 / 2 dužine od 5 – 7 30 – 34 =iznos od 30 - 33
12 – 13 i 12 – 14 = 1 / 4 On – 1cm. = 9.25cm. 11 – 36 = preneti iznos od
15 – 16 = 1 do 1.5cm. 11 do 35 – 1 cm.
11 – 17 = preneti od 11 do 16 36 – 37 = 1cm.
10 -18 = 1 do 1.5cm. 37 – 38 = 1 / 4 Os + 2 do 3 cm.=
6 – 19 = 0.5cm. 21.5cm.
18 – 21 = 1 / 4 Os + 2 do 3 cm. = 20.5cm. 39 = 1 / 2 dužine od 37 - 38
21 – 22 = 0.7 cm. 28 – 40 = preneti dužinu 17 do 20
21 – 23 = 6 do 8cm.
Konstrukcija osnovnog
kroja ženskih pantalona
MODELOVANJE OSNOVNOG KROJA ŽENSKIH PANTALONA

Modelovanje ženskih
pantalona prema modelu
Krojni delovi prednjeg i
zadnjeg dela ženskih
pantalona
Krojni delovi od osnovnog i
pomoćnog materijala ženskih
pantalona
KOMPLETIRANJE KROJNIH DELOVA ŽENSKIH PANTALONA

Dodavanje šavova na
prednjim i zadnjim
delovima ženskih
pantalona
Dodavanje šavova na krojne
delove od osnovnog i
pomoćnog materijala
GRADIRANJE OSNOVNOG KROJA ŽENSKIH PANTALONA

Gradiranje ženskih pantalona urađeno je za sledeće veličine 38 - 40 - 42

Gradiranje prednjeg i zadnjeg

dela ženskih pantalona
Gradiranje krojnih
delova ženskih
pantalona od
osnovnog i pomoćnog
materijala
 Hvala na pažnji!

Thank you for your attention!