Μηχανές

Ορισμός των Μηχανών(Εισαγωγή)

Γενικά Μηχανή ή μηχάνημα ονομάζεται οποιοδήποτε εργαλείο ή μέσον που μπορεί να

διευκολύνει την ανθρώπινη εργασία ή που μπορεί να αυξήσει τη δύναμή της. Επίσης
οποιαδήποτε συσκευή που χρησιμοποιείται για τη παραγωγή έργου, είτε μεταδίδοντας είτε
μετατρέποντας άλλη μορφή ενέργειας (δύναμης) σε παραγωγή έργου. Ακόμη μπορεί να
εννοείται και κάθε ευφυής επινόηση. Μεταφορικά σημαίνει ραδιουργία, σκευωρία αλλά
και χαρακτηρισμό πλήθους υπηρεσιών π.χ. «Κρατική μηχανή» ή «αμυντικός μηχανισμός».

Ιστορική Εξέλιξη των Μηχανών

Στην αρχαιότητα οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν την σημασία της πρώτης παραπάνω
πρότασης που αναφέρεται ως ορισμός από τον Βιτρούβιο, ενώ διέκριναν δύο είδη
μηχανών: τις απλές και τις σύνθετες. Στις απλές ανήκαν οι μοχλοί, η σφήνα, ο κοχλίας, το
πολύσπαστο, κ.ά. Στις σύνθετες ανήκαν οι υδραυλικές μηχανές, οι βιομηχανικές (μύλοι
άλεσης και σύνθλιψης), οι υψωτικές ή ανυψωτικές, οι πολεμικές και οι μηχανές θεάτρου.

Ο άνθρωπος, από τα πρώτα χρόνια της εμφανίσεώς του πάνω στη γη, ένιωσε την ανάγκη
των εργαλείων για να ζήσει. Τα πρώτα εργαλεία, φτιαγμένα από σκληρές ύλες (πέτρες,
μέταλλα), ήταν ολότελα άτεχνα, χοντροκομμένα. Η ύλη που μεταχειριζόταν ο προϊστορικός
άνθρωπος για να κατασκευάζει τα εργαλεία του, αποτελεί το χαρακτηριστικό γνώρισμα των
τεσσάρων περιόδων στην ιστορία της εξελίξεως του ανθρώπινου πολιτισμού, που
ονομάζονται «εποχές». Έτσι, στην «εποχή του λίθου» ο άνθρωπος έφτιαξε τα πρώτα
εργαλεία. Πρώτα μεταχειριζόταν την πέτρα χωρίς να τη λειαίνει και κατόπι, μαζί με το ξύλο
και το κόκαλο, χρησιμοποιούσε πέτρα που τη λείαινε. Στην «εποχή του χαλκού», για το
φτιάξιμο των εργαλείων, ο άνθρωπος μεταχειριζόταν των χαλκό λύοντας τον στην φωτιά,
που τότε ανακάλυψε. Τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα οι μηχανές διακρίνονται σε
απλές και σύνθετες.

Απλές μηχανές θεωρούνται οι μηχανισμοί στους οποίους εφαρμοζεται μυική δύναμη για να
πραγματοποιηθεί μια εργασία. Αποτελούν τη βάση των σύνθετων. (κοχλίας, τροχός,
μοχλός, σφήνα, κλπ).

Σύνθετες μηχανές θεωρούνται οι μηχανισμοί που για να λειτουργήσουν απαιτούν

περισσότερους μηχανισμούς μετατροπής της ενέργειας στις διάφορες μορφές της
(κλεψύδρα, μύλος για το λάδι ή το άλεσμα, μηχανές του θεάτρου, κλπ). Οι σύγχρονες
μηχανές μπορούν να διακριθούν σε:
 • Μηχανές για επεξεργασία υλικών ( τόρνος είναι μηχανή που χρησιμοποιείται για τη
μορφοποίηση μετάλλου, ξύλου κ.τ.λ. με τη σύσφιξή του σε συσκευή συγκράτησης (τσοκ)
και με την περιστροφή του κάτω από ισχύ κατάλληλου εργαλείου κοπής για περιστροφή,
διάτρηση, διαμόρφωση πρόσοψης, κατασκευή σπειρώματος κ.λ.π. Η διαδικασία της
επεξεργασίας με τόρνο ονομάζεται τόρνευση. Το αντικείμενο που προκύπτει είναι
συμμετρικό ως προς τον άξονα περιστροφής. Ανάλογα με το μέγεθός τους χωρίζονται σε
τόρνους ελαφρού, ημιβαρέως και βαρεώς τύπου. )

• Μηχανές για επεξεργασία ενέργειας (ατμομηχανή: Αν και απλές ατμομηχανές είχαν

κατασκευαστεί ήδη από την αρχαιότητα, με γνωστότερο παράδειγμα την αιολόσφαιρα, ή
ατμοστρόβιλος - η πρώτη ατμομηχανή στην ιστορία-του Ήρωνα (Έλληνα μηχανικού και
γεωμέτρη), ωστόσο ποτέ δεν βρήκαν πρακτική εφαρμογή, καθώς οι τότε κοινωνίες
χρησιμοποιούσαν κυρίως την απλή μυϊκή δύναμη. Η ατμομηχανή που κατασκεύασε ο
Τόμας Σέιβερι το 1698 για την άντληση νερού είναι η πρώτη μηχανή του είδους που
κατασκευάστηκε για πρακτικές εφαρμογές. Επόμενος σημαντικός σταθμός ήταν η μηχανή
του Τόμας Νιούκομεν, το 1712, την οποία βελτίωσε ο Τζέιμς Βατ. Έκτοτε οι ατμομηχανές
συνέχισαν να βελτιώνονται και να εξελίσσονται συνεχώς, παίζοντας το βασικό ρόλο στην
πραγματοποίηση της Βιομηχανικής επανάστασης και επομένως τη μετάβαση από τον
χειρωνακτικό τρόπο εργασίας και παραγωγής στον μηχανοποιημένο. μηχανή εσωτερικής
καύσης: Μηχανή εσωτερικής καύσης ή κινητήρας εσωτερικής καύσης ονομάζεται η
κινητήρια θερμική μηχανή στην οποία η καύση του καυσίμου γίνεται στο εσωτερικό σώμα
της ίδιας της μηχανής, εξ ου και η ονομασία της, σε αντίθεση με την ατμομηχανή, (όπου η
καύση γίνεται εκτός, στο λέβητα). Οι μηχανές αυτές έχει καθιερωθεί ευρύτερα ν΄
αναφέρονται με το κεφαλαιογράμματος αρκτικόλεξο ΜΕΚ. Ως ΜΕΚ θεωρούνται γενικά οι
αεριομηχανές, οι βενζινομηχανές, οι πετρελαιομηχανές και οι αεριοστρόβιλοι. Γενικά στις
ΜΕΚ, "εργαζόμενο μέσο", ή "εργαζόμενη ουσία" είναι ο ατμοσφαιρικός αέρας, (ενώ στις
ατμομηχανές είναι ο ατμός).

• Μηχανές για επεξεργασία πληροφοριών (τηλεόραση, υπολογιστής, εκτυπωτής,

τηλέφωνο)

Αν και τα εργαλεία συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται σε πληθώρα δραστηριοτήτων, οι

μηχανές έχουν αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα: εκτελούν ποικίλες εργασίες πολύ γρήγορα
και λειτουργώντας για μεγάλα χρονικά διαστήματα, με ακρίβεια, με επαναλαμβανόμενες
κινήσεις και με χαμηλό κόστος.