Μελέτησε προσεκτικά το φυλλάδιο (καθώς τα βιβλία Γραμματικής τα έχουμε αφήσει στην τάξη!

ΤΑΞΗ:ΣΤ1 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΦΥΛΛΑΔΙΟ NO:2

2η ENOTHTΑ:"Κατοικία" (α' μέρος)

Στην ενότητα αυτή ασχοληθήκαμε με τα εξής γραμματικά φαινόμενα:

1.ΕΠΙΘΕΤΑ

Επίθετα λέγονται οι λέξεις που χρησιμοποιούμε στον λόγο για να δηλώσουμε

κάποιο χαρακτηριστικό (ποιότητα) ή κάποια ιδιότητα ενός ουσιαστικού. Με τη
χρήση του επιθέτου δίνουμε πληροφορίες για το ουσιαστικό το οποίο προσδιορίζει
το επίθετο.

π.χ. ο γλυκός καφές(Τι λογής είναι ο καφές; Γλυκός)

τα ξύλινα παγκάκια

την παλιά γέφυρα

οι ευγενείς άνθρωποι (Για να μην ξεχνάμε και τα αρχαιόκλιτα επίθετα με τα οποία

έχουμε ασχοληθεί πολύ μέχρι τώρα!)

Tα επίθετα συμφωνούν με τα ουσιαστικά στο γένος ,τον αριθμό και την πτώση.
(Κοίταξε τα παραπάνω παραδείγματα:To ουσιαστικό καφές είναι αρσενικό, σε
ενικό αριθμό και σε πτώση Ονομαστική. Το ίδιο ισχύει και για το επίθετο γλυκός
που το συνοδεύει. Είναι γένους αρσενικού, ενικού αριθμού και πτώσης
Ονομαστικής.)

Τα επίθετα χρησιμοποιούνται σε περιγραφικά κείμενα και ο ρόλος τους είναι

σημαντικός. Η ύπαρξη επιθέτων επιτρέπει να παρουσιάζονται εικόνες με
πληρότητα, ζωντάνια και σαφήνεια. Η χρήση τους μας επιτρέπει να περιγράφουμε ή
να χαρακτηρίζουμε κάτι με ακρίβεια.

Η ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ

Οι πιο συνηθισμένες καταλήξεις των επιθέτων είναι:

*-αίος π.χ αρχαίος ,γενναίος κ.ά. *-ητός π.χ. αγαπητός, τηγανητός κ.ά.

*-είος π.χ. λείος ,αστείος κ.ά. *-ικός π.χ. σπιτικός, πατρικός κ.ά.

*-ηλός π.χ. σιωπηλός, χαμηλός κ.ά. *-ιμος π.χ. νόμιμος, φρόνιμος κ.ά.

*-ηρός π.χ. ζωηρός, τολμηρός κ.ά. *-ινός π.χ. κοντινός, μακρινός κ.ά.
*-ήσιμος π.χ. συζητήσιμος κ.ά. *-ινος π.χ. πέτρινος, γυάλινος κ.ά.

*-ίσιμος π.χ .νηστίσιμος, υπολογίσιμος κ.ά. *-ιος π.χ. άγιος, νότιος, τίμιος κ.ά.

*-ίσιος π.χ. βουνίσιος, κατσικίσιος κ.ά. *-λέος π.χ. ρωμαλέος, πειναλέος κ.ά.

*-τέος π.χ. προσθετέος, φορολογητέος κ.ά. *-τός π.χ. ορατός, θνητός κ.ά.

*-ωπός π.χ. αγριωπός, κοκκινωπός κ.ά. *-ωτός π.χ.μεταξωτός, φουντωτός κ.ά.

*-ής π.χ. συνεχής, διεθνής κ.ά. *-ώδης π.χ. βραχώδης, ελώδης κ.ά.
(Υπάρχουν εξαιρέσεις που θα τις βλέπουμε στην πορεία...)

*SUPER SUPER SOS ! ! ! Κλίση των επιθέτων -ης,-ης,-ες

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

Ονομ. ο διεθνής η διεθνής το διεθνές
Γεν. του διεθνούς ή του διεθνή της διεθνούς του διεθνούς
Αιτ. τον διεθνή τη διεθνή το διεθνές
Κλητ. διεθνή διεθνή διεθνές

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

Ονομ. οι διεθνείς οι διεθνείς τα διεθνή
Γεν. των διεθνών των διεθνών των διεθνών
Αιτ. τους διεθνείς τις διεθνείς τα διεθνή
Κλητ. διεθνείς διεθνείς διεθνή

Κατά τον ίδιο τρόπο κλίνονται τα επίθετα: αληθής, ακριβής, υγιής, σαφής, δασώδης,
βραχώδης κ.ά.(Στο τετράδιο Ορθογραφίας έχουμε γράψει πολλά τέτοια επίθετα)

Προσοχή:Tα επίθετα που λήγουν σε -ώδης στη Γενική Πληθυντικού και των τριών
γενών κατεβάζουν τον τόνο στη λήγουσα π.χ. ο ελώδης - των ελωδών

2.ΤΟΠΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ λέγονται οι προσδιορισμοί που δηλώνουν τόπο.

Ως τοπικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται τα τοπικά επιρρήματα(π.χ. εδώ, μέσα,
μπροστά κ.ά.), οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί που φανερώνουν τόπο(π.χ. στο
σχολείο, για το νησί κ.ά) αλλά και επιρρηματικές φράσεις που δηλώνουν χρόνο (π.χ.
γύρω από τη μάντρα, πλάι στο σπίτι ,κοντά στη θάλασσα κ.ά)
ΤΑΞΗ: ΣΤ1 ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΝΟ:2

** ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΥΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΕΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 3/4/2020

1. Χρονικές αντικαταστάσεις (ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ!)

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ αναζητούν περιζώνει διαθέτει μεταβάλλει επιβάλλετε

ς
Π διέ....
Α

2.Συμπλήρωσε ό,τι λείπει στο παρακάτω κείμενο και υπογράμμισε τα επίθετα:

Κατά την αρχαιότητα τα δημόσ..α κτίρια όπως οι ναοί, τα θέατρα ,τα δικαστήρια, ήταν
πέτρ..να ή μαρμάρ..να για να αντέχουν στον χρόνο. Τα ερείπια πολλών τέτοιων κτιρίων
σώζοντ... μέχρι σήμερα. Φαίνετ.... ωστόσο ότι οι Έλληνες σε αντίθεση με τους Ρωμαίους,
δεν έχτ..ζαν μεγάλα και εντυπ..σιακά σπίτια, γιατί το ζεστό και ξ..ρό ελλην..κό κλ΄..μα
τούς επέτρεπε να π..ρνούν αρκετό χρόνο έξω από τα σπίτια τους.
Οι περισσότερες κατ..κίες χτ΄..ζονταν με ψημένα τούβλα πάνω σε πέτρ..να θεμέλια.
Τα σπίτια των πλούσιων αξιωματούχων και εμπόρων ήταν πολυτελ΄.. Είχαν μια αν..χτή
αυλή σε κάποιο κεντρικό σημ...ο κι έναν χώρο υποδοχής. Οι εσωτερ..κές επιφάν..ες
προστατεύονταν με εντυπωσιακά δάπεδα και οι τ.΄..χοι καλ΄..πτονταν με μαρμάρ..να
ή γύψ..να διακοσμητικά στοιχεία.

* Μήπως βρήκες κάποια μετοχή στο παραπάνω κείμενο; ...........................................

3.Συμπλήρωσε τα κενά σχηματίζοντας επίθετα από τις λέξεις των παρενθέσεων:

*Θα πάμε εκδρομή με τον ..................................σύλλογο.(ορειβασία)

*Tα νερά των θαλασσών ρυπαίνονται από τα .....................................απόβλητα.(βιομηχανία)

*Πολλοί λαοί έχουν χάσει την ....................................ταυτότητα, ενώ άλλοι διατηρούν

ακόμα τον ..................................τρόπο ζωής.(πολιτισμός/ παράδοση)

*Αμέτρητες ήταν οι ...........................................συνέπειες του σεισμού.(καταστροφή)

4.Βάλε τα επίθετα στον κατάλληλο τύπο:

*Kατηγορήθηκαν για ........................... δηλώσεις.(ψευδής)

*Η έλλειψη και των ...................................... γνώσεων είναι απαράδεκτη .(στοιχειώδης)

*Μετά από ώρες φτάσαμε σ΄ έναν ............................... και ακατοίκητο τόπο.(βραχώδης)

*Δεν είναι βλαβερά όλα τα βακτηρίδια. Μερικά είναι............................... για τον άνθρωπο.
(αβλαβής)

*Tα σπίτια ήταν καμωμένα από ................................ υλικά(ευτελής)

*Tο έγκλημα χαρακτηρίστηκε ...................................... (ειδεχθής= αποτρόπαιος,

αποκρουστικός)

*Δεν είχε τη .................................. εντιμότητα να ξεκαθαρίσει τη θέση του.(στοιχειώδης)

*Άφησε το έργο του................................ (ημιτελής= μισοτελειωμένος)

*H εκμετάλλευση των ....................................... περιοχών είναι συστηματική.(δασώδης)

*Οι δηλώσεις του μάρτυρα χαρακτηρίστηκαν .......................................(αναληθής)

5.Να βάλεις τις παρακάτω φράσεις στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

*το συνεχές ωράριο --> .............................................................................

*των διεθνών συμβάσεων-->.....................................................................

*τους επιεικείς δασκάλους -->..................................................................

*την ακριβή διεύθυνση --> .......................................................................

*τα ελώδη μέρη --> ...................................................................................

*το αγενές άτομο --> .................................................................................

*τα διαφανή τζάμια --> ............................................................................

6.Να κλίνεις: ο επιμελής μαθητής, η δασώδης περιοχή, το ευτελές υλικό

*( ευτελές= πολύ φθηνό, ανάξιο λόγου/μεταφορικά: ευτελής άνθρωπος =τιποτένιος ,χωρίς αρχές)