ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ANTI-COVID ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΤΑ Γ' ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 17.4.2020

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ι.
ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ
Δικηγόρος
Τέως Δήμαρχος Αυλώνος Ευβοίας
ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΩΝ « ΑΝΤΙ-COVID 19” ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ
ΠΡΑΞΕΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
(Π.Ν.Π.)
ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α. Α΄& Β΄ ΒΑΘΜΟΥ
4/2020
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ
ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.
ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ
ΤΩΝ « ΑΝΤΙ-COVID 19”
ΠΡΑΞΕΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
(Π.Ν.Π.)
ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ
ΣΤΟΥΣ ΟΤΑ Α΄& Β΄ΒΑΘΜΟΥ
Γ΄ ενημέρωση 17.4.2020
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Τίτλος σελ.
Πρόλογος 2
Α. Σύστημα Διακυβέρνησης των ΟΤΑ 4

1. Λειτουργία των οργάνων 4
2.Αρμοδιότητες των οργάνων 7
3. Λοιπά διοικητικά θέματα 14
Β. Εποπτεία 17
Γ. Οικονομική λειτουργία των ΟΤΑ 19

1.Αναθέσεις συμβάσεων 19
2.Εκτέλεση προϋπολογισμού 26
3. Λοιπές οικονομικές διατάξεις 29
Δ. Προσωπικό 35
1.Προσλήψεις- παράταση συμβάσεων 35
2.Όροι εργασίας 43
3. Διατάξεις Μισθοδοσίας 46
Ε. ΔΕΥΑ- ΦΟΔΣΑ 50
ΣΤ. Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα ΥΠΕΣ 52
Σελίδα 1 από 61
Πρόλογος
Η Πανδημία του Κορονοϊού COVID-19 είναι η νέα πραγματικότητα
στην οποία βρέθηκε o κόσμος, η Ευρώπη και η Ελλάδα. Η στάθμιση
υπέρ του υπέρτατου αγαθού της Υγείας επέτρεψε τον περιορισμό της
Ελευθερίας και ανάδειξε κρυμμένες αρετές της κοινωνίας μας. Αρκεί
όλα αυτά να είναι απαραιτήτως αναλογικά και οι περιορισμοί
προσωρινοί. Οι αρετές όμως να ευδοκιμήσουν.
Η νομοθετική λειτουργία εντάχθηκε και αυτή στην κατάσταση
εκτάκτου ανάγκης και ασκείται κυρίως με τις Πράξεις Νομοθετικού
Περιεχομένου. Αυτή η εξαιρετική νομοθετική λειτουργία της
Κυβέρνησης επιτρέπεται βέβαια για περιορισμένο χρόνο και για
απολύτως έκτακτες και επείγουσες καταστάσεις σύμφωνα με το
άρθρο 44, παρ.1 Συντ.
Στις συνθήκες αυτές υπήρξε ανάγκη ρύθμισης και θεμάτων της
τοπικής αυτοδιοίκησης ιδίως στους τομείς της οικονομικής διοίκησης
και της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού.
Στην παρούσα εργασία κωδικοποιούμε αυτές ακριβώς τις διατάξεις
των ΠΝΠ που αναφέρονται στους Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου
βαθμού με σκοπό την διευκόλυνση στην παρακολούθησή τους αλλά
και την συστηματική μελέτη τους ανά θεματική ενότητα.
Πρόκειται για τα άρθρα 2 και 10 της ΠΝΠ 11.3.2020 ΦΕΚ 55
Α/11.3.20120), το άρθρο 24 της ΠΝΠ 14.3. 2020 (ΦΕΚ 64 Α
/14.3.2020) που κυρώθηκαν με τα άρθρα 2 και 3 αντίστοιχα του Ν.
4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020), το άρθρο 37 της ΠΝΠ 20.3.2020
που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του Ν.4683/2020 (ΦΕΚ
Α΄83/10.4.2020), τα άρθρα 43, 44 και 45 της ΠΝΠ 30.3.2020 (ΦΕΚ
Α΄75/30.3.2020) και τα άρθρα 8,25-37 και 41 της ΠΝΠ της 13.4.2020
(ΦΕΚ 84 Α/13.4.2020)
Όπου αναφέρονται είτε τροποποιούμενες είτε παραπεμπόμενες
διατάξεις παραθέτουμε σε υποσημείωση το πλήρες κείμενό τους για
να διευκολυνθεί ο αναγνώστης.
Η παρούσα Κωδικοποίηση ενημερώνεται και συμπληρώνεται κάθε

φορά που εκδίδονται νέες ΠΝΠ που αναφέρονται στους ΟΤΑ.
Επίσης θα ενημερώνεται κάθε φορά που η ΠΝΠ θα κυρώνεται με
νόμο κατά το άρθρο 44,παρ.1 και 72, παρ.1 Συντ.
Με την ελπίδα ότι η παρούσα εργασία θα είναι χρηστική και την ευχή
να ανακτήσουμε σύντομα όσα στερούμαστε.
Χαλκίδα, 11 Απριλίου 2020

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
Τέως Δήμαρχος Αυλώνος Ευβοίας
Α. Σύστημα Διακυβέρνησης των ΟΤΑ

1. Λειτουργία των οργάνων
1. Κατά το διάστημα λήψης των μέτρων αποφυγής της διάδοσης του

κορωνοϊού COVID-19, η λήψη των αποφάσεων των πάσης φύσεως
συλλογικών οργάνων των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και των διοικητικών
συμβουλίων των εποπτευόμενων νομικών τους προσώπων μπορεί
να λαμβάνει χώρα είτε διά περιφοράς1 κατά τις προβλέψεις της παρ.
5 του άρθρου 672 και της παρ. 1 του άρθρου 1673 του ν. 3852/2010
1
Βλ. άρθρο 184, παρ. 3 του Ν4635/2019 (ΦΕΚ Α' 167/30-10-2019) «3.
Αποφάσεις δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων που έχουν ληφθεί δια
περιφοράς έως τη δημοσίευση του παρόντος θεωρούνται νόμιμες, εφόσον δεν
πάσχουν από άλλους λόγους νομιμότητας. Ασκηθείσες ποινικές και πειθαρχικές
διώξεις σε βάρος αιρετών προσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης που αφορούν
αδικήματα και πειθαρχικά παραπτώματα αποκλειστικώς σχετιζόμενα με την δια
περιφοράς σύγκληση των συλλογικών οργάνων των Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού έως
τη δημοσίευση του παρόντος, παύουν οριστικά. Σε περιπτώσεις, στις οποίες δεν
έχει ασκηθεί κατά τη δημοσίευση του παρόντος ποινική ή πειθαρχική δίωξη, η
υπόθεση τίθεται στο αρχείο με πράξη του αρμοδίου οργάνου.»
2
Βλ. άρθρο 67, παρ. 5 του Ν.3852/2010 « Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις, η
πρόσκληση αυτή μπορεί να επιδοθεί ή να γνωστοποιηθεί την ημέρα της
συνεδρίασης. Στην πρόσκληση πρέπει να αναφέρεται ο λόγος για τον οποίο η
συνεδρίαση έχει κατεπείγοντα χαρακτήρα. Πριν από τη συζήτηση το συμβούλιο
αποφαίνεται για το κατεπείγον των θεμάτων.{ «Εφόσον ανακύπτουν θέματα
κατεπείγοντος χαρακτήρα, για τα οποία είναι αναγκαία η άμεση λήψη απόφασης
και βάσιμα πιθανολογείται κίνδυνος εκ της αναβολής, είναι δυνατόν, ύστερα από
απόφαση του Προέδρου, οι σχετικές διαδικασίες να λαμβάνουν χώρα διά
περιφοράς, με τη συμμετοχή τουλάχιστον των δύο τρίτων των μελών δημοτικού
συμβουλίου. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται κατά το προηγούμενο εδάφιο,
ανακοινώνονται από τον πρόεδρο του συμβουλίου στην πρώτη, μετά τη λήψη της
απόφασης, τακτική συνεδρίαση} ». Η εντός των αγκυλών διάταξη προστέθηκε με
το άρθρο 184, παρ.1, του Ν4635/2019 (ΦΕΚ Α' 167/30-10-2019)
3
Βλ. άρθρο 167, παρ. 1 του Ν 3852/2010 «1. Το περιφερειακό συμβούλιο
συνεδριάζει υποχρεωτικά, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου του, σε τακτική
συνεδρίαση τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Οι συνεδριάσεις του συμβουλίου
(Α’ 87), είτε διά τηλεδιάσκεψης4 με κάθε πρόσφορο

τηλεπικοινωνιακό μέσο. Στην περίπτωση της δια ζώσης σύγκλησης
γίνονται πάντοτε στο κατάστημα της έδρας της περιφέρειας και είναι δημόσιες.
Το συμβούλιο μπορεί να συνεδριάσει σε άλλον τόπο μετά από απόφαση του
συμβουλίου. Το συμβούλιο, με αιτιολογημένη απόφαση που λαμβάνεται με
πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων (4/5) του συνολικού αριθμού των μελών και
απαγγέλλεται σε δημόσια συνεδρίαση, μπορεί να συνεδριάζει κεκλεισμένων των
θυρών. Στις νησιωτικές περιφέρειες το συμβούλιο μπορεί να συνεδριάζει και
μέσω τηλεδιάσκεψης σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το ίδιο ισχύει και για τις
λοιπές περιφέρειες σε κατεπείγουσες μόνο περιπτώσεις. {«Εφόσον ανακύπτουν
θέματα κατεπείγοντος χαρακτήρα, για τα οποία είναι αναγκαία η άμεση λήψη
απόφασης και βάσιμα πιθανολογείται κίνδυνος εκ της αναβολής, είναι δυνατόν,
ύστερα από απόφαση του Προέδρου, οι σχετικές διαδικασίες να λαμβάνουν
χώρα διά περιφοράς, με τη συμμετοχή τουλάχιστον των δύο τρίτων των μελών
του περιφερειακού συμβουλίου. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται κατά το
προηγούμενο εδάφιο, ανακοινώνονται από τον πρόεδρο του συμβουλίου στην
πρώτη, μετά τη λήψη της απόφασης, τακτική συνεδρίαση.}». Η εντός των
αγκυλών διάταξη προστέθηκε με το άρθρο 184, παρ.2 του Ν 4635/2019 (ΦΕΚ Α'
167/30-10-2019)
Με το άρθρο τεσσαρακοστό τρίτο, παράγραφος 1 της ΠΝΠ 30.3.2020 (ΦΕΚ Α
75/30.3.2020 ορίζει ότι «Έως τις 31η Μαΐου 2020, η δια περιφοράς σύγκληση
των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων είναι δυνατή με τη συμμετοχή του
ενός δευτέρου (1/2) των μελών του οικείου συμβουλίου»
4
Βλ. άρθρο 1 της ΚΥΑ 429 / 12.3.2020 (ΦΕΚ 850 Β΄/13.3.2020) «Αντικατάσταση
της υπ΄αριθμ. ΔΙΑΔΠ/Α/7841/ 19.04.2005 κοινής υπουργικής απόφασης (Β'
539)», «Ως τηλεδιάσκεψη των συλλογικών οργάνων της διοίκησης νοείται η από
απόσταση διάσκεψη, η αμφίδρομη δηλαδή επικοινωνία μεταξύ δύο ή
περισσότερων ομάδων ή ατόμων μέσω συστημάτων ήχου, εικόνας και ήχου ή
ηλεκτρονικών υπολογιστών ή άλλων μέσων που παρέχουν οι τεχνολογίες
πληροφορικής και επικοινωνιών. Με την τηλεδιάσκεψη δίνεται η δυνατότητα σε
ένα ή περισσότερα ή σε όλα τα μέλη ενός συλλογικού οργάνου, αλλά και σε
πρόσωπα που συμμετέχουν ή καλούνται από συλλογικά όργανα, να λαμβάνουν
μέρος σε μία διάσκεψη χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική τους παρουσία στο
χώρο συνεδρίασης των υπόλοιπων μελών του συλλογικού οργάνου. Στόχος της
τηλεδιάσκεψης είναι η διευκόλυνση της λειτουργίας των συλλογικών οργάνων,
ιδίως σε περιπτώσεις που είναι δυσχερής η φυσική παρουσία κάποιων ή και όλων
των μελών των συλλογικών οργάνων, ιδίως λόγω αδυναμίας προσέλευσης στον
τόπο συνεδρίασης του συλλογικού οργάνου, λόγω καιρικών συνθηκών, έλλειψης
συγκοινωνιακών μέσων, ανωτέρας βίας ή άλλων λόγων που συνήθως υπάρχουν
των συμβουλίων, οι συνεδριάσεις πραγματοποιούνται κεκλεισμένων

των θυρών5.
Άρθρο 2 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020) - ΠΝΠ 11.3.2020 ΦΕΚ 55
Α/11.3.20120),άρθρο 10, παρ.1
2. Έως τις 31η Μαΐου 2020, η δια περιφοράς σύγκληση των

δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων είναι δυνατή με τη
συμμετοχή του ενός δευτέρου (1/2) των μελών του οικείου
συμβουλίου6.
ΠΝΠ 30.3.2020 (ΦΕΚ Α΄75/30.3.2020, άρθρο 43, παρ.1
σε απομακρυσμένες ή νησιωτικές περιοχές, με αποτέλεσμα να καθίσταται

δυσχερής ή ανέφικτη η σύγκληση ενός συλλογικού οργάνου.»
Βλ. επίσης άρθρο 4 της ίδιας ΚΥΑ «Κατά τα λοιπά, όσον αφορά στα γενικότερα
ζητήματα της συγκρότησης, σύνθεσης, των συνεδριάσεων, της λειτουργίας και
των αποφάσεων των συλλογικών οργάνων, ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 13,
14 και 15 του ν. 2690/1999 (Α' 48) που αφορούν στα συλλογικά όργανα της
διοίκησης.»
5
Εν προκειμένω δεν εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 98, παρ.1 εδ, β΄του Ν.
3463/2006 «Το δημοτικό συμβούλιο με πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων (4/5)
των μελών του και με αιτιολογημένη απόφαση, η οποία απαγγέλλεται σε δημόσια
συνεδρίαση, μπορεί να συνεδριάζει κεκλεισμένων των θυρών» ούτε η διάταξη
του άρθρου 167, παρ.1 εδ. 4 του Ν. 3852/2010 «Το συμβούλιο, με αιτιολογημένη
απόφαση που λαμβάνεται με πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων (4/5) του
συνολικού αριθμού των μελών και απαγγέλλεται σε δημόσια συνεδρίαση, μπορεί
να συνεδριάζει κεκλεισμένων των θυρών» ως προς την πλειοψηφία των 4/5 των
μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου αντίστοιχα. Η διάταξη του
άρθρου 10, παρ.1 της ΠΝΠ της 11.3.2020 ως εξαιρετική διάταξη επιτρέπει στον
Πρόεδρο του Συμβουλίου (Δημοτικού ή Περιφερειακού) να προσδιορίσει με την
πρόσκληση την συνεδρίαση του Συμβουλίου κεκλεισμένων των θυρών διότι αυτό
επιτάσσεται από λόγους ανωτέρας βίας, δηλαδή την αποφυγή της διάδοσης του
κορωνοϊού COVID-19
6
Σύμφωνα με το άρθρο 184, παρ.2 του Ν4635/2019 (ΦΕΚ Α' 167/30-10-2019)
για την δια περιφοράς συνεδρίαση του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου
απαιτείται η συμμετοχή των δύο τρίτων των μελών των Συμβουλίων. Βλ. υποσημ.
3
3.Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 8 του άρθρου 11 του ν. 4674/20207 (Α’
53) η φράση «εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) μηνών»
αντικαθίσταται από τη φράση «εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι
(6) μηνών».
Άρθρο 3 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020) - ΠΝΠ 14.3. 2020 (ΦΕΚ 64 Α
/14.3.2020)άρθρο 24,παρ. 5
2.Αρμοδιότητες των οργάνων
1.Η με προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς

προηγούμενη δημοσίευση, το διάστημα λήψης των μέτρων
αποφυγής της διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 (διατύπωση δική
μας) ανάθεση δημοσίων συμβάσεων γίνεται με απόφαση της
οικείας Οικονομικής Επιτροπής. Εάν δεν υπάρχει στον
προϋπολογισμό πίστωση ή η υπάρχουσα δεν επαρκεί, με την ίδια
απόφαση γίνεται δεσμευτική εισήγηση για την αναμόρφωση του
προϋπολογισμού, η οποία εγκρίνεται υποχρεωτικά από το οικείο
δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο, στην πρώτη μετά την ανάθεση
7
Βλ. αρθρο11, παρ.8. του Ν.4674/2020 (Α’ 53) «8. Σε όσες τοπικές κοινότητες
στις εκλογές της 26ης Μαΐου 2019 δεν ανακηρύχθηκαν, για οποιονδήποτε λόγο,
συνδυασμοί υποψήφιων για συμβούλια κοινοτήτων ή υποψήφιοι πρόεδροι
κοινοτήτων, ο Περιφερειάρχης, μετά από σχετικό αίτημα του οικείου δημοτικού
συμβουλίου, προκηρύσσει τη διεξαγωγή και διενέργεια εκλογών, εντός
αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) μηνών από την έναρξη εφαρμογής του
παρόντος νόμου. Στην εκλογική διαδικασία, εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.
3852/2010 που αφορούν στην υποβολή υποψηφιότητας, την κατάρτιση
συνδυασμών, την ανακήρυξή τους από το πρωτοδικείο και την εξαγωγή του
αποτελέσματος. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται και σε όσες
περιπτώσεις κενώθηκε η θέση του προέδρου της τοπικής κοινότητας και δεν είναι
δυνατή η αναπλήρωση λόγω έλλειψης άλλου υποψηφίου.»
συνεδρίασή του. Οι διατάξεις της παρούσας παραγράφου

εφαρμόζονται αναλογικά και στα νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ8.
8
Βλ. Εγκύκλιος 10 ΥΠΕΣ ( Αρ.Πρωτ. 18200/13.3.2020, ΑΔΑ: 6ΙΤΛ46ΜΤΛ6-ΘΒΨ)
με θέμα «Εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 2 και 10 της ΠΝΠ
Κατεπείγοντα μέτρα αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της
εμφάνισης του κορωνοϊού COVID-19 και της ανάγκης περιορισμού της
διάδοσής του» όπου αναφέρεται ότι:
«Με τις διατάξεις της παρ. 3β του άρθρου 10 της ΠΝΠ, παρέχεται η δυνατότητα
ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων της παρ. 3α του ως άνω άρθρου, με
απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής. Στην περίπτωση όπου στον
προϋπολογισμό του φορέα δεν υπάρχει εγγεγραμμένη πίστωση σε οικείο ΚΑΕ ή
η υπάρχουσα πίστωση δεν επαρκεί για την κάλυψη της σχετικής δαπάνης, με την
ίδια απόφαση ανάθεσης γίνεται δεσμευτική εισήγηση για αναμόρφωση του
προϋπολογισμού, η οποία εγκρίνεται υποχρεωτικά από το οικείο δημοτικό ή
περιφερειακό συμβούλιο κατά την πρώτη μετά την ανάθεση συνεδρίαση αυτού.
Υπογραμμίζεται ότι, κατά την ανωτέρω περίπτωση, η σχετική απόφαση
ανάληψης υποχρέωσης θα εκδοθεί κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 4 του
άρθρου 9 του π.δ.80/2016, σύμφωνα με τις οποίες «4. Για τις δαπάνες για τις
οποίες από τη φύση τους δεν είναι δυνατή η τήρηση της διαδικασίας του άρθρου
4 του παρόντος (συναλλαγματικές διαφορές, εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων,
δαπάνες πολιτικής προστασίας, διοικητικής εκτέλεσης, ΔΙΑΣ κ.λπ.),
αναλαμβάνεται υποχρέωση και δεσμεύεται η απαραίτητη πίστωση αμέσως μετά
την παραλαβή του σχετικού λογαριασμού, της γνωστοποίησης της εκτελεστής,
κατά τις κείμενες διατάξεις, δικαστικής απόφασης ή της σχετικής ειδοποίησης ή
με την καθ’ οιονδήποτε τρόπο γνωστοποίηση του ύψους και του χρόνου
εξόφλησής τους». Επισημαίνεται ότι, οι ανωτέρω προβλέψεις τυγχάνουν
αναλογικής εφαρμογής και στα νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ. Παρεμπιπτόντως,
στην περίπτωση κατά την οποία ο φορέας δεν διαθέτει επικυρωμένο
προϋπολογισμό και λειτουργεί για το πρώτο τρίμηνο του έτους βάσει των
διατάξεων του άρθρου 160 του Κ.Δ.Κ., τότε οι σχετικές δαπάνες προμήθειας
υλικού και υπηρεσιών, συναφών με την αντιμετώπιση της κατεπείγουσας και
απρόβλεπτης ανάγκης για τη λήψη μέτρων αποφυγής της διάδοσης του
κορωνοϊού COVID-19, αποτελούν δαπάνες πολιτικής προστασίας οι οποίες
σύμφωνα με την περ. (ιζ) της παρ. 1 του άρ. 158 του Κ.Δ.Κ ανήκουν στις
υποχρεωτικές δαπάνες και μπορούν να διενεργηθούν και να πληρωθούν στη
βάση της παρ.1 του άρ.160 του Κ.Δ.Κ. Με τις διατάξεις της παρ. 5 ορίζεται ότι
δαπάνες των ΟΤΑ που προκύπτουν από την ακύρωση συνεδριακών εκδηλώσεων
λόγω της λήψης έκτακτων μέτρων αποφυγής της διάδοσης του κορωνοϊού
COVID-19, θεωρούνται νόμιμες και κανονικές και εκκαθαρίζονται σε βάρος των
οικείων προϋπολογισμών.»
Άρθρο 2 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020) -ΠΝΠ 11.3.2020 (ΦΕΚ 55

Α/11.3.20120)άρθρο 10, παρ.3β
2. Με απόφαση του οικείου περιφερειάρχη ή δημάρχου, κατά

περίπτωση, μπορεί να αναστέλλεται για το έτος 2020, η εκτέλεση
των προγραμμάτων τουριστικής προβολής του άρθρου 30 του
ν. 3498/20069 (Α΄ 230) των περιφερειών και των Δήμων της χώρας.
Άρθρο 1 του Ν.4683/2020 (ΦΕΚ Α΄83/10.4.2020) -ΠΝΠ 20.3.2020 (ΦΕΚ 68
Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.4
3. Για το χρονικό διάστημα ισχύος των έκτακτων μέτρων

αντιμετώπισης του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η
έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας,
και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους
(6) μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος, δύναται, με απόφαση
των φορέων λειτουργίας υπαίθριων αγορών, η οποία εκδίδεται
κατόπιν εισήγησης του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και
Προστασίας Καταναλωτή και εντός δύο (2) ημερών από τη λήψη
αυτής, να καθορίζονται και νέοι χώροι λειτουργίας υπαίθριων
9
Βλ. άρθρο 30 του Ν.3498/2006 « Στο τέλος της παραγράφου 9 του άρθρου 1
του ν. 3270/ 2004 (ΦΕΚ 187 A΄) προστίθεται διάταξη ως ακολούθως:
«Διαφημιστικά προγράμματα και γενικά ενέργειες, που αφορούν την τουριστική
προβολή και διαφήμιση της χώρας ή περιοχών αυτής στο εσωτερικό και
εξωτερικό, ιδίως με συμμετοχή σε εκθέσεις, ή διαφημίσεις σε μέσα μαζικής
ενημέρωσης ή καταχωρήσεις σε έντυπα ή εκδόσεις τους ως και με οποιονδήποτε
άλλον τρόπο και τα οποία καταρτίζονται ή υλοποιούνται από οποιονδήποτε
φορέα του Δημοσίου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και γενικά του ευρύτερου
δημόσιου τομέα, όπως κάθε φορά αυτός προσδιορίζεται, ανεξάρτητα αν
εκτελούνται με χρηματοδότηση από πόρους εθνικούς ή ευρωπαϊκούς ή ίδιους
πόρους του φορέα υλοποίησής τους, πρέπει να τελούν σε πλήρη εναρμόνιση
προς το γενικό σχεδιασμό και την εξυπηρέτηση των στόχων του προγράμματος
τουριστικής προβολής της χώρας ή των περιοχών αυτής, που καταρτίζει το
Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό
Τουρισμού. Για την υλοποίηση των παραπάνω προγραμμάτων και ενεργειών
απαιτείται η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του Υπουργείου Τουριστικής
Ανάπτυξης.»
αγορών εντός των ορίων του ίδιου δήμου, κατά παρέκκλιση 10 των
διατάξεων του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 26 του
ν. 4497/2017 (Α΄171). Η κατά το προηγούμενο εδάφιο παράλληλη
λειτουργία των υπαίθριων αγορών, διεξάγεται κατά την ίδια ημέρα
και τις ίδιες ώρες. 2. Σε περίπτωση μη έκδοσης της απόφασης της
παραγράφου 1 από τους φορείς λειτουργίας υπαίθριων αγορών
εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, δύναται οι ίδιοι χώροι να
καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και
Επενδύσεων. 3. Οι αποφάσεις των παραγράφων 1 και 2 του
παρόντος κοινοποιούνται αμελλητί στην αρμόδια κατά τόπο
αστυνομική αρχή.
Άρθρο 8 του ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 76 Α’ /3.4.2020)
4.Για την προστασία των αστέγων και άλλων ευάλωτων ομάδων και
τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, εξαιτίας της εξάπλωσης του
κορωνοϊού COVID-19, οι ΟΤΑ α΄ βαθμού και οι φορείς του άρθρου
51 του ν. 4139/2013 (Α΄ 74)11 δύνανται από κοινού να δημιουργούν
10
Βλ. παρ. 1 του άρθρου 26 του Ν.4497/2017 «1. Η λειτουργία υπαίθριων
αγορών επιτρέπεται σε καθορισμένους από τον αρμόδιο φορέα λειτουργίας
ελεύθερους και ανεξάρτητους χώρους, δημόσιους ή δημοτικούς, ιδιόκτητους ή
μισθωμένους, όπως πλατείες, πάρκα και γενικότερα ανοικτούς χώρους, καθώς
και εκκλησιαστικούς, οι οποίοι διασφαλίζουν πρόσβαση σε όλους τους πολίτες.
Αν τέτοιοι χώροι δεν είναι εφικτό να βρεθούν, μπορεί να επιλεγούν κατάλληλοι
δρόμοι. Οι χώροι λειτουργίας των υπαίθριων αγορών καθορίζονται ύστερα από
γνώμη της αρμόδιας αστυνομικής αρχής, για την κυκλοφοριακή επίπτωση από
τη λειτουργία τους. Αν η γνώμη της αστυνομικής αρχής δεν υποβληθεί εντός
τριάντα (30) ημερών αφότου ζητηθεί, η απόφαση του φορέα λειτουργίας
εκδίδεται χωρίς τη γνώμη αυτή.»
11
Βλ. άρθρο 51 Ν. 4139/2013, όπως ισχύει: « Εγκεκριμένοι οργανισμοί ή φορείς
για την υλοποίηση των δράσεων που μνημονεύονται στα άρθρα 30 – 35 είναι οι
εξής: 1) Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) 2) Κέντρο Θεραπείας
Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) 3) Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΨΝΑ) 4)
Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) 5) Κέντρο Απεξάρτησης
Τοξικομανών Κρατουμένων Ελεώνα Θηβών.»
και να λειτουργούν προσωρινές δομές φιλοξενίας12, σύμφωνα με το

άρθρο 7 της υπ΄ αρ. Δ23/οικ.19061-1457/2016 κοινής υπουργικής
12
Βλ. άρθρο 7, παρ.1-3 της Δ23/οικ.19061-1457/2016 κοινής υπουργικής
απόφασης (Β΄ 1336) « 1.Παρεχόμενες υπηρεσίες Στους φιλοξενούμενους των
«Ξενώνων Μεταβατικής Φιλοξενίας» παρέχονται οι παρακάτω υπηρεσίες:
− Διαμονή στον Ξενώνα για διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 6
μήνες. Δυνατότητα παράτασης δίνεται μόνο με ειδικά αιτιολογημένη έκθεση του
Επιστημονικά Υπευθύνου της Δομής και για ορισμένο χρονικό διάστημα,
κατόπιν εξατομικευμένης εκτίμησης αναγκών με στόχο τη διασφάλιση της
επιτυχούς ολοκλήρωσης των εν εξελίξει διαδικασιών αυτονόμησης του
φιλοξενούμενου.
− Παροχή βασικών ημερήσιων γευμάτων (πρωινό, γεύμα και δείπνο). Ειδική
μέριμνα λαμβάνεται στις περ πτώσεις φιλοξενίας παιδιών και ατόμων με
προβλήματα υγείας ή ιδιαίτερες διατροφικές συνήθειες. Η σίτιση προσφέρεται
από τον ίδιο το Φορέα Λειτουργίας με την παρασκευή του συνόλου των
γευμάτων εντός του Ξενώνα υπό την προϋπόθεση της ύπαρξης κατάλληλης
υποδομής. Σε αντίθετη περίπτωση η σίτιση παρέχεται από εταιρία, μέσω
catering ή μέσω διάθεσης κουπονιών για αγορά τροφίμων ή γευμάτων από
συμβεβλημένα κέντρα εστίασης, σε αυτή την περίπτωση θεωρείται προτιμότερη
η επιλογή συνεργασίας με Κοινωνικό Συνεταιρισμό Περιορισμένης Ευθύνης ή
Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση.
− Φύλαξη προσωπικών αντικειμένων σε ασφαλή χώρο.
− Χρήση πλυντηρίων για τον καθαρισμό του ρουχισμού τους.
− Συμμετοχή σε ατομικές ή/και ομαδικές συναντήσεις με εξειδικευμένα στελέχη
της Δομής για τη διερεύνηση των αναγκών τους και τον από κοινού σχεδιασμό
για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους.
− Δημιουργικής απασχόληση και φύλαξης παιδιών σε περίπτωση που στον
Ξενώνα διαμένουν οικογένειες με παιδία.
− Διασύνδεσης με επιπλέον υπηρεσίες στέγασης, σίτισης, ψυχολογικής
υποστήριξης, νομικής συνδρομής, υγείας, πρόνοιας, κοινωνικής και εργασιακής
επανένταξης όταν αυτό απαιτείται.
2.Προϋποθέσεις φιλοξενίας
Τα άτομα που παραπέμπονται για φιλοξενία πρέπει:
− Να εμπίπτουν στην ομάδα στόχος που περιγράφεται στην παρ. 2, άρθρο 1 της
παρούσης.
− Να αποδέχονται με υπογραφή Ατομικού Συμφωνητικού τον Εσωτερικό
Κανονισμό Λειτουργίας της Δομής.
− Να μην πάσχουν από αερογενώς μεταδιδόμενο νόσημα, σύμφωνα με
γνωμάτευση θεράποντα ιατρού (παθολόγου ή γενικού ιατρού),
− Να μην έχουν έκπτωση της λειτουργικότητας ή διαταραχή της συμπεριφοράς
λόγω σοβαρής ψυχικής διαταραχής, η οποία κατόπιν εκτίμησης
απόφασης (Β΄ 1336), καθώς και υπνωτήρια13 σύμφωνα με το άρθρο

6 της ιδίας κοινής υπουργικής απόφασης.
συνεργαζόμενης ψυχιατρικής υπηρεσίας, να καθιστά αδύνατη την ένταξη τους

στη Δομή
− Να είναι αυτοεξυπηρετούμενα
Στους «Ξενώνες Μεταβατικής Φιλοξενίας» φιλοξενούνται κατά προτεραιότητα:
− Όσοι διανυκτερεύουν στο δρόμο ή σε Υπνωτήρια
− Μονογονεϊκές οικογένειες με ανήλικα παιδιά
− Άτομα, ζευγάρια και οικογένειες με τα ανήλικα παιδιά τους σε κατάσταση
έκτακτης ανάγκης λόγω έκτακτης απώλειας στέγης και οικονομικών πόρων
− Κατ’ εξαίρεση, ασθενείς που μόλις εξήλθαν του νοσοκομείου,
αυτοεξυπηρετούμενοι με ιατρικά προσδιορισμένο χρόνο ολοκλήρωσης της
αποθεραπείας τους ή άτομα αυτοεξυπηρετούμενα που ακολουθούν
αποδεδειγμένα ιατρική θεραπεία ως εξωτερικοί ασθενείς σε νοσηλευτικό ίδρυμα
ή και οι συνοδοί τους, με μόνιμη διαμονή εκτός των ευρύτερων γεωγραφικών
ορίων που βρίσκεται το νοσηλευτικό ίδρυμα, οι οποίοι δεν χρήζουν ειδικής ή
αυξημένης νοσηλευτικής περίθαλψης και δεν διατρέχουν οι ίδιοι, ούτε θέτουν
τους λοιπούς φιλοξενούμενους σε κίνδυνο.
3. Δυναμικότητα Η συνολική δυναμικότητα κάθε «Ξενώνα Μεταβατικής
Φιλοξενίας» δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 80 άτομα. Για δομές που φιλοξενούν
αποκλειστικά ενεργούς χρήστες η δυναμικότητα δεν μπορεί να υπέρ βαίνει τα
20 άτομα.»
13
Βλ. άρθρο 7 παρ.1-3 της Δ23/οικ.19061-1457/2016 κοινής υπουργικής
απόφασης (Β΄ 1336) «Άρθρο 6 «Υπνωτήρια»
1. Παρεχόμενες υπηρεσίες
Στους ωφελούμενους των «Υπνωτηρίων» παρέχονται οι παρακάτω υπηρεσίες:
− διανυκτέρευση σε ασφαλή και κατάλληλα θερμαινόμενο/ κλιματιζόμενο χώρο
− ατομική υγιεινή (ζεστό λουτρό) και παροχή ειδών ατομικής υγιεινής
− χρήση πλυντηρίων για τον καθαρισμό του ρουχισμού τους
− παροχή ειδών ένδυσης και υπόδησης
− παροχή ενός τουλάχιστον γεύματος (πρωινό/βραδινό). Όπου αυτό δεν
καθίσταται δυνατό, οι ωφελούμενοι διασυνδέονται με δομές παροχής συσσιτίων
− φύλαξη προσωπικών αντικειμένων σε ασφαλή χώρο
− βασική υγειονομική φροντίδα και φαρμακευτική αγωγή όταν αυτό απαιτείται
− συμμετοχή σε ατομικές ή/και ομαδικές συναντήσεις με εξειδικευμένα στελέχη
της Δομής για τη διερεύνηση των αναγκών τους και τον από κοινού σχεδιασμό
για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 25, παρ.1
5. Οι δομές της προηγούμενης παραγράφου λειτουργούν βάσει

Κανονισμού14, ο οποίος περιλαμβάνει όλα τα επιμέρους θέματα
− διασύνδεση με επιπλέον υπηρεσίες στέγασης, σίτισης, ψυχολογικής

υποστήριξης, νομικής συνδρομής, υγείας, πρόνοιας, κοινωνικής και εργασιακής
επανένταξης όταν αυτό απαιτείται.
2. Προϋποθέσεις φιλοξενίας
Τα άτομα που παραπέμπονται για φιλοξενία πρέπει:
− Να εμπίπτουν στην κατηγορία των αστέγων όπως περιγράφεται στην παρ. 2,
άρθρο 1 της παρούσης.
− Να αποδέχονται με υπογραφή Ατομικού Συμφωνητικού τον Εσωτερικό
Κανονισμό Λειτουργίας της Δομής.
− Να μην πάσχουν από αερογενώς μεταδιδόμενο νόσημα, σύμφωνα με
γνωμάτευση θεράποντα ιατρού (παθολόγου ή γενικού ιατρού),
− Να μην έχουν έκπτωση της λειτουργικότητας ή διαταραχή της συμπεριφοράς
λόγω σοβαρής ψυχικής διαταραχής, η οποία κατόπιν εκτίμησης
συνεργαζόμενης δημόσιας ψυχιατρικής υπηρεσίας, να καθιστά μηδυνατή την
ένταξη τους στη Δομή.
− Να είναι αυτοεξυπηρετούμενα.
3. Δυναμικότητα.
Η συνολική δυναμικότητα κάθε «Υπνωτηρίου» δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 90
άτομα. Υπέρβαση του αριθμού αυτού μπορεί να γίνεται μόνο σε ημέρες
ιδιαίτερα δυσμενών καιρικών συνθηκών.»
14
Σύμφωνα με το άρθρο 4 της ΚΥΑ της Δ23/οικ.19061-1457/2016 Οι «Δομές
Παροχής Υπηρεσιών σε Αστέγους» «λειτουργούν βάσει Κανονισμού
Λειτουργίας, ο οποίος περιλαμβάνει όλα τα επιμέρους θέματα αναφορικά με τη
διοικητική οργάνωση και λειτουργία τους, και ειδικότερα:
− τις διαδικασίες διοικητικής και οικονομικής οργάνωσης
− τη μεθοδολογία οργάνωσης της παροχής των υπηρεσιών
− τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ωφελουμένων
− τα καθήκοντα του απασχολούμενου προσωπικού
− τις διαδικασίες τήρησης αρχείου ωφελουμένων (σε έντυπη και σε ηλεκτρονική
μορφή), ημερολογίου κίνησης και καταγραφής περιστατικών και ατομικού
φακέλου ωφελούμενου με τη σύμφωνη γνώμη του, σε συμμόρφωση με τα
προβλεπόμενα στο Ν. 2472/1997
− τη διασύνδεση της Δομής με φορείς παροχής υπηρεσιών κοινωνικής
προστασίας και ένταξης
αναφορικά με τη διοικητική οργάνωση και λειτουργία τους,

σύμφωνα με το άρθρο 4 της υπ΄ αρ. Δ23/οικ.19061/1457/2016
κοινής υπουργικής απόφασης. Με απόφαση του οικείου δημάρχου
ορίζονται ο Επιστημονικός Υπεύθυνος και ο Συντονιστής της δομής,
καθώς και οι αναπληρωτές τους. Κατά παρέκκλιση του τρίτου
εδαφίου του άρθρου 7 της προρρηθείσας κοινής υπουργικής
απόφασης, για δομές15 που φιλοξενούν αποκλειστικά ενεργούς
χρήστες, η δυναμικότητα καθορίζεται από τον φορέα λειτουργίας.
3.Λοιπά διοικητικά Θέματα
1. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος εμφάνισης και

διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου
βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για
χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες
από την έναρξη ισχύος της παρούσας, αναστέλλεται η επιβολή
διοικητικών κυρώσεων που προβλέπονται στον ν. 344/197616 (Α’
− την αξιοποίηση των παρεχόμενων πόρων για τη λειτουργία της Δομής,

συμπεριλαμβανομένης της προσέλκυσης και διαχείρισης πόρων από δωρεές,
χορηγίες κα. − την προσέλκυση εθελοντών και την τήρηση αρχείου αυτών,
καθώς και φοιτητών στο πλαίσιο της πρακτικής τους άσκησης. − τη διασύνδεση
της Δομής με την κοινότητα Επιπλέον, σε ότι αφορά τις Δομές που παρέχουν
υπηρεσίες στέγασης ο Κανονισμός Λειτουργίας ορίζει τις διαδικασίες εισαγωγής
και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, καθώς και τις διαδικασίες οικειοθελούς
αποχώρησης ή διακοπής της παραμονής των φιλοξενούμενων. Ειδικά για τους
«Ξενώνες Μεταβατικής Φιλοξενίας» και τα «Υποστηριζόμενα Διαμερίσματα» ο
Κανονισμός Λειτουργίας ορίζει τις διαδικασίες αξιολόγησης της πορείας
αυτονόμησης των φιλοξενούμενων, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου
μεταπαρακολούθησης του φιλοξενούμενου κατόπιν της αυτονόμησης του από
τη Δομή.»
15
Βλ. όπ. π. « Η συνολική δυναμικότητα κάθε «Υπνωτηρίου» δεν μπορεί να
υπερβαίνει τα 90 άτομα. Υπέρβαση του αριθμού αυτού μπορεί να γίνεται μόνο
σε ημέρες ιδιαίτερα δυσμενών καιρικών συνθηκών»
16
Πρόκειται διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 49 του Ν. 344/1976 όπως ισχύει
που έχει ως εξής: «1. Στους υπόχρεους προς δήλωση ενώπιον ληξιάρχου, οι
οποίοι παραλείπουν να προβούν στη δήλωση αυτή, επιβάλλεται µε απόφαση του
143). Θέματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή των διατάξεων της
παρούσας ρυθμίζονται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών.
Άρθρο 3 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020) -ΠΝΠ 14.3. 2020 (ΦΕΚ 64 Α
/14.3.2020), άρθρο 24, παρ.1
2. Στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 156 του ν. 4600/201917 (Α΄ 43)
προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Οι εν λόγω Σύνδεσμοι είναι
καθολικοί διάδοχοι των προγραμμάτων και δράσεων που
Γενικού Γραµµατέα της Αποκεντρωµένης Διοίκησης πρόστιµο: α) ύψους εκατό

ευρώ εάν προέβησαν σε δήλωση µετά την παρέλευση της κατά τα άρθρα 14
παράγραφος 1, 20 παράγραφος 1 και 29 παράγραφος 1 µηνιαίας, δεκαηµέρου
και τεσσαρακονταηµέρου προθεσµίας δηλώσεως αντιστοίχως και β) ύψους
τριακοσίων ευρώ αν προέβησαν σε δήλωση µετά την παρέλευση ενενήντα
ηµερών από τη λήξη της προθεσµίας που προβλέπεται στα άρθρα αυτά. 2. Με
απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών δύναται να αναπροσαρµόζονται τα
ανωτέρω ποσά. 3. Ο ληξίαρχος ενηµερώνει αµελλητί τον Γενικό Γραµµατέα της
Αποκεντρωµένης Διοίκησης για τις παραλείψεις της προηγουµένης παραγράφου.
4. Εφόσον υπόχρεοι προς δήλωση είναι περισσότεροι, η δήλωση κάποιου εξ’
αυτών απαλλάσσει τους λοιπούς" ***Το εντός " " του άρθρου 49 όπως είχε
τροποποιηθεί, αντικαταστάθηκε ως άνω µε το άρθρο 4 παρ.15 του Ν. 4144/2013
(ΦΕΚ Α΄88/18.4.2013)» Επί ένα εξάμηνο από την ισχύ της ΠΝΠ ήτοι έως
10.9.2020 αναστέλλεται η επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση μη τήρησή τους.
Λεπτομέρειες θα ρυθμιστούν από το Υπουργείο Εσωτερικών.
17
Η διάταξη της παρ.2 του άρθρου 156 του Ν. 4600/19 (ΦΕΚ 43/09.03.2019
τεύχος Α’): «Εκσυγχρονισμός και Αναμόρφωση Θεσμικού Πλαισίου Ιδιωτικών
Κλινικών, Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, Σύσταση Εθνικού
Ινστιτούτου Νεοπλασιών και λοιπές διατάξεις» διαμορφώνεται ως εξής: «2. Τα
Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου των καταργούμενων δήμων, με την έναρξη
λειτουργίας των νέων δήμων, μετατρέπονται αυτοδικαίως σε συνδέσμους και
εφαρμόζονται ανάλογα τα άρθρα 245 έως 250 του Κώδικα Δήμων και
Κοινοτήτων. Ειδικά στους διαδημοτικούς ΦΟΔΣΑ, ο δήμος της έδρας των
Φορέων συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο με δύο (2) επιπλέον μέλη, πλέον
των όσων προβλέπονται από τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου, τα οποία
ορίζονται με απόφαση του οικείου δημάρχου. {Οι εν λόγω Σύνδεσμοι είναι
καθολικοί διάδοχοι των προγραμμάτων και δράσεων που εκτελούνταν από τα
οικεία νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησής
τους και υπεισέρχονται αυτοδικαίως σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις
που απορρέουν από αυτά}».
εκτελούνταν από τα οικεία νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου,

ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησής τους και υπεισέρχονται
αυτοδικαίως σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που
απορρέουν από αυτά».
β) Η ισχύς της περ. (α) ανατρέχει στην έναρξη ισχύος του ν.
4600/2019.
Β. Εποπτεία
1.Αποφάσεις ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού που λαμβάνονται δυνάμει των

παρ. 3 και 5 του άρθρου 10 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού
Περιεχομένου και των παρ. 2, 3, 4 και 6 του παρόντος άρθρου
εφαρμόζονται αμέσως, κατά παρέκκλιση του άρθρου 225 του ν.
3852/ 201018 (Α’ 87).
18
Βλ. άρθρο 225, παρ. 1 και 2 Ν3852/2010 « Οι αποφάσεις των συλλογικών
οργάνων των δήμων και των περιφερειών αποστέλλονται υποχρεωτικά για
έλεγχο νομιμότητας στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α., εφόσον
αφορούν: α) ρυθμίσεις κανονιστικού περιεχομένου, β) την ανάθεση έργων,
υπηρεσιών, μελετών και προμηθειών, γ) την αγορά και εκποίηση ακινήτων, δ) την
κήρυξη αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, ε) την επιβολή φόρων, τελών,
δικαιωμάτων, στ) τη σύναψη κάθε μορφής συμβάσεων, στις οποίες
συμπεριλαμβάνονται και εκείνες που προβλέπονται από ειδικές διατάξεις της
κείμενης νομοθεσίας, ζ) τη σύναψη δανείων, η) τη διενέργεια τοπικού
δημοψηφίσματος όταν τούτο προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία και θ) τις
διαδικασίες κατάρτισης των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Επίσης,
αποστέλλονται προς έλεγχο νομιμότητας οι αποφάσεις των κοινωφελών
επιχειρήσεων, των ΔΕΥΑ και των μονομετοχικών ανωνύμων εταιρειών Ο.Τ.Α. που
αφορούν: α) αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, β) εκποίηση παγίων
περιουσιακών στοιχείων και γ) λήψη δανείων. Ειδικά, σε ό,τι αφορά τις ΔΕΥΑ,
εκτός από τις παραπάνω αποφάσεις, αποστέλλονται επιπλέον προς έλεγχο
νομιμότητας οι αποφάσεις εκείνες που αφορούν: α) την ψήφιση του
προϋπολογισμού της επιχείρησης και του τεχνικού προγράμματος έργων, καθώς
και κάθε τροποποίηση τους, β) την αγορά και εκποίηση ακινήτων κτημάτων, γ)
την επιβάρυνση των ακινήτων της επιχείρησης με εμπράγματα δικαιώματα και δ)
τις μελέτες, τα έργα και τις προμήθειες.
2. Η απόφαση αποστέλλεται για έλεγχο νομιμότητας συνοδευόμενη από
αντίγραφο του αποδεικτικού δημοσίευσης και από τα έγγραφα στοιχεία που είναι
αναγκαία για τη νόμιμη έκδοσή της, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών
από τη συνεδρίαση του συλλογικού οργάνου. Οι δήμοι, οι περιφέρειες και οι
ανωτέρω επιχειρήσεις τους υποχρεούνται να διαβιβάζουν και κάθε επιπλέον
στοιχείο που ζητείται από την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α.»
Η διάταξη αυτή της ΠΝΠ είναι χωρίς ουσιαστικό αντικείμενο διότι οι Αποφάσεις
των οργάνων των ΟΤΑ είναι άμεσα εκτελεστές δυνάμει του άρθρου 102 Σ που
επιτάσσει την διοικητική αυτοτέλεια των ΟΤΑ. Η υποχρεωτική υποβολή στον
β. Με την επιφύλαξη των αποφάσεων της περ. α΄ του παρόντος, για

τις αποφάσεις που λαμβάνονται από τα συλλογικά όργανα των ΟΤΑ
α’ και β’ βαθμού κατά τη διάρκεια της λήψης μέτρων κατά της
διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 και οι οποίες υπάγονται στον
υποχρεωτικό έλεγχο νομιμότητας, οι κατά την παρ. 3 του άρθρου 225
του ν. 3852/201019 ειδικές πράξεις εκδίδονται εντός εξήντα (60)
ημερών από την περιέλευσή τους στην οικεία αποκεντρωμένη
διοίκηση.
/14.3.2020), άρθρο 24, παρ.7
έλεγχο νομιμότητας δεν εμποδίζει την άμεση εκτέλεση των αποφάσεων με όσες
συνέπειες μπορεί ασφαλώς να επιφέρει η ακύρωσή τους.
19
Βλ. παρ. 3 του άρθρου 225 του Ν3852/2010 «Ο Ελεγκτής Νομιμότητας ελέγχει
τη νομιμότητα της απόφασης μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30)
ημερών από την περιέλευσή της στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. και
εκδίδει υποχρεωτικά ειδική πράξη. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η απόφαση
είναι παράνομη, τότε αυτή ακυρώνεται». Όσο διαρκεί η ΠΝΠ η προθεσμία των 30
ημερών αυξάνεται σε 60 ημέρες»
Γ. Οικονομική λειτουργία των ΟΤΑ
1.Αναθέσεις συμβάσεων
1.Κατά το διάστημα λήψης των μέτρων αποφυγής της διάδοσης του

κορωνοϊού COVID-19, για προμήθειες υλικού και υπηρεσιών,
συναφών με την αντιμετώπιση της κατεπείγουσας και απρόβλεπτης
ανάγκης για τη λήψη μέτρων αποφυγής της διάδοσης του κορωνοϊού
COVID-19, οι Δήμοι και οι Περιφέρειες μπορούν να αναθέτουν
δημόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας στη διαδικασία
διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, κατά την περ. γ’
της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 (Α’ 147)20.
Άρθρο 2 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020) - ΠΝΠ 11.3.2020 (ΦΕΚ 55
Α/11.3.20120) άρθρο10, παρ.3α
2.Στις περιπτώσεις που μετά από τη λήψη των αδειών του άρθρου 5
της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, το
εναπομείναν προσωπικό των ΟΤΑ α’ βαθμού στις υπηρεσίες
καθαριότητας εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και αποκομιδής
και μεταφοράς απορριμμάτων δεν επαρκεί για την εύρυθμη και
αποτελεσματική λειτουργία τους, είναι δυνατή η ανάθεση των
υπηρεσιών αυτών με απόφαση της οικονομικής επιτροπής σε ιδιώτες
«με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη
δημοσίευση, κατά την περ. (γ) της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν.
20
Βλ. άρθρο 32, παρ.2 περ. γ του ν.4412/2016 « γ) στο μέτρο που είναι απολύτως
απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα
απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των
προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές
διαδικασίες με διαπραγμάτευση.
Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της
κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική
τους ευθύνη.»
4412/2016 (Α΄ 147)21,» δύο (2) μηνών και με δυνατότητα ισόχρονης

παράτασης, εφόσον διαρκεί η έκτακτη ανάγκη. Η περ. β΄ της παρ. 3
του άρθρου 10 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού
Περιεχομένου εφαρμόζεται αναλόγως.
/14.3.2020), άρθρο 24, παρ.3
3. Μέχρι την 31η.5.2020, οι δήμοι και οι περιφέρειες δύνανται να

διενεργούν προμήθειες για την παροχή γευμάτων και τροφίμων για
τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, με απευθείας ανάθεση κατά
παρέκκλιση κάθε σχετικής διάταξης της κείμενης εθνικής νομοθεσίας
περί δημοσίων συμβάσεων, σύμφωνα με τις περ. (α) και (β) της παρ.
3 του άρθρου 10 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού
Περιεχομένου22»
/14.3.2020), προστέθηκε με το Άρθρο 1 του Ν.4683/2020 (ΦΕΚ
Α΄83/10.4.2020) -ΠΝΠ 20.3.2020 (ΦΕΚ 68 Α/20.3.2020) άρθρο 37, παρ.10
4. Στις συμβάσεις των παρ. 3 και 5 του άρθρου 10 της από 11.3.2020
Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, των παρ. 3, 4 και 6 του εικοστού
τέταρτου άρθρου της από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού
Περιεχομένου, καθώς και σε κάθε άλλη σύμβαση προμήθειας
αγαθών και υπηρεσιών που εκτελείται για κατεπείγοντες λόγους
προστασίας της δημόσιας υγείας από τη διασπορά του κορωνοϊού
COVID-19, σύμφωνα με την οικεία βεβαίωση της αναθέτουσας
αρχής, το όριο πάνω από το οποίο διενεργείται προσυμβατικός
έλεγχος νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθορίζεται στο
ποσό των εννιακοσίων χιλιάδων (900.000) ευρώ. Οι διατάξεις της
παρούσας ισχύουν από τις 14 Μαρτίου 2020.
Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.3
21
Η εντός παρενθέσεως πρόταση προστέθηκε με την διάταξη της παρ. 3α του
τριακοστού τρίτου άρθρου της ΠΝΠ της 30.3.2020 (ΦΕΚ Α 75/30.3.2020)
22
Η παρ. 10 προστέθηκε με την παρ. 10 του τριακοστού έβδομου άρθρο της
ΠΝΠ της 20.3.2020 (Άρθρο 1 του Ν.4683/2020 (ΦΕΚ Α΄83/10.4.2020))
5. Οι Σχολικές Επιτροπές των δήμων μπορούν να προμηθεύονται

κατάλληλο ψηφιακό εξοπλισμό που να επιτρέπει την υλοποίηση των
δράσεων της εξ αποστάσεως διδασκαλίας των μαθητών των
σχολικών μονάδων αρμοδιότητάς τους, εντός του πλαισίου
υιοθέτησης των προληπτικών μέτρων κατά του κορωνοϊού COVID-
19, αξιοποιώντας αδιάθετες πιστώσεις που προκύπτουν από την
αναστολή λειτουργίας των σχολικών μονάδων τους. Η προμήθεια
γίνεται κατ΄ ανάλογη εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 10 της από
11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 55), όπως αυτή
κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76). Σε περίπτωση
που οι πιστώσεις αυτές δεν επαρκούν, οι δήμοι και οι περιφέρειες
μπορούν να επιχορηγούν εκτάκτως τις Σχολικές Επιτροπές με το
απαιτούμενο υπόλοιπο.
6. Η προμήθεια γίνεται μετά από αιτιολογημένο αίτημα του διευθυντή

της οικείας σχολικής μονάδας, από το οποίο προκύπτει το
απολύτως αναγκαίο πλήθος των φορητών συσκευών (laptops,
notebooks, netbooks ή tablets) ή/και συνδέσεων διαδικτύου, οι
οποίες απαιτούνται για τη στήριξη μαθητών που έχουν ανάγκη. Τα
προμηθευόμενα είδη αποτελούν εξοπλισμό του σχολείου και, με
μέριμνα των οικείων διευθυντών, παραδίδονται προς προσωρινή
χρήση στους δικαιούχους μαθητές με ονομαστικά πρωτόκολλα
παράδοσης - παραλαβής, για όσο διάστημα αυτό απαιτείται.
7.Για χρονικό διάστημα τεσσάρων (4) μηνών και εφόσον

εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του
κορωνοϊού COVID-19, οι ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού μπορούν να
προμηθεύονται σύμφωνα με την περ. α΄ της παρ. 3 του άρθρου 10
της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 55),
όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76), και
να διανέμουν κάθε αναγκαίο υγειονομικό υλικό, και ενδεδειγμένα
μέσα ατομικής ή συλλογικής προστασίας για την αποτροπή
διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, σε δημόσιες υπηρεσίες,
δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς23 του κεφαλαίου Α΄ του ν.

3429/2005 (Α΄ 314), καθώς και σε νομικά πρόσωπα δημοσίου
δικαίου και ιδιωτικού δικαίου 24της περ. δ΄ της παρ. 1 του άρθρου
14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), που εδρεύουν εντός της περιφέρειάς
τους. Για την προμήθεια και διανομή απαιτείται έγγραφο αίτημα του
αρμόδιου οργάνου του φορέα, από το οποίο προκύπτει
τεκμηριωμένα η ανάγκη.
23
Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν. 3429/2005 οι
δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί είναι όσοι εμπίπτουν στους σκοπούς τους
νόμου ως εξής: «1. Για τους σκοπούς του νόμου αυτού, ως «δημόσια επιχείρηση»
νοείται κάθε ανώνυμη εταιρεία, στην οποία το ελληνικό δημόσιο δύναται να
ασκεί άμεσα ή έμμεσα αποφασιστική επιρροή, λόγω της συμμετοχής του στο
μετοχικό της κεφάλαιο ή της χρηματοοικονομικής συμμετοχής του ή των
κανόνων που τη διέπουν. 2. Η άσκηση αποφασιστικής επιρροής από το ελληνικό
δημόσιο τεκμαίρεται όταν το ελληνικό δημόσιο ή νομικά πρόσωπα δημοσίου
δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου χρηματοδοτούμενα από το
ελληνικό δημόσιο ή από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου σε ποσοστό άνω
του πενήντα τοις εκατό ή άλλες δημόσιες επιχειρήσεις υπό την έννοια του
παρόντος νόμου: α) είναι κύριοι μετοχών που εκπροσωπούν την απόλυτη
πλειοψηφία του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου της ή β) ελέγχουν την
πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου στη γενική της συνέλευση ή γ) δύνανται
να διορίζουν το ήμισυ πλέον ενός των μελών του διοικητικού της συμβουλίου ή
δ) χρηματοδοτούν την ετήσια δραστηριότητά της σε ποσοστό άνω του πενήντα
τοις εκατό. 3. Ως «δημόσια επιχείρηση» νοείται και κάθε ανώνυμη εταιρεία
συνδεδεμένη με άλλη δημόσια επιχείρηση κατά την έννοια του άρθρου 42 ε
παρ. 5 του κ.ν. 2190/ 1920, όπως ισχύει. 4. Το Κεφάλαιο Α΄ του νόμου αυτού
εφαρμόζεται σε όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις, στις οποίες δεν
συμπεριλαμβάνονται οι εταιρείες για τις οποίες εφαρμόζεται το Κεφάλαιο Β΄.»
Στο Κεφάλαιο Β’ ρυθμίζονται οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Δημόσιες
Επιχειρήσεις.
24
Σύμφωνα με την περ. δ΄ της παρ.1 του άρθρου 14 του Ν. 4270/2014 πρόκειται
για «δ. Υποτομέας ΟΤΑ: περιλαμβάνει: (αα) τους ΟΤΑ, οι οποίοι αποτελούνται
από τους Δήμους (OTA A΄ βαθμού) και τις Περιφέρειες (OTA B΄ βαθμού) και
(ββ) τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου
δικαίου που ανήκουν, ελέγχονται ή χρηματοδοτούνται από τους ΟΤΑ»
8. Η ισχύς της προηγούμενης παραγράφου ανατρέχει στην έναρξη

ισχύος της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου.
9.Μέχρις ότου καταστεί δυνατή η λειτουργία των προσωρινών

δομών φιλοξενίας αστέγων, δύναται να χρησιμοποιηθούν για την
προσωρινή διαμονή αστέγων και άλλων ευάλωτων ομάδων του
πληθυσμού, μετά από απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου,
τουριστικά καταλύματα, η συνέχιση της λειτουργίας των οποίων έχει
αποφασιστεί σύμφωνα με τις υπ΄ αρ. 5052/24.3.202025 (Β΄ 1018)
και 5248/27.3.2020 (Β΄ 1073)26 αποφάσεις του Υπουργού
Τουρισμού, όπως εκάστοτε ισχύουν. Η παροχή της ανωτέρω
υπηρεσίας ανατίθεται από το αρμόδιο όργανο του οικείου δήμου
μέσω διαδικασίας διαπραγμάτευσης κατά παρέκκλιση κάθε
σχετικής εθνικής διάταξης περί δημοσίων συμβάσεων για την
παροχή υπηρεσιών στέγασης.
10.Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς

του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με
απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα
που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη
ισχύος της παρούσας, κάθε αναθέτουσα αρχή και κάθε αναθέτων
φορέας σύμφωνα με τον ν. 4412/2016 (Α΄ 147), κατά τη διαδικασία
σύναψης δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες μπορεί να εκκίνησαν είτε
προ είτε μετά της 25ης Φεβρουαρίου 2020, μπορούν, σε περίπτωση
κωλύματος υποβολής της αίτησης έκδοσης των απαιτούμενων
δικαιολογητικών ή αδυναμίας έκδοσης αυτών, λόγω αναστολής
λειτουργίας των αντίστοιχων αρμόδιων υπηρεσιών ή μερικής
αναστολής λειτουργίας αυτών, στο πλαίσιο των μέτρων
25
«Λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων, κατ’ εξαίρεση της επιβληθείσας
προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας και ειδικοί όροι.»
26
«Συνέχιση λειτουργίας τουριστικών καταλυμάτων, κατ’ εξαίρεση της
επιβληθείσας προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας και καθορισμός ειδικών
όρων λειτουργίας τους.»
αντιμετώπισης της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 ή για άλλο

σοβαρό λόγο, να προσκαλούν άμεσα τον επιλεγέντα ανάδοχο να
υποβάλει σε αντικατάσταση των απαιτούμενων, ανά περίπτωση,
δικαιολογητικών27 του άρθρου 80 του ν. 4412/2016 μόνο υπεύθυνη
δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α΄ 75) ή ηλεκτρονική
υπεύθυνη δήλωση μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της
Δημόσιας Διοίκησης του άρθρου 52 του ν. 4635/2019 (Α΄ 167),
28
που προβλέπεται στο εικοστό έβδομο άρθρο της από 20.3.2020

Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 68), όπως αυτή κυρώθηκε
με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 (Α΄ 83), προκειμένου να εκδοθεί η
απόφαση κατακύρωσης ή ανάθεσης και να συναφθεί η σύμβαση.
Στην υποβαλλόμενη υπεύθυνη δήλωση δηλώνονται από τον
επιλεγέντα ανάδοχο ότι: α) δεν συντρέχει κανένα νόμιμο κώλυμα
συμμετοχής του στη διαδικασία, β) εξακολουθεί να πληροί όλα τα
κριτήρια ποιοτικής επιλογής που προβλέπονται στην οικεία
διακήρυξη και γ) υποχρεούται να προσκομίσει τα νομίμως
προβλεπόμενα δικαιολογητικά κατακύρωσης ή ανάθεσης εντός
προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης.
27
Βλ. παρ.1 του άρθρου 80 του Ν.4412/2016 «Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν
να απαιτούν τα πιστοποιητικά, τις βεβαιώσεις και τα λοιπά αποδεικτικά που
αναφέρονται στις παραγράφους 2, 4 και 5 και στο Παράρτημα XII του
Προσαρτήματος Α', ως απόδειξη της μη ύπαρξης λόγων αποκλεισμού, όπως
αναφέρονται στα άρθρα 73 και 74 και της πλήρωσης των κριτηρίων επιλογής,
σύμφωνα με τα άρθρα 75 και 76. Οι αναθέτουσες αρχές δεν απαιτούν
αποδεικτικά μέσα, πλην εκείνων που αναφέρονται στο παρόν άρθρο και στο
άρθρο 82. Όσον αφορά το άρθρο 78, οι οικονομικοί φoρείς μπορούν να
στηρίζονται σε οποιοδήποτε κατάλληλο μέσο προκειμένου να αποδείξουν στην
αναθέτουσα αρχή ότι θα έχουν τους αναγκαίους πόρους στη διάθεσή τους.»
28
Βλ. άρθρο 52, παρ.1 του Ν.4635/2019 «1. Ιδρύεται Ενιαία Ψηφιακή Πύλη της
Δημόσιας Διοίκησης, με διεύθυνση gov.gr, της οποίας η παραγωγική λειτουργία,
καθώς και η τεχνολογική ανάπτυξη και υποστήριξη, ανήκει στην αρμοδιότητα
της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του
Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η Ενιαία Ψηφιακή Πύλη αποτελεί το
κεντρικό σημείο παροχής ηλεκτρονικών ψηφιακών υπηρεσιών τις οποίες
σωρεύει υποχρεωτικά από όλους τους φορείς της γενικής κυβέρνησης. Για την
παροχή των ηλεκτρονικών ψηφιακών υπηρεσιών από την ΕΥΠ στην Ενιαία
Ψηφιακή Πύλη της Δημόσιας Διοίκησης απαιτείται η έγκριση της ΕΥΠ.»
11.Ο ανάδοχος μπορεί να αιτηθεί την παράταση της προθεσμίας

προσκόμισης των σχετικών δικαιολογητικών σε περίπτωση
κωλύματος υποβολής της αίτησης έκδοσης των απαιτούμενων
δικαιολογητικών ή αδυναμίας έκδοσης αυτών, λόγω της αναστολής
λειτουργίας των αντίστοιχων αρμόδιων υπηρεσιών ή μερικής
ανατολής λειτουργίας αυτών, στο πλαίσιο των μέτρων
αντιμετώπισης της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 ή για άλλο
σοβαρό λόγο. Η ως άνω προθεσμία παρατείνεται με απόφαση του
αρμόδιου οργάνου της αναθέτουσας αρχής, χωρίς να απαιτείται
προηγούμενη γνωμοδότηση του συλλογικού οργάνου αξιολόγησης
των προσφορών.
12.Η μη εμπρόθεσμη υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης

ή ανάθεσης συνιστά λόγο έκπτωσης του αναδόχου από τη
σύμβαση, απόσβεσης κάθε δικαιώματος του αναδόχου που
απορρέει από αυτή και επιβολής των προβλεπόμενων στον νόμο
κυρώσεων. Στην περίπτωση αυτή, η αναθέτουσα αρχή δύναται να
προσκαλέσει τον/τους επόμενο/ους, κατά σειρά, μειοδότη/ες της
διαδικασίας ανάθεσης της συγκεκριμένης σύμβασης και να
του/τους προτείνει να αναλάβει/ουν την υλοποίηση της σύμβασης
του έκπτωτου αναδόχου, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και
βάσει της προσφοράς που είχε υποβάλει ο έκπτωτος (ρητή ρήτρα
υποκατάστασης), τηρώντας, κατά τα λοιπά, τη διαδικασία της παρ.
1 του παρόντος ως προς την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης και την
προσκόμιση των απαιτούμενων αποδεικτικών μέσων του άρθρου
80 του ν. 4412/2016.
13.Η εκκαθάριση και εξόφληση του αναδόχου δεν μπορεί σε καμία

περίπτωση να υλοποιηθεί εάν δεν έχει προηγηθεί η προσκόμιση
των απαιτούμενων δικαιολογητικών, όπως αυτά ορίζονται ανά
περίπτωση στην κείμενη νομοθεσία.
14.Η Ένωση Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ), η Κεντρική Ένωση

Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και οι Περιφερειακές Ενώσεων Δήμων
(ΠΕΔ) μπορούν να προμηθεύονται σύμφωνα με την παρ. 3 του
άρθρου 10 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου
(Α΄ 55) και την παρ. 7 του εικοστού τέταρτου άρθρου της από
14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 64), όπως αυτές
κυρώθηκαν με τα άρθρα 2 και 3 αντιστοίχως του ν. 4682/2020 (Α΄
76), και να διανέμουν στα μέλη τους κάθε αναγκαίο υγειονομικό
υλικό και ενδεδειγμένα μέσα ατομικής ή συλλογικής προστασίας για
την αποτροπή διασποράς του κορωνοϊού COVID-19. Όπου στις
ανωτέρω διατάξεις αναφέρεται η Οικονομική Επιτροπή, για τις
διατάξεις της παρούσας νοείται η οικεία Εκτελεστική Επιτροπή.
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 32
2.Εκτέλεση προϋπολογισμού
1.Δαπάνες ΟΤΑ που προκύπτουν από την ακύρωση συνεδριακών

εκδηλώσεων λόγω της λήψης έκτακτων μέτρων αποφυγής της
διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 θεωρούνται νόμιμες και
κανονικές και εκκαθαρίζονται σε βάρος των οικείων
προϋπολογισμών.
Α/11.3.2020), άρθρο 10, παρ. 5
2.Δαπάνες των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού που προκύπτουν από την

ακύρωση πάσης φύσεως εκδηλώσεων λόγω της λήψης έκτακτων
μέτρων αποφυγής της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19,
θεωρούνται νόμιμες και κανονικές και δύνανται να εκκαθαρίζονται
σε βάρος των οικείων προϋπολογισμών.
Άρθρο 3 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020)- ΠΝΠ 14.3. 2020 (ΦΕΚ 64 Α
/14.3.2020), άρθρο 10, παρ.6
3.α. Ειδικά για το έτος 2020, η προθεσμία29 της παρ. 1 του άρθρου
160 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α΄ 114)
παρατείνεται έως τις 31.5.2020.
β. Προϋπολογισμοί ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, οι οποίοι έχουν ψηφιστεί
από τα οικεία συμβούλια και έχουν τη σύμφωνη γνώμη του
Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας Ο.Τ.Α., η οποία
παρασχέθηκε κατά την παρ. 6 του άρθρου 77 και την παρ. 3 του
άρθρου 78 του ν. 4172/201330 (Α΄ 167) και για τους οποίους, έως
της έναρξη ισχύος της παρούσας, δεν έχει εκδοθεί η ειδική πράξη
έγκρισης της οικείας αποκεντρωμένης διοίκησης, εκτελούνται
αμέσως. Η περ. α’ της παρ. 7 του εικοστού τετάρτου άρθρου της
από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου ισχύει
αναλόγως31. Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων εδαφίων ισχύουν
αναλόγως και για τους προϋπολογισμούς των νομικών προσώπων
των Ο.Τ.Α., καθώς και των Φορέων Διαχείρισης Στερεών
Αποβλήτων.
Άρθρο 1 του Ν.4683/2020 (ΦΕΚ Α΄83/10.4.2020) - ΠΝΠ 20.3.2020 (ΦΕΚ 68
Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.2
4.Σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης αδυναμίας κάλυψης

λειτουργικών αναγκών των υπηρεσιών ανταποδοτικού χαρακτήρα
29
Βλ. άρθρο 160, παρ.1 του Ν.3463/2006 «1. Ώσπου να αρχίσει να ισχύει ο νέος
προϋπολογισμός, και πάντως όχι αργότερα από το τέλος Μαρτίου του επόμενου
οικονομικού έτους, ισχύει ο προϋπολογισμός του έτους που έχει λήξει, μόνον ως
προς την πληρωμή: α) Των υποχρεωτικών δαπανών που αναφέρονται στην παρ.
1 του άρθρου 158. β) Των δαπανών που γίνονται για ειδικούς σκοπούς, βάσει
διάταξης νόμου, κατόπιν αποφάσεων χρηματοδότησης από την Κρατική
Διοίκηση, καθώς και αυτών που γίνονται στο πλαίσιο της υλοποίησης
εγκεκριμένων έργων ή δράσεων, τα οποία συγχρηματοδοτούνται από πόρους της
Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Η προθεσμία έως 31.3.2020 παρατείνεται έως 30.5.2020
30
Πρόκειται για τις διατάξεις που διέπουν τη διαδικασία ψήφισης του
Προϋπολογισμού του Δήμου ή της Περιφέρειας και αναφέρεται στο στάδιο κατά
το οποίο έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία και εκκρεμεί η πράξη έγκρισης από την
Αποκεντρωμένη Διοίκηση.
31
Βλ. οπ.π. σημ.18
από την 1η Μαρτίου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2020, οι δήμοι, με

απόφαση της οικονομικής επιτροπής, υποχρεούνται να
αναμορφώνουν το προϋπολογισμό τους με μεταφορά πάσης
φύσεως ανειδίκευτων πιστώσεων, ώστε να διασφαλίζεται η
εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών αυτών. Το τελευταίο εδάφιο της
παρ. 2 του εικοστού τέταρτου άρθρου της από 14.3.2020 Πράξης
Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 64) εφαρμόζονται αναλόγως32. Οι
δήμοι δύνανται, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματός τους, να
επιχορηγούνται εκτάκτως από τους ΚΑΠ έναντι δικαιούμενων
επιχορηγήσεων, κατά το μέρος που δεν διαθέτουν τις απαραίτητες
για την αναμόρφωση πιστώσεις. «Η εν λόγω επιχορήγηση
παρακρατείται σε δεκαοκτώ (18) ισόποσες δόσεις, από τις
μελλοντικές επιχορηγήσεις των ΚΑΠ, αρχής γενομένης από τον
μήνα Σεπτέμβριο 2020. Με κοινή απόφαση των Υπουργών
Οικονομικών και Εσωτερικών, η οποία εκδίδεται ύστερα από αίτηση
του οικείου δήμου, είναι δυνατή η αύξηση των δόσεων έως
εβδομήντα δύο (72), για λόγους ομαλής εκτέλεσης του
προϋπολογισμού»33. Οι αποφάσεις των συλλογικών οργάνων που
απαιτούνται για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος είναι
εκτελεστές από την έκδοσή τους, κατά παρέκκλιση του άρθρου 225
του ν. 3852/201034.
ΠΝΠ 30.3.2020 (ΦΕΚ Α΄75/30.3.2020, άρθρο 43, παρ.5β
7. Με απόφαση του οικείου δημάρχου και ειδικώς για το χρονικό

διάστημα από τις 23 Μαρτίου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2020, ο
προβλεπόμενος από το άρθρο 20 του ν. 4354/2015 (Α΄ 176) αριθμός
ωρών της απογευματινής υπερωριακής απασχόλησης, καθώς και
των ωρών της υπερωριακής απασχόλησης με αποζημίωση κατά τις
32
«Για το προσωπικό της παρούσας δεν εφαρμόζεται το άρθρο 5 της από
11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 55),» Για το άρθρο 5 της ΠΝΠ
της 11.3.2020 βλ. όπ.π. υποσημ. 13
33
Τα εντός παρενθέσεως εδάφια προστέθηκαν με τη διάταξη της παρ.2 του
άρθρου 30 της ΠΝΠ της 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020)
34
Βλ. υποσημ. 35
νυχτερινές ώρες ή κατά τις Κυριακές και εξαιρέσιμες ημέρες του

ένστολου προσωπικού της Δημοτικής Αστυνομίας μπορεί να
προσαυξάνεται έως τριάντα τοις εκατό (30%), για την κάλυψη
επιτακτικών αναγκών ελέγχων για την προστασία της δημόσιας
υγείας.
6.Ειδικά για τον εκτελούμενο προϋπολογισμό του έτους 2020, από

τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους επενδυτικών δαπανών των
δήμων, ποσοστό έως πενήντα τοις εκατό (50%) μπορεί να διατίθεται
προς αντιμετώπιση λειτουργικών δαπανών που διαπιστώνονται
από την έναρξη ισχύος της παρούσας και δεν μπορούν να
καλυφθούν από τα τακτικά ή έκτακτα έσοδα τους. Για τις μεταφορές
αυτές απαιτείται αναμόρφωση του προϋπολογισμού. Από την
εφαρμογή της παρούσας δεν δύναται να προέλθει κατ΄ οιονδήποτε
τρόπο άμεση ή έμμεση επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 37
3. Λοιπά οικονομικά θέματα
1. Ισχύουν35 για τους ΟΤΑ και τα νομικά τους πρόσωπα οι διατάξεις

των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2 της ΠΝΠ 11.3.2020 (ΦΕΚ 55
Α/11.3.20120) οι οποίες έχουν ως εξής:
35
Βλ. Εγκύκλιος 10 ΥΠΕΣ ( Αρ.Πρωτ. 18200/13.3.2020, ΑΔΑ: 6ΙΤΛ46ΜΤΛ6-ΘΒΨ)
όπ.π. (σημ..) στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα: «Με την παρ. 1 του άρθρου
2 προβλέπεται η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας καταβολής οφειλών,
παράτασης της προθεσμίας καταβολής δόσεων ρύθμισης ή τμηματικής
διευκόλυνσης καταβολής οφειλών, καθώς και η αναστολή καταβολής χρεών προς
τη Φορολογική Διοίκηση (ΔΟΥ) για τις επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά
από την εμφάνιση και διάδοση του κορωνοϊού COVID-19. Σύμφωνα με τα
οριζόμενα στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου, οι πληγείσες επιχειρήσεις, το χρονικό
διάστημα παράτασης των ανωτέρων προθεσμιών καταβολής ή αναστολής
είσπραξης οφειλών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια πρόκειται να
καθοριστούν στο προσεχές διάστημα με Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
Δεδομένου ότι κατά την παρ. 4 του άρθρου 167 του ν.3463/2006 (Κ.Δ.Κ.)
«ειδικότερες διατάξεις νόμου και οι κατ` εξουσιοδότηση αυτών εκδοθείσες
«1. Σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης

και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, δύναται να παρατείνεται η
προθεσμία καταβολής και να αναστέλλονται η είσπραξη
βεβαιωμένων οφειλών στις Δ.Ο.Υ. ή τα Ελεγκτικά Κέντρα, καθώς και
οι προθεσμίες καταβολής των δόσεων ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων
τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών. Κατά το χρονικό
διάστημα παράτασης της προθεσμίας και αναστολής καταβολής των
βεβαιωμένων οφειλών και των δόσεων ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων
τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών, τα οφειλόμενα ποσά
δεν επιβαρύνονται με τόκους ή προσαυξήσεις.
2. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών36, μετά από εισήγηση
του Διοικητή της ΑΑΔΕ, προσδιορίζονται οι πληγείσες επιχειρήσεις
αποφάσεις περί παράτασης της προθεσμίας ή αναστολής της καταβολής χρεών

προς το Δημόσιο λόγω εξαιρετικών περιστάσεων εφαρμόζονται αναλογικά και
για τις οφειλές προς τους Δήμους και τα νομικά πρόσωπα αυτών», είναι
αυτονόητο ότι το περιεχόμενο της ανωτέρω Απόφασης, όταν αυτή εκδοθεί, θα
χωρεί αναλογικής εφαρμογής και για τις οφειλές των πληγεισών επιχειρήσεων,
όπως αυτές θα προσδιοριστούν σε αυτήν, προς τους ΟΤΑ α’ βαθμού καθώς και
τα νομικά πρόσωπα αυτών.»
36
Βλ. Αποφάσεις Υπουργού Οικονομικών με αρ. 1061 και 1062/24.3.2020 (ΦΕΚ
1043 Β’ /26.3.2020) στην πρώτη των οποίων ορίζεται ότι « 1. Παρατείνονται μέχρι
και την 31/08/2020 οι προθεσμίες καταβολής των βεβαιωμένων στις Δ.Ο.Υ.
οφειλών, που λήγουν ή έληξαν από 11/03/2020 έως και την 30/04/2020 των
φυσικών προσώπων που εκμισθώνουν ακίνητα στις επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν
ενεργό, κύριο κωδικό δραστηριότητας στις 20/03/2020 τους αναφερόμενους στο
συνημμένο επικαιροποιημένο πίνακα ή των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα
ενεργού κατά την 20/3/2020 ΚΑΔ δευτερεύουσας δραστηριότητας από τους
αναγραφόμενους στον συνημμένο πίνακα, όπως αυτά προκύπτουν από την
αρχική δήλωση φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2018, είναι μεγαλύτερα
από τα ακαθάριστα έσοδα που αντιστοιχούν στον κύριο ΚΑΔ στις 20/3/2020
καθώς και των μισθωτών των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή είτε
λόγω απαγόρευσης της λειτουργίας της επιχείρησης με εντολή δημόσιας αρχής,
είτε λόγω της εφαρμογής του μέτρου της περίπτωσης α’ της υποπαραγράφου 2Α
του εντέκατου άρθρου της από 20.3.2020 πράξης νομοθετικού περιεχομένου (Α΄
68). Από την εφαρμογή της παρούσας απόφασης εξαιρούνται τα πρόσωπα της
παραγράφου 5 του δέκατου τρίτου άρθρου της από 14/3/2020 Π.Ν.Π. (Α΄64). Έως
την ίδια ημερομηνία και για τις ίδιες ως άνω οφειλές και πρόσωπα, παρατείνονται
ανά κλάδο και ανά περιοχή, το χρονικό διάστημα παράτασης της

προθεσμίας καταβολής και αναστολής είσπραξης των βεβαιωμένων
οφειλών και των δόσεων ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής
καταβολής βεβαιωμένων οφειλών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία
λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος»
Άρθρο 2 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020 )- ΠΝΠ 11.3.2020 (ΦΕΚ 55
Α/11.3.2020) άρθρο 2, παρ.1και 2
2.Η προθεσμία της παρ. 2 του άρθρου 51 του ν. 4647/ 2019 (Α’
204)37 παρατείνεται από τη λήξη της έως τις 30.6.2020.
και οι προθεσμίες καταβολής των δόσεων ρυθμίσεων/διευκολύνσεων τμηματικής

καταβολής βεβαιωμένων οφειλών.
2. Αναστέλλεται μέχρι και την 31/08/2020 η είσπραξη των βεβαιωμένων και
ληξιπρόθεσμων κατά τις 11/03/2020 οφειλών των ανωτέρω προσώπων. 3. Κατά
την καταβολή δεν υπολογίζονται οι τόκοι και προσαυξήσεις του χρονικού
διαστήματος της αναστολής. 4. Από την εφαρμογή της παρούσας απόφασης
εξαιρούνται οι μισθωτοί που εργάζονται και τα φυσικά πρόσωπα που
εκμισθώνουν ακίνητα στα εξής πρόσωπα α) φορείς της Γενικής Κυβέρνησης,
όπως ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 14 ν. 4270/2014, β) τα εκτός
αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), γ) Νομικά Πρόσωπα
Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που ανήκουν στο κράτος, ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α. -
κατά την έννοια της επίτευξης κρατικού ή δημοσίου ή αυτοδιοικητικού σκοπού,
εποπτείας, διορισμού και ελέγχου της πλειοψηφίας της Διοίκησής τους- ή
επιχορηγούνται τακτικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, από κρατικούς
πόρους κατά πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον του ετήσιου
προϋπολογισμού τους, δ) οι εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί
του κεφαλαίου Α΄ του ν. 3429/2005 (Α΄314), ανεξαρτήτως εάν έχουν εξαιρεθεί
από την εφαρμογή του και ε) οι επιχειρήσεις που υπάγονται στο κεφάλαιο Β΄ του
αμέσως παραπάνω νόμου.»
37
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 51, παρ.2 του Ν 4647/ 2019. «2. Οι
υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης για τον καθορισμό της επιφάνειας ή και της
χρήσης ακινήτου περί του υπολογισμού φόρων, τελών και εισφορών προς τους
Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, μπορούν να υποβάλουν δήλωση με τα ορθά στοιχεία μέχρι
31.3.2020, χωρίς την επιβολή προστίμων για τη μη υποβολή ή την υποβολή
ανακριβούς δήλωσης. Διαφορές στους αναλογούντες φόρους, τέλη και εισφορές
εκ των δηλώσεων του προηγούμενου εδαφίου υπολογίζονται και οφείλονται μόνο
από την 1η.1.2020.». Η προθεσμία που έληγε την 31.3.2020 παρατείνετε έως την
30.6.2020
Άρθρο 2 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020)- ΠΝΠ 11.3.2020 (ΦΕΚ 55

Α/11.3.2020) άρθρο 10, παρ.4
3.Αναστέλλεται έως τις 30 Ιουνίου 2020 η ισχύς της παρ. 2 του

άρθρου 10 της υπ’ αρ. 129/2534/2010 κοινής υπουργικής
απόφασης38 (Β’ 108).
Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.6
3.Από την 1η Μαρτίου 2020 έως και την 31η Μαΐου 2020
αναστέλλεται η καταβολή μισθωμάτων σε Δήμους για την
ενοικίαση κυλικείων εντός σχολικών μονάδων και εντός
κοιμητηρίων.
Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.7
4.Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, επιχειρήσεις που

διακόπτουν ή περιορίζουν υποχρεωτικά τη λειτουργία τους, λόγω
των μέτρων αποτροπής της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19
και δεν κάνουν χρήση παραχωρημένου κοινόχρηστου χώρου,
σύμφωνα με το άρθρο 13 του από 24-9/20-10-195839 β.δ. (Α΄ 171),
38
Βλ. παρ. 2 , άρθρο 10 της υπ’ αρ. 129/2534/2010 ΚΥΑ «2. Για την περιστολή
των δημόσιων δαπανών που προκαλείται και από την κίνηση υπηρεσιακών
αυτοκινήτων, μειώνουμε κατά 30% τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια κατανάλωσης
καυσίμων, που προβλέπονται στην προαναφερόμενη απόφασή μας, των
αυτοκινήτων οχημάτων στα υπουργεία, περιφέρειες, ΝΠΔΔ, καθώς και στα εν
γένει νομικά πρόσωπα που ελέγχονται από το δημόσιο, περιλαμβανομένων των
οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των άλλων υπηρεσιών του άρθρου 1 της
παρούσας»
39
Βλ. παρ.1 και 2 άρθρου 13 24-9/20-10-1958 β.δ. (Α΄ 171) «1. Επιτρέπεται η,
υπέρ δήμου ή κοινότητος, επιβολή τέλους εις βάρος των χρησιμοποιούντων
διαρκώς ή προσκαίρως πεζοδρόμια, οδούς, πλατείας και εν γένει κοινόχρηστους
χώρους και το υπέδαφος αυτών. [Ως κοινόχρηστος χώρος δια την εφαρμογήν των
διατάξεων του παρόντος νοείται και το δάπεδον χώρων μεταξύ της θέσεως των
προσόψεων των ισογείων των οικοδομών και των εγκεκριμένων οικοδομικών
γραμμών (στοαί και το υπέδαφος αυτών ως και αποτμήσεις γωνιών οικοδομικών
μπορεί να απαλλάσσονται από τα αναλογούντα τέλη για το

χρονικό διάστημα που ισχύουν οι περιορισμοί. Με την απόφαση
αυτή μπορεί να ρυθμίζονται και θέματα συμψηφισμού με
μελλοντικές απαιτήσεις τελών, σε περίπτωση που έχουν ήδη
καταβληθεί ποσά εντός του διαστήματος απαλλαγής.
Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.8
5.Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, επιχειρήσεις που

διακόπτουν τη λειτουργία τους λόγω των μέτρων αποτροπής της
διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 μπορεί να απαλλάσσονται
του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού του
πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 25/197540 (Α΄ 74),
τετραγώνων), αποτελούντων των χώρων τούτων προεκτάσεις πεζοδρομίων και

αφεθέντων εις κοινήν χρήσιν.
2. Τα τμήματα των κοινοχρήστων χώρων, των οποίων επιτρέπεται η
παραχώρησις της χρήσεως, καθορίζονται δι' αποφάσεως του δημοτικού ή
κοινοτικού συμβουλίου. «Ειδικά δια τους κοινόχρηστους χώρους που
παραχωρούνται για χρήση σε καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια και
παρεμφερή καταστήματα, το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο μπορεί με την ίδια
απόφασή του να ορίζει ότι τα σερβιριζόμενα από τα καταστήματα αυτά στους
ανωτέρω χώρους είδη θα προσφέρονται σε τιμές καταστήματος κατώτερης
κατηγορίας από εκείνη στην οποία ανήκουν»
Εις δήμους πληθυσμού άνω των 10.000 η απόφασις του συμβουλίου
δημοσιεύεται άπαξ εις μίαν ή δύο εφημερίδας της πόλεως ή του νομού.
Προκειμένου περί των λοιπών δήμων και των κοινοτήτων η απόφασις
δημοσιεύεται δια τοιχοκολήσεως εις την είσοδον του δημοτικού ή κοινοτικού
καταστήματος.»
40
Βλ. άρθρο 1, παρ.1 εδ. α του Ν.25/1975 «1. Το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος
καθαριότητας και φωτισμού επιβάλλεται σε κάθε ακίνητο που βρίσκεται εντός της
διοικητικής περιφέρειας των δήμων και προορίζεται αποκλειστικά για την κάλυψη
των πάσης φύσε ως δαπανών που αφορούν την παροχή των υπηρεσιών της
αποκομιδής και διαχείρισης των απορριμμάτων, του ηλεκτροφωτισμού των οδών,
των πλατειών και του συνόλου των κοινοχρήστων χώρων, καθώς και κάθε άλλης,
παγίως παρεχόμενης από τους δήμους, υπηρεσίας, που σχετίζεται ή είναι
συναφής με αυτές. Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο χρήση ή δέσμευση
των πόρων που προέρχονται από την είσπραξη του ενιαίου ανταποδοτικού
για το χρονικό διάστημα που ισχύουν οι περιορισμοί. Με την

απόφαση αυτή μπορεί να ρυθμίζονται και θέματα συμψηφισμού με
μελλοντικές απαιτήσεις τελών, σε περίπτωση που έχουν ήδη
καταβληθεί ποσά εντός του διαστήματος απαλλαγής.
Άρθρο 1 του Ν.4683/2020 (ΦΕΚ Α΄83/10.4.2020) - ΠΝΠ 20.3.2020 (ΦΕΚ 68
Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.9
6.Από τις 11 Μαρτίου 2020, γονείς που έχουν τέκνα σε δημοτικούς

βρεφικούς και παιδικούς σταθμούς, των οποίων η λειτουργία
αναστέλλεται προσωρινά δυνάμει των αποφάσεων που εκδίδονται
κατ΄ εξουσιοδότηση των διατάξεων της από 25.2.2020 Πράξης
Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 42), όπως αυτή κυρώθηκε με το
άρθρο 1 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76), απαλλάσσονται από την
προβλεπόμενη μηνιαία οικονομική συμμετοχή (τροφεία) για το
χρονικό διάστημα αναστολής της λειτουργίας τους.
7. Από τις 11 Μαρτίου 2020 απαλλάσσονται από την υποχρέωση

καταβολής αντιτίμου οι δημότες που κάνουν χρήση υπηρεσιών
ανταποδοτικού χαρακτήρα με αντίτιμο, για όσο χρονικό διάστημα
είναι ανέφικτη η παροχή των υπηρεσιών αυτών λόγω της λήψης
μέτρων κατά του κορωνοϊού COVID-19, και πάντως όχι πέραν της
31ης Μαΐου 2020.
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 26,παρ.2
8.Για δάνεια χορηγηθέντα αποκλειστικά από τους πόρους του

Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων προς τους ΟΤΑ α΄ και β΄
βαθμού αναστέλλεται η παρακράτηση των τριών (3) επόμενων
ενδεκατημορίων έναντι τοκοχρεωλυτικών δόσεων, αρχής
γενομένης από τη δόση του μηνός Μαΐου 2020. Η εξόφληση των
τριών (3) δόσεων που αναστέλλονται σύμφωνα με το προηγούμενο
εδάφιο θα πραγματοποιηθεί άτοκα εντός του έτους 2021 σε έντεκα
τέλους καθαριότητας και φωτισμού, για την κάλυψη οποιονδήποτε άλλων

δαπανών και υποχρεώσεων.»
(11) μηνιαίες ισόποσες δόσεις αρχής γενομένης από την 1η

Ιανουαρίου 2021.
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 34
Δ. Προσωπικό
1.Προσλήψεις- παράταση συμβάσεων
1. Κατά το χρονικό διάστημα αναστολής λειτουργίας νομικών

προσώπων ή υπηρεσιών των ΟΤΑ41, λόγω των μέτρων αποφυγής της
διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, το προσωπικό τους
απασχολείται σε άλλη υπηρεσία του ίδιου νομικού προσώπου με
απόφαση του οικείου Προέδρου ή σε άλλη υπηρεσία του οικείου
ΟΤΑ ή άλλου νομικού προσώπου αυτών, με απόφαση, κατά
περίπτωση, του οικείου δημάρχου ή περιφερειάρχη. Με την ίδια
απόφαση καθορίζονται το ωράριο εργασίας του υπαλλήλου, καθώς
και η τυχόν ανάθεση συναφών καθηκόντων άλλου κλάδου για την
εξυπηρέτηση των υπηρεσιών. Η διάταξη της παραγράφου αυτής
41
Με την Δ1α/Γ.Π.οικ.16838/10.3.2020 (ΦΕΚ 783/Β΄/ 10.3.2020) απόφαση των
Υπουργών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Προστασίας του Πολίτη, Παιδείας και
Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας, Πολιτισμού και
Αθλητισμού και Εσωτερικών «Επιβολή του μέτρου της προσωρινής απαγόρευσης
λειτουργίας των βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, νηπιαγωγείων,
σχολικών μονάδων, ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, κέντρων ξένων
γλωσσών, φροντιστηρίων και πάσης φύσεως εκπαιδευτικών δομών, φορέων και
ιδρυμάτων, δημοσίων και ιδιωτικών, κάθε τύπου και βαθμού της χώρας για το
χρονικό διάστημα από 11.3.2020 έως και 24.3.2020».
Με την Δ1α/Γ.Π.οικ. 16837/10.3.2020 (ΦΕΚ 782/Β΄/ 10.3.2020) απόφαση των
υπουργών Προστασίας του Πολίτη - Υγείας - Πολιτισμού και Αθλητισμού -
Εσωτερικών «Επιβολή του μέτρου προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας χώρων
αθλητικών εκδηλώσεων και άλλων αθλητικών εγκαταστάσεων με παρουσία
άνω των εξήντα (60) ατόμων στον αγωνιστικό χώρο διεξαγωγής του αθλήματος».
Με την αριθμ. Δ1α/Γ.Π.οικ. 17733/12.3.2020 (ΦΕΚ 833/ Β΄/12.3.2020) απόφαση
των Υπουργών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Προστασίας του Πολίτη, Εργασίας
και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Εσωτερικών,
«Επιβολή του μέτρου της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας θεάτρων,
κινηματογράφων, χώρων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, κέντρων διασκέδασης,
παιδότοπων, δημοσίων και ιδιωτικών γυμναστηρίων, ιδιωτικών σχολών
εκμάθησης αθλημάτων, κολυμβητηρίων κλειστών και ανοικτών στο σύνολο
της Επικράτειας για το χρονικό διάστημα από 13/3/2020 έως και 27/3/2020».
ισχύει αναλόγως και για τους απασχολούμενους με συμβάσεις

εργασίας ορισμένου έργου ή συμβάσεις έργου.
Α/11.3.2020) άρθρο 10, παρ. 2
2. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος εμφάνισης και

διασποράς κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται
με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα
που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη
ισχύος της παρούσας, οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου που
συνάπτουν οι ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου
206 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών
Υπαλλήλων42 (ν. 3584/2007, Α’ 143) και της περ. ιε΄ της παρ. 2 του
άρθρου 1 του ν. 3812/200943 (Α’ 234), μπορεί να έχουν διάρκεια έως
42
Βλ. άρθρο 206, παρ.1 του Ν3584/2007 « 1. Ειδικά επιτρέπεται η πρόσληψη
προσωπικού οποιασδήποτε ειδικότητας με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου
από τους Ο.Τ.Α. για την αντιμετώπιση κατεπειγουσών εποχικών ή πρόσκαιρων
αναγκών, με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου της οποίας η διάρκεια δεν
υπερβαίνει τους δύο (2) μήνες μέσα σε συνολικό διάστημα δώδεκα (12) μηνών.
Ο υπολογισμός του δωδεκαμήνου γίνεται σύμφωνα με την παράγραφο 2 του
άρθρου 21 του ν. 2738/1999 (ΦΕΚ 180 Α). Παράταση ή σύναψη νέας σύμβασης
μέσα στο ανωτέρω δωδεκάμηνο διάστημα ή μετατροπή της σύμβασης σε
αορίστου χρόνου είναι αυτοδικαίως άκυρες. Ο φορέας που διενεργεί την
πρόσληψη αποστέλλει τον πίνακα των προσληπτέων κάθε φορά στο Α.Σ.Ε.Π.,
καθώς και όλους τους πίνακες προσληπτέων κάθε έτους, το αργότερο μέχρι την
31η Ιανουαρίου του επόμενου έτους. Το Α.Σ.Ε.Π. διενεργεί έλεγχο για τη
συνδρομή των όρων πρόσληψης της παρούσας περίπτωσης. Εάν κατά τον έλεγχο
διαπιστωθεί ότι απασχολείται ή απασχολήθηκε προσωπικό κατά παράβαση των
ανωτέρω διατάξεων, εφαρμόζεται η παράγραφος 15 του άρθρου 21 του ν.
2190/1994, όπως συμπληρώθηκε και ισχύει»
43
Βλ. άρθρο 1, παρ.2 περ.ιε΄ του Ν3812/2009 «Το προσωπικό που
προσλαμβάνεται για αντιμετώπιση κατεπειγουσών ή εποχικών ή πρόσκαιρων
αναγκών, με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου της οποίας η διάρκεια δεν
υπερβαίνει τους δύο μήνες μέσα σε συνολικό διάστημα δώδεκα μηνών. Ο
υπολογισμός του δωδεκαμήνου γίνεται σύμφωνα με την παράγραφο 2 του
άρθρου 21 του ν. 2190/1994. Παράταση ή σύναψη νέας σύμβασης μέσα στο
τέσσερις (4) μήνες. «Οι κατά το προηγούμενο εδάφιο συμβάσεις δεν

υπόκεινται στους χρονικούς περιορισμούς των δώδεκα (12) μηνών
που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 206 του Κώδικα
Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν. 3584/2007,
Α΄ 143) και της περ. ιε’ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3812/2009
(Α΄ 234), καθώς και στον χρονικό περιορισμό των τριών (3) μηνών
που προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 5 του π.δ. 164/2004 (Α΄
134)44,45.». Η κατά το προηγούμενο εδάφιο σύναψη των συμβάσεων
γίνεται με απόφαση της οικείας Οικονομικής Επιτροπής. Εάν δεν
υπάρχει στον προϋπολογισμό πίστωση ή η υπάρχουσα δεν επαρκεί,
με την ίδια απόφαση γίνεται δεσμευτική εισήγηση για την
αναμόρφωση του προϋπολογισμού, η οποία εγκρίνεται υποχρεωτικά
από το οικείο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο, στην πρώτη μετά
από την ανάθεση συνεδρίασή του. «Για το προσωπικό της παρούσας
ανωτέρω δωδεκάμηνο διάστημα ή μετατροπή της σύμβασης σε αορίστου χρόνου

είναι αυτοδικαίως άκυρες. Ο φορέας που διενεργεί την πρόσληψη αποστέλλει
τον πίνακα των προσληπτέων στο ΑΣΕΠ, καθώς και όλους τους πίνακες
προσληπτέων κάθε έτους, το αργότερο μέχρι την 31η Ιανουαρίου του επόμενου
έτους. Το ΑΣΕΠ διενεργεί έλεγχο για τη συνδρομή των όρων πρόσληψης της
παρούσας περίπτωσης. Εάν κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι απασχολείται ή
απασχολήθηκε προσωπικό κατά παράβαση των πιο πάνω διατάξεων,
εφαρμόζεται η παράγραφος 15 του άρθρου 21 του ν. 2190/1994, όπως
συμπληρώθηκε με την παράγραφο 7 του άρθρου 5 του ν. 2527/1997»
44
Βλ. άρθρο 5 παρ. 1 του ΠΔ 164/2004 (ΦΕΚ Α΄/134) « Απαγορεύονται οι
διαδοχικές συμβάσεις, που καταρτίζονται και εκτελούνται μεταξύ του ίδιου
εργοδότη και του ίδιου εργαζόμενου με την ίδια ή παρεμφερή ειδικότητα και με
τους ίδιους η παρεμφερείς όρους εργασίας, εφόσον μεταξύ των συμβάσεων
αυτών μεσολαβεί χρονικό διάστημα μικρότερο των τριών μηνών»
45
Η διάταξη αυτού του εδαφίου προστέθηκε με τη διάταξη της παρ. 1α του
τριακοστού έβδομου άρθρου της ΠΝΠ 20.3.2020- Άρθρο 1 του Ν.4683/2020
(ΦΕΚ Α΄83/10.4.2020) -
δεν εφαρμόζεται το άρθρο 5 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού

Περιεχομένου (Α΄ 55)46,47.».
46
Το άρθρο 5 της της ΠΝΠ της 11/3/2020 εφαρμόζεται στους Δήμους, τις
Περιφέρειες και τα νομικά του πρόσωπα και έχει ως εξής: Βλ. άρθρο 5 «1.
Υπάλληλοι, που απασχολούνται σε δημόσιες υπηρεσίες, αποκεντρωμένες
διοικήσεις, ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού και νομικά πρόσωπα αυτών, νομικά πρόσωπα
δημοσίου δικαίου και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου εντός Γενικής
Κυβέρνησης με οποιαδήποτε σχέση εργασίας και έχουν τέκνα που φοιτούν σε
βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς και σχολικές μονάδες, των οποίων η
λειτουργία αναστέλλεται προσωρινά, βάσει υπουργικών αποφάσεων που
εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση των διατάξεων της από 25.2.2020 Πράξης
Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 42) «Κατεπείγοντα μέτρα αποφυγής και
περιορισμού της διάδοσης του κορωνοϊού», και ειδικότερα τέκνα που φοιτούν
έως και την τάξη της Γ΄ Γυμνασίου, δύνανται να απουσιάζουν από την υπηρεσία
τους για το χρονικό διάστημα αναστολής της λειτουργίας των εκπαιδευτικών
μονάδων στις οποίες φοιτούν τα τέκνα τους. Για κάθε τέσσερις (4) ημέρες
απουσίας, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, οι τρεις (3) ημέρες
καταγράφονται από την αρμόδια υπηρεσία ως δικαιολογημένη απουσία λόγω
προσωρινής αναστολής λειτουργίας του σταθμού ή της σχολικής μονάδας όπου
φοιτά τέκνο του/ της υπαλλήλου και κατά τη διάρκεια αυτής καταβάλλονται
αποδοχές και η μία (1) ημέρα απουσίας αποτελεί κανονική άδεια. Σε περίπτωση
που ο υπάλληλος κάνει χρήση μικρότερου χρονικού διαστήματος, αυτό αποτελεί
στο σύνολο κανονική άδεια
2. Για τη δικαιολόγηση της απουσίας, σύμφωνα με την παράγραφο 1, οι
υπάλληλοι ενημερώνουν αμελλητί την οικεία Διεύθυνση Προσωπικού για την
προσωρινή αναστολή της λειτουργίας του σταθμού ή της σχολικής μονάδας όπου
φοιτά το τέκνο τους και προσκομίζουν υπεύθυνη δήλωση ή βεβαίωση από την
οποία προκύπτει ότι το τέκνο τους φοιτά στη συγκεκριμένη δομή, εκτός εάν αυτό
προκύπτει ήδη από το αρχείο της υπηρεσίας. Σε περίπτωση αδυναμίας άμεσης
προσκόμισης των ανωτέρω δικαιολογητικών, οι υπάλληλοι ενημερώνουν σχετικά
την οικεία Διεύθυνση Προσωπικού και προσκομίζουν, εντός εύλογου χρονικού
διαστήματος, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Η οικεία Διεύθυνση Προσωπικού
οφείλει να διασταυρώσει την αναστολή της λειτουργίας της δομής, βάσει της
σχετικής ανάρτησης στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας και
Θρησκευμάτων. Τα ανωτέρω δεν απαιτούνται σε περίπτωση καθολικής
αναστολής λειτουργίας των σταθμών και σχολικών μονάδων.
3. Η ειδική άδεια της παραγράφου 1 χορηγείται, κατά περίπτωση, ως εξής: α) Αν
και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι της παραγράφου 1, με κοινή τους δήλωση που
κατατίθεται στις υπηρεσίες τους καθορίζεται ποιος από τους δύο κάνει χρήση της
ειδικής άδειας, εκτός αν με την ίδια δήλωση καθορίζουν χρονικά διαστήματα
χρήσης της ειδικής άδειας εκ περιτροπής. Το χρονικό διάστημα χρήσης της
άδειας δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τεσσάρων (4) ημερών ανά γονέα. β)
Αν ένας εκ των δύο γονέων απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα για τη χορήγηση
της ειδικής άδειας της παραγράφου 1, απαιτείται η προσκόμιση υπεύθυνης
δήλωσης του γονέα που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα περί μη χρήσης της
ειδικής άδειας ή της εργασίας εξ αποστάσεως του άρθρου 4. γ) Αν ο/η σύζυγος
του/της υπαλλήλου της παραγράφου 1 που απασχολείται σε φορείς της
παραγράφου 1 και απουσιάζει με οποιαδήποτε άδεια, ιδίως άδεια ανατροφής
τέκνου και άδεια υπηρεσιακής εκπαίδευσης, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, με
εξαίρεση την αναρρωτική άδεια εξαιτίας της οποίας δεν είναι δυνατή η φροντίδα
τέκνων, ο/η σύζυγος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας της
παραγράφου 1. Αν ο/η σύζυγος του/της υπαλλήλου της παραγράφου 1 δεν
εργάζεται, ο/η σύζυγος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας της
παραγράφου 1, εκτός αν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για
οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορωνοϊό ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ)
και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η
προσκόμιση σχετικής υπεύθυνης δήλωσης. δ) Την ειδική άδεια της παραγράφου
1 δικαιούται ο/η γονέας που ασκεί αποκλειστικά την επιμέλεια των τέκνων.
4. Αντί της χρήσης της ειδικής άδειας της παραγράφου 1, οι υπάλληλοι της
παραγράφου 1, δύνανται, κατόπιν αίτησής τους, να εργαστούν με μειωμένο
ωράριο εργασίας, μέχρι και 25% ημερησίως, χωρίς ανάλογη μείωση των
αποδοχών τους. Σε περίπτωση χρήσης της διευκόλυνσης του προηγούμενου
εδαφίου, ο υπάλληλος υποχρεούται, μετά την άρση προσωρινής αναστολής
λειτουργίας των σταθμών ή σχολικών μονάδων, να απασχοληθεί τις αντίστοιχες
ώρες μείωσης του ωραρίου εργασίας, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, πέραν του
ωραρίου του χωρίς αμοιβή υπερωριακής απασχόλησης, οπότε ο χρόνος αυτός
υπολογίζεται ως πραγματική υπηρεσία. Από την υποχρέωση υπερωριακής
απασχόλησης του προηγούμενου εδαφίου εξαιρούνται περιπτώσεις λήξης της
σύμβασης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Σε περίπτωση χρήσης
της διευκόλυνσης μειωμένης απασχόλησης, η εργασία δύναται να παρέχεται και
σε ώρες πέραν του εκ του νόμου καθορισμένου ωραρίου των δημοσίων
υπηρεσιών. Αν ένας εκ των δύο γονέων απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα και
επιλέγει τη χρήση της διευκόλυνσης εργασίας, σύμφωνα με το άρθρο 4, ο
υπάλληλος που απασχολείται στο Δημόσιο και επιλέγει τη χρήση της
διευκόλυνσης μειωμένου ωραρίου εργασίας, δύναται να παρέχει εργασία κατά
τις ώρες που δεν εργάζεται ο γονέας που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα
ακόμα και σε ώρες πέραν του εκ του νόμου καθορισμένου ωραρίου των δημόσιων
υπηρεσιών.
5. Για την εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 1 έως και 4, για τους
υπαλλήλους που απασχολούνται, με οποιοδήποτε καθεστώς εργασίας, στο
Υπουργείο Υγείας, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, στο Υπουργείο

/14.3.2020), άρθρο 10, παρ.2. Οι εντός των εισαγωγικών διατάξεις
προστέθηκαν με το άρθρο 1 του Ν.4683/2020 (ΦΕΚ Α΄83/10.4.2020) -ΠΝΠ
20.3.2020 (ΦΕΚ 68 Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.1α και 1β
3.Κατά παρέκκλιση του άρθρου 20 του ν. 4305/2014 (Α΄ 237),

εγκριτικές αποφάσεις48 της Επιτροπής της παρ. 1 του άρθρου 2 της
Μετανάστευσης και Ασύλου και τους φορείς αυτού, καθώς και για το ένστολο
προσωπικό, απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου οργάνου της
υπηρεσίας. Τα αρμόδια όργανα αποφαίνονται εάν είναι δυνατή η παροχή των
διευκολύνσεων των παραγράφων 1 έως και 4 ή, στην περίπτωση που και οι δύο
γονείς υπηρετούν στους ανωτέρω φορείς ή είναι ένστολο προσωπικό, σε ποιον
από τους δύο γονείς είναι δυνατή η παροχή, με βάση τη θέση όπου υπηρετούν
και τα καθήκοντα που ασκούν
6. Σε περίπτωση επιτακτικής ανάγκης, κατά την οποία πρέπει να ανασταλεί ή να
περιοριστεί η λειτουργία δημόσιας υπηρεσίας, δύναται, κατά την κρίση του
οικείου Υπουργού ή του αρμόδιου οργάνου διοίκησης του φορέα, να
προσδιορίζεται ο αριθμός των υπαλλήλων που πρέπει να παρίστανται
καθημερινά στην υπηρεσία, με δυνατότητα εκ περιτροπής εργασίας ή και με τον
ορισμό κατ’ εξαίρεση προσωπικού ασφαλείας. Στην περίπτωση αυτή
λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να εξασφαλίζεται, ανάλογα με
τη φύση του αντικειμένου της υπηρεσίας, η δυνατότητα εξ αποστάσεως παροχής
εργασίας με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων.
7. Κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων και αποκλειστικά στο πλαίσιο
λήψης μέτρων πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας έναντι του
κορωνοϊού, με απόφαση του οικείου Υπουργού ή του αρμόδιου οργάνου
διοίκησης του φορέα, είναι δυνατός ο περιορισμός των ωρών εισόδου κοινού στις
δημόσιες υπηρεσίες έως και κατά 50% για συγκεκριμένο διάστημα που ορίζεται
στην εν λόγω απόφαση. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται
υποχρεωτικά στη Γενική Γραμματεία Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα
του Υπουργείου Εσωτερικών και στον οικείο Υπουργό. »
47
Η διάταξη αυτού του εδαφίου προστέθηκε με τη διάταξη της παρ. 1β του
τριακοστού έβδομου άρθρου της ΠΝΠ 20.3.2020- Άρθρο 1 του Ν.4683/2020
(ΦΕΚ Α΄83/10.4.2020)
48
Βλ. άρθρο 20 του Ν. 4305/14 (ΦΕΚ 237/31.10.2014 τεύχος Α') όπως
αντικαταστάθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 52 του N. 4554/18 (ΦΕΚ
130/18.07.2018 τεύχος Α’) που ορίζει ότι: «Η πρόσληψη προσωπικού ιδιωτικού
δικαίου ορισμένου χρόνου και η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου
υπ΄ αρ. 33/2006 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (Α΄ 280) που

έχουν χορηγηθεί σε ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και σε νομικά πρόσωπα
δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.) αυτών ή και σε λοιπούς φορείς του
άρθρου 14 του ν. 2190/1994 (Α΄ 28), για την κίνηση διαδικασιών
πρόσληψης προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου
ορισμένου χρόνου και με σύμβαση μίσθωσης έργου, από την 1η
Απριλίου 2019 έως τις 30 Ιουνίου 2019 και για τις οποίες δεν έχει
εκδοθεί προκήρυξη ή ανακοίνωση, μπορούν να υλοποιηθούν ή
εξακολουθούν να ισχύουν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2020.
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 36
4.Οι φορείς 49του άρθρου 51 του ν. 4139/2013 δύνανται, με

απόφαση του διοικητή ή του νόμιμου εκπροσώπου τους, να
μετακινούν επικουρικό ή/και μόνιμο προσωπικό εντός της οικείας
υγειονομικής περιφέρειας, προκειμένου να στελεχωθούν και να
καλυφθούν οι ανάγκες λειτουργίας τόσο των δομών φιλοξενίας όσο
συντελείται υποχρεωτικά εντός αποκλειστικής προθεσμίας δώδεκα (12) μηνών

από την έκδοση των εγκριτικών αποφάσεων της Επιτροπής της παρ. 1 του
άρθρου 2 της Π.Υ.Σ. 33/2006 (Α' 280), εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά. Μετά
την παρέλευση της προθεσμίας αυτής οι συμβάσεις δεν επιτρέπεται να
συναφθούν και απαιτείται εκ νέου υποβολή αιτήματος για έκδοση εγκριτικής
απόφασης.»
Το άρθρο2 , παρ.1 και 2 της Π.Υ.Σ. 33/2006 (Α' 280 ορίζει ότι «1. Συνιστάται
Επιτροπή, η οποία αποτελείται από: α) τον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών
και Διοικητικής Ανασυγκρότησης της περίπτωσης β' της παρ. 1 του άρθρου 1
του Π.δ.24/27.1.2015 και β) τον Υπουργό Οικονομικών. Η Επιτροπή είναι
αποκλειστικά αρμόδια για τη χορήγηση της έγκρισης της επόμενης
παραγράφου. Η ισχύς της πράξης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.» 2.Διορισμός και πρόσληψη προσωπικού καθώς
και σύναψη συμβάσεων έργου επιτρέπεται στους φορείς του προηγούμενου
άρθρου μόνο ύστερα από έγκριση της Επιτροπής της προηγούμενης
παραγράφου. Η έγκριση χορηγείται ύστερα από πρόταση του αρμόδιου
υπουργού κατά τη διαδικασία του επόμενου άρθρου. Η έγκριση αυτή απαιτείται
και για την κίνηση των διαδικασιών προκήρυξης πλήρωσης θέσεων και για την
έκδοση όλων γενικά των προπαρασκευαστικών πράξεων για το διορισμό, την
πρόσληψη ή την σύναψη σύμβασης έργου. «Ως προς τις συμβάσεις μίσθωσης
έργου της έγκρισης της Επιτροπής προηγείται βεβαίωση του ΑΣΕΠ κατά το
άρθρο 10 του ν. 3812/2009».
49
Βλ. οπ.π. σημ.11
και των δομών/υπηρεσιών τους και για όσο χρονικό διάστημα

απαιτείται.
2.Όροι εργασίας
1.Στην παρ. 6 του άρθρου 5 της από 11.3.2020 50 Πράξης

Νομοθετικού Περιεχομένου, η φράση «κατά την οποία πρέπει να
ανασταλεί ή να περιοριστεί η λειτουργία δημόσιας υπηρεσίας»
αντικαθίσταται από τη φράση «εξαιτίας της εξάπλωσης του
κορωνοϊού COVID-19».
/14.3.2020) άρθρο 24, παρ. 8
2.Στην παρ. 7 του άρθρου 5 της από 11.3.202051 Πράξης

Νομοθετικού Περιεχομένου, μετά από τη φράση «είναι δυνατός ο
περιορισμός» προστίθεται η φράση «ή η διεύρυνση».
50
Η διάταξη της παρ.6 του άρθρου 5 της ΠΝΠ Της 11.3.2020 διαμορφώνεται και
ισχύει ως εξής «6. Σε περίπτωση επιτακτικής ανάγκης, εξαιτίας της εξάπλωσης
του κορωνοϊού COVID-19 δύναται, κατά την κρίση του οικείου Υπουργού ή του
αρμόδιου οργάνου διοίκησης του φορέα, να προσδιορίζεται ο αριθμός των
υπαλλήλων που πρέπει να παρίστανται καθημερινά στην υπηρεσία, με
δυνατότητα εκ περιτροπής εργασίας ή και με τον ορισμό κατ’ εξαίρεση
προσωπικού ασφαλείας. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνονται τα απαραίτητα
μέτρα, προκειμένου να εξασφαλίζεται, ανάλογα με τη φύση του αντικειμένου της
υπηρεσίας, η δυνατότητα εξ αποστάσεως παροχής εργασίας με τη χρήση
ηλεκτρονικών μέσων»
51
Η διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 5 της ΠΝΠ της 11.3.2020 διαμορφώνεται και
ισχύει ως εξής «7. Κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων και αποκλειστικά
στο πλαίσιο λήψης μέτρων πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας έναντι
του κορωνοϊού, με απόφαση του οικείου Υπουργού ή του αρμόδιου οργάνου
διοίκησης του φορέα, είναι δυνατός ο περιορισμός ή η διεύρυνση των ωρών
εισόδου κοινού στις δημόσιες υπηρεσίες έως και κατά 50% για συγκεκριμένο
διάστημα που ορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται
υποχρεωτικά στη Γενική Γραμματεία Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα
του Υπουργείου Εσωτερικών και στον οικείο Υπουργό.»

/14.3.2020) άρθρο 24, παρ. 9
3.Συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου προσωπικού

ανταποδοτικών υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. α’ βαθμού και των νομικών
τους προσώπων, οι οποίες λήγουν έως τις 30 Ιουνίου 2020,
παρατείνονται από τη λήξη τους για τέσσερις (4) μήνες, με απόφαση
της οικείας Οικονομικής Επιτροπής για τους δήμους και με απόφαση
του αρμόδιου οργάνου για τα νομικά πρόσωπα.
Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.4
4.Κατά παρέκκλιση52 της παρ. 3 του άρθρου 36 του Κώδικα

Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν. 3584/2007,
Α΄ 143), με απόφαση του οικείου δημάρχου είναι δυνατόν να:
α) καθιερώνονται εξαιρέσεις από την εφαρμογή πενθήμερης
εργασίας κατά υπηρεσία, κλάδο και αριθμό υπαλλήλων, χρόνο ή
περιοχή, εφόσον επιβάλλονται λόγω της ανάγκης αδιάλειπτης
λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών για την εφαρμογή των
μέτρων αποφυγής διασποράς του κορωνοϊού COVID-19,
β) καθορίζεται η πενθήμερη εβδομάδα εργασίας για ορισμένες
υπηρεσίες, κλάδους ή ορισμένο αριθμό υπαλλήλων από την Τρίτη
μέχρι και το Σάββατο ή από την Τετάρτη έως και την Κυριακή,
52
Η παρ. 3 του άρθρου 36 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών
Υπαλλήλων (ν. 3584/2007, Α΄ 143),ορίζει ότι «3.Με απόφαση του οικείου Γενικού
Γραμματέα Περιφέρειας], μετά από πρόταση των οικείων Δημοτικών και
Κοινοτικών Συμβουλίων ή της οικείας διοίκησης των Δημοτικών και Κοινοτικών
Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Ιδρυμάτων και Συνδέσμων Δήμων,
Κοινοτήτων ή Δήμων και Κοινοτήτων μπορεί οποτεδήποτε:
α. να καθιερώνονται εξαιρέσεις από την εφαρμογή πενθήμερης εργασίας κατά
υπηρεσία, κλάδο και αριθμό υπαλλήλων, χρόνο ή περιοχή, εφόσον επιβάλλεται
λόγω της ιδιοτυπίας των συνθηκών λειτουργίας ή του είδους και της μορφής της
υπηρεσίας ή εργασίας, και
β. να καθορίζεται η πενθήμερη εβδομάδα εργασίας για ορισμένες υπηρεσίες
κλάδου, ή αριθμό υπαλλήλων από την Τρίτη μέχρι και το Σάββατο, εφόσον τούτο
επιβάλλεται λόγω της φύσεως της λειτουργίας ή εργασίας τους, καθιερουμένης
ως μη εργάσιμης ημέρας της Δευτέρας.»
εφόσον τούτο επιβάλλεται για τον ίδιο ως άνω λόγο,

καθιερουμένων ως μη εργάσιμων ημερών της Δευτέρας ή της
Τρίτης, αντίστοιχα.
Οι αποφάσεις της παρούσας αρχίζουν να ισχύουν από της
υπογραφής τους και εφαρμόζονται για όσο διάστημα είναι σε ισχύ
μέτρα πρόληψης και αποφυγής της διασποράς του κορωνοϊού
COVID-19, και πάντως όχι πέραν της 31ης Μαΐου 2020.
5. Με απόφαση του αρμόδιου οργάνου διοίκησης του δημοτικού

νομικού προσώπου ή επιχείρησης, του συνδέσμου δήμων ή του
ιδρύματος είναι δυνατός ο καθορισμός: α) Εξαιρέσεων από την
εφαρμογή πενθήμερης εργασίας κατά υπηρεσία, κλάδο και αριθμό
υπαλλήλων, χρόνο ή περιοχή, εφόσον επιβάλλονται, λόγω της
ανάγκης αδιάλειπτης λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών για την
εφαρμογή των μέτρων αποφυγής διασποράς του κορωνοϊού COVID-
19, β) της πενθήμερης εβδομάδας εργασίας για ορισμένες
υπηρεσίες, κλάδους ή ορισμένο αριθμό υπαλλήλων από την Τρίτη
μέχρι και το Σάββατο ή από την Τετάρτη έως και την Κυριακή,
εφόσον τούτο επιβάλλεται για τον ίδιο ως άνω λόγο, καθιερουμένων
ως μη εργάσιμων ημερών της Δευτέρας ή της Τρίτης, αντίστοιχα. Οι
αποφάσεις του παρόντος αρχίζουν να ισχύουν από της υπογραφής
τους και εφαρμόζονται για όσο διάστημα είναι σε ισχύ μέτρα
πρόληψης και αποφυγής της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19,
και πάντως όχι πέραν της 31ης Μαΐου 2020.
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 29
6.Η περ. δ΄ της παρ. 3 του άρθρου 4 της από 11.3.2020 Πράξης
Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 55), όπως αυτή κυρώθηκε με το
άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76), αντικαθίσταται53 ως εξής: «δ. Σε
53
Η διάταξη που αντικαταστάθηκε όριζε ότι : «δ) Σε περίπτωση που εργάζεται
μόνο ένας εκ των δύο γονέων, τότε αυτός δεν μπορεί να κάνει χρήση της άδειας
ειδικού σκοπού, εκτός και αν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για
οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορωνοϊό ή είναι άτομο με αναπηρία
περίπτωση που εργάζεται μόνο ένας εκ των δύο γονέων, τότε αυτός
δεν μπορεί να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, εκτός και αν
ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή
νοσεί από τον κορωνοϊό COVID-19 ή είναι άτομο με αναπηρία
(ΑμεΑ) με ποσοστό 67% και άνω, σύμφωνα με απόφαση αρμόδιας
υγειονομικής επιτροπής σε ισχύ ή λαμβάνει αναπηρικό επίδομα από
τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.) ή σύνταξη αναπηρίας.»
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 8
3.Διατάξεις για την μισθοδοσία
1. Για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα έκτακτα μέτρα για την

αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του
κορωνοϊού COVID-19, οι πάσης φύσεως αποδοχές και τυχόν
πρόσθετες αμοιβές των απασχολουμένων με σύμβαση εργασίας
Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ) ή με σύμβαση
μίσθωσης έργου, σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης,
καταβάλλονται κανονικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
2.Στις περιπτώσεις απασχόλησης προσωπικού με σύμβαση

εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ) ή με
σύμβαση μίσθωσης έργου σε έργα που υλοποιούνται με τη μέθοδο
της αυτεπιστασίας και χρηματοδοτούνται από εθνικούς και
ενωσιακούς πόρους, η προκαλούμενη δαπάνη της μισθοδοσίας
τους συνεχίζει να βαρύνει τις πιστώσεις των αντίστοιχων έργων.
3.Οι ρυθμίσεις των παρ. 1 και 2 καταλαμβάνουν και πρόσωπα τα

οποία: α) Λαμβάνουν ειδική άδεια απουσίας, σύμφωνα με το
εικοστό πέμπτο άρθρο της από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού
Περιεχομένου (Α΄ 64), όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν.
(ΑμεΑ) και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).»
4682/2020 (Α΄ 76) ή β) λαμβάνουν αναρρωτική άδεια ειδικού

σκοπού σύμφωνα με την παρ. 3 του τριακοστού όγδοου άρθρου της
από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 68), όπως
αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 (Α΄ 83) ή γ)
εργάζονται εκ περιτροπής σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 5 της
από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 55), όπως
αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76) και
τροποποιήθηκε με την παρ. 8 του εικοστού τέταρτου άρθρου της
από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, ή δ)
απασχολούνται σε υπηρεσίες και εκπαιδευτικά ιδρύματα τα οποία
τελούν υπό προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας για προληπτικούς
λόγους δημόσιας υγείας
4.Η δαπάνη μισθοδοσίας του προσωπικού με σχέση εργασίας

ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και με σύμβαση μίσθωσης
έργου, που έχει προσληφθεί σύμφωνα με την παρ. 14 του άρθρου
12 του ν. 4071/2012 (Α΄ 8554) και την παρ. 6 του άρθρου 39 του ν.
2725/1999 (Α΄ 121)55, το οποίο υπηρετεί στους ΟΤΑ α΄ και β΄
54
Βλ. άρθρο 12, παρ.14 του Ν. 4071/2012 «14. Για την έγκριση πρόσληψης
προσωπικού ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου σε υπηρεσίες ανταποδοτικού
χαρακτήρα του άρθρου 205 του ν. 3584/2007 (Α' 143), καθώς και την έγκριση
πρόσληψης προσωπικού ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και τη σύναψη
σύμβασης μίσθωσης έργου, στους Ο.Τ.Α. α' και β' βαθμού και τα νομικά
πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου αυτών, συμβασιούχων αμειβόμενων
από την καταβολή αντιτίμου και λοιπών αντικαταβολών ή αμειβόμενων, κατά
ποσοστό τουλάχιστον εβδομήντα τοις εκατό (70%), από την καταβολή
διδάκτρων, εκδίδεται απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών. Οι ανωτέρω
συμβάσεις εξαιρούνται της υποχρέωσης έγκρισης της Επιτροπής της Π.Υ.Σ.
33/2006, όπως ισχύει.»
55
Βλ παρ. 6 του άρθρου 39 του Ν.2725/1999 Ν. 2725/99 (ΦΕΚ 121/17.6.1999
τεύχος Α'): Ερασιτεχνικός και επαγγελματικός αθλητισμός και άλλες διατάξεις)
«Η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων
Πολιτισμού και Αθλητισμού, τα Ν.Π.Ι.Δ. και Ν.Π.Δ.Δ. που εποπτεύονται από
αυτήν, «καθώς και οι φορείς που υλοποιούν προγράμματα Άθλησης για Όλους
μετά από έγκρισή της,» μπορούν να προσλαμβάνουν και να απασχολούν
πτυχιούχους φυσικής αγωγής αποκλειστικά για τις ανάγκες υλοποίησης των
βαθμού και στα νομικά τους πρόσωπα, κατά το χρονικό διάστημα

αναστολής λειτουργίας των υπηρεσιών αυτών στο πλαίσιο λήψης
μέτρων προς αποφυγή της διασποράς του κορωνοϊού COVID 19,
και το οποίο απασχολείται σε άλλη υπηρεσία του ίδιου νομικού
προσώπου ή σε άλλη υπηρεσία του οικείου ΟΤΑ ή άλλου νομικού
προσώπου αυτού, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 του
άρθρου 10 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου
(Α΄ 55), όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α΄
76), σε περίπτωση αδυναμίας είσπραξης αντιτίμου και λοιπών
αντικαταβολών από τους φορείς, καλύπτεται από λοιπά μη
ειδικευμένα έσοδα ή και μη ειδικευμένο χρηματικό υπόλοιπο του
οικείου ΟΤΑ. Η δαπάνη μισθοδοσίας για κάθε μήνα απασχόλησης
υπολογίζεται επί του μέσου όρου των τριών (3) τελευταίων μηνών
προγραμμάτων Άθλησης για Όλους ή και Αναπτυξιακού Αθλητισμού, με

σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, διάρκειας όχι
μεγαλύτερης των οκτώ μηνών. Επιτρέπεται να συνάπτονται συμβάσεις του
προηγούμενου εδαφίου, καθ' υπέρβασην των προβλεπομένων περιορισμών της
παρ. 3 του άρθρου 37 του ν.3986/2011, όπως κάθε φορά ισχύει, μέχρι ύψους
δαπάνης του ποσού που εγγράφουν οι προσλαμβάνοντες φορείς ως πρόβλεψη
στον προϋπολογισμό αυτών του τρέχοντος έτους από είσπραξη διδάκτρων ή
συνδρομών συμμετοχής στα προγράμματα Άθλησης για Όλους ή από είσπραξη
δωρεών ή χορηγιών για τα προγράμματα Άθλησης για Όλους «και άλλων
οικονομικών πόρων» και το οποίο ποσό της δαπάνης δεν υπερβαίνει το ποσό
που εισέπραξαν κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. «Οι Πτυχιούχοι Φυσικής
Αγωγής του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής εξαιρούνται των
διαδικασιών της υπ' αριθμ. 33/2006 ΠΥΣ (Α' 280). Η Γενική Γραμματεία
Αθλητισμού προτείνει τις θέσεις των Πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής που είναι
αναγκαίες για την υλοποίηση των τμημάτων των Προγραμμάτων Άθλησης για
Όλους και Αναπτυξιακού Αθλητισμού, που υλοποιούν οι φορείς - Ο.Τ.Α.,
σύμφωνα με το οργανωτικό πλαίσιο που αυτή εκδίδει. Για την έγκριση της
πρόσληψης του προσωπικού αυτού και την κατανομή των εγκεκριμένων θέσεων
ανά φορέα, εκδίδεται κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών, Παιδείας και
Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και
Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Εσωτερικών και Οικονομικών. Η μισθοδοσία του
προσωπικού αυτού καλύπτεται αποκλειστικά από το αντίτιμο που καταβάλλουν
οι εξυπηρετούμενοι κάτοικοι και δημότες με τη μορφή διδάκτρων ή από
είσπραξη δωρεών και χορηγιών ή μέσω της ΓΓΑ έως το ποσό του αντίστοιχου
προβλεπόμενου Κ.Α.Ε.. Η απασχόληση αυτή δεν αναγνωρίζεται ως υπηρεσία
για βαθμολογική ή μισθολογική εξέλιξη.»
προ της αναστολής λειτουργίας. Από την εφαρμογή της παρούσας

δεν δύναται να προέλθει καθ΄ οιονδήποτε τρόπο άμεση ή έμμεση
επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.
ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 31.
Ε. ΔΕΥΑ- ΦΟΔΣΑ
1.Σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης αδυναμίας για την κάλυψη των

λειτουργικών τους αναγκών από την 1η Μαρτίου 2020 έως τις 30
Ιουνίου 2020, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης
(ΔΕΥΑ) δύνανται να αιτούνται οικονομική ενίσχυση από τους
μετόχους ΟΤΑ α’ βαθμού, με ταυτόχρονη εκχώρηση μέρους των
μελλοντικών τους εσόδων, έως την πλήρωση του ποσού της
ενίσχυσης. Η οικονομική ενίσχυση των ΔΕΥΑ κατά την παρούσα, δεν
λογίζεται ως επιχορήγηση. Οι δήμοι δύνανται, κατόπιν
αιτιολογημένου αιτήματός τους, να επιχορηγούνται εκτάκτως από
τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) έναντι δικαιουμένων
επιχορηγήσεων, κατά το μέρος που αδυνατούν να ανταποκριθούν
στο αίτημα ενίσχυσης. «Η εν λόγω επιχορήγηση παρακρατείται σε
δεκαοκτώ (18) ισόποσες δόσεις, από τις μελλοντικές επιχορηγήσεις
των ΚΑΠ, αρχής γενομένης από τον μήνα Σεπτέμβριο 2020. Με κοινή
απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών, η οποία
εκδίδεται ύστερα από αίτηση του οικείου δήμου, είναι δυνατή η
αύξηση των δόσεων έως εβδομήντα δύο (72), για λόγους ομαλής
εκτέλεσης του προϋπολογισμού56.»Οι αποφάσεις των συλλογικών
οργάνων που απαιτούνται για την εφαρμογή των διατάξεων του
παρόντος είναι εκτελεστές από την έκδοσή τους, κατά παρέκκλιση
του άρθρου 225 του ν. 3852/201057 (Α΄ 87).
56
Τα εντός παρενθέσεως εδάφια προστέθηκαν με τη διάταξη της παρ.1 του
άρθρου 30 της ΠΝΠ της 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020)
57
Αναφέρεται κυρίως στο τελευταίο εδάφιο της παρ.1 του άρθρου 225 του
Ν.3852/2010 η οποία έχει ως εξής: «Στην ΑΥΕ Ο.Τ.Α. αποστέλλονται προς έλεγχο
νομιμότητας και οι αποφάσεις των κοινωφελών επιχειρήσεων, των Δημοτικών
Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης και των μονομετοχικών ανωνύμων
εταιρειών Ο.Τ.Α. που αφορούν:
α) αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου,
β) εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων,
γ) αγορά και εκποίηση ακινήτων,
δ) σύναψη δανείων,
ΠΝΠ 30.3.2020 (ΦΕΚ Α΄75/30.3.2020, άρθρο 43, παρ.5α
2.Συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου προσωπικού που

απασχολείται στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και
Αποχέτευσης και στους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων,
οι οποίες λήγουν έως την 31η Μαΐου 2020, δύνανται να
παρατείνονται έως τέσσερις (4) μήνες από τη λήξη τους.
ε) ανάθεση έργων, υπηρεσιών, μελετών και προμηθειών, εάν το τίμημα

υπερβαίνει το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.,
στ) μίσθωση ακινήτων από τρίτους και
ζ) τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων, με την επιφύλαξη της περίπτωσης α'
της παραγράφου 1 του άρθρου 100. Ειδικά, για τις ΔΕΥΑ, εκτός από τις
παραπάνω αποφάσεις, αποστέλλονται επιπλέον προς έλεγχο νομιμότητας οι
αποφάσεις εκείνες που αφορούν την ψήφιση του προϋπολογισμού της
επιχείρησης και του τεχνικού προγράμματος έργων, καθώς και κάθε
τροποποίησή τους. Επίσης, αποστέλλονται προς έλεγχο νομιμότητας οι
αποφάσεις των Περιφερειακών Ταμείων Ανάπτυξης, εφόσον υπάγονται στις
περιπτώσεις των προηγούμενων εδαφίων της παραγράφου αυτής, καθώς και ο
προϋπολογισμός τους. Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις αυτών
κοινοποιούνται στην ΑΥΕ Ο.Τ.Α.»
Αναφέρεται επίσης και στις παραγράφου 2 και 3 του Ν.3852/2010 που έχουν ως
εξής: «2. Η απόφαση αποστέλλεται για έλεγχο νομιμότητας συνοδευόμενη από
αντίγραφο του αποδεικτικού δημοσίευσης και από τα έγγραφα στοιχεία που είναι
αναγκαία για την νόμιμη έκδοσή της, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών
από τη συνεδρίαση του συλλογικού οργάνου. Οι δήμοι, οι περιφέρειες, τα
Ν.Π.Δ.Δ. και οι ανωτέρω επιχειρήσεις τους υποχρεούνται να διαβιβάζουν
αμελλητί και κάθε επιπλέον στοιχείο που ζητείται από την ΑΥΕ Ο.Τ.Α.
3. Ο Επόπτης Ο.Τ.Α. ελέγχει τη νομιμότητα της απόφασης μέσα σε αποκλειστική
προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευσή της στην ΑΥΕ Ο.Τ.Α. και
εκδίδει υποχρεωτικά ειδική πράξη. Η μη έκδοση της ειδικής πράξης του
προηγούμενου εδαφίου συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα του Επόπτη Ο.Τ.Α.»
ΣΤ. Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα ΥΠΕΣ
1. α. Η περ. β’ της παρ. 9 του άρθρου 53 του ν. 4314/201458

(Α΄ 204) αντικαθίσταται ως εξής: «β. τη διαχείριση και την
παρακολούθηση Αναπτυξιακών και Ειδικών Προγραμμάτων που
χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή συγχρηματοδοτούμενους
πόρους,».
β. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 69 του ν. 4509/201759
(Α΄ 201) αντικαθίσταται ως εξής: «1. Στο πλαίσιο υλοποίησης
58
Η διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 53 του ν. 4314/2014 διαμορφώνεται ως εξής:
«9. Στο Υπουργείο Εσωτερικών συστήνεται Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και
Εφαρμογής του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία υπάγεται απευθείας στον
Υπουργό Εσωτερικών, και εφεξής θα αναφέρεται ως Ε.Υ.Δ.Ε. ΥΠΕΣ, με σκοπό: α)
την υποστήριξη του Υπουργείου Εσωτερικών και των φορέων που εποπτεύονται
από αυτό σε σχέση με τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) του Εταιρικού
Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ), καθώς και με Αναπτυξιακά και
Ειδικά Προγράμματα που χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους, «β. τη
διαχείριση και την παρακολούθηση Αναπτυξιακών και Ειδικών
Προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή
συγχρηματοδοτούμενους πόρους,». γ) τον κεντρικό σχεδιασμό και τον
προγραμματισμό πολιτικών του Υπουργείου Εσωτερικών, καθώς και το
συντονισμό των αρμόδιων φορέων, δ) την άσκηση των αρμοδιοτήτων του άρθρου
17. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων μπορεί να
αναλαμβάνει τη διαχείριση μέρους Ε.Π. ή συγκεκριμένα καθήκοντα
διαχειριστικής αρχής»
Με την τροποποίηση στην περ. β΄ προστίθενται και οι συγχρηματοδούμενοι
πόροι
59
Η παρ.1 του άρθρου 69 του Ν. ν. 4509/2017 διαμορφώνεται πλέον ως εξής:
«1. Στο πλαίσιο υλοποίησης Προγράμματος Χορήγησης Επενδυτικών Δανείων
από το Υπουργείο Εσωτερικών με σκοπό την προμήθεια αγαθών και την
κατασκευή έργων στους τομείς ύδρευσης, αποχέτευσης, αντιπλημμυρικής
προστασίας, αποκατάστασης ζημιών από φυσικές καταστροφές, αποκατάστασης
Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.), αγροτικής οδοποιίας
και ανέγερσης ή αποκατάστασης δημοτικών κτιρίων, καθώς και για την
προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών πολιτικής προστασίας και προστασίας
της δημόσιας υγείας και εν γένει δράσεις κοινωνικής συνοχής, οι Ο.Τ.Α. α’
Προγράμματος Χορήγησης Επενδυτικών Δανείων από το

Υπουργείο Εσωτερικών με σκοπό την προμήθεια αγαθών και την
κατασκευή έργων στους τομείς ύδρευσης, αποχέτευσης,
αντιπλημμυρικής προστασίας, αποκατάστασης ζημιών από
φυσικές καταστροφές, αποκατάστασης Χώρων Ανεξέλεγκτης
Διάθεσης Απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.), αγροτικής οδοποιίας και
ανέγερσης ή αποκατάστασης δημοτικών κτιρίων, καθώς και για την
προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών πολιτικής προστασίας και
προστασίας της δημόσιας υγείας και εν γένει δράσεις κοινωνικής
συνοχής, οι Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα
δύνανται να συνομολογούν επενδυτικά δάνεια με το Ταμείο
Παρακαταθηκών και Δανείων.»
ΠΝΠ 20.3.2020 (ΦΕΚ 68 Α/20.3.2020), άρθρο 37, παρ.11
2.Το άρθρο 69 του ν. 4509/2017 (Α΄ 201) αντικαθίσταται60, ως εξής:
και β’ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα δύνανται να συνομολογούν

επενδυτικά δάνεια με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.»
Η εξυπηρέτηση των δανείων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και η κάλυψη
κάθε είδους εξόδου και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και εξόφλησής τους
γίνεται σε λογαριασμό που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων
και χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του
Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Εσωτερικών»
Στην αρχική διάταξη προστέθηκε και η σύναψη δανείων για την προμήθεια
αγαθών για την προστασία της δημόσιας υγείας, την πολιτική προστασία και
γενικά δράσεις κοινωνικής συνοχής.
60
Το άρθρο που αντικαθίσταται έχει ως εξής: « Άρθρο 69
Επενδυτικά δάνεια Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α'και Β'
βαθμού, Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης και Συνδέσμων
Ο.Τ.Α.
1. « Στο πλαίσιο υλοποίησης Προγράμματος Χορήγησης Επενδυτικών Δανείων
από το Υπουργείο Εσωτερικών με σκοπό την προμήθεια αγαθών και την
κατασκευή έργων στους τομείς ύδρευσης, αποχέτευσης, αντιπλημμυρικής
προστασίας, αποκατάστασης ζημιών από φυσικές καταστροφές,
αποκατάστασης Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.),
αγροτικής οδοποιίας και ανέγερσης ή αποκατάστασης δημοτικών κτιρίων,
καθώς και για την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών πολιτικής προστασίας και
«Άρθρο 69
Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Οργανισμών Τοπικής
Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, Συνδέσμων Δήμων και των
νομικών προσώπων των ΟΤΑ
1. Το Υπουργείο Εσωτερικών καταρτίζει ειδικό αναπτυξιακό

πρόγραμμα (εφεξής «Πρόγραμμα»), με σκοπό την προμήθεια
αγαθών και υπηρεσιών, την εκπόνηση μελετών και την κατασκευή
προστασίας της δημόσιας υγείας και εν γένει δράσεις κοινωνικής συνοχής, οι

Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα δύνανται να συνομολογούν
επενδυτικά δάνεια με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.» Η εξυπηρέτηση
των δανείων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και η κάλυψη κάθε είδους
εξόδου και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και εξόφλησής τους γίνεται σε
λογαριασμό που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και
χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του
Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Εσωτερικών.
2.Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Ανάπτυξης και
Οικονομικών καθορίζονται τα κριτήρια ένταξης των δικαιούχων φορέων στο
Πρόγραμμα της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, η διαδικασία υποβολής
των αιτήσεων και αξιολόγησης αυτών, ο έλεγχος της πορείας εκτέλεσης των
έργων, οι όροι και τα δικαιολογητικά χορήγησης και ο τρόπος απόδοσης του
προϊόντος των δανείων, η διαδικασία και τα δικαιολογητικά για την αποπληρωμή
των δανείων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς και κάθε άλλο
σχετικό ζήτημα. Με όμοια απόφαση δύναται να τροποποιείται ο σκοπός του
προγράμματος.
3.Η ένταξη στο Πρόγραμμα της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου
πραγματοποιείται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών μετά από υποβολή
σχετικού αιτήματος του φορέα. Στην περίπτωση των Ο.Τ.Α. Α 'και Β' βαθμού η
απόφαση για την υποβολή αιτήματος ένταξης, σύμφωνα με το προηγούμενο
εδάφιο, λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών. Στην
περίπτωση φορέων που δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνική επάρκεια και
εφόσον αναφέρεται στο αίτημα ένταξής τους, η απόφαση ένταξης δύναται να
προβλέπει ότι η διεξαγωγή της διαδικασίας σύναψης, η εποπτεία και η επίβλεψη
της σχετικής δημόσιας σύμβασης διενεργούνται από την τεχνική υπηρεσία άλλης
αναθέτουσας αρχής ή αναθέτοντος φορέα.
4.Για τη συνομολόγηση των δανείων του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζονται οι
διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 264 του ν. 3852/2010 (Α'87) και του π.δ.
169/2013 (Α'272).»
έργων ιδίως στους τομείς της βασικής υποδομής, της ψηφιακής

σύγκλισης, της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και την προμήθεια
αγαθών και υπηρεσιών πολιτικής προστασίας και προστασίας της
δημόσιας υγείας, και ειδικότερα την άρση των οικονομικών
επιπτώσεων από τη διασπορά του κορωνοϊού COVID-19, καθώς
και για την εκτέλεση δράσεων και πρωτοβουλιών κοινωνικής
συνοχής και αλληλεγγύης.
2. α) Για τους σκοπούς αυτούς, οι Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, οι
Σύνδεσμοι Δήμων και τα νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ δύνανται να
συνομολογούν δάνεια με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
Η εξυπηρέτηση των δανείων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία
και η κάλυψη κάθε είδους εξόδων και λοιπών δαπανών
συνομολόγησης και εξόφλησής τους γίνονται σε λογαριασμό που
συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και
χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος
του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου
Εσωτερικών.
β) Για την άμεση χρηματοδότηση των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού σε
περιπτώσεις έκτακτων και επειγουσών συνθηκών και προς κάλυψη
αναγκών προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών και υλοποίησης
έργων που καλύπτονται από τους σκοπούς του Προγράμματος, το
Υπουργείο Εσωτερικών δύναται να συνομολογεί απευθείας δάνειο
με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Η εξυπηρέτηση του
δανείου σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και η κάλυψη κάθε
είδους εξόδων και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και
εξόφλησής του γίνονται σε λογαριασμό που συστήνεται στο
Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και χρηματοδοτείται από το
εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος
Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Εσωτερικών.
3. α) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης
και Επενδύσεων και Εσωτερικών εξειδικεύονται οι σκοποί της παρ.
1 σε άξονες προτεραιότητας και καθορίζονται τα κριτήρια ένταξης
των δικαιούχων φορέων, η διαδικασία υποβολής των αιτημάτων
ένταξης και αξιολόγησης αυτών, η διαδικασία υποβολής αιτημάτων
της έκτακτης χρηματοδότησης, ο έλεγχος της πορείας εκτέλεσης
των έργων, οι όροι και τα δικαιολογητικά χορήγησης και ο τρόπος
απόδοσης του προϊόντος των δανείων, η διαδικασία και τα

δικαιολογητικά για την αποπληρωμή των δανείων των περ. α΄ και
β΄της παρ. 2 από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ο φορέας
διαχείρισης του προγράμματος, καθώς και κάθε άλλο σχετικό
ζήτημα. Με όμοια απόφαση είναι δυνατή η διεύρυνση των σκοπών
της παρ. 1, υπό την προϋπόθεση ότι οι νέοι άξονες είναι εντός των
στόχων της αναπτυξιακής πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών.
Με προσκλήσεις του Υπουργού Εσωτερικών καλούνται οι
ενδιαφερόμενοι να υποβάλλουν αιτήματα ένταξης.
β) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και
Επενδύσεων και Εσωτερικών καθορίζεται η διαδικασία
χρηματοδότησης της περ. β΄ της παρ. 2. Η χρηματοδότηση γίνεται
με απόφαση χρηματοδότησης που εκδίδεται από τον Υπουργό
Εσωτερικών, με μόνη την υποβολή τεκμηριωμένου αιτήματος από
τον δικαιούχο, χωρίς προηγούμενη έκδοση Πρόσκλησης, υπό την
προϋπόθεση ύπαρξης έκτακτης ανάγκης που ανάγεται σε θέματα
πολιτικής προστασίας ή θέματα προστασίας της δημόσιας υγείας
ή εκτέλεσης δράσεων κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Με
την ίδια απόφαση ορίζονται το χρονικό διάστημα υποβολής των
αιτημάτων και το ύψος των συνολικών πιστώσεων που μπορούν να
διατεθούν για την έκτακτη ανάγκη που διαπιστώνεται με αυτήν.
4. Η ένταξη προμηθειών, μελετών και έργων στο Πρόγραμμα
πραγματοποιείται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών,
κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Αξιολόγησης. Η Επιτροπή
Αξιολόγησης συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού
Εσωτερικών και αποτελείται από πέντε (5) μέλη, έναν (1)
υπάλληλο της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης και Εφαρμογής του
Υπουργείου Εσωτερικών (ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ), δύο (2) μηχανικούς της
Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης και
δύο (2) εμπειρογνώμονες στη διαχείριση και εκτέλεση
αναπτυξιακών προγραμμάτων, με ισάριθμους αναπληρωτές τους.
Με την απόφαση ορίζεται ο Πρόεδρος της Επιτροπής και κάθε
άλλη συναφής λεπτομέρεια για τη λειτουργία της. Χρέη εισηγητή
και γραμματειακής υποστήριξης της Επιτροπής ανατίθενται σε
υπαλλήλους της ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ.
5. Δυνητικοί δικαιούχοι του Προγράμματος που δεν διαθέτουν την

απαιτούμενη τεχνική επάρκεια ή έχουν τεχνική επάρκεια αλλά
καλούνται να υλοποιήσουν μελέτες και έργα, για τις ανάγκες των
οποίων δεν έχουν το απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό,
υποχρεούνται προ της υποβολής αιτήματος να έχουν αναθέσει την
τεχνική τους υπηρεσία σε άλλον φορέα, σύμφωνα με την παρ. 2
του άρθρου 44 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147). Στο αίτημα ένταξης
αναφέρεται υποχρεωτικά η τεχνική υπηρεσία που θα αναλάβει την
υλοποίηση του έργου, άλλως το αίτημα δεν εξετάζεται. Οι
προγραμματικές συμβάσεις της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν.
4412/2016 δύναται να χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα. Ως
νομικά πρόσωπα για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος,
νοούνται τα νομικά πρόσωπα πάσης φύσεως, στα οποία οι ΟΤΑ
κατέχουν την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου.
6. Για τη συνομολόγηση των δανείων του παρόντος δεν
εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 264 του ν.
3852/2010 (Α΄ 87) και του π.δ. 169/2013 (Α΄ 272).
7. Για την παρακολούθηση της ορθής εκτέλεσης του
Προγράμματος συγκροτείται, με απόφαση του Υπουργού
Εσωτερικών, τριμελής Επιτροπή Παρακολούθησης, η οποία
αποτελείται από έναν (1) υπάλληλο της Ειδικής Υπηρεσίας
Διαχείρισης και Εφαρμογής του Υπουργείου Εσωτερικών, έναν (1)
μηχανικό της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και
Αυτοδιοίκησης και έναν (1) εμπειρογνώμονα στην εκτέλεση
αναπτυξιακών προγραμμάτων, με ισάριθμους αναπληρωτές τους.
Με την απόφαση ορίζεται ο Πρόεδρος της Επιτροπής, ως και κάθε
άλλη συναφής λεπτομέρεια για τη λειτουργία και την εκπλήρωση
της αποστολής της. Χρέη γραμματειακής υποστήριξης της
Επιτροπής ανατίθενται σε υπαλλήλους της ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ. Για τη
συμμετοχή στις συνεδριάσεις των Επιτροπών Αξιολόγησης και
Παρακολούθησης δεν καταβάλλεται κανενός είδους αποζημίωση
στα μέλη τους, πλην εξόδων εκτός έδρας μετακίνησης, όπου
απαιτείται
ΠΝΠ 30.3.2020 (ΦΕΚ Α΄75/30.3.2020, άρθρο 44
3. Η παρ. 9 του άρθρου 53 του ν. 4314/2014 (Α΄ 265)

αντικαθίσταται61, ως εξής:
«9. Στο Υπουργείο Εσωτερικών συστήνεται Ειδική Υπηρεσία
Διαχείρισης και Εφαρμογής, η οποία υπάγεται απευθείας στον
Υπουργό Εσωτερικών, και εφεξής αναφέρεται ως ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ, με
σκοπό:
α) την εισήγηση προς τον Υπουργό Εσωτερικών του κεντρικού
σχεδιασμού και του προγραμματισμού των αναπτυξιακών
πολιτικών του Υπουργείου Εσωτερικών.
β) την υποστήριξη των αρμόδιων Υπηρεσιών του Υπουργείου
Εσωτερικών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’
βαθμού και των λοιπών εποπτευόμενων φορέων, σε σχέση με τα
Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) του Εταιρικού Συμφώνου για το
Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ), καθώς και την υποστήριξη των ίδιων
φορέων κατά την εκτέλεση των ειδικών προγραμμάτων που
χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή συγχρηματοδοτούμενους
πόρους.
61
Η διάταξη που αντικαθίσταται έχει ως εξής : «9. Στο Υπουργείο Εσωτερικών
συστήνεται Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και Εφαρμογής του Υπουργείου
Εσωτερικών, η οποία υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Εσωτερικών, και εφεξής
θα αναφέρεται ως Ε.Υ.Δ.Ε. ΥΠΕΣ, με σκοπό:
α) την υποστήριξη του Υπουργείου Εσωτερικών και των φορέων που
εποπτεύονται από αυτό σε σχέση με τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) του
Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ), καθώς και με
Αναπτυξιακά και Ειδικά Προγράμματα που χρηματοδοτούνται από εθνικούς
πόρους,
β. τη διαχείριση και την παρακολούθηση Αναπτυξιακών και Ειδικών
Προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή συγχρηματοδοτούμενους
πόρους,
γ) τον κεντρικό σχεδιασμό και τον προγραμματισμό πολιτικών του Υπουργείου
Εσωτερικών, καθώς και το συντονισμό των αρμόδιων φορέων,
δ) την άσκηση των αρμοδιοτήτων του άρθρου 17. Με απόφαση του Υπουργού
Ανάπτυξης και Επενδύσεων μπορεί να αναλαμβάνει τη διαχείριση μέρους Ε.Π. ή
συγκεκριμένα καθήκοντα διαχειριστικής αρχής.»
γ) την άσκηση των αρμοδιοτήτων του άρθρου 17 του παρόντος62

και του άρθρου 213 του ν. 4635/201963 (Α΄ 167).
62
Το άρθρο 17 του Ν.4314/2014 έχει ως εξής: «1. Οι Επιτελικές Δομές ΕΣΠΑ των
Υπουργείων δύνανται να έχουν κυρίως τις ακόλουθες ειδικότερες αρμοδιότητες:
α) Συνεργάζονται με τις υπηρεσίες του Υπουργείου και των εποπτευόμενων
φορέων του, καθώς και τους κατά περίπτωση αρμόδιους κοινωνικούς εταίρους,
για το σχεδιασμό και την εξειδίκευση των Τομεακών πολιτικών του Υπουργείου,
την αποτύπωση και ιεράρχηση των αναγκών τους και τη σύνταξη Επιχειρησιακού
Σχεδίου για τους τομείς πολιτικής του, καθώς και την παρακολούθηση και
αναθεώρηση αυτού. Συμμετέχουν σε τεχνικές συναντήσεις παρακολούθησης
προόδου των Εθνικών Αρχών με την Ε.Ε. όταν αφορούν θέματα εφαρμογής των
πολιτικών του τομέα τους.
β) Διατυπώνουν προτάσεις και συμμετέχουν στην εξειδίκευση των αξόνων
προτεραιότητας ή των ειδικών στόχων ή των κατηγοριών δράσης των ΕΠ που
αντιστοιχούν στις Τομεακές πολιτικές του Υπουργείου, καθώς και στην
τροποποίηση ή αναθεώρηση αυτών.
γ) Διατυπώνουν προτάσεις και συμμετέχουν στη διαμόρφωση του περιεχομένου
των προσκλήσεων για πράξεις που εμπίπτουν στον τομέα πολιτικής του
Υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων του, προκειμένου να
δημοσιοποιηθούν από την αντίστοιχη Διαχειριστική Αρχή. Συνεργάζονται με τη
Δ.Α. και παρακολουθούν τη διαδικασία και τα αποτελέσματα υλοποίησης των
αντίστοιχων προσκλήσεων.
δ) Υποστηρίζουν τις υπηρεσίες του Υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων
κατά το σχεδιασμό των έργων που εναρμονίζονται με τον Επιχειρησιακό
Σχεδιασμό του Υπουργείου.
ε) Υποστηρίζουν τις υπηρεσίες του Υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων
στην ωρίμανσή των εν δυνάμει επιλέξιμων έργων τους και μετά την ένταξη αυτών,
στην παρακολούθηση της υλοποίησής τους.
στ) Υλοποιούν ως Δικαιούχοι πράξεις του Υπουργείου, συμπεριλαμβανομένων
πράξεων τεχνικής βοήθειας και δύναται σε περιπτώσεις αδύναμων δικαιούχων
να τους υποκαθιστούν στο ρόλο τους.
ζ) Παρέχουν υπηρεσίες «διοίκησης έργου» προς στο Υπουργείο και τους
εποπτευόμενους φορείς για τα έργα τους.
η) Παρακολουθούν τη συνολική πρόοδο των συγχρηματοδοτούμενων πράξεων
του Επιχειρησιακού Σχεδίου του Υπουργείου, συνεργαζόμενες με τις
Διαχειριστικές Αρχές για την υιοθέτηση μέτρων αντιμετώπισης προβλημάτων,
όπου απαιτείται. Επίσης παρακολουθούν την πρόοδο επίτευξης των δεικτών τους
που συμβάλλουν στους στόχους του αντίστοιχου Ε Π και συντάσσουν περιοδικές
εκθέσεις προόδου, στις οποίες περιλαμβάνονται και μέτρα αντιμετώπισης τυχόν
προβλημάτων.»
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και

Εσωτερικών, η ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ μπορεί να αναλαμβάνει τη διαχείριση
μέρους Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, πλέον της περ.
γ΄. Με την απόφαση της παρ. 3 του άρθρου 69 του ν. 4509/2017
(Α΄ 201) μπορεί να ανατίθεται στην ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ η διαχείριση των
ειδικών προγραμμάτων αναπτυξιακών δανείων του Υπουργείου
Εσωτερικών ή η υποστήριξη του αρμόδιου φορέα διαχείρισης των
προγραμμάτων αυτών».
2. Η παρ. 7 του άρθρου 49 του ν. 4647/2019 (Α΄ 204) καταργείται64.
ΠΝΠ 30.3.2020 (ΦΕΚ Α΄75/30.3.2020, άρθρο 45
63
Το Άρθρο 213 του Ν.4635/2019 (Α΄ 167) έχει ως εξής: «Η Επιτελική Δομή
ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εσωτερικών, έχει ως σκοπό την άσκηση των
αρμοδιοτήτων που ορίζονται στα άρθρα 16 και 17 του ν. 4314/2014.
Η Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εσωτερικών, ασκεί τις ως άνω
αρμοδιότητες και στον τομέα Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων
του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Για τις δράσεις που αφορούν ζητήματα υπαγόμενα στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα
της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων του
Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τελικός υπογράφων κάθε
σχετικού εγγράφου, είναι ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων»
64
«Η καταργηθείσα διάταξη ορίζει ότι : «7. Η Ε.Υ.Δ.Ε. ΥΠΕΣ αναλαμβάνει τις
αρμοδιότητες της καταργούμενης με την παράγραφο 2 Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ
Υπουργείου Εσωτερικών, οι οποίες απορρέουν από το άρθρο 213 του ν.
4635/2019.»
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ι. ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ 2020
tetradioaftodioikisis@gmai.com
Στοιχεία επικοινωνίας:
Δημήτρης Ι. Κατσούλης
Δικηγόρος
Χρ. Καραμουρτζούνη 34, 34132 ΧΑΛΚΙΔΑ
T./F 2221027390 K. 6973327558
dkatsoulislaw@gmail.com

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ANTI-COVID ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΤΑ Γ' ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 17.4.2020

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ANTI-COVID ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΤΑ Γ' ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 17.4.2020

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ι.

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

Α. Σύστημα Διακυβέρνησης των ΟΤΑ 4

Γ. Οικονομική λειτουργία των ΟΤΑ 19

ΣΤ. Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα ΥΠΕΣ 52

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

Η παρούσα Κωδικοποίηση ενημερώνεται και συμπληρώνεται κάθε

Χαλκίδα, 11 Απριλίου 2020

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

Α. Σύστημα Διακυβέρνησης των ΟΤΑ

1. Κατά το διάστημα λήψης των μέτρων αποφυγής της διάδοσης του

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

(Α’ 87), είτε διά τηλεδιάσκεψης4 με κάθε πρόσφορο

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

των συμβουλίων, οι συνεδριάσεις πραγματοποιούνται κεκλεισμένων

2. Έως τις 31η Μαΐου 2020, η δια περιφοράς σύγκληση των

σε απομακρυσμένες ή νησιωτικές περιοχές, με αποτέλεσμα να καθίσταται

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

2.Αρμοδιότητες των οργάνων

1.Η με προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

συνεδρίασή του. Οι διατάξεις της παρούσας παραγράφου

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

Άρθρο 2 Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ 68 Α/3.4.2020) -ΠΝΠ 11.3.2020 (ΦΕΚ 55

2. Με απόφαση του οικείου περιφερειάρχη ή δημάρχου, κατά

3. Για το χρονικό διάστημα ισχύος των έκτακτων μέτρων

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

και να λειτουργούν προσωρινές δομές φιλοξενίας12, σύμφωνα με το

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

απόφασης (Β΄ 1336), καθώς και υπνωτήρια13 σύμφωνα με το άρθρο

συνεργαζόμενης ψυχιατρικής υπηρεσίας, να καθιστά αδύνατη την ένταξη τους

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

ΠΝΠ 13.4.2020 (ΦΕΚ 84 Α/ 13.4.2020), άρθρο 25, παρ.1

5. Οι δομές της προηγούμενης παραγράφου λειτουργούν βάσει

− διασύνδεση με επιπλέον υπηρεσίες στέγασης, σίτισης, ψυχολογικής

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

αναφορικά με τη διοικητική οργάνωση και λειτουργία τους,

3.Λοιπά διοικητικά Θέματα

1. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος εμφάνισης και

− την αξιοποίηση των παρεχόμενων πόρων για τη λειτουργία της Δομής,

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

Γενικού Γραµµατέα της Αποκεντρωµένης Διοίκησης πρόστιµο: α) ύψους εκατό

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

εκτελούνταν από τα οικεία νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου,

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

1.Αποφάσεις ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού που λαμβάνονται δυνάμει των

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

β. Με την επιφύλαξη των αποφάσεων της περ. α΄ του παρόντος, για

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

Γ. Οικονομική λειτουργία των ΟΤΑ

1.Κατά το διάστημα λήψης των μέτρων αποφυγής της διάδοσης του

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

4412/2016 (Α΄ 147)21,» δύο (2) μηνών και με δυνατότητα ισόχρονης

3. Μέχρι την 31η.5.2020, οι δήμοι και οι περιφέρειες δύνανται να

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

5. Οι Σχολικές Επιτροπές των δήμων μπορούν να προμηθεύονται

6. Η προμήθεια γίνεται μετά από αιτιολογημένο αίτημα του διευθυντή

7.Για χρονικό διάστημα τεσσάρων (4) μηνών και εφόσον

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.

δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς23 του κεφαλαίου Α΄ του ν.

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ «ΑΝΤΙ COVID-19» ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α.