ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟΣΗΜΟ

1. Ποιους αφορά;

Βάσει του άρθρου 74 Ν.4144/2013 (Αντικατέστησε τα άρθρα 20 & 21 του ν.

3863/2010, όπως ίσχυαν μετά την τροποποίησή τους από την παρ. 8 Α΄ του άρθρου
76 του ν.3996/2011) και της εγκυκλίου ΙΚΑ 43/2013, το «Εργόσημο» είναι ειδική
επιταγή αμοιβής και παρακράτησης εισφορών περιστασιακά απασχολούμενων.

Η έκδοση και εξαργύρωση του «Εργοσήμου» αντικαθιστά, κατά τρόπο

αποκλειστικό, την χρηματική αποζημίωση των παρακάτω απασχολούμενων
προσώπων για την εργασία που παρέχουν.

Κατηγορίες αμειβόμενων και ασφαλιζόμενων προσώπων:

Α) Το κατ΄ οίκον του εργοδότη απασχολούμενο προσωπικό που παρέχει εξαρτημένη
εργασία ή υπηρεσίες, αμειβόμενο με την ώρα ή την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά
διαστήματα, είτε προς έναν, είτε προς περισσότερους του ενός εργοδότες, για την
ίδια μισθολογική περίοδο, το οποίο υπάγεται στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ..
Ενδεικτικά υπάγονται οι εξής εργασίες ή υπηρεσίες :

 οι υπηρεσίες οικογενειακής βοηθητικής φροντίδας (ενδεικτικά : οικιακοί

βοηθοί για οικιακή καθαριότητα και γενικό νοικοκυριό, οδηγοί), οι
κηπουρικές εργασίες,
 η φύλαξη και μεταφορά παιδιών, νηπίων και βρεφών,
 η υποστήριξη με την παροχή κάθε μορφής βοήθειας και φροντίδας σε
ηλικιωμένα άτομα και σε άτομα με ειδικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης
και της διευκόλυνσης των ατόμων αυτών για συμμετοχή τους σε
πολιτιστικές, θρησκευτικές, ψυχαγωγικές και κοινωνικές δραστηριότητες,
 οι υπηρεσίες που παρέχονται σε προγράμματα αποκατάστασης ατόμων σε
ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή σε Στέγες Υποστηριζόμενης
Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρία, που χαρακτηρίζονται από νοητική στέρηση
(Σ.Υ.Δ.),
 η περιποίηση ή νοσηλευτική φροντίδα αρρώστων ή κατάκοιτων ατόμων και
η βοήθεια σε άτομα με προβλήματα κινητικότητας (φυσιοθεραπεία,
κινησιοθεραπεία, συνοδεία εκτός οικίας),
 οι μεμονωμένες μικροεπισκευαστικές εργασίες που δεν συνιστούν
οικοδομικές εργασίες,
 η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων,
 οι αισθητικές φροντίδες (κομμωτική, περιποίηση προσώπου και σώματος).

Β) Προσωπικό που παρέχει υπηρεσίες καθαρισμού και κηπουρικής κοινόχρηστων

χώρων πολυκατοικιών, αμειβόμενο με την ώρα ή την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά
διαστήματα, είτε προς έναν, είτε προς περισσότερους του ενός εργοδότες, για την
ίδια μισθολογική περίοδο, το οποίο υπάγεται στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.,
μη παρέχον την υπηρεσία αυτή ως υπαλληλικό προσωπικό εταιρείας ή ως μέλος
εταιρείας.

2. Ποιος είναι ο Υπόχρεος έκδοσης του Εργοσήμου;

Είναι αυτός που δέχεται τις εργασίες των εν λόγω προσώπων.

3. Ποιος έχει το δικαίωμα εξαργύρωσης του;

Το έχει το πρόσωπο που παρείχε την εργασία από τις Τράπεζες ή ΕΛΤΑ, αφού
προηγουμένως έχουν παρακρατηθεί οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές.

4. Ποια η διαδικασία χρησιμοποίησης του Εργοσήμου;

Ο εργοδότης απευθύνεται στον φορέα έκδοσης του «Εργοσήμου» (Ε.Λ.Τ.Α. –
ΤΡΑΠΕΖΕΣ) με το Δελτίο Αστυνομικής Ταυτότητας, Διαβατήριο ή άλλο στοιχείο
ταυτοποίησης, τον Α.Μ.Κ.Α. και τον Α.Φ.Μ. του, όπως προκύπτουν από επίσημα
σχετικά έγγραφα στοιχεία.

Σε περίπτωση που επιλέξει εξαργύρωση του «Εργοσήμου» με πίστωση

λογαριασμού του εργαζόμενου πρέπει επίσης να προσκομίσει το Ονοματεπώνυμο,
τον Α.Μ.Κ.Α. και τον Α.Φ.Μ. του απασχολούμενου.

Σε περίπτωση εξαργύρωσης του «Εργοσήμου» με μετρητά, το Ονοματεπώνυμο, ο

Α.Μ.Κ.Α. και ο Α.Φ.Μ. του εργαζόμενου, προσκομίζονται από τον ίδιο κατά την
στιγμή της εξαργύρωσης.

Δηλώνει το είδος της παρεχόμενης εργασίας και καταθέτει το ποσό του

«Εργοσήμου» (Ονομαστική Αξία «Εργοσήμου»), το οποίο αντιστοιχεί στην αμοιβή
του εργαζόμενου συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών εισφορών.

Η τράπεζα , ΕΛΤΑ, κ.τ.λ., αξιοποιώντας τον ΑΜΚΑ, συνδέεται με τη βάση δεδομένων

σε πραγματικό χρόνο κατά τη στιγμή της έκδοσης και αναζητά τα στοιχεία του
εργοδότη. Στη συνέχεια παρουσιάζει τα στοιχεία για επιβεβαίωση στον εργοδότη, ο
οποίος με την σειρά του τα επιβεβαιώνει. Πριν την έκδοση του εργοσήμου, ο
φορέας έκδοσης αποστέλλει ηλεκτρονικό μήνυμα στην ΗΔΙΚΑ Α.Ε. με τα στοιχεία
του εργοσήμου προς έκδοση.

Κατά την έκδοση του «Εργοσήμου» από τους πιστοποιημένους φορείς (Ε.Λ.Τ.Α. -
ΤΡΑΠΕΖΕΣ) παράγονται δύο στελέχη. Το ένα απ΄ αυτά κρατείται και φυλάσσεται
από τον εργοδότη ως αποδεικτικό πληρωμής, ενώ το δεύτερο αποδίδεται από τον
εργοδότη στον απασχολούμενο ως μέσο εξαργύρωσης, αλλά και ως αποδεικτικό
απασχόλησης.

Αν ο εργοδότης (μετά την 1η συνεννόηση με την τράπεζα), καταθέτει από εκεί και
πέρα, ηλεκτρονικά μέσω i-bank το εργόσημο, τότε τα 2 αντίτυπα του εργοσήμου
τυπώνονται κατευθείαν από τον υπολογιστή.

Το ποσόν του Εργοσήμου δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 5 €. Ο χρόνος ισχύος
του ορίζεται στους τέσσερεις (4) μήνες από την ημερομηνία έκδοσής του. Μετά τη
λήξη της περιόδου αυτής, το «Εργόσημο» δεν μπορεί να εξαργυρωθεί από τον
εργαζόμενο, ακυρώνεται αυτομάτως από τον φορέα έκδοσης* και δεν μπορεί να
χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη για πληρωμή παρεχόμενης σ΄ αυτόν υπηρεσίας.

*Στην περίπτωση αυτή, η χρηματική (ονομαστική) αξία του «Εργοσήμου» πιστώνεται

από τον φορέα έκδοσης στον φορέα κοινωνικής ασφάλισης που αναγράφεται στο
«Εργόσημο» (εν προκειμένω το Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.) το δε ποσό επιστρέφεται στον
εργοδότη, κατόπιν αιτήσεώς του στο Υποκατάστημα Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. τόπου κατοικίας.

«Εργόσημο» που δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη, μπορεί να ακυρωθεί
εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία έκδοσής του με αίτημα του ιδίου στον
φορέα έκδοσής του, οπότε το ποσό (Ονομαστική Αξία «Εργοσήμου») επιστρέφεται
από τον φορέα έκδοσης (Ε.Λ.Τ.Α. – ΤΡΑΠΕΖΕΣ).

Οι ασφαλισμένοι προσερχόμενοι στις ΤΡΑΠΕΖΕΣ ή τα Ε.Λ.Τ.Α. για την εξαργύρωση

του «Εργοσήμου», πρέπει να προσκομίζουν Δελτίο Αστυνομικής Ταυτότητας,
Διαβατήριο

5. Ύψος κρατήσεων εισφορών:

Οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζόμενου των αμειβομένων με
«Εργόσημο» προσώπων, υπολογίζονται σε ποσοστό 25% επί της αναγραφόμενης
τιμής του «Εργοσήμου» και εμπεριέχονται στην αναγραφόμενη τιμή του
«Εργοσήμου».

Τα ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών επιμερίζονται ανά κλάδο ασφάλισης, ως εξής:

Κλάδος Κύριας Σύνταξης 14, 45 %,
Κλάδος Ασθένειας σε είδος (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) 4, 65 %,
Κλάδος Ασθένειας & Μητρότητας σε χρήμα 0, 86 %,
Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης (Ε.Τ.Ε.Α.) 4, 32 %
Κλάδος τ. Ο.Ε.Κ. (εισφορά εργαζόμενου) 0, 72 %

6. Πως βρίσκω τι εργόσημο πρέπει να αγοράσω για να πάρει ο

εργαζόμενος ακριβώς τα χρήματα που θέλω να πάρει;
Αν θέλω να αγοράσω ένα εργόσημο που να μείνουν «Χ» χρήματα στον εργαζόμενο
αγοράζω εργόσημο αξίας «Χ» διά 0,75.

Π.χ. Θέλω να αγοράσω εργόσημο και να μείνουν 500 ευρώ στον εργαζόμενο. Τότε
500/0,75 = 666,67=667. Αγοράζω συνεπώς εργόσημο αξίας 667 € εκ του οποίου το
25% είναι ασφαλιστικές εισφορές (667*25%=166,75=167) και το υπόλοιπο είναι η
αμοιβή του εργαζομένου (667 -167 = 500,00)

7. Πως βρίσκω τι εργόσημο πρέπει να αγοράσω για να πάρει ο

εργαζόμενος ακριβώς τα ένσημα (ασφαλιστικές ημέρες) που θέλω να
πάρει;
Τα πρόσωπα για τα οποία έχουν καταβληθεί εισφορές με το «Εργόσημο»,
δικαιώνονται τόσες ημέρες ασφάλισης, όσες προκύπτουν από τη διαίρεση του
ποσού των ασφαλιστικών εισφορών που έχει παρακρατηθεί μέσω της εξαργύρωσης
του «Εργοσήμου» με το ποσό εισφορών που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο
ανειδίκευτου εργάτη της 31ης Δεκεμβρίου του έτους 2019 σύμφωνα με την
Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.. (Το ημερομίσθιο για το 2019 είναι 29,04 € και το ποσοστό εισφορών για
το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη είναι 34,65%).
Άρα, ο υπολογισμός των ημερών Χ που αντιστοιχούν σε ένα εργόσημο βρίσκεται με
τον κάτωθι υπολογισμό:
Χ = [(Εισφορές εργοσήμου) / (Ημερήσια εισφορά του ανειδίκευτου εργάτης της
31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους σ.σ. στο 2019)]

Οι ημέρες εργασίας Χ του εργαζομένου δεν δύνανται να υπερβούν τις 25

ημέρες/μήνα ή 300ημ. /έτος.

Παράδειγμα : Θέλω ο εργαζόμενος να πάρει καθαρά 650 €. Το εργόσημο που θα

καταθέσω στην τράπεζα σαν εργοδότης θα είναι: 650/0,75=866,67=867 €

Εργόσημο 867 ευρώ στον Απρίλη. Οι εισφορές εργοσήμου θα είναι 867 * 25 % =

216,75=217 €.

(Σημείωση: Την 31/12/19 το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη ήταν 29,04 €. Οι

συνολικές κρατήσεις (βγαίνουν από πίνακες) είναι 34,65% επί αυτού. Άρα 29,04*
34,65 % = Ημερήσια εισφορά = 10,06 ευρώ. )

Άρα σύμφωνα με τη φόρμουλα:

(Εισφορές εργοσήμου) / (Ημερήσια εισφορά του ανειδίκευτου εργάτης της 31 ης

Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους), έχουμε:

217/10,06 = 21,57=22 ημέρες ασφάλισης < 25 ημέρες.

Αν ξεπερνούσε το νούμερο τις 25 ημέρες, τότε θα λογίζονταν 25 ημέρες ασφάλισης

τον μήνα Απρίλιο.

8. Πως ξέρουμε οι ασφαλιστικές ημέρες ποιόν μήνα αφορούν;

Πρέπει να καταβάλλεται τον ίδιο μήνα με το μήνα που παρέχεται η υπηρεσία, έτσι
ώστε να ένσημα να καταλογίζονται στον ίδιο μήνα. Δεν έχει σημασία η ημέρα, αρκεί
η καταβολή να γίνεται εντός του αντίστοιχου μήνα. Αλλιώς θα καταλογισθεί στον
μήνα που θα καταβληθεί το ποσό.

9. Πρέπει να αγοραστεί δώρο Χριστουγέννων, Δώρο Πάσχα, Επίδομα

αδείας σε εργόσημο;

Σύμφωνα με τον κ Λαναρά (Νομοθεσία Εργατική και Ασφαλιστική) (σελ 13 και 19

της έκδοσης του 2007), για τους εργαζόμενους σε γεωργικές εργασίες καθώς και για
τους οικόσιτους οικιακούς μισθωτούς δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις εργατικής
νομοθεσίας για τα χρονικά όρια εργασίας, τις Κυριακές και αργίες και την νυκτερινή
εργασία αλλά δικαιούνται να λάβουν όμως δώρα, επιδόματα αδείας, άδεια,
αποζημιώσεις (βλ. ΔΕΝ 2005 σελ.595, ΔΕΝ 2006 σελ 467).

Αντίθετα, σύμφωνα με το περιοδικό ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ σελ 352, Απρ 2012, δεν προκύπτει
τέτοια υποχρέωση.

10. Μορφές – Παραλλαγές του εργοσήμου:

1η Παραλλαγή εργοσήμου: «Ειδική συναλλαγή εργοσήμου» όταν έχουν όλοι
τραπεζικό λογαριασμό:

Στην περίπτωση όπου τόσο ο εργαζόμενος όσο και ο εργοδότης τηρούν τραπεζικό
λογαριασμό σε οποιαδήποτε τράπεζα, θα μπορεί να διενεργείται από τον εργοδότη
ειδική συναλλαγή «εργοσήμου» όπου ο εργοδότης καταθέτει το συνολικό ποσό
αμοιβής του εργαζόμενου και ασφαλιστικών εισφορών στο λογαριασμό του
εργαζόμενου. Η ειδική συναλλαγή φροντίζει για τις λειτουργίες που είναι
απαραίτητες για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών προκειμένου στον
λογαριασμό του εργαζόμενου να κατατεθεί το καθαρό ποσό πληρωμής (μικτή
αμοιβή - ασφαλιστικές εισφορές). Κατά τη διαδικασία έκδοσης ισχύουν όσα
αναφέρονται στην παρ. 3. Συμπληρωματικά, ο εργοδότης συμπληρώνει τον αριθμό
λογαριασμού IBAN του εργαζόμενου.

2η Παραλλαγή εργοσήμου: «Η Εργοκάρτα»

Για τη διευκόλυνση των συναλλασσόμενων, μπορεί να χρησιμοποιείται ειδική

προπληρωμένη ή άλλη τραπεζική κάρτα, με την ένδειξη «Εργοκάρτα» ή άλλο
δηλωτικό αναγνωριστικό, την οποία μπορούν να προμηθεύονται οι εργαζόμενοι
από τα τραπεζικά ιδρύματα

Η ειδική αυτή κάρτα, θα έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

α) Θα φέρει το λογότυπο ενός διεθνή οργανισμού πληρωμών (π.χ. Visa,

MasterCard). β) Θα δύναται να χρησιμοποιηθεί τόσο εντός Ελλάδος όσο και στο
εξωτερικό. γ) Θα δύναται να εκτελεί αναλήψεις σε ΑΤΜ και αγορές σε μηχανήματα
EFT/POS δ) Η κάρτα θα παραδίδεται (μαζί με το αντίστοιχο PIN της) σε σφραγισμένο
φάκελο και θα φέρει chip. ε) Η κάρτα θα μπορεί να διατεθεί και σε εργαζόμενους οι
οποίοι δεν διατηρούν τραπεζική σχέση. Κατά τη διαδικασία εξαργύρωσης του
εργοσήμου, ο εργαζόμενος Θα εισάγει την κάρτα στην ειδική υποδοχή ΑΤΜ και στη
συνέχεια θα πληκτρολογεί τον ΑΜΚΑ του ή το pin που του έχει δοθεί και τον
μοναδικό αριθμό του εργοσήμου. Μετά την ολοκλήρωση των βημάτων της
διαδικασίας (έλεγχος, ταυτοποίηση, κ.α.) το καθαρό πληρωτέο ποσό θα πιστώνεται
στην κάρτα και οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές θα πιστώνονται στον
λογαριασμό του αρμόδιου φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης. Με την ολοκλήρωση της
συναλλαγής, το ΑΤΜ ή/και το ΑΜΠ θα τυπώνει απόδειξη.

11. Παρέχεται δυνατότητα επιλογής ασφαλιστικού φορέα;

Η δυνατότητα επιλογής ασφαλιστικού φορέα στους νέους ασφαλισμένους δεν

παρέχεται στα πρόσωπα που εμπλέκονται με το Εργόσημο.

12. Πότε είναι η έναρξη εφαρμογής του Εργοσήμου;

α) Για τους κατ' οίκον απασχολούμενους που ασφαλίζονται ήδη και υποβάλλονται
για αυτούς Α.Π.Δ. θα αρχίσει από 1-1-2012.
β) Για τους κατ' οίκον απασχολούμενους οι οποίοι ασφαλίζονται με βάση το δελτίο
παροχής υπηρεσιών (μπλόκ), πάλι θα αρχίσει στις 1-1-2012 (είχε δοθεί παράταση
με την Α21/4493/21-10-2011. )

γ) Για τα λοιπά υπαγόμενα πρόσωπα ο νέος τρόπος αμοιβής και παρακράτησης

εισφορών εφαρμόζεται υποχρεωτικά από 12-9-2011.

14. Ποιες είναι οι ποινές επί των παραβάσεων του Εργοσήμου;

Η παράβαση των διατάξεων περί εργοσήμου και η μη πληρωμή με εργόσημο

συνεπάγεται πρόστιμο ίσο με το 50πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου
εργάτη της 31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, το οποίο επιβάλλεται από
τον αρμόδιο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.