5th Macedonian Dental Congress With International Participation Abstract Book 2009

V Меѓународен конгрес на стоматолозите од Македонија со меѓународно учество
Vth Macedonian Dental Congress with International Participation
СОВРЕМЕНА СТОМАТОЛОГИЈА,
ПРЕДИЗВИЦИ И РЕШЕНИЈА
ADVANCED DENTISTRY,
CHALLENGES AND SOLUTIONS
10 - 13 септември 2009 Охрид
10 - 13 September 2009 Ohrid
КНИГА НА АПСТРАКТИ
ABSTRACT BOOK
КОНГРЕСЕН ОДБОР CONNGRESS COMMITTEE
Претседател President
Проф.д-р Ана Миновска Prof.d-r Ana Minovska
Потпретседател Vice President

Проф.д-р Миле Царчев Prof.d-r Mile Carcev
Генерален секретар General Secretary

Доц.д-р Даница Моневска Ass.prof. Danica Monevska
НАУЧЕН ОДБОР SCIENTIFIC COMMITTEE
Проф.д-р Марија Накова Prof.d-r Marija Nakova

Проф.д-р Елена Петкова Prof.d-r Elena Petkova
Членови Members
Доц.д-р Мира Јанкуловска Ass.prof. d-r Mira Jankulovska

Проф.д-р Јулијана Ѓоргова Prof.d-r Julijana Gjorgova
Насл.доц. д-р Габриела Чучкова Ќурчиева Ass.prof.d-r Gabriela Cuckova Kurcieva
Проф.д-р Љупка Матовска Prof.d-r Ljupka Matovska
Насл.доц.д-р Соња Еленчевска Апостолска Ass prof.d-r Sonja Elencevska Apostolska
Проф.д-р Евдокија Јанкуловска Prof.d-r Evdokija Jankulovska
Доц.д-р Борис Величковски Ass.prof.d-r Boris Velickovski
Насл.доц.д-р Марија Пеева Ass.prof.d-r Marija Peeva
Насл.доц.д-р Снежана Пешевска Ass.prof.d-r Snezana Pesevska
Доц.д-р Мира Поповска Ass.prof.d-r Mira Popovska
Проф.д-р Славе Наумовски Prof.d-r Slave Naumovski
Насл.доц.д-р Елизабета Ѓорѓиевска Ass.prof.d-r Elizabeta Gjorgjievska
ОРГАНИЗАЦИОНЕН ОДБОР ORGANIZING COMMITTEE
Доц.д-р Владо Ванковски Ass.prof.d-r Vlado Vankovski

Доц.д-р Оливера Саракинова Ass.prof.d-r Olivera Sarakinova
Членови Members
Д-р Дејан Ристески d-r Dejan Risteski

Д-р Јулие Поповски d-r Julie Popovski
Д-р Мери Шапуриќ d-r Meri Sapuric
Д-р Игор Кировски d-r Igor Kirovski
Д-р Христо Петановски d-r Hristo Petanovski
Д-р Христифор Саракинов d-r Hristifor Sarakinov
Д-р Весна Амбаркова d-r Vesna Ambarkova
Д-р Роберт Јанев d-r Robert Janev
Д-р Стипица Поповски d-r Stipica Popovski
Д-р Андреја Јовановски d-r Andreja Jovanovski
Д-р Сретен Илиевски d-r Sreten Ilievski
Д-р Ана Спировска d-r Ana Spirovska
Д-р Кристина Митиќ Белкоска d-r Kristina Mitik Belkoska
Д-р Стевица Ристовска d-r Stevica Ristovska
Д-р Ирина Зареска d-r Irina Zareska
IT - поддршка IT - support
Анита Вучева, Драган Ласков Anita Vuceva, Dragan Laskov
Конгрес менаџер Congress Manager

Душанка Велковска Dusanka Velkovska
Секретаријат на конгресот: Congress Secretariat:
Конгресна канцеларија Congress Office

Македонско Стоматолошко Друштво Macedonian Stomatological Society
тел: ++389 (0)2 30 92 841 , phone: ++389 (0)2 30 92 841 ,
факс: ++389 (0)2 30 92 842 fax: ++389 (0)2 30 92 842
Во просториите на Стоматолошка комора на In-office at Macedonian Dental Chamber

Р. Македонија
Иван Милутиновиќ бр. 24-1/1, Скопје Ivan Milutinovic 24-1/1. Skopje
е-mail: kongres@msd.org.mk е-mail: kongres@msd.org.mk

Kонгресна веб страна: www.msd.org.mk Congress web page: www.msd.org.mk
ПЛЕНАРНИ ПРЕДАВАЊА
Bona Bajraktarova Оливера Саракинова
Клиника за детска и превентивна стоматологија Клиника за детска и превентивна стоматологија

ЈЗУ Универзитетски Стоматолошки Клиничен Центар ЈЗУ Универзитетски Стоматолошки Клиничен Центар
“Св.Пантелејмон” -Скопје “Св.Пантелејмон” -Скопје
DELIKATNOSTA NA KORENSKITE FRAKTURI ПАТОТ КОН ИДНИНАТА ВО ПЕДОДОНЦИЈАТА
Frakturite na korenot se poseben delikaten entitet vo Саракинова О. ,Царчев М. ,Саракинов Х. , Азманов Д.

dentalnata traumatologija. Delikatnosta se odnesuva
pred se na nivnata dijagnostika, koja ne e nitu ednos- Детската и превентивна стоматологија (педодонција)
tavna, nitu sigurna, osobeno neposredno po povredata. конечно и во нашата земја, успеа да се избори
Ova ima golemo znaчewe za prognozata na vakvite pov- вистинската позиција –приоритет.
redi. Dijagnozata na frakturite na korenot egzaktno Високите вредности на КЕП индексот на децата на 12
se postavuva iskluчivo rendgenoloшki. Meѓutoa, vo –годишна возраст КЕП =6,88 наметнуваат сериозен
sluчai kade ne nastanala nikakva dislokacija na kor- и комплексен приод во решавањето на овој проблем и
onarniot fragment, vednaш po povredata, frakturnata доближување до КЕП ≤ 3, според препораките на СЗО.
linija e чestopati nevidliva, poradi шto moжe da Реализацијата на овие високи цели бара од педодонтите
izostanat terapevtskite merki koi treba da ovozmoжat квалитетен стучен пристап кон состојбите и баланс
konsolidacija na dvata fragmenta. Pojavata na mas- во спроведувањето на превентивните и куративните
tikatorna osetlivost na povredeniot zab i elongacija постапки.
na koronarniot fragment se kliniчki simptomi koi ne Превентивниот аспект на дејствувањето е елабориран
se dijagnostiчki speciфичni za korenskite frakturi, повеќе пати ,а во контекст на оваа тема ќе го
a posttraumatskiot period za nivnoto manifestirawe вметнеме симултано со спроведување на квалитетната
ne e vo prilog na kvalitetno posttraumatsko zazdra- превентивно-куративна терапија ,затоа што патот кон
vuvawe na ovie frakturi. Odtamu, seriozniot pristap иднината кој ќе го разгледуваме ги вклучува постапките
kon sekoja dentalna povreda, i kon navidum najlesnata, од двата аспекта.
dobroto poznavawe na korenskite povredi, nivnata Ние зборуваме за превентива и реминерализација и
dijagnostiчka speciфичnost - karakteristiki i tera- спроведуваме различни начини на нејзина примена,
pevtskiot priod, se imperativ za stomatologot koj se но исто така користиме и методи за евалуација на
zanimava so dentalna traumatologija. таа примена .Превенцијата не е нова работа, но ние
имаме метод и матријали за ислучително квалитетна
Curriculum Vitae превентва.
Прашањето на третманот на раните кариозни лезии не
Prof. dr Bona L Bajraktarova e rodena na 25 sep- доведуваат до принципите на минималната интервенција
temvri 1946 godina, vo Novo Selo-Strumica. Na (MI) каде што основната цел е оздравување на
Stomatoloшkiot fakultet vo Skopje diplomirala vo раните лезии и стремежот за чување на тврдата забна
1973 god. Doktorirala 1988 godina, redoven profesor структура со минимала препарација како и апликација
na Katedrata po detska i preventivna stomatologija на биомиметички реставративни матријали богати на
e izbrana vo 1999 godina. Ostvarila poveќe studiski флуор.
prestoi vo renomirani evropski univerzitetski cen- Големо е задоволството да се заклучи дека патот кон
tri. Zvaweto - Ekspert za nadvoreшna evaluacija vo Vi- иднината во педодонцијата носи многу предизвици ,но
sokoto obrazovanie go steknala vo 2002 god. Dobitnik e исто така нуди и ислкучителни можности за квалитетно
na drжavnat nagrada “Kliment Ohridski” vo 2000 god. чување на оралното здравје на детската популација.
Avtor i koavtor e na brojni trudovi i avtor na uчebni
pomagala i publikacii. Posebno pole na interes - den- Curriculum Vitae
talna traumatologija, dentalni estetski restavracii i
preventivna stomatologija. Родена на 11.10.1962 год. во Скопје, дипломирала на
10.06.1985 год., Магистрирала на 27.11.1991 год., а
докторирала на 02.06.2003 година. Во септември 2008
год. се здобива со звање насловен доцент на катедрата
10 - 13 септември 2009 Охрид 7

за детска и превентивна стоматологија.Во моментов gija go poloжila vo 1995 godina.

обавува функција претседател на здружението на Vo 1994 godina, go odbranila magisterskiot trud,
специјалисти по детска и превентивна стоматологија во a vo 2002 godina se zdobiva so titulata Doktor na
склоп ма Македонското стоматолошко друштво. stomatoloшki nauki na Stomatoloшkiot fakultet vo
Skopje. Aktiven e чlen na Evropskite organizacii
Учество во проекти ORCA i IADR, na Zdruжenieto na detski stomatolo-
2000-2003 Евалуација на кариес протективниот ефект zi na Republika Makedonija i чlen na Meѓunarodnata
на сахарозните субституенти(ксилитол, сорбитол) прв asocijacija na detskite stomatolozi. Istraжuvaчko
научен соработник. iskustvo steknala vo 1996 godina na Oddelot za dental-
Превентивната стоматологија е нејзина потесна ni materijali na Stomatoloшkiot fakultet vo Amster-
професионална ориентација dam. Od 1999 do 2002 godina uчestvuvala vo nauчniot
proekt фиnansiran od Ministerstvoto za nauka “Imu-
nohistohemiska studija na imunokompetentnite kletki
vo dentalnata pulpa”. Ima objaveno preku 60 nauчni i
struчni trudovi vo meѓunarodni i domaшni spisani-
ja i odrжano brojni predavawa vo svojata zemja i vo
Ana Sotirovska-Ivkovska stranstvo.
Клиника за детска и превентивна стоматологија ЕЛИЗАБЕТА Ѓоргиевска

ЈЗУ Универзитетски Стоматолошки Клиничен Центар
“Св.Пантелејмон” -Скопје
BIOLOШKI RIZICI ZA DENTO-PULPINIOT

KOMPLEKS OD KOMPOZITNITE MATERIJA-
LI Клиника за детска и превентивна стоматологија,
Стоматолошки факултет Скопје
Vo poslednite 30 godini restavrativnata stomatologi-
ja doжivea revolucija vo iznaoѓaweto na novi materija- ГЛАС-ЈОНОМЕР ЦЕМЕНТИ МОДИФИЦИРАНИ
li, restavrativni tehniki i zadovoluvaweto na potre- СО СМОЛА: НАЈДОБАР ПОСТОЕЧКИ ДЕНТИН
bite na pacientite. Ovaa revolucija beшe ovozmoжena СУПСТИТУТ
so pronaoѓaweto na novite kompozitni materijali
koi se povrzuvaat direktno za zabnata supstanca. Site Глас-јономер цементите модифицирани со смола
ovie promeni bea sledeni so polemiki i zagri`enost (ГЈЦМС) се развиени во 1988 година со додавање на
za bioloшkata sigurnost na ovie novi materijali i полимеризирачки хидрофилни смоли во формулациите
tehniki. Celata na ova predavawe e da gi prezentira на конвенционалните глас-јономери, а со цел да се
skoreшnite relevantni informacii za bioloшkite ri- надминат проблемите кои се јавуваа кај последните,
zici i posledici od upotrebata na kompozitnite mate- како што се чувствителноста на влажност и лошата
rijali i vo koja merka ovie rizici zavisat od samiot механичка отпорност.
materijal, negovite kliniчki karakteristiki i nego- Позитивниот ефект кај овие материјали е способноста
vata upotreba od kliniчarot. Ovie bioloшki rizici за ослободување на флуориди1, пред сé, но покрај
se kompleksni, meѓusobno isprepleteni i seuшte ne тоа и други јони, што како краен ефект доведува до
se celosno utvrdeni. Vo globala, rizicite moжat da se реминерализација (Слика 1) на соседните дентални
podelat na onie koi proizleguvaat od toksikoloшkite структури2. Конечно, долготрајноста на антикариогениот
osobini na samiot materijal (direktni bioloшki ri- ефект е дополнително стимулирана со способноста за
zici) i na onie koi proizleguvaat od mikrobioloшkata повторно полнење и ослободување на флуориди при
propustlivost (indirektni bioloшki rizici). нивна топикална апликација (Табела 1).
Кај овие материјали е забележан слој меѓу ГЈЦМС и
Curriculum Vitae дентинот, познат како
„слој на асорпција“ или тн. „гел-фаза“, кој заедно со
Nasl. doc d-r. Ana Sotirovska-Ivkovska vrabotena сферичните структури (Слика 2) кои се формираат
na Katedrata za detska i preventivna stomatologija, во воздушните празнини на ГЈЦМС како резултат
Stomatoloшki fakultet vo Skopje. Diplomirala na на нанопропустливоста3 овозможуваат затворање
Stomatoloшkiot fakultet vo 1987, a specijalistiчkiot на пукнатините кои се јавуваат во самиот материјал,
ispit od oblasta na detskata i preventivna stomatolo- поради што овие материјали се познати и како
8 10 - 13 септември 2009 Охрид

„саморепарирачки“4. Овој феномен ја доведува во

прашање и потребата од заштита на ГЈЦМС од првичната
апсорпција на вода преку апликација на заштитни
лакови, а која е есенцијална кај конвенционалните ГЈЦ.
АСЛАН Ј. ЃОКБУЏЕТ
Освен во реставративната стоматологија, правени се
обиди да се користат и како коскени супститути, но,
и во пародонтологијата за репарација на фуркални
дефекти5.
Со цел да се подобри биокомпатибилноста на ГЈЦМС,
која сепак е помала во споредба со конвенционалните ИМЛАНТОЛОГИЈА ПОТПОМОГНАТА СО
ГЈЦ (поради присуството на 2-ХЕМА), нивниот состав ЛАСЕР, НОВ КОНЦЕПТ... !?
е модифициран со додавање на биоактивни стакла6;
додека за да се подобрат механичките својства, дел од Денес , задачата на стоматологијата не е само да
структурата е супституирана со силанизирани сферични го елиминира заболувањето, но исто така и да ја
силикатни полнители7. подобри естетиката и функционалноста на пациентите.
Сепак, основната индикација за употреба на оваа група Успешноста и предвидливоста на денталните
на материјали и во иднина ќе остане нивното користење импланти ја променија филозофијата и практиката на
како внатрешен слој (или „дентин супститут“) при стоматологијата во последните две декади. Голем број
изработката на слоевитата ГЈЦ-композитна директна на нови технологии беа користени за подобрување на
реставрација, или тн. „сендвич-техника“. Оваа метода, успешноста и предвидливоста на денталните импланти
која е одамна широко прифатена, поради подолгото како: КТ, компјутерски подпомогнати водичи, хирушки
време за изработување, еден период беше напуштена, инструменти итн. , а денес и ласерите.
но, од скоро, повторно станува актуелна, поради тоа што Антериорната естетика претставува голем предизвик во
со неа се добива идеална естетика, одлична механичка денталната имплантологија. За добивање на оптимална
отпорност и подобрена биокомпатибилност. естетика во антериорната зона потребен е голем број на
информации. Висината на коската и дебелината околу
Референци оваа зона особено дебелината на букалната коскена
ламина се во дирекна корелација со успешноста на
1. Gjorgievska E et al. Aluminium and fluoride release into целата интервенцијата. Одржувањето на здравото меко
artificial saliva from different dental restoratives placed in ткиво и коскената дебелина по време на хирушката
teeth. J Mater Sci: Mater Med 2008:(1); 3163-3167. интервенција е особено важно за успехот на имлантите.
2. Gjorgievska E et al. The potential of fluoride-releasing Конвенционалните хирушки методи не секогаш биле
dental restoratives to inhibit enamel demineralization: An доволни за оптимално чистење на инфектираната
SEM (Scanning Electron Microscope) study. Contributions екстракциона зона. Користењето на фрези и кирети
(in print) исто така можат да бидат трауматски за коскеното
3. Gjorgievska, E. et al. A Preliminary Study of the Water ткиво. Денес ласерите успешно се користат во хирушки
Movement Across Dentin Bonded to Glass-Ionomer Ce- интервенции на тврдото и меко ткиво. Исто така тие
ments. Acta Stomatol Croatica 2008:42(4);326-334. успешно се користат во справувањето на случаеви со
4. Gjorgievska E et al. Marginal adaptation and performan- периимплантитис. Во ова излагање ке бидат дискутирани
ce of bioactive dental restorative materials in deciduous and рационалното користење на Er-Yag и Nd-Yag ласерите
young permanent teeth. J Appl Oral Sci 2008; 16(1):1-6. во полето на имплантологијата.
5. Miranda LA A resin-modified glass-ionomer cement bar-
rier for treating degree II fircation defects: A pilot study in Curriculum Vitae
dogs.Acta Odontol Scan 2006:64;37-41.
6. Ana ID et al. Effects of added bioactive glass on the set- Prof.Dr.Aslan Y.GOKBUGET е роден 1957 во Адана,
ting and mechanical properties of resin-modified glass iono- Турција. Дипломирал на Универзитетот во Дикла во
mer cement. Biomaterials 2003:24;3061-3067. 1982 година. Истата година се вработил како асистент
7. Tjandrawinata R et al Effect of 10% spherical silica fil- на Клиниката за парадонтологија на Стоматолошкиот
ler addition on the various properties of conventional and факултет при Универзитетот во Истанбул. Докторирал
resin-modified glass-ionomer cements. Acta Odontol Scan на истиот универзитет во 1989 година. Во 1993 година
2005:63;371-375. е именуван за доцент, а во 1999 за редовен професор
на катедрата по парадонтологија при Стоматолошкиот
факултет на Универзитетот во Истанбул. Од 1992 година
почнува со работа на импланти.
Во 1995-96 работи како визитинг професор на Eastman
Dental Institute Oral Med.Department, London
Поле на интерес: Парадонтологија, имплантологија,
хирургија на коски, трансплантација на коски,

мукогингивална хирургија, систeмски болести и Curriculum Vitae

стоматологијата, примена на ласери во стоматологијата.
Членува во следните меѓународни асоцијации: AAP,ICOI Дипломирал на Универзитетот во Белград во 1988 година.
(Diplomat), IAP, EFP,CAİA. Специјализацијата по орална хирургија ја завршил
во 1993 година на Војномедицинската академија во
Белград. Во 1999 година ја одбранил својата магистерска
теза на тема Клиничка и лабораториска проценка на
влијанијата на лажицата за отисок на прецизноста на
моделите за изработка на субпериосталниот имплантат.
Зоран Лазиќ Докотрската дисертација ја одбранил во 2004 година
на Војномедицинската академија на тема: Локалната
примена на плазма богата со концентрирани тромбоцити
и степенот на осеоинтеграција на денталните имплантати
од титаниум. Во 2005 година е избран за доцент по
предметот орална хирургија.
Одделение за имплантологија при Клиниката за Професионални ангажмани:
максилофацијална, орална хирургија и имплантологија - 2000 – 2005 началник на одделение во институтот за
ВМА, Белград орална трансплантација и имплантација при ВМА
- Од 2005 – началник на одделението за имплантологија
Естетски аспекти при вградувањето при Клиниката за максилофацијална, орална хирургија
импланти кај недостаток на еден заб и имплантологија
Признанија и награди:
Во осумдесетите години од минатиот век, за првпат е - 2001 Благодарница на Српското лекарско друштво
опишано згрижувањето при недостаток на еден заб со (СЛД)
примена на еносален имплант и од тогаш во многу студии - 2001 Признание на СЛД
е потврден високиот процент на успех на имплантите кои - 1998 Благодарница на СЛД
надоместуваат заби кои недостасуваат особено во поглед Ангажмани во образовната дејност:
на ткивната регенерација и функционалната стабилност. - Официјален предавач за Nobel Biocare
Еден кус период клучни фактори во одредување на - Официјален предавач за имплантатните системи “Swe- ��
успехот беа осеоинтеграцијата и функционалноста. den-Martina”
Меѓутоа, естетиката стана неразделен дел од оралната - Доцент по предметот орална хирургија на Медицинскиот
рехабилитација, особено во делот кој го ограничува факултет во Косовска Митровица, вклучен во наставен
линијата на насмевка односно во фронталниот дел на програм за постдипломски студии
горната вилица. - Предавач на повик за континуирана медицинска
Целта на имплантолошката терапија во естетската регија едукација во Косовска Митровица
не е само да се постигне успешна ткивна интеграција, - Предавач на постдипломски студии на ВМА
туку и да се добие естетска мекоткивна контура и да Проекти:
се воспостави и функција и естетика. За жал, особено - Раководител на ВМА во соработка со Универзитетот
во естетските зони на оралната празнина, локалните во Болоња:��
The effect of the implant form on primary stabi-
услови на алвеоларниот гребен се често неповолни lity of immediate loaded implants in regions with poor bone
за имплантолошка терапија. На пример, заради quality
постекстракциона ресорпција на алвеоларниот гребен и - Раководител на проектот во соработка со Медицинскиот
губиток на коска како последица на пародонтална болест факултет во Косовска Митровица: Локално продуцирани
или траума, често не постои доволно коска што ги чини медијатори на инфламација и маркери на коскено
вградувањето на импланти невозможно во овие регии од ремоделирање кај заболувањата на пародонциумот и
аспект на функција и естетика. Во овие случаи неопходна нивната улога во терапијата на пародонтопатијата
е локална аугментација на алвеоларниот гребен како - Раководител на проектот (во завршна фаза за добивање)
предуслов за адекватна имплантолошка терапија. Кога на облик на мултицентрични студии (Белград-Загреб-
на се ова ќе се додадат и барањата на современата Скопје) под покровителство на ITI Straumann: A pro-
имплантологија за што побрза рехабилитација и spective clinical and radiological study of Straumann Bone
проблемите со имедијатна имплантација, тогаш е Level implants placed in the posterior maxilla
разбирливо зошто постигнувањето на естетиката при - Член на проектот: Влијание на видовите на коскена
недостаток на еден заб ја чини оваа процедура многу замена и мембраните во сопствено производство на
сложена. водената коскена регенерација
- Член на проектот: Влијание на видот и дебелината на
ресорптивните мембрани во сопствено производство на
осификација на коскените дефекти
Објавени трудови и останати публикации:

- Монографија: Факторите на растот во коскената асоцијација на дентални имплантолози

регенерација, Фондација Андрејевиќ, 2007. - посетувал напредни студии од областа на оралната
- Книга: Компјутеризирана стоматологија, Универзитет имплантологија на Универзитетот во Бостон (Boston
во Косовска Митровица, 2008. University).
- Автор е на повеќе од 135 трудови од областа на - Одржувал предавања на меѓународни конгреси од
имплантологијата, максилофацијалната и оралната областа на моментална имплантологија и моментални
хирургија. полнења, како и за техниките на аугментација
- International Live-Surgeries
- Раководител на научната групација од Нирнберг на
Германско здружение на имплантолози (DGOI)
РОЛАНД ТОРОК
Федор Марјански
ИМЕДИЈАТНО ИМПЛАНТИРАЊЕ,
ПРЕДВИДЛИВО ИЛИ НЕ?
Имплантологија КОМПЛИКАЦИИ ПРИ РАБОТА СО

РАЗЛИЧНИ ВИДОВИ НА МЕМБРАНИ ВО
Пациентот секогаш сака што побрз и што повнимателен ИМПЛАНТОЛОГИЈАТА
третман, поради што се обидуваме да добиеме
оптимален резултат со што е можно понеинвазивна, ЦЕЛ:
помал оперативен зафат. Помал оперативен зафат значи Водена коскена регенерација е хирушка процедура
редукција на бројот на операции и што побрза можна во чија основа е поставување на физички бариери
постава на фиксни протетски изработки. (мембрани) преку коскениот дефект.Оваа бариера
Оваа презентација покажува нови аугментативни методи спречува сраснување на меките ткива во дефектот и ни
изведени со автологни коскени блокови потпомогнати овозможува кокено зараснување.Мембраните можат да
со алопластични материјали, како и имедијатна бидат ресорптивни и неросрптивни.Цел на овој труд
имплантација со имедијатно оптеретување, како и е да се прикажат постапките кои можат да доведат до
приказ на вакви клинички случаи. неуспех,т.е кои компликации можат да се појават при
работењето со мембрани.
Curriculum Vitae 1.Експонирање на мембраната, може да се појави при:
а) Лоша процена на квалитетот на меките ткива, б)
- 1989 Средно медицинско училиште – отсек за забни погрешно планирање на инцизијата, ц)грубо и
техничари во Нинрберг – Германија. невнимателно работење на хирургот.
- 1998 Дипломира на Стоматолошкиот факултет во 2.Инфекција, може да се појави при :
Нирнберг а)отсуство на медикаметозна терапија, б)погрешна
- 1999-2000 работи како асистент во Kornwestheim проценка на општото здравје на пациентот, в)лоши
- 2000 год. се стекнува со лиценца за работа постоперативни грижи на пациентот, д)употреба на
- до 2002 година работи како клинички асистент во матријали кои се нестерилни , лошо чувани или со
Нирнберг поминат рок.
- од 2003 година работи обавува приватна стоматолошка 3.Неправилен избор на матријалите:
пракса во заедничка стоматолошка ординација со Dr. Добрата мембрана мора да ги исполни следните услови:
Melinda Török биокомпатибилност, нетоксичност, одсуство на антигено
- 2008 го оснива имплантолошкиот институт Török дејство, едноставност при работа и пред се ефектот
- Член е на следните стоматолошки асоцијации: на чување на просторот во зададениот временски
Германско здружение на имплантолози (DGOI), период. Предвремената ресорпција на матријалот го
Европска асоцијација на дентални имплантолози компромитира крајниот резултат на целата постапка на
(BDIZ), Меѓународен конгрес на дентални имплантолози регенерација.
(ICOI) 4.Неправилен избор на методот на работа:
- поседува сертификат за експерт од имплантологија Морфологијата на коскениот дефект т.е. присуството на
доделен од Германското здружениена имплантолози преостанатите коскени ѕидови, дирекно влијае на успехот
(DGOI) на регенерацијата.Видената коскена регенерација не
- од 2002 година поседува диплома на Европската е метод со кој можат да се решаваат сите видови на

коскени дефекти, посебно не кога ни недостасуваат фокусира на денталната имплантологија и пародонтална

сите коскени ѕидови.Во такви случаи треба да се бараат хириргија, каде едукацијата и искуството го стекнува
други алтернативи. најмногу во Германија, но исто така во Швајцарија,
МЕТОДОЛОГИЈА: Франција и Шведска.
Сите прикажани случаи се изработени со почитување на
принципите на водена коскена регенерација: проценка на
квалитетот на меките ткива, планирање на резот, избор
на матријалот, начин на поставување на материјалот,
начин на шиење и потребно време на зараснување.
Користени се проверени материјали PTFE, Vicryl, Col- ЦЕНА Димова
lagen и Titanium. И покрај сите горенаведени, во некој
случаи се појавени компликации, кои се и прикажани.
РЕЗУЛТАТИ:
1. Експонирање на мембраната се јавило поради
големи мобилизации на резовите,можни тензии на
сутурите и комплетно лежење на сутуруте на површината Стоматолошки факултет, Универзитет св. Кирил и
на мембраните. Методиј, ЈЗО Универзитетски Стоматолошки центар
2. Инфекција се појавила поради некооперативни Свети Пантелејмон – Скопје
пациенти, непридржување кон препишаната Клиника за орална хирургија1
медикаментозна терапија и непочитување на Клиника за ортодонција2
постоперативната грижа.
3. Неправилен избор на матријалот доведе до ДИЈАГНОЗА И ТРЕТМАН НА ИМПАКТИРАНИ
смалување на очекуваниот волумен на коскената КАНИНИ – ПРЕГЛЕД ОД ЛИТЕРАТУРА И
надокнада и појава на фиброза во поголеми количини ПРИКАЗ НА СЛУЧАИ
што е и очекувано.Имено, употребуваните материјали
показаа привремена ресорпција. Ц. Димова1, Б. Џипунова2
4. Неправилен избор на методот доведе до значаен
губиток на коскениот волумен.На присутниот коскен Цел:
дефект му недостасуваше букален и палатинален ѕид. Целта на оваа студија е да го прикаже комбинираниот
При вакви дефекти неможат потполно да се решат и менаџмент помеѓу специјалистите ортодонти и орални
подобро е да се употребат автологни коскени блокови. хирурзи во третманот на импактираните канини.
5. Како посебен дел , покажани се резултати Импактираните канини се релативно чести и интензивно
на мини студија на 20 пациенти кај кој се употребени се прикажани во литературата.
титаниумски мембрани.Во 3 случаеви дојдено е до Пред изборот на соодветен тип на третман прецизната
пополно губење,а во 5 случаеви до екпонирање на дијагноза е од голема важност. Третманот на
мембраната. импактираните канини вклучува:
ЗАКЛУЧОК: 1. Радиграфски иследувања пред третманот:
Во процедурите на водена коскена регенерација ,многу типични радиолошки испитувања со ортопантомограф,
е важно да се придржува кон сите наведени правила. оклузални или ретроалвеоларни рендгенграфии и
На тој начин се смалува можноста за компликации компјутеризирана томографија.
која инплицира додатно лекување, продолжено време 2. Ортодонтско-оралнохируршки третман во три
на лекување и додатни финансиски средства.При сите фази.
видови на хирушки интервенции, посебно на оние каде - иницијален ортодонтски третман со цел за
се вградуваат туѓи тела во организмот, може да дојде стварање простор во максиларниот и мандибуларниот
до компликации.Без обзир на тие можности, водената лак, во смисос на поставување на фиксен ортодонтска
коскена регенерација се покажува како успешна терапија.
клиничка процедура која во поголем број случаеви дава - Хируршко експонирање и ортодонтско влечење
добри резултати. на импактираниот канин кон алвеоларниот гребен.
- Финализирање на ортодонтскиот третман со
Curriculum Vitae сместување на канинот денталниот лак
3. Проценка на периодонталниот статус на
Роден е 1960 година во Нови Сад каде што дипломирал третираните заби на крајот на ортодонтскиот третман.
на Стоматолошкиот факултет и специјализирал орална Според овој тип на третман ке бидат прикажани
хирургија. неколку клинички случаи со импактирани максиларни
Работи од 1987 година, а од 1992 година работи во и мандибуларни канини од нашата пракса.
сопствена приватна специјалстичка ординација по Заклучок:
орална хирургија. Прецизната дијагноза на импактираните канини
Од 1995 година во рамки на својата специјалност се е основна за добар план на терапијата, со која се

подтврдува потребното време за третман и истото реставративната стоматологија, особено адхезивната

овозможува редуцирање на можните компликации. стоматологија, сите керамички системи и реставрациите
Третманот на импактираните канини не конечен со импланти. Во рамките на клиничките работилници и
само со ортодонсткиот дел од терапијата. Конечната предавања демонстрира современи техники и пристапи
периодонтална состојба е фундаментален кључ за во стоматологијата. Автор е на трудови од областа на
проценка на успехот од терапијата при импактираните естетската стоматологија во професионални списанија
канини. во Србија и околните земји.
Д-р Ристиќ е Претседател на европското здружение
Curriculum Vitae за козметичка стоматологија за Србија, член е на
Меѓународната академија за дентална и фацијална
Д-р Цена Димова е родена 1961 година во Прилеп. естетика, оснивач и член на Одборот на Српската
Дипломирала (1986)и магистрирала (2002) на академија за естетска стоматологија.
Стоматолошкиот факултет, Универзитет “Св. Кирил и
Методиј”, Скопје, Македонија. Во моментов ја подговува Во 2007 година завршил постдипломски студии од
докторската дисертација во врска со оралнохируршките дентална имплантологија и пародонтална хириргија на
процедури и третманот на пациентите со орални Универзитетот во Њу Јорк, како член на Италијанската
антикоагулантни средства, а работи како асистент асоцијација на Универзитетот во Њу Јорк.
на Клиниката за орална хирургија, Стоматолошки Учествувал како предавач на годишните конвенции
факултет, Скопје. Д-р Димова е член на Македонското на Универзитетот Њу Јорк во Италија. Во соработка
Стоматолошко Друштво, Балканското Стоматолошко со колеги од Италија организира курсеви од дентална
Здружение и Здружението на оралните хирузи на имплантологија во неговата приватна стоматолошка
Македонија. ординација
Игор Ристиќ ХАМИД БУКАИС
важноста и целта на планирањето Алжир

реконструкции во естетската зона
ЛОКАЛНА ХЕМОСТАЗА ПО ЕКСТРАКЦИЈА НА
Апстракт ЗАБИ И ОРАЛНО-ХИРУРШКИ ИНТЕРВЕНЦИИ
КАЈ ПАЦИЕНТИ ПОД ТЕРАПИЈА СО
Темата на ова предавање е значењето и целта на АНТИВИТАМИН К, БЕЗ АЛТЕРАЦИЈА НА
планирањето на реконструкциите во естетската зона, АНТИКОАГУЛАТИВНИОТ СИСТМ
употребата на композитни материјали за изработка на
привремените надоместоци како и и нивното значење Резултати од проспективна студија на 700 случаи
за успехот на трајните надоместоци. Низ примери
од праксата ќе бидат дадени препораки за избор на Х. Боукаис, В. Зероуки, О. Зераоуки
материјали и модерни керамички системи во согласност
со индикациите, а ќе бидат разгледани и бројни клинички Упатствата за работа со пациенти под терапија на
постапки и совети за сложени технички процедури од антивитамин К во оралната хирургија е контроверзна
керамички фасети до коронки на база на циркониум, тема од 1940 година. Во нашата секојдневна пракса,
како и надоместоци со помош на импланти. имаме многу пациенти со кардиални проблеми кои
мораат да земаат антивитамин К, кои се консултираат
Curriculum Vitae за нивното орално здравје со цел да се заштитат од
инфективен ендокардитис.
Д-р Игор Ристиќ дипломирал на Универзитетот Пред екстракција на заби, редукција на дозата
во Белград во 1996 година. Специјализацијата по или престанок на земањето на антивитамин К е опасна
стоматолошка протетика ја завршил во 2000 година на по здравјето на овие пациенти. Дури тој протокол може
тема пресувана керамика и адхезивно цементирање. да биде причина за формирање на тромбоза итн.
Од 1999 е сопственик на приватен центар за дентална Во нашата служба, направивме проспективна и
естетика и имплантологија. Поширок интерес му се дескриптивна студија на 700 екстракции и орално-

хируршки зафати (едноставни екстракции, мултипни

екстракции и орално-хируршки зафати), без менување
на дозата на антивитамин К (International Normalized
Ration: INR меѓу 2 и 4,5). По екстракциите хемостазата
Бранислав Даштевски
беше осигурана со локална постапка (Oxycellulose).
Заклучокот од нашата студија е дека: екстракција
на заб како и орално-хируршка интервенција може
да се реализира кај пациенти кои се под терапија
со антивитамин К, без да има промени во нивниот
антикоагулациски систем. КОНТРОВЕРЗАТА НАРЕЧЕНА ПРЕДИЗВИК И
РЕШЕНИЕ
Преку оваа презентација би сакале да ги покажеме
резултатите од нашата студија, како и различните методи Апстракт
за локална хемостаза што ги употребуваме.
Клучни зборови: локална хемостаза, антивитамин К, Dozvolete, pred se, da kaжam nekolku zbora za naslovot:
екстракција на заб, орална хирургија. SOVREMENA STOMATOLOGIJA, PREDIZVICI I
REШENIJA.
Curriculum Vitae Koga sakame da kaжeme neшto so malku zborovi a toa da
govori mnogu i da ima maksimalen efekt a pritoa, se da
Редовен професор по патологија, орална медицина и pokrieme, togaш najчesto se povikuvame na lakedajmo-
орална и максилофацијална хирургија nizmot za da mu se dade moжnost na auditoriumot t.e. na
• Универзитетски предавач, конференциски uчesnicite da imaat poшirok izbor.
професор, овластен професор во одделот за Naslovot na ovoj Kongres spored moeto viduvawe, e so-
одонтостоматологија при универзитетот во Алжир. staven od dva dela: Sovremena stomatologija i Prediz-
• Лекар во одделот за патологија и vici i reшenija.
максилофацијална хирургија во ЦХУ Бени-Месу, Zoшto? Pa zatoa шto sovremenosta i predizvicite se
Алжир. dviжat zaedno kon reшenijata, vo vremeto i vo prosto-
• Член на Советот на здружение на стоматолози rot, kon trendot koj e zaedniчki imenitel, kako beleg
хирурзи во регионот на Алжир од 2006 год. и поранешен koj gi obvrzuva.
претседател на комисијата за деонтологија. Preku ovoj kus voved sakam da gi ohrabram nositelite
na trudovite da bidat relaksirani i smetam deka ќe ja
Национално истражување од типот ЦАП за ризици при postignam celta, kako vovedniчar na 5-tiot Kongres na
вирусно заразување во стоматолошка ординација и над uvaжenite gosti i na stomatolozite od Republika Ma-
160 објавени дела како и национални и меѓународни kedonija.
предавања .
Sega da kaжam zoшto go staviv zborot kontroverza!
Усовршување : Усовршување во имплантологија: Zatoa шto kontroverzata vo mnogute predizvici e vo
болница Тенон, Париз Франција, усовршување во toa шto se tie sprotivstaveni no i zatoa шto zaedno se
епидемиологија и клинички истражувања, Алжир; dviжat a nivniot zaedniчki imenitel e kvalitetot na
усовршување за програмот Епи-Инфо. sovremeniot mig.
Vakvoto razmisluvawe me naveduva kon postavuvaweto
Области на истражување : Орална патологија и орална na tri stolba na reшenieto, kade kontroverzata treba
медицина; Орална хирургија; Профилакса и дентално da bide rezultanta na kvalitetot:
здравје; Планови и мултидисциплинарни постапки. • Prviot stolb e pacientot so site negovi
raspoloжlivi resursi;
• Vtoriot stolb e terapevtot so site svoi
raspoloжlivi resursi (akreditiran kurikulum);
• Tretiot stolb gi pretstavuva realnite potre-
bi i realnite moжnosti, kako zaedniчki imenitel na
site uчesnici vo profesionalnata procedurata na sis-
temot.
Bidejќi apstraktot gi ograniчuva moжnostite na pro-

storot za otvorawe na stolbovite i za poшiroka ela-
boracija na problemot, ostavam moжnost i se nadevam
deka so vaшa pomoш, ќe uspeeme da go najdeme najdobro-
to reшenie na predizvikot/sovremenosta i ќe mu dade-
me edna nova dimenzija a moжebi i deфиnicija.

Kluчni zborovi: sovremena stomatologija, predizici, puters.

reшenija, kontoverza, stolbovi. Во неговата плодна кариера евидентирани се голем број
на научни активности:
Curriculum Vitae •Член и Председател на Канцеларијата на Академија
Pierre Faushard за Република Македонија(август, 2000)
Проф.д-р Бранислав Даштевски роден е на 05.05.1935 •Член и Потпредседател на Канцеларијата за Балкан на
година во Куманово. Основно и средно училиште завршил Интернационална Стоматолошка Академија( Academy
во Куманово, а Стоматолошки Факултет во Белград. Од of Dentistry International) со седиште во Белград( 2000)
1967-1972 година е вработен во индустриска здравствена •Член на експертска група за стратегија на здравство
станица, а од 1972 година вработен е во Медицинскиот на Македонска академија на Науките и Уметностите на
Центар-Куманово . Во 1970 год. стручно се усовршува Република Македонија(2000)
во Бремен за нова техника во стоматологијата, а во 1978 •Надворешен соработник-експерт на Министерството
год. својата стручна едукација ја продолжува во Женева за Здравство на Република Македонија(од 2000 и
и Белград. Во 1982 год. се здобива со титула примариус, понатаму)
а во 1988 год. ја брани својата докторска дисертација на •Председател на Етичкиот Комитет при Стоматолошката
тема: “Употребна вредност на бипупиларната и kamper- Комора на Р.Македонија
ова при определување на ориентационата протетичка •Член на Управен Одбор на Клинички Центар на
рамнина” на Факултетот по стоматологија во Скопје. Медицински Факултет-Скопје(1999-2002)
Своето работно искуство го започнува во далечната •Член на Управен Одбор на Семакедонскиот Конгрес
1968 и во периодот до 1972 работи како раководител на на лекари, стоматолозите и фармацевтите, Агенција за
индустриска здравствена станица-Куманово Од 1969- иселеништво на Р.Македонија(2000)
1991 Шеф на оддел протетика “Медицински центар •Член и Председател на Друштвото за Наука и Уметност
Куманово” каде воведува нови методи и техники на од Куманово(2000год.)
работа во протетиката користејќи го искуството стекнато •Член на Друштво за Наука и Уметност од Битола(1996)
од едукациите во референтни центри по стоматологија. •Почесен член на Југословенско друштво за
Во периодот од 01.04.1999-01.06.2001 го изградил своето Антропологија(1997)
богато работно искуство како Директор на Медицински •Самостоен истражувач при Министерство за Наука на
Центар- Куманово кога ги реализирал успешно следните Р.Македонија (од 2002)
активности: Автор е на
•Организација и функција на Медицински Центар- •Монографии: “Д-р Методиј Тројачанец”, Куманово,
Куманово кој со своите успеси е пример за сите 1994
здравствени центри во Република Македонија. “Стоматолошки клешти”, Скопје,1995; “Животот на
•Успешно завршени проекти во соработка со Д-р. Петар Орданоски”, Скопје,1995
Министерството за Здравство на РМ, УНИЦЕФ и •Научнa и стручна литература од областа на
СЗО од кои позначајни се: Болници-пријатели на стоматологија:
бебиња; Рехабилитација на патронажниот систем на “Стоматопротетска рамнина-антрополошки аспект”,
РМ, Мултииндикаторско кластер истражување на Куманово,1994;
здравствената состојба на населението во РМ. “Вовед во стоматологија”, Скопје, 1995; “Етика во
•Отварање на нови здравствени амбуланти, стоматологија” Скопје, 1998
реконструкција на постоечки објекти, набавка на •Повеќе од 80 публикувани трудови и активна
опрема. партиципација на Конгреси и семинари во многу
•Школо за менаџмент по програма на Адижес, Европски Центри како: Париз, Брисел, Амстердам,
организирана едукација на вработените за работа на Женева, Белград, Софија, Бремен, Хонг-Конг, Орландо
компјутер и Англиски јазик. и Ванкувер
Од 1991-1999 е професор на Стоматолошки Факулте •Изготвувач на “ Волшебен Информатор Календар”
во Скопје по предметот: Вовед во стоматологија за за ученици според Проектот на Премиерот Г-дин
кој има издадено 3 книги. Учествува во два проекти Љубчо Георгиевски “ Дрога, не благодарам” во 12 000
финансирани од Министерство за Наука на Р. примероци, 2 500 плакати и 15 000 беџа.
Македонија: “Антропометриски параметри на краниумот • Научни Проекти: “Антропометриски параметри
како база на стомато-протетичката реконструкција” и на краниумот како основа на стомато-протетичката
“Униформирана фотографија во лична идентификација”. реконструкција” и “Униформна фотографија во
Во периодот од 1998-1999 е директор на одделот за идентификација и лична документација- Nomen nescio”
мобилна стоматолошка протетика. Постојана активност •Некои од објавени трудови:” Етностоматологија во
во стручна подготовка на студенти по стоматологија Македонија”, Македонски Стоматолошки Преглед,1993,
во изработка на семинарски трудови и учество на “ Октант во антропметрија висцерокраниум “,
Конгреси. Интернационален Стоматолошки весник, 1995; “
Активности Антропметрија на висцерокраниум во профилакса во
SR Board of directors, running, gardening, carpenters, com- текот на поготовка на тотална протеза”, Конгрес на

Стоматолошка Асоцијација на Бугарија, 1996 ги репродуцира сосема целосно идните естетски

•Председател на издавачкиот совет на списанието промени. Користејки ја прогнозираната конструкција
“Возглас” на Здружението за наука и уметност од ние може да посредуваме во промената на формата и
Куманово големината на забите, букалните коридори, промените во
•Председател на издавачкиот совет на годишниот билтен устата и влијанието на тие промени во артикулацијата.
на ЈЗО Медицински Центар од Куманово-Здравството Прогнозираната конструкција дозволува на пациентите
во Куманово и Кумановски 2 000 и 2001 година да ја оценат можната естетска реконструкција и да се
•Председател на издавачкиот совет за монографија мотивираат за да го прифатат или одбијат третманот.
Здравството во Куманово и Кумановско при Медицински Нашето искуство покажало дека композитните
Центар-Куманово материјали за времени реконструкции можат значително
да го намалат времето за изработка на прогнозираната
Добитник е на голем број признанија и награди како: конструкција додека нивната разновидност на бои
ни дозволува да ја доловиме и промената на бојата на
•Плакета за придонес во унапредување на сестринството забите добиена со естетската реконструкција.
во Република Македонија
•Наградата 11 Ноември на град Куманово за придонес Curriculum Vitae
во развој на стоматолошката наука(1990)
•Златен медал од Македонското Лекарско Друштво за Професор Христо Калчев Кисов дипломирал на
особен придонес за развој на стоматологијата(1994) Стоматолошкиот факултет при Универзитетот во Софија
•Член на Управен Одбор на традиционалниот ЕтноЏез во 1974 година. До 1978 година работел на одделот
Фестивал на Здружение на граѓани од Куманово за стоматолошка протетика при Поликлиниката за
стоматологија во Пазарџик. Во периодот од 1978 до 1993
година предава на одделот за стоматолошка протетика
при Стоматолошкиот факултет во Пловдив. Од 1993 до
Христо Калчев Кисов
2000 година својата професорска дејност ја продолжува
на Стоматолошкиот факултет во Софија. Својата
докторска дисертација ја одбранил на тема – употребата
Улогата на дијагностичките wax-up на високо енергетски јаглерод диоксид и неодимиум
и прогнозирана реконструкција во ласери во изработката на протетски конструкции. Има
естетскиот третман објавено бројни трудови и монографии на полето на
денталната керамика, материјали и техники за отпечаток,
Убавината во суштина зависи од индивидуалната препарација на заби. Член е на Меѓународниот колеџ
перципција и претпоставки. Согледувањето на убавината за стоматолошка протетика и на Атлантско-Еуро-
е под влијание на социјални, културни, етнички и Медитеранската академија на медицински науки.
рационални фактори својствени за заедницата. Основоположник и претседател е на Стоматолошката
Повеќето пациенти посакуваат со дискусии да учестуваат фондација Проф. Димитар Сврачков и на Бугарската
во целиот процес поврзан со нивното лекување. академија за естетска стоматологија. Оснивач и уредник
Задоволството е најголемо кога стоматологот го користи е на списанието за постдипломски квалификации и
мислењето и чуствата на пациентот како најважен водич унапредување на стоматологијата.
во добивањето на потребната естетика.
Естетскиот третман претставува комплекс на процедури
на планирање кои вклучуваат базични принципи на
креирање на насмевката.Желбите и очекувањата на
пациентите треба да се анализираат внимателно.Во
некои случаи пациентите имаат нереални желби и се Драгослав Стаменковиќ
разочарани од крајниот резултат кои ги прави да се
почуствуваат разочарани во одлуката за изработување
на естетската реконструкција.
Дијагностичната wax-up метода (восочен провизориум)
може да биде реален критериум кој ке помогне
на пациентите да ја добијат реалната идеја за тоа Стоматолошки факултет Белград,
каков ќе е крајниот резултат. Тој ни дава приближна Клиника за стоматолошка протетика
тридимензионална идеа на идната естетска
реконструкција. Ефектот на восочниот провизориум ВРСКАТА МЕЃУ ФИКСНИОТ И МОБИЛНИОТ
може да биде бесрајно подобрен доколку се користи ДЕЛ ОД КОМПЛЕКСНАТА ПАРЦИЈАЛНА
за изработка на mock-up модел за идната естетска ПРОТЕЗА
реконструкција. Ние предлагаме да се користи терминот
прогнозирана конструкција затоа што mock-up калапот Најсложен дел од терапијата со парцијални протези

е поврзувањето на фиксниот и мобилниот дел од изборот за член на Светската академија на стоматолози

надоместокот во функционална целина, што притоа во 2002 година, Годишна награда на СЛД за научно-
ќе овозможи слобода на движење, невидливост за истражувачна работа за 2005 година, избор за вонреден
соговорникот и комфор во устата на пациентот. член на Медицинската академија на СЛД (2006) и избор
Врската меѓу фиксниот и мобилниот дел од надоместокот за почесен член на стоматолошката секција на SZD
или малата спојка, е всушност врска меѓу денталниот и (2009).
гингивалниот дел на протезата и затоа од правилниот
избор и дизајнот на ваа врска зависи и успехот на
треапијата. Од овие причини на ова предавање ке му
биде посветено посебно внимание на планирањето на
малата врска.
Во вториот дел на предавањето се зборува за Љубомир Тодоровиќ
биомеханиката на слободното седло и напонот и
деформацијата на малата спојка. Со методот на конечни
елементи симулирани се различни оптоварувања и
движења на слободното седло.
Третиот дел од предавањето ги анализира најчестите
грешки во планирањето, клиничката и техничката Стоматолошки факултет - Универзите во Белград,
процедура на изработка на малите врски. Во предавањето Клиника за орална хирургија
се прикажуват примери од пракса кои даваат совети за
избор и дизајн на малите врски. ДА ЛИ СТРУКТУРАТА НА РИЗИКОТ ЗА
ПАЦИЕНТИТЕ ВО СТОМАТОЛОШКАТА
Curriculum Vitae ОРДИНАЦИЈА СЕ ИЗМЕНИЛА ВО 21. ВЕК?
Проф. д-р Драгослав Стаменковиќ е редовен професор Под поимот “пациент- ризик” во стоматолошката
по предметите стоматолошка протетика, стоматолошки ординација се подразбира пациент чија здравствена
материјали и орална имплантологија, Декан на состојба е до тој степен угрозена да би и вобичаена
Стоматолошкиот факултет во Белград (2006 - ), член стоматолошка интевенција може додатно да ја влоши
на Меѓународната академија за стоматологија (2002) состојбата, доколку не би се превземале соодветни
и вонреден член на Медицинската академија на SLD мерки на претпаздливост или да се изведе адекватна
(Српско лекарско друштво) во 2006 година. припрема со која би се санирала опасноста.
Дипломирал на Стоматолошкиот факултет во Белград Во излагањето посебно внимание е посветено на
во 1974 година. Од 1976 година е вработен на собирање на стрес во ординациите, како и едноставни
Стоматолошкиот факултет во Белград на Клиниката за мерки кои можат да се превземат. Намалувањето
стоматолошка протетика каде што ги поминува сите на стресот е мерка која во голема мера го редуцира
нивоа од асистент приправник до редовен професор ризикот од влошување на општата здравствена состојба
и декан на факултетот. Во 1978 година магистрирал, воглавно кај сите “ пациент-ризик”. Освен тоа, во
специјализирал 1981, а докторирал 1983 година. излагањето се укажува на основните насоки во работата
Обавувал студиски престои во следните институции: како и на превентивните постапки кај некои основни
Welsh National School of Medicine, Cardiff (1981), Insti- категории “пациент-ризик”, како што се пациенти со
tute of Dental Surgery, Eastman Dental Hospital, London кардиоваскуларни, респираторни, ендокрини, малигни,
(1984), University Medical Center, Depratment of Prosth- метаболички и други заболувања.
odontics, Aachen (1996), Trinity College and Dental Hos- Воедно, потенциран е и фактот дека новото време покрај
pital, Dublin (2008). тоа што овозможува ефикасни решенија за намалување
Во текот на својата универзитетска кариера објавил 150, на некои одамна познати ризици, носи специфични
реферирал 60 стручни и научни трудови и одржал преку појави, подобро кажано можности на дијагностиката,
100 предавања на меѓународни стручни собири. Автор е нови заболувања кои претставуваат специфичен ризик
и коавтор на 9 учебници и монографии за додипломски за стоматолошките пациенти.
и постдипломски студии. Носител и учесник е на На крај посочено е дека генерално постојат три степени
три меѓународни и неколку национални научно- или фази во третманот на “пациент-ризик”:1.
истражувачки проекти. Претседател е на испитната Изготвување на план за лечење; 2. Прогноза за исходот
комисија за полагање на специјалистички испит од од лечењето и 3.примена на мерки за смалување на
областа на стоматолошката протетика. Член е на многу ризикот од преземениот третман, за што детално се
струкови организации: SLD, EPA, FDI, IADR, ADI (Fe- говори за сите спомнати категории “пациент- ризик” .
low in Academy of Dentistry International), BaSS (Counci- Кога за адекватно згрижување и лечење на овие пациенти
lor of BaSS Council). е потребна и консултација на стоматолог со лекар, кој
За својата долгогодишна и успешна работа проф. лечи хронични болести, ваквата консултација треба да
Стаменковиќ е награден со бројни награди и тоа: се направи во писмена форма. Важно е дека лекарот

треба детално да се информира за стоматолошката Практикум на оралната хирургија. Научна книга,

интервенција која се планира, евентуално со нагласување Белград (2 изданија: 1990, 1991)
поради што се мисли дека интервенцијата би можела Атлас на стоматолошката рентгенологија. Медицинска
дополнително да ја влоши основната болест односно книга, Белград (3 изданија, 1988, 1991, 1995)
општата здравствена состојба на пациентот. На тој начин Максиларниот синус во хирургијата на орофацијалната
можно е заеднички да се направи и најпогоден план и регија. Завод за учебници и наставни средства, Белград
динамика за потребното стоматолошко згрижување. (1992)
Д. Станишиќ-Синобад (ур.) Зглобната врска на
Curriculum Vitae мандибулата со краниумот – нормална функција и
пореметувања. Белград, 2001.
Проф. Др Љубомир Тодоровиќ е роден во Белград на Б. Вујичиќ (ур.) Стоматолошки аспекти на болниот на
03.02.1947 година. Дипломирал на Стоматолошкиот антикоагуларна терапија Ниш, 1993.
факултет во Белград во 1971 година. Специјализирал Придонес во научно-наставната дејност:
орална хириргија на Стоматолошкиот факултет - Воведување на предметот Стоматолошка
во Белград во 1975 година. Магистрирал на анестезиологија во курикулумот на редовни студии
Стоматолошкиот факултет во Белград во 1976 година - Основање на стручен часопис во склоп на
на тема “Клиничко и лабораториско испитување на здружението на стоматолозите на Балканот (БаСС)
интеракцијата на амитриптилин и одредени локални Признанија и награди:
анестетички раствори“. Докторирал на Стоматолошкиот - Плакета на Српското лекарско друштво СЛД
факултет во Белград во 1985 година на тема “Промени (1995)
на реактивноста на ткивата после суперволтажната - Благодарница на СЛД-ДЛВ, стоматолошка
радиотерапија на малигните тумори на оралната секција (1998)
празнина и на вратот“. - Плакета на секцијата за орална хирургија на
Студиски престои и усовршувања обавил на Estman СЛД (1998)
Dental Institute, London (1985) - 3 месеци - Диплома на СЛД-ДЛВ, стоматолошка секција
и на John Radcliffe Hospital, Oxford (1986) - 1 месец (2000)
Членува во следните стоматолошки асоцијации: Проф. Тодоровиќ е главен и орговорен уредник на
Стоматолошка секција на Српското лекарско друштво часописот Balkan Journal of Stomatology (на англиски
(СЛД), секцијата за орална хирургија при СЛД, јазик) кој го издава Балканското стоматолошко друштво
секцијата за имплантологија при СЛД, Здружението на од 1997, на Стоматолошкиот гласник на Србија (на
стоматолози на Југославија, Balkan Stomatological So- српски јазик) 1994-2001 и на Билтенот на оралните
ciety (член на Советот на здружението од 1996 година); хирурзи на Србија (на српски јазик) 1998-2002.
British Association of Oral and Maxillofacial Surgeons; In-
ternational Association of Oral and Maxillofacial Surgeons.
Функции: Управник на клиниката за орална хирургија
при Стоматолошкиот факултет во Белград од 1996-
2000 година.Продекан на Стоматолошкиот факултет во
Белград (2006 - ).
ПРЕДРАГ ПАВЛОВИЌ
Области на интерес: орална хирургија, хронична
орофацијална болка, локална анестезија, методологија на
научни истражувања, комуникација во биомедицината.
Проф. Тодоровиќ бил раководител на научни проекти
на Стоматолошкиот факултет финансирани од страна
на Министерството за наука на Србија 1991-1995, 1996- УСПЕСИ ВО ПЕРИОДОНТОЛОГИЈАТА: што тоа
2000, 2008-2010 значи?
Објавени трудови: 73 оригинални трудови (41 во
домашни, 32 во меѓународни часописи), 113 соопштенија Модерната имплантолошка терапија може да докаже
(80 на домашни, 33 на меѓународни собири). извесни резултати.
Објавени книги: 3 учебници (уредник и автор на одделни Како и да е се повеќе и повеќе научни докази укажуваат
поглавја), 3 учебници (автор на одделни поглавја), 2 на можноста од компликации од имплантолошкиот
научни монографии (автор на одделни поглавја). третман. Тие не само што се можни, туку и тешко да се
Анестезија во стоматологијата. Завод за учебници и решат.
наставни средства, Белград (6 изданија: 1990, 1991, Во иднина грижливиот стоматолог ќе треба да
1997, 2003, 2005, 2007 ) ја анализира моменталната состојба и успехот
Орална хирургија. Наука, Белград (2 изданија: 2003, на имплантите и периодонталната терапија.
2005) Одлучувачкиот процес за тоа дали да се задржи или
Комуникација во биомедицинските науки. Медицински одстрани забот, вкупниот плански третман ќе биде
факултет, Каргуевац, 2008. дискутиран.

Број на клинички случаи ќе бидат презентирани и ќе Но и покрај постојаното подобрување во составот

биде одговорено на прашањето: “Заби или импланти”. и клиничките перформанси при производството на
композитните материјали, постојаноста на композитните
Curriculum Vitae рестврации е под знак на прашање. Неуспехот на овие
реставрации е сеуште главен проблем во денталната
Пеџа има дипломирано на стоматологија на Универзитетот пракса, а некои од можните причините кои не требале
во Нови Сад. Како доктор на стоматологија работи да се занемарат се: фрактура на материјалот, слабото
и пред да го започне своите постдипломски студии рабно затворање, постоперативната сензитивност,
на периодонтологија на Универзитетот во Белград, а непотполниот интердентален контакт кој води до
подоцна и во Лондон, каде во 1995 година и го заврши. Тој импакција на храна и недоволната полимеризација во
е регистриран како специјалист по периоднотнологија во подлабоките партии од кавитетот, па последователно
Генералниот дентален совет на UK. Во моментов целосно и секундарен кариес. Замената на ваквите неуспешни
е посветен на работа во областа по периоднонтологија реставрации го одземаат најголемиот дел од времето на
и имплантологија во Tunbridge Wells, Kent и исто така терапевтот. Бидејќи композитните полнења сé повеќе
работи како специјалист на денталната клиника Harley рутински се аплицираат, се поставува прашањето колку
Street, во Лондон. Тој работи како хонорарен предавач е времето на употребливост на овие реставрации?
на Одделот за периодонтологија на St Bartholomew’s Во овој труд авторите ќе го прикажат своето искуство
(Barts) Hospital, Лондон и сега е активно инволвиран и ќе се фокусираат на критички приказ на литературата
во постдипломските предавања по дентална хигиена публикувана во последната декада за тоа што сé се
во UK. Тој ги поддржува периодонтолоШките и знае за долготрајноста на композитните реставрации и
имплантолошките здруженија и подучува за идните главните причини за нивниот неуспех.
хируршки техники за ITI во UK. Тој е еден од дваесет
и петте ITI членови UK. Неговиот област на интерес е Curriculum Vitae
процедуритен во пластичната периодонтална хирургија,
периодонталната регенерација и рехабилитација кај Др. сци. Лидија Поповска дипломирала во 1984 год. на
периодонталните пациенти со дентални импланти. стоматолошкиот факултет во Скопје, каде веднаш се
вработила на истиот факултет на Клиниката за болести
на забите и ендодонтот.
Во 1994 год магистрирала и завршила со специјализацијата
од областа на кариологија и ендодонција. Таа се здобила
со звањето доктор на стоматолошки науки во 2003 год.
Лидија Поповска Со одбрана на докторската теза со наслов Хронични
периапикални лезии во релација со ендодонтскиот
статус на забите.
Д-р. Поповска била главен истражувач во научниот
национален проект - Процена на хроничните
периапикални лезии по конзервативен и оперативен
Универзитетски стоматолошки клинички центар третман: клиничка, микробиолошка, патохистолошка
и имунохистохемиска студија ( 2000 -2003) Таа
КЛИНИЧКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА реализирала два студијски престоја – три месечен
КОМПОЗИТНИТЕ ПОЛНЕЊА ВО РАЗЛИЧНИ престој во 1995 во амстердам (Холандија) на Клиниката
ПЕРИОДИ НА ОПСЕРВАЦИЈА за ендодонција, на тамошниот универзитет и шест
неделен престој во 2004 во Прага, Република на првиот
Поповска Л. 1, Дејаноска Т. 2 Универзитет за медицина.
Д-р. Поповска има публикуванао преку 70 професионални
Универзитетски стоматолошки клинички центар – и наупчни труда и е автор на монографијата “Апикални
Скопје1, ПЗО Дентал интернационал-Дејаноски2 пародонтити“, издадена во 2006. Нејзини главни области
на интерес се адхезивните реставративни техники во цел
Апстракт на обезбедување на долготрајни естетски реставрации,
како и репаративните процеси во периапикалните
Развојот на реконструктивната стоматологија е насочен
ткива.
во правец на наоѓање на материјал кој ќе ги задоволи
Моментално е насловен доцент на Катедрата за болести
сé поголемите барања на стоматолозите и пациентите.
на забите и ендодонтот, на Стоматолошкиот факултет
Пациентите се најмногу заинтересирани за долгорочни
во Скопје и се знимава со настава, клиничка пракса и
естетски резултати, а лекарите очекуваат универзален
научни истражувања.
материјал употреблив за сите препарациони класи, кој
ги комбинира естетиката и издржливоста и со кој лесно
се ракува.

Соња Апостолска Ивона Ковачевска
ЈЗУ Универзитетски стоматолошки клинички центар ЈЗУ Универзитетски стоматолошки клинички центар
„Св. Пантелејмон“ „Св. Пантелејмон“
GUTTA FLOW НОВ СИСТЕМ ЗА ПОЛНЕЊЕ НА ПРИМЕНА НА Nd: YAG ЛАСЕРОТ ВО

КОРЕНСКИ КАНАЛИ – КЛИНИЧКА ПРИМЕНА ЕНДОДОНТСКАТА ТЕРАПИСКА ПРОЦЕДУРА
Каналната оптурација претставува финална фаза од Ендодонтската тераписка процедура претставува сплет
ендодонтскиот третман. Целта ние е да ја прикажеме од хронолошки точно детерминирани постапки кои се
оптурацијата на коренските канали, апикалниот форамен реализираат чекор по чекор.
и латералните и акцесорни канали со Gutta Flow. Според индикативните моменти, ендодонтската терапија
може да се реализира на заби со витална пулпа и на заби
За полнење на коренските канали го употребивме новиот со авитална пулпа, при инфицирани коренски канали
систем на ладна, течна гутаперка Gutta Flow. Базичните како и акутни и хронични периапикални патози.
особини од новиот иновативен материјал за оптурација Респектирајќи ги биолошките ендодонтски принципи,
на коренските канали со Gutta Flow ќе бидат прикажани во терапијата на периапикалните лезии базична
со клинички случај. улога се посветува на интраканалната стерилизација
и дезинфекција, бидејќи ендодонтскиот спациум
Резултатите покажаа одлични канални полнења со Gutta претставува траса од каде пристигнува инфективниот
Flow кои цврсто се прилепува со дентинот и потполно материјал во периапикалните структури.
ги оптурира акцесорните канали. Современите техники и инструменти како и хемиските
Gutta Flow овозможува едноставна, сигурна и брза супстанции кои се употребуваат во функција на каналната
постапка при оптурација коренските канали. препарација, помалку или повеќе се инсуфициентни
да реализираат целосна стерилизација, посебно во
Curriculum Vitae латералните дентински тубули во каналниот систем.
Nd: YAG ласерската светлина се препорачува за канална
Д.р Соња Апостолска дипломирала на Стоматолошкиот стерилизација и претставува современа техника
факултет во Скопје во 1988 година. Работи на клиниката која ја помага нехирушката ендодонтска процедура
за Болести на забите и ендодонтот. Магистрирала во при терапијата на инфицираните коренски канали и
1994 година од областа на кариологијата. Во 1995 година периапикалните лезии.
специјализирала на болести на забите и ендодонтот, а Во оваа студија ќе бидат презентирани можностите
во 2002 година докторирала на тезата “Улогата на Strep- и ефектите Nd: YAG ласерот и неговата апликативна
tococcus mutans и Lactobacillus во етио-патогенезата на можност во сверата на ендодонтската тераписка
денталниот кариес”. Претседател е на здружението на процедура како и сопствените искуства и позитивните
специјалисти по болести на забите и ендодонтот. Има информации, добиени преку клиничките и
одржано курсеви и предавања на теми поврзани со параклиничките податоци.
естетска, реконструктивна и адхезивна стоматологија.
Curriculum Vitae
Д-р Ивона Ковачевска е родена во Битола 1962год.

Диплпмирала (1985год.) и магистрирала (1999год.)
на Стоматолошкиот факултет при Универзитетот Св.
Кирил и Методиј во Скопје, Македонија. Во моментот
работи како асистент на оделот по Болести на забите и
ендодонтот при Стоматолошкиот факултет во Скопје
и е на докторски студии на истиот факултет. Предмет
на нејзино истражување представува коронарната
и апикалната микропропустливост. Таа е член на
Македонското Стоматолошко Друштво, Балканската
Стоматолошка Асоцијација и Здружението на
специјалистите по Болести на забите и ендодонтот.

Антоније Шкоклев
Квантна медицина со примена

на акупунктурологија во
стоматологијата
Во рефератот се изнесуваат современи сознанија за

физиолоските ефекти на акупунктурата и на квантно-
информационата медицина,нивната примена во
стоматолоската пракса и едукација на лекарите.

УСНИ ПРЕЗЕНТАЦИИ
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА на оралните заболувања се особено актуелни. Во тој

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА контекст, прифатени се одредени лесно изводливи
тестови, кои укажуваат на степенот на ризик на лицата
Бр.001 за појава на денталниот кариес, како и на причините кои
доведуваат до него.
ЛАСЕР ВО ЕНДОДОНТСКИ ТРЕТМАН - Целта на нашата студија е да одговориме на прашањето
КЛИНИЧКА СТУДИЈА дали разликите во хигиено-диететскиот режим можат
да се применат како индикатор за детерминирање на
А. Филдишевски, Е. Ѓоргиевска, Е. Жабокова- ризикот од појава на денталниот кариес.
Билбилова, К. Филдишевска Во испитувањето беа опфатени 109 испитаници на
возраст од 15-18 години со различни вредности на КЕП-
Институција од која доаѓате : ЈЗУ Стоматолошки индексот кај кои беше проследен хигиено-диететскиот
клинички центар - Скопје, Клиника за детска и режим со примена на анкета, а беа спроведеини и
превентивна стоматологија клинички и лабораториски испитувања.
изата на добиените резултати говори за влијанието на
Цел/и на истражувањето: разликите во хигиено-диететскиот режим на кариес
Целта на оваа студија е да го евалуира активитетот кај нашите испитаници, што од своја страна
антимикробиолошкиот ефект на Er:YAG ласерот како ни овозможува детерминирање на ризикот од појавата на
дополнување на стандардниот ендодонтски протокол. денталниот кариес и правовремена примена на соодветна
Материјал и метод: превентивна, превентивнотераписка или реставративна
Испитувањето беше изведено ин виво на коренови процедура кај секој поединец индивидуално.
канали кај трајни заби со апикален периодонтитис.
После соодветна биомеханичка обработка на кореновите Клучни зборови: дентален кариес, исхрана, орална
канали, проширување со кер игла до 35, каналите беа хигиена
ендодонтски третирани со Er:YAG ласер (KaVo) со
употреба на фибер-оптички придолжеток и параметри:
јачина 60 - 80 mJ и фреквенција 10 Hz, четири пати УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
па 10 sec за секој канал. Забите беа рентгенолошки ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
и микробиолошки следени пред, за време и после
третманот во соодветни временски интервали. Бр.003
Резултати:
Ласерска ирадијација покажува статистички висока НАЦИОНАЛНА СТРАТЕГИЈА ЗА ПРЕВЕНЦИЈА
редукција на бактериската содржина на кореновиот НА ОРАЛНИ ЗАБОЛУВАЊА КАЈ ДЕЦА ОД 0-14
канал и акцесорните дентински каналчиња. Притоа не ГОД. ВО РМ
доведува до термичка афекција на околното ткиво и
воошто до било какви несакани ефекти. Билјана Гетова 1, проф.М. Царчев 2, Т.Нечаковска 3,
Заклучоци: С.Јаневска 4, А.Џафери 5
Ласерскиот третман на коренови канали е квалитативно
надополнување на постоечките ендодонстки протоколи Институција од која доаѓате: 1 Здравствен Дом-
поради фактот што доведува до дезинфекција на Валандово, 2 Стоматолошки Клинички Центар-
кореновите канали, но не и нивна стерилизација. Скопје, 3 Здравствен Дом-Битола, 4 Здравствен Дом-
Кавадарци, 5 Здравствен Дом-Тетово
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА Цел/и на истражувањето:

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА Проценка на орално здравје кај детска популација во
РМ, детална анализа на фактори кои придонесуваат за
Бр.002 состојбата и одредување на најадекватни превентивни
мерки за подобрување на истата.
ДИЈАГНОСТИЦИРАЊЕ НА РИЗИКОТ ЗА РАЗВОЈ Материјал и метод:
НА ДЕНТАЛНИОТ КАРИЕС Стоматолошки преглед на рандомизирана популација на
6,8 и 12 годишна возраст, реализиран од експертски тим
М. Јанкуловска, Кокочева-Ивановска О. на калибрирани педодонти определен од Министерство
за здравство да го одреди ДМФТ индексот како реално
Стоматолошки факултет-Скопје мерлив индикатор и стандард одреден од СЗО.
Клиника за Детска и превнтивна стоматологија Резултати:
ДМФТ индексот кај 6 годишни деца покажа вредност од
Истражувањата во современата стоматологија во 0,90 за трајните заби (први трајни молари), на 8 годишна
областа на дијагностицирањето на ризикот за појава возраст ДМФТ е 3,34.

Заклучоци: Заклучоци:
Доследна примена на петте превентивни мерки Деминерализацијата на емајлот во тек на ортодонтскиот
предвидени со Националната стратегија ќе создаде третман со фиксен апарат е клинички проблем.
едуцирана, високомотивирана популација со сочувано Со аплицирање на соединението RECALDENTTM
орално здравје и подобрување на квалитетот на ЦПП-АЦП во форма на крема GC Tooth Mousse се
живеење. воспоставува урамнотежен минерален баланс.
GC Tooth Mousse, со ЦПП-АЦП комплексот е дел од
современиот пристап кон кариес превенција и/или во
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА минимална стоматологија.
ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
Бр.004 УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

ПРЕВЕНЦИЈА НА ДЕМИНЕРАЛИЗАЦИЈА
НА ЕМАЈЛОТ ОКОЛУ БРЕКЕТИТЕ IN VITRO Бр.005
СТУДИЈА
БИХЕВИОРАЛЕН МЕНАЏМЕНТ ВО
Е. Жабокова-Билбилова, А. Сотировска-Ивковска, З. ПЕДОДОНЦИЈАТА
Георгиев, А. Филдишевски
Саракинова О.,Маркоска И,Зорчец Т.
Институција: ЈЗУ Стоматолошки клинички центар Св.
Пантелејмон Скопје, Клиника за детска и превентивна Клиника за детска и превентивна стоматологија, клин.
стоматологија центар “св.Пантелејмон”“ - Скопје, Дентал центар
“Каракамчев“, Клиника за педијатрија-Скопје
Ризикот од деминерализација на емајлот околу брекетите
во тек на ортодонтски третман со фиксен апарат може Секојдневното практикување во педодонцијата носи
да се редуцира со адекватна орална хигиена и употреба многу предизвици како од стручен аспект така и од
на топикален гел - GC Tooth Mousse. Целта на оваа доменот на психологијата.
студија беше да се одреди масениот удел на Ca, Na, K
и Mg во емајлот пред и по апликација на топикалниот Целта на нашиот труд е анализа на стравот кај децата
гел - GC Tooth Mousse, следејќи го степенот на од стоматолошка интервенција и предлагање на начини
реминерализација. за пристап кон нив за поуспешно извршување на
Мареријал и метод: тераписките зафати.
Испитувањето го спроведовме кај 60 екстрахирани
интактни заби, две групи од по 30 заби според временскиот Возрасниот дијапазон на пациенти кои се под
период на испитувањето (по еден и по три месеци). На ингеренција на педодонтот е навистина широк и опфаќа
забите од испитуваната група им беше залепена брекета возраст од 0-18 години.Тој факт покажува дека нашиот
со употреба на GC Fuji OrthoTM LC. Еднаш дневно пристап кон педонтолошките пациенти мора да биде
забите од испитуваните групи се третирани со GC Tooth соодветен и прилагоден на нивната возраст.
Mousse во траење од 5 минути, по што беа складирани Современите бихевиорални трендови бараат подлабоки
во артифициелна плунка. Определувањето на Ca, Na, K познавања од областа на детската психологија,а
и Mg беше извршено со пламена атомска апсорпциона тоа пак може многу да ни помогне во создавање на
спектрометрија (ПААС), со атомскиот апсорпционен индивидуална стратегија за приод кон секој пациент
спектрометар Varian Spectra AA 55 B. поединечно.Ако на ова се додаде и фактот дека скоро
Резултати: секоја стоматолошка интервенција ,освен оние кои
Процентуалната застапеност на Ca во емајлот кај се поврзани со превентива,предизвикуваат помала
испитуваната група на заби, еден месец по апликацијата или поголема нелагодност ,болка и дисцомфорт на
на GC Tooth Mousse изнесува 25,94%, а кај контролната пациентот, јасно може да се заклучи колку многу треба
група на заби е 23,16%. Констатирана е статистички да се биде едуциран и мотивиран педодонт ,за да може
сигнификантна разлика помеѓу масените концентрации квалитетно-компетентно да ги изведе стоматолошките
на Ca во емајлот кај двете испитувани групи на заби. интервенции .
Вредноста на масените концентрации на Ca во емајлот
кај групата на испитувани заби во однос на контролната Трудот е мал водич низ начините кои ги предлагаме, а кои
група, три месеци по третманот, е со висока статистичка се во соогласност со наводите на Ten Berge од одделот
сигнификантност. Истата е резултат на порастот на за педодонција и институтот за ментално здравје во
вредностите на испитуваниот параметар по апликацијата Ротердам (Холандија).
на кремата од 23,99%, наспроти контролната група на
заби каде вредноста на Ca е 21,72%.

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА во Р.Македонија. Систематски преглед, едукација,

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА залевање на фисури и јамички кај први трајни молари
,флуор профилакса .
Бр.006
Резултати:
ЕДУКАЦИЈА И МОТИВАЦИЈА Од 21308 деца родени во 2002 год. Прегледани 20411
деца или 95,79%. Кариес на први трајни молари
Д-р.Севдалина Јаневска, Доц.Д-р.Оливера Саракинова, кај 13,03 %, екстракции 0,01% пломбирани 3,36%,
Д-р.Билјана Гетова, Д-р.Тина Нечаковска изникнати незалеани 8,46%, од изникнати први трајни
молари,залеани 75,12% неизникнати 34,13 %.
Институција од која доаѓате : ЈЗУ Здравствен Дом
Кавадарци Заклучоци:
Евалуацијата на резултатите говори за висок процент на
Цел/и на истражувањето: опфатеност со превентивни мерки на децата родени 2002
Да се укаже на потребата од едукација и мотивација за год. Со примена на залевање на фисури и јамички на
оддржување на орално здравје кај децата. првите трајни молари и другите превентивни мерки се
намалува можноста од појава на кариес и компликации.
Материјал и метод:
За потребата од едукација потврдува и анкетата која ја
спроведовме кај 105 деца во врска со оджување орална УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
хигиена. ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
Резултати: Бр.008
Анкетата покажа делумна информираност: •71,4% знаат
дека треба да се мијат заби, но техниката на четкање не ПОСТРАУМАТСКИ ФИКСАЦИИ СО
ја знаат 65% •45,7% користат паста со F •59% мислат ФИБЕРГЛАС ШИНА КАЈ ТРАУМАТСКИ
дека четката за заби треба да ја менуваат секои 6 месеци, ИЗЛУКСИРАНИ ЗАБИ
што не е точно.
Петановски Х., Царчев М, Саракинова О, Јанкуловска
Заклучоци: М
Мора да истакнеме дека програмата за едукација и
мотивација на децата ќе биде успешна само ако истата Клиника за детска и превентивна стоматологија,
е целосно поддржана од родителите и наставниците Стоматолошки клинички центар-Скопје
и доколку основна цел на педодонтот е промоција, а
не лекување на последиците од негрижа за оралното Целта на овој труд е да ја прикаже поедноставената
здравје. форма на фиксација со фиберглас шина која е особено
лесна за примена во детската возраст.
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА Материјал и метод:

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА Пострауматска фиксација е направена кај 10 пациенти
на возраст од 8 до 14 години. Кај седум од нив е
Бр.007 дијагностицирана луксација на трауматизираните
заби од втор степен додека кај двајца е констатирана
СОСТОЈБА НА ПРВИТЕ ТРАЈНИ МОЛАРИ КАЈ луксација од трет степен. Еден пациент е третирен
ДЕЦА РОДЕНИ 2002 ГОДИНА ВО Р. М. со оваа метода после комплетна трауматска авулзија.
Претходно добро одмерениот сноп од фиберглас влакна
Т.Нечаковска1, проф.М.Царчев2, Б.Гетова3, се натопува во атхезив и се аплицира на претходно
С.Јаневска4, В.Амбаркова2 изјетканите вестибуларни површини на забите со 37%
ортофосфорна киселина по што следува експонирање
Институција од која доаѓате: Здравствен Дом Битола на истите на халогено светло во траење од 20 секунди
за секој заб. После извршената адаптација на фиберглас
Цел/и на истражувањето: шината на вестибуларните површини на забите се
Анализирање на состојбата на првите трајни молари низ нанесува течен композит кој нетреба да навлезе
неколку параметри, по извршено превентивно залевање интердентално и несмее да биде во контакт со гингивата.
на фисури и јамички . Последен се фиксира труматизираниот заб со претходна
Материјал и метод: блага репозиција. Шината се задржува две седмици по
Целна група- деца на шест годишна возраст. Приказ на што се отстранува.
состојба на први трајни молари кај деца родени 2002год.

Според нашите резултати фиксацијата со фиберглас УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

шина е особено корисна во случаите на трауматските ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
излуксираните заби додека во случаите на авулзија
сепак предноста е на страната на жичано-композитната Бр.010
фиксација. И покрај одредени недостатоци сепак
фиберглас фиксацијата се покажа како исклучително MOЖNOST ZA INKORPORIRAWE NA
практична и лесна метода за користење особено во ANTIMIKROBNI KOMPONENTI VO GLAS-
детска дентална трауматологија и пошироко. JONOMER CEMENT
Avtorи: Aleksandar Dimkov*, John W. Nicholson **,

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА Елизабета Ѓоргиевска*
*Klinika za detska i preventivna stomatologija
Бр.009 ** School of Chemical and Life Science, University of
Greenwich, Chatam Maritime, Chatam, Kent, UK
CARIES FREE ДЕЦА НА ПЕТ ГОДИШНА
ВОЗРАСТ ВО Р.МАКЕДОНИЈА Apstrakt:
Pokraj osloboduvaweto na флuoridnite joni, GJC-i
М.Павлевска, Т.Нечаковска, Ш. Аљили, Х. Петановски potencijalno moжat da bidat iskoristeni kako matrici
za osloboduvawe na drugi aktivni antimikrobni
Стоматолошки факултет Скопје, Здравствен дом Битола sostojki. Celta na ovaa studija beшe da ja sogledame
moжnosta od inkorporacija na antimikrobno
Цел на трудот: soedinenie vo glas-jonomer cement, kako i vlijanieto
Да одредиме колкав процент од 5 годишните деца od negovoto vgraduvawe vrz фиziчkite karakteristiki
во Р. Македонија се без кариес на млеќните заби и да na samiot cement. Za realizacija na postavenata cel
предложиме препораки за подобрување на сегапната go koristevme komercijalno dostapniot glas-jonomer
состојба . cement ChemFlex, materijal koj naoѓa шiroka primena
Материјал и метод: vo restavrativnata stomatologija. Bea izgotveni po
Калибрирани стоматолози, на целата територија 5 primeroka od komercijalniot glas-jonomer cement
на Р. Македонија поделена на 8 региони, направија ChemFlex bez dodavawe na antimikrobno soedinenie
стоматолошки прегледи на 5 годишните деца кои - kontrolna grupa; po pet primeroka od istiot ovoj
посетуваат предучилишни установи. Од добиените cement, no so dodavawe na razliчni koncentracii
резултати го пресметавме кеп индексот и процентот на na – Benzalkonium Chloride - 1%, 2% i 3% - vkupno 15
деца без кариес на млечните заби. primeroka. Bea mereni vremeto na rabota, razlikata
Резултати: vo teжinata na primerocite pred i po zavrшuvaweto
Во Скопскиот регион кеп индексот на 5 год. деца изнесува na analizite; i koncentracijata na ispuшteni joni –
5,46, а без кариес на млечните заби се 23%од децата, во флuoridi i hlor vo odredeni vremenski intervali.
Пелагонискиот регион кеп индексот е 5,80 а без каиес се Rezultatite od ispituvawata na vremeto na rabota na
23,13%од децата, во Вардарскиот регион кеп индексот ovoj cement bez vgradena antimikrobna komponenta
е 6,78, а без кариес се 14,28%од децата, во Полошкиот e isto so ona dadeno od proizvoditelot. Vgradeniot
регион кеп индексот е 7,64 а без кариес се 11,42%од 1% benzalkonium hlorid ne vlijae vrz vremeto na
децата, Во Југозападниот реион кеп индексот е 7,83 а без rabota, odnosno vremeto na rabota e identiчno so
кариес се 9,55% од децата, Во Североисточниот регион komercijalniot GJC. Minimalnite otstapuvawa
кеп индексот е 5,82 а без кариес се 19,12% од децата , во koi se javuvaat kaj 2%, odnosno 3% se vo granicite
Југоисточниот регион кеп индексот е 6,32 а без кариес na normalata i ne se smetaat za znaчajna razlika.
се 18,45% од децата и во Источниот регион кеп инексот Merewata na teжinata na primerocite so i bez
е 5,49, а без кариес се 18,87% од децата . Пресметано на inkorporiran benzalkonium hlorid pred i po 24 чasa
ниво на цела република кеп индексот на 5 годишните pokaжuvaat deka antimikrobnata komponenta ne vlijae
деца изнесува 6,26 а само 17,22%од 5 годишните деца vrz procesot na primawe na teчnost. Za da ja odredime
немаат кариес на млечните заби. koliчinata na oslobodenite jonite (Cl - i F -) vo
Заклучок: mediumot (dejonizirana voda) vo koi bea postaveni
Добиените резултати укажуваат на високи вредности primerocite, izvrшivme merewa so jon-selektivni
на кеп индексот на млечните заби кај 5 годишнте деца elektrodi speciфичni za hlor i флuor vo tek na razliчni
во нашата држава. Во понатамошниот период нашата vremenski intervali. Analizata na osloboduvaweto na
основна задача треба да се состои млечните заби да ги hlor ja sprovedovme so cel da se vidi dali i vo koja
сочуваме здрави до нивната физиолошка смена а тоа е и koncentracija doaѓa do ispuшtawe na hlorot kako
предуслов за здрава трајна дентиција. del od benzalkonium hloridot, a analogno na toa i na
moжnosta od antimikrobno dejstvo na samiot glas-

jonomer cement. Ona шto e zaedniчko za sekoja od ispita moжnosta za retenirawe na restavracijata.
trite procentuelni zastapenosti na benzalkonium Preparatite bea nabquduvani na skening elektronski
hloridot e deka postoi razlika vo koncentracijata na mikroskop tip JSM 5300.
hloridnite joni od primerocite so i bez dodatok na Rezultati :
antimikrobnoto sredstvo. Analizata na rezultatite dobieni so skening
elektronskata mikroskopija pokaжa deka cvrstite
Kluчni zborovi: glas-jonomer cementi, benzalkonium emajlot i dentinot obraboteni so klasiчnata metoda
hlorid, jon-selektivni elektrodi, флuor, hlor, so turbina i kolewak ne se pogodni za aplikacija na
antimirobni soedinenija. sovremenite adhezivni sistemi bez nivno dodatno
kondicionirawe i nagrizuvawe.
Cvrstite zabni tkiva obraboteni so Er:YAG laaserot
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА dobivaat povrшina kompatibilna so sovremenite
ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА barawa na adhezivnata stomatologija.
Zakluчoci:
Бр.011 1. So SEM ispituvawata moжe da se dobie
kompletna slika za morfoloшkite prestruktuirana
ULTRASTRUKTURNITE PROMENI NA na adhezivniot interfejs (kompozit/adheziv/dentin)
TVRDITE ZABNI TKIVA PO TERAPIJSKO dodeka mehanizmot za nivnoto nastanuvawe ostanuva
PREPARIRAWE KAKO PREDUSLOV ZA DOBRA nepoznat- potrebni se drugi metodi za razotkrivawe.
ADHEZIJA NA KOMPOZITNITE POLNEWA 2. Emajlot vo dnoto na kraterot dobiva forma
na saќe od pчela шto e sovrшeno kompatibilno so
Stevanoviќ Marija barawata na adhezivnata stomatologija, za razlika
od preparaciite so dijamantski borer koi baraat
JZU Stomatoloшki kliniчki centar dodatno nagrizuvawe so kiselina vo interes na
Klinika za detska i preventivna stomatologija mikroretencijata.
3. Povrшinata koja zad sebe vo dentinot (pri
Cel na trudot: preparacija na zabnite kaviteti) ja ostava Er:YAG
Celta na ovaa studija e da se ispita “interface”- laserot e чista, bez prisustvo na smear layer i so
ot (meѓupovrшinata na adhezivniot pripoj pri шiroko otvoreni dentinski tubuli шto e idealno za
kompozitnite restavracii: barawata na sovremenite adhezivni tehniki.
1. Сo pomoш na skening elektronska mikroskopija da
se sporedat efektite dobieni od preparacija so laser i
konvencionalna preparacija vo emajlot i dentinot. УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
2. Дa se konstatiraat ultramorfoloшkite promeni ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
na meѓupovrшinite zabno tkivo/adheziv /kompozitna
restavracija. Бр.012
Materijal i metod na rabota:
Upotrebeni se 20 ekstrahirani intaktni humani zabi BLAGODETITE I RIZICITE OD
podeleni vo dve grupi od po 10 zaba. FLUORIZACIJATA NA VODATA ZA PIEWE
1-va grupa: zabi preparirani so laser i toa emajlot so
6 Hz frekvencija i 350mj energija po pulps, a dentinot V.Ambarkova, Ш.Aqiqi, T.Neчakovska, O.Kokoчeva,
so 4Hz i energija od 250mj, potoa beшe apliciran D.Gligorova, S.Dimitrovska
adheziv Syntac i kavitetite bea restavrirani so
kompozitot Tetric ceram. Potoa sledeшe nivna Univerzitetski Stomatoloшki Kliniчki Centar-
priprema za nabquduvawe na SEM i analiza na Skopje
kompleksot: kompozit-adheziv i zabno tkivo. Eden del
od restavriranite zabi bea nasilno otkrшuvani so cel Voveduvaweto na флuoridnata proфиlaksa koja zapoчna
da se odvoi kompozitnoto polnewe od zabnata supstanca so флuorizacijata na vodata vo kasnite 1940 godini
koristejќi sila pogolema od onaa na adhezivnoto i koja beшe prodolжena so ekstenzivnata upotreba na
propojuvawe za da moжe interface-ot mikroskopski da lokalnite флuoridi 20 godini podocna, rezultiraшe
se nabquduva. so redukcija na kariesot kaj decata i adolescentite od
2-ra grupa: zabi konvencionalno preparirani so celiot svet.
dijamantski borer, turbina i чeliчen borer, jetkani Fluorizacijata na vodata e najlesna i najevtina metoda
so 37% ortofosforna kiselina, potoa beшe apliciran na sistemska administracija na флuoridite so koja e
adheziv Syntac i kavitetite bea restavrirani so prikaжana redukcija na karies od 40-50% vo poraneшni
kompozitot Tetric ceram. studii.Se preporaчuva od strana na SZO kako vaжna
Po upotreba na standardnata metoda za priprema na karies preventivna merka,no nejzinata upotreba e
primerocite, istite bea nabquduvani na SEM za da se limitirana na golemi opшtestva so golem tehniчki

kapacitet na vodovodnata mreжa. пресечени на половина и анализирани со СЕМ и ЕДХ.

Dolgogodiшnata sistemska izloжenost na флuoridite
preku vodata za piewe vo tekot na periodot vo koj se Микрофотографиите покажуваат комплетна ресорпција
odviva odontogenezata i mineralizacijata na zabite, на Ca(OH)2 и делумна ресорпција на GC Tooth Mousse.
kako i vo tekot na celiot жivot ima dokumentirani Анализата со ЕДХ покажа сигнификатно покачено ниво
karies reduciraчki efekti istovremeno kaj decata i на калциум кога беше аплициран GC Tooth Mousse, како
vozrasnite. Redukcijata na kariesot od флuorizacijata и зголемено ниво на натриум, фосфор и кациум кога
na javnoto vodosnabduvawe denes e znaчajno namalena беше аплициран само глас јономер цемент.
vo odnos na vremeto koga e vovedena ova metoda, glavno Ова испитување укажува дека најдобра реминерализација
poradi zgolemena izloжenost na drugi флuoridni се постигнува со поставување само на глас јономер
izvori kako шto se hranata, pijalocite, zabnite pasti i цемент.
lokalnite флuoridni preparati. Od neodamna razlikata
vo prevencijata od karies pomeѓu arteфиcielno
флuoriranite i ne-флuoriranite oblasti e dramatiчno УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
namalena. ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
Vo nekoi oblasti kade флuoriraweto na javnoto
vodosnabduvawe ne se koristi se preporaчuva Бр.097
dodavawe na флuoridi vo mlekoto ili gotvarskata
sol. Administracijata na флuoridnite tablet i DENTIN-RESORPTIVNA KLETOЧNA AK-
drugite suplementi kako шto se флuoridnite kapki TIVNOST VO PULPATA NA MLEЧNITE ZABI
sluжat kako alternativa na флuorizacijata na vodata SO NAPREDNATA RESORPCIJA
za piewe. Administracijata naфлuoridnite tableti
treba da se sproveduva vo dozi prilagodeni na vozrasta Georgiev Z., Petruшevska G., Kovaчevska I., Жabokova-
i флuoridnata koncentracija vo vodata za piewe. Bilbilovska E., Dimova C.
Seto gore spomenato doprinese da ne ja vkluчime VOVED: Mleчnite zabi se polnovreden mastikatoren
флuorizacijata na vodata vo naшata Nacionalna organ vo vreme na nivniot kratok жivot, iako podleжat
Strategija za prevencija na oralni zaboluvawa kaj deca na rana фиzioloшka resorpcija na korenite i nivna za-
od 0-14 godini na Republika Makedonija za periodot mena, so cel sozdavawe prostor za postava na trajnite
2008-2018 godina. zabi.
CEL:
Naшata cel beшe istraжuvawe na dentin-resorptivno
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА kletoчnata aktivnost na pulpata na mleчnite zabi pri
ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА naprednata фиzioloшka resorpcija.
MATERIJAL I METOD: Od zdravi deca poradi or-
Бр.013 todontski priчini bea ekstrahirani pet nekariozni
mleчni zabi so naprednata фиzioloшka resorpcija.
РЕМИНЕРАЛИЗАЦИЈА НА ДЕНТИНОТ ПО Neposredno po ekstrakcijata sekoj zab beшe potopuvan
АПЛИКАЦИЈА НА Ca(OH)2, GCTooth Mousse II vo фиksir Bouin. Posle 24 чasa sekoj zab beшe zaseku-
ГЛАС ЈОНОМЕР ЦЕМЕНТ van po nadolжnata oska so karborund disk pod mlaz
voda i prepolovuvan so plastiчen instrument. Dental-
Елизабета Ѓоргиевска1. Џон Николсон2, Марија nata pulpa beшe ekskavirana i potopuvana vo фиksirot,
Стевановиќ1 a posle sedum denovi beшe podloжena na konvenciona-
lna histoloшka obrabotka za svetlosno mikroskopsko
1Стоматолошки факултет Скопје, Клиника за детска и istraжuvawe.
превентивна стоматологија REZULTATI: Kaj site mleчni zabi so naprednata
2University of Greenwich, UK фиzioloшka resorpcija na korenite, vo okolnoto
granulaciono tkivo na mleчnata pulpa, bea opser-
Целта на студијата беше да се евалуира ефектот на virani kletki koi resorbiraat tvrdi zabni tkiva:
различни реминерализирачки агенси. multinuklearni xinovski odontoklastni kletki -
dentinoklasti (sliчno na osteoklastnite kletki), i
Беа употребени 15 молари на кои беа препарирани mononuklearni makrofagi. Resorptivnite kletki bea
кавитети од Vта класа, беше поставен гел за poloжeni vo resorpcioni lakuni koi bea pridruжeni
деминерализација на дентинот 7 дена, а потоа забите na zonite na aktivna resorpcija na dentinot.
беа поделени во три групи и реставрирани со: 1. ZAKLUЧOK: Pulpata na mleчnite zabi so naprednata
Ca(OH)2+ глас јономер цемент, 2. GC Tooth Mousse+ фиzioloшka resorpcija ima sposobnost za resopcija na
глас јономер цемент, 3. само глас јономер цемент. По 6 tvrdite zabni tkiva.
месеци складирање во артифициелна плунка, забите беа

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА техники за презервација на истиот.

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА Материјал и метод:
I гр. е третирана со класична техника на екстракција а
Бр.098 потоа во забната алвеола е аплициран графт материјал
(Bio-oss, Osteohealth,USA) ќе биде стабилизиран со
PREOSETLIVOST NA ZABITE: NOVA PERS- колаген материјал, а II гр. со современа метода за
PEKTIVA ZA STARIOT PROBLEM екстракција на забите (Darby 2008).
Резултати:
A.Sotirovska-Ivkovska, E.Жabokova-Bilbilova, Методот на Darby за презервација на алвеолата дава
L.Popovska подобри резултати во однос на класичната метода т.е.
подобро ја презервира хоризонталната и вертикаланата
Preosetlivosta na zabite e najчestiot simptom na koj димензија на гребенот.
se жalat pacientite. Od neodamna e dostapen za upotre- Заклучоци:
ba Clinpro White varnish (3M ESPE) koj ima sposobnost Хоризонталната и вертикалната ресорпција е
da ja namali preosetlivosta na zabite. Ova kliniчko сигнификантно намалена со уптребената техника за
ispituvawe e sprovedeno za da se ispita sposobnosta презервација на алвеоларниот гребен.
na ovoj nov preparat da ja namali preosetlvosta vo od-
nos na natrium флuoridot kako kontrolno sretstvo.
Ova beшe kliniчka studija, na paralelni grupi po УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
sluчaen izbor sprovedena spored ADA (American Den- ОРАЛНА ХИРУРГИЈА
tal Association). Opfateni se 30 ispitanici, koi po
sluчaen izbor se rasporedeni vo ispituvanata ili vo Бр.015
kontrolnata grupa. Na ispitanicite im beшe objasneto
kako da gi upotrebuvaat preparatite ednaш dnevno vo ИМУНОЛОШКИ ПАРАМЕТРИ И ХИРУРШКА
period od osum nedeli. Odreduvaweto na eфиkasnosta ТКИВНА ТРАУМА
beшe napraveno, so taktilna (so sonda) i termiчka (so
puster) osetlivost na poчetokot, posle 4 i posle 8 ne- Велеска-Стевковска Даниела1, Поповски Владимир2
deli.
Vrednostite na osetlivosta na termiчki drazbi za Clin- Стоматолошки факултет –Скопје, 1Клиника за орална
pro White varnish kaj ispituvanata grupa bea namaleni хирургија, 2Клиника за максилофацијална хирургија
za 44% vo odnos na kontrolnata grupa. Vrednostite na
testot na osetlivost na dopir za ispituvanata grupa Цел/и на истражувањето:
za Clinpro White varnish posle osum nedeli imaa 71% Трауматските нокси во тек на оралнохируршка
pogolem desenzibiliziraчki efekt vo odnos na kon- интервенција придвижуваат низа на различни локални
trolnata grupa. и системски алтерации кај домаќинот.Иницијалната
Novoto sretstvo Clinpro White varnish pokaжa каскада на одговорот на домаќинот е поврзана со
statistiчki signiфиkantno namaluvawe na preosetli- промени во микроциркулацијата.
vosta na zabite za 4 i 8 nedeli sporedeno so natrium Материјал и метод:
флuoridot kako kontrolno sretstvo. Пред, 24 часа после оралнохируршката интервенцијата
како и на седмиот ден постоперативно, кај 20 пациенти,
се регистрираа серумските нивоа на цитокините(IL-1α,
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА IL-6, TNF-α).Лабараториските испитувања се извршија
ОРАЛНА ХИРУРГИЈА со помош на ЕЛИСА методот.

Бр.014 Резултати:
Постоперативните вредности на испитуваните
SOCKET PRESERVATION-СОВРЕМЕНИ параметри се покажаа статистички значајни.Постои
ТЕХНИКИ ЗА СОЧУВУВАЊЕ НА ДИМЕНЗИЈАТА статистички значајна корелација помеѓу времетраењето
НА АЛВЕОЛАРНИОТ ГРЕБЕН на интервенцијата, комплексноста и степенот на
хируршка траума со појавата на постоперативни
Грнчаровски Андрејчо, Богдановски Сашко компликации.
ЈЗУ Универзитетски стоматолошки клинички центар Заклучоци:

„Свети Пантелејмон„ Користењето на дијагностички тестови за одредување
на нивото на цитокини како ориентири за степен на
Цел/и на истражувањето: постоперативна инфламација е оправдано.
Евалуација на хоризонталната и вертикалната димензија
на алвеоларнот гребен во случаи на употреба на различни

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА Во истражувањето беа вклучени 40 испитаници

ОРАЛНА ХИРУРГИЈА распоредени во две групи. Првата група од 20
испитаници беше третирана со адекватна антибиотска
Бр.016 и хируршка терапија (антибиотска група), а втората
група од 20 испитаници беа неадекватно третирани (
ВЛИЈАНИЕ НА КАНАЛНОТО ПОЛНЕЊЕ НА контролна група) со ненавремен третман, неадекватен
ПОСТОПЕРАТИВНАТА КЛИНИЧКА СЛИКА антибиотик, доза, времетраење на лекувањето или
воопшто нетретирани.
Ц. Димова, С. Ристеска, Л. Поповска, Е. Јанев, И.
Ковачевска Во првата група т.н. антибиотска група лечњењето
на објективно видливите знаци на AOI траеше 2 - 3
Универзитет “Св. Кирил и Методиј” дена, комплетниот третман со антибиотици 7-10 дена
без појава на компликации кај ниту еден пациент. Кај
Цел/и на истражувањето: контролната неадекватно третирана група лечењето
Цел на трудот е да се спореди влијанието на беше пролонгирано на 9-11 дена со честа појава на
преоперативното и интраоперативното канално полнење комликации. Од микробиолошкиот наод најзастапени
при апикотомија врз пост оперативниот клиничкиот беа: стрептококи и стафилококи, а предоминантно
изглед. застапена беше streptococcus pyogenes.
Материјал и метод: Адекватната антибиотска терапија во раната фаза во

Во испитувањето вклучени се 20 пациенти, 10 со развој на абсцесот заедно со хируршкиот третман
преопераивно полнење и апикотомија и исто толку со значајно го намалува времетраењето и тежината на
канално полење во тек на операција. клиничката слика на AOI.
Резултати:
Анализата опфаќа појава на едем, хематом, болка УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
и нивното влијание врз социјалниот живот на ОРАЛНА ХИРУРГИЈА
испитаниците.
Бр.099
Заклучоци:
Не пости влијание на видот на каналното полнење NOVOCOR PLUS- ВЕШТАЧКА КОСКА ЗА
врз постоперативната клиничка слика а со тоа и врз САНАЦИЈА НА КОСКЕНИ ДЕФЕКТИ
квалитетот на социјалниот живот на пациентите во тој
период. Симјановска Љ,, Симјановски С. Димитровски О.,
Јачимович-Тасевска К
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА ЈЗО Стоматолошки клинички центар” Св Пантелејмон”-

ОРАЛНА ХИРУРГИЈА Скопје Клиника за орална хирургија, Стоматолошки
факултет-Скопје. ПЗУ Јачимович-Тасевска Кристина-
Бр.017 Куманово
АДАКВАТНА АНТИБИОТСКА ТЕРАПИЈА НА Вовед: Санацијата на коскените дефекти е сложен

АКУТНА ОДОНТОГЕНА ИНФЕКЦИЈА биолошки процес. Во нормални услови тој трае од 3-6
месеци. Кај поголемите коскени дефекти најчесто е
Бизевски Д., Ајдинска З., Герасимовска Д. потребно да се аплицира алопластичен материјал кој
ги поседува остеоиндуктивното и остеокондуктивно
Воена болница - Скопје својство. Медицинскиот препарат NOVOCOR PLUS се
состои од корални гранули кои во големина варираат
Акутна одонтогена инфекција (AOI) претставува една од 200-600 µ и се од природно неорганско потекло.
од најтешките компликации на заболувањата во усната Скелетот на гранулите претставува арагоничен Цалциум
шуплина. царбонате, кој се трансформира во хѕдроксиапатит по
пат на хидротермичка размена. NOVOCOR PLUS има
Цел на овој труд е да се утврди клиничката ефикасност исклучително голем остеокондуктивен ефект заради
на пероралната примена на Амоксиклав во третманот карактеристичната хемиска структура која му овозможува
на AOI, да се прикаже антимикробната осетливост на брза фиброваскуларна и коскена пенетрација, уште во
изолираните соеви на бактерии како и несоодветен првите неколку недели.
третман со антибиотици. Целта на ова студија е да прикажеме дека, апликацијата
на NOVOCOR PLUS после хируршката интервенција

дава исклучително добри резултати како во однос некој тип на агенси, меѓу кои и локални анестетици.
на осификацијата на коскеното ткиво, така и во Пациентите беа подложени на in vivo и in vitro тестирања
стабилизација на забот. користејќи при тоа следните анестетици: Lidocain 3% и
Материјал и метод: Направена е студија кај 30 случаи, Mepivacain 3%.
со различна клиничка дијагноза, кај кои е аплициран Резултати: Резултатите од овие испитување покажаа
алопластичниот материал. Резултатите се следени врз дека; при in vivo теститањето во 4,8% случаи тестовите
основа на РТГ- снимки, клиничкиот наод и анамнеза. беа позитивни, а со in vitro тестовите во 7,8% од случаите
Резултати: Добиените резултати одат во прилог на беше се регистрирано присуство на специфични IgE во
позитивниот ефект од аплицираниот материал во серумот, кон одреден анестетик. Тестираните анестетици
однос на санација на коскените дефекти како во однос припаѓаа на амидната група анестетици.
на временски побрзата репарација така и во однос на Заклучоци: Иако се сметаат за многу ретки, алергиски
клиничката симптоматологија. реакции на локални анестетици сепак постојат. Исто така
Заклучок: NOVOCOR PLUS има позитивно дејство покачените вредности на тотал IgE in vitro претставува
на зараснување на коскените дефекти по направената сигнификантен ризик фактор за појава на алергија кој
хируршка интервенција. Како препарат кој е од природно ризик е за 1,5 пати поголем кај атопичарите во однос на
потекло- корали овозможува многу брза и ефикасна другите испитаници.
интеграција во коскеното ткиво. Скоро и да не постои
можност за отфрлање на аплицираниот материлал/
имплант. УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
ИМПЛАНТОЛОГИЈА

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА Бр.018
ОРАЛНА ХИРУРГИЈА
БИОМЕХАНИЧКИ КОНТРОЛИРАНА ОКЛУЗИЈА
Бр.100 НА РЕСТАВРАЦИИ НОСЕНИ ОД ИМПЛАНТИ
Современи дијагностички методи за И.Трајковска- Зареска 1, А. Ковачевски 2, М. Шапуриќ

утврдување на алергиски реакции на 3, С. Китановска 3
локални анестетици
Институција од која доаѓате : 1 ПЗУ Дентизар, 2 ПЗУ
Симјановска Љ,, Симјановски С., Пеова С., Марковска Импактадент, 3 ПЗУ Дентал-про
Арсовска М
Цел/и на истражувањето:
ЈЗО Стоматолошки клинички центар” Св Пантелејмон”- Типовите и основните принципи на имплантна оклузија
Скопје Клиника за орална хирургија, Стоматолошки се извлечени од оклузалните принципи на протетски
факултет-Скопје. Клиника за Имунологија- Скопје. реставрации носени од природни заби. Трите оклузиони
концепти (балансирана, групна функција и заедничка
заштитна оклузија се засновани на концептуални
Лек алергиските/хиперсензитивните реакции се теории и клинички истражувања. Сите тие во себе ја
имунолошки индиректни одговори на фармаколошкиот содржат максималната интеркуспидација за време на
агенс и фармаколошкиот примач. Овие имунолошки централна и/или центрична оклузија. Како сиже на овие
одговори треба да бидат теоретски поволни, но во три познати оклузиони концепти настанала имплант-
некои случаи нашиот имун систем оди преку граница заштитната оклузија која ние ја применуваме со мали
или губи контрола при што организмот реагира со модификации кај различни случаи на имплантно носени
хиперсензитивна реакција/алергиска. реставрации.
Асортиманот на дијагноза за алергиските реакции Материјал и метод:
го чинат: анамнезата, клиничката слика, in vivo и in во ова истражување беа анализирани 20 металкерамички
vitro тестови за хуморален и целуларен имунолошки коронки (соло и врзани во блок) носени од 15 Анкѕлос
одговор. импланти (Dentsply Friadent) на кои беше применет
Цел: Да се определи реалната застапеност на современиот концепт за имплант- заштитна оклузија. За
хиперсензитивните реакци на локални анестетици, врз утврдување на корелацијата помеѓу типот на оклузијата
основа на резултатите од in vivo и in vitro тестирањето. и имплантната стабилност беше измерено вертикалното
Да се утврди дали постои асоцираност помеѓу нивото на ниво на кресталната коска околу имплантите на РТГ
вкупни и специфични IgE според резултатите добиени снимки во моментот на поставување на коронката и по
од in vitro тестирањето. една година клиничко користење.
Материјал и методи: Проучувани се 84 пациенти Резултати:
поделени во две испитувани групи (атопичари и Измерените вертикални нивоа на крестална коска од
алергични), кои што имале неповолна реакција на РТГ снимки околу имплантите кои носат реставрации со

имплант- заштитна оклузија покажуваат мали варијации кој тип на белење ќе се спроведе.
од 0- 1мм, кое е во рамките на дозволените 1,5мм загуба Во нашата ординација, подолго време го користеме
на крестална коска во првата година по оптоварувањето Beyond-овиот ладно-светлосен апарат за белење што
на имплантите. употребува закосен зрак со висок интензитет на сино
Заклучоци: светло, со бранова должина меѓу 480 и 520 нанометри.
Повеќето модификации на конвенционалните оклузиони Специјален оптички процес го отстранува штетното
концепти како што се зголемен број на оклузални точки инфрацрвено и ултравиолетово светло. Течноста за
за распределување на џвакопритисокот, заоблената белење содржи хидроген пероксид и 20 нанометриски
анатомија на порцеланските коронки, оформување на силикон диоксид која рапидно ја оксигенизира целата
оклузалната површина за поаксијално оптоварување површина на сите 16 или повеќе предни заби во еден
на имплантите и редуцирање на должината на краток третман, реставрирајќи ги истите во прекрасно
апендиксите и меѓучленовите на мостовите се покажа бели.
како протективно во поглед на задржувањето на нивото
на кресталната коска. Дополнително, изборот на што Во трудот ќе бидат презентирани резултатите на
подолг имплант со што поголем дијаметар во секоја фотографии пред и по третманот . Тестовите докажаа
можна ситуација обезбедува поголема контактна дека по белењето на забите со системот на Beyond забите
површина меѓу имплантот и коската кое несомнено ја менуваат бојата од 5 до 8 нијанси по клучот на VITA.
влијае на зголемување на периодот на преживување Резултатите се толку добри што може да се споредат со
на имплантите. Со цел да се превенира потенцијално други слични производи.
преоптоварување на имплантите заради позициони или Заклучок е дека Beyond професионалниот in-office е
абрадирачки промени на природните заби во наредните светски лидер во професионалните системи за белење
години, периодични контроли на целокупната оклузија и е посветен на развивање најбеезбедна и најефективна
на секој пациент се наметнуваат како императив. технологија во естетската стоматологија. Комбинацијата
од ладно-светлосна технологија и напредната гел
формула ги прави забите блескави, за само 30 минути,
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА без било какви несакани ефекти.
ИМПЛАНТОЛОГИЈА
Бр.019 УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

ПРОТЕТИКА
ЕФЕКТИ И БЕЗБЕДНОСТ НА BEYOND
ПРОФЕСИОНАЛНИОТ IN- OFFICE СИСТЕМ ЗА Бр.025
БЕЛЕЊЕ НА ЗАБИТЕ
УПРОСТЕНА МОДИФИКАЦИЈА НА
Презентер: Д-р Димитар Тасевски ТЕЛЕСКОПСКИ КОРОНКИ КАЈ СУБТОТАЛНО
Автори: Д-р. Димитар Тасевски, Д-р.Томе Тасевски, БЕЗЗАБИ ВИЛИЦИ
Д-р. Македонка Тасевска , Прим. Д-р. Коте Тасевски
Автор: К.Ќ.Ќорнаков
Академија за естетска стоматологија - стоматолошка
поликлиника “ЕНДОМАК” - Скопје Институција: Приватна стоматолошка амбуланта
Кирил Ќорнаков др.дент.мед.Ракичан, Мурска Собота,
Една од многуте желби на современите луѓе е СЛОВЕНИЈА
сопствениот изглед да го збогатат со естетскиот изглед
на своите заби. Затоа, од стоматологот се бара, не само Целта на модификацијата е постигнување подобра
да ги лекува, туку и да постигне совршена естетика ретенција и естетика на протетскиот надоместок,
на нивните заби, да им ја врати прекрасната бисерна особено при субтоталните беззабости. Работено е со
насмевка, младоста и убавината на нивното лице. Во таа пациенти од регионот на Лендава и Мурска Собота,
смисла, белењето на забите во естетската стоматологија во Р.Словенија. Се работи со стандардни материјали,
стана ефикасна дентална терапија која овозможува да достапни на пазарот, вообичаени за стоматолошката
се постигне враќање на природната белина на забите, пракса.
кога - од најразлични причини, убавината е променета
поради дисколорацијата. Внатрешниот дел на телескопската коронка останува,
со извесна модификација на формата, изработена
За постигнување на саканиот ефект, како најефикасен е вообичаено од AgPd легура, може и од CoCr, или
и најбезбеден метод во амбулантски услови е др.постојана легура.
професионалното белење на забите. Врз основа на
потеклото на обојувањето, состојбата на забите, Надворешниот телескоп се моделира во заботехничката
естетските потреби и навиките на пациентот, одредуваме лабораторија во самиот акрилат на протезата, а во

ординација се упасува со помош на силиконски маси УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

за подложување (Ufi Gel P, Ufi Gel SC – VOCO). На ПРОТЕТИКА
слајдови се прикажани различни ситуации и решенија .
Бр.027
Резултатите (по 18 месеци) се такви да не добиваме
назад пациенти заради корекции. На преку 200 КЛИНИЧКА ЕВАЛУАЦИЈА НА ПОРЦЕЛАНСКИ
обработени случаи, такви имало само 6, еднократно, ИНЛЕИ И ОНЛЕИ
заради корекција на вентилниот раб. Заклучокот е дека е
протезата извонредно стабилна, со отворени можности Даниела Цветановска, Ана Бундалевска, Ѓорѓи
за извесна редукција на базата, во корист на естетиката Парцанов, Душко Азманов
и функцијата. Можат да се користат како ретенциски
и заби од прв и втор степен на луксација. Естетскиот Вовед:
момент е максимален. Големите кавитети на бочни заби, кај кои се изгубени
2 до 4 површини од забот, можат да бидат згрижени на
неколку начини, од кои еден е изработката на порцелански
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА инлеи/онлеи. Целта на оваа студија беше тие објективно
ПРОТЕТИКА да се евалуираат со помош на генерално прифатениот
Систем за контрола на квалитет на порцелански инлеи/
Бр.026 онлеи при USPHS (United States Public Health System).
ЛУМИНЕЕРС – НЕИНВАЗИВНА ЕСТЕТСКА Материјал и метод:

РЕКОНСТРУКЦИЈА КАКО ДЕЛ ОД СЕОПФАТНА Беа изработени 48 порцелански инлеи/онлеи, кај 14
ТЕРАПИЈА селектирани пациенти. При тоа 13 беа CAD CAM, а 35
прес-керамика.
А. Бундалевска, Д. Цветановска, Ѓ. Парцанов, А. Како основни критериуми за преживување на овие
Миновска изработки ги земавме: фрактура на инлеј, фрактура на
дел од заб со инлеј и отцементирување.
Употребата на порцеланските фасети во линијата на Сите инлеи/онлеи по 2 години (± 6 месеца) од
насмевка, во последнава деценија прилично напредна и цементирањето, беа проследени низ 6-те критериуми од
достигна зрелост. Достапни се најразлични материјали, Системот за контрола на квалитет на керамички инлеи/
но керамиката остана преферирана естетска опција онлеи, и тоа со клинички преглед и фотографија.
за многу клинички стоматолози, и покрај тоа што
постоечките техники сеуште се сметаат за сложени, Резултати:
чувствителни и до некој степен непредвидливи. Овие Во однос на трите основни критериуми на преживување,
особини, поврзани со инвазивната природа на истите, сите 48 инлеи покажаа 100 % рата на преживување.
како и потребата од привремени надоместоци, како Ставени во Системот за контрола на квалитет, според 4
и фактот дека се иреверзибилни денеска можат да се од критериумите, сите 48 инлеи дадоа одличен (100%)
надминат со употреба на новиот систем на Lumineers. резултат. Сигнификантни разлики во корист на прес-
керамичките изработки се појавија во 2 критериума, (во
Целта на оваа презентација е да ги подвлече предностите 4 – тиот и 6 – тиот критериум) кои пред се се однесуваат
на Lumineers., во однос на конвенционалните методи, на естетиката.
преку приказ на 3 случаи. Уникатната технологија се
состои од ултра тенки порцелански фасети (0.3мм) Заклучок:
изработени од засилен Cerinate порцелан. Lumineers. Порцеланските инлеи/онлеи во пракса се докажуваат
ни овозможуваат да коригираме дијастеми, тескобно како извонредно квалитетни изработки кои даваат
поставени заби, некои малоклузии, тетрациклински одлична функција и естетика на задоволство на
дисколорации и сл. Со нивно поставување на забите пациентите и стоматологот.
без претходно одземање на остелива забна супстанца.
Lumineers. обезбедуваат висока естетикаи идеално
рабно затворање без да го афектираат пародонталното
здравје. Во споредба со традиционалните фасети,
не употребивмениеден анестетик, целата процедура
помина безболно и крајната реставрација е целосно
реверзибилна. Постојат бројни индикации за примена
на овој едноставна, но естетски некомрпомитиран
модалитет на третман.

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА Резултати:

ПРОТЕТИКА Постигнатите резултати со користење на регеративна
метода во однос на добивање нов, повисок епителен
Бр.101 припој беа слични за двата коскени супституенти.
KOMPJUTERSKA ANALIZA NA OKLUZALNIOT Заклучоци:

BALANS KAJ PACIENTI SO CIRKULARNI Хируршкиот пристап во комбинација со уфрлање на
MOSTOVI коскени супституенти во дефектот, заедно со ресекција
со прецизно утврдена индикација се единствениот
V. Korunoska-Stevkovska, N. Gigovski, E. Bajraktarova- успешен метод во лекувањето во конкретна фаза на
Vaqakova пародонтален проблем.
Uspehot na izrabotenite фиksno protetiчki kon-

strukcii e vo zavisnost od dobro vospostavenite ok- УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
luzalni odnosi. ПАРОДОНТОЛОГИЈА
Cel na ova ispituvawe e da se izvrшi analiza na oklu-
zalnite kontakti kaj pacienti so cirkularni mostovi. Бр.021
Ispituvaweto beшe izvrшeno kaj 30 pacienti na koi
im bea izraboteni cirkularni mostovi vo ednata vil- ГИНГИВАЛНА ИНФЛАМАЦИЈА- КОФАКТОР
ica, so preostanato intaktno ili sanirano zabalo. ВО ПРОЦЕСОТ НА МЕДИКАМЕНТОЗНО-
Okluzalnata analiza beшe izvrшena so artikulaciona ИНДУЦИРАНО ГИНГИВАЛНО ГОЛЕМУВАЊЕ
hartija i T-Scan II kompjuterski sistem, za vreme na
probata, posle cementirawe i шest meseci posle ce- К. Митиќ
mentirawe na mostovite konstrukcii. Analizata na ok-
luzalnite kontakti beшe napravena vo interkaniniot Цел:
i postkaniniot prostor, levo i desno od medijanata. So Цел на нашето истражување претставуваше дефинирање
T-Scan II kompjuterskiot sistem beшe analizirana: a) на улогата на гингивалната инфламација во процесот
distribucijata na zabni kontakti pri maksimalna in- на формирање на гингивално зголемување условено
terkuspidacija; b)maksimalnata kumulativna sila; v) од комбинирана терапија на имуносупресив и калциум
interceptivni kontakti i g) centarot na sila. антагонист.
Dobienite rezultati kaj ispitanicite so cirkularni Материјал и метод:
mostovi pokaжaa deka nema statistiчki znaчajni raz- Во нашето испитување беа вклучени 120 ренално-
liki pri analizata na okluzalnite kontakti levo i des- трансплантирани пациенти кои беа на комбинирана
no od medijanata pri proba, posle cementirawe i шest терапија со циклоспорин и дилтиазем.Испитуваната
meseci posle cementirawe na mostovite. група беше поделена во четири групи према дневната
доза на медикаментот (100мг,125мг,150мг,175мг).
Периодонталната евалуација беше остварена преку
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА употреба на ИДП,ИГИ и ИГЗ.
ПАРОДОНТОЛОГИЈА Резултати:
Статистички сигнификантна корелација постоеше меѓу
Бр.020 ИГЗ и циклоспоринската доза (р<0,01); помеѓу ИГЗ и
ИДП (р<0,01) и меѓу ИГЗ и ИГИ (р<0,01). Во однос на
РЕШАВАЊЕ НА ПАРОДОНТАЛЕН ПРОБЛЕМ фрекфенциите на ИГИ помеѓу групите евидентиравме
СО КОРИСТЕЊЕ НА РЕСЕКТИВНА И статистички високо значајна разлика само меѓу првата
РЕГЕНЕРАТИВНА МЕТОДА и четвртата група и меѓу втората и четвртата група.
Со методот на мултипла регресиона корелација, ИГЗ е
Автор/и на Апстрактот : З.Анѓелески повеќе афектиран од ИДП и ИГИ во однос на дозата на
медикаментот.
Институција од која доаѓате : ПЗУ Парадизо-Кичево Заклучок:
Циклоспорин-А индуцираното гингивално зголемување
Цел/и на истражувањето: не претставува само медикаментозно- асоциран
Компарација на успешност на пародонтолошки проблем, тој воедно е во интеракција со денталниот
третман помеѓу ресетивна и регеративна метода кај ист плак и гингивалната инфламација. Пародонтолозите
пациент. имаат значајна улога во превенција и контрола на
Материјал и метод: гингивалната инфламација, давање инструкции за
За време на хируршкиот третман беше извршен MWRO одржување на оралната хигиена и одржување на
и како коскен супституент беа употребени BIO - OSS и постигнатите резултати кај оваа група на пациенти.
Easy - graft.

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

ПАРОДОНТОЛОГИЈА ПАРАДОНТОЛОГИЈА

Бр.022 Бр.023
ПРОТЕТИКА ПО НАПРАВЕНО ИЗДОЛЖУВАЊЕ КЛИНИЧКА ЕВАЛУАЦИЈА НА ЕФЕКТИТЕ ОД

НА КОРОНКИ ВО ФРОНТОТ ПРИМЕНАТА НА ND:YAG ЛАСЕРОТ ВО ТРЕТМАН
НА ХРОНИЧНА ПАРОДОНТОПАТИЈА
ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ
Ѓ.Парцанов, А. Бундалевска, Д. Цветановска, А.
А. Миновска, Д. Цветановска, Ѓ. Парцанов, А. Миновска
Бундалевска, Д. Азманов
Употребата на новите ласерски технологии како
Цел: дополнителна терапија на пародонтопатијата отвараат
Целта на овој труд е да се добие подобра естетика во нов сегмент во успешноста и предвидливоста на оваа
фронтот кај 35-годишна пациентка која носи 8 години болест.
стар циркуларен мост во горната вилица, и второ, Оваа студија има за цел, преку следење на клинички
пациентката да се доведе до пародонтално здравје, параметри да ja утврди ефикасноста од употребата
бидејќи има изразена пародонтопатија со PBI (papilla на Nd:YAG ласерот во лекувањето на хронична
bleeding index)=4, предизвикана од предимензионирани пародонтопатија.
коронки.
За реализација на зададената цел беа опфатени 40 пациенти,
Материјал и метод: на возраст од 20 до 60 години со дијагностицирана
Терапијата одеше во 4 фази: прва: вадење на старите хронична генерализирана пародонтопатија. Пациентите
мостови, санирање на носачите и ставање на заштитни беа поделени во две групи ори што кај пациентите од
мостови. Втора фаза: терапија на пародонтот до првата група (20 пациенти која служеше како контролна
вредност на PBI=1. Третата фаза беше издолжување група) беше спроведен стандардниот протокол во
на сите коронките во фронтот (од заб 14 до заб 23) кон терапијата на пародонтопатијата која се состоеше од:
апикално од 2-3 mm, оперативно и со Fidelis PLUS III иницијална терапија 1/1 и 1/2 односно, отстранување
ласер. Четвртата фаза беше препарација на сите носачи на субгингивални конкременти , некротичен цемент и
со олуковидна стапалка и изработка на нови прецизни киретажа на мекиот ѕид . Кај испитаниците од втората
метал-керамички мостови. Терапијата од почетокот до група (20 пациенти) покрај стандардниот третман
крајот траеше 3 месеца. беше применета и ласер терапија на мекиот ѕид од
пародонталните џебови со ласерска светлина користејќи
По цементирањето на мостовите, кај пациентката беа го Nd:YAG ласерот со следниве параметри: 2W, 20 Hz,
правени редовни пародонтални контроли. VSP-100µs, извор 300µm.
Резултати: Губитокот на атачмент, гингивална рецесија, длабочина

Резултатите од оваа комплексна терапија беа: многу на пародонталните џебови, индексот на гингивално
подобрена естетика во фронтот и пародонтално здравје крварење (Saxer i Muhlemann) и индексот на дентален
со PBI=1. плак (Silness i Loe), како клинички параметри, кај сите
испитаници,беа следени на 6 недели, 3, 6 и 9 месеци и
Заклучок: нотирани по однапред утврден протокол.
Пациентите кои имаат предимензионирани стари
мостови бараат мултидисциплинарен извонредно Добиените резултати укажуваат на статистички
темелен и строг протокол за да можат да се доведат до сигнификантно намалување на индексот на гингивално
солидно орално здравје. Но тоа е и предизвик, особено крварење кај пациентите од испитуваната во однос на
во услови на честа застапеност на предимензионирани контроланата група, како и намалување на длабочината
коронки поставени на тангенцијална препарациона на пародонталните џебови.
линија.
Употребата на Nd:YAG ласерот како дополнителна
терапија во комплексниот пародонтален третман има
улога во намалувањето на инфламацијата, а воедно и
влијаje на времетраењето на репараторно регенеративниот
одговор кој партиципира во побрзото намалување на
вертикалната димензија на пародонталните џебови сo
кое во потполност се оправдува и нејзината примена.

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

ПАРОДОНТОЛОГИЈА ДЕНТАЛНИ МАТЕРИЈАЛИ
Бр.024 Бр.028
ПУБЕРТЕТСКАТА МАТУРАЦИЈА И КОНЗЕРВАТИВЕН ТРЕТМАН НА КАРИОЗНИ

ГИНГИВАЛНОТО ЗДРАВЈЕ - ПОВРЗАНОСТ И И НЕКАРИОЗНИ ДЕФЕКТИ СО ТЕЧЕН
ПОСЛЕДИЦИ КОМПОЗИТ
Радојкова-Николовска В, Накова М, Николовски Б, Автор/и на Апстрактот: В. Ренџова, С. Апостолска, В.

Стефановска Е, Ристоска С. Стојановска
Ендокриниот имбаланс и хормоналната флуктуација Институција од која доаѓате: Стоматолошки факултет

на половите хормони поврзани со пубертетската Скопје, ЈЗО Стоматолошки клинички центар Скопје
матурација, се познати примери на системски состојби
кои водат до несакани ефекти врз гингивалното здравје. Цел/и на истражувањето:
Цел на ова истражување беше да се евалуира ефектот
Резултатите кои ги добивме проследувајќи ги индексите од примената на течен композит како средство за
на пародонталниот статус кај испитуваната група дефинитивна реставрација на кариозни и некариозни
момчиња и девојчиња на пубертетска возраст (н=30), дефекти.
укажаа на изразено присуство на гингивално воспаление.
Одредувајќи ги серумските и саливарните вредности на Материјал и метод:
доминантно машкиот полов хормон - тестостеронот, Испитувањето го правевме кај пациенти со
кај групата машки испитаници со пубертетски суперфицијален кариес и кај пациенти со некариозни
гингивит, утврдивме јака позитивна корелација помеѓу дефекти на фронтални заби. По направената тоалета
концентрациите на тестостеронот во двата медиума во кавитетот аплициравме адхезив, а кавитетот го
(р=0.68). Анализата на корелативните вредности при реставриравме со Gradia Direct Flo.
споредување на серумските и саливарните нивоа на
тестостеронот со пародонталните индексни вредности Резултати:
кај испитуваната група момчиња, укажуваат на јака Реставрациите кај двете групи на испитаници покажаа
позитивна корелација на тестостеронот со индексот на одличен естетски ефект, добро рабно затварање и
дентален плак, со индексот на забен камен и индексот отпорнист на џвакопритисок за период од 6 месеци, а
на гингивална инфламација (р=0.49-0.91). осетливоста на термички дразби се изгуби.
Корелативните вредности утврдени при споредувањето Заклучоци:

на серумското и саливарно ниво на прогестеронот, како Како заклучок може да кажеме дека примената на течен
и на 17β естрадиолот со индексите на пародонталниот композит во одредени случаи овозможува максимално
статус кај девојчињата од испитуваната група, укажуваат штедење на тврда забна супстанца без да се влијае на
на позитивна корелација со сите индексни вредности, квалитетот на реставрацијата.
особено потенцирајќи го влијанието на прогестеронот
врз гингивалното крварење (р=0.80-0.82) и на 17β
естрадиолот врз гингивалната инфламација и крварење УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
(р=0.64-0.69) ЕНДОДОНЦИЈА
Добиените резултати од испитувањето на хормонските Бр.029

концентрации и во двата медиуми, укажуваат на
потентното влијанието кое тие го манифестираат ДИГИТАЛНА РАДИОГРАФИЈА ВО
врз здравјето на пародонтот, што од своја страна ја ЕНДОДОНЦИЈАТА
сугерира улогата на стоматолозите, во превентивните
и третманските модалитети во овој физиолошки период Автор/и на Апстрактот : Д-р. Перица Бобев
од животот.
Институција од која доаѓате: Воена Амбуланта Велес
Клучни зборови: полови хормони, пубертет, гингивално
здравје. Цел/и на истражувањето:
Главна цел на истражувањето е да се разгледаат
предностите на дигиталната дентална радиографија во
однос на конвенционалната дентална радиографија и
примената во ендодонцијата

Материјал и метод: УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

Дигитални и конвенционални радиографски ситеми, ЕНДОДОНЦИЈА
перонален компјутер.
Бр.031
Резултати:
Дигиталната дентална радиографија има голема ОПТУРАЦИОНИ МОЖНОСТИ НА GUTTAFLOW:
предност во однос на конвенционалната дентална ИН ВИТРО ИСПИТУВАЊЕ
радиографија заштедувајќи време, пари, заштитувајќи
го здравјето на персоналот и пациентите и заштитувајќи Поповска Л, Мирчева е, Јаневска А, Сотировска-
ја животната средина. Ивковска А, Димова Ц
Заклучоци: Univerzitetski stomatoloшki kliniчki centar- Sveti

Иднината на денталната радиографија во ендодонцијата Pantelejmon- Skopje
е дигиталната дентална радиографија. Целта на ова испитување беше во ин витро услови
да се одреди оптурационата можност на материјал на
канално полнење врз база на силикон (Gutta-Flow) како
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА и да се спореди неговата ефикасност со останатите
ЕНДОДОНЦИЈА оптурациони системи.
Употребивме вкупно 36 екстрахирани заби. Сите
Бр.030 коренски канали ги обработивме машински со ProTaper.
Забите ги поделивме во четири групи според полнењето -
IN VITRO ОДРЕДУВАЊЕ НА КОРОНАРНАТА I група полнење со латерална кондензација, II-Термафил
МИКРОПРОПУСТЛИВОСТ КАЈ ЕНДОДОНТСКИ полнење и III група single-cone оптурација со гутаперка
ТРЕТИРАНИТЕ ЗАБИ со соодветен коницитет. Четвртата група ја оптуриравме
со Gutta-Flow. По полнењето правевме радиографски
Ковачевска И., Ефтимовска М., Георгиев З. снимки, а понатаму забите ги сечевме хоризонтално на
растојание 2 и 4 мм од анатомскиот апекс. Со помош на
Стоматолошки факултет – Скопје стереомикроскоп ја проценувавме појавата на празнини
ЈЗУ Универзитетски стоматолошки клинички центар и адаптацијата на полнењето спрема коренскиот канал.
“Св. Пантелејмон” Полнењето проследено преку радиографските снимки
не покажа сигнификантна разлика меѓу групите.
Цел: Проценувањето на попречните пресеци покажа
Да се одреди коронарната микропропустливост на дека техниките на полнење со GuttaFlow, Termafil и
мастило кај ендодонтски третираните заби коронарно латерална кондензација имаат сличен оптурациски
реставрирани со различни дентални материјали. ефект. Оптурацијата со single-cone техниката се покажа
Материјал и метод: Во испитувањето беа користени 60 понеуспешна во однос на останатите оптурациони
еднокорени, интактни, хумани заби на кои беа направени техники.
пристапни коронарни кавитети и беше реализирана Дефинитивното полнење на коренскиѕте канали
ендодонтска терапија и со Термафил гутаперка техника со GuttaFlow е ефикасен начин за обезбедување на
дефинитивна канална оптурација. Во зависност од адекватно полнење во ендодонцијата.
видот на коронарната реставрација испитуваните заби
беа категоризирани во 3 групи од по 20 заби оптурирани
со дентален амалгам, композитна смола и привремен УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
материјал Cavit. Во натамошната постапка беа ЕНДОДОНЦИЈА
потопени во мастило во тек на 7 дена, по што следуваше
чистење, миење и подготовка за хистолошка анализа на Бр.102
коронарната микропропустливост.
ПРИМЕНА НА Er YAG ЛАСЕР ВО ТЕРАПИЈАТА
Резултати: НА ТВРДИТЕ ЗАБНИ ТКИВА
Статистички значајна разлика во коронарниот
микропроток на мастило детерминиравме помеѓу забите Марина Ефтимоска
коронарно реставрирани со перманентни и привремени
реставрации. ЦЕЛ
Целта на оваа студија е да ги проследиме можностите и
Заклучок: субјективниот дискомфорт на пациентите, при терапија
Покрај факторите кои ја детерминираат самата на тврдите забни ткива со употреба на Er YAG ласер
ендодонтската терапија успехот на истата е лимитиран и да направиме споредба со класичната препарациона
и од техничкиот квалитет на коронарната оптурација. техника.

МАТЕРИЈАЛ И МЕТОД материјал во комбинација со ласерска енергија.

Кај 18 пациенти на возраст над 18 години, на вкупно Дискусија: Ласерското белење е побрз начин за
36 кариозни заби во моларна регија, беа применети постигнување на различна боја на забите. Хемискиот
двете методи за терапија на тврдите забни структури, метод на белење бара повеќе време и сесија за белење.
Er YAG ласер и конвенционалната метода. Основен Но што е подобро за пациентите сеуште е прашање за
критериум за избор на пациентите беше, секој од нив да нас.
има најмалку по два кариозни заби во моларната регија
на двете контралатерални страни. Кај секој пациент
по препарацијата и одстранување на кариесот, забите УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
беа соодветно реставрирани со композитни полнења. РЕСТАВРАТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
Евалуација на квалитетот на рабното затворање беше
направена по 3 месеци. За време на третманот и со Бр.032
ласер и со класичната препарациона метода, беше
евидентирано времетраењето на секоја од методите. ЕСТЕТСКО РЕШАВАЊЕ НА
РЕЗУЛТАТИ ФРАКТУРИРАНИ ЗАБИ
Препарациите направени со класичниот метод, како
и ласерскиот начин на препарација, резултираа со Предавач – Соња Апостолска
ефикасна елиминација на кариозни маси кај сите молари Коавтори – Василка Ренџова, Мира Јанкуловска
вклучени во оваа студија. Времетраењето на ласерскиот
третман за препарација и елиминација на кариес беше Фрактурите на забите најчесто се предизвикани од удар
подолго од она потребно за одстранување на кариес при пад, тепачка, спортска повреда, сообраќајна несреќа.
со конвенционалната препарациона метода. Рабното Во зависност од траумата во колкав степен е настаната
затварање меѓу дефинитивните композитни полнења ќе зависи и терапијата. Кај комплицирани фрактури
и рабовите на кавитетитетите изработени со двете потребно е ендодонтско лечење, кај ограничени трауми
препарациони техники, беше евалуирано по 3 месеци. може да се примени директно прекривање или делумна
Разликата помеѓу квалитетот на полнењата изработени пулпектомија. Кога се опфатени емајлот и дентинот,
со двете препарациони техники не беше сигнификантна. оштетувањето може да се надокнади со адхезиска
Поголем број од пациентите ги почувствувале вибрациите постапка и композитна реставрација.
и микроексплозиите за време на ласерската препарација
но негираат присуство на непријатна болка.
ЗАКЛУЧОК УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
Земајќи ги предвид добиените резултати, може да се ОРАЛНА МЕДИЦИНА
заклучи дека Er:YAG ласер системот е потенцијален
нов технички модалитет за третман на кариес. Бр.033
РИЗИК ОД ВОЗДУШНО-ПРЕНОСЛИВИ
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА ИНФЕКЦИИ ПРИ СТОМАТОЛОШКИТЕ
KARIOLOGIJA ИНТЕРВЕНЦИИ
Бр.103 Н. Гиговски, В.Стевковска-Коруноска
Виталното белење на забите УСКЦ “Св. Пантелејмон”, Скопје

како дел од модерената естетска
стоматологија Цел/и на истражувањето:
Трудот е со ревијален карактер и има за цел да ги
Весна Филиповска прикаже актуелните сознанија за ризикот од трансфер
на воздушно-преносливи инфекции при изведување на
Цел на ова испитување е да се постигне дисколорaција рутинските стоматолошки интервенции.
користејќи го вита клучот, пред и после сесијата
на белење. Истовремено ќе ги испитуваме времето Материјал и метод:
и методот на белењето на забите, инвaзивниот или Реализацијата на целта е спроведена со преглед на
неинвaзивниот метод на белење на забите со различни информации кои ги разгледуваат следните аспекти на
материјали за белење. проблемот:
Материјал и метод: Материјалот за белење на забите • поим за инфекции и инфективни болести,
ќе биде користен на пациенти кои сакаат да ги обелат • инфективни болести со воздушно-пренослив начин на
своите заби. Ќе го користиме Illumine, Opalescence boost трансмисија,
како хемиски материјал нанесен директно на забите • механизам на трансфер на воздушно-преносливите
на пациентот, како и White and Smile како хемиски инфекцији при стоматолошките интервенции,

• превенција на стоматологот од ризикот за заболување на ординација, видео надзор, или за управувањее со

од воздушно-пренослива инфективна болест. уредите како што се стерилизатори, печки и т.н.
Резултати:
Во трудот се презентирани најнови податоци од неколку
релевантни светски институции за моментната состојба
со воздушно-преносливите инфективни болести во
светот, даден е преглед на резултатите од истраувањата
на повеќе автори за овој проблем, а исто така се
разгледани и препораките за начините на заштита на
стоматолозите.
Заклучоци:
Воздушно-преносливите инфекции се постојан ризик за
здравјето на секој стоматолог при вршењето на неговата
професионална работа.
УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
ОРАЛНА МЕДИЦИНА

Бр.104
Стоматолошка ординација подржана

со компјутер– CADO
Миодраг Стојановић, дипл.инг.

Стеван Томовски, дипл.инг
Трудот преставува систематизиран преглед на можна

употреба на компјутери во информациона технологија
во модерна стоматолошка ординација.
Стоматолошката ординација се гледа на два начина: како
медицинска и работна целина.
Во делот на медицинската односно стоматолошка
целина клучен е односот на стоматологот со пациентот
во сите облици и можната компјутерска подршка.
Препознатливи се следните активности и податоци кои
можат да се подржат со помош на компјутер: картон на
пациентот (општи податоци, општо здраствена состојба,
статус, услуги, ортодонтски картон со краниометриски
анализи, план на работа, фактурирање, налог за изработка
на протетска), радиографија со анализа, закажување,
мотивација, совети, комуникација со пациентот по сите
основи.
Ординација како работна целина има свои внатрешни
и надворешни објекти со кои е во однос и кои имаат
свој компјутерски репрезент и параметри кои се пратат
и презентираат на раководството на ординацијата.
Тука се пред се, запослените со своите технолошко
финансиски активности, потова следат добавувачите,
лабаратории, банки, матерјали, услуги и трошоци. Таков
објектен поглед на ординацијата дава големи можности
за планирање, пратење, финансиски и медицински
статистички извештаи.
Поред стоматолошката подршка современтите
компјутери и нивните многубројни периферии можат да
се користат и за управување на амбиеталним параметри

КОМЕРЦИЈАЛНИ ПРЕЗЕНТАЦИИ
КОМЕРЦИЈАЛНИ ПРЕЗЕНТАЦИИ
Биотехнологија Цел/и на истражувањето : Улогата на Lysobact® ориблети
(комбинација на лизозим и пиридоксин) во третман
Бр: 035 на лезии на орофарингеална слузница од било која
етиологија, споредено со други методи на терапија.
Автор: Џереми Мао
Материјал и метод : Истражувањето е спроведено на
Најновите научни достигнувања им даваат предност на Стоматолошкиот факултет во Сараево, кај група од 60
стоматолозите кои сега имаат можност да ги вклучат пациенти. Кај 20 пациенти се ординирани Lysobact®
своите пациенти во терапевтски третмани со потенцијал ориблети 4 х 1 дневно; 20 пациенти се третирани
да им го спасат животот користејќи матични клетки со УВ- зраци; 20 пациенти третирани со катодна
од самиот пациент, а добиени од млечните и трајните галванизација.
заби. Адултните матични клетки, вклучувајки ги и
денталните, го имаат истиот потенцијал на третирање Резултати : Кај групата третирана со Lysobact®
на голем број заболувања како и матичните клетки ориблети, лезиите на оралната слузница се санирани
добиени од коскената срж и масното ткиво. во просек за 5 дена. Пациентите третирани со УВ-
зраци покажаа санација на лезиите за 7 дена, додека кај
Во медицината, третманите базирани на употреба на групата третирана со катодна галванизација лезиите се
матични клетки, се користат и испитуваат за најразлични повлекле за 8 дена.
заболувања како: Паркинсонова болест, дегенерација на
нервното ткиво како последица на повреда на мозокот, Заклучоци : Со спорведеното истражување докажано
кардиоваскуларни заболувања и автоимуни заболувања. е дека Lysobact® ориблетите имаат најбрз тераписки
Матичните клетки ќе најдат примена во стоматологијата ефект во споредба со останатите методи.
за регенерација на дентинот и / или денталната пулпа,
потоа како замена на оштетениот орофацијален скелет
и лигаменти, како и во парцијалната или целосната Комерцијални презентации
регенерација на оштетени плункови жлезди. ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
Денталните стем (матични) клетки можат да се Бр: 037

изолираат од пулпата на млечните и трајните заби,
од периодонциумот и од сродните здрави ткива. Glaxo Smith Kline
Екстрахираниот млечен заб, како и екстрахираниот траен
заб поради ортодонтски третман, траума или дентален Красимира Илиева
имплантант, претставуваат извори на дентални матични
клетки со кои ние денес располагаме. Предноста на GlaxoSmithKline е еден од водечките светски
постапката на изолирање на матичните клетки од истражувачи базирани на фармацевтски и здравствени
забите е што таа е безболна, а пациентот е подложен на фирми со цел да се подобри квалитетот на човековиот
минимална траума при екстракцијата. Стоматолозите живот преку овозможување на луѓето да направат повеќе,
сега ја имаат можноста да ја подигнат свеста кај да се чувствуваат подобро и да живеат подолго. Оваа
пациентите информирајќи ги за овие нови извори на мисија е со цел да се развијат нови лекови и производи
матични клетки кои можат да бидат складирани за нивна за кои ќе се помогне на милиони луѓе низ целиот свет.
идна примена како дел од новите терапии на широк Компанијата работи со истражувачи, едукатори, лекари
спектар на заболувања и повреди. и специјалисти по стоматологија со цел да се подобри
квалитетот на животот преку подобро оралното здравје
и благосостојба.
Комерцијални презентации GlaxoSmithKline на потрошувачите им носи иновативни
решенија за оралното здравје.
Бр: 036 Дневен оралното здравје и хигиена, како Aquafresh
® (1) активна формулација флуорид кој предвидува
Lysobact® ориблети во третман на зголемување на ритам-мејл (1), поголема примена
орофарингеални воспалителни флуорид (1) и ја промовира remineralization на раните
процеси лезии. (1)
Симптоми и решенија за секојдневна употреба
Автор/и на Апстрактот : д-р И. Станковска-Србиновска, SENSODYNE ® тераписки режим, клинички е докажано
м-р фарм.М. Димитровска дека се намалува болката на dentine хиперсензитивна
(2), овозможува постојана и ефективна болка со
Институција од која доаѓате : Босналијек д.д.- континуирана употреба (2), а нуди широк избор на
Претставништво во Р. Македонија варијанти за да ги охрабри пациентите.

PARODONTAX ® , кој содржат 70% активни состојки, - Во фаза на изградба на забите

вклучувајќи ги и натриум бикарбонат и 6 природни
екстракти од билки. Клинички е докажано дека може - Во фаза на минерализација на забите
да помогне да се спречат пародонтални проблеми (3) од
бактериска инхибиција на раст и спречување на плакета - Во фаза на завршена минерализација
формација (4). Parodontax ® ја поддржува способноста
Антикариогеното дејство на флуоридите се должи на:
на плунката да делува како природен тампон и помага
во намалување на гингивалното крварење. (4) 1. Системско внесување на флуориди
Corega ® протеза лепила и чистачи
Нови податоци покажуваат дека Corega ® помага во 2. Локална апликација на флуориди
подобрување на третманот. Добро направените протези
(5) од страна на обезбедувањето значително дава Во нашата земја присуство на флуор во водата е во
поголем залак, подобра ефикасност, помалку протеза и многу занемарливи концентрации, така да флуоридите
зголемена самодоверба, удобноста и задоволството кај се неопходни во превенцијата на кариесот кај децата.
пациентите.
Референци: (1) врз основа на студијата на самото место Во рамки на Националната стратегија за превенција
споредување Аквафреш Свежи & Minty со водечка на оралните заболувања, во Поликлиниката Чаир во
комерцијално достапни паста за заби; (2) Jeandot J. et al. временски период од една школска година беа прегледани
Effet де dentifrices о chlorure калиум де et au де калиум 1301 дете од шест годишна возраст, залеани беа 1713
нитрат sur la sensibilit dentinaire. Клиниката. juin 07. - заби и дадени препораки за употребата на таблети и
p. Vol 28 - стр 379-384.; (3) Arweiler NB, Auschill TM, локални флуориди кај исто толку деца и разговор со
Reich E, Netuschil L. Netuschil Л Substantivity на паста родители за правилна и редовна примена на истите, како
за заби slurries и нивниот ефект врз возобновување и правилна исхрана и редовна хигиена.
на стоматолошки biofilm. J Clin Periodontol. 2002
Jul;29(7):615-21; (4) Yankell SL, Emling RC. J Clin ЗАКЛУЧОК: Само окмплетно спроведена превентива
Periodontol. Јули 2002, 29 (7) :615-21, (4) Yankell SL, со акцент на флуор профилаксата може да овозможи
Emling РК. Два месеци, оценка на Parodontax dentifrice. J намалување на КЕП вредностите на забите кај децата.
Clin Dent. J Clin Дент. 1988 Лето 1988; 1 Suppl А: A41-3.; Исто така, непобитен фактор е заемната соработка на
(5) Податоците за досие во очекување на објавување. педодонтите и останатите стоматолози кои работата во
превентивата со родителите.
Комерцијални презентации
Комерцијални презентации
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
Бр.:038
Бр: 039
ФЛУОРИДИ-ВАЖЕН ФАКТОР ВО ПРЕВЕНЦИЈА
LAKALUT - КОМПЛЕТЕН ОДГОВОР НА СИТЕ
НА КАРИЕС КАЈ ДЕЦАТА
ПРЕДИЗВИЦИ НА ОРАЛНАТА ХИГИЕНА
Д. Влатковиќ, Г. Тодоровска1, Љ. Симјановска2, В.
Стошиќ1, Е. Гелевска3. Др Александар Донев
Здравствен дом Скопје1, Стоматолошки клинички Како интегрален дел од профилактичко терапевтскиот
центар2, Галеника - Претставништво Скопје3. пристап кон комплексната природа на пародонтопатијата
спаѓа и изборот на медицинска забна паста , т.е. паста
Флуор рофилаксата е една од најважните превентивни со лечебно-профилактички ефект .Во таа насока е и
мерки во детската стоматологија. Догогодишните представувањето на Lakalut линијата на производи со
испитувања го потврдуваат позитивното дејство на акцент на оригиналната комбинација на медицински
флуоридите на здравјето на устата и забите. активните состојки.
Низ пресек на повеќе клинички студии , прикажани се
Изразено кариес превентивно дејство може да се добие поединечните и синергистички ефекти од ползувањето
кога се применуваат оптимални концентрации на на алуминиум лактатот, хлорхексидин глуконат
флуориди со апсолутно никакво негативно влијание врз , алуминиум флуорид , како и олафлур ( тип на
општото здравје на организмот. аминфлуорид ) во поединечните продукти од Lakalut
линијата на производи .
Афинитетот на флуорот кон коските и забите најмногу е
изразен во периодот на раст и развој на организмот. Преку докажаните ефекти врз плак формацијата и
на оралната флора, како и ефектите врз дентинската
Депонирањето на флуор во забите се врши:
хиперестезија и кариес профилаксата , сумарниот

приказ на поединечните истражувањата ја потврдува

оправданоста од примената на Lakalut линијата на
производи, не само како дел од рутинските хигиено
профилактички мерки , туку и како комплементарен
терапевтски пристап .

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИИ
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА За доследно спроведување на целите на стратегијата

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА е потебна сеопфатна подршка од Министерството
за здравство, интерсекторска соработка, подршка од
Бр.040 родителите, добро обучен кадар.
ОЧЕКУВАЊА И ПЕРСПЕКТИВИ ОД
НАЦИОНАЛНАТА СТРАТЕГИЈА ЗА ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
ПРЕВЕНЦИЈА НА ОРАЛНИТЕ ЗАБОЛУВАЊА ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
КАЈ ДЕЦА ОД 0-14 ГОДИНИ ВО
Р.МАКЕДОНИЈА Бр.041
Автори: A. Џафери1,M.Царчев,2Ш.Алили3,Б. Гетова4,О. СОЗНАНИЈАТА НА УЧИЛИШНИОТ ПЕРСОНАЛ

Саракинова5 ВО МЕНАЏИРАЊЕТО НА АВУЛЗИЈА НА ТРАЈНИ
ЗАБИ
Институции од кои доаѓате:
1Здравствен дом Тетово, 2Стоматолошки Клинички А.Кулишевски, М. Јанкуловска, М. Павлевска, Д.
Центар-Скопје, 3Стоматолошки Клинички Центар- Глигорова, О. Кокочева-Ивановска
Скопје,4Здравствен Дом-Валандово,5 Стоматолошки
Клинички Центар-Скопје Ј.З.О. Стоматолошки клинички центар “Св.
Пантелејмон”-Скопје
Цел: Клиника за детска и превентивна стоматологија
Приказ на оралното здравје кај деца од 0-14 години
во Р.Македонија преку мерливи индикатори и Целта беше да направиме процена на нивото на
елаборирање на сратешките цели преку кои се очекува сознанијата на училишниот персонал за успешно
подобрување на оралното здравје кај оваа популација во менаџирање на авулзијата на трајните заби, поради
краткорочен,среднорочен и долгорочен план. фактот дека прогнозата на забот во голема мера ќе зависи
од точната и ефикасна акција на местото на несреќата, а
Материјал и метод: тоа многу често е школската средина.
Според епидемиолошка студија реализирана од Беа анкетирани 100 вработени лица со различен степен
Министерството за здравство,во Р.Македонија состојбата на образование и возраст со помош на прашалник во
на оралното здравје е загрижувачко(релативно висок едно основно и во едно средно училиште од град Скопје.
КЕП индекс, низок процент на деца од 6 годишна возраст Одговорите на секое прашање беа бодирани од 0 до 3.
без кариес,релативно висок индекс на гингивално Резултатите покажаа дека скоро сите испитаници би
крварење,висок процент на ортодонтски аномалии кај побарале професионална помош; 60% не знаеја што
деца од 6 и 12 годишна возраст.) претставува авулзија на заб; 5% би употребиле млеко
Националната стратегија за превенција на оралните како медиум за чување на забот; 10% би се обиделе да
заболувања кај деца од 0-14 годишна возраст во извршат реплантација.
Р.Македонија предвидува пет стратешки области кои на
краткорочен ,среднорочен и долгорочен план ќе доведат Нивото на сознанијата на училишниот персонал во
до подобрување на оралното здравје. однос на менаџирањето на авулзијата е ниско и не е во
релација со возраста и образованието.
Резултати:
- Редукција на кариесот на првите трајни молари кај
деца вклучени во програмата на 6 годишна возраст за ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
70%,по 2 години од имплементацијата на програмата ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
како краткорочна цел.
- Зголемување на процентот на деца без кариес на 6 Бр.042
годишна возраст за 35%,како една од среднорочните
цели. НЕКОИ ОД ПРЕДИСПОНИРАЧКИТЕ ФАКТОРИ ЗА
- Намалување на КЕП индексот кај 12 годишни деца од ПОЈАВА НА „КАРИЕСОТ НА РАНОТО ДЕТСТВО
6,88 на 3 како втора краткорочна цел. „ (КРД)
- Намалување на индексот на гингивално крварње
кај 15 годишни деца од 5 на 2 секстанти, како трета Кокочева-Ивановска О., Царчев М., Јанкуловска М.,
среднорочна цел. Амбаркова В., Глигорова Д., Кулишевски А.
- Ерадикација на кариесот на трајни заби кај 12 годишни
деца како перспективна и посакувана долгорочна цел. Цел на оваа студија е да видиме дали доењето
(лактацијата) и флуор профилаксата со употреба на
Заклучок: флуор таблети од страна на мајката, имаат влијание на

појавата на Кариесот на раното детство (КРД). заби. На терен залеани се 35 заби (М1) кај18 деца од
За реализацијата на целта опфативме 240 деца на возраст истата генерација. По 6 месеци залевачот е отсутен кај
од 2 -3 години, кај кои со стандарден клинички преглед, 4 заби или 11,42 %.
претходно го дијагностициравме овој облик на кариес.
На мајките на децата кај кои беше дијагностициран Заклучоци:
кариес на раното детство, им приложивме однапред Добиените резултати од залевање во ординација и
подготвен прашалник. Прашалникот содржеше податоци на терен покажуваат различен степен на присуство
за временскиот период на лактацијата (доењето) и односно одсуство на залевачот од залеаните заби. Према
флуор профилаксата со флуор таблети кои мајките ги тоа треба да се настојува залевањето да е во ординација,
земале во периодот на бременоста и доењето. а не на терен.
Со обработка на податоците од прашалникот добивме
резултати дека најголем дел од испитаниците: 17,08%
не биле доени, а 40.41%, биле доени само во период ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
до три месеци. Од останатите испитаници 30,41% ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
биле доени до шест месеци, а 12,08 % , во пролонгиран
временски период, над една година. Само 16.25% од Бр.044
мајките на испитаниците, користеле флуор профилакса
со флуор таблети, во текот на бременоста и периодот на ПРЕВЕНТИВНАТА СТОМАТОЛОГИЈА-
лактацијата. ПРЕДИЗВИК И РЕШЕНИЕ ЗА ОРАЛНОТО
Анализата на резултатите покажа дека Кариесот ЗДРАВЈЕ НА ДЕЦАТА
на раното детство (КРД), почесто се јавува кај деца
недоени и доени во краток временски период, чии Автор/и на Апстрактот: д-р.Ш.Н Шундовска
мајки не користеле флуор профилакса (флуор таблети),
што укажува на фактот дека тоа понатаму доведува Институција од која доаѓате: ЈЗУ д-р Трифун
до инсуфициентна минерализација на тврдите забни Паноски-Битола,одделение за детска и превентивна
супстанции. стоматологија
Клучни зборови: Кариес на раното детство, доење, Цел/и на истражувањето:

флуор профилакса. Рапидно намалување на кариесот на првите трајни
молари кај осум годишни деца од општина Битола за
повеќе од 70%,после две години од имплементацијата
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА на националната стратегија за превенција на оралните
ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА заболувања кај деца од 0-14 години.
Бр.043 Материјал и метод:

симнување на меки наслаги залевање на фисурите
РЕЗУЛТАТИ ОД ПРЕВЕНТИВНО ЗАЛЕВАЊЕ НА на првите трајни молари со Fuji trijage кај интактните
ФИСУРИ И ЈАМИЧКИ ВО ОРДИНАЦИЈА И НА фисури и со Fuji IX и фисури на први трајни молари кои
ТЕРЕН покажуваат знаци за инициален кариес импрегнација
на забите со Tooth Mousse GS препораки за употреба на
Автор/и на Апстрактот : Драгица Апостолова, Емилија таблети Fluoronatril 1 mg.
Костадиновска
Резултати:
Институција од која доаѓате : Здравствен дом Пехчево Кip за првите трајни молари, кај децата од општина
Битола родени во 2009 год. изнесува 0,56 што е повеќе од
Цел: 70% редукција на кариесот на првите трајни молари во
цел на овој труд е да ги прикаже резултатите од залевање споредба со децата од 8 годишна возраст во 2007 година
на фисури и јамички на трајните молари (М1) по нивното кај кои не се спроведени овие превентивни мерки (Кip
никнување со GC fugi triage во ординација и на терен. 2,73)
Материјал и метод: Заклучоци:

Користен е GC fugi triage-прав и течност замешан према Постигната е првата програмска (краткорочна) цел на
упаството на производителот и нанесен со сонда. националната стратегија т.е редукција на кариес на
првите трајни молари на осумгодишните деца за повеќе
Резултати: од 70%.
Во ординација третирани се 92 заби (М1) кај 35 деца на
возраст од 6 години. Контролниот преглед по 6 месеци
покажа 100% присуство на залевачот кај сите залеани

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА средини се многу високи, затоа е потребнa ургентна

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА апликација на превентивни мерки и методи за
намалување на КЕП вредностите и подобрување на
Бр.045 денталниот статус кај овие популациони групи.
ДЕНТАЛЕН СТАТУС КАЈ ДЕЦА ОД 6, 8 И 12

ГОДИШНА ВОЗРАСТ ОД УРБАНИ И РУРАЛНИ ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
СРЕДИНИ ВО Р. МАКЕДОНИЈА ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА
Ш.Аљиљи 1, M. Павлевска 1, A. Џафери 2, T.Нечаковска Бр.046

3, B.Амбаркова 1
САЛИВАРНАТА КОЛОНИЗАЦИЈА СО
ЈЗУ Универзитетски Стоматолоски Клиницки Центар STREPTOCOCCUS MUTANS И LACTOBACILUS
,,Св.Пантелејмон,,- Скопје, Клиника за Детска и ВО КОРЕЛАЦИЈА СО КАРИЕС АКТИВИТЕТОТ
Превентивна стоматологија (1) , Здравствен Дом -
Тетово (2) М. Јанкуловска1, М.Петрова2, А. Кулишевски1, Христо
Здравствен Дом - Битола (3) Петановски1
Вовед: Универзитет “Св. Кирил и Методиј” Скопје,

Во Република Македонија е изработена епидемиолошка Стоматолошки факултет Скопје, Клиника за детска и
студија за проценка на оралното здравје кај деца од 06, 08 превентивна стоматологија1,
и 12 години од страна на калибрирани епидемиолошки Универзитет “Св. Кирил и Методиј” Скопје, Медицински
тимови на кои им предходеше теоретска подготовка факултет Скопје, Институт за микробиологија 2
заради усогласување на начинот на прегледување,
собирање и обработка на податоците. Современите трендови во стоматологијата
потврдуваат дека саливарните SM се од особена
Цел: важност за иницијацијата на денталниот кариес,
Спроведување на епидемиолошката студија заради додека микроорганизмите од родот на лактобацили се
потребата од согледување на моменталната состојба важни за понатамошниот развој на кариозната лезија.
на оралното здравје кај гореспоменатата популација Микробиолошките испитувања на плунката може да
пред имплементирање на Националната Cтратегија за се применат како помошни средства во дијагнозата,
превенција на орални заболувања кај деца од 0-14 год. третманот и превенцијата на денталниот кариес.
во РМ. Истата ке послужи за компарација и евалуација
на превентивните мерки етаблирани во Националната Целта на нашето испитување е да се детерминира
стратегија. саливарната колонизација со SM и LB, во корелација со
саливарното pH и кариес активитетот.
Епидемиолошката студија беше извршена во сите осум Во студијата беа опфатени 60 испитаници, на возраст
региони во РМ на 15% од одредената популација по од 13 - 17 години, со ист хигиено - диететски навики
случаен избор.Беше користена статистичка метода за и добро здравје, со ислкучок на денталниот кариес.
одредување на КЕП- индексот кој ја покажува состојбата Испитаниците не беа третирани со антибиотици во
на кариозни, екстрахирани и пломбирани заби. последните месец дена. пХ во стимулирана плунка беше
детерминиран со pH – метар Искра 5730.
Резултати: Степенот на колонизација на плунката со SM и LB беше
Проценета е следнава состојба: мерен во парафин стимулирана плунка со DIP слиде
Урбано подрачје : кај 6-годишни деца КЕП на млечни методата на Larmas.
заби - 6,4 , КЕП на трајни заби - 0,9 ; кај 8-годишни
деца КЕП на млечни заби - 5,94 , КЕП на трајни заби - Анализата на резултатите говори за саливарна
3,11; кај 12-годишни деца , КЕП на трајни заби - 6,90; колонизација со SM од 106 col./ml. салива и LB – 105
col./ml. кај кариес активните испитаници кај кои
Рурално подрачје: кај 6-годишни деца КЕП на млечни плунковната pH изнесуваше 6,10; но ниски саливарни
заби - 6,58, КЕП на трајни заби - 0,7; кај 8-годишни деца нивоа на SM – 10-5 col./ml. плунка и LB – 10-3 col./
КЕП на млечни заби - 6,08, КЕП на трајни заби - 2,81; ml. плунка кај кариес отпорните испитаници, кај кои
кај12-годишни деца КЕП на трајни заби - 6,40. саливарното pH изнесува 6,52.
Заклучок:
Според добиените резултати констатиравме дека КЕП
вредностите како во урбаните така и во руралните

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА на компонентите што го сочинуваат кеп индексот.

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА Резултати:
кеп индексот на 5 годишните деца кои посетуваат
Бр.047 предучилишни установи во Р. Македонија изнесува 6,26.
Процентуалната застапеност на несанираните кариозни
ЕРОЗИИТЕ НА ЗАБИТЕ И НИВНА ПРИМАРНА И лезии на млечните заби во структурата на кеп индексот
СЕКУНДАРНА ПРЕВЕНЦИЈА изнесува 90,39%, застапеноста на екстрахираните
заби изнесува 5,34%, а 4,26% од кеп индексот се
Глигорова Драгица., Кокочева Ивановска О. ,Амбаркова пломбираните млечни заби. Во трудот ке биде прикажан
В., Кулишевски А. кеп индексот и неговата структура на 5 годишните деца
во сите региони на Р. Македонија.
Ерозиите на забите (erozio dentium) претставува
патолошко губење на тврдите забни супстанции најчесто Заклучок:
по хемиски и електролитички пат. Тоа е заболување со Од добиените резултати може да заклучиме дека кеп
мултикаузална етилогија. Денес се почесто се јавуваат индексот на 5 годишите деца во Р. Македонија е многу
некариогените заболувања и губење на тврдите забни висок, само 4,26% од кеп индексот му припаѓаат
ткива без учество на микроорганизми. на пломбираните заби што укажува на фактот дека
санацијата на кариесот на млечните заби е неправедно
Целта на нашиот труд е да дадеме приказ на долготрајна запоставена.
ерозија на забите кај деца со гастро-интестинални
пореметувања (желудечна содржина) што довело
до губење на тврди забни супстанци, супестетски ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
нарушувања, нарушена оклузија итн. Наспроти ова е ОРАЛНА ХИРУРГИЈА
прикажана и секундарната превенција со користење на
композити и гласјонамерни полнења. Бр.049
Врз база на досегашните искуства, а потврдено и со овој ПРИМЕНА НА BIO-OSS КАЈ КОСКЕН ДЕФЕКТ
случај многу битен момент на превенција на ерозиите ВО МАНДИБУЛА
е разното откривање односно дијагностицирање кое ќе
овозможи навремена примена на примарна превенција Билјана Андоновска, Цена Димова, Весна Јуруковска,
(ОРХ примена на флуор, правилна исхрана и.т.н) и Тони Евросимовски
секундарна.
ЈЗУ-УСКЦ “Св.Пантелејмон Скопје”
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Цел/и на истражувањето:

ДЕТСКА И ПРЕВЕНТИВНА СТОМАТОЛОГИЈА Целта на оваа студија е да се воспостави функционалност
на постоечката протетска мостова конструкција која
Бр.048 е нарушена поради воспалителен процес кој довел до
дестукција на коскеното ткиво, преку пополнување на
СТРУКТУРА НА КЕП ИНДЕКСОТ КАЈ 5 коскениот дефект со алопластичен материјал.
ГОДИШНИТЕ ДЕЦА ОД Р. МАКЕДОНИЈА
М.Павлевска, Б.Гетова, Т.Нечаковска, Е.Саздовска Орално-хируршката интервенција беше спроведена
врз основа на предходните наоди добиени од клинички
Стоматолошки факултет Скопје, Здравствен дом и рендгенолошки испитувања. Коскениот дефект и
Валандово, Здравствен дом Битола, Министерство за отсуството на вестибуларна ламина беше исполнет со
здравство на Р. Македонија коскен минерал од говедско потекло (Bio-Oss).
Цел на трудот: Резултати:

Да се утврди процентуалната застапеност во кеп Постоперативниот период беше со уреден наод без
индексот на несанираниот кариес, екстрахираните знаци на инфекција. Контролни прегледи и контролни
заби и пломбираните заби кај пет годишните деца од снимки беа извршени 1, 3 и 6 месец од поставувањето на
Р.Македонија кои посетуваат предучилишни установи. алопластичниот материјал. Во 6 месец на рендгенската
Материјал и метод: снимка се утрвди постоење на новосоздадено коскено
Беа направени стоматолошки прегледи на 5 годишните ткиво.
деца кои престојуваат во педучилишните установи во Р.
Македонија. Од добиените резултати беа одредени кеп Заклучоци:
индексот на млечните заби и процентуалната застапеност Постојат голем број на техники и материјали кои се

применуваат за да се овозможи ефикасна коскена Материјал и метод:

аугментација. Пристапот во голем дел зависи од Пациент на 11 годишна возраст со веќе започнат
големината на дефектот. ортодонтски третман,му беше изведена симултана
екстракција на двата прекубројни латерални инцизиви
и оперативно експониран централниот.
ОРАЛНА ХИРУРГИЈА Резултати:
Со координиран заеднички ортодонтски и хируршки
Бр.050 пристап се овозможи слободен простор и позиционирање
на импактираниот централен ицизив во фронталната
ХИРУРШКИ ПРИСТАП КАЈ СЛУЧАЈ максила.
СО НАМАЛЕНО ИНТЕРАЛВЕОЛАРНО
РАСТОЈАНИЕ –ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ Заклучоци:
Хируршкиот третман во вакви случаи треба да биде
Д.Јосифов, Е.Јанев, М.Пеева, Г.Апостолова, во корелација на претходно изведеното адекватно
Н.Пишевска-Чолакова, Ж.Менчева ортодонтско планирање.
ЈЗУ Универзитетски стоматолошки клинички центар,

Св.Пантелејмон-Скопје ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
Хируршко претпротетско креирање услови за протетска Бр.052
рехабилитација.
Материјал и метод: ЗНАЧЕЊЕ НА РТГ- ДИЈАГНОСТИКА ВО
Пациентка на 40-годишна возраст со билатерална ПРЕДОПЕРАТИВНИОТ ПРИСТАП НА
терминална беззабост кај која постоеше билатерално РАДИКУЛАРНИТЕ ЦИСТИ
коскено и фиброматозно зголемување на максиларните
тубери, беше оперирана со конвенционални хируршки Д-р.Ж.Менчева , Д-р.Е.Јанев, Д-р.Ц.Димова,
методи заради намалување на големината на туберите. Д-р.Н.Цветановски Д-р.Д.Бојковска
Резултати:
Правилната дијагноза и егзактно спроведената хируршка ЈЗУ-УСКЦ Св.Пантелејмон Скопје
терапија резултираше со воспоставување на нормални
меѓувилични односи. Цел/и на истражувањето:
Заклучоци: Целта на трудот е да се прикаже случај со оскуден
Кај пациентите со зголемување на максиларните (дискретен), Ртг наод за присуство на радикуларна циста
тубери комбинирано со фиброматоза неопходни се на првиот десен максиларен молар.
претпротетски хируршки интервенции заради создавање
на оптимални услови за протетска рехабилитација. Материјал и метод:
Пациент на 24 годишна возраст, со радикуларна циста
со нејасни контури на Ртг .Се екстрипираше цистата
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА во целост,која се протегаше до вториот премолар,кој
ОРАЛНА ХИРУРГИЈА истовремено се апикотомираше и ретроградно се
наполни.
Бр.051
Резултати:
ХИРУРШКИ ТРЕТМАН НА ИМПАКТИРАН Со отстранувањето на цистата се дојде до очекуваната
ЦЕНТРАЛЕН МАКСИЛАРЕН ИНЦИЗИВ КАКО колизија со максиларниот синус во горните букални
РЕЗУЛТАТ НА ПРEВАЛЕНЦИЈА НА ДВА партии од забот,како и преку палатиналниот корен.
ПРЕКУБРОЈНИ ЛАТЕРАЛНИ ИНЦИЗИВИ
Заклучоци:
Д-р.Е.Јанев , Д-р.Е.Петрова, Д-р.С.Ристеска Анамнезата интраоперативниот преглед и РТГ-
дијагностиката се често пати доволни за целосна
ЈЗУ-УСКЦ “Св.Пантелејмон Скопје” дијагноза,меѓутоа во овој случај и покрај оскудниот Ртг-
наод се испланира резот и целата оперативна постапка.
Приказ на исклучително редок случај на импактиран
максиларен централен инцизитв како резултат на
присуство на два прекубројни латерални инцизиви.

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА на сите перманентни заби (псеудоанодонција), кој е

ОРАЛНА ХИРУРГИЈА суспектен за присуство на GAPO синдром. Во првата
фаза изведен е орално-хируршки зафат (кортикотомија) а
Бр.053 во втората фаза изработен е ортодонтски функционален
апарат.
EPULIS GRAVIDARUM
ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ Резултати:
апарат Два месеци по активниот ортодонтски третман
Автор/и на Апстрактот: Б.Величковски, Г.Апостолова, евидентни се позитивните резултати во стимулираното
М.Марковска-Арсовска еруптирање на третираните заби.
Институција од која доаѓате: ЈЗУ СКЦ Св. Пантелејмон Заклучоци:

Скопје Клиника за орална хирургија Во терапијата на овој случај неопходен е
интердисциплинарен пристап
Да се прикаже мекоткивна промена предизвикана од
хормонален дисбаланс во тек на бременоста ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
Пациентка, 21 година во петтиот месец од бременоста Бр.055
со присустна мекоткивна промена во пределот на
максиларните инцизиви. Направена е хируршка ХИРУРШКИ ТРЕТМАН НА ИМПАКТИРАНИ
ексцизија и промената е пратена за патохистолошка МАНДИБУЛАРНИ ЦЕНТРАЛНИ ИНЦИЗИВИ
верификација. ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ
Резултати: Автор: Х. Саракинов1

Патохистолошката верификација ја докажа упатната Коавтори: С. Поповски2, И. Стојанова3, Т.
дијагноза Granuloma pyogenicum s. epulis gravidarum. Стаменковски3,
Заклучоци: Институција:
Промените на гингива во тек на бременоста се јавуваат 1. П.З.У. „“
кај 5% од случаите. Отстранувањето на локалните 2.Клиника за ортодонција, Универзитетски
етиолошки фактори е приоритет. Заради нагласената Стоматолошки клинички центар „Свети Пантелејмон“
способност за рецидивирање, промента се отстранува 3.Клиника за орална хирургија, Универзитетски
само ако претставува естетски и функционален проблем Стоматолошки клинички центар „Свети Пантелејмон“
за пациентката.
Вовед:
Под поимот импактиран, ретениран или инклудиран заб
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА подразбираме заб кој не може да изникне, кој е задржан
ОРАЛНА ХИРУРГИЈА или од некоја причина неговото никнење е отежнато
или оневозможено. Во праксата, а и во литературата
Бр.054 се опишани разни класификации на импактирани
заби. Најчесто тоа се долните трети молари, горните
ХИРУРШКИ И ОРТОДОНТСКИ ТРЕТМАН НА трети молари, горните канини. Импактираните
ПСЕУДОАНОДОНЦИЈА долни централни инцизиви многу ретко се среќаваат.
Според многу од авторите кои се занимавале со оваа
Автор/и на Апстрактот : Н. Пишевска-Чолакова,М. проблематика класификацијата ја имаат вршено според
Пеева, Г.Апостолова, Б. Џипунова, И.Гавриловиќ местото и зачестеното појавуваwе на импактирани
заби. Долните централни инцизиви се ретка појава
Институција од која доаѓате : ЈЗУ Стоматолошки и се среќаваат во 1 до 2 % од целокупниот број на
клинички центар Св. Пантелејмон Скопје импактирани заби.
Цел на истражувањето:
Цел/и на истражувањето: Пациент од женски пол на 13 годишна возраст.
Индивидуален пристап во решавањето на редок случај Кај пациентката во забниот низ не беа присутни
на псеудоанодонција. перманентните долни централни инцизиви и во тој
предел се приметуваше тумефакција кој не наведе на
Материјал и метод: сомнеж дека станува збор за импактирани заби. Беше
Прикажан е случај на 11 годишен пациент со ретенција извршено ортопантомограмско снимање со што ја

потврдивме прелименарната дијагноза. Во консултација забите беа соодветно ендодонтски истретирани,

со ортодонт дојдовме до заклучок дека loшata положба зајакнати со метални колчиња и надоградени со
на забите, perzistencijata na folikularnata cista, golemoto композитен материјал, истите беа испрепарирани
oшtetuvawe na koskenata struktura, nedozvoluva орално со олуковидна препрацаиона линија. Еднофазниот
хируршка - ортодонтска терапија со која би се помогнало отпечаток со употреба на ретракциони кончиња ни даде
нормално поставување на забите во забниот низ. Па извонредно прецизен модел. Беа изработени две соло
затоа се решивме на чисто хируршка терапија. метал-керамички коронки и цементирани со Fuji Plus
Материјал и метод: цемент.
Изборот падна на екстракција на долните централни Целта ни беше да се исконтролира видливоста на
инцизиви за што поставивме рез по папили обострано препарационата стапалка на модел, прецизноста на
релаксирачки како би добиле поголемо работно поле. лежењето на металот на модел и во уста, рабното
Потоа се пријде кон енуклеација на перзистентната затворање на дефинитивната коронка во уста и
фоликуларна циста, се направи толета на кавитетот постоењето/отсутноста на степеник при сондирање
и микро перфорации во коската како би ја подобриле околу коронката.
остеосинтезата. Следниот чекор беше апликација на Резултати:
биолошки аугментирачки материјал ( Bio-oss 0.5g. – На денот на цементирањето, по една недела и по шест
Geistlich )со кој го пополнивме создадениот дефектот во месеца со сондирање беа исконтролоирани преодот на
мандибулата. коронката кон забот, како и степенот на крварење околу
Резултат: коронката. Резулататите беа одлични. Преодите од сите
Кај пациентката беа екстрахирани долните централни четири страни на коронките беа незабележителни, а
инцизиви и енуклеирана фоликуларната циста во која се само една апроксимална страна уште на почетокот
наоѓаа истите. Енуклераниот материјал беше понатака покажа за врвот од сондата мала непрецизност во
испратен на пато-хистолошко испитување од каде лежењето. Крварењето една недела и шест месеца по
добивме потврда дека се работи за фоликуларна циста. цементирањето беше 0 до 1 - според SBI, што е одличен
Заклучок: резултат.
Kasnata detekcija na impaktiranite zabi implementira Заклучоци:
pogolemi komplikacii i oшtetuvawa vo regijata, namaluvawe Препарацијата со олуковидна стапалка е извонреден
na шansite za ortodontsko hirurшki tretman i najчesto начин за очувување на пародонтот на носачите и нивна
rezultira so ekstrakcija na impaktiraniot zab. заштита од цервикален кариес. За тоа е потребна добра
рутина, прецизни отпечаточни маси и извонредно
kluчni zborovi: impaktirani incizivi, impakcija, folikularna прецизна заботехничка работа.
cista, hirurшko-ortodontski tretman
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Орална хирургија
No: 057
Бр.056
ИСПИТУВАЊЕ ИЗВРШЕНО ВО ЦЕНТАР ЗА
ПРЕПАРАЦИЈА СО СТАПАЛКА - УСЛОВ ЗА ИТНИ СОСТОЈБИ СО ПРИБЛИЖНО 500 ОРАЛНИ
ЗДРАВА ГИНГИВА ХИРУРЗИ
Др.Весна Јуруковска Шотаровска, Др.Даниела Аquameur Rachida, Алжир

Цветановска, Др.Аријан Даци, Асс.Др.Саше
Јовановски, Др.Билјана Андоновска За време на итен случај кој настанува во самата
стоматолошка ординација, оралниот хирург мора да
Вовед: биде способен да го контролира својот стрес и правилно
Начинот на подготовка на забното трупче за фиксна да реагира во ургентни состојби.
протетска изработка во голема мера го определува Заради тоа тој мора да е истрениран правилно да
здравјето и изгледот на забно-потпорниот апарат на изреагира во ситуации блиски до реалноста. За да се
носачот. Препарационата линија со олуковидна стапалка знае точната листа на ситен инвентар ние изведовме
е извонреден начин да се обезбеди прецизно лежење на испитување на приближно 500 орални хирурзи кои
металот или керамиката, да се добие добар преод од практикуваат во Алжир.
забот кон коронката без да има ретенциони места за Материјал и Метод
задршка на плак и хронично воспаление на гингивата. Ова е проспективна описна студија поврзана со знаењето,
Материјал и метод: начинот на работа и праксата на 500 орални хирурзи.
Ова е приказ на случај на препарација со блага олуковидна Резултатите се во тек на евалуација.
стапалка на две соло коронки кај еден пациент. Откако Заклучок

Оваа студија ќе ни овозможи да го евалуираме знаењето Вовед:

на оралните хирурзи соошени со ургента ситуација, како Osteomyelitis chronica circumscripta во детска возраст е
и да поставиме понатамошни препораки кои ќе бидат многу ретко воспаление на виличните коски.
од хумана и материјална корист во стоматолошката
ординација. Цел на истражувањето:
Клучни зборови: итна медицинска состојба, Во нашиот случај станува збор за 9 годишен пациент
одонтостоматологија, кардиореспираторен арест, од женски пол, кој се јавил на стоматолог поради болка
слабост. во предел на десниот латерален инцизив. Од анамнезата
дознавме дека во минатото во истиот тој предел имало
и фистула која се дренирала и спонтано се повлекла.
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА По извршениот клинички преглед беше констатирана
ОРАЛНА ХИРУРГИЈА геминација на десниот латерален инцизив, по
направената интраорална и ортопантомограмска RTG
Бр.058 снимка се утврди постоење на јасно демаркирана зона
соперзистенција на остро ограничени секвестрирани
Целта на миењето на рацете во пребоени зони. Врз база на клиничкиот преглед и RTG
стоматологијата снимките поставивме дијагноза „Osteomyelitis chronica
circumscripta“
Аquameur Rachida, Алжир
Миењето на рацете е едноставна процедура со која Кај пациентот беа изведени обострано спроводни
се отстрануваат патогените микроорганизми од анестезии за n.alveolaris inferior, потоа беше изведена
површината на рацете. сулкусна инцизија по папили обострано релаксирачка во
Постојата три начини на миење на раце: предел на 41 и 43. По подигнувањето на ламбото и негово
1. Стандарден начин при кој рацете се мијат со депериостирање наидовме на огромна дехисценција на
обичен сапун коската. Откако беше одстрането коскеното размекнато
2. Хигиенско миење на раце со помош на раствор ткиво од кавитетот се одстранија три секвестри со
на дезинфициенс или алкохол големина на зрно грашак. Во консултација со колегите
3. Хируршко миење користејќи дезифициенс од ортодонција и детска и превентивна стоматологија
Betadine или алкохол дојдовме до заклучок да се екстрахира и латералниот
Во стоматологијата начинот на мење на рацете се геминициран инцизив. Потоа се изведе киретирање
прилагодува во однос на ризикот за инфекција во на кавитетот и со фреза беа обработени сите остри
одредениот случај: низок, среден и висок. ивици и откако кавитетот се исполни со свежа крв беше
Клучни зборови: миење на раце, алкохол, стоматологија, поставена сутура. Секвестрите кои беа одстранети
раствор на дезинфициенс. од мандибулата беа испратени на понатамошно пато-
хистолошко испитување.
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Резултати:

ОРАЛНА ХИРУРГИЈА Освен клинички поставената дијагноза, истата
беше потврдена и по извршеното пато-хистолошко
Бр.059 испитување.
OSTEOMYELITIS CHRONICA CIRCUMSCRIPTA Заклучок:

MANDIBULAE Ова се воспаленија кои имаат голема разорна моќ и
ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ можат да доведат до сериозни оштетување на коскеното
ткиво. Ваквите промени треба секогаш брзо и радикално
Автор: Х. Саракинов1 да бидат одстранети во интерес на сочувување на
Коавтори: В. Лазевска-Цветиновска2, О. Саракинова3, што е можно повеќе коскено ткиво. Во секој случај
С. Поповски4, В. Бојаџиев2, мандибулата е коска кој има огромна регенеративна моќ
па затоа во прилог на оваа постер презентација ќе бидат
Институција: прикажани RTG снимки пред и потоа.
1. П.З.У. „С - Дент“
2.Klinika za Oralna Hirurgija ЈЗУ Стоматолошки
клинички центар „Свети Пантелејмон“
3. Klinika za Detska i preventivna stomatologija, ЈЗУ
Стоматолошки клинички центар „Свети Пантелејмон“
4. Klinika za Ortodoncija, ЈЗУ Стоматолошки клинички
центар „Свети Пантелејмон“

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА ЈЗУ Стоматолошки Клинички Центар “Св. Пантелејмон”-

ОРАЛНА ХИРУРГИЈА Скопје,ПЗУ Дент Арт-Скопје, Стоматолошки Факултет
- Скопје
Бр.105
Мезиоденс е прекуброен заб локализиран во
Употреба на FOTONA LASER-от во медијалната линија на максилата, обично палатинално
Стоматологијата поставен помеѓу централните максиларни инцизиви.
Тоа се најчесто појавувани прекубројни заби кај една
Симјановска Љ,, Миновска А., Симјановски С.Поповска популација.
М., Ќурчиева Г. Причината за појава на мезиоденсите се уште не е
доволно позната. Се смета дека пролиферација на
ЈЗО Стоматолошки клинички центар” Св Пантелејмон”- денталната ламина, како и генетските фактори имаат
Скопје, Стоматолошки факултет-Скопје удел во нивната појава.
Мезиоденсот може да доведе до закаснета или ектопична
Со напредокот на технологијата и денталната индустрија ерупција на централните инцизиви, како и појава на
резултира со пософицистирани апарати што нудат многу изразена медијална дијастема.
подобри тераписки методи во стоматологијата. Меѓу нив Во третманот на мезиоденсот може да се вклучи нивно
секако се вбројува FOTONA Laser-от кој што произведува хируршко отстранување, како и ортодонтска корекција
светлосен зрак кој е кохерентен, монохроматен и насочен на медијалната дијастема.
и се претвара во топлотна енергија. Цел :
Бенефитот од апликацијата на кохерентното светло при Да прикажеме редок случај на два мезиоденса кои
иаведување на мекоткивните интервенции е неговото ја потенцираат појавата на медијалната дијастема и
комплексно антиинфламаторно дејство. неправилна поставеност на перманентните централни
Цел: да го претставиме ласерот како пософицистирана инцизиви.
метода од останатите конвенционални методи во Материјал и метод :
хируршкиот дел на сроматологијата и можност за негово Прикажуваме случај на два мезиоденси кои се
користење. локализирани во медијалната линија, при што сталните
Материјал и метод: инцизиви се дистализирани, а дијастемата е екстремно
Прикажуваме неколку случаи кај што е користен нагласена. За дијагностицирање на мезиоденсите покрај
FOTONA LASER-от при третман на: Frenulum lingue. клиничкиот преглед се користевме и со РТГ- снимки.
Пациентите кај кои се аплицираше ласерскиот зрак беа Терапијата се состоеше во екстракција на мезиоденсите
на различна возраст. Кај некои од нив интервенцијата и последователен ортодонтски третман.
беше вршена без анестезија, или ако се користеше Резултати :
анестезија- беше со мала количина. По извршената интервенција и ортодонтскиот третман
Резултати: перманентните заби се доведени во правилна позиција
Резултатите кои ги добивме по употребата на ласерот во забниот низ.
се поливалентни; со користење на ласерот се добива Заклучок : Секогаш кога постои недостаток на сталниот
суво работно поле- нема крватење , нема траума, заб потребно е да се направи РТГ снимање. После
нема сутурирање и се скратува времето на самата верифицирање на секој мезиоденс треба да се пристаапи
интервенцијата. кон ниегово отстранување (хирурšка екстракција).
Заклучок:
Ласерот го скратува времето на интервенцијата. Го
зголемува комодитетот на пациентот и го намалува ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
неизбежниот пропратен страв, а и потребата на ИМПЛАНТОЛОГИЈА
анестетик е намалена.
Бр.060
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА ПРОТЕТИКА ВРЗ ИМПЛАНТИ КАКО ДЕЛ ОД

ОРАЛНА ХИРУРГИЈА КОМПЛЕКСНО САНИРАЊЕ НА ЦЕЛО ЗАБАЛО

Бр.106 Д. Цветановска, А. Бундалевска, А. Миновска, В.
Филиповски, Ѓ. Парцанов, Д. Азманов
МЕЗИОДЕНС КАКО ПРИЧИНА ЗА ПОЈАВА НА
МЕДИЈАЛНА ДИЈАСТЕМА ( ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ ) Пациентите кои се јавуваат кај стоматолог за санирање
на сите проблеми со забите и гингивата бараат сериозен
Др. М. Марковска Арсовска, Др. З. Арсовски, Др. Љ. и сеопфатен пристап. Кај нив се изработува детален
Симјановска, Др. С. Симјановски план на терапија по фази, кои кореспондираат пред сè
на: индикациите за лекување на затекнатата состојба на

пародонтот и забите и на очекувањата на пациентот. група каде што само по 10 дена земање на медикаменти
Фазите за работа се во одредени временски рокови во кои (реглан, драмаине) успехот беше евидентен.
гингивата и забите постепено се доведуваат до состојба Заклучоци:
на здравје, а потоа со соодветни протетски изработки се Нашиот заклучок од ова испитување е – “Секогаш
оспособува целиот џвакален апарат. Во завршната фаза, пристапете кон онаа терапија со која кај пациентите
по желба на пациентот, се работат и исклучиво естетски ќе постигнете побрзо и поголемо губење на факторот
третмани на забите. – неподносливост на тоталните протези од страна на
Во прикажаните случаи станува збор за вклучување на пациентите”.
импланти во планот на терапија, кај кои има хируршка
и протетска фаза.
Терминална еднострана беззабост при недостаток на ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
катниците, како и вметната беззабост, кога недостасува ПРОТЕТИКА
по еден заб на неколку места во устата се едни од честите
индикации за импланти. Еден од важните моменти во Бр.071
санирањето на случаи со импланти, кои истовремено
имаат и потреба од други интервенции оди плански и ПРОТЕЗИРАЊЕ НА ХЕНДИКЕПИРАНИ ЛИЦА
по протокол кој на крајот дава одличен функционален ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ
и естетски резултат на задоволство на пациентот и
терапевтот. Бундевска Ј.
Ова е приказ на случаи, кадешто се гледа вклопувањето
на протетиката врз поставените импланти во Цел на овој труд е да покажеме еден случај на протезирање
комплексните зафати што беа направени на гингивата на пациент ЏЏ на ЏЏ годишна возраст кој има потреба
и повеќе заби. Една година следење на овие пациенти, од изработка на тотални протези. Природата се поиграла
по завршувањето на сите интервенции, во однос на со него со тоа што тој е тешко контактибилен.
повеќе постимплантолошки, пародонтални и протетски Изработката на тоталните протези одеше по сите
параметри дадоа одлични резултати. правила и принципи, но со малку поголемо вложување
За комплетен успех на една имплантолошка интервенција на трпение како од наша, така и од страна на целиот
потребно е да се има комплетен увид во состојбата на тим кој беше вклучен во работата. Пациентот на 12
забалото на пациентот, како и негово доведување до години играјќи се одеднаш се парализира. Оттогаш до
состојба на здравје, но и обука истото соодветно да се денес живее со маки, неконтролирани движења, тешко
одржува. зборување (неразбирливо), меѓутоа со полно трпение и
желба за изработка на тоталните протези.
Денес и по две години ЏЏ уште ги користи тоталните
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА протези, нормално во негови можности и граници.
ПРОТЕТИКА Момчето вели дека добро се храни, а насмевката на
неговото лице што во секоја посета е присутна многу
Бр.070 раскажува за сé.
Од наш аспект доаѓаме до заклучок дека зборувањето
НЕПОДНОСЛИВОСТ НА ТОТАЛНИТЕ ПРОТЕЗИ до некаде е подобрен, а и исхраната со нив е
ОД СТРАНА НА ПАЦИЕНТИТЕ задоволителна.
Ј.Бундевска; Б.Капушевска; М.Антанасова

Институција од која доаѓате: ЈЗУ Универзитетски ПРОТЕТИКА
Стоматолошки Клинички Центар Св. Пантелејмон –
Скопје Бр.072
Цел/и на истражувањето: МОБИЛНАТА ПРОТЕЗА ЗАМЕНЕТА СО

Чест проблем во секојдневната стоматолошка пракса ФИКСНОПРОТЕТИЧКА КОНСТРУКЦИЈА
при изработка на тоталните протези представува
неподносливост од страна на пациентите кон истите. Капушевска Б.; Бундевска Ј.; Бојаџиев В., Караѓозова
Материјал и метод: М.
Пациентите кои имаа неподносливост на тоталните
протези ги поделивме во три групи од по десет во секоја Основна цел е да прикажеме фиксно протезирање кај
од нив. пациенти кои се со индикација за носење на мобилна
Резултати: протеза, но непостоење на желба кон истата. Од
По извесен период постигнавме успех во трите групи, но таа причина прво беа поставени имплантати како
најголем и во најкус временски период беше во втората заби носачи, а потоа изработена фикснопротетичка

конструкција. на фронтот, како терапевтски пристап при абразијата,

Кај случај бр.1 пациентката имаше унилатерална естетскиот момент е постигнат до максимум. чувството
терминална беззабост, но немаше желба за носење на на сигурност при носење на таквите заби доведува до
еднострана мобилна протеза. Во прилог на заувување на задоволителен психички момент кој е битен за секој
интактниот канин беа поставени два имплантати, а по пациент.
три месеци изработивме порцеланска фикснопротетичка
конструкција. Во случај бр.2 се работи за пациент кој
носеше скелетирана парцијална протеза, поради неговата ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
билатерална терминална беззабост. Неприфаќајќи ПРОТЕТИКА
ја истата, првобитно поставивме по два имплантати
од двете страни, врз кои изработивме порцелански Бр.074
фикснопротетички конструкции.
ЕСТЕТСКИ РЕСТАВРАЦИИ – ПРЕДИЗВИК И
Поставувањето на имплантатите како заби носачи ЗАДОВОЛСТВО
врз кои со успех се носат фикснопротетичките
конструкции, се во согласност со современите сознанија Н. Митева-Здравева, С. Митевска
за имплантирањето, односно секаде каде што е можно
нашата конструкција да лежи на идентични носачи (заб- Институција од која доаѓате : ПЗУ Др. Нина
заб, имплантат-имплантат).
Со вака изработените фикснопротетички конструкции Цел на трудот е да се презентира влијанието на
добивме подеднакво оптоварување на носачите , а од естетските реставрации врз квалитетот на животот.
таму и подеднакво пренесување на звакопритисокот врз
коскениот фундамент. Материјал и метод:
Ке бидат презентирани неколку случаи пред терапијата
и по извршените интервенции со протетски метал
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА керамички реставрации во бочната и фронталната
ПРОТЕТИКА регија.
Бр.073 Резултати:
Покрај естетското и функционално задоволително
ЕСТЕТСКО-ФУНКЦИОНАЛНА ниво, најголема сатисфакција за пациентите е подобар
РЕХАБИЛИТАЦИЈА НА АБРАЗИЈА ВО квалитет на живот од психолошки и социјален аспект.
ПРЕДЕЛОТ НА ФРОНТОТ
Заклучоци:
Капушевска Б. После секоја квалитетна и успешно извршена протетска
изработка, најголема награда за тимската работа е
Цел ни беше санирање на пациенти со абразија на задоволството од страна на пациентот.
фронталните заби, настаната како резултат на лоши
навики, бруксизам, преголема употреба на газирани
напитоци, принудни прогени загризи, па дури и како ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
резултат на самиот физиолошки контакт на забите. ПРОТЕТИКА
Од проследните седум пациенти со абразија на заби во
фронтот, по нашите сугестии за конзервативен третман, Бр.075
само два пациенти се одлучија за конзервативна
надградба. Пет од пациентите имаа цврст став и желба ОКЛУЗАЛНА ПАРАФУНКЦИЈА ПРЕДИЗВИКАНА
за изработка на порцелански коронки. ОД ФИКСНО- ПРОТЕТСКИ ИЗРАБОТКИ
Новите генерации на смолести композити кои се

полираат до висок сјај, а имаат можност за комбинација А. Бундалевска, Д. Цветановска, Ѓ. Парцанов, А.
на различни бои нудат задоволителен естетски ефект. Миновска
Иако е тоа така, сепак помал е бројот на пациенти што
се одлучуваат за тој терапивски начин. Лошите навики Секој стоматолог има за цел да го зачува оралното
кои доведуваат до абразија на забите, пациентите и со здравје и мастикаторниот систем кај своите пациенти,
најголема желба да ги одстранат тешко успеваат во тоа. како и да антиципира долготрајни резултати после
Затоа поголем број на пациентите се одлучуваат кон реставративниот третман. Секако ова не е возможно
изработка на порцелански коронки. во присуство на оклузална дисфункција. Целта на оваа
Со изработката на порцеланските коронки во пределот презентација е да посочи на еден многу чест фактор во

појавата оклузалната траума преку приказ на два случаи стоп. Оклузалниот простор за цемент е сведен на
од нашата ординација. Секојдневно во стоматолошките минимум, што значително ги елиминира маргиналните
ординации доаѓаат пациенти барајќи третман на откршувања на кошулката, поради оклузалниот
забите оштетени од оклузална парафункција, често притисок, кој го притиска оклузалниот цемент.
предизвикана од постоечка протетска конструкција, но Фасетирањето на реставрациите е со порцелан за
многу ретко се идентификува вистинскиот причинител. наслојување.
Директните и индиректните изработки може да се скршат, За цементирање на ретаврациите се дозволени скоро
со потреба да се репарираат или повторно изработат, сите цементи (адхезивни, цинкфосфатни, и GJC). Се
притоа изложувајќи го пациентот на големи финансиски препорачуваат само-адхерирачки композитни цементи
трошоци. Сето тоа како последица на оклузална кои создаваат долготрајна хемиска врска на забната
дисфункција која често поминува и недијагностицирана. супстанца со скелетниот материјал.
Многубројни студии исто така укажуваат на рапидно
забрзан тек на локализирана пародонталната болест,
мобилност и ран губиток на забите и развој на ТМЗ ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
синдром како последица на оклузална траума. За ПРОТЕТИКА
време на рутинските прегледи, знаците на оклузална
траума мораат да бидат нотирани и пациентот едуциран Бр.077
за потребата од понатамошна дијагноза и третман.
Третманот на оклузалната дисфункција води кон долг МЕТОДИ ЗА ФАСЕТИРАЊЕ НА ЦИРКОНИУМ
и здрав живот на целата дентиција, како и долгорочен ОКСИДНИ СУБСТРУКТУРИ ДОБИЕНИ ПО ПАТ
успех на нашите реставрации. НА CAD/CAM ТЕХНОЛОГИЈА
J. Бајевска, Ја. Бајевска, Б. Бајевска Стефаноска.

ПРОТЕТИКА Циркониум оксидните субструктури добиени по пат
на CAD/CAM технологија се фасетираат со керамички
Бр.076 материјали за фасетирање со метод на пресување и/или
метод на наслојување.
КЕРАМИЧКИ СУБСТРУКТУРИ ДОБИЕНИ ПО Ivoclar Vivadent изработува флуорапатитна стаклена
ПАТ НА ЕЛЕКТРОФОРЕЗА керамика (IPS e.max ZirPress) за пресување и/или ниско
топлива нано-флуорапатитна стаклена керамика (IPS
J. Бајевска, Ја. Бајевска, Б. Бајевска Стефаноска. e.max Ceram) за наслојување врз итриум-стабилизиран
циркониум оксиден блок за CAD/CAM технологија (IPS
Wol-Ceram ELC (електро наслоена керамика) e.max ZirCad).
претставува технологија на компјутерски контролиран
процес на наслојување на база на електрофореза, со кој Врз синтеруваната субструктура, без разлика дали
коронки, мостови, имплант носачи и имплант скелети се е обоена или необоена се нанесува ZirLiner (за
изработуваат од алумина, циркониа керамика и легури. постигнување на цврста врска како и ефект на
За изработка на безметалните субструктури се користат длабочина и флуоресценција), и последователно
In Ceram материјалите на Vita (Alumina i Zirconia). се пече. Наслојувањето започнува со нанесување
Основниот принцип на електрофореза е базиран на на керамичка маргина (опционално) на претходно
миграција на наелектризирани честички. Главното редуцирана гингивална ивица и нејзино печење. Потоа
работно трупче се потопува во In Ceram материјалот во следи wash печење за контролирана контракција на
кој се нанесува електричен полнеж и спротивен полнеж материјалот за фасетирање во правец на субструктурата
на трупчето. Разликата во поларитетот го привлекува и добивање на хомогена врска со ZirLiner. Добивањето на
материјалот да формира екстремно густа и униформна анатомоморфолошка форма се изведува со нанесување
кошулка. на дентинска и инцизална маса со запазување на
Реставрацијата се изработува на секоја демаркациона минималната дебелина за наслоената керамика.
линија, правоаголна со заоблен внатрешен агол,
олуковидна или тангенционална. Се препорачува Со пресувањето се добива дентински слој врз
олуковидна или правоаголна со заоблен внатрешен циркониум оксидниот скелет. Стабилната пресувана
агол. Потребна е оптимална потпора на изработката во керамика овозможува тубер-потпорен скелет за да
пределот на демаркационата линија и кај оклузалните и може наслоената керамика да се нанесе во рамномерна
инцизалните рабови. дебелина. Маргините се редуцираат до внатрешниот
Пасувањето на кошулката е прецизно, при што силата на раб на стапалката за да се направи место за пресуваната
џвакање со помалку стрес се пренесува на оклузалната керамичка стапалка. На субструктурата се нанесува
површина на забното трупче. Оптималниот распоред Zirliner и се пече. Со восок кој гори без остатоци се
на притисокот се должи на постоењето на оклузалниот навосочува скелетот преку печениот ZirLiner за да се

добие анатомска форма со дебелина од најмалку 0.7мм, ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА

за да настане целосно пресување. После пресувањето, во ПРОТЕТИКА
зависност од транслуценцијата на избраното калапче за
пресување, реставрациите можат да се карактеризираат Бр.079
со боење или со материјал за фасетирање. Во тој
случај може да се примени техника на редуцирање во ВЛИЈАНИЕТО НА АЛТЕРИРАЊЕТО
фаза на моделирање со восок, или после пресувањето НА ПОРЦЕЛАНСКАТА ПОВРШИНА СО
со стружење и последователно наслојување, или да ДИЈАМАНТСКИ БОРЕР ВРЗ СИЛАТА
се примени техника на наслојување на пресуваното НА ПОВРЗУВАЊЕ НА КОМПОЗИТОТ ЗА
дентинското јадро или стапалката врз циркониум ПОРЦЕЛАНОТ
оксидниот скелет. Гингива техниката се користи за
изработување на гингивалните делови во комбинација Е. Бајрактарова Ваљакова, И. Фиљанска, С. Гачева
со технологијата на пресување врз циркониа. Цветковска, Ц. Мишевска
УСКЦ “Св Пантелејмон”, Стоматолошки Факултет,

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Универзитет “Св. Кирил и Методиј”, Скопје, Р.
ПРОТЕТИКА Македонија
Бр.078 Да се испита ефектот на алтерацијата на порцеланската

површина пп со дијамантски борер, врз јачината на
РЕТЕНЦИЈА НА РАЗЛИЛНИ ВИДОВИ ФИКСНО- поврзување меѓу порцеланот и композитот употребен за
ПРОТЕТИЧКИ ПЕРМАНЕНТНИ ЦЕМЕНТИ репарација на фрактуриран порцелан кај металкерамички
конструкции.
Н. Гиговски, Ј. Николовска, Е. Бајрактарова Ваљакова Беа подготвени 60 примероци од метална база
(Remanium CS) и порцелан (IPS Classic). Во зависност
УСКЦ “Св. Пантелејмон”, Скопје од подготовката на пп (дијамантски борер, 37%
ортофосфорна киселина Total Etch и силан Monobond
Цел/и на истражувањето: S), беа формирани 6 групи: 1) киселина 15с и силан; 2)
Трудот има за цел да ја измери ретенцијата (како вредност борер, киселина 15с и силан; 3) киселина 30с и силан;
на просечната сила на раздвојување) кај 4 различни 4) борер, киселина 30с и силан; 5) киселина 60с и
видови перманентни фиксно-протетички цементи. силан; 6) борер, киселина 60с и силан. Врз порцеланот
беше полимеризиран Heliobond и композит Tetric Ceram.
Материјал и метод: Примероците беа чувани во водена бања (37ºC, 24ч).
Изработени и цементирани се вкупно 120 вештачки Половина од нив беа изложени на термичко третирање
забни коронки поделени во 4 групи. Цементирањето на тт (300 циклуси 5ºC/55ºC по 30с).
примероците од секоја група е направено со различен Вредности за силата на смолкнување без тт 3.66; 8.48;
вид цемент при што беа користени вкупно 4 видови 6.16; 7.02; 4.19; 5.45 MPa со тт 4.13; 8.64; 7.96; 7.90;
перманентни цементи - фосфатен, поликарбоксилатен, 6.39; 6.96 MPa.
глас-јономерен и глас-јономерен зајакнат со смола Употребата на дијамантски борер се препорачува како
(хибриден цемент). Мерењето на силата на ретенцијата прв чекор во подготовката на пп за репарација.
се изврши со механички тензиометар.
металкерамички реставрации, фрактура на порцелан,
Резултати: композит, сила на поврзување, дијамантски борер.
Од испитуваните средства за перманентно цементирање
хибридниот цемент покажа сигнификантно поголема
просечна сила на раздвојување од 324,37 B 66,54 ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
N (њутни) споредено со 269,50 ± 67,34 N кај цинк ПРОТЕТИКА
фосфатниот цемент, 274,13 B 72,62 N кај глас-јономерот
и 244,40 B 72,88 Н кај поликарбоксилатниот цемент. Бр.080
Заклучоци: ПРОТЕТСКИ ТРЕТМАН НА МАЛОКЛУЗИЈА II

Хибридниот цемент е со најголема ретенциска сила во КЛАСА/2 ОДДЕЛЕНИЕ
однос на другите 3 испитувани видови цементи и е цемент
за избор кај случаите со ретенциски инсуфициентна Автори: С. Илиевски; О. Адамоска
препарација на забните трупчиња. Коавтор: Ј. Поповски
Презентер: С.Илиевски; О.Адамоска
Институција од која доаѓате: Приватна Здравствена

Установа Д-р. “СРЕТЕН” Гостивар се изработат вештачки коронки од металкерамика во

пределот на фронтот.Кај нив беше извршена процена
Цели на истражувањето: на лигавицата.Кај случаите со тенка гингива се
Целта на нашиот труд е да прикажеме успешен третман одземаше поголема количина на забна супстанца на
на малоклузија II класа/2 одделение кај возрасен пациент демаркационата линија субгингивално, за добивање на
со примена на фикснопротетска конструкција. простор за наслојување на подебел слој на порцелан,
за да не се проѕира металниот раб.Кај останатите со
Материјали и метод: задебелена кератинизирана широка гингива, која е
Приказ на случај, пациент на 43 годишна возраст, најповолен облик се препарираше вообичаено.
со малоклузија II класа/ 2 одделение. Извршен е
предпротетски третман, изработени се фикснопротетски По ставањето на коронките во устата на пациентите
конструкции во двете вилици со цел подигнување на имавме задоволителни резултати во однос на естетиката
вертикалната димензија со што е корегирана оклузалната во пределот на гингивалниот раб.
рамнина и се задоволени сите протетски норми и
подобрен е естетскиот изглед на пациентот. Од значење е да се определи каков е типот на
лигавицата. Најголеми тешкотии има кај тенка гингива
Резултати: со тенка алвеоларна коска. Колку е потенка и прозрачна
Извршена е целокупна рехабилитација на усната маргиналната гингива, толку е потешко остварувањето
празнина со оптимална функција и естетика. на добар естетски ефект, поради проѕирањето на бојата
Воспоставена е хармонична оклузија и артикулација на металкерамичкиот раб.
и санирани се проблемите во темпоромандибуларниот
зглоб. Пациентот е задоволен со естетиката и функцијата
и најважно одстранети се комплексите на ниска вредност, ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
вратена е самодовербата во поширока смисла со што е ПАРОДОНОЛОГИЈА
вратена насмевката на лицето на пациентот.
Бр.061
Закучок:
Позитивниот резултат од нашето долгогодишно ЛЕКУВАЊЕ НА ПАЦИЕНТ СОПАРОДОНТО-
искуство ја истакнува значајноста на правилниот избор ПАТИЈА ПРЕД ФИКСНО ПРОТЕТСКА
на терапија како предуслов за успешно лекување. Затоа РЕКОНСТРУКЦИЈА
на мотивираноста за изработка на фикснопротетски
конструкции треба да и се посвети должно внимание. Д-р Дарко Цеков
Мултидисциплинарниот и комплексен пристап на
терапевтот се основа за подобар успех во третманот и Институција од која доаѓате: пзу. Вивадент
секако позадоволен пациент.
Цел на истражунањето е да се покаже можност за
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА успешно лекување на пациент со пародонтопатија. И
ПРОТЕТИКА да се покаже успешноста во лекувањето и создавање на
услови за фикснопротетска реконструкција.
Бр.109
Tипот на гингивалната мукоза Во нашиот случај се користени само медикаменти
во пресрет на естетиката кај (антиотик). цинкоксид, р-р на Бeтадин и хидроген
металкерамички изработки користен е хируршки метод.
Бајевска Ј, Бајевска Ја, Бајевска Стефаноска Б. Резултати:

Комплетно заздравување на пародонциумот со
Се поголемите барања на пациентите за естетски задоволителна боја и структура и формирање на
фикснопротетички изработки, наведува при прикрепена гингива.
планирањето на процесот на препарација, да се исполнат
покрај биолошките и механичките услови, и естетските Заклучоци:
барања. После нашата терапија заклучивме дека комплетна
посветеност во терапијата и крајна мотивираност и
Целта на трудот е да се добие естетски изглед во пределот соработка на пациентот може да се добиват позитивни
на гингивалниот раб при изработка на металкерамички резултати во решавањето на многу заболувања.
реставрации.
Истражувањето опфати пациенти кај кои требаше да

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Респектирајќи ги бројните литературни податоци кои

ПАРОДОНТОЛОГИЈА укажуваат на можната поврзаност на пародонтопатијата
и коронарната болест, а едновремено имајќи ја во предвид
Бр.062 нивната сериозност и експанзија во популацијата ја
поставивме целта на трудот: да се процени можното
Орална мукоза и мобилни протези влијание на пародонталната болест, нејзината јачина
и прогресија врз нивоата на серумските липиди, како
Бензуа Џамила, Алжир и можната асоцираност на пародонталната болест и
коронарната болест.
Абстракт :
Употребата на мобилни протези можат да придонесат Реализацијата на поставената цел беше спроведена
за длабоки модификации во оралната средина и тие на 80 испитаници на возраст од 40-60 години.
постојано придонесуваат за оштетувања на лигавицата Испитуваната група ја сочинуваа 40 пациенти со
кои се болни и го хендикепираат пациентот во дијагностицирана хронична коронарна болест, кај
нормалното функционирање. кои едновремено е верифицирано и присуство на
Букалната мукоза реагира наспроти иритацијата пародонтална болест. Контролната група ја сочинуваа
причинета од протезата која е несоодветно дизајнирана 40 пациенти со дијагностицирана пародонтална болест
и упасувана, потоа од неадекватната хигиена и без кардиоваскуларни нарушувања. Кај двете групи на
насобраниот бактериски плак под неа и во многу ретки испитаници беа спроведени клинички и параклинички
случаи заради нетолеранција спрема употребените испитувања. Проценката на пародонталниот статус беше
материјали. направена со одредување на IDP, IGI, IGK и степенот на
губиток на атачмент. Кај сите испитаници беа земани
Најдобриот начин да се спречат овие компликации е 5 мл. крв од в цубиталис за проценка на липидниот
правилното разбирање на причините за импактот на статус.
подвижата протеза врз оралната лигавица, нивната
идентификација и превенција. Од добиените резултати може да се констатира
Од големо значење е : дека параметрите на липидниот статус (вкупните
• Одлично познавање на анатомските и триглицериди, вкупниот холестерол, LDL холестерол)
хистолошки карактеристики на оралната празнина детектираат разлика на просечните вредности во двете
• Да се изведат внимателно медицинските испитувани групи кои статистички се сигнификантни.
испитувања Покачените вредности вкупните триглицериди,
• Да се изведе диференцијална дијагноза со вкупниот холестерол, LDL холестерол кај контролната
останатите патолошки состојби во устата група на испитаници ја зголемуваат стапката на ризик
• Да се постави најсоодветната терапевтска од кардиоваскуларана болест. Разликата на вредностите
индикација на HDL холестеролот во двете испитувани групи е
• Да се направи план на соодветната протетска статистички сигнификантна, но средните вредности се
терапија, со почитување на сите чекори кои се неопходни повисоки во контролната група. Покачените вредности
за протетска рехабилитација. на HDL делуваат протективно, намалувајќи го ризикот
• За да се вршат редовни прегледи кај пциентите за коронарна болест.
кои носат протези
Проценката на пародонталниот статус кај двете групи
на испитаници нотира зголемени индексни вредности
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА кои се статистички несигнификантни. Сметаме дека
ПАРОДОНТОЛОГИЈА овие резултати укажуваат на слаба орална хигиена
и присуство на умерена и напредната пародонтална
Бр.063 болест кај обете испитувани групи.
ПАРОДОНТАЛНАТА БОЛЕСТ КАКО МОЖЕН Од претходно изнесеното може да се заклучи дека е

РИЗИК ФАКТОР ЗА КОРОНАРНА СРЦЕВА неопходен многу сериозен пристап во третманот на
БОЛЕСТ пародонталната болест кај системски здрави лица, а
особено кај пациенти со кардиоваскуларни нарушувања,
Соња Миндова1, Марија Накова2, Киро Ивановски3, преку оформување на посебен тераписки пристап во
Снежана Пешевска4, Пепица Кандикијан5, Лилјана третманот на пародонталната болест како основен
Ангеловска6 предуслов за оневозможување на чести егзацербации на
плак индуцираната пародонтална болест во услови на
Универзитетски стоматолошки клинички центар Св постоење на општ предиспонирачки кардиоваскуларен
Пантелејмон Скопје ризик.

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА ПЗУ Етернадент Центар за дентално здравје

ПАРОДОНТОЛОГИЈА Воена болница - Скопје, МО
Бр.064 Мултидисциплинарно решавање на комплексните

стоматолошки проблем понекогаш ја наметнува
САНИРАЊЕ НА ЗАБАЛО ПО ШИНИРАЊЕ НА потребата и од ортодонтска терапија пред спроведување
ВИЛИЦИТЕ ПРИ ЕДНОСТРАНА ФРАКТУРА НА на протетска реконструкција. Често пати пречка
МАНДИБУЛА претставува дијагностицираната, а нелекувана хронична
парадонтопатија.
Д. Цветановска, А. Миновска, A. Бундалевска, Ѓ. Цел на овој труд е да се прикаже случај на справување
Парцанов, Д. Азманов со хронична напредната пародонтопатија при
ортодонтска терапија кај пациентка на возраст од 39
Вовед: год. За реализацијата на зацртаната цел беа проследени
Пациентите со било кој тип на фрактура на мандибула, следните параметри: губиток на атачмент, гингивална
мораат во текот на минимум 6 недели да имаат шинирани рецесија, длабочина на пародонтални џебови, индекс
вилици со цел имобилизација и побрзо коскено на гингивално крварење (Saxer i Muhlemann) и индекс
зараснување. Но, за жал, за тој период поради отежната на дентален плак (Silness i Loe). Параметрите беа
хигиена, настануваат енормни промени на пародонтот и редовно нотирани по претходно утврден протокол.
на емајлот на забите. Фиксниот ортодонтски апарат беше поставен по
Цел: спроведената пародонтална терапија која опфати:
Целта на овој приказ на случај е да се создаде протокол иницијална терапија, отстранување на субгингивални
за најсоодветно и најефикасно санирање на забалото конкременти и некротичен цемент, а обработката на
кај пациенти кои во текот на минимум 6 недели мора да мекиот ѕид на пародонталните џебови беше спроведена
имаат шинирани вилици. со дополнителна ласерска терапија т.н. “затворена
Материјал и метод: киретажа со ласер” користејќи го Nd:YAG ласерот
17-годишен пациент имал сообраќајна незгода по која се (со следниве параметри: 2W, 20Hz, VSP-100Ms, извор
здобил со еднострана фрактура на corpus mandibulae лево, 300Mm). На пациентката и беа дадени инструкции
во предел на третиот молар. По 8 недели носење шини, на за одржување на орална хигиена. На секој контролен
денот на вадење на шините дојде на преглед. Измеривме преглед беше следен пародонталниот статус и
SBI = 4, PPD max (лажни, поради отокот) =6 mm, ерозии отстрануван супрагингивалниот дентален плак.
од деминерализации на вестибуларните површини на На спроведените контролни прегледи во периодите 1,5;
20 заба. Направени беа третман на гингивата и потоа 3; и 6 месеци од почетокот на ортодонтската терапија
естетско санирање на забите во последователни посети. е забележано видно намалување на индексот на
Во рамките на 3 посети пародонтот беше стабилизиран гингивално крварење, како и намалување на длабочината
и беа санирани фрактурираните делови од коронките на на пародонталните џебови.
горните инцизиви како и ерозиите што останаа и покрај Добиентите резултати практично го потврдуваат и
конзервативниот третман не се повлекоа. одобруваат ортодонтскиот третман во корелација со
Заклучок: пародонталната терапија во однос на дефинитвното
На контролниот преглед по 7 месеца измерените решавање на комплексните стоматолошките проблем.
параметри на пародонтот беа на ниво на тие пред Употребата на дополнителна ласерска терапија отвара
сообраќајната несреќа. Правовремено и ефикасно нов сегмент во третманот на пародонтопатијата.
санирање на последиците од шинирањето е последната
фаза од третманот на фрактури на мандибула, со цел
превенција на масивни прогресивни промени на сите ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
заби во вилицата. ПАРОДОНТОЛОГИЈА
Бр.066
ПАРОДОНТОЛОГИЈА УЛОГАТА НА ЛИПИДНАТА
ПЕРОКСИДАЦИЈА ВО ПАТОГЕНЕТСКИТЕ
Бр.065 МЕХАНИЗМИ НА ПАРОДОНТАЛНАТА
БОЛЕСТ
СПРАВУВАЊЕ СО ХРОНИЧНА
ПАРОДОНТОПАТИЈА ПРИ ОРТОДОНТСКА Дирјанска К; Накова М; Ивановски К; Стефановска Е;
ТЕРАПИЈА Дејанова Б
Ѓ. Парцанов, И. Кировски, Д. Цветановска, А. Сознанието дека еден од главните патофизиолошки

Бундалевска¹ механизми на оксидативното оштетување на

биомолекулите со слободните радикали е липидната механичко отстранување на денталниот плак со четка и

пероксидација (LP), превземавме испитување, се со цел паста за заби.
да се утврди патогенетскиот придонес на LP во појавата
и прогресијата на пародонталната болест. Во нашето истражување беа вклучени 60 деца, по
30 во соодветните групи. Клиничките параметри IGI
За реализација на поставента цел на Клиниката за болести (Loe-Silness) и OHI (Green-Vermillion-simplified) беа
на устата и пародонтот беше формирана испитувана регистрирани при првиот клинички преглед и после два,
група од 60 пациенти, со дијагностицирана хронична четири и шест месеци од спроведувањето на нашата
пародонтална болест, поделени во три подгрупи според програма за орална профилакса.
клиничките стадиуми. Контролната група ја сочинуваа
20 испитаници без клинички знаци на пародонтопатија. Анализата на податоците од нашето истражување
Кај сите пациенти е одредувано нивото на LP во серум укажа на сигнификантно намалување на степенот
со флуорометриска метода на Yagi и сор. , на Институтот на гингивалната инфламација (IGI) и значително
за физилогија. подобрување на оралната хигиена (OHI) за овој
временски период кај двете испитувани групи, без
Добиените резултати од испитувањата на LP, особени разлики во начинот на кој се вршеше контролата
слободните радикали и анти-оксидативниот капацитет на плакот (хемиска или механичка).
кај контролната и испитуваната група се статистички
сигнифакнтни. Исто така регистриравме и умерено
позитивна корелација помеѓу слободните радикали и ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
LP. ПАРАДОНТОЛОГИЈА
Согласно нашите резултати и литературните податоци Бр: 068

го изнесуваме следново: со процесот на липидната
пероксидација се модифицираат функционалните ЦИТОКИН ПРОФИЛ НА РАНАТА
карактеристики на клеточните мембрани и на органелите, ПАРОДОНТАЛНА ЛЕЗИЈА
со што настануваат промени на мембранската
пропустливост и фрагилност. Како резултат на таа Автор: Пандилова М,Трајковски Д, Спировски М,
активност LP може да има придонес во патогенетските Миновска А
механизми на пародонталната болест.
Цитокините ослободени во најраните стадиуми на
инфекцијата овозможуваат детерминирање на типот
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА на консеквентниот имунолошки одговор . Поѓајќи
ПАРОДОНТОЛОГИЈА од овие сознанија ја формиравме и целата на нашето
испитување да го одредиме нивото на IL1, IL2, IL6, кај
Бр.067 раната пародонтална лезија.
ХЕМИСКА И МЕХАНИЧКА КОНТРОЛА За реализација на поставената цел беа земени исечоци

НА ДЕНТАЛНИОТ ПЛАК КАЈ МЕНТАЛНО од здраво и од ткиво кое одговараше на губиток на
- ХЕНДИКЕПИРАНИ ДЕЦА - КЛИНИЧКИ атачмент до 3мм. Исечоците од ткивото беа замрзнати
РЕЗУЛТАТИ на -80 степени и по извршената хомогенизација на
ткивото беа направени следните испитувања: Принцип
Стефановска Е., Накова М., Радојкова В., Дирјанска К., на едностепена ELISA-метода со двоен сендвич за
Ристоска С. одредување на цитокини. За оваа цел беше применуван
високо сензибилниот хуман ELISA систем Biotrak™ од
Главниот дентален проблем кој што ги конфронтира Amersham Pharmacia Biotech.
лицата со ментален хендикеп е слабата орална хигиена,
која може да резултира со зголемена инциденца на Разгледувањето на нашите резултати ни овозможи да
гингивална инфламација и развој на пародонтална согледаме некои збиднувања во тек на почетните фази
болест. на пародонтална деструкција и можеби што беше уште
Фактот дека главната и најчеста причина за слабата попредизвикувачки да направиме разлика помежу
орална хигиена кај овие лица е нивната неспособност здраво и болно па така можеме да заклучиме дека:
за адекватно отстранување на денталниот плак, ја IL1α и IL1β како и IL2 покажаа сигнификантен пораст
детерминираше и целта на нашата студија: да утврдиме напоредно со заголемувањето на апикалната миграција
дали постојат разлики во оралното здравје кај ментално- на припојниот епител.
хендикепираните деца кои спроведуваа хемиска
контрола на плакот, користејки средство за плакнење
- стоматидин, и другата група на деца кои спроведуваа

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА

ПАРАДОНТОЛОГИЈА ПАРАДОНТОЛОГИЈА
Бр. 069 Бр. 107
ЕФЕКТОТ НА ЛАСЕРОТ ВРЗ ПГЕ2 НИВОАТА ВО Влијание на психолошкиот профил на

ИНФЛАМИРАНО ГИНГИВАЛНО ТКИВО личноста врз клиничката експресија
на пародонталната болест
Пешевска Ј. Снежана, Накова Марија, Ивановски Киро,
Миндова Соња Ристоска С. Миновска А. Радојкова-Николовска В.
Стефановска Е.
ЦЕЛ: Да се евалура ефектот на комбинираниот третман
(обработка на пародонталните џебови(ОПЏ) надополнет Клиника за болести на устата и пародонтот
со терапија со ниско моќен ласер) врз ткивните нивоа на
PgE2 кај пациентите со пародонтопатија. Апстракт
Земајќи ја во предвид комплексната етиологија на
Материјал и метод: хроничната пародонтопатија, при што се поголемо
80 гингивални биоптични исечоци беа добиени од 80 внимание се посветува на инволвираноста на
пациенти. 60 испитаници немаа клинички знаци на бихевиоралните фактори и социјалната адаптибилност
пародонтална болест(контролна-Група А). Пациентите на секоја индивидуа, ја поставивме целта на нашето
со дијагностицирна пародонтална болест (60) беа истражување:
рандомно поделени во 3 тераписки групи (n=20)
по бележење на клиничките параметри( Индекс на Да утврдиме дали психолошките карактеристики
гингивална инфламација, (профил) на личноста влијаат врз обликот на клиничката
експресија и динамика на хроничната пародонтопатија.
Индекс на гингивално крвавење, Индекс Ramfjord) и Материјал и метод: за реализација на поставената
земање биопсии. Кај групата B беше направена ОПЏ цел беа проследени 88 пациенти на возраст од 20-
по квадранти во тек на 4 последователни дена , а 5-от 50 години, од кои 14 мажи со локализирана и 14 со
ден сите квадранти беа проверени . Почитувајќи го генерализирана форма на пародонтопатија, како и 27
истиот протокол групата C ја имаше истата терапија жени со локализирана и 33 со генерализирана форма на
надополнета со ласер. Групата D ја доби истата терапија заболувањето. За утврдување на психолошкиот профил
како и гр. C но ласер терапијата траеше 10 дена. на личноста беше спроведено психолошко тестирање
со помош на EPQ (Eysenck Personality Questionnaire)
Таа беше изведувана со Skorpion D-4057A, Optika Laser, прашалник.
во вкупно времетраење од 16 мин. по посета. Биопсии
беа земани на крај од терапијата од сите пациенти. Со Резултати:
методот ELISA беа детектирани нивоата на PgE2 мерени анализата на EPQ кај групата мажи со локализирана форма,
како коцентрација (pg/mg). покажа дека се доби профил со значајно покачување на
скалата Е-екстравертност и N-неуротизам. Значајно
Резутати покачување на L-скалата (социјално тежнеење) се доби
Просечната концентрација на PgE2 по терапија кај групата мажи со генерализирана пародонтопатија.
опадна во Гр. B= 132,17+18,60, Гр. C =99, 36-9,14 Кај жените со локализирана форма се доби профил со
и Гр. D=62,809- 11,37 koja e mnogu bliska do Гр. A значајно покачување на Е и L-скалите (екстравертност
=52,24+3,85. Сигнификантно намалени нивоа во Гр. C и социјална адаптибилност), додека кај жените со
и D беа зебележани во однос на почетното (237,10 - 153, генерализирана пародонтопатија добивме профил со
56- од сите испитаници) по третманот. покачување на Е, N и L-скалите.
Заклучок Заклучок:
Резултатите покажаа намалување на PgE2 во одредени психолошки карактеристики на личноста,
гингивалното ткиво по примена на ниско моќната ласер особено присуството на негативни емоциии -
терапија како дополна на ОПЏ. Тие го потврдуваат N-анксиозност и депресивност, како и постојаното
корисниот антиинфламаторен ефект на ласерот кој е тежнеење за социјална прифатеност (L) се значајни
приименет како дополна на класичната пародонтална фактори кои влијаат врз клиничката експресија и
терапија. динамика на хроничната пародонтопатија.
Клучни зборови: пародонтопатија, EPQ, психосоцијален

стрес

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА поставен максиларен централен инцизив.

ОРТОДОНЦИЈА
Бр.108 Кај пациентката С.Џ. на 15 годишна возраст со
хоризонтално поставен инцизив беше извршена
ВЕРТИКАЛНИ ПРОМЕНИ КАКО ОДГОВОР кортикотомија и поставен фиксен ортодонтски апарат.
НА ТЕРАПИЈАТА КАЈ МАЛОКЛУЗИЈА ВТОРА
КЛАСА ПРВО ОДДЕЛЕНИЕ Резултати:
По период од 16 месеци инцизивот беше поставен во
Б.Џипунова, Ј.Ѓоргова, Н.Тошеска денталниот лак.
Целта на испитувањето е да се анализираат и компарираат Заклучоци:

вертикалните скелетални промени кај пациенти со Со оваа терапија беа постигнати добра фацијална
малоклузија втора класа прво одделение и тескоба, естетика и правилна функција во орофацијалната
после терапијата со екстракција на премолари и фиксни регија.
апарати, како и да се утврди постоење на евентуална
сигнификантност во сексуалниот диморфизам.
Истражувањето е направено на 30 пациенти од двата пола ОРТОДОНЦИЈА
со малоклузија втора класа прво одделение и тескоба на
забните лаци. Сите пациенти се третирани со екстракција Бр.082
на премолари, фиксни апарати и интермаксиларна
влеча. На стартот и на крајот од третманот направени ОРТОДОНТСКО-ПРОТЕТСКИ ТРЕТМАН
беа профилни телерендгенограми на секој пациент, со НА ПАЦИЕНТИ СО ЕКСПУЛЗИЈА НА
анализа на следните параметри: агол SNA, агол SNB, МАКСИЛАРНИ ИНЦИЗИВИ
агол ANB, ој горна, долна и тотална антериорна лицева приказ на случај
висина и постериорна лицева висина.
Автор/и на Апстрактот : М. Поп Стефанова-Трпоска,
Резултатите покажаа дека горната лицева висина е В.Коруноска-Стефковска
несигнификантно зголемена кај девојчињата, а слабо
сигнификантно кај момчињата. Но, долната лицева Институција од која доаѓате : ЈЗУ Универзитетски
висина е сигнификантно зголемена кај обата пола, што се клинички центар Св. Пантелејмон – Скопје
рефлектира и во тоталната лицева висина. Корелацијата
меѓу параметрите е различна. Можеме да заклучиме дека Цел/и на истражувањето:
превземената терапија е метод на избор за постигнување Целта на овоја труд е да се прикаже ортодонтско-
на естетски и функционален баланс, неуро-мускуларен протетскиот третман на пациенти со експулзија на
еквилибриум и стабилност на резултатите. максиларни инцизиви, како резултат на траума.
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Материјал и метод :

ОРТОДОНЦИЈА Прикажани се три пациенти на возраст од 10 до 18
години со експулзија на центални и латерални горни
Бр.081 инцизиви поради траума.
ОРТОДОНТСКО-ОРАЛНОХИРУРШКИ ТРЕТМАН Резултати:

КАЈ ЕКТОПИЧНО ПОСТАВЕН МАКСИЛАРЕН Ортодонтскиот третман опфаќаше мобилни протези
ИНЦИЗИВ – ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ фиксни протези.
По неговото завршувањето кај два од пациентите на
Автор/и на Апстрактот : Кануркова Л., Димова Ц., возраст од 15 и 16 години беа изработени минимални
Дораковска А. парцијални протези, а кај еден од нив на возраст од 19
години фронтален мост.
Институција од која доаѓате : ЈЗУ Универзитетски
Стоматолошки клинички центар Свети Пантелејмон, Заклучоци:
Клиника за ортодонција, Клиника за орална хирургија, Поради комплексноста на проблемот со кои се соочуваат
Скопје овие пациенти, неопходна е тимска соработка за негово
решавање.
Цел на трудот е да се прикаже ортодонтски и
оралнохируршки третман кај пациент со ектопично

ОРТОДОНЦИЈА Материјал и метод:
20 екстрахирани заби беа поделени во две групи. Во
Бр.083 првата беше поставена подлога од (Dycal), а кај втората
(Prisma VLC Dycal). По нагризувањето, реставрациите
ОРТОДОНТСКО-ПРОТЕТСКИ ТРЕТМАН НА беа обтурирани со композит,а потоа беа анализирани со
АДУЛТЕН ПАЦИЕНТ СЕМ
ПРИКАЗ НА СЛУЧАЈ
Резултати:
Г. Николов1 ,О. Пурданоска2 Маргиналната адаптација беше класифицирана според
гоемината на процепот. Prisma VLC Dycal беше одвоена
Институција од која доаѓате: ПЗУ ОРТО 2Г - од дентинскиот зид, како резултат на полимеризационата
Кавадарци1 ПЗУ Поликлиника АЛТЕА - Прилеп2 контракција. Dycal беше подобро адаптиран на зидовите
од Prisma VLC Dycal.
Цел на овој труд е да се покаже успешноста на Заклучоци:
ортодонтскиот третман кај возрасен пациент и правилен Дисконтинуитетот на Prisma VLC Dycal беше
третман со тимска работа. минимален после нагризувањето на емајлот, сечењето
и ултрасоничното чистење. Dycal покажа поголема
Материјал и метод: слабост и дезорганизираност при оваа процедура.
Во нашиов случај се работи за пациентка со бимаксиларна
протрузија, со проретчени и испливани заби. После
комплетна санација и извршен парадонтолошки третман, ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
беше поставен фиксен апарат прво во долна а потоа и во ЕНДОДОНЦИЈА
горна вилица.
Бр.085
Резултати:
После 21 месец ортодонтски третман и повторен ЕКСТРАКЦИЈА ИЛИ ТРЕТМАН СО ЛАСЕР ПРИ
парадонтолошки третман на пациентката и беа УПОРЕН PERIODONTITIS APICALIS CHR. DIFF.
направени мостовни конструкции во двете вилици. EGZACERBATA
Резултатите беа видливи, во овој случај беше комплетно
променет надворешниот изглед на пацинетката. Даниела Цветановска, Ѓорѓи Парцанов, Ана
Бундалевска
Заклучоци:
Со правилна анализа на секој случај и тимска работа се Вовед:
постигнуваат најдобри резултати. Упорни егзацербации на хронични дифузни
периапикални процеси надоврзани на гангрена,
често водат кон екстракција на болниот заб и покрај
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА повторувани ендодонтски третмани.
ЕНДОДОНЦИЈА Целта на овој труд беше со помош на стерилизација на
каналите и периапикалниот простор со помош соодветни
Бр: 084 параметри на Nd:Yag ласерот, забите со ваква дијагноза
да се излекуваат.
АДАПТАЦИЈА НА ДВЕ РАЗЛИЧНИ ПОДЛОГИ ОД Материјал и метод:
КАЛЦИУМ ХИДРОКСИД ПОД КОМПОЗИТНА Ова е приказ на 3 случаи. Периапикалните процеси беа
РЕСТАВРАЦИЈА дијагностицирани и третирани по следниов ендодонтски
протокол: во првата фаза: ММО, стерилизација со ласер
В.Стојановска, Поповска, И.Муратовска, В.Ренџова, и интермедијарна медикација од Ca(OH)2 паста, а на
Б.Пејковска крај дефинитивно канално полнење на база на Ca(OH)2.
Коронките беа соодветно надоместени со композитни
Институција од која доаѓате: Стоматолошки факултет полнења или коронки.
,Скопје Резултати:
Целта на ласерските третмани беше да се обезбеди
Цел/и на истражувањето: стерилизација на главниот и споредните коренски
Целта на оваа студија беше истражување на адаптацијата канали, да се запре секрецијата, да добиеме мирна
на две подлоги од калциум хидроксид (хемиски и клиничка слика, која со биостимулативни канални
светлосно полимеризирачка) со скенинг електронски полнења ќе овозможи создавање на нова коска на
микроскоп (СЕМ), афектирани од полимеризационата местото на периапикалниот процес и оздравување
контракција на композитот.

на забот. Третманите дадоа извонредни резултати на 2Институт за хемија, Природно-математички факултет,

клиничко оздравување и Ртг создавање на нова коска. Универзитет „Свети Кирил и Методиј”, Скопје,
Заклучоци: Македонија 3Медицински факултет , Универзитет
Вклучувањето на соодветни параметри на Nd:Yag ласерот „Свети Кирил и Методиј”, Скопје, Македонија
во ендодонтската терапија овозможува излекување и на
едно- и на повеќекорени заби кај упорни егзацербации Цел/и на истражувањето:
на хронични дифузни периапикални процеси, кои Ова испитување беше изведено со цел да се определи
понекогаш не реагираат на никакви конзервативни релацијата помеѓу активноста на саливарната
методи на лекување. Со тоа Nd: Yag ласерот за некои алкална фосфатаза и dmft индексот (број на кариозни,
дијагнози претставува витален дел од ендодонтскиот екстрахирани и реставрирани заби како резултат на
третман. кариес).
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Испитувањето беше направено на 30 пациенти на возраст
КАРИОЛОГИЈА помеѓу 20 и 30 години, поделени во 3 групи во зависност
од dmft индексот. За определување на активноста на
Бр: 086 алкалната фосфатаза беше користен кинетички метод.
РЕКОНСТРУКЦИЈА НА ПРЕДНИ ЗАБИ СО Резултати:

КОМПОЗИТЕН МАТЕРИЈАЛ ЕВОЦЕРАМ Добиените резултатите покажуваат нејасна корелација
помеѓу активноста на саливарната алкална фосфатаза
Дарко Цеков и dmft индексот што се должи на статистички малата
пзу. Вивадент група на испитаници.
Цел/и на истражувањето: Заклучоци:

Цел на истражувањето е да се покаже можноста за Добиените резултати укажуваат на потребата од
реконструкција на предни заби по конзервативен пат со понатамошни испитувања со поголем број на пациенти
композитен материјал со што би добиле добри естетски со цел да се најде статистички сигнификантна релација
разултати. меѓу испитуваните променливи, саливарната алкална
Материјал и метод: фосфатаза и dmft индексот.
Материјал користен во нашиот труд е Композитен
материјал Евицерам од Лихтенштајн Вивадент.
Резултати: ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
Резултатите се повеќе од задоволителни што се гледа ЕНДОДОНЦИЈА
и по приложените фотографии Со моделација на
композитниот материјал добивме транспарентност на Бр: 088
инцизалниот раб и изглед многу сличен на соседниот
инцизив. ЕСТЕТСКИ РЕСТАВРАЦИИ ВО ФРОНТАЛАНА
Заклучоци: РЕГИЈА - МОМЕНТИ ОД СЕКОЈДНЕВНАТА
Реконструкција на предните заби може да се направи и ПРАКСА
со класичен метод со добри композитни материјали. Без
фиксно протетска изработка. Др.Тозија Н.
ПЗУ 11 Октомври-општа стоматологија

КАРИОЛОГИЈА Цел:
Целта на трудот е да прикаже решенија на неколку
Бр: 087 специфични случаи од фронталаната регија со примена
на минимално инвазивна метода и употреба на
РЕЛАЦИЈА ПОМЕЃУ АКТИВНОСТА НА нонокомпозитни пломби
САЛИВАРНАТА АЛКАЛНАТА ФОСФАТАЗА И
DMFT ИНДЕКСОТ Материјал и метод:
Интервенциите се вршени со стандарден стоматолошки
Автор/и на Апстрактот: Е.Радевска1, М. Стојаноска1, прибор, а применета е методата на минимална
О.Тренчевска 2 и В. Алексовски3 интервенција со тенденција на максимална заштеда
на здрав дентин. Реставрациите се извршени со
Институција од која доаѓате: 1Факултет за стоматологија, нанокомпозит од програмата на Kerr - Herculite XRV
Eвропски Универзитет, Скопје, Република Македонија; Ultra , а како бонд беше користен Optibond Solo Plus.

Резултат: ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА

Во сите случаи се постигнати максимално задоволителни ПАРОДОНТОЛОГИЈА
резултати, од медицински и естетски аспект.
Заклучок: Бр.090
Методот на минимална инвазивност и примената
на современите нанокомпозити, овозжува потполна ПРИКАЗ НА ЕНДОДОНТСКИ ТРЕТИРАН КАНАЛ
функционална и естетска реставрација на забните СО ДЕСТРУКТИВНА ИНТЕРНА РЕСОРПЦИЈА
дефекти, давајки брзо, долгорочно и економично
решение на пролемот на пациентот. Автор/и на Апстрактот: Емилија Костадиновска, Марија
Стевановиќ, Татјана Зафировска
ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Институција од која доаѓате: ПЗУ ИРГОДЕНТ

ЕНДОДОНЦИЈА
Бр: 089 Целта на авторите е да го прикажат случајот на
ендодонтски третиран корен со интерна ресорпција по
ТРАНСГИНГИВАЛНА ЕЛЕКТРОНСКА нивна модифицирана метода.
НЕРВНА SТИМУЛАЦИЈА,
ИМПЛЕМЕТАЦИЈА ВО СОВРЕМЕНТА Материјал и метод:
СТОМАТОЛОШКА КЛИНИЧКА ПРАКТИКА Користена е ендодонтска модифицирана терапија.
При тоа, едносеансно аплицирана Rockless влошка во
Автор/и на Апстрактот: д-р Б. Пејковска, ас. д-р В. каналот, негови иригации и дефинитивно полнење со
Стојановска Fuјi I.
Институција од која доаѓате : ЈЗУ Универзитетски Резултати:

стоматолошки клинички центар Св. Пантелејмон, Контролите по 3, 6 и 12 месеци не покажаа прогредирање
Скопје на процесот во каналот ниту апикална ресорпција.
Цел: Заклучоци:
Утврдување на можноста за поефикасна примена на Со ова канално полнење сметаме дека ѕидовите на
трансгингивална електронска нервна стимулација каналот се зацврснуваат, а обилната иригација и Rockless
(ТЕНС анестезија), во современата стоматолошка како појак антисептик допринесува за стерилизација на
клиничка пракса, особено кај специфични категории каналот.
лица.
Материјал и метод : ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈA

Вршени се испитувања кај 20 пациенти со ласерски ЕНДОДОНЦИЈА
комплекс преку примена на ТЕНС анестезија. За
време на третманот пациентите имаа можност Бр: 091
сами да си ја дозираат анестезијата. Користени се и
методи на компаративна анализа со класичен тип на ФИБЕР ГЛАС КОЛЧИЊА – НОВИ
анестезирање. МОЖНОСТИ ЗА КОРОНАРНИ
НАДОГРАДБИ
Резултати:
Констатирани се одредени ефекти кај пациентите. Д. Азманов, Д. Цветановска, А. Бундалевска, Ѓ.
Резултатите се анализирани според различни показатели Парцанов, А. Миновска
и структура на испитаниците. Се констаира подобрена
соработка со пациентот додека ефектот во контекст на Фибер глас колчињата во последниве години се повеќе
нанатамошната работа се унапредува. се користат како замена за конвенционалните метални
леани и фабрички интрарадикуларни колчиња. Нивните
Заклучоци : физички карактеристики се покажуваат како одлични,
ТЕНС анестезијата успешно се спроведува кај особено заради нивната еластичност слична на онаа со
пациентите со алергии на анестетици, со страв од игли дентинот, како и хемиската врска на колчето со забните
и во други случаи. Од истражувањето се осознаени ткива преку адхезивните цементи.
постапки за поефикасно користење на оваа метода што Целта на овој труд е да се прикажат клиничките
ја прифаќаат пациентите. карактеристики на фибер глас колчињата следејќи ги
процентите на фрактура на корените во кои се вградени,
фрактури на корените, носачи на соло коронки и на

мостови врз композитни надоградби околу фибер глас cone – protaper, или латерална кондензација со различни
колчиња. полнила), индивидуалната одлука за каква стратегија
Материјал и метод. да се одлучиме зависи пред се од анотоморфолошката
Следени беа вкупно 32 пацинети поделени во три особеност на каналната система. Не постои еден метод
групи: фибер глас колчиња како потпора на композитни кој ќе ги третира сите можни сценарија.
полнења (11), фибер глас колчиња кај заби носачи на соло Од таму со нашиот труд заклучивме дека со комбинација
коронки (14) и во третата група беа забите со фибер глас “хибридизација” на методи и техники може да резултира
колчиња носачи на метал-порцелански мостови (7). Во подолготраен ефективен ендодонтски резултат.
сите случаи фибер глас колчињата беа цементирани со
адхезивни цементи (Relyx U100, 3M ESPE, Germany).
Пациентите беа следени во рамките на 2 години. ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
Резултат. ЕНДОДОНЦИЈА
За тој период не се појави фрактура кај ниту еден од
забите носачи, како и на оние со комопзитни полнења. Бр. 093
Иако периодот од 2 години е сеж уште релативно краток,
следењето на овие пациенти продолжува со цел да се КЛИНИЧКА ПРОЦЕНКА НА НЕКАРИОЗНИ
добијат што поверодостојни долгорочни резултати. ДЕФЕКТИ
Автор на апстрактот: Ивона Ковачевска, Георгина

ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА Петрушевска, Ѓурчески Јордан, Кристина Матовска
ЕНДОДОНЦИЈА
Институција: ЈЗУ Универзитетски клинички центар
Бр: 092 Свети Пантелејмон
Катедра по болести на заби и ендодонтот
ХИБРИДИЗАЦИЈА НА ЕНДОДОНТСКА ТЕХНИКА
- ПРОТАПЕР СИСТЕМ , СО КЛИНИЧКИ ПРИКАЗ Цел:
Да се направи проценка на застапеноста на некариозните
Автори: 1. д-р Елена Михаилова , 2. д-р Иван Илиев дефекти кај студенти на Стоматолошкиот факултет и
нивни пациенти
ПЗУ Стоматолошка ординација Д-р Илиев Материјал и метод:
Беше составен анкетен прашалник во кој беа вклучени
Цел на трудот: параметрите пол, возраст, исхрана, орална хигиена. Беа
Да се прикаже предноста на комбинација на анкетирани 100 испитаници.
ендодонтската техника crown down - protaper со дел Резултати:
од степ бацк техниката во брзината и безбедноста Епидемиолошката и клиничката проценка покажаа
на чистење, обработка и дефинитивна обтурација на различна присутност и поврзаност на некариозните
коренскиот канален систем со цел подобрување на дефекти со поедините етиолошки фактори.
клиничкиот резултат . Заклучок:
Материјал и Метод: Возраста и хигиено-диететскиот режим доминираат како
Изработени се 50 ендодонтски третмана од кои на 30 етиолошки фактори во појава на некариозните дефекти,
еднокорени и на 20 повеќекорени заба. но исто така и: трауматската оклузија, бруксизмот,
Употребена е методата crown down (рачна или машинска) лошите навики и слично.
protaper и со комбинација со stepback метода (прикажан
на случај) со обтурација со една гутаперка - singlecone
protaper и со латерална кондензација. Кај сите случаеви ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
употребуван е апекс локатор и направени се ртг снимки ОРАЛНА МЕДИЦИНА
пред третманот, по обтурацијата и по 6 месеци од
обтурацијата. Бр.094
Резултат:
Во сите 50 третирани случаеви употребувајќи ОРАЛНИ САМОПОВРЕДУВАЧКИ ЛЕЗИИ-
индивидуален пристап во употреба на комбинација на СТОМАТОЛОШКИ И ПСИХОЛОШКИ АСПЕКТ
методи во ендодонтскиот третман добивме сигнификатно
подобрување во брзината , безбедноста и ефикасноста Л. Зендели- Беџети, З. Белазелкоска, К. Митиќ, Т.
во истиот. Зорчец, В. Јуруковска
Заклучок:
Со користење и комбинација на разни техники (crown Вовед:
down – protaper, step back, челични или NiTi инструменти, Лезиите предизвикани од нагризување и џвакање
обтурација со термафил, систем со една гутаперка single на оралната лигавица, во литературата познати

како морсицатио орис, се среќаваат на образната 34 пациенти ( 7 мажи и 27 жени), кај кои претходно бил
лигавица, лигавицата на усните, ивиците на јазикот, дијагностициран карцином и кои беа хоспитализирани во
самостојно или комбинирано, со унилатерална или специјална институција. Втората група беше составена
билатерална локализација. Овие лезии претставуваат од 71 гериатриски пациенти (21 мажи и 50 жени) кои беа
самоповредувачки навики кои се јавуваат како сместени во јавните гериатриски центри. Третата група
транзиторна реакција на стрес или хронично да беше составена од 36 пациенти (15 мажи и 21 жена) кои
перзистираат. беа редовни пациенти на нашата клиника. Добиените
податоци беа статистички анализирани.
Цел:
Проценка на улогата на психолошкиот фактор во Резултати:
етиологијата и клиничката манифестација на хроничните резултатите покажуваат дека повеќето пациенти
орални самоповредувачки лезии. инсистираат на зачувување на своите заби во устата што
е можно подолго, независно во која група припаѓаат.
Материјал и метод: Пациентите кои беа тотално беззаби, во поголем број
Во овој приказ е претставена клиничка манифестација случаи се изјаснија дека би биле среќни да ги имаат
на овој ентитет кај три случаи на пациенти со маркантен зачувано своите заби.
објективен наод. За проценка на улогата на психолошкиот
фактор во етиологијата на овие лезии и психолошкиот Заклучоци:
профил на пациентот користевме и психолошки тест. имајќи во предвид дека ова е пилот студија, може да
заклучиме дека постои потреба од спроведување на
Резултати: дентален третман кај гериатриските пациенти и како
Утврдивме успешен исход од терапијата и значајноста од можно решение во однос на околностите би можело
психолошка подршка кај пациенти со самоповредувачки да биде спроведување на атрауматски реставративен
лезии. третман (ART).
Заклучок:
Рана детекција, соодветна терапија и континуирано ПОСТЕР ПРЕЗЕНТАЦИЈА
следење на промените комбинирано со психолошка ОРАЛНА ХИРУРГИЈА
консултација се значајни во третманот на
самоповредувачкото однесување со орална Бр.109
манифестација.
Микробиолошки аспекти на
радикуларните цисти
ОРАЛНА МЕДИЦИНА O.димитровски;Љ.симјановска;С.стефановски

Бр.095 Поради сеуште до крај недефинираните
етиопатогенетски механизми на радикуларните цисти
САМОЕВАЛУАЦИЈА НА ОРАЛНОТО ЗДРАВЈЕ и честите компликации ја оформивме целта на оваа
КАЈ ГЕРИАТРИСКИ ПАЦИЕНТИ студија: микробилошки да ги проследиме овие цисти .
Испитани се вкупно 50 пациенти со клинички поставена
Николовска Ј1, Георгиева Е2 , Гиговски Н1 дијагноза радикуларни цисти. Микробиолошките
анализи покажаа најмногу се застапени Streptococcus
Клиника за фиксна протетика1, Клиника за детска и viridans (38%) i Staphylococcus epidermidis (16%). Нашите
превентивна стоматологија2 резултати обезбедуваат конкретни сознанија за природата
Стоматолошки факултет , Скопје, Република на инфламаторните цисти од микробиолошки аспект.
Македонија Современите толкувања за улогата на микроорганизмите
како и агресивните коскено ресорбирачки фактори,
Цел: недвосмислено потврдуваат дека инфламацијата е
цел на оваа студија е да се соберат информации околу главен и најсилен иницијатор и индуктор во развојот на
приоритетите на гериатриските пациенти во однос на радикуларните цисти.
нивното орално здравје, и истовремено да се согледа
потребата од орален третман во гериатриските центри
кај овие пациенти.
Материјал и методи:
анкетирани беа 141 пациент (сите над 65 год.) кои беа
поделени во три групи. Првата група беше составена од

PLENAR LECTURES
BONA BAJRAKTAROVA Olivera Sarakinova
Clinic of children and preventive dentistry Clinic of children and preventive dentistry
PHO University Dental Clinical Center “sv.Pantelejmon” PHO University Dental Clinical Center “sv.Pantelejmon”
-Skopje -Skopje
THE SPECIFICTY OF ROOT FRACTURES THE ROAD TO THE FUTURE IN PEDODONTICS
Root fractures are a specific entity in dental traumatology. Sarakinova O. ,Carchev M. ,Sarakinov I. ,Azmanov D.
First of all, their specificity comes from their diagnosis
which is neither simple nor exact, especially immediately Abstract
after the injury. This is very important from prognostic
point of view. Exact diagnosis of root fractures may be Pedodontics and preventive dentistry in our country, finally
done only by radiographic means. In cases without any succeed to obtain the actual position-priority.
fragment dislocation, the fracture line may be invisible The high value of KEP index in 12 years old children’s
immediately after the traumatic injury. Thus, the treatment ,KEP= 6,88 ,enforce a serious and complex approach for
measures which have to provide healing of the root fracture solving of this problem and achieving to KEP ≤ 3 ,according
(consolidation of both fragments) may be omitted. The to the recommendation of WHO. The realization of this
masticator sensitivity and coronal fragment elongation of high objectives require from the pedodontics qualitative
the injured tooth are not specific clinical symptoms for root and professional approach to the statements, and balance in
fractures. The posttraumatic period with no treatment of implementation of preventive and curative methods.
the root fracture, does not contribute towards their healing. The preventive aspect of performing is intricate several
Therefore, a serious approach in any case of dental injuries, times, and in the contexts of this issue we will insert
good knowledge of root fractures and the treatment approach simulative whit realization of qualitative preventive and
are an imperative in dental traumatology practicing. curative therapy, because the road to the future what we
will consider, includes the methods of the bought aspects.
Curriculum Vitae We are talking about prevention and remineralization and
we are caring out different ways of their application, but
Prof. d-r. Bona Bajraktarova is born on September 25, 1946
in the sometime we are using methods for development
in Novo selo- Strumica. Graduated in Skopje on the Faculty
of this applications. The prevention in not the new way
of Dentistry in 1973. Doctorate on 1988 and after that in
in predodontics, but we have methods and materials for
1999 was elected as a regular professor on child(detska I
extremely quality prevention.
preventivna stomatologija) department. She accomplished
The question for treatment of early caries lesions are
numerous studies in lot’s European repute collages. The
leading us to principles of minimal intervention where the
name Expert for external evaluation in the higher education
basic goal is healing the early lesions and the tendency for
accomplishes in 2002.
keeping the hard dental tissue whit minimal preparation and
In 2002year she received the award “ Kliment Ohridski”.
whit application of biomimetic restorative materials rich
She is author and co author on number of writing and author
of Fluor.
on schools publications.
It’s privilege to concluded that the road to the future in
Interested in dental traumatology, dental esthetic restorations
predodontics brings very big challenges, but in the sometime
and preventive dentistry.
extremely big opportunity for a good quality of keeping the
oral health within the children population.
Curriculum Vitae
Born on 11.10.1962 year in Skopje, Graduated on 10.06.1985,
and Postgraduate on 27/11/1991. Ph.D. on 02.06.2003 year.
In September 2008 year earned a degree titled Assistant
Professor of the Department of Children and preventive
dentology. Currently she is president of the association
of specialists in pediatric and preventive dentistry within
10 - 13 September 2009 Ohrid 77

March Macedonian Dental Association. till 2002 she participated in the scientific research project
“Immunohistochemical study on the immunocompetent
Participation in projects
cells in the dental pulp” financed by the Ministry of Science
2000-2003-Assessment of protective caries effect saharoznite of Macedonia. She has published more than 60 articles
substituenti (ksilitol, sorbitol) first scientific collaborator. in national and international publications and presented
numerous papers at national and international meetings.
Preventive dentistry is its closer professional orientation
Sotirovska-Ivkovska Ana ELIZABETA Gjorgievska
Clinic of children and preventive dentistry Department of Paediatric and Preventive Dentistry, Faculty
University Dental Clinical Center Skopje of Dental Medicine, Skopje
BIOLOGICAL RISKS OF RESIN - BASED RESIN MODIFIED GLASS-IONOMER CEMENTS:

MATERIALS TO THE DENTIN - PULP COMPLEX BEST DENTIN SUBSTITUTES CREATED UP-TO-
DATE
Abstract
Resin modified glass-ionomer cements were developed in
Over the past 30 years, restorative dentistry has seen a 1988 by addition of polymerizing hydrophilic resins in the
revolution in materials, restorative techniques and patients conventional glass-ionomer cement formulations, in order
priorities. This revolution has been made possible with the to overcome the moisture sensitivity and low mechanical
development of new resin-based materials which can be resistance of the above mentioned.
bonded to the tooth structure. Not all of these changes have The widely accepted positive property of these materials is
been without controversy or concern, and some have raised the ability to release fluorides1, above all, but other ions, also,
questions about the biological safety of these new materials which, at the bottom line, leads to remineralization (Figure
and techniques. It is the purpose of this lecture to present 1) of the adjacent dental structures2. Finally, the longevity
recent and relevant information about the biological risks of the anticariogenic effect is additionally stimulated by the
and consequences of resin-tooth bonding and how these ability to “recharge” and “re-release” fluorides after their
risks are affected by the material, its clinical properties, topical application (Table 1).
and its manipulation by the practitioner. These biological In these materials a layer between the RMGIC and the dentin
risks are complex and interactive, and are still incompletely exist, known as an “absorption layer” or a so-called “gel-
defined. In broad terms, these risks can be divided into those phase”, which together with the spherical structures (Figure
stemming from the toxicological properties of the materials 2) formed in the air voids of the RMGIC matrix (resulting
themselves (direct biological risks) and those stemming from the nanoleakage)3, enable reparation of the gaps that
from microbiological leakage (indirect biological risks). appear in the material itself. Therefore, these materials are
called “self-curable” or “self-repairing”4. This phenomenon
Curriculum Vitae brings into question the necessity of protection of the RMGIC
from the initial water sorption through varnish application,
Ana Sotirovska-Ivkovska, PhD, employed as Associate
which is essential in the conventional GIC.
Professor at the Pedodontic Department, School of
Apart from restorative dentistry, attempts have been made to
Dentistry, Skopje. She has graduated at School of Dentistry
use the RMGIC as bone substitutes, but also, in periodontal
in 1987 and passed Final Examination in specialization in
therapy for reparation of furcation defects5.
Pedodontic dentistry in 1995. In1994 she became Master in
In order to improve the biocompatibility of the RMGIC,
Dental sciences and Ph.D. degree she acquired in 2002 at
which is lower than in the conventional GIC (because of
the School of Dentistry in Skopje.
the presence of 2-HEMA), their composition is modified
She is member of ORCA, IADR (European Organization by the addition of bioactive glasses6; while the mechanical
for Caries and Dental Research), Macedonian Association characteristics are enhanced by substituting a part of their
of Pediatric Dentistry and International Association of structure with silanized spherical silicate fillers7.
Paediatric Dentistry. In 1996 she acquired research However, in the future, the basic indication for application
experience at the Department of Dental material science, of this group of materials will remain their use as an internal
School of Dentistry in Amsterdam (ACTA). From 1999 layer (or a “dentin substitute”) in the RMGIC-composite
78 10 - 13 September 2009 Ohrid

laminate technique, or the so-called “sandwich-technique”. with success of all intervention. The maintaining of healthy
This method, which is already commonly known, has been and soft tissue and bony thickness after surgical time is
avoided for some time, because it is time-consuming, but especially important for success of implants.
it is in the center of attention again, since it results in ideal Conventional surgical Methods not always were sufficient
esthetics, excellent mechanical resistance and improved for optimal Cleaning of the infected extraction zone. Use of
biocompatibility. cutters and kireti also may be traumatic for the bony tissue.
Today lasers successfully are used in surgical Interventions
References of the hard and soft tissue. Also, they successfully have been
1. Gjorgievska E et al. Aluminium and fluoride release into used in dealing of cases with periimplantitis. In this speech
artificial saliva from different dental restoratives placed in will discuss rationally about the usage of Er-Yag и Nd-Yag
teeth. J Mater Sci: Mater Med 2008:(1); 3163-3167. lasers in the field of implantology.
2. Gjorgievska E et al. The potential of fluoride-releasing
dental restoratives to inhibit enamel demineralization: An Curriculum Vitae
SEM (Scanning Electron Microscope) study. Contributions
(in print) Born 1957 Adana/TURKEY .He received his dental degree
3. Gjorgievska, E. et al. A Preliminary Study of the Water from University of Dicle at 1982.Same year he attanded as
Movement Across Dentin Bonded to Glass-Ionomer an assistant professor at Istanbul University Periodontology
Cements. Acta Stomatol Croatica 2008:42(4);326-334. department. He received his PhD degree at same university
4. Gjorgievska E et al. Marginal adaptation and performance 1989.
of bioactive dental restorative materials in deciduous and Associated Proffessor in 1993
young permanent teeth. J Appl Oral Sci 2008; 16(1):1-6. Full Proffessor 1999
5. Miranda LA A resin-modified glass-ionomer cement Since 1992 he is doing implants.
barrier for treating degree II fircation defects: A pilot study 1995-96 visiting professor at Eastman Dental Institute Oral
in dogs.Acta Odontol Scan 2006:64;37-41. Med.Department, London
6. Ana ID et al. Effects of added bioactive glass on the Main İnterest; Periodontology; İmplantology; Bone grafts
setting and mechanical properties of resin-modified glass and bone surgery; Mucogingival surgery; Sistemic disease
ionomer cement. Biomaterials 2003:24;3061-3067. and dentistry; Dental Lasers
7. Tjandrawinata R et al Effect of 10% spherical silica International Memberships: AAP; ICOI (Diplomat); IAP;
filler addition on the various properties of conventional and EFP; CAİA
resin-modified glass-ionomer cements. Acta Odontol Scan
2005:63;371-375.
Aslan Y.GOKBUGET Zoran Lazic
IMLANTOLOGY ASSIST WITH LASER, NEW Evaluation of aesthetics of implant-

CONCEPT? supported single tooth replacement
Today, the task of Dentistry is not only to eliminate the disease, In eightees the techinique of single tooth replacement
but also to increase the aesthetics and the functionality of was described for the first time by using endosseous
the patients. The success and the predictability of dental dental implants and since then, in many studies the high
implants change the philosophy and the practice of Dentistry predictability in tissue integration and function stability
in the Past two decades. Large number of new Technology of implants with implant supported restorations in the
were used for improvement of the success and predictability treatment of partially edentulous jaws has been established.
of dental implants such as: CT, computer leaders, surgical However, osseointegration and functionality are no longer
instruments etc., And today are the lasers. the sole key factors in determining the success of implant
Anterior Aesthetics presents huge challenge in dental therapy. Aesthetics have become an inseparable part of oral
implantology. In order to get optimal Aesthetics in anteriorna rehabilitation, especially in the smiling area of the mouth,
zone number of information’s are required. The amount i.e. the maxillary anterior region.
of the bones and the obesity around this zone, especially Moreover, the goal of implan therapy in the aesthetic area of
obesity of bukalnata bone Lamina are in direct correlation the mouth is not only to achieve successful tissue integration

but also obtain predictable and aesthetic soft tissue 2. Project Manager in collaboration with the Medical
conturs, thus re-establishing both function and aesthetics. Faculty in Kosovska Mitrovica: Local produkovani
Unfortunately, particularly in the aesthetic zone of the mediators of inflammation and markers of bone remodeling
oral cavity, local conditions of the alveolar ridge are often in diseases paradonciumot and their role in the therapy of
unfavourable for implant treatment. For example, due to paradontopatija
post-extraction resorption of the alveolar process or because Memberships:
of bone loss as a result of periodontal disease or trauma - 1995-1999. Secretary of the Section of Oral Implantology
sequale, there is often insufficient bone volume available, of Serbian Medical Association
rendering implant placement impossible or incorrect from - 1995.-1999. Secretary newspaper Oral Implantology „and“
a functional and aesthetic point of view. Pre-implant local Newsletter of oral surgeons‘
ridge augmentation is necessary in these cases. - 1999.-2003. Vice President of the Section of Oral
If we include the requests of contemporary implantology for Implantology of Serbian Medical Association
faster rehabilitation and problems concerning the immediate - 1999.-2003. Member of the Presidency of the oral surgery
implantation, it is intelligibly why achieving the aesthetics section of the Serbian Medical Association
in single tooth replacement makes this implantological - 2003.-2008. Chairman of the Section of Oral Implantology
procedure very complicate. of Serbian Medical Association
- 2008.-Vice president of the Association of dentists of
Curriculum Vitae Serbia - President of the 5 international symposia
Published papers and other publications:
August 26, 1963 Monograph: growth factors in bone regeneration, Zadužbina
Education: Andrejević, 2007th
- 1988- graduated from the Faculty of Dentistry in Book: Computerized Dentistry, University of Kosovska
Belgrade Mitrovica, 2008th
- 1993- specialization in oral surgery, Military Academy Author of more than 135 papers in the area of implantologijata,
- 1999. - Master of Dental Sciences, College Military maksilofacijalnata and oral surgery
Academy
Subject: Clinical and laboratory evaluation of the impact
of spoons for Fingerprint accuracy of the model for the
manufacture of implants subperiostalen
- 2004. Doctor of Dental Sciences, College Military
Academy Roland Török
Topic: Local application of plasma rich in platelets and
concentrated level oseo integration of dental implants of
titanium
- 2005. Docent of the subject oral surgery
Growth in service:
- 2000.-2005 Chief of Department at the Institute for Implantology
Transplantation oral VMA
From the year 2005- Chief of the Department of the Clinic for Immediate implant placement,
Implantology maxillofacial, oral surgery and implantology predictable or not?
Recognition and Awards: The patients want an as fast as possible and gentle treatment,
- 2001.-Gratitude of the Serbian Medical Association therefore we try to obtain an optimal result with a surgery
- 2001.-Recognition of the Serbian Medical Association as little as possible. Less surgery means that the number of
- 1998. Gratitude of the Serbian Medical Association operations is reduced and a fixed prosthetic solution as fast
Engagement in education: as possible being stuck is striven for.
Official Lecturer In NOBEL BIOCARE The presentation introduces new augmentations methods
Official lecturer „Sweden-Martina“ implantantni systems which are carried out by autogenous bone blocks with
Docent of the subject oral surgery at the Medical Faculty help to alloplastic materials as well as the bounds of the
in Kosovska Mitrovica, included in the curriculum of immediately implantation and immediately loading with
postgraduate clinical cases.
- Lecturer at postgraduate courses at VMA
Curriculum Vitae
Projects:
1. Head of the project approved by Military Academy - Until 1989 Education Dental-Technician in Nürnberg.
in cooperation with the University of Bologna: The effect of - 1998 Graduation in Dentistry
the implant form on primary stability of immediate loaded - Assistant in Kornwestheim from 1999 to 2000
implants in regions with poor bone quality - Licence to practice medicine 2000

- Until 2002 Clinical Assistant in Nürnberg guided bone regeneration: an opinion on the quality of the
- In consequence running of an associate dental office and soft tissues, cut planning, selection matrijalot way of getting
since 2003 Associate dental office with Dr. Melinda Török the material, method of sewing and you need time growing
- 2008 Foundation of the „Implant Institute Török“ up. The used materials PTFE, Vicryl, Collagen and Titanium.
- Member of the dental-associations DGOI, BDIZ, ICOI Despite all the above, in some cases, complications have
- Certified Expert in Implantology (DGOI) emerged that are displayed.
- Focus on Implantology RESULTS:
- Recipient of ICOI-Diploma since 2002 1. Exposure of the membrane that contacts because
- Advanced Studies in Implantology (Boston University). of the large mobilizations of incision, possible tensions in
- International lecturer with topics of immediate implantation suturite and complete hatching of suturute the surface of
& immediate loading as well as augmentation techniques membranes.
- International Live-Surgeries 2. The infection appeared due to uncooperative
- Head of the DGOI-studygroup Nürnberg patients, non-compliance with prescribed drug treatment
and disposal of postoperative care.
3. Invalid selection matrijalot lead to a diminution of
the expected volume of bone and compensation of fibrosis
occurring in larger quantities it is expected. Although, the
used materials display temporary resorption.
Fedor Marjanski 4. Invalid selection method led to significant loss of
bony volume. On present bone defect and lacked bukalen
palatinalen wall. On such defects can be completely resolved
and it is better to use bony blocks.
5. As a separate part, shown are results of a mini
survey of 20 patients who used the titanium membranes. In
Menopause WORK WITH DIFFERENT TYPES OF 3 cases come to Popolo’s loss and in 5 cases to exposure the
Membranes in IMPLANTOLOGIJATA membranes.
CONCLUSION:
Purpose: The procedures of guided bone regeneration, it is very
Guided bone regeneration is a surgical procedure in which important to adhere to all listed rules. This diminishes
the base is set to physical barriers (membranes) through a the possibility of complications that implicate additional
bony break down. This healing barrier prevents the soft tissue treatment, prolonged time of treatment and additional
in the defect and allows us Kokev healing. The membranes financial device. With all this types of surgical interventions,
can be Absorbable and non absorbable. The purpose of especially those who where foreign bodies are incorporated
this paper is to display procedures that can lead to failure, in the body, may occur complications. Without consideration
complications that can occur when handling membranes. of those possibilities, water bone regeneration is shown as a
1. Exposing the membrane, can occur when: successful clinical procedure that in many cases gives good
a) Bad quality assessment of soft tissues, b) wrong planning results.
of incizija, c) rough and careless operation of surgeon.
2. Infection may occur when: Curriculum Vitae
a) the absence of medicalmetozna therapy, b) a wrong
estimate of the general health of the patient, c) bad operative Born in 1960 in Novi Sad where he graduated from the
care of the patient, e) use of matrijali who are infected, ill- Faculty of Stomatology and specialized oral surgery.
kept or expired. Employed since 1987. He opened his private surgery in
3. Irregular selection of materials: 1992.
Good membrane must meet the following conditions: Since 1995. the focusing of his specializations have been
biocompatibility, non toxic, absence of antigenic action, implant dentistry and parodontal surgery mostly in Germany
simplicity of operation and before the effect of storage space but also in Switzerland, France and Sweden.
in the given time period. Matrijalot premature resorption In 2007 he finished his post-graduate studies in implant
of the compromise the final result of the procedure of dentistry and parodontal surgery at New York University as a
regeneration. member of the Italian Association at New York University.
4. Irregular choice of work: He has participated as a lecturer at annual conventions of
Morphology of the bony defect is presence of the remaining New York University in Italy on several occasions. He
bony walls directly affects the success of regeneration. has also participated as a lecturer at many conventions at
Clearly seen bone regeneration is not a method that can solve home and abroad. In cooperation with colleagues from
all types of bony defects, especially not when we reach the Italy, he organizes courses in implant dentistry in his private
bony walls. In such case should seek other alternatives. surgery.
METHODOLOGY:
All the cases are made with respect to the principles of

Curriculum Vitae
D-r Dimova is born in 1961 in Prilep, and recived her dental

education (1986) and Masters degree (2002) at University
Cena Dimova
of Sv. “Kiril and Metodij”, Faculty of Dentistry in Skopje,
Macedonia. She is now doctoral candidate for her PhD,
focusing on the management of oral surgery procedures
on patients treated with oral anticoagulants, and serves
as an assistant at the Clinic for oral surgery, Faculty of
Faculty of Dentistry, University “Sts Cyril and Methody” Dentistry, Skopje. Dr. Dimova is member of Macedonian
PHO University Dental Clinical Centre “Sveti Pantelejmon” Stomatological Society, Balcan Stomatological Society and
-Skopje Macedonian association of oral surgeons.
Clinic of oral surgery1
Clinic of ortodontics2
DIAGNOSTIC AND TREATMENT OF IMPACTED

CANINES – REVIEW OF LITERATURE AND OWN
CASES REPORTED Igor Ristic
C. Dimova1, Dzipunova Biljana2
Aim:
The aim of this study is to present combined management
Abstract
between a specialist orthodontist and specialist oral surgeon
in the treatment of impacted canines.
Purpose of the lecture are importance and concept of esthetic
Impacted permanent canines are relatively common and
treatment planning, purpose of resin based temporary
have been documented extensively in the literature.
restoration for clinical success with permanent, material
selection and modern ceramic systems in esthetic challenging
Material and method:
situations. Various clinical cases are going to deliver tips
Before choosing the adequate type of treatment precise
and guidelines for technique demanding procedures from
diagnostics is very important. The treatment of impacted
porcelain laminate veeners to zirconia crowns and implant
canine included:
restorations.
1. Pretreatment Radiographic Variables: typical radiological
examination with orthopantomogram, occlusal or
Curriculum Vitae
retroalveolar X-rays and computed tomography.
2. Surgical - Orthodontic Treatment divided into three
Dr Igor Ristic graduated at University of Belgrade, Serbia
phases:
in 1996. He finished his dental prosthodontics specialization
• Initial orthodontic treatment aimed at creating space on the
in 2000. with theme on pressed ceramics and adhesive
maxillary and mandibulary arch by means of fixed appliance
cementation. From 1999. runs his private Center for Dental
therapy.
Esthetics and Implantology. His interests are restorative
• Surgical exposure and orthodontic traction of the impacted
dentistry, especially adhesive dentistry, allceramic systems
canine towards the center of the alveolar ridge.
and implant restorations. Throughout clinical workshops and
• Final orthodontic treatment to align the canine in the dental
lectures demonstrate modern techniques and approaches in
arch.
dentistry internationaly. Author of esthetic dentistry columns
3. Periodontal Evaluation of the treated teeth at the
in professional magazines in Serbia and surrounding
completion of the overall orthodontic treatment.
countries.
According of this type of treatment several clinical cases
with maxillary and mandibulary impacted canines will be
Dr Ristic is Country Chairman of European Society
present.
for Cosmetic Dentistry for Serbia, fellow member of
International Academy for Dental and Facial Esthetics ,
Conclusions
founder and member of the board Serbian Academy of
Precise impacted canine diagnosis is essential for the best
Esthetic Dentistry.
treatment plan; it validates the treatment time and allows
to reduce possible complications. The treatment of an
impacted canine is not completed merely with its orthodontic
alignment. Final periodontal health is a fundamental key to
evaluate the success of therapy for impacted canines.

région d’Alger depuis 2006 et ex président de la commissi-

on de déontologie.
Membre du comité scientifique de lecture de la revue odon-
tostomatologie .tropicale.
HAMID BOUKAIS
Membre du comité de lecture de la revue prescrire ;
Cursus universitaire :
Baccalauréat Année 1984 .
Diplôme de chirurgien dentiste obtenu en 1988
Concours d’accès aux études post-graduées obtenu en 1988
LOCAL HEMOSTASYS AFTER TOOTHE Diplôme de chirurgie dentiste spécialiste en pathologie buc-
EXTRACTION AND ORAL SURGERY IN PATIENTS cale, Médecine buccale et chirurgie bucco-maxillaire obte-
TAKING ANTIVITAMIN K WITHOUT ALTERING nu en 1992.
THE ANTICOAGULATION SYSTEM: RESULTS OF Concours d’accès au grade de Maître Assistant Hospitalo-
A PROSPECTIVE STUDY ON 700 CASES universitaire : 1996
Enseignant au département de département
Boukais H; Zerrouki W; Zeraoui O. d’odontostomatologie de l’université d’Alger depuis 1996.
Soutenance de thèse de doctorat d’état de 3ème cycle le 23
Abstract Juin 2005.
Concours pour le grade de professeur agrégé obtenu en
The guidelines for the management patients under antivitamin 2006.
K treatment in oral surgery has been a controvers subject Stages et formations :
since 1940. In our daily practice, we receive a lot of cardiac Stage de formation en implantologie : hôpital Tenon, Paris-
patients taking antivitamin K, who consult for their oral France.
health in order to prevent infective endocardities. Stage de formation en épidémiologie et recherche clinique
Before tooth extractions, reducing or stopping the dose (Alger).
of antivitamin K is dangerous for cardiac patients health. Stage de formation au cours d’épidémiologie et statistiques
In effect, this protocol can be the cause of thrombosis appliquées à la Médecine ( CESAM).
constitution and extension. Stage de formation sur les études cas-témoins et régression
logistique.
In our service, we have realized a prospective and Stage de formation au Logiciel Epi-Info.
descriptive study on 700 tooth extractions and oral surgery Projets de recherches en cours :
cases (simple extractions, multiples extractions, and oral Enquête Nationale type CAP sur les risques de contaminati-
surgery), without changing the dose of Antivitamin K ( on virale au cabinet dentaire.
International Normalized Ration: INR between 2 and 4,5). Hémostase post-extractionnelle avec gouttière Versus sans
After extraction the hemostasis was assured with local gouttière chez les malades soumis aux antivitamines K : Es-
procedures (Oxycellulose). The conclusion of our study is sai clinique monocentrique randomisé en double aveugle ;
that: tooth extraction and oral surgery can be realized in Principales publications et communications :
patients taking Antivitamin K, without any modification of 160 publications et communications orales nationales et
the anticoagulation system. internationales ont été présentées depuis l’année 1997, dont
voici les principales :
Through this oral communication we would like to expose 1. Apports et limites des techniques locales d’hémostase en
the results of our study and the different methods of local chirurgie buccale chez les
haemostasis procedures we have used. malades soumis aux antivitamines K : Etude prospective
sur 800 cas.
Ke y words: local hemostasis, Antivitamin K, tooth 2 . Les ostéites post-extractionelles : une complication
extractions, oral surgery. toujours d’actualité
3. Diabète et cavité buccale : complications et particularités
Curriculum Vitae de la prise en charge
odontostomatologique.
Grade : Professeur agrégé en pathologie , médecine 4. Les échecs et les complications dans les traitements des
buccale cellulites cervico-faciales d’origine
Fonctions : dentaire.
Enseignant universitaire, Maître de conférence, profes- 5. Evaluation du protocole de prévention de l’endocardite
seur Agrégé au département d’odontostomatologie de infectieuse d’origine dentaire sur
l’université d’Alger. 528 cas. Congrès de la SFMBCB en 2007 à Dijon.
Praticien hospitalier, service de pathologie et chirurgie buc- France.
co-maxillaire du CHU Béni-Méssous. Alger. 6. Antivitamines K et Chirurgie buccale : faut-il modifier le
Membre du conseil de l’ordre des chirurgiens dentistes de la traitement anticoagulant ?

• Opening of new health clinics, rehabilitation of ex-

isting facilities, purchase of equipment.
1991-1999 Professor of the Faculty of Dentistry-Skopje
Professor of: Introduction to Dentistry, which has published
BRANISLAV DASHTEVSKI
3 books.
Participation in two projects funded by the Ministry of Sci-
ence of the Republic Macedonia: Antropometriski prefer-
ences kraniumot as base-dento protetichkata reconstruction
and uniformly in the photograph identification.
controversy named challenges and so- Director of the Division for mobile dental prosthetics (1998-
lutions 1999)
1969-1991 Head of Department prosthetics Medical Center
Allow me first to say few words about the topic: modern Kumanovo “
dentistry, challenges and solutions. 1968-1972 Head of Industrial Health Station-Kumanovo
When we like to express ourselves with less words and get Education
the most of it, we often call on lakedajmonizmot just so the Faculty of Dentistry in Belgrade
audience can have multiple choices. From 1967-1972, the health worker in an industrial plant
Since 1972 employed at the Medical Center, Kumanovo
By my opinion the topic of the congress can be split in two 1970- Specialized in Bremen is developing new technology
parts: Modern dentistry and challenges and solutions. in dentistry
Why? Because the modernity and the challenges move to- 1978-vocational education in Geneva and Belgrade
gether to solutions in time and space, to the trend that unites 1982-winner of the title primarius
them. 1988-Doctoral dissertation on “Use value bipupilarnata
Through this course I would like to encourage all the partici- kamper-and this when determining orientic prosthetic plane,
pants with abstracts to be stress free and I think as an opener Faculty of Dentistry, Skopje.
of the 5th Macedonian Dental Congress I will succeed. Scientific Activities
Now, let me say why I used the word controversy! Member and Chairman of the Office of the Academy of
Because the controversy is in the opposite challenges, but Pierre Faushard Republic of Macedonia (August 2000)
because they are moving in mutual denominate the quality Member and Vice President of the Office of the Balkans In-
is the perfect moment. ternational Dental Academy (Academy of Dentistry Inter-
This way of thinking leads to establishing three nubs of so- national) based in Belgrade (2000)
lutions where the controversy should be the result of qual- Member of the Expert Group on the strategy of health
ity. Macedonian Academy of Arts and Sciences of the Republic
The first numb is the patient with all his available resourc- of Macedonia (2000)
es. External Associate Expert of the Ministry of Health of the
The second numb is the therapist with all his available re- Republic of Macedonia (since 2000 continue)
sources Board Member of the Clinical Center of the Medical Fac-
And the third numb presents the real needs and the possibili- ulty of Skopje (1999-2002)
ties, as united professional procedure of the system. Board Member of Semakedonskiot Congress of doctors,
Because the abstract itself limits the possibilities of explor- dentists and pharmacists, the Migration Agency of the Re-
ing the numbs for higher elaboration of the problem, I hope public of Macedonia (2000)
that with your help we can find the best solution for the chal- Member of the Society for Science and Art of Bitola (1996),
lenge/ modernity and will give a new dimension or maybe Kumanovo (2000) and other institutions and professional
a definition. associations.
Author:
Key words: modern dentistry, challenges, solutions, contro- Monographs: Dr. Trojachanec Methodius “, Kumanovo,
versy, numbs. 1994
“Dental pliers, Skopje, 1995,” Life of Dr.Peter Ordanoski,
Curriculum Vitae Skopje, 1995
Scientific and professional literature in the field of dentist-
Work experience from 01.04.1999-01.06.2001, ry:
Director of Medical Center, Kumanovo “Stomatoprotetska plane-anthropological aspect, Kumano-
Organization and function of the Medical Center, Kumano- vo, 1994;
vo that their success is an example for all health centers in Introduction to Dentistry, Skopje, 1995, “Ethics in Dentist-
Macedonia. ry” Skopje, 1998
Successfully completed projects in cooperation with More than 80 published papers and active participation in
the Ministry of Health of the Republic, UNICEF and the congresses and seminars in many European centers such as
WHO. Paris, Brussels, Amsterdam, Geneva, Belgrade, Sofia, Bre-

men, Hong Kong, Orlando and Vancouver Until 1978 he worked in the Prosthetic Dentistry Section in
Recognition and Awards the Clinic of Dentistry in Pazardzhik. From 1978 to 1993 he
Winner of November 11 the city of Kumanovo to contribute was a lecturer in the Prosthetics Department of the Faculty of
to the development of dental science (1990) Dentistry in the Medical University, Plovdiv. He continued
He won the gold medal of the Macedonian Medical Asso- his work as a lecturer in the Department of Prosthetics in the
ciation for outstanding contribution to the development of Sofia Faculty of Dentistry from 1993 to 2000. From 2000
dentistry (1994) till present time he has been a lecturer in the Department
of Prosthetics of the Faculty of Dentistry in the Medical
University, Plovdiv. He obtained a PhD defending a thesis on
the use of high energy carbon dioxide and neodymium lasers
Hristo Kalchev Kissov in the manufacturing of prosthetic constructions. He has
published numerous articles and monographs in the fields of
dental ceramics, impression materials and techniques, tooth
The role of diagnostic wax-up and preparation, etc. He is a member of the International College
prognostic construction in esthetic of Prosthodontics and the Atlantic-Euro-Mediterranean
treatment Academy of Medical Sciences. He is founder and president
of Professor Dimitar Svrachkov Dental Foundation and the
Hristo Kissov, Bulgaria Bulgarian Academy of Esthetic Dentistry. He is founding
senior editor of a journal of postgraduate qualification and
Beauty is a matter of individual perception and preference. ongoing improvement in dentistry.
The perception of beauty is influenced by social, cultural,
ethnic and racial factors inherent of a community.
Most patients want to participate in the decision-making
relating to their treatment. Satisfaction is at its greatest
when the dentists use the patients’ feelings and opinions as
the most important guide to their dental esthetics. Dragoslav Stamenković
Esthetic treatment requires a complex process of planning
which includes the basic principles of smile design. The
patients’ desires and expectations have to be analyzed
carefully. In some cases patients have unrealistic wishes and
are disappointed by the end results which makes them feel
sorry for ever trying to have an esthetic reconstruction. Dentals School Belgrade, Clinic for Prosthodontics
The diagnostic wax-ups can be of real value in helping
patients get an idea of what the end results are going to THE CONNECTION BETWEEN THE FIXED
be. It gives an approximate three dimensional idea of the AND MOBILE PART OF A COMPLEX PARTIAL
future esthetic reconstruction. The effect of the wax-up can DENTURE
be enhanced immensely if it is used for the fabrication of
a mock-up model of the future reconstruction. We prefer In order to connect the fixed and the mobile part of the
to use the term prognostic construction as this mock up prosthodntic device in a functional integrity and to enable
pattern reproduces almost entirely the eventual esthetic physiological mobility of the mobile part, as well as to
change. Using the prognostic construction we can factor achieve a high comfort and natural look at the patient is the
in the changes in the shape and size of teeth, the buccal hardest part while treating partially edentulous patients with
corridors, the changes in the mouth and the impact of these mobile prostheses.
changes on speech articulation. The prognostic construction The connection between the fixed and the mobile part of the
allows patients to assess themselves the possible esthetic device is actually connecting the dental and gingival part
corrections and get motivated to accept them or reject the of the prosthesis, so the final treatment success depends on
treatment. choosing the appropriate type and design of this connection.
It is our experience that the composite materials for Thus, planning the type of that little connection needs a
temporary reconstructions can reduce significantly the time special attention.
for the fabrication of prognostic constructions while their The second part of my presentation explains the
colour variety allows assessment even of the changes in the biomechanical aspects of the mobile part, the forces and
colour. deformations of the little connection. By the method of final
elements we simulated different types of stress and free
Curriculum Vitae movements of the mobile part.
The third part of the lecturing analyses the most frequent
Professor Hristo Kalchev Kissov was educated at the mistakes in planning, as well as clinical and technical use of
Medical University of Sofia, graduating in 1974 from the this little connections. The lecture presents examples from
Faculty of Dentistry. the practice and give advices for choice and design of the
little connections.

Curriculum Vitae of risk-patient, such as patients with cardiovascular,

pulmonary, endocrine, malignant, metabolite and other
PROF. Dr. Dragoslav Stamenkovic is a professor in the disease. Besides that, the modern medicine brings an
subjects dental prosthetics, dental materials and oral efficient method to deal with most of the risk factors, it also
implantology, Dean of the Faculty of Dentistry in Belgrade brings a possibility to diagnose the new diseases which are
(2006 -), member of the International Academy of Dentistry risk factors themselves, for the dental procedures.
(2002) and an associate member of the Medical Academy of Generally there three phases while treating the risk-patient:
SLD (the Serbian Medical company) in 2006. doing a treatment plan, prognosis of the treatment success
He graduated from the Faculty of Dentistry in Belgrade and undertaking measurements for decreasing the risk from
in 1974. Since 1976 he has been employed at the Dental the treatment. In cases where an adequate care and treatment
Faculty in Belgrade Clinic for dental prosthetics where he of these patients is needed, and where we have to perform
spends all levels from trainee to full-time assistant professor a consultation with the MD who’s treating the basic general
and dean of faculty. In 1978 Masters, specializing in 1981 condition, it’s better to have a written communication. It
and his Ph.D. in 1983. Cafeteria studies the following is important that the dentist inform the doctor about the
institutions: Welsh National School of Medicine, Cardiff planned dental procedure with a notification on how it could
(1981), Institute of Dental Surgery, Eastman Dental Hospital, affect the basic disease. This way, it is possible to mutually
London (1984), University Medical Center, Depratment of agree over the best plan and dynamics in order to obtain the
Prosthodontics, Aachen (1996), Trinity College and Dental ultimate dental care.
Hospital, Dublin (2008).
During his university career, posting 150, refer 60 Curriculum Vitae
professional and scientific papers and held over 100 lectures
at international professional meetings. Author and co- Born in Belgrade on 03.02.1947. He graduated in 1971
author of 9 books and monographs for undergraduate and on the Faculty of Dentistry in Belgrade. Specialized oral
postgraduate studies. He is participating in three international surgery of Dentistry Faculty in Belgrade in 1975. Master
and several national research projects. President of the of the Dental Faculty in Belgrade in 1976 on „clinical and
examining board for passing the exam specialist in the field laboratory examination of the interaction of amitriptilin
of dental prosthetics. He is a member of many organizations and certain local Anesthetic solutions. Doctor of Dentistry
waist: SLD, EPA, FDI, IADR, ADI (Felow in Academy Faculty in Belgrade in 1985 on „Changes of reactivity of
of Dentistry International), BaSS (Councilor of BaSS supervoltazhnata tissues after radiotherapy of malignant
Council). tumors of the oral cavity and neck.
Study and improvement on Estman Dental Institute, London
(1985) - 3 months and on John Radcliffe Hospital, Oxford
(1986) - 1 month
Member of the following dental associations: Dental
Section of the Serbian Medical Association (SLD), the
Ljubomir Todorović section of oral surgery at SLD, the section on implantology
in SLD, the Association of dentists of Yugoslavia, Balkan
Stomatological Society (Council member of the association
from 1996); British Association of Oral and Maxillofacial
Surgeons; International Association of Oral and Maxillofacial
Surgeons.
Does the structure of risk to the Position: Administrator of the oral surgery clinic at the
patients in the dental office is change Faculty of Dentistry in Belgrade from 1996-2000 year.
into the 21st century? Prodan of Dentistry Faculty in Belgrade (2006 -).
Areas of interest: oral surgery, chronic pain orofacijalna,
When we talk about a risk patient in the dental office, we local anesthesia, the methodology of scientific research,
think of a patient whose general health condition is that communication BIOMEDICINE.
much impaired that the regular dental intervention may PROF. Todorovic was head of the research projects of
additionally aggravate the general health condition, if we Dentistry Faculty funded by the Ministry of Science of
do not undertake proper measurements in order to prevent Serbia 1991-1995, 1996-2000, 2008-2010
this situation. Publications: 73 original papers (41 home, 32 in international
In this lecture we’ll put a special accent on the importance journals), 113 statements (80 domestic, 33 international
of decreasing the stress in the dental office and we’ll show meetings).
simple tips to do so. Decreasing the stress may significantly Published books: 3 books (editor and author of certain
minimize the risk for the general health condition to grow chapters), 3 books (the author of individual chapters), 2
worse and respectively helps us while dealing with all cases research monographs (author of individual chapters).
of risk-patients .In addition of this lecture basic guidelines Anesthesia in dentistry.Institute for textbooks and teaching
will be given for work and prevention of the same categories resources, Belgrade (6 editions: 1990, 1991, 1997, 2003,

2005, 2007) Periodontics with the General Dental Council in the UK.
Oral Surgery. Science, Belgrade (2 editions: 2003, 2005) He now runs a full time referral practice restricted to
Communication in biomedical sciences. Faculty of periodontics and implant dentistry in Tunbridge Wells, Kent
Medicine, Karguevac, 2008th and also works in a specialist dental clinic in Harley Street in
Workbook of oral surgery. Research Paper, Belgrade (2 London. He had worked as a Honorary Clinical Lecturer at
editions: 1990, 1991) the Department of Periodontology at the St Bartholomew’s
Atlas of dental rentgenologija. Medical Book, Belgrade (Barts) Hospital, London and is now actively involved in
(Issue 3, 1988, 1991, 1995) postgraduate training of dentists and hygienists in the UK.
Maksilarniot sinus surgery in the orofacial region. Institute He runs periodontal and implant study clubs and teaches
for textbooks and teaching resources, Belgrade (1992) on advanced surgical techniques for the ITI in the UK.
Contribution to scientific learning activities: He is one of the twenty five ITI Fellows in the UK. His
Introduce the subject Dental anesthetics in the regular main interest is in plastic periodontal surgical procedures,
curriculum studies periodontal regeneration and rehabilitation of periodontal
Establishment of specialized journals within the association patients with dental implants.
of dentists in the Balkans (BaSS)
Recognition and Awards:

Plaque of the Serbian Medical Association SLD (1995)
Gratitude to the SLD-DLV, dental section (1998)
Plaque of the oral surgery section of the SLD (1998)
Diploma of SLD-DLV, dental section (2000) Lidija Popovska
CLINICAL PROPERTIES OF THE COMPOSITE

Pedja Pavlovic RESIN FILLINGAFTER DIFFERENT OBSERVATION
PERIODS
Popovska L. 1, Dejanoska T 2
University Dental Clinical Center Skopje1, PHO Dental

Specialist in Periodontics, ITI Fellow International-Dejanoski2
Success in Periodontics : What does it Abstract

mean?
The reconstructive dentistry is still searches for the materials
Modern implant therapy can provide a predictable treatment which would meet the increasingly higher demands of
outcome. However, more and more scientific evidence dentists and patients. The patients are interested in the long-
emerging shows that complications of implant treatment term cosmetic effects and the dentists expect a universal
are not only possible but also difficult to manage. Hence, material suitable for all classes of fillings which combine
a prudent dental practitioner would critically analyse the aesthetics and resistance and have excellent handling
current scientific data on the success of the implant and properties.
periodontal therapy. The presentation will give an overview But despite permanent improving in formulations and
of literature on the long term success of periodontal therapy. optimization of properties of composite resins filling
The decision making process on whether to keep or remove materials, the survival of composite fillings is still
the teeth in the context of the overall treatment plan will be doubtfully. Failure of these restorations is a major concern
also discussed. A number of clinical cases will support the in dental practice. Secondary caries, fracture, marginal
presentation and an answer will be given to the question: deficiencies, postoperative sensitivity, defective contact
“Teeth or implants” points leading to food impaction, insufficiently converted
composite at the bottom of the cavity are problems that
Curriculum Vitae cannot be underestimated when using resin-composite. So
replacement of failed restorations constitutes the majority
Pedja graduated as a dentist in 1985 at the University of Novi of operative work. Since an increasing number of composite
Sad. He practised as a general dentist before starting his restorations are placed as a routine, the answer is - what is
post-graduate training in Periodontology at the University the long-term survival of these restorations placed in general
of Belgrade and later in London where he completed practice?
his training in 1995. He is registered as a Specialist in This article will present autors’ own experiences and will

focus on a critical review of the literature published in last on clinical cases .

decade on what is known about the longevity of composite The results were - very good root canal obturations with
resin restorations and possible reasons for their failure. Guttaflow , which is in very intimate contact with the
dentin and it makes total and complete obturation of the
accessory canals
Curriculum Vitae
GuttaFlow allows simple , save and fast procedure in
Dr.sc. Lidija Popovska completed her graduate studies at obturation of the root canal
the Faculty of Dentistry in Skopje 1984 and then started to
work as a clinical and research assistant at the same faculty Curriculum Vitae
in Department of Cariology and endodontology.
D.r Apostolska Sonja graduated from the Faculty of Dentistry
She became MSc and finished with specialization in cariology in 1988. Affairs of the Clinic for Diseases of the teeth and
and endodontology in 1994. She earned her PhD from odontologist. M.Sc. in 1994 in the area of kariology. In 1995
Faculty of Dentistry, University “Ss.Cyril and Methodius” specialized in diseases of the teeth and odontologist, and in
Skopje, Macedonia with the doctoral thesis entitled “Chronic 2002 Ph.D. thesis on „Role of Streptococcus mutans and
periapical lesion in relation with endodontic status of the Lactobacillus in the etio-pathogenicity of dentalniot caries.
teeth “(2003); President of the association of specialists in diseases of the
teeth and odontologist. She have held courses and lectures
Dr. Popovska was a main researcher in the National on topics related to the aesthetic, reconstructive and dental
Scientific Projects Evaluation of Chronic Periapical Lesions adhesives.
during the Conservative Endodontic and the Oral Surgical
Treatment (clinical, radiographical, histopathological and
immunohistochemical study) 2000 -2003. She realised two
visiting studies 1995 (3 months training) in Amsterdam,
Holand in Departmen of Endodontology, ACTA University,
and six weeks in 2004 in Prague, Czech Republic in the First Ivona Kovacevska
University of Medicine.
Dr. Popovska has published over 70 professional and
scientific papers and is an author of the monography “Apical
parodontitis“, published in 2006. Her main research areas are
adhesive restorative techniques aimed at providing aesthetic
restorations of increased longevity, as well as reparative APPLYING THE Nd: YAG LASER DURING THE
processes in periapical tissues. ENDODONTIC THERAPY PROCEDURE
At the present she has position of Docent in Department of The endodontic therapy procedure is a combination of
Cariology and endodontology, Faculty of dentistry in Skopje chronologically accurate and determined procedures which
and she is active in teaching, patient care and research. are realized step by step.
According to the indicative moments, the endodontic

treatment can be realized on teeth with vital pulpae and on
teeth with avital pulpae, when the root canal is infected and
in a case of accute and chronical apical lesions.
Sonja Apostolska Respecting the biological endodontic principles, the basic
attention in the therapy of the periapical lessions is given
to the intracanal sterilisation and desinfection, because the
endodontic space is the route by which the contaminated
material reaches the periapical structures.
GUTTA FLOW NEW SYSTEM FOR OBTURATION Modern day techniques and instruments as well as the
OF ROOT CANALS – CLINICAL USE chemical substances used during the canal preparation,
are more or less insufficient in achieving full sterilization,
Root canal obturation is a final phase of every endodontic especially in the lateral dentin tubules in the canal system.
treatment. The main point is to show the obturation of root Nd: YAG laser light is recommended for canal sterilization
canals , lateral and accessories canals with GuttaFlow. and is a modern technique which helps the non-surgical
For definite obturation of the root canals we use new system endodontic procedure in the therapy of the infected root
of cold , flow gutta percha- GuttaFlow ( Coltene Whaledent canals and periapical lesions.
) .The basic characteristics of new innovative material for
obturation of root canals with GuttaFlow will be presented In this study we will present the ability and the effects

of the Nd: YAG laser and it’s possible application in the

endodontic procedure as well as our own experiences
and positive information’s, acquired through clinical and
paraclinical data.
Curriculum Vitae
Dr. Kovacevska is born in 1962 in Bitola, and recived her

dental education and Masters degree at University of Sv.
“Kiril and Metodij”, Faculty of Dentistry in Skopje, Mace-
donia. She is now doctoral student for her PhD, focusing on
the research topic of coronal and apical microleakage and
serves as a assistant of Department of Operative Dentistry
and Endodontology Faculty of Dentistry, Skopje. Dr. Kova-
cevska is member of Dental Macedonian Society, Balcan
Stomatological Society and Macedonian association of Ca-
riology and Endodontology.
ANTONIJE SHKOKLEV
Quantum medicine with exertion of acu-

puncturology in dentistry.
In this lecture are bough out the modern sense for the physi-
ological acupuncture effects and in quantum- informational
medicine, the usage in dental practise and education.

ORAL PRESENTATIONS
ORAL Presentation that contribute for its occurrence.

PEDODONTICS The reason for our research is to answer the question if dif-
ferent oral hygiene and special diet can be the indicator for
No: 001 the dental cavities.
In this research 109 candidates age between 15-18 years
Laser in endodontic treatment – clinical were involved and were grouped in two groups according
study to the values of the KEP-index, and the level of oral hygiene
and diet was analysed using a questionnaire and conducting
Author: Aleksandar Fildishevski, Elizabeta Gjorgievska, some clinical and laboratorial examinations.
Efka Zabokova - Bilbilova, Katerina Fildishevska The conclusion from this research was that the level of oral
hygiene and the special diet has a big impact on the level of
“Ss. Cyril and Methodius University” - Skopje, Faculty of cavities present among our candidates, which on the other
Dentistry, Clinic for children’s preventive dentistry side helps us to determine the risk of dental cavities and the
appropriate steps to be taken for its prevention according to
The purpose of this study is to evaluate the anti-microbi- the individuals needs.
ological effect of the Er:YAG laser as a supplement of the
standard endodontic protocol. Key words: dental decay, diet, oral hygiene
The research was performed in vivo on root canals in per-

manent teeth with apical periodontitis. Afet an appropriate ORAL Presentation
biomechanical processing of the root canals, the expansion PEDODONTICS
with a Ker needle up to 35, the canals were endodontically
treated with Er:YAG laser (KaVo) with the use of fiber-optic No: 003
ezxtenzion and parameters: energy 60-80mJ and a frequen-
cy of 10Hz, for times every 10 seconds for each canal. The NATIONAL STRATEGY FOR PREVENTION OF ORAL
teeth were monitored microbiologically and by x-ray be- DISEASES IN CHILDREN FROM 0 TO 14 IN THE RE-
fore, during and after the treatment within appropriate time PUBLIC OF MACEDONIA
intervals.
Author/s of the Abstract: Biljana Getova 1, prof. M.Carcev2,
Laser irradiatation shows statistically high reduction of the T.Necakovska3, S.Janevska4, A.Xhaferi5
bacterial content of the root canal and the access dentine
canals. During which it does not bring to thermal affection Institution from which you are coming: 1Healthy Center
of the surrounding tissue, or any side-effects in general. – Valandovo, 2Dental Clinical Center – Skopje, 3Healthy
Center – Bitola, 4Healthy Center – Kavadarci, 5Healthy
The lase treatment of the root canals is a qualitative com- Center – Tetovo
pensation of the existing endodontic protocols, due to the
fact that it brings to a disinfection of the root canals, but not Purpose of the research: Estimation of oral health of the
their sterilization. children in Macedonia, elaborate analysis of factors which
conduce for that condition and determination of the most
effective preventive measures for improvement.
ORAL Presentation
PEDODONTICS Material and method: Dental survey of randomly selected
population aged 6, 8 and 12, fulfil by expert team of cali-
No: 002 brate pedodontics selected by Ministry of Health, specified
DMFT index as realistic measured indicator and standard
DIAGNOSTIC OF THE RISK OF DENTAL DECAY DE- determined by WHO.
VELOPEMENT
Results: DMFT index at 6 year old children showed value
Author: M. Jankulovska, Kokoceva-Ivanovska O. of 0,90 for permanent teeth (first permanent molars), at 8
School of Dental Medicine – Skopje, Department of Pedi- year old children DMFT is 3,34 and at 12 years old children
atric and preventive dentistry DMFT is 6,88.
The research in the modern dentistry in the area of diagno- Conclusions: Sequential preparing of five prevent methods
sing the risk of dental diseases is very popular. Significant provided by National strategy will make educative, highly-
results have been achieved in diagnosing the risk of dental motivated population with saved oral health and improve-
cavities, in other words easily produced tests have been ac- ment of life quality.
cepted and used which show the degree of risk that some
humans affected by cavities are exposed to and the reasons

ORAL Presentation ORAL Presentation

PEDODONTICS PEDODONTICS
No: 004 No: 005
PREVENTION OF ENAMEL DEMINERALIZATION Behavioral management in pedodontics

AROUND ORTHODONTIC BRACKETS: AN IN VITRO
STUDY Sarakinova O.,Markoska I,Zorcec T.
Author: E. Zabokova-Bilbilova, A. Sotirovska-Ivkovska, Z. Klinika za detska i preventivna stomatologija,klin.centar”sv.

Georgiev, A. Fildisevski Pantelejmon”-Skopje,
Dental centar “Karakamchev”, Klinika za pedijatrija-Sko-
The risk of demineralization of enamel around bracket for pje
the duration of fixed orthodontic treatment can be reduced
by meticulous oral hygiene and use of the topical gel - GC Everyday practicing in pedodontia has many challenges not
Tooth Mousse. just from dental nature but also from psychological nature.
The purpose of this study was to measure the mass fraction The cause of our study is analysis of children’s dental fear
of Ca, Na, K and Mg in the enamel before and after appli- and making a guide for more successful therapy result.
cation of the topical gel - GC Tooth Mousse, following the Adult’s range of the patient is huge and its variation is from
degree of remineralization. 0 to 18 years old children. This fact shows us that we should
do proper therapy for itch patient depending on his age.
Materials and methods: In this study, 60 healthy extracted Modern behavioral trends are based on very deep knowl-
premolars without any clinical sign of decalcification were edge in the children’s psychology; witch can be liding idea
selected. The teeth were divided in two groups, each group to make us doing individual treatment for itch patient par-
containing 30 teeth, according to the period of monitoring, ticularly. Consider this fact plus the fact that every dental
after 1 and 3 months. Orthodontic brackets were bonded intervention, except the dental treatment for prevention,
with GC Fuji OrthoTM LC, a resin-modified glass ionomer generate less or more uncomfortable, pain and awkward-
cement. The teeth were coated with a topical gel – GC Tooth ness, it is clear how much educate and motivating should be
Mousse for 5 minutes each day, and they have been stored in the pedodont to do this treatment completely proper.
artificial saliva until analyzing. Determination of Ca, Na, K This labour is small dental guide with different kinds of
and Mg by flame atomic absorption spectrometry (FAAS), methods witch we highly recommend and it is in accordance
with Varian Spectra AA 55 B atomic absorption spectrom- with the studies of Ten Berge from pedodontics department
eter is described. and the institute for mental health in Rotterdam (Holland)
Results: The percentage of Ca in enamel in the experimental

group of teeth 1 mount after application of the topical gel- ORAL Presentation
GC Tooth Mousse is 25,94%, and in the control group of PEDODONTICS
teeth the average value of Ca is 23,16%. For this time period
statistical significant difference is concluded between mass No: 006
fractions of Ca in the enamel of both examined groups of
teeth. EDUCATION AND MOTIVATION
The mass fraction of Ca in enamel in the group of examined
teeth compared to the control group of teeth 3 mounts after Author: Sevdalinka Janevska, Olivera Sarakinova, Biljana
application of the topical gel shows high statistically sig- Getova, Tina Necakovska
nificant difference of the values, with is results of increased
values, 23,99% in the examined group of teeth compared to One of the primer preventive methods which is also an im-
the control group of teeth (Ca is 21,72%). perative for implementation of the others is dental health
education of the population. The education for dental health
Conclusions: Demineralization during fixed orthodontic in the schools is based on helping children learn how to take
treatment is a significant clinical problem. care of their teeth, learn how to make lifetime individual
The mineral balance in the oral environment is accom- habits, so that the risk of dental diseases are put on mini-
plished by application of the RECALDENTTM CPP – ACP mal.
in the form of GC Tooth Mousse. The need of dental health education is proved by the quiz
GC Tooth Mousse, with CPP – ACP complex is part of the that we asked 105 students to take, and the results are:
new and modern approach to caries prevention and/or in the  71,4% of them know that they should brush their
minimum intervention dentistry. teeth, but 69,5% don’t know the right way to do it;
 Only 45,7% of the quizzers use toothpaste with F
 59% of them think that they need to change their

tooth brush every 6 months, which is proved to be wrong. between 8 and 14 years old. They had luxation of second de-
It has to be told that the program for education and moti- grees and two of them had luxation of third degrees. One pa-
vation can onlybe successful if there is 100% support by tient had complete tooth avulsion. After dental cleaning we
the parents and the teachers and if the primer aims of the made acid reaching with 37% orthophosphate acid and after
dentists is promoting, not healing consequences made by that we made adaptation of fiberglass fixation mixt with den-
carelessness of dental health. tal adhesive liquid on vestibular surface of traumatic teeth.
Fiberglass fixation it s must be allocated in middle third of
teeth, not in interdental papilla or must not be any contact
ORAL Presentation with dental gums. We fixed fiberglass with liquid compos-
PEDODONTICS ite and halogen lamp. As last we fixed, a most traumatized
tooth. After two weeks of treatment our results show us that
No: 007 fiberglass fixation is perfect for lucation teeth but for avul-
sion we must use other methods of fixation. From the results
Condition of the first permanent molars of our study we can say that fiberglass fixation is very useful
in children born in 2002 in the R.Macedonia and practical for use in pediatric dentistry.
Authors: T.Nechakovska1, prof.M.Carchev2, B.Getova3,

S.Janevska4, V.Ambarkova2 ORAL Presentation
PEDODONTICS
Institution: 1Zdravstven Dom Bitola, 2Stomatoloski Klinicki
Centar Skopje, 3Zdravstven Dom Valandovo, 4Zdravstven No: 009
Dom Kavadarci
Aim: Analysis of the condition of the first permanent molars Caries free children at the age of five in
through few parameters, after a preventive fissure sealing the Republic of Macedonia
was carried out
Material and Methods: Target group – children aged 6. The Author: M. Pavlevska, T. Necakovska, Sh. Aljilji, H.
condition of the first permanent molars is shown. System- Petanovski
atic physical exams, education, fissure sealing of the first
permanent molars, fluoride prophylaxis. Objective of the study: Determine what is the percentage of
Results: Out of 21.308 children born in 2002 , 20.411 or the 5 year old children in Macedonia without caries of the
95,79% were examined. Caries was diagnosed in 13,03 %, primary dentition, and propose recommendations for impro-
0.01% were extracted, 3.36% filled, erupted non-sealed vement of the current condition.
8.46%. Out of the erupted molars, 75.12% were sealed and Material and Method: Calibrated dentists conducted dental
34,13 % were unerupted. examinations to 5 year olds attending preschool institutions,
Conclusion: The evaluation of the gathered data in the pe- on the whole territory of the Republic of Macedonia, divi-
riod between September 2008 and June 2009 shows that a ded in 8 regions. From the obtained results, we calculated
very high percentage of the children born in 2002 are in- the dmf index and the percentage of children without caries
volved with preventive measures. The possibility of caries of the primary dentition.
and other complications is reduced through the use of pit Results: In the region of Skopje, the dmf index of the 5 year
and fissure sealing of the first permanent molars and other old children was 5.46 and without caries of the primary
preventive measures. dentition amounted to 23% of the children, in the Pelagonia
region, the dmf index was 5.80, and without caries 23.13%,
in the Vardar region, the dmf index was 6.78, and without
ORAL Presentation caries 14.28% of the children, in the Polog region, the dmf
PEDODONTICS index was 7.64, and without caries 11.42% of the children,
in the Southwest region the dmf index was 7.83, and with-
No: 008 out caries 9.55% of the children, in the northeast region,
the dmf index was 5.82%, and without caries 19.12% of the
Fiberglass fixation on traumatic luxation children, in the southeast region, the dmf index was 6.32,
teeth and without caries 18.45% of the children, and in the eastern
region, the dmf index was 5.49, and without caries 18.87%
H.Petanovski, M.Carcev ,O.Sarakinova,M.Jankulovska of the children. Calculated on the level of the whole terri-
Clinic for pediatric and preventive dentistry, Dental clinical tory of the country, the dmf index of the 5 year old children
centar – Skopje amounts to 6.26, and only 27.22% of the 5 year old children
do not have caries on the primary dentition.
The aim of this study is to show simplificate method of fi-
berglass fixation which is very easy for use in pediatric den- Conclusion: The received results show high values of the
tistry. We made posttraumatic fixation on 10 our patient’s dmf index of the primary dentition in 5 year old children

in our country. In the upcoming period, our primary goal ORAL Presentation
should be in maintaining the health of primary dentition un- PEDODONTICS
til their physiological substitution, and that is the precondi-
tion for healthy permanent dentition. No: 011
Ultra structural changes of the hard

ORAL Presentation dental tissues after cavity preparation as
PEDODONTICS a condition for a good adhesion for the
composite filing
No: 010
Author: Stevanovik Marija
ON THE POSSIBLITY TO INCORPORATE ANTIMI-
CROBIAL COMPONENTS INTO GLASS-IONOMER The purpose of this study was:
CEMENTS • to examine the interface between the hard dental
tissues and the composite filing.
Authors: Aleksandar Dimkov*; John W. Nicholson**; Eliz- • to compare the effects on the enamel and dentin
abeta Gjorgievska* after laser and conventional preparation.
Material and method: For this in vitro study 20 extracted,
*Clinic for pediatric and preventive dentistry, Faculty of intact human teeth have been used. Teeth were divided in
dentistry – Skopje, R.Macedonia to two groups:
**School of Chemical and Life Science, University of I group: teeth prepared with Er:YAG laser, and than Syn-
Greenwich, Chatam Maritime, Chatam, Kent, UK. tac adhesive and Tetric Ceram composite were placed in the
cavity.
Abstract: Apart from their release of fluorine ions, GICs can II group: teeth prepared with the conventional method,
potentially be used as templates for the release of other ac- etched with 37% phosphoric acid, and than Syntac adhesive
tive antimicrobial ingredients. and Tetric Ceram composite were placed in to the cavity.
The aim of this study was to investigate the possibility of All teeth were divided in half longitudinally and prepared
incorporating an antimicrobial compound into a glass-ion- with the standard procedure for SEM observation.
omer cement. For the realization of the aim set we used the Results: SEM investigation showed that enamel and den-
commercially available ChemFlex glass-ionomer cement, a tin prepared with the conventional method are not suitable
material widely used in restorative dentistry. Three groups for application of the contemporary adhesive systems if not
of the commercial ChemFlex glass-ionomer with no antimi- conditioned and etched with 37% phosphoric acid before.
crobial compound added of 5 samples each were prepared Hard dental tissues prepared with the Er:YAG laser have
- to serve as a control group; and another three groups of the surface compatible with the adhesive technique.
same cement of 5 specimens each were also prepared, but Conclusions:
each with a different concentration of benzalconium chlo- • SEM investigation can provide a complete data
ride added to it - 1%, 2% and 3%, respectively - a total of 15 of the interface of the adhesive complex ( tooth/adhesive/
samples. The concentrations of released ions - fluoride and composite)
chloride - were measured at predetermined time instants. • The enamel prepared with laser is suitable for
In order to determine the amount of ions (Cl - and F -) re- adhesion unlike the enamel prepared with turbine and dia-
leased into the medium (deionized water) in which the mond burr.
samples had been placed, we conducted measurements with • Dentin surface prepared with the laser is clean, free
ion-selective electrodes for chloride and fluoride at differ- of smear layer, with wide open dentinal tubule, which ap-
ent time instants. We carried out an analysis of the release pears to ideal for adhesion.
of chloride in order to see weather and in what concentra-
tions such release of chlorine, a constituent of benzalconium
chloride, occurs, and thus to conclude about the possibility ORAL Presentation
of the antimicrobial effect of the glass-ionomer cement. PEDODONTICS
The common feature of all three percentages of benzalco-
nium chloride was that there were differences between the No: 012
concentrations of chloride released by the samples with and
without the antimicrobial compound added. BENEFITS AND RISKS OF WATER FLUORIDATION
Key words: glass-ionomer cements, benzalconium chloride, V.Ambarkova., Sh.Alili, O.Kokoceva.,T.Necakovska,

ion-selective electrodes, fluorideion, chloride ion, antimi- D.Gligorova,S.Dimitrovska
crobial compounds
The introduction of fluoride prophylaxis, starting with water
fluoridation in the late 1940΄s and followed by an exten-

sive utilization of topical fluorides about 20 years later, has group 3- glass ionomer cement restoration only. The teeth
resulted in a world wide reduction in caries, not least among were stored in artificial saliva for 6 months and then cut by
children and adolescents. half along the longitudinal axis. The first half was analyzed
under SEM and the second one was cast in resin and ana-
Water fluoridation has been found to be the easiest and lyzed by EDX.
cheapest method of systemic administration and caries re-
duction figures of 40-50% have been reported from earlier The micrographs present complete resorption of the Ca(OH)2
studies. It is recommended by WHO as an important caries and partial resorption of the GC Tooth Mousse. EDX analy-
preventive measure but its use is limited to large communi- sis demonstrated a statistically significant increase in the
ties with high technical capability of the water plants. level of calcium when GC Tooth Mousse was applied, as
Long-term systemic fluoride exposure by water during the well as increased level of sodium, phosphorus and calcium
period of tooth development and mineralization and there- when glass ionomer cement only was applied.
after throughout life has a documented caries reducing ef- This examination leads to the conclusion that the best
fect both in children and adults. The caries reduction from remineralization is gained by application of a glass ionomer
community water fluoridation is now considerably less than cement only.
when the method was introduced, mainly because of the
increased exposure to other fluoride sources such as food,
beverages, dentifrices, and topical agents. In recent years ORAL Presentation
the difference in caries prevalence between artificially fluo- PEDODONTICS
ridated areas and non-fluoridated areas has dramatically de-
creased. In some areas where community water fluoridation No: 097
is not used, the addition of fluoride to milk or table salt has
been recommended and tested. HARD TISSUE RESORPTIVE CELLS ACTIVITY IN
DECIDUOUS DENTAL PULP PRIOR TO SHEDDING
The administration of fluoride tablets or other supplements
such as fluoride drops may serve as an alternative to fluo- Georgiev Z, Petrusevska G, Kovacevska I, Zabokova-Bil-
ridation of drinking water. The administration of fluoride bilovska E, Dimova C.
tablets should follow a dosage schedule adjusted to age and
fluoride content of drinking water. INTRODUCTION: Deciduous teeth are a full value mas-
All of the above mentioned made us not to include water ticator organ during the period of their short life time, but
fluoridation in our National Strategy for prevention of oral they are subordinated to an early physiological resorption of
diseases in children from 0 to 14 years of age in the Repub- the roots, in order to make space for lining of the permanent
lic of Macedonia for the period from 2008 to 2018 year. teeth.
AIM: We aim to investigate hard tissue resorptive cells ac-

ORAL Presentation tivity in deciduous dental pulp prior to shedding.
PEDODONTICS
MATERIALS AND METHODS: Five caries free decidu-
No: 013 ous teeth with progressive physiological resorption were ex-
tracted for orthodontics reasons, from healthy children. Im-
Dentin remineralization following ap- mediately after extraction, each tooth was stored in Bouin
plication of Ca(OH)2, GCTooth Mousse and fixative solution. After 24 hours every tooth was cut perpen-
glass ionomer cement dicularly to its long axis with rotating carborundum disc un-
der water jet, and the separated halves were parted. Dental
Author: Elizabeta Gjorgievska, John Nicholson, Marija Ste- pulp was excavated and replaced in fixative, and after seven
vanovic days was exposed of conventional histology procedure for
The purpose of the study was to evaluate the effect of vari- light microscopic examination.
ous dentin remineralization agents.
RESULTS: In all deciduous teeth prior to shedding, in the
15 human permanent molars were involved in the study, the neighborhood-granulated tissue in deciduous dental pulp
roots were cut off and Class V cavities were prepared on were found hard tissue resorptive cells: multinucleated giant
each tooth. Demineralization gel was applied on the dentin odontoclastic cells – dentinoclasts (similarly to osteoclasts
of each of the teeth specimens for 1 week and sealed with a cells), and mononuclear macrophage cells. They are embed-
temporary sealing. After this period the gel was thoroughly ded in resorption lacunas and were accompanied with active
cleaned and the teeth were divided in three groups restored zones of dentin resorption.
in the following manner: group 1- a layer of Ca(OH)2 and CONCLUSSION: Deciduous dental pulp prior to shedding
glass ionomer cement restoration, group 2- a layer of GC has hard tissue resorptive activity.
Tooth Mousse and glass ionomer cement restoration and

ORAL Presentation placing collagen material for stabilization of the graft.

PEDODONTICS Results: The Darby method for alveolar preservation gives
more appropriate results then classical method of extraction
No: 098 and socket preservation keeping horizontal and vertical di-
mension the alveolar ridge.
DENTIN HYPERSENSITIVITY: NEW PERSPECTIVE Conclusion: The horizontal and vertical restoration is sig-
ON AN OLD PROBLEM nificantly lower when contemporary preservation methods
are used, instead of classical method of tooth extraction.
A. Sotirovska-Ivkovska, E. Zabokova-Bilbilova, L. Pop-
ovska
ORAL Presentation
Dentinal hypersensitivity is a common complaint among ORAL SURGERY
dental patients. Recently, a novel Clinpro White varnish
(3M ESPE) was introduced that offers a desensitizing ben- No: 015
efit. This clinical trial was conducted to assess the desen-
sitizing efficacy of this new product relative to a sodium IMMUNOLOGICAL PARAMETERS AND SURGICAL
fluoride control dentifrice. This was randomized clinical TISSUE TRAUMA
trial of parallel-groups, conducted according to the Ameri-
can Dental Association (ADA). Thirty subjects who met Author: Veleska-Stevkovska Daniela,1 Popovski Vladimir2
the entrance criteria were assigned to either experimental Faculty of Stomatology-Skopje,1 Clinic for Oral Surgery,2
Clinpro White varnish or the sodium fluoride control group. Clinic for Maxillofacial surgery
Subjects were instructed how to use the products once a day
for eight weeks. Efficacy assessments were made, including Introduction: During the oral surgical operation, the traumal
tactile (probe) and thermal (Air index) sensitivity at base- noxa cause a number of different local and system altera-
line, week four and week eight. tions to the host. It has been ascertained that the initial cas-
The main sensitivity score based on the Air Index for the cade of the host’s response is connected with fluctuations in
Clinpro White varnish group had an adjusted mean 44% microcirculation: increased blood perfusion, increased me-
lower than that of the control group. The mean tactile sen- tabolism, increased vascular permeability and acceleration
sitivity score for the Clinpro White varnish group at week of leukocyte recirculation
eight had a mean desensitizing improvement of 71% greater Objective: Determining the cytokines IL-1α, IL-6, TNF-α;
than the control. determing the possible traumatic damage during oral surgi-
The new product Clinpro White varnish provided statistical procedures -cumulated surgical trauma on both soft and
cally significant reductions in dentinal hypersensitivity at bone tissue.
four and eight weeks compared to the sodium fluoride con- Material and method: The research was conducted over 20
trol dentifrice. patients at the Clinic of Oral Surgery at the Faculty of Stom-
atology who had an indication of oral surgical intervention.
The serum levels of the cytokines of the patients were regis-
POSTER Presentation tered before the surgical intervention, 24 hours after it, and
ORAL SURGERY on the seventh day after it, the laboratory research was car-
ried out at the Institute of Human Immunology and Genetics
No: 014 at the Medical Faculty in Skopje, using the ELISA method.
Results: Post-operative values of the examined group
Socket preservation- New techniques for showed statistically important.There is statistically positive
keeping dimensions of the alveolar ridge correlation between the duration of the intervention com-
plexity and the degree of the surgical trauma with the occur-
Author: Andrejco Grncarovski, Bogdanovski Sasho rence of the post-operative complications.
Conclusion: By means of the results from the examined pa-
The aim of the study is to evaluate the horizontal and ver- rameters we concluded that the use of diagnostic tests for
tical dimension of the alveolar socket in conditions where determining the level of the mentioned cytokines as points
contemporary methods of alveolar ridge preservation are of reference for the degree of post-operative inflammation
used. is justified and they represent efficient prognostic instru-
Material and method: the patients will be divided in to two ments for early diagnosis of post operative infection. The
groups. In first group extraction will be performed with clas- benefits of the minimal invasive surgery (such as minimal
sical methods and graft material will be placed and stabi- pain, quicker recovery and shorter hospitalization) can be
lized with collagen material (Bio-Oss, Osteohealth USA). connected with decreased cytokine production.
Second group will be treated with modern extraction tech- Key words: cytokines; surgical trauma; immunology; im-
nique using the special ridge preservation technique, (Darby munosupression; oral surgery
2008) using graft material Bio-Oss, Osteohealth USA with

ORAL Presentation occurrence of complications in any of the patients. In the

ORAL SURGERY control group which was inadequately treated, the therapy
lasted 9-11 days with frequent occurrence of complica-
No: 016 tions.
From the microbiological findings, the most frequent infec-
INFLUENCE OF ROOT CANAL FILLING ON POSTOP- tions were with streptococcae or staphylococcae, predomi-
ERATIVE CLINICAL OUTCOME nantly represented by Staphylococus pyogenes.
Author: C. Dimova, S. Risteska, L. Popovska, E. Janev, I.

Kovacevska ORAL Presentation
ORAL SURGERY
University “St. Cyril and Methodius”, PHO ”University
Dental Clinical Center “, Clinic of oral surgery, Skopje No: 099
The aim of the study was to compare the influence of preop- NOVOCOR PLUS – Artificial bone for sanita-
erative and intraoperative root canal filling and apicotomy tion of the bone defects
and the postoperative clinical outcome.
The study included 20 patients, 10 with preoperative root Simjanovska Lj,, Simjanovski S. Dimitrovski O., Jaćimović-
canal filling and apicotomy and the same number with intra- Tasevska K
operative root canal filling.
Department of surgery, Faculty of dentistry, Skopje, Faculty
Edema, hematoma and pain were analyzed as well as their of dentistry, Skopje, Department of surgery, Medical centre
influence on the patient’s social life. Kumanovo.
There was no influence of the type of the root canal filling at
the postoperative clinical outcome and thus at the quality of Introduction: Sanitation of the bone effect is a complicated
the patient’ social life at that period. biological process. In normal conditions it lasts from 3 to
6 months. At bigger bone defects more often is needed to
apply alloplastic material which possesses osteoinductive
ORAL Presentation and osteoconductive characteristics. The medical prepara-
ORAL SURGERY tion NOVOCOR PLUS contains coral granules which vary
in size from 200 to 600 and have natural not organic prov-
No: 017 enance. The skeleton of the granules represents an aragonic
Calcium carbonate which transforms into hydroxyl apatite
Adequate antibiotic therapy of acute od- by the path of a hydrothermal exchange. NOVOCOR PLUS
ontogenic infection has an exclusive osteokonductive effect because of the
chemical structure that gives fast fibro vascular and bone
Author: Bizevski D., Ajdinska Z., Gerasimovska D. penetration in the first few weeks.
Military Hospital - Skopje
The purpose of this study is to be shown the exclusive good
Acute odontogenic infection (AOI) represents one of the results in relation to the ossification of the bone tissue and
most difficult complications of mouth cavity diseases. the stabilization of the tooth after the chirurgical interven-
The goal of this work is to determine the clinical efficiency tion.
of peroral application of the medication Amoksiklav in treat-
ment of AOI in order to present the antimicrobial sensitiv- Material and method: A study is made at 30 cases with dif-
ity to the isolated bacterial strains as well as the inadequate ferent clinical diagnosis where alloplastic material is insert-
treatment with antibiotics. ed the results are followed based on RTG – photos, clinical
founding and anamnesis.
In this research 40 examinees were included and divided Results: The final results go in deposit of the positive effect
in two groups. The first group of 20 examinees was treated from the applied material in relation of the sanitation of the
with adequate antibiotic and surgical therapy (antibiotic bone defect. Also they go in a relation of the faster period
group), while the second group of 20 examinees were treat- reparation.
ed inadequately
Conclusion: NOVOCOR PLUS has a positive effect on the
(control group) with untimely treatments, inadequate antibi- healing of the bone effects after the chirurgical intervention.
otics, dosage, duration or untreated at all. As a preparation from a coral provenance it enables fast and
In the first group (antibiotic group) the therapy of the ob- efficient integration of the bone tissue. There is almost no
jectively visible signs of infection lasted 2-3 days, the com- possibility of rejecting the applied material.
plete treatment with antibiotics lasted 7-10 days without any

ORAL Presentation
ORAL CHIRURGY Types and basic principles of implant occlusion are derived
from the occlusal principles of prosthetic restorations worn
No: 100 by natural teeth. The three occlusal concepts (balanced oc-
clusion, group occlusal function and mutually protective
Advanced diagnostic methods for con- occlusion) are based on conceptual theories and clinical
firmation of allergic reaction to local trials. All of them contain maximal intercuspidation durin
anesthetics central and/ or centric occlusion. Using the advantages of
these three occlusal consepts produced the implant- protec-
Simjanovska Lj., Simjanovski S., Peova S., Markovska Ar- tive occlusion which we have used with small modifications
sovska M. in different implant cases.
JZO Stomatology Clinical Centre “Sveti Pantelejmon”- This study analyzed 20 metalceramic crowns (single and
Skopje, Department of oral-surgery, Faculty of dentistry- double blocked) placed on 15 Ankylos implants (Dentsply
Skopje, Clinic of Immunology – Skopje Friadent) where we implemented the modern concept of
implant-protective occlusion. In order to determine the cor-
Drug allergy / hypersensitive reaction are immune indi- relation between the type of occlusion and implant stability
rect answers to the pharmacy agent and pharmacy recipi- we have measured the vertical level of crestal bone around
ent. These answers should be theoretically acceptable, but the implants on X-ray images both in the moment of crown
in some cases our immune system goes across the limit or placement and one year after clinical usage.
loses control and the organism reacts with hypersensitive The X-ray measured vertical levels of crestal bone around
reaction/allergic. the Ankylos implants with restorations with implant-protec-
The assortment of diagnosing allergic reactions is: anamne- tive occlusion before and after clinical usage show differ-
sis, clinical showing, in vivo and in vitro tests for humeral ences from 0-1mm height, which corresponds to the predict-
and immune answers. able 1,5mm bone in the first year after implant loading.
Aim: To define the real representation of hypersensitive re- Numerous modifications of conventional occlusion con-
actions to local anaesthetics based on the results of the in cepts such as: increased number of occlusal contact points
vivo and in vitro tests. To define is there association, be- for redistribution of loading, curved anatomy of porcelain
tween the levels of total and specific IgE according the re- crowns, occlusal plane with axial loading of implants and
sults from the in vitro. reduction of cantilever length has shown protective influ-
Materials and methods: Total of 84 patients divided in two ence toward crestal bone level.
groups (atopic and allergic) which had unwanted reaction Furthermore, the choice of longer and wider implants with
to some type of agent, local anaesthetics too. They were bigger contact surface on the implant-bone interface which
treated to in vivo and in vitro tests with usage of: Lidokaine is also important for longer implant survivor. In order to
3% and Mepivacaine3%. prevent potential overloading of implants due to positional
Results: The results from this examinations showed that: 4,8 and abrasive changes of natural teeth in the years to come,
% of the cases tested with in vivo were positive and at 7,8 periodical check-ups of the entire occlusion in each patient
% of the in vitro tests was found specific IgE in the serum is an imperative in future.
to some anaesthetic. The tested anaesthetics belong to the
amide type.
Conclusion: Although rare, the allergic reaction to local an- ORAL PRESENTATION
aesthetics still exists. Also the raised values of total IgE in IMPLANTOLOGY
vitro test, Is significant risk factor of appearing an allergy
which risk is for 1,5 times bigger at atopic patients then the NO: 019
others.
Effects and Safety Beyond the profes-
sional in-office bleaching system on the
ORAL Presentation teeth
IMPLANTOLOGY
D - R. Dimitar Tasevski , D - R. Tome Tasevski,d-r Make-
No: 018 donka Tasevska, Prim d-r Kote Tasevski
Biomechanicaly controlled occlusion on Academy for Aesthetic dentistry- - dental Polyclinic “EN-
implant- restorations DOMAK” - Skopje
I.Trajkovska- Zareska 1, A. Kovacevski 2, M. Sapurik 3, S. One of the many Dreams of contemporary people is to en-
Kitanovska 3 rich their own view with aesthetic view of their teeth. There-
fore, the dentist are rewuired not only to treated, but also to
1 PZU Dentizar, 2 PZU Impaktadent, 3 PZU Dental-pro achieve perfect Aesthetics of their teeth, to bring back their

beautiful Pearl smile, bring the youth and beauty on their Gel P, Ufi Gel SC, - VOCO), and no metal at all. The slides
faces. In that case, the whitening of the teeth in aesthetic are showing different cases with subtotal resin-based den-
Dentistry became effective Dental therapy which allows to tures, and some different situations where such a method is
Return the natural Whiteness of the teeth, when - of different tried also with cobalt-chrome based partial dentures, with a
reasons, the beauty is changed, amended due discoloration. satisfactory success. For these we think it is better if done in
For achieving the most desired effect, safest method in out- titanium, but not tried yet.
patient conditions is professional bleaching of the teeth.
Based on the situation of aesthetic teeth, aesthetic needs and The results are showing no patient comeback, returning to
habits of the patient, we can specify what type of bleaching obtain corrections for the denture for quiet a long period,
will be conducted. sometimes it is going with no claims for more than 18
months. Prostheses are almost absolutely stabile, and the
In our office, we spend more time using Beyond - cold - possibilities to reduce the basement are better. Esthetics is
light apparatus for bleaching which uses tilted beam with much better as compared with the partial dentures combined
high intensity of blue light, and it is between 480 and 520 with retention elements and artificial crowns, whereas all
nanometers length. Special Optical process removes the the visible teeth obtain the same color for a long period of
harmful IR and ultraviolet light. The liquid is for bleaching time.
and it contains hydrogen peroxide and 20 nanometer Silicon
dioxide which rapidly oksigenize the whole area of 16 or
more front teeth in one short treatment, restoring them in to ORAL Presentation
wonderful white teeth. PROSTHODONTICS
In this paper will be shown the photos results before and No: 026
after the treatment. Tests proved that after the bleaching of
the teeth with Beyond system, the teeth changed the Colour Lumineers - a non invasive smile makeover
from 5 to 8 shades after the usage of VITA. The results are in a comprehensive dental treatment
so good that can be compared with other similar products.
Conclusion is that Beyond the professional in- office is World A. Bundalevska , D. Cvetanovska, G. Parcanov, A.
leader in professional bleaching systems and it’s dedicated Minovska
in developing the safest and most efficient Technology in
aesthetic dentistry. Combination of cold - light Technology PZU ETERNAdent, Skopje
and advanced gel formula make the teeth dazzling for only
30 minutes without any side effects. Abstract:
The use of porcelain veneers in the smile frame has

ORAL Presentation evolved and gained maturity. However ceramics remain
PROSTHODONTICS the preferred aesthetic option for many clinicians either
though, these techniques are still considered intricate,
No: 025 sensitive and, to a certain extent, unpredictable. These
drawbacks, essentially related to the invasive nature
SIMPLE MODIFICATION OF THE TELESCOPIC of many of the veneer systems, as well as the need for
CROWNS WITH THE CASES OF SUBTOTAL EDEN- temporary restoration and the fact they are irreversible, can
TULOUS JAWS, to obtain the best possible be overcome today by the patented Lumineers by Cerinate.
adhesion and esthetics at the same time
The aim of this presentation is to underline the benefits of
K.K. Kornakov, Lumineers over the conventional methods, shown through 2
Private Practice in Rakican, Murska Sobota, Slovenia case presentations. This unique technology consists of ultra
thin porcelain veneers (0.3mm) made of patented reinforced
The examination works are done with the patients in Slove- Cerinate porcelain.
nia, in Lendava and Murska Sobota region.
It is going about the technical modification of the telescopic Lumineers enable us to correct diastemas, crowding teeth,
crowns, aimed to obtain good to excellent adhesion of the certain malocclusions, tetracycline discolorations etc. by
subtotal dentures, while the esthetics is achieving the high- placing them over the teeth without removing any of the
est level, as much as possible. tooth structure. The Lumineers provide highest aesthetic
We are keeping the internal part of the telescope in metal achievement and the ideal margin closure, maintaining a
(Auropal-Zlatarna Celje, or either Remanium in some cas- good periodontal health.
es), with some slight modification with the shape, while the
external is hybrid, made of the same material as the denture Comparing to the traditional veneers we didn’t use any
(acrilate resins, ProBase hot, Ivoclar) and A-silicone (Ufi anesthetics, the whole procedure went without any pain

and the final restoration is absolutely reversible. There ORAL Presentation

are plentiful indications for use of such a simplified, but PROSTHODONTICS
aesthetically uncompromised treatment modality.
No: 101
ORAL Presentation COMPUTERIZED ANALYSIS OF THE OCCLUSAL

PROSTHODONTICS BALANCE IN PATIENTS WITH CIRCULAR BRIDGES
No: 027 V. Korunoska-Stevkovska, N. Gigovski, E. Bajraktarova-

Valjakova
CLINICAL EVALUATION OF PORCELAIN INLAYS
AND ONLAYS The aim of this investigation is to analyze the occlusal con-
tacts in patients with circular dental bridges.
Daniela cvetanovska 30 patients with mandibular or maxillar circular bridges
were subjected to occlusal analysis, using both articulating
PZU ETERNAdent, Skopje paper and T-Scan II computerized system. These analysis
were performed during try-in procedure, after the cementa-
INTRODUCTION tion of the bridges and 6 months latter. With T-Scan II com-
Large cavities of the back teeth, missing 2-4 surfaces, can puterized system were investigated 4 parameters: a) distri-
be reconstructed in several ways. One of them is with porce- bution of occlusal contacts during maximal intercuspida-
lain inlays/onlays (I/O). The goal of this study was objective tion; b) maximal cumulative force; c) interceptive contacts
evaluation of the I/O by the generally accepted Quality Cri- and d) centar of force.
teria System for Inlays and Onlays by the USPHS (United The differences between the mean values of the occlusal
States Public Health System Modified Criteria). contacts in the patients with circular bridges were not sta-
tistically significant in the test phase, after cementation and
MATERIAL AND METHOD six months latter.
Fourtyeigth full porcelain I/O were fabricated for 14 select- The success of the fixed prosthetics constructions is to ob-
ed patients. Thirteen of them were prepared by the CAD taine good occlusal balance.
CAM technique, and 35 by press ceramic.
Fracture of an I/O, fracture of a tooth wearing I/O or dece-
mentation were considered as basic criteria for surviving of ORAL Presentation
the I/O. PARADONTOLOGY
All I/O were two years followed-up (± 6 months) after the No: 020
cementation and were evaluated by the 6 criteria of the
Quality Criteria System for Inlays and Onlays, by clinical Solving periodontal problems utilizing
exam and photography. and regenerative method
RESULTS Dr. Zoran Angeleski

Put through the three basic criteria, all 48 inlays had a 100%
survival rate. Research objective: Comparison of the success of periodon-
Put under the criteria of the Quality Criteria System for In- tal treatment between the resective and regenerative method
lays and Onlays by the USPHS, in 4 criteria all of the 48 I/O with same patient.
had a great 100% score. Significant differences in favour of
the press-ceramic inlays appeared under 2 of the Criteria Material and Method: During the surgical treatment MWRO
(in the 4th and the 6th one) which basically consider the was applied and material for bone substitution we used Bio-
esthetics. Oss and Easy-graft.
CONCLUSION Results: The achieved results using the regenerative meth-

Porcelain inlays/onlays in practice demonstrated to be in od, in terms of acquiring a new, higher epithelial insertion,
function and esthetics, long-term successful, even in large were similar for both used bone substitutes.
defects, on a both, patient`s and dentist`s satisfaction.
appear to be a high quality products achieving excellent Conclusion: The surgical approach in combinations with
long term function and esthetics for both insertion bone substitutes in the affected area along with
resection, with the precisely determined indication, are the
only successful method in the specific phase of the peri-
odontal problem.

ORAL Presentation circular bridge. The second goal was to bring the patient to
PARADONTOLOGY periodontal health, because she was suffering periodontal
disease with PBI (papilla bleeding index) = 4, caused by
No: 021 overdimensioned crowns.
MATERIAL AND METHOD
Gingival inflammation as a cofactor for The therapy was divided into 4 phases: removing of the
drug-induced gingival overgrowth old bridges, fixing of the anchor teeth and temporary
crowns. Second phase: periodontal therapy until score of
K. Mitic the PBI=1. The third phase was crown lengthening of all
the frontal teeth (from tooth 14 till tooth 23) apical 2-3
Plaque-induced gingival inflammation may be important mm with a surgery and by the laser Fidelis PLUS III. The
for the development an expression of CsA-induced gingi- fourth phase was prosthetics: repreparation of all the teeth
val overgrowth. It is still not clear whether the plaque is a and new metalceramic bridges. The whole therapy from the
primary factor or a consequence of the gingival changes. beginning till the end lasted 3 months.
Aim: The aim of this study was to define a role of After the cementation of the bridges the patient was regularly
gingival inflammation in the development of GO in renal periodontaly followed-up.
transplant recipients. RESULTS
Material and methods: 120 renal transplant patients were The results from this complex therapy were esthetically
enrolled in this observational study. All patients were at much better result and PBI=1.
least 6 months post-transplant an medicated with both CsA CONCLUSION
and diltiazem. The cohort was divided into four groups ac- The patient with overdimensioned crowns need
cording to the daily dose of Cs(100mg,125mg,150mg and multydisciplinar and serious approach. That is a challenge,
175mg).The periodontal evaluation included assessment of specially in environment with many overdimensioned
plaque index PI (Silness Löe),gingival inflammation index crowns put on a tangencional preparation line.
GI (Löe- Silness) and gingival overgrowth index GOI (Mc-
Gaw et al.).
Results: Significant correlation was found between GOI and ORAL Presentation
Cs dose (p<0,01);with PI (0,01) and also with GI (p<0,01). PARADONTOLOGY
From the results obtained on the gingival inflammation fre-
quency (GI) a statistically significant difference was obvi- No: 023
ous between the first and the fourt group (100 and 175 mg),
as well as between the second and the fourt group ( 125 Clinical evaluation of the effects of
and 175 mg). Multiple regression correlation has shown that the application of ND: YAG laser in the
GOI is more affected by PI and GI rather than Cs doses. treatment of chronic periodontal disease
Conclusions: We agree that CsA-induced gingival over-
growth is not simply a drug-related problem, but is prob- G. Parcanov, A. Bundalevska, D. Cvetanovska, A.
ably dependent on it’s interaction with dental plaque and Minovska
gingival inflammation. Periodontologist have a vital role in
the prevention and control of gingival inflammation, patient PZU ETERNAdent, Skopje
education and periodontal maintenance.
The use of new laser technology as an adjuvant therapy to
periodontal therapy preludes a new segment in providence
ORAL Presentation of this disease.
PARADONTOLOGY Aim of this study, through succeed in clinical settings to
determine the efficiency of the use of the ND: YAG laser in
No: 022 treatment of chronic periodontal disease.
For the realization of this study were covered 40 patients,
PROSTHETICS AFTER CROWN LENGHTENING IN the age of 20 to 60 years, with made diagnostic of chronic
FRONT – ONE CASE REPORT generalized periodontal disease. Patient were divided in two
groups
A. Minovska , D. Cvetanovska, G. Parcanov, A. Bundalevska, • the patient of the first group - 20 patient who
D. Azmanov were control group was conducted conventional protocol
in periodontal therapy which was composed from initial
PZU ETERNAdent, Skopje therapy 1 / 1 and 1 / 2 or removal of subgingival concrements
and necrotic cementum, and soft tissue treatment.
GOAL • Subjects of the second group (20 patient) among
The goal of this study is gain better esthetics in the front at the conventional therapy was used and laser therapy on soft
35-years old female patient who was wearing 8-years old tissue parts of the periodontal pockets with laser light, using

the ND: YAG laser with the following parameters: 2W, 20 ORAL Presentation
Hz, VSP-100μs, the source of 300μm. DENTAL MATERIALS
Loss of attachment, gingival recession, periodontal depth,
sulcus bleeding index (Saxer&Muhlemman) and dental No: 028
plaque index (Silness&Loe), the clinical parameters, were
noted on control examinations at 6 weeks, 3, 6 and 9 months CONSERVATIVE TREATMENT OF CARIES AND NON
by the protocol. CARIES DEFECTS WITH FLOWABLE COMPOSITE
Obtained results indicate statistically significant reduction of
sulcus bleeding index of the patients examined in the second Author: V. Rendzova
group, as well as reduction of the depth of periodontal
pockets. The aim of this study is to evaluate the effect of the appli-
The use of ND: YAG laser as adjuvant therapy in the ance on the flowable composite on dental caries and non
treatment of periodontal disease have a role in reduction of caries defects, as a means for definite restoration.
inflammation, and in the same time affect on time of the
reparatory and regenerative response that participate in At the first group of patients with superficial caries on pre-
faster reduction of the depth of periodontal pockets, so it molars and molars, we prepared the cavity according to the
completely justifies its application. principles of minimal invasive technique of preparation. Af-
ter the process of drilling we applied the adhesive G bond
and afterwards restored the cavity with a Gradia Direct Flo.
ORAL Presentation
PARADONTOLOGY At the second group of patients with a non caries defects on
the frontal teeth that are sensitive to thermal stimulations, a
No: 024 G-bond adhesive was also applied without a previous treat-
ment of the cavity, and once again restored the cavity with
Puberty maturation and gingival health- a Gradia Direct Flo.
an association and consequences This study reported that after six months the restoration at
both groups of patients were intact, with good marginal seal-
Radojkova-NikolovskaV, NakovaM, Nikolovski B, Ste- ing at the enamel and dentin and the sensitivity to thermal
fanovska E, Ristoska S. stimulations has been lost.
Endocrine imbalance and hormonal fluctuations in different The appliance of the flowable composite enables a maximal
periods of life are known examples of systemic conditions, saving of the hard dental tissue, without having any influ-
which lead to undesired effects on gingival health. ence on the quality on the restoration.
Examining periodontal status at boys and girls at puberty
age (n=30), we noted expressive signs of puberty gingivitis.
Determination of serum and salivary concentrations of tes- ORAL Presentation
tosterone, find out strong positive correlation between them ENDODONTICS
(r=0.68) in both medias.
No: 029
The same strong correlation was found between serum and
salivary concentrations and Plaque index, Calculus Index, DIGITAL RADIOGRAPHY IN ENDODONTICS
and Gingival Index(r=0.49-0.91).
Comparing concentrations of progesterone and 17βestradiol Author: D-r. Perica Bobev
with periodontal indices at puberty girls, pointed at positive
correlation with all of them, especially underline the influ- Military ambulance Veles
ence of progesterone on gingival bleeding (r=0.80-0.82)
and 17βestradiol on gingival inflammation and gingival Main target of this research is to review the advantages of
bleeding(r=0.64-0.69). digital dental radiography over the conventional dental ra-
diography and application of digital radiography in endo-
The obtained results from our study, concerning serum and dontic.
salivary sex hormones concentrations, stress out the potent
influence of sex hormones on periodontal health, which sug- Digital dental radiography has great advantage over the
gest the important role of dental professionals on preventive conventional dental radiography resulting with time saving,
and treatment modalities in this sensitive period of life. money saving, preserving health of personal and preserving
natural environment.
Key words: sex hormones, puberty, gingival health. e future of the dental radiography is the digital dental radi-
ography.

ORAL Presentation teeth in group three were obturated with matched-taper

ENDODONTICS single-cone technique. In the fourth group obturation
were done with GuttaFlow. Additional five teeth served as
No: 030 control. After radiography of the root canal fillings, the roots
were sectioned horizontally at the level of 2 mm and 4 mm
IN VITRO DETERM INATION OF THE CORONARY MI- from the apex. The area of voids and adaptation to canal
CROLEAKAGE IN THE ENDODONTICALLY TREAT- walls and points were evaluated using stereomicroscopy
ED TEETH and calculated.
Results: The radiographs showed no significant differences
Author: Kovacevska I., Eftimovska M, Georgiev Z. between the groups under the conditions of this study.
Evaluation of cross-sections revealed that GuttaFlow,
Goal: Termafil and lateral compaction techniques have similar
Determination of the coronary microleakage of ink in the sealing effect. On the other hand, the single-cone obturation
endodontically treated teeth, coronary restored with differ- technique was significantly inferior to other obturaton
ent dental materials. technique.
Material and method: Conclusion: Guttaflow endodontic filling system is
For the examination we used 60 single-root, intacted, hu- substantially effective in providing an adequate apical
man teeth on which we made accessible coronary cavities, sealing
then endodontic treatment was realized, and we did a defi-
nite canal obturation with Thermafil gutta-percha technique.
Depending on the coronary filling the teeth were divided ORAL Presentation
and categorized into three groups of 20 teeth obturated with CARIOLOGY
dental amalgam, composite resin, and temporay obturation
material Cavit. After that the teeth were submerged in ink No: 102
for a period of 7 days, and then they were washed, cleaned
and prepared for histological analysis of the coronary mi- Er YAG LASER IN THERAPY OF HARD DENTAL TIS-
croleakage. SUES
Results:
Statistically significant difference was determined among marina Eftimoska
the teeth coronary restored with permanent and temporary
restaurations. Purpose: The aim of this study is to observe possibilities and
Conclusion: Besides the factors which determine the endo- personal patient discomfort, during Er YAG laser therapy of
dontical treatment, the success of the therapy itself is lim- hard dental tissues, comparing with classic drill technique.
ited by the quality of the coronary obturation. Material and Method:
At two separate sites, a total of 18 patients ( 36 carious
teeth ) from 18 to 54 years old, having at least two molar
ORAL Presentation teeth with caries, requiring restoration, were randomized
CARIOLOGY for treatment with ErYAG laser or conventional dental drill.
Caries were removed, the teeth were restored and follow-up
No: 031 evaluations were completed after 3 months. The time that
was taken for caries elimination, during each of the treat-
The sealing ability of GuttaFlow: an in ments, was notify.
vitro study Results:
All 36, drill and laser procedures for elimination of carious
Popovska L, Mirceva E, Janevska A, Sotirovska-Ivkovska tissues, were found to be successful in terms of safety and
A, Dimova C effectiveness. It was evident that the time taken for laser
preparation was longer, compared with conventional prepa-
Objective: This study was performed to determine in vitro ration method. Marginal gap between composite filling ma-
the sealing ability of a silicon-based root canal filling terial and edges of the cavities made with both preparation
material (Gutta-Flow) and to compare its efficacy with techniques were evaluated after 3 months. There was no sig-
current endodontic obturation systems. nificant difference between qualities of the fillings. Patient’s
Materials and Methods: 36 single-rooted extracted judgment about drill method of caries elimination was that
permanent teeth were used. Root canals of all the samples it is painful and uncomfortable treatment. Vibrations of mi-
were prepared using ProTaper rotary files. The teeth were croexplosions during laser preparation were felt by lots of
divided into two four groups of 8 teeth, filled by one of the the patients; however, nobody felt unpleasant pain.
obturation technique and AH26 sealer. The first group was Conclusion: Our results show that the Er:YAG laser system
obturated using the technique of cold lateral condensation, is promising as a new technical modality for caries treat-
the second group was obturated with the Termafil and the ment.

ORAL Presentation cerning the possible risk of air-transmitted infections during

CARIOLOGY dental interventions.
No: 103 Material and method: Various aspects of the problem are
analysed:
Vital tooth bleaching as a part of modern • Infection and infectious disease,
esthetic stomatology • Air-transmitted infectious diseases,
• Transfer mechanism of these infections during
Vesna Filipovska dental procedures,
• Preventive and protective measures
The aim of this examination is to achieve the discoloration
degree using the vita key, before and after the bleaching Results: New data about the actual status of infectious dis-
season. At the same time we will examine the time and the eases given by the relevant institutions are presented. The
method of tooth bleaching, invasive or no invasive method results of investigations of few authors and their protection
of tooth bleaching with different bleaching material. recommendations are also included.
Material and method: Material for tooth bleaching will be
used on patients who want to bleach their tooth. We are go- Conclusion: The air-transmitted infectious diseases are
ing to use Illumine, Opalescence boost as a chemical mate- continuous hazard for every dentist.
rial applied directly on patient tooth, and White and Smile
as a chemical material with combination with laser power.
Discussion: The laser bleaching is a faster way to get the dis- ORAL Presentation
tinguish color of the tooth. The chemical method of bleach- ORAL SURGERY
ing needs more time and season of bleaching. But what is
better for the patients is still a question for us. No: 104
CADO –Computer Aided Dental Office

ORAL Presentation
RESTORATIVE DENTISTRY Author of the abstract

No: 032 Miodrag Stojanovic
Stevan Tomovski
Estethic solution for traumatic teeth
This paper presents the systematic review of the possible
Author: Sonja Apostolska, Vasilka Rendzova, Mira Janku- use of computers and information technology in modern
lovska dental practice.
From the point of use of office computers is seen to double
Fractured of teeth mostly appear as a result of impact from as a medical and business as a whole.
fail down, fight, some sport incident or traffic accident. De- In the medical and dental units are critical relationship be-
pending of the degree of trauma we have different therapy. tween dentist and patient in all its manifestations and pos-
In most complicated cases we need endodontics treatment, sible computer support. Tell the following activities and
on some less complicated cases we can use direct cover or information that can be supported by computer: the patient
particular pulpectomy. In case when enamel and dentin are record (general data, overall health condition, status, servic-
damaged, we can solve it with adhesion and composite res- es, orthodontic record with craniometric analysis, the plan
toration. works, payment, account for the production of prosthetic
work), radiography with analysis, scheduling, motivation,
advice, communication with the patient on all bases medical
ORAL Presentation / business relationship.
ORAL SURGERY
Dental office as a business entity has its own internal and
No: 033 external objects with which the relative and have your com-
puter representation and the parameters that are monitored
THE RISK OF AIR-TRANSMITTED INFECTIOUS DIS- and presented to management. There are primarily em-
EASES DURING DENTAL PROCEDURES ployed with their technological and financial activities. Also
suppliers, laboratories, banks, materials, services and costs.
Author: N. Gigovski, V.Stevkovska-Korunoska Such an
University Dental Clinic Center “St. Pantelejmon”, Skopje object view of the office provides ample opportunities for
planning, monitoring, financial and medical statistical re-
Aim: The presentation is a review of the information con- porting.

COMERCIAL PRESENTATIONS
Commercial presentation
Biotechnology Results: In the group treated with Lysobact® oriblets, lesions
of the oral submucose were relieved in 5 days. Patients
No: 035 treated with UV rays showed signs of relief in 7 days, and
those treated with cathode galvanization, in 8 days.
Author: Jeremy Mao
Conclusion: The conducted research proved that Lysobact®
Newest scientific achievements gives advantages of the oriblets had the fastest efficiency of therapy, compared to
Dentistry that now have the opportunity to include their the other used methods.
patients in the therapeutic treatments with potential to save
their Life using their own stem cells. Adultive stem cells,
including the dental, have the same potential of treatment Commercial presentation
on number of diseases such as parent cells obtained from the Poster presentation
bone core and fat tissue.
In medicine, treatments are based on usage of stem cells and Br: 037
they are examined for various diseases such as: Parkinson‘s
disease, degeneration of nervous tissue as consequence of Glaxo Smith Kline
brain injury, cardiovascular diseases and autoimmune illness.
Stem cells will find usage in dentistry for regeneration of Krasimira Ilieva
dentin or dental pulp, then as replacement of the orofacial
skeleton and ligaments damaged, also in the green –stuck or GlaxoSmithKline is one of the world’s leading research-
full regeneration of the damaged saliva glands. based pharmaceutical and healthcare companies with a
The dental stem cells may be isolated from the pulp of dairy mission to improve the quality of human life by enabling
and the permanent teeth from perodontium and related people to do more, feel better and live longer. This mission
healthy tissues. The extracted MILK tooth, as also the gives the purpose to develop innovative medicines and
extracted lasting tooth due orthodontic treatment, trauma or products that help millions of people around the world. The
dental implants, they are the sources of dental stem cells company works with researchers, educators, clinicians and
are today possibilities. The advantages of the isolation dental professionals to improve quality of life through better
procedure of the parent cells from the teeth are painless, oral health and well-being.
and the patient is subjected on minimum trauma during the
extraction. Dentists now have the possibility to increase GlaxoSmithKline Consumer Healthcare brings innovative
the awareness in patients briefing them to new sources of solutions to oral health issues through a wide range of
stem cells that may be stored for some future application as leading consumer oral care products.
part of the new therapies of wide spectrum of diseases and Daily oral health and hygiene like Aquafresh® which
injuries. active fluoride formulation provides increased enamel
hardness(1), greater fluoride uptake(1) and promotes the
remineralization of early lesions.(1)
Symptom solutions for daily use
No: 036
SENSODYNE® therapeutic regime, clinically proven
Lysobact® oriblets in treatment of to reduce the pain of dentine hypersensitivity (2), delivers
oropharingeal inflammatory process ongoing and effective pain relief with continued use (2), and
offers a range of variants to encourage patient compliance.
d-r I. Stankovska-Srbinovska, m-r ph. M. Dimitrovska
PARODONTAX®, containing 70% active ingredients,
Institution: Bosnalijek d.d.- Representative office in R. including sodium bicarbonate and 6 natural herb extracts.
Macedonia It is clinically proven to help prevent periodontal problems
(3)
by inhibiting bacterial growth and preventing plaque
Objectives: To compare the efficiency of Lysobact® oriblets formation (4). Parodontax® supports the ability of saliva to
with other methods of therapy, in treatment of oropharingeal act as a natural buffer and helps reduce gingival bleeding.(4)
lesions from different etiology.
Corega® denture adhesives and cleansers
Material and methods: The research was conducted at Faculty New data shows that Corega® enhance treatment outcomes
of Dentistry in Sarajevo, BiH, in group of 60 patients with even in well-fitting,
ulcerative lesions of the oral submucose. 20 patients were well-made dentures(5) by providing significantly higher
treated with Lysobact® oriblets 4 x 1 daily, 20 patients were bite force, better masticatory efficiency, less denture
treated with UV rays, and 20 with cathode galvanization. dislodgement and increased confidence, comfort and

satisfaction in patients. aged 6 were examined, fissure sealing was performed in

References: (1) based on an in situ study comparing 1713 teeth, as well as recommendations were given for ad-
Aquafresh Fresh & Minty with a leading commercially equate and regular use of tablets and local fluorides, proper
available toothpaste; (2) Jeandot J. et al. Effet de dentifrices food consumption and regular hygiene.
au chlorure de potassium et au nitrate de potassium sur
la sensibilit dentinaire. Clinic. juin 07. vol 28 - p. 379- Conclusion: Only completely executed prevention with ac-
384.; (3) Arweiler NB, Auschill TM, Reich E, Netuschil cent on fluoride prophylaxes can provide reduction of CEP
L. Substantivity of toothpaste slurries and their effect on on teeth. Crucial factor is interactive collaboration with the
reestablishment of the dental biofilm. J Clin Periodontol. other dentists who work on prevention with the parents.
2002 Jul;29(7):615-21; (4) Yankell SL, Emling RC. Two
month evaluation of Parodontax dentifrice. J Clin Dent.
1988 Summer;1 Suppl A:A41-3.; (5) Data on file pending Commercial presentation
publication. Poster presentation
No: 039
Lacalut – Complete answer to all oral
Poster presentation
hygiene challenges
No: 038
Aleksandar Donev
FLUORIDES AS IMPORTANT FACTOR IN CHIL-
DREN PREVENTION FROM CARIES As an integrative part of the prophylactic and therapeutical
approach towards the complex nature of the periodontal
D. Vlatkovic, G. Todorovska1, L. Simjanovska2, V. Stosic1, disease, the selection of a proper medical toothpaste is
E. Gelevska3. required .The presentation of Lacalut product line follows
this accordance, emphasizing the original combination of
Health Center Skopje, Dental Clinical Center Skopje2, Gale- active ingredients .
nika – branch office Skopje3. Throughout several clinical trials, an evaluation of the
single, as well as the synergistic effects of the aluminium
A fluor prophylaxis is one of the most important preventive lactate, chlorhexidine digluconate , aluminium fluoride and
measures in preventive dentistry. Many years of research af- olaflur ( special type of amine fluoride ) in different Lacalut
firm the positive fluorides impact towards teeth health. products has been discussed.
Having in fact the approved effects on to the plaque
Enormous caries preventive effect can be achieved while
formation, optimization of the oral flora , as well as the
using optimal concentrations of fluorides with absolutely no
effects on the dentine hyperestesia and caries prophylaxis ,
negative impact towards basic organism health.
the summary review of the single trials furthermore justifies
Affinity of fluorine towards bones is expressed mostly in the the usage of Lacalut product line , not only as a part of
period of organism growth. rutine hygienic-prophylactic action , but as well as a part of
complementary therapeutic approach .
Fluorine lodgment in teeth is performed:
- In the teeth building phase
- In the teeth mineralization phase
- In the phase after the mineralization has been com-

pleted
Anticaries effect is due to:
1. Systematic fluoride consumption
2. Local fluoride application.
In our country, fluorine presence is water is very low con-

centrated. Therefore, fluorides are necessary for caries pre-
vention in children.
In the frames of the national strategy for oral disease pre-

vention, within the Chair policlinic in Skopje, 1301 children

POSTER PRESENTATIONS
Poster Presentation POSTER Presentation

PEDODONTICS PEDODONTICS
No: 040 No: 041
Expectations and perspectives from Na- THE SCHOOL PERSONNEL’S KNOWLEDGE

tional Strategy for Prevention from ABOUT MENAGEMENT OF AVULSION OF PER-
oral diseases at children from 0-14 MANENT TEETH
years old in Macedonia
A. Kulishevski, M. Jankulovska, M. Pavlevska, D.Gligorova,
A. Xhaferi1,M. Carcev2,Sh. Alili3,B. Getova4,O. Sarakino- O. Kokoceva-Ivanovska
va5
The objective in our study is to assess the level of knowledge
Instithutions from where they come: 1Health House-Tetova, of school personnel concerning management of the avulsion
2
Stomatological Clinical Centre- Skopje, 3Stomatological of permanent teeth, because of the fact that the prognosis of
Clinical Centre- Skopje ,4Health House-Valandovo, 5Stoma- the tooth in large measure depends on prompt and efficient
tological Clinical Centre- Skopje action at the place of the accident that is often at school.
A hundred employees with different level of knowledge and
Purpose: Presentation of oral health at children from 0-14 at different age in one primary and one secondary school in
years old in Republic of Macedonia by means of mea- Skopje were interviewed using a questionnaire comprising
sured indications and elaborations of strategically purposes objective questions and answers received scores from 0 to
through which we expect improvement of oral health at this 3.
population in short-term,middle-term and long-term plan. The results indicate that almost all of examinees would seek
a professional help; 60% didn’t know what the avulsion
Material and methods: According to epidemiological survey was; 5% would use milk as storage medium; 10% would try
realized from Ministry of Health in Republic of Macedo- to replant the avulsed teeth etc.
nia, state of oral health is worrisome (relatively high KEP The level of school personnel’s knowledge is low and it isn’t
index,low percentage of children from 6 year old ,without in relation with the age and level of education.
caries,relatively high index of gingival bleeding ,high per-
centage of orthodontic anomalies at children from 6 till 12
years old). POSTER Presentation
National Strategy for Prevention of oral diseases at children PEDODONTICS
from 0-14 years old in Republic of Macedonia anticipate
five strategically areas that in short-term,middle-term and No: 042
long-term plan will bring improvement of oral health.
Some of the factors affect the appear-
Results: ance of the” Early Childhood Caries”
- Reduction of caries at first durable molar teeth at 6 years (ECC)
old children included in this program for 70 % ,after 2 years
of implementation of the program,as short-term purpose. Kokoceva-Ivanovska O., Carcev M., Jankulovska M., Am-
-Enlargement of percentage of 6 year old children without barkova V., Gligorova D., Kulisevski A.
caries for 35 % , like one of middle-term purpose.
-Decrease of KEP index at 12 years old children from 6.88 The aim of this study is to show if the breast-feeding and
in 3 like second short-term purpose. the flour prophylaxis with the flour tablets, taken by the
-Decrease of index of gingival bleeding at 15 years old chil- mother in the period of lactation, influence the appearance
dren from 5 in 2 sextant,like third middle-term purpose. of the“Early childhood caries” (E C C).
-Eradication of caries in durable teeth at 12 years old chil- To fulfill our aim we included 240 children at the age of
dren, as prospect and desirous long-term purpose. 2-3 years , through the standard clinic check, previous, was
diagnostician this form of caries. We gave children’s moth-
Conclusion: For consistent implementation of purposes ers, where the ECC caries was diagnostician, previously
of strategy,is necessary all-rounded support of Ministry of prepared questionnaires.
Health,intersectorial cooperation,parents support,well qual- A questionnaire contained data for breast-feeding and the
ified cadre. flour prophylaxis with the flour tablets, taken by the mother
in the period of pregnancy and lactation.
After elaborating the data from the questionnaire, we got
that the greatest part of the examined children: 17, 08% had
been without breast–fed and 40.41%, had been breast–fed
only in the period of three months. The number of 30, 41%

of the examined children had been breast–fed in the pe- POSTER Presentation
riod of the sixth month of age and 12,08% till in prolonged PEDODONTICS
period, after one year. Only 16.25% of the mothers of the
examined children had used flour prophylaxis with flour No: 044
tablets in the period of pregnancy and lactation.
The analysis of the results showed that the ECC appears of- PREVENTIVE DENTISTRY-CHALLENGE AND SO-
ten at the children who were breast–fed in a short period and LUTION FOR CHILDREN IRAL HELTH
whose mothers had not used flour prophylaxis with the flour
tablets, during the period of pregnancy and lactation. d-r.S.N Sundovska
lactation period. That points at the fact that, that leads to
further insufficient mineralization at hard dental substances Institution that I came from: JZU dr.Trifun Panoski-Bitola
at the primary teeth and to higher risk of caries.
Target of search: Rapid caries decrease of the first perma-
Key words: Early childhood caries, breast-feeding, lacta- nent molars at 8 years old children from Bitola for more
tion, flour prophylaxis. than 70%, after 2 years implementation of national strategy
for oral diseases prevention at children from 0-14 years.
Materials and methods: In the last 2 years particular pre-
POSTER Presentation ventive methods were implemented at children from Bitola,
PEDODONTICS born in 2001:
- removing the soft layers
No: 043 - sealing the fissures of the first permanent molars with
fuji triage at intact fissures, as well as fuji IX at the first per-
Results of the preventive fulfillment manent molars, which indicate signs for initial caries
on the fissure and little caves in the - impregnation of the teeth with tooth mousse GS
dental office and otside in the terrain - recommendations for using fluornatril pills from
1mg
Dragica Apostolova, Emilija Kostadinovska Results: Kip at the first permanent molars at children from
Bitola, born in 2001 is 0,56, which is more than 70% caries
Target: The aim of this study is to present the results of the reduction of the first permanent molars in comparison with
preventive fulfillment of the fissures and the little caves in the 8 years old children in 2007, where these preventive
the permanent molars (M1) , after its full germination with methods are not implemented (Kip 2,73)
GC fugi triage in the dental office and outside in the ter- Conclusions: For only 2 years implementation of national
rain. strategy for oral diseases prevention at children from 0-14
years, the first programme (short lasting) aim is reached
Method and materials: We have used GC fugi triage – pow- from this strategy i.e caries reduction of the first permanent
der and fluid, mixed by the directions of the producer and molars at 8 years old children for more than 70% is more
drift with sonde. than 70% caries reduction of the first permanent molars.
Results: In our dental office we have treated 92 teeth (M1),

in 35 children on the age of 6 immediately after their germi- POSTER Presentation
nation and after previously teeth brushing. PEDODONTICS
After 6 months of the treatment the control inspection with
standard dental inspection and sondage, shows that we have No: 045
100% presence of the fulfillment in all of the treated teeth.
Outside of the dental office we have treated 35 teeth (M1) in DENTAL STATUS OF 6, 8 AND 12-YEAR-OLD CHIL-
18 children in the age of 6 immediately after their germina- DREN OF URBAN AND RURAL ENVIRONMENTS
tion without teeth brushing and in the case when there is not IN THE R.MACEDONIA
possible control of the saliva.
After 6 months, the fulfillment is missing in 4 teeth (11,
42%) and it is still present in 31 teeth (88, 58%). SH. Alili (1), M. Pavlevska(1), A. Xhaferi (2), T. Necha-
kovska (3), V. Ambarkova (1)
Conclusion: Procured results of the fulfillment in the dental
office and outside, display different grade on presence of the PHC University Dental Clinical Center “St. Pantelejmon”
fulfillment in the treated teeth. – Skopje, Department of Pedodontics and Preventive Den-
And we propound that the treatment should be in the dental tistry (1), Health Center- Tetovo (2), Health Center – Bitola
office, not outside of it. (3)
Introduction: In the Republic of Macedonia it was carried

out an epidemiologic study for evaluation of oral health of suggested that the numbers of salivary SM and LB can be
6, 8, and 12 year old children, by calibrated epidemiologic useful diagnostic and prognostic indicators of dental decay.
teams which were prepared theoretically for unification of In this context is the purpose of our study, to estimate the
the mode of examination, gathering, and processing the salivary colonization with SM and LB, in corelation with
data. salivary pH and carious activity.
60 children, aged 13-17, with the same diet-hygienic re-
Aim: Conducting an epidemiologic study to evaluate the gime, in good health, except dental caries, take place in our
condition of above mentioned population, before the imple- examination. According to their DMF – index (WHO- cri-
mentation of the National Strategy for prevention of oral teria), they were divided in two groups: caries - resistant,
diseases of 0-14-year-old children in the RM. The same will with DMF – index from 0-3 and caries - active, with DMF
be used for comparison and evaluation of preventive meth- – index over 10.
ods used in the National Strategy. PH in stimulating saliva was measured with pH-metar Iskra
5730.
Material and methods: Epidemiologic study was conducted
in eight regions in the RM, in 15% of certain population, The degree of colonization with SM and LB was measured
in random order. A statistical method was used to evaluate in paraffin-stimulated saliva with DIP-Slide method of Lar-
the DMF index which shows the condition of the carious, mas (Dentocult SM and Dentocult LB). The concentration
extracted and filled teeth. of microorganisms is assayed by comparing the density of
the colonies present on the standard testing slide, expressed
Results: The next condition was evaluated: by the numbers of colony-forming units (CFU) per ml. sa-
Urban environments: in 6-year-old children, DMFT of de- liva.
ciduous teeth-6,4; DMFT of the permanent teeth–0,9; in Our results show a high number of salivary SM –106 col./ml.
8-year-old children, DMFT of the deciduous teeth–5,94; saliva and salivary LB – 105 col./ml. in caries active group
DMFT of the permanent teeth–3,11; in 12-year-old chil- of examiners were salivary Ph was 6,10; but low salivary
dren, DMFT of the permanent teeth–6,90; levels of SM – 10-5 col./ml. saliva and LB – 10-3 col./ml. sa-
Rural environments: in 6-year-old children DMFT of the liva at caries resistant patients, where salivary Ph was 6,52.
deciduous teeth-6,58; DMFT of permanent teeth–0,7; in
8–year–old children, DMFT of permanent teeth-6,40. Key words : preventive dentistry, oral hygiene, fluorides,
Conclusion: According to the findings of our study the salivary microflora, Streptococcus mutans, Lactobacillus,
DMFT values in urban and rural environments are very caries activity
high, and therefore it is required urgent application of pre-
ventive methods and methods for lowering the DMFT value
and improving the dental status of this population. POSTER Presentation
PEDODONTICS
POSTER Presentation No: 047

PEDODONTICS
TEETH EROSION AND THEIR PRIMARY AND
No: 046 SECONDARY PREVENTION
SALIVARY COLONISATION WITH STREPTOCOC- Gligorova.Dragica, Kokocheva Ivanovska O., Ambarkova

CUS MUTANS AND LACTOBACILUS IN CORRE- V., Kulishevski A.
LATION WITH DENTAL DECAY ACTIVITY
Teeth erosion is pathological loss of hard dental tissues due
Mira Jankulovska1, M. Petrova2, Aleksandar Kulisevski1, to chemical or electrolitical path.It is a multicasual disease.
Hristo Petanovski1 There is an increased incidence of non-cariogenic diseases
and loss of hard dental tissues without microorganisams in-
School of Dental Medicine, Department of Pediatric and fluence.The aim of our work is to give a case report of teeth
Preventive Dentistry, University “St. Cyril and Metodij”, in a children with gastrointestinal reflux which provoked
Skopje, Republic of Macedonia1; Faculty of Medicine, De- loss of hard dental tissues, lower esthetics and chaned occlu-
partment of Microbiology, University “St. Cyril and Meto- sion.Also, we show a secondary prevention of erosion with
dij”, Skopje, Republic of Macedonia2 the usage of composites and glass ionomer fillings.Based on
our previous experience,confirmed with this solely case a
Recenet years, Mutans streptococci have been associated in very important moment in erosion prevention is their early
particular with early demineralization while lactobacilli are diagnosis which enables primary prevention, such as oral
implicated more with lesion progression and cavitation and hygiene, fluor medicaments, regular nutrition etc as well as
they are important idicators about relative caries activity secondary prevention on time.
and diet-hygiene manners. Just because of that, many autors

POSTER Presentation mounts after placement of the augmentation material. In the

PEDODONTICS 6 mount on the Rtg was found consisting of the new formed
bone tissue. Conclusion: Many techniques and materials
No: 048 exist for effective bone augmentation. The approach largely
is dependent on the extent of the defect.
Structure of the dmf index in 5 year old
children in the Republic of Macedonia
POSTER Presentation
M.Pavlevska, B.Getova, T.Necakovska, E.Sazdovska ORAL SURGERY
Objective of the study: Determine the percentage prevalence No: 050

in the dmf index of non-treated caries, extracted teeth and
fillings in five year old children in Macedonia, who attend Surgical approach in case of reduced
preschool institutions. interalveolar space (case report)
Material and Method: We conducted dental examinations on Author: D. Josifov, E. Janev, M. Peeva, G. Apostolova, N.
5 year olds who attend preschool institutions in the coun- Pishevska- Colakova, Z. Menceva
try. From the obtained results we determined the dmf index
of primary teeth and the percentage prevalence of compon- After loosing of natural teeth successful prosthetic rehabili-
ents that comprise dmf index. tation depends of anatomo-morfologic conditions of alveo-
lar bone and other structures in the patient’s mouth. Same is
Results: dmf index in 5 year olds who attend preschool in- more complicated and sometimes needs preprostethic surgi-
stitutions in the Republic of Macedonia. is 6.26. The percen- cal operations especially if the prosthetic rehabilitation lates
tage prevalence of non- treated carious lesions of primary one or several years.
teeth in the structure of dmf index is 90.39%, the prevalence
of extracted teeth is 5.34%, and 4.26% of the dmf index Aim: The aim of this study is to present a successful solu-
are fillings of primary teeth. The study will show the dmf tion of case with reduced inter-alveolar space with prepros-
index and its structure in 5 year old children in all regions tethical surgical operations.
of Macedonia. Methods: A 40 years old patient with bilateral terminal teeth
less which has bilateral bone increase of tuber maxillae in
Conclusion: From the received results, we may conclude the combination with fibromatosis of tubers was operated
that dmf index in 5 year olds in Macedonia is very high, with conventional surgical methods.
and only 6.26% of the dmf index are fillings, which directs Conclusion: In patients with enlargement of tuber maxil-
to the fact that treatment of caries in primary dentition has lae combined with fibromatosis the preprosthetical surgical
been unjustly neglected. procedures are necessary to perform for creating the optimal
background for prosthetic rehabilitation.
Presentation
ORAL SURGERY POSTER Presentation
ORAL SURGERY
No: 049
No: 051
Application of Bio-Oss in the bone de-
fect of the lower jow SURGICAL TREATMENT OF RETAINED MAXIL-
LARY CENTRAL INCISOR RESULTING OF PRE-
Biljana Andonova SEVERANCE OF SUPERNUMERARY LATERALS
(case report)
Aim of this study is to regain functionality of the current
prosthetic bridge construction which is distracted by the in- E. Janev
flammation which broth to destruction of the bone tissue,
by the filling of the bone defect with augmentation mate- INTRODUCTION :
rial. Material and methods: Oral-surgery intervention was Hyperdontia (dens supernumeraria) is condition with pres-
proceed on the base of the previous find obtained from the ence of one or more supernumerary teeth, which are found-
clinical and Rtg examinations. Bone defect and absence of ed near normal permanent teeth.Regarding from anatomical
the vestibular lamina was filled with natural bone mineral and morphological aspect, they are charechterized with ati-
from bovine origin (Bio-Oss). Results: Postoperative peri- pical shape, and rarely can imitate the real tooth. The most
od was with orderly find without signs of infection. Control frequent case is seen like mesiodens, where this tooth is
examinations and control Rtg were proceeded 1, 3 and 6 impacted between upper centrals. One of the most rarely

reveals in professional books of orthodontics-surgical prac- POSTER Presentation

tises are findings of supenumerary laterals. ORAL SURGERY
AIM:
to present rare case of impacted maxillar central incisor as a No: 053
result of preservance of hyperdontic laterals incisorsMATE-
RIAL AND METHOD: EPULIS GRAVIDARUM (Case report)
11 years-old patient with orthodontic fixed
appliance,Intraoperatively we ascended mucoperiostal flap M. Markovska Arsovska
and extracted two supernumerary laterals with minimal os-
teotomia of vestibular lamina,followed up by appling su- Introduction Epulis gravidarum is a gingival pyogenic gran-
tures and gingival fenestration in order to expose left maxil- uloma that develops during pregnancy. It is a small rounded
lary central incisor. mass of highly vascular granulation tissue frequently with
RESULTS: an ulcerated surface. Pyogenic granulomas appear on the
Mutual orthodontic and surgical approach is necessary in gingiva in 75% of cases, more often in the maxillary than
case like this to provide adequate space and position in mandibular jaw. Anterior areas are more often affected than
for impacted central incisor in dental arch, by simultaneous posterior areas. In pregnant women, it is most likely to oc-
operative extraction both supernumerary lateral incisors. cur in the first trimester with an increasing incidence up
CONCLUSION: until the seventh month . Poor oral hygiene or trauma are
Oral surgery treatment have to be reconsider after the orth- usually local irritative factors. The aim of the study was to
odontic planing and therapy,depending of the interdisciplin- describe a surgical approach with local anaesthesia to elimi-
ary approach. nate the soft tissue change. Matherial and method An 21
years old female in fifth month of pregnancy was seen at
the Clinic for oral surgery with rounded soft tissue change
POSTER Presentation between the maxillar right incisors making big aesthetic
ORAL SURGERY problem.Surgical excision with local anaesthesia was made
to remove the change. The material was sent to patohistol-
No: 052 ogy examination.
Results
THE MEANING OF RTG DIAGNOSTIC PROCE- Patohystology examination showed the same diagnosis:
DURES IN PREOPERATIVE ASSASMENT OF DEN- Granuloma pyogenicum s. epulis gravidarum. Conclusion
TAL RADICULAR CYSTS There is usually no treatment if the pyogenic granuloma oc-
curs during pregnancy, because of high . Recurrent bleeding
Z. Menceva in oral lesions may necessitate excision and cauterization
sooner. If aesthetics are a concern, only conservative sur-
Introduction: gery may be needed, along with a dental cleaning for oral
RTG diagnostic procedure in preoperative assessment of lesions to remove any calculus or other source of irritation.
the dental radicular cysts is a secondary diagnostic method. Recurrence occurs in approximately 15% of removed le-
Aim: sions showing a much bigger change then the primary re-
The aim of this study is to show a case with discreet RTG moved lesion.
findings of dental radicular cysts localizated at the first max-
illary molar. Material and method: The retroalveolar image
of the 24-year male patient presented non-specific and not POSTER Presentation
clear contours of radicular cysts located at the root of the ORAL SURGERY
first right maxillary molar with possible communication
with the maxillary sinus floor. No: 054
Results:
Wassmund incision was made to approach the cyst, than the Surgical and orthodontic treatment of
cist was extirpated ,,in toto,,. Apicoectomy and retrograde pseudoanodontia
filling of the second premolar was made because of the
spreading pathological process. The sinus was closed with Author: N. Pishevska- Colakova, M. Peeva, G. Apostolova,
the Wassmund sinus plastic procedure. B. Dzipunova, I. Gavrilovic
Conclusion: Pseudoanodontia is a clinical absence of teeth due to a fail-

The anamnestic data, intraoral examination and RTG find- ure in eruption.
ings are usually enough for correct diagnostic statement. In Our case reports an 11-year old patient with retention of all
our case, beside the non-adequate RTG findings, the oral permanent teeth in both jaws that are expected to be erupted
surgical intervention was prepared and performed properly. regarding his age, except teeth 31,32 and 41.
In the first phase of the surgical treatment we made cortico-

tomy on teeth 11,21 and 22.In the next phase ,an orthodontic Result: At the patient the lower central incisors were ex-
functional appliance was placed. tracted and it was enucleated a follicular cyst in which the
After two months of active orthodontic treatment,the suc- same were found. The enucleated material was then sent to
cess was evident.The treated teeth appeared in the oral cav- the pathohistological research from where we have received
ity. a confirmation of our diagnose and that is a follicular cyst.
The interdisciplinary therapy continues further on. Conclusion: The late detection of the impacted teeth imple-
ments bigger complications and damages in the region,
diminishing the chances for an ortodontical surgical treat-
POSTER Presentation ment and it mostly results with an extraction of the impacted
ORAL SURGERY tooth.
No: 055 Key words: impacted incisors, impaction, follicular cyst,

surgery-ortodontical treatment.
Surgical treatment of impacted mandi-
ble central incisors – review of a case
POSTER Presentation
Sarakinov1 ORAL SURGERY
S. Popovski2, I. Stojanova3, Т. Stamenkovski3,
No: 056
Institution: Private Dental Practice “S-dent”, Clinic for
Orthodontics ,University Dental clinic “ St Pantelejmon” Preparation with shouloder-chamfer
Clinic for Oral surgery ,University Dental clinic “ St Pan- margine precondition for healthy gin-
telejmon” giva
Introduction: Under the term impacted or stuck under
the gum tooth we understand a tooth that cannot come V. Jurukovska Shotarovska, D. Cvetanovska, A. Daci, S. Jo-
out, which is retained or from some reason its emerge is vanovski, B. Andonovska
obstructed or prevented. In practice, as well as in the lit-
erature different classifications for impacted teeth are de- Introduction
scribed. Mostly those are the lower third molars, upper The way to prepare the abutment for prosthetics in great
third molars, the upper canine. The impacted lower central mater ensures the periodontal health of the anchor tooth.
incisors are very rarely met. According to a number of au- Shoulder – chamfer preparation line is great way to ensure
thors who have been dealing with this kind of a problem, precise stability of the metal or ceramic, to obtain a good
they have done the classification according to the place marginal fit of the crown with the rest of the tooth, without
and the frequent occurrence of the impacted teeth. The retention spaces for plaque and chronical inflammation of
lower central incisors are a rare occurrence and can be gingiva.
met in 1 of 2% of the whole number of the impacted teeth. Materials and method
Aim of the research: A 13 year old female patient. At the This is a case with preparation margin with shoulder-bevel
patient in the dental sequence there were no present perma- end of two solo crowns on one patient. After teeth were ac-
nent lower central incisors and in that region it was noticed curately endodontic treated, and strength with metal post
a tumour-nub which lead us to a doubt that it was a case and corebuilt with composite material, the teeth were pre-
of impacted teeth. A panoramic radiography was done with parated with shoulder-chamfer preparation margin. Onestep
which we confirmed our prime diagnose. In consultation impression was taken to gain astonishing and precise model.
with an orthodont we came to a conclusion that the mal Two solo metal-ceramic coronas were made and cemented
position of the teeth, the persistence of the follicular cyst , with FUJI Plus cement.
the huge damage of the bone structure, does not permit oral Our goal was to control the visibility of the finish margin on
surgery or orthodontical therapy which would help for a a model, the preciseness of the adaptation of the metal on
normal placement of the teeth in the dental sequence. There- the model and in the mouth, margin closing of the definitive
fore we have decided for a surgical therapy. metal-ceramic crown in the mouth and presence/absence of
Materials and method: We have decided to make an extrac- overhanging margins by sondation of the crown.
tion of the lower central incisors for which we have done a Results
mesial and distal releasing incision as well as at the papilla On the day of cementation, after 1 week and after 6 months,
so as to get a larger working field. Then we have started an the margin between teeth and metal-ceramc crowns was
enucleation of the persistent follicular cyst, cleaning of the controlled. Also the PBI (papilla bleeding index) around
cavity and micro perforation in the bone so that we could the crown was measured. The results were excellent . All
meliorate the osteo synthesis. The next step was applica- 4 sides of the crowns were accurate and without problem,
tion of biological augmentative material (Bio-oss 0.5g. – only one of the aproximal sides showed inaccurance from
Geistlich) with which we have fulfiled the made flaw in the the beginning, but only with the top of the sonda.The PBI
mandible. 1st week and 6 months after cementation was 0 to 1, which

is an excellent result. - The simple hand washing: using the simple soap
Conclusion - The hygienic hand washing: using a solution disinfectant
Prepartion with shoulder-chamfer preparation margin is an or a hydroalcolic solution
excellent way for remaining healthy parodontium of the - Surgical washing: using a solution Bétadinée disinfectant
teeth cariers and for protection from cervical caries. For this or hydroalcolic
is necessary a good practical experience, precise impression In odontostomatology the hand washing is adapted to each
materials and high-tech precise dental technique laboratory risk situation: weak, average, high
work.
Key words: hand washing, hydroalcolic solution, odontos-
tomatology solution disinfectant
POSTER Presentation
ORAL SURGERY
POSTER Presentation
No: 057 ORAL SURGERY
INQUIRE INTO THE MEDICAL EMERGENCY No: 059

NEAR 500 DENTAL SURGEONS
Osteomyelitis chronica circumscripta
Аquameur Rachida, Алжир mandibulae –review of the case
BACKGOUND: In front of urgency occurring at the dental H.Sarakinov

office the dental surgeon must manage his stress and react to V.Lazevska-Cvetinovska2,O.Sarakinova3,
the emergency situations S.Popovski4,V.Bojadziev2,
For that it must have made of it the training in the form of
settings in situations close to reality Private Dental Practice “S-dent”, Clinic for Oral surgery
To know the inventory of fixtures we carried out a survey University Dental clinic “ St Pantelejmon”, Clinic for Pedo-
near 500 dental surgeons exerting in deprived or the public dontics, University Dental clinic “ St Pantelejmon”, Clinic
in ALGERIA for Orthodontics , University Dental clinic “ St Pantelej-
MATERIELS AND METHODS: It is a prospective descrip- mon”
tive study relating to knowledge, attitudes and practices of
500 dental surgeons Introduction: Osteomyelitis chronica circumscripta in early
RESULTS : The results are in the course of evaluation age is a very rare inflammation of the jaw bones.
CONCLUSION: This study will enable us to evaluate Aim of the research: In our case we are talking about a 9
knowledge of the dental surgeons vis-a-vis an urgency and year old female patient, who came to the dentist because
to put forth recommendations to make available of the hu- of a pain in the area of the right lateral incisor. From the
man and material means in a dental office case-history we have found out that in the past in that same
To know the inventory of fixtures we carried out a survey region there was a fistula which was drainaged and it re-
near 500 dental surgeons exerting in private or the public in cede spontaneously. After the done clinical synopsis it was
ALGERIA concluded a gemination of the right lateral incisor, after the
done intraoral and panoramic radiography it was diagnosed
Key words: medical emergency, odontostomatology, cardio an existence of a clearly demarked zone with a persistence
respiratory arrest, faintness, of a sharp delimit zones, however it was also seen an ap-
pearance of “moth-eaten” bone or sequestrum of bone.
Based on the clinical synopsis and the radiography we have
POSTER Presentation make a diagnose „Osteomyelitis chronica circumscripta“
ORAL SURGERY Material and method: Anesthesia for n.alveolaris inferior
were done reciprocally, then a sulcus incision was done an
No: 058 mesial and distal release incision of area 41 and 43. After
the elevation of the flap we found a huge dehiscence on the
INTEREST OF THE HANDWASHING IN ODEN- bone. After the bone softened tissue was eliminated from
TOSTOMATOLOGY the cavity, three sequesters with a size of a pea were elimi-
nated too. In a consultation with the colleagues from the or-
Аquameur Rachida, Алжир thodontics and the pedodontics stomatology we have come
to a conclusion that the lateral geminated incisor should be
The hand washing is act easy and not expensive allowing an extracted. The kiretage of the cavity was done and with
elimination of the germs of the transitory flora present at the freza all the sharp edges were done and after the cavity
level of the hands: was filled with fresh blood a sutura was placed. Sequesters
There exist 3 hand washing: which were eliminated from the mandible were sent for a

further pathohistological examination. POSTER Presentation

Results: Beside the clinically set diagnose, the same was ORAL SURGERY
confirmed after the pathohistological examination.
No: 106
Conclusion: These are inflammations that have a great de-
structive power and they can lead to a serious damage of Extraordinary midline diastema caused
the bone tissue . Such changes must always be urgently and by double mesiodentes ( Case report )
radically eliminated in the interest of the prevention of as
much as possible of the bone tissue. However the mandi- Dr. M. Markovska Arsovska, Dr. Z. Arsovski, Dr. Lj. Sim-
ble is a bone that has an enormous regenerative power for janovska, Dr S. Simjanovski
which power a supplement of this poster presentation RTG
pictures would be shown before and after to prove it. JZO Stomatology Clinical Center “Sveti Pantelejmon”-
Skopje, PZO DENT-ART., R. Macedonia.Faculty of den-
tristy-Skopje Republic of Macedonia
POSTER Presentation
ORAL SURGERY Mesiodens is a supernumerary tooth located in the midline
of the anterior maxilla, generally palatally between the max-
No: 105 illary central incisors. They are the most common supernu-
merary teeth of the population.
The Usage of FOTONA Laser in the Den-
tistry The cause of mesiodentes is not fully understood. It seems
that proliferation of the dental lamina and genetic factors
Simjanovska Lj,, Minovska A., Simjanovski S.Popovska have been implicated in thiere appereance.
M., Ćurčieva G. Mesiodentes can cause delayd or ectopic eruption of the
permanent incisors, and appereance of midline diastema.
JZO Stomatology Clinical Centre “Sveti Pantelejmon”- Treatment options may include surgical extraction of the
Skopje, Department of oral-surgery, Faculty of dentistry- mesiodens and orthodontic correction of the midline di-
Skopje. astema.
With the technologic advancement, the dental industry re- Aim:

sults with more sophisticated devices which offer many bet- This case report presents a rare case of double mesiodens
ter therapy methods in the dentistry. that causes appearance of midline diastema and irregular
Among them is the laser who products light beam which situated permanent central incisors.
is coherent, monochrome, pointed and produces heat. The
benefit from the application of the coherent light while do- Matherial and methods:
ing soft tissue interventions is his complex anti inflamma- We present a case with double mesiondenses which are lo-
tory effect. cated at the middle line, the incisors are distally situated and
the diastema is extremely pronounced. For diagnosing the
Aim: mesiodens beside the clinical examination we did RTG.
To present the laser like more sophisticated method from the
other conventional methods in the surgical part of dentistry Therapy:
and its use. Extraction of the mesiodenses and orthodontic treatment.
Material and Methods: Results:

It can be shown few cases where FOTONA LASER is been After the intervention and the orthodontic treatment, the
used at the time of the Fraenulum lingue’s treatment. The permanent teeth are brought in the right position in the den-
patients were at different age. At some of the patients the tal row.
intervention was done without anaesthesia, or if used with
little amount. Conclusion:
Whenever there is deficiency of permanent teeth, RTG must
Results: be done. After verification of every mesiodens, surgical ex-
The results that we got after the usage of the laser are po- traction must be done.
livalental: we have no bleeding, we have dry action place,
no trauma, no sutura and the time is shorter.
Conclusion: The usage of the laser gives many oportunities:
short time of the intervention, the comodity of the patient is
bigger, the fear is almost gone and the need of anaesthetic
s gone.

POSTER Presentation to the new condition.

IMPLANTOLOGY We have grouped the patients that manifested intolerance to
the complete dentures into three groups, each consisted of
No: 060 ten patients. After the initial placement of the prosthesis in
the patient’s mouth and examining the nature of the intoler-
IMPLANT-SUPPORTED PROSTETICS AS A PART ance, in the first group, we have listed the factor of time
OF A COMPREHENSIVE DENTAL TREATMENT which is needed as an adaptation period to a foreign object.
In the second group, we have listed the patients that mani-
D.Cvetanovska, A. Bundalevska, A. Minovska, G. Par- fested symptoms of nausea and vomitus during the process
canov, D. Azmanov of making of the dentures. The third group consisted of
patients at whose insistence we have reduced the finished
PZU ETERNAdent, Skopje complete dentures pharyngealy and lingually, in consent of
the prosthetic principles.
Patients visiting dentist for treatment of many problems in
the mouth (teeth and gums) need a serious and comprehen- After a while, we have reached a success in each of the three
sive approach. We make a detailed plan of therapy divided groups, but the greatest and fastest success was made within
in phases-steps corresponding: first to the indications and the second group, where the success was evident after only
adjusted to the patient`s expectations. 10 days of medication therapy (reglan, dramaine).
The steps are planned to be finished in certain time limits Therefore, we have reached a conclusion-“Always admit
where the first step is bringing the teeth and the gums to a therapy with which you will achieve faster and greater
health, and then doing the prosthetics making a complete loss of the factor of the patient’s intolerance to the complete
function and esthetics of both jaws. At the end, depending dentures”.
on the patient`s wishes pure esthetic treatment are also pos-
sible.
In the showed cases we`ve also implemented an implant POSTER Presentation
protocol, which has a surgical and prostetical part. PROSTHODONTICS
On site terminal missing teeth, and single missing tooth on
a few places in the mouth are relative often indication for No: 071
implants. The implant protocol within comprehensive care
is not supposed to bother the other procedures, but to fit in PROSTHETIC TREATMENT OF THE HANDI-
the time table. CAPPED (CASE REPORT)
In the presented cases we want to show the success of the
implant supported prosthetics, through measuring of peri- Author: Bundevska J.
implant, prostetic and periodontal parameters. The one-year
follow-up showed us very good results, although longer The purpose of this study is to present the case of prosthetic
follow-up is needed. treatment of the patient I.E., 50 years of age, who has a need
Our conclusion is that for complete success of an implant for complete dentures. Due to the nature of his condition, a
treatment is only possible when having a comprehensive ap- contact with him can be hardly established.
proach, bringing patients first to the position of health and
training them to take adequate aftercare and to make regular The process of making of the complete dentures had gone
follow-up control. under all the prosthetic rules and principles, but a greater
attention and patience from our side, and from all the mem-
bers of the team that were involved in the working process,
POSTER Presentation was needed. The patient had been suddenly paralyzed at the
PROSTHODONTICS age of 12, during a child’s play. From that moment on, he
lives with great misery, uncontrolled motions, speaking dif-
No: 070 ficulties (ununderstandable speech), but with a great wish
for complete dentures.
PATIENT’S INTOLERANCE TO THE COMPLETE
DENTURES Today, even after two years, I.E. still uses the complete
dentures, within his possibilities. He says he can eat well,
Author: J. Bundevska, B. Kapushevska, M. Atanasova and the smile on his face during each visit speaks for itself.
From our point of view, we can conclude that his speaking
A common problem in the everyday dental praxis, during abilities have improved, and the nutrition with the complete
the process of making of the complete dentures, is the pa- dentures is satisfying.
tient’s intolerance to this kind of dentures. Inspired from
this problem, we have made our goal to make it easy on our
patients as much as possible, and to ensure they easily adjust

POSTER Presentation The new generations of resin composites, which can be

PROSTHODONTICS highly polished, and have a possibility of combining dif-
ferent colors, offer a satisfying esthetic effect. However, the
No: 072 number of patients that decide to accept this kind of treat-
ment is lower. Besides the patients’ greatest wish for remov-
MOBILE DENTURE REPLACEMENT WITH A al of the bed habits that lead to abrasion, they hardly ever
FIXED PROSTHETIC CONSTRUCTION succeed in it. Therefore, the majority of the patients make
up their minds for therapy with porcelain crowns. With the
Kapushevska B., Bundevska J., Bojadziev V., Karagjozova porcelain crowns in the frontal region, as a therapeutic ap-
M. proach to abrasion, the esthetic moment can be maximally
achieved. The feeling of security during the use of these
Our main purpose is to present fixed prosthetic solutions teeth, leads to a satisfying psychological moment, which is
on patients that have an indication, but no wish for wear- of great importance for every patient.
ing mobile dentures. Therefore, initially implants had been
placed, which later on were used to support a fixed pros-
thetic construction. POSTER Presentation
In the first case, the patient had a unilateral terminal eden- PROSTHODONTICS
tulous jaw, but refused to wear unilateral mobile denture.
In order to achieve longer preservation of the intact canine No: 074
tooth, two implants had been placed, and three mounts later,
we made a fixed porcelain construction over them. In the AESTHETHIC RESTORATIONS – CHALENGE AND
second case, the patient had a bilateral terminal edentulous PLEASURE
jaw, and had been wearing a metal partial denture. Because
he could not adjust to the mobile denture, we placed two im- N. Miteva - Zdraveva, S. Mitevska
plants at each side, and later on we made a fixed prosthetic PHO Dr. Nina
construction over them.
The placement of implants as supporting teeth, over which The aim of the study was to present the effect of aesthetic
fixed prosthetic constructions can be successfully worn, is restorations on the quality life stile.
according to the latest knowledge on implants, that is, in Several cases before and after the treatment with metal ce-
every case possible, our prosthetic construction should rest ramic prosthetic restorations in frontal and distal region will
on identical supporters (tooth-tooth, implant-implant). be presented.
This way we achieve a uniform distribution of the load on Beside aesthetic and functional results, the biggest patient’s
the supporters, and therefore a uniform distribution of the satisfaction was better psychological effect and the quality
chewing pressure on the bone fundament. of the social life stile.
After the treatment, the biggest award for our team is the
patient’s satisfaction and the knowing that feel good about
POSTER Presentation themselves and how other people see them.
PROSTHODONTICS

No: 073 POSTER Presentation
PROSTHODONTICS
ESTHETIC AND FUNCTIONAL REHABILITATION
OF ABRASION IN THE FRONTAL DENTAL RE- No: 075
GION
Occlusal parafunction caused by prost-
B. Kapushevska hodontic restorations - diagnosis and
treatment management
Our goal was to help patients with manifested abrasion of
the frontal teeth, that occurred as a result of the bed habits, A. BundalevskA
bruxism, overuse of sparkling drinks, constrained progenia
bite, and even as a result of the physiological contact of the The goal of every dentist is to preserve the health of his
teeth. or her patients’ masticatory system, as well as to anticipate
the long-term results when restorative treatment is provided.
Of the seven patients that were examined, with abrasion These goals cannot be accomplished in the presence of oc-
of the frontal teeth, after our suggestions for conservative clusal disease.
treatment, only two patients settled for conservative super-
structures. Five of the patients had a firm attitude and a wish The aim of this presentation is to underline the fixed pros-
for porcelain crowns. thetic restorations as a very common factor which causes

an occlusal disease. On a daily basis, patients come to the The final veneering of the restoration is done using porce-
dental office seeking treatment for damage to their dentition lain following standard procedures of layering.
caused by occlusal disease, often caused by old prosthetic Nearly all cements are permitted for the fixation of a Wol-
restorations, but the patient and even the dental professional Ceram coping (adhesive-, zinc-phosphate, and GJC).
rarely identify the true enemy. Direct and indirect restora- For an optimal, durable anchorage of the restora-
tions can fracture and have to be repaired or replaced at tion it is particularly recommended the use of com-
great financial cost as a consequence of occlusal disease and pound systems on the basis of a self-adhering plastic
often the etiology goes unrecognized. Studies also point out cement, which produce durable chemical adhesion at
that rapidly progressing localized periodontal destruction, the tooth substance and with the framework material.
mobility, and early tooth loss can be attributed to occlusal
disease (occlusal trauma).
POSTER Presentation
During the routine oral examination, the signs and/or symp- PROSTHODONTICS
toms of occlusal disease must be noted and the patient edu-
cated about the need for further diagnosis and treatment. No: 077
Treating occlusal disease can lead to a long, healthy life of
the dentition as well as to restorative success. Methods for veneering zirconium ox-
ide-supported restorations fabricated
using CAD/CAM technology
POSTER Presentation
PROSTHODONTICS J. Bajevska, Ja. Bajevska, B. Bajevska Stefanoska
No: 076 The ceramic material used for veneering zirconium oxide-
supported restorations manufactured using CAD/CAM
Electro layered ceramic substruc- technology is either pressed onto the substructure and/or the
tures substructure is veneered using the layering method.
J. Bajevska, Ja. Bajevska, B. Bajevska Stefanoska Ivoclar Vivadent delivers fluorapatite glass-ceramic ingots
(IPS e.max ZirPress) for the PRESS technique and/or low-
The Wol-Ceram Technology is a computer controlled coat- fusing nano-fluorapatite glass ceramic (IPS e.max Ceram)
ing process based on electrophoresis. Hereby crowns, for veneering and characterization of yttrium-stabilized zir-
bridges and abutments are made from established high per- conium oxide blocks for CAD/CAM milling.
formance ceramics, alumina/zirconia and alloys. Vita In-
Ceram Alumina and Zirconia slip can be processed using The margins of the sintered IPS e.max ZirCAD can be
this technique. trimmed up to the inner edge of the chamfer or shoulder
The basic principle of electrophoresis is based on migration preparation to make room for the pressed ceramic shoulder
of charged particles in a electrical field, which particles are (optional). Subsequently the ZirLiner is applied and fired in
dispersed and colloidally dissolved in a fluid. The master order to achieve a sound bond, as well as an in-depth shade
dye is immersed into the In-Ceram material. At this point effect and fluorescence. A ceramic shoulder is applied to the
an electrical charge is applied to the In-Ceram Material and reduced abutment and fired, followed by wash firing which
an opposite charge is applied to the die. The difference in ensures a homogenous bond to the underlying ZirLiner ma-
polarity attracts the In-Ceram material to the die to form an terial. Fully anatomical shape is accomplished by adding
extremely dense and uniform coping. Dentin and Incisal layering material observing the neces-
sary wall thickness.
The Wol-Ceram system permits in principle every usual
preparation it can handle any margin the dentist prepares, The press-on technique is used to press the dentin layer onto
whether it be a shoulder, chamfer, inclusive tangential prep- the zirconium oxide frameworks. The stabile pressed ceram-
aration. Ideal is a chamfer edge or a model with rounded ic enables cusp-supporting frameworks, so that the layering
off internal angles. Optimal support of the restoration in the ceramic can be applied in an even thickness. The framework
boundary region and at the incisor and occlusal edges is re- is prepared the same way as previously described concern-
quested. ing the margin ceramic shoulder and the ZirLiner applica-
The whole internal fit is such precise so that the chewing tion. Wax-up is fabricated using wax that burns without
force is stress less transmitted to the occlusion area of the leaving residue while observing wax thickness of at least
teeth stump. Optimal pressure distribution is due to the oc- 0.7mm in order to gain complete pressing.
clusion-stop. By using this system, it is possible to keep the
occlusal cement gap to a minimum which greatly eliminates After finishing the pressing procedure, depending on the
the margin chips due to occlusal pressures that compress the translucency of the used ingot, the restorations can be
occlusal cement. characterized using the staining technique or completed

with layering porcelain by taking the advantages of the Misevski3, Skopje, R. Macedonia
cut-back technique or layering technique. The cut-back is To evaluate the influence of silane priming of the porcelain
performed by reducing the anatomical wax-up, or later on surface over the shear bond strength of composite resin to
the anatomical pressing and subsequent layering. The layer- porcelain.
ing technique stands for pressing a dentin core or shoulder
onto ZrO2 frameworks. The gingiva technique can be used A total of 60 specimens comprised of metal base (Rema-
to fabricate gingival parts in conjunction with the press-on- nium CS) and porcelain (IPS Classic) have been prepared
zirconium technology. and randomly divided into 6 groups depending on porcelain
surface treatment (diamond bur, acid etching Total Etch or/
and silane priming Monobond S): 1) bur and acid 15s; 2)
POSTER Presentation bur, acid 15s and silane; 3) bur and acid 30s; 4) bur, acid
PROSTHODONTICS 30s and silane; 5) bur and acid 60s; 6) bur, acid 60s and
silane. Heliobond and Tetric Ceram have been polymerized
No: 078 over the porcelain surface. Before being subjected to a shear
load, all specimens were stored in 37ºC distilled water 24 h.
THE RETENTION ABILITY OF DIFFERENT TYPES Half of them were thermo cycled (tc) 5ºC/55ºC, 300 cycles
OF PERMANENT CEMENTS USED IN PROSTHET- (30 s. dwell time).
IC DENTISTRY
Values of shear bond strength were as fallows: without tc
N. Gigovski, J. Nikolovska, E. Bajraktarova Valjakova 2.39; 8.48; 2.03; 7.02; 2.55; 5.45 MPa. After tc 1.69; 8.64;
2.81; 7.90; 3.65; 6.96 MPa.
University Dental Clinic Center “St. Pantelejmon”, Skopje The silane agent, significantly improved the bond strength
of the composite to the porcelain.
Aim: The objective of this investigation is to measure and silane priming, porcelain, dental composites, shear bond
compare the values of retention ability (as a pull-up force) strength
of 4 different types of actually available luting cements.
Material and method: Totally 120 artificial crowns, equally
devided in 4 series are fabricated and cemented on the abut- POSTER Presentation
ments. The specimens of each series are cemented using one PROSTHODONTICS
of these luting cements: zinc phosphate, glass ionomer, hy-
brid and zinc polycarboxilate. The measuring of the pull-up No: 080
force for deviding the crowns of the abitments is performed
by mechanical tensiometer. PROSTHETIC TREATMENT THE MALOCCLU-
Results: The hybrid cement has shown a mean value SION ANGLE IICLASS/2 GRADE
of 324,37 ± 66,54 N pull-up force which is significantly
higher compared to glass ionomer (274,13 ± 72,61 N), zinc
phosphate (269,50 ± 67,34 N) and polycarboxilate luting A S. Ilievski ; O. Adamoska
cemeny (244,40 ± 72,88 N). Coauthor of the abstract: J. Popovski
Conclusion: Comparing all 4 selected permanent cements,
the hyrid cement is a recommended choice in cases with
insufficient retention of the abutment. Private Health Institution Dr. “Sreten” Gostivar

Target of research:
POSTER Presentation The purpose of our effort is to present successful treatment
PROSTHODONTICS of malocclusion Class II / 2 grade and adult patient by ap-
plying fixed-prosthetics construction.
No: 079
Materials and methods:
INFLUENCE OF SILANE AGENT AS PORCELAIN For this case, patient 43 years old, with Class II
SURFACE TREATMENT ON THE SHEAR BOND malocclusion/2nd grade. After the pre- prosthetics treatment
STRENGTH OF COMPOSITE RESIN TO PORCE- fixed-prosthetics constructions were made in both jaws in
LAIN order to lift the vertical dimension with which the occlusal
plane was corrected; thus accomplishing all the standards
E. Bajraktarova Valjakova1, A. Grozdanov2, N. Gigovski1, and improved prosthetic aesthetic look of the patient.
V. Stevkovska1, J. Nikolovska1, T. Misevski3
Results:
Faculty of Dentistry1, Faculty of Technology and Metallur- Rehabilitation of the entire mouth gap with the optimal
gy2, University “Ss. Cyril and Methodius”, P.Z.U. D-r Tosko function and aesthetics.

Established harmonious occlusion and articulation, and re- Poster Presentation

paired the problems in temporo-mandibular joint. The pa- PARADONTOLOGY
tient is satisfied with the aesthetics and the function, and
the most important the self- esteem and the smile on the No: 061
patient’s face appeared again.
Treatment of paradontopathy before a
Conclusion: fixed protetic reconstruction
The positive result of our experience emphasizes the im-
portance of the proper selection of therapy as a prerequisite dr. Darko Cekov
for successful treatment. This is why therapists should dedi-
cate to making fixed-prosthetics constructions. Therapist’s Dental Surgery VIVADENT, Macedonia
multidisciplinary and complex access is the basis for better
treatment, and certainly more pleased patient. The aim of this work is to present the course of treating
paradontopathy on a patient that requires a fixed protetic
reconstruction. It means cleansing tartar, concrements and
POSTER Presentation treatment of the solid and tender walls of the periodontal
PROSTHODONTICS sockets. The surgical part of the therapy is gingivectomy
and gingivoplasty.
No: 109 In our case, we had a 46 years old patient who came to us for
a protetic reconstruction. But after the intraoral examination
The type of gingival mucosa encounter- the diagnose was a paradontopathy with prominent hyper-
ing aesthetics with PFM restorations plastic gingiva. (Pic. 1)
J. Bajevska , Ja. Bajevska , B. Bajevska Stefanoska Therapy

We began the therapy with cleansing tartar, subgingival
concrements and cleansing of tender sediments. (Pic. 2) Re-
Rising patient demands for esthetics of fixed prosthodontics moval of necrotic cement. Disinfection and cleaning with
restorations impose the need of satisfying esthetic require- 3% H202 and Betadine 1%. (Pic. 5).
ments, beside biological and mechanical requirements, dur- Thereafter we performed gingivectomy with reverse angle
ing treatment planning. by sectioning the gingiva at a 45 degrees angle and removal
of the pathologically changed tissue. (Pic. 3,4). After the
The aim of this paper is to achieve aesthetic appearance in completed gingivectomy we performed gingivoplasty. After
the gingival margin area during PFM restorations fabrica- stitching the wound with single interdental stitches (Pic. 5)
tion. we applied a packing of zink oxide (кариофил). (Pic. 6)
The whole procedure was conducted under the impact of the
The research included several clinical cases which demand- antibiotic therapy Tabl. Rodagil.
ed fabrication of PFM crowns in the frontal area. Evaluation The patient was given directions for maintaining the oral
was carried out to determinate the patient mucosa type. In hygiene on higher level, thus helping the therapy to suc-
one part of the cases, with thin and tender gingiva, a wider ceed.
sub gingival tooth preparation was performed removing After 4 days we removed the packing of (кариофил). (Pic.
higher amount of tooth substance, to allow a thicker layer 8)
of porcelain, so that the metal does not shine thru, while in After 7 days we removed the stitched (Pic. 9) and the pa-
the rest of the cases with broad, thick, keratinized gingiva, a tients was given new instructions for oral hygiene.
usual preparation took place. The picture taken 20 days after the intervention shows a sig-
nificant recovery of the gingival. The extraction took place
The results after placing the crowns in the patient’s mouths on 11. 12. 25.
satisfied the aesthetic requirements. Picture after the preparation of the teeth. (Pic. 10)
Pic. 10 shows the protetic reconstruction that was worked
It is important to determine the mucosa type. Thin alveo- out in a way so it won’t penetrate under the gingiva more
lar bone and gingival creates most difficulties. As much the than 1 mm. Also, the picture shows a complete recovery of
gingiva is thinner and transparent, the esthetic effect will be the gingival and perfect pink color.
difficult to achieve, because the metal of the PFM will shine Our presentation through pictures and text shows the suc-
thru. Marginal gingival thickness depends directly of the cess of the intervention on our patient who was more than
cell and intercellular elements quantity. Fibre tissue amount happy with what we’ve done for him. The reaction of our
in lamina propria is very low in thin and tender marginal patients is our only relevant benchmark for our work and
gingiva and it will quickly retract in short time period. only manner in which we shape the methods of our future
work.

Poster Presentation periodontal disease. Control group consisted 40 healthy pa-
PARADONTOLOGy tients at same age with periodontitis. Evaluation of peri-
odontal status was performed with checking of clinical in-
No: 062 dices (IDP, IGI, IGB, LLA). Blood was taken from each
patient for lipid status evaluation. Total triglicerides- TT,
Oral mucosa and movable dentures total cholesterol-TC, LDL cholesterol, detected difference
of mean values in both groups and were statistically signifi-
Dr. BENZOUA Djamila cant. Elevated levels of TT, TC in control group increased
the chance of risk for cardiovascular disease. Very serious
Maître-Assistante en prothèse dentaire, CHU Béni-Méssous treatment of periodontal disease is necessary in healthy indi-
Alger Algerie, Faculté de Médecine dжAlger. viduals, esspecialy in group of patients with cardiovascular
disorders through special therapeutic protocol for periodon-
The use of movable dental prothesis can bring about deep tal disease as base for prevention of frequent egzacerbation
modifications in the environment of the oral cavity and con- periodontal disease when there is cardiovascular risk.
sequently it causes tissues deteriorations that are often pain-
ful, making the patient as a real handicapped.
The buccal mucosa reacts against an irritation caused by not Presentation
well desgned dentures and also not well fitted, inadequacy PARADONTOLOGY
hygiene bacterial plaque under dentures or exceptionally
because of the intolerance to the materials used. No: 065
The best way allowing in the understanding of the impact
movable dentures on the buccal mucosa and in order to Management of chronic periodontal
identify, and for the best prevention of such complications. disease during orthodontic treatment
It is important :
• To master anatomical and histological characteris- Parcanov Gjorgji, Kirovski Igor, Cvetanovska Daniela,
tics of the oral cavity; Bundalevska Ana
• To set up careful medical examinations;
• To do differential diagnosis with other pathologies PZU ETERNAdent, Skopje
of the oral cavity;
• To put down the most appropriate therapeutic in- The multidisciplinary approach to complex stomatological
dication; problems sometimes imposes the problem of orthodontic
• To establish the plane of a suitable prothetic treat- treatment prior to prosthetic rehabilitation. Present, but not
ment by respecting all the steps that are necessary to the treated chronic periodontal disease is an often obstacle to
prothetic rehabilitation; it .
• To check regularly the patients who wear den-
tures. The aim of this work is to present a case of manage-
ment of chronic progressive periodontal disease during
orthodontic treatment in a 39 years old female patient.
These were the parameters followed up: loss of attach-
Poster Presentation ment, gingival recession, periodontal depth, sulcus bleed-
PARADONTOLOGY ing index (Saxer&Muhlemman) and dental plaque index
(Silness&Loe). Parameters were regularly checked accord-
No: 063 ing to a set protocol. The orthodontic device of fixed type
was mounted after the initial periodontal therapy that includ-
PERIODONTAL DISEASE AS POSSIBLE RISK FAC- ed: initial therapy, removal of subgingival concrements and
TOR FOR CORONARY HEART necrotic cementum, and soft tissue parts of the periodon-
tal pockets were additionally treated with laser therapy, so
Sonja Mindova*, Marija Nakova *, kiro Ivanovski*, Sneza- called:” closed laser curettage” (Nd:YAG laser, 2W, 20Hz,
na Pesevska*, Pepica Kandikjan **, Liljana Angelovska* VSP-100çs, sorce: 300çm). The patient was instructed to
maintain good oral hygiene. Periodontal status was regularly
* University St Ciril and Metodius, Faculty of Dentistry - checked and supragingival detal plaque has been removed.
Skopje, Republic of Macedonia Control examinations at 1.5, 3 and 6 months respectively
from the beginning of the orthodontic treatment revealed
The aim of this investigation was to evaluate the influence significant decrease of the of the sulcus bleeding index, as
of periodontal disease, its severity and progression on se- well as reduction of the dept of periodontal pockets.
rum lipid levels, and the possible association of periodontal
disease and cardiovascular diseases. .Experimental group The results practically confirm positive synergy and ad-
consisted 40 patients (age 40-60) with chronic coronary and vocate an orthodontic treatment in coordination with peri-

odontal therapy in respect of definite resolving of complex A major dental problem confronting persons with mental
stomatological problems. The use of laser therapy offers a handicap is poor oral hygiene, which can result in an in-
new segment in the treatment of the periodontal disease. creased incidence of gingivitis and periodontal disease. The
fact that the main and the most frequently reason for poor
oral hygiene of such persons is their inability to clean their
Poster Presentation oral cavity adequately determined the aim of the study: to
PARADONTOLOGY confirm whether there was a differences in the oral health
between mental-handicapped children which maintenance
No: 066 the chemical control of the plaque, using stomatidin, and
the others which maintenance the mechanical remove of
THE ROLE OF LIPID PEROXIDATION IN THE the dental plaque by toothbrushing. In our study were in-
PATHOGENESIS MECHANISM OF THE PERI- volved 60 childrens, divided in two groups. The clinical
ODONTAL DISEASE parameters IGI (Loe-Silness) and OHI-symplified (Green-
Vermillion), were recording at the begining, after two, four
Dirjanska K,. Nakova M., Ivanovski K., Stefanovska E., and six months of the maintenance our programme for oral
Dejanova B., prophylaxis.
Analysis of the data indicated significant improvment in
The fact that one of the main pathophysiologic mechanism the IGI and OHI-s, over this period, without particular dif-
in oxidative disorders of biomolecules with free radicals is ferences in the way of control the plaque (chemical or me-
lipid peroxidation (LP), we made investigation to establish chanical).
the pathogenic role of LP in initiation and progression of the
periodontal disease.
POSTER Presentation
The realization of the given aim was performed on the Clin- PARADONTOLOGY
ic of periodontology and oral pathology through two groups
of patients. The examine group were 60 patients with diag- No: 068
nosed chronic periodontitis divided in three subgroups by
clinical stages. As a control group we used 20 patients with- Cytokine profile of the early periodon-
out clinical symptoms of periodontal disease. tal lesion
In all the probands were measured the level of LP in serum
with a fluorometric method of Yagi at all, at the Institute of Author: M. Pandilova, D. Trajkovski, M. Spirovski, A. Mi-
physiology. novska
The results of our study showed that the differences of mean Large amount of evidence indicate that cytokines released
values of LP, free radicals and the level of antioxidative ca- during periodontal affection are primarily responsible for
pacity in serum between the patients with periodontal dis- the course of the disease, due to their mediating role dur-
ease and the patients without periodontal disease are sta- ing inflammation. During chronic inflammatory response,
tistically significant (p< 0, 05). We also registred positive among the various types of cytokines considerable role have
correlation among free radicals and LP. interleukins, transmitting messages between different types
of leukocytes.
Our results as well as the results of the literature concluded The profile of cytokine secretion depends of numerous cir-
that the process of lipid peroxidation, modifed the function- cumstances such as local as well as individual genetic fac-
al attributes of the membranes of cell’s organeles, changing tors and is closely related to chronic periodontal disease.
their propulsive and fragility. That way LP has own invol- The aim of our study was to determine cytokine distribution
ment in the pathogenic mechanism of periodontal disease. of IL 1 α, IL1 β, IL6 and IL2 in healthy and affected peri-
odontal tissue in regions with minimal attachment loss.
Examinations were conducted on 10 patients with diagnosed
Poster Presenttion periodontal disease at the clinic of periodontology and oral
PARADONTOLOGY disease in Skopje. All of the patients meet the following cri-
teria
No: 067 -Clinically diagnosed adult periodontal disease according to
the criteria proposed from the American academy of peri-
CNEMICAL AND MECHANICAL CONTROL OF odontology
DENTAL PLAQUE AT MENTAL-HANDICAPPED - Presence of regions with inflammation free tissue and no
CHILDREN-CLINICAL RESULTS attachment loss and regions with attachment loss 3mm.
Stefanovska E., Nakova M., Radojkova V., Dirjanska K., Gingival tissue biopsies were taken from the examined re-
Ristoska S gion and from the healthy one for each patient. In the frozen

tissue sections using ELISA method and the levels of the POSTER Presentation
examined cytokines were determined. From the analysis of PARADONTOLOGy
the values of the examined cytokines our data suggest that
IL 1 α, IL1 β and IL2 levels were increasing as the inflam- No: 107
mation and attachment loss increased.
Association between psychological
profile of the person and clinical ex-
POSTER Presentation pression of the periodontal disease
PARADONTOLOGy
Ristoska S. Minovska A. Radojkova-Nikolovska V. Ste-
No: 069 fanovska E.
EFFECT OF LASER ON PGE2 LEVEL IN IN- Abstract

FLAMED GINGIVAL TISSUE Considering the complex etiology of the chronically peri-
odontal disease, emphasizing the involvement of the behav-
Pesevska J., Snezana, Nakova Marija, Ivanovski Kiro, Min- ioral factors and social adoptability of every person sepa-
dova Sonja rately, we established the aim of this study:
To find out the possible connection between the forms of
Aim: To evaluate the effect of low-level laser treatment the clinical manifestation of the periodontal disease and the
combined with scaling and root planing (SRP) on tissue lev- psychological characteristics i.e. the profile of the person.
els of PgE2 in subjects with periodontal disease Material and methods: To achieve that aim, on the Clinics
for oral and periodontal diseases, we followed up 88 pa-
Material and method: Eighty gingival papilla biopsy sam- tients aged 20-50 years with periodontal disease.
ples were obtained from 80 subjects. Twenty subjects did 14 males with localized, and 14 with generalized form of the
not present clinical signs of periodontal disease (control - disease, and 27 females with localized, and 33 with general-
Group A). Sixty patients diagnosed with chronic advanced ized form of periodontal disease were included in the study.
periodontitis were randomly assigned to three treatment We also conducted a psychological testing on all of the pa-
groups (n=20) after collection of clinical parameters (GI, tients using EPQ- Eysenck Personality Questionnaire, for
BI and PI) and biopsies. Group B received SRP on a single determination of the psychological profile of the person.
quadrant/day for 4 consecutive days. On day 5 all quadrants Results: EPQ results at male patients with localized form
were rescaled. Following the same time schedule, Group C of periodontal disease showed a profile with significant in-
received same treatment of Group B plus laser application. crease on the E-extroversion and N-scale (neurotissmus); at
Group D received same procedures of Groups C but the la- male patients with generalized form, significant increase on
ser treatment was administered for 10 days. the L-scale was noted. Female patients with localized form
The laser tip (low-energy level diode laser 630-670 nm, Sko- of periodontal disease were profiled with significant in-
rpion D-4057A, Optika Laser, Bulgaria) was applied verti- crease on the E and L-scales (extroversion and social adopt-
cally to the long axes of the tooth in all interdental spaces ability), while the one with generalized form of periodontal
for 15sec in continuous mode on facial and lingual surfaces disease, significant increase on the E, N and L-scales was
with a light contact on the tissue. Treatment was performed prominent.
on all sites at each visit, for a total of approximately 16min Conclusion: From the previously presented data it can be
per mouth. Papilla biopsies were obtained from subjects at concluded that the presence of negative emotions - N-anx-
the end of treatment protocols. Samples were stored at -80°C iety and depressiveness, as well as the constant strive for
and evaluated by ELISA for levels of TNF-alpha. Data were social acceptance (L), are significant factors of the psycho-
presented as concentration of PgE2 (pg/mg) per biopsy logical profile that influence the stage of the clinical expres-
Results: Mean concentration of PgE2 after therapy de- sion and dynamics of the disease.
creased in Gr. B=132, 17±18, 60, Gr. C-=99, 36±9, 14, and
in Gr D (62,80 ± 11, 37) it is very close to the Gr. A=52, Key words: periodontal disease, EPQ, psychosocial stress.
24±3, 85.
A significantly decreased level of PgE2 for Groups C and
D compared to baseline (237,10 ± 153, 56-combined data POSTER Presentation
from all subjects) was found after treatment. Orthodontics
Comclusion: The results of this study show suppression of No: 108

PgE2 in gingival tissue after low-level laser treatment as ad-
junct to SRP. The data may suggest beneficial anti-inflam- VERTICAL CHANGES AS THERAPEUTIC EF-
matory effects of the laser treatment when used as adjunc- FECTS IN MALOCCLUSION CLASS II DIVISION 1
tive periodontal treatment.
B.Dzipunova, J.Gjorgova, N.Toseska

POSTER Presentation
The aim of this study was to analyse and compare skeletal Orthodontics
vertical changes in patients with malocclusion Class II Divi-
sion 1 and crowding, after therapy with premolar extraction No: 082
and fixed appliances, and establish eventual signification of
sexual dimorphisam. ORTHODONTIC-PROSTHETIC TREATMENT OF
Investigation was made on 30 patients of both sexes with PATIENTS WITH EXPULSION OF MAXILLARY
malocclusion Class II Division 1 and crowding. All patients INCISORS-CASE REPORT
were treated with premolar extraction, fixed appliances and
intermaxillary traction. At the start and the end of treat- M. Pop Stefanova-Trposka, V.Korunoska-Stevkovska
ment, a profile telerendgen films were taken on each patient,
and following parameters were analysed on it: SNA, SNB, PHO University Dental Clinical Centre “St. Pantelejmon”
ANB, oj, upper, lower and total anterior facial height and Skopje, Department of Orthodontics, Department for pros-
posterior facial height. thetics
Upper facial height was unsignificantly increased in girls Aim: The aim of this paper is to show orthodontic-prosthet-
and weak significantly in boys. But, lower facial height ic treatment of patients with expulsion of maxillary incisors,
increased significantly in both sexes, so total facial height dye to trauma.
showed real significance. Correlation between parameters Material an methods: We present 3 patients aged 10 to 18
was different. years with expulsion of the central and lateral incisors, dye
We can conclude that undertaken therapy is method of choise to trauma.
for achieve esthetic and functional balans, neuro-muscular Results: Orthodontic treatment consists removable orth-
equilibrium and results stability. odontic appliances in mixed dentition for expansion of the
dental arches and for keeping the spaces for the missing
teeth, and then fixed orthodontic appliances in the perma-
POSTER Presentation nent dentition. After finishing the orthodontic therapy in two
Orthodontics patients aged 15 and 16 years we made minimal partial pros-
thesis, and in one of them aged 19 we made frontal bridge.
No: 081 Conclusion: Because of the complexity of the problem it
is necessary team collaboration in the treatment of this pa-
Orthodontic and Oral surgery treat- tients.
ment of ectopically maxillary incisive
- case report
POSTER Presentation
Kanurkova L, Dimova C, Dorakovska A. Orthodontics
PHO University Dental Clinical Centre ”St Pantelejmon”- No: 083

Skopje,
Department of Orthodontic, Department of Oral Surgery, Orthodontic-prosthetic treatment of
an adult patient
Aim: The aim of this study was to present orthodontic and case study
oral surgery treatment in patient with ectopically position of
central incisor in maxillary dental arch. G. Nikolov1, O. Purdanoska2
Material and method: The patient S.J. was 15 years old-
female with horizontally ectopically position of left maxil- PZU ORTO 2G – Kavadarci1, PZU Poliklnika ALTEA –
lary central incisor, without space for it. Dental relationship Prilep2
showed bilateral cross bite. Edgewise orthodontic treatment
was applied. After the oral surgery intervention – cortico- Cases of necessity of denture ads are so common in every
tomy, maxillary central incisor was included in fixed ap- day practice with adult patients. But very often, in order to
pliance and wires, ligatures, elastomers, and springs were complete the denture treatment with affordable results, there
used. is necessity of adding the teeth one by one in right order.
In our case we have patients with bimaksilar protrusion with
Result: The maxillary incisive was placed after a period of distanced teeth moved to the front out of it’s normal posi-
16 months. tion. After the complete treatment, and the paradontologic
examination, fixed device was placed first on the lower, than
Conclusion: The orthodontic and oral surgery treatment of on the up denture. After 21 months of ortodontic treatment
this patient enabled correct position of the maxillary ante- and examination of the paradontologist, bridge constructi-
rior teeth in dental arch, correction of bilateral crose bite. ons were made on both dentures.
Facial aesthetics was improved with establish the correct With this case our aim was changing the facial outlook of
functions in the orofacial region.

our female patient.

The goal was to present the success of the orthodontic trea- INTRODUCTION
tment at adult patient with appropriate team work. Repeated egzacerbation of chronical diffuse periapical pro-
cess of the bone, following gangrene, very often lead to
tooth extraction even after repeated endodontic treatments.
Poster Presentation The goal of this study was to support the healing of the teeth
EndodonticS with this kind of diagnosis by sterilization of the root canals
and the periapical tissue by the correct parameters of the
No: 084 Nd:YAG laser.
MATERIAL AND MATHODS
ADAPTATION OF TWO DIFFERENT CALCIUM This is a case report of 3 cases. The perapical processes
HYDROXIDE BASES UNDER A COMPOSITE RES- were diagnosed and treated by the following endodontic
TORATION protocol: mechanical and chemical cleaning of the root ca-
nals, intermediate Ca(OH)2 filling, and definite AH Plus
V.Stojanovska,L.Popovska,I.Muratovska,V.Rendzova, and gutta-percha sealer. The crown were reconstructed with
B.Pejkovska composite fillings or crowns.
RESULTS
The aim of this study, with scanning electron microscope The goal of the laser irrigation was to achieve sterile main
(SEM) was to investigate how the adaptation of two calci- and lateral root canals, to help stopping the secretion and get
um hydroxide bases (one chemically cured, one light cured) a asymptomatic clinical status, which will support the bone
was affected by the polymerization contraction of a super- regeneration. The laser supported treatments gave excellent
vening light-cured composite resin restoration. results of clinical healing and X-Ray visible new bone.
In this in vitro study 20 extracted human teeth were se- CONCLUSION
lected and divided into two equal groups. In the first group The implementation of the appropriate parameters of the
a chemically cured calcium hydroxide (Dycal, De Trey Nd:Yag laser in the endodontic therapy gains healing of sin-
Dentsply) was placed as a base. In the second group light- gle and multy root teeth suffering egzacerbations of chroni-
cured calcium hydroxide product ( Prisma VLC Dycal, De cal diffuse periapical processes , which can sometimes not
Trey Dentsply) was used. The restorations were completed react of any conservative methods. Therefore the Nd:YAG
with an acid-etched, incrementally placed composite resin. laser could become a vital part of the endodontic treatment
The specimens were sectioned vertically and debrided. The for some diagnosis.
interfaces between composite resin\ base and base\ dentin
were viewed and photographed in the SEM.
The marginal adaptation at these two interfaces was clas- Poster Presentation
sified into three categories according to the extent of the CARIOLOGY
gaps that were observed. Prisma VLC Dycal base was found
to be pulled away from the dentine floor of the cavity as a No: 086
result of an apparent adhesion to the composite resin dur-
ing polymerization contraction. Dycal was better adapted to Treatment of paradontopathy before a
the cavity floor than Prisma VLC Dycal.Disorganization of fixed protetic reconstruction
the resin-bonded Prisma VLC Dycal was minimal even after
acid etching the enamel, sectioning and ultrasonic debride- Darko Cekov
ment.
Dycal appeared to be more friable, and occasionally exhib- The aim of this work is to present the course of treating
ited marked disorganization as a result of these procedures. paradontopathy on a patient that requires a fixed protetic
reconstruction. It means cleansing tartar, concrements and
treatment of the solid and tender walls of the periodontal
Poster Presentation sockets. The surgical part of the therapy is gingivectomy
EndodonticS and gingivoplasty.
In our case, we had a 46 years old patient who came to us for
No: 085 a protetic reconstruction. But after the intraoral examination
the diagnose was a paradontopathy with prominent hyper-
extraction or laser treatment plastic gingiva. (Pic. 1)
in case of Periodontitis apicalis chr. Therapy
diff. egzacerbata We began the therapy with cleansing tartar, subgingival
concrements and cleansing of tender sediments. (Pic. 2) Re-
D. Cvetanovska, G. Parcanov, А. Bundalevska moval of necrotic cement. Disinfection and cleaning with
3% H202 and Betadine 1%. (Pic. 5).
PZU ETERNAdent, Skopje Thereafter we performed gingivectomy with reverse angle

by sectioning the gingiva at a 45 degrees angle and removal of the salivary alkaline phosphatase activity showed un-
of the pathologically changed tissue. (Pic. 3,4). After the clear correlation due to the small statistical size of the study
completed gingivectomy we performed gingivoplasty. After group. Conclusion: Therefore more studies on larger study
stitching the wound with single interdental stitches (Pic. 5) groups are necessary in order to establish a statistically sig-
we applied a packing of zink oxide (кариофил). (Pic. 6) nificant relation between the variables, salivary alkaline
The whole procedure was conducted under the impact of the phosphatase and the dmft index.
antibiotic therapy Tabl. Rodagil.
The patient was given directions for maintaining the oral
hygiene on higher level, thus helping the therapy to suc- Poster Presentation
ceed. EndodonticS
After 4 days we removed the packing of (кариофил). (Pic.
8) No: 088
After 7 days we removed the stitched (Pic. 9) and the pa-
tients was given new instructions for oral hygiene. ESTHETIC RESTAVRATIONS IN FRONTAL RE-
The picture taken 20 days after the intervention shows a sig- GION - SOME MOMENTS FROM EVERUDAY’S
nificant recovery of the gingival. The extraction took place PRACTICE
on 11. 12. 25.
Picture after the preparation of the teeth. (Pic. 10) Dr. Natasha Tozija
Pic. 10 shows the protetic reconstruction that was worked
out in a way so it won’t penetrate under the gingiva more PZU 11 Oktomvri
than 1 mm. Also, the picture shows a complete recovery of
the gingival and perfect pink color. Aim: The aim of this article is to give solutions for some
Our presentation through pictures and text shows the suc- specific cases in frontal region, using minimal invasive
cess of the intervention on our patient who was more than method and restoring with nanocomposit filling .
happy with what we’ve done for him. The reaction of our
patients is our only. Material and method: Interventions were done with stan-
dard dental instruments and equipment, using minimal inva-
sive method of preparation, with maximum saving of solid
POSTER Presentation dentin. Restorations were done with Herculite XRV Ultra,
CARIOLOGY from Kerr Corporation, and Optibond Solo Plus was used
for bonding.
No: 087
Results: All cases had maximum satisfactory results, both
RELATION BETWEEN THE SALIVARY ALKALINE from medical and esthetic aspect.
PHOSPHATASE ACTIVITY AND THE DMFT INDEX
Conclusion: The method of minimal invasive dentistry and
E.Radevska1, M. Stojanoska1, O.Trenchevska2 and use of modern nanocomposites allows full functional and
V.Aleksovski3 esthetic restoration of dental cavities, giving fast, long-last-
ing and economical solution to our patient’s problem.
1Faculty of Dentistry, European university, Skopje, Re-
public of Macedonia, 2Institute of Chemistry, Faculty of
Sciences, Sts. Cyril and Methodius University, Skopje,
Macedonia 3Faculty of Medicine, Sts. Cyril and Methodius Poster Presentation
University, Skopje, Macedonia EndodonticS
Target of research: This study was undertaken to determine No: 089

the relation between salivary alkaline phosphatase activ-
ity and the DMFT index (number of decayed, missing, and TRANSGINGIVAL ELECTRONIC NERVE STIMU-
filled teeth due to caries). Materials and methods: The study LATION, ITS IMPLEMENTATION IN THE CON-
was carried out on 30 adult patients at the age between 20- TEMPORARY DENTAL CLINICAL PRACTISE
30, divided into 3 groups depending on the DMFT index.
Both sexes were included. 2 ml of unstimulated saliva were d-r B.Pejkovska, As. d-r V. Stojanovska
collected from the patients and sent for biochemical analy-
ses. PHO University Dental Clinical Center St. Pantelejmon –
Skopje,
A kinetic method was used to measure the alkaline phos-
phatase activity. Standard statistical analyses were carried Purpose: Evaluating the possibility of more efficient apply
out in the process of result evaluation. Results: The results of the transgingival electronic nerve stimulation (TENS)

anesthesia, in the contemporary clinical dental praxis, espe- Poster presentation

cially within specific category of patients. EndodonticS
Material and methods: Examinations have been made at
20 patients, with use of a laser complex throughout the No: 090
implementation of the TENS anesthesia. The patients have
been diagnosed with allergies on anesthetics, phobias from The case of endodontic treatment of
needles and with other problems. Methods of comparative the root canal with large internal
analysis have also been used. resorptive defect
Results: The certain effects within the patients with the use
of TENS have been concluded. With this method a better Author: Emilija Kostadinovska
cooperation with the patients could be established while the
effect in the context of the further process of work tends to Target
be improved. The aim of this study is to show the case of endodontic
Deductions: This method is successfully applied at patients treatment of the root canal with internal resorptive defect
who have allergies from anesthetics, phobia from needles after their own methods.
and in other cases. From this research it was found out how Method and materials
efficiently to use this method and how to achieve better co- A 30 year old man was referred to a dental office for
operation with the patient who accepted this method. It is treatment of a large internal resorptive defect in the
necessary for the dental practitioners to be education on the middle one third of the maxillary right incisive root with
application of this method. no apparent periapical pathology.
We used endodontic modified method. The canal was
instrumented to a size 45 file using Sodium hypochlorite
Poster Presentation 2,5 % as irrigation and in the end , root canal was filled
EndodonticS with fugi I.
Results
No: 090 After 3, 6 and 12 months of the treatment the
controlinspection shows improve of the resorptive defects.
THE CASE OF ENDODONTIC TRETMENT OF THE Conclusion
ROOT CANAL WITH LARGE INTERNAL RESORP- This technique seals the dental tubules and strengthens the
TIVE DEFECT remaining tooth structure and the root canal is sterile by
using Rokle’s.
Emilija Kostadinovska, Marija Stevanovic, Tatjana Zaf-
irovska
Poster Presentation
Target: EndodonticS
The aim of this study is to show the case of endodontic treat-
ment of the root canal with internal resorptive defect after No: 091
their own methods.
Method and materials: FIBER GLASS POSTS-NEW OPPORTUNITIES FOR
A 30 year old man was referred to a dental office for treat- CROWN BUILT UP
ment of a large internal resorptive defect in the middle one
third of the maxillary right incisive root with no apparent D. Azmanov, D. Cvetanovska, A. Bundalevska, G. Par-
periapical pathology. canov, A. Minovska
We used endodontic modified method. The canal was instru-
mented to a size 45 file using Sodium hypochlorite 2, 5 % as PZU ETERNAdent, Skopje
irrigation and in the end, root canal was filled with fugi I. AIM:
Results: Fiber glass posts are lately used as a substitute to the con-
After 3, 6 and 12 months of the treatment the controlinspec- ventional metal intraradicular posts. Their physical charac-
tion shows improve of the resorptive defects. teristic appear to be very good, especially for their elastic-
Conclusion: ity similar to the one of the dentin, and also the chemical
This technique seals the dental tubules and strengthens the connection of the post with the dentin through the adhesive
remaining tooth structure and the rooth canal is sterile with cements.
using Rokle’s. The aim of this paper is to show the clinical characteristics
of the fiber glass posts accessed by the percents of fracture
of the roots where they were built in, fracture on the roots
caring solo crowns and bridges over the composite built up
around the post.
METHODS AND MATERIALS:

Thirty two patients were followed-up, divided into 3 groups: ture of the canal system. There is not one method that will
fiberglass posts as a support of a composite filling(11), fi- treat all possible scenarios.
ber glass posts on tooth caring solo crowns(14) and the
third group were fiber glass posts caring metal-porcelain Hence, by our method we concluded that the combination of
bridges(11). All the posts were cemented with adhesive res- “hybridization” of methods and techniques may bring about
in cement (Relyx U100, 3M ESPE, Germany). effective endodontic result that will last longer.
The patients were followed-up for 2 years.
RESULTS:
For this period of time there were no fracture, neither on the Poster Presentation
tooth caring crowns or bridges, nor on those with composite EndodonticS
fillings. Although the period of 2 year is relative short, the
following of the pacients will continue in order to collect No: 093
more accurat results.
CLINICAL EVALUATION OF THE NON-CARIOUS
LESIONS
Poster Presentation
EndodonticS Ivona Kovacevska, Georgina Perusevska, Jordan Gjurceski,
Kristina Matovska
No: 092
PHO University dental clinical center Sveti Pantelejmon,
HYBRIDIZATION OF ENDODONTIC TECHNIQUE- Department of Dental pathology and Endodontic
PROTAPER SYSTEM, WITH CLINICAL PRESEN-
TATION Aim: Was to determinate the frequency of non-carious les-
sions in randomly chosen group of students in the Faculty of
d-r Elena Mihailova , 2,. D-r Ivan Iliev Dentistry-Skopje, and their patients.
PZU Dental Practice D-r Iliev Material and method: A questionnaire was created that con-
sists of all the parameters that play an important role in the
Objective of the work: etiology of tooth wearing. In this study, 100 individuals
To be presented the advantage of the combination of the were questioned.
endodontic technique crown down – protaper by means of
the step back technique in the speed and safety of cleaning, Results: The clinical and epidemiological evaluations
procession and definite obturation of the root canal system showed variable incidence of non-carious lessions, that de-
in order to get the clinical result improved. pends on their correlation with different etiological factors.
Material and method: Conclusion: Aging as the most significant etiological factor
There were made clinically 50 endodontic treatments out of as well as: traumatic occlussion, brixism, bad habits, oral
which on 30 single rooted and on 20 multi-rooted teeth. hygiene.
It was applied the crown down method (manual or machine)
protaper and by combination with the step-back method
(case study) with obturation by one gutta-percha – single- POSTER Presentation
cone protaper and by lateral condensation. In all cases it was ORAL SURGERY
used an apex locator and X-ray shots were made before the
treatment, after the obturation and in 6 months after the ob- No: 094
turation.
Result: Oral self-inflicted lesions: dental and
In all 50 treated cases by using individual approach in the psychological aspect
application of a combination of methods in the endodontic
treatment we obtained significant improvement in its speed, Authot: L. Zendeli- Bedzeti, Z. Belazelkoska, K. Mitic, T.
safety and efficiency. Zorcec, V. Jurukovska
Conclusion: Introduction: Chewing lesions of the oral mucosa, known as

By applying and combining versatile techniques (crown morsicatio mucosae oris, are often seen on the bucal, labial
down – protaper, step back, steel or NiTi instruments, ob- mucosa and lateral sides of the tongue, separately or com-
turation with termafill, system with one gutta-percha single bined, with unilateral or bilateral involvement. While most
cone – protaper, or lateral condensation with different fill- of these lesions appear to be of transient nature, a part of
ings), the individual decision on what strategy we should them persist chronically.
define, depends, first of all, on the anotomorphological fea- Aim: Evaluation of the role of psychological factor on the

etiology and clinical manifestation of chronically oral self- POSTER Presentation

inflicted injures. ORAL SURGERY
Material and method: This report describes clinical features
of this entity among three cases with prominent clinical ap- No: 109
pearance. Emphasizing the psychological nature of these
lesions a psychological test was used for the evaluation of MICROBIOLOGICAL ASPECTS OF RADICULAR
patients profile and the background of self-inflicted injures. CYSTS
Results: A successful outcome of therapeutic intervention
and the importance of psychologist contribution in self- in- O.Dimitrovski, Lj.Simjanovska,S.Stefanovski
duced injuries on oral mucosa were determined.
Conclusion: Early detection, treatment and continuous fol- The aim of this study is to evaluate the microbiological sta-
low up combined with psychologist support appear to be tus of the radicular cysts. The etiopathogenic mechanisms
of value in managing with self-injurious behavior with oral of the radicular cysts are still not clearly defined.
manifestation. 50 patients are taken into consideration for the purpose of
this study. The microbiological analysis of the radicular
cysts confirmed that Streptococcus viridians is present with
POSTER Presentation 38% and Staphylococcus epidermidis is present with 16%.
ORAL SURGERY Our results showed concrete knowlegment of the nature of
the radicular cysts. The contemporary data showing the in-
No: 095 fluence of the microorganisms in the acting of the bone re-
sorption factors, confirm that the inflammation is major and
ORAL HEALTH SELF-EVALUATION OF GERIAT- the strongest indicator in the development of the radicular
RIC PATIENTS cysts.
Nikolovska J1, Georgieva E2 , Gigovski N1

Department for prosthodontics1. Department for pediatric
and preventive dentistry2
Faculty of Dentistry , Skopje, Republic of Macedonia
Objectives: The purpose of this study was to get informa-

tion about the priorities of the geriatric patients regarding
to their oral health, as well as to evaluate the necessity of
in-hospital oral treatment of these patients.
Materials and methods: 141 patients (all of them older than
65 years), divided in III groups were asked to fill a question-
naire and the data were statistically analyzed. The first group
consisted of 34 (7 male + 27 female) patients hospitalized in
special institution diagnosed with cancer in terminal stage.
The second group consisted of 71 (21 male + 50 female)
geriatric patients from the public geriatric centers. The third
group consisted of 36 (15 male and 21 female) patients who
regularly visit the Dental Clinical Centre.
Results: The results proved that most of the patients insisted
on keeping their own teeth as longer as it is possible, in-
dependently of the group they belong to. Also, the totally
edentulous patients would have been happy if they could
have kept their teeth.
Conclusions: Having in mind that this was a pilot study, the
conclusion is that it would be necessary to provide dental
treatment to the geriatric patients, and as a possible solu-
tion regarding the circumstances could be the Atraumatic
Restorative Treatment (ART).

5th Macedonian Dental Congress With International Participation Abstract Book 2009

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

5th Macedonian Dental Congress With International Participation Abstract Book 2009

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

V Меѓународен конгрес на стоматолозите од Македонија со меѓународно учество

Vth Macedonian Dental Congress with International Participation

10 - 13 септември 2009 Охрид

10 - 13 September 2009 Ohrid

Потпретседател Vice President

Генерален секретар General Secretary

НАУЧЕН ОДБОР SCIENTIFIC COMMITTEE

Потпретседател Vice President

Доц.д-р Мира Јанкуловска Ass.prof. d-r Mira Jankulovska

Потпретседател Vice President

Д-р Дејан Ристески d-r Dejan Risteski

Конгрес менаџер Congress Manager

Секретаријат на конгресот: Congress Secretariat:

Конгресна канцеларија Congress Office

Во просториите на Стоматолошка комора на In-office at Macedonian Dental Chamber

е-mail: kongres@msd.org.mk е-mail: kongres@msd.org.mk

Bona Bajraktarova Оливера Саракинова

Клиника за детска и превентивна стоматологија Клиника за детска и превентивна стоматологија

DELIKATNOSTA NA KORENSKITE FRAKTURI ПАТОТ КОН ИДНИНАТА ВО ПЕДОДОНЦИЈАТА

Frakturite na korenot se poseben delikaten entitet vo Саракинова О. ,Царчев М. ,Саракинов Х. , Азманов Д.

10 - 13 септември 2009 Охрид 7

за детска и превентивна стоматологија.Во моментов gija go poloжila vo 1995 godina.

Клиника за детска и превентивна стоматологија ЕЛИЗАБЕТА Ѓоргиевска

BIOLOШKI RIZICI ZA DENTO-PULPINIOT

8 10 - 13 септември 2009 Охрид

„саморепарирачки“4. Овој феномен ја доведува во

10 - 13 септември 2009 Охрид 9

мукогингивална хирургија, систeмски болести и Curriculum Vitae

10 10 - 13 септември 2009 Охрид

- Монографија: Факторите на растот во коскената асоцијација на дентални имплантолози

Имплантологија КОМПЛИКАЦИИ ПРИ РАБОТА СО

10 - 13 септември 2009 Охрид 11

коскени дефекти, посебно не кога ни недостасуваат фокусира на денталната имплантологија и пародонтална

12 10 - 13 септември 2009 Охрид

подтврдува потребното време за третман и истото реставративната стоматологија, особено адхезивната

Игор Ристиќ ХАМИД БУКАИС

важноста и целта на планирањето Алжир

10 - 13 септември 2009 Охрид 13

хируршки зафати (едноставни екстракции, мултипни

Bidejќi apstraktot gi ograniчuva moжnostite na pro-

14 10 - 13 септември 2009 Охрид

Kluчni zborovi: sovremena stomatologija, predizici, puters.

10 - 13 септември 2009 Охрид 15

Стоматолошка Асоцијација на Бугарија, 1996 ги репродуцира сосема целосно идните естетски

16 10 - 13 септември 2009 Охрид

е поврзувањето на фиксниот и мобилниот дел од изборот за член на Светската академија на стоматолози

10 - 13 септември 2009 Охрид 17

треба детално да се информира за стоматолошката Практикум на оралната хирургија. Научна книга,

18 10 - 13 септември 2009 Охрид

Број на клинички случаи ќе бидат презентирани и ќе Но и покрај постојаното подобрување во составот

10 - 13 септември 2009 Охрид 19

Соња Апостолска Ивона Ковачевска

GUTTA FLOW НОВ СИСТЕМ ЗА ПОЛНЕЊЕ НА ПРИМЕНА НА Nd: YAG ЛАСЕРОТ ВО

Д-р Ивона Ковачевска е родена во Битола 1962год.

20 10 - 13 септември 2009 Охрид

Квантна медицина со примена

Во рефератот се изнесуваат современи сознанија за

10 - 13 септември 2009 Охрид 21

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА на оралните заболувања се особено актуелни. Во тој

УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА Цел/и на истражувањето:

10 - 13 септември 2009 Охрид 25

Бр.004 УСНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

26 10 - 13 септември 2009 Охрид