ើ ជ ើសសិសសពូកែ ជេត្តព្ប្ពកែង

ប្រឡងជប្រស

កនែែអែស សិល្បកេែ
៍ គណិត្ែិទ្យា រ
ូ ែិទ្យា ថ្នែ ែ់ទ្យ៩
ី និងថ្នែែ់ទ្យ១
ី ២

សម័យប្រឡងៈ ព្ងៃទ្យី០១ កេ មីនា ឆ្ែ ាំ ២០១៩

ែិ ញ្ញ
ា សៈ គណិត្ែិទ្យាថ្នែែ់ទ្យី១២ ជល្ើែទ្យី២ ( យៈជពល្ ១២០នាទ្យី ពិន១០០)
ទុ

𝐈. (១០ពន្ ំ ួ ន្ពតវ
ិ ុ ទ) គេឱ្យ 𝑥, 𝑦, 𝑧 ជាចន្ ិ ជ្
ិ មា
ជ ន្។ ស្រាយបញ្ជ ់
ជ កថា

2 2 2
𝑥 𝑧 𝑦 𝑥 𝑧 𝑦
( +3 ) +( +3 ) +( +3 ) ≥ 12 ។
𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 √𝑥𝑦𝑧 𝑥 √𝑥𝑦𝑧

𝐈𝐈. (១៥ពិន្ុ )ទ គេឱ្យ 𝑎1 , 𝑎2 , 𝑎3 ន្ិ ង 𝑎4 ជាគេេុណនន្បួន្តួតគ្នារបស់ពន្លាតគវធា

េ (1 + 𝑥 )𝑛 ។

ជ ក់ថា ច ំន្ួន្
ស្រាយបញ្ជ
𝑎1 𝑎2 𝑎3
; ;
𝑎1 + 𝑎2 𝑎2 + 𝑎3 𝑎3 + 𝑎4 ី ួតគ្នានន្ស្ី តន្ព
ជាបត េ េន្តេួយ ។

𝐈𝐈𝐈. (១៥ពន្
ិ ុ )ទ គ ័ ធសេការ
ោះស្រាយស្របពន្ ី

1−𝑥2 3
។
2 𝑥2 − 2𝑦 = −𝑥𝑦 −
{ 2
2 2 2
( 𝑥 𝑦 + 2𝑥 ) − 2𝑥 𝑦 + 1 − 4𝑥 = 0

(𝑎𝑛 )2 − 5
𝐈𝐕. (២០ពិន្ុ )ទ គេឱ្យ 𝑎0 = √2 + √3 + √6 ន្ិង 𝑎𝑛+1 = ស្រេប់ 𝑛 ≥ 0 ។
2(𝑎𝑛 + 2)
ជ ក់ថា ចគំ
ស្រាយបញ្ជ ោះ 𝑛 ∈ ℕ, 𝑎𝑛 = cot( )− 2។
2𝑛−3 𝜋
3

ិ ុ ទ) គេឱ្យស្ី តច
𝐕. (២០ពន្ ំ ួន្ពិត ( 𝑥𝑛 ) ន្ិ ង (𝑦𝑛 ) ក ំណតគ់
េ ន្ យ 𝑥𝑛 = 1! 1 + 2! 2 + ⋯ + 𝑛! 𝑛

ន្ិង
1 2 𝑛 1 1 1 2018
𝑦𝑛 = + + ⋯+ ។ គេដង
ឹ ថា + +⋯+ = ។
2! 3! (𝑛 + 1)! 1∙2 2∙3 2018 ∙ 2019 2019
ំ ួន្ ( 2019 ) ន្ិង 20192019 ។
ចូរគស្របៀបគ ៀបចន្
𝑥 2
2020𝑦2019

𝑽𝑰. (២០ពិន្ុ )ទ គេឱ្យស្រតគកាណ

ី ំ ុ ចកណ្ត
𝐴𝐵𝐶 េួយ គេេូស 𝐴𝐷 ដដល 𝐷 ជាចណ ត ល 𝐵𝐶 ។

គេដង
ឹ ថា

∠𝐴𝐶𝐵 = 30° ; ∠𝐴𝐷𝐵 = 45° ។ េណន្លេុ ំ ∠𝐴𝐵𝐶 ។

 ដ ំគណ្តោះស្រាយ

𝐈. (១០ពន្ ជ ក់ថា
ិ ុ ទ) ស្រាយបញ្ជ
2 2 2
𝑥 𝑧 𝑦 𝑥 𝑧 𝑦
( +3 ) +( +3 ) +( + 3 ) ≥ 12
𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 √𝑥𝑦𝑧 𝑥 √𝑥𝑦𝑧

តាេវសេភាព
ិ 𝐶𝑎𝑢𝑐ℎ𝑦 គយងបាន្៖
ើ

2
𝑥 𝑧 𝑥𝑧 𝑥 𝑧 𝑥𝑧
+3 ≥ 2√ 3 គន្លោះ ( + 3 ) ≥4 3 (1)
𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑦 √𝑥𝑦𝑧

ស្រាយដូចគ្នាដដរគយងបាន្៖
ើ
2
𝑦 𝑥 𝑥𝑦
( +3 ) ≥4 3 (2)
𝑧 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 √𝑥𝑦𝑧
2
𝑧 𝑦 𝑦𝑧
( +3 ) ≥4 3 (3)
𝑥 √𝑥𝑦𝑧 𝑥 √𝑥𝑦𝑧

គ យយក (1) + (2) + (3) គយងបាន្៖

ើ

2 2 2
𝑥 𝑧 𝑦 𝑥 𝑧 𝑦 𝑥𝑧 𝑥𝑦 𝑦𝑧
( +3 ) +( + 3 ) +( +3 ) ≥4 3 +4 3 +4 3
𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 √𝑥𝑦𝑧 𝑥 √𝑥𝑦𝑧 𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 √𝑥𝑦𝑧 𝑥 √𝑥𝑦𝑧
𝑥𝑧 𝑥𝑦 𝑦𝑧
= 4( 3 + 3 + 3 ) (∗)
𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 √𝑥𝑦𝑧 𝑥 √𝑥𝑦𝑧

គ យគស្របើវសេភាព
ិ 𝐶𝑎𝑢𝑐ℎ𝑦 េតងគវៀតចគំ ោះ (∗) អងគខាងាតគំ យើងបាន្៖

𝑥𝑧 𝑥𝑦 𝑦𝑧 3 𝑥𝑧 𝑥𝑦 (𝑥𝑦𝑧)2 𝑦𝑧 3
+ + ≥ 3√ 3 × × = 3√ =3
𝑦 3√𝑥𝑦𝑧 𝑧 3√𝑥𝑦𝑧 𝑥 3√𝑥𝑦𝑧 𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 3√𝑥𝑦𝑧 𝑥 3√𝑥𝑦𝑧 (𝑥𝑦𝑧)2

2 2 2
𝑥 𝑧 𝑦 𝑥 𝑧 𝑦
តាេ (∗) ⟹ ( + 3 ) +( +3 ) +( + 3 ) ≥ 4 × 3 = 12 ពិត ។
𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 √𝑥𝑦𝑧 𝑥 √𝑥𝑦𝑧

សេភាពគកតមាន្គៅគពលដដល
ើ 𝑥=𝑦=𝑧 ។

2 2 2
𝑥 𝑧 𝑦 𝑥 𝑧 𝑦
ដូចគន្ោះ ចគំ ំ ួន្ពិតវជ្
ោះ 𝑥, 𝑦, 𝑧 ជាចន្ ិ ជមាន្ ( + 3 ) +( +3 ) +( +3 )
𝑦 √𝑥𝑦𝑧 𝑧 √𝑥𝑦𝑧 𝑥 √𝑥𝑦𝑧
≥ 12 ។
 𝑎1 𝑎2 𝑎3
𝐈𝐈. (១៥ពន្ ជ ក់ថា ចន្
ិ ុ )ទ ស្រាយបញ្ជ ំ ួ ន្ ; ; ជាបត ួ គ្នានន្ស្ី តន្ព
ី ត េ េ ន្េ
ត យ
ួ
𝑎1 + 𝑎2 𝑎2 + 𝑎3 𝑎3 + 𝑎4

គដេ
ើ បឱ្យប
ី ច ំ ួ ន្តគ្នាជាសតន្ព
ី ន្ ីុ េ េន្េ
ត ួ យ លុ ោះស្រតាដត ផលបូកតួវី១ ន្ិងតួវី៣ គសើ ព
ម រី

ដងតួវី២ គយងន្
ើ ង
ឹ
𝑎1 𝑎3 𝑎2
ស្រាយថា៖ ពត។
𝑎2 + 𝑎3 ិ
+ =2
𝑎1 + 𝑎2 𝑎3 + 𝑎4
តាង 𝑎1 ,𝑎2 , 𝑎3 ន្ិ ង 𝑎4 ជាគេេុណនន្បួន្តួតគ្នានន្តួ 𝑇𝑟+1 , 𝑇𝑟+2 , 𝑇𝑟+3 ន្ិ ង 𝑇𝑟+4 គរៀងគ្នា

គន្លោះ 𝑎1 = គេេុណនន្ 𝑇𝑟+1 = 𝐶𝑟𝑛

𝑎2 = គេេុណនន្ 𝑇𝑟+2 = 𝐶𝑟+1

𝑛

𝑎3 = គេេុណនន្ 𝑇𝑟+3 = 𝐶𝑟+2

𝑛

𝑎4 = គេេុណនន្ 𝑇𝑟+4 = 𝐶𝑟+3

𝑛

𝑎1 𝐶𝑟𝑛
គេទាញបាន្ = 𝑛 𝑛
𝑎1 + 𝑎2 𝐶𝑟 + 𝐶𝑟+1

តាេរូបេន្ត 𝐶𝑟𝑛 + 𝐶𝑟+1

𝑛 𝑛+1
= 𝐶𝑟+1

𝑎1 𝐶𝑟𝑛 𝑛! ((𝑟 + 1) ! (𝑛 − 𝑟)!)

= 𝑛+1 = ×
𝑎1 + 𝑎2 𝐶𝑟+1 𝑟! (𝑛 − 𝑟)! (𝑛 + 1)!

𝑟+1
=
𝑛+1

ស្រាយដូចគ្នាដដរ គេបាន្៖

𝑎3 𝐶𝑛
= 𝑛 𝑟+2 𝑛
𝑎3 + 𝑎4 𝐶𝑟+2 + 𝐶𝑟+3
𝑛
𝐶𝑟+2 𝑟 +3
= 𝑛+1 =
𝐶𝑟+3 𝑛 + 1

𝑎1 𝑎3 𝑟 + 1 𝑟 + 3 2𝑟 + 4 2(𝑟 + 2)
⟹ + = + = = (1)
𝑎1 + 𝑎2 𝑎3 + 𝑎4 𝑛 + 1 𝑛 + 1 𝑛+1 𝑛+1
𝑛
𝑎2 𝐶𝑟+1
គ ើយ = 𝑛 𝑛
𝑎2 + 𝑎3 𝐶𝑟+1 + 𝐶𝑟+2
𝑛
𝐶𝑟+1 𝑟+2
= 𝑛+1
= (2)
𝐶𝑟+2 𝑛+1
 𝑎1 𝑎3 𝑎2
តាេ (1) ន្ិ ង (2)គយងបាន្៖
ើ ពត។
𝑎2 + 𝑎3 ិ
+ =2
𝑎1 + 𝑎2 𝑎3 + 𝑎4
𝑎1 𝑎2 𝑎3
ំ ួន្
ដូចគន្ោះ ចន្ ; ; ជាបច ំ ួ ន្េត់តេ។
ី ន្ ា
𝑎1 + 𝑎2 𝑎2 + 𝑎3 𝑎3 + 𝑎4

𝐈𝐈𝐈. (១៥ពិន្ុ )ទ គ ័ ធសេីការ

ោះស្រាយស្របពន្

1−𝑥2 3
𝑥2 − 2𝑦 = −𝑥𝑦 −
{2 (1)
2
(𝑥 2 𝑦 + 2𝑥 )2 − 2𝑥 2 𝑦 + 1 − 4𝑥 = 0 (2)

តាេសេការ
ី (2) អាចសរគសរបាន្ថា៖ (𝑥 2 𝑦 + 2𝑥 )2 − 2𝑥 2 𝑦 + 1 − 4𝑥 = 0

សេេូល (𝑥 2 𝑦 + 2𝑥 )2 − 2(𝑥 2 𝑦 + 2𝑥 ) + 1 = 0

សេេូល (𝑥 2 𝑦 + 2𝑥 − 1) 2 = 0
1 − 2𝑥
សេេូល 𝑥 2 𝑦 + 2𝑥 − 1 = 0 ⟹ 𝑦 =
𝑥2

តាេសេការ
ី (1) គេបាន្៖
1−𝑥2 1−2𝑥 1 − 2𝑥 3
2 𝑥2 −2 𝑥2 = −𝑥 ∙ −
𝑥2 2
1−𝑥2 1−2𝑥 𝑥−2
2 𝑥2 −2 𝑥2 =
2𝑥
1−𝑥2 1−2𝑥 𝑥−2
យក 𝑓(𝑥 ) = 2 𝑥2 −2 𝑥2 , 𝑔 (𝑥 ) =
2𝑥
ំ រស្របសព
ស្រកាបទាងពី េ ា ស្រតង់ 𝑥 = 2 ⟹ 𝑦 = −
គ្ន
3
4
 ័ ធសេីការមាន្ចគេាើយ (𝑥, 𝑦) = (2, − ) ។
ដូ ចគន្ោះ ស្របពន្
3
4

𝐈𝐕. (២០ពិន្ុ ទ) ស្រាយបញ្ជ ់ ច ំគ

ជ កថា ោះ 𝑛 ∈ ℕ, 𝑎𝑛 = cot(
2𝑛−3 𝜋
)−2
3

គយើ ងន្ឹងស្រាយបញ្ជ ់ េវចារក

ជ កតា ិ គំ ណើន្ឬ អន្ុមាន្រួេេណិតវវា។
ិ

គយើ ងមាន្៖
𝜋 𝜋 𝜋
𝜋 cos 24 2 cos2 24 1 + cos 12
cot = = 𝜋 =
24 sin 𝜋 2 sin
𝜋
cos
𝜋
sin 12
24 24 24
𝜋 𝜋 𝜋 𝜋 𝜋 𝜋
1 + cos (3 − 4 ) 1 + cos cos + sin sin
= = 3 4 3 4
𝜋 𝜋 𝜋 𝜋 𝜋 𝜋
sin(3 − 4 ) sin cos − sin cos
3 4 4 3

√2 √6
1+ 4 + 4 4 + √6 + √2
= =
√6 √2 √6 − √2
4 − 4
2
4(√6 + √2) + (√6 + √2) 4(√6 + √2) + 8 + 4√3
= =
(√6 − √2)(√6 + √2) 4

= 2 + √2 + √3 + √6 = 𝑎0 + 2

គយងបាន្៖ ) − 2 ពិតចគំ ោះ 𝑛 = 0
2𝑛−3 𝜋
ើ
𝜋
𝑎0 = cot 24 − 2 = cot ( 3

ឧបមាថា វាពិតរ ូ តដល់ 𝑛 = 𝑘 ន្ិ ង 𝑘 ∈ ℕ, 𝑎𝑛 = cot(

2𝑘−3 𝜋
)−2
3

គយើងន្ឹងស្រាយថា វាពិតរ ូ តដល់ 𝑛 = 𝑘 + 1 េឺស្រាយថា៖ 𝑎𝑘+1 = cot

2𝑘−2 𝜋
−
3

2។

2𝑘 −3 𝜋
តាង 𝑏𝑘 = cot( ) ដដល 𝑏𝑘 = 𝑎𝑘 + 2 ច ំគ ោះ 𝑘 ≥ 1
3
( 𝑎𝑘 )2 − 5 (𝑏𝑘 − 2)2 − 5
វ ំន្លកវ
់ ន្
ំ ងកគំ ណើន្ 𝑎𝑘+1 = គៅជា៖ 𝑏𝑘+1 − 2 =
2 (𝑎𝑘 + 2) 2𝑏𝑘

𝑏𝑘2 − 4𝑏𝑘 + 4 − 5 + 4𝑏𝑘 𝑏𝑘2 − 1

𝑏𝑘+1 = =
2𝑏𝑘 2𝑏𝑘

2𝑘−3 𝜋 2𝑘−3 𝜋
គ យ 𝑏𝑘 = cot( ) យក 𝑐𝑘 = ⟹ 𝑏𝑘 = cot 𝑐𝑘
3 3
 cot 2 𝑐𝑘 − 1 2𝑘−2 𝜋
គន្លោះ 𝑏𝑘+1 = = cot(2𝑐𝑘 ) = cot = 𝑎𝑘 +1 + 2
2 cot 𝑐𝑘 3

2𝑘−2 𝜋
𝑎𝑘+1 = cot − 2 ពិតចគំ ោះ 𝑛 = 𝑘 + 1 ។
3

ដូ ចគន្ោះ ច ំគ ោះ 𝑛 ∈ ℕ, 𝑎𝑛 = cot( )−2 ។

2𝑛−3 𝜋
3

𝑥2019 2
𝐕. (២០ពន្ ំ ួន្ (
ិ ុ ទ) គស្របៀបគ ៀបចន្ ) ន្ិង 20192019
2020𝑦2019
គយើ ងមាន្៖

𝑥𝑛 = 1! 1 + 2! 2 + ⋯ + 𝑛! 𝑛
𝑛 𝑛

= ∑ 𝑘! 𝑘 = ∑ 𝑘! (𝑘 + 1 − 1)
𝑘=1 𝑘=1
𝑛

= ∑((𝑘 + 1)! − 𝑘!)

𝑘=1

= (𝑛 + 1) ! − 1

ំ យ 𝑥2019 = 2020! − 1
ន្ល ឱ្
1 2 𝑛
គ ើ យ 𝑦𝑛 = 2! + 3! + ⋯ + (𝑛 + 1)!
𝑛 𝑛
𝑛 (𝑛 + 1) − 1
=∑ =∑
(𝑛 + 1) ! (𝑛 + 1)!
𝑘=1 𝑘=1
𝑛
1 1
= ∑( − )
𝑘! (𝑘 + 1)!
𝑘=1

1 1
= 1− ⟹ 𝑦2019 = 1 −
(𝑘 + 1) ! 2020!
2
𝑥2019 2 2020! − 1
⟹( ) =( ) > (2019!)2
2020𝑦2019 1
2020 −
2019!

តាេវសេភាព
ិ (𝑛!)2 > 𝑛𝑛 ច ំគ ោះ 𝑛 ≥ 3 យក 𝑛 = 2019 ⟹ (2019!)2 > 20192019
𝑥2019 2
ំ ួន្ (
ដូចគន្ោះ ចន្ ) ន្ិង 20192019 ។
2020𝑦2019

𝑽𝑰. (២០ពិន្ុ )ទ េណន្លេុ ំ ∠𝐴𝐵𝐶

 គ ំ ុ ចកណ្ត
យ 𝐷 ជាចណ ត ល 𝐵𝐶 គយើងអាចតាង 𝐷𝐵 = 𝐷𝐶 = 𝑚 ន្ិ ងតាង 𝐴𝐷 = 𝑛 ។

ុំ
គយើ ងមាន្៖ ∠𝐴𝐷𝐶 + ∠𝐴𝐷𝐵 = 180° (ផលបូកេជាប ់បដន្េ
ែ )

គន្លោះ ∠𝐴𝐷𝐶 = 180° − ∠𝐴𝐷𝐵 = 180° − 45° = 135° ។

៉ា គវៀត កុ ងស្រត
េាង ា គកាណ
ី 𝐴𝐷𝐶 គយងមាន្៖
ើ ∠𝐴𝐷𝐶 + ∠𝐴𝐶𝐷 + ∠𝐷𝐴𝐶 = 180°

ដត ∠𝐴𝐶𝐷 = ∠𝐴𝐶𝐵 = 30°

ំ យ ∠𝐷𝐴𝐶 = 180° − (30° + 135°) = 15° ។

ន្ល ឱ្

អន្ុ វតត ស្រវឹ សី បវស

ត ុីន្ុសកុ ងស្រត
ា គកាណ
ី 𝐴𝐷𝐵 ន្ិង 𝐴𝐶𝐵 គយើងបាន្៖
𝑚 𝑛 𝑛
= =
sin 𝑥 sin 𝐵 sin(𝑥 + 45𝑜 )
គស្រ ោះ ∠𝐵 + 𝑥 + 45𝑜 = 180 ⟹ sin 𝐵 = sin(180 − 𝑥 − 45𝑜 = sin(𝑥 + 45𝑜 )

𝑚 sin𝑥
⟹ = (1)
𝑛 sin(𝑥 + 45𝑜 )
𝑛 𝑚 𝑚 sin15𝑜
គ ើយ = ⟹ = (2)
sin 30𝑜 sin 15𝑜 𝑛 sin30𝑜

ំ កវ
ផទឹ េវន្ល ់ ន្
ំ ង (1) ន្ិ ង (2) គយើ ងបាន្៖

sin 𝑥 sin 15𝑜

=
sin(𝑥 + 45𝑜 ) sin 30𝑜

sin30𝑜 ∙ sin𝑥 = sin15𝑜 ∙ sin(𝑥 + 45𝑜 )

 1
sin 𝑥 = sin 15𝑜 (sin 𝑥 cos 45𝑜 + sin 45𝑜 cos 𝑥 )
2

1 √2 √2
sin 𝑥 = sin 15𝑜 (sin 𝑥 ∙ + ∙ cos 𝑥)
2 2 2

sin 𝑥 = sin 15𝑜 ∙ √2(sin 𝑥 + cos 𝑥)

គ ំ ី រន្ង
យដចកអងគទាងព ឹ sin 𝑥 ≠ 0 គយងបាន្៖
ើ

1 = √2sin 15𝑜 (1 + cot 𝑥)

1
√2 sin45𝑜
⟹ 1 + cot 𝑥 = =
sin 15𝑜 sin15𝑜
sin45𝑜 sin 45𝑜 − sin 15𝑜
⟹ cot 𝑥 = − 1 = ( ∗)
sin15𝑜 sin 15𝑜
𝑎−𝑏 𝑎+𝑏
គ យគស្របរើ ប
ូ េន្៖
ត sin 𝑎 − sin 𝑏 = 2 sin ( ) cos ( )
2 2
2 sin 15𝑜 cos 30𝑜
គន្លោះ (∗) សេេូលន្ឹង cot 𝑥 = = 2 cos 30𝑜
sin 15𝑜

√3
cot 𝑥 = 2 ∙ = √3 ⟹ 𝑥 = 30𝑜
2
គេទាញបាន្៖ ∠𝐵𝐴𝐶 = 𝑥 + 15𝑜 = 30𝑜 + 15𝑜 = 45𝑜

ំ ុ ងស្រត
ផលបូកេុក ា ីគកាណ 𝐴𝐵𝐶 ៖ ∠𝐴𝐵𝐶 + ∠𝐵𝐴𝐶 + ∠𝐴𝐶𝐵 = 180°

ំ យ ∠𝐴𝐵𝐶 = 180° − (45° + 30°) = 105° ។

ន្ល ឱ្

ំ
ដូ ចគន្ោះ ∠𝐴𝐵𝐶 = 105° ស្រតូវបាន្កណ ត់ ។